7. Uczestnictwo mieszka ńców naszej gminy w spotkaniach folklorystycznych, regionalnych wystawach, targach, seminariach, szkoleniach, plenerach malarskich i rze źbiarskich, pozwalaj ących wprowadzi ć w gminie nowe rodzaje działalno ści np. r ękodzieło ludowe, wyroby dla obsługi i ruchu turystycznego próba stworzenia wyrobu regionalnego) 8. Opracowanie i wdro żenie planu wydarze ń kulturalnych, adresowanych do mieszka ńców i turystów; 9. Wi ększe wykorzystanie dla szerzenia kultury świetlic wiejskich 10. Systematyczna poprawa stanu technicznego wyposa żenia świetlic wiejskich 11. Realizacj ę programów sportowych adresowanych do młodzie ży poprzez istniej ące kluby sportowe 12. Realizacj ę mi ędzy gminnych programów sportowych i rekreacyjnych adresowanych dla dorosłych 13. Wybudowanie pełonowymiarowej sali sportowej. 14. Wybudowanie ogólno gminnego boiska sportowego. 13.6. Poprawa warunków życia mieszka ńców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania Podniesienie jako ści życia mieszka ńców, a w tym jego warunków realizowane b ędzie w gminie głównie przez likwidacj ę zapó źnie ń w infrastrukturze społecznej: Jednym z czynników poprawy życia mieszka ńców jest: 1. Podniesienie poziomu wykształcenia poprzez: a) Popraw ę warunków nauki w szkolnictwie podstawowym i gimnazjalnym (rozbudowa gimnazjum, modernizacja tzw. „małej szkoły” i dostosowanie jej do norm unijnych, tworzenie nowoczesnych pracowni językowych i komputerowych, umo żliwienie dzieciom i młodzie ży dost ępu do Internetu). b) Poszerzenie mo żliwo ści zdobycia wykształcenia średniego poprzez kontynuacje nauki w liceum ogólnokształc ącym dla Dorosłych prowadzonych na bazie Zespołu Szkół w Chrzypsku wielkim c) Dostosowanie kierunków i poziomu wykształcenia dla potrzeb rynku pracy d) Stworzenie efektywnego systemu doradztwa zawodowego na wszystkich szczeblach edukacji 1 e) e) Prowadzenie szkole ń rolników w zakresie mo żliwo ści wykorzystania funduszy unijnych w celu podniesienia jako ści gospodarowania oraz wymaga ń stawianych rolnikom przez te fundusze 1 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

81 2. Poprawa stanu zdrowia mieszka ńców poprzez: a) Popraw ę dost ępno ści do usług podstawowej opieki lekarskiej oraz podniesienie jako ści świadczonych usług b) Dostosowanie oferty świadcze ń medycznych do aktualnych potrzeb c) Kontynuowanie praktykowanych ju ż wcze śniej profilaktycznych bada ń lekarskich i prze świetle ń w ramach tzw. „białych niedzieli” 3. Poprawa funkcjonowania systemu opieki społecznej zgodnie z opracowan ą gminn ą strategi ą integracji i rozwi ązywania problemów społecznych, a w szczególno ści: a) Wdra żanie programów na rzecz wyrównywania poziomu życia mieszka ńców gminy, b) Rozwój pracy socjalnej skierowanej na pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolno ści do funkcjonowania w społecze ństwie; c) Rozwój usług opieku ńczych, poradnictwa specjalistycznego i profilaktyki społecznej; 4. Organizowanie bezrobocia poprzez sukcesywne zmniejszanie stopy bezrobocia dzi ęki wzrostowi aktywno ści gospodarczej przy zastosowaniu ró żnych form wspierania miejscowych inwestorów, rozwój aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu w tym prowadzenie robót publicznych i prac inwestycyjnych na rzecz rozwoju infrastruktury gminnej, utrzymanie na terenie gminy porz ądku i ładu. 5. Stworzenie puli mieszka ń socjalnych dla najbiedniejszych ludno ści gminy. 6. Ochrona i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego gminy: a) Wspieranie wszelkich inicjatyw rewaloryzuj ących istniej ące obiekty zabytkowe; b) Tworzenie warunków do wszechstronnej działalno ści zespołów folklorystycznych, grup śpiewaczych, twórców sztuki ludowej, imprez folklorystycznych poprzez opiek ę merytoryczn ą, finansow ą i organizacyjn ą gminnych instytucji kulturyStworzenie systemu edukacyjnego rozwijaj ącego u dzieci i młodzie ży poczucie odpowiedzialno ści miło ści do ojczyzny, to żsamo ści regionalnej, poznawania dziedzictwa kulturowego;2 7. Upowszechnianie w śród społecze ństw sportu masowego i rekreacji: a) Tworzenie warunków do szerokiego dost ępu do obiektów kultury, sportu i rekreacji, propagowanie aktywnych form wypoczynku, organizacja masowych imprez integruj ących społecze ństwo;

2Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

82 b) Umocnienie i rozwój organizacji, klubów i stowarzysze ń kultury fizycznej o charakterze lokalnym i środowiskowym prowadz ących działalno ść z dzie ćmi i młodzie żą ; c) Promocja ró żnych form współzawodnictwa sportowego na szczeblu lokalnym i środowiskowym; d) Rozbudowa bazy rekreacyjnej oraz dbało ść o jej stan;

3

8. Wi ększych zmian w strukturze zamieszkania nie przewiduj ę si ę i głównie mieszkalnictwo rozwija ć si ę b ędzie o istniej ące ju ż jednostki osadnicze, nie mniej trzeba po świ ęci ć wi ększ ą uwag ę rozwijaj ącym si ę osiedlom, domków letniskowych, gdy ż na ich bazie cz ęsto powstaj ą tzw. „drugie domy” dla mieszka ńców du żych miast, by w przyszło ści uzbroi ć je w niezb ędn ą infrastruktur ę komunaln ą i ograniczy ć ich negatywny wpływ na środowisko.

