Brieven. Aan Iluet
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
* Brieven. aan iluet • Brief van POTGIETER aan . BUSKEN Hula, bij de toezending van Labruyère's Caracte E. J. POTGIETER BRIEITEN AAN CD BUSKIN HUET UITGEGRVEN DOOR G. BUSKRN HUET. TWEEDE DEEL 1869 HAARLEM - B. D. TJERNK WILLINK & ZOON - 1902 VOORBE RICHT . Daar het aantal teruggevonden brieven grooter is dan aan- vankelijk werd vermoed , zal op dit tweede deel een derde en laatste deel, van nagenoeg denzelfden omvang volgen. Ik. breng hier nogrnaals miin dank aan Mr. Quack , die ook over dit deel een wakend oog liet gaan , en voeg er bij dat de bibliotheek der Universiteit van Amsterdam, aan welke Pot- gieter, als men weet, zijn boekverzameling vermaakte , in de gelegenheid stelde uit die verzameling een exemplaar van den Java-Bode to vergelijken. vollediger dan dat hetwelk zich in mijn bezit bevindt. G. BUSKEN MET. Parijs, Maart 1 002. I Amst., 1'2 Jan. 1869 Lieve Vrienden! Oudejaars Avond reden wij klokke zeven urea door de Kalverstraat naar het Grand Theatre van Lier. „Het pad der boozen", — Gij weet , zoo heet de weg van den Dam naar de Munt — was weinig bezocht , de vrome schare was ter kerke gegaan — de niet vrome duchtte misschien den stofregen, de saaiste van alien. De winkels waren schitterend verlicht, maar ledig, slechts bij de oesterkoopers heerschte leven, oudejaars- avond is een goudinijn voor wat Van Laar en Luneman heet, voor wat in weekdieren doet , — een gemoedelijk ge- distingueerde oudejaars-reunie pleegt met een oestertje to worden besloten. Het wemelde van witte hemdsmouwen in die voorhuizen, wier tal van gasvlammen het bruin der kas- tanjes en het geel der Chinasappelen niet onaardig deden uitkomen — sedert de oesters f 4 of f 5 kosten is de Spaansche fruitverkooper een heer geworden en dragen ook zijn onder- hoorigen, on festivals, heeren hemden. Apropos van oesters, Couwenberg , once aatste oede graveur, , vroeg mij dikwijls 1 -2 — waarom de nesters op de genreschilderijen der zeventiende eeuw een zoo groote rol spelen , waarom van Mieris en Metzu die door de meisjes den minnaars doen aanbieden ? Ms Gij het weet , schrijf er eens een stukje over in Uw misdeeld feuilleton van 't welk Harthoorn t nu alleen den last draagt. Het zaaltje was goed bezet , leve eene groote stad , die zelfs op Oudejaarsavond menschen genoeg oplevert , die niet door relatie , famille of principes gebonden zijn thuis te blijven our zich en petit of en grand comite te vervelen , tot de klok twaalf slaat en de gastheer een toost uitbrengt zooals Van Gorkom of De Veer dien in hun H. Sylvester doen slaan. De opregtheid gebiedt mij intusschen er bij te voegen , dat een goed gedeelte der dames Oostersch waren ', — hola , de criticus van Da Costa's Tier met eene snaar zou mij op de vingers tikken dat Oostersch en Hebreeuwsch twee zijn. Onder die Israelitische Dames was Mevrouw F. , de vrouw van den Oostenrijkschen bankier nog altijd de mooiste. De meest o p- mcr emerkte daarentegen was Juffrouw D. op een en dertig- jarigen leeftijd -- hare ouders , zeide mij een harer geloofs- genooten , geloofden hare kans al verkeken , — toch zoo laat yen- loofd met een zeer rijken maar zeer leelijken bekenden ban- kierszoon R, jouissant du joli sobriquet, pardon Madame, de K.. et K... Hij gaf haar tot St. Nicolaascadeau f 100.000 Inschrijving Werk. Schuld op 't Grootboek A ce prix lb on accepte meme K . et K... Wat ons naar Van Lier lokte zou er ook U zelfs op Oude- jaarsavond hebben gebragt , de weelde van eens weer goed fransch te hooren , het genot eens weder parijsche acteurs te zien. Men moet haast zoo oud zijn als ik ben our zich te herinneren dat wij hier eens een goede fransche Opera Comique, later een sours uitstekende troep Van den Mister (?) hadden. S. E. Harthoorn, die in den Java-Bode een historische studie over de stichting van Batavia had geplaatst. — 3 Sedert kwam de vooruitgang van koek en een zoopje , van cigaar en een glas punch , en het Duitsche element begon U in het gezigt te blazen , tot het ten leste met Bockbier triomfeerde I Un bon vent nous amenait eene bonte verzameling artisten van allerlei theatres, die te zamen en vacances lust hadden gevoeld het pays de canaux et canards eens op te nemen en ondervindende qu'il fait cher vivre chez la canaille, beproefden de reiskosten met eene enkele vertooning goed te maken. Voici le menu. Mlle Samary (daar achter staat Dortet. Wat beduidt dat? Is dit een eigennaam of een emploi?) du theatre du Gymnase Mlle Genat du theatre de la Gaite Mad. Vernet 77 77 du Palais Poyal. M. Baptiste Braux 75 77 des Bouffes. M. Guerin 77 77 Francais. M. Depay 77 77 Imperial de l'Odeon. M. Guyot„77 des Varietes Welk een pendant van de aardigste bladzijden uit den Wilhelm Meister zoude een tafereel van het leven dier luidjes kunnen geven l Hoe jammer dat