Uwarunkowania Łączna liczba gatunków ty, zioła i trawy począwszy, aż po potęż- występującym w Goczałkowicach- Uwarunkowania Spadek cen zbóż, rosnący popyt na pro- nych charakterystycznych krajobra- LGR żabi Kraj roślin i zwierząt tego ob- ne, majestatyczne świerki istebniańskie, -Zdroju są borowiny (torf leczniczy) – dukty mięsne i rozwój środków transpor- zów kulturowych, wyodrębnionych na Geograficzne i Przyrodnicze szaru znacznie przekracza które stanowią osobliwość przyrodniczą należące do peloidów (z greckiego historyczne i kulturowe tu w XIX wieku, spowodował ponowny terenie województwa śląskiego (obok Powołanie Stowarzyszenia dzie, Beskidem Ma- 2000 gatunków. na skalę światową. pelos – błoto). Są to utwory powstałe wzrost koniunktury dla ryb stawowych krajobrazu pocysterskiego, górali be- Klimat obszaru charakteryzuje się pew- stawicieli świata zwierząt. Co ważne, w wyniku naturalnych procesów geolo- Rybactwo na obsza- (głównie karpia). skidzkich czy jurajskiego). Uwarunko- LGR „Żabi Kraj”: łym na wschodzie, Wśród nich, oprócz po- Występują tu także rzadkie jawory, cisy, nym zróżnicowaniem ze względu na zmiany o charakterze mikroklimatycz- gicznych, które po zmieszaniu z wodą rze działania LGR wania kulturowe tego obszaru, szcze- Powołanie Stowarzyszenia LGR „Żabi Beskidem Śląskim wszechnie występujących, buki i jodły, zabytkowe drzewa: skręco- Rzeczywisty rozkwit nastąpił jednak po położenie w obrębie dwóch dzielnic kli- nym nie dotyczą wyłącznie mis stawo- „Żabi Kraj” charak- gólnie w jego cieszyńskiej części silnie Kraj” było naturalną konsekwencją na południu i Równiną Pszczyńską na znajdują się gatunki chro- na grusza, aleje dębowe i jesionowo- mogą służyć do celów leczniczych – modernizacji technologii chowu kar- matycznych: podkarpackiej i karpackiej. wych i jeziornych, lecz sięgają w głąb teryzują sięgające związane są z folklorem cieszyńskim, wieloletniej aktywności środowisk lo- północy. Zdecydowana większość tego nione i zagrożone w różnym -akacjowe. Chronioną roślinność można w formie okładów i kąpieli. pia opracowanej przez Tomasza Dubi- Największy wpływ na kształtowanie się lądu, współdziałając ze środowiskami na wiele wieków na który w szczególności składają się: kalnych, w szczególności rybackich obszaru leży w granicach trzech regio- stopniu. Bocian czarny i bia- podziwiać m.in. w rezerwatach przyrody, sza (w latach 1868–1888 mistrz rybacki pogody wywierają masy powietrza znad typowo lądowymi. Na obszarze objętym Na obszarze objętym LSROR prze- wstecz uwarunko- gwara cieszyńska, unikatowy strój cie- zamieszkujących obszar nazywany od nów fizyczno-geograficznych: Doliny ły, czapla biała i purpurowa, których łączna powierzchnia na obsza- Komory Cieszyńskiej, którego miejscem Atlantyku, co znajduje wyraz w domino- niniejszą strategią, już w latach 50. i 60. ważają gleby mało urodzajne, głównie wania historyczne. szyński, liczne pieśni, tradycje i obrzę- dawien dawna Żabim Krajem. Na tym Górnej Wisły, Pogórza Cieszyńskiego podgorzałka, gęś gęgawa, rze LGR wynosi ok. 95 ha. Rezerwat pracy było jedno z gospodarstw wcho- waniu wiatrów zachodnich. Z kolei po- XX stulecia wykonano analizę nauko- bielicowe, gleby bielicowo-brunatne, Choć początek roz- dy, wyróżniająca kultura muzyczna, jak wyjątkowo bogatym w tradycje rybackie i Wysoczyzny Kończyckiej. bąk, bączek, orzeł bielik, „Rotuz” w Chybiu obejmuje unikalną dzących dzisiaj w skład ośrodka rybac- łudnikowa rozciągłość obszaru ułatwia wą, opisującą różnorodność biologicz- gleby bagienne i rędziny. Większość woju gospodarki również wspólna dla obszaru kultura obszarze związek ludności z gospodar- czy ślepowron to jedynie roślinność bagienną z najlepiej znaną kiego PAN w Gołyszu). Istota moderniza- napływ ciepłych mas powietrza przez ną Jeziora Goczałkowickiego, stawów gleb wykazuje pochodzenie mineralne, stawowej w Polsce materialna – szczególnie architektura ką stawową sięga wielu wieków. przykłady licznych gatun- owadożerną rosiczką, częściowy, le- cji opierała się na sformułowaniu trzech Bramę Morawską z południa Europy. rybnych położonych w jego zlewni oraz są to głównie bielice i pseudobielice od według zapisów hi- i rzemiosło. Lokalne dziedzictwo kul- ków ornitofauny, których śny rezerwat przyrody Skarpa Wiślicka zasad hodowlanych: Wraz z nadejściem perspektywy bu- Obszar ten cechuje stosunkowo wyso- otaczających terenów. kl. III b – gleby orne średnio dobre do storycznych datuje turowe można podziwiać w licznych obecność gniazdowania chroniący cenne drzewostany bukowe 1. Przeniesienie wylęgu w 7 