Land van melk en boter Vanwege de bodemkwali- De molens rond teit en het lage waterpeil is het Utrechts-Hollands Kaag en Braassem veenweidegebied altijd weidegebied met koeien De polders rond de Kager Plassen en het Braassemermeer geweest. Het lag voor de behoren tot het Utrechts-Hollands veenweidegebied. Toch zien de hand om de bederfelijke kavels er hier anders uit dan elders in de regio, ze zijn ruimer en melk die dit land oplever- vierkanter. De plassen zelf hebben ook een andere geschiedenis: de, te verwerken tot langer ze zijn niet ontstaan door vervening, maar door een natuurlijk houdbare zuivelproducten. proces van oeverafslag. Windmolens moesten de zompige Vanaf de late middeleeu- veengronden en de poten van het vee drooghouden. De route wen gingen de boeren passeert een deel van de ruim dertig monumentale molens die melk verwerken tot pro- het gebied rijk is. ducten voor de handel. In die tijd was niet kaas, maar ¡ Warmond is een welvarend vorige eeuw nog tol geheven. boter het hoofdproduct. dorp aan de Kagerplassen, In de nabijheid van de weg en Deze werd in houten vaten waar ’s zomers de waterrecrea- op de droge strandwal bouw- naar de markt of boter- tie voor veel bedrijvigheid den de edelen hun landhuizen, waag in de stad gebracht zorgt. Het dorp ontwikkelde waaronder het Huys te War- en was van dermate goede zich dankzij de gunstige ligging mont. Het huidige 18e-eeuwse kwaliteit, dat ze tot in het op een strandwal, aan de oude huis kende verschillende voor- buitenland werd verhan- heer- en handelsweg tussen gangers, die tijdens de Hoekse deld. De hygiëne die voor Haarlem en Leiden. Dat de He- en Kabeljauwse twisten en de de productie van boter renweg een belangrijke verbin- Tachtigjarige Oorlog zijn ver- noodzakelijk was, maakte dingsroute was, blijkt wel uit woest. Een wit ophaalbrugge- van de Hollanders het ste- de aanwezigheid van het War- tje aan het einde van de Burg. reotype propere volkje. monder tolhek bij knooppunt Ketelaarstraat geeft toegang 77. Hier werd tot halverwege de tot het omringende park dat is © ANWB B.V. Den Haag / /5! /2% /0* /0( /2* /2( /2! /1( /3$ /3# /4$ /4% /4^ /4& /3* /4* /4( /4) /3( 1 d 4 5 .3 3. 2. /8! /7* /7^ 54 Knpt 2.0 van 2 5.2 .9 N208 04 0.5 Burgerveen 59 art 2.2 a Burgerveen 58 g v 2 Kaag-Dorp Abbenes 1.3 Rin 3.2 N443 2 mmer- 1.6 Leimuider 05 .0 e Teijlingen Sassenheim brug aart A44 Haarl 0.8 3.7 trekvVoor- 1 Oude Wetering 0.9 0.4 hout Voorhout 56 2. 25 06 7 0.7 Buitenkaag 2.2 1.7 Leimuiden 67 08 4.3 10 18 51 6 4 Warmond 2. N207 3 Noordwijkerhout Kaag 1.9 Oude N444 .6 Zuivel- 09 1.1 Kaasboerderij 2 1 Wetering boerderij . 4 Willemshoeve 2.1 Oosteinde 68 Kager 1.7 1.2 19 5 Sassenheim 21 4.0 3.6 2.3 Klinken- .4 28 berg 4 2.7 Roelofarendsveen 1.8 Huys te Warmont plassen Nieuwe 3.1 2 Wetering . 6 Voorhout 7 Zevenhuizen 5 Roelofarendsveen Warmond 26 geester Oud-Ade Zijl 40 k 76 't Joppe 1.7 29 Braassemermeer anaa .8 39 0 l 2.4 Rijpwetering Rijnsaterwoude 3.1 1.9 2. 