Jaarverslag 2019 Centrum Voor Parlementaire Geschiedenis
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
jaarverslag 2019 centrum voor parlementaire geschiedenis 2 Inhoudsopgave Woord vooraf 5 Het CPG: onderzoeks- en expertisecentrum 6 Organisatiestructuur 7 Onderzoeksresultaten 9 Lopend onderzoek 11 Toekomstig onderzoek 12 Valorisatie 13 Conferenties, symposia en workshops 15 Visitatie van het CPG 16 Samenwerking 17 Onderzoeksgroep ‘The Seventies’ 19 Onderwijs 20 Summary 22 Bijlagen 1 Publicaties 24 2 Lezingen en debatbijdragen 28 3 Overige activiteiten 29 4 EUparl.net Board 31 5 Uitnodiging presentatie Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 32 3 4 Woord vooraf In 2019 werd door de onderzoekers van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis voor- al hard gewerkt aan deel 10 van de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, handelend over de jaren zeventig, preciezer: 1971-1982, de periode van de kabinetten- Biesheuvel, -Den Uyl en -Van Agt. Daarnaast voltooide CPG-promovendus Leon van Damme het manuscript van zijn proefschrift, getiteld Anderhalve eeuw werkloosheidsregelingen in Nederland. Een parlementaire geschiedenis. In maart kwam een tweede druk uit van de biografie over Sicco Mansholt, een herziene versie van het proefschrift van Johan van Merriënboer uit 2006. In november zag de 21ste editie van het jaarboek het licht met als thema Natuur, milieu, klimaat. De eerste exemplaren van het jaarboek werden, zoals te doen gebruikelijk, aangeboden aan de beide voorzitters van de Kamers der Staten-Generaal. En in december verscheen de internationale bundel The Ideal of Parliament in Europe since 1800 onder redactie van onder anderen ondergetekende. Ook op valoriserend terrein was het CPG in 2019 weer actief. Zo was ondergetekende lid van de – door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ingestelde – ‘Commissie visitatie ProDemos’, onder voorzitterschap van Roelof Bisschop, die in oktober haar eindrap- port presenteerde. En ook verrichtte zij, op verzoek van de Tweede Kamer, onderzoek naar de eerste vrouwelijke parlementariërs in Nederland. Haar onderzoeksrapport, getiteld Suze Groeneweg en Carry Pothuis-Smit. De eerste vrouwen in de Staten-Generaal, werd tijdens de afsluiting van de viering van 100 jaar algemeen kiesrecht aangeboden aan de beide voorzit- ters van de Kamers. Het in december 2018 verschenen evaluatierapport inzake de kabinetsformatie van 2017 werd in het verslagjaar ook in boekvorm uitgegeven; Alexander van Kessel was één van de drie leden van de evaluatiecommissie. Daarnaast verrichtten medewerkers van het CPG onderzoek op diverse andere terreinen van de parlementaire geschiedenis en verzorgden zij lezingen, peerreviews, mediaoptredens en bijdragen aan conferenties. Over al deze activiteiten gaat het jaarverslag van het CPG. Graag dank ik eenieder die zich in 2019 heeft ingezet voor het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Carla van Baalen Directeur 5 Het CPG: onderzoeks- en expertisecentrum De doelstelling van het in 1971 opgerichte Centrum voor Parlementaire Geschiedenis luidt: het doen van onderzoek naar de parlementaire geschiedenis van Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog en het publiceren van de resultaten van dit onderzoek. Het Centrum wordt gezamenlijk gefinancierd door de Stichting Parlementaire Geschiedenis, geves- tigd te Den Haag, en de Stichting Katholieke Universiteit, gevestigd te Nijmegen. Het Centrum is ondergebracht bij de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit. Het CPG is een uniek onderzoeksinstituut op het gebied van de parlementaire geschiedenis van Nederland. Het verricht systematisch wetenschappelijk onderzoek naar de geschiedenis van de Nederlandse democratie in het algemeen, naar de positie van en de beraadslagingen in het parle- ment in het bijzonder. Dit alles geplaatst in de bredere context van nationale en internationale maatschappelijke ontwikkelingen. De resultaten worden gepubliceerd in monografieën, met name in de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 en daarnaast ook in (peer reviewed) tijdschriften. Voorts geeft het CPG het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis uit, waarin actuele maatschappelijke thema’s vanuit parlementair-historische invalshoek worden belicht. Door de aldus verworven kennis en inzichten is het CPG uitgegroeid tot het Nederlandse expertise- centrum op het terrein van de contemporaine parlementaire geschiedenis. Vanuit overheid en sa- menleving wordt met grote regelmaat een beroep op het Centrum gedaan, zowel voor directe ken- nisvragen als voor advies, alsook voor onderzoek in opdracht. Daarmee heeft het CPG een belang- rijke maatschappelijke taak verworven. Het Centrum heeft een eigen website, die onder meer het laatste politieke nieuws voorziet van parlementair-historische achtergrondinformatie. Ten slotte verzorgt het Centrum ook onderwijs in de parlementaire geschiedenis, zowel in de ba- chelor- als in de masterfase van de opleiding Geschiedenis van de Radboud Universiteit, en verricht het ‘flankerend wetenschappelijk onderzoek’, zoals biografieën van ministers-presidenten en de parlementaire geschiedenis van deelonderwerpen, ten behoeve waarvan het Centrum aanvullende financiële middelen verwerft. Het CPG en zijn Europese zusterinstituten werken samen in het, mede door het CPG opgerichte, European Information and Research Network on Parliamentary History, bekend onder de afkorting EuParl.net. 6 Organisatiestructuur Bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis Mr. Th.C. de Graaf, vicepresident van de Raad van State, voorzitter; Mr. S. van Haersma Buma, voorzitter van de fractie van het CDA in de Tweede Kamer, vicevoorzit- ter (tot 1 november 2019); Dr. R.S. Zwart, historicus en zelfstandig adviseur, secretaris-penningmeester; Dr. K.M. Buitenweg, vicevoorzitter van de fractie van GroenLinks in de Tweede Kamer, lid; Dr. K.H.D.M. Dijkhoff, voorzitter van de fractie van de VVD in de Tweede Kamer, lid (sinds 1 novem- ber 2019) Dr. H.P.M. Knapen, voorzitter van de fractie van het CDA in de Eerste Kamer, lid (sinds 1 november 2019) Mr. C.G. van der Staaij, voorzitter van de fractie van de SGP in de Tweede Kamer, lid. Bestuur van de Faculteit der Letteren Prof. dr. M.J.P. van Mulken, hoogleraar internationale bedrijfscommunicatie, decaan; Prof. dr. W.P.M.S. Spooren, hoogleraar taalbeheersing van het Nederlands, vicedecaan; Dr. G.J.J.C. Boonen, directeur bedrijfsvoering; E.M. Venderbosch, secretaris. Wetenschappelijke Raad Prof. mr. P.P.T. Bovend’Eert, hoogleraar staatsrecht, Radboud Universiteit, voorzitter; Prof. dr. R.A. Koole, hoogleraar politieke wetenschap, Universiteit Leiden, lid; Prof. dr. W. van Meurs, hoogleraar Europese politieke geschiedenis, Radboud Universiteit, lid; Prof. dr. G. Voerman, hoogleraar ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese partijstelsel en directeur Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, Rijksuniversiteit Groningen, lid. 7 Personeel in 2019 Vaste wetenschappelijke staf Prof. dr. C.C. (Carla) van Baalen 1,0 fte Dr. A.S. (Anne) Bos 1,0 fte Dr. J.W.L. (Jan Willem) Brouwer 1,0 fte Dr. A.C.M.W. (Alexander) van Kessel 1,0 fte Mr. dr. J.C.F.J. (Johan) van Merriënboer 1,0 fte Drs. J.J.M. (Jan) Ramakers 0,8 fte Dr. H. (Hilde) Reiding 0,8 fte Tijdelijk wetenschappelijk personeel Drs. L.J. (Leon) van Damme 0,8 fte (vanaf 5 mei 1,0 fte) Dr. J.S. (Jonne) Harmsma 0,8 fte (vanaf 1 september 0,5 fte) Drs. J. (Hans) Rodenburg 0,8 fte (tot 15 augustus) Drs. L.R. (Lennart) Steenbergen 1,0 fte (m.i.v. 1 november) Coördinerend personeel Drs. H. (Hillie) van de Streek 0,1 fte (tot 1 september) Administratief personeel H.F.M.J. (Irene) Helsen 1,0 fte Student-assistenten E.C. (Eric) van Eck (van 1 juli tot 1 september) M. (Madeleine) van Heerd (van 20 maart tot 1 september) R.H.T. (Rowin) Jansen (tot 1 maart) L.R. (Lennart) Steenbergen (van 11 maart tot 1 september) Stagiairs E. (Emiel) Geurts (m.i.v. 2 september) 8 Onderzoeksresultaten Jaarboek Traditiegetrouw werd op de derde dinsdag in november het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis gepresenteerd in de Oude Zaal van de Tweede Kamer te Den Haag, dit jaar met het thema ‘Natuur, milieu, klimaat’. Thom de Graaf, voorzitter van het bestuur de Stichting Parlementai- re Geschiedenis, reikte de eerste exemplaren van het Jaarboek uit aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib en aan Eerste Kamer- voorzitter Jan Anthonie Bruijn (Foto: Hans Kouwenhoven) Het woord werd gevoerd door achtereenvolgens Carla van Baalen, directeur van het CPG, Daniël Wigboldus, voorzitter van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit, Jacqueline Cramer, hoogleraar Duurzaam Innoveren aan de Universiteit Utrecht en oud-minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Thom de Graaf, voorzitter van het bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis en Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib (zie bijlage 5). Jacqueline Cramer, hoogleraar Duurzaam Innoveren en oud- minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu- beheer (Foto: Hans Kouwenhoven) De redactie van het Jaarboek bestond uit Carla van Baalen, Jan Willem Brouwer, Johan van Mer- riënboer en Jan Ramakers (alle vier aan het CPG verbonden), politiek columnist bij NRC Handels- blad Tom-Jan Meeus en historicus Joris Oddens, verbonden aan de Universiteit van Padua. 9 Artikelen De medewerkers van het CPG schreven voorts wetenschappelijke artikelen in nationale en interna- tionale tijdschriften en bundels. Voor een volledig overzicht, zie p. 24. Enkele voorbeelden: Kessel, A.C.M.W. van & Baalen, C.C. van (2019). Wie der König aus der Kabinettsbildung ver- schwand. Der Fall der Niederlande (1815 bis 2017). In Zeitschrift für Parlamentsfragen,