Regioprofiel Haaglanden 1
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Regioprofiel Haaglanden 1 Regioprofiel Haaglanden Regioprofiel Haaglanden 2 1. Inhoudsopgave Hoofdstukken 1 Samenvatting 3 2 Culturele infrastructuur 9 3 Cultuurbeleid 21 4 Samenwerking 26 5 Publiek en diversiteit 30 6 Toekomstige ontwikkeling 34 7 Onderscheidende kracht 38 8 Uitdagingen en kansen 44 Bijlages Gesprekspartners 54 Overzicht instellingen gemeente Den Haag 57 Deelprofielen gemeenten 60 Literatuurlijst 79 Colofon 81 1. Samenvatting 3 1. Samenvatting De Vaillant, Krokuskabaal 1. Samenvatting 4 Aantal inwoners regio Haaglanden Mijn moeder is de zee Mijn vader is het land Ik ben een kruising van die twee Mijn wieg stond op het strand 1 1 De stedelijke regio Haaglanden is de enige stede- 2 lijke regio in Nederland die in de volle lengte aan onze Noordzee grenst. Stad, strand en zee zijn innig met el- 9 3 kaar verbonden. De regio met als parel het Nationaal Park de Hollandse Duinen kent een grote landschap- 7 4 pelijke diversiteit. De kust, het duinlandschap, de 8 parken in de steden en het omringende landschap zijn 5 verbonden met het Groene Hart en de kassen van het Westland. De regio is dichtbebouwd en polycentrisch, 6 inwoners reizen voor werk en culturele voorzieningen dwars door gemeentegrenzen heen. 1 Wassenaar 26.101 5 Delft 102.253 2 Leidschendam-Voorburg 75.000 6 Midden-Delfland 19.244 Holland in het klein 3 Zoetermeer 124.695 7 Rijswijk 52.208 De stedelijke regio Haaglanden is Holland in het klein. 4 Pijnacker-Nootdorp 53.644 8 Westland 107.492 Van de rijke cultuurhistorie in Den Haag tot dynamiek 9 Den Haag 532.561 1 Harrie Jekkers 1. Samenvatting 5 in groeistad Zoetermeer, van de economische motor van zing en immigratie zijn zeer actueel en urgent. Nederland in het Westland tot de rust in de villawijken in Ze vragen om een proactieve houding van de overheden, de Wassenaar en van de sporen van de Romeinen in Voorburg culturele instellingen en het bedrijfsleven. De zeer diver- tot het wereldwijd bekende Delfts Blauw en ruimte-inno- se bevolking is een van de belangrijkste onderscheidende vaties in het spacelab in Delft. De regio heeft alles in huis: kenmerken van deze stedelijke regio. Den Haag is volgens Moderne architectuur van departementen, gerenommeerde de Herfindahl-index 2 de meest diverse stad van Nederland. universiteiten en hogescholen, grote innovaties in de glas- Ook Delft, Rijswijk, Zoetermeer en Leidschendam-Voorburg tuinbouw, een nationaal bestuurscentrum, internationale scoren hoog en staan in de top-20. Binnen die diversiteit is NGO’s, koninklijke paleizen en landgoederen. een grote variëteit in subculturen, opleidingsniveaus, leef- tijden, geloofsovertuigingen, samenlevingsvormen, talen, Vrede, recht en regeren inkomens en leefstijlen. Den Haag is de internationale stad van Vrede en Recht en de tweede VN-stad ter wereld. Dat maakt de stad en de regio een uitzonderlijke ontmoetingsplaats voor een steeds ver- anderende internationale gemeenschap van expats, politici, De aanwezigheid ambtenaren, wetenschappers, migranten en studenten. Den Haag is de bakermat van de democratie, waar regen- van zoveel ten het voor het zeggen hadden. En waar een eeuwenlange verbintenis is met het Huis van Oranje, koningen, konin- instellingen trekt ginnen en stadhouders, het erfgoed en de daarbij horende tradities. Den Haag speelt natuurlijk als vestigingsstad van nieuwe makers de regering en het parlement een hoofdrol in de landelijke media. Internationale vraagstukken komen er aan bod, en jong talent aan ook in de kunst en cultuur. Grote diversiteit aan bewoners Het inwoneraantal in de regio groeit en de bevolkingssa- menstelling verandert in rap tempo. Vergroening, vergrij- 2 Die de kans aangeeft dat twee willekeurige personen tot een andere groep behoren 1. Samenvatting 6 Kunst en cultuur stevig geworteld Een omvangrijke groep culturele organisaties die reeds lan- digd, waarbij de nadruk ligt op de dans, muziek, theater, ge tijd bestaat en daardoor diepgeworteld is in stad en regio musea, hedendaagse kunst en film, in deze stedelijke regio vormen de top van onze culturele sector. Voorbeelden zijn het zijn alle ketens (in potentie) aanwezig. De Cultuurankers en Residentie Orkest (1904), het Nederlands Dans Theater (1959) andere (informele) platforms spelen hierin een verbindende en Meermanno als oudste boekenmuseum ter wereld. Deze rol, ook tussen instellingen en wijken. topinstellingen zijn zich altijd blijven vernieuwen en hebben zich steeds weer opnieuw weten te verhouden tot de verande- Talentontwikkeling, cultuureducatie en maakklimaat ringen in de samenleving. Zij waren en zijn relevant. De aanwezigheid van zoveel (top)instellingen trekt nieu- we makers en jong talent aan. Samen met het grote aantal beeldende kunstenaars, vormgevers, musici, schrijvers en