1.3 34 0 77 3.9 Oegst- 1 .6 geest RNIJ - 0 . N445 32 5 3.0 49 3.1 33 75 Oud 4.0 1.7 81 Geiten- Poelgeest 1.4 boerderij 78 1.5 2.6 3.0 4.6 Diaconessen- e Aa versiteit huis Groenoord- N446 48 Hoogmade Woubrugge hallen 42 den Leiden 1.6 W ij d 6 Hoogmade 1.3 .3 Lakenfeesten 2.1 47 46 0 1.7 43 juli jaarlijks 2.6 45 44 Universitair 2.1 sch Centrum LEIDEN 1.6 Ofwegen Bos- 38 2.3 86 85 0.3 1 5 Pieterskerk . poort . 1.3 41 3 Zuivelboerderij 3 Kaas- 1.3 Aurora boerderij 13 1 Ridderbuurt Rijnland .9 .6 1.6 15 3 Leidse Ziekenhuis 0.6 12 1.3 Alphen 69 11 2.1 2.0 Sterrenwacht 5 . 16 2.9 14 2 Leiderdorp L A N D a/d Rijn 17 4 Afstand 071oes 512 00 68 www.fietspoint. Veren 2.7 0. D 2. 0 1 3 1 2.8 Rijnland . L id L47 km h – 3 uur 5 com ma-za 6-1.30, zo 8-1.30 uur. Oude Wetering-Rijnsater' Ml b t- 9 Borg € 50. Geldige legitimatie. woude Startpunt Telefonisch reserveren. ma-vr 7-19, za-zo 10-18 uur, Warmond Gemeentehaven okt.-mrt. zo geen vaart Jan Steenlaan. OV-Fiets 071 331 53 95 bgg 071 331 34 99 Leiden Fietspoint Oldenburger www.voetveren.nl. Parkeren Stationsplein 3-S 2312 AJ Warmond Gemeentehaven 071 512 00 68 www.fietspoint. Zijldijk - Meerwijk Jan Steenlaan com ma-za 6-1.30, zo 8-1.30 uur. mrt. vr 12-18, za-zo 10-18 uur, Alternatief: Roelofarendsveen NS-station Voorhout, apr.-sep. di-vr 12-18, za-zo TOP (toeristisch overstappunt) 24-uurspincode. 10-18 uur, ma geen vaart, Noorderhemweg. okt.-feb. buiten dienst Landschapstypen 06 50 29 14 92 Fietsverhuur Meren/-plassengebied, polder- www.voetveren.nl. Leiden Fietspoint Oldenburger gebied, weidegebied/akkerland. Stationsplein 3-S 2312 AJ. Routebeschrijving Vanaf parkeerplaats Ge- rangsweg oversteken en rd Op weg naar /7^ de Zijl over- meentehaven ra Jan Steen- Groenwegh, verderop fietspad varen met veerpont. Aan de laan, verderop Dorpsstraat, langs Doespolderweg. Na brug overkant verder ri /7^ langs de Burg. Ketelaarstraat. Volg /5!. over de Does rechts aanhouden golfbaan. Steek bij /2! de Oude We- en rd naar Hoogmade, ri /4* Van Vanaf /7^ ra ri /5! om terug tering over met de veerpont. Klaverweijdeweg, verderop te keren naar de parkeerplaats. Aan de overkant verder ri /1( Kerkstraat. Deze helemaal uit- Voor een kijkje bij het Warmon- Heiligegeestlaan. rijden. Aan het einde la der tolhek (zie ¡/) hier la ri /7&. Bij knooppunt /4& voor- Noordeinde. aangelegd in de Engelse land- onderhouden en maaien van uit 1752, een molen met een schapsstijl. de polders is overigens een groot waterverzet die het ge- hele operatie: al het materieel bied rond Roelofarendsveen Ω Was tussen de bebouwing moet per boot worden ge- bemaalde. van Warmond nog maar een bracht! glimp op te vangen van water ¢ Roelofarendsveen was al in en molens, de brug over de £ Vanaf de Huigsloterdijk zijn de 17e eeuw een tuinbouw- Ringvaart van de Haarlemmer- heel wat molens te bewonde- dorp. De grond in de nabijgele- meerpolder biedt een mooi ren. Er viel dan