Quellen Zur Geschichte Der Juden in Polnischen Archiven

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Quellen Zur Geschichte Der Juden in Polnischen Archiven Quellen zur Geschichte der Juden in polnischen Archiven Im Auftrag der Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften herausgegeben von Stefi Jersch-Wenzel Bandl Ehemalige preußische Provinzen: Pommern, Westpreußen, Ostpreußen, Preußen, Posen, Grenzmark Posen-Westpreußen, Süd- und Neuostpreußen Bearbeitet von Annekathrin Genest und Susanne Marquardt Redaktion: Stefan Grob und Barbara Strenge KG- Säur München 2003 Inhalt VORWORT DER HERAUSGEBERIN XXI EINLEITUNG XXIII HINWEISE FÜR DIE BENUTZER XXXI ABKÜRZUNGSVERZEICHNIS XXXV ÜBERSICHT DER POLNISCHEN-DEUTSCHEN UND DEUTSCH-POLNISCHEN ORTSNAMEN XXXVII Teil A: Aus Findhilfsmitteln erfaßte Aktentitel 1 PROVINZ POMMERN 1 Archiwum Panstwowe w Koszalinie - Staatsarchiv Köslin (Koszalin) 1 19 Regierung Köslin (Rejencja w Koszalinie) 1 20 Landratsamt Deutsch Krone (Starostwo Powiatowe w Wakzu) 3 124 Landratsamt Flatow (Starostwo Powiatowe w Ztotowie) 4 31 Stadt Flatow (Akta miasta Zlotowa) 4 33 Stadt Köslin (Akta miasta Koszalina) 5 85 Stadt Schlochau (Akta miasta Czhichowa) 5 117 Stadt Tempelburg (Akta miasta Czaplinka) 6 37 Finanzamt Flatow (Urz^d Skarbowy w Zlotowie) 6 52 Sammlung der Restbestände: Ehemals deutsche Kirchenakten/konfessionelle Gemeinde (Poniemieckie akta koscielne/parafie i gminy wyznaniowe - zbior szczatköw zespolow) 6 52/2 Jüdische Gemeinde Beigard (Biatogard. Zydowska gmina wyznaniowa) 6 52/19 Jüdische Gemeinde Köslin (Koszalin. Zydowska gmina wyznaniowa) 6 Zweigstelle in Stolp (Slupsk) des Staatsarchivs Köslin (Koszalin) 7 6 Stadt Stolp (Akta miasta Slupska) 7 70 Katasteramt Rummelsburg (Urzad katastralny w Miastku) 8 Zweigstelle in Neustettin (Szczecinek) des Staatsarchivs Köslin (Koszalin) 8 358 Stadt Neustettin (Akta miasta Szczecinka) 8 301 Amtsgericht Ratzebuhr (S^d Obwodowy w Okonku) 9 Archiwum Panstwowe w Szczecinie - Staatsarchiv Stettin (Szczecin) 9 2 Herzoglich-Stettiner Archiv (Archiwum Ksi^zat Szczeciriskich) 10 184 Kommunal-Landtag und die Landstube von Altpommern und Kommunalstände von Neuvorpommern (Archiwum Sejmikow Krajowych Pomorza) 12 73 Oberpräsidium von Pommern in Stettin (Naczelne Prezydium Prowincji Pomorskiej w Szczecinie) 12 92 Regierung Stettin (Rejencja Szczeciriska) 16 93 Polizeipräsidium Stettin (Prezydium Policji w Szczecinie) 22 141 Oberlandesgericht Stettin (Wyzszy Sad Krajowy w Szczecinie) 23 143 Landgericht Stettin (Sad Krajowy w Szczecinie) 24 152 Amtsgericht Massow (Sad Obwodowy w Maszewie) 24 1167 Amtsgericht Regenwalde (Sad Obwodowy w Resku) 25 V Inhalt 159 Amtsgericht Schlawe (Sad Obwodowy w Slawnie) 25 95 Landratsamt Arnswalde (Starostwo Powiatowe w Choszcznie) 25 97 Landratsamt Beigard (Starostwo Powiatowe w Bialogardzie) 25 100 Landratsamt Greifenberg (Starostwo Powiatowe w Gryficach) 25 103 Landratsamt Kolberg (Starostwo Powiatowe w Koiobrzegu) 25 105 Landratsamt Lauenburg (Starostwo Powiatowe w L^borku) 26 107 Landratsamt Randow (Starostwo Powiatowe w Szczecinie) 26 109 Landratsamt Regenwalde in Labes (Starostwo Powiatowe w Lobzie) 26 114 Landratsamt Schievelbein (Starostwo Powiatowe w Jswidiwinie) 26 71 Domänen-Rentenämter - Restbestände (Urz^dy domenalno-rentowe - zbior szczatkow zespolöw) 27 74 Provinzial-Schulkollegium Pommern (Kolegium Szkolne Prowincji Pomorskiej w Sczcecinie) 27 190 Stadt Arnswalde (Akta miasta Choszczna) 27 186 Stadt Bahn (Akta miasta Banie) 27 187 Stadt Baldenburg (Akta miasta Biatego Boru) 28 188 Stadt Beigard (Akta miasta Bialogardu) -28 189 Stadt Berlinchen (Akta Miasta Bariinka) 28 192 Stadt Daber (Akta miasta Dobrej Nowogardzkiej) 28 465 Stadt Falkenburg (Akta miasta Zlocierica) 29 225 Stadt Fiddichow (Akta miasta Widuchowa) 29 191 Stadt Freienwalde (Akta Miasta Chociwla) 30 196 Stadt Gollnow (Akta miasta