2

Spis treœci

1. Podsumowanie kadencji Samorz¹du Gminy 2006-2010 Zdzis³aw Krupa ..... s. 3 2. Program Integracji Spo³ecznej w Gminie Rejowiec Fabryczny Wies³aw Korzeniewski ..... s. 6 3. Wieœ Kanie swoim mieszkañcom Renata Sobkowicz ..... s. 8 4. W ZS w Paw³owie sztuka ³¹czy i kszta³ci Ma³gorzata Boruchalska ..... s. 10 5. Przedwyborcze refleksje Lucyna Lipiñska ..... s. 11 6. Dobrze zapisali siê w swoich ma³ych ojczyznach Adam Kêdzierawski ..... s. 12 7. Obchody EDD w Paw³owie Monika Kurczewicz ..... s. 14 8. Tradycji garncarstwa paw³owskiego - ci¹g dalszy Monika Kosz ..... s. 15 9. „Wiersze … z tej ziemi” H. Noga, A. Jakoniuk, J. Maœluch ..... s. 16 10.Listy do nas: - Pismo do Feliksa Rzepeckiego - „Wielkopolscy wysiedleñcy” ponownie w Paw³owie ..... s. 18 11. Oczyszczalnia œcieków w Paw³owie in¿. Iwona PoŸniak ..... s. 19 12. K¹cik poetycki ..... s. 20 3 WYBORY SAMORZ¥DOWE 2010 I Tura 21 listopada 2010 r. II Tura 5 grudnia 2010 r. Podsumowanie kadencji Samorz¹du Gminy Rejowiec Fabryczny w latach 2006 - 2010