er, om dien wensch te ver- wezenlijken , maar een kleinigheid wordt vereischt, die tot geen prijs te koop is, de pen namelijk van den jongen Johann Wolfgang (nog niet Von) Goethe. Les Jurons de Cadillac — arena asseoir leur monde — het was een farce — maar die ons in Mlle Genat een bevallig actrice leerde kennen. Toen werd de hoofdschotel gediend : Le Supplice d'une femme. par M. M. E. de Girardin et Alex Dumas Ills — du haut goat. Verbeeld U de ondankbare donnees. Dumont, een bankier te Parijs, is voor zeven jaren uit geldelijke moeijelijkheden gered door Alvarez, een zijner vrienden, — een jaar na die redding is hem uit zijnen -4— vroeger kinderloozen echt met Mathilde, een dochtertje ge- boren, Jeanne, door een meisje dat la petite Marie op het affiche is gedoopt , allerliefst gespeeld. Alvarez is sints geruimen tijd de associe van Dumont, hunne zaken gaan allervoorspoedigst, de vader is gelukkig in het bezit. en de ontwikkeling zijner Jeanne, slechts eene wolk verduistert, zijn hemel. Mathilde is souffrante, nerveuse, languissante. Mlle Samary, die deze rol vervulde , is eene mooije vrouw en wat meer zegt , eene volleerde actrice. Wij vernaoeden maar te spoedig wat die vrouw neér- drukt. Une femme du monde, une mauvaise longue, son amie Mme Larcey vertelt haar wat anderen van haar zeggen — en hare houding verraadt, dat niet alles laster is. Dumont pro- poneert een uitstapje naar Italie orn hare geschokte gezond- heid te herstellen, om haar wat op te beuren, aarzelend. geeft ze hare toestemming. Eene explicatie van Mathilde en Alvarez volgt — hij heeft haar, toen hij zijn vriend voor jaren redde , verleid , hij heeft haar, zweert hij , nu harts- tochtelijker lief dan ooit, zij kieze tusschen hem en Dumont. De arme vrouwe stelt hem gerust met een afgeperst: Je t'aime! al moest hem haar aarzelen doen twijfelen: Burnout, qui fut longtemps, qui est encore dupe, deelt Alvarez zijn reisplan mee; gedurende zijne afwezigheid moet deze de zaken bestieren enz. enz. Een briefje van Mad. Larcey maakt aan de valsche positie een einde et l'epoux outrage wreekt zich door..... Alvarez te dwingen tot de infame rol hem door het opeischen zijns kapitaals uit de zaak tot den bedelstaf te brengen en. ..... Mathilde te veroordeelen , naar hare ouders te gaan om boete te doen. Et Jeanne! Het kind van Alvarez en Mathilde. verkiest bij Dumont te blijven en als le petit pere het vertelt heeft, dat het met -5— Item alleen leven ml en het vraagt : Taman reviendra plus tarl? dan is het slotwoord : Pout are! De vertooners van zoo velerlei tooneelen , blijkbaar te hooi en te gras zaamgeraapt en die toch zonder souffleur speelden en geen oogenblik haperden , hadden zoo goed voldaan, dat zij bij het eindigen der voorstelling de verklaring , dat zij nog eene repreientation zouden geven, daverend hoorden toejuichen. Wij waren er Zondag 3 Jan. weer. Un Drame de la Rue de la Paix, — et quel draine ! Het stuk opent met eene photographie van het bureau van een Jugs d'Instruction de je ne sais quel quartier de Paris. De teekening is allerkeurigst : Monsieur le Jugs, zijn klerk , een verspieder, , een mouchard par fantaisie, een man, te zwak om in het werkelijke leven op te treden , maar die zijn lust vindt in het opmerken , het gaslaan , het bestudeeren van anderen , — met de helft van het talent die aan dat inte- rieur en die figuren besteed is, zou een rornanschrijver ten onzent furtuin maken. De zaak , die den Juge d'Instruction en den mouchard-ama- teur om strijd bezighoudt, is eene afgrijsselijke gebeurtenis , U rnogelijk uit de dagbladen bekend. Julie Vidal — geloof ik , eene jonge Italiaansche , korten tijd gehuwd met een ver- mogend Agent d'abraires, heeft eenige dagen a la campagne doorgebragt , is 's morgens vroeg onverwacht in la Rue de la Paix te huis gekomen , — n'y voit plus de portier, elle a frappe, mais frappe, a la fin la justice a fait ouvrir la porte de ses appartement, zij vindt haar man vermoord — met bevende vingers heeft hij vermeld qu'il est victims d'un ldche ottentat, l'assassin s'appelle ..... Daar heeft de dood hem verrast, opdat de I,etterkunde een leelijk drama meer zou hebben , — stijl der teleologen — heeten de menschen, die op alles raad weten, Diet zoo ? Een excentrisch persoontje , eene karikatuur, M. Hector des Mou- -6— ches, brengt eenige verademing in die benaauwende wereld. De rijke jonge dwaas wil caate que cotite een beroemd man , een romanschrijver, een andere Baizac worden , hij heeft zich een introductiebrief aan den Juge weten te verschaffen, hij beziet, hij beproeft zijn stoelen, zijn tafel , zijn inktkoker, hij slaat den kierk en den mouchard ga, it finit par sauter sur les chassis pour prendre la mesure des croisêes. Du realisme! Mlle Samary treedt op, als de jeugdige weduwe, als Julie Vidal, de rouw stond der voile gestalte zeer schoon.