Goleniowa) 30 198 Stadt Greifenberg (Akta miasta Gryfice) 30 200 Stadt Jastrow (Akta miasta Jastrowia) 31 202 Stadt Kolberg (Akta Miasta Kolobrzegu) 31 203 Stadt Landeck (Akta miasta L?dyczka) 31 205 Stadt Leba (Akta miasta Leby) 31 228/8 Stadt Lippehne (Akta miasta Lipiany) 31 211 Stadt Neuwarp (Akta miasta Nowego Warpna) 32 194 Stadt Neuwedell (Akta miasta Drawna) 32 199 Stadt Nörenberg (Akta miasta Inska) 32 213 Stadt Pollnow (Akta miasta Polanowa) 32 228/5 Stadt Bad Polzin (Akta miasta Potczyna Zdroju) 32 195 Stadt Preußisch Friedland (Akta miasta Debrzna) 32 212 Stadt Ratzebuhr (Akta miasta Okonka) 33 215 Stadt Regenwalde (Akta miasta Reska) 33 207 Stadt Rummelsburg (Akta miasta Miastka) 34 222 Stadt Bad Schönfließ Nm. (Akta miasta Trzcinska Zdroju) 34 221 Stadt Schievelbein (Akta miasta Swidwin) 34 210 Stadt Soldin (Akta miasta Mysliborza) 35 218 Stadt Stargard i. Pom. (Akta miasta Stargard Szczecinski) 35 220 Stadt Swinemünde (Akta miasta &winoujscie) 35 223 Stadt Wangerin (Akta miasta W^gorzyno) 36 216 Stadt Zanow (Akta miasta Sianowa) 36 237 Innungen Arnswalde (Cechy miasta Choszczna) 36 256 Innungen Kolberg (Cechy miasta Kolobrzegu) 36 314 Generaldirektion der Seehandlungssozietät in Stettin (Generaina Dyrekcja Zwiazku Handlu Morskiego w Szczecinie) 36 36 Evangelisches Konsistorium Stettin (Konsystorz [Ewangelicki] Szczecinski) 36 138 Jüdische Gemeinden in Pommern (Gminy zydowskie Pomorza Zachodniego) 37 VT Inhalt 138/1 Synagogengemeinde Baldenburg (Gmina zydowska w Bialym Borze) 37 138/2 Synagogengemeinde Bublitz (Gmina zydowska w Bobolicach) 37 138/3 Synagogengemeinde Schlochau (Gmina zydowska w Czluchowie) 38 138/4 Synagogengemeinde Preußisch Friedland (Gmina zydowska w Debrznie) 39 138/5 Synagogengemeinde Kallies (Gmina zydowska w Kaliszu Pomorskim) 39 138/6 Synagogengemeinde Kolberg (Gmina zydowska w Kolobrzegu) 40 138/7 Synagogengemeinde Köslin (Gmina zydowska w Koszalinie) 40 138/8 Synagogengemeinde Stargard (Gmina zydowska w Stargardzie Szczecinskim) 40 138/9 Synagogengemeinde Stettin (Gmina zydowska w Szczecinie) 41 138/10 Synagogengemeinde Swinemünde (Gmina zydowska w Swinoujsciu) 41 138/11 Synagogengemeinde Wollin (Gmina zydowska w Wolinie) 42 138/12 Synagogengemeinde Flatow (Gmina zydowska w Ztotowie) 43 [o. Sign.] Duplikate der Personenstandsregister in den Kreisgerichten (Duplikaty ksi^g metrykalnych w sadach obwodowych) 43 12 Nachlaß Martin Wehrmann (Spuscizna Martina Wehrmanna) 44 16 Manuskripte und Nachlässe (Re.kopisy i spuscizny) 44 17 Familienarchiv von Dewitz-Wussow (Archiwum rodu Dewitz-Wussow) 44 18 Familienarchiv von Dewitz-Messow (Archiwum rodu Dewitz-Messow) 45 78 Staatsarchiv Stettin (Archiwum Panstwowe w Szczecinie) 45 Zweigstelle in Landsberg/Warthe (Gorzöw Wielkopolski) des Staatsarchivs Stettin (Szczecin).. 45 82 Landratsamt Friedeberg/Nm. (Starostwo Powiatowe w Strzelcach Krajenskich) 46 202 Stadt Betsche (Akta miasta Pszczewa) 46 203 Stadt Brätz (Akta miasta Brojce) 46 182 Stadt Driesen (Akta miasta Drezdenka) 47 30 Stadt Landsberg/Warthe (Akta miasta Gorzowa Wielkopolskiego) 48 204 Stadt Meseritz (Akta miasta Mi^dzyrzecza) 50 185 Stadt Schwerin/Warthe (Akta miasta Skwierzyny) 50 241 Stadt Tirschtiegel (Akta miasta Trzciela) 51 67 Superintendentur Landsberg/Warthe (Superintendentura w Gorzowie Wielkopolskim) 51 110 Synagogen-Gemeinde Friedeberg/Nm. (Akta gminy Zydowskiej w Strzelcach Krajenskich) 51 PROVINZEN OSTPREUSSEN UND WESTPREUSSEN SOWIE PROVINZ PREUSSEN 52 Archiwum Panstwowe w Gdansku - Staatsarchiv Danzig (Gdaiisk) 53 8 Kriegs- und Domänenkammer Marienwerder (Kamera Wojenna i Domen w Kwidzynie) 54 6 Oberpräsidium der Provinz Westpreußen in Danzig (Naczelne Prezydium Prowincji Prus Zachodnich w Gdansku) [Teil 1] 55 7 Oberpräsidium der Provinz Westpreußen in Danzig (Naczelne Prezydium Prowincji Prus Zachodnich w Gdansku) [Teil 2] 56 9 Regierung Danzig (Rejencja