Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

Versie 0. 7 concept 21 juni 2016

Notitie toelichting herprofilering Haarlemmerweg

Toelichting op ontwerp Haarlemmerweg tussen Seineweg en Admiraal de Ruijterweg

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

Colofon

Van Gemeente Amsterdam, cluster Ruimte en Economie Auteurs Ruimte en Duurzaamheid Datum 21 juni 2016 Status Concept v 0.7

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

Inhoud

Samenvatting ...... 3

1 Aanleiding en geschiedenis ...... 4

2 Analyse en probleemstelling ...... 7

3 Uitgangspunten ontwerp ...... 15

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

Samenvatting

In het Afsprakenkader Bestuurlijk Overleg MIRT Sloterdijk van oktober 2015 is tussen gemeente Amsterdam, de stadsregio Amsterdam, de Provincie Noord-Holland en het Ministerie van I&M overeengekomen om van het gedeelte van autoweg N200 tussen kruispunt Seineweg en Admiraal de Ruijterweg de status "autoweg" te verwijderen en dit stuk weg om te vormen tot een stedelijke weg met een lagere rijsnelheid (van 70 naar 50 km/uur) en een bijbehorende inrichting op basis van een gezamenlijke visie van RWS, AGV/Waternet, stadsregio Amsterdam en gemeente Amsterdam. De weg blijft overigens in eigendom van RWS.

De gezamenlijk doelstellingen die ten grondslag liggen aan het veranderen van de status van de N200 op dit weggedeelte die leidend zijn voor het herinrichtingsplan van de N200/Haarlemmerweg zijn in het voorbereidingstraject BO MIRT Sloterdijk op de volgende wijze omschreven:

• Goede bereikbaarheid: de Haarlemmerweg blijft een belangrijke schakel in het autonetwerk van Amsterdam; • Continuïteit stedelijk weefsel: de stad als een leefbaar geheel ontwikkelen, het verbinden van Sloterdijk Centrum, West en Nieuw-West; • Compacte woonmilieus realiseren: ontwikkeling van Sloterdijk naar gemengd woon-, werk voorzieningengebied wordt mogelijk; • Verbeteren langzaam verkeer routes: meer betere oversteekplekken en routes; • Aantrekkelijker verblijfskwaliteit Haarlemmerweg: wonen langs Haarlemmerweg wordt mogelijk; • Verkeersveiligheid: meer evenwicht tussen auto en langzaam verkeer in de stad; • Verminderen milieuhinder door lagere snelheid van het autoverkeer.

In het afsprakenkader is overeengekomen dat gemeente Amsterdam in de zone direct rondom de Haarlemmerweg tot 2025 2.500 woningen en 29.000 m2 voorzieningen toevoegt, al dan niet op transformatie-locaties; in het gebied Sloterdijk Centrum tot 2025 2.000 woningen toevoegt (al dan niet op transformatie-locaties).

De gemiddelde intensiteit van het doorgaand verkeer op de N200 tussen Seineweg en A10 daalt door de snelheidsverlaging van 2250 naar 1950 voertuigen per uur. Dat is een daling van zo’n 13%. Dit biedt mogelijkheden om de weg meer stedelijk in te richten.

Belangrijke uitgangspunten voor het ontwerp zijn: • 2 x 2 rijstroken stedelijke weg • 7 m brede middenberm met bomen. • Verbreding van de brug over de Haarlemmervaart vanaf de Radarweg om een volwaardige kruising mogelijk te maken tussen Sloterdijk en Nieuw-West. • Verbreding van het fietspad langs de N200 (snelfietsroute Amsterdam Haarlem) en verbetering van de oversteken over de Haarlemmerweg voor fietsers en voetgangers. • 3 nieuwe langzaam verkeeroversteken met VRI’s om de barrière tussen Nieuw-west en Sloterdijk te slechten. Een ervan verbetert de aansluiting van het fietsnetwerk op de Teleportboulevard naar OV-Sloterdijk, de tweede zorgt ervoor dat de voetganger de Arlandaweg en het stationsgebied Sloterdijk beter bereikt. De derde zorgt ervoor dat fietsers en voetgangers vanuit Nieuw-West sportpark Spieringhorn kunnen bereiken.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

1 Aanleiding en geschiedenis

1.1 Bestuurlijke aanleiding van het onderzoek

Specifiek is in het afsprakenkader opgenomen dat de gemeente Amsterdam de meerkosten financiert van de herinrichting van de N200 ten opzichte van noodzakelijke kosten bij alleen het uitvoeren van groot onderhoud aan de weg (zoals gepland). Ook is afgesproken dat de gemeente Amsterdam investeert in de openbare ruimte langs de N200 en in de kruisende langzaam verkeersroutes bij de verschillende bestaande kruispunten en dat de gemeente Amsterdam financieel bijdraagt aan het aanleggen van 'stil asfalt' (tot € 500.000) op het weggedeelte tussen de Seineweg en Admiraal de Ruijterweg.

De afspraak is onderdeel van een breder pakket van samenhangende afspraken tussen Rijk en regiopartners met als doel het transformeren van het werkgebied Amsterdam-Sloterdijk naar een gemengd gebied van wonen, werken en voorzieningen. Een ambtelijke werkgroep van de gemeente Amsterdam heeft in afgelopen periode in overleg met RWS, AGV/Waternet en de Stadsregio Amsterdam onderzocht welke inrichting van de Haarlemmerweg het beste past bij de ambities en uitgangspunten van het afsprakenkader en de lopende ontwikkelingen in en rondom het plangebied. Daarbij is ook onderzocht of maatregelen voor het bevaarbaar maken van de Haarlemmervaart meegenomen zouden kunnen worden in de werkzaamheden van het groot onderhoud.

Naast bovengenoemde afspraken werken gemeente Amsterdam en RWS gezamenlijk het geluidsonderzoek verder uit waarin de ruimtelijke consequenties van het gebruik van stil asfalt, de statusverandering en de snelheidsverlaging van de Haarlemmerweg inzichtelijk wordt gemaakt en wordt gebruikt voor aanpassingen van het geluidsregister.

