Charakterystyka Gry W Piłkę Ręczną
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
DR ANDRZEJ DUDKOWSKI KATEDRA ZEPOŁOWYCH GIER SPORTOWYCH ZESPÓŁ PIŁKI RĘCZNEJ I PIŁKI NOŻNEJ INSTRUKTOR SPORTU W PIŁCE RĘCZNEJ II ROK I STOPNIA 3 SEMESTR CHARAKTERYSTYKA GRY W PIŁKĘ RĘCZNĄ WROCŁAW Gra - to działanie autoteliczne (zabawa) lub heteroteliczne (współzawodniczenie) o charakterze kooperacji negatywnej wykonywane według umownie przyjętych reguł. (T. Pszczołowski 1978) Zespołowa gra sportowa – to działania dwóch zespołów sportowych zmierzające do niezgodnych celów i wykonywane według określonych reguł. Miarą zwycięstwa jest realizacja celu gry. (Naglak 1996) Zespół sportowy – to całość zorganizowana do współdziałania, składająca się z jednostek będących jej elementami. (Naglak 1996) HISTORIA PIŁKI RĘCZNEJ NA ŚWIECIE I W POLSCE Źródeł piłki ręcznej należy szukać w dalekiej przeszłości. Gry takie jak: urania w starożytnej Grecji, herpastum w starożytnym Rzymie czy fangballspiel w średniowiecznych Niemczech, były zbliżone do współczesnej piłki ręcznej. Są także świadectwa istnienia zbliżonych gier w średniowieczu: we Francji oraz pośród grenlandzkich Inuitów. Dokładne ustalenie daty powstania i ojczyzny piłki ręcznej nie jest łatwe ze względu na skromne źródła historyczne. Jedno jest pewne, że gra ta, nosząca międzynarodową nazwę „ Handball ” zapoczątkowana zastała na przełomie XIX i XX wieku. Istniejące źródła wskazują, że piłka ręczna w swej obecnej formie jest pochodzenia duńskiego, mimo że do wprowadzenia tej dyscypliny sportu przyznają się jeszcze dwa kraje – Niemcy i była Czechosłowacja. Duńska encyklopedia „ Athenes Lexikon „ podaje że na przełomie XIX i XX wieku piłka ręczna była propagowana przez szkołę gimnastyczną Oldrup. W 1898 roku nauczyciel Holger Nielsen wprowadził na boisko z dwoma bramkami grę biegową, w której uczestniczyło 14 osób podzielonych na dwie grupy. Gra ta zastała nazwana handbold i prowadzona była przy zastosowaniu podań i rzutów rękami. W 1904 roku piłka ręczna rozpowszechniła się w całej Danii rozgrywana była według znanych w tym czasie przepisów. Rok ten uznany został za oficjalną datę powstania Duńskiego Związku Piłki Ręcznej. Pierwsze przepisy wydała w roku 1906 szkoła w Oldrup w wydawnictwie „ Wejdlendling Handball „ Także Niemcy przypisują sobie stworzenie tej gry. Autor wydanej w 1941 roku w Lipsku książki „ Das Handballspiel” Klaudina twierdzi, że piłka ręczna wywodzi się z gry o nazwie torball – co znaczy piłka bramkowa. Ścisłe badania dotyczące rozwoju piłki ręcznej w Niemczech datują się z okresu po roku 1915. W 1917 berliński nauczyciel Max Heiner rozpoczął propagowanie piłki ręcznej jako sportu dla kobiet. Zawody rozgrywane były na boisku o wymiarach 40 na 20 m, linia pola bramkowego znajdowała się w odległości 4m od bramki, a sama bramka miała 2,5 metra szerokości i 2m wysokości. Istotną datą dla rozwoju piłki ręcznej jest rok 1919. znany propagator piłki ręcznej, nauczyciel wychowania fizycznego Niemieckiej Akademii Ćwiczeń Cielesnych Karl Schelez doprowadził w wyniku swej działalności do dalszego rozpowszechniania się tej gry. Nastąpiła zmiana przepisów. Pole gry zwiększono do wymiarów 80 na 40 m, linię pola bramkowego przesunięto na 8 metr, a bramka