w Gdansku) 56 10 Regierung Marienwerder (Rejencja w Kwidzynie) 56 1 Amt Marienwerder (Zarzad Okr^gu w Kwidzynie) 58 49 Domänenrentamt Berent (Krölewski Urz^d Domenalno-Rentowy w Koscierzynie) 58 VII Inhalt 58 Domänenrentamt Neustadt (Westpr.) (Krölewski Urzad Domenalno-Rentowy w Wejherowie) 58 63 Domänenrentamt Stuhm (Krölewski Urzad Domenalno-Rentowy w Sztumie) 58 65 Domänenrentamt Tiegenhof (Krölewski Urzad Domenalno-Rentowy w Nowym Dworze Gdariskim) 58 66 Domänenrentamt Brück-Zoppot (Krölewski Urzad Domenalno-Rentowy w Sopocie) 58 300,92 Senat und Kommissionen der Freien Stadt Danzig, napoleonische Zeit (Senat i komisje Wolnego miasta Gdariska) 59 260 Senat der Freien Stadt Danzig (Senat Wolnego Miasta Gdarisk) 60 14 Polizeipräsidium Danzig (Prezydium Policji w Gdansku) 60 264 Haupttreuhandstelle Ost. Treuhandstelle Danzig-Westpreußen (Gtowny Urzad Powierniczy Wschöd, Urzad Powierniczy Gdansk-Prusy Zachodnie) 60 33 Landratsamt Marienwerder (Starostwo Powiatowe w Kwidzynie) 60 39 Landratsamt Preußisch Stargard (Starostwo Powiatowe w Starogardzie Gdanskim) 61 1632 Landratsamt Preußisch Stargard (Starostwo Powiatowe w Starogardzie) 61 506 Stadt Berent (Akta miasta Koscierzyny) 61 300/RR Magistrat der Stadt Danzig (Magistrat miasta Gdanska) 62 300/C Danziger Gewerke/Zünfte (Cechy gdanskie) 62 300/58 Wette - Polizei- und Handelsangelegenheiten (Weta - sprawy policyjno-handlowe) 62 369/2 Magistrat der Stadt Elbing (Magistrat Miasta Elbl^ga) 63 508 Stadt Marienburg (Akta miasta Malborka) 63 504 Stadt Mewe (Akta miasta Gniewa) 64 522 Stadt Preußisch Stargard (Akta miasta Starogardu Gdanskiego) 64 519 Stadt Putzig (Akta miasta Pucka) 64 495 Stadt Tolkemit (Akta miasta Tolkmicka) 64 900 Gemeinde Thiergart (Akta wsi Zwierzno) 65 372 Einwohnermeldeamt/Polizeiregistratur in Elbing (Urzad Meldunkowy w Elbl^gu) 65 97 Oberlandesgericht Marienwerder (Wyzszy Sad Krajowy w Kwidzynie) 66 505 Fleischer-Zunft in Mewe (Akta cechu rzezniköw w Gniewie) 66 1497 Personenstandsregister der jüdischen
Recommended publications
  • Polish National Identity Under Russian, Prussian, and Austro
    Three Paths to One State: Polish National Identity under Russian, Prussian, and Austro- Hungarian Occupation after 1863 Research Thesis Presented in partial fulfillment of the requirements for graduation with research distinction in the undergraduate colleges of The Ohio State University by Adam Wanter The Ohio State University June 2012 Project Advisor: Professor Jessie Labov, Department of Slavic and East European Languages and Cultures 2 Table of Contents: Introduction 1 Section One: Background 7 Section Two: Composition 15 Section Three: Imperial History 22 Section Four: Political Ideologies and Political Figures 37 Conclusion 50 Bibliography 54 i Illustrations: Figure 1, map of Russian Poland 8 Figure 2, map of Austrian Poland 10 Figure 3, map of Prussian Poland 11 ii Introduction After over 100 years of foreign occupation by three different powers, a common Polish national identity was able to emerge and unite the three partitioned areas. How was this possible? What conditions existed that were able to bring together three separate and distinct areas together? This thesis will look into the development of Polish national identity in the three partitioned areas of Poland during the late 19th and early 20th centuries and in particular the role that imperial policy played in its formation. The purpose of this thesis is to carry out a comparative study of the three partitioned areas of Poland between roughly 1863 and the outbreak of World War I. Specifically, the thesis compares the effects of the three Imperial powers on the economic landscape of each region, as well as the environment in which Polish political thought, specifically different forms of Polish nationalism, emerged, analyzing how that environment help contribute to its development.