dni po tarle dżetowej 2007-2013 z niecierpliwością ki udział mgieł i wysoka wilgotność po- kl. VI – gleby orne najsłabsze. się na XIV–XV wiek, izbach regionalnych i muzeach (Sko- Żabi Kraj to obszar o wyjątkowo bogatym zadecydowała o włącze- oraz łęgi z pomnikowymi okazami buka do specjalnie przygotowanego stawu, wyczekiwano na instrumenty wsparcia wietrza w licznych dolinach rzecznych wydaje się wysoce czów, Strumień, Muzeum Regionalne i zróżnicowanym środowisku naturalnym niu wielu kompleksów sta- i jesionu. Inne obszary chronione to: re- Wyżej opisane walory przyrodnicze 2. Po 30 dniach przeniesienie do kolej- Wspólnej Polityki Rybackiej Unii Eu- i okolicach zbiorników wodnych. Roczna prawdopodobne, że na Zamku w Kończycach Małych). Tere- i pięknym krajobrazie. Fakt położenia wowych obszaru w sieć zerwat dzikiego czosnku w Wiślicy, sko- i krajobrazowe powodują, że obszar ten Staw Mnich, fot. M. Ficek nego, większego stawu, ropejskiej, które miały zostać urucho- suma opadów zaliczana jest do średnio- pierwsze stawy o na- ny te cechują się bogatymi tradycjami tych ziem u podnóża Beskidu Śląskiego NATURA 2000. Oprócz czowska „Kaplicówka” oraz obszary ob- jest wyjątkowy z punktu widzenia moż- stawiarstwa (tak bywa też określane ry- 3. Wprowadzenie klasowego systemu Regionalne Dni Rybactwa – rybny poczęstunek, fot. arch. LGR Żabi Kraj mione w Polsce w ramach Programu -wysokich. stawieniu produkcyjnym obecne były ekumenizmu – utrzymywania harmonii zapewnia różnorodne formy terenu – od gatunków gniazdujących, jęte programem Natura 2000 – liwości uprawiania rekreacji i turysty- bactwo stawowe). Osobami o szczegól- chowu karpia i dostosowanie kategorii Operacyjnego „Zrównoważony rozwój już wcześniej. Fakt ten wiąże się z osie- społecznej przy występujących na tym są z pokolenia na pokolenie. Istniejąca w Skoczowie Regionalne Dni Rybac- Łączna powierzchnia stawów na obsza- zupełnie płaskich przez lekko pagórko- stawy i Jezioro Goczałkowi- oraz Jezioro Goczałkowickie. ki. Przez tereny te biegną liczne trasy nym wkładzie w rozwój tej dziedziny byli stawów do wymagań poszczególnych sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych dleniem na ziemiach polskich zakonu terenie różnicach wyznaniowych. niegdyś w regionie Cieszyńska Szkoła twa, w ramach których odbywają się od rze działania LGR przekracza 1000 ha, wate – przeplatane krajobrazami rolni- ce odwiedzają niezliczone rowerowe, m.in. Greenway, Wiślańska wywodzący się z linii Piastów cieszyń- roczników. obszarów rybackich”. Na obszarze LGR występują zauważal- cystersów. Od XV wieku notowany jest Rolnicza dała początek utworzeniu nie- szeregu już lat Mistrzostwa Europy Pro- a wraz z Jeziorem Goczałkowickim, po- czymi, terenami leśnymi (w tym pozosta- stada ptaków migrujących, Trasa Rowerowa, Brenna-Skoczów, tra- skich Książę Kazimierz II i marszałek Obszar LGR obfituje także w działalności O świcie, fot. J. Cisło ne skupiska surowców mineralnych. wyraźny rozkwit tej dziedziny. Rozwój Modernizacja ta nie tylko skróciła do 3 lat gdyś w Olsztynie, nieistniejącego już fesjonalistów w Przyrządzaniu Potraw Na obszar objęty realizacją LSROR wierzchnia wód wykorzystywanych ry- łościami dawnej Puszczy Pszczyńskiej) które zwłaszcza w okre- sa Śladami Stroju Cieszyńskiego, Szlak jego dworu Mikołaj Brodecki. Istniejące i środowiska kulturalne: teatry amator- ten wiązany jest z rozwojem dwóch cen- cykl produkcji karpia konsumpcyjnego, dziś Wydziału Rybactwa Akademii Rol- z Karpia, Mistrzostwa Szkół Gastrono- składają się następujące gminy wiejskie backo znacznie wynosi ponad 4000 ha. oraz licznie występującymi ciekami sie jesiennych znajdują na W zasobach tego terenu znajdują się Zamków nad Piotrówką, Trakt Cesar- warunki naturalne w postaci podmokłych skie, lokalnych poetów, muzyków i innych Obszar działalności LGR graniczy od trów ekonomiczno-kulturowych: Śląska ale także pozwoliła na gwałtowny wzrost niczo-Technicznej. W oparciu o wiedzę micznych, oraz Mistrzostwa Kół Gospo- i miejsko-wiejskie, przynależące admi- i zbiornikami wodnymi. To właśnie te dnie opuszczonych stawów m.in. złoża węgla kamiennego i gazu sko-Pruski, szlak myśliwski, oraz liczne terenów nadwiślańskich leżących u pod- pasjonatów (m.in. prace A. Klimowskie- strony zachodniej z terytorium Republi- W sposób oczywisty, tak duża po- i Małopolski. Rozwój miast i postępujący wydajności i powrót rybactwa stawowego i doświadczenie kadry wywodzącej się dyń Wiejskich (wszystkie w przyrządza- nistracyjnie do terytorium dwóch powia- ostatnie odgrywają wśród krajobrazowej miejsce