Kadencja Rady Gminy Rejowiec w Paw³owie, szkó³ (Paw³ów, Krasne, Fabryczny i wybranego w wyborach , Wólka Kañska, Kanie - powszechnych Wójta Gminy w latach niepubliczna szko³a podstawowa 2006-2010 by³a drug¹, która przebiega- prowadzona przez Stowarzyszenie, a ³a w warunkach przynale¿noœci do Unii finansowana z subwencji przekazywa- Europejskiej i wielkich oczekiwañ nej przez Gminê). zwi¹zanych z funduszami europejski- mi, które mia³y byæ skierowane na Oto co uda³o siê nam zrealizowaæ: rozwój Gmin i obszarów wiejskich w ramach perspektywy finansowej lat 1. Rozwój gospodarczy, ograniczenie 2007-2013. W warunkach lokalnych Waldemar Wiœniewski Zdzis³aw Krupa wzrostu bezrobocia: kadencja ta przebiega³a pod znakiem Przewodnicz¹cy Rady Wójt · podjêliœmy uchwa³ê w sprawie ulg restrukturyzacji najwiêkszego zak³adu tj. Cementowni podatkowych dla firm inwestuj¹cych i zwiêkszaj¹cych ”Rejowiec”, która w efekcie straci³a osobowoœæ prawn¹ na zatrudnienie, rzecz Cementowni „O¿arów” i co gorsze zmniejszy³a · posiadamy tereny inwestycyjne z obowi¹zuj¹cym planem wysokoœæ podatku wp³acanego do bud¿etu Gminy z poziomu zagospodarowania przestrzennego, 800 000 z³ do 220 000 z³ rocznie. Ograniczenia finansowe by³y · w latach 2006-2010 zatrudnionych zosta³o w ramach robót istotn¹ barier¹ w dzia³alnoœci Samorz¹du Gminy, który mimo publicznych 75 osób, prac interwencyjnych 7 osób, sta¿e tylu przeszkód stara³ siê realizowaæ za³o¿enia nakreœlone w odby³o 26 osób, natomiast w ramach prac spo³eczno - programie wyborczym z 2006r. jak te¿ dokumentach u¿ytecznych doraŸne zatrudnienie znalaz³o 60 osób. strategicznych Rady Gminy tj. Strategii Rozwoju Gminy, Planie Rozwoju Lokalnego, Planie Zagospodarowania 2. Poprawa bezpieczeñstwa: Przestrzennego i innych uchwa³ach i dokumentach powsta³ych · systematycznie z Komend¹ Miejsk¹ Policji w Che³mie, w tej kadencji Rady, o nastêpuj¹cym sk³adzie : Posterunkiem Policji w Rejowcu Fabrycznym analizowane s¹ zagro¿enia na terenie gminy, Waldemar Wiœniewski Przewodnicz¹cy Rady Gminy Corocznie udzielamy wsparcia finansowego na zakup Rejowiec Fabryczny paliwa dla Policji, udzieliliœmy tak¿e wsparcia Tomasz P¹gowski V-ce Przewodnicz¹cy Rady finansowego na zakup samochodu s³u¿bowego dla Gminy Rejowiec Fabryczny Posterunku w wysokoœci 20 000 z³, S³awomir Franaszczuk V-ce Przewodnicz¹cy Rady · finansowaliœmy 2 Ochotnicze Stra¿e Po¿arne w Wólce Gminy Kañskiej i Kaniem. W 2010r. jednostka OSP Kanie zosta³a Bogus³awa Rechul w³¹czona do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaœniczego, Miros³aw Maziarz · wyremontowane zosta³y pomieszczenia w Oœrodku Kamil Soczyñski Zdrowia w Lisznie, Maria Dudek Marek Marczuk · na bie¿¹co modernizowane jest oœwietlenie uliczne Piotr Boruchalski (wymiana lamp na energooszczêdne), Magdalena Kozak · dla poprawy bezpieczeñstwa na drogach wybudowaliœmy Krystyna Rura liniê oœwietlenia ulicznego z nowymi punktami Renata Zdzieszyñska œwietlnymi w miejscowoœci Józefin (9 szt.) oraz Toruñ (8 szt.), Kanie-Stacja (19 szt.), Liszno (7 szt.). Koszt Stanis³aw Adamczuk inwestycji wyniós³ 202 000 z³. Danuta WoŸniak Mariusz Œwiderczuk 3. Rozwój terenów wiejskich: · pozyskaliœmy 31 ha do zasobów gminnych plus mieszkanie W ramach struktury organizacyjnej Rady dzia³a³y trzy 2 komisje tj. Komisja Rewizyjna pod przewodnictwem radnego w miejscowoœci Krasne o pow. 17,3 m . Miros³awa Maziarza, Komisja Rozwoju Gospodarczego · rozwijamy turystykê (szlaki rowerowe, miejsca odpoczyn- i Rolnictwa pod przewodnictwem radnego Kamila ku), Soczyñskiego, Komisja Spraw Spo³ecznych pod przewodnic- · wspólnie z gminami powiatu che³mskiego i krasno- twem radnej Bogus³awy Rechul. stawskiego zosta³o zawi¹zane Stowarzyszenia Lokalna Organ wykonawczy Samorz¹du Wójt Gminy Zdzis³aw Grupa Rybacka Che³msko Krasnostawska „Z³oty Karp”. Krupa inicjowa³ i realizowa³ bie¿¹ce i inwestycyjne zadania · Kolejne dzia³anie Scalenie gruntów. Z inicjatywy przy wspó³pracy ze Skarbnikiem Gminy Pani¹ Mariann¹ Samorz¹du Gminy prowadzone by³o przez Starostê Jarmoszczuk i Sekretarzem Gminy Panem Wies³awem Che³mskiego. G³ówne cele projektu to: opracowanie sieci Korzeniewskim oraz pracownikami Urzêdu Gminy, Gminnego dróg dojazdowych do dzia³ek, likwidacja szachownicy Oœrodka Pomocy Spo³ecznej, Gminnego Oœrodka Kultury gruntów oraz poprawa roz³ogu gruntów w gospodarstwach. 4 Projekt scalenia obejmowa³ grunty wsi Leszczanka i W chwili obecnej przygotowywany jest projekt budowy Krzywwola. W ramach w/w projektu wykonane zosta³o: II etapu kanalizacji sanitarnej w Paw³owie. a) 3.382.284,00 z³ (w tym 2.732362,00 z³ na W zakresie odpadów sta³ych za sukces uznajemy zagospodarowanie poscaleniowe), w tym budowa 2,7 km uporz¹dkowanie spraw zwi¹zanych z utrzymaniem czystoœci i dróg asfaltowych i 4 km dróg utwardzonych t³uczniem. porz¹dku w gminie. Na naszym terenie z powodzeniem wesz³y b) Leszczanka 1.224.649,00 z³. w tym 1.015.341,00 na w ¿ycie i funkcjonuj¹: zagospodarowanie poscaleniowe (w tym budowa 1,7 km dróg utwardzonych asfaltowych i stabilizacja cementowa). Gminny Program Ochrony Œrodowiska i Plan Gospodarki Odpadami 4. Rozwój oœwiaty Regulamin Utrzymania Czystoœci i Porz¹dku na terenie Gminy Najwiêcej œrodków inwestycyjnych zaanga¿owano w obecnej Rejowiec Fabryczny kadencji w oœwiatê. W tym dziale zrealizowano: · urz¹dzono sto³ówkê w Zespole Szkó³ w Lisznie i Paw³owie Wspólnie z Zwi¹zkiem Komunalnym Gmin Ziemi Che³mskiej obejmuj¹c do¿ywianiem wszystkie dzieci w szko³ach na przyst¹piliœmy do budowy zak³adu utylizacji odpadów terenie Gminy i uczêszczaj¹cych do szkó³ poza terenem komunalnych w Srebrzyszczu ko³o Che³ma. Gminy. Wykonany zosta³ remont Zespo³u Szkó³ w Lisznie. Wspólne inicjatywy zosta³y podjête z Gminami z powiatu Realizacja zadania obejmowa³a: wymianê pokrycia che³mskiego w zakresie projektu partnerskiego pn: dachowego, wymianê stolarki okiennej i drzwiowej, ,,Odnawialne Ÿród³a energii wspóln¹ spraw¹ gmin: Che³m, remont kot³owni i sieci centralnego ogrzewania, Dorohusk, Dubienka, Kamieñ, Rejowiec, Rejowiec zagospodarowanie dzia³ki szkolnej, docieplenie œcian, Fabryczny, Sawin, Siedliszcze i Miasta Rejowiec Fabryczny. remont sanitariatów, inne prace remontowe wewn¹trz W partnerstwie z Województwem Lubelskim przyst¹piliœmy budynków szkó³. Wartoœæ zadania to 940 000 z³, z tego 799 do projektu Przeciwdzia³anie wykluczeniu cyfrowemu w 000 z³ to œrodki finansowe, o które wyst¹piono do województwie lubelskim” realizowanym w ramach Programu Regionalnego Programu Operacyjnego Oœ priorytetowa 8. Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013, Infrastruktura szkolna i sportowa. Pomimo pozytywnie Priorytet VIII Spo³eczeñstwo informacyjne - zwiêkszanie ocenionego wniosku, nie otrzymaliœmy dofinansowania. innowacyjnoœci gospodarki, Dzia³anie 8.3 Przeciwdzia³anie Zadanie zosta³o sfinansowane z kredytu d³ugoterminowe- wykluczeniu cyfrowemu - eInclusion. go zaci¹gniêtego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Przeprowadzono modernizacjê ujêcia wody w Paw³owie na Polskiej - Counterpart Fund”. kwotê 328 000 z³ i modernizacjê ujêcia wody Wólka Kañska - · przeprowadziliœmy gruntowny remont budynków Kolonia na kwotê 20 000 z³. szkolnych, w tym termomodernizacjê budynku Szko³y 6. Drogi i chodniki Podstawowej w Krasnem - wymiana okien z wymian¹ W trakcie kadencji uda³o siê nam wybudowaæ: stolarki w Szkole w Wólce Kañskiej i w Paw³owie. · drogê w miejscowoœci Wólka Kañska na odcinku 500 m. · dzieci maj¹ zapewnione posi³ki, w szko³ach funkcjonuj¹ Koszt zadania wyniós³ 275 109 z³, z czego 40 000 z³ œwietlice œrodowiskowe, dofinansowania udzieli³ Wojewódzki Fundusz Ochrony · 4 uczniowskie kluby sportowe korzystaj¹ z dotacji Gruntów Rolnych gminnych, · drogê gminn¹ na odcinku Leszczanka - Wólka Kañska w · dokonano wymiany okien w budynku Szko³y w Krasnem, po³¹czeniu z drog¹ powiatow¹ w miejscowoœci Wólka · dokonano wymiany okien i drzwi, przeprowadzono Kañska wraz z najazdem na przejazd kolejowy Linii nr 7 kapitalne remonty czêœci sal w budynkach Zespo³u Szkól Warszawa - Dorohusk w celu zamkniêcia ci¹gu drogowego w Paw³owie Kanie - Wólka Kañska - Leszczanka - Liszno. Zadanie Efekt w/w dzia³añ to zadbane budynki szkolne, nowoczesny obejmowa³o budowê drogi Wólka Kañska - Leszczanka o budynek Zespo³u Szkó³ w Lisznie, wysoki poziom naucza- d³ugoœci 1500 m. nia w szko³ach. · drogê gminn¹ Kanie-Wólka Kañska ³¹cz¹c¹ drogi powiatowe Kanie-Oleœniki i Chojno Nowe-Borowica. 5. Ochrona œrodowiska Zadanie obejmowa³o budowê drogi Wólka Kañska Kolonia Gmina inwestowa³a tak¿e w ochronê œrodowiska. - Kanie o d³ugoœci 2159,75 m. Wartoœæ to zadania 706 000 · wybudowano w latach 2007-2008 sieæ kanalizacji z³, w tym 202 978 z³ stanowiæ bêdzie wspó³finansowane ze sanitarnej w miejscowoœci Krasne o d³. 372 m œrodków Narodowego Programu Przebudowy Dróg · wybudowano oczyszczalniê œcieków w Paw³owie i I etap Lokalnych 2008-2013. kanalizacji sanitarnej w Paw³owie. Wartoœæ zadania · podwójn¹ stabilizacjê grunto-cementow¹ na drodze Go³¹b- wynosi 3.747.000 z³, kwota dofinansowania to 2.000.000 Liszno-Kanie-Stacja na d³. 2650 m. Wartoœæ zadania z³ z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, 995 000 z³. dzia³anie 3.2.1. „Podstawowe us³ugi dla gospodarki i · dokoñczono budowê drogi Zalesie Kañskie (po³o¿enie ludnoœci wiejskiej”. Inwestycja obejmuje w I etapie dywanika asfaltowego) na d³. 800 m. Wartoœæ zadania 3 budowê oczyszczalni œcieków o przepustowoœci 45 m /d. 216 000 z³. oraz wykonanie ok. 8,756 km sieci kanalizacji sanitarnej · wspólnie z powiatem che³mskim po³o¿ono nak³adkê oraz wraz z w³¹czeniem do sieci 160 budynków asfaltow¹ na drodze powiatowej Paw³ów- Liszno na d³. mieszkalnych. 2200m. Koszt zadania 446 520 z³ w tym 267912 z³ to wk³ad · wybudowano 100 szt. przydomowych oczyszczalni œcie- bud¿etu Powiatu Che³mskiego w zadanie. ków na terenie Gminy Rejowiec Fabryczny. Wartoœæ zada- · dziêki dobrej wspó³pracy z Zarz¹dem Dróg Wojewódzkich nia 1 142 434 z³, kwota po¿yczki z Wojewódzkiego Fundu- wybudowano w latach 2008-2009 chodniki w Paw³owie szu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej 853 357z³. przy ulicy Lubelskiej na d³. 1427 m - gdzie kwota 120 192 z³ to dofinansowanie Wojewody Lubelskiego. 5 · drogi gminne o nawierzchni gruntowej znajduj¹ce siê w · W 2008 roku przyst¹piliœmy do Stowarzyszenia Lokalnej terenach zwartej zabudowy w tej kadencji zaczêliœmy Grupy Dzia³ania PROMENADA S 12 sukcesywnie wprowadzaæ do planu zadañ inwestycyjnych. Utwardzanie t³uczniem czy kamieniem to metoda dosyæ 8. Wspieranie inicjatyw lokalnych droga, i jak widaæ nie bardzo skuteczna w niektórych · W roku 2006 Gmina korzysta³a z Sektorowego Programu warunkach. Stan wyremontowania naszych dróg jest coraz Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora lepszy. Na doraŸne uzupe³nienia ubytków i doprowadzenie ¿ywnoœciowego oraz rozwoju obszarów wiejskich 2004- do stanu przejezdnoœci dróg na terenie gminy w okresach 2006" Dzia³anie 2.3 "Odnowa wsi oraz zachowanie i wiosenno - jesiennych wydatkowaliœmy w przeci¹gu ochrona dziedzictwa kulturowego". Zadanie kadencji 400 000 z³. „Rewitalizacja centrum miejscowoœci Paw³ów”. Wartoœæ zadania wynosi³a 311616 z³, z tego œrodki pomocowe UE to Kolejne lata wymagaj¹ konsekwentnego inwestowania w 203 084 z³. Podstawowym elementem tego dzia³ania by³o drogi. W obecnej kadencji przygotowano szereg dokumentacji pobudzenie aktywnoœci œrodowisk lokalnych i technicznych dotycz¹cych modernizacji, b¹dŸ budowy dróg stymulowanie wspó³pracy na rzecz rozwoju i promocji gminnych. Umo¿liwi to ich realizacjê w latach kolejnych. wartoœci zwi¹zanych z miejscow¹ specyfik¹ spo³eczn¹, £¹cznie w latach 2006-2010 wybudowano 16,8 km dróg kulturow¹ i przyrodnicz¹. gminnych o nawierzchni twardej oraz 2,2 km dróg · W 2007 roku Gmina wyst¹pi³a z wnioskiem do Programu powiatowych. S¹siedztwa Polska - Bia³oruœ - Ukraina INTERREG III A 7. Inne dzia³ania /TACIS CBC 2004-2006 na realizacjê projektu „Gin¹ce Zawody - wspólne dziedzictwo kulturowe Polesia · Realizowane jest zadanie „Rozbudowa i przebudowa Wo³yñskiego”. Wartoœæ zadania 39.344,00 z³, z tego œwietlicy w miejscowoœci Kanie”, które uzyska³o uzyskano œrodki pomocowe UE w wysokoœci 29508 z³. dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Wartoœæ zadania to · W roku 2008 w ramach Programu Operacyjnego Kapita³ 933 687 z³, z tego wnioskowana kwota dofinansowania Ludzki - Priorytet IX Rozwój wykszta³cenia i kompetencji wynosi 447 043 z³. Celem projektu jest stworzenie miejsca w regionach, Dzia³anie 9.1 Wyrównywanie szans do ca³orocznego wykorzystania, w którym mog¹ byæ w edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakoœci us³ug szerszym zakresie zaspokojone potrzeby kulturalne i edukacyjnych œwiadczonych w systemie oœwiaty, spo³eczne mieszkañców poprzez ich integracjê, ofertê Poddzia³anie 9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych kulturaln¹, szkoleniow¹, spotkania miêdzypokoleniowe i uczniów z grup o utrudnionym dostêpie do edukacji oraz poszczególnych grup. Poprawi to warunki ¿ycia zmniejszenie ró¿nic w jakoœci us³ug edukacyjnych mieszkañców i uatrakcyjni miejscowoœæ jako miejsce realizowany by³ projekt „St¹d do sukcesu - szko³y gminy zamieszkania(tak¿e poprawê estetyki w so³ectwie). Rejowiec Fabryczny”. Wartoœæ projektu wynosi³a Operacja przyczyni siê tak¿e do zawi¹zania aktywniejszej 82 904 z³. wspó³pracy z dzia³aj¹cymi organizacjami jak te¿ przyczyni · Z kolei w roku 2009 w ramach Poakcesyjnego Programu siê do powstania innych. Zadanie z przyczyn finansowych Wsparcia Obszarów Wiejskich Program Integracji przesuniêto do realizacji na 2011rok. Spo³ecznej Gmina realizowa³a zadanie inwestycyjne o · "E - powiat che³mski - rozwój elektronicznych us³ug wartoœci 236 412,00 z³. Gmina, aby otrzymaæ œrodki z publicznych w powiecie che³mskim" w latach 2008 - 2009 - Programu, musia³a opracowaæ w³asn¹ strategiê zadanie prowadzone przez powiat che³mski, polegaj¹ce na rozwi¹zywania problemów spo³ecznych i na jej dostosowaniu do standardów przewidzianych w strategii podstawie zaplanowaæ konkretny projekt us³ug informatyzacji e-Polska, s³u¿¹cej wykonywaniu przepisów spo³ecznych, na który otrzyma³a dofinansowanie. ustawy o dostêpie do informacji publicznej, oraz wdro¿enie Jednym z wa¿nych zadañ samorz¹du jest wspieranie lokalnych elektrycznego obiegu dokumentów, elektronicznej organizacji i stowarzyszeñ, budowanie spo³eczeñstwa archiwizacji dokumentów, rozwoju systemów baz danych a obywatelskiego. Podczas obecnej kadencji opracowany i tak¿e rozwoju elektronicznych us³ug dla ludnoœci z wdro¿ony zosta³ program wspó³pracy z organizacjami wykorzystaniem podpisu elektronicznego. Wartoœæ pozarz¹dowymi. Wœród wielu cennych inicjatyw mo¿na ca³kowita zadania to 8 473 905,62 z³, wnioskowana dotacja wymieniæ projekty realizowane przez: 6 995 933,60 z³. W realizacji zadania udzia³ gminy Rejowiec Fabryczny wynosi 372 453 z³. Œrodki Stowarzyszenie na Rzecz Ekorozwoju Wsi Kanie dofinansowania uzyska³o Starostwo Powiatowe w Che³mie Stowarzyszenie na rzecz promocji Gminy Rejowiec w ramach RPO WL na lata 2007 - 2013, Oœ Priorytetowa Fabryczny „Aktywni” IV: Spo³eczeñstwo informacyjne, Dzia³anie 4.1. Spo³eczeñstwo informacyjne. Stowarzyszenie Przyjació³ Paw³owa · Podjêto te¿ mniej kosztowne, ale wa¿ne dla spo³ecznoœci Nowe inicjatywy wprowadzi³a Gminna Komisja Gminy dzia³ania . Wybudowano place zabaw w Wólce Rozwi¹zywania Problemów Alkoholowych. Sukcesy odniós³ Kañskiej, Krasnem, Leszczance, Paw³owie. Uczniowski Klub Sportowy Wól-Kan przy Szkole · Do kalendarza imprez wprowadzono ju¿ na sta³e Podstawowej w Wólce Kañskiej. wydarzenia : Jarmark Paw³owski- Gin¹ce Zawody w Wa¿ne dla samorz¹du s¹ równie¿ sprawy socjalne Paw³owie, Zlot Mi³oœników Twórczoœci Ryszarda mieszkañców. W 2010 r. zosta³o oddane do u¿ytku mieszkanie Kapuœciñskiego „Kapumaniacy” chronione w Go³êbiu dla 10 mieszkañców. · Mijaj¹ca kadencja przynios³a równie¿ o¿ywienie w Na przestrzeni lat 2006-2010 powsta³y Grupy Odnowy kontaktach zagranicznych. Uda³o siê podpisaæ umowê o Miejscowoœci na terenie miejscowoœci Kanie, Wólka Kañska, wspó³pracy partnerskiej z rejonem Nowy Mosyr na Kanie-Stacja, Liszno. Ukrainie. 6 9. Wnioski z³o¿one do dofinansowania na lata nastêpne mieszkañców, aktywizacji i szeroko rozumianemu rozwojowi, 1) Paw³ów - „Zagospodarowanie terenu na cele co bezsprzecznie prze³o¿y siê na poprawê jakoœci ¿ycia przestrzeni publicznej wraz z przebudow¹ boiska lokalnej spo³ecznoœci. wielofunkcyjnego w miejscowoœci Paw³ów”. Wniosek 2) Budowa drogi gminnej Go³¹b - Liszno - Kanie-Stacja o z³o¿ony w ramach dzia³ania 313,322,323 „Odnowa i rozwój d³. 3,4 km w ramach Narodowego Programu Budowy Dróg wsi” objêtego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na Lokalnych . Wartoœæ zadania 1 200 000 z³ z tego wnioskowana lata 2007-2013. Wartoœæ zadania 916 419,26 z³ z tego kwota dofinansowania wynosi 600 000 z³ z bud¿etu Wojewody wnioskowana kwota dofinansowania wynosi 500 000 z³. Lubelskiego. Celem projektu jest stworzenie miejsc do aktywnego, Przed samorz¹dem gminnym pozostaje jeszcze wiele ca³orocznego, spêdzania wolnego czasu. Operacja przyczyni problemów do rozwi¹zania. Wœród nich s¹: kontynuacja siê do stworzenia funkcjonalnego centrum rekreacyjno- budowy kanalizacji sanitarnej w Paw³owie, budowa mieszkañ sportowego miejscowoœci wyposa¿onego w podstawowe socjalnych, budowa dróg gminnych. elementy infrastruktury publicznej, spo³eczno kulturalnej i sportowej, które bêd¹ sprzyja³y integracji spo³ecznej Zdzis³aw Krupa Program Integracji Spo³ecznej w Gminie Rejowiec Fabryczny