dansers is Den Haag in deze stedelijke regio de hoofdstad Er ontstaat steeds van makers, artistieke platforms, experimenten, kleinscha- meer kruisbestuiving tussen top en basis… Daarnaast kennen Den Haag en de andere gemeenten een fijnmazig netwerk van grote en kleine culturele instellingen die de hartslag van de directe omgeving voelen en daarop in (willen) spelen. Denk aan jonge en oudere culturele orga- nisaties, tijdelijke initiatieven, amateurverenigingen en makers. Er ontstaat steeds meer kruisbestuiving tussen top en basis, tussen cultuursector en buurt en tussen kunst en cultuur en andere maatschappelijke domeinen. In het rijke ecosysteem zijn alle cultuurdisciplines goed vertegenwoor- Kabk: Koninklijke academie voor beeldende kunsten 1. Samenvatting 7 Uitdagingen, kansen en proeftuinen Wij zien drie ontwikkelingen waarin wij willen samenwer- ken met het ministerie van OCW en de landelijke cultuur- fondsen met als doel de sector, de makers en het publiek en daarmee de regio nog verder te versterken en te profileren als dé regio waar je moet zijn voor een compleet, rijk, inno- vatief cultureel leven. Bij deze drie proeftuinen baseren wij ons op de grootste opgaves waar de culturele sector in de komende jaren voor staat: 1. Cultuuranker-methodiek naar de regio De veranderingen in de samenleving en de grote diversiteit Nest; Language is the only homeland foto: Jhoeko lijken nergens zo complex en uitdagend als in deze stedelijke regio. Wij willen alle publieksgroepen bereiken en als sector lige productie en presentaties. actueel, urgent en maatschappelijk betrokken te blijven. Dat Onderscheidend is De Haagse Cultuuracademie, een leer- vraagt om nieuwe makers, nieuwe manieren van produce- netwerkinitiatief voor jonge professionals waarin deelne- ren en programmeren, nieuwe manieren van publieksbe- mers netwerk, kennis en expertise uitwisselen. Ook heeft nadering en wellicht zelfs nieuwe manieren van opleiden cultuureducatie een groot bereik in het onderwijs. van nieuwe makers en docenten. De vernieuwing is in gang Deze stedelijke regio onderscheidt zich natuurlijk ook door gezet, maar er is de komende jaren veel meer nodig. In de Hogeschool der Kunsten, de activiteiten die de Hoge- Den Haag werken de Cultuurankers actief en succesvol aan school ontplooit en de samenwerking tussen Hogeschool, het bereiken van nieuwe doelgroepen en nieuwe makers. overheden, culturele instellingen en universiteiten. Ook de Deze methodiek willen wij uitbreiden naar de regio als TU Delft werkt samen met culturele instellingen in de regio proeftuin. op het vlak van cultuur en technologie. 1. Samenvatting 8 2. Internationale hub voor makers en talent aansprekend (internationaal) programma op te zetten naar We streven naar een sterk creatief en innovatief makers- en het voorbeeld van Feest aan Zee, de viering van 200 jaar bad- cultuurklimaat waarmee het vestigingsklimaat voor makers, plaats. Naast Kunst & Zee zien wij thema’s als Vrede & Recht young professionals en daarmee ook bedrijven wordt ver- en Oranje. Zo is het in 2020 is het 75 jaar geleden dat sterkt. Het maakklimaat en de vele culturele organisaties dra- de Tweede Wereldoorlog eindigde en bestaan de gen bij aan de maatschappelijke en economische innovatie. Verenigde Naties 75 jaar. Wij willen in een vroeg stadium De komende jaren willen wij daarom het maakklimaat verder de thema’s samen verder verkennen zodat gemeenten en in- verbeteren, willen we meer uitwisseling tussen makers, cultu- stellingen op elkaar aansluiten en elkaar kunnen versterken. rele organisaties in de omliggende gemeenten en willen we Hierbij willen we samenwerken met de rijksoverheid (naast als culturele sector nog meer bijdragen aan innovatie en ons OCW ook andere ministeries) en de cultuurfondsen. vestigingsklimaat. In de regio zijn kennisinstellingen van Wij willen deze proeftuin verder concretiseren. internationale allure met een grote aantrekkingskracht op internationaal toptalent. De gemeente Den Haag en de Hoge- Ambities en verder! school der Kunsten werken samen middels een convenant om Als gemeenten en culturele sector in de regio Haaglanden talent te stimuleren en het vestigingsklimaat te versterken. zetten we ons op korte termijn in voor bovenstaande initia- Het bestaande convenant verbreden wij in een proeftuin naar tieven. We geloven dat wij ons hiermee als regio en cultuur- de regio. sector nog krachtiger kunnen profileren. We geloven ook dat de inzichten die voortkomen uit de proeftuinen hun waarde 3. Samenwerking en zichtbaarheid zullen hebben voor andere regio’s in ons land en een voor- Onze regio heeft fantastische culturele instellingen. Bezoe- beeld kunnen vormen voor bredere initiatieven. Zo kunnen ze kers zijn vaak aangenaam verrast omdat ze er niet van op een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van cultuur