odpoczynku i żero- ziemnego. Występowanie gazu udo- ścieżki przyrodnicze, ścieżki zdrowia stawy tarasu akumulacyjnego Wisły, go – płaskorzeźba, malarstwo, ręko- ki Czeskiej (granicą terytorium Gminy wierzchnia wody, trzcinowisk, poja- wzrost liczby ich mieszkańców powo- jako głównego źródła dochodów Komory z tego terenu, wiele pokoleń profesjo- niu potraw z karpia) na trwałe wpisały się tów: cieszyńskiego i pszczyńskiego: scenerii znaczącą rolę. wania. Oczywiście, wśród oraz wiele innych. Bogate tradycje tury- pozwoliły na intensywny rozwój stawów dzieło artystyczne H. Cypser). Tereny te Zebrzydowice), od strony wschodniej wiających się gdzieniegdzie wypłyceń Rzekotka w Żabim Kraju, fot. P. Kulisz kumentowane jest w m.in. w gminach dował wzrost zapotrzebowania na ryby, Cieszyńskiej. W efekcie nastąpił powrót nalistów rybactwa pracujących dzisiaj w obraz obszaru, stając się wyznaczni- licznych gatunków roślin styczne i profesjonalna kadra turystycz- w ówczesnym kluczu skoczowsko- cechują się wielokulturowością, zarówno z terenami powiatu bielskiego (Skoczów, zwanych „wierzchowinami”, w znaczący Unikatowe zasoby wodne obszaru to: Dębowiec i Skoczów. Ponadto udoku- co wobec oddalenia wymienionych re- zainteresowania produkcją ryb. Atrak- na terenie całego kraju zdobywało swo- kiem mistrzostwa kulinarnego. wo-sodowego (solankami), w tym m.in. i zwierząt zasiedlających ten teren, znaj- -strumieńskim, a niewielka odległość w sensie łączenia kultur wielu narodów, 3,4 – powiat Chybie, Goczałkowice-Zdrój), od strony sposób kształtuje swoisty mikroklimat, Strumień i Chybie, źródła jodowo-bro- mentowano występowanie gazu ziem- na gwarantują niezliczone możliwości gionów od morza oraz braku większych je wykształcenie. Jednakże, tradycje 4 pszczyński wzbogacone jodem, bromem, żelazem cyjność nowej metody upowszechniła Tradycyjne produkty lokalne wytwa- północnej z miastami na prawach po- dują się także te, które poprzez specy- nego, towarzyszącego pokładom wę- aktywnego spędzania wolnego czasu. od Krakowa umożliwiała spławianie ryb jak też w sensie łączenia typowej kultury edukacyjne w tym zakresie nie uległy który wykorzystując zjawisko skracania mowe (Drogomyśl, Zabłocie), źródełko i magnezem oraz chlorkowo-sodowe, kompleksów jeziorowych w pobliżu, ją w Małopolsce, a następnie w krajach rzane od lat na tym terenie to w szczegól- wiatu – Jastrzębie-Zdrój (Zebrzydowice, ficzne spektrum pokarmowe lub behawior gla kamiennego w kopalni „Morcinek”. specjalnymi łodziami. wiejskiej z historią rodów arystokratycz- całkowitemu zanikowi. Gospodarstwa obiegu pary wodnej w atmosferze za- rzeki Knajka (Ogrodzona), zasoby wód jodkowo-bromkowe ze złóż w Dębowcu Obok tradycyjnych obiektów noclegowych stanowiło dogodne podłoże dla rozwo- ościennych. Metoda ta, jest do dzisiejsze- ności wyroby kuchni regionalnej: dania na 3 Pawłowice) i Żorami (Pawłowice) oraz traktowane są jako konkurenci rybactwa Węgiel występuje na terenie Gminy nych, które w przeszłości wpływały na rybackie zlokalizowane na tym obszarze trzymuje wilgoć w pobliżu powierzch- termalnych oraz największy zbiornik ob- ciekawą ofertę proponują gospodarstwa ju rybactwa stawowego. W tym czasie Charakter gospodarki już w owym okre- go dnia z powodzeniem stosowana jako bazie ryb, placki z wyrzoskami, amolety gminami powiatu pszczyńskiego (Pawło- i Goczałkowicach-Zdroju oraz chlorko- lub wręcz szkodniki rybackie. Niezależnie Pawłowice (KWK „Pniówek”) oraz lokalny rozwój społeczno-gospodarczy. ni ziemi, sprzyja rozwojowi bogatych szaru – Jezioro Goczałkowickie. agroturystyczne o profilu rybackim, w któ- wyodrębniły się dwa największe ośrod- sie miał istotne cechy zaawansowania obowiązująca w europejskiej stawowej są miejscami praktyk edukacyjnych mło- 1 wo-sodowo-jodkowe ze złóż w Zabłociu, jednak od charakteru obecności poszcze- cesarskie, kończycka babraczka, miodu- 6 wice, Goczałkowice-Zdrój), oraz od stro- i różnorodnych form roślinności, ta zaś w Zebrzydowicach. Na obszarze LGR ki gospodarki stawowej: związanego technologicznego, ponieważ stawy na produkcji karpia. Wiele gospodarstw stawowych obsza- dzieży zdobywającej wiedzę z zakresu 7 Na obszarze tym występują również uznane przez Ministra Zdrowia i Opieki gólnych gatunków, są one czynnikiem co- rych nierzadko można spróbować lokal- la, murzyny wielkanocne, wajecznica na ny południowej z innymi gminami powia- stanowi miejsce schronienia, gniazdo- występują również złoża rudy darnio- z Wrocławiem Milicza i zaopatrującego obszarze dzisiejszego powiatu cie- ru to gospodarstwa rodzinne, w