KULTURA OBLICZA, KONTEKSTY, TRANSGRESJE Pisma Humanistyczne
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Pisma Humanistyczne Zeszyt XIII z 2015 z ISSN 1506-9567 Pisma Humanistyczne Humanistyczne Pisma ISSN 1506-9567 XIII KULTURA OBLICZA, KONTEKSTY, TRANSGRESJE Pisma Humanistyczne Zeszyt XIII z 2015 z ISSN 1506-9567 KULTURA OBLICZA, KONTEKSTY, TRANSGRESJE Rada Naukowa Przewodniczący prof. zw. dr hab. Wiesław Kaczanowicz (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Członkowie dr Mirosław Czerwiński (Uniwersytet Śląski w Katowicach) dr hab. prof. UW Jarosław Czubaty (Uniwersytet Warszawski) prof. Stéphane Guerard (Université Lille Nord de France) dr hab. prof. UŚ Mariusz Kolczyński (Uniwersytet Śląski w Katowicach) dr hab. Irma Kozina (Uniwersytet Śląski w Katowicach) dr hab. prof. UŚ Dariusz Kubok (Uniwersytet Śląski w Katowicach) prof. zw. dr hab. Janusz Mucha (Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie) dr hab. prof. UŚ Dariusz Nawrot (Uniwersytet Śląski w Katowicach) dr hab. Sławomir Raube (Uniwersytet w Białymstoku) prof. Reinhold Sackmann (Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg) prof. dr hab. Robert Wiszniowski (Uniwersytet Wrocławski) dr hab. Piotr Wróblewski (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Kolegium redakcyjne mgr Tomasz Okraska (redaktor naczelny) mgr Justyna Łapaj (zastępca redaktora naczelnego, redaktor tematyczny: nauki poli- tyczne) mgr Maria Michniowska (redaktor tematyczny: socjologia) mgr Agata Muszyńska (redaktor tematyczny: historia) mgr Tomasz Pawlik (redaktor tematyczny: filozofia) mgr Iwona Bijak (redaktor językowy: język polski) mgr Kamil Ciborowski (redaktor językowy: język angielski) mgr Emilia Woźniczko (redaktor techniczny) Recenzenci dr hab. Agnieszka Chudzicka-Czupała (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr hab. Tomasz Czakon (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr Paweł Ćwikła (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr hab. Agnieszka Kasińska-Metryka (Uniwersytet Jana Kocha- nowskiego w Kielcach), dr hab. Norbert Kasparek (Uniwersytet Warmińsko-Mazur- ski), dr hab. Andrzej Kasperek (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr Stefan Kesting (University of Leeds), dr Rafał Klepka (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), dr hab. Sławomir Łodziński (Uniwersytet Warszawski), dr Agnieszka Łukasik-Turecka (Katolicki Uniwersytet Lubelski), dr hab. Ewa Marciniak (Uniwersytet Warszawski), dr hab. Jerzy Mizgalski (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie), dr hab. Maria Nawojczyk (Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Kra- kowie), dr hab. Adam Perłakowski (Uniwersytet Jagielloński), dr hab. Dorota Piontek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), prof. dr hab. Joanna Rostropowicz (Uniwersytet Gdański), prof. Rosemarie Sackmann (Julius-Maximilians-Universität Würzburg), dr hab. Andrzej Słaboń (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), dr hab. Jacek Surzyn (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr hab. Magdalena Szpunar (Aka- demia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie), dr hab. Anna Śliz (Uniwersytet Opolski), dr hab. Piotr Świercz (Akademia Ignatianum w Krakowie), dr hab. Robert Wiszniowski (Uniwersytet Wrocławski), dr hab. Dobrosława Wężowicz- -Ziółkowska (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr hab. Barbara Wiśniewska Paź (Uniwersytet Wrocławski), dr hab. Filip Wolański (Uniwersytet Wrocławski), dr Adam Zamojski (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) www.pismahumanistyczne-wns.us.edu.pl [email protected] Fotografia na okładce Maria Michniowska Skład i łamanie JAK – studio graficzne www.jakstudio.pl Publikacja wydana pod patronatem Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Copyright © 2015 JAK – studio graficzne Pierwotna wersja czasopisma: papierowa ISSN 1506-9567 Nakład 150 egz. Spis treści Od redakcji ........................................................................................................................ 13 FILOZOFIA KULTURY Tomasz Pawlik Natura – kultura – cywilizacja. Przegląd wybranych koncepcji ................................. 17 Łukasz Moll Dobra wspólne naturalne i kulturowe – realna czy pozorna opozycja? ...................... 33 Wojciech Bartłomiej Zieliński Pieśń o Minerwie czyli kilka słów o relacji kultury i nauki ......................................... 63 KULTURA PAMIĘCI Szymon Cierpisz Poszukując obrazu historii. Średniowiecze we francuskiej sztuce XVIII stulecia ......... 79 Marcin Musiał Opis wybuchu wrocławskiej baszty prochowej w 1749 r. z kroniki konwentu reformatów jako przykład formy kształtowania pamięci wspólnoty o wydarzeniu ... 99 Agnieszka Kania Rola Jana Bułhaka w rozwoju polskiej fotografii. Działalność naukowa na Uniwersytecie Stefana Batorego oraz publicystyczna na łamach „Fotografa Polskiego” ......................... 