Wiadomości Gródeckie Haradockija Nawiny Gazeta o Ziemi Gródeckiej i jej Mieszkańcach l Nr 8 (262) l sierpień 2018 l Cena 4,00 zł rzec był charoszy” Słuczanka - historia i stare fotografie Waliły we wspomnienieniach i na zdjęciach ja Biasieda poraz 19. westycyjny wGminie Gródek l

fot. Dorota Sulżyk udzielone Wójtowi Absolutorium na Siabrouskaj Biasiedzie Zespół Kazka z Gródka i Krysztaliki z Biarozauki (BY) l Basowiszcza l Siabrouska l l Ruch in l Czarni „Dwo l - - -

2 Od Redaktor Naczelnej

tę na Basowiszczy. Krambambula skromne boisko. To dopiero była Siabrouskaja Biasieda. Będzie się z Lawonem Wolskim swoim kon- rozrywka po ciężko przepracowa- działo. Niech Wasi znajomi, ro- certem zahipnotyzowała sobotnią nym tygodniu! Boryk dostarczał też dzina już planują wakacyjne urlo- publikę jeszcze bardziej niż jeden sobotniej zabawowej rozrywki. Na py na ten czas. z lepszych polskich zespołów Lao płaszczadce do późna pląsały gró- „Jesteśmy z nich dumni” – taki Che. Pod koniec miesiąca Boryk deckie pary. – Szkoda tylko, że tak konkurs ogłasza redakcja „WG- huknął hymnem Siabrouskaj Biasie- teraz ją niszczą. Deski powyrywane, -HN” z okazji 100-lecia odzyska- dy: „Hej Siabrouskaja Biasieda, hu- żal patrzeć – smuci się pan Rysio. nia niepodległości przez Polskę. lać treba, hulać treba”. Przyśpiewka No to zostańmy jeszcze przy le- Konkurs na tekst publicystycz- wymyślona przed laty przez Pry- śnych tematach. Żeby nie drażnić ny o ludziach z gminy Gródek, z maki, huknęła w tym roku zza go- czytelników, obiecuję, że nic nie których jesteśmy dumni, którzy ścinnego stołu zastawionego kara- wspomnę o tegorocznych zbiorach czymś się wyróżnili, którzy pozo- wajami. Oczywiście bardzo szybko grzybów, których jest niewiele z po- stawili ślad w naszej gminie lub Lipiec – najbardziej muzyczny została podchwycona przez publikę. wodu suszy. Nie tak dawno usłysza- poza nią. Bohaterowie tekstów miesiąc w naszej gminie. Zaczęło Jest coś magicznego w tym naszym łam, jak pewna starsza pani z Gród- powinni żyć w latach 1918-2018, się od zabawy we wsi Waliły. Ba- Boryku. Ludzie przyjeżdżający na ka zachwycała się lasem: - Jak ja urodzić się w gminie Gródek bądź wiła się cała wieś oraz sąsiedzi z te dwa festiwale są pod wrażeniem lubię las, kocham las – powtarza- mieszkać w niej. Czekamy na pra- bliższych i dalszych miejscowości. frekwencji na imprezach odbywa- ła. Zapytałam, czy kocha las zi- ce do 20 października. Regulamin Ostatnia waliłska zabawa zdarzyła jących się w środku lasu. mą, a ona na to: – A po co chodzić konkursu jest zamieszczony na się tu prawie 30 lat temu. Dobrze, że A, że Boryk zawsze był dla nas zimą do lasu? Narzekała, że bo- stronie GCK w Gródku. powróciła – cieszyli się mieszkań- ważny, przypomina w wywiadzie li ją kręgosłup, ale ona przecież PS. Zapraszamy do współpracy. cy. Od trzeciego tygodnia lipca Bo- pan Ryszard Warecki, wspomina- nie chodzi do lasu, tylko jeździ Podpowiadajcie tematy, nadsyłaj- ryk był miejscem-magnesem, przy- jąc dawne mecze z końca lat 60. i – dodała. cie swoje zdjęcia, artykuły, listy ciągającym ludzi z bliska i daleka. te późniejsze, kiedy nasza druży- Za rok będziemy mieli praw- do 20 sierpnia na adres dsulzyk@ Młodsze (no, nie tylko młodsze) na szalała na leśnym boisku. Kibi- dziwe muzyczne święto w tym gckgrodek.pl. gródeckie pokolenie szalało wraz ce nigdy nie zawiedli podczas nie- naszym magicznym lesie. Jubile- z przyjezdnymi w piątek i sobo- dzielnych meczów, ciasno otaczając uszowe XXX Basowiszcza i XX Dorota Sulżyk▲ Wydarzenia „Tu na Biesiadzie jest coś magicznego” XIX Międzynarodowy Festiwal Siabrouskaja Biasieda „Tu na Biesiadzie jest coś magicznego” – usły- byłych na festiwal powitał ze sceny również cówki Straży Granicznej w Bobrownikach Adam szałam od pani Ewy. I trzeba się z tym zgodzić. Przewodniczący Rady Gminy Gródek Wieczy- Jarosz, Komendant Komisariatu Policji w Za- Deszcz, który przez pewien moment dawał się sław Gościk, Jan Syczewski – Przewodniczący błudowie Piotr Zdrodowski, Radna Rady Powia- we znaki, rozgoniłby niejedno towarzystwo, ale BTSK, które jest współorganizatorem imprezy tu oraz Dyrektor Szkoły Podstawowej w Gródku nie to, które 28 lipca przybyło na Siabrouskuju oraz Ilona Jurewicz z Centrum Kulturalnego Anna Grycuk, Nadleśniczy Nadleśnictwa Waliły Biasiedu. Wszyscy wyciągnęli posłusznie pa- Białorusi w Warszawie. Krzysztof Bozik, Kierownik Posterunku Policji rasolki i dalej uczestniczyli w festiwalu. By- Jak co roku festiwal zaszczyciły swoim licz- w Gródku Grzegorz Bazyluk, Dyrektor Zarządu ły też tańce z parasolkami. Jak to mówią; „Da nym przybyciem osoby piastujące ważne pu- Dróg Powiatowych Marek Jędrzejewski, Prezes się? Da się”. Na szczęście to był bardzo ciepły bliczne funkcje. Stronę białoruską reprezento- Spółdzielni Mieszkaniowej Słoneczny Stok Je- wieczór, który trzymał roztańczoną i rozbawio- wali: Konsul Generalny Republiki Białoruś w rzy Cywoniuk, Zastępca Dyrektora I Oddzia- ną publiczność do późnych godzin po północy. Białymstoku Ałła Fiedorowa, Przedstawiciel łu Banku PKO BP Jerzy Półjanowicz, Radni Hymn „Hej, Siabrouskaja Biasieda, hulać treba, Ministerstwa Kultury Białorusi, Ilona Jurewicz Gminy Gródek na czele z Przewodniczącym hulać treba…” niósł się po Boryku wielokrotnie. z Centrum Kulturalnego Białorusi w Warszawie. Wieczysławem Gościkiem, Proboszcz Parafii Wójt Gminy Gródek Wiesław Kulesza pod- Spośród przedstawicieli władz państwowych, Prawosławnej w Gródku o. Mikołaj Ostapczuk czas wystąpienia otwierającego imprezę podkre- wojewódzkich, powiatowych i gminnych przy- oraz Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w ślał, że festiwal jest okazją, żeby spotkać się w byli: Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Gródku ks. Stanisław Kochanowski. gronie przyjaciół, w gronie znajomych, okazją Maciej Żywno, Prezydent Miasta Białegostoku Scenografia rozmalowana przez plastyczkę do wymiany doświadczeń pomiędzy zespołami. Tadeusz Truskolaski, Starosta Powiatu Biało- GCK Marię Mieleszko oraz setki papierowych Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Ma- stockiego Antoni Pełkowski, Wicestarosta Jolan- kwiatów wykonanych przez nią zachwycają ciej Żywno życzył wszystkim, żeby byli dumni ta Den, Przewodniczący BTSK Jan Syczewski wszystkich od lat (chyba żadne z wydarzeń na z tego, że potrafimy cieszyć się bogactwem na- (partner i współorganizator imprezy), Dyrektor Podlasiu nie ma takiego plastycznego bogactwa szego regionu, wielokulturowością, wielonaro- Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniej- na scenie). To scena tego dnia jest najważniej- dowością i zapraszać do tego wszystkich, któ- szości Narodowych i Etnicznych MSWiA An- sza, musiało więc być pięknie i kolorowo. Na rzy chcą nas odwiedzać. Miło było słyszeć od drzej Rudlicki, Burmistrz Zabłudowa Adam To- tegorocznej scenie zaprezentowało się wyjątko- Starosty Antoniego Pełkowskiego, że „Ziemia manek, Burmistrz Krynek Jolanta Gudalewska, wo dużo zespołów z Białorusi: Ciernica, Ćwie- Gródecka w powiecie białostockim jest pereł- Radni Miasta Białegostoku – Sławomir Nazaruk cień, Szklary, Uładary, Nierusz, Kalaryt, Krysz- ką, jest unikatową gminą na tle innych”. Przy- i Stefan Nikiciuk, Zastępca Komendanta Pla- taliki oraz zespoły z Podlasia m.in.: wszystkie

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Wydarzenia 3 muzyczne grupy działające przy GCK w Gród- nosi tradycyjne pieczone karawaje, są mniejsze, da się opisać słowami: klimat, ludzie, atmosfe- ku (Razśpiawany Haradok, Jesienny Liść, Ka- większe, przyozdabiane. Będąc z koncertami na ra, kiszka ziemniaczana i kaszanka, której nie- pela Chutar, Kalina, Vena Mini, soliści z grupy Białorusi, często dostawaliśmy taki karawaj od stety dzisiaj tu nie ma. Każdego roku w piątek, Śpiawaj Dusza: Ola Jarocka, Natalia Aleksie- gospodarzy na drogę. To bardziej wschodnia w dzień imprezy, kupujemy też los Totolotka w juk, Adrian Jegorow, Wiktor Sadowski, Amelka tradycja. Zespoły z Podlasia często przynoszą Lewiatanie. To nasz taki stały punkt programu Łoniewska), Kazka ze Szkoły Podstawowej w kosze ze słodyczami lub swojskimi wyrobami. podczas pobytu. Gródku, Zorka, Lailand, Lider, Dawid Szymczuk W tym roku jest rekordowa ilość tradycyjnych Dziennikarka z Grodna powtarza: „Super Band, Art. Pronar, Asteria, Dobryje Grajki, So- karawajów – mówi Bogusława Karczewska. impreza”. Na Siabrouską przyjechała po raz uvenir, Server, MaKsim. I oczywiście Prymaki, Siabrouskaja Biasieda to przede wszystkim pierwszy, jest zaskoczona, że tyle ludzi przy- które tradycyjnie, tworząc „siamiejkę”, prowa- święto muzyki białoruskiej, ale towarzyszą mu szło do lasu na festiwal, wszyscy weseli, tań- dziły całą imprezę. W ramach Podlaskiej Okta- również inne atrakcje, m.in. konkursy, które w czą, bawią się. Owszem, u nich na Białorusi wy Kultur na Siabrouskiej Biasiedzie wystąpił tym roku różniły się nieco od poprzednich edy- też są takie imprezy, ale frekwencja na nich taneczny zespół z Litwy - Perła z Niemenczyna. cji. Oczywiście nie mogło się obyć bez konkursu marna, ludzie nie przychodzą rodzinami, wo- Każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Bardziej lu- na najładniejszy „karawaj / haściniec” przywie- lą siedzieć na daczach. Dziewczyny z zespołu dowo było do 23-ej, potem już przeważała nu- ziony przez występujące zespoły. Ale tym razem Ciernica również zwracają uwagę na ogromną ta zabawowa. Zespoły z Białorusi zachwycały trzeba było przygotować potrawę z ziemniaków frekwencję w Boryku. Są zdziwione, że tyle lu- bogactwem strojów i choreografią. Wyróżniał lub zrobić selfie przed sceną i zamieścić na In- dzi bawi się pod sceną, śpiewa razem z zespo- się zespół Nierusz,19-osobowa grupa, która w stagramie. W namiocie organizatorów można łami. To cieszy duszę. Choreografka dziecię- swojej prezentacji miała 4 różne formy m.in. in- było wziąć udział w quizie pt. „Haradockaja ha- cego zespołu „Krysztaliki” spod Lidy również strumentalne, łączące scenki ze śpiewem, styli- worka”. Z tradycyjnymi regionalnymi potrawa- chwali Siabrouską. Dwa lata temu była tu ze zowane na przedwojenne nuty. Wiele osób zapy- mi według słuczańskich przepisów wystawiła starszymi dziećmi, teraz przywiozła młodsze. tanych o ulubiony występ wymieniało dziecię- się Grupa Ale Babki ze Słuczanki. Ileż one mają energii! Pomiędzy swoimi wy- cy taneczny zespół Krysztaliki. Koncerty były Na Siabrouskuju przyjeżdżają ludzie z róż- stępami prawie przez cały czas skaczą, tańczą uatrakcyjniane pokazami fajerwerków. nych stron. Z Białegostoku, sąsiednich gmin, pod sceną. Bogusława Karczewska z zespołu Prymaki Hajnówki, Bielska, Siemiatycz. Wystarczy po- - Jestem zadowolony – mówi Dyrektor GCK podkreśla, że tegoroczne występy były uroz- patrzeć na rejestracje ogromnej ilości samocho- w Gródku Jerzy Ostapczuk tuż przed końcem maicone: - Trochę tańca, śpiewu, zespół Szkla- dów oblegających Boryk. Ale są też goście z imprezy. – Ciężko było ogarnąć tak dużą ilość ry zaprezentował się instrumentalnie. W tym dalszych zakątków, zespoły z Białorusi. Wiele zespołów. Przez 4 dni układaliśmy program, że- roku bardzo mi się podobały taneczne występy. osób mających rodziny w naszej gminie pla- by nikt nie był poszkodowany. Cieszymy się, że No i zespół Nierusz, brakowało czasu, żeby go nuje urlop właśnie pod koniec lipca, żeby móc tyle zespołów do nas przyjechało. To świadczy o wyeksponować. Mają tak bogaty repertuar i 4 uczestniczyć w Festiwalu. Pani Ewa przyjecha- tym, że tu w Boryku jest magnes, który przycią- różne formy, że mogliby koncertować przez cały ła ze swoim ojcem spod Bydgoszczy: - Przyjeż- ga i zespoły, i publiczność. Bardzo się bałem o wieczór. Bardzo mi się podobały Uładary – fa- dżamy tu od początku istnienia imprezy. Kiedyś pogodę, prognozy były niepokojące. Ale ludzie, ceci z przytupem, tańcem. Ale nie chciałabym za tato przyjeżdżał sam, teraz ze mną. Jesteśmy tu którzy przyszli, niesamowicie nas zaskoczyli, bardzo kogoś wyróżniać, bo każdy starał się w co roku na tej samej kwaterze agroturystycz- wytrwali do końca. Jestem bardzo wdzięczny swoim stylu najlepiej jak umiał zaprezentować. nej w Waliłach-Stacji już w czwartek i zosta- publiczności, że doceniają to wszystko, co zro- Tuż przed sceną na stole zasłanym białym ob- jemy przez tydzień. Obowiązkiem jest udział w biliśmy dla nich. Jej reakcja to majstersztyk, rusem w trakcie imprezy przybywały karawaje Biesiadzie. Bawimy się rewelacyjnie. Mój ta- niczego więcej nie trzeba. przynoszone przez występujące zespoły. Skąd to z zasady nie uczestniczy w tego typu impre- - Tu jest taki klimat, że chce się przyjechać za ten zwyczaj? – Karawaje to symbol gościnno- zach, ale Gródek i Biesiada jest dla niego guru. rok – usłyszałam od pani Kasi z Białegostoku. ści. To miało pobudzić każdy zespół do inwencji Przyjeżdżamy też na Święto Grzyba do Soko- A za rok już jubileuszowa – XX Siabrouskaja własnej, do zaangażowania we wspólny projekt. la. Nie jesteśmy związani z Podlasiem, ale nie Biasieda. I na pewno „będzie się działo”. Potem częstujemy publiczność symbolicznym kochamy tak gór, morza, jak Podlasie. Tu na kawałkiem tego pirohu. Wiele zespołów przy- Biesiadzie jest coś magicznego, coś, czego nie Dorota Sulżyk▲