któ- rybactwa w krajowych ośrodkach kształ- wody zawierające cenne minerały, bę- Społecznej również za wody lecznicze. raz większego zainteresowania zarówno nych potraw na bazie ryb. Obszar „Żabiego Kraju” jest jednym Zielone Świątki, lokalne trunki: tatarczów- tu cieszyńskiego (Dębowiec, Skoczów). wania i żerowania rozlicznych przed- wej. Ważnym surowcem mineralnym Kraków ośrodek rybnicko-oświęcimski. szyńskiego użytkowane były w sposób rych tradycje rybackie przekazywane cących kadry dla rybactwa i ochrony śro- 5 dące generalnie wodami typu chlorko- ze strony osób profesjonalnie trudniących z siedmiu historycznie ukształtowa- ka, piwo brackie, warzonka, lipówka, Przez obszar objęty LSROR przebiega przemienny z uprawami polowymi, co dowiska. To tutaj ma miejsce nieustanna Łączna powierzchnia obszaru LGR, tj. się szeroko pojętą ekologią, jak i coraz Losy obu ośrodków w wiekach później- produkty pszczelarskie: wódka miodowo- 2 w owym czasie nie było działaniem po- edukacja dzieci i młodzieży, realizowana 2 1,2,5,6,7 –powiat 362 km stanowi ok. 2,93% powierzchni wododział dorzecza Wisły i Olzy (wschod- liczniejszych rzesz miłośników przyrody szych uzależnione były od ogólnego -cytrynowa, propolis, ryby, jak i elementy cieszyński wszechnym. Po wygaśnięciu w 1625 r. w postaci wycieczek poglądowych do całego województwa śląskiego. nia i północno-wschodnia część obszaru w jej naturalnym, niezaburzonym stanie. rozwoju socjoekonomicznego, na sku- odzieży: kapelusze (Skoczów). linii Piastów Cieszyńskich, z dóbr ksią- gospodarstw rybackich. należy do lewostronnego dorzecza Wisły tek czego ośrodek rybnicko-oświęcimski Wśród fauny obszaru występują również żęcych stanowiących od 1327 r. lenno natomiast pozostała część przynależy do uległ znacznym zmianom, podczas gdy Obraz produkcyjno- 1. Chybie liczne jelenie, sarny, dziki, lisy i zające. Królestwa Czeskiego utworzono tzw. 2. Gmina Dębowiec zlewni Olzy (dopływ Odry). ośrodek milicki w istotnym stopniu za- -wędkarski obsza- Od niedawna z powodzeniem próbuje Komorę Cieszyńską, która objęta zosta- 3. Gmina chował swój charakter. ru znakomicie uzu- Największe rzeki obszaru to: Wisła, się odnowić stanowiska bobra. W miej- ła dominium Habsburgów ówcześnie pa- Goczałkowice-Zdrój pełniany jest przez 4. Gmina Pawłowice Pszczynka, Iłownica, Knajka, Piotrów- scach wilgotnych i cienistych można W opracowaniach monograficznych nujących w Czechach. placówki gastrono- ka. Sieć rzeczna obszaru jest dobrze spotkać salamandry plamiste, a na wy- Nyrka wyróżnia się następujące okręgi 5. Gmina Skoczów W wiekach XVII i XVIII, na skutek wy- miczne, serwujące rozwinięta i ma przeważnie charakter grzanych słońcem kamieniach jaszczur- gospodarki stawowej związane z aktu- 6. Gmina Strumień niszczających wojen, spadku opłacal- potrawy z ryb, także ki, padalce i zaskrońce. Wśród licznie alnym obszarem województwa śląskie- 7. Gmina Zebrzydowice stały. Na terenie LGR są również licz- ności produkcji rybackiej będącej skut- produkowanych na występujących płazów można wymie- go: okręg rybnicko-pszczyński, okręg ne stawy o przeznaczeniu hodowlanym. kiem niekorzystnych zmian cen zbóż miejscu. Podkreślić Obszar objęty działa- nić: Kumaka nizinnego, Ropuchę szarą opolsko-niemodliński, okręg kluczbor- Największa ich koncentracja występuje oraz przeniesieniu stolicy z Krakowa jednak należy, że pro- niem Lokalnej Grupy Ry- i zieloną, Rzekotkę drzewną, Traszkę sko-lubliniecki. Na tym tle, w ujęciu w gminach Goczałkowice-Zdrój, Chybie, do Warszawy, gospodarka stawowa na mocja kulinarna ryb backiej „Żabi Kraj” leży grzebieniastą i zwyczajną, Żabę trawną zarówno historycznym, jak i skutkują- Strumień i Skoczów. Na tym terenie spo- tym terenie uległa znacznej destrukcji. słodkowodnych nie na styku subregionu po- i wodną. W stawie „Rontok” (Goczałko- cym w aktualnej sytuacji gospodarczej, tykane są ponadto formy naturalnej re- Powierzchnię 6286 ha stawów zamie- odbywa się jedynie łudniowego i subregionu wice-Zdrój) można też spotkać raki, wy- szczególnie interesujący przebieg miał tencji w postaci starorzeczy, mniejszych niono na grunty orne, pozostały jedynie w sieci placówek ga- centralnego wojewódz- dry oraz żółwie błotne. rozwój rybactwa stawowego na Śląsku stawów hodowlanych i zbiorników małej gospodarstwa rybackie lokalizujące się stronomicznych. Or- twa śląskiego, między Droga do światła – jesienne mgły na Starej żwirowni w Ochabach, Cieszyńskim. To między innymi tutaj Na obszarze LGR występują liczne rośli- w kluczu skoczowsko-strumieńskim. ganizowane corocznie Doliną Olzy na zacho- fot. P. Kulisz Simoradzki staw pod Bijokiem, fot. B. Karnas retencji. Kormoran przy odłowie, fot. arch. PAN ny chronione, od najmniejszych, jak kwia- miał swój początek intensywny rozwój Wschód słońca nad wsią Pierściec, widziany z Kępy Wingrodzkiej, fot. Ł. Giemza Eden gołyski, fot. I. Handwerker

