Strategia Rozwoju Obszaru Społeczno – Gospodarczego

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Strategia Rozwoju Obszaru Społeczno – Gospodarczego Załącznik do Uchwały nr 9/2015 Komitetu Sterującego Obszaru Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu Mogileńskiego z dnia 18 sierpnia 2015 r. MOGILNO STRZELNO POWIAT DĄBROWA JEZIORA WIELKIE MOGILEŃSKI STRATEGIA OBSZARU ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO POWIATU MOGILEŃSKIEGO Mogilno 2015 2 Spis treści WPROWADZENIE ..................................................................................................................................... 5 Podstawy prawne i metodologia opracowania ................................................................................... 5 Uspołecznienie procesu przygotowania strategii ................................................................................ 6 I. SYNTETYCZNA DIAGNOZA .................................................................................................................... 7 1. Ogólna charakterystyka powiatu ................................................................................................. 7 2. Demografia .................................................................................................................................. 8 2.1 Struktura demograficzna ................................................................................................. 8 2.2 Ruch naturalny i migracje .............................................................................................. 13 2.3 Prognoza demograficzna ............................................................................................... 15 3. Sfera gospodarcza ..................................................................................................................... 18 3.1 Struktura gospodarki powiatu ....................................................................................... 18 3.2 Struktura branżowa i własnościowa podmiotów gospodarczych ................................. 18 3.3 Wskaźnik przedsiębiorczości ......................................................................................... 21 3.4 Przemysł ........................................................................................................................ 23 3.5 Tereny inwestycyjne ...................................................................................................... 25 3.6 Rolnictwo ....................................................................................................................... 26 3.7 Turystyka ....................................................................................................................... 30 4. Rynek pracy ............................................................................................................................... 33 4.1 Stopa bezrobocia rejestrowanego i liczba bezrobotnych ............................................. 33 4.2 Osoby bezrobotne w szczególnej sytuacji na rynku pracy ............................................ 35 4.3 Struktura osób bezrobotnych wg wykształcenia ........................................................... 36 4.4 Struktura wiekowa osób bezrobotnych ........................................................................ 37 4.5 Bezrobocie na wsi .......................................................................................................... 38 4.6 Zawody deficytowe i nadwyżkowe ................................................................................ 39 5. Wykształcenie mieszkańców, edukacja i wychowanie .............................................................. 43 5.1 Poziom wykształcenia mieszkańców ............................................................................. 43 5.2 System oświaty na terenie powiatu .............................................................................. 43 5.3 Poziom wyników edukacyjnych ..................................................................................... 50 5.4 Potrzeby w zakresie infrastruktury szkolnictwa ............................................................ 51 5.5 Potrzeby w zakresie podniesienia kwalifikacji nauczycieli ........................................... 52 6. Pomoc społeczna ....................................................................................................................... 55 6.1 Instytucje pomocy społecznej i ich działalność ............................................................. 55 6.2 Gminne ośrodki pomocy społecznej.............................................................................. 57 2. Ochrona środowiska i zasobów przyrodniczych ........................................................................ 62 7.1 Ochrona środowiska ...................................................................................................... 62 7.2 Zasoby naturalne i ich eksploatacja .............................................................................. 63 3. Infrastruktura techniczna i transport ........................................................................................ 65 3 8.1 Oczyszczalnie ścieków, wodociągi i kanalizacja ............................................................. 65 8.2 Gospodarka odpadami .................................................................................................. 68 8.3 Drogi .............................................................................................................................. 68 8.4 Transport ....................................................................................................................... 