14.Realizacja projektów i zada ń 14.1. Planowane projekty i zadania inwestycyjne przeciwdziałane doi realizacji w 2006 roku a) Oświata: Naprawa dachu na Przedszkolu Gminnym „U Reksia” w Chrzypsku Wielkim CZAS REALIZACJI: LIPIEC – SIERPIE Ń 2006 rok Oczekiwane rezultaty: zabezpieczenie zabytkowego budynku przed zniszczeniem (zaciekami), poprawa ciepłochłonno ści, a przez to oszcz ędno ści w opale wi ększy komfort cieplny przebywaj ących tam dzieci. Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: Urz ąd gminy w Chrzypsku Wielkim. Niezb ędne nakłady 60.000 zł

3Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

83 b) Kultura, sport: Budowa budynku socjalnego przy boisku sportowym w Chrzypsku wielkim CZAS REALIZACJI – CZERWIEC – SIERPIE Ń 2006 rok Oczekiwane rezultaty: stworzenie odpowiednich warunków sanitarno – higienicznych dla dzieci i młodzie ży uczestnicz ących w zaj ęciach lekcji W-F i dla sportowców bior ących udział w zawodach sportowych Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko wielkie 2. Rada Gminna LZS Niezb ędne nakłady – 80 000 zł

45

• Remont dachu na świetlicy i stra żnicy OSP w Charcicach CZAS REALIZACJI – CZERWIEC – SIERPIE Ń 2006 rok Oczekiwane rezultaty : zabezpieczenie budynku przed zniszczeniem, zabezpieczenie przed zniszczeniem sprz ętu znajduj ącego si ę wewn ątrz budynku (wyposa żenie świetlicy, sprz ęt przeciw - po żarniczy), stworzenie lepszych warunków mieszka ńcom wsi do korzystania z pomieszcze ń świetlicy. Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko wielkie 2. Rada Sołecka wsi Charcice Niezb ędne nakłady – 4 000 zł. • Remont stra żnicy i świetlicy w Białczu – II etap CZAS REALIZACJI: KWIECIE Ń – WRZESIE Ń 2006 ROK Oczekiwane rezultaty: stworzenie odpowiednich warunków do przechowywania sprz ętu przeciw po żarowego i AGD; umo żliwienie mieszka ńcom wsi lepszego wykorzystania świetlicy, zabezpieczenie obiektu świetlicy i stra żnicy przed wodami opadowymi. Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Rada Sołecka i Zarz ąd OSP Białcz 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 10.000 zł.

4Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie 5

84 c)Infrastruktura techniczna: • Modernizacja drogi gminnej nr ... w relacji Białcz – Ry żyn CZAS REALIZACJI – SIERPIE Ń 2006 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa dojazdu rolnikom do poło żonych wzdłu ż drogi domostw i pól skrócenie drogi z Białcza i Ł ęż eczek do Sierakowa (ok. 30 km); poprawa dojazdu dzieci do szkół Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Urz ąd gminy Chrzypsko wielkie 2. Rady Sołeckie wsi Ry żyn i Białcz Niezb ędne nakłady – 200 000 zł.

Budowa dróg i chodników na osiedlu domków jednorodzinnych w Chrzypsku Wielkim

CZAS REALIZACJI – CZERWIEC 2006 rok – PA ŹDZIERNIK 2007 rok

Oczekiwane rezultaty: poprawa dojazdu do posesji na osiedlu, wzrost bezpiecze ństwa dzieci ucz ęszczaj ących z osiedla do Zespołu Szkół w Chrzypsku wielkim, wzrost bezpiecze ństwa pieszych, poprzez wyeliminowanie ruchu pieszego z jezdni. Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu:

1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie

Niezb ędne nakłady – 100 000 zł

• Modernizacja hydroforni w Białczu i remont studni gł ębinowej przy tej hydroforni CZAS REALIZACJI MAJ – SIERPIE Ń 2006 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa jako ści dostarczanej odbiorcom wody, zapewnienie odpowiedniej ilo ści wody i nieprzerwanych dostaw wody do odbiorców Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Komunalny Zakład Bud żetowy 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 2. Modernizacja hydroforni 55.000 zł. 3. Remont studni gł ębinowej 70.000 zł

Remont stra żnicy i świetlicy w Białczu - II etap CZAS REALIZACJI: KWIECIE Ń-WRZESIE Ń 2006 ROK 6

6 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

85 Oczekiwane rezultaty : stworzenie odpowiednich warunków do przechowywania sprz ętu przeciwpo żarowego i AGD; umo żliwienie mieszka ńcom wsi lepszego wykorzystania świetlicy, zabezpieczenie obiektu świetlicy i stra żnicy przed wodami opadowymi. Instytucje uczestnicz ące we wdro żeniu: 1. Rada Sołecka i Zarz ąd OSP Białcz 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 10.000 zł ======14.2 Planowane projekty i zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji w latach 2007 – 2013 a) Oświata • Remont Przedszkola „U Reksia” w Chrzypsku wielkim CZAS REALIZACJI: LATO 2008 rok Oczekiwane rezultaty: zwi ększenie ilo ści pomieszcze ń, przystosowanie pionu kuchennego do wymaga ń sanitarno – higienicznych, rozg ęszczenie dzieci w salach, lepsze warunki do nauki i zabawy dzieci, lepsze warunki sanitarno – higieniczne; Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Dyrekcja Przedszkola „U Reksia” 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 90 000 zł

• Budowa sali gimnastycznej przy Zespole Szkół w Chrzypsku Wielkim CZAS REALIZACJI: 2009 rok – 2010 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa warunków do prowadzenia lekcji W – F; uzyskanie pełno wymiarowego boiska do gry w piłk ę siatkowa, mo żliwo ść organizacji mi ędzyszkolnych i miedzy gminnych turniejów gry w piłk ę siatkow ą i koszykówk ę, mo żliwo ść wi ększego wykorzystania sali do prowadzenia treningów przez członków miejscowych ( klubów sportowych nie b ędą musieli korzysta ć z sal gimnastycznych ulokowanych w innych gminach). Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Dyrekcja Zespołu Szkół 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 2.000.000 zł .7

8

7Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie Gminy Chrzypsko Wielkie 8

86 • Modernizacja boiska szkolnego – poło żenie sztucznej nawierzchni CZAS REALIZACJI: 2010 Oczekiwane rezultaty: poprawa nawierzchni boiska do gry w piłk ę r ęczn ą, przez co ograniczy si ę mo żliwo ść urazów, zrobienie prostych urz ądze ń do uprawiania dyscyplin lekkoatletycznych ( skok wzwy ż, rzut kul ą, rzut dyskiem, bie żnia n a 60 i 100 metrów, poprawa warunków do przeprowadzenia ćwicze ń w ramach lekcji W – F. Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Dyrekcja Zespołu Szkół 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 150 000 zł.

• Modernizacja Zespołu Szkół lub rozbudowa CZAS REALIZACJI – 2011 rok – 2013 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa warunków nauczania dzieci i młodzie ży przystosowanie pomieszcze ń do wymogów unijnych i stworzenie warunków zgodnych z przepisami o pomieszczeniach lekcyjnych; Instytucje uczestnicz ące we wdra żaniu: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Dyrekcja Zespołu Szkół Niezb ędne nakłady: 150 000 zł.

