Ons nummer: O20.002299 *O20.002299

Informatie raad/mededeling college Onderwerp Woningbouwprogramma 2020-2030 Commissie Doarp, Stêd en Omkriten Collegebesluit d.d. 15 december 2020 Portefeuillehouder mr. M.W.J.M. de Man Team Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken Behandelend ambtenaar S.K. Brandsma

Reden informatieverstrekking actieve informatie van het college

Collegebesluit Het college besluit: het Woningbouwprogramma 2020-2030 vast te stellen, het Woningbouwprogramma periodiek te herzien aan de hand een nog te ontwikkelen strategie ten aanzien van de voorhanden zijnde woningbouwopgaven, de gemeenteraad hier actief over te informeren.

Toelichting/achtergrond Het Woningbouwprogramma is een uitvoeringsmaatregel van de Woonvisie 2017-2021 die door de gemeenteraad op 20 juli 2017 is vastgesteld. In beginsel wordt een woningbouwprogramma voor een periode van 10 jaar vastgesteld. Op 31 oktober 2017 heeft het college, met inachtneming van de woningbouwafspraken tussen de woonregio en de provincie, het woningbouwprogramma 2016-2026 vastgesteld.

Omdat de woonregio Zuidwest en de provincie binnenkort de overeenkomst: “Woningbouwafspraken Regio Zuidwest Friesland en Provincie Fryslân 2020 tot 2030” aangaat, welke een aanzienlijk groter ontwikkelperspectief voor de woningbouw in onze regio geeft, is er een nieuw woningbouwprogramma vastgesteld.

Woningbouwafspraken 2020-2030 We hebben ten opzichte van de provinciale huishoudensprognose een overcapaciteit in onze woningbouwprogrammering. Deze overprogrammering wordt veroorzaakt door de grote plancapaciteit in Sneek. Ondanks deze kwantitatieve overprogrammering (o.b.v. een cijfermatig vergelijk tussen prognose en behoefte/vraag) zien we dat de krapte op de woningmarkt toeneemt. We zien hier een discrepantie tussen prognose en de feitelijke huidige situatie. Zo speelt er bijvoorbeeld het fenomeen van huishoudensverdrijving.

De gemeente heeft daarom sinds januari 2019 bij de provincie bestuurlijk voor een meer flexibele programmeringssystematiek gepleit. We wensen een systematiek die rekening houdt met de verschillen in dynamiek op de woningmarkt binnen onze gemeente (stad en platteland) en die ruimte biedt voor ontwikkelingen op de woningmarkt als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen waarmee een huishoudensprognose geen rekening houdt. Zo zien we bijvoorbeeld in Sneek een sterke vraag terwijl dit niet ten koste gaat van de vraagdruk in de overige kernen. Tegen deze achtergrond hebben de provincie en de Woonregio ZWF overeenstemming gevonden over woningbouwafspraken voor de periode 2020-2030. Deze worden in januari 2021 bestuurlijk ondertekend.

Met de nieuwe woningbouwafspraken kunnen we flexibeler inspelen op de omwikkelingen op de woningmarkt. Er ontstaat ruimte om kwalitatief goede woningbouwplannen toe te voegen aan het woningbouwprogramma zonder op korte termijn tegen een “woningbouwplafond” aan te lopen.

Ten aanzien van de planningssystematiek worden o.a. de volgende concrete afspraken gemaakt.

- De gemeenten in de regio Zuidwest Friesland beschouwen de netto bouwruimte afgeleid van de huishoudensprognose van 2.500 woningen voor de periode 2020 tot 2030 als een basisprogramma, waarvan circa 1.000 woningen voor de gemeente De Fryske Marren en circa 1.500 woningen voor de gemeente Súdwest-Fryslân. Deze kan tussentijds zowel naar boven als beneden worden bijgesteld. De huishoudensprognose en de daaruit vertaalde opgave beschouwen partijen daarbij als een richtgetal, dat periodiek herzien kan worden. - Gemeenten streven, gezien het realisatieperspectief, naar programmering van maximaal 130% van het basisprogramma - Gemeenten streven er naar dat de programmering op buitenstedelijke locaties maximaal 60% van het basisprogramma bedraagt. - Gemeenten en provincie spreken af dat voor ontwikkelingen binnen bestaand bebouwd gebied uit kan worden gegaan van een binnenstedelijke vrije programmering. Op de volgende kernen, die door hun gunstige voorzieningenniveau een centrumfunctie vervullen, is de binnenstedelijk vrije programmering van toepassing: Sneek, Bolsward, Workum, Makkum (Gemeente Súdwest- Fryslân) en Joure, Balk, Lemmer (Gemeente De Fryske Marren). Binnen-en buitenstedelijke ontwikkelingen worden hierbij met inachtneming van de gemeentelijke beleidsuitgangspunten op elkaar afgestemd.