1.2 Doelstelling van de statuswijziging N200

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

mogelijk; • Verkeersveiligheid: meer evenwicht tussen auto en langzaam verkeer in de stad; • Verminderen milieuhinder door lagere snelheid van het autoverkeer;

Het gebruikte referentiebeeld voor de herinrichting van de N200 tijdens het maken van de afspraken van het BO MIRT was de Wibautstraat. Een stedelijke weg met voldoende verblijfskwaliteit en een gevarieerd stedelijk programma in bebouwing langs de weg: niet (langer) een barrière, maar een verbindend element in de stad. Daarbij is de afweging gemaakt dat alleen het verlagen van de snelheid (van 70 naar 50 kilometer per uur) op de Haarlemmerweg onvoldoende voorwaarden schept voor het stimuleren van de gewenste ontwikkelingen rond de Haarlemmerweg en Sloterdijk Centrum. Zowel een functionele verandering als een kwalitatieve verandering in de ruimtelijke inrichting is noodzakelijk.

1.3 Gehanteerde aanpak

In het afsprakenkader BO MIRT Sloterdijk is afgesproken dat Rijkswaterstaat de benodigde en gewenste aanpassingen aan dit gedeelte van de N200 meeneemt in het project Groot Onderhoud N200 dat zij in de periode 2017-2018 uitvoert. Samenhangend met de zeer strakke planning van dit project is afgesproken dat de gemeente Amsterdam op 31 maart 2016 haar ontwerpwensen voor de inrichting van de weg en directe omgeving middels een herinrichtingsontwerp in zou brengen, inclusief de benodigde (verkeers-)technische onderbouwingen. Tevens zullen gewenste maatregelen ter verbetering van de snelfietsroute langs de gehele N200 tijdig worden ingebracht zodat deze kunnen worden meegenomen in het Groot Onderhoud N200. Met de vaststelling Scope Groot Onderhoud N200 eind juni 2016 zal het herinrichtingsontwerp met alle bijbehorende afspraken rond de financiering en wijze van uitvoering worden ingebracht in het gecombineerde project van RWS en AGV/Waternet . De gemeente streeft erna om de maatregelen volgend op het groot onderhoud als optiepakket in de aanbesteding van RWS mee te laten nemen, opdat de gehele ombouw van de weg voor 2020 gereed is.

Voor het project Groot Onderhoud N200 zijn in een eerder stadium al specifieke ruimtelijke randvoorwaarden vastgesteld, vooral rond het ontwerp van de nieuwe drinkwaterleidingen die in opdracht van de gemeente Amsterdam worden aangelegd en het onderhoud aan de waterkering. Deze randvoorwaarden waren het vertrekpunt van het onderzoek naar een nieuwe inrichting voor de N200. In een open proces zijn de technische, kwantitatieve en kwalitatieve opgaven zoals deze in de BO MIRT afspraken zijn geformuleerd op een integrale manier tot een eerste schetsontwerp gebracht. Daarbij is het ontwerp verschillende malen bij Rijkswaterstaat en AGV/Waternet tussentijds getoetst op realiseerbaarheid binnen de gestelde randvoorwaarden en waar mogelijk is gebruik gemaakt van de speelruimte binnen deze randvoorwaarden. Alle partijen zijn zeer te spreken over de open, integrale en intensieve wijze van samenwerken en de kwaliteit van het opgeleverde ontwerp.

Tevens is het ontwerp in samenspraak met zo veel mogelijk betrokken en relevante (Amsterdamse) ambtelijke partijen tot stand gekomen. Daarbij zijn enkele ruimtelijke ingrepen die de doelstellingen van het BO MIRT Sloterdijk realiseren maar net buiten het wegprofiel van de N200 vallen (verbetering van de noord-zuid verbindingen) meegenomen in het ontwerp en het plangebied. Deze ingrepen kunnen onder gunstige voorwaarden (financieel, organisatorisch en qua uitvoering) worden meegenomen in het 'grote' werk van de N200 en zijn typische win-win kansen voor dit type project.

De korte tijdspanne (3 maanden) voor het maken van een integraal ontwerp sloot de mogelijkheid van het naast elkaar opleveren van ontwerpvarianten en het maken van tussentijdse ramingen uit.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

1.4 Relatie met woningbouwprogramma Havenstad

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

2 Analyse en probleemstelling

2.1 Plangebied

Plangebied herinrichting N200 tussen Seineweg en Admiraal de Ruijterweg

De N200 / Haarlemmerweg ligt ten zuiden van het werkgebied Sloterdijk en Sportpark Spieringhorn en ten noorden van het woongebied Slotermeer in Amsterdam Nieuw-West. De herinrichting van de N200 / Haarlemmerweg betreft het weggedeelte langs de Haarlemmervaart tussen de kruispunten met de Admiraal de Ruijterweg en de Seineweg / Burgemeester de Vlughtlaan. Rijkswaterstaat is eigenaar en beheerder van de weg tot en met de open afritten van de A-10. Het fietspad aan de zuidzijde van de weg met de aanliggende berm van de poldersloot (in beheer bij stadsdeel West) maakt ook deel uit van het plangebied, hier wordt een nieuwe drinkwaterleiding aangelegd bij het groot onderhoud. Voor het kruispunt Admiraal de Ruijterweg is recent door stadsdeel West een plan gemaakt voor herinrichting (veiligheid fietsoversteek verbeteren) en ook voor de groene pleinruimte ten zuiden van het kruispunt is in overleg met buurtbewoners recentelijk een plan gemaakt. Het herinrichtingsontwerp Haarlemmerweg / N200 houdt rekening met - en sluit naadloos aan op beide plannen. De ruimte onder het viaduct A-10 maakt deel uit van het plangebied N200. De Kimpoweg en een stuk van de Radarweg aansluitend op de kruispunten met de Haarlemmerweg zijn meegenomen in het plangebied vanwege de aanpassingen aan opstelstroken, fietspaden en trottoirs, evenals een klein gebied ten zuiden van de kruising N200/Radarweg (de bestaande poldersloot en een deel van het plantsoen ten noorden van de Burgemeester Fockstraat). De brug over de Haarlemmervaart ter plaatse van de Radarweg is ook opgenomen in het plangebied vanwege de noodzakelijke verbreding van de brug en de herinrichting van opstelstroken (deels ten behoeve van de Westtangent). Daarnaast zijn in aanvulling op deze bestaande wegen een drietal plekken opgenomen in het plan waar nieuwe noord-zuid verbindingen worden voorgesteld middels langzaam verkeer bruggen over de Haarlemmervaart: bij de Kingsfordweg, bij de Subangstraat en in het verlengde van de Burgemeester Eliasstraat. Bij de Subangstraat is een voorstel gedaan voor het maken van een complementerende voetgangersbrug over de poldersloot aan de zuidzijde bij de 'Amstelflat'.