70 8.5 Społeczeństwo informacyjne......................................................................................... 70 8.6 Energetyka i gospodarka niskoemisyjna na terenie ORSG ............................................ 71 4. Kultura ....................................................................................................................................... 73 5. Ochrona zdrowia ....................................................................................................................... 76 6. Obszary problemowe wymagające rewitalizacji zgłoszone przez gminy .................................. 77 7. Analiza SWOT ............................................................................................................................ 80 8. Podsumowanie diagnozy ........................................................................................................... 82 II. TERYTORIALNY WYMIAR WSPARCIA ................................................................................................. 86 III. CELE ROZWOJOWE ........................................................................................................................... 87 Cele rozwojowe strategii ORSG Powiatu Mogileńskiego .................................................................. 87 Spójność strategii z dokumentami o charakterze strategicznym w otoczeniu ORSG Powiatu Mogileńskiego. .................................................................................................................................. 88 IV. PRIORYTETY INWESTYCYJNE ............................................................................................................ 94 V. TRYB I ZASADY NABORU PROJEKTÓW DO STRATEGII ..................................................................... 102 VI. LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ ORAZ INSTRUMENTY REALIZACJI ............................................................... 104 Lista projektów podstawowych w ramach Strategii ORSG Powiatu Mogileńskiego ...................... 105 Lista projektów rezerwowych ......................................................................................................... 122 Lista projektów komplementarnych ............................................................................................... 138 Plan finansowy wdrażania działań Strategii ORSG Powiatu Mogileńskiego w ramach RPO W-KP . 146 VII. WSKAŹNIKI DO OSIĄGNIĘCIA W OBSZARZE .................................................................................. 151 VIII. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITOROWANIA .................................................................................. 153 Załączniki ............................................................................................................................................. 154 Załącznik nr 1 Problemy zidentyfikowane podczas warsztatów w poszczególnych gminnych ..... 154 Załącznik nr 2 Analiza SWOT wypracowana podczas warsztatów w poszczególnych gminach .... 158 Załącznik nr 3 Problemy obszaru ORSG zidentyfikowane podczas warsztatów gminnych ............ 162 Załącznik nr 4 Raport z sondażu opinii mieszkańców powiatu mogileńskiego nt. Problemów i potencjałów rozwojowych .............................................................................................................. 165 Spis tabel ......................................................................................................................................... 190 Spis wykresów ................................................................................................................................. 192 Spis rysunków .................................................................................................................................. 195 4 WPROWADZENIE Podstawy prawne i metodologia opracowania Niniejsze opracowanie stanowi strategię Obszaru Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Powiatu Mogileńskiego, powołanego w ramach realizacji polityki terytorialnej Województwa Kujawsko-Pomorskiego. W skład ORSG Powiatu Mogileńskiego wchodzą 4 gminy: gmina miejsko-wiejska Mogilno, gmina miejsko-wiejska
Recommended publications
  • Objaśnienia Do Mapy Geośrodowiskowej Polski 1
    P A Ń STWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY OPRACOWANIE ZAMÓWIONE PRZEZ MINISTRA Ś R O D O W I S K A OBJA ŚNIENIA DO MAPY GEO ŚRODOWISKOWEJ POLSKI 1:50 000 Arkusz PAKO ŚĆ (399) Warszawa 2007 Autorzy: Anna Jurczak-Drabek*, Albin Zdanowski*, Krystyna Wojciechowska**, Izabela Bojakowska*, Anna Bli źniuk*, Paweł Kwecko*, Stanisław Wołkowicz* Główny koordynator MG śP: Małgorzata Sikorska-Maykowska* Redaktor regionalny planszy A: Katarzyna Strzemi ńska* Redaktor regionalny planszy B: Anna Gabry ś-Godlewska* Redaktor tekstu: Marta Sołomacha* * Pa ństwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa ** Przedsi ębiorstwo Geologiczne POLGEOL SA, ul. Berezy ńska 39, 03-908 Warszawa ISBN Copyright by PIG and M Ś, Warszawa 2007 Spis tre ści I. Wst ęp – A. Jurczak-Drabek, A. Zdanowski ....................................................................... 3 II. Charakterystyka geograficzna i gospodarcza – A. Jurczak-Drabek, A. Zdanowski .......... 4 III. Budowa geologiczna – A. Jurczak-Drabek, A. Zdanowski ............................................... 7 IV. Zło Ŝa kopalin – A. Jurczak-Drabek, A. Zdanowski ......................................................... 11 1. Wapienie i margle dla przemysłu cementowego.................................................... 11 2. Kruszywo naturalne................................................................................................ 12 V. Górnictwo i przetwórstwo kopalin – A. Jurczak-Drabek, A. Zdanowski ........................ 15 VI. Perspektywy i prognozy występowania kopalin – A. Jurczak-Drabek,