    [Show full text]
  • German Research Strategies and Sources for Eastern Provinces: Pomerania, Posen, Brandenburg, West Prussia, East Prussia, Silesia
    German Research Strategies and Sources for Eastern Provinces: Pomerania, Posen, Brandenburg, West Prussia, East Prussia, Silesia Careen Barrett-Valentine, AG® ALWAYS START WITH GAZETTEERS • www.meyersgaz.org Digitized Meyer’s gazetteer online o German Empire jurisdictions are at the top of the entry page. o Click on map to see historical map. Click on “Toggle Historical Map” to see modern map. o Tutorial available soon www.familysearch.org/wiki/en/”How_to”_Guides_for_International_Research • www.kartenmeister.com Gazetteer of German Empire locations not in modern Germany. o Scroll downenter “German City Name”Choose entry o Modern Polish province name provided. Use GoogleMaps for other Polish jurisdictions. o Note “Lutheran Parish”, “Catholic Parish”, and “Civil Registry”. GENERAL RESOURCES: These resources should be used for research in all of the eastern provinces. • www.familysearch.org Germany records databases o “Search””Records”Click on Europe on the mapChoose “Germany” o Read list of “Indexed Historical Records” AND “Image Only Historical Records” o Browse ALL databases. Indexes are sometimes incomplete and always only as good as the indexer. • www.baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradziad.php?l=en The PRADZIAD Database o Enter locality”Search”Scroll down”more” o Note dates, record type, and archive. Use GoogleTranslate for “remarks”. • www.szukajwarchiwach.pl Polish “Archival resources online” o Search for digitized and non-digitized records o Tutorial, www.familysearch.org/wiki/en/Poland_”How_to”_Guides “Polish State Archives Online” • www.lostshoebox.com “Online Records for Poland” o Right side“Countries””Online Records for Poland” o The map shows you which websites to use. The list below the map describes the websites.
    [Show full text]
  • GIG) of Eastside Genealogical Society Some Sites May Require Translation
    GERMAN ONLINE RESOURCES (links current as of November 2015)(last updated Jun 2021) German Interest Group (GIG) of Eastside Genealogical Society Some sites may require translation. See the Translation Help links on the GIG website. For additions or corrections, please to send an email with details to GIG at [email protected] General Research: http://home.ancestry.com/ Ancestry.com Most-used genealogy data subscription site https://www.ancestry.com/wiki/index.php?title=Main_Page Ancestry.com WIKI Wiki for Ancestry.com site www.familysearch.org FamilySearch The Family History Library website https://www.familysearch.org/wiki/en/Germany_Genealogy Germany Genealogy https://www.familysearch.org/search/collection/location/1927074?region=Germany The Family Search - Germany research webpage Links to Learning courses, FamilySearch Wiki, Current Indexing Projects, Indexed Historical Records, Image-Only Historical records by collection, Catalog Material, etc. www.rootsweb.ancestry.com Rootsweb The oldest and largest free genealogical community www.usgenweb.org US GenWeb Information for almost every county in the US; content is highly variable http://www.cyndislist.com/ Cyndi's List Links for family history http://www.stevemorse.org/ One-Step Webpages Tools for finding and aiding a variety of record research www.kcls.org/ King County Library System Premium DBs under Learning & Research tab. Ancestry Library Edition available only on site. Other genealogical DBs accessible from home with card http://www.spl.org/library-collection/articles-and-research/genealogy Seattle Public Library With library card you can view some of their genealogy databases at home www.wikipedia.org (in 14 languages) Wikipedia Free, collaboratively written online encyclopedia www.ngw.nl Heraldry of the world Civic heraldry only i.e.