Zrealizowano dzięki Dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych Piekarnia „Maja” w Michałowie i Administracji. Bank Spółdzielczy w Białymstoku Zadanie współfinansowane przez Powiat Białostocki. MIPA Leon Stankiewicz Wydarzenie zrealizowano dzięki finansowej i organizacyjnej Grand Service pomocy Ministerstwa Kultury Republiki Białoruś PILKINGTON i Centrum Kulturalnego Białorusi w Polsce. SERDECZNIE DZIĘKUJEMY: Ministrowi Kultury Republi- SPONSOR GŁÓWNY: Marka Żubr ki Białoruś Juriju Pawłowiczu Bondaru, Konsul Generalnej RB w Białymstoku, Alle Fedorovej, Nadzwyczajnemu Ambasadorowi SPONSORZY: RB w Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandru Averyanovu, Dyrek- ANATEX SP. Z O. O. torowi Centrum Kulturalnego Białorusi w Warszawie Ilonie Ju- Plus Sp.J. rewicz, Ambasadorowi RB we Francji i przy UNESCO Pawłowi Sklep przemysłowy - Rafał Kardasz Łatuszka, Wójtowi Gminy Gródek Wiesławowi Kulesza i Urzędo- „Wenus” – Marek Klebus wi Gminy Gródek, Szkole Podstawowej w Gródku, Nadleśnictwu „FORMAT” - Piotr Szutkiewicz Waliły, Romanowi Tarasewiczowi, Agnieszce i Marcinowi Wojcie- „DARIA” - Roman Kardasz szukom, Aleksandrowi Karpiukowi, Magdalenie Świerzewskiej, ”SANO” – Walenty Citko Romanowi Tajchertowi, Elżbiecie Siliwoniuk, Adamowi Sała-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 4 Sprawy samorządowe

skiewiczowi, Ochotniczej Straży Pożarnej w Gródku Placówce WYNIKI KONKURSÓW Straży Granicznej w Bobrownikach, Komendzie Wojewódzkiej i rozgrywanych podczas „Siabrouskiej Biasiedy” Miejskiej Policji w Białymstoku, Komisariatowi Policji w Zabłu- dowie, występującym Zespołom, Stowarzyszeniu „Ale Babki” ze Konkurs pn. „Najsmaczniejsza potrawa regionalna z ziemniaka” Słuczanki, Firmie Lider (pokaz fajerwerków), Firmie Zajazd przy I miejsce: Roman Tajchert z Gródka Granicy, Zajeździe WIM w Michałowie, Firmie Casablanca Cate- II miejsce: Katarzyna Radel z Załuk ring, Firmie Jarhead (ochrona), Markowi Zrajkowskiemu (nagło- III miejsce: Adam Sałaskiewicz z Rudy śnienie), Białoruskiemu Towarzystwu Społeczno-Kulturalnemu w Białymstoku, Komunalnemu Zakładowi Budżetowemu w Gródku. Konkurs pn. „Zdjęcie z hashtagem #siabrouskaja2018” I miejsce: Anna Wróblewska II miejsce: Damian Truszkowski Patroni medialni: III: Karol Deryng TVP3 Białystok, Polskie Radio Białystok, Radio Orthodo- xia, Wrota Podlasia, BiałystokOnline.pl, Niwa, Obcasypodlasia. Konkurs na karawaj/haściniec pl,Transmitujemy.pl, Wiadomości Gródeckie – Haradockija Na- I miejsce: Ciernica (BY) winy. II miejsce: Krysztaliki (BY) III miejsce: Dawid Szymczuk Band (Hajnówka)

wa zbiorczego systemu zaopatrzenia w wodę i systemu kanalizacji Ruch inwestycyjny w Gminie Gródek zbiorczej dla ścieków komunalnych w Gminie Gródek, wykonu- jemy rozbudowę sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej na Starania Wójta Gminy oraz pozyskane środki finansowe z Unii ul. Pięknej w Waliłach-Stacji oraz budowę sieci kanalizacyjnej Europejskiej i budżetu Państwa przynoszą kolejne efekty w postaci na ul. Wrzosowej w Gródku. W 2019 r. przebudowie i moderni- realizowanych inwestycji na terenie Gminy Gródek. zacji zostanie poddana stacja uzdatniania wody i wykonana nowa studnia głębinowa na potrzeby zaopatrzenia gminnego wodociągu w wodę pitną. Ponadto, w bieżącym roku zrealizujemy następujące zadania, fi- nansowane z własnych środków budżetu Gminy: - budowa kanalizacji sanitarnej na ulicach Kwiatowej, Zaułek, Podleśna i Spacerowa w miejscowości Waliły-Stacja; - budowa sieci wodociągowej przy ul. Agrestowej w Gródku.; - budowa sieci wodociągowej w Załukach. Fot. UG w Gródku Fot. UG w Budowa wodociągu na ul. Agrestowej

Nadal priorytetem są inwestycje służące ochronie środowi- ska oraz poprawie jakości życia mieszkańców, w tym rozbudowa systemu wodno-kanalizacyjnego. W ramach jednego z większych projektów współfinansowanego ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, pn. Budowa ujęcia wody, rozbudowa i przebudowa stacji uzdatniania wody oraz rozbudo- Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot.

Przebudowa świetlicy w Podozieranach Poza usprawnieniem systemu gospodarki wodno-ściekowej, w tym roku realizujemy dwa zadania dotyczące przebudowy świetlic wiejskich w miejscowościach i Podozierany. Przed- miotowe projekty również współfinansowane są ze środków Pro- gramu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Miesz- kańcy zyskają miejsce spotkań i integracji. W trakcie rozpatrywania przez Urząd Marszałkowski Wojewódz- twa Podlaskiego są kolejne dwa wnioski o dofinansowanierewita - lizacji budynków i otoczenia świetlic wiejskich w Nowosiółkach i Wiejkach. Podpisanie umów na realizację przedmiotowych za-

Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. dań pozwoli na remont świetlic i zagospodarowanie terenów wo- kół, jeszcze w bieżącym roku. Budowa sieci kanalizacyjnej na ul. Pięknej

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Sprawy samorządowe 5 Fot. UG w Gródku Fot. UG w Plac zabaw przy ul. Szkolnej

Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. miejscowościach: Bobrowniki, Gródek, Królowy Most i Waliły- -Dwór. Wszystkie place zabaw spełniają wymagane normy jako- Przebudowa drogi gminnej w miejscowości Waliły ści, a dzieci mogą spędzać czas, korzystając z takich urządzeń, jak Zakończyliśmy też długo wyczekiwaną przez mieszkańców prze- karuzele, huśtawki czy też ślizgawki i bujaki na sprężynach dla budowę drogi gminnej w miejscowości Waliły. Zadanie zrealizo- najmłodszych. W najbliższych dniach piaskownice zostaną uzupeł- wane zostało ze środków własnych budżetu Gminy i jego wartość nione o piasek, a niektóre place zostaną ogrodzone ze względu na wyniosła blisko 500 000 zł. W ramach realizacji zadań inwestycyj- bezpieczeństwo użytkowników. nych związanych z modernizacją dróg ogłoszono również postępo- Nowatorską inwestycją jest projekt pn. Energia odnawialna wanie o udzielenie zamówienia publicznego na remont odcinka – kolektory słoneczne i instalacje fotowoltaiczne w Gminie ul. Piaskowej w Gródku. Podpisana została umowa o dofinanso- Gródek, który współfinansowany jest w 75 % ze środków Regio- wanie realizacji partnerskiego projektu pn. Transgraniczna Sieć nalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na na rzecz Zrównoważonego Zarządzania Transportem, reali- lata 2014-2020. Projekt obejmuje montaż 90 instalacji kolektorów zowanego wspólnie z Powiatem Białostockim i Grodzieńskim słonecznych, na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej Rejonowym Komitetem Wykonawczym, dzięki któremu przebu- oraz 44 instalacji fotowoltaicznych do produkcji energii elektrycz- dowana zostanie droga Bobrowniki – Łużany – granica powiatu nej, na nieruchomościach mieszkańców Gminy Gródek. Całkowita Białostockiego w stronę Kruszynian. Projekt jest realizowany przy planowana wartość projektu to 2 136 150,64 zł, w tym wartość dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu dofinansowania z UE w kwocie 1 476 029,17 zł. Mieszkańcy bio- Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina na lata rący udział w projekcie pokryją jedynie 25 % wartości dostawy i 2014 – 2020. montażu instalacji. Zgodnie z zawartą umową z Wykonawcą prace Ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata mają zostać ukończone do 12 października 2018 r. (w zakresie ko- 2014-2020. uzyskaliśmy dofinansowanie na realizację projektu pn. lektorów słonecznych) i do 14 listopada 2018 r. (w zakresie paneli Budowa placów zabaw w Gminie Gródek. W ramach projektu fotowoltaicznych). (o łącznej wartości 93 tys. zł, z czego 63,63 % będzie stanowić Wójt Gminy Gródek dofinansowanie z Unii Europejskiej) powstały 4 place zabaw w Wiesław Kulesza Jednogłośne udzielenie Wójtowi Gminy Gródek absolutorium. Nie będzie podwyżek opłat za wodę i ścieki. Relacja z XLI Sesji Rady Gminy Gródek z dnia 29 czerwca 2018 r.

Po przyjęciu przez Radnych porządku ob- następnie przedłużony przez Ministra Rolnic- w kwocie 21.363.003 zł, w tym: bieżących w rad Wójt Gminy Gródek Wiesław Kule- twa o tydzień). kwocie 20.407.152 zł i majątkowych w kwo- sza przedstawił informację o swojej pracy w Wójt Gminy Wiesław Kulesza przedstawił cie 955.851 zł oraz wydatków zaplanowanych okresie międzysesyjnym (publikowaliśmy ją zebranym sprawozdanie finansowe wraz ze w kwocie 23.553.003 zł, w tym: bieżących w w poprzednim numerze). Wieczysław Gościk sprawozdaniem z wykonania budżetu Gminy kwocie 20.113.109 zł i majątkowych w kwocie – Przewodniczący Rady zapytał o jakość wo- Gródek za 2017 r. i informacją o stanie mienia 3.439.894 zł, na które składają się zadania in- dy w kąpielisku w Zarzeczanach. Wójt Gminy Gminy Gródek: westycyjne własne, wpłata na fundusz wspar- odpowiedział, iż obecnie czekamy na wyniki „W terminie do dnia 31 marca roku następu- cia oraz dotacje celowe na realizację zadań in- próbki wody pobranej do badań laboratoryj- jącego po roku budżetowym należy przedłożyć westycyjnych. nych przez Powiatową Państwową Inspekcję Radzie Gminy i Regionalnej Izbie Obrachunko- W trakcie roku budżetowego Rada Gminy Sanitarną. Dodał, iż badania wody wykona- wej roczne sprawozdanie jednostki samorządu dokonała zmian wynikających z realizacji bu- ne we własnym zakresie i przedłożone przez terytorialnego z wykonania budżetu gminy za dżetu, w efekcie czego ostatecznie planowane wędkarzy spełniały określone wymagania. Po- rok poprzedni. wielkości budżetu gminy na 2017 r. wyniosły: nadto Wójt poinformował, iż wnioski o sza- Budżet gminy na 2017 r. uchwalony został w - dochody w kwocie 22.026.446,43 zł; cowanie szkód powstałych w wyniku wystą- dniu 29 grudnia 2016 r. Uchwałą Rady Gminy - wydatki w kwocie 24.487.790,43 zł. pienia suszy producenci rolni mogą składać w Nr XXVI/203/16. Jego realizację rozpoczęli- W planie dochodów przyjęto kwoty wyni- Urzędzie Gminy do 3 lipca br. (termin został śmy wspólnie od dochodów zaplanowanych kające z zawiadomień o poszczególnych czę-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 6 Sprawy Samorządowe

ściach subwencji ogólnej dla gminy, danych żej. Chciałem zaznaczyć, że o dobrej sytuacji w imieniu Rady Powiatu Białostockiego pogra- planowanych z tyt. podatków, wysokości do- finansowej gminy świadczy również możliwość tulował Wójtowi i Radnym dobrej współpracy. tacji na realizację zadań własnych i zleconych. finansowania zadań majątkowych dochodami Podkreślił, że taki pozytywny wynik głosowania Perspektywa finansowa dająca możliwość po- bieżącymi. W 2017 r. dochodów majątkowych jest wyjątkowy w porównaniu z innymi Radami zyskania dofinansowania na realizację zadań było 282.117,45 zł, natomiast wydatków bez w naszym powiecie i województwie. mających służyć mieszkańcom gminy, a więc uwzględnienia pokrytych kredytem na wyprze- Następnie radni zajęli się rozpatrzeniem środki z budżetu Unii Europejskiej, czy też z dzające finansowanie aż 1.630.361,26 zł, co uchwał w sprawach: budżetu państwa sprawia, że planujemy reali- oznacza, że sfinansowaliśmy wydatki majątko- - gminnego programu przeciwdziałania zować wiele zadań, zwłaszcza inwestycyjnych. we w kwocie 1.348.243,81 zł dochodami bie- przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar prze- Taka perspektywa otworzyła się dopiero pod żącymi, które wyniosły 2.351.705 zł. Ponadto mocy w rodzinie; Jolanta Bójko – Kierownik koniec 2016 i na początku 2017 roku. W tym chciałem podkreślić, że nadwyżka operacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w też czasie składaliśmy bardzo dużo wniosków wyniosła 1.374.610,77 zł, a wolne środki z racji Gródku dokonała uzasadnienia merytorycz- w celu pozyskania środków na nasze inwesty- nie zaciągnięcia nowych zobowiązań zwrotnych nego projektu uchwały. Podkreśliła, że gmin- cje. Z szeregu zaplanowanych przedsięwzięć 457.917,40 zł. Wolnymi środkami z 2016 r. do- ny program na lata 2018-2020 jest kontynuacją do najważniejszych zrealizowanych w 2017 r., konaliśmy spłaty kredytów. Wskaźnik planowa- działań podjętych w ramach realizacji progra- bądź których realizację rozpoczęliśmy, można nej łącznej kwoty spłaty zobowiązań wynikają- mu na lata 2011-2017. Jego głównym celem zaliczyć, m.in.: cej z art. 243 ust. 1 ustawy o finansach publicz- jest przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz - zakup średniego samochodu ratowniczo – nych wyniósł 3,76 % przy dopuszczalnym 5,59 zwiększenie skuteczności pomocy dla tych ro- gaśniczego z wyposażeniem w ramach Wspól- %, tak więc mamy margines bezpieczeństwa na dzin, których ten problem występuje. Sprawca- nego Litewsko – Polskiego projektu – poprawa wypadek gdyby uległy pogorszeniu np. warunki mi przemocy w rodzinie są najczęściej osoby publicznej obsługi przeciwpożarowej”; spłaty zobowiązań w wyniku podniesienia stóp najbliższe –w przypadku dorosłych – małżon- - budowa sieci wodociągowej na ul. Wrzoso- procentowych stanowiących podstawę nalicza- kowie i partnerzy, a w odniesieniu do dzieci wej w Gródku i rozbudowa sieci wodociągowej nia odsetek, czyli kosztów obsługi kredytów i – rodzice. Na przełomie lat 2012-2017 ilość w miejscowości Waliły; wyemitowanych obligacji. „Niebieskich Kart” sporządzonych w naszej - przebudowa ul. Młynowej w Gródku i dro- Biorąc pod uwagę to, iż z roku na rok pomimo gminie przedstawiała się następująco: w roku gi gminnej we wsi Waliły; niekiedy braku możliwości pozyskania środków 2012 założono 6 kart, 2013 – 9, 2014 – 18, 2015 - wspólnie z Powiatem Białostockim przebu- zewnętrznych, sytuacja finansowa gminy jest na – 24 karty, 2016 – 20, 2017-10. Natomiast w dowa drogi na odcinku Bobrowniki – Chomon- tyle dobra, iż staramy się realizować zadania roku bieżącym mamy obecnie 8 „Niebieskich towce oraz drogi przez miejscowość ; bieżące i majątkowe. Wskaźniki finansowe i sy- Kart”, z czego 2 karty kontynuowane są z po- - remont drogi na odcinku ulicy Polnej i re- tuacja związana z możliwością realizacji inwe- przedniego roku. Udzielanie pomocy przybiera mont ul. Kalinowskiego w Gródku; stycji na bazie środków unijnych pokazuje nam, różne formy i ma na celu m.in. rozpoznawanie - remont ul. Dworcowej w Waliłach-Stacji; iż 2017 r. był kolejnym udanym rokiem, który najpilniejszych potrzeb rodziny, pomoc w ich - remont drogi powiatowej na odcinku od Za- zabezpieczył środki na niezbędne potrzeby”. zaspokajaniu oraz budowanie systemu wsparcia rzeczan do drogi krajowej Nr 65; Tuż przed głosowaniem w sprawie udziele- dla tej rodziny – zgodnie z potrzebami, w opar- - remont drogi powiatowej od drogi krajowej nia Wójtowi Gminy Gródek absolutorium od- ciu o odpowiednie służby i instytucje. Nr 65 do Wierobii; czytano wymagane opinie. Przewodniczący - ustalenia stawek dotacji przedmiotowej - remont odcinka drogi powiatowej Gródek Rady Wieczysław Gościk przedstawił pozy- dla zakładu budżetowego; Renata Wysocka – Bielewicze; tywną opinię Regionalnej Izby Obrachunko- – Skarbnik Gminy omówiła projekt uchwały. - budowa lub rozbudowa kilku odcinków wej w Białymstoku o przedłożonym przez Wój- Wyjaśniła, iż w związku ze zmianą zasad za- oświetlenia ulicznego; ta sprawozdaniu z wykonania budżetu Gminy twierdzania taryf i ich zatwierdzeniem przez - modernizacja zadaszenia i schodów przy Gródek za 2017 r. Radny Janusz Michał Ci- Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Pol- głównym wejściu do Szkoły Podstawowej. mochowicz – Przewodniczący Komisji Rewi- skie dla Komunalnego Zakładu Budżetowego, Ponadto, w 2017 r. pozyskaliśmy środki unij- zyjnej Rady Gminy odczytał opinię Komisji Kierownik Zakładu złożył wniosek o zwięk- ne na zadania, które będziemy realizowali w w sprawie udzielenia Wójtowi Gminy Gródek szenie stawki dotacji przedmiotowej w zakresie latach kolejnych. absolutorium za 2017 r., a Przewodniczący Ra- odprowadzania ścieków. Z uwagi na to, iż Ra- Miniony rok zakończył się deficytem w wy- dy – pozytywną opinię Regionalnej Izby Obra- da Gminy 31 stycznia 2018 r. podjęła uchwałę sokości 694.977,04 zł mimo, że zaplanowany chunkowej w Białymstoku o wniosku Komisji określającą wysokość stawek przedmiotowych był w kwocie 2.461.344 zł. Deficyt by nie po- Rewizyjnej. Radni jednogłośnie podjęli uchwałę na bieżący rok, która następnie została zmie- wstał, gdyby nie trzeba było założyć własnymi w sprawie udzielenia Wójtowi Gminy Gródek niona uchwałą Nr XXXVIII/307/18 z dnia 29 środkami i opłacić części unijnej na zakup sa- absolutorium. marca 2018 r., z punktu widzenia prawnego mochodu dla OSP w kwocie 721.344 zł. Wy- Wójt Wiesław Kulesza podziękował za za- lepiej jest uchylić dotychczas obowiązującą pracowana zostałaby nawet nadwyżka w wyso- ufanie i jednogłośne udzielenie absolutorium: uchwałę i podjąć nową ustalającą wszystkie 3 kości 26.366,96 zł. Ponadto zaplanowany kre- „Jednomyślna decyzja jest wyraźną akceptacją rodzaje stawek. Stawka, z prośbą o wprowa- dyt w kwocie 1.500.000 zł w ogóle nie został podejmowanych działań, a także daje dodatko- dzenie, której zwrócił się Kierownik Komu- uruchomiony. Gmina nie skorzystała również wy impuls do ich zwiększenia. Budującym jest nalnego Zakładu Budżetowego, wyliczona zo- w trakcie roku z kredytu na pokrycie przejścio- to, że z podobną akceptacją spotkałem się w po- stała w oparciu o zatwierdzone taryfy i ma na wego deficytu budżetu, ponieważ miała płyn- przednich latach. Absolutorium to również wy- celu niepodwyższanie cen mieszkańcom, co w ność finansową, a nawet możliwość lokowania nik wzorowej współpracy z Radą Gminy, ale na rezultacie wiąże się z tym, iż gmina będzie mu- wolnych środków. Zaciągnięty został jedynie tak dobrą ocenę pracowali także wszyscy pra- siała więcej dopłacić ze swojego budżetu. Do kredyt na pokrycie wydatków w części unijnej cownicy Urzędu Gminy, dyrektorzy i kierow- tej pory taryfy obowiązywały do końca lutego tj. na wyprzedzające finansowanie przy reali- nicy jednostek organizacyjnych oraz sołtysi”. danego roku kalendarzowego. W chwili obec- zacji projektu, o którym wspomniałem powy- Radny Powiatu Białostockiego Jan Kaczan nej są one zatwierdzone na 3 lata. W związku z