ook heel wat te gen Veender- en Lijkerpolder overzicht. De natuurlijk ge- bemalen in deze vochtige gras- was erg geschikt voor de vormde Kager Plassen stonden landen. Vaak werden de mo- groenteteelt. De bedrijvigheid in verbinding met het Oude lens in de winter stilgezet en breidde zich in de 19e eeuw uit Leidsemeer, die uiteindelijk één liet men de polders onderlo- door de komst van de inmake- grote watervlakte zou gaan pen. In de lente maalden de rijen, die de groente eerst in vormen met het Haarlemmer- molens het gebied dan in een zout en later in het zuur inleg- meer. Boeren bedijkten de ei- aantal dagen weer op ‘zomer- den. Nu is de bloemenkwekerij landjes, maar het viel nog niet niveau’. De Kagermolen is belangrijk voor ‘De Veen’: de mee om de poten van het vee waarschijnlijk al zo oud als de oude watertoren is niet voor droog te houden. Vandaar dat polder zelf, die in 1683 werd ge- niets met reusachtige tulpen op elk eilandje wel een molen sticht. Na het bestuderen van getooid. Een prachtig oud sluis- staat. De Lakerpolder en Kog- de onderdelen kon men conclu- je uit 1894 draagt bij aan het jespolder zijn nu beide natuur- deren dat de wipmolen ook uit beschermde dorpsgezicht van gebied en vallen onder Staats- die tijd moet zijn. In de verte de Noordkade. Het is de opvol- bosbeheer. Vooral de grutto ligt de Buurtermolen, die een ger van een sluis die hier sinds voelt zich hier thuis en broedt eeuw jonger wordt geschat. De 1632 het verschil in waterpeil er in grote getale, samen met Adermolen ligt dicht bij de dijk. tussen polder en Brassemer- andere weide- en watervogels. Deze robuuste grondzeiler is meer had gecontroleerd. In april kleuren de dotters de een ‘jonkie’: hij moest in 1941 eilandjes geel. De poldertjes het gemaal vervangen dat ∞ Het Braassemermeer is een worden bemalen door de La- sinds 1881 de polder drooghield. natuurlijk veenmeer, dat in ver- kermolen en De Kok, twee mo- Hekkensluiter is de indrukwek- binding stond met het vroege- numentale grondzeilers. Het kende achtkante Moppemolen re Haarlemmermeer. Hoewel er wel turf gestoken is, heeft dit buurt van Leiderdorp gestaan, geen rol van betekenis ge- maar is in 2009 hiernaartoe ver- speeld bij het ontstaan van het plaatst om samen met de meer. Bij storm opzwiepende Doesmolen een molentwee- Kunstcafé De Galerie golven waren verantwoordelijk gang te vormen. Dorpstraat 40 voor de afkalving van de zwak- 2361 BE Warmond ke veenoevers en de vergroting ¶ De Vrouw Vennepolder was 071 512 30 64 van het wateroppervlak. Het lang in het bezit van de Abdij Geopend wo-zo 10-17 uur meer is vanwege de gestage van Rijnsburg, waar alleen da- www.kunstcafedegalerie.nl wind erg populair bij zeilers en mes van adel konden toetreden. surfers. Deze abdij was tussen 1133 en Restaurant Kaagzicht 1574 de belangrijkste van Hol- Huigsloterdijk 390 § De Wijde Aa is van origine land vanwege zijn enorme hoe- 2158 LR Buitenkaag een veenstroom.