miała 5 m szerokości i 2,10 m wysokości. Piłkę ręczną w tym wydaniu zaczęła uprawiać młodzież i mężczyźni. W roku 1920 wprowadzono piłkę ręczną do programów szkolnych. Jednakże piłka ręczna w Niemczech nie miała swego odrębnego związku. Dopiero w 1934 roku utworzono tzw. Fachowy Urząd dla Piłki Ręcznej. Trzecim krajem przypisującym sobie stworzenie piłki ręcznej jest była Czechosłowacja. W wydanej w 1948 roku książce „ Medotej Zajec – Dejiny Hazeny” autor stwierdza że Czechosłowacja jest ojczyzną piłki ręcznej, która rozwinęła się z hazeny ( hazet –rzucać ). Twórcą hazeny, zapoczątkowanej w tym kraju w 1906 roku był nauczyciel wychowania fizycznego w Pradze A. l. Kristo. Chcąc odciągnąć chłopców od piłki nożnej, które uważał za zbyt niebezpieczną, opracował przepisy hazeny. Pierwszy oficjalny mecz rozegrano w Pradze w 1907 roku. Dziesięć lat później w 1917 na zlocie sokolskim w Pradze rozegrano w obecności 70 tyś. widzów turniej hazeny. Miało to olbrzymi wpływ na rozwój tej dyscypliny sportu. W 1919 r. powstał Czechosłowacki Związek Hazeny. Z Czechosłowacji hazena przeniosła się do Jugosławii, a następnie do Polski w 1925r. W 1934r. rozegrano pierwsze i jedyne Mistrzostwa Świata Kobiet z udziałem w/w państw. Mecz finałowy w celach propagandowych rozegrany został w Londynie, Czechosłowacja zwyciężyła tam Jugosławie, Polki zajęły trzecie miejsce. W Polsce w porównaniu z innymi państwami europejskimi , piłka ręczna rozwinęła się dość wcześnie. Na rozpowszechnienie tej gry duży wpływ miał obóz jeniecki legionistów w Szczypiornie k. Kalisza, gdzie w 1918 r. jeńcy polscy zapoznali się z piłką ręczną od niemieckich strażników. Rok 1918 uważany jest za okres powstania piłki ręcznej w Polsce, a od nazwy miejscowości przyjęła się polska nazwa piłki ręcznej- szczypiorniak. W pierwszych latach istnienia piłki ręcznej opiekował się nią – założony w 1922r . i działający na Śląsku – Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych, z siedzibą w Katowicach, zreorganizowany w 1927r. na Polski Związek Gier Ruchowych. Następnie nazwę tego związku przekształcano kolejno na : *1928r. Polski Związek Gier Sportowych *1936r. Polski Związek Piłki Ręcznej *1945r. Polski Związek Piłki Ręcznej (reaktywowany) *1949r. Polski Związek Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka *1951r. Sekcja Siatkówki , Koszykówki i Szczypiorniaka *1953r. Sekcja Piłki Ręcznej GKKF *1957r. Związek Piłki Ręcznej w Polsce IGRZYSKA OLIMPIJSKIE BRĄZOWY MEDAL 1976 rok Montreal Zdzisław Antczak, Janusz Brzozowski, Piotr Cieśla, Jan Gmyrek, Alfred Kałuziński, Jerzy Klempel, Zygfryd Kuchta, Jerzy Melcer, Ryszard Przybysz, Henryk Rozmiarek, Andrzej Sokołowski, Andrzej Szymczak, Mieczysław Wojczak, Włodzimierz Zieliński MISTRZOSTWA ŚWIATA 2. MIEJSCE 2007 rok Niemcy 3. MIEJSCE 1982 rok RFN 3. MIEJSCE 2009 rok Chorwacja 3. MIEJSCE 2015 rok Katar Superpuchar - prestiżowy turniej w piłce ręcznej mężczyzn z udziałem medalistów olimpijskich, mistrzostw świata i Europy. Rozgrywany jest w Niemczech od 1979 roku. Finał Turnieju w Niemczech 2007 Polska 27:26 Szwecja KATEGORIE WIEKOWE Młodzicy młodsi (chłopcy, dziewczynki) Młodzicy, Juniorzy młodsi, Juniorzy starsi, Rozgrywki seniorskie kobiet, Rozgrywki seniorskie mężczyzn. Natomiast w krajowej