Naast het plangebied voor de herinrichting van de N200 valt het plangebied voor de verbetering van de fietsroute Amsterdam Haarlem samen met het bestaande fietspad ten zuiden van de N200 tussen het kruispunt Seineweg en de gemeentegrens met het dorp Halfweg.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

2.2 Beleidskaders

Beleidsnota verkeersnetten De N200 tussen Seineweg en Admiraal de Ruijterweg is in het beleidskader Verkeersnetten aangemerkt als buiten-gemeentelijk Plusnet Auto. De binnenstedelijke Haarlemmerweg vanaf de kruising Admiraal de Ruijterweg tot het centrum is ook Plusnet Auto. Hoofdkenmerk van een Plusnet auto weg is een goede doorstroming van het doorgaand verkeer. In de concept aanpassing van beleidsnota Verkeersnetten staat de intentie om de N200 / Haarlemmerweg af te waarderen tot Hoofdnet Auto. Door de woningbouw in Havenstad wordt de N200/ Haarlemmerweg belangrijker als route voor bestemmingsverkeer, en minder belangrijk als route voor doorgaand verkeer. In het wegprofiel van Hoofdnet Auto is het belangrijk dat de capaciteit van de opstelvakken voor de verkeerslichten voldoende zijn om geen filevorming te veroorzaken. Echter, het is niet de bedoeling dat het doorgaand verkeer middels een ‘groene golf’ tot doorstroming wordt bewogen. Verder is het kenmerk van de Hoofdnet Auto-structuur dat er goede verbindingen zijn met de secondaire stadsstraten die erop uitkomen. De Radarweg is de belangrijkste kruisende weg die de wegenstructuur Sloterdijk moet verankeren met stadsdeel Nieuw-west. Het fietspad parallel aan de N200 naar Halfweg is Plusnet fiets. Het is naast de meer recreatieve Brettenroute is dit de ‘snelle’ fietsroute tussen Haarlem en Amsterdam.

Structuurvisie Amsterdam en Transformatiestrategie Haven-Stad De ambitie van de gemeente Amsterdam is om via intensiever gebruik van de ruimte in de stad aan veel meer mensen en bedrijven woon- en werkruimte toe te voegen. Verdichten en transformeren binnen de bestaande stad is hierbij de opgave. In de Structuurvisie Amsterdam 2040, vastgesteld door de Gemeenteraad in februari 2011, is Haven-Stad, de westelijke havengebieden binnen de ringweg -A10, als transformatiegebied opgenomen.

In de Transformatiestrategie Haven-Stad, vastgesteld door de Gemeenteraad in juli 2013, staat beschreven hoe door aanpassing van de geluidszonering van Westpoort delen van de Sloterdijken en de Noordelijke IJ-oever zich in de komende decennia kunnen ontwikkelen tot gemengd stedelijk gebied met circa 9.000 woningen. Hoofdlijnen van deze strategie zijn een geleidelijke transformatie naar een gemengd woon- werkgebied en een gefaseerde besluitvorming. De herprofilering Haarlemmerweg is een belangrijk onderdeel van de transformatiestrategie mede door het verbeteren van de Oost – West verbindingen. Om de gefaseerde transformatie van Sloterdijk centrum en Sloterdijk I gelegen aan de noordzijde van de Haarlemmerweg tot stand te brengen is het onder andere belangrijk om deze gebieden beter met de omliggende stadsdelen te verbinden en de barrièrewerking van de weg voor toekomstige bewoners te verminderen. ‘De grootschalige infrastructuur van A-10, Westrandweg en Coenplein en de spoorlijnen naar Haarlem, Schiphol en de Zaanstreek doorsnijden het gebied en maken het tot een lappendeken. De fragmentatie wordt nog eens versterkt door het grote NS-emplacement Zaanstraat, de Haarlemmertrekvaart en drukke wegen als Haarlemmerweg, Hemweg, Transformatorweg en Cornelis Douwesweg.’ (p. 15) ‘Het is mede de opgave om de in deze structuurvisie voorgestelde ontwikkelingen aan te wenden voor het ontsluiten van buurten en wijken die achterblijven, om randvoorwaarden te scheppen voor dynamiek in deze buurten. De aantrekkelijke vestigingsmilieus die worden gecreëerd in nieuwe projecten moeten ook de aanpalende buurten en wijken perspectief bieden: Ontwikkelingen aan de noordelijke IJ-oever moeten gerelateerd worden aan de wijken van Oud-

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

Noord; ontwikkelingen in de Ringzone moeten verbindingen leggen tussen West en Nieuw-West.’ (p. 95)