    [Show full text]
  • Lds Film List for Polish Towns with Jewish Records
    LDS FILM LIST FOR POLISH TOWNS WITH JEWISH RECORDS District Contains (Warszaw Jewish and a Only) Prov Type Year(s) Film # Status Data Source Christian Records Location Aleksandrow Lodzki Alternate Town name LO BMD 1826-1844 678,740 LA, DO Contact us LO BMD 1845-1857 678,741 LA, DO Contact us LO BMD 1858-1865 678,742 LA, DO Contact us LO BMD 1866-1870 766,346 LA, DO Contact us LO BMD 1871-1875 1,189,025 LA Contact us LO BMD 1,189,026 LA Contact us Andrzejewo Alternate Town name WA BMD 1808-1819 808,606 LA, DO,NY Contact us WA BMD 1814-1820 808,607 LA, DO,NY Contact us WA BMD 1819-1825 808,608 LA, DO,NY Contact us WA BMD 1826-1838 808,614 LA, DO, NY Complete WA BMD 1839-1850 808,615 LA, DO, NY Complete WA BMD 1851-1859 808,616 LA, DO, NY Contact us WA BMD 1826-1836 810,589 DO Complete WA BMD 1838-1859 810,590 DO Complete Annopol Alternate Town name LU D 1828-1843 681,139 DO In-Progress Shtetl CO-OP LU B 1826-1836 681,139 DO Complete Shtetl CO-OP LU M 1826-1855 681,139 DO In-Progress Shtetl CO-OP LU B 1856-1883 1,808,842 LA In-Progress Shtetl CO-OP LU M 1844-1849, 1856-1857 1,808,842 LA In-Progress Shtetl CO-OP LU D 1856-1865 1,808,843 LA In-Progress Shtetl CO-OP LU M 1857-1880 1,808,843 LA Complete Shtetl CO-OP Babiak Alternate Town name PO BMD 1826-1859 810,118 DO In-Progress Shtetl CO-OP Babimost Alternate Town name Bomst ZI Admin 1894-1899 474,923 In-Progress Shtetl CO-OP ZI Poor 1847-1849 474,923 In-Progress Shtetl CO-OP ZI Fam 1847-1899 474,924 In-Progress Shtetl CO-OP ZI Fam 1848-1916 474,931 In-Progress Shtetl CO-OP ZI B 1817-1847
    [Show full text]
  • Village German
    Village Polish, Lithuanian, Village German (Village today), Powiat today, Woiwodschaft today, Country North East Russian County German Province German Abelischken/Ilmenhorst (Belkino), Pravdinsk, Kaliningrad, German Empire (Russia) 542529 213708 Белкино Gerdauen Ostpreussen Ablenken (Oplankys), , Taurage, German Empire (Lithuania) 551020 220842 Oplankys Tilsit Ostpreussen Abschermeningken/Almental (Obszarniki), Goldap, Warminsko‐Mazurskie, German Empire (Poland) 542004 220741 Obszarniki Darkehmen Ostpreussen Abschwangen (Tishino), Bagrationovsk, Kaliningrad, German Empire (Russia) 543000 204520 Тишино Preussisch Eylau Ostpreussen Absteinen (Opstainys), Pagegiai, Taurage, German Empire (Lithuania) 550448 220748 Opstainys Tilsit Ostpreussen Absteinen (W of Chernyshevskoye), Nesterov, Kaliningrad, German Empire (Russia) 543800 224200 Stallupoenen Ostpreussen Achodden/Neuvoelklingen (Ochodno), Szczytno, Warminsko‐Mazurskie, German Empire (Poland) 533653 210255 Ochódno Ortelsburg Ostpreussen Achthuben (Pieszkowo), Bartoszyce , Warminsko‐Mazurskie, German Empire (Poland) 541237 203008 Pieszkowo Mohrungen Ostpreussen Adamsdorf (Adamowo), Brodnica, Kujawsko‐Pomorskie, German Empire (Poland) 532554 190921 Adamowo Strasburg I. Westpr. Westpreussen Adamsdorf (Maly Rudnik), Grudziadz, Kujawsko‐Pomorskie, German Empire (Poland) 532440 184251 Mały Rudnik Graudenz Westpreussen Adamsdorf (Sulimierz), Mysliborz, Zachodniopomorskie, German Empire (Poland) 525754 150057 Sulimierz Soldin Brandenburg Adamsgut (Jadaminy), Olsztyn, Warminsko‐Mazurskie, German
    [Show full text]
  • Zu Den Nationalitätenverhältnissen in Westpreußen Vor Ausbruch Des Ersten Weltkrieges Von Stefan Hartmann
    Zu den Nationalitätenverhältnissen in Westpreußen vor Ausbruch des Ersten Weltkrieges von Stefan Hartmann Grundlage des Beitrags ist ein bisher von der Forschung nicht berücksichtig- ter Bericht über „Deutsche und Polen im Lichte der Statistik", Berlin 1916, herausgegeben vom Königlich Preußischen Statistischen Landesamt1. Seine Angaben beruhen vor allem auf der Volkszählung vom 1. Dezember 1910 und den bisweilen zum Vergleich angeführten statistischen Erhebungen der Zähl- jahre 1890, 1900 und 1905. Obwohl sich die Begriffe Nationalität und Mutter- sprache nicht völlig decken2, wird diese bei den oben genannten Volkszählun- gen doch als statistisches Kriterium benutzt. Bislang gänzlich unbetrachtet sind die Ergebnisse der Berufs- und Betriebszählung von 1907 in den städti- schen Bezirken der Provinz Westpreußen im Hinblick auf die Nationalität der