Program Integracji Spo³ecznej jest jednym z elementów Spotkania konsultacyjne (5 spotkañ) pozwoli³y na Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich. wyodrêbnienie poszczególnych dzia³añ najbardziej Bud¿et na realizacjê PPWOW w skali ca³ego kraju wynosi potrzebnych w rozwi¹zywaniu problemów spo³ecznych naszej ponad 72 mln euro, z czego na realizacjê us³ug spo³ecznych w gminy ramach Programu Integracji Spo³ecznej przeznaczono 40 mln euro. Celem Programu jest podniesienie integracji i I. Us³ugi dla osób starszych: aktywnoœci spo³ecznej w gminach wiejskich i miejsko- 1. utworzenie mieszkañ chronionych dla osób starszych wiejskich ,oraz stanowiæ impuls do wzmocnienia i tworzenia 2. us³ugi opiekuñcze lokalnych organizacji pozarz¹dowych. Jedn¹ z 500 wybranych 3. integracja ze spo³ecznoœci¹ lokaln¹ gmin do realizacji Projektu z ca³ego kraju jest gmina 4. utworzenie œwietlicy dla seniorów , dzieci i m³odzie¿y ( Rejowiec Fabryczny. Przy wyborze gmin kierowano siê œwietlica integracyjna) kilkoma wskaŸnikami m.in. Dochodem na mieszkañca, peryferyjnoœci¹ po³o¿enia, liczb¹ klientów pomocy II. Us³ugi dla dzieci i m³odzie¿y: spo³ecznej, struktura demograficzn¹ i gospodarcz¹ oraz ma³¹ 1. organizowanie czasu dla dzieci ,poza zajêciami szklonymi aktywnoœci¹ spo³eczn¹. Dzia³ania rozpoczynaj¹ce realizacjê przy szko³ach na terenie gminy Programu w naszej gminie zaczê³y siê ju¿ w grudniu 2007 r. 2. wydawanie gazetki parafialnej podpisaniem Porozumienia o Wspó³pracy pomiêdzy 3. utworzenie kawiarenki internetowej Zarz¹dem Województwa Lubelskiego a 4. prowadzenie strony internetowej oraz wydawanie gazetki Fabryczny. Na mocy tego porozumienia rozpoczêto szerokie 5. utworzenie Miêdzyszkolnych Klubów Pi³karskich konsultacje spo³eczne ,w których brali udzia³ przedstawiciele 6. utworzenie Teatru Ma³ych Form Artystycznych „Pere³ki stowarzyszeñ, dyrektorzy szkó³, so³tysi, radni oraz lokalni Paw³owskie” liderzy. Efektem tych konsultacji i spotkañ by³o okreœlenie najwa¿niejszych problemów spo³ecznych wymagaj¹cych III. Us³ugi dla rodzin pilnego wsparcia i rozwi¹zania w stosunku do osób starszych 1. spotkania maj¹ce na celu przekazywanie tradycji lokalnych ,dzieci i m³odzie¿y oraz rodzin. Problemy te zosta³y nastêpnie wpisane do „Planu Dzia³ania” i zaakceptowane przez W wyniku og³oszonego konkursu na prowadzenie w/w us³ug , Regionalny Oœrodek Polityki Spo³ecznej w Lublinie. komisja powo³ana przez Wójta Gminy rejowiec Fabryczny Akceptacja „Planu Dzia³ania” pozwoli³a jednoczeœnie na Zdzis³awa Krupê wy³oni³a nastêpuj¹cych us³ugodawców do rozpoczêcie czêœciowego korzystania z przyznanej kwoty 236 realizacji Programu: 412 z³. 7

Program by³ realizowany od stycznia 2009 r. do lipca 2010 r. grzewcz¹ z pieców kaflowych na centralne ogrzewanie z Wyzwoli³ wiele inicjatyw spo³ecznych ,uaktywni³y siê grupy nowoczesn¹ kot³owni¹ olejow¹, wymieniono okna i pod³ogi, wolontariackie, wzmocni³ wspó³pracê organizacji wybudowano i przystosowano dla potrzeb osób pozarz¹dowych. niepe³nosprawnych ³azienki i wêze³ sanitarny, odremontowano Zaktualizowana zosta³a „Gminna Strategia Rozwi¹zywania i wyposa¿ono kuchniê. Dziêki tym pracom uzyskano Problemów Spo³ecznych na lata 2008-2020” bêd¹ca g³ównym 3 pomieszczenia mieszkalne dla 10 osób, wyposa¿one w dokumentem programowym zdefiniowanych potrzeb tapczany, szafy i inny sprzêt potrzebny do zamieszkania. spo³ecznych Gminy Rejowiec Fabryczny. Najwiêksz¹ jednak Mieszkanie chronione zapewnia ca³odobow¹ opiekê dla osób wartoœci¹ powsta³¹ przy realizacji poszczególnych dzia³añ jest tam mieszkaj¹cych wraz z wy¿ywieniem. Zadbano tak¿e o to,¿e wœród samych mieszkañców gminy uaktywni³ siê otoczenie budynku. Nasadzono nowe krzewy, urz¹dzono pozytywny sposób myœlenia i patrzenia na potrzeby grupowe, miejsce wypoczynku z ³aweczkami i klombem. Uroczyste wykreowa³ lokalnych liderów, dostarczy³ wiedzy z zakresu otwarcie mieszkañ chronionych mia³o miejsce w dniu 19 lipca realizacji projektów. 2010 r. z udzia³em przedstawicieli ró¿nych œrodowisk Oto przyk³ady niektórych wybranych dzia³añ i ich efekty. gminnych , powiatowych i wojewódzkich.

Utworzenie mieszkañ chronionych dla osób starszych. Utworzenie Teatru Ma³ych Form Artystycznych „Pere³ki Us³ugodawc¹ tego dzia³ania by³ Gminny Oœrodek Pomocy Paw³owskie” Spo³ecznej w Rejowcu Fabrycznym, a koordynatorem Pani Projekt realizowany by³ przez ca³y rok 2009. Us³ugodawc¹ by³ Halina Dzikon kierownik tego¿ oœrodka. Pomys³ realizacji Zespó³ Szkó³ w Paw³owie ,a ego koordynatorem Pani Dorota zrodzi³ siê z potrzeby zapewnienia osobom starszym, które ze Jaszczuk - dyrektor Zespo³u Szkó³. wzglêdu na trudn¹ sytuacjê ¿yciow¹, niepe³nosprawnoœæ lub Celem projektu by³o wsparcie edukacyjne dzieci i m³odzie¿y chorobê potrzebuj¹ opieki osób trzecich. poprzez efektywne zagospodarowanie ich czasu wolnego oraz Do tego celu wykorzystano budynek komunalny po by³ej organizacjê zajêæ artystycznych. szkole w miejscowoœci Go³¹b, który od kilkunastu lat by³ W ramach projektu powsta³ Teatr Ma³ych Form Artystycznych niewykorzystywany. Sporadycznie odbywa³y siê tam zebrania „Pere³ki Paw³owskie”, w którego dzia³alnoœæ aktywnie wiejskie. w³¹czyli siê rodzice dzieci pomagaj¹c przy dekoracjach i Dziêki funduszom pozyskanym z PPWOW budynek strojach teatralnych. Zakupiono kurtynê teatraln¹, stroje gruntownie zmodernizowano. Przebudowano instalacjê teatralno - chóralne, zestaw mikrofonów bezprzewodowych 8 oraz inne materia³y potrzebne do scenografii przedstawieñ. Realizacja Programu Integracji Spo³ecznej w naszej Zorganizowano wyjazdy edukacyjne do kin, Teatru im. Gminie przebiega³a sprawnie. By³o to mo¿liwe przy Juliusza Osterwy w Lublinie oraz Teatru Muzycznego. zaanga¿owaniu mieszkañców Gminy, stowarzyszeñ, instytucji Ciekawym i po¿ytecznym dzia³aniem by³y warsztaty teatralne i innych grup formalnych i nieformalnych. prowadzone przez aktora Jacka Króla dotycz¹ce dykcji i emisji Wskazaæ nale¿y du¿¹ ¿yczliwoœæ i pomoc Wójta Gminy - g³osu ,co jest niezbêdne w pracy teatralnej i wystêpach na Zdzis³awa Krupy, który aktywnie wspiera³ poszczególne scenie. dzia³ania. Ogromny wk³ad w realizacjê wnieœli Pani Dzikon W ramach tego dzia³ania zorganizowano tak¿e 3 dniowy Halina oraz pracownicy Gminnego Oœrodka Pomocy wyjazd edukacyjno -rekreacyjny „Wakacje ze sztuk¹” - d³ugo Spo³ecznej, którzy technicznie i merytorycznie realizowali i wspominany przez jego uczestników. rozliczali projekt. Nieocenion¹ pomoc oraz wsparcie udzieli³a „Pere³ki Paw³owskie” uczestniczy³y ze swoimi spektaklami w Pani Krystyna Nazarewicz konsultant Regionalny PPWOW w imprezach wojewódzkich, powiatowych oraz przede Lublinie. wszystkim lokalnych (np. Jarmark Paw³owski), gdzie Wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili siê prezentowali swój dorobek artystyczny i swoje zdolnoœci. do poprawy integracji spo³ecznej poprzez udzia³ w programie Rezultatem dzia³añ s¹ wiêksze szanse edukacyjne, odkrywanie sk³adam podziêkowania. w³asnych zdolnoœci i inwencji twórczej. Koordynator Gminny PPWOW Wies³aw Korzeniewski

Projekt finansowany w ramach PPWOW „Us³ugi dla ró¿nego rodzaju umiejêtnoœci, by³y promowaniem aktywnoœci dzieci i m³odzie¿y” by³ realizowany w miejscowoœci Kanie, i pracy nad doskonaleniem siebie. Ponadto jak siê okaza³o gmina Rejowiec Fabryczny, powiat che³mski. Bardzo du¿ym jednoczy³y œrodowisko, bowiem w nasze dzia³ania w³¹czali siê problemem naszej miejscowoœci jest to, ¿e poza szko³¹ nie ma rodzice i doroœli, którzy byli poœrednimi odbiorcami naszych ¿adnej instytucji, która swoje dzia³ania skierowa³aby na dzieci dzia³añ. Jak sami mówili ich dzieci znalaz³y sposób „na nudê”. i m³odzie¿. Dlatego przyst¹piliœmy do organizacji dzia³añ Dzieci wraca³y do domu i przenosili do niego dzia³ania ze zapewniaj¹cych przyjemne i po¿yteczne spêdzanie czasu szko³y poprzez np. uczenie siê piosenek, roli, gry na wolnego. Dzieci i m³odzie¿ po lekcjach nie maj¹ mo¿liwoœci instrumencie czy maluj¹. Nauczy³y siê, zdaniem rodziców, udzia³u w ¿adnych zajêciach. Swój wolny czas spêdzaj¹ przed aktywnego spêdzania wolnego czasu. komputerem czy telewizorem. Rodzice tak¿e niewiele robili, Wiemy z doœwiadczenia, ze najlepsze efekty przynosz¹ by pomóc dzieciom w rozwijaniu ich zainteresowañ czy pasji. najprostsze dzia³ania. Dlatego nasz pomys³ jest prosty - zajêcia St¹d zrodzi³ siê pomys³ , aby wolny czas od zajêæ szkolnych, rozwijaj¹ce najprostsze potrzeby dzieci: wyra¿anie siebie, póŸne popo³udnia, soboty, zagospodarowaæ. swoich emocji i prezentacja wytworów swojej pracy W Niepublicznej Szkole Podstawowej w Kaniem przez 4 dni w tygodniu (w tym soboty) dzieci i m³odzie¿ z naszej Warsztaty teatralne. miejscowoœci uczestniczyli w dzia³aniach, które by³y dla nich Kontakt dzieci ze sztuk¹ aktywizuje i znacznie wp³ywa na atrakcyjne, a przy tym rozwija³y ich pasjê. O rodzaju zajêæ podniesienie ogólnego poziomu kulturalnego dziecka. zdecydowali uczestnicy. Wybrali zajêcia muzyczne, Uczestnictwo w tych zajêciach staje siê dla nich plastyczne, teatralne oraz komputerowe. Ka¿dy móg³ znaleŸæ przyjemnoœci¹, zabaw¹. By³o to tak¿e doskona³e miejsce, coœ dla siebie, choæ du¿a grupa dzieci uczestniczy³a w dwu, a gdzie mo¿na by³o wyzbyæ siê kompleksów, prze³amaæ barierê nawet trzech rodzajach zajêæ. Prowadz¹c takie spotkania strachu czy tremê. Dzieci nabywa³y poczucie w³asnej wartoœci, „odrywaliœmy” dzieci od ekranów telewizorów i monitorów, a nabywa³y otwartoœci w kontaktach z ludŸmi, doskonali³y dawaliœmy im pomys³ na ciekawe zajêcia, doskonal¹c przy tym poprawn¹ polszczyznê. Uczestnictwo w zespole teatralnym i ró¿ne umiejêtnoœci. Nasze dzia³ania bowiem nie tylko by³y wspó³odpowiedzialnoœæ za rezultat przedstawienia sposobem na spêdzanie wolnego czasu, ale tak¿e na rozwijanie anga¿owa³y wszystkich uczestników. Tworzy³a siê integracja grupowa i rozwija³a skuteczne komunikowanie. Dzieci ponadto wystêpowa³y przed publicznoœci¹, a widzami byli ich rodzice, którzy anga¿owali siê w pomoc przy organizacji przedstawienia, pomagali przygotowaæ scenografiê, szyli stroje, przygotowywali rekwizyty. Wszystkim zale¿a³o, aby przedstawienie wypad³o jak najlepiej.