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Sprawy samorządowe 7 tym, że mamy rok budżetowy, na który planuje nie sprawozdań z jego działalności. Zgodnie z wej dla osób fizycznych z budżetu Gminy się wydatki, najrozsądniej jest ustalić te stawki ustawą o pracownikach samorządowych Rada Gródek na dofinansowanie budowy przy- przedmiotowe na rok budżetowy, po czym na Ministrów określa zasady wynagradzania. W domowych oczyszczalni ścieków na terenie rok następny ponownie trzeba będzie określić związku z tym, że 19 maja 2018 r. weszło w Gminy Gródek; Inspektor Urzędu Gminy nową odrębną uchwałą stawki, które będą obo- życie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia Gródek Agnieszka Klebus dokonała uza- wiązywały w 2019 r. Stąd propozycja podjęcia 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pra- sadnienia merytorycznego i prawnego pro- nowej uchwały określającej stawki obowiązu- cowników samorządowych, od 1 lipca 2018 jekt uchwały. Gmina dołoży, zainteresowa- jące do dnia 10 czerwca br., która wynosi 0,97 r. zmieniają się wartości graniczne wynagro- nym mieszkańcom do budowy przydomowych zł brutto za 1 m³ ścieków i od 11 czerwca br. już dzenia. Wynagrodzenie wójtów, burmistrzów oczyszczalni ścieków, środki w wysokości według nowej kalkulacji taryfy zatwierdzonej i prezydentów miast zostało obniżone o 20 %. do 50% wartości inwestycji lecz nie więcej przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Do projektu uchwały zostało dołączone zesta- niż 4.000 zł. Polskie. Nie zmienia się natomiast stawka dota- wienie zawierające składniki wynagrodzenia - wyrażenia zgody na wprowadzanie do cji jako dopłata do energii cieplnej, która wynosi Wójta Gminy wg stanu prawnego obowiązują- Rejestru Należności Publicznoprawnych 14 zł brutto do 1GJ sprzedanej energii cieplnej. cego do 30 czerwca br., wysokości obowiązu- danych o należnościach pieniężnych Gminy Radny Andrzej Konończuk zapytał o znacz- jące od 1 lipca 2018 r. oraz proponowane wy- Gródek oraz określenia rodzaju należności ny wzrost kosztów eksploatacji i utrzymania nagrodzenie dla Wójta Gminy Gródek. pieniężnych, o których dane są przekazy- związanych z działalnością odprowadzania ście- Biorąc pod uwagę, że wynagrodzenie Wójta wane do Rejestru; ków. Mirosław Gryko – Kierownik KZB w Gminy Gródek nie należało do najwyższych, Wszystkie uchwały zostały podjęte przez Gródku wyjaśnił, iż na podwyżkę kosztów skła- w praktyce obniżenie wynagrodzenia Wój- Radnych jednogłośnie. dają się m.in. takie czynniki, jak: wzrost kosz- ta Gminy Gródek jest nieznaczne, tj. o 20 zł. tów przeznaczonych na modernizację urządzeń, - odwołania Skarbnika Gminy Gródek; Interpelacje, zapytania wzrost opłat dla Państwowego Gospodarstwa Wniosek w sprawie odwołania Pani Rena- i wnioski radnych Wodnego Wody Polskie, których do tej pory ty Wysockiej z funkcji Skarbnika Gminy Radna Wiera Tarasewicz zauważyła, że nie uiszczaliśmy, podatek VAT w wysokości Gródek przedstawił Wiesław Kulesza – Wójt rzeka Supraśl przy moście w Gródku jest bar- 36 %, którego nie możemy odliczyć, a jest on Gminy Gródek, który poinformował, iż Pani dzo zarośnięta. Wójt Wiesław Kulesza wy- wkalkulowany w koszty. Renata Wysocka zwróciła się z prośbą o roz- jaśnił, iż Państwowe Gospodarstwo Wodne - określenia wysokości opłaty za korzy- wiązanie stosunku pracy z dniem 30.06.2018 Wody Polskie ma w swoich planach na 2018 stanie z wychowania przedszkolnego; Lilia r. Wójt i Radni Gminy Gródek uroczyście po- r. oczyszczenie niektórych odcinków rzeki Su- Waraksa – Sekretarz Gminy wyjaśniła, iż dziękowali Pani Skarbnik za wieloletnią pracę. praśl, w tym na terenie Gminy Gródek. projekt uchwały w sprawie określenia wysoko- - powołania Skarbnika Gminy Gródek; Radna Małgorzata Popławska wnioskowa- ści opłaty za korzystanie z wychowania przed- Wniosek w sprawie powołania Pani Małgo- ła o naprawę mostu na ul. Błotnej. Wójt Wie- szkolnego co do treści nie różni się w zasadzie rzaty Łuszyńskiej na stanowisko Skarbnika sław Kulesza przychylił się do wniosku Pani od uchwały, która do tej pory obowiązywała. Natomiast podjęcie nowej uchwały wynika z tego, że od 1 stycznia 2018 r. weszły w życie przepisy ustawy o finansowaniu zadań oświato- wych. W związku ze zmianą przepisów należy podjąć uchwałę na nowej podstawie prawnej. Z przepisów art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 40 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 52 ust.1 i 2 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych wynika, że Rada Gminy określa wysokość opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego uczniów objętych wychowa- niem przedszkolnym do końca roku szkolne- go w roku kalendarzowym, w którym kończą 6 lat, w prowadzonym przez gminę publicznym przedszkolu i publicznej innej formie wycho- wania przedszkolnego w czasie przekraczają- cym wymiar zajęć. Z przepisu art. 52 wynika również, że Rada Gminy może określić wa- runki częściowego lub całkowitego zwolnie- Sulżyk Dorota Fot. nia z opłat. Uroczyste podziękowanie dla byłej Skarbnik Gminy Renaty Wysockiej - ustalenia wynagrodzenia Wójta Gminy Gródek; Lilia Waraksa – Sekretarz Gminy Gminy Gródek przedstawił Wójt Wiesław Radnej oraz dodał, iż niedawno w Królowym dokonała uzasadnienia merytorycznego i praw- Kulesza, stwierdzając, iż Pani Małgorzata Moście dokonano generalnego remontu mo- nego projektu uchwały. Wyjaśniła, iż zgodnie Łuszyńska spełnia wymagania niezbędne do stu. Teraz czas na remont mostu na ul. Błotnej. z ustawą o samorządzie gminnym do wyłącz- pełnienia funkcji Skarbnika. Pani Małgorzata Radna Małgorzata Popławska poinfor- nej właściwości Rady Gminy należy, m.in. Łuszyńska zaprezentowała swoją kandydaturę mowała, iż mieszkańcy Gródka skarżą się na ustalanie wynagrodzenia Wójta, stanowienie na stanowisko Skarbnika Gminy. jakość dostarczanej wody. Mirosław Gryko o kierunkach jego działania oraz przyjmowa- - ustalenia zasad udzielania dotacji celo- – Kierownik KZB w Gródku wyjaśnił, iż

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 8 Sprawy samorządowe po otrzymaniu skargi na jakość wody i usług Sprawy różne Radny Bronisław Kazberuk poprosił o świadczonych przez Komunalny Zakład Bu- Ks. Sławomir Jakimiuk – proboszcz Para- dokończenie drogi na odcinku Podozierany dżetowy niezwłocznie zostały podjęte czyn- fii Prawosławnej w Mostowlanach poruszył – Kuchmy. ności zmierzające do poprawienia jakości do- kilka kwestii, min.: brak odpowiedzi na pismo Elżbieta Cywoniuk – Sołtys Sołectwa Ra- starczanej wody. W tym celu dokonano płuka- w sprawie przekazania działki Nr 1502, poło- dunin poinformowała, iż w dalszym ciągu nie nia sieci wodociągowej przy ul. Agrestowej i żonej w m. na rzecz Parafii Prawosław- zostały uprzątnięte drzewa po wichurze na Zarzeczańskiej, co w efekcie dało pozytywny nej w Mostowlanach, zbyt krótki czas dzia- działce Pana Dzitkowskiego. Zgłosiła również rezultat. łania oświetlenia drogowego po zmroku we problem samowolnego grodzenia przez właści- Radny Janusz Michał Cimochowicz w wsi oraz rzadko równaną drogę ciela posesji drogi na zakręcie przy wjeździe imieniu mieszkańców wsi Zubry poprosił o na odcinku Świsłoczany – Mostowlany. Wójt do Radunina i zawnioskowała o utwardzenie zorganizowanie dojazdu do Gródku (w piątek Wiesław Kulesza po konsultacji z pracowni- drogi przy posesji nr 6 w Raduninie. Wiesław w okresie wakacji). Wójt Gminy odpowie- kiem prowadzącym postępowanie, powiedział, Kulesza – Wójt Gminy Gródek odpowiedział, dział, że gdy tylko zostanie naprawiony drugi iż odpowiedź na pismo w sprawie przekazania iż sprawy będące przedmiotem wniosków wy- samochód, Urząd postara się zapewnić miesz- w/w działki została wysłana w dniu 11 stycz- magają wyjaśnienia, natomiast obecnie nie je- kańcom dodatkowy dojazd. nia br. oraz odpowiedział na pozostałe pytania. steśmy w stanie zrealizować utwardzenia drogi. Radna Dorota Popławska wnioskowała Jerzy Ostapczuk – Dyrektor Gminnego Anna Grycuk – Dyrektor Szkoły Pod- o ustawienie kosza bliżej przystanku przy Centrum Kultury w Gródku poinformował, stawowe w Gródku podziękowała za dobrą ul. Białostockiej oraz sprawdzenie usterki iż w trakcie trwania wakacji w GCK organizo- współpracę ze szkołą i udzielone wsparcie fi- sprzętu do ćwiczeń na siłowni zewnętrznej wane są różnego rodzaju zajęcia skierowane nansowe. w parku. do dzieci i młodzieży z terenu gminy oraz za- Po przyjęciu protokołów z XXXIX i XL Se- Radna Alina Gościk wnioskowała o wy- prosił serdecznie na pierwszą zabawę z cyklu sji Rady Gminy Sesji Rady Gminy Gródek, konanie planu na budowę linii oświetlenia na letnich imprez pn. ”Zabawa w Waliłach” 13 Przewodniczący Rady Wieczysław Gościk ul. Wierzbowej, wodociągu na ul. Jaśmino- lipca oraz na imprezę plenerową „Siabrouska- zamknął obrady XLI Sesji. wej i ścieżki rowerowej w kierunku Wiejek. ja Biasieda” 28 lipca br. Opracowanie Radna Monika Ratyńska poprosiła o Renata Zawadzka – Sołtys Sołectwa Wa- Dorota Sulżyk ▲ umieszczenie lampy na słupie we wsi Borki liły zgłosiła wniosek o naprawę zadaszenia na W relacji wykorzystano protokół z XLI Sesji (obok posesji nr 28). przystanku autobusowym we wsi Waliły. Rady Gminy Gródek.

Opłata zmienna, natomiast obliczana jest na podstawie faktycz- Opłaty za usługi wodne nej skali korzystania z usług wodnych (np. ilości pobranej wody). Również w tym wypadku jej wysokość określają Wody Polskie. Wysokość opłaty zmiennej od 2021 roku będzie określana przez Wody Polskie na podstawie odczytu wskazań urządzeń pomia- rowych. Do 2021 roku obliczenie opłaty zmiennej oparte jest na danych zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym, a więc na pod- stawie parametrów ustalonych w oparciu o formuły empiryczne a nie obserwacje bezpośrednie. Wychodząc z tych założeń, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie ustaliło dla Komunalnego Zakładu Budżetowego w Gródku opłatę zmienną kwartalną w wysokości 166 335,00 zł za pobór wód powierzchniowych z cieku N (rowu doprowadzają- cego wodę do zbiornika) na potrzeby ziemnego zbiornika małej retencji „”, zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. udzielonym przez Starostę Powiatowego w Białymstoku z dnia Nowelizacja ustawy Prawo wodne obowiązująca od 1 stycz- 16 kwietnia 2014 r., znak: RŚ.6341.75.2014. Wstępna analiza nia 2018 r. rozszerzyła krąg podmiotów zobowiązanych do po- wartości parametrów użytych do naliczenia opłat oraz aktualnych noszenia opłat za usługi wodne, jak również wprowadziła szereg warunków meteorologicznych, klimatycznych i hydrologicznych instrumentów ekonomicznych, służących gospodarowaniu wo- wskazuje, że wartości wskazane w pozwoleniu wodnoprawnym dami. Należą do nich opłaty za usługi wodne, uiszczane m.in. za nie odzwierciadlają rzeczywistego poboru wody i są wielokrot- pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych. Opłata za nie zawyżone. usługi wodne za pobór wód składa się z opłaty stałej oraz opłaty Mając powyższe na uwadze, Kierownik Komunalnego Zakła- zmiennej, uzależnionej od ilości wód pobranych. du Budżetowego w Gródku złożył reklamację na wysokość nali- Wysokość opłaty stałej określa Państwowe Gospodarstwo czonej opłaty. Jednocześnie podjęto działania w kierunku zmia- Wodne Wody Polskie -nowy podmiot, który odpowiada za gospo- ny operatu wodnoprawnego i wzruszenia decyzji pozwolenia darkę wodną w kraju, oraz przekazuje podmiotom obowiązanym wodnoprawnego. Równolegle wystąpiono z wnioskiem do Wód do ponoszenia opłat za usługi wodne w formie informacji rocznej, Polskich o udzielenie prolongaty płatności opłaty do czasu wy- zawierającej także sposób obliczenia tej opłaty. Wysokość opłaty jaśnienia niespójności w pozwoleniu wodnoprawnym. stałej określana jest na podstawie pozwolenia wodnoprawnego, proporcjonalnie do maksymalnej ilości pobieranej wody. A zatem Wójt Gminy Gródek o tym, jaka jest jej wysokość, decydują maksymalne wartości Wiesław Kulesza określone w pozwoleniu, a nie rzeczywista ilość pobranej wody.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Wydarzenia 9

„Energia odnawialna – kolektory słoneczne i instalacje fotowoltaiczne w gminie Gródek”

OSTATNIE WOLNE MIEJSCA !!!

Wszystkich mieszkańców GMINY GRÓDEK zainteresowanych udziałem w projekcie, polegającym na montażu kolektorów słonecznych prosimy o zgłaszanie się do siedziby Urzędu Gminy Gródek.