Gmina Chybie Gmina Dębowiec GMINA Goczałkowice-Zdrój GMINA Pawłowice GMINA Skoczów GMINA Strumień GMINA Zebrzydowice

Gmina Chybie leży w połu- Dębowiec należy do jednej ––Budynek remizy strażackiej w Gum- Gmina leży w dolinie górnej Gmina leży na Wyżynie prusko-austriackiej w Pawłowicach Gmina Skoczów jest malow- ––Kościół parafialny św. Ap. Piotra Gmina Strumień jest Zebrzydowice to dniowej części wojewódz- z najbardziej malowniczych nach, Wisły, pośród lasów i wody, śląskiej, w południowo- i Pielgrzymowicach. niczym zakątkiem powiatu i Pawła, najbardziej na północ gmina położona twa śląskiego na północno-wschodnim miejscowości położonych w powiecie ––Galerię twórczości Andrzeja Klimow- charakteryzuje się dużą różnorodnością -wschodniej części Kotliny Raciborsko – cieszyńskiego, wkomponowana w kra- ––Stadninę koni w Ochach, wysuniętą częścią powiatu cie- w południowej, cieszyńskiej Kontakt: skraju powiatu cieszyńskiego w zakolu cieszyńskim. Gmina obejmuje swym skiego i Izbę Regionalną w Łączce, krajobrazową. Na jej terenie znajdują Oświęcimskiej. Administracyjnie należy jobraz wzniesień podnóży Beskidu Ślą- ––Basen „Delfin”. szyńskiego. W jej granicach ad- części województwa ślą- Urząd Gminy Pawłowice górnej Wisły. W skład gminy Chybie zasięgiem 7 sołectw: Dębowiec, Gum- ––Kościół św. Jakuba Apostoła w Simo- się liczne stawy rybne i rekreacyjne oraz do powiatu pszczyńskiego, składa się skiego. Położona jest w dolinie Wzgó- ministracyjnych leży 6 miejscowo- skiego, nad rzeką Piotrów- ul. Zjednoczenia 60 Kontakt: wchodzą sołectwa Chybie, Mnich, Fre- na, , Kostkowice, , radzu, jeden z największych w Polsce, sztucz- z 7 sołectw: Golasowic, Jarząbkowic, rza Kaplicówka oraz Górki Wiślickiej. ści: Bąków, , Drogomyśl, ką, w Bramie Morawskiej. 43-250 Pawłowice Urząd Miejski w Skoczowie lichów, Zaborze i Zarzecze. Ogrodzoną i Łączkę. ––Kościół św. Małgorzaty w Dębowcu, ny zbiornik retencyjny „Jezioro Goczał- Krzyżowic, Pawłowic, Pielgrzymowic, Strumień, Zabłocie i Zbytków. Na Gmina obejmuje sołectwa: tel. 32 47 56 300 Gmina Skoczów obejmuje miasto wraz Rynek 1 ––Kościół św. Mateusza w Ogrodzonej, kowickie”. Ponadto Goczałkowice-Zdrój Pniówka i Warszowic. terenie gminy występują pokłady Zebrzydowice Dolne i Gór- Jezioro Goczałkowickie, liczne stawy, W krajobrazie dominuje malownicza do- www.pawlowice.pl z dziesięcioma sołectwami: Bładnice, 43-430 Skoczów ––Budynek gorzelni z pierwszej połowy posiadają liczne ścieżki rowerowe oraz rzadko spotykanej solanki jodowo- ne, Kończyce Male, Kaczy- ptactwo wodne, łąki i lasy stanowią lina rzeczki Knajki, wzdłuż której rozcią- Przez gminę biegnie Harbutowice, , Kowale, Między- tel. 33 853 38 54 XIX wieku w Simoradzu. port jachtowy. -bromowej, na bazie której dzia- ce oraz Marklowice Górne. niewątpliwie atut tej gminy. Niezwykłą gają się stawy rybne słynące z hodowli Szlak Ewakuacji Więź- świeć, Ochaby, Pierściec, Pogórze, Wi- www.um.skoczow.pl ła fontanna solankowa w parku Gmina leży na ważnym szla- osobliwością na terenie gminy jest uni- karpia. Przez teren gminy przebiegają Kontakt: Na terenie Goczałkowic istotną rolę niów Oświęcimskich lamowice i Wiślica. www.skoczow.pl miejskim w Strumieniu. Walorem Dwór baronów Kalischów w Drogomyślu, fot. arch. UM ku komunikacyjnym, posia- katowy rezerwat torfowiskowy „Rotuz”. oznakowane euroregionalne szlaki ro- Urząd Gminy w Dębowcu odgrywa gospodarka wędkarska. Tu oraz ścieżki rowerowe, Skoczów posiada doskonałe gminy jest także rzeka Wisła oraz da węzeł kolejowy, przejście Godna uwagi jest także aleja dębowa werowe: szlak żółty prowadzi ze Sko- ul. Katowicka 6 ma swoją siedzibę Stowarzyszenie które w większości pro- Zebrzydowice Młyńszczok, fot. arch. UG warunki do wędrówek pie- liczne stawy i zbiorniki wodne, któ- graniczne międzynarodowej z okazami dębów szypułkowych i błot- czowa do Cieszyna, a szlak niebieski 43-426 Dębowiec Wędkarskie „Rontok”, które jest admi- wadzą lasami, wzdłuż szych oraz jazdy rowerowej. re nie tylko dodają malowniczości linii kolejowej wiodącej na nych. Z kolei Szlak Kapliczek Chybskich w kierunku Kończyc Wielkich. Dobrze tel. 33 853 38 81 nistratorem stawów „Rontok” i „Maciek”. malowniczych pól i sta- Kompleksy leśne na przed- okolicy ale również stanowią