Amsterdam maakt mogelijk, Ruimte voor stedelijke ontwikkeling: Strategisch plan fase 3 dec2013 Het strategische plan ‘Amsterdam maakt mogelijk’ heeft als doel om hoofddoelstellingen van de structuurvisie 2040 te realiseren. Amsterdam wordt ingedeeld in 4 zones: Binnen de Ringzone, de Ringzone, Buiten de Ringzone en de Regio. Een groot deel van de Haarlemmerweg valt binnen de Ringzone. Dit gebied kenmerkt zich door grote kansen in transformatie. Deze verandering vraagt ook om de ontwikkeling van aantrekkelijke milieus en de verbetering van de bereikbaarheid. Ringzone – activeren en versnellen In de Ringzone zijn stedelijke woon- en werkmilieus in hoge dichtheid mogelijk en is de bereikbaarheid het beste. Hier kan de stad volop ruimte bieden aan talent. Daarnaast zijn opbrengsten in het gebied mogelijk omdat andere partijen bereid zijn in deze zone te investeren. Zo kan financieel rendement worden behaald op al gedane investeringen en worden nieuwe investeringen mogelijk gemaakt. Investeren in deze zone legt ook een verbinding tussen de gebieden binnen en buiten de Ring en is daarmee belangrijk voor het tegengaan van de tweedeling. Het is daarom verstandig de gemeentelijke investeringen te concentreren in de Ringzone. Met nieuwbouw alleen zal noch voldaan worden aan de benodigde woningaantallen noch de volle potentie van de Ringzone worden benut. Juist in de Ringzone liggen grote kansen voor transformatie. In vergelijking tot de gebieden binnen en buiten de Ring kent dit gebied relatief weinig woningen maar juist veel kantoren, bedrijfsruimte en maatschappelijk vastgoed. Een groot deel van de transformatieopgave zal dan ook hier neerslaan. Verandering van functie alleen is echter niet voldoende. Om bedrijven en bewoners daadwerkelijk naar de Ringzone te trekken moeten er aantrekkelijke milieus ontstaan. Voor een groot deel gebeurt dit door het initiatief van bestaande en nieuwe gebruikers. Dit initiatief kan de gemeente activeren. Kansen liggen er vooral langs de stadsstraten, rond de knooppunten en in groen en openbare ruimte. De bereikbaarheid kan verbeterd worden door te investeren in de kwaliteit van knooppunten en aanpassing van het tramnet zodat het beter aansluit op de vraag, op het metronetwerk en op de andere economische centra dan alleen de binnenstad, zoals voorgesteld in de Mobiliteitsaanpak en de regionale Investeringsagenda Openbaar Vervoer. (p. 23)

Ruimte voor de stad en Koers 2025 Op 1 april 2015 heeft het College ingestemd met de bestuursopdracht Ruimte voor de Stad. Het doel van Ruimte voor de Stad - Ontwikkelstrategie Amsterdam 2025 is het creëren van voldoende projecten voor aantrekkelijke nieuwe stedelijke milieus in Amsterdam om de sterke groei van bevolking, bedrijvigheid en toerisme op te kunnen vangen. Dit past bij de ambitie van het college de woningproductie op te voeren. Om de woningbouwproductie op de korte termijn veilig te stellen worden, als onderdeel van het programma Ruimte voor de Stad, versnellingslocaties ontwikkeld. Herprofilering van de Haarlemmerweg zorgt met name voor een kwalitatief betere ontsluiting van de versnellingslocaties rond Sloterdijk Centrum.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

2.3 Ruimtelijk beeld/ Planologische analyse

Brettenzone rond 1960

Historie De huidige verschijningsvorm van de N200 / Haarlemmerweg tussen de woonwijk Slotermeer en het werkgebied Sloterdijken / Westpoort heeft voor een belangrijk deel zijn oorsprong in het Algemeen Uitbreidings Plan (AUP). In dat plan liggen de woongebieden van Nieuw-West rond de Sloterplas op korte afstand maar duidelijk gescheiden van de werkgebieden van de havens van Amsterdam. De woonwijken zijn op een zorgvuldige manier met een sterke rand van groen en water gescheiden van de werkgebieden, waarbij de historische Haarlemmertrekvaart en de spoorlijn naar Haarlem de fysieke scheiding tussen beide delen van de stad versterken. Op deze wijze is de Haarlemmerweg vanaf de Admiraal de Ruijterweg sinds de uitvoering van het AUP een ruimte tussen twee delen van de stad, het hoort nergens bij. Het is geen deel van de ruimtelijke hoofdstructuur van Nieuw West met zijn robuust groen vormgegeven lanen en straten, en het is geen deel van het areaal van werkgebieden rond de havenbekkens. Zo kon het oorspronkelijke jaagpad langs de vaart in de loop van de 20e eeuw ongestoord uitgroeien tot een belangrijke ader van het rijks-autonetwerk als tussenruimte in de stad.

Brettenzone rond 2013

Context De plannen voor het transformeren van delen van de IJ-oevers en Sloterdijken tot gemengde woon- en werkgebieden vragen om aanpassing van de openbare ruimte-structuren in de stad. Bestaande verbindingen moeten worden verbeterd en nieuwe verbindingen moeten worden gemaakt om deze gebieden goed aan te haken bij de bestaande stad. Bij het maken van een plan voor de herinrichting van het deel van de N200 ten westen van de A-10 tot de Seineweg is ook gekeken naar de inrichting van de Haarlemmerweg tussen de A-10 en het Haarlemmerplein en naar de Haarlemmervaart die loopt van Haarlemmerpoort tot Halfweg.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