Betriebsinhaber geblieben. Auf diese Erhebungen wird das besondere Augen- merk zu richten sein. Zunächst analysiert unsere Quelle die „Kopfzahl der Deutschen, Polen, Masuren und Kaschuben". Die beiden letzteren Nationalitäten wurden bei früheren Volkszählungen vielfach mit den Polen zusammengefaßt, obwohl sie durchaus eigenständigen Charakter haben. Bei den Masuren handelt es sich um die „evangelischen Einwohner Ostpreußens mit masurischer Mutterspra- che", die sich von den „polnischsprechenden Gruppen in Ostpreußen, nämlich den katholischen Ermländern polnischer Zunge ... und den meist katholi- schen Nationalpolen" unterscheiden. Ihr Siedlungsgebiet umfaßte die „ost- preußische Seenplatte" und machte etwa ein Drittel von Ostpreußen aus3. Im Gegensatz zu den ganz überwiegend in Ostpreußen beheimateten Masuren bewohnten die slawischen Kaschuben einen weitgehend geschlossenen Sied- lungsraum vor allem in den westpreußischen Kreisen Karthaus, Neustadt und Putzig, wo nach der Völkszählung von 1905 ihr Anteil an der Gesamtbevölke- rung 31,9, 31,04 und 69,45 Prozent betrug.
    [Show full text]
  • Spis Treści • Contents • Inhaltsyerzeichnis
    SPIS TREŚCI • CONTENTS • INHALTSYERZEICHNIS WPROWADZENIE 7 INTRODUCTION 12 EINFUHRUNG 17 PAS NADMORSKI 23 • THE COASTAL BELT • KUSTENSTREIFEN W KLIMACIE MORZA I FORTOW (powiał grodzki Świnoujście) 24 • IN THE CLIMATE OF THE SEA AND FORTS (County of Świnoujście) • IM KLIMA DER SEE UND DER FORTE (Landkreis Świnoujście) Świnoujście (Swinemunde) 24 Karsibór (Kaseburg) 29 W RĘKACH POTĘŻNYCH BISKUPÓW (powiat kamieński) 31 • IN THE HANDS OF MIGHTY BISHOPS (County of Kamień Pomorski) • IN DEN HANDEN MACHTIGER BISCHHÓFE (Landkreis Kamień Pomorski) Kamień Pomorski (Cammin) 31 Kozielice (Kóseiitz) 37 Golczewo (Guizow) 38 Jarszewo (Jassow bei Kammin) 39 Świerzno (Schwirsen) 40 Słuchowo (Stuchow) 41 KRAINA U UJŚCIA REGI (powiat gryficki) 42 • THE LAND IN THE REGA MOUTH (County of Gryfice) • EIN LAND AN DER MUNDUNG DES REGA-FLUSSES (Landkreis Gryfice) Gryfice (Greifenberg in Pommern) 42 Trzebiatów (Treptow) 49 Roby (Robe) 53 Płoty (Plathe) 54 Cerkwica (Zirkwitz) 56 Trzęsacz (Hoff) 57 Karnice (Karnitz) 59 Rybokarty (Ribbekardt) 60 HANZA I SALINY (powiat kołobrzeski) 61 • THE HANSA AND THE SALT (County of Kołobrzeg) • HANSE UND SALINEN (Landkreis Kołobrzeg) Kołobrzeg (Kolberg) 62 Sarbia (Zarben) 66 Unieradz (Neurese) 66 WOKÓŁ DAWNEJ STOLICY KSIĘSTWA WOŁOGOSKO - SŁUPSKIEGO (powiat białogardzki) 67 • AROUND THE FORMER CAPITAL OF THE WOLGAST-STOLP DUCHY (County of Białogard) • Um die fruhere Hauptstadt des Wolgast-Stolp Herzogtums herum (Landkreis Białogard) Białogard .(Belgrad) 67 Tychowo (Tychów) 70 236 http://d-nb.info/1035625954 W CIENIU GÓRY CHEŁMSKIEJ,POD
    [Show full text]
  • Plan Działań Gminy I Miasta Mirosławiec W Zakresie Rozwoju Turystyki
    Plan działań Gminy i Miasta Mirosławiec w zakresie rozwoju turystyki Mirosławiec czerwiec 2018 Wstęp Do zbudowania poniższego Planu działań Gminy i Miasta Mirosławiec w zakresie rozwoju turystyki posłużyło opracowanie Strategii Marki Gminy Mirosławiec z roku 2013. Strategia w części diagnostycznej i analitycznej wyczerpuje obligatoryjny komponent badań jakościowych i ilościowych oraz konsultacji społecznych niezbędnych do określenia strategii rozwoju Gminy. Zdefiniowane w roku 2013 najważniejsze cechy dystynktywne marki Bioregion Mirosławiec, a zwłaszcza jej definicja są w istocie celami strategicznymi, wytyczającymi kierunki oczekiwanego przez mieszkańców rozwoju Gminy. Położenie i uwarunkowania administracyjne gminy Gmina i Miasto Mirosławiec jest gminą miejsko-wiejską. Należy do jednej z pięciu jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w obszar powiatu wałeckiego w województwie zachodniopomorskim. Położona jest w południowo-wschodniej części województwa jako najdalej wysunięta gmina na północny zachód powiatu. Gmina administracyjnie graniczy od wschodu z gminą wiejską Wałcz, od południa z gminą Tuczno z powiatu wałeckiego, od zachodu z gminą Kalisz Pomorski i od północy z gminą Wierzchowo, które wchodzą w skład sąsiedniego powiatu drawskiego. Od siedziby województwa zachodniopomorskiego w Szczecinie dzieli ją odległość 110 km, zaś od siedziby powiatu wałeckiego w Wałczu 28 km, od Warszawy 384 km. Siedziba władz samorządu gminnego mieści się w Mirosławcu, położonym w centralnej części gminy skupiającym wokół sołectwa, których na