roz- południe Europy oraz dro- sprzyjają zadumie i refleksji w czasie utrzymana sieć dróg lokalny i ścieżek www.debowiec..pl Akweny te są wpisane do rejestrów ło- wów m.in. Trakt Reitzen- mieściach miasta to idealne rywkę dla rzeszy wędkarzy. gowe przejście graniczne spacerów. Przez gminę przebiega słyn- sprzyja turystyce rowerowej. wisk wędkarskich Polskiego Związku Korona Zapory Goczałkowickiej, fot. arch. UG steinów, Trakt Czarnego tereny spacerowe, które po- w Marklowicach Górnych. na Wiślańska Trasa Rowerowa łącząca Wędkarskiego. Można tutaj złowić do- Skarbu, Trakt Cesar- Przez gminę przebiegają dwie W gminie Dębowcu ––Koronę goczałkowickiej zapory, łączone zostały ścieżkami Przejście w Kaczycach ob- odcinek Jaworze–Strumień oraz łączą- rodne karpie, pstrągi, węgorze, sumy, sko–Pruski, Trakt Ksią- ważne drogi: międzynarodowa do warto zobaczyć: ––„Ogrody u Kapiasa”. rowerowymi zlokalizowanymi sługuje mały ruch graniczny. ca odcinek Cieszyn–Strumień. sandacze i inne okazy ryb słodkowod- żęcy. Poza tym, przez przejścia granicznego w Cieszy- Kościół pw. Chrystusa Króla w Chybiu, ––Park Jubileuszowy na wałach rzeki Wisły. Przez Walorem gminy jest jej przy- nych, w tym karpia czerwonego. W wo- Kontakt: gminę prowadzi trasa nie oraz krajowa Katowice–Wisła, W gminie Chybie warto zobaczyć: fot. arch. UG z pomnikiem upa- gminę przebiegają piesze graniczne położenie oraz dach stawu „Rontok” można spotkać Urząd Gminy w Goczałkowicach-Zdroju łącząca Pawłowice popularnie zwana Wiślanką. ––Kościół pod wezwaniem Chrystusa miętniającym pierw- szlaki turystyczne, trasy rowe- malowniczy, pagórkowaty raki, wydry oraz żółwie błotne. ul. Szkolna 13 z Pszczyną – tzw. Ples- Króla w Chybiu, szy zrzut „cichociem- rowe, a także szlak dziedzic- W gminie Strumień warto zoba- krajobraz z dużą ilością la- 43-230 Goczałkowice-Zdrój sówka oraz Trakt Żorski. Fontanna solankowa, fot. arch. UM ––Rezerwat przyrody nych” w 1941 roku, Największym atutem Goczałkowic- twa przyrodniczo-kulturalnego czyć: sów i stawów. tel. 32 210 71 85 Skoczowski ratusz, fot. E. Machej „Rotuz”, ––Fontanna solankowa -Zdroju jest uzdrowisko działające od W gminie Pawłowice Greenways Kraków–Morawy– ––Ratusz oraz starówka w Stru- ––Krzyż pokutny z 1645 r. w Pruchnej, www.goczalkowicezdroj.pl W gminie Zebrzydowice ––Jezioro Goczałkowickie, w Dębowcu, 1862 r. na bazie miej- warto zobaczyć: Wiedeń. mieniu, ––Dawny dwór Teofila Kubicy w Bąkowie, warto zobaczyć: ––Fontannę w Chybiu, ––Dawna remiza stra- scowych złóż borowi- ––Kościół św. Jana ––Fontanna solankowa, –– Kaplica domkowa z wieżą dzwonniczą W gminie Skoczów warto ––Ośrodek sportów wod- ––Dworek w Mnichu. żacka w Dębowcu, ny i solanki, specjali- Chrzciciela w Pawło- –– Sanktuarium św. Barbary w Strumieniu, pw. Jana Nepomucena w Zabłociu, Dziedziniec zamku w Zebrzydowicach, fot. E. Machej zobaczyć: nych „Młyńszczok” w Ze- ––Zabytkowy dom zujące się w leczeniu wicach z XVI w., ––Dawny dwór w Strumieniu, tzw. Zamek, ––Słup graniczny na obrzeżach Stru- Kontakt: ––Muzeum i pomnik Gustawa brzydowicach, ––Kościół Parafialny Wniebowzięcia drewniany w Gum- chorób narządów ––Drewniany Kościół ––Dwór baronów Kaliszów w Drogomy- mienia. Urząd Gminy w Chybiu Morcinka, ––Izbę Regionalną Wsi Cieszyńskiej Najświętszej Marii Panny w Zebrzy- nach, ruchu, schorzeń reu- św. Katarzyny ślu zwany zameczkiem, ul. Bielska 78 ––Barokową fontannę z figurą Kontakt: w Kończycach Małych, dowicach. matycznych, stanów w Pielgrzymowicach ––Kościół ewangelicko-augsburski pw. 43-520 Chybie Fontanna Solankowa w Dębowcu, fot. E. Machej Jonasza oraz Ratusz, Urząd Miejski w Strumieniu ––Zamek w Zebrzydowicach, pourazowych, cho- z 1746 r., Opatrzności Bożej w Drogomyślu, Kontakt: tel. 33 856 10 96 ––Wzgórze Kaplicówka, Rynek 4 ––Zamek w Kończycach Małych, rób naczyń obwo- ––Osiemnastowieczne ––Kościół ewangelicko-augsburski Urząd Gminy w Zebrzydowicach www.chybie.pl ––Dom urodzenia św. Jana 43-246 Strumień ––Kościół parafialny pw. Narodzenia dowych, niektórych słupy graniczne usta- pw. Zmartwychwstania Pańskiego ul. Ks. Antoniego Janusza 6 Sarkandra, tel. 33 85 70 142 Najświętszej Maryi Panny w Kończy- Fontanna w parku, fot. arch. UG schorzeń układu wione na byłej granicy w Pruchnej, 43-410 Zebrzydowice Fontanna w Pawłowicach, fot. arch. UG ––Kościół ewangelicko-augs- www.strumien.pl cach Małych, nerwowego, a także tel. 32 47 55 100 burski św. Trójcy, ––Drewniany Kościół parafialny pw. w rehabilitacji osób www.zebrzydowice.pl Kaplica św. Jacka Sarkandra, fot. E. Machej Podwyższenia Krzyża w Kaczycach, z cukrzycą.