    [Show full text]
  • Program Ochrony Środowiska Dla Powiatu Mogileńskiego
    Powiat Mogileński PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU MOGILEŃSKIEGO Mogilno, 2016 rok PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU MOGILEŃSKIEGO ZAMAWIAJĄCY: Powiat Mogileński ul. Narutowicza 1 88-300 Mogilno Tel. 52 31 80 304 [email protected] WYKONAWCA: TERRA PROJEKT Danuta Mazurczak, Joanna Witkowska s.c. ul. Zamkowa 4a/1 62-070 Dąbrówka tel. +48 692 290 324, +48 883 855 117 [email protected], www.terraprojekt.pl „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Mogileńskiego” Spis treści: Wykaz skrótów..........................................................................................................................................7 1. WSTĘP .................................................................................................................................................8 1.1 Podstawa prawna i metodyka opracowania ...................................................................................8 1.2 Ogólna charakterystyka Powiatu Mogileńskiego ............................................................................9 1.2.1 Położenie geograficzne i demografia .......................................................................................9 1.2.2 Położenie fizycznogeograficzne ............................................................................................ 11 1.2.3 Instalacje na terenie powiatu, których funkcjonowanie może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości ...... 11 2. STRESZCZENIE ..............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Parafie Archidiecezji Gnieźnieńskiej Przed I Po Zmianach Z 2004 I 2005 Roku
    Parafie Archidiecezji Gnieźnieńskiej przed i po zmianach z 2004 i 2005 roku. Archidiecezja gnieźnieńska jest od 2005 roku podzielona na 30 dekanatów, w skład których wchodzi łącznie 267 parafii. Niniejszy spis sporządzono alfabetycznie z podziałem na dekanaty, uwzględniając zasób ksiąg parafialnych i krótki rys historyczny. Przy opracowaniu korzystano ze strony internetowej archidiecezji (www.archidiecezja.pl) oraz książki „Jubileuszowy rocznik Archidiecezji Gnieźnieńskiej 2000”. DEKANAT BARCIN /Archidiecezja Gnieźnieńska/ 1. Barcin, par. pw. św. Jakuba Większego 88-190 Barcin, ul. Kościelna 4, tel. (0-52) 383.20.39 Kościół: pierwszy kościół drewniany pw. św. Wojciecha i Mikołaja, który stał na Wzgórzu św. Wojciecha spłonął. Obecny kościół został zbudowany z cegły w 1901 r. Księgi metrykalne: ochrzczonych od 1887 r., małżeństw od 1920 r., zmarłych od 1947 r. Ulice należące do parafii: Dąbrowiecka, Kasztanowa, Kościelna, Łąkowa, Marchlewskiego, Mostowa, Pl. 1 Maja, Podgórna, Powstańców Wlkp., 4 Stycznia, Wioślarska, św. Wojciecha, Wyzwolenia Miejsc. należące do parafii: Barcin Wieś, Dąbrówka Barcińska, Józefinka, Julianowo, Knieja, Mamlicz cz., Pturek, Złotowo cz. Cmentarz: parafialny, ul. Marchlewskiego, II poł. XIX w., nieczynny ; komunalny, ul. Marchlewskiego, UMG Barcin 2. Barcin, par. pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego 88-190 Barcin, ul. Mogileńska 7a, tel. (0-52) 383.25.11 Kościół: parafia została erygowana 1.XII.1982 r. Służba Boża sprawowana jest w tymczasowej kaplicy, poświęconej w 1983 r. Kościół w budowie. Księgi metrykalne: ochrzczonych od 1983 r., małżeństw od 1983 r., pogrzebów od 1983 r. Ulice należące do parafii: Artylerzystów, Dworcowa, Kasprowicza, Kochanowskiego, Konopnickiej, Krotoszyńska, Lotników, Mickiewicza, Mogileńska, Orzeszkowej, Pakoska, Polna, Reymonta, Sienkiewicza, Słowackiego, Wojska Polskiego Miejsc. należące do parafii: Krotoszyn, Sadłogoszcz, Wolice Dolne Cmentarz: nie ma 3.
    [Show full text]
  • Uchwała Nr XV/101/2020 Z Dnia 16 Czerwca 2020 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 26 czerwca 2020 r. Poz. 3222 UCHWAŁA Nr XV/101/2020 RADY GMINY W DĄBROWIE z dnia 16 czerwca 2020 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Dąbrowa na lata 2020 - 2023 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020r. poz. 713) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 ze zm), uchwala się, co następuje: § 1. Uchwala się „Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Dąbrowa na lata 2020 – 2023” (GPOnZ) w brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Dąbrowa. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Przewodnicząca Rady Gminy Marta Błaszczak Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 2 – Poz. 3222 Załącznik do uchwały Nr XV/101/2020 Rady Gminy w Dąbrowie z dnia 16 czerwca 2020 r. Urząd Gminy w Dąbrowie Ul. Kasztanowa 16 88-306 Dąbrowa Program Opieki nad Zabytkami Gminy Dąbrowa marzec, 2020 r. Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 3 – Poz. 3222 SPIS TREŚCI I. WSTĘP ……………………………………………………………………………. 1.1. Charakterystyka gminy ………………………………………………………….. 1.2. Charakterystyka społeczno – gospodarcza ……………………………………... 1.3. Charakterystyka przyrodnicza ………………………………………………….. II. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ……………………………………………………. III. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I PIEKI NAD ZABYTAKMI W POLSCE ……………………………………………………………………….. IV. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ……………………………………………………………….. 4.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami …………………………………………………………………………. 4.2.
