Türkiye Cumhuriyeti Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dali
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ RADYO TELEVİZYON SİNEMA ANABİLİM DALI TV DİZİSİ SEYİRCİLERİNİN ADALET ANLAYIŞLARI: 3 POPÜLER DİZİNİN İZLEYİCİLERİ ÜZERİNE NİCEL BİR ARAŞTIRMA Yüksek Lisans Tezi Muslu Caner NEZİR Ankara - 2019 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ RADYO TELEVİZYON SİNEMA ANABİLİM DALI TV DİZİSİ SEYİRCİLERİNİN ADALET ANLAYIŞLARI: 3 POPÜLER DİZİNİN İZLEYİCİLERİ ÜZERİNE NİCEL BİR ARAŞTIRMA Yüksek Lisans Tezi Muslu Caner NEZİR Tez Danışmanı Dr. Öğretim Üyesi Engin SARI Ankara - 2019 ÖNSÖZ Bu çalışma, hem Türkiye'de iletişim çalışmaları alanındaki, hem de alanda etkinlik gösteren öğrencilerden biri olarak kendimdeki eksiklikler hakkında kaygılanırken, eksikliklerime rağmen alana duyduğum ilgi sayesinde bazı katkılar yapabileceğimi düşündüğüm bir dönemde gerçekleştirildi. Söz konusu dönem aynı zamanda, alana katkı yapmak konusunda hem dışsal koşullardan, hem de yine dışsal boyutları olan kişisel nedenlerden dolayı arzu ettiğim şekilde çalışamadığım bir dönem oldu. Bu dönemde, alandaki çalışmalarımı devam ettirebilmem konusunda bana her zaman olduğu gibi yol gösteren hocam ve danışmanım Dr. Öğretim Üyesi Engin Sarı'ya, danışmanım aracılığıyla verdiği araştırma fikirleriyle içinde bulunduğum dar alanda yaratıcı bir kanal açmama yardım eden Dr. Öğretim Üyesi Çağla Karabağ Sarı'ya, çalışmam süresince yardım ve desteklerini esirgemeyen ailem ve arkadaşlarıma teşekkür ederim. Sevgili annem Zeliha Hanım'a da tüm süreçte yanımda olduğu için, ayrıca teşekkür ederim. Her işimde olduğu gibi, bu çalışmayı da onun desteğiyle tamamladım. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................................ I TABLO LİSTESİ ...................................................................................................................................... IV GİRİŞ ...................................................................................................................................................... 1 TELEVİZYON VE DİZİLER .................................................................................................................................. 1 SEYİRCİLER VE ADALET.................................................................................................................................... 4 1. KAVRAMLAR, DÜŞÜNCELER VE VERİ ALANI ................................................................................... 7 1.1. "İZLEYİCİ" ÜZERİNE .......................................................................................................................... 7 1.2. ADÂLET ANLAYIŞI VE ADÂLETİN GÖRELİLİĞİ ......................................................................................... 11 1.2.1. Suç ve Ceza Kavramları Üzerine Düşünmek: Hukuk İçi- Hukuk Dışı Adalet İkilemi ........... 12 1.2.2. "Suç ve Ceza" Üzerine Düşünmek: Bireysel Suç - Toplumsal Suç ...................................... 17 1.2.3. Cezanın Amacı: Öç Almak - Suçtan Caydırmak ................................................................. 21 1.3. ÜÇ POPÜLER DİZİ VE SEYİRCİLERİ....................................................................................................... 23 1.3.1. Dizilerin Seçimi ................................................................................................................. 23 1.3.2. Yaklaşım ve Teknik ........................................................................................................... 26 2. BULGULAR: GENEL GÖRÜNÜM .................................................................................................... 32 2.1. GRUPLANDIRILAN VERİLER ............................................................................................................... 32 2.2. ÇUKUR DİZİSİ GENEL GÖRÜNÜM ....................................................................................................... 33 2.2.1. Çukur Demografik Dağılım ............................................................................................... 33 2.2.2. Çukur Medya Kullanım Düzeyleri ...................................................................................... 36 2.2.3. Çukur ve Adalet Soruları ................................................................................................... 41 2.2.3.1. Çukur'un "Düşman" Kahramanı .................................................................................................. 41 2.2.3.2. Çukur Seyircisi ve Hukuk İçi Adalet ............................................................................................. 43 2.2.3.3. Çukur Seyircisi ve Islah Edici Ceza............................................................................................... 45 2.2.3.4. Çukur Seyircisi ve Suçun Toplumsallığı ....................................................................................... 