W gminie Goczał- Pijalnia wód leczniczych kowice-Zdrój warto zobaczyć: ––Budynek pijalni wód leczniczych, ––Neogotycki Kościół św. Anny z 1883 r., ––Kościół św. Jerze- go z 1910 r., ––Kaplica Matki Bo- skiej Uzdrowienia Chorych wznie- siona w 1866 r. w Zdroju, ––Park Zdrojowy, Budynek Administracyjny Uzdrowiska – dawniej Hotel Prezydent (Cesarski), Zachód słońca nad Jeziorem Goczałkiwickim, fot. arch. UG Stawy w Dębowcu, fot. E. Machej fot. arch. UG Staw na tle kopalni w Pawłowicach, fot. arch. UG Panorama Skoczowa, fot. arch. UM Strumieński Ratusz, fot. arch. UM Zamek i staw w Kończycach Małych, fot. arch. UG

Gmina Dębowiec Dwór Dębowiec – Hotel Wellness Gmina Goczałkowice-Zdrój Gmina Pawłowice Gospodarstwo Rybackie Agroturystyka Barbara Wacławik Gmina Skoczów Gospodarstwo Rybackie Sklep rybny, Lucyna Korzonek Stadnina Koni „Ochaby” Sp. z o.o. Gmina Strumień Zebrzydowice Akwakultura i rybactwo Gospodarstwo Rybackie ul. Spółdzielcza 6 Górnośląskie Przedsiębiorstwo Gospodarstwo Rybackie Andrzej Chmiel ul. Sosnowa 2 Gospodarstwo Rybackie w Pogórzu Małgorzata Tobiczyk ul. Główna 13, Ochaby Małe ul. Hodowlana 16 Gospodarstwo Rybackie Gospodarstwo Rybackie Gospodarka rybacka Maria Fryda 43-426 Dębowiec Wodociągów S.A. Tomasz Król ul. Słowackiego 9 43-252 Pielgrzymowice Sp. z o.o. ul. Podbór 26, Ochaby Wielkie 43-430 Skoczów Ochaby Wielkie łowisko Piotr Hansel Lech Hławiczka Gmina Chybie ul. Cieszyńska 9 tel. 33 858 85 85 z siedzibą w Katowicach ul. Jasna 7 43-252 Golasowice tel. 32 472 94 13 ul. Biegaczy 4 43-430 Skoczów tel. 33 853 58 90 43-430 Skoczów ul. Spokojna 5, Bąków ul. Spółdzielcza 9 www.dwordebowiec.pl tel. 32 472 32 20 kom. 504 689 995 tel. 33 853 57 95 tel. 33 853 37 76 Zakład Ichtiobiologii 43-426 Dębowiec ul. Wojewódzka 19 43-252 Pielgrzymowice 43-430 Skoczów Gospodarstwo Agroturystyczne 43-246 Strumień 43-252 Jarząbkowice tel. 33 856 26 49 kom. 506 167 304 tel. 33 853 38 07 e-mail: [email protected] fax 33 852 02 44 i Gospodarki Rybackiej 43-026 Katowice tel. 32 472 31 92 Gospodarstwo Rybackie Penkala „Olszynka” Roman i Tadeusz Goszyk kom. 692 877 711 kom. 501 263 693 kom. 696 417 495 kom. 504 065 920 www.stadnina-ochaby.com.pl ul. Kalinowa 2, Zaborze tel. 32 603 88 61 kom. 502 346 700 Grzegorz Penkala Gospodarstwo Rybackie, łowisko ul. Kameralna 14, Ochaby Małe e-mail: [email protected] „Gościniec Zamkowy” 43-520 Chybie www.gpw.katowice.pl ul. Cieszyńska 10 Dorota Pietraszek-Kryjak 43-430 Skoczów ul. Staropolska 5 tel. 33 856 15 43 43-253 Pielgrzymowice Gospodarstwo Rybackie i Paweł Kryjak tel. 33 853 57 91 43-410 Zebrzydowice/Kończyce Małe www.golysz.pan.pl tel. 32 472 30 90 Leszek Łukosz ul. Gołyska 61, Ochaby Wielkie kom. 503 638 597 tel. 32 475 80 91 kom. 602 883 021 Harbutowice 30 43-430 Skoczów www.olszynka.ochaby.pl Zakład Doświadczalny Gospo- 43-430 Skoczów kom. 601 476 138 Gospodarstwo Agroturystyczne Penkala darki Stawowej kom. 502 220 777 www.rybyochaby.pl ul. Kalinowa 2, Zaborze Zofia Penkala 43-520 Chybie ul. Cieszyńska 10 Fishmax Michał Kryjak ul. Gołyska 61, Ochaby Wielkie tel. 33 856 15 43 Siedziba Zakładu Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN Stawy hodowlane w Dębowcu, fot. E. Machej 43-253 Pielgrzymowice 43-430 Skoczów Stadnina koni, fot. E. Machej Lokal gastronomiczny na terenie łowiska, www.golysz.pan.pl w Gołyszu, fot. E. Machej tel. 32 472 30 90 Gospodarstwo Rybackie DĘBOWIEC kom. 513 012 234 Koło PZW Ochaby fot. E. Machej Ryszard Maciejewski kom. 660 690 523 Gospodarstwo Rybackie www.rybyochaby.pl Łowiska: „Stara żwirownia” Gospodarstwo Rybackie Jan Smolarz ul. Szkolna 98 Gospodarstwo Rybackie Tomasza Króla, fot. E. Machej Gospodarstwo Rybackie Andrzeja Chmiela, Odłów ryb, fot. arch. PAN fot. E. Machej Hurtownia ryb Maciej Jaworski i „Nowa żwirownia” Agroturystyka „Leśny Staw” ul. Ochabska 7, Zaborze 43-426 Dębowiec Gospodarka rybacka na obszarze wice, także Jeziorowego. Wśród gospo- Jezioro Goczałkowickie, fot. A. Siudy Hodowla suma afrykańskiego ul. Dworcowa 15, Pogórze ul. Wędkarzy 19 Marzanna i Kazimierz Akus kom. 504 065 930 Dwór Dębowiec, fot. E. Machej „Żabi Kraj” w dużej mierze funkcjonuje darstw rybackich występuje mniejsze 43-520 Chybie Marek Król Gospodarstwo Rybackie 43-430 Skoczów Łowisko przy Gospodarstwie Agroturystycznym 43-430 Ochaby Małe ul. Leśna 10 kom. 510 824 911 Gospodarstwo Rybackie „Olszynka”, fot. E. Machej w oparciu o stawową produkcję ryb kar- od kilkuhektarowych gospodarstw ro- Willa Słoneczna ul. Jasna 10 Piotr Kawik tel. 33 853 35 11 tel. 33 853 58 69 – gospodarz łowiska 43-246 Strumień Katarzyna Maciejewska-Zemanek płowatych. Produkcja ryb w tonażu ok. dzinnych prowadzące produkcję