STUDIA ROSSICA POSNANIENSIA Adres Redakcji Instytut Filologii Rosyjskiej I Ukraińskiej UAM Al
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
STUDIA ROSSICA POSNANIENSIA Adres redakcji Instytut Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej UAM al. Niepodległości 4 61-874 Poznań, Polska Tel. +48618293576, faks +48618293575 email: [email protected]; [email protected] strona domowa: srp.amu.edu.pl Zespół redakcyjny Beata Waligórska-Olejniczak (redaktor naczelna), Bożena Hrynkiewicz-Adamskich, Svetlana Kirschbaum, Aurelia Kotkiewicz, Wiera Mieniajlo, Wawrzyniec Popiel-Machnicki, Roman Szubin, Konrad Rachut (sekretarz) Recenzenci Lista recenzentów, opis procedury recenzowania oraz wskazówki dla autorów dostępne są na stronie internetowej czasopisma: srp.amu.edu.pl Rada naukowa Stefano Aloe (Uniwersytet w Weronie, Włochy) Wojciech Chlebda (Uniwersytet Opolski, Polska) Claudia Criveller (Uniwersytet Padewski, Włochy) Olga Frolova (Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa, Rosja) Vladimir Klimonov (Uniwersytet Humboldtów w Berlinie, Niemcy) Tatiana Kosmeda (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska) Elisa Kriza (Uniwersytet Ottona i Fryderyka w Bambergu, Niemcy) Joanna Mianowska (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polska) Anna Paszkiewicz (Uniwersytet Wrocławski, Polska) Audinga Pelurityte-Tikuisiene (Uniwersytet Wileński, Litwa) Walenty Piłat (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Polska) Larysa Raciburskaja (Niżegorodski Uniwersytet Państwowy im. N.I. Łobaczewskiego, Rosja) Michał Sarnowski (Uniwersytet Wrocławski, Polska) Antonina Szczerbak (Tambowski Uniwersytet Państwowy im. G.R. Dzierżawina, Rosja) Bazyli Tichoniuk (Uniwersytet Zielonogórski, Polska) Natalia Tuliakova (Państwowy Uniwersytet Badawczy Wyższa Szkoła Ekonomii w Sankt Petersburgu, Rosja) Natalia Tupikova (Wołgogradzki Uniwersytet Państwowy, Rosja) Roman Voitekhovich (Uniwersytet w Tartu, Estonia) Halina Wątróbska (Uniwersytet Gdański, Polska) Jarosław Wierzbiński (Uniwersytet Łódzki, Polska) Alexander Wöll (Uniwersytet Poczdamski, Niemcy) UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU STUDIA ROSSICA POSNANIENSIA TOM XLV, NR 1 Redaktorzy naukowi tomu Bożena Hrynkiewicz-Adamskich Beata Waligórska-Olejniczak POZNAŃ 2020 Okładkę projektowała Maria Dolna Publikacja sfinansowana przez Instytut Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej UAM oraz Wydział Neofilologii UAM © Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020 Wydano na podstawie maszynopisu gwarantowanego Redaktor techniczny: Dorota Borowiak Koordynacja prac wydawniczych: Olga Bronikowska Opracowanie graficzne okładki:Ewa Wąsowska Łamanie komputerowe: Marcin Tyma ISSN 0081-6884 WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU 61-701 POZNAŃ, UL. ALEKSANDRA FREDRY 10 www.press.amu.edu.pl Sekretariat: tel. 61 829 46 46, faks 61 829 46 47, e-mail: [email protected] Dział sprzedaży: tel. 61 829 46 40, e-mail: [email protected] Wydanie I. Ark. wyd. 13,50. Ark. druk. 14,00 DRUK I OPRAWA: VOLUMINA.PL DANIEL KRZANOWSKI, SZCZECIN, UL. KS. WITOLDA 7–9 CONTENTS LITERARY STUDIES Tatiana Krol, The literary expression of national trauma in Irish and Ukrainian litera- tures . 9 Wawrzyniec Popiel-Machnicki, An ironic assessment of the Soviet reality in the writer’s biography of Oleg Grigoryev . 21 Nel Bielniak, Russian emigrants in satirical miniatures by Arkady Averchenko . 37 Bartosz Osiewicz, Irony in Vladlen Gavrilchik’s poetry . 47 Svetlana Zaytseva, Traditions of Ilya Ilf and Yevgeny Petrov and “Compromise” of Sergey Dovlatov . 57 Anna Stryjakowska, The conception of illness as a value in the novels “The Idiot” by Fyodor Dostoyevsky and “The Magic Mountain” by Thomas Mann . 73 Irina Sääsk, “Far away worlds” in the novel by Ivan Efremov “Andromeda Nebula” 81 Andrzej Polak, Russian. European. Enlightened. Rational. On the presence of Russia in Central Asia (and not only) . 89 Krzysztof Tyczko, Pathological reason in Asya Voloshina’s drama “Patients” . 99 LINGUISTIC STUDIES Lyudmila Fedorova, On the model of Russian compounding with the verbal preposition in comparison with the Italian model . 109 Andrzej Charciarek, Treq – a tool for searching translation equivalents: benefits and shortcomings . 121 Joanna Orzechowska, Departures from the norm in the grammatical category of num- ber in the novel “Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną” and their reflec- tion in its Russian translation . 133 Elena Koryakovtseva, On the word creation of Russian and Polish Internet users in the era of global internationalization . 143 Vladimir Klimonov, Paradigmatics and syntagmatics of aspectual-temporal forms of the Russian verb . 155 Piotr Zemszał, The word-formation nest of words motivated by a proper noun “Cодом” in a discourse of the radical Orthodox Church movement in modern Russia . 