KWARTAALBLAD BOEDDHISME Verschijnt in Januari, April, Juli En Oktober
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Kwartaalblad B EDDHISME oPe BOEI 1N HET WESTEN Dala Meditatie is het belangrij Wesse 'Nava WandaoSlugte Westerse n bruggenbo tussen oos Thessa Ploos Het 'Toevlucht nemen' van Sangharakshita Anneke Smelik FAS 'ontsluit' oerbron van het lijden Dick Verstegen En verder: Voetnoot . BoeddhaNet . Boeken . Tijdschriften . Agenda • ~ht+egit,~0,- Jaargang 5, Nr 1 . Herfst 1999 .1.9,75/190 BF. Kwartaalblad Inhoud BOEDDHISME Jaargang 5 nr t herfst 1999 17 TEN GELEIDE 3 Redactie Van westers boeddhisme is nog geen sprake 4 Dirk Bakkes Wanda Sluyters Wanda Sluyter Anneke Smelik 8 Dick Vers tegen Westerse nonnen in Tibetaans boeddhistische tradities Thessa Ploos van Amstel Redactieadviesraad Hakuur Barnhard 13 Jacques den Boer Toevlucht nemen: daar draait het om in westers boeddhisme. Frans Goetghebeur Een interview met Urgyen Sangharakshita Rob Janssen Ria Kloppenburg Anneke Smelik Ton Lathouwers Shitoku A.Peel `Zenvrijdenker' Hisamatsu: "Als niets werkt, wat doe je dan?" 18 Rients Ritskes Nico Tydeman Dick Verstegen Han F,de Wit "Verwarring geeft ook inzicht" 19 Redactiesen-etariaat en advertenties Iemstukken 82 Christa Anbeek 9407 KN Assen Tel. 0592-347387 Tenzin Gyatso: "Meditatie is het belangrijkste in mijn leven" 27 E-mail: dirk.bak.kes@hetnet,nl Wessel Zweers KWARTAALBLAD BOEDDHISME verschijnt in januari, april, juli en oktober. Abon.nements- De kracht van vriendelijkheid. 30 prijs per jaar (4 nummers): f 35,-/BF 650; De Dalai Lama bezoekt ons land buitenland f 55,-. Losse nummers: f 9,75/ 190 BF, plus porto. Lentebijeenkomst Stichting Vrienden van het Boeddhisme: 32 Website http://boeddhaned.cjb.net `Liefdevolle vriendelijkheid' Abonnementen Kwartaalblad Boeddhisme BOEDDHANET: DALAI LAMA IN DE HOOFDROL 33 Orteliuskade 19-1 1057 AC Amsterdam Wanda Sluyter Te1.020-6853448 E-mail: [email protected] Voetnoot: Millennium 35 Uitgever Jacques den Boer Stichting Vrienden van het Boeddhisme Seer, mevr.J.M.van der Horst TIJDSCHRIFTEN 36 Bellestein 209, 6714 DR Ede Tel. 0318-623265 ZWART OP WIT 39 Betalingen m.b.t. abonnementen bij voorkeur op rekening Postbank 1363086 t.n.v. Stichting BOEKEN 40 Vrienden van het Boeddhisme, Amsterdam. Voor België: ABN-AMRO 721-5201482-42 VAN HER EN DER 42 Betalingen m.b.t. donaties bij voorkeur op rekening Postbank 1520022 t.n.v. Stichting AGENDA 43 Vrienden van het Boeddhisme, Haarlem. Vormgeving en opmaak Afbeelding voorzijde omslag: Naropa Grafisch Ontwerp, Amsterdam Zijne Heiligheid de Veertiende Dalai Lama van. Tibet. Thom Hoffman, Amsterdam. Druk en afwerking Drukkerij Wi.lco b.v., Amersfoort 1: STICHTING VMENDEN VAN HET BOEDDH FSM E, uitgeefster van dit blad, stelt zich ten doel Niets uit deze uitgave mag worden verveel- D bekendheid te geven aan het boeddhisme zonder voorkeur voor een bepaalde richting of voudigd en/of openbaar gemaakt door mid- stroming. De stichting stelt zich open voor iedereen die op enigerlei wijze belang stelt in het boed- del van druk, film, fotokopie of op welke an- dhisme. Geregeld houdt de stichting thema-bijeenkomsten met de nadruk op het hedendaagse dere wijze dan ook, zonder voorafgaande boeddhisme, in het bijzonder in de westerse samenleving. schriftelijke toestemming van de uitgever. Donateurs zijn van harte welkom. De minimum-donatie bedraagt f45,- per jaar, waarin