Jedy- Stowarzyszenie ul. Słoneczna 16 43-252 Pielgrzymowice ul. Brzezińska 10 a www.hurtowniajaworski.pl prezes: kom. 694 067 420 kom. 601 406 408 Zamek w Kończycach Małych, fot. UG ul. Szkolna 98 Gospodarstwo Rybackie Leszka Łukosza, Ekskluzywna Agroturystyka 1900 ton rocznie odbywa się w stawach nie Jednego lub dwóch roczników, do Ekologiczne 43-426 Dębowiec tel. 32 472 31 94 43-252 Pielgrzymowice fot. E. Machej www.pzw.org.pl/skoczow 43-426 Dębowiec FHU Sklep rybny „GAJÓWKA”, Renata Żabińska Koło PZW nr 68 ziemnych, według tradycyjne) technolo- dużych o charakterze komplementar- „Eko – Życie” tel. 33 856 22 61 kom. 502 346 708 kom. 798 444 988 Gospodarstwo Rybackie Aleksandra i Bogdan Kozieł Bładnice Dolne 136 Zebrzydowice gii ustalonej wielowiekowym doświad- nym o powierzchni stawowej niemal do ul. Bielska 82 Gospodarstwo Rybackie kom. 518 559 206 www.pielgrzymowice.pl Gospodarstwo Rybackie Tadeusz Goszyk ul. Fabryczna 43-430 Skoczów ul. ks. A. Janusza 21 czeniem, wzbogaconym o technologię 1000 ha. Głównym gatunkiem produ- 43-520 Chybie Anna i Jan Tomica www.willasloneczna.pl Maria i Romuald Brandys ul. Kameralna 15, Ochaby Małe 43-430 Skoczów tel. 33 856 99 39 43-410 Zebrzydowice kom. 696 249 700 ul. Karnowiec 121 przesadkowanla Tomasza Dubischa kowanym jest karp, który w obsadach Gminny Ośrodek Kultury, ul. Wyzwolenia 53 tel. 33 479 93 98 kom. 602 376 140 kom. 507 179 215 43-419 Hażlach 43-430 Skoczów działającego na terenie obecnego za- stawów dominuje w udziale ponad 90%. www.ekozycie.poek.pl Ptasia ostoja, fot. arch. Eko – Życie Sportu i Turystyki w Łączce 43-250 Pawłowice tel. 33 856 91 82 kom. 516 056 433 Zajazd pod Delfinem Leszek Jaworski www.gajowka.skoczow.pl Ośrodek Sportów Wodnych kładu Polskiej Akademii Nauk w Goły- Pozostałe gatunki (amur biały, tołpyga ul. Widokowa 10 kom. 694 558 546 Gospodarstwo Rybackie Agroturystyka Zofii Penkali, fot. E. Machej ul. Główna 14, Ochaby Małe ul. Ks. A. Janusza 21 szu na terenie LGR „Żabi Kraj”. Struk- biała i pstra, karaś, lin, sandacz, szczu- 43-426 Dębowiec Bogusław Wacławik 43-430 Skoczów 43-410 Zebrzydowice tura gospodarstw rybackich jest silnie pak, sum europejski i jesiotry) stanowią Gospodarstwo Agroturystyczne tel. 33 858 83 51 Jezioro Goczałkowickie, fot. A. Siudy Łowisko na terenie gospodarstwa, fot. E. Machej ul. Sosnowa 2 Restauracja „Smak Regionu” tel. 33 853 56 43 tel. 32 469 33 34 zróżnicowana i tworzy bogatą mozaikę mniejszość, której udział w produkcji ry- „Radecki Dwór” kom. 512 298 558 43-252 Pielgrzymowice ul. Katowicka 15 Łowisko „Stara Żwirownia”, fot. E. Machej Gospodarstwo Rybackie i Agrotury- wszystkich form rybactwa stawowego, backiej staje się jednak coraz bardziej Ewa i Tomasz Branny www.ck.debowiec.com.pl Willa Anna – Pokoje Gościnne styczne „Wodna Dolina” ul. Uzdrowiskowa 36 tel. 32 472 94 13 43-250 Pawłowice a dzięki Istnieniu Zbiornika Goczałko- zauważalny i znaczący. ul. Dębowa 8 tel. 32 441 84 51 Koło PZW Pogórze Beskid Anna i Stanisław Gabzdyl 43-426 Dębowiec 43-230 Goczałkowice-Zdrój www.smakregionu.com Pogórze 111 ul. Cicha 28 tel. 33 856 22 84 tel. 32 212 77 00 Sumy afrykańskie z hodowli Marka Króla, fot. arch. UG 43-430 Skoczów 43-523 Pruchna kom. 508 389 236 www.willaanna.goczalkowice.pl prezes: kom. 502 399 176 kom. 606 490 731, 694 884 868 www.radeckidwor.pl PPHU KUBAN Leszek Kubański Gospodarstwo Rybackie www.pzwbeskid.pl www.wodna.dolina.ox.pl ul. Spokojna 82 Anna i Emil Holesz Gospodarstwo Rybackie Tadeusza Goszyka, fot. E. Machej 43-230 Goczałkowice-Zdrój ul. Słowackiego 3 Agroturystyka „Gajówka”, fot. E. Machej tel. 32 442 04 10 43-252 Golasowice Gospodarstwo Rybackie Agroturystyka – noclegi „Mustang” www.karczmakuban.pl kom. 692 202 094 Maria i Józef Waleczek Zajazd pod Delfinem, fot. E. Machej Bogusław Deda Stowarzyszenie Wędkarskie Gospodarstwo Rybackie ul. Z. Kossak-Szatkowskiej 32 ul. Kolonijna 14 43-430 Skoczów RONTOK Irena i Stanisław Czakon Zajazd pod Delfinem 2 Lucyna Korzonek Ochaby Małe tel. 33 853 25 22 ul. Stawowa 24 ul. Daszyńskiego 6 ul. Główna 13, Ochaby Małe 43-430 Skoczów stawy hodowlane: ul. Młyńska, Ochaby 43-230 Goczałkowice-Zdrój 43-252 Pielgrzymowice Zdjęcie Restauracji „Smak Regionu”, 43-430 Skoczów tel. 33 853 55 67 Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Dę- Małe (obok starego młyna) Zaciąg, fot. arch. PAN Radecki dwór, fot. E. Machej bowcu, fot. UG Dębowiec tel. 32 210 71 31 kom. 32 472 31 35 Agroturystyka Barbary Wacławik, fot. E. Machej fot. arch. „Smak Regionu” tel. 33 853 58 90 kom. 516 176 024 PZW Ochaby Nowa żwirownia, fot. E. Machej Wodna Dolina, fot. E. Machej Kąpielisko w Zebrzydowicach, fot. E. Machej Karpie gołyskie, fot. arch. PAN