    [Show full text]
  • Mogileński, Nakielski, Radziejowski
    e-wnetrza.eu Strefy dostaw w województwie kujawsko-pomorskim Powiat Gmina Miejscowość Strefa mogileński Dąbrowa Krzekotowo 4 mogileński Dąbrowa Mierucin 4 mogileński Dąbrowa Mierucinek 4 mogileński Dąbrowa Mokre 4 mogileński Dąbrowa Parlin 4 mogileński Dąbrowa Parlinek 4 mogileński Dąbrowa Sędowo 4 mogileński Dąbrowa Sędówko 4 mogileński Dąbrowa Słaboszewko 4 mogileński Dąbrowa Słaboszewo 4 mogileński Dąbrowa Sucharzewo 4 mogileński Dąbrowa Szczepankowo 4 mogileński Dąbrowa Szczepanowo 4 mogileński Dąbrowa Szubinek 4 mogileński Jeziora Wielkie Berlinek 3 mogileński Jeziora Wielkie Budy 3 mogileński Jeziora Wielkie Dobsko 3 mogileński Jeziora Wielkie Gaj 3 mogileński Jeziora Wielkie Golejewo 3 mogileński Jeziora Wielkie Gopło 3 mogileński Jeziora Wielkie Jeziora Małe 3 mogileński Jeziora Wielkie Jeziora Wielkie 3 mogileński Jeziora Wielkie Kościeszki 3 mogileński Jeziora Wielkie Kożuszkowo 3 mogileński Jeziora Wielkie Krzywe Kolano 3 mogileński Jeziora Wielkie Kuśnierz 3 mogileński Jeziora Wielkie Lenartowo 3 mogileński Jeziora Wielkie Lubstówek 3 mogileński Jeziora Wielkie Nożyczyn 3 mogileński Jeziora Wielkie Potrzymiech Rzeszynkowski 3 mogileński Jeziora Wielkie Proszyska 3 mogileński Jeziora Wielkie Przyjezierze 3 mogileński Jeziora Wielkie Radunek 3 mogileński Jeziora Wielkie Rzeszyn 3 mogileński Jeziora Wielkie Rzeszynek 3 mogileński Jeziora Wielkie Siedlimowo 3 mogileński Jeziora Wielkie Siemionki 3 mogileński Jeziora Wielkie Siemionki (Potrzymiech Siemioński) 3 mogileński Jeziora Wielkie Sierakowo 3 mogileński Jeziora Wielkie Sierakowo
    [Show full text]
  • Strategia Rozwoju Obszaru Społeczno – Gospodarczego
    2 Spis treści WPROWADZENIE ..................................................................................................................................... 5 Podstawy prawne i metodologia opracowania ................................................................................... 5 Uspołecznienie procesu przygotowania strategii ................................................................................ 6 I. SYNTETYCZNA DIAGNOZA .................................................................................................................... 7 1. Ogólna charakterystyka powiatu ................................................................................................. 7 2. Demografia .................................................................................................................................. 8 2.1 Struktura demograficzna ................................................................................................. 8 2.2 Ruch naturalny i migracje .............................................................................................. 13 2.3 Prognoza demograficzna ............................................................................................... 15 3. Sfera gospodarcza ..................................................................................................................... 17 3.1 Struktura gospodarki powiatu ....................................................................................... 17 3.2 Struktura branżowa i własnościowa podmiotów gospodarczych ................................