De Haarlemmerweg tussen A-10 en Haarlemmerplein is een levendige, druk gebruikte vervoersader in dit deel van stad. De kwaliteit van de inrichting wisselt: sommige onderdelen zijn prima, andere onderdelen komen in aanmerking voor verbetering. De vaart en met name de groene noordoever dragen sterk bij aan de ruimtelijke kwaliteit. Op sommige plekken overheerst de verkeersfunctie zodanig dat andere functies onder druk staan of lijkt de inrichting van de weg niet meer te passen bij het gebruik. Een nadere ruimtelijke analyse van dit gedeelte van de Haarlemmerweg in het licht van de toekomstige positie als verbindingsstuk tussen West en HavenStad hard nodig waarbij de nieuwe verbindingen door een ‘Groot Westerpark’ moeten worden ondersteund. De Haarlemmervaart is in potentie een sterke drager van de openbare ruimte kwaliteit in dit deel van de stad. Voor het benutten van deze kwaliteit is het belangrijk dat er kan worden gewandeld langs de oevers van de vaart, dat er kan worden gevaren over het water en dat er plekken zijn langs de oevers waar er een goede verblijfskwaliteit is. Voor paden en routes langs en over het water geldt natuurlijk dat deze zo veel mogelijk continu moeten zijn en niet worden onderbroken. De huidige bruggen over de vaart liggen veelal laag, je kunt er op dit moment alleen met een kano onderdoor. Ook zijn er nog weinig plekken waar je een bootje zou kunnen afmeren en zijn er veel ontbrekende stukken in de wandelroutes langs het water. Daar waar er nu barrières zijn zouden deze moeten worden weggenomen als zich daar de kansen voordoen. Concreet betekent het dat nieuwe (langzaam verkeer) bruggen over de vaart zo worden aangelegd dat je er in ieder geval met een klein bootje onderdoor kan (doorvaarthoogte ongeveer anderhalve meter). Een bestaande drinkwaterleiding die nu over het water ligt even ten oosten van de A-10 kan met de werkzaamheden van het groot onderhoud door Waternet onder de vaart worden gebracht. Bestaande grote barrières zijn vooralsnog de duikerbruggen bij de het ING complex en de sluis bij het Westerpark die verhinderen dat je met een kano of klein bootje door kunt varen naar de binnenstad van Amsterdam. Het aanpassen / vernieuwen van de autobruggen over de Haarlemmervaart (Seineweg, Radarweg, Kimpoweg) is erg kostbaar.

N200 / Haarlemmerweg tussen Admiraal de Ruijterweg en Seineweg De verbindingen tussen de het woongebied Slotermeer en het werkgebied Sloterdijk zijn minimaal. Alleen de Burgemeester de Vlughtlaan maakt een overtuigende verbinding naar het havengebied via de Seineweg. De woonwijk Slotermeer ligt als het ware met zijn rug naar de Haarlemmerweg. Deze zwakke relatie tussen de gebieden ten zuiden en ten noorden van de N200 maken het lastig om Sloterdijk Centrum via deze kant aan te haken aan 'de stad' en gebruik te maken van de wederzijdse kwaliteiten en voorzieningen. Het ligt voor de hand om niet alleen de bestaande noord-zuid routes te verbeteren maar om ook te kijken naar het toevoegen van nieuwe verbindingen, passend bij het realiseren van een continu stadsweefsel met gemengde functies.

Ter hoogte van de Burgemeester Fockstraat is er overigens wel een voorzichtige verbinding te zien in het stratenpatroon die zich voortzet over de Haarlemmerweg naar de Radarweg en verder naar OV station Sloterdijk. Hier verspringt de bebouwingsrand van Slotermeer een stukje naar het zuiden waardoor er een royaal plantsoen ligt ten zuiden van het kruispunt N200 / Radarweg. In de stadplattegrond ligt hier een duidelijk kans om het hart van Slotermeer direct te verbinden met het zojuist heringerichte stationsplein van Sloterdijk Centrum. In de onderzoeksfase van het project is deze structuur als cruciaal benoemd om zich op termijn als een stadstraat te kunnen ontwikkelen. Deze straat zal een logische en sterke ruimtelijk-programmatische verbinding kunnen vormen tussen het gebied rond Sloterdijk Centrum en Nieuw-West. Aangevuld met meerdere nieuwe langzaam verkeer routes die aansluiten op de tussenliggende straten-structuur zal er sprake zijn van meer continuïteit in het stedelijk weefsel. Hiervoor biedt het stratenpatroon van Slotermeer voldoende aanleiding.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

Analyse van potentiële noord-zuid verbindingen N200 tussen Seineweg en Admiraal de Ruijterweg

De bebouwing van Slotermeer ligt nadrukkelijk op afstand van de Haarlemmerweg met een dikke rij bomen en een robuuste poldersloot om het woongebied heen. De sfeer bij de woningen is die van een tuin-stedelijke stadsrand, met de N200 als een rondweg avant la lettre tussen de woonwijk en het 'landschap' van de Brettenzone. Uitzondering zijn enkele grote woongebouwen die zich stedenbouwkundig presenteren naar de weg: de 'Amstelflat' bij de ringspoorbaan en de twee woongebouwen aan weerszijden van de Burgemeester de Vlughtlaan. Het is een uitdaging om op termijn de relatie tussen deze woonbuurten van Slotermeer en de Haarlemmerweg te veranderen met behoud van de oorspronkelijke en bijzondere stedenbouwkundige kwaliteiten. Bij de ontwikkeling met woningen van het sportparkje Multatuli (het gele vlakje in bovenstaande tekening) is er wel een kans om direct aan de Haarlemmerweg nieuwe bebouwing te maken.

Doorsnede van de N200, links rand Slotermeer en rechts de Haarlemmervaart met bedrijfsbebouwing.

Ook de bebouwing van het werkgebied rond station Sloterdijk richt zich niet naar de Haarlemmerweg. De ontsluiting van de kavels langs de Haarlemmervaart vindt plaats via de Arlandaweg aan de noordzijde. Aan de vaartzijde is niet meer te zien dan de achterzijden van de veelal bescheiden kantoorpanden met hekwerken, parkeerplaatsen en stukjes recreatief wandelpad langs de vaart. Ook hier is de relatie met de Haarlemmerweg afstandelijk, het gebied toont zijn rug naar de weg. Kansen voor het ontwikkelen van nieuwe, intensievere programma's op de zonnige zuidzijde aan het water liggen hier voor het grijpen en de Haarlemmerweg kan direct van deze ontwikkelingen profiteren als het gaat om identiteit en verblijfskwaliteit. Het beter

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

benutten van de kwaliteit van de noordoever van de vaart met een goed doordachte inrichting gerelateerd aan de grotere groenstructuur van Brettenzone - Westerpark is in het onderzoek van het project naar voren gekomen als een logische stap.

In het stratenpatroon van Sloterdijk zijn er een aantal mogelijkheden om nieuwe, logische verbindingen te leggen met Slotermeer. In het bijzonder een aantal verbindingen naar de entrees van station Sloterdijk zijn kansrijk om intensief gebruikte langzaam verkeer routes te maken. In het ontwerp zijn hiervoor drie nieuwe routes (met bruggen) voorzien: bij de Kingsfordweg, bij de Subangstraat en in het verlengde van de Burgemeester Eliasstraat bij sportpark Spieringhorn.

De N200 functioneert op dit moment als een stroomweg voor auto’s en is ook als zodanig ingericht. De rijstroken van asfalt zijn breed, er is een vluchtstrook naast de rijbaan en langs de weg staat aan beide zijden een vangrail. De wegruimte en het profiel zijn vormgegeven volgens de verkeerslogica van de autoweg: het profiel is breed bij de kruispunten (daar waar er veel opstelstroken voor afslaand verkeer nodig zijn) en weer smaller op de tussenliggende stukken. De ligging en ruimte voor het fietspad aan de zuidzijde wordt door deze verkeerskundige logica bepaald, het krijgt in principe de restruimte van het profiel toebedeeld. Bij de kruispunten is dat ook te merken: de hier gewenste extra ruimte voor opstelplekken voor overstekende fietsers is zeer beperkt en leidt op sommige kruispunten tot onveilige situaties. Ook de wijze waarop fietsers en voetgangers de weg moeten oversteken op de kruispunten Radarweg en Kimpoweg is onaangenaam, onoverzichtelijk en ondergeschikt aan de verkeersruimte van de auto’s. Aan de zuidzijde langs de poldersloot staan er langs grote delen van de N200 waardevolle bomen. Het is belangrijk dat deze zoveel mogelijk worden behouden, ook gezien de intensieve werkzaamheden aan de drinkwaterleiding die hier wordt aangelegd onder het fietspad.

De huidige inrichting van Radarweg en Kimpoweg kenmerken zich door een minimale ruimtelijke kwaliteit voor voetgangers. Op dit moment gebruiken bovendien voetgangers die van en naar de omgeving van Sloterdijk Centrum gaan het fietspad langs de Haarlemmerweg als looproute (waaronder toeristen die in de hotels verblijven). Er is verder geen ruimte voor voetgangers langs de Haarlemmerweg zelf wat bijdraagt aan de indruk van een onveilige, onherbergzame plek voor mensen. Aan de oostzijde van het plangebied is de onderdoorgang van de N200 onder het viaduct van de A-10 met de open afritten de plek waar je nu als automobilist ‘de stad in’ komt. Het is ook de plek waar voetgangers en fietsers ervaren dat daar de stad ophoud. Als de Haarlemmerweg deel moet gaan uitmaken van het stedelijk weefsel dan moet deze plek grondig wordt aangepakt. Het op een logische manier ruimtelijk verbinden van het profiel van de Haarlemmerweg aan beide zijden van de A-10 ligt voor de hand.

Kortom, de huidige ruimtelijke inrichting van de Haarlemmerweg ‘doet’ het tegendeel van wat de weg in de toekomst moet gaan doen: het verbinden van het stedelijk weefsel aan beide zijden van de Haarlemmerweg en het bieden van een zekere mate van verblijfskwaliteit voor een aangename 'overtocht' van zuid naar noord en weer terug. Het verbeteren van deze verblijfskwaliteit en het veranderen van het evenwicht in de vormgevingsbalans tussen autoverkeer / langzaam verkeer is als hoofdopgave benoemd voor het herinrichtingsplan.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

2.4 Verkeersintensiteiten in 2030 (autonome groei)

De gemiddelde intensiteit van het doorgaand verkeer op de N200 tussen Seineweg en A10 bedraagt 2250 voertuigen per uur.

2.5 Verkeersintensiteiten in 2030 (afwaardering)

De gemiddelde intensiteit van het doorgaand verkeer op de N200 tussen Seineweg en A-10 daalt door de snelheidsverlaging naar 1950 voertuigen per uur. Dat is een daling van zo’n 13%.

2.6 Verkeersveiligheid

De verkeersveiligheid van een stedelijke weg is een andere dan die van een rijksweg. De huidige N200 is ingericht als een autosnelweg waar 70 km/u mag worden gereden: 2 x 2 rijstroken met vluchtstroken en vangrails. RWS was oorspronkelijk van plan om met groot onderhoud de weg in te richten als een autoweg.

Voor een stedelijke weg met grote intensiteit moeten we meer kijken naar een weg als de Wibautstraat die als voorbeeld voor het ontwerp heeft gediend: 2x 2 rijstroken zonder vluchtstrook maar met een brede middenberm. De middenberm is voor oversteek van langzaam verkeer (fietsers en voetgangers) essentieel om een verkeersveilige oversteek te kunnen garanderen.

De langzaam verkeersoversteken vragen in beginsel niet om verkeerslichten in combinaties met zebra’s omdat de intensiteit van voetgangers en fietsers te laag is. Op last van de Centrale Verkeerscommissie komen er toch langzaam verkeersoversteken met verkeerslichten die op aanvraag wordt ingeschakeld vanwege de verkeersveiligheid.

De effecten van het veranderen van de auto-intensiteiten op de N200 tussen Seinenweg en A-10 op het omliggende wegennet is onderzocht. Een deel van het verkeer kiest de route Seineweg Basisweg (70 km per uur weg) om van en naar de A-10 te rijden. Voor de fietsoversteek van de Brettenroute over de Seinewg zal nader worden onderzocht of door deze verandering maatregelen nodig zijn om de veiligheid van deze route te garanderen of te verbeteren. Dit onderzoek valt buiten de scope van het voorliggende ontwerp.

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

3 Uitgangspunten ontwerp

Met de afwaardering van een gedeelte van de N200 wordt de geluidsbelasting voor (woon) locaties langs de weg en rondom station Sloterdijk aanzienlijk lager dan in de bestaande situatie, dit blijkt uit eerder verkennend geluidsonderzoek. Aanvullend hierop kan een andere inrichting van de weg bijdragen aan de ontwikkeling van het gebied in de gewenste richting. Eerder is geconstateerd dat de dominante autoverkeersfunctie en het gebrek aan verblijfskwaliteit de grootste obstakels zijn in de huidige inrichting van de N200 / Haarlemmerweg. Daarnaast zijn er kansen benoemd voor het maken van nieuwe noord-zuid verbindingen die zullen bijdragen aan de ontwikkeling van Sloterdijk Centrum als gemengd werk-, woon- en voorzieningengebied. Het uitvoeren van Groot Onderhoud aan de weg (alles eruit) en het aanleggen van de nieuwe drinkwaterleidingen in de zuidzijde van het profiel onder het fietspad bieden een eenmalige kans om het hele profiel van de weg op een ander manier terug te leggen. Opeenvolgend worden enkele aspecten van de inrichting van de weg en omgeving besproken die geleid hebben tot het huidige ontwerp.

Overzicht van het ontwerp

De weg 50 km per uur, een ander soort weg in de stad Door het verminderen van de hoeveelheid auto’s die gebruik maken van de Haarlemmerweg en de andere ontwerpeisen die worden gesteld aan een 50 km/uur weg veranderd de weg zelf en kunnen ook de aansluitingen op de Haarlemmerweg veranderen. Er is in ieder geval minder ruimte nodig in de breedte: de rijstroken worden smaller en de vluchtstroken verdwijnen. Op veel plekken zijn minder opstelstroken voor VRI’s noodzakelijk en bijna overal kunnen de afzonderlijke rechtsaf vakken op de N200 gecombineerd worden met de doorgaande rijstrook. Deze ruimte kan ten goede komen aan de andere verkeersgebruikers of aan verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Op de kruispunten is deze ruimte gebruikt voor het verhelderen van de routing en het vergroten van de opstelruimte voor fietsers en voetgangers. Over de gehele lengte van de Haarlemmerweg is er ruimte gebruikt voor het maken van een brede middenberm (ongeveer 7 meter) en voor het aanleggen van een trottoir langs de weg. Ook is er ruimte gebruikt om het bestaande fietspad breder te maken en om voldoende ruimte te maken tussen het fietspad en de rijbaan.

Voor de Kimpoweg en de Radarweg zijn de noodzakelijke wijzigingen in vormgeving van de kruispunten (minder opstelstroken) benut om het profiel van de straten zelf te verbeteren. Minder asfalt, een compactere vormgeving van de rijstroken en daardoor meer ruimte aan weerszijden voor een trottoir met bomen. De huidige bomen in de straten zijn ‘kwarrend’ en de toekomstverwachting voor dit groen is slecht. Bij de herinrichting van deze straten kan voor een bescheiden meerprijs worden voorzien in nieuwe bomen met een betere groeiplek (boven- en ondergronds). Dit sluit aan op de concrete plannen voor het verbeteren van de maaiveldinrichting van het gebied Sloterdijk Centrum.

Door een andere snelheid en inrichting kan de Haarlemmerweg gaan fungeren als een verbindende stadsweg in dit stuk stad in plaats van louter een doorgaande route: er kunnen eenvoudiger nieuwe aansluitingen voor auto's gemaakt worden naar de aanliggende wijken. In de onderzoeksfase van het ontwerp is gekeken naar de mogelijkheid om sportpark Spieringhorn een auto-aansluiting te geven

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

(middels een brug) vanaf de Haarlemmerweg in plaats van de huidige aansluiting op de Seineweg (70 km/uur). Ook is in de onderzoeksfase gekeken naar de mogelijkheid om een auto-aansluiting te maken ter hoogte van de Burgemeester Fockstraat (de wijk uit). Beide zijn goed mogelijk volgens het verkeerskundig onderzoek en zonder verdere maatregelen op een later moment inpasbaar. Bij de Burgemeester Fockstraat betekent het een veel kortere route tussen Nieuw-West, station Sloterdijk en de A-10. Het voorkomt daarmee mogelijk veel hinderlijk verkeer door de woonbuurt rond de Burgemeester Vening Meineszlaan. Deze ingrepen zijn niet in het huidige ontwerp opgenomen maar liggen ter studie.

Doorsnede van het ontwerp profiel

Het profiel 50 km per uur, beleving en gedrag van de automobilist Het doel van een andere inrichting van de Haarlemmerweg is onder andere het bekrachtigen van ander rijgedrag door de automobilist: langzamer rijden en een andere verhouding tot de kwetsbare verkeerdeelnemers fietser en voetganger. Via de ruimtelijke inrichting moet duidelijk gemaakt worden dat de automobilist ‘in de stad’ is aangekomen en niet langer ‘op de bijna snelweg’ N200 rijdt. Daarnaast wordt de vormgeving van de ruimte niet gedomineerd door de verkeersfunctie maar heeft een eigen ruimtelijke logica en kwaliteit. In dit geval is het ruimtelijk ontwerp gekoppeld aan de karakteristiek van de lange lijn van de Haarlemmervaart en is tevens aansluiting gezocht bij de karakteristieke ontwerpmiddelen van het AUP in Slotermeer.

Ontwerp ter plaatse van Kimpoweg en oprit A-10

Als eerste ontwerpingreep is een ruimtelijk contrast gemaakt met de huidige N200 door een middenberm met bomen toe te voegen aan het profiel van de weg. Waar de N200 een brede, ongedeelde asfaltplak van ongeveer 20 meter breed is wordt de nieuwe Haarlemmerweg opgedeeld in twee relatief smalle rijbanen van 6,5 meter breed met 2 rijstroken. Aan beide zijden van de rijbaan zorgen opstaande banden en verhoogde bermen voor een contrast met de aflopende bermen met vangrail van de huidige situatie. De brede middenberm met dubbele bomenrij levert een sterke groene structuur op die in de ruimte van het profiel tegenwicht biedt aan de dominante aanwezigheid van de vele auto’s. De vorm van de middenberm en de bomenstructuur zijn bovendien gekoppeld aan de lange lijn van de Haarlemmervaart: het is geen restvorm die overblijft na het verkeersontwerp, maar is een zelfstandige vorm die over de hele lengte van de weg ruimte biedt voor allerlei benodigde verkeerskundige aspecten (afslagvakken, opstelruimte fietsoversteken, royale voetgangersruimte

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

tussen de rijbanen bij het oversteken). Door deze ontwerpingreep wordt de Haarlemmerweg niet alleen een functionele 50 km/uur weg, maar een herkenbare ‘straat’ met een positieve identiteit (robuust groen aansluitend op de karakteristiek van Nieuw West) en enige verblijfskwaliteit. In de toekomst kan het maken van bebouwing direct langs de Haarlemmerweg nog verder bijdragen aan deze ‘straatkwaliteit’. Vanwege de opbouw van de bodem onder de Haarlemmerweg (honderd jaar oplagen van bestratingsmateriaal / dijkverhoging) en de aanwezigheid van de oude drinkwaterleidingen in de bodem is in het ontwerp gekozen voor het ophogen van de middenberm. Hierdoor wordt voorkomen dat er veel grond (wellicht vervuild) moet worden opgegraven met de bijbehorende kosten en onbekende effecten op de stabiliteit van het dijklichaam.

Ontwerp ter plaatse van de Seineweg

Aan de westzijde bij het kruispunt Seineweg is de middenberm met bomen gebruikt als visuele afsluiting van de N200 vanuit de richting Halfweg. Dit ondersteunt de beleidsmatig gewenste rijrichting van het doorgaande autoverkeer via de Seineweg – Basisweg naar de A-10, zoals deze ook op het kruispuntvlak is aangegeven. Aan de oostzijde van de N200 is het nieuwe profiel doorgezet onder het viaduct van de A-10 door. De aansluitingen met de open afrit van de A-10 zijn veel compacter vormgegeven zodat fietspad en voetpaden goed op elkaar aansluiten. Door de grote verkeersstromen van en naar de A-10 is het niet mogelijk om een andere inrichting van het kruispunt Admiraal de Ruijterweg te realiseren. In plaats van bomen in de middenberm is hier een rij bomen aan de zuidzijde langs de weg gepland, in aansluiting op het profiel van de Haarlemmerweg in oostelijke richting.

Als tweede ontwerpingreep zijn er regelmatige onderbrekingen ontworpen in het wegvak van bijna 2 kilometer heringerichte Haarlemmerweg met afwisselend kruispunten voor autoverkeer en geregelde oversteekplaatsen voor langzaam verkeer. Het regelmatig confronteren van de automobilist met andere weggebruikers versterkt het besef niet langer niet langer ‘op de bijna snelweg N200’ te rijden maar ‘in de stad’ te zijn aangekomen op de Haarlemmerweg. Het valt samen met de ambities om meer en betere verbindingen te maken in de noord-zuid richting. Over de gehele lengte is een trottoir langs de Haarlemmerweg opgenomen om een vanzelfsprekende, stedelijke uitstraling te bereiken met voetgangers ‘in beeld’. Op het weggedeelte tussen Admiraal de Ruijterweg en Kimpoweg is aan beide zijden van de weg (dus ook langs de Haarlemmervaart) een trottoir opgenomen.

Het langzaam verkeer netwerk, verbindingen tussen zuid en noord Vanuit de doelstelling 'continuïteit stedelijk weefsel' zijn er grote verbeteringen mogelijk in het bestaande langzaam verkeer netwerk in het plangebied door het eenvoudigweg verbinden van enkele straten aan de noorden zuidzijde van de Haarlemmerweg. Om dit mogelijk te maken zijn drie nieuwe langzaam verkeer bruggen en oversteekplaatsen over de Haarlemmerweg ontworpen. Via de Kingsfordweg is een zeer efficiënte en logische verbinding te maken tussen het fietspad langs de Haarlemmerweg en het Carascoplein aan de noordzijde van station Sloterdijk, een belangrijke bestemming voor fietsers uit West. Dit leidt tot een betere bereikbaarheid van station Sloterdijk en tot vermindering van congestie van fietsers op het kruispunt Admiraal de Ruijterweg. In de toekomst kan

Gemeente Amsterdam Versie 0. 7 concept 21 juni 2016 Notitie Toelichting Herprofilering Haarlemmerweg

deze verbinding door ontwikkeling van het Multatuli-sportcomplex vrij eenvoudig met een directe route worden doorgetrokken naar de Bos en Lommerweg. Een tweede belangrijke toevoeging aan het fietsnetwerk kan gemaakt worden door een verbinding te maken in het verlengde van de Burgemeester Eliasstraat naar het sportcomplex Spieringhorn. Hiervoor word de bestaande, fraaie brug over de poldersloot gebruikt en een nieuwe fiets/voetgangersbrug over Haarlemmervaart aangelegd. Een derde verbinding voor langzaam verkeer wordt voorgesteld ter hoogte van de ‘Amstelflat’, via een brug naar de Subangstraat. Deze route leidt rechtstreeks naar een entree van station Sloterdijk aan de zijde van het huidige busstation.

Ontwerp ter plaatse van de Radarweg

De huidige situatie bij de kruising Radarweg vraagt om een ingrijpende verbetering, ook vanwege het belang van de verbinding Fockstraat - Radarweg. In het ontwerp wordt voorgesteld de bestaande autobrug en de twee aparte langzaam verkeer bruggen samen te voegen tot 1 brede brug. Hiermee krijgen voetgangers en fietsers een betere plek in het profiel van de oversteek en wordt het kruispunt veel overzichtelijker en aangenamer. Het straatprofiel van de Radarweg wordt verbeterd en doorgezet over de kruising heen naar het plantsoen ten noorden van de Burgemeester Fockstraat.

Voor de Westtangent die vanaf station Sloterdijk gaat rijden is de heringerichte N200 een gunstig alternatief voor de huidige geplande route via de Naritaweg blijkt uit onderzoek van het betrokken projectteam. Voor de kruising Radarweg / Haarlemmerweg dient wel de brug over de Haarlemmervaart te worden aangepast om ruimte te maken voor een eigen opstelstrook. Voor de kruising Radarweg - Haarlemmerweg - Burgemeester Fockstraat betekent het op termijn een goede mogelijkheid om de bus een directere route door Nieuw West te geven, een expliciete wens van het programma Westtangent. Het huidige ontwerp biedt daarvoor de ruimte.