begrepen een abonnement op het Kwartaaiblad Boeddhisme. Aanmelding bij het secretariaat van de Stich- ISSN 1382-6956 ting Vrienden van het Boeddhisme (zie hiernaast) of door overmaking van de donatie op één van Stichting Vrienden van het Boeddhisme de rekeningen van de stichting. Ten geleide Dalai Lama in het Nava-yana Twee rode draden lopen er door dit herfstnummer. Allereerst beste- den we natuurlijk aandacht aan de komst van de Dalai Lama naar Nederland. Het eerste artikel van de hand van Wessel Zweers be- schrijft het ongelooflijke leven van Tibet's geestelijk en politiek lei- der. Hoe een kind afkomstig uit een eenvoudig boerengezin op late- re leeftijd hoofd werd van een van de grootste groepen in balling- schap en aanzat aan de banketten van alle wereldleiders. De column BoeddhaNet is gewijd aan het virtuele leven van de Dalai Lama en in het hart van dit Kwartaalblad is het complete programma van zijn be- zoek op een overzichtelijke manier in kaart gebracht. Tien jaar geleden was de Dalai Lama voor het laatst hier en toen leverde dat al veel media-aandacht op. Nu zal dat alleen maar meer zijn want het boeddhisme zit duidelijk in de lift. Dat het westers boeddhisme echter nog een lange weg te gaan heeft, valt te lezen in het artikel over het Nava-yana en de rol daarvan in de industriële sa- menleving. `Nava-yana' was de term die Christmas Humphreys ooit bedacht om daarmee de nieuwe stroming aan te duiden die hier in het westen zou moeten ontstaan, na het historisch gegroeide Hinayana en Mahayana. Westers boeddhisme als tweede rode draad komt ook tot uit- drukking in het interview dat Anneke Smelik had met Sangharakshi- ta, de oprichter en bezielend leidsman van de Vrienden van de Wes- REDACTEUR GEVRAAGD terse Boeddhisten Orde. De Japanse lekenbeweging FAS is een an- Het gaat goed met het Kwar- dere groepering die het westen wil helpen de Dharma in te passen in taalblad. Zelfs zo goed dat de zijn cultuur. Grondlegger en zenvrijdenker Hisamatsu ontwikkelde huidige redactieleden wel wat zijn fundamentele koan die in elke cultuur een plaats toekomt:" Als versterking kunnen gebruiken. niets werkt, wat doe je dan?" Daarom zijn we op zoek naar En tenslotte is er het fascinerende verhaal van westerse vrouwen een of meerdere redacteuren die die als Tibetaanse nonnen door het leven willen gaan. Hoe combine- ons team willen komen verster- ren zij hun culturele achtergrond met de tradities uit het land van de ken. De taken variëren van se- eeuwige sneeuwvelden? En hoe vertalen zij gebruiken van honder- lecteren, redigeren en (eventu- den jaren geleden naar het jachtige bestaan van de negentiger jaren? eel) schrijven van artikelen tot Boeiend leesvoer voor de eerste dagen in het najaar dat de verwar- promotionele activiteiten om het ming weer aan kan. tijdschrift onder de aandacht te brengen van geïnteresseerden. Redactionele ervaring is gewenst Wanda Sluyter maar niet strikt noodzakelijk. Heeft u belangstelling? Dan kunt u contact opnemen met: Anneke Smelik Haverstraat 6 3511 NC Utrecht E-mail: [email protected] Tel. 030 - 2304191 KWARTAALBLAD BOEDDHISME JAARGANG 5 - NR I HERFST 1999 Van westers boeddhisme is nog geen sprake Bestaat 'westers' boeddhisme wel? Wat is er zo `Nava-yana' `westers' aan het boeddhisme in onze contreien. Waarin verschilt het van het 'oosters' kan de boeddhisme. Waarom voelen mensen zich hier en nu aangetrokken tot het