    [Show full text]
  • Raport O Stanie Gminy Dąbrowa Za Rok 2019
    RAPORT O STANIE GMINY DĄBROWA za 2019 rok RAPORT O STANIE GMINY DĄBROWA ZA 2019 ROK 2 SPIS TREŚCI str. I. Wstęp ………………………………………………………………… 3 II. Informacje ogólne …………………………………………………… 3 III. Demografia …………………………………………………………... 4 IV. Oświata ………………………………………………………………. 6 V. Budżet na rok 2019 ………………………………………………….. 7 VI. Gospodarka komunalna ……………………………………………. 9 VII. Środki pozabudżetowe …………………………………………….. 11 VIII. Projekty międzynarodowe realizowane przez Gminę Dąbrowa . 13 IX. Informacja o realizacji polityk, programów i strategii …………... 13 X. Planowanie przestrzenne …………………………………………... 23 XI. Realizacja Programu Współpracy Gminy Dąbrowa z organizacjami 25 pozarządowymi za 2019r. ………………………… XII. Realizacja zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej ….. 27 XIII. Realizacja zadań z zakresu zdrowia publicznego ……………….. 31 XIV. Realizacja funduszu sołeckiego ……………………………………. 32 XV. Pomoc społeczna …………………………………………………….. 33 XVI. Informacja o działalności Gminnej Biblioteki Publicznej ……….. 40 XVII. Zestawienie inwestycji realizowanych w 2019r. …………………. 45 XVIII. Załącznik – wykonanie uchwał Rady Gminy w Dąbrowie RAPORT O STANIE GMINY DĄBROWA ZA 2019 ROK 3 I. WSTĘP Obowiązek sporządzenia raportu o stanie gminy wynika z art. 28aa ustawy o samorządzie gminnym. Raport obejmuje podsumowanie działalności Wójta Gminy Dąbrowa w roku 2019 r. II. INFORMACJE OGÓLNE 1. Ogólna charakterystyka Gminy Dąbrowa Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski wg Kondrackiego obszar Gminy Dąbrowa należy do prowincji niżu środkowoeuropejskiego, podprowincji
    [Show full text]
  • Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 4 grudnia 2015 r. Poz. 4046 UCHWAŁA NR XII/58/15 RADY POWIATU W MOGILNIE z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych zlokalizowanych w obrębie dróg powiatowych Powiatu Mogileńskiego i zasad korzystania z tych przystanków Na podstawie art. 12 pkt 1, art. 40 ust. 1, art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1445 j.t.), oraz art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1440 j.t.) Rada Powiatu uchwala co następuje: § 1. Określa się przystanki komunikacyjne zlokalizowane w obrębie dróg powiatowych Powiatu Mogileńskiego oraz warunki i zasady korzystania z tych przystanków. § 2. Wykaz przystanków komunikacyjnych o których mowa w §1 określa załącznik nr 1 do uchwały. § 3. Warunki i zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych określa załącznik nr 2 do uchwały. § 4. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Mogilnie. § 5. Traci moc uchwała Nr XXVI/155/12 Rady Powiatu w Mogilnie z dnia 6 lipca 2012 r. § 6. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko – Pomorskiego. Przewodniczący Rady Powiatu Jan Bartecki Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 2 – Poz. 4046 _______________________________________________________________________________________________________________ Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XII/58/15 Rady Powiatu w Mogilnie z dnia 27 listopada 2015 r. Wykaz lokalizacji przystanków autobusowych na drogach powiatowych Wykaz przystanków na drodze powiatowej nr 2339C Kod Lokalizacja przystanku L.p miejscowości Nazwa przystanku Nr wg kilometrażu drogi Nazwa .
    [Show full text]
  • Program Ochrony Środowiska Dla Powiatu Mogileńskiego
    Powiat Mogileński PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU MOGILEŃSKIEGO Mogilno, 2016 rok PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU MOGILEŃSKIEGO ZAMAWIAJĄCY: Powiat Mogileński ul. Narutowicza 1 88-300 Mogilno Tel. 52 31 80 304 [email protected] WYKONAWCA: TERRA PROJEKT Danuta Mazurczak, Joanna Witkowska s.c. ul. Zamkowa 4a/1 62-070 Dąbrówka tel. +48 692 290 324, +48 883 855 117 [email protected], www.terraprojekt.pl „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Mogileńskiego” Spis treści: Wykaz skrótów..........................................................................................................................................7 1. WSTĘP .................................................................................................................................................8 1.1 Podstawa prawna i metodyka opracowania ...................................................................................8 1.2 Ogólna charakterystyka Powiatu Mogileńskiego ............................................................................9 1.2.1 Położenie geograficzne i demografia .......................................................................................9 1.2.2 Położenie fizycznogeograficzne ............................................................................................ 11 1.2.3 Instalacje na terenie powiatu, których funkcjonowanie może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości ...... 11 2. STRESZCZENIE ..............................................................................................................................
    [Show full text]