Koszt ponoszony przez mieszkańca – 25 % wartości wykonania i montażu instalacji. Przychodźcie na Basowiszcza! Białorusi zjeżdża czołówka tamtejszych zespołów. Najwięcej jest ich z Miń- ska, czyli stolicy, stąd tak dużo muzycznych akcentów o wielkomiejskim charakterze, które zauważymy też i w Warszawie, i w innych stolicach eu- ropejskich. To gra Młoda Białoruś (albo Młoda – już klasyczna), ta muzyka niesie ze sobą młody, nowoczesny przekaz. Występują tu również polskie grupy, będące na topie, prezentujące najwyższy poziom artystyczny, bar- dzo znane i charakterystyczne. Tegoroczny Lao Che można śmiało nazwać – oczywiście w skali Polski – mega gwiazdą. Drodzy młodzi przyjaciele, zapytam was, czy chcielibyście posłuchać i zobaczyć na żywo kogoś na Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. Muzyka to nie tylko zabawa. Dostarcza wzruszeń, potrafi zbudować na- strój, może ludzi do siebie zbliżyć… Muzyka jest w każdym z nas. Trzeba umieć ją w sobie odnaleźć. To poszukiwanie nie jest czasami łatwe, wymaga wysiłku cierpliwości, czasu. Tak jak każda rzecz, muzyka daje tym więk- szą satysfakcję, im trudniej ją „zdobyć”, im wymaga więcej naszego cza- su i zachodu. Rzeczy banalne, łatwe i przyjemne dostarczają krótkotrwałej radości, zaś te bardziej skomplikowane są trwalsze, zżywamy się z nimi i przeżywamy, to dzięki nim odczuwamy satysfakcję, budujemy świadomość rzeczywistej wartości otaczających nas spraw. Sulżyk Dorota Fot. Plakaty „Basowiszcza” z kolekcji właścicielek baru „Promyk”

tzw. poziomie, kto zajmuje czołowe miejsca liczących się list przebojów, gra jako gwiazda na wielkich festiwalach, zespoły, których płyty sprzedaje się we wszystkich dobrych sklepach muzycznych? Chcielibyście? A byli- ście na Basowiszczu? Basowiszcza jest świetnym miejscem na spotkanie. Zarówno z tymi oso- bami, które już znamy, jak i też z kimś zupełnie nowym. Muzyka jest świet- nym pretekstem do bycia razem. Ci, którzy choć raz przyjechali na festiwal z namiotem, wiedzą że można na kilka dni stworzyć w lesie niepowtarzalną atmosferę niezwykłego miasteczka, samemu budować tę atmosferę i potem się w niej zanurzyć. A potem, gdy zaczną się koncerty, pobiec pod scenę i spotkać się znowuż, jeszcze raz. Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. Do spotkania na Basowiszczu Strefa „Biazmieżża” przy budynku dawnego WOPu 29. Festiwal Muzyki Młodej Białorusi Basowiszcza odbył się w tym roku w dniach 20-21 lipca w gródeckim Boryku. Wystąpaiło na nim w sumie 17 Basowiszcza to festiwal dla każdego. I dla tych, którzy chcą się po pro- zespołów z Polski i Białorusi, w tym cztery wzięło udział w konkursie. Lau- stu tylko zabawić, wyszaleć przy scenie, ale jest też imprezą, gdzie muzykę reatem została grupa SnopSnou z Mińska. Największą publiczność groma- można przeżywać głębiej, „rozgryzać” ją. Warto się wsłuchiwać , o czym dziły przy festiwalowej scenie gwiazdy, szczególnie zaś Krambambula (z La- śpiewają artyści, bo słowa ich piosenek są w pewnym sensie poezją – ma- wonem Wolskim), Neuro Dubiel z Białorusi i znana polska grupa Lao Che. nifestem osobistych, albo pokoleniowych przeżyć i doznań, wezwaniem do Głównym organizatorem festiwalu jest Białoruskie Zrzeszenie Studen- działania, krytyką współczesnego świata, hołdem dla tradycji i bliskiej nam tów, działające w Polsce. Współorganizatorem imprezy było GCK w Gród- kultury, itd. Słuchajcie więc nie tylko muzyki, ale też i słów. ku. Głównym sponsorem festiwalu jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Basowiszcza to festiwal trzymający pewien – dość wysoki – poziom ar- i Administracji. tystyczny. Nie wystąpi tu całkiem przypadkowy wykonawca, a co roku z Jerzy Sulżyk ▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 10 Wydarzenia

Kolejna wystawa profesora Leona Tarasewicza Głównym organizatorem turnieju była Straż Graniczna w Bobrowni- Od 2 lipca do 31 sierpnia w Galerii Foksal w Warszawie można oglądać kach, współorganizatorami: Burmistrz Supraśla oraz Nadleśnictwo Su- wystawę Leona Tarasewicza „Jerozolima”. Inspiracją instalacji świetl- praśl. nej była wizyta artysty w Jerozolimie. Kompozycja wypełniająca całą Tekst i zdjęcie: Małgorzata Zbyryt - Nadleśnictwo Waliły przestrzeń galerii składa się z ponad 200 kwadratowych lamp pulsują- cych żółtym światłem. Wojskowy Festyn Rodzinny 18 czerwca z okazji Święta 18 Pułku Rozpoznawczego i 25 Wojskowe- 6 lipca br. na zaproszenie Dyrektora Domu Kultury w Wołkowysku go Oddziału Gospodarczego w Białymstoku Nadleśnictwo Waliły wzięło (Białoruś) soliści z grupy Śpiawaj Dusza uczestniczyli w imprezie pn. udział w festynie rodzinnym. Nasze stoisko jak zwykle cieszyło się bar- Noc Kupały w Wołkowysku. Mieszkańcy Wołkowyska gromkimi bra- dzo dużym zainteresowaniem zarówno dzieci jak i dorosłych. Wszyscy wami przyjęli naszą młodzież. uczestnicy mieli możliwość zapoznać się z wyjątkową kolekcją owadów, wziąć udział w leśnych konkursach, grach oraz zabawach plastycznych. Gramy i pomagamy Nikt nie odszedł od stoiska z pustymi rękami - każdy mógł stworzyć wła- Już po raz kolejny spotkaliśmy się w Supraślu, aby wziąć udział w spor- snoręcznie wyjątkowy leśny gadżet. Ponadto atrakcjami Święta były towej rywalizacji w szczytnym celu. Tym razem zagraliśmy w siatkówkę pokazy sprzętu, pokazy dynamiczne, rekonstrukcje historyczne, trena- plażową w III Charytatywnym Turnieju o Puchar Komendanta Placów- żery, pokazy pierwszej pomocy przedmedycznej, wojskowa grochówka i wioska dziecięca. Małgorzata Zbyryt - Nadleśnictwo Waliły

ki Straży Granicznej w Bobrownikach. Pogoda jak przystało na tę kon- Fot. archiwum GCK w Gródku w GCK archiwum Fot. kurencję była iście plażowa. Mimo palącego słońca nasza reprezentacja radziła sobie dzielnie, zajmując najwyższą notę wśród drużyn leśnych. 17 czerwca w niedzielę Grupa Gospodyń Gródeckich wraz z sympaty- Jak mówią organizatorzy, w tym Turnieju nie ma wygranych i prze- kami odwiedziła Ziołowy Zakątek w Korycinach – Podlaskim Ogrodzie granych - najważniejsza jest pomoc. Już po raz trzeci służby munduro- Botanicznym. Miałyśmy okazję obejrzeć na żywo różne gatunki roślin, we zagrały dla dwóch braci – Adama i Andrzeja Czaczkowskich, którzy mające zastosowanie w ziołolecznictwie. Dzięki rozgrzanym słońcem od urodzenia walczą z nieuleczalną, genetyczną chorobą - rdzeniowym ziołom spacer po ogrodzie był jedną wielką aromaterapią. (ds) zanikiem mięśni. Malowanie w Chomontowcach niedługo wyrosną na artystyczną wioskę. W czerwcu miało tu miejsce wydarzenie kulturalne CHUIK (Chomontowiecki Uniwersal- ny Instytut Kulturalny), o którym pisaliśmy w po- przednim numerze. Była wystawa, czytanie i śpie- wanie wierszy. W lipcu na plenerze malarskim prze- bywały tu członkinie białostockiej Grupy Mistral. Grupa, która powstała z inicjatywy instruktorki plastyki Katarzyny Małgorzaty Magdziak w Do- mu Kultury Śródmieście w Białymstoku, istnieje od 2016 r. W zajęciach bierze udział 11 dorosłych osób, które poznają różne techniki plastyczne, roz- wijają umiejętności, szukają swojego stylu i sposo- bu na wyrażanie siebie. Chodzi też o to, żeby „się rozmalować” – jak podkreśla założycielka grupy. Grupa miała już dwie wystawy w sali wystawowej rodzimego domu kultury. Czterodniowy plener w Chomontowcach jest jej pierwszym plenerem ar- tystycznym, prywatnie zorganizowanym. Uczest- Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Wydarzenia / Rozmowa 11

- Chomontowce są piękne, piękna okolica, po której oprowadziła nas Grażynka – mówi Ania, jedna z uczestniczek. – Wieś z bru- kiem, ozdobami na domach, które zachowu- ją dawną atmosferę, kulturę. Przede wszyst- kim te tereny są piękne, dające inspirację do malowania. Z ludźmi porozmawiałyśmy, są bardzo życzliwi i serdeczni. Grażynka przy- prowadziła sąsiada – pana Lonika i jakoś tak zaczęłam malować jego portret. Ten portret będzie dla niego niespodzianką. – Sąsiadka od razu rozpoznała, że na obrazie jest Lonik – dodaje gospodyni Grażynka, która pocho- dzi z Chomontowiec. – Przychodzą ludzie,

Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. podglądają nas, patrzą jak malujemy. Jak za- niczki już myślą, żeby kontynuować spotkania, bo czyny zachwycone chodzą w nich przez cały dzień. pewnia, będą kontynuować spotkania. My- to dobry sposób na integrację grupy. Wcale się nie A propos wielokulturowości, wymalowałam ślały nawet, żeby przyjechać tu zimą. Wodę dziwię, kiedy tak podpatruję, jak dziewczyny są dziewczyny henną indyjską. Głównym mo- będzie można przynieść ze studni, jest ko- zorganizowane, jak ze sobą rozmawiają. No i ten piękny widok z podwórza – na ogrody, łąki i scho- waną nieco w zaroślach graniczną rzekę Świsłocz. Kto by nie chciał tu wrócić, żeby zapatrzeć się na ten pejzaż, złapać natchnienie, usiąść przed sztalu- gami i zacząć tworzyć. Od 12 do 15 lipca tworzyło siedem osób, siedem energicznych kobiet. Dlaczego plener został zorganizowany akurat w Chomontowcach? - Jedna z uczestniczek za- prosiła nas do siebie – wyjaśnia Kasia – instruk- torka pleneru. - Mamy taką przesympatyczną go- spodynię Grażynkę Sańczyk, która chciała nam koniecznie pokazać to miejsce, w którym się od razu zakochałyśmy i do którego prawdopodobnie będziemy częściej wracać. Klimat jest cudowny, ludzie są wspaniali, malownicze miejsce, śliczny malutki domek. Nie jesteśmy przyzwyczajeni, że grupy archiwum Fot. takie wsie jeszcze istnieją, prawie na końcu świata. Podczas wernisażu Sporo wyniosłyśmy z tego pleneru. Wczoraj mia- łyśmy okazję spotkać się w pobliskich Rudakach z tywem przewodnim tego wyjazdu jest całko- minek, są grzejniki elektryczne. Dziewczyny malarzem mnichem Andrzejem Eliaszem. Jesteśmy wite odcięcie się od codziennego życia; nie z Grupy Mistral mają już mnóstwo planów pod ogromnym wrażeniem jego prac i techniki, w ma tu zasięgu. A plenery, w których nie ma na następne spotkania w Chomontowcach. której tworzy. Ania, która jest florystką, przepro- dostępu do natłoku informacji z zewnątrz, wadziła nam warsztaty plecenia wianków. I dziew- są najlepsze. Dorota Sulżyk▲ „Saławiej, saławiej, ty nie poj nada mnoj...” Rozmowa z Marią Zawadzką z Walił Dorota Sulżyk: Jak pada- DS: Prypaminalisia staryja lali. I wiasiela tam mieli. Maje MZ: Ja na hetym padworku bałosia na aposzniaj zabawie zabawy? wujki wielmi dobra śpiawali i ja 60 let. Mieła 18 let jak wyszła u Waliłach? MZ: Prypaminalisia pieśni. chutko uczyłasia hetych piesień. zamuż. Tak, ja rodam z hetul ad Maria Zawadzka: Ooo! My kazali, szto jany na scenie Pamiataju paru dawniejszych Sawickich. I maje baćki, dzie- Zabawa padabałasia. Spokoj- specjalnie dla nas śpiawajuć. pieśniau, muszu zaprapanawać dy. My mieli tylko adnu babusz- nie było, mnoho starejszych Bo prauda, szto ciapier mała- dla Jurka z Prymakou: „Saławiej ku, bo jak jany hdzieś wyjecha- ludziej, bo chto jaszcze troszki dzioż bardzo zdolna, ja lublu saławiej, ty nie poj nada mnoj, li… waruszyccca, pryszoł. Plaskali, usie pieśni i polskija, i biełaru- Ty laci u stranu radnuju i zapoj DS: To na peuna byli czasy plaskali. I tak nam spadabało- skija. Ale takich naszych kali- tam…”. To wojennaja pieśnia i bieżeństwa. Pra jaho chacieła sia, szto zaplanowali z kależan- śnich pieśniau maładzioż nie jaszcze maju adnu fajnu wojen- tak sama zapytać. kaj, szto jak dażywiem, paje- znaje. nu (pani Marysia pięknie zaśpie- MZ: Ani słóweczka nie ska- dziam u Baryk na Siabrousku- U nas u wioscy była świetlica, wała 2 piosenki). żu. Nic nie znaju, bo nam bać- ju Biasiedu. My staryja, treba może i jana jaszcze z pieradwo- DS: Wasza siamja z Wali- ki pra heta nie raskazwali. Ba- karystać. jennych czasau. My tam usie hu- łau? baczka nasza pryjechała i pry-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 12 Rozmowa wiazła dzieci. Czamu jany nic ale ja nie lubiła horada i ciapier haspadarki rabili, ale musieli da- wioski Niemcy zabili. Z naszaj nam nie kazali? Mama mieła 6 nie lublu. Lubiła swaju rabotu. rabiać. Żywiny mnoho trymali. siamji zhinuli 3 osoby. let jak tam była, była odważna Tut był PGR i ja zarablała u im. DS: U Was reczka Supraśl DS: Jakija nazwiska najpa- dziauczynka. Ad nas nie usie z DS: A wioska była bahata, za wioskaj. Kupalisia u joj? pularniejszyja u Waszaj wio- Waliłau byli u bieżaństwie. czy biedna? MZ: Za wioskaj był taki brod. scy? DS: Szkoła była dla Was Maje dzieci chadzili kupacca. Ja MZ: Lisouskija, Zawadzki- ważnym miescam u wioscy? strasznie bajałasia wady. Pamia- ja, Sawickija, Dziermańskija, MZ: Naszyja baćki musieli taju, szto jak mieła 5 let, pad Adamczyki, Szeremety, Chla- pa wajnie tuju szkołu pastroić. kaniec wajny, to naszyja baćki biczy, Dzienisiki. Bo na wajnie Niemcy jaje znisz- tak pryszykouwalisia, suszyli DS:A wioska zmianiłasia na czyli. Mnoho nas dziaciej tut chleb, chawalisia u ziemiankach praciahu hetych 70 hadou? było. Mnoho było z Karalowa- u lesie za reczkaj. A jak my wa- MZ: Pamianiałasia bardzo. ho Stojła, ze Słuczanki, Piesz- roczalisia, to szli praz reczku, Ciapier charoszszyja budynki czanik. U szkole kierounikam babka wiała mianie za ruku, a pastaulali. Ale kaliś ludziej by- był Jan Sienkiewicz, był taki ja dumała, szto utaplusia. ło bardzo mnoho. Tylko u kilku zdolny, szto nawat ludziam za- DS: U Internecie można chatach było pa 2, 3 dziaciej, a strzyki rabił. A jaho brat Heniek praczytać, szto za wioskaj tak było bolsz. Tak uspamina- był słaunym harmonistam. Pa- jość wialiki kamień, 19-me- jem z siastroj, szto my nie na- miataju, jak pryjechali wizyta- Zawadzka Sylwia Fot. trowy głaz. rakali, nam niczoha nie braka- tory da szkoły i zadawali pyta- MZ: Ciażka mnie ocenić. Ani MZ: Nie znaju. Może tam, wało. Paszli u les, chto pa jaha- nia, szto, chto umieje. A ja mieła za bahata, ani za biedna, praca- gdzie Antoszka Zawadzki pa- dy, chto pa hryby. Tut starych ruku u wierchu ceły czas. I pyta- wali usie na roli. Jak ja była ma- chowany. Za wioskaj jość mahi- ludziej bardzo mało zastałosia. juć, szto to za zdolna iskierka. A ładaja, to było kilka haspada- ła zabitaha praz Niemca. Może Trochi panajażdżało świeżych, ja była i zdolna, i odważna, brali rou, jakija tolki haspadarkaj za- uże zarasło usio, nie znaju. Ale kupili tut domy i żywuć. Każuć, mnie da wierszykau, scenkau. nimalisia. A reszta pracawali, to jak my byli u szkole, to chadzi- szto wielmi dobro żywiecca. Było 7 klas nauki. Można było u nadleśnictwie, to u PGR-y, to li, dahladali mahiłu, prybirali Rozmawiała patom iści u horad wuczycca, pry melioracyjnych rabotach, kwietaczkami. Mnoho ludziej z Dorota Sulżyk▲ Zabawa we wsi Waliły 13 lipca GCK w Gródku rozpocząło już pią- zowaliśmy im boisko, a jeden z naszych star- Haradok, Kapela Chutar, soliści zespołu Śpia- ty cykl letnich zabaw przy muzyce białoruskiej szych mieszkańców mówił, że kiedyś stała tu waj Dusza), Ćwiecień z Wołkowyska, Energy w gminie Gródek, który nawiązuje do popular- karczma. Wójt był bardzo zdziwiony, jak po- Night i Ozzy & Kisiel. Gwiazdą wieczoru był nych niegdyś w gminie zabaw – potańcówek. kazaliśmy mu to miejsce na spotkaniu orga- zespół Prymaki. Tym razem impreza po raz pierwszy odbyła nizacyjnym. W ciągu tygodnia oczyściliśmy W międzyczasie poszłam na spacer po wsi się we wsi Waliły. Pierwsza po 28 latach, jak tu teren. Ręcznie by nam to się nie udało, ale zobaczyć nową drogę. Rzeczywiście wioska przypominał jeden z mieszkańców wsi i zara- Arek Chlabicz udostępnił nam swoje maszyny. jest zadbana, widać, że większość właścicieli zem organizator ostatniej zabawy ok. 1990 r. Wszyscy się tak fajnie zorganizowali i dobrze siedlisk dba o domy, ogródki. Jak dowiedziałam - Arek Chlabicz. nam poszło. Młodzież się też zaangażowała. się od pani sołtys, nie ma praktycznie opusz- Jeszcze kilka miesięcy temu niektórzy zasta- Tu jest naprawdę fajna społeczność, wystar- czonych domów, wszystkie mają właścicieli i nawiali się, gdzie impreza zostanie zorgani- czy hasło i coś się dzieje w tej wiosce. Bardzo przy każdym domu ktoś się krząta. zowana. Wieś nie ma świetlicy. Owszem, była dużo ludzi przyjeżdża latem. Pisaliśmy, prosi- Impreza została zorganizowana dzięki do- kiedyś na końcu wsi, organizowano tam m.in. liśmy, żeby zorganizować we wsi plac zabaw. tacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Admi- zabawy, ale budynek niszczał, popadał w ruinę Chcielibyśmy tu mieć jakąś wiatę na spotka- nistracji. i został rozebrany. Na piątkową potańcówkę nia. Wójt nam obiecał te dwie rzeczy. Wioska zaadaptowano i wykorzystano plac pomiędzy się nie wyludnia, jest trochę dzieci. Zrobiono GCK serdecznie dziękuje za pomoc w wsią a główną drogą. Jeszcze tydzień przed im- nową drogę przez wieś, plac mamy uporządko- przygotowaniu imprezy: prezą wyglądał zupełnie inaczej. Zaniedbany, wany, żeby jeszcze jakaś kanalizacja w przy- Wójtowi Gminy Gródek Wiesławowi Ku- zarośnięty. Ale dzięki czynowi społecznemu szłości, byłoby super.” Pani Renata cieszy się, leszy, Janowi Doroszkiewiczowi; Pawłowi mieszkańców wsi Waliły oraz finansowej po- że frekwencja dopisała. Do mieszkańców wsi Gryko; Jolancie, Arkadiuszowi i Igorowi mocy Urzędu Gminy (praca catapilera, wywóz przyjechały rodziny – dzieci, wnukowie, zna- Chlabiczom; Bożenie, Dariuszowi i Ada- śmieci) teraz sprawia wrażenie, jakby od za- jomi. W tłumie rozpoznawała ludzi z okolicz- mowi Adamczykom; Jerzemu Zawadzkie- wsze odbywały się tu jakieś imprezy. Otoczo- nych wiosek, Gródka. Takie święto wsi. Kie- miu; Beacie i Sławomirowi Lisowskim; An- ny z niektórych stron sosenkami, ale otwarty dy się patrzyło najpierw na słuchającą, potem nie i Robertowi Młynarczukom; Jerzemu, też na wieś, z wygodnym placem do tańczenia na roztańczoną publiczność, nasuwał się je- Maciejowi i Michałowi Stankiewiczom; Eu- przed przenośną sceną. den wniosek – warto organizować takie zaba- geniuszowi Grześ; Mirosławowi, Renacie, Renata Zawadzka, która pełni obowiązki soł- wy. Podkreślali to zaangażowani w wydarzenie Grzegorzowi, Kamili i Sylwii Zawadzkim; tysa już drugą kadencję, podkreśla, że było co mieszkańcy Walił i postronne osoby. W piątko- Janowi Nimierowiczowi; Barowi „PROMYK” robić: „Tu były chaszcze, śmietnik wiejski – wy wieczór na waliłskiej scenie przystrojonej oraz Kołu Gospodyń Wiejskich „Ale Babki” lodówki, telewizory… Jak nasze dzieci były pięknie papierowymi kwiatami zaprezentowały ze Słucznki. małe, ponad 20 lat temu na tym placu zorgani- się zespoły działające przy GCK (Razśpiawany Dorota Sulżyk▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Wieści z GCK 13 Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. Sulżyk Dorota Fot. ZABAWA WE WSI WALIŁY WSI WE ZABAWA Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. Sulżyk Dorota Fot.