9 b) Kultura, sport i turystyka ‹ Naprawa dachu na świetlicy wiejskiej i stra żnicy OSP w Ry żynie CZAS REALIZACJI: LATO 2007 rok Oczekiwane rezultaty: zabezpieczenie znajduj ącego si ę po żarowego tych obiektach sprz ętu przeciw po żarowego i AGD przed wodami opadowymi, zabezpieczenie samego budynku przed tymi wodami; Instytucje wdra żaj ące: 1. Rada Sołecka wsi Ry żyn 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 3 000 zł

9Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

87 Naprawa dachu na świetlicy wiejskiej w Chrzypsku Małym i remont budynku CZAS REALIZACJI: LATO 2008 rok Oczekiwane rezultaty: ochrona budynku przed dalszym zawilgoceniem, ochrona przed zniszczeniem wyposa żenia świetlicy i sprz ętu AGD, poprawa warunków mieszka ńcom korzystaj ącym z tej świetlicy. Instytucje wdra żaj ące: 1. Rada Sołecka wsi Chrzypsko Małe 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 10 000 zł. ‹ Remont świetlicy i naprawa dachu na świetlicy i stra żnicy OSP Ł ęż eczki CZAS REALIZACJI: LATO 2009 rok Oczekiwane rezultaty: zabezpieczenie budynku i znajduj ącego si ę wewn ątrz mienia przed zawilgoceniem i zniszczeniem, stworzenie mieszka ń oraz lepszych warunków do korzystania z tego obiektu; Instytucje wdra żaj ące: 1. Rada Sołecka wsi Ł ęż eczki 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 7 000 zł.

10

‹ Remont i świetlicy i naprawa dachu na tym obiekcie we wsi Ł ęż ce CZAS REALIZACJI: LATO 2010 rok Oczekiwane rezultaty : zabezpieczenie budynku i znajduj ącego si ę wewn ątrz mienia przed zawilgoceniem, stworzenie mieszka ńcom wsi Ł ęż ce lepszych warunków do korzystania z tego obiektu; Instytucje wdra żaj ące: 1. Rada Sołecka wsi Ł ęż ce 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 5 000 zł

‹ Wymiana dachu i remont świetlicy we wsi CZAS REALIZACJI: LATO 2011 rok 10 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

88 Oczekiwane rezultaty: zabezpieczenie budynku i wewn ątrz znajduj ącego si ę wyposa żenia przed zawilgoceniem, likwidacja eternitowego pokrycia dachowego, poprawa warunków użytkowania mieszka ńcom wsi z tego obiektu Instytucje wdra żaj ące: 1. Rada Sołecka wsi Mylin 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 20 000 zł

‹ Profilowanie i urz ądzenie boiska wiejskiego we wsi Ry żyn wraz z jego ogrodzeniem od strony szosy CZAS REALIZACJI: 2008 rok Oczekiwane rezultaty : odpowiednie wyprofilowanie boiska sportowego poprzez niwelacje terenu i urz ądzenie nowej nawierzchni, a przez to poprawa warunków do gry w piłk ę no żną, ręczn ą i siatkow ą, zwi ększenie bezpiecze ństwa bawi ących si ę dzieci i młodzie ży; Instytucje wdra żaj ące: 1. Rada Sołecka wsi Ry żyn 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 12 000 zł

11

‹ Budowa boiska sportowego w Ł ęż cach CZAS REALIZACJI: 2007 rok Oczekiwane rezultaty: uzyskanie równej nawierzchni płyty boiska poprzez niwelacj ę terenu, urz ądzenie nowej nawierzchni boiska, uzyskanie lepszych warunków do gry w piłk ę no żną i do treningów dla miejscowych dru żyn piłki no żnej; Instytucje bior ące udział we wdra żaniu: 1. Rada Sołecka wsi Ł ęż ce 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 30 000 zł

‹ Budowa ście żki rowerowej wokół jeziora wzdłu ż drogi gminnej nr G – 241414 Chrzypsko Wielkie – Ł ęż eczki i dalej wzdłu ż drogi powiatowej nr 32103 Łęż eczki – Pniewy do punktu widokowego w Ł ęż eczkach CZAS REALIZACJI: 2010 rok

11 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

89 Oczekiwane rezultaty: zwi ększenie atrakcyjno ści terenów wokół jeziora Chrzypskiego, mo żliwo ść lepszego rozeznania krajoznawczego tych terenów przez turystów i wczasowiczów; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 50 000 zł.

‹ Turystyczne zagospodarowanie brzegu jeziora Chrzypskiego w Chrzypsku Wielkim ( ście żka spacerowa z ławkami i koszami na śmieci, estrada na polu biwakowym w Chrzypsku Wielkim, boisko do siatkówki pla żowej i pomosty na pla ży gminnej w Chrzypsku Wielkim; CZAS REALIZACJI: 2010 rok Oczekiwane rezultaty: uatrakcyjnienie turystyczne brzegu jeziora Chrzypskiego w Chrzypsku Wielkim, podniesienie jego walorów estetycznych, wzrost oferty turystycznej adresowanej do turystów, wczasowiczów, wczasowiczów tak że mieszka ńców gminy; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rada Sołecka wsi Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 150 000 zł

12

‹ Turystyczne zagospodarowanie punktu widokowego w Ł ęż eczkach (ustawienie przeno śnych toalet, zwi ększenie ilo ści koszy na śmieci, zwi ększenie miejsc siedz ących do odpoczynku, uruchomienie tzw. „ małej gastronomii w sezonie letnim) postawienie tablic informacyjnych; CZAS REALIZACJI: 2011 rok Oczekiwane rezultaty : zwi ększenie oferty turystycznej adresowanej do turystów, wczasowiczów i przejezdnych, lepsza informacja turystyczna, uatrakcyjnienie pobytu tam wypoczywaj ącym Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 30 000 zł

‹ Turystyczne zagospodarowanie doliny Strumienia Białokoskiego (wyznaczenie ście żki spacerowej lub rowerowej wzdłu ż Strumienia, zrobienie miejsc odpoczynku w paru miejscach (ławki i stoliczki) ustawienie tablic informacyjnych oraz koszy na śmieci; CZAS REALIZACJI: 2012 rok

12 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

90 Oczekiwane rezultaty: wzrost oferty turystycznej adresowanej do turystów i wczasowiczów, umo żliwienie im lepszego poznania krajoznawczego tego terenu, wzrost walorów estetycznych tego terenu; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 30 000 zł

3. Ochrona środowiska i infrastruktura techniczna: • Budowa kanalizacji sanitarnej nowych działek na osiedlu domków jednorodzinnych w Chrzypsku Wielkim CZAS REALIZACJI: 2008 rok Oczekiwane rezultaty: ochrona środowiska naturalnego przed ściekami komunalnymi, pełne uzbrojenie techniczne nowych terenów budowlanych; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 140 000 zł.