    [Show full text]
  • Scots in Eastern and Western Prussia Scots in Eastern and Western Prussia 1903 Edition by Otto Schulze & Co., Edinburgh Preface and Introduction
    Scots in Eastern and Western Prussia http://studienstelleog.de/download/ScotsEWPrussia_Schulze.pdf Scots in Eastern and Western Prussia - Preface and Introduction http://studienstelleog.de/download/ScotsEWPrussia_Schulze.pdf Scots in Eastern and Western Prussia Scots in Eastern and Western Prussia 1903 edition by Otto Schulze & Co., Edinburgh Preface and Introduction Prussia - "historical region of North Preface Germany, on the Baltic," former Dedicated to the Senatus Academicus Of Aberdeen kingdom in North Europe (1701-1871) To a conscientious author the writing of a Preface never will be an agreeable task. Now that the dominant state of the German Empire A sequel to the Scots in Germany, a contribution toward the history of the Scot Abroad. work is finished, and no change of style or any additional subject matter can be introduced, all (1871-1919): formally dissolved in the shortcomings of his book arise before him enlarged and made painfully visible to the critical 1947. See also our page on Danzig, Prussia. reader as if through Röntgen rays. CONTENTS Whilst this is an experience common to all authors in a world where everything goes by approximation only, my present case is worse. I have not only to acknowledge the general human frailty, but to begin with special apologies. First, concerning the title. I am aware that the Preface and Introduction title of this volume is too narrow, but it could not very well be made longer, knowing that long Part I – The Scottish Trader (1) titles, once essential to a book, are now a fatal dowry on its way. I have therefore availed myself Part I – The Scottish Trader (2) of the very modern and highly diplomatic method of making excursions into the "Hinterland," that Part I – The Scottish Trader (3) is, to Poland proper, to Pomerania and Mecklenburg.
    [Show full text]
  • Specyfika Nazewnictwa Pojezierza Wałeckiego Jako Konsekwencja Dziejów Terenu1
    2014 SLAVIA OCCIDENTALIS 71 DOI 10.14746/SO.2014.71.9 ISSN 0081-0002 Małgorzata RUTKIEWICZ-HANCZEWSKA Poznań SPECYFIKA nazewnictwa POJEZIERZA WAŁECKIEGO JAKO KONSEKWENCJA DZIEJÓW TERENU1 Obszar Pojezierza Wałeckiego rozciąga się na północ od Noteci. Jego zachodnią i wschodnią granicę wytyczają rzeki Drawa, Płociczna oraz Gwda. To dzisiejsze tereny pograniczne dwu województw: głównie zachodniopomorskiego (południowo-wschodnia część) i w mniejszym wymiarze wielkopolskiego (północno-zachodnia część), w granicach których znajdują się miasta: Mirosławiec, Wałcz, Jastrowie oraz Tuczno i Człopa. Zasiedlanie ziemi wałeckiej – jak donoszą archeolodzy – trwało już około 10 tysięcy lat przed naszą erą, o czym świadczą liczne tzw. grodziska. Pierwsze wzmianki pisane na temat przeszłości okolic pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza, lecz są bardzo lako- niczne i nieprecyzyjne (Boras, Walczak, Wędzki 1961: 17). Niewiele wiemy także o języ- ku (dialektach), jakim posługiwali się osadnicy. Wiadomo jednak, że ziemia wałecka znaj- dował się w strefie, o którą zabiegali Pomorzanie, Brandenburgia, później Zakon Krzyżacki, i Polanie. W dawnej przeszłości była zamieszkana przez Słowian. W XIII wie- ku utraciła swoją jednolitość etniczną na rzecz osadników niemieckich z Marchii Branden- burskiej. Powtórnie w graniach wpływów polskich znalazła się w 1368 roku na mocy układu między Kazimierzem Wielkim i margrabią brandenburskim Ottonem Leniwym (Boras, Walczak, Wędzki 1961: 39). Osiadłe tu możne rody niemieckie m.in. Wedlów i Golców przyczyniały się do napływu nowej ludności niemieckiej, początkowo na obsza- ry zachodnie ziemi wałeckiej. Na przełomie XVI i XVII wieku miała miejsce wtórna ko- lonizacja niemiecka, która objęła także obszary na wschód od Wałcza. Zdaniem historyków (Boras, Walczak, Wędzki 1961: 101) była ona niesprzyjająca dla ludności polskiej, ponie- waż w tym właśnie okresie rozpoczął się proces polonizacji osadników niemieckich, odtąd skutecznie spowalniany.