Gminne Centrum Kultury w Gródku, Redakcja „WG-HN” Sołtys i Rada SołeckA wsi oraz Gminne Centrum Kultury w Gródku serdecznie zapraszają na: ogłaszają konkurs pn. ZABAWĘ W WIEJKACH,

która odbędzie się 25 sierpnia 2018 r. „Jesteśmy z nich dumni” o godz. 19.00 przy dawnym budynku szkoły Z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości GWIAZDA WIECZORU zespół AS przez Polskę zapraszamy do udziału w konkursie na tekst publicystyczny Zrealizowano dzięki dotacji Ministerstwa o ludziach z gminy Gródek, z których jesteśmy dumni, któ- Spraw Wewnętrznych i Administracji. rzy czymś się wyróżnili, którzy pozostawili ślad w naszej gminie lub innych miejscach.Bohaterowie tekstów powinni żyć w latach 1918-2018, urodzić się w gminie Gródek, bądź Wójt Gminy Gródek oraz Gminne Centrum Kultury w Gródku mieszkać w niej. serdecznie zapraszają na Konkurs trwa od 08.08. 2018 r. do 20.10.2018 r. Dożynki Gminne 2018 (decyduje data stempla pocztowego). W sprawie konkursu proszę kontaktować się z Dorotą które odbędą się 1 września 2018 r. o godz. 17.00 Sulżyk – redaktor naczelną „WG-HN”. w Amfiteatrze nad Zalewem Zarzeczany Regulamin konkursu dostępny na stronie:

| ZAPRASZAMY | ZAPRASZAMY | ZAPRASZAMY | ZAPRASZAMY | ZAPRASZAMY | GWIAZDY WIECZORU: www.gckgrodek.pl SŁOWIANY z Krakowa, CASANOVA oraz PRYMAKI.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 14

XIX Międzynarodowy Festiwal „Siabrouskaja Biasieda” Uroczysko Boryk 28 lipca 2018, fot. Dorota Sulżyk Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 15

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 16 Wieści z Biblioteki

Konkurs plastyczny rostrzygnięty Zgodnie z coroczną tradycją Biblioteka Publiczna w Gródku zorga- nizowała konkurs plastyczny dla najmłodszych pt. „Mój ulubiony bohater książkowy”. Przystąpiło do niego 39 osób. Dzieci zostały podzielone na 3 kategorie wiekowe: 4-taki, 5-latki i 6-latki. Prace należało dostarczyć do 31 maja 2018 r. Komisja w składzie: 2 biblio- tekarzy i plastyk Gminnego Centrum Kultury w Gródku, oceniała prace pod kątem zgodności z tematem oraz estetyki. Po długich na- radach przyznano 3 nagrody dla przedszkolaków z grupy 4-latków. W kategorii 5-latków wyłoniono 2 pierwsze miejsca, 1 drugie miej- sce, 1 trzecie miejsce, 3 wyróżnienia i 10 podziękowań za udział w konkursie. W kategorii 6-latków przyznano 1 pierwsze miejsce, 2 drugie miejsca, 3 trzecie miejsca, 3 wyróżnienia i 10 podziękowań

Fot. Joanna Modzelewska Joanna Fot. za udział. Wręczenie nagród dla najmłodszej grupy odbyło się w Bibliotece Publicznej w Gródku, natomiast dwie starsze grupy otrzymały upominki podczas uroczystości zakończenia roku szkolnego. Każdy z uczestników konkursu otrzymał dyplom oraz nagrodę rzeczową. Joanna Modzelewska Wieści szkolne Ostatni sezon rozgrywek w unihokeju uczestniczyli w Rajdzie Odkrywców, w czasie którego pokonali ponad Ostatni sezon rozgrywek w unihokeju nie był najlepszy, przyniósł wiele 100 km. Od 6 do 16 sierpnia będą przebywać na Wyspie Sobieszewskiej kontuzji, terminy rozgrywek również nie były dla naszego zespołu dobre, w Gdańsku na jubileuszowym Zlocie ZHP. (im) ponieważ daty zawodów ustalono w czasie świąt prawosławnych i bierz- mowania. W finale Mistrzostw Polski w kategorii młodziczek dziewczęta „Pomagamy bo chcemy...” z Gródka zajęły 8 miejsce. Wśród siedmiu najlepszych zawodniczek w O idei wolontariatu oraz o potrzebie jego popularyzacji w szkole i nie punktacji kanadyjskiej znalazły się Gabrysia Hryhorowicz i Marta Gryc, tylko pisaliśmy wielokrotnie. Zawsze zwracaliśmy przy tym uwagę na wśród najlepszych bramkarek – Julia Martyniuk i Weronika Kondraciuk. to, jak istotna jest dobra współpraca wolontariuszy z całą społecznością Juniorki starsze w Mistrzostwach Polski uplasowały się na 7 miejscu. W szkolną - dyrekcją, wszystkimi nauczycielami, niepedagogicznymi pra- klasyfikacji kanadyjskiej najlepiej zaprezentowała się Weronika Wroceń- cownikami szkoły, Radą Rodziców oraz mieszkańcami gminy chcącymi ska, a wśród bramkarek Patrycja Bura. Wszystkim zawodniczkom, ich pomagać innym, a także organizacjami charytatywnymi, Gminnym Cen- rodzicom i Urszuli Szabłowskiej gratulujemy. Dziewczęta uczestniczyły trum Kultury w Gródku i Gazetą „Wiadomości Gródeckie – Haradockija w rozgrywkach w ramach programu „Unihokej 2018”, współfinansowa- Nawiny ”. nego przez Gminę Gródek. (im) W tym miejscu, nim podsumujemy krótko działalność wolontariacką młodych wolontariuszy, jeszcze raz chcielibyśmy podziękować wszystkim Minął kolejny rok harcerski osobom wspierających uczniów i opiekunów Szkolnego Koła Młodsze- Zakończył się kolejny rok harcerski, który przyniósł wiele ciekawych go Wolontariatu „Pomocnicy”. Bez waszego zaangażowania nie byłaby wydarzeń. Powstała Gródecka Gromada Zuchowa, którą prowadzi druh- możliwa nasza działalność! Dzięki temu, iż uczniowie w naszej szkole na Magda Kozłowska przy pomocy Małgosi Nos. Harcerze doskonali- oraz ich rodzice są pełni pasji i zaangażowania, a w swoim życiu kieru- li swoje umiejętności. Uczestniczyli w wielu rajdach, między innymi w ją się wrażliwością i troską o drugiego człowieka, to w mijającym roku Rajdzie Śladami Powstańców Styczniowych, na którym drużynowy 3 szkolnym 2017/2018 przeprowadziliśmy wiele akcji, których celem była GDH druh Andrzej Małkowski wcielił się w postać założyciela harcer- nie tylko pomoc finansowa innym, ale też rozwijanie wśród dzieci i mło- dzieży postawy alternatywnej dla konsumpcyjnego stylu życia. Rok szkolny rozpoczęliśmy od pomocy Schronisku „Ciapek” w Haj- nówce. Dla bezdomnych psiaków zbierana była karma i inne akcesoria niezbędne dla zwierzaków, a dzięki Firmie Grand Service-Produkcja i serwis odzieży roboczej, razem z paniami ze Stowarzyszenia „Aktywny senior” z Gródka uszyliśmy ponad trzydzieści legowisk. Nasza współpraca z Radą Rodziców oraz Stowarzyszeniem Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej „Lepsze Jutro” w Gródku zaowocowała dwoma bardzo ważnymi wydarzeniami. Pierwszym z nich była akcja charytatywna na rzecz Patrycji. Zebrane pieniądze zostały przeznaczone na leczenie i rehabilitację dziewczynki. Doceniając pracę wolontariuszy, Patrycja wraz z rodzicami 26 maja zaprosiła wszystkich organizatorów „Akcji dla Patrycji” na swoje 12 urodziny. Zaproszenie przyjęli zarówno uczniowie, jak i ich rodzice, opiekunowie młodszego wolontariatu oraz

Fot. archiwum drużyny archiwum Fot. przedstawiciele Rady Rodziców. W to sobotnie popołudnie wszyscy spę- dzili miłe i wzruszające chwile w Wiejkach. Równie dużym sukcesem stwa – Andrzeja Małkowskiego. Wzięli udział w VIII Rajdzie św. Jerze- okazała się „Akcja dla Sebastiana”. Zebrane pieniądze przekazaliśmy rów- go. 3 rocznicę powstania drużyny uczcili rajdem Gródek – Waliły Wieś nież na konto stowarzyszenia z przeznaczeniem na dofinansowanie zaku- – Borki - Zasady. Trasę pokonywali rowerami i kajakami. Po raz kolejny pu roweru rehabilitacyjnego dla chłopca. W czasie tych akcji, na terenie

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Wieści szkolne 17 szkoły, przeprowadzono kiermasze słodkości i zabawy fantowe. Razem południowych również w Białymstoku. Tego dnia w Gminnym Centrum w obu akcjach zebraliśmy 4 259 złoty. Oczywiście grudzień i styczeń Kultury w Gródku zorganizowano występy, loterię fantową oraz licytację. kojarzy się wszystkim ze Świętami Bożego Narodzenia i prezentami od Przez cały rok szkolny zbieraliśmy nakrętki z przeznaczeniem na le- świętego Mikołaja. Z tych też względów 12 stycznia zorganizowaliśmy czenie i rehabilitację Milenki oraz nie zapominaliśmy o działalności edu- świąteczną zabawę „Choinka od serca”. Tego dnia uczniowie, harcerze, kacyjnej kreującej postawy altruistyczne. Wolontariusze wielokrotnie nauczyciele i rodzice wspaniale się bawili wspólnie z dziećmi i młodzie- angażowali się w działalność promującą wolontariat oraz uczącą innych żą, których na co dzień wspomaga Stowarzyszenie. tolerancji i wrażliwości. Jak co roku Szkolne Koło Młodszego Wolontariatu współpracowało też Z okazji Międzynarodowego Dnia Wolontariusza, który obchodziliśmy 5 z Fundacją „Pomóż Im” na rzecz Dzieci z Chorobami Nowotworowymi grudnia, młodsi wolontariusze z naszej szkoły przeprowadzili zajęcia „Wi- i Hospicjum dla Dzieci z Białegostoku. Współpracę zainaugurowaliśmy tamy w krainie bajek, baśni i…” w V grupie z Przedszkola Samorządowe- 19 października. Tego dnia wolontariusze, dyrekcja oraz przedstawiciele go w Gródku. Równie chętnie przedszkolaki rozwiązywali przygotowane wszystkich klas zasadzili przed szkołą żonkile – symbole pamięci, sza- przez wolontariuszy zagadki oraz wykonywali różne ćwiczenia ruchowe z cunku i nadziei, przystępując tym samym do kampanii społecznej „Pola okazji Walentynek. Było dużo śmiechu i zabawy. Wszystkie dzieci za ak- Nadziei”. „Żonkilowe serce” posadziliśmy w październiku, a już w li- tywny udział w zajęciach otrzymały dyplomy i drobny, słodki upominek. stopadzie przeprowadziliśmy w szkole tzw. „Słodki kiermasz” na rzecz Z inicjatywy wolontariuszy, w szkole obchodzony był też Światowy Fundacji . Dwudziesty listopad okazał się bardzo słodki i wesoły. Całą Dzień Pluszowego Misia. Chętni uczniowie i nauczyciele przynieśli te- zebraną kwotę, a mianowicie 676 zł 60 groszy, przekazaliśmy na konto go dnia swoją ulubioną maskotkę. Wyprzedzając myśli sceptyków, że ta- Fundacji. Później, w ramach szkolnych obchodów Międzynarodowego ki dzień w szkole jest w ogóle niepotrzebny, to chcemy stwierdzić, iż 25 Dnia Wolontariusza, przekazaliśmy, za pośrednictwem Pani Wicedy- listopada był bardzo radosny i pełen uśmiechów pomimo lekcji, spraw- rektor Danuty Garkowskiej, dla pani Krystyny Skrzyckiej z Fundacji dzianów oraz ocenianych prac domowych. Każdy, kto miał ze sobą plu- „Pomóż Im” czek na kwotę 600 złotych na rzecz 3 letniej Oli w ramach szaka był dumny ze swojej zabawki, nikt nie musiał się wstydzić, że ma akcji „Przeczytaj list do Świętego Mikołaja”. Pieniądze zostały zebrane swoją ulubioną maskotkę, która przynosi mu radość i ulgę w trudnych tego samego dnia przez wolontariuszy, na terenie szkoły, w trakcie zaba- życiowych chwilach. wy charytatywnej oraz słodkiego kiermaszu. W maju przeprowadziliśmy Pierwszy dzień wiosny upłynął w naszej szkole pod hasłem tolerancji akcję charytatywną pt. „Żonkilowa kwesta”, która odbyła się w ramach wobec osób z Zespołem Downa. Uczniowie i nauczyciele założyli dwie Kampanii Społecznej „Pola Nadziei”. Nasi wolontariusze kwestowali różne kolorowe skarpetki. Miało to skłonić wszystkich do refleksji i roz- przed świątyniami w Gródku i w Mostowlanach 13 oraz 20 maja. Aktyw- mowy na temat zespołu Downa i innych wad wrodzonych. Wolontariusze ność wolontariuszy spowodowała to, że nasza szkoła, na podsumowaniu czytali też młodszym kolegom i koleżankom z klas I-III książkę Aleksan- kampanii społecznej „Pola Nadziei”, które odbyło się w Wojewódzkim dry Chmielewskiej pt. „Tajemnica znikających ciasteczek”. Jest to bajka Ośrodku Animacji Kultury w Białymstoku. otrzymała specjalne wyróż- psychoedukacyjna, która wprowadza dzieci w świat rówieśnika z zespo- nienie „Order Nadziei”. łem Downa, pomaga poznać i zaakceptować inność. Wolontariusze nie Dużym sukcesem okazał się nasz udział w 26. Finale WOŚP pod hasłem zapomnieli też o przedszkolakach. Przeprowadzili oni zabawy uczące to- „Dla wyrównania szans w leczeniu noworodków”. Naszych wolontariuszy lerancji wobec osób z zespołem Downa. można było spotkać na terenie Gródka i Mostowlan a w godzinach po- Alina Gościk i Monika Jaroszuk