Zajêcia muzyczne Program realizowany na zajêciach zawiera³ elementy edukacji muzycznej i motoryczno zdrowotnej, a tak¿e naukê gry na instrumentach. Realizowanie tych dzia³añ rozbudzi³o w dzieciach zami³owanie do rytmicznego ruchu przy akompaniamencie muzyki, œpiewu piosenki, zapamiêtywania rytmów i nastêpstwa ruchów w powi¹zaniu z muzyk¹. Bardzo du¿¹ popularnoœci¹ cieszy³y siê zajêcia nauki gry na gitarze. Dzieci bardzo chêtnie prezentowa³y swoje umiejêtnoœci. Dumni z umiejêtnoœci dzieci byli rodzice, którzy z podziwem 9 patrzyli na umiejêtnoœci gry na instrumencie. Uczestnicy zajêæ Internetem. Sk³oni³o nas do tego g³êbokie przeœwiadczenie, ¿e wyst¹pili ju¿ na wielu uroczystoœciach, nawet o zasiêgu dzieci nie umiej¹ rozs¹dnie korzystaæ z Internetu i czêsto nie gminnym, prezentuj¹c swoje umiejêtnoœci. zachowuj¹ zasad bezpieczeñstwa. Pokazaliœmy na zajêciach ró¿ne mo¿liwoœci korzystania z Internetu, od programów komunikacyjnych, po ró¿nego rodzaju Ÿród³a informacji: s³owniki, encyklopedie itp.

Zajêcia plastyczne

Z doœwiadczenia wiemy, ¿e dzieci bardzo chêtnie wyra¿aj¹ siebie w dzia³aniach plastycznych. Chêtnie nabywaj¹ nowe umiejêtnoœci i bardzo anga¿uj¹ siê w organizowanie wystaw. W ramach realizacji projektu „Us³ugi dla dzieci i m³odzie¿y” W NSP w Kaniem urz¹dzona jest galeria malarstwa. odby³y siê nastêpuj¹ce konkursy: Uczniowie na p³ótnie farbami olejnymi, czy tez przy u¿yciu - „Elementy przyrody w kakografii” - konkurs plastyczny, innych technik wykonywali obrazy, które umieszczane s¹ w - „Najpiêkniejszy zak¹tek mojej wsi” - konkurs plastyczny na galerii, która znajduje siê na korytarzu szkolnym. Jest to obraz olejny, miejsce, na którym wzrok zatrzymuj¹ wszyscy odwiedzaj¹cy - „Mam talent” - konkurs recytatorski, szko³ê, niejednokrotnie chc¹ kupiæ prace dzieci. Wielu goœci - „ZnajdŸ Kanie w Internecie” - konkurs z wykorzystaniem przyjació³ szko³y otrzymuje prace wykonane przez dzieci. Internetu na temat wsi Kanie, Ponadto uczestnicy zajêæ wykonali wiele elementów - „Jestem bezpieczny” - konkurs na temat bezpieczeñstwa. dekoracyjnych- malowali na œcianach korytarzy szkolnych elementy stanowi¹ce ilustracje ulubionych bajek, wykonywali W ramach projektu „ Us³ugi dla dzieci i m³odzie¿y” odby³y siê ilustracje do wierszy pisanych przez siebie lub uczestników trzy wycieczki: warsztatów teatralnych, samodzielnie wykonywali przepiêkne - pierwsza: 23 czerwca do Ba³towa - wziê³o w niej udzia³ 50 karty okolicznoœciowe. „W tym roku ¿yczenia œwi¹teczne z osób wraz z opiekunami. Opiekunowie pe³nili swoje zadania okazji Œwiat Wielkanocnych wys³aliœmy na kartkach w ramach wolontariatu. Podczas wycieczki uczestnicy: œwi¹tecznych wykonanych samodzielnie przez córkê” zwiedzali Park Jurajski oraz zwierzyniec. Mieli zapewniony powiedzia³a mama jednej z uczestników. obiad. - druga: 26 czerwca do Kazimierza Dolnego i Janowca - wziê³o w niej udzia³ 54 osoby wraz z opiekunami, którzy pracowali w ramach wolontariatu. Uczestnicy: wziêli udzia³ w rejsie po Wiœle, kolejk¹ dojechali do muzeum w Janowcu, gdzie tak¿e zwiedzali ruiny zamku, zwiedzali basztê, zamek, rynek oraz koœció³ w Kazimierzu. Wszyscy mieli zapewniony obiad, - trzecia: 17 sierpnia 2009 roku po Roztoczu. Wziê³o w niej udzia³ 50 osób. Grupie towarzyszy³ przewodnik, który pokaza³ Susiec, Krasnobród, Zwierzyniec, Szczebrzeszyn. Atrakcjami by³y: Szumy nad Tanwi¹, rzeŸba Kargula i Pawlaka, szczebrzeszyñski chrz¹szcz, browar w Zwierzyñcu, staw „Echo” oraz koniki polskie.

29 sierpnia 2010 roku cz³onkowie Stowarzyszenia na Rzecz Ekorozwoju Wsi Kanie wziêli udzia³ w spotkaniu studyjnym zorganizowanym przez Stowarzyszenie z miejscowoœci Ho³owno. W programie by³o spotkanie z Zajêcia komputerowe Zarz¹dem tamtejszego Stowarzyszenia, wspólny obiad i ognisko. Rozmowom, wymianie doœwiadczeñ i pogl¹dów nie Nie ulega ¿adnej w¹tpliwoœci, ¿e zajêcia w pracowni by³o koñca. Mieszkañcy wsi Kanie mieli mo¿liwoœæ udzia³u w komputerowej ciesz¹ siê zawsze najwiêksza popularnoœci¹. To warsztatach ceramicznych, nauczyli siê tak¿e wykonywania od prowadz¹cego zale¿y, jak one bêd¹ wygl¹da³y i czego kwiatów ze s³omy, a na spotkaniu z zielarkami dowiedzieli siê dotyczy³y. My zaproponowaliœmy dzieciom zajêcia zwi¹zane z jak wykonaæ konfitury z jarzêbiny, maœæ z nagietka czy 10 nalewkê z orzecha. W trakcie pobytu ka¿dy móg³ skorzystaæ ze SPA: sauny czy masa¿u, panie z przyjemnoœci¹ odwiedza³y kosmetyczkê poddaj¹c siê zabiegom poprawiaj¹cym urodê. Jednak prawdziwa atrakcja czeka³a wszystkich na zakoñczenie ca³odniowego pobytu - by³ to wystêp zespo³u ludowego, który wystawi³ przedstawienie pt. „U zielarki”. Zachwyci³a treœæ sztuki, jej humor, gwara jak¹ pos³ugiwali siê aktorzy oraz ich wiek - œrednia ich wieku bowiem wynosi³a 70 lat. Wyjazd stanowi³ cenne doœwiadczenie i da³ wszystkim du¿o do myœlenia. We wrzeœniu 2010 roku Stowarzyszenie na Rzecz Ekorozwoju wsi Kanie realizowa³o projekt us³ugi dla dzieci i m³odzie¿y pt. „Akademia XXI”. G³ównym celem tych dzia³añ by³a integracja dzieci, m³odzie¿y i doros³ych z naszej miejscowoœci. Beneficjantami dzia³añ byli tak¿e uczniowie z Zespo³u Szkó³ w Lisznie. Ca³y miesi¹c atrakcjom nie by³o koñca. Odby³y siê dwie dwudniowe wycieczki: jedna w Góry Œwiêtokrzyskie, a druga do Lichenia. Jednodniowe wyjazdy: Ciekawe by³y tak¿e zajêcia garncarskie, w czasie których do Warszawy oraz Zamoœcia, uczniowie z NSP w Kaniem oraz m³odzi ludzie poznawali tajniki wykonywania ró¿nych ZS w Lisznie byli tak¿e w kinie. przedmiotów z gliny oraz zajêcia plastyczne, na których uczyli Wspólne wyjazdy i wycieczki nie tylko s¹ atrakcyjne, bo siê jakimi technikami mo¿na je ozdabiaæ. Efekty ich pracy, poznajemy ciekawe miejsca, ale tak¿e dlatego, ¿e poznajemy widoczne na wystawie w szkole w Kaniem, budz¹ zachwyt. siebie, stajemy siê sobie bli¿si i w konsekwencji lepiej umiemy Niew¹tpliwie wszystkie dzia³ania by³y bardzo ciekawe i siê ze sob¹ porozumiewaæ, a to jest bardzo cenne w ma³ych po¿yteczne. Mieszkañcy Kaniego, zarówno ci mali jak i ci miejscowoœciach. duzi, znaleŸli coœ dla siebie. Niektórzy po raz pierwszy w ¿yciu W ramach dzia³añ odby³o siê tak¿e spotkanie integracyjne, zobaczyli miejsca, o których marzyli. Stowarzyszenie na w którym wziêli udzia³ uczniowie Niepublicznej Szko³y Rzecz Ekorozwoju Wsi Kanie g³ównie w osobach Pana Podstawowej w Kaniem ich rodzice oraz mieszkañcy Domu Prezesa Miros³awa Maziarza oraz Pani Dyrektor NSP w Pomocy. Wszyscy ucz¹ siê, jak spêdzaæ przyjemnie wolny Kaniem Renaty Sobkowicz po raz kolejny udowodnili, ¿e czas. Mówi siê w Kaniem, ¿e dzieci i m³odzie¿ zarazili potrafi¹ spe³niaæ marzenia. Nale¿y wiêc ¿yczyæ mieszkañcom, starszych ochot¹ do podró¿owania i zwiedzania. by mieli marzeñ jak najwiêcej!