Om de gewenste flexibiliteit te waarborgen wordt daarnaast het volgende expliciet afgesproken:

- De gemeenten Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren en provincie Fryslân onderschrijven de bevolkings- en huishoudensprognoses Fryslân 2020 - 2045 met aandacht voor flexibiliteit. Er wordt rekening gehouden met onzekerheden. Prognoses zijn een vertaling van trendmatige ontwikkelingen die in de tijd kunnen wijzigen. - Indien zich ontwikkelingen voordoen waar de prognose geen rekening mee houdt, kan de woningbouwopgave tussentijds naar boven dan wel beneden bijgesteld zowel op woonregio als gemeenteniveau, mits goed onderbouwd. - De gemeenten zien het woningbouwprogramma als een dynamisch document waar binnen een bepaalde bandbreedte van de afgesproken en geprognosticeerde woningbehoefte in overleg met de provincie ingespeeld kan worden op ontwikkelingen in de woningmarkt.

Voor de integrale tekst van de woningbouwafspraken wordt verwezen naar de actieve informatie over het besluit tot vaststelling en ondertekening van deze afspraken.

Woningbouwprogramma 2020-2030 De totale plancapaciteit in het vastgestelde woningbouwprogramma 2020-2030 bedraagt 1958 woningen. Een aanzienlijk deel hiervan is in het bestaande stedelijke gebied van Sneek geprogrammeerd. Conform de woningbouwafspraken 2020-2030 bedraagt woningbouwopgave 1500 woningen. Feitelijk is er dus sprake van een overprogrammering.

Omdat de woonregio ZWF en de provincie onderkennen dat er in grote kernen als o.a. Sneek sprake is van een dynamiek op de woningmarkt die niet door de huishoudensprognose is te verklaren, wordt afgesproken dat er in de kernen Sneek, Bolsward, Makkum en Workum binnenstedelijk vrij geprogrammeerd mag worden. Deze binnenstedelijke capaciteit telt niet mee in de totale plancapaciteit. Met de nieuwe afspraken is er hierdoor alsnog ruimte om nieuwe woningbouwplannen toe te voegen aan het woningbouwprogramma, zonder op korte termijn tegen een “woningbouwplafond” aan te lopen.

Met de nieuwe woningbouwafspraken ontstaat er (onder voorwaarden) ten opzichte van het vastgestelde woningbouwprogramma ruimte om maximaal circa 1000 woningen extra te kunnen programmeren.

Aan de hand van het woningbouwprogramma kan reeds geconstateerd worden dat er in de deelgebieden Noordoost, Noordwest en Zuidwest in relatie tot de woonbehoefte er nog een kwantitatieve toevoegingsopgave ligt. In de overige deelgebieden is er kwantitatief voldoende planaanbod (met een overcapaciteit in Sneek) maar zien we ook nog kwalitatieve vraagstukken in bijvoorbeeld het toevoegen van sociale huurwoningen, grondgebonden koopwoningen en woon-zorg concepten.

Vervolgproces en strategie De woningbouwafspraken geven dus ruimte om plannen toe te voegen. In principe voorziet het afwegingskader wonen hierin. Uw raad heeft ons college gevraagd om actief te sturen op de bouwproductie. Het college gaat, nu het woningbouwprogramma is vastgesteld, hiervoor een strategie bepalen. Begin 2021 wordt hier een (voorgenomen) besluit over genomen. Vervolgens wordt de woningbouwprogrammering in de loop van 2021 weer aangepast en vastgesteld. De programmering die nu als besluit voorligt, geldt als uitgangssituatie voor het bepalen van een strategie.

Begin 2021 wordt de gemeenteraad via een Webinar geïnformeerd over de bouwproductie van de afgelopen jaren, de inhoud van het woningbouwprogramma 2020-2030 en de nog voorhanden zijnde woningbouwopgaven. Hierbij wordt het proces om tot een strategie te komen toegelicht

Bijlage(n) Woningbouwprogramma 2020-2030