Turyści 17 Plener Foto Humanum „Jeszcze tu wrócimy” - zarzekają się uczestnicy fotograficzne- go pleneru, zorganizowanego w dniach 23-27 maja w Rozłogach koło Gródka przez Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Fotografii Humanistycznej „Foto Humanum”. Powstałe w Łodzi 9 lat temu stowarzyszenie zrzesza zarówno doskonalących swój warsztat fo- toamatorów jak i zawodowców, zainteresowanych fotografią hu- manistyczną – taką, której centralnym tematem jest człowiek – to co robi, jak pracuje, wypoczywa, spędza czas. Uczestnicy siedemnastego już pleneru Foto Humanum wybra- li tym razem okolice Puszczy Knyszyńskiej. Zjechali z wielu za- kątków Polski – m.in. z Łodzi, Warszawy, Torunia, a nawet No- wego Sącza. Ściągnęła ich tu fascynująca przyroda puszczańska, z parkiem krajobrazowym i wieloma rezerwatami, gdzie znaleźć można m.in. drzewostany typowe dla… tajgi. Kolejne walory tej części Podlasia są jeszcze bliższe miłośnikom fotografii humanistycznej. Gródek i najbliższe okolice to wszak miejsce przenikania się kultur i religii dawnego pogranicza Koro- ny i Wielkiego Księstwa Litewskiego, prowadził też tędy niegdyś trakt z Krakowa do Wilna, sam zaś Gródek to centrum mniejszości prawosławnej, białoruskiej. Wyprawa w to miejsce była także oka- zją do wizyty i w pobliskim Supraślu z pięknie odnowionym mo- nasterem, z imponującą świątynią oraz wspaniałym muzeum ikon, i w Kruszynianach, jednym z dwóch centrów podlaskich Tatarów.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 18 Historia

Plener Foto Humanum nie udałby się tak zna- komicie, gdyby nie pomoc wójta gminy Gródek Wiesława Kuleszy, który nie tylko odwiedził Rozłogi, by poopowiadać uczestnikom plene- ru o historii i najciekawszych miejscach w bliż- szej i dalszej okolicy, ale też, dzięki swoim kon- taktom, pomógł im odwiedzić i sfotografować rzadko udostępniane miejsca. Tak było w parafii prawosławnej pw. Narodzenia Najświętszej Ma- rii Panny w Gródku, gdzie przewodnikiem fo- tografów był proboszcz ks. Mikołaj Ostapczuk. Podobnie było w cerkwi p.w. św. Jana Teolo- ga w Mostowlanach, gdzie uczestnicy pleneru mogli nie tylko obejrzeć i fotografować piękną świątynię oraz pobliski cmentarz, ale i wysłu- chali ciekawych opowieści proboszcza ks. Sła- womira Jakimiuka, z którym pojechali też do

Fot. Wiktor Sawiuk Bobrownik, aż do białoruskiej granicy. Uczestnicy pleneru odwiedzili też kaplicę rzymskokatolicką w Królowym Moście, gdzie wysłuchali opowieści przewodniczki, Pani Ewy Bozik, wybrali się też z nią na wieżę widokową i szlak powstania styczniowego, stamtąd zaś nad zbiornik Wyżary i do rezerwatu Chomontowszczyzna, gdzie przewodnikiem był miejscowy leśnik. Panoramę kultur i religii podlaskiego pogranicza dopełniła wizyta w meczecie i na cmentarzu polskich Tatarów w Kruszynianach. Tu także była okazja wysłuchać ciekawej opowieści przewodnika. Uczestnicy majowego pleneru rozjechali się do domów zauroczeni tym, co widzieli i fotografowali, świadomi jednak tego, że, mimo bogatego programu, nie zdołali dotrzeć do wszystkich fascynujących miejsc tej części Podlasia. Stąd przekonanie, że do Puszczy Kny- szyńskiej wrócą i to zapewne niedługo. Po następne wrażenia i zdjęcia, z których powstanie kolejna wystawa. Bo każdy plener Stowa- rzyszenie Foto Humanum podsumowuje konkursem fotograficznym i wystawą zdjęć w swojej łódzkiej galerii. A może taka wystawa dotrze także „do źródła”, na Podlasie, do Gródka? Stowarzyszenie Foto Humanum ma nadzieję na wspólne z Gminą Gródek przygotowanie publikacji fotograficznej zawierającej najlepsze fotografie z pleneru, które pokażą piękno przyrody i róż- norodność kultur i religii pogranicza. Wiktor Sawiuk

Okruchy Historii Ziemi Gródeckiej (34) Słuczanka Wieś Słuczanka leżąca ok. 4 Zielonych Płuc Polski, w otocze- 21 osób, 61 – 70 lat – 17 osób, 71 roku zarejestrowany był jeden jed- km w kierunku północno – zach- niu lasów Puszczy Knyszyńskiej, lat i powyżej – 21 osób. Rok 2011 noosobowy podmiot gospodarczy, odnim od Gródka, została założona na obszarach Natura 2000. W wnosi dane o 71 osobach zamel- prowadzący działalność w zakre- w końcu XVII wieku, bo pierwsze bezpośrednim sąsiedztwie wsi dowanych w Słuczance, a 2015 – sie budownictwa. Chcąc określić wzmianki o wsi pojawiły się w znajduje się otulina Parku Krajo- o 73 osobach. poziom życia mieszkańców źródłach historycznych w latach brazowego Puszczy Knyszyńskiej Scalenie gruntów na terenie należy stwierdzić, że jest różny 1784 i 1795. im. Prof. Witolda Sławińskiego, a Słuczanki zostało przeprowad- w zależności od ilości osób w Nazwa toponimiczna pochodzi w pobliżu położony jest rezerwat zone w latach 1964 – 65. Gos- rodzinie ze stałym dochodem. W zapewne od nieistniejącej dziś przyrody „Chomontowszczyzna”. podarstwa rolne na terenie wsi latach 1950 – 60 na terenie Gród- nazwy rzeki Słuczanka, Słucz. W 1905 roku Słuczankę były małej wielkości, do 5 ha. ka i Walił - Stacji powstało dużo Wieś leży przy zakręcie rze- zamieszkiwały 343 osoby, w 1910 Przeważają grunty orne klasy IIIb, zakładów pracy, gdzie zatrudnie- ki Supraśl nad jej bezimiennym – 352 osoby, w 1925 – 212 osób. V i VI. Gleby są słabe, nieurodza- nie znaleźli również mieszkańcy lewym dopływem. Etymologię Demografia taka utrzymywała się jne i otoczone lasem. Klimat chara- Słuczanki. Warunki materialne nazwy Słucz łączy się niekiedy do okresu II wojny światowej, kteryzuje się długim okresem za- poprawiały się – można było ze słowiańskim słukij, co oznacza później znacząco spadła. legania pokrywy śnieżnej, późną pracować w zakładzie i na gosp- zgięty, krzywy, a w prasłowiańskim W 2000 roku we wsi mieszkało wiosną i wiosennymi przymroz- odarstwie. słuk - to wilgotny. 89 osób. W czerwcu 2006 roku we kami, a także wczesnymi jesien- Od września 1954 roku do sty- Wieś Słuczanka bezpośrednio wsi było zameldowanych 81 os- nymi przymrozkami. Na początku cznia 1973 roku wieś Słuczanka sąsiaduje z następującymi ób oraz dodatkowo trzyosobowa XXI wieku rolnicy uprawiali należała do Gromadzkiej Rady miejscowościami: Królowe Stojło rodzina wynajmowała mieszkanie. głównie zboża i ziemniaki, zaj- Narodowej Waliły - Stacja. Jej (od północy), Waliły - Stacja (od Kobiet było 37 osób, mężczyzn – mowali się hodowlą niewielkich przewodniczącym był nieżyjący południa) i Waliły - Dwór (od 47 . W wieku 3 – 6 lat była 1 osoba, stad bydła, trzody, a kilku gospo- Włodzimierz Tarasewicz. W zachodu). Wieś leży w strefie 11 – 20 lat – 5 osób, 21 – 40 lat – darzy produkcją mleka. W 2010 tamtym okresie po wsiach robi-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Historia 19 ono dużo dróg brukowanych. W został wykonany przy dofinanso- Białymstoku i pracuje w Olsztynie, Na skraju wsi znajduje się krzyż 1971 roku droga przez Słuczankę waniu ze środków Programu Ob- Wiesław Popławski za dobrą naukę z kamienia z napisem: także została wybrukowana, a szarów Wiejskich na lata 2007 – studiował w Sankt – Petersburgu. „Gospodi po obu stronach bruku ułożono 2013. Projekt „Dawnych wiec- Ignacy Karpowicz, autor m. in. siłoj kresta Twojewo chodniki. Kamienie na drogę ze zorków czar” również był real- powieści „Cud”, „Niehalo”, „Bal- spasi wsiu dierewniu wsi Kruszyniany z terenu gminy izowany przez GCK przy dofinan- ladyny i romanse”, dzięki którym Słuczanku Krynki przywozili do Słuczanki sowaniu z tych funduszy. uzyskał w 2010 roku prestiżową od wsiakoho złoho traktorami pracownicy miejscowe- W 1941 roku, w czasie okupacji nagrodę „Paszport Polityki”, swoje obstojanija go Kółka Rolniczego. Cała wieś sowieckiej, w Słuczance powstała korzenie ma w miejscowości 1925 h.” została zelekryfikowana w 1965 szkoła powszechna, gdzie uczo- Słuczanka. Jego rodzice, Halina i Obok stoi krzyż z napisem: roku, a zwodociągowana w 1993 no po rosyjsku. Szkoła przetrwała Mikołaj, pochodzą ze Słuczanki. „Mikita Tarasewicz roku. Od 1999 roku każde gospo- 3 lata. Podczas wyzwalania wsi Jak przeprowadzali się do um. na ubieżenstwie darstwo domowe miało w domu w 1944 roku, wycofujący się Białegostoku, Ignacy miał 4 lata, w 1919 h. 23 dek.” telefon. Wieś ma niezłe połączenie Niemcy spalili budynek szkolny jego brat Romek – 2 lata. Ignacy Na prawosławne święto wsi komunikacyjne z Białymstokiem i i część wioski. W 1946 roku zor- jest też autorem powieści „Sońka”, Dziewiatnika mieszkańcy na- Gródkiem (linia PKS od 1986 r.). ganizowano nową, polską szkołę, na której kanwie powstała nowa jpierw modlą się w cerkwi. Po- Jedynym obiektem public- która funkcjonowała do 1969 roku odsłona miejscowej kultury. tem zbierają się przy krzyżu, znym, znajdującym się we wsi jest na poziomie klas I – IV. Ostatnim 15 czerwca 2018 roku dla mostu przyjeżdża prawosławny duch- świetlica wiejska zlokalizowana w nauczycielem w niej był Kazimierz przerzuconego przez rzekę Supraśl owny i wszyscy modlą się za centrum wsi. Świetlica jest miejs- Karecki. Po likwidacji słuczańskiej w kierunku Królowego Stojła na- spokój i zdrowie mieszkańców. cem spotkań dzieci i młodzieży oraz wiejskiej placówki, dzieci trafiły dano imię Sońki i Joachima, Na zakończenie święcone są ch- dorosłych mieszkańców Słuczanki do szkoły w Gródku, a w budynku głównych bohaterów powieści. leb i woda. Co roku przez wieś i sąsiednich miejscowości. 6 szkolnym zrobiono zlewnię mleka. Wieś się starzeje, młodzież przechodzi prawosławna piel- października 2012 roku odbyło Młodzież uczyłasię w szkołach nie wraca w rodzinne stro- grzymka do Supraśla. Mieszkańcy się uroczyste ponowne otwarcie zawodowych i technikach w ny. Obecnie we wsi nie ma spotykają się z pielgrzymami przy świetlicy wiejskiej w Słuczance po Białymstoku, a zanim ruszyła szkoły. Dzieci dowożone są krzyżu i wspólnie się modlą. kapitalnym remoncie. Zostało ono komunikacja autobusowa, do Szkoły Podstawowej w Na terenie wsi Słuczanka zna- zaplanowane wraz z inauguracją dojeżdżała pociągiem. Ze stacji Gródku, a starsze dojeżdżają jduje się 10 stanowisk archeolog- projektu „Dawnych wieczorków Waliły pociąg odjeżdżał rano do szkół w Białymstoku. Do icznych stanowiących obiekty za- czar”, czyli cyklu spotkań, które o 6.25, a przyjeżdżał o 16.30. wsi przyjeżdża sklep obwoźny, bytkowe nie wpisane do rejestru jesienią i zimą 2012 roku Gminne Chociaż Słuczanka jest mała, są zaopatrujący mieszkańców w zabytków. Przykładem jest bardzo Centrum Kultury w Gródku osoby urodzone lub wychowane żywność i środki czystości. stara studnia, umiejscowiona przy zorganizowało we wsiach na tere- we wsi, które uzyskały wyższe Wieś jest otoczona lasem wiejskim chodniku, wymagająca nie gminy, aby przypomnieć miejs- wykształcenie i reprezentują ją w obfitującym w grzyby i jag- gruntownego odrestaurowania. cowy folklor i dawne zwyczaje. wielkim świecie. Jolanta Krupicka ody, źródłem dodatkowego za- Remont świetlicy w Słuczance ukończyła Akademię Medyczną w opatrzenia i zarobku. Wiera Tarasewicz▲

1. 2.

3. 4.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Fot. Sylwester Jarocki Sylwester Fot. 20 Historia

5. 6.

Słuczanka w starej fotografii 1. Chłopcy z końca lat 60., arch. Darii Popławskiej; 2. 1959 r., arch. Marii Smagacz; 3. Słuczanka ok. 1950 - 1960, arch. Haliny Popławskiej; 4. 1953 r., Mężczyźni ze Słuczanki, arch. Darii Popławskiej; 5. arch. Lilii Krupickiej 6. Słuczańskie kobiety ok. 1960 roku, arch. Haliny Popławskiej Dziękuję Kołu Gospodyń Wiejskich „Ale Babki” za pomoc w dotarciu do zdjęć. (ds) „Dworzec był charoszy” Wspomnienie pani Janiny Trochimczyk (rocznik 1930) Opublikowaliśmy w naszej ca. Ojciec rabił u tartaku. ślizgalisia, takija zabawy by- końmi jeździli, nichto ani ro- gazecie sporo wspomnień o Przeważnie ludzi z Walił – li. Tady było wiesiało. wara, ani samachoda nie mieł. przedwojennym Gródku. Stacji rabili u tartaku, trochę U tartaku storażam był Ku- Wajna naczałasia jak ja Waliły-Stacja jakoś tak za- na kolei. Ale pomniu, pół caba. Jak u wajnu Niemcy chadziła da III klasy. Jak wsze pozostawała w cien- roku rabił, pół roku na zapo- szli na Rasieju, tartak hareł pryszoł Niemiec, bomby laci- iu. A przecież przed wojną modze siadzieł. Bo tak miani- ad bomby, to i jon zhareł. eli, to my uciakli aż za reku, działały tu prężnie tartak alisia, raz adnyja pracawali, Dworzec paźniej zhareł. za Słuczanku, bo tam zna- (Tartak Państwowy Waliły, raz druhija. Orkiestry u tar- Dworzec był charoszy - wi- jomyja żyli. A tata chadził zachowało się z niego sporo taku nie pomniu, ale znaju, sz- aliki, dwa pakoi, sala pasi- zabaczyć, szto u chaci rob- zdjęć), kolej, Nadleśnictwo to fajna była. Jak był tartak, to aredzinie i pokój, u jakim bi- icca. Ale heta pierwsza waj- Waliły. 3 lata temu pisałam tyje raboczyje byli drużnyje, lety pradawali. Pojezd red- na chutko kończyłasia. A jak reportaż o pobliskiej Rudzie, było wiesiało. Tartak był wi- ko jeździł. Za sanacji bardzo Niemiec druhi raz pryszoł, to temat Walił – Stacji został aliki. Na kańcu tartaka, pry mnoho ludziej tam kruciłosia, my uciakli do Bielewicz, pa- wtedy zaledwie muśnięty. darozie na Piłatouszczynu mnoho Żydou. Zausze spac- tom u . Niemcy uże Powspominajmy przed- było przedszkole, do jako- erawali, na dworzec, z adstupali i przyjechali da nas wojenny, wojenny i tuż po- ha chadzili dzieci pracouni- dworca. Haradockija ludzi wieczaram, a my usie u stado- wojenny czas w Waliłach- kau i ja chadziła da jaho praz tak sama spacerawali. Kala li spali. Maja starejsza siastra Stacji. Przypomnijmy miejs- rok. Mnoho było dziaciej. Mieleszkau połno było dac- schawałasia pad dziadźkam i ca, ludzi, wydarzenia… Papłauska była kierauniczkaj. zników, jakija pryjażdżali na jaje nie zamiecili. A ja mieła Naliwajko mieł pierad wa- Pomniu jak adychodzili uże Rudu. Jany najmali chaty u 14 let i chacieli mnie zabrać jnoj sklep. U jaho była szafa- do I klasy do szkoły u Harad- naszych ludziej. Przeważnie za kucharku. Stała mama grajka. Tato rabił u tartaku i jak ku, to pożegnanie nam rabi- to Żydy byli. Pierad wajnoj prasić, dała Niemcam wod- była wypłata, to my iszli, kab li, przedstawienie było, baćki u Waliłach-Stacji było mno- ku, zakusku i jany paszli. I ja nam cukierak kupił. U sklepi byli. A dziaciej w Waliłach – ho ludziej, bo był tartak, uciakła patom da Setau, na było z 5 mużczyn, abied jeli, Stacji było mnoho, po siemi- dworzec, daczniki. bahno, a tam siadzieli chyba kuplali adnu butelku wodki, bo oro, sześcioro, piacioro mieli. Pierad wajnoj raz jeździła z usie ludzi z Haradka. Ludzi z wodki kaliś tak nie pili. Pierad Baby nie rabili, siadzieli u bi- baćkam kaniom u Biełastok Walił – Stacji uciakali u wa- wajnoj nie było bimbru, tylko arozach kala dworca z tymi na rynak. Czamu nie pojez- jnu na wioski. Jak Niemcy ad- wodka. To za Niemca pędzili. dziećmi. Jak dzieci hulali? dam, chyba doraho było. stupali, mnoho ludziej nabili Sklep monopolowy był za Nie mieli cackau, mama lalku Baćko kazał da mianie: „- i chyba dworzec tady spalili. kolejaj, Naliwajki brat mieł ze szmatau paszyła, u rucz- Jak zajedziam u Biełastok, Wyszła za muż u 48 roku. I sklep spożywczy, a siastra ki i nożki trocinau nasypała, to musisz smarkatu Żydouku tady uże paczała żyć u Biele- piekarniu. Bolsz było domau oczki narysawała. I takimi pacaławać, bo to pierwszy wiczach. Pa wajnie było spa- u Waliłach- Stacji z hetaj sta- lalkami hulali. A jak troszki raz.” Nie znaju czamu, chy- kojnie, ale biednie. rany ad szosy, czym ciepier. padraśli, to byli łyżwy dzier- ba tak żartawał, taki zwyczaj Rozmawiała My żyli niedaleko dwor- awiannyja, i na adnoj łyżwi był. Pierad wajnoj wiździe Dorota Sulżyk▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Nasze pasje 21 Fot. album „Gródek w starej fotografii” starej w „Gródek album Fot. Fot. album „Gródek w starej fotografii” starej w „Gródek album Fot.