Renata Sobkowicz W Zespole Szkó³ w Paw³owie sztuka ³¹czy i kszta³ci Projekt „Sztuka ³¹czy i kszta³ci” zak³ada³ stworzenie Teatru Ma³ych Form Artystycznych, który mia³ pomóc w zniwelowaniu zagro¿eñ takich jak: - Zamkniêcie siê w swoim najbli¿szym otoczeniu ze wzglêdu na nisk¹ œwiadomoœæ rodziców, - Du¿y odsetek rodziców bezrobotnych, - Ograniczony dostêp do oœrodków kultury, - Niski poziom œwiadomoœci i motywacji uczniów - wzorem s¹ bierni rodzice, - Nieumiejêtnoœæ organizacji w sposób efektywny czasu wolnego. oraz rozwijaniu mo¿liwoœci. By³ on skierowany do uczniów Zespo³u Szkó³ w Paw³owie w wieku od 6 do 14 lat oraz ich rodziców i spo³ecznoœci lokalnej. Form Artystycznych „Pere³ki Paw³owskie”. Rodzice w³¹czyli G³ównym naszym celem by³o pokazanie uczniom mo¿liwoœci siê w realizacjê dzia³añ, pomagaj¹c przy dekoracjach i strojach organizacji ciekawych a jednoczeœnie efektywnych form na przedstawienia teatru. spêdzania czasu wolnego. Sposobów rozwijania swoich pasji i Najciekawsze przedsiêwziêcia to: zainteresowañ. Mo¿liwoœci integracji z kolegami jak i 1.Bliskie spotkania ze sztuk¹, w ramach których odby³y siê œrodowiskiem lokalnym poprzez zaanga¿owanie w formy wycieczki edukacyjne: artystyczne, które nie tylko kszta³c¹, ale równie¿ ³¹cz¹. - Wyjazdy do kina „Prawdziwa historia Kota w Butach”. Przeciwdzia³anie wykluczeniu spo³ecznemu. - Wyjazdy do Teatru im. Juliusza Osterwy na sztukê Projekt realizowany by³ w Zespole Szkó³ w Paw³owie od „Balladyna”. 01.01.2009r do 31.12.2009r. Dzia³ania rozpoczê³y siê od - Wyjazdy do teatru muzycznego i filharmonii „Ma³y rekrutacji uczestników i promocji projektu, a tak¿e od zajêæ czarodziejski flet” i „Nie tylko Jezioro £abêdzie”. teatralnych Nasz Teatr. Metod¹ rekrutacji by³ kontakt - Wyjazd na rewiê na lodzie „Calineczka”. bezpoœredni. Wychowawcy klas i nauczyciele przedmiotu Przynios³y one niezapomniane wra¿enia dla uczniów. sporz¹dzili listê uczniów, którzy najbardziej potrzebowali 2.Wakacje ze sztuk¹ - Zielona Szko³a. wsparcia. Informacja o projekcie zosta³a zamieszczona w 3-dniowy wyjazd odby³ siê w czerwcu, jego celem by³a og³oszeniach. Z listy uczestników utworzono Teatr Ma³ych rekreacja i edukacja. Miejscem by³ Beskid S¹decki. Wycieczkê 11

zorganizowa³o nam Biuro Us³ug Turystycznych i rozwijali w³asne talenty. Wa¿na by³a pomoc rodziców, byli oni Edukacyjnych Lider-Tour w Lublinie z siedzib¹ w Che³mie. zaanga¿owani w przedstawienia, pomogli przy strojach i Podczas trzech dni uczniowie mieli okazjê zwiedziæ miasta: dekoracji. Stary S¹cz, Rytro, Krynicê, Muszynê, Tylicz, Kamiannê. W Rezultatami dzia³añ s¹ zwiêkszone szanse edukacyjne programie wycieczki znalaz³o siê wiele atrakcji, zwiedzenie uczniów, rozwiniêcie ich aspiracji edukacyjnych, rozbudzenie Koœcio³a i Klasztoru SS. Klarysek, uczniowie wys³uchali tu potrzeb spêdzania wolnego czasu w formie ciekawych zajêæ i legendy o Œwiêtej Kindze, wejœcie na Górê Zamkow¹ i wycieczek, odkrycie przez uczniów w³asnych zdolnoœci, poznanie historii miasta, zwiedzanie najs³ynniejszego rozwiniêcie wyobraŸni, inwencji twórczej, integracja uzdrowiska w Polsce - Krynicy, wjazd kolejk¹ terenow¹, œrodowiska lokalnego. zwiedzanie Centrum Apiterapii w Kamiannej i Skalnego Podczas dzia³añ by³ prowadzony monitoring. Uczestnictwo Miasta w Ciê¿kowicach. Nocleg mieliœmy zaplanowany w by³o mierzone za pomoc¹ list obecnoœci i kart wycieczek. Tyliczu w pensjonacie „U Babci Mili”, gdzie przyjêto nas A satysfakcjê za pomoc¹ ankiet. Z ich analizy wynika, ¿e cel bardzo serdecznie. Uczniowie byli zachwyceni, o czym zosta³ osi¹gniêty. Prowadziliœmy równie¿ dokumentacjê œwiadcz¹ przeprowadzone ankiety. Dla wiêkszoœci dzieci fotograficzn¹. naszej szko³y by³a to jedyna mo¿liwoœæ kilkudniowego Dziêki realizacji projektu równie¿ mo¿liwe by³o: wyjazdu poza granice swojej miejscowoœci. - przeprowadzenie 40 godzin warsztatów teatralnych „Nasz 3.Warsztaty Teatralne teatr” Uczniowie mieli okazjê wzi¹æ udzia³ w warsztatach - przeprowadzenie 2 warsztatów z aktorem Teatru Osterwy teatralnych prowadzonych przez aktora Jacka Króla. - zorganizowanie 5 wyjazdów do kina, teatru, filharmonii i Dotyczy³y one pracy aktora, dykcji i emisji g³osu, co jest teatru muzycznego niezbêdne w pracy aktorskiej i wystêpach na scenie. - organizacja zielonej szko³y „Wakacje ze sztuk¹” - udzia³ Pere³ek Paw³owskich” w imprezach wojewódzkich, 4.Wystêpy Pere³ek Paw³owskich powiatowych i gminnych. „Pere³ki Paw³owskie” wziê³y udzia³ w imprezach Zosta³y uszyte stroje dla chóru szkolnego. Zakupiono wojewódzkich, a tak¿e uœwietni³y swoimi wystêpami imprezy mikrofony bezprzewodowe, kurtynê i materia³y na dekoracje i lokalne, co przyczyni³o siê do integracji œrodowiska lokalnego rekwizyty niezbêdne do przedstawieñ. i promocji szko³y. Uczniowie chêtnie brali w tym udzia³, prezentowali swój dorobek artystyczny, swoje zdolnoœci, Magdalena Boruchalska - koordynator projektu

Ka¿dy z nas ma swoje ¿yciowe filozofie. Dlatego te¿ ¿adne nowoczesnej cywilizacji. odezwy i narzucanie cudzych przekonañ, bez wzglêdu na to, Nie ma ludzi bez wad, oczywiœcie, prawda znana nie od dziœ, kto je prezentuje, nie jest metod¹ na kszta³towanie osobistych ale s¹ jednostki predestynowane do pe³nienia s³u¿by innym. pogl¹dów. Z regu³y s¹ one ró¿ne w stosunku do tej samej W tym miejscu ciœnie siê do przetoczenia trafna maksyma, sprawy Struktura osobowoœci ludzkiej jest tak zbudowana, ¿e „Tylko Cz³owiek prawdziwy widzi potrzeby drugiego w przewa¿aj¹cej mierze o postawie cz³owieka do cz³owieka i tylko On wyci¹gnie doñ pomocn¹ d³oñ”. I takich rzeczywistoœci decyduj¹ emocje. W stosunku do spraw ludzi potrzeba nam w samorz¹dach. drugorzêdnych nie wiele rzutuj¹ one na bieg ¿ycia. Pragnê uczuliæ spo³ecznoœæ naszego œrodowiska na wagê Inaczej jest gdy mamy do czynienia z problemem zasadniczej odpowiedzialnej decyzji , jak¹ posiadamy w swoich rêkach, wagi, jakim s¹ wybory do w³adz samorz¹dowych najbli¿szego dotycz¹cej kszta³tu sk³adu osobowego w³adz samorz¹dowych œrodowiska Ludziom wybieranym przez nas, sami z w³asnej naszej gminy i miasta Rejowiec Fabryczny. woli dajemy mandat do podejmowania decyzji o naszym Masowy udzia³ w wyborach to pierwszy warunek unikniêcia ¿yciu i naszych rodzin na czas 4-letniej kadencji. póŸniejszych niezadowoleñ z burmistrza , wójta i radnych, ¿e Dlatego te¿ wszelkiego rodzaju animozje osobiste bez nie spe³niaj¹ naszych oczekiwañ. wzglêdu na to jakie one maj¹ pod³o¿e s¹ najgorszym i Obecny system zarz¹dzania opiera siê na strukturach niebezpiecznym doradc¹. Ludzie wybrani przez nas bêd¹ samorz¹dowych. Nigdy dot¹d nie by³y one tak g³êboko decydowaæ w przewa¿aj¹cej czêœci o naszym zdrowiu, pracy, wpisane w kszta³t ustrojowy pañstwa. Nigdy tak¿e nie warunkach mieszkaniowych nauce i kulturze , ¿yciowych odgrywa³y tak wielkiego i autentycznego znaczenia. Co udogodnieniach, nale¿nych przecie¿ cz³owiekowi ¿yj¹cemu w prawda starsze pokolenie pamiêta has³a typu „w³adza w 12