    [Show full text]
  • German Cultural Policy in the Reich Province of Danzig-West Prussia: a Short Characteristic
    vol� 60/2018, pp� 142–159 DOI: 10�15804/athena�2018�60�09 www�athenaeum�umk�pl ISSN 1505-2192 GERMAN CULTURAL POLICY IN THE REICH PROVINCE OF DANZIG-WEST PRUSSIA : A SHORT CHARACTERISTIC NIEMIECKA POLITYKA KULTURALNA W OKRĘGU RZESZY GDAŃSK-PRUSY ZACHODNIE: KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA Sylwia Grochowina* — ABSTRACT — — ABSTRAKT — An important element of the ethnic and racial Ważnym filarem polityki narodowościowej policy pursued by the German occupant in the realizowanej przez okupanta niemieckiego Reich Province of Danzig-West Prussia was cul- w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie była tural policy (Kulturpolitik)� Admittedly, since the polityka kulturalna (Kulturpolitik)� Wprawdzie first days of occupation the German authorities już od pierwszych dni okupacji władze nie- attached great importance to matters of culture – mieckie przykładały ogromną wagę do spraw however, in the Nazi reality there was no cultural kultury, ale w realiach nazistowskich nie istniała policy understood as encouragement and support polityka kulturalna rozumiana jako inicjowanie offered by state authorities for independent, i wspieranie przez władze państwowe niezależnej, artistic creativity in its varied forms� The Nazis szeroko pojętej twórczości artystycznej� Naziści “controlled” culture, which played an important „sterowali” kulturą, która odgrywała ważną rolę role in the process of creating a new reality in the w procesie kreowania nowej rzeczywistości na annexed Polish territories� In the present paper, zaanektowanych polskich obszarach� W niniej- the author
    [Show full text]
  • 09 APA 50-Grunwald-29Aug+2Okt18-ENDE
    385 Berichte in der Tagespresse als wissenschaftliche Informationsquelle zu archäologischen Entdeckungen1 Andrzej Kokowski Zusammenfassung Abstract Artikel und Berichte zu archäologischen Entdeckun- Articles and reports on archaeological discoveries gen fanden und finden sich bis heute in der Tages- were and are still found in daily press. Their signi- presse. Ihre Bedeutung zeigt sich vor allem im Fall ficance can be particularly seen in the case of collec- von Sammlungen und Archiven, deren Informationen tions and archives the information of which got lost aufgrund des Zweiten Weltkrieges und seiner Folgen due to the Second World War and its consequences. verloren gingen. Am Beispiel der ehemaligen Grenz- The example of the former Grenzmark Posen (Frontier mark Posen soll der Wert solcher Fundberichte für die March of Posen) is intended to illustrate the value of heutige Forschung und die Art ihrer Erschließung dar- such find reports for today’s research and the form of gestellt werden. their development. Schon seit langem werden Berichte und Artikel in der Entwicklung der Firma. Im Jahr 1904 annoncierte man Presse als wichtige Informationsquellen zu archäolo- – unter einem leicht veränderten Namen: »Argus gischen Entdeckungen wahrgenommen. In manchen Nachrichten Bureau Max Karfunkel« – außer in den wissenschaftlichen Publikationen des 19. Jahrhunderts genannten Städten auch in Rom, Genf, Stockholm stehen sie gleichberechtigt neben der Fachliteratur.2 und Christiana (Kopenhagen). Der Markterfolg führte In der polnischen Forschung ist dieser Umstand dazu, dass die Agentur 1905 mit dem Zusatz »Aeltes- schon mehrfach übergreifend behandelt worden.3 Es tes Nachrichten-Bureau Deutschlands« annoncierte verwundert daher nicht, dass, gestützt auf speziali- und auf die Auflistung der Städte mit Zweigstellen sierte, den Pressemarkt beobachtende Büros und Ins- verzichtete.
    [Show full text]