Wakker Nederland
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
3 Redactioneel Wakker Nederland ‘Het is veelzeggend dat met Klaver de hoop bij links wederom wordt gevestigd op een persoon en niet op ideeën. Zo blijft dit politieke kamp pleisters plakken, net zoals het deed met het aantreden van Diederik Samsom als “new kid”. Links moet niet worden opgelapt, maar zich opnieuw uitvinden. Daar is meer voor nodig dan een mediahype rond een 29-jarige belofte van een splinterpartij. (…) Het wordt tijd dat links dat geheven vingertje en die dubbele moraal achter zich laat. Want rechts verdient een stevig tegen- geluid. Dat is zelfs essentieel.’ Aldus De Telegraaf op 19 mei, de dag dat haar eigen hoofdre- dacteur wegens doorgeslagen marktwerking aan de kant werd gezet en de redactie zich van pure schrik tot de journalistenvakbond wendde voor hulp. Wie moet zich hier nu opnieuw uitvinden? Misschien zou links er beter aan doen dat heruitvinden voorlopig eens achterwege te laten. Samenwerking tussen partijen is goed en belangrijk, maar er zijn goede plannen en leuke mensen genoeg. Dicht bij de verlangens blijven van de bevolking die overduide- lijk spreken uit protesten tegen topsalarissen, marktwerking in de zorg of management- cultuur in het onderwijs. Of door nu eindelijk eens het gedachtegoed van Piketty in de praktijk te brengen. Juist links moet zich de volstrekt ontoereikende belasting op kapitaal aanrekenen, vindt Bas Jacobs. De herverdeling via de inkomstenbelasting is nodig, maar zonder vermogens te belasten blijft de inkomensongelijkheid op het huidige niveau. Paul de Beer vraagt zich af of je de armoede niet helemaal kunt uitbannen. Het basisinkomen klinkt mooi, maar lijkt op de korte termijn weinig reëel, dus misschien zijn er andere concrete maatrege- len denkbaar. En willen we eigenlijk wel leven in een wereld waar multinationals nauwelijks belas- ting betalen? Het levert ons niets op, terwijl ontwikkelingslanden de dupe zijn. Daarom moet de PvdA nu dan toch eindelijk het woord bij de daad voegen en een einde maken aan Nederland belastingparadijs, schrijft Roos van Os. Evenmin is het verstandig om onze rechtsstaat uit handen te geven aan datzelfde grootkapitaal. Zolang het idee van private arbitragetribunalen niet van de baan is, zal Agnes Jongerius TTIP dus blokkeren. Het is de keuze tussen de scherpe liberale randjes eraf halen en de confrontatie aan- gaan. In een tijd dat zelfs de journalisten van de krant van wakker Nederland niet meer zonder de NVJ kunnen, lijkt er meer dan genoeg ruimte voor dat laatste. S& D Jaargang 72 Nummer 3 Juni 2015 4 Column Partij van de Werkelijkheid Door Tom Eijsbouts eerder dat het dient om de eigen achterban Redacteur S&D zich te laten wentelen in de illusie dat men de werkelijkheid ‘in de regio’ kan opvangen. Dat is aantrekkelijk en verleidelijk voor de kiezers, Volgens sommige denkers leven wij in ver- maar onver antwoordelijk. Verantwoordelijke schillende werelden tegelijk die los van elkaar politici betrekken mensen zo nodig tegen hun bestaan. Die theorie is niet helemaal uit de wil bij de werkelijkheid om die tot een gedeel- lucht gegrepen, want ze klopt met een erva- de werkelijkheid te maken. Je kunt de kiezers ring die iedereen weleens heeft. Ik had de er- jarenlang vrijwaren van de noodzaak om te varing in ieder geval op 17 juli vorig jaar toen beseffen in welke werkelijkheid ze leven, en de MH17 uit de lucht werd geschoten. De vre- dat kan zelfs electoraal goed uitwerken, maar dige, perfect geregelde en welvarende wereld uiteindelijk zet het die kiezers alleen op steeds van het internationale vliegtoerisme kreeg grotere achterstand. een tik van de tien kilometer lager gelegen we- Mij dunkt dat de Nederlandse kiezers, afge- reld van oorlogsgeweld, chaos en miserie. Een zien van de Griekse, op het ogenblik Europees extreem geval: hoe ver kunnen werelden uit gezien het verst van de werkelijkheid af staan. elkaar liggen? Dat die werelden los van elkaar De Grieken worden er zeer binnenkort met de bestaan, bleek een illusie. De schok was juist haren bijgesleept, als Tsipras hun ten slotte de dat ze, hoe verschillend en hoe geïsoleerd ook, waarheid moet vertellen. Overigens heb ik er zo op elkaar konden botsen. zelf nog steeds vertrouwen in dat het hem lukt. We leven in vele werelden. Maar onze wer- Dan blijven wij als laatste over. kelijkheid ontstaat voor een groot deel juist Welke is de meest realistische bevolking in uit contacten tussen verschillende werelden. de EU op dit moment? De Duitse natuurlijk, en De economische wetenschap leert dat we voor niet als gevolg van haar welvaart, maar van het welvaart en ontwikkeling afhankelijk zijn van verantwoordelijke optreden van haar politieke die contacten die wederzijdse meerwaarde leiders. kunnen bieden. In niet- economische ver- De PvdA is een van de