„Jak umieliśmy, tak graliśmy” Rozmowa z Ryszardem Wareckim z Gródka Dorota Sulżyk: Jak nazywa- tek Szyszko. Potem doszedł To- RW: Bo przeważnie grali na mecze. Już w 1983 r. była ła się drużyna, w której Pan lek Dziermański, Jasio Michal- chłopcy z Walił, z Gródka ma- prężniejsza drużyna. grał? czuk. I ta drużyna trzymała się ło kto był. No i boisko było w DS. Ale na pewno były jakieś Ryszard Warecki: Czarni, do 1971 r., rozpadła się, jak po- Waliłach-Stacji. Kibicami było sukcesy drużyny. ale nazwa była zmieniana. Bo szedłem do wojska. Nie było ko- obłożone całe boisko. Młodzież RW: To nie były duże sukce- nie było finansów. Musieliśmy mu grać, bo chłopcy poodcho- garnęła się do piłki, pewnie dla- sy, bo nie było za bardzo z kim wszędzie jeździć za swoje pie- dzili do wojska. Jak wróciłem z tego że nie było innego zajęcia. ich zdobywać. Ale wygrywali- niądze. A jak się je zdobywało? wojska, znowu założyłem dru- W domu kultury odbywały się śmy mecze, jeden nawet 12:3. Różnymi sposobami, na przy- żynę, która przetrwała 2 lata. Na tylko zabawy. Nie zawsze się udawało, dużo kład zbierało się grzyby. Jak początku sporo było chętnych, DS: Kto do niej należał? Spo- było przegranych. Najtrudniej- wróciłem z wojska, dzięki LZS ale czasem po zabawach okazy- tykaliście się poza meczami? szym przeciwnikiem było Uho- i ZMW zrobiliśmy w Boryku w wało się, że nie ma komu jechać RW: Od 1968 r. było 2 Warec- wo (koło Łap). Trudno było czynie społecznym płaszczadkę. na mecz. A potem trzeba było za- kich, 2 Bildziów, 2 Szyszków, wygrać z Supraślanką, z Włók- Organizowaliśmy tam biletowa- jąć się rodziną. 2 Dmitruków, 2 Anchimowi- niarzem Białystok. Bo to były ne zabawy. Nieraz nie było za I chyba w 1983 lub1984 r. czów, 3 Antonowiczów, Gie- prawdziwe finansowane kluby co jechać na mecz. Bo np. miał chłopcy powiedzieli, żeby zno- nek Karczewski, Gienek Mie- z trenerami. A u nas co? Prosto być transport z Karo, a okazy- wu pomóc założyć drużynę. leszko, Romek Picewicz, Janek z marszu. Był na polu, zmienił wało się, że nie ma kto jechać, Mirek Siegieńczyk wtedy grał. Michalczuk (grał przez rok, do- buty, no i na boisko. Jak na mecz bo kierowcy musieli nagle roz- Wtedy bardzo społecznie za- póki poważnie nogi nie złamał pojechał cały skład, szansa na ładowywać wagony. A jak z nad- angażowany był doktor Mar- na meczu), Tolik Dziermański wygraną była większa. Wygra- leśnictwa dostawaliśmy samo- kiewicz, bo jego syn grał w tej z Gródka, 2 Gościków, 2 Kon- liśmy z Sokółką 5:1, ale wtedy chód, to najpierw musieliśmy drużynie. Pamiętam, jak czasem drusików, Heniek Kardasz, Ja- pojechali wszyscy nasi zawod- pojechać na czyn, a potem je- przyjeżdżał po mnie, żebym jako nek Koronkiewicz, Mirek Ka- nicy. Jak pojechaliśmy do Mo- chać na mecz. To, jaki pożytek z zawodnik jechał z nimi na mecz, linowski. Większość chłopców niek, to też prawie wygraliśmy, takiego wyczerpanego zawodni- bo nie było pełnego składu. z Walił-Stacji. To była druży- ale sędzia im pomógł, nie uznał ka? Jak naczelnikiem był Euge- Dokładnie nie pamiętam, kie- na koleżeńska. Jak się nie spo- nam 1 gola. niusz Matejczuk, to już dostali- dy powstała ta najstarsza druży- tykać? Pewnie, że się spotyka- Największy sukces był w Pu- śmy pomoc. Mikołaj Matejczuk na, chyba ok. 1960 r. Była Żed- liśmy. Tak jak koledzy. Kiedyś charze Polski, graliśmy wtedy z od spraw sportu załatwiał nam nia, Żednia Ogrodniczki, potem była taka piosenka „Koledzy z Puszczą Hajnówka. Ale to gra- samochód na mecz. Mieliśmy Czarni Waliły, a w Gródku chyba boiska”. ła wcześniejsza drużyna, nie stroje – koszulki, spodenki, ge- Błękitni Gródek, ale nie utrzy- DS: Jak często mieliście tre- my. Wyeliminowała ich dopie- try, buty. Zarabialiśmy na nie na mali się długo. Potem Czarni ningi? ro Puszcza Hajnówka, która na- zabawach. Ale pamiętam też, że Gródek (od 1962 lub 1963 r.). RW: A kto na nie przycho- leżała do 3 ligi, a nasza drużyna bank dawał do gminy 2 tysiące Nie wiem, skąd nazwa Czarni dził? 3, 4 osoby. Dzieci wię- do B klasy. na sport. się wzięła, to starsi wymyślili. cej przybiegało, bo młodzież DS: Z kim graliście mecze? DS: W jakich latach istniała Ale były jeszcze starsze drużyny się garnęła. Miały być 3 razy w RW: Mogę wymienić wszyst- drużyna? w Gródku. Jako zawodnik gra- tygodniu, ale każdy miał swo- kie drużyny: Kuźnica, Krynki, RW: My w 1967 r. zaczęliśmy łem od 1967 r. , a od 72 r. byłem je sprawy, nie było dyscypliny. Supraślanka, Dąbrowa Biało- od klasy C, wcześniejszych lat prezesem. Nie mieliśmy trenera. Biegali- stocka, Czarna Białostocka, nie pamiętam. Potem awansowa- DS: Dlaczego drużyna przez śmy po boisku, kopaliśmy pił- Sokółka, Wasilków, Turośń Ko- liśmy do klasy B, przeszło nas pewien czas była w Waliłach- kę. Jak umieliśmy, tak graliśmy. ścielna, Ognisko Białystok, Cho- trzech – ja, Marian Bildzia i Mie- -Stacji, a nie w Gródku? Trzeba było pilnować zgłoszeń roszcz Gryf, Uhowo. Jak była re-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 22 Nasze pasje konstrukcja, to graliśmy z Szu- nigdy nie zawiedli. Na mistrzo- i zawodnik był zawieszony. Pa- RW: Na pewno wesołe. Nikt działowem, Krynkami, Narwią. stwa świata do Rosji też jechali miętam, jak Heniek Kardasz zo- nie był smutny. My chodziliśmy DS: A jak się z Michałowem kibice z całego świata. Ale teraz stał zawieszony na 4 mecze, bo kupami, szła granda. Do szkoły grało? inne pieniądze i gra bardziej bru- nie podał przeciwnikowi ręki po szliśmy kupą, tak samo wracali- RW: W Michałowie nie było talna niż kiedyś. Trzeba ciągle meczu. śmy. A teraz dzieci, młodzież cho- żadnej drużyny. Jak się rozsypa- uważać na nogi. Kiedyś gra była DS: Kiedy była większa sa- dzą pojedynczo. Czy to kompute- ła w Gródku drużyna i zanim nie bardziej techniczna, a w niej naj- mowolka na boisku? Teraz czy ryzacja, czy komórki to narobiły? utworzono kolejnej za czasów lepsi byli Brazylijczycy, dlatego dawniej? My tego nie mieliśmy. Mieliśmy wójta Eugeniusza Siemieniuka, 5 razy mistrzostwo zdobyli. RW: Nie chodzę teraz na me- liczydła, tabliczkę mnożenia mo- to chłopcy z Gródka jeździli grać DS: Może przypominają się cze w Gródku. Bo jak zaczęli grać gliśmy wyrecytować wybudze- do Michałowa. Szemiot jeździł jakieś ciekawe sytuacje, czy wy- zawodnicy z Białegostoku, prze- ni ze snu. A były jeszcze czyny tam jako junior i tak tam został. darzenia związane z meczami? stałem chodzić. Bo po co budo- społeczne. Drzewa w parku sa- DS: Jaka była atmosfera na RW: W Kuźnicy podczas me- wano to boisko? Dla Gródka czy dziliśmy jako uczniowie szkoły meczach w Boryku? czu przestaliśmy grać, bo prze- Białegostoku? Białystok grał, a podstawowej. Zobacz, że ławki RW: Dobra była, na to nie ciwnicy podawali piłkę ręką, na nasi zawodnicy siedzieli na ław- sprzed domów poznikały. Dobrze, można było narzekać. Ludzie by- przerwie przyszedł do nas sę- ce i nie nabierali doświadczenia. że u nas pod blokiem jest jeszcze li zadowoleni. Miło czas spędzili dzia. Kiedyś kartek nie było, sę- A młodzież garnie się wtedy, jak z kim na ławce posiedzieć. w niedzielę. Wieszaliśmy wcze- dzia wyganiał najwyżej z boiska. są wyniki. Tak jest wszędzie. Rozmawiała śniej plakaty z informacją. Kibice Ale odnotowywał to w protokole DS: Ale to były fajne lata? Dorota Sulżyk▲

CZARNI WALIŁY - zdjęcia z archiwum Jana Michalczuka

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 Nasze pasje / Architektura 23

Wspomnienie Jana Michalczuka z Walił-Stacji o dawnej drużynie

W rodzinnym domu pana Janka Michalczuka w Waliłach-Stacji oglądamy archiwalne zdjęcia drużyny Czarni Waliły z końca lat 60. Pan Janek robił niedawno przegląd domowego archiwum zdjęciami i znalazł te związane z drużyną. „Miałem 15 lat, jak zacząłem grać w drużynie. Byłem najmłodszy z zawodników. W drużynie Czarni Waliły grałem w latach 1967- 1968. Jak złamałem nogę podczas meczu z Turośnią Kościelną, byłem w II klasie technikum. Miałem ją w gipsie przez 3 miesiące. Ale noga się zrosła i potem stałem jeszcze na bramce. Wyjechałem stąd, jak miałem 17 lat. Mieszkałem w internacie, ale przyjeżdżałem w niedziele i jeździłem na mecze jako bramkarz. Przed meczem często spotykaliśmy się na stacji. Jest takie zdję- cie, jak stoimy razem. Drużyny czasem pociągiem przyjeżdżały. Na boisku w Boryku były tłumy, najwięcej ludzi z Walił-Stacji. Szatni nie było, przebieraliśmy się na boisku. Pamiętam jak przegraliśmy z Włókniarzem na Zwierzyńcu 13:1. Ciągnęło mnie do piłki. Grałem w Białymstoku we Włókniarzu w juniorach. Byłem przez 6 lat dyrektorem klubu sportowego w Wasilkowie. Przy- jąłem drużynę jako A klasową i doszliśmy do III ligi międzywojewódzkiej. Byłem sędzią piłkarskim, przyjeżdżałem nawet tu do Walił sędziować mecze.” Spisała Dorota Sulżyk

Energia ze słońca W ciągu ostatnich dwóch de- nieniem. Sprzęty zalane gliko- jej odsprzedaż do sieci krajo- ostatnich dwóch latach spadek kad nastąpił prawdziwy prze- lem mogą nie nadawać się do wej. W tym celu niezbędne jest ceny takiego systemu postawiła łom w dziedzinie pozyskiwa- naprawy. Instalacja kolekto- zainstalowania odpowiedniego sens budowy instalacji opartej nia energii ze słońca – głównie rów jest dosyć skomplikowa- przetwornika oraz wykonanie na kolektorach cieczowych pod dzięki postępowi naukowo- na – oprócz samych paneli nie- zgodnie z wytycznymi opera- dużym znakiem zapytania. Klu- -technicznemu i spadkowi cen zbędne jest zamontowanie kom- tora sieci przyłącza. Właściciel czowy dla określenia opłacalno- instalacji. Choć przez cały świat puterowo sterowanego modułu takiej instalacji nie ma obowiąz- ści instalacji jest okres zwrotu przechodzi właśnie rewolucja pompowego, zasobnika buforo- ku jej odsprzedaży do sieci, ale kosztów inwestycji z powsta- energetyczna, w naszym kraju wego z wymiennikiem oraz izo- inny sposób jej wykorzystania łych oszczędności. Dla instala- wciąż jest to nieco ekstrawa- lowanych przewodów na glikol. musi opierać się na zatwierdzo- cji c.w.u. ogrzewanej dotych- gancka nowinka. Energię z kolektorów cieczo- nym przez operatora sieci pro- czas zasobnikiem elektrycznym Energię ze słońca możemy wych możemy wykorzystywać jekcie instalacji elektrycznej. w domu dla czteroosobowej ro- pozyskiwać na dwa sposoby przede wszystkim do podgrze- Koszt takiej instalacji zależy dziny, okres zwrotu dla instala- – jako energię cieplną, bezpo- wania ciepłej wody użytkowej, od zainstalowanej mocy nomi- cji PV powinien wynieść około średnio podgrzewając czynnik w mniejszym zakresie również nalnej ogniw – typowy panel o 6 lat – bez uwzględnienia do- (glikol lub wodę) za pośrednic- do podgrzewania wody w insta- powierzchni ok. 1,5m2 może stępnych w Polsce dotacji! twem kolektorów lub jako ener- lacji c.o. - jeżeli budynek wypo- wyprodukować maksymalnie Wszystkie instalacje pozyski- gię elektryczną za pośrednic- sażony jest w zbiornik buforo- do 250 W energii elektrycznej. wania energii ze słońca mają tę twem paneli fotowoltaicznych. wy lub wymiennik ciepła. Ilość energii, jaką może wy- samą wadę – w naszym klima- W przypadku pierwszej me- Zupełnie inaczej sprawy wy- produkować taki panel zależy cie energii ze słońca w miesią- tody – kolektorów cieczowych, glądają w przypadku paneli fo- od sposobu jego montażu (kąta cach jesienno-zimowych jest technologia od kilku lat w zasa- towoltaiczych (PV), w których nachylenia, azymutu) oraz od zbyt mało, by zaspokoić za- dzie się nie zmienia. Dostępne pod wpływem światła genero- faktycznej ilości dni słonecz- potrzebowanie nawet na cie- są dwa rodzaje kolektorów – wany jest prąd elektryczny. Tu- nych w roku, a nawet czystości płą wodę użytkową. Średnio w próżniowe w formie szklanych taj wciąż prowadzone są inten- powietrza. W internecie moż- grudniu mamy 3 (trzy) dni sło- rur, posiadające lepszą spraw- sywne badania naukowe, któ- na znaleźć masę kalkulatorów neczne. Fotowoltaika to z pew- ność w okresach zimnych oraz rych skutkiem jest wprowadza- do obliczania produkcji ener- nością przyszłość energetyki płaskie, potrafiące uzyskać wię- nia co roku ogniw o większej gii z ogniw PV, łącznie z kal- – obecnie pracuje się nie tylko cej energii z 1m2 powierzchni sprawności i niższych kosz- kulatorem stworzonym już 10 nad samymi ogniwami, ale rów- latem. W obu typach, w więk- tach produkcji. W ciągu deka- lat temu przez Komisję Euro- nież nad metodami magazyno- szości instalacji, czynnikiem dy sprawność modułów dostęp- pejską. W najprostszej formie wania energii, co pozwoli final- przenoszącym ciepło jest glikol, nych a rynku wzrosła z 18% do system ogniw PV może służyć nie na prawdziwą niezależność który nie zamarza w temperatu- 30%, a cena spadła niemal trzy- jedynie podgrzewaniu ciepłej energetyczną gospodarstw do- rach poniżej zera. Niestety, to krotnie. Sama instalacja pozy- wody użytkowej. Wówczas za- mowych na terenach wiejskich. właśnie glikol sprawia najwię- skiwania energii jest banalnie montowane np. na dachu panele cej problemów w eksploatacji prosta – gotowe panele na syste- PV połączone są z grzałką zwy- kolektorów – może ulec prze- mowych konstrukcjach wspor- kłego bojlera za pośrednictwem Marcin Tur▲ grzaniu, kiedy w lecie ciepło nie czych wystarczy połączyć prze- niewielkiego sterownika. Insta- Laboratorium Architektury będzie odbierane z kolektorów wodami elektrycznymi. Typo- lacja taka jest w zasadzie beza- Energooszczędnej i Energii Od- i doprowadzić do uszkodzenia wym rozwiązaniem wykorzy- waryjna, prosta i łatwa w mon- nawialnych Wydziału Architek- instalacji łącznie z jej rozszczel- stania tak pozyskanej energii to tażu i powszechnie dostępna. W tury Politechniki Białostockiej.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 24 Ogrody Tak to było. Powstanie i rozwój pszczelarstwa kresie. Zaczęły powstawać związki długo się utrzymały. Dotyczyło to bartnicze, które wzięły sobie za nie tylko wielu krajów Europy, ale zadanie szerzenie wiadomości również ziem polskich. Ostatecznie teoretycznych i praktycznych w koszki przybrały kształt dużego dziedzinie bartnictwa. Bieg czasu dzwonu, wielkości większej lub i znaczny przyrost ludności oraz mniejszej. Wyrabianie koszek zmiany warunków ekonomicznych odbywało się w ten sposób, że nie ominęły bartnictwa. Wytężano sploty słomy okręcano w odstępach umysły, aby dawne barcie zastąpić długimi, łupanymi i cienkimi ko- innymi budowlami przy użyciu rzonkami. Miało to formę niby dostępnych materiałów i surow- długich warkoczy. Sploty były ców. Tak więc zaczęto wyrabiać okręcane w małych odstępach. Tak ule, które ze względów ekonom- sporządzona koszka była ustawio- icznych i łatwości wyrobu coraz na w pasiece na okrągłym stołku.