boeddhisme. Waarom leemte van zit het boeddhisme anno 1999 zo in de lift. En, waar moet 'het' boeddhisme aan voldoen, wil het beantwoorden aan de behoeften van de industriële hedendaagse westerse mens om succesvol te zijn en aan te slaan. Allemaal vragen die uitgelokt samenleving werden door de twee woorden 'westers boeddhis- me'. Tijd voor een poging tot verheldering. vullen Levensontkennend In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is de Door Wanda Sluyter aanwezigheid van boeddhisme in West-Europa en de Verenigde Staten niet iets van de laatste decen- nia. Weliswaar raken de planken in de (alternatie- ve) boekwinkels tegenwoordig steeds voller met boeken over boeddhisme, toch lazen de eerste `verkondigers' van de woorden van de Boeddha er ruim twee eeuwen geleden voor het eerst over. De jezuïtische missionarissen maakten in de 17e en 18e eeuw al kennis met het Chinese en Japanse boeddhisme, maar de Duitse filosoof Arthur Scho- penhauer (1788-1860) wordt algemeen als een van de eersten beschouwd die zijn eigen denken voor een deel baseerde op het gedachtengoed van de Boeddha. Zo begint hij zijn bekendste werk 'Die Welt als Wille und Vorstellung' met de woorden "De wereld is mijn voorstelling". Alle dingen zijn ons slechts als verschijnselen gegeven. De zichtba- re wereld is een 'schijn zonder wezen'. Daaraan koppelt hij de werking van de wil als uiteindelijke drijvende kracht achter ons bestaan, in tegenstel- ling tot de logische rede die bij de filosofen vóór KWARTAALBLAD BOEDDHISME JAARGANG 5 - NR I HEREST 1.999 hem in groot aanzien stond. De wil is oneindig, volgens Schopenhauer, en de bevrediging beperkt. De beat-generatie Zolang wij overgeleverd zijn aan onze driften en wensen, zullen we nooit duurzaam geluk of rust De kentering kwam in de jaren '50 en '60. Aan de vinden. Op elk leed volgt, zodra dit opgelost is, ene kant immigreerden een groot aantal Aziaten nieuw leed. Schopenhauer komt hiermee zeer naar de Verenigde Staten en het Verenigd Konink- dicht bij de zgn. eerste edele waarheid uit het rijk, aan de andere kant trokken veel beatniks en boeddhisme, nl. de existentiële erkenning van het hippies naar India en Tibet. Beide groepen brach- lijden. De uitweg die hij formuleert, is die van de ten hun inzichten mee (terug) die doorsijpelden in `verzaking van de wil': het breken, de verlooche- de omringende samenleving. De Aziaten hadden ning van de wil. verschillende achtergronden en motieven om zich in het Westen te vestigen. In het Verenigd Ko- Dit klinkt erg negatief en pessimistisch en het ninkrijk kwamen ze vooral uit India en waren ze idee dat het boeddhisme een bij uitstek negatieve, merendeels hindoe of moslim, in de Verenigde Sta- bijna levensontkennende houding was, heeft lang ten waren ze afkomstig uit Indo-China (de na- opgeld gedaan in het Westen. Zelfs de huidige paus weeën van de Vietnam-oorlog) en Tibet (de inva- schreef nog in zijn in 1994 verschenen boek 'Over sie van China in 1950) en waren ze ch'an- of Tibe- de drempel van de hoop over het boeddhisme: taans boeddhistisch. Ook Japanse zenexponenten "De volheid van die onthechting is niet de vereni- vestigden zich in die tijd in de VS. De beat-genera- ging met God, maar het zogenaamde nirvana, een tie van de jaren '50 en de hippie-beweging van de staat van volstrekte onverschilligheid met betrek- jaren '60 waren sterk anti-autoritair en hechtten king tot de wereld.