115 Jakub Greloff Zagłada Żydów jako europejskie doświadczenie transgresyjne .................................. 133 KULTURA NARODOWA Michał Siekierka Problemy dziedzictwa narodowego na „Ziemiach Odzyskanych” na przykładzie Dolnego Śląska ...................................................................................... 155 Maciej Marmola Homogeniczność społeczeństwa a poparcie dla nowych partii w państwach Europy Środkowo-Wschodniej ...................................................................................... 183 Karolina Gomerska Od gastarbeiterów do niemieckich obywateli – problem integracji imigrantów na terenie Republiki Federalnej Niemiec ..................................................................... 199 Kinga Jaruga Kultura popularna po arabsku .................................................................................... 219 Justyna Łapaj Kultura czasu, kultura życia, czyli czym jest Szabat? ................................................. 235 Piotr Karendał Dualizm życia społecznego w kulturze japońskiej ...................................................... 263 KULTURA POLITYCZNA Anastasia Baukova Który Bóg uświęcił moc? Konfrontacja pomysłów i światopoglądów w walce o władzę na przykładzie historii Rzymu I w. p.n.e. ....................................... 279 Marek Pająk Stabilność ładu politycznego cywilizacji zachodniej według Erica Voegelina – uwarunkowania kulturowe ............................................................ 295 Piotr Czakon Zaangażowani i obojętni wobec działalności publicznej. Teorie kultury politycznej jako narzędzie analizy postaw wobec sfery publicznej ................................................ 313 Karol Kobylarz Václav Havel – platoński filozof na tronie ................................................................... 329 KULTURA W PRZESTRZENI MIEJSKIEJ Elżbieta Ziobro O kulturze strachu w mieście ponowoczesnym ............................................................ 355 Maria Michniowska Estetyka współczesnego miasta – problem visual i light pollution ............................ 373 KULTURA JAKO ELEMENT TOŻSAMOŚCI Mateusz Harzowski Rola i znaczenie muzyki w protestach przeciwko wojnie wietnamskiej .............. 393 Szymon Pietrzykowski Bruce Springsteen, Ronald Reagan and the Working-Class. An Insight to American Politics and Popular Culture in the mid-1980s. ................. 413 Jarosław Ciszek, Tomasz Okraska „A my nie chcemy uciekać stąd…” – twórczość Jacka Kaczmarskiego wobec stanu wojennego w Polsce ....................... 441 Anna Hanusiak Pieśniowy obraz góralskiego świata. Analiza wartości ludowych zawartych w pieśniach górali żywieckich ....................................................................................... 461 KULTURA W PROCESACH KOMUNIKOWANIA SIĘ Martyna Nowak Mass media a seksualność ............................................................................................. 493 Kamil Niesłony Kultura polskiej twórczości audiowizualnej w tworzeniu krajowych adaptacji zagranicznych formatów telewizyjnych ....................................................... 511 Karolina Łapińska Rzeczywistość kulturowo-społeczna w oczach użytkowników Internetu – memy internetowe jako zwierciadło nastrojów społecznych ................................... 529 Contents From the editors .................................................................................................................. 13 PHILOSOPHY OF CULTURE Tomasz Pawlik Nature – culture – civilization. Chosen Conceptions review ........................................ 17 Łukasz Moll Natural and cultural commons – real or fictious opposition? ....................................... 33 Wojciech Bartłomiej Zieliński Song of Minerva or a few words about the relationship between culture and science ...... 63 CULTURAL MEMORY Szymon Cierpisz In Search of the Image of the History. Middle Ages in the 18th Century French Art ........ 79 Marcin Musiał Description of the Gunpowder Tower explosion in 1749 from the Franciscan-Reformer’s chronicle as a way of the formation of collective memory ........................................... 99 Agnieszka Kania The role of Jan Bułhak in the development of Polish photography. Scientific activities at the University of Stefan Batory and journalistic in the ”Fotograf Polski” ................ 115 Jakub Greloff Holocaust as a transgressive european experience ...................................................... 133 NATIONAL CULTURE Michał Siekierka Problems of national heritage on “Recovered Territories” on the example of Lower Silesia ............................................................................................................ 155 Maciej Marmola Homogeneity of society and support for genuinely new parties in CEE countries ..... 183 Karolina Gomerska From guest workers to German citizens – the problem of integration of immigrants in the Federal Republic of Germany ............................................................................