Oczyszczalnia œcieków w Paw³owie 2010

rêkach ludu” - ale by³y to tylko puste slogany. Nikt nie zaprzeczy, ¿e o¿ywia siê martwy dotychczas Paw³ów, Dziœ rzeczywiœcie wybierany powszechnie samorz¹d jest ¿e przesta³y siê topiæ traktory na drodze do Kaniego, ¿e decydentem w kluczowych sprawach ¿yciowych œrodowiska, mieszkañcy Krasnego korzystaj¹ z nowoczesnej oczyszczalni dlatego dok³adna lustracja stopnia wartoœci ka¿dej wybieranej œcieków i dobrodziejstw sieci gazu ziemnego, zmieniaj¹ siê na osoby jest niezbêdnie wymagana. korzyœæ pozosta³e miejscowoœci gminy adekwatnie do stopnia Rzetelne podsumowanie dokonañ odchodz¹cej Rady winno anga¿owania siê radnych. byæ priorytetem do decyzji wyborców na przed³u¿enia Istniej¹ szczegó³owe plany odnowy i rozwoju miejscowoœci mandatu , gdy¿ „s³owa ucz¹ – przyk³ady porywaj¹.” na najbli¿sze lata. Bêd¹ one tematem dyskusji na zebraniach W naszym œrodowisku zmieni³o siê wiele. Nie trzeba nak³adaæ przedwyborczych jak równie¿ stopieñ aktywnoœci i ró¿owych okularów, by dostrzec widoczne zmiany w skutecznoœæ dokonañ radnych w minionej kadencji. przeobra¿aniu oblicza miasta i gminy Rejowiec Fabryczny. Powszechny udzia³ w takich zebraniach przyczyni siê z Wystarczy pos³uchaæ pozytywnego zdziwienia ludzi pewnoœci¹ do rozbudzenia poczucia odpowiedzialnoœci u postronnych goszcz¹cych w Rejowcu Fabrycznym lub radnych za wymierne wyniki pracy na rzecz œrodowiska. przeje¿d¿aj¹cych przez gminê. Tu na ka¿dym kroku widaæ Pamiêtajmy wiêc, ¿e w³adze samorz¹dowe a szczególnie radni troskê osobiste zaanga¿owanie, pasjê i g³êboki szacunek winni byæ wyrazicielami naszych oczekiwañ za obdarowanie w³odarzy miasta do nauki, kultury i sportu, twórcz¹ wizjê, ich mandatem zaufania. S¹ obligowani do sk³adania które s¹ sfer¹ osobowoœci, przypisanym tylko ludziom informacji o skali zaanga¿owania i rezultatów dzia³añ w radach wybranym. na dobro swoich wyborców. W tym miejscu racja nie mo¿e byæ podwa¿alna, nawet przez jednostki o negatywnym usposobieniu. Lucyna Lipiñska Dobrze zapisali siê w swoich ma³ych ojczyznach Przesz³oœæ jest kreatorem, twórc¹, inspiratorem samorz¹dzie Gminy Rejowiec Fabryczny znaleŸli siê ludzie teraŸniejszoœci i poœrednio ma czêsto najlepsi. znacz¹cy wp³yw na kszta³t ¿ycia spo³ecznego pokoleñ Bêdê wspomina³ znanych mi osobiœcie tych, którzy wchodz¹cych do takich obszarów ci¹g³oœci historycznej jak dobrze wpisali siê w historiê swoich miejscowoœci. W kultura s³owa, szkolnictwo, oœwiata w szerokim znaczeniu wiêkszoœci bêd¹ to ludzie ze œrodowiska oœwiatowego, w tego s³owa, polityka spo³eczna, gospodarka itp. Kierunki tych miarê znanego mi, pe³ni¹cy funkcje kierownicze, uczestnicy przedsiêwziêæ dokonuj¹ siê za spraw¹ konkretnych jednostek, kampanii wrzeœniowej. Bêd¹ tu tak¿e wymienieni ci, o których które posiadaj¹ twórczy niepokój i czuj¹ siê odpowiedzialni za nie mo¿na zapomnieæ, z terenu dzisiejszej Gminy Rejowiec kraj i swoj¹ ma³¹ ojczyznê. Zasadnym jest zatem Fabryczny. przywo³ywanie przesz³oœci, oddaj¹c prawdê i szacunek tym, W gronie nauczycieli, którzy zapisali siê w historii szko³y którzy nie szczêdzili ¿ycia w heroicznej walce o wolnoœæ, w Paw³owie wymieniam: Hieronima S³awiñskiego, podnoszenie ze zgliszcz i gruzów miast, osiedli i wsi.. Paw³ów zatrudnionego w roku 1920, walcz¹cego o przejêcie tzw. doœwiadczy³ w sposób szczególny i okrutny, wrêcz bestialski, „popówki” na cele szkolne; Antoniego Kochmañskiego, który po¿ogi wojennej. by³ d³ugoletnim nauczycielem Szko³y Podstawowej w Rok bie¿¹cy i przysz³y to czas wyborów samorz¹dowych i Paw³owie (1.10.1922 r. do 31.08.1945 r.) i jej kierownikiem. Z parlamentarnych. Myœlê, ¿e warto siêgn¹æ pamiêci¹ do tych jego inspiracji w dniu 14 czerwca 1929 r. ukonstytuowa³ siê ludzi, których nale¿y widzieæ jako znacz¹ce wzory osobowe, Spo³eczny Komitet Budowy Szko³y w Paw³owie (patrz „G³os które byæ mo¿e uobecni¹ siê w postawach tych, którzy znajd¹ Paw³owa” nr 11/2010). Adam Polak zatrudniony od 1 stycznia siê w sztafecie pokoleñ. W kolejnym numerze „G³osu 1931 r. do koñca roku szkolnego 1935/36 i od 1 sierpnia 1947 r. Paw³owa” chcê poœwiêciæ im nale¿ne miejsce za ich hart, do 31 sierpnia 1950 r. pe³ni³ funkcjê kierownika kierownika poœwiêcenie i pracowit¹ wytrwa³oœæ. By³oby dobrze, aby w Szko³y Powszechnej w Paw³owie („G³os Paw³owa” nr 13 10/2009). Mieczys³aw Zen od 1 wrzeœnia 1951 r. do 31 sierpnia Poturzyñskich i Zduñczuków (zbiory Izby Bednarskiej 1965 r. pe³ni³ obowi¹zki kierownika Szko³y Podstawowej w w Paw³owie). Paw³owie, by³ tak¿e przewodnicz¹cym Spo³ecznego Komitetu W œrodowisku Krasnego dobrze siê zapisali Neonila i Budowy Ludowego Domu Kultury („G³os Paw³owa” nr Karol Matelowie a po nich kontynuowali pracê pedagogiczn¹ 6/2008). W latach 1973-2003 funkcjê dyrektora Szko³y Lucyna i Stanis³aw Lipiñscy. Karol Matela by³ osobowoœci¹, Podstawowej w Paw³owie pe³ni³a Celina Hopaluk. W tym to postaci¹ cz³owieka „Odrodzenia” o szerokim wachlarzu okresie mia³a miejsce rozbudowa szko³y („G³os Paw³owa” nr uzdolnieñ i zainteresowañ. Szko³a, któr¹ kierowa³ przez 14 lat 1/2004). by³a oaz¹ ³adu i porz¹dku, kompletnego wyposa¿enia Rok szkolny 1965/66 rozpoczyna siê w Paw³owie pod dydaktycznego, niespotykanej estetyki i infrastruktury kierownictwem Aleksandra Klimka, który w roku 1971 zostaje otoczenia. O œwietlanej przesz³oœci Szko³y Podstawowej w oddelegowany na Przewodnicz¹cego Miejskiej Rady Krasnem mo¿na przeczytaæ w siódmym numerze „G³osu Narodowej w Rejowcu Fabrycznym („G³os Paw³owa” nr Paw³owa” z 2009 r. Pañstwo N. i K. Matelowie bez reszty byli 12/2010). oddani ludziom, którzy nie szczêdzili swoich si³ w odbudowie i Wyj¹tkow¹ osob¹ w gronie mieszkañców Paw³owa by³a sta³ej renowacji budynku szkolnego. Po Panu Mateli Maria Ciechomska (Maria „Walerkowa”). Ludowa malarka kierownictwo szko³y objê³a Lucyna Lipiñska - nauczycielka pozostawi³a po sobie ponad 300 obrazów wykonanych na miejscowej szko³y, kontynuatorka „dobrej roboty” swego szkle, drewnie, tkaninach, p³ótnie („G³os Paw³owa” nr poprzednika. Wtedy to dziêki uporczywym staraniom m³odej 10/2009). Jednym ze starszych ludzi Paw³owa jest Wincenty kierowniczki pozyskany zosta³ zdewastowany pa³acyk po Kwiatkowski, aktywny spo³ecznie. Pe³ni aktualnie funkcjê Pañstwie Gutowskich, w którym powsta³y dodatkowe klasy i Prezesa Che³mskiego Oddzia³u Zwi¹zku Inwalidów mieszkania dla nauczycieli. Dobrze realizowa³a siê w nowej Wojennych, by³y ¿o³nierz I Armii WP, uczestnik walk na Wale roli. W debiutanckim tomiku wierszy pt. „Drzwi zamkniête Pomorskim w 1945 r., gdzie zosta³ ranny. W latach 1952/53 wierszem” odkry³a swoje uzdolnienia poetyckie i myœlê, ¿e w Przewodnicz¹cy Gromadzkiej Rady Narodowej w Paw³owie. nastêpnym przygotowywanym tomiku znajdzie siê miejsce dla Przez ponad 20 lat by³ pracownikiem Spó³dzielni Bednarsko- ludzi, którzy wspó³uczestniczyli w pedagogicznych Ceramicznej w Paw³owie. Bierze czynny udzia³ w dzia³alnoœci zmaganiach i zas³u¿yli siê dobrze w swoich œrodowiskach. Stowarzyszenia Przyjació³ Paw³owa mimo swoich 89 lat. W 1961 r. kierownictwo szko³y w Krasnem obj¹³ Wœród dzia³aczy spo³ecznych dali siê poznaæ: Jan Stanis³aw Lipiñski, ma³¿onek Pani Lucyny. By³ on wprost Bieganowski, radny i wójt w okresie miêdzywojennym („G³os fanatykiem wychowania fizycznego i sportowych zajêæ Paw³owa” nr 7/2009), Dionizy Zduñczuk (wójt w 1945 r.), pozalekcyjnych. Dru¿yna dziewcz¹t zdoby³a 3 miejsce Ludwik S³awiñski (prezes Spó³dzielni Bednarsko- indywidualnie i dru¿ynowo w czwórboju lekkoatletycznym na Ceramicznej w Paw³owie oraz przewodnicz¹cy GRN), zawodach wojewódzkich w Bi³goraju w roku 1961. Mieczys³aw Kiejda (przewodnicz¹cy GRN i naczelnik OSP w Dziewczêta z Krasnego wielokrotnie zajmowa³y pierwsze Paw³owie), Wiktor S³awiñski, radny („G³os Paw³owa” nr miejsce w powiecie che³mskim w pi³ce rêcznej i czwórboju 13/2010). Wielk¹ zas³ug¹ wykaza³ siê Mieczys³aw Zduñczuk, lekkoatletycznym. prezes Spó³dzielni Bednarsko-Ceramicznej w Paw³owie , w Pan Stanis³aw Lipiñski w 1961 r. zosta³ wybrany do budowie obiektów sportowych w konkursie Rady G³ównej sk³adu Gromadzkiej Rady Narodowej w Paw³owie, bêd¹c jej LZS, Zarz¹du G³ównego ZMW i Redakcji „Gromady-Rolnik najm³odszym cz³onkiem. Absolwenci Szko³y Podstawowej w Polski” pod has³em „Boisko w ka¿dej wsi”. Szko³a Krasnem z powodzeniem podejmowali naukê w szko³ach Podstawowa i LZS w Paw³owie za komplet boisk z ponadpodstawowych. W latach drugiej po³owy XX wieku „Ogródkiem jordanowskim” i zaawansowane prace przy szko³y realizowa³y programy kulturalno-oœwiatowe, co by³o budowie „K¹pieliska Paw³ów” stali siê laureatami pierwszej równie¿ udzia³em SP w Krasnem. Za ca³okszta³t pracy w nagrody zespo³owej w postaci sprzêtu sportowego wartoœci szkole i œrodowisku kierownik szko³y by³ wielokrotnie 25000 z³ („Gromada-Rolnik Polski” z dnia 21 maja 1964 r. i nagradzany. Pracê dydaktyczn¹ i spo³eczn¹ potrafi³ ³¹czyæ ze „G³os Paw³owa” nr 6/2008). studiami w systemie zaocznym, które zamkn¹³ w roku 1965 na Dobrze siê zas³u¿y³ swojej „Ma³ej OjczyŸnie” - Paw³ów kierunku historii uzyskuj¹c stopieñ magistra. W roku 1969 Stefan Leonhardt swoj¹ inicjatyw¹ powo³ania Stowarzyszenia przeszed³ do pracy w Inspektoracie Oœwiaty w Che³mie. Z Przyjació³ Paw³owa, co mia³o miejsce 6 marca 2004 r., relacji o przesz³oœci kierowania szko³¹ i aktualnej sytuacji przyjmuj¹c funkcjê prezesa. W sk³ad zarz¹du weszli: Stanis³aw aktywnoœci spo³ecznej rodziców uczniów, dobrze zapisali siê Lipiñski - wiceprezes; Andrzej Kosz - sekretarz; Henryka nastêpuj¹cy mieszkañcy Krasnego: przewodnicz¹ca Komitetu Ciechomska - skarbnik oraz Celina Hopaluk, Stefan Rodzicielskiego Sabina Juœkiewicz, Tomasz Rzepecki, Kurczewicz, Jadwiga Miszczuk, Edward Paw i Jerzy Wanarski Aleksander Podlipny i Krystyna Rura wieloletnia radna, która - cz³onkowie zarz¹du. diametralnie zmieni³a oblicze swej miejscowoœci. Postanowiono wydawaæ kwartalnik „G³os Paw³owa”, którego Na trwa³e w historii Liszna i gminy Paw³ów zapisa³ siê redaktorem naczelnym zosta³ Stanis³aw Lipiñski. Pan Stefan autentyczny spo³ecznik, wieloletni kierownik szko³y Leonhardt w 2003 r. wyda³ ksi¹¿kê „Herb mojego miasta”, w W³adys³aw Wolwowicz (w latach 1928-1951). W tym 585 rocznicê powstania miasta Paw³owa. œrodowisku da³ siê poznaæ jako aktywny uczestnik ¿ycia Przoduj¹cymi garncarzami bliscy produkcji artystycznej spo³ecznego. By³ prezesem Spó³dzielni „Spo³em”, radnym ludzie starszej generacji, to: Jan S³awiñski, Jan Kwiatkowski, Gminy Paw³ów, sekretarzem Tajnej Organizacji Kazimierz Wanarski i Stanis³aw Wanarski. Szkoda, ¿e brak jest Nauczycielskiej w gminie Paw³ów i sekretarzem Gminnej wiêkszego zainteresowania tym zawodem u m³odej generacji Komisji Oœwiaty i Kultury Delegatury Rz¹du na Emigracji, paw³owian. radnym Powiatowej Rady Narodowej w Che³mie. W latach Prekursorami paw³owskiego bednarstwa byli Józef trzydziestych XX wieku by³ g³ównym inicjatorem budowy Kopyd³owski i Aleksander ¯elaŸnicki. Do przoduj¹cych szko³y, spe³niaj¹cej aktualnie swoje funkcje dydaktyczne bednarzy zaliczam Waleriana Ciechomskiego, Stanis³awa (Teczka akt osobowych nr 1418/1961 w Lubelskim Urzêdzie Matwiejuka i Edwarda Œmigasiewicza a tak¿e rodziny Wojewódzkim Archiwum Zak³adowe). 14 Na terenie dzisiejszej gminy Rejowiec Fabryczny Apelujê do uczniów wymienionych kolegów aby aktywnie s³u¿yli ludziom w swoich œrodowiskach m. innymi zechcieli siê o nich wypowiedzieæ na ³amach „G³osu Roman Seweryniak w Wólce Kañskiej, Zbigniew Putek w Paw³owa”. Tomaszówce, Edward Bia³ek w Tomaszówce i Lisznie, Marian Sabarañski w Kaniem, Aleksander Klimek w Paw³owie i Adam Kêdzierawski Rejowcu Fabrycznym.