Fot. za: wynalazki.adrej.edu.pl za: Fot. powszechniej się pojawiały. Z zachowanych niektórych Pożytki pszczele były doceni- i formy korzystania z produktów Powstawały ule: koszykowe, źródeł archiwalnych i przekazów ane przez człowieka od czasów pszczelich. Wojny i wzrastające słomiane, kłodowe, sitowe, glin- ustnych wynika, że na naszym starożytnych. Ludzie przypatrując liczby ludności, niszczenie lasów, iane, ceglane, korzenne. Wynalazki terenie gospodarka pasieczna się dzikiej i samoistnej hodowli wyrąb i karczowanie, oranie i i ulepszenia nie dotyczyły jedynie zaczęła się rozwijać pod koniec pszczół bardzo często usiłowali zasiewanie ziemi doprowadziło do siedzib dla pszczół, nie zapomnia- XIX wieku. Dotyczyło to niek- im zabrać wytworzone zapasy upadku bartnictwa leśnego. Bart- no także i o sztuce bartniczej. W tórych dworów, czy też gospo- miodu i wosku. Wynalezienie nictwo domowe, czyli ogrodowe okolicach, gdzie zaczęło ubywać darstw kościelnych i chłopskich sztucznych barci doprowadziło polegało na tym, że zbierano roje lasów, budowano ule ze słomy. (dwory w Waliłach, Wierobiach, hodowlę pszczół do bardzo wiel- pszczół i osadzano je w sztucznie Ulegały one pod względem bu- Mostowlanach, parafia w Mostow- kich rozmiarów, a praca przy zbudowanych siedzibach z drzewa dowy różnym zmianom w formie. lanach). pszczołach opłacała się. Ilość lub ze słomy. Umiejętności bartnic- Najczęściej miały one formę ko- C.D.N. Wieści parafialne bartników wzrastała, dlatego w ze najpierw przekazywano ustnie z szyków, czyli koszek, które ze wielu krajach tworzono prawa pokolenia na pokolenie, następnie względu na łatwość i taniość wyro- bartne regulujące życie bartników pojawiły się teksty pisane w tym za- bu były bardzo rozpowszechnione i Janusz Cimochowicz▲ W ogrodzie i kuchni. Odcinek trzydziesty piąty. Pełnia lata. Sierpień w ogrodzie pełnym kwiatów i do- ży okres kwitnienia roślin. Podobnie jak w rodnych owoców zachęca do odpoczynku. ubiegłych miesiącach, dbamy o rośliny na Większość właścicieli ogrodów pragnie jed- tarasach i balkonach. Regularnie zasilamy je nak, by w przyszłym roku były one jeszcze nawozami, obrywamy przekwitłe kwiaty i piękniejsze, a wtedy - trudna sprawa - trze- oczywiście podlewamy. Niestety, zazwyczaj ba wziąć się do pracy. Sierpień to dosko- jesteśmy zapracowani i zabiegani. Nie za- nały czas na rozmnażanie i sadzenie wielu wsze mamy czas, aby regularnie dostarczać roślin. W ciągu całego miesiąca dzielimy roślinom wodę. Do wyposażenia każdego, rozrośnięte kępy złocieni, liliowców, omie- nawet najmniejszego ogrodu, należy oczy- gów kaukaskich i maków wschodnich oraz wiście wąż ogrodowy. Szczęściarze, którzy roślin okrywowych: dąbrówek rozłogowych, są dopiero na etapie planowania i tworzenia fiołków, floksów - szydlastego i Douglasa, swych ogrodów, powinni montować nowo- ubiorków wiecznie zielonych, zawciągów czesne systemy automatycznego nawadnia- nadmorskich, kosaćców. W drugiej połowie nia. Skracają one znacznie czas poświęcony sierpnia, jeżeli słabo rosną lub nadmiernie na zraszanie kwiatów, warzyw oraz trawni- się zagęściły, rozsadzamy piwonie. W cią- ków. Niestety są dość drogie. Prawdziwy gu całego miesiąca przesadzamy do grun- problem dla właścicieli ogrodów pojawia tu rozsadę roślin dwuletnich np.: bratków, się wtedy, gdy w czasie długotrwałych susz niezapominajek, malw, dzwonków ogrodo- Niczyporuk Barbara Fot. gminy zakazują podlewania roślin (na szczę- wych, stokrotek. Sadzimy również zimo- możemy wysadzić narcyzy i szachownice: ście nasza Gmina w tym roku do tych nie wity, które zakwitną już jesienią oraz lilie, cesarską i kostkową. Przez całe lato usuwa- należy). Rozwiązaniem takiego kłopotu jest przebiśniegi i krokusy, które ozdobią ogród my przekwitłe kwiaty, nie dopuszczając do np. zbieranie deszczówki. Obecnie na rynku w przyszłym sezonie. Pod koniec miesiąca zawiązywania nasion. Ten zabieg przedłu- dostępnych jest wiele systemów pomocnych

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 W ogrodzie i kuchni 25 w tym zabiegu: od konewek wmontowanych pół szklanki wody), słabego kompotu lub w każdych warunkach. Jego urok polega na w rury spustowe, przez rustykalne beczki, innego napoju. Istotne jest to, aby napój nie możliwości tworzenia ciekawych połączeń po kolorowe zbiorniki do zbieranie wody był moczopędny i zbyt słodki. Najczęstsze smakowych i ciągłego eksperymentowania. z rynien. Niezwykle ciekawym pomysłem objawy odwodnienia u ludzi starszych (nie Poza tym to danie typu „wszystko w jed- są zbiorniki na deszczówkę, będące jedno- tylko u nich oczywiście) to pragnienie, za- nym”, które można wzbogacić o różne pro- cześnie donicami na rośliny. Oczywiście, w parcia, suchość skóry, bóle głowy, złe sa- dukty, tworząc w ten sposób zbilansowany takie upały, które mamy w tym roku, nie za- mopoczucie. Należy pamiętać, że niedosta- posiłek. Skoro, wszystkie owoce pasują do pominajmy sami się nawadniać. To bardzo teczne nawodnienie organizmu to również siebie, więc po ustaleniu, co chcesz wrzucić ważne dla prawidłowego funkcjonowania zaburzenia w metabolizmie leków, co jest do blendera, pomyśl o właściwych propor- organizmu. O tym, że bez wody nie da się szczególnie istotne u ludzi chorych, przyj- cjach. Doskonałym dodatkami do koktajli żyć, wiedzą wszyscy. Stanowi ona bowiem mujących znaczne ilości medykamentów. są też warzywa. Polecam przepis na zie- główny składnik naszego organizmu i za- Czytelnicy - dziś w części kulinarnej ar- lony smoothie: garść szpinaku, garść jar- raz po tlenie jest kolejną substancją, której tykułu namawiam Was serdecznie do spró- mużu, małe kiwi, pół małego banana, trzy niedobory będziemy silnie odczuwać już w bowania napoju, który nie tylko nawodni i łyżki siemienia lnianego lub pół awokado. ciągu kilku godzin. Najlepiej by o tym de- ugasi pragnienie, ale też nasyci nas. Przed- Wszystkie składniki miksujemy za pomocą cydowało nasze pragnienie. Często jednak stawiam gęsty, mocno owocowy, drink z blendera tak, aby uzyskać gęstą masę. Na- w natłoku obowiązków nie słyszymy głosu blendera, jednym słowem - smoothie. Kok- stępnie przelewamy ją do szklanki i pijemy naszego organizmu lub źle go interpretuje- tajl ten to idealna dietetyczna opcja dla osób od razu. Śmiało! Bawcie się składnikami i my. Najlepsze nawodnienie uzyskuje się zabieganych. Jest szybki w przygotowaniu, a kolorami. Barbara Niczyporuk. poprzez regularne wypijanie (co godzinę na dodatek można zabrać go ze sobą i wypić Barbara Niczyporuk▲

List do Redakcji

Kłania się Marcin Stopnicki z Gdańska. Jeśli Pani pamięta , poznaliśmy się na „chrzcinach” mostu Sońki i Joachima w Królowym Stojle. Wciąż bardzo miło wspominam tamtą uroczystość i całe spotkanie temu towarzyszące. To jeszcze bar- dziej „przywiązało” mnie do ziemi, która, pomimo odległości jest mi bliska od kilku lat. Teraz z tym większą ciekawością zerkam na „Wiadomości Gródeckie”. Fajnie wiedzieć, co się u Was dzieje....może będzie to pretekstem do kolejnego spotkania? Za Pani pośrednictwem składam podziękowania dla Pana Darka, który z taką pasją animował całe wydarze- nie oraz „nie zapomniał” o mnie w późniejszych materiałach medialnych. To zrobiło mi dużą przyjemność, a przy okazji „postawiło na nogi” całą moją bliższą i dalszą rodzinę z okolic Suwalszczyzny i Białegostoku, która by się chyba spodzie- wała szybciej nalotu statków kosmicznych na Podlasie niż tego, że mnie zobaczą w lokalnej telewizji. Mam nadzieję, że nasze spotkanie na moście stanie się zaczynem mojego żywego kontaktu z Ziemią Gródecką, która tak przyjaźnie mnie przyjęła na moście w Królowym Stojle.

Pozdrawiam serdecznie, Marcin

koniec czerwca wydarzenie nadania imienia mostowi. Wczoraj o 21- „Chciałem poznać ten zakątek” ej przez przypadek przeglądałem Gazetę Wyborczą i natknąłem się na informację o spotkaniu na moście. Pociąg miałem o 23-ej, rzuciłem Rozmowa z p. Marcinem z Gdańska wszystko i jestem tu dzisiaj. Czuję się bardzo szczęśliwy. Uważam, że nic lepszego nie mogło mnie w tym momencie spotkać. Dorota Sulżyk: Dowiedziałam się, że jest Pan z Gdańska. Jak to DS: Co Pana zauroczyło w tych miejscach? się stało, że bierze Pan udział w wydarzeniu nadania mostowi imie- MS: Spędziłem dwa dni w tych okolicach. Co mnie zauroczyło w nia Sońki i Joachima? tych miejscach miesiąc temu? Przede wszystkim odrębność tej krainy. Marcin Stopnicki: Chciałem poznać ten zakątek. Kilka kilometrów No i ogromna gościnność mieszkańców. Jak tylko się pojawiłem, to stąd była wiekowa gajówka, sięgająca jeszcze czasów powstania stycz- po pierwszej chwili nieufności i pytaniach „co ja za jeden”, ci ludzie niowego, która była wystawiona na sprzedaż. Miałem plany, żeby tam otworzyli serca i dusze. Zostałem bezinteresownie przenocowany w zamieszkać, ale chociaż życie potoczyło się inaczej, chciałem skon- Słuczance. A dzisiaj jak wysiadłem z autobusu, poczułem się, jak- frontować moje wyobrażenia z rzeczywistością. I dlatego przyjecha- bym wrócił do czegoś swojego znanego. Zostałem zaproszony przez łem tu- do Słuczanki i Królowego Stojła. To było już po przeczytaniu trzech panów na ławeczkę przed domem i rozmawiałem z nimi przez „Sońki” Ignacego Karpowicza. Po raz pierwszy byłem tu miesiąc te- godzinę. To jest wspaniałe. Taka naturalna gościnność robi wrażenie mu i wydawało się, że długo nie będzie okazji, żeby tu przyjechać. Ale na człowieku. kilka dni po powrocie stąd, okazało się, że na spotkanie autorskie do DS: Jak Pan ocenia to dzisiejsze wydarzenie? Sopotu przyjeżdża Ignacy Karpowicz. Oczywiście pojechałem na nie MS: Bardzo fajne, bardzo radosne. Obawiałem się, że będą fanfary, i dałem mu wtedy niecodzienny prezent. Będąc w Słuczance miałem ale nic takiego nie było. Ludzie opowiedzieli o swoim życiu związa- okazję poznać babcię pana Karpowicza, przemiła kobieta, na pamiątkę nym z tym mostem, każdy przyszedł w swoim własnym imieniu. Jak zrobiłem kilka zdjęć, które wręczyłem autorowi. Dzięki temu, że tak zacząłem szukać informacji o gminie, trafiłem na galerię z pięknymi mocno duchowo zaangażowałem się w Słuczankę i Królowe Stojło, zdjęciami i rubrykę z „Wiadomościami Gródeckimi” i spodobało mi dostałem od niego najpiękniejszą dedykację, jaką mogłem otrzymać: się, że nie są robione z doskoku, regularnie się ukazują, była świeża „Marcinowi z Królowego Stojła – Ignacy Karpowicz”. Jestem z tego wersja internetowa z maja 2018 r. I jak to zobaczyłem, pomyślałem, bardzo dumny. Pan Karpowicz wspomniał, że organizowane jest pod że to są solidni, fajni ludzie.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 26 Porady i ogłoszenia Porada językowa

Włączyłam telewizor i słucham wiadomości. Sympatyczna prezenterka mówi, że w dniu dzisiejszym możemy spodziewać się burz. Czekam na deszcz, męczą mnie upały, może dlatego forma „w dniu dzisiejszym” drażni mnie. Jest to tak zwany pleonazm języko- wy, czyli powtórzenie słów mających takie same znaczenia. Lepiej powiedzieć dzisiaj spodziewamy się burz.

Irena Matysiuk

A R C H I T E K T Marcin Tur

• projekty budowlane wszelkich obiektów • budownictwo pasywne i ekologiczne • świadectwa, audyty i oceny energetyczne • obsługa inwestycji i kosztorysowanie • inne dokumentacje budowlane

tel. 510 71 20 71, 85 679 94 54 e-mail: [email protected]

GMINNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W GRÓDKU INFORMUJE, ŻE NA NOWY OKRES ZASIŁKOWY 2018/2019 WNIOSKI O USTALENIE PRAWA DO: ► ŚWIADCZEŃ WYCHOWAWCZYCH (500+) ► ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH ►ŚWIADCZEŃ Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO ►ŚWIADCZEŃ DOBRY START

BĘDĄ PRZYJMOWANE W DNIACH:

Poniedziałek od godz. 12:00 do 16:00 Wtorek od godz. 8:00 do 12:00 Środa od godz. 8:00 do 12:00 Czwartek od godz. 12:00 do 15:30 Piątek od godz. 8:00 do 12:00

W WERSJI PAPIEROWEJ OD 01.08.2018 r.

„Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny”. Gazeta miejscowa. Ukazuje się raz OGŁOSZENIA w miesiącu. Wydawca: Gminne Centrum Kultury w Gródku. Redagują: Dorota Sul- ▼ SPRZEDAM mieszkanie w blo- żyk (redaktor naczelna), Radosław Kulesza (skład i łamanie). : Jerzy Współpracują ku po gruntownym remoncie (62 Sulżyk (korekta), Irena Matysiuk, Wiera Tarasewicz, Magdalena Łotysz, Małgorzata 2 Zbyryt (Nadleśnictwo Waliły), Barbara Niczyporuk, Marcin Tur (asystent naukowy na m ), cena 90 tys. do negocjacji. Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej), Janusz Cimochowicz, nauczyciele tel. 510 355 238 i uczniowie Zespołu Szkół w Gródku. Adres redakcji: ul. A.G. Chodkiewiczów 4, ▼KUPIĘ grunt rolny w Gminie Gró- 16-040 Gródek, tel. 600 051 441, e-mail: [email protected], www.gckgro- dek, tel. 791 567 539 dek.pl ▼SPRZEDAM Sprzedam sofę z Za treść ogłoszeń redakcja nie odpowiada oraz zastrzega sobie prawo do skracania funkcją spania, stolik i inne meble i redagowania materiałów przekazanych do opublikowania. Gazetę można kupić w sklepach na terenie gminy Gródek, bądź zamówić prenumeratę (4 zł + 2,50 zł w bdb stanie, tel. 880 624 624 koszt wysyłki - cena za jeden miesiąc) ▼USŁUGI TAPICERSKIE Materiały, listy, uwagi, ogłoszenia i reklamy przyjmuje Gminne Centrum Kultury. Piotr Sokołowski - Załuki Numer złożono 06.08.2018 r. Wydrukowano w drukarni ARES w Białymstoku. tel. 504 441 220

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny SIERPIEŃ 2018 | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | ATRA GROUP TECHNIKA GRZEWCZA DYSTRYBUCJA, MONTA¯, SERWIS

LIDER KOT£ÓW I PALNIKÓW NA PELLET 602 151 098 [email protected] u l . C i e s i e l s k a 2 1 5 - 5 4 2 B i a ³ y s t o k

Miejsce na Twoją reklamę! | OGŁOSZENIE PŁATNE | OGŁOSZENIE PŁATNE | OGŁOSZENIE PŁATNE | OGŁOSZENIE PŁATNE |