13

• Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Chrzypsku Wielkim (budowa zbiornika retencyjnego i automatyka) CZAS REALIZACJI: 2008 rok Oczekiwane rezultaty: zwi ększenie mo żliwo ści technologicznych istniej ącej oczyszczalni ścieków, a tym samym zmniejszenie ilo ści ścieków komunalnych, nieczyszczonych odprowadzanych do środowiska naturalnego; Instytucje wdra żaj ące: 1. Komunalny Zakład Bud żetowy 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 150 000 zł

• Budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji w Białokoszu CZAS REALIZACJI: 2011 rok Oczekiwane rezultaty: oczyszczenie ścieków komunalnych we wsi Białokosz, Gnuszyn i Białokoszyce oraz o środków wypoczynkowych nad jeziorem Białokoskim, zmniejszenie kosztów transportu tych ścieków do oczyszczalni ścieków w Chrzypsku Wielkim.

13 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

91 Ograniczenie ilo ści ścieków komunalnych, nieoczyszczonych odprowadzanych do środowiska, a tym samym ochrona jeziora Białokoskiego przez zanieczyszczeniami; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 3 750 000 zł • Budowa kanalizacji do wsi Charcice i kanalizacja Charcic CZAS REALIZACJI: 2012 rok Oczekiwane rezultaty: ograniczenie ilo ści ścieków komunalnych nieoczyszczonych odprowadzonych do środowiska naturalnego, wyeliminowanie kosztów transportu tych ścieków do oczyszczalni ścieków w Chrzypsku Wielkim, bardziej racjonalne wykorzystanie oczyszczalni ścieków w Chrzypsku Wielkim; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 1. 200 000 zł

14

• Budowa punktu przeładunkowego śmieci w Ł ęż cach i na jego bazie docelowo urz ądzenie Gminnego Punktu Segregacji Śmieci CZAS REALIZACJI: 2009 – 2011 rok Oczekiwane rezultaty: wywóz śmieci do Zakładu Utylizacji Odpadów w Mnichach, mniejsze za śmiecenie terenu Gminy, wi ększy stopie ń odzyskiwania surowców wtórnych; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Zakład Utylizacji Odpadów w Mnichach Niezb ędne nakłady: 150 000 zł

• Budowa szaletów publicznych w Chrzypsku wielkim CZAS REALIZACJI: 2008 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa sanitarnych warunków higieniczno – sanitarnych w centrum wsi Chrzypsko Wielkie ( koło przystanku autobusowego) umo żliwienie podró żnym załatwienie fizjologicznych potrzeb w kulturalnych warunkach;

14 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

92 Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rada Sołecka wsi Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 50 000 zł

• Modernizacja drogi gminnej nr G – 241409 Chrzypsko Wielkie – Chrzypsko Małe i modernizacja drogi gminnej nr G – 241411 relacji Chrzypsk0o Małe – Gnuszyn CZAS REALIZACJI: 2007 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa warunków dojazdu rolników do pól, poprawa warunków dowozu dzieci do Zespołu Szkół w Chrzypsku Wielkim, poprawa dojazdu mieszka ńcom wsi Chrzypsko Małe i Gnuszyn do centrum administracyjno – gospodarczego gminy Chrzypsko Wielkie; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 450 000 zł

• Doko ńczenie modernizacji drogi gminnej nr G 241408 w Charcicach CZAS REALIZACJI: 2008 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa warunków i bezpiecze ństwa jazdy, poprawa dojazdów mieszka ńcom do posesji, poprawa estetyki centrum wsi; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rada Sołecka wsi Charcice Niezb ędne nakłady: 60 000 zł

15

• Naprawa drogi dojazdowej do pałacu w Mylinie – naprawa podjazdu CZAS REALIZACJI: 2009 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa dojazdu mieszka ńcom mieszkaj ącym przy tej drodze do ich posesji, poprawa dojazdu do pałacu w Mylinie, wyeliminowanie spływów piasku z tej drogi na drog ę powiatow ą nr 32123;

15 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

93 Instytucje wdra żaj ące: 1. Rada Sołecka wsi 2. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 115 000 zł

• Modernizacja drogi gminnej nr G – 241412 relacji Ł ęż eczki – Chrzypsko Małe (od DPS do Chrzypska Małego) na długo ści ok. 1450 m CZAS REALIZACJI: 2012 rok Oczekiwane rezultaty: skrócenie dojazdu mieszka ńcom wsi Chrzypsko Małe do drogi powiatowej nr 32103, poprawa dojazdu mieszka ńcom maj ącym domki letniskowe do ich działek, poprawa dojazdu turystom do atrakcyjnych miejsc nad jeziorem Chrzypskim w Łęż eczkach i Chrzypsku Małym Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 250 000 zł

16

• Modernizacja chodnika w Charcicach, Charcicach centrum wsi CZAS REALIZACJI: 2008 rok Oczekiwane rezultaty: zwi ększenie bezpiecze ństwa pieszym uczestnikom ruchu drogowego, podniesienie walorów estetycznych centrum wsi; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rada Sołecka wsi Charcice Niezb ędne nakłady: 42 000 zł

• Modernizacja chodników we wsiach: Ł ęż ce, Śródka, Białokosz, Gnuszyn, Białcz, Ry żyn CZAS REALIZACJI: 2010 rok Oczekiwane rezultaty: zwi ększenie bezpiecze ństwa ruchu pieszego w tych wsiach, poprawa walorów estetycznych tych wsi;

16 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

94 Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rady Sołeckie wsi Ł ęż ce, Śródka, Białokosz, Gnuszyn, Białcz, Niezb ędne nakłady: 111 000 zł

• Budowa chodników w Chrzypsku wielkim przy ulicach: Głównej – w kierunku boiska sportowego, Sierakowska, Szkolna; CZAS REALIZACJI: 2010 rok Oczekiwane rezultaty: wyeliminowanie ruchu pieszego z jezdni, a przez to zwi ększenie bezpiecze ństwa pieszych; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rada Sołecka wsi Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 316 000 zł

• Budowa parkingu przy boisku gminnym w Chrzypsku Wielkim CZAS REALIZACJI: 2011 rok Oczekiwane rezultaty: wyeliminowanie pojazdów uczestników zawodów i kibiców z jezdni drogi wojewódzkiej nr 186, a przez to zwi ększenie przepustowo ści tej drogi i zwi ększenie bezpiecze ństwa uczestników imprez na boisku; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rada Gminna LZS Niezb ędne nakłady: 60 000 zł.