weinige overgebleven houdingen is die meerwaarde er ook, al is ze volkspartijen die het als deel van hun roeping minder eenvoudig te zien en te vinden. Maar hebben uiteenlopende werelden met elkaar te voordeel is er altijd, mits de werelden niet verbinden. Het is een volkspartij waarvoor ‘het krampachtig van elkaar geïsoleerd worden ge- volk’ niet een nationale, homogene groep is die dacht, zoals bleek in het extreme geval van de haar verleden en haar heden koestert, zoals het MH17. Dan is er alleen een ontzaglijke dreun. volk van de VVD, maar een op de toekomst ge- Alle asielzoekers buiten onze grenzen af te richte samenleving die uit meerdere werelden vangen betrekt de VVD het standpunt dat je bestaat, zowel binnen als buiten ons land, en werelden van elkaar kunt en moet scheiden. die midden in de volle werkelijkheid staat. Dat standpunt is niet realistisch, maar dat is Dat is een veel lastiger roeping, maar wel niet het ergste. Zelf dacht ik eerst dat het be- een die op den duur meer te bieden heeft en doeld was als een voorzetje naar de benarde die het verdient met meer eenvoud en overtui- coalitiepartner, die zich daartegenover goed ging te worden uitgedragen dan soms gebeurt. zou kunnen profileren. Maar nu geloof ik Partij van de Werkelijkheid. S& D Jaargang 72 Nummer 3 Juni 2015 5 Hoe moet kapitaalinkomen worden belast? De Nederlandse belastingheffing op kapitaalinkomen is een fiscaal curiosum dat iedere economische logica ontbeert. Het is daarom wenselijk een vlak tarief voor sparen, beleggen, eigen huis, pensioen en onderneming in te voeren. Om onverdiend inkomen te belasten kan verder de ozb en erfenisbelasting omhoog. BAS JACOBS Hoogleraar economie en overheidsfinanciën aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarnaast verbonden aan het Tinbergen Instituut Met een baanbrekend boek heeft de Franse heid legde ook een vermogensbelasting op van econoom Piketty (2014) de maatschappelijke 0,7 % over vermogens boven 200.000 gulden. discussie over de belastingheffing op ver- In 2001 is het boxenstelsel ingevoerd mogen (‘kapitaal’) aangezwengeld. Al eerder waarbij de inkomstenbelasting over rente en waren politici in Den Haag tot de conclusie dividend is afgeschaft, evenals de oude ver- gekomen dat het tijd is voor een fundamen- mogensbelasting. Daarvoor in de plaats is de tele belastingherziening. In een Kamerbrief vermogensbelasting in box 3 ingevoerd van heeft staatssecretaris Wiebes namens het 1,2 % over vermogens groter dan de vrijstelling kabinet ideeën voor een belastinghervorming van ongeveer € 20.000 per belastingplichtige.2 gelanceerd (Tweede Kamer, 2014–15). In navol- Internationaal bezien is het Nederlandse ging van Piketty bepleiten de meeste linkse belastingstelsel een fiscaal curiosum, want politieke partijen (PvdA, GroenLinks en SP) vrijwel nergens ter wereld blijven vermogens- invoering van een progressieve vermogensbe- inkomsten uit sparen en beleggen onbelast. lasting. Daarnaast willen zij werkelijk genoten Het eigen huis en het pensioen zijn onderge- vermogenswinsten gaan belasten in box 3 van bracht in box 1 voor arbeidsinkomen. Voor de de inkomstenbelasting. aandeelhouder met een aanmerkelijk belang In 2001 vond de laatste fundamentele belas- is box 2 ontworpen. tingherziening in Nederland plaats. Daarvoor In 2010 is ook het regime voor de erfbe- werden dividend en rente op huishoudniveau lasting ingrijpend gewijzigd. Het aantal ta- belast onder progressieve tarieven op arbeids- riefschijven ging terug van zeven naar twee, inkomen, die opliepen tot 60 %. Particuliere waarbij de tarieven, die opliepen tot 68 %, fors vermogenswinsten waren onbelast.1 De over- zijn verlaagd tot maximaal 40 %. Daarnaast S& D Jaargang 72 Nummer 3 Juni 2015 6 HET NIEUWE BELASTINGSTELSEL: EEN SCHOT VOOR DE BOEG Bas Jacobs Hoe moet kapitaalinkomen worden belast? is het aantal tariefgroepen verkleind van pelijke discussie ingevoerd. Datzelfde geldt drie naar twee. Ook zijn de vrijstellingen voor de verlaging van de erfbelasting onder voor partners en kinderen fors verhoogd. het kabinet-Balkenende-IV, onder leiding van Bovendien kreeg een aantal aanzienlijke las- staatssecretaris Jan Kees de Jager en eveneens tenverlichtingen vorm bij de overgang van met steun van de PvdA. familiebedrijven. Het is merkwaardig dat de PvdA zulke Het kabinet-Rutte II heeft een begin ge- grote politieke verantwoordelijkheid heeft maakt met het verminderen van de fiscale genomen voor ingrepen die het belasting- bevoordeling van het eigen huis en het pensi- stelsel slechter hebben gemaakt. Door deze oensparen. Sinds januari 2013 kan alleen nog ingrepen kunnen de sociaal-democratische rechtvaardigheidsdoelen alleen tegen veel hogere economische kosten worden gerea- liseerd. Het gevolg is dat de samenleving óf Sinds 2001 is er van de PvdA meer ongelijkheid moet tolereren