18 wrzeœnia br. Paw³ów po raz drugi w³¹czy³ siê w obchody Przedsiêbiorstwo, funkcjonuj¹ce od lat 90-tych XX w., Europejskich Dni Dziedzictwa, miêdzynarodowego kontynuuje niejako dzia³alnoœæ dawnej paw³owskiej wydarzenia kulturalnego, organizowanego przez Radê Spó³dzielni Rêkodzie³a Ludowego i Artystycznego Europy od 1985, pocz¹tkowo pod nazw¹ Dni Otwartych „Paw³owianka”, przekszta³conej ze spó³dzielni Zabytków, a od 1991 jako EDD. W Polsce obchodzone s¹ od „Wyzwolenie”, zlikwidowanej w 1993. Po powrocie, na 1993, honorowy patronat obejmuje Minister Kultury i uczestników czeka³ poczêstunek z³o¿ony m.in. z tradycyjnego Dziedzictwa Narodowego, a koordynatorem dzia³añ jest chleba ze smalcem i ogórkiem kiszonym oraz ziemniaków z Krajowy Oœrodek Badañ i Dokumentacji Zabytków. Celem boczkiem, pieczonych na ognisku w glinianym kocio³ku. imprezy jest szeroko rozumiana edukacja historyczna i Oko³o godziny 15 uruchomiony zosta³ wypa³ eksperymentalny kulturalna oraz promocja regionalnego dziedzictwa. w dole ziemnym. Jest to najstarsza, najbardziej prymitywna Pierwsze paw³owskie EDD odby³y siê w 2008 pod tytu³em forma wypa³u ceramiki, polegaj¹ca na paleniu ogniska nad "Korzenie tradycji. Od ojcowizny do ojczyzny", a program umieszczonymi w dole garnkami. Czas wypa³u trwa ok. 8 obejmowa³ spacer krajoznawczy po Paw³owie, pokazy godzin, st¹d te¿ zamiejscowi uczestnicy imprezy nie doczekali garncarstwa i bednarstwa wraz ze zwiedzaniem izb ju¿ efektu koñcowego. Jak siê okaza³o nastêpnego dnia, sukces muzealnych oraz konkurs plastyczny i turniej wiedzy o by³ po³owiczny, bo czêœæ naczyñ niestety popêka³a. Przy okazji dziedzictwie kulturowym regionu. Tegoroczna impreza, uruchomiania wypa³u mo¿na by³o obejrzeæ zlokalizowany w zatytu³owana „Od pomys³u do przemys³u Paw³owskie s¹siedztwie tradycyjny, murowany piec garncarski, Zag³êbie Gliny i Rzemios³ Ro¿nych” wi¹za³a siê z promocj¹ u¿ytkowany wspó³czeœnie przez paw³owskich garncarzy, jak lokalnego rzemios³a, zarówno w wydaniu historycznym, jak i równie¿ ruiny analogicznych pieców w pobli¿u. Jednoczeœnie wspó³czesnym. Bogaty program imprezy uda³o siê uruchomiony zosta³ drugi eksperymentalny wypa³ - metod¹ zrealizowaæ dziêki zaanga¿owaniu organizatorów i raku w piecu gazowym. Metoda ta, pochodz¹ca z Japonii, uczestników, którzy dopisali ponad oczekiwania, jak równie¿ polega na wyjmowaniu szkliwionych, rozgrzanych do dziêki wspania³ej pogodzie. czerwonoœci naczyñ i umieszczaniu ich na ok. godzinê w Impreza rozpoczê³a siê o godz. 13 filmow¹ podró¿¹ do lat trocinach, co w efekcie koñcowym daje charakterystyczn¹, 70-tych i 80-tych XX w., w ramach której mo¿na by³o obejrzeæ czarn¹ siateczkê spêkañ na szkliwie i nieprzewidywalne efekty filmy dokumentalne o ówczeœnie dzia³aj¹cych paw³owskich kolorystyczne („raku” po japoñsku znaczy „radoœæ”). Wypa³ garncarzach (Janie S³awiñskim, Kazimierzu Wanarskim, ten, trwaj¹cy ok. 3 godziny, zakoñczy³ siê pe³nym sukcesem, a Franciszku i Janie Kurczewiczach). Dalej szlakiem historii uczestnicy mogli podziwiaæ wspania³e efekty koñcowe. W uczestnicy udali siê do muzeum garncarstwa, gdzie oprócz miêdzyczasie odbywa³y siê warsztaty garncarskie. Przy eksponatów wystawy sta³ej, zaprezentowana zosta³a kolekcja rozstawionych w sali widowiskowej GOK sto³ach i ko³ach glinianych gwizdków ze zbiorów rodzinnych Katarzyny Tur- garncarskich zasiedli garncarze i ceramicy, zarówno miejscowi Marciszuk. W kolekcji, pochodz¹cej z lat 1966-90, znalaz³y siê (Leszek Kiejda, Aleksander Filipczuk, Sebastian Koz³owski), gwizdki z jarmarków Polski p³d.-wsch., o ró¿norodnych jak i przybyli z Lublina (Joanna Wolszczak, Anna formach, tj.: ptaszki, konie, psy, postacie ludzkie, naczynia. Wybierzyñska). Ka¿dy chêtny, a tych zdecydowanie nie Prezentacja ta stanowi³a zapowiedŸ planowanej na przysz³y brakowa³o, móg³ spróbowaæ swoich si³ w toczeniu na kole oraz rok wystawy obejmuj¹cej kolekcjê ok. 200 naczyñ glinianych z lepieniu naczyñ i figurek glinianych z zastosowaniem terenów p³d.-wsch. Polski, stanowi¹cych dorobek przeró¿nych technik. Wykonane przedmioty, po wysuszeniu i kolekcjonerski Barbary Tondos i Jerzego Tura. Wspó³czesny wypaleniu, trafi¹ do autorów. Przedostatnim punktem wymiar lokalnego rzemios³a mo¿na by³o zobaczyæ na mini- programu by³a wizyta w paw³owskim warsztacie bednarskim wycieczce do Przedsiêbiorstwa Bednarskiego „Paw³owianka” Zenona Posturzyñskiego. Pan Zenon w pasjonuj¹cy sposób Zofii i Mariana Rzepeckich w Rejowcu Fabrycznym. opowiada³ i pokazywa³, jak powstaje beczka, przytaczaj¹c przy 15 okazji anegdoty o paw³owskich rzemieœlnikach. Fina³em imprezy by³o ognisko z tradycyjn¹ kie³bask¹. Imprezie mia³ towarzyszyæ konkurs na reporta¿ o rzemioœle paw³owskim, który niestety nie odby³ siê z braku zainteresowania. Impreza w za³o¿eniu mia³a byæ kameralna. Okaza³o siê jednak, ¿e spotka³a siê ze sporym zainteresowaniem. Gro uczestników stanowi³y dzieci i m³odzie¿ ze szkó³ w Me³gwii, Krzesimowie i Podzamczu, które wraz z opiekunkami przyjecha³y autokarem. Przybyli te¿ goœcie z Che³ma, Lublina, Œwidnika i Bychawy, w tym osoby, które dowiedzia³y siê o imprezie z gazety „Super Tydzieñ Che³mski” oraz z audycji w Organizatorami imprezy by³y: Gminny Oœrodek Kultury w „Radiu Z³ote Przeboje”. Nie zabrak³o te¿ osób miejscowych. Paw³owie i Stowarzyszenie Przyjació³ Paw³owa, którym Na imprezê zawita³ te¿ przedstawiciel Regionalnego Oœrodka nale¿¹ siê podziêkowania i gratulacje. Badañ i Dokumentacji Zabytków w Lublinie, koordynator EDD w regionie, Jacek Studziñski. Monika Kurczewicz Tradycji garncarstwa paw³owskiego - ci¹g dalszy Potrzebowa³am kilku rekwizy- Krêcenie ko³em garncarskim by³o jego wielk¹, ¿yciow¹ tów do szkolnego przedstawienia. pasj¹, nie tylko prac¹ zarobkow¹ . Pomyœla³am, ¿e znajdê je na Pierwsze wzmianki w kronikach o paw³owskich strychu. Przez ma³e okienka, do garncarzach istniej¹ ju¿ od 1578 roku. wewn¹trz wpada³y ostre smugi W 1789 roku za zezwoleniem w³aœciciela miasta-biskupa œwiat³a. Wbrew moim oczekiwa- Wojciecha Leszcz Skarszewskiego nast¹pi³o za³o¿enie cechu niom strych by³ prawie pusty. garncarzy, co by³o bardzo wa¿ne w dalszym rozwoju Paw³owa. Le¿a³y tam tylko ró¿nego rodzaju Wyraz uznania ze strony w³adz dla paw³owskich rzemieœlni- wyroby garncarskie, w liczbie ków dawa³ mo¿liwoœæ zwiêkszenia produkcji i obrotów oko³o trzydziestu sztuk. Zaintere- handlowych. W XVII i XVIII wieku prawie po³owa Boles³aw Kozio³ sowa³o mnie bardzo, sk¹d siê tam mieszkañców zajmowa³a siê wytwarzaniem wyrobów wziê³y. Kilka (przypadkowo odkrytych) naczyñ glinianych garncarskich. Sprzyja³y temu miejscowe pok³ady ilastej gliny. ostro¿nie zabra³am ze strychu. Przynios³am do domu. Pocz¹tkowo wytwarzano garnki z przeznaczeniem na u¿ytek Oczyœci³am z kurzu. Wygl¹da³y ca³kiem ³adnie. gospodarczy (domowy). Przez kolejne lata paw³owscy To s¹ wyroby dziadzia Bolka - powiedzia³a mama. Dziadek by³ mistrzowie rozwijali swoje umiejêtnoœci i produkowali coraz garncarzem, jednym z wielu, którzy w Paw³owie parali siê tym wiêcej rodzajów wyrobów garncarskich. Swój towar rzemios³em - doda³a. sprzedawali na targach i jarmarkach okolicznych miast. Garncarz, Boles³aw Kozio³, by³ samoukiem. Garnki Powa¿n¹ czêœæ ceramiki wysy³ali na eksport (np. do Niemiec). wyrabia³ od wczesnych, m³odzieñczych lat. Pocz¹tkowo Uprawianie tego rzemios³a przechodzi³o z pokolenia na pracowa³ przy produkcji wyrobów ceramicznych w spó³dzielni pokolenie. Garncarstwo w Paw³owie podupad³o, gdy m³odzi pracy „Jednoœæ”, reaktywowanej w Paw³owie w 1947 roku. ludzie dostali szansê nauki i pracy w innych zawodach. Nastêpnie, to samo zajêcie kontynuowa³ w przydomowym, Obecnie funkcjonuje kilka indywidualnych warsztatów w³asnym warsztacie, wykonuj¹c wszystkie prace rêcznie. garncarskich, wyrabiaj¹cych artystycznie zdobione siwaki, PóŸniej, stopniowo zacz¹³ wprowadzaæ maszyny. Pracowa³ dzbany i figurki gliniane. Czo³owi mistrzowie w tym zawodzie bardzo ciê¿ko, bo tego wymaga³ ten fach. Mia³ swoich sta³ych podtrzymuj¹ s³awê paw³owskiego oœrodka garncarskiego, odbiorców towaru. Jeden piec garnków potrafi³ zrobiæ w ci¹gu szczyc¹cego siê kilkuwiekow¹ tradycj¹. miesi¹ca. By³y to wyroby ró¿nego asortymentu, w zale¿noœci Mo¿e warto powiêkszyæ to grono. Rozpocz¹æ szkolenia od zamówienia: doniczki na kwiaty, w tym „palmówki”na m³odych garncarzy, szukaæ talentów. Zgodnie z powiedze- palmy i „ogródki” na kaktusy, wazony na kwiaty ciête i flakony niem, i¿ „nie œwiêci garnki lepi¹” Paw³ów móg³by d³ugo s³yn¹æ ozdobne, naczynia u¿ytkowe, takie jak donice do ucierania z wyrabianej tu ceramiki artystycznej. maku zwane „makutrami”, dzbanki na mleko i garnuszki na smalec. By³ jednym z nielicznych garncarzy w Paw³owie, Monika Kosz którzy potrafili zrobiæ bardzo du¿e donice „garncowe” i bardzo uczennica Zespo³u Szkó³ w Paw³owie ma³e zabawki, typu gwi¿d¿¹cy ptaszek czy skarbonka. Niektóre jego wyroby by³y ozdabiane tzw. „pobia³k¹”, przy Autorka artyku³u „Tradycji garncarstwa paw³owskiego - ci¹g u¿yciu krowiego rogu i koñcówki gêsiego pióra. Do polewy dalszy” otrzyma³a wyró¿nienie w Konkursie Literackim „Zos- (szkliwa) stosowana by³a specjalna „minia”. Wiêkszoœæ tañ Cesarzem Reporta¿u”, og³oszonym z okazji III Zlotu Mi³o- naczyñ wypalana by³a na czerwono. Siwaki nie by³y piêknie œników Twórczoœci Ryszarda Kapuœciñskiego w Paw³owie. rysowane, ale równie¿ mia³ na nie zapotrzebowanie. Redakcja 16