elicie występuje 12 drużyn. Zwycięzca ekstraklasy ma prawo udziału w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów, a 3 następne zespoły grają w europejskich pucharach. Młodzicy młodsi to najczęściej zawodnicy V i VI klasy szkoły podstawowej, tutaj rozgrywki wojewódzkie prowadzone są na zasadzie grupowej, zespoły grają najczęściej w 4- zespołowych grupach i 2 najlepsze przechodzą dalej i tak aż do finału, gdzie wyłoniony zostaje mistrz województwa. W tej kategorii wiekowej mistrzowie województw walczą dalej w półfinałach, a następnie finałach MP. V-klasiści mogą walczyć o tytuł Mistrza Polski w corocznym turnieju w Ciechanowie, natomiast VI-klasiści zmagają się również na jednym z najstarszych młodzieżowych turniejów w Polsce, na Mistrzostwach Polski klas VI w Kępnie. Młodzicy, tutaj rozgrywki na szczeblu wojewódzkim prowadzone są w sposób podobny do poprzedniej kategorii lub rozgrywana jest normalna liga systemem mecz i rewanż, każdy z każdym i dwie najlepsze ekipy awansują do ćwierćfinału Mistrzostw Polski. Na tym etapie zespoły podzielone zostają na 8 grup po 4 zespoły, gdzie każdy gra z każdym i dwie najlepsze ekipy awansują do półfinału Mistrzostw Polski. Tutaj podobnie 4 grupy po 4 zespoły i po dwie najlepsze awansują do turnieju finałowego. Impreza ta odbywa się w jednym mieście, gdzie 8 zespołów dzieli się na dwie grupy dwie najlepsze ekipy z każdej grupy grają systemem 1A-2B i 2A-1B zwycięzcy potyczek grają o złoto, a przegrani o brąz. Zwycięski zespół zdobywa złote medale i tytuł Mistrza Polski Młodzików. Juniorzy młodsi. Na szczeblu wojewódzkim rozgrywana jest liga każdy z każdym, mecz i rewanż, na szczeblu centralnym rzecz ma się tak samo jak w młodzikach, przy czym turniej finałowy rozgrywany jest w ramach Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży i zwycięzca oprócz tytułu Mistrza Polski otrzymuje złoty medal Olimpiady Młodzieży. Juniorzy starsi. Na szczeblu wojewódzkim system ten sam co w juniorach młodszych, a na szczeblu centralnym ten sam co w młodzikach. Do tej pory w kategorii chłopców tylko Wiśle Płock rocznik 1988 udało się zdobyć tym samym składem osobowym wszystkie trzy tytuły mistrzowskie (Zabrze 2003 mł., Puławy 2005 j. mł., Wolsztyn 2007 j. st.). Bliskie tego celu były również dwie ekipy: Wybrzeże Gdańsk rocznik 1982 (złoto w młodzikach i juniorach starszych oraz srebro w juniorach młodszych) oraz MMTS Kwidzyn rocznik 1983 (złoto w młodzikach i juniorach młodszych i brąz w juniorach starszych). Rozgrywki seniorskie kobiet. W sezonie 2005/2006 w ogólnopolskich rozgrywkach bierze udział 45 zespołów. Współzawodnictwo odbywa się na trzech szczeblach: 4 grupy II ligi (łącznie 21 zespołów), I liga (12 ekip) i ekstraklasa gdzie o tytuł Mistrza Polski walczy 12 zespołów. Zwycięzca ma prawo występów w kwalifikacjach do Ligi Mistrzyń, a 4 następne ekipy w europejskich pucharach. Aktualnym Mistrzem Polski jest SPR Safo ICom Lublin. Rozgrywki seniorskie mężczyzn. Najniższą klasą rozgrywkową jest aktualnie III liga. II Liga posiada 4 grupy, natomiast na zapleczu ekstraklasy w I lidze bój toczy 25 zespołów w dwóch grupach podzielonych na północny zachód (12 ekip) i południowy wschód (13). Natomiast w krajowej elicie występuje 12 drużyn. W Polsce rozgrywki w