163 Anna Żebrowska, The influence of the Russian language on contemporary Belarusian dialects (on the example of field research carried out in Myadzyel district in the Minsk region) . 181 6 Contents Bartosz Juszczak, The vocabulary of Slavonic urban dialects: Exoethnonyms in War- saw, Brno and Moscow dialects . 195 Ekaterina Starodvorskaya, The metalinguistic aspect of irony . 205 VARIA Vera Meniailo, Natalia Tuliakova, 13th Conference of the Estonian Association of Com- parative Literature (EACL), 2019 . 215 SPIS TREŚCI LITERATUROZNAWSTWO Tatiana Krol, Literary expression of national trauma in Irish and Ukrainian litera- tures . 9 Wawrzyniec Popiel-Machnicki, Ироническая оценка советской действительности в творческой биографии Олега Григорьева . 21 Nel Bielniak, Rosyjscy emigranci w miniaturach satyrycznych Arkadija Awierczenki 37 Bartosz Osiewicz, Ирония в поэзии Владлена Гаврильчика . 47 Светлана Зайцева, Традиции Ильи Ильфа и Евгения Петрова и „Компромисс” Сергея Довлатова . 57 Anna Stryjakowska, Концепция болезни как ценности в романах „Идиот” Федора Достоевского и „Волшебная гора” Томаса Манна . 73 Irina Sääsk, „Дальние миры” в романе Ивана Ефремова „Туманность Андромеды” . 81 Andrzej Polak, Rosyjskie. Europejskie. Oświecone. Rozumne. O obecności Rosji w Azji Środkowej (i nie tylko) . 89 Krzysztof Tyczko, Патологический разум в пьесе Аси Волошиной „Пациенты” 99 JĘZYKOZNAWSTWO Людмила Федорова, О модели русского словосложения с глагольной препозицией в сравнении с итальянской моделью . 109 Andrzej Charciarek, Программа для установления переводных эквивалентов Treq: преимущества и недостатки . 121 Joanna Orzechowska, Odstępstwa od normy w kategorii gramatycznej liczby w powieś- ci „Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną” i ich odzwierciedlenie w prze- kładzie na język rosyjski . 133 Elena Koriakowcewa, О словотворчестве российских и польских интернет-поль- зователей в эпоху глобальной интернационализации . 143 Vladimir Klimonov, Парадигматика и синтагматика видовременных форм рус- ского глагола . 155 Piotr Zemszał, Gniazdo słowotwórcze wyrazów motywowanych nazwą własną „Содом” w dyskursie radykalnego ruchu prawosławnego we współczesnej Rosji . 163 Anna Żebrowska, Влияние русского языка на белорусские говоры (на примере по- левых исследований в Мядельском pайоне Минской oбласти) . 181 8 Spis treści Bartosz Juszczak, Leksyka słowiańskich dialektów miejskich: egzoetnonimy w gwarze Warszawy, Brna i Moskwy . 195 Ekaterina Starodworskaja, Metajęzykowe oblicze ironii . 205 VARIA Vera Meniailo, Natalia Tuliakova, 13th Conference of the Estonian Association of Com- parative Literature (EACL), 2019 . 215 STUDIA ROSSICA POSNANIENSIA, vol. XLV/1: 2020, pp. 9–19. ISSN 0081-6884. Adam Mickiewicz University Press, Poznań DOI: 10.14746/strp.2020.45.1.1 LITERATUROZNAWSTWO TATIANA KROL The literary expression of national trauma in Irish and Ukrainian literatures Отражение национальной травмы в ирландской и украинской художественной литературе Abstract. The most tragic and traumatic experiences in the respective histories of Ireland and Ukraine were their Great Famines. This paper discusses literary techniques used for the expression of national trauma in Irish and Ukrainian famine fictions. It examines the representations of An Gor- ta Mór and the Holodomor in The Silent People by Walter Macken, The Hungry Land by Michael Mullen, Maria: A Chronicle of a Life by Ulas Samchuk and Sweet Snow by Alexander J. Motyl, and demonstrates that the rhetoric of a national character occupies a prominent position in the novels. Exploring images of the Self and the Other within the oppressor/oppressed dichotomy, expressed from the perspective of the latter, the paper argues that national character stereotypes function to highlight the detrimental effects of British rule in Ireland and Soviet rule in Ukraine. Imagology and trauma studies underpin the paper’s theoretical framework. The paper is part of the doctoral thesis An Imagological Study of the Depiction of the Irish and Ukrainian Great Famines in the novels by Samchuk, Macken, Motyl and Mullen, supervised by Dr. Brigitte Le Juez and Dr. Áine McGillicud- dy, defended in December 2018 at Dublin City University. Keywords: An Gorta Mór, the Holodomor, images of Self and the Other, famine, trauma Tatiana Krol, Dublin City University, Dublin – Ireland, [email protected], ORCID ID: https://orcid.org/0000-0001-8410-7996 The literature of a nation is far more revealing than all the official histories ever written (Broderick quoted by Gunilla Bexar 1) Both the Irish and Ukrainian people endured appalling moments in the his- tories of their countries, ‘horrendous’ events that have left ‘indelible marks upon their consciousness’, and marked their memories (Alexander, Eyerman, Giesen, 10 Tatiana Krol Smelser, and Sztompka 1). Between 1845 and 1852, Ireland experienced one of the most devastating calamities