17

• Wydłu żenie o świetlenia ulicznego w Chrzypsku Wielkim na ulicach Główna (w kierunku boiska sportowego) i Rolna (w kierunku cmentarza) CZAS REALIZACJI: 2009 rok Oczekiwane rezultaty: zwi ększenie bezpiecze ństwa pieszych, korzystaj ących z chodników na tych ulicach; Instytucje wdra żaj ące:

17 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

95 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie Niezb ędne nakłady: 55 000 zł

• Zało żenie dodatkowych punktów świetnych we wsiach; Ł ęż eczki, Gnuszyn i Białokoszyce CZAS REALIZACJI: 2012 rok Oczekiwane rezultaty: zwi ększenie bezpiecze ństwa przechodniów, zwi ększenie bezpiecze ństwa dzieci czekaj ących w okresie zimowym na autobusy szkolne; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rady sołeckie wsi Ł ęż eczki, Gnuszyn, Białokoszyce Niezb ędne nakłady: 12 000 zł

18

• Modernizacja przystanków autobusowych lub ich wymiana (Ł ęż eczki, Ry żyn, Mylin, Ł ęż ce) CZAS REALIZACJI: 2007 -2013 rok Oczekiwane rezultaty: poprawa warunków oczekiwania młodzie ż i dzieci na autobusy szkolne, oraz innych podró żnych na autobusy PKS; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Rady Sołeckie poszczególnych wsi Niezb ędne nakłady: 21 000 zł

• Termo modernizacja budynku Urz ędu Gminy CZAS REALIZACJI: 2010 rok Oczekiwane rezultaty: oszcz ędno ści w ogrzewaniu budynku, wi ększa ciepłochłonno ść pomieszcze ń; Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Komunalny Zakład Bud żetowy

18 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

96 Niezb ędne nakłady: 150 000 zł • Modernizacja sieci i stacji wodoci ągowych: • Stacja Chrzypsko wielkie – modernizacja stacji, wymiana sieci, wykonanie nowego odwiertu • Stacja Białokosz – sie ć Białokosz – Gnuszyn, wbudowanie lub modernizacja istniej ącej stacji w Białokosz, wodoci ągowanie wsi Białokoszyce • Stacja Białcz – wymiana sieci, wodoci ągowanie niezwodoci ągowanej cz ęś ci wsi Ł ęż eczki CZAS REALIZACJI: 2007 rok Oczekiwane rezultaty: nieprzerwane dostawy wody pitnej dobrej jako ści wszystkim odbiorcom Instytucje wdra żaj ące: 1. Urz ąd Gminy Chrzypsko Wielkie 2. Komunalny Zakład Bud żetowy Niezb ędne nakłady: 1 800 000 zł 19 15. Powi ązanie projektów i zada ń uj ętych w gminnym Planie Rozwoju Lokalnego z innymi działaniami realizowanymi na terenie gminy, powiatu i województwa Zadanie uj ęte w Planie Rozwoju Lokalnego nie powstały samoistnie, ale wynikaj ą z innych planów i dokumentów opracowanych i uchwalonych przez Rad ę Gminy. S ą to wszystkie dokumenty, wspomniane we wst ępie, które stały si ę podstaw ą opracowania niniejszego Planu Rozwoju Lokalnego. W celu zasi ęgni ęcia szerszej opinii miejscowego społecze ństwa, Komisja Zadaniowa powołana ds. opracowania Planu Rozwoju Lokalnego przeprowadziła szerok ą akcj ę ankietow ą i zdecydowan ą wi ększo ść zada ń uj ętych w PRL zyskała wysok ą aprobat ę miejscowego społecze ństwa. Dotyczy to przede wszystkim drogownictwa, rozwoju turystyki, ochrony wód i działa ń zwi ązanych z nieprzerywalnym zaopatrzeniem ludno ści w dobr ą jako ściowo wod ę

Zadania PRL uj ęte w PRL doskonale wspieraj ą si ę w PRL Powiatu Mi ędzychodzkiego i Strategie Rozwoju Województwa Wielkopolskiego, gdy ż w Strategii Województwa Wielkopolskiego, dla powiatu Mi ędzychodzkiego przewidziano funkcj ę zaplecza turystycznego dla wi ększych o środków miejskich, a niezbyt intensywnie rozwijaj ącym si ę rolnictwem i ści ślejsza ochron ą posiadanych walorów przyrodniczo – krajobrazowych. Dlatego te ż pierwszoplanowym kierunkiem rozwoju naszego powiatu, jest szeroko rozumiana turystyka.

19 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

97 Drugim obszarem, który ma wpływ na rozwój terenu Powiatu Mi ędzychodzkiego, a ści śle si ę wi ąż e z rozwojem turystyki jest budowa i modernizacja sieci dróg, pocz ąwszy od krajowych, poprzez wojewódzkie, powiatowe do gminnych wł ącznie. Jako szczególnie wa żne dla powiatu uznano 2 drogi wojewódzkie przebiegaj ące przez teren naszej gminy, tj. drog ę nr 182 Mi ędzychód – Wronki i drog ę nr 186 Kwilcz – Dobrojewo (Wronki). Trzecim obszarem wa żnym dla rozwoju powiatu i województwa jest rolnictwo, pomimo słabej bonitacji gleb. Teren ten jest znacz ącym na mapie województwa producentem warzyw i owoców, a szczególnie pomidorów. Posiadanie czyste środowisko, a tak że dobra tradycja w uprawie warzyw i owoców, sprzyjaj ą temu kierunkowi produkcji. Wa żne te ż jest na tym terenie ich przetwórstwo. Blisko ść Puszczy Noteckiej i jej zasobów oraz fakt, że Puszcza Notecka wchodzi w okres r ębno ści, powinno sprzyja ć szerszemu rozwojowi przemysłu drzewnego, gdy ż przemysł drzewny nie jest uci ąż liwy dla środowiska i w zwi ązku z tym nie b ędzie niekorzystnie wpływał na turystyk ę. Zadania uj ęte w PRL nie tylko wpisuj ą si ę w Strategi ę powiatu, czy regionu, ale równie ż wynikaj ą z Dyrektyw Unijnych. Są to nast ępuj ące dyrektywy: • 76/160/EWG odnosz ącej si ę do jako ści wody w k ąpieliskach • 98/83/WE w sprawie jako ści wody przeznaczonej do picia przez ludzi • 91/692/EWG w sprawie ochrony środowiska • 91/271/EWG dotycz ąca oczyszczania ścieków komunalnych • 91/676/EWG dotycz ąca ochrony wód przed azotanami pochodzenia rolniczego • 91/61/WE dotycz ąca zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszcze ń • 200/60/WE jest to Ramowa Dyrektywa Wodna, która zakłada osi ągni ęcie do 2015 roku (z odst ępstwami w uzasadnionych przypadkach do 2021 roku lub 2027 roku) dobrego stanu wód we wszystkich krajach Unii Europejskiej 20

W zaleceniu tych Dyrektyw wpisuj ą si ę szczególne zadania z wodoci ągowania wsi, budowy oczyszczalni i kanalizacji sanitarnych, prowadzenia selektywnej zbiórki śmieci, ale wszystkie zadania i inwestycje uj ęte w Planie Rozwoju Lokalnego i musz ą by ć one zgodne z tymi Dyrektywami. 16. Oczekiwane wska źniki osi ągni ęć Planu Rozwoju Lokalnego

Realizacja Planu Rozwoju Lokalnego zostanie sprawdzona na koniec okresu programowania tj. grudzie ń – 2006 oraz na koniec ka żdego roku obj ętego niniejszym Planem. Kontroli podlega ć b ędzie stopie ń realizacji poszczególnych projektów oraz monitorowanie

20 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

98 post ępu wdra żania zaplanowanych działa ń, ich zgodno ści z harmonogramem, sposób finansowania a tak że rezultaty. W wyniku wdro żenia działa ń zaplanowanych w Planie Rozwoju Lokalnego na lata 2006 - 2013 prognozuje si ę osi ągni ęcie nast ępuj ących wska źników ogólnych: ‹ Wzrost ilo ści terenów zurbanizowanych i wyposa żonych w infrastruktur ę techniczn ą ‹ Wzrost poziomu skanalizowania gminy ‹ Polepszenie stanu dróg gminnych ‹ Zwi ększenie długo ści dróg o nawierzchni ulepszonej ‹ Poprawa dost ępno ści i jako ści obiektów o światowo – kulturalnych ‹ Zwi ększenie ilo ści obiektów sportowo – rekreacyjnych ‹ Poprawa gospodarki wodno – ściekowej ‹ Poprawa warunków życiowych osób niepełnosprawnych i starszych ‹ Ulepszenie infrastruktury drogowej (drogi, parkingi, o świetlenie). Ponadto ka żde działanie b ędzie podlega ć kontroli i ocenie. Stopie ń realizacji poszczególnych działa ń zostanie okre ślony przy pomocy wska źników produktu, rezultatu i oddziaływania. W poni ższej tabeli zestawiono proponowane rodzaje wska źników dla ró żnych rodzajów zada ń oraz sposób ich pomiaru

Wska źniki Jednostka miary Sposób pomiaru Lp. Wska źniki produktu (warto ści absolutne) 1. Długo ść dróg gminnych Weryfikacja projektu oraz miejskich o zmodernizowanej km zrealizowanej inwestycji powierzchni 2. Długo ść nowo wybudowanej mb j.w. 21 sieci wodoci ągowej 3. Długo ść sieci kanalizacji mb j.w. deszczowej 4. Długo ść nowowybudowanej mb j.w. sieci kanalizacji sanitarnej 5. Powierzchnia terenów m2 j.w. zurbanizowanych 6. Powierzchnia Monitoring na miejscu zmodernizowanych realizacji inwestycji, dane m2 budynków o światowych techniczne z oddania obiektów do u żytku

21 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

99 7. Powierzchnia zbudowanych placówek m2 j.w. rekreacyjno - sportowych 8. Powierzchnia m2 j.w. wybudowanych parkingów 9. Przepustowo ść Statystyka gminna, dane M3/osob ę oczyszczalni ścieków projektowe Wska źniki rezultatu (warto ści wzgl ędne)

Ilo ść nowopodł ączonych gospodarstw domowych do wodoci ągu, sieci 1. % Statystyka gminna kanalizacyjnej i deszczowej/ wszystkie gospodarstwa Wi ększy komfort życia mieszka ńców gminy 2. % Statystyka gminna (mieszkania wybudowane/ dotychczas istniej ące) Zmniejszenie obło żenia oddziałów szkolnych 3. % Statystyka szkolna (nowowybudowanej/ istniej ące dotychczas) 22

Ilo ść imprez sportowych 4. organizowanych w nowych % j.w. obiektach/org. dotychczas Długo ść dróg obj ętych 5. modernizacj ą nawierzchni/ % Statystyka gminna długo ść wszystkich dróg Poprawa jako ści wody 6. (ilo ść zwi ązków żelaza i % Statystyka gminna manganu/ stan poprzedni) 7. Zmiany w infrastrukturze % Statystyka gminna drogowej (nowe oświetlenie/ istniej ące;

22 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

100 nowe parkingi/istniej ące Wska źniki oddziaływania 1. Polepszenie stanu środowiska naturalnego (ilo ść oczyszczanych % Statystyka gminna ścieków/ ilo ść odprowadzanych) 2. Wzrost poziomu życia % Badania ankietowe mieszka ńców 3. Zwi ększenie aktywno ści pozalekcyjnej uczniów w % Statystyka szkolna postaci ilo ści kółek zainteresowa ń 4. Zwi ększenie aktywno ści % Statystyka gminna rekreacyjnej mieszka ńców 5. Wska źnik poprawy jako ści Badania ankietowe dróg w wyniku (kierowców zgłaszaj ących si ę przeprowadzonej ich % do Powiatowego Wydziału modernizacji i ulepszenia Komunikacji) 23 nawierzchni

Konkretne warto ści liczbowe opisywanych wska źników b ędą znane w momencie realizacji odpowiednich projektów. Zostan ą one wyliczone na podstawie kompletnych dokumentów pochodz ących z faz projektowych b ądź tez realizacyjnych opisywanych przedsi ęwzi ęć w konsultacji z odpowiednim pracownikiem Instytutu Rozwoju Regionalnego.

17. System wdra żania Planu Rozwoju Lokalnego Plan Rozwoju Lokalnego jest wieloletnim dokumentem kształtuj ącym kierunki rozwoju jednostki samorz ądu terytorialnego. Zawarte w nim zało żenia i plany inwestycyjne są spójne ze Strategi ą Rozwoju Lokalnego i innymi długoterminowymi dokumentami definiuj ącymi potrzeby i zadania na kilkana ście najbli ższych lat.

23 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie Plan

101 Wdra żanie Planu Rozwoju Lokalnego wymaga nieustannego śledzenia przebiegu wszelkich procesów i realizowanych projektów. Bie żą ca kontrola jest niezb ędna, aby plan odniósł zakładany efekt. Długo terminowo ść tego dokumentu sprawia, że musi by ć ci ągle przystosowany do zachodz ących zmian w gospodarce, systemie prawnym oraz środowisku politycznym. Nie zmienia to jednak faktu, że jest dokumentem ponadkadencyjnym i jego główne zało żenia pozostaj ą stałe. Wdra żanie wynikaj ących z planu projektów b ędzie si ę odbywało zgodnie istniej ącym harmonogramem zaplanowanych inwestycji. Plan Rozwoju Lokalnego mo żna podzieli ć na dwa etapy: 1. grudzie ń 2006 2. stycze ń 2007 – grudzie ń 2013 Zgodnie z tym podziałem, na koniec ka żdego z okresów nast ąpi kontrola i weryfikacja realizacji zało żeń..24

24 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie Lokalnego

102 Plan Finansowy na rok 2006 i źródła finansowania Planu Rozwoju Lokalnego w latach 2007 - 2013

Planowane źródło pochodzenia Lata finansowania środków 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Środki własne (w zł) 155 500 689 500 289 000 660 000 646 500 350 000 445 000 380 000 Fundusze krajowe i wojewódzkie (w zł ) - - - - 28 000 - 50 000 - • Zarz ąd Dróg Wojewódzkich 70 000 ------100 000 • Fundusz Ochrony Gruntów - Rolnych 40 000 - - - - - • Urz ąd Marszałkowski - - 42 000 - - - 30 000 - • Starostwo - - 750 000 - - - - • ZUO Mnichy (Clean City) - - - - 37 500 - - - • Bank Gospodarki Komunalnej Fundusze unijne i światowe (w zł) • Sektorowy Program 800 000 - 105 000 115 000 - 750 000 750 000 750 000 Operacyjny - - 112 000 150 000 225 000 250 000 250 000 300 000 • ZPORR * - 1 262 500 45 000 - - 250 000 250 000 - • LEADER RAZEM 1 065 500 1 952 000 593 000 2 350 000 937 000 1 600 000 1 775 000 1 530 000

ZPORR – Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego. Inwestycje zaplanowane ramach Wieloletniego Planu Inwestycyjnego i uj ęte w Planie Rozwoju Lokalnego mog ą by ć sfinansowane poprzez zaci ągni ęcie długoterminowego kredytu lub emisja obligacji komunalnych

103 25

Poni ższa tabela obrazuje schemat wdra żania Planu Rozwoju Lokalnego dla gminy Chrzypsko Wielkie

Strategia Studium Uchwały RG Rozwoju Gminy Dokumenty rz ądowe zagospodarowania Chrzypsko Chrzypsko (NPR) Cele przestrzennego wielkie Wielkie długoterminowe

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO

Konkretne zadania wynikaj ące z zało żeń PRL

Cele Monitoring i Wdra żanie PRL, realizacja zada ń krótkoterminowe ocena

Opinia społeczna, u żyteczno ść projektów, wynikaj ące korzy ści. 26

Finansowanie inwestycji zakładanych w ramach Panu Rozwoju Lokalnego, a co za tym idzie ich realizacja, b ędzie w du żej mierze uzale żnione od skuteczno ści pozyskiwania pieni ędzy ze źródeł innych ni ż własne. Takimi źródłami s ą unijne fundusze pomocowe jak równie ż pieni ądze pochodz ące z bud żetu pa ństwa i dotacji dla poszczególnych sektorów gospodarki (NFO ŚiGW, PFRON, ANR, ARiMR, fundusze europejskie (PROW, SPO, ZPORR, itp.). Instytucj ą bezpo średnio odpowiedzialn ą za wdra żanie i kontrolowanie zało żeń Planu Rozwoju Lokalnego b ędzie wyznaczony przez Urz ąd Gminy zespół osób.

25 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie 26

104 Do ich zada ń b ędzie nale żało: • Bie żą ca kontrola działa ń i realizacji zaplanowanych inwestycji • Pozyskiwanie pieni ędzy na finansowanie tych inwestycji ze źródeł zewn ętrznych (wnioski o dofinansowanie itp.) • Zbieranie informacji oraz przetwarzanie danych statystycznych dotycz ących realizacji • Dbało ść o zachowanie zgodno ści dokumentu z wymogami formalno – prawnymi oraz innymi dokumentami o znaczeniu strategicznym • Przygotowanie raportów i sprawozda ń z bie żą cej realizacji i skuteczno ści planu • Ko ńcowa ocena wykonania zada ń zaplanowanych w ramach Planu Rozwoju Lokalnego

18. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 18.1. Sposoby monitorowania Planu Rozwoju Lokalnego

Powstały Plan Rozwoju Lokalnego, aby był skuteczny musi by ć monitorowany przez odpowiedni ą jednostk ę samorz ądow ą. W Gminie Chrzypsko wielkie b ędzie to zespół do świadczonych specjalistów wyłoniony spo śród pracowników Urz ędu Gminy i jednostek współpracuj ących. Zespół b ędzie odpowiedzialny za kontrol ę realizowanych inwestycji, ich zgodno ść z Planem Rozwoju Lokalnego oraz identyfikacj ę powstaj ących w trakcie wykonania problemów. 27 Zebrania zespołu b ędą si ę odbywa ć dwa razy w roku w ostatnich dniach lipca i stycznia. Zebranie lipcowe b ędzie zebraniem rocznym, na którym przedstawiane b ędą post ępy w realizacji inwestycji wynikaj ących z planu jak równie ż zidentyfikowane problemy i przeciwno ści. Zebranie styczniowe b ędzie podsumowaniem całorocznej działalno ści i b ędzie obejmowało: • Post ępy w realizacji inwestycji • Zgodno ść inwestycji z zało żeniami planu • Terminowo ść inwestycji i ich finansowanie • Identyfikacje wyst ępuj ących problemów • Propozycje zmian i korekt Na ka żde zebranie zostanie sporz ądzony przez wyznaczon ą osob ę „Raport monitoringowy realizacji Planu Rozwoju Lokalnego” b ędący zestawieniem informacji o wykonaniu poszczególnych inwestycji. Raport b ędzie zawierał kompletne informacje zarówno rzeczowe jak i finansowe na temat poszczególnych projektów.

27 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

105 Z ka żdego posiedzenia zostanie sporz ądzone sprawozdanie oceniaj ące realizacj ę planu oraz identyfikacje ewentualne problemy ewaluacyjne. Zespół b ędzie upowa żniony i zobowi ązany do podj ęcia stosownych działa ń naprawczych w razie zaistniałych problemów.

18.2. Sposoby oceny Planu Rozwoju Lokalnego

Ocena Planu Rozwoju Lokalnego musi by ć obiektywna, wiarygodna i przede wszystkim skuteczna. Zgodnie z tymi zało żeniami zespół osób powinien by ć niezale żny od np. zespołu monitoruj ącego lub inwestorów. Powinna powsta ć komórka, w której skład wchodziliby przedstawiciele miasta, gminy, społeczno ści lokalnej i nale żni eksperci. Skład zespołu zapewni dopływ informacji i opinii na temat realizacji planu ze źródeł wewn ętrznych (miasto, gmina) jak i zewn ętrznych (społeczno ść lokalna, inne grupy społeczne), co zapewni obiektywizm oceny. Zadaniem zespołu byłoby stworzenie raportu zawierającego ocen ę wykonanych dotychczas inwestycji wraz z sugestiami ewentualnych korekt. Raport zawierałby przede wszystkim: • Ocen ę skuteczno ści – zgodno ść realizowanych inwestycji z harmonogramem prac wynikaj ącym z planu w znaczeniu rzeczowym i finansowym • Ocen ę u żyteczno ści publicznej – trafno ść inwestycji i korzy ści z nich wynikaj ących

Raport oceniaj ący efektywno ść Planu Rozwoju Lokalnego byłby sporz ądzany do 31 stycznia ka żdego roku. Wynikaj ące z niego wnioski powinny by ć sugesti ą dla Rady Gminy jak skorygowa ć i zmieni ć zawarte w planie projekty inwestycyjne. Opracowanie byłoby równie ż konsultowane ze wszystkimi stronami przedsi ęwzi ęcia zobowi ązanymi do jego wdra żania i nadzorowania prawidłowego przebiegu. 28

29

19. Public Relations Planu Rozwoju Lokalnego

28 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie 29 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

106 Jednym z elementów prawidłowego wdra żania Planu Rozwoju Lokalnego jest komunikacja z otoczeniem. Nale ży zwróci ć uwag ę na jego form ę oraz prawidłowe przetwarzanie pozyskanych informacji. Chodzi tu głównie o otoczenie społeczne, w którym wyodr ębni ć mo żemy cz ęść wewn ętrzn ą, czyli głównie pracowników urz ędu z ich wiedz ą i umiej ętno ściami, zakresem kompetencji oraz dost ępn ą technologi ą i zasobami organizacji oraz zewn ętrzn ą. Do niej nale żą przede wszystkim mieszka ńcy gminy oraz podmioty, które tworz ą (przedsi ębiorstwa, organizacje, stowarzyszenia, itp.), ale tak że dalsze otoczenie gminy takie jak inne gminy, powiaty, województwa. W sferze wymiany informacji, nieodzownym elementem prawidłowego wdra żania Planu Rozwoju Lokalnego jest dokładne informowanie wszystkich mieszka ńców gminy o aktualnym stopniu realizacji okre ślonych zada ń oraz czynionych post ępach. Powinno odbywa ć si ę to poprzez: • Udział mieszka ńców w posiedzeniach komitetu monitoruj ącego • Przedstawienie istotnych informacji na temat realizacji zada ń w lokalnych mediach • Nieustanne aktualizowanie danych na stronach internetowych komitetu monitoruj ącego realizowane projekty

Informowanie oraz promowanie pomocy pochodz ącej ze środków strukturalnych Unii Europejskiej nale ży do zada ń Instytucji Zarz ądzaj ącej, która zajmuje si ę w tym zakresie głównie informowaniem rzeczywistych i potencjalnych beneficjantów o mo żliwo ściach unijnego wsparcia, ale tak że powiadamianiem opinii publicznej o jego wymiarze i zakresie dla poszczególnych projektów i rezultatach tych działa ń. W tym celu powinny by ć organizowane specjalnie warsztaty oraz szkolenia. Public Relations powinno tak że obejmowa ć nieustannie komunikowanie si ę z otoczeniem społecznym gminy w celu prezentowania danych dotyczących stopnia realizacji projektów i zada ń współfinansowanych ze środków unijnych oraz ich efektów w ramach Planu Rozwoju Lokalnego.

30

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie na lata 2006-2008

ZAŁĄCZNIKI

30

107 Zał ącznik nr 1 RAPORT MONITORINGOWY Z REALIZACJI PROJEKTU

1. Nazwa projektu ...... 2. Lokalizacja ...... 3. Nr raportu ...... 4.Dane kontaktowe osoby przygotowuj ącej ...... 5. Rozkład realizacji projektu ...... Programowy Etapy realizacji Rok 2006 Rok 2007 Rok 2008 projektu I półrocze II półrocze I półrocze II półrocze I półrocze II półrocze

Rzeczywisty Rok 2006 Rok 2007 Rok 2008 Etapy realizacji projektu IIIIIIIII IIIIIIIII IVIVIV VVV VIVIVI VIIVIIVII VIIIVIIIVIII IXIXIX XXX XIXIXI XIIXIIXII

31

32

6. Zakres działa ń realizowanych obecnie lub w najbli ższym czasie ......

7. Inne informacje o realizowanym zadaniu

31 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie 32

108 ......

8. Źródła finansowania projektu ......

Źródło 1 Źródło 2 Źródło 3 RAZEM Etapy Planowane Planowane realizacji Planowane Poniesione Poniesione Poniesione Planowane Poniesione nakłady nakłady projektu nakłady nakłady nakłady nakłady nakłady nakłady

33

Zał ącznik nr 2 RAPORT OCENY REALIZACJI PROJEKTU

1. Nazwa projektu ...... 2. Lokalizacja ...... 3. Nr raportu i okres dotycz ący opiniowania

33 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

109 ...... 4. Numer raportu monitoringowego b ędącego podstaw ą oceny realizacji projektu ...... 5. Dane kontaktowe osoby przygotowuj ącej ......

Cele zakładane Cele osi ągni ęte Wska źnik efektywno ści

* procentowy wska źnik środków faktycznie poniesionych do planowanych nakładów w okresie raportowania

1. Mo żliwe usprawnienia przebiegu realizacji projektu ......

2. Opinie dodatkowe ...... 34

34 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chrzypsko Wielkie

110