46 2.3. EŞKIYA DÜNYAYA HÜKÜMDAR OLMAZ DİZİSİ GENEL GÖRÜNÜM ............................................................. 47 2.3.1. Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz Demografik Dağılım .................................................. 47 2.3.2. Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz Medya Kullanım Düzeyleri ......................................... 49 2.3.3. Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz ve Adalet Soruları ...................................................... 53 2.3.3.1. "Masa"nın Erkek Kahramanı....................................................................................................... 53 2.3.3.2. "Eşkıya" Seyircisi ve Hukuk Dışı Adalet ....................................................................................... 54 2.3.3.3. "Eşkıya" Seyircisi ve Öç Almacı Ceza ........................................................................................... 55 2.3.3.4. "Eşkıya" Seyircisi ve Suçun Toplumsallığı ................................................................................... 56 2.4. SEN ANLAT KARADENİZ DİZİSİ GENEL GÖRÜNÜM ................................................................................. 56 2.4.1. Sen Anlat Karadeniz Demografik Dağılım ........................................................................ 56 2.4.2. Sen Anlat Karadeniz Medya Kullanım Düzeyleri ............................................................... 59 2.4.3. Sen Anlat Karadeniz ve Adalet Soruları ............................................................................ 63 2.4.3.1. Eril Metnin Kadın Okuyucusu ve Kadın Kahraman ..................................................................... 63 2.4.3.2. S.A.K. Seyircisi ve Duruma Göre Değişen Hukuk İçi Adalet Tercihi ............................................. 64 2.4.3.3. S.A.K. Seyircisi ve Kötü Karakter İçin Islah Edici Ceza ................................................................. 66 2.4.3.4. S.A.K. Seyircisi ve Kötü Karakterin Suçlarının Toplumsallığı ....................................................... 66 2.5. GENEL GÖRÜNÜM: GENEL BİR DEĞERLENDİRME .................................................................................. 67 2.5.1. Demografik Dağılım: Genç, Bekâr, Yüksek Eğitimli, "Düşük Gelirli" ................................. 67 2.5.2. Medya Kullanımları: Televizyon ve Dizilerin Sarsılmayan Yeri .......................................... 69 2.5.3. Adalet Soruları Üzerine: Egemen ve Muhalif Okumalar ................................................... 71 2.5.3.1. Dizi Kahramanına Dair Sorular.................................................................................................... 71 2.5.3.2. Tüm Diğer Adalet Soruları .......................................................................................................... 72 I 3. İZLEYİCİ VE ADALET: BULGULAR ................................................................................................... 77 3.1. HUKUK İÇİ VEYA HUKUK DIŞI ADALET ................................................................................................. 77 3.1.1. Çukur Dizisi ve Hukuk İçi Adalet - Hukuk Dışı Adalet ........................................................ 77 3.1.1.1. Çukur Hakkında: Suç Mahallesi mi Yoksa Adaletli Bir Mahalle mi? ............................................ 78 3.1.1.2. Çocuk İstismarcısına Cezayı Kim Kesmeli? .................................................................................. 87 3.1.1.3. Vartolu'nun Mahalleye Yaptıkları Üzerine .................................................................................. 97 3.1.1.4. Mahallenin Geleceği Hakkında ................................................................................................. 105 3.1.2. Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz Dizisi ve Hukuk İçi Adalet- Hukuk Dışı Adalet .......... 112 3.1.2.1. "Masa" Hakkında: Suçlu mu Yoksa Adaletli mi? ....................................................................... 112 3.1.2.2. Hızır Eşini Aldattığında .............................................................................................................. 120 3.1.3. Sen Anlat Karadeniz Dizisi ve Hukuk İçi Adalet - Hukuk Dışı Adalet ............................... 130 3.1.3.1. Vedat'ın Nefes'e Yaptıkları Hakkında ....................................................................................... 131 3.1.3.2. Cemil'in Tahir'den İntikam İsteği Üzerine ................................................................................. 132 3.1.3.3. Kaleli Ailesi Hakkında Düşünce ................................................................................................. 132 3.2. CEZANIN AMACI .........................................................................................................................