Antoni Jakoniuk O kromko chleba dotrzej do wszystkich Obdziel znajomych moich i bliskich Drzewo Moje Niech nikt nie bêdzie spragniony ciebie O drogi chlebie, ukochany chlebie Drzewo stare, drzewo moje, Które Polsk¹ siê nazywasz, Niech nasza m³odzie¿ ma go do syta Chcia³bym s³awiæ imiê Twoje Bo przecie¿ tyle w Polsce jest ¿yta I przy Tobie zawsze bywaæ. Naucz nas Panie dzieliæ siê chlebem Choæby te¿ nawet pod go³ym niebem Byæ szyszeczk¹ tego drzewa, Mieæ nasienie tak dorodne, Niech kromki chleba nikomu nie brakuje I swobodnie siê rozsiewaæ, Niech ka¿dy polak za pieni¹dze go kupuje Wrosn¹æ w ziemiê tak wygodnie. O kromko chleba szanujê ciebie Po 16 godzin pracuj¹ na ciebie Lecz twardnieje nasza gleba, Wiatr i s³oñce wyja³awia, Dziœ wszyscy ludzie ciê przepraszamy Za granic¹ szukaæ trzeba, ¯e ciê w œmietniku spotykamy Podk³ad dla swojego ziarna. I choæ codziennie ciê próbujê Ty siê nie znudzisz zawsze smakujesz Wiele ziaren ju¿ wywianych, Poza granicami kraju. Hanna Noga ur. 14 listopada 1955 r. w Lublinie. Wiele ³ez jest tam wylanych, Dzieciñstwo spêdzi³a we wsi Leszczanka. W 1973 r. wysz³a za Które nigdy nie wsi¹kaj¹. m¹¿, szczêœliwa matka czterech synów. Do dziœ mieszka w rodzinnym domu i prowadzi odziedziczone po rodzicach Drzewo moje, drzewo stare, gospodarstwo rolne. Roztocz szeroko koronê. Niech nie traci dzieciê wiary. WeŸ nas wszystkich w sw¹ obronê. Jan Maœluch

Pragnê usn¹æ w cieniu Twoim, Cygañskie dziewczê Bo jestem ¿yciem zmêczony. B¹dŸ przystankiem w ¿yciu moim, Noc¹ majow¹ w poœwiacie ksiê¿yca Moich dzieci, mojej ¿ony. w migotliwych gwiazdek mowie, na leœnej dró¿ce ujrza³em jej lica By wiatr nigdy ich nie wywia³, i czarne, lœni¹ce pukle na g³owie. Z pod cienia szerokiej korony, By ka¿dy z nas znów podziwia³, Zwinnie jak ³ania przebiega tê dró¿kê, Swoje lasy i zagony. dooko³a zerka oczami jak sokó³, lekkim krokiem stawia zgrabn¹ nó¿kê, Antoni Jakoniuk ur. 25 stycznia 1938 r. w Serpelicach na czasami trwo¿nie rozgl¹da siê wokó³. Podlasiu. Jest mieszkañcem Wólki Kañskiej Kol.. Okres II wojny œwiatowej g³êboko wry³ siê w jego pamiêæ. Pisze Wreszcie jak cieñ znika w gêstwinie, wiersze g³ównie na uroczystoœci koœcielne i rodzinne. W tylko ga³¹zka z oddali szeleœci, wolnych chwilach zajmuje siê równie¿ rzeŸb¹. jak iskra b³yœnie, to znów zginie, ten czar, ten urok niewieœci.

Anna Noga Tak biegnie i staje i zerka, mo¿e siê lêka ciemnoœci? Chleb Lecz w oku migoce dziwna rozterka, niby zaduma, niby iskierka mi³oœci. O kromko chleba tak nie szanowana Czêsto w œmietniku spotykana Widzê j¹ w dali jak b³êdne ogniki, Ja dziœ przed tob¹ padam na kolana biegnie wprost, to kierunek zmienia, I ciê przepraszam kromko ukochana niby w takt leœnej muzyki, jakby lêka³a siê w³asnego cienia. Codziennie ka¿dy do swych ust ciê bierze Ukochana kromko, ukochany chlebie To piêkne dziewczê cygañskiego rodu Jedni ciê maj¹ nie wiedz¹ ile to dzieciê zrodzone z leœnego ³ona, Inni nie mog¹ ciê mieæ na chwilê pieszczotami œpiewu ptasiego, powiewem ch³odu, rozkosz¹ leœnej zadumy by³a karmiona. Ukochana kromko tak nie szanowana Czêsto przez z³ych ludzi na ulicy zdeptana A teraz odzywa siê w niej dziewicza natura Trzydzieœci dwa lata ma³¿eñstwa mojego i wzbiera jak wulkan olbrzymie si³y, Gdyby nie zeszyt nie zna³abym smaku twego wytryska jak ognistej lawy chmura, to omdlewa jakby j¹ sny spowi³y. 17 I szuka w gêstwinie przeznaczenia swego, Jan Maœluch ur. w 1936 r. w Lisznie, gdzie mieszka do dziœ. jakby przed laty tam je widzia³a Z wykszta³cenia technik ekonomista. W swoim zawodzie i têsknie uœmiecha siê wci¹¿ do niego, przepracowa³ 30 lat. Ciê¿ko prze¿y³ okres okupacji bo tu ¿yæ i têskniæ i kochaæ by chcia³a. hitlerowskiej, co znacz¹co wp³ynê³o na jego ¿ycie oraz spojrzenie na œwiat. Ju¿ we wczesnym wieku m³odzieñczym Lecz cygañski obóz p³ynie jak fala dawa³ upust myœlom w postaci ró¿nych wierszy. Do chwili i s³ychaæ dalekie parskanie koni obecnej swoje przemyœlenia wynik³e z obserwacji i skrzypiec smêtny g³os siê oddala otaczaj¹cego œwiata przelewa na papier. i jak p³ynie, któr¹ dziewczê roni. Prezentowane utwory poetyckie zostan¹ pomieszczone w debiutanckim zbiorowym tomiku wierszy pod roboczym Teraz ju¿ nie ma taboru w lesie, tytu³em „Wiersze … z tej ziemi”, przygotowywanym do druku ani dziewczyny co dziko pierzcha³a, przez Urz¹d Gminy w Rejowcu Fabrycznym. lecz ci¹gle wzrok mnie tam niesie, by byæ tam w³aœnie, gdzie ona kocha³a. Redakcja

Prezentowane pismo jest odpowiedzi¹ Wójta Gminy Rejowiec Fabryczny Zdzis³awa Krupy na proœbê 22 mieszkañców ul. 22 Lipca w Paw³owie „pominiêtych” podczas budowy przy³¹czy kanalizacji œciekowych w 2010 r.. Kopia pisma mieszkañców Paw³owa zosta³a skierowana do redakcji „G³osu Paw³owa”. Redakcja 18

W dniach od 29 maja do 1 czerwca 2010 r. na zaproszenie Stefana Kurczewicza, prezesa Stowarzyszenia Przyjació³ Paw³owa, odwiedzi³em Paw³ów i okolice. Przyjecha³em tutaj, chyba, po raz ostatni, gdy¿ z uwagi na wiek (83 lata) podró¿owanie samochodem (ok. 600 km) jest dla mnie znacz¹cym wysi³kiem. W tê sentymentaln¹ podró¿ wybra³em siê razem z moj¹ siostr¹ Salk¹ (Salome¹), jej synem Grzegorzem oraz moim synem Romanem. Jako wysiedleniec przebywa³em w Paw³owie od grudnia1940 r. do kwietnia 1944 r. (relacja o losach wojennych mojej rodziny zosta³a zamieszczona w art. „Wielkopolscy wysiedleñcy w Paw³owie”, „G³os Paw³owa” nr 10/2009) i mimo up³ywu tak d³ugiego czasu spaceruj¹c po Paw³owie Ceglarkowie z wizyt¹ u Wójta Gminy Zdzis³awa Krupy mile wspominam przebyte tutaj chwile w tak trudnych wojennych czasach. Obecnie ju¿ ¿yje ma³o osób, które W czasie tej wizyty czuliœmy siê jak jacyœ wa¿ni goœcie. pamiêtaj¹ te okrutne czasy, ale mimo to spotka³em kilka osób Dla nas specjalnie zainicjowano pokaz toczenia na kole które mnie zapamiêta³y i pozna³y po tylu latach. Dziêki wyrobów garncarskich. Przy okazji poznaliœmy sympatyczne- publikacji artyku³u kontakt z redakcj¹ „G³osu Paw³owa” go garncarza-artystê Leszka Kiejdê. Mieliœmy tak¿e okazjê nawi¹za³a Halina Panasewicz z d. Bieñkowska z Legnicy, zakupiæ dla swoich najbli¿szych piêkne prezenty - garnki kole¿anka ze szkolnej, paw³owskiej ³awy, której dedykowa³em paw³owskie. Dziêki uprzejmoœci Pana Kierownika Gminnego ówczeœnie zdjêcie. Oœrodka Kultury w Paw³owie Andrzeja Kosza obejrzeliœmy Odwiedzi³em zonê mego kolegi Romka Papierni, która tak¿e interesuj¹ce ekspozycje dot. garncarstwa i bednarstwa na mnie pamiêta³a. Pamiêæ kolegi uczci³em wizyt¹ na terenie Paw³owa. miejscowym cmentarzu, modlitw¹ i zapalonym zniczem. Jak¿e nieoczekiwane by³o nasze spotkanie z Wójtem Spotka³em siê tak¿e z Kazimierzem Wanarskim, obecnie Rejowca Fabrycznego Panem Zdzis³awem Krup¹ w Urzêdzie mieszkañcem Marynina gm. Siedliszcze, z którym chodzi³em Gminy w Rejowcu Fabrycznym. Mimo licznych swych na nocne patrole pilnuj¹c porz¹dku na terenie osady Paw³ów. obowi¹zków przyj¹³ nas. Rozmawialiœmy o czasach Patrole by³y wystawiane na polecenie burmistrza Paw³owa na dzisiejszych oraz naszym pobycie w czasie wojny a tak¿e o krañcach czterech ulic wylotowych z zadaniem alarmowania w okolicach w jakich teraz my mieszkamy-okolicach Wolsztyna razie po¿aru a tak¿e zbli¿ania siê np. partyzantów. Mimo w Wielkopolsce. Pan wójt przekaza³ nam sympatyczne up³ywaj¹cego czasu przez dwie godziny mieliœmy co upominki piêkne gliniane wyroby miejscowych garncarzy. wspominaæ, chocia¿ z trudem odtwarzaliœmy istotniejsze Zaprasza³ nas na Jarmark Paw³owski odbywaj¹cy siê co roku w epizody z tak odleg³ych lat. Jak¿e mi³e by³o spotkanie z koleg¹ pierwsz¹ niedzielê sierpnia. Korzystaj¹c z okazji my z kolei Ludwikiem Nakielskim, który pozna³ mnie podczas spaceru serdecznie zapraszamy do odwiedzenia tak¿e piêknej Ziemi przy koœciele w Paw³owie oraz podczas zwiedzania „Izby Wolsztyñskiej. bednarskiej” w Paw³owie. Tak jak w czasie okupacji, tak i teraz byliœmy bardzo serdecznie i goœcinnie przyjmowani przez co moje wzruszenie by³o jeszcze wiêksze. Ju¿ na samym pocz¹tku, w dniu przyjazdu, zostaliœmy ugoszczeni przez Pana Stefana oraz jego ¿onê Danutê. W czasie kolacji póŸniej przy lampce wina d³ugo rozmawialiœmy o dawnych i dzisiejszych czasach oraz o ludziach, którzy niestety ju¿ odeszli. Pan Stefan bardzo mnie zaskoczy³ wiedz¹ historyczn¹, jest bardzo zorientowany w historii Paw³owa i losach jego mieszkañców. Siostra, która w czasie okupacji przebywa³a w miejscowoœci Majdan Stajne, tak¿e by³a podekscytowana t¹ wizyt¹. Z niema³ymi k³opotami odnalaz³a dom w którym prze¿y³a trudny okres swych m³odzieñczych lat. Choæ dom trochê siê zmieni³ a w³aœcicielem jest ju¿ inna osoba (dawni w³aœciciele Pañstwo Zduñczukowie ju¿ dawno nie ¿yj¹) to i tak ze wzruszeniem opowiada³a i wspomina³a ciê¿kie czasy. Wspomina³a mieszkaj¹c¹ po s¹siedzku rodzinê Mieczys³awa Œluza. Z przedstawicielami tej rodