Gmina Żarnowiec Efekt Tych Prac Znajduje Się Na Najbliższych Kilkunastu Stronach

Sposoby nauki przed egzaminem

Publikacja jest współfinansowana przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej od redakcji

Oto trzeci numer gazetki szkolnej wydanej w ramach projektu „Młodzieżowa Akademia Obywatelska”, realizowanego przez Centrum Inicjatyw Lokalnych. W projekcie bierze udział 10 szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z terenu powiatu zawierciańskiego, a z każdej z nich – 6 uczniów. Projekt jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Spis treści Europejskiej. Potrwa on do końca września 2014 roku. W ramach projektu trwającego od maja 2013 roku odbyło się kilka edycji warsztatów dziennikarskich, spotkania ze znanymi dziennika- rzami (Michałem Olszańskim, Romanem Czejarkiem, Jakubem Pora- 3 Wymarzony zawód? dą i Bogdanem Rymanowskim), dwie debaty z samorządowcami i po- Oliwia Szasta staciami lokalnego biznesu, wyjazd dziennikarski do Łodzi (relacja z wycieczki znalazła się w piśmie „Zawiercianin” nr 17), a uczniowie intensywnie pracowali przy tworzeniu materiałów dziennikarskich. 4 Gmina Żarnowiec Efekt tych prac znajduje się na najbliższych kilkunastu stronach. Paulina Bątorek Trzeci projektowy numer „Sznurówki” to sześć tekstów doty- czących szkoły – Gimnazjum Publicznego w Żarnowcu – oraz miej- scowości, w której znajduje się placówka. Oliwia Szasta rozmawia 6 z dyrektor szkoły, Iwoną Karoń. A szkoła to przede wszystkim Sposoby nauki przed egzaminem nauka – o sposobach przyswajania wiedzy przed egzaminem pisze Wiktoria Mazurek Wiktoria Mazurek. Co ciekawego znajduje się w Żarnowcu? Na to pytanie szuka odpowiedzi Paulina Bątorek w swoim artykule po- święconym atrakcjom w gminie. Także o Żarnowcu, choć o jego 9 Na desce rolniczej stronie, pisze Ewa Grabowska. Wśród tekstów w gazetce Aleksandra Maloszewska szkolnej znaleźć można także wywiad o dziennikarstwie Olgi Klar- czyńskiej z Jakubem Jurczakiem – uczestnikiem projektu z Pilicy. Jest to wywiad przeprowadzony podczas pierwszego wyjazdu do 10 Inwestycje, gospodarka Łodzi w ramach „Młodzieżowej Akademii Obywatelskiej” – wy- – Gmina Żarnowiec wiad będący zadaniem do wykonania na czas podróży. Ostatnim Ewa Grabowska z tekstów jest artykuł Aleksandry Małoszewskiej o skateboardingu. Bogatsi o doświadczenia zdobyte podczas tworzenia poprzed- nich numerów gazetki szkolnej i „Zawiercianina” oddajemy w Wa- 11 Młodzi piszą sze ręce kolejne wydanie. Jest ono efektem intensywnej pracy Olga Klarczyńska uczniów – mamy nadzieję, że jeszcze lepsze, niż poprzednie. Każ- dy autor tekstów do gazetek szkolnych miał okazję przekonać się już zapewne nie raz o sile prasy – również takiej, jaką współtwo- rzymy w ramach projektu „Młodzieżowa Akademia Obywatelska”. Istnieje powiedzenie, według którego „czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”. Młodzież biorąca udział w projekcie ma okazję uczyć się odpowiedzialności i poznać wartość aktywności społecznej. Te cechy są nieodłącznymi elementami społeczeństwa obywatelskiego – a o jego dobry stan i rozwój jutro powinniśmy dbać już dzisiaj. Wszyscy.

Wydawca: Adres redakcji: Gazetę przygotował zespół w składzie: Centrum Inicjatyw Lokalnych Beata Wrzesień, Aleksandra ul. Senatorska 14, Małoszewska, Ewa Grabowska, 42-400 Zawiercie Oliwia Szasta, Paulina Bątorek, Olga Przekaż CIL tel. 32 670 20 14, Klarczyńska, Wiktoria Mazurek 1% podatku e-mail. [email protected] Redakcja i korekta: Remigiusz Okraska KRS 0000215720 Skład: Bartłomiej Mortas

Publikacja jest współfinansowana przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej WYMARZONY ZAWÓD? Oliwia Szasta

Każdy, będąc małym dzieckiem, zastanawia się, kim zostanie w przyszłości. Niektórych interesuje medycyna, a innych dziennikarstwo. Dorastając, musimy podejmować ważne decyzje, by później, w dorosłym życiu, osiągać sukcesy zawodowe. Zastanawiałam się w ostatnim czasie, jak to jest być kimś, kto poświęca wiele czasu dla innych, uczy ich, pomaga, stara się, by osiągnęli w swoim życiu bardzo wiele. Kimś takim jest nauczyciel.

Udało mi się porozmawiać z osobą, pomagałam sąsiadom w gospodarstwie, do zabawek, nie było zachwycone wystę- która wiele na ten temat wie. Ta osoba wspinałam się po drzewach i udawałam powaniem w roli uczniów starszej siostry, to pani Iwona Karoń – dyrektor Gim- komandosa, bawiąc się z chłopakami więc początki mojej pedagogicznej kariery nazjum Publicznego im. Jana Pawła II w wojnę. Pozostało mi z tego czasu nawet były naprawdę trudne. w Żarnowcu. kilka blizn, bo były to zajęcia dość niebez- pieczne. Potem, na szczęście dla mnie i ku ▸▸ Lubi Pani swoją pracę? ▸▸Czy od dziecka marzyła Pani, by zo- uciesze rodziców, okazywałam już zainte- ▸▸To zależy, co robię. Moje obecne obo- stać nauczycielką? resowania typowe dla dziewczynek. Wśród wiązki są bardzo różnorodne: jestem pe- ▸▸Iwona Karoń: Kiedy byłam małą ulubionych pojawiła się zabawa w szkołę dagogiem, wychowawcą, nauczycielem, dziewczynką, interesowały mnie wyłącz- i uczenie dzieci – lalek, misiów i młodsze- menedżerem, osobą sprawującą nadzór nie męskie zajęcia. Z wielkim oddaniem go rodzeństwa, które, w przeciwieństwie pedagogiczny i gospodarczy nad szkołą,

3 zajmuję się m.in. finansami, sprawami dni, kiedy mam ochotę rzucić wszyst- się od szkolnych spraw. Myślę, że wła- kadrowymi, sprawozdaniami statystycz- ko i wieść spokojne życie polonisty, ale śnie dlatego nauczyciele mają więcej nymi, jestem odpowiedzialna za jakość przecież nie można się poddawać z po- urlopu na regenerację, w przeciwnym pracy całej szkoły. Staram się wypełniać wodu każdej porażki. Uważam, że je- razie po prostu zwariowaliby. Oprócz jak najlepiej wszystkie swoje obowiązki, śli podjęłam się określonych obowiąz- wspomnianego wyżej niechlubnego ale najchętniej występuję jednak w roli ków, to muszę zrobić wszystko, aby się i zupełnie niepedagogicznego przykła- nauczyciela. Na lekcjach z uczniami czuję z nich wywiązać. To kwestia odpowie- du spędzania wolnego czasu, wiosną, się zdecydowanie najlepiej. dzialności za podjęte decyzje. Na szczę- latem i jesienią chętnie wykorzystuję ście mam wielkie wsparcie w nauczycie- wolne chwile na pracę w moim małym ▸▸Gdyby miała Pani teraz możliwość lach, pracownikach, w was i waszych ogródku. Sportsmenka ze mnie żadna, zmiany, to na jaki zawód by się zdecy- rodzicach, dlatego łatwiej mi pokony- ale lubię jeździć na rowerze, chodzić po dowała? wać chwile zwątpienia. górach, pływać, a zimą chyba całkiem ▸▸Szczerze mówiąc, nie widzę się w żad- nieźle jeżdżę na nartach. O każdej po- nej innej pracy. ▸▸Jak wiele czasu poświęca Pani na swo- rze roku niezastąpioną rozrywką jest ją pracę? Są to tylko godziny spędzone dla mnie dobra książka czy film. ▸▸Czy trudno jest pełnić funkcję dyrek- w szkole? tora gimnazjum? Ciężko jest zapano- ▸▸Staram się jak najwięcej zrobić w szko- ▸▸ Uważa Pani swoją pracę za nudną wać nad tyloma uczniami? le, ale nie zawsze mi się to udaje. Żeby i niezbyt ciekawą czy raczej za fascy- ▸▸ Myślę, że w ogóle trudno jest być dy- na przykład przygotować ciekawą lekcję, nującą przygodę, dzięki której uczy się rektorem szkoły, ale w moim przypadku sprawdzić uczniowskie wypracowania Pani i poznaje nowe rzeczy? powodem tych trudności nie są bynaj- czy opracować jakiś szkolny dokument, ▸▸ Zdecydowanie to drugie. Moja pra- mniej niesforni uczniowie. Największym potrzebny jest spokój, o który w szko- ca to nieustanna współpraca z innymi problemem jest wywiązywanie się z nale raczej trudno, dlatego pracuję także ludźmi – pracownikami, uczniami, ich prawdę bardzo licznych obowiązków do- w domu. Jako dyrektor szkoły często rodzicami – nudzenie się w takim to- tyczących zarządzania szkołą. Natomiast muszę też wykonywać różne obowiązki warzystwie jest po prostu niemożliwe. uczniowie, oprócz tego, że, jak każdy, po- kosztem urlopu, jednak nie narzekam – Nawet przedmiot, którego uczę, nie po- pełniają różne błędy, mają lepsze i gor- raz kocham swoją pracę, innym razem zwala mi popaść w rutynę – każda lekcja sze chwile, są naprawdę wspaniali. To oni mam jej dość, ale na pewno nie chciała- języka polskiego, mimo że dotyczy na właśnie sprawiają, że mimo różnych kło- bym zamienić jej na inną. przykład tego samego tekstu czy zagad- potów mam świadomość, iż moja praca nienia, przeprowadzona w innej klasie jest wartościowa i ma sens. ▸▸Co lubi Pani robić w wolnym czasie? wygląda zupełnie inaczej. Prawdą jest Ma Pani jakieś hobby? też to, że ucząc i wychowując innych, ▸▸Zastanawiała się kiedyś Pani nad tym, ▸▸ Muszę się przyznać, że nieraz wracam sami zyskujemy nieocenioną wiedzę żeby zrezygnować z pełnienia tej funk- z pracy tak zmęczona, iż jestem zdolna i umiejętności. cji? Bywały takie chwile zwątpienia? wyłącznie do tego, żeby przerzucać ka- ▸▸Chwile zwątpienia zdarzały mi się nały w telewizorze, bo nie jestem w stanie raz, ale któż ich nie ma? Są takie nie „zresetować” swoich myśli i oderwać

GMINA ŻARNOWIEC Paulina Bątorek

Gmina Żarnowiec jest obszarem, który może urzec nas swoim malowniczym krajobrazem, a także dość różnorodnym ukształtowaniem terenu. Znajduje się tu wiele ciekawych miejsc oraz zabytków powiązanych z historią Polski i naszego regionu.

W skład gminy Żarnowiec wchodzą W Udorzu, w Lesie Kleszczowskim, znaj- Wspaniałą atrakcją jest także czynna następujące miejscowości: Chlina, Udórz, dują się fragmenty murów zamku z XIV w. stadnina koni, leżąca na terenie Juraj- Zabrodzie, Koryczany, Łany Średnie, Pozostałością po dawnej zabudowie dwor- skiego Parku Krajobrazowego. W obydwu Łany Wielkie, Łany Małe, Wola Libertow- skiej są także dwa spichlerze – drewniany miejscowościach można zobaczyć wiele ska, Otola, Otola Mała, Brzeziny, Mało- (z 1783 r.) i murowany (z 1830 r.). przydrożnych krzyży i kapliczek, nato- szyce, Jeziorowice i Żarnowiec. Przy drodze do wsi znajduje się tabli- miast w Chlinie warto zobaczyć zabyt- Co warto zobaczyć w naszej gminie? Na ca upamiętniająca śmierć pięciu żołnie- kowy kościół św. Bartłomieja. południowy zachód od centrum leżą dwie rzy Armii Krajowej poległych w walce Innym ciekawym miejscem, przycią- malownicze miejscowości: Udórz i Chlina. z Niemcami 11 listopada 1944 r. gającym przede wszystkim wędkarzy,

4 SZNURÓWKA · WIOSNA 2014 • NR 3 (65) jest starorzecze rzeki Pilicy w Brzezinach. Częstymi gośćmi, których możemy tam spotkać, są bobry. Wielokrotnie powtarzającym się wi- dokiem w gminie Żarnowiec są przydroż- ne krzyże, kapliczki, a także kościoły. W Łanach Wielkich znajduje się zabyt- kowy kościół pod wezwaniem św. Wojcie- cha z XVII w. Kościół ten szczyci się pięk- nie zdobionym wnętrzem z zabytkami z różnych epok, wykonanym w różnych stylach, m.in. gotyckim. W niewielkiej wsi Wola Libertowska, na północny zachód od centrum, znajduje się Muzeum Krzyży i Kapliczek, które zachęca oryginalnością pomysłu. Punktem centralnym naszej gminy jest oczywiście Żarnowiec. W tej miejscowości można dokładnie po- znać historię gminy, a także wypoży- czyć ciekawą książkę dzięki Gminnej Bibliotece Publicznej. Znajduje się tu również dom kultury, w którym odby- wają się ważniejsze spotkania i uroczy- stości, np. coroczna zbiórka pieniędzy WOŚP, w trakcie której organizowane są przeróżne występy i konkursy. Obok domu kultury znajduje się marmuro- wa płyta pamiątkowa ku czci 60 zabi- tych przez hitlerowców mieszkańców Żarnowca i pobliskich wsi. Za rynkiem stoi kościół pod wezwaniem Narodze- nia Najświętszej Maryi Panny i św. Ja- kuba Starszego. Nieopodal znajduje się stadion, na którym są rozgrywane róż- ne mecze, a co roku na jego terenie organizowane są tzw. Dni Żarnowca, które dostarczają wiele rozrywki mieszkań- com całej gminy i nie tylko.

5 SPOSOBY NAUKI PRZED EGZAMINEM Wiktoria Mazurek

Odpowiedź przy tablicy, kartkówka, sprawdzian, test – zmory wszystkich uczniów, ale również ich nieunikniona przyszłość. Nauka to proces długi i męczący. Nikt nie lubi siedzieć nad książkami i zapamiętywać wiadomości. Postanowiłam więc pomóc w szybkim uczeniu się pamięciowo. Opisane sposoby są proste i sprawdzone, a efekt może was pozytywnie zaskoczyć.

ŁAŃCUCHOWA METODA utworzyły połączenie na wzór łańcucha. TECHNIKA RZYMSKIEGO POKOJU ZAPAMIĘTYWANIA Ogólna zasada polega na ułożeniu sobie w głowie całej historyjki, która będzie ła- Ile razy musiałeś nauczyć się długiej Uczenie się na pamięć nie jest dobrym twiejsza do zapamiętania, jeżeli dodat- listy, składającej się z wielu niedających rozwiązaniem. Dlatego przede wszystkim kowo ją wyolbrzymimy i sprawimy, aby się w żaden sposób ze sobą powiązać warto jest uczyć się w języku zrozumia- była jak najbardziej komiczna. Na przy- elementów? Jest pewien sposób, aby to łym dla mózgu, czyli za pomocą obrazów kład rodzaje chmur: wyobraź sobie lecą- zapamiętać. Otóż wyobraźcie sobie, że i skojarzeń. Metoda ta polega na kojarze- cego wśród chmur pierzastego ptaka (pie- wchodzicie do zwykłego pokoju. Znaj- niu ze sobą poszczególnych elementów na rzaste), z kanapką z kilku warstw szynki duje się w nim mnóstwo różnych me- zasadzie łączenia jednego z następnym, i sera w dziobie (warstwowe), związaną bli i przedmiotów, które można wyko- a tego z kolei z innym tak, aby wszystkie kłębkiem wełny (kłębiaste). rzystać jako... zakładki pamięci – czyli

6 SZNURÓWKA · WIOSNA 2014 • NR 3 (65) znaki przypominającym nam o rzeczach, które mieliśmy zapamiętać. Teraz wy- bieramy z pokoju kilka właśnie takich zakładek, które przykuwają nasz wzrok po wejściu do niego (np. drzwi, okno, łóżko). Naszym zadaniem jest powią- zać przedmioty z konkretnymi prawa- mi na liście. Rzymskim pokojem mogą być także rzeczy znajdujące się w piórni- ku czy w torebce lub w portfelu. Ludzie również mogą być wspaniałymi zakład- kami pamięci. Zapamiętując całą gru- pę przedmiotów, należy także brać pod uwagę ich miejsce położenia. Zamiast przedmiotów naszym punktem zacze- pienia mogą być pomieszczenia w naszym domu. Przykład? W nauce historii – w domowych pomieszczeniach wyobra- żaj sobie kolejne wojny. Jeśli to np. bi- twy w czasie powstania listopadowego, to możemy w przedpokoju wyobrazić sobie bitwę pod Stoczkiem, a w pokoju bitwę pod Dobrem (każdą bitwę zapa- Aby mieć się z czego dobrze uczyć, W nauce pomagają dobre emocje. Le- miętuj tak, jak wchodziłbyś do domu – trzeba umieć dobrze notować. Najlep- piej się wtedy zapamiętuje. Pamiętaj, aby po kolei mijasz pokoje, w których każ- szym sposobem na zapamiętanie za- zrobić sobie wolne przed sprawdzianem. dy oznacza inną walkę). I tak dalej, by pisanych informacji jest podkreślanie Umysł ma wtedy czas, by poukładać wie- zapamiętać kolejność wojen w danym i zakreślanie ważniejszych dla nas tre- dzę i zakodować ją głęboko w pamięci. okresie. ści kolorami (pomaga to wzrokowcom, Aby trwałe się czegoś nauczyć, mu- a większość z nas nimi właśnie jest). Ta- simy to często powtarzać (najlepiej pa- belki, wykresy, strzałki również mogą miętamy to, co jest na początku i końcu KSZTAŁTOWO-LICZBOWA METODA nam pomóc. Wymyślenie własnego sys- każdego bloku nauki). Nasz mózg może SKOJARZEŃ temu symboli to dość dobry pomyśl, np. efektywnie zapamiętywać, jeśli tworzy przy dacie na historii rysujemy symbol powiązania właśnie nauczanych wiado- Metoda ta pozwala na zapamiętywa- skrzyżowanych mieczy – bitwa, krzyżyk mości z innymi, już znanymi. nie długich list na pozór niepowiązanych – śmierć, list – pokój. Ważne jest oczywi- Na efektywność nauki wpływa nie ze sobą informacji, uwzględniając także ście pisanie z odstępami między treścia- tylko sposób jej przyswojenia, lecz kolejność poszczególnych elementów li- mi o różnej tematyce. Wtedy nie dość, także nasze otoczenie. Oto kilka rad, sty. Będziemy mogli zapamiętywać tak- że łatwo odczytać, to można to łatwiej w jakim stanie powinno znajdować się że listy, na których ważna jest kolejność zapamiętać. miejsce, w którym planujemy się czegoś ułożenia poszczególnych elementów. Jeżeli mamy nauczyć się jakiejś defi- nauczyć, i kilka czynności, które pomo- Schemat nauczenia się takiej listy wraz nicji, najlepiej na początku ją zrozumieć gą w uczeniu się. z zapamiętaniem kolejności polega na i próbować ją sobie wyjaśnić, a następnie przyporządkowaniu konkretnym licz- powtarzać jak najwięcej, robiąc przerwy. Temperatura – zbyt wysoka tempe- bom symboli i przypisaniu ich, przy po- Ucząc się słówek, po prostu musisz ratura panująca w miejscu nauki, połą- mocy wyobraźni, do konkretnego postę- przyporządkować każdemu z nich ja- czona z dużą wilgotnością, powoduje, iż powania. Teraz pojawia się pytanie: jakie kiś obrazek, który będzie ci przypomi- mózg pracuje gorzej, a zdolność koncen- to mają być symbole? Otóż powinny to nał dane słówko. Gdy przyswoisz sobie tracji na dłużej niż 20 min (przeciętny być obrazki-kształty, które przypomi- nowe słowa, to pomocnicze środki – ob- czasu koncentracji – ok. 45 min), to mak- nają liczby (np. 1 – miecz, kij; 2 – kobra; razy czy skojarzenia – nie będą ci już simum, jakie możesz osiągnąć. 3 – orzeł). Następny krok to zapamięta- potrzebne. Tak więc tworzone przez cie- Świeże powietrze – oprócz glu- nie, której liczbie który kształt odpowia- bie w wyobraźni śmieszne czy absurdal- kozy jest niezbędne jako paliwo dla da, a później należy po kolei skojarzyć ne sceny nie pozostaną na stałe w two- komórek nerwowych. Brakuje nam każdy kształt z odpowiednią czynnością. im umyśle. Metoda te rozwinie w tobie go zazwyczaj w czasie zimy. Bojąc się Mamy np. zapamiętać kolejno takie wy- spostrzegawczość, która wspierana wy- mrozu, szczelnie zamykamy okna i nie razy: pies, głaz, szpony. Do tego wymy- obraźnią i skojarzeniami stanowi klucz pozwalamy mózgowi prawidłowo się ślamy historyjkę: Idąc drogą, zobaczy- do zapamiętywania i uczenia się. Obce- dotleniać. Ale niestety nawet w zimie łam psa, zamiast ogonem merdającego go języka najłatwiej jest się uczyć, słu- musimy o tym pamiętać. Jeśli boisz wielkim mieczem, którym przez przypa- chając dialogów, muzyki, oglądając fil- się przeziębienia, to podczas przerwy dek mnie ukuł. Nagle na ogromnym gła- my, czytając jakiś tekst w tymże języku w nauce po prostu uchyl okno i udaj się zie ujrzałam wielką kobrę, którą szpona- oraz ucząc się w grupie (wzajemnie się do innego pokoju. Twoja efektywność mi schwytał straszliwy orzeł. odpytując). wzrośnie co najmniej dwukrotnie.

7 Kolory – powinny być istotną częścią ćwiczeniom krew wzbogaca się w tlen, wystroju twojego miejsca nauki, np. czer- która dociera do mózgu. Jego brak zabi- wony lub pomarańczowy silnie mobilizu- ja szare komórki, które są jedynymi nie- ją, więc elementy tego koloru powinny się odradzalnymi komórkami organizmu. znaleźć w twoim pokoju, jeżeli potrzebu- W chwili urodzenia mamy najwięcej sza- jesz aktywizacji. Niestety, ich wadą jest rych komórek, a w dalszym życiu mogą powodowanie szybkiego zmęczenia, więc one jedynie zanikać. dla uspokojenia i relaksu nie powinno zabraknąć rozmieszczonych elementów Odżywianie – jedzenie zbyt dużej zielonych, np. kwiatów, które działają ko- ilości mięsa jest niezdrowe. Pamięć po- jąco na nasz wzrok. Poza tym kwiaty nie prawia dieta bogata w lecytynę (orzesz- tylko pochłaniają dwutlenek węgla, ale ki ziemne, soja i kiełki pszenicy). Brak też niezwykle pozytywnie wpływają na kwasu foliowego (olej kukurydziany) samopoczucie. powoduje osłabienie koncentracji, utra- tę pamięci, a nawet apatię i halucyna- Biurko i krzesło – wysokość biurka cje. Następnym ważnym elementem odgrywa niebagatelną rolę. Biurko po- jest żelazo (sałatki i zielone warzywa). winno być tak zgrane z krzesłem, abyś Jego niedobór prowadzi do spadku zdol- nie czuł potrzeby garbienia się. Dla do- ności rozumowania, upośledza pamięć brego oddychania i dotlenienia mózgu i zdolność uczenia się. Potas znajduje się niezmiernie ważny jest wyprostowany głównie w takich owocach, jak banany, kręgosłup. Krzesło, na którym siedzisz, pomarańcze, morele, awokado, melony, nie może być za twarde – bo szybko się nektarynki i brzoskwinie, oraz w warzy- zmęczysz, ani za miękkie, bo... uśniesz. wach takich jak pomidory i ziemniaki, Pod żadnym pozorem nie ucz się na leżą- a sód w większości pokarmów. Tłuszcze co – do odpowiedniego skupienia i kon- rybne i roślinne są niezastąpionym źró- Wygodne ubranie – dobrze dobrane centracji potrzebne jest lekkie napięcie dłem kwasu linolowego. Ryby i orzechy zwiększa komfort i nie rozprasza – nie mięśni. Unikaj uczenia się w łóżku lub zawierają kwasy omega-3, które zwięk- myślimy, że coś nas uwiera czy ciśnie lub w miejscach, które kojarzą się z rozryw- szają wydajność mózgu. Warto jeść dużo drapie. Należy nosić tkaniny naturalne ką i snem. warzyw i owoców. Staraj się pić dużo bez domieszki syntetycznych, bo te nie wody niegazowanej (nasz mózg składa przepuszczają powietrza. Aby umożliwić Pora nauki – nie ucz się po nocach. się w 80% z wody i jeśli jest słabo nawod- lepsze krążenie krwi, a wraz z nią dostęp „Zarwanie nocy” nie jest najlepszym spo- niony, to gorzej pracuje. Prowadzi to do tlenu do mózgu, trzeba wyeliminować sobem na jakąkolwiek formę nauki. Ryzy- zaburzeń uwagi i problemów z koncen- wszelkie elementy uciskowe, takie jak kujesz przez to kumulowanie się zmęcze- tracją). Odstaw kawę i napoje energety- opaski, gumki itp. nia, apatię, rozregulowanie organizmu. zujące (dostarczają energii na krótko, po Będziesz bardziej podatny na stres oraz czym nasze siły gwałtownie opadają). Bałagan – ważne jest, szczególnie zauważysz, że „gubisz” fragmenty przy- gdy uczysz się więcej niż jednego zagad- swajanego materiału. Podczas snu mózg Nagrody – może to być przerwa, obej- nienia, abyś uprzątnął wszelki bałagan koduje wiedzę. W trakcie nauki w razie rzenie filmu, spotkanie z przyjaciółmi. z miejsca nauki. Nic bardziej nie dekon- zmęczenia możemy zdrzemnąć się 20 Nagradzaj siebie za wykonanie dzien- centruje jak to, że nagle musisz odszukać minut. Największą koncentrację mózg nego planu nauki, za przygotowanie się potrzebne informacje w stercie szparga- osiąga w godzinach 12 14. Lepiej uczyć do egzaminu, za jego zdanie, za zakoń- łów. Takie długie poszukiwanie może cię się rano i wieczorem niż popołudniem. czenie roku szkolnego. Chodzi tu przede niepotrzebnie zdenerwować i rozproszyć. wszystkim o świadomość otrzymania Przerwy – rób sobie przerwy, opusz- nagrody za włożony w naukę wysiłek. Ma Oświetlenie – powinno być w mia- czając miejsce nauki. Wychodź do innego ona motywować do nauki na przyszłość. rę możliwości naturalne, więc staraj się pokoju, może na spacer. Czas oraz dłu- Nie odkładaj nagrody na później. Stosuj uczyć w dzień. Z tego powodu najlepiej, gość przerwy muszą być zaplanowane zasadę: „mały krok” – „nagroda”, „duży żeby biurko, przy którym się uczysz, sta- z góry. Czynności wykonywane podczas krok” – „nagroda”. ło obok okna. Niestety, nie zawsze można przerwy w nauce nie mogą przypominać uczyć się przy świetle naturalnym, tak nauki. Należy unikać ciekawych zajęć, Nie zmuszajmy się do nauki. Powin- więc pojawia się pytanie: ile lamp i gdzie które niełatwo szybko zakończyć. Niewy- niśmy znaleźć motywację: tę zewnętrz- je umieścić? Na pewno oprócz górnego baczalnym błędem jest oglądanie w cza- ną (cele, wartości i zainteresowania in- oświetlenia pokoju pomocna okaże się sie przerwy telewizji, czytanie książki nych i ich wpływ na twoją osobę, np. mała lampka boczna, której światło po- kryminalnej, granie na komputerze itp. pochwały rodziców, nauczycieli, ró- winno padać bezpośrednio na notatki lub Najlepszym rozwiązaniem jest spacer wieśników), jak i wewnętrzną (chęć książkę. Światło powinno znajdować się na świeżym powietrzu, wykonanie kil- poznania danego tematu, zagłębienia zawsze z lewej strony (dla leworęcznych ku ćwiczeń fizycznych, które wpływają się w problemie oraz pragnienie znale- odwrotnie). Pamiętaj też, żeby nie mie- też pośrednio na funkcjonowanie naszej zienia odpowiedzi). szać światła sztucznego z naturalnym. pamięci oraz na koncentrację. Dzięki

8 SZNURÓWKA · WIOSNA 2014 • NR 3 (65) NA DESCE Aleksandra Małoszewska

Kto z was wie, że 21 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Deskorolki?

Skateboarding to wyczynowa jazda szczęściem na czterech kółkach. Jest oraz wykonywanie różnych trików na po prostu sensem życia. deskorolce. Osobę, która zajmuje się tą Skateboarding narodził się w latach dziedziną, nazywamy skaterem. Zawo- czterdziestych XX wieku w Kalifornii. dy deskorolkowe rozgrywane są zazwy- W Polsce skateboarding rozwinął się czaj w określonych kategoriach, zależnie w latach 1980-1990 i rozwija się nadal, od przeszkód, na jakich się odbywają: zrzeszając młodszych i starszych skate- w specjalnym betonowym wgłębieniu, na rów. Dzięki wielu dobrym skaterom oraz drewnianych rampach, na zwyczajnych filmom, a także poprzez liczne toury do skateparkowych przeszkodach. Polski (podróże ekip deskorolkowych Dla młodzieży skateboarding to spo- znanych firm zagranicznych, w których sób na życie, środek transportu, sport, znajdują się najlepsi skaterzy z całego a co najważniejsze – jest to pasja. Tak. świata) Polska jest już bardzo dobrze roz- Pasja. Pomimo wielu wypadków i upad- poznawalna w świecie skateboardingu ków nie można się poddawać. Z kolei nie tylko w Europie, ale także w Stanach dla niektórych deskorolka jest wszyst- Zjednoczonych. Niestety skateboarding kim. Pomaga zapomnieć o złym hu- jest sportem niebezpiecznym i dlatego morze oraz uciec od problemów. Jest był przez długi czas zwalczany.

9 INWESTYCJE, GOSPODARKA – GMINA ŻARNOWIEC Ewa Grabowska

Gmina ta, o powierzchni 12 477 ha, leży w południowo-wschodniej części powiatu zawierciańskiego, na Wyżynie Miechowskiej. Dominują tu gospodarstwa rolne, gdyż 202 osoby fizyczne z 275 prowadzą działalność gospodarczą. Mimo to gmina rozwija się dość intensywnie. Pozwala mieszkańcom na samorealizację, np. organizując różne warsztaty.

Ponad 90% ludności czerpie dochody „Szkody łowieckie wyrządzane przez dzi- Eugeniusz Kapuśniak ogłosił alarm prze- z rolnictwa, uprawiając głównie zboża kie zwierzęta w uprawach rolnych oraz ciwpowodziowy. Został on odwołany po i ziemniaki oraz hodując bydło mleczne, sposoby ich szacowania”. Odbyło się ono dwóch dobach. Zalanych zostało ok. 750 młode bydło rzeźne i trzodę chlewną. w Starostwie Powiatowym w Myszkowie. ha łąk i ok. 500 gruntów ornych, kilkana- Średnia wielkość gospodarstwa rolne- Rolnicy mogą otrzymywać pieniądze ście budynków, zostały uszkodzone dro- go wynosi 8,56 ha. Użytki rolne stano- z różnych źródeł. Dopłaty to ogromna gi i most. Poszkodowani rolnicy mogli wią 9065 ha, natomiast 2820 ha lasy, pomoc dla osób pracujących w gospodar- złożyć wnioski o przydzielenie kredytu a nieużytki 44 ha. Gmina obejmuje 14 stwach rolnych. Można się starać o zwrot preferencyjnego oraz ubiegać się o pomoc sołectw, tj. Brzeziny, Jeziorowice, Ma- podatku akcyzowego zawartego w cenie finansową ze strony Agencji Restruktu- łoszyce, Otolę, Otolę Małą, Łany Wiel- oleju napędowego, a w Agencji Restruktu- ryzacji i Modernizacji Rolnictwa. kie, Łany Średnie, Łany Małe, Zabrodzie, ryzacji i Modernizacji Rolnictwa o przy- Gmina w roku ubiegłym zrealizowa- Koryczany, Wolę Libertowską, Udórz, znanie tegorocznych płatności bezpo- ła dużą ilość inwestycji. Dzięki dotacjom Chlinę i Żarnowiec, w których mieszka średnich, ONW i rolnośrodowiskowych, udało się zamontować 561 zestawów 4 846 osób. oraz o dopłaty z tytułu zużytego do sie- instalacji solarnych. Wykonano termo- Rolnicy mogą dokształcać się po- wu lub sadzenia materiału siewnego ka- modernizację we wszystkich budynkach przez szkolenia. Śląski Ośrodek Doradz- tegorii „elitarny” lub „kwalifikowany”. strażnic Ochotniczych Straży Pożarnych twa Rolniczego w Częstochowie zorga- W wyniku ulewnych deszczy w czerw- na terenie gminy. Wymieniono m.in. nizował kurs chemizacyjny dla rolników cu ubiegłego roku naszą gminę nawie- eternit na blachodachówkę, odnowiono zamieszkujących naszą gminę. Rolnicy dziła powódź. Ze względu na ogromną lub ocieplono elewacje wraz z pomalowa- mogli wziąć również udział w szkoleniu powierzchnię podtopień wójt gminy niem, zagospodarowano otoczenie. Dla

10 SZNURÓWKA · WIOSNA 2014 • NR 3 (65) wygodniejszego przemieszczania się sa- oczyszczalni ścieków. Zakupiono mobil- batalionu „Parasol”, uroczystości pole- mochodami wybudowano nowy most ny agregat prądotwórczy o mocy 50 kW. głych żołnierzy batalionu „Parasol”, „Dni na rzece Pilicy (pieniądze pochodziły Zakończono prace przy zagospodarowa- Żarnowca”, międzygminny turniej KGW, z Powiatowego Zarządu Dróg w Zawier- niu placu obok Przedszkola Publicznego czempionat koni szlachetnych, roczni- ciu), wyremontowano drogi: powiatową w Żarnowcu. ce odzyskania niepodległości, mikołajki. nr 1769S Żarnowiec Charsznica (część Na terenie gminy znajdują się licz- W ostatnim czasie realizowany był pieniędzy z Ministerstwa Administracji ne placówki upowszechniania kultury, projekt w ramach Programu Rozwoju i Cyfryzacji), drogi dojazdową do pól i łąk m.in. biblioteki, dom kultury, świetlice Obszarów Wiejskich 2007 2013, działa- w Udorzu (pieniądze pochodziły w czę- wiejskie. Gminny Ośrodek Kultury Spor- nie 413 „Wdrażanie lokalnych strategii ści z Funduszu Ochrony Gruntów Rol- tu i Turystyki organizuje wiele imprez rozwoju dla małych projektów” o nazwie nych), Żarnowiec-Staszyn, Koryczany o charakterze kulturalnym, charytatyw- „Kultywowanie tradycji regionalnych. Cu- Północne-Koryczany Południowe. Wybu- nym i sportowym, m.in. gminny finał dze chwalimy, swego nie znamy”. W gmi- dowano nowy parking na kilkadziesiąt Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, nie działają też organizacje pozarządowe, samochodów obok Urzędu Gminy w Żar- międzygminny przegląd kolęd i pasto- np. Stowarzyszenie na Rzecz Wspierania nowcu i przy zmodernizowanym budyn- rałek, konkurs recytatorski (eliminacje i Rozwoju Oświaty Wiejskiej, Ośrodek ku Szkoły Podstawowej w Małoszycach. gminne do Regionalnego Konkursu Re- „Delphinus” (Niepubliczny Zakład Usług Gmina Żarnowiec zakupiła za kwotę 615 cytatorskiego), Biesiadę Ludową, „Mam Medycznych i Rehabilitacyjnych), Towa- tys. zł samochód bojowy Mercedes dla talent” dla dzieci i młodzieży, Święto rzystwo Przyjaciół Ziemi Żarnowieckiej, Ochotniczej Straży Pożarnej w Chlinie. Konstytucji 3 Maja, akcję „Polska biega”, kółka rolnicze, koła gospodyń wiejskich. Zmodernizowano wodociąg relacji Ko- Gminny Dzień Dziecka, zawody spor- Lubię swoją tętniącą życiem wiejskim ryczany Żarnowiec i wodociąg relacji Ko- towo-pożarnicze – festyn rodzinny, za- gminę, w której co rusz napotykam pasy ryczany Zabrodzie. W lipcu 2013 r. doko- wody jeździeckie w skokach przez prze- zieleni. Mogę w niej rozwijać swoje umie- nano odbioru końcowego nowoczesnej szkody, Gminny Rajd szlakiem żołnierzy jętności i zainteresowania.

MŁODZI PISZĄ Olga Klarczyńska

▸▸Czym dla ciebie jest dziennikarstwo? ▸▸ Kuba: Dziennikarstwo to dla mnie przekazywanie w ciekawy sposób informacji zgodnych z faktami.

▸▸Co skłoniło cię do udziału w projekcie? ▸▸Możliwość dzielenia się z innymi swo- imi artykułami na tak dużą skalę oraz w tak profesjonalnej formie, a poza tym to całkiem dobra zabawa.

▸▸O czym był pierwszy napisany przez ciebie tekst do gazetki? ▸▸Pierwszy tekst, który napisałem do gazetki, dotyczył fingerstyle, czyli techniki informacje zdobyte podczas tego wyjaz- ▸▸Czy poznanie pracy dziennikarza od gry na gitarze, oraz Tommy’ego Emma- du głęboko utkwiły mi w pamięci i mam zaplecza zniechęciło czy zmotywowało nuela, australijskiego gitarzysty, który nadzieję, że w przyszłości uczestnicy tych cię do dalszego realizowania się w tym jest uważany za najlepszego przedstawi- warsztatów będą mogli wykorzystać naby- zawodzie? ciela tego stylu gry. te umiejętności. ▸▸Poznanie dziennikarstwa nie zniechę- ciło mnie do tego zawodu, a wręcz prze- ▸▸Zdradź nam swoją opinię na temat ▸▸Czy udział w projekcie zmienił coś ciwnie. Jest to ciekawa praca, w której pierwszego studyjnego wyjazdu do Łodzi. w twoim życiu? można poznać wiele ciekawych osób Wyjazd do Łodzi, poza pozytywnymi ▸▸ Projekt się jeszcze nie zakończył, ale z wielu środowisk. Brak monotonii i ru- wspomnieniami, zaowocował nowymi do tej pory uczy mnie punktualności tyny sprawia, że taki zawód jest przy- doświadczeniami związanymi z obyciem oraz odpowiedzialności za słowa. Takie jemny i sprawia, że nuda to obce zjawi- w radiu. Jako uczestnik wyjazdu mia- cechy i umiejętności przydadzą się nie sko. Jeśli ktoś lubi utrzymywać kontakt łem okazję poznać radio od strony prak- tylko w ewentualnej pracy dziennika- z drugim człowiekiem, to jest to idealna tycznej w Studenckim Radiu „Żak”, a tak- rza, ale także w innych zawodach oraz praca dla niego. że technicznej w Radiu Łódź. Wszystkie w samym życiu.

11 Żarnowiec w obiektywie

Lider projektu: Partner projektu:

Centrum Inicjatyw Lokalnych (CIL) to organizacja pożytku publicznego, mająca na na celu wspieranie aktywności spo- łecznej oraz animowanie lokalnych inicjatyw. W 2010 r. zarząd CIL powołał do życia Fundusz Inicjatyw Lo- kalnych, zasilany odpisami 1% podatku, dzięki któremu wsparcie finansowe przekazywane jest na najciekawsze inicjatywy Dane teleadresowe: z terenu powiatów zawierciańskiego i myszkowskiego. Orga- ul. Senatorska 14, Starostwo Powiatowe nizacja nie ogranicza się jedynie do wsparcia zarejestrowanych 42-400 Zawiercie w Zawierciu inicjatyw. Stowarzyszenie pomaga również grupom nieformal- tel./fax: 32 67 020 14 nym, jak również prowadzi swoje programy i projekty. e-mail: [email protected] www.cil.org.pl KRS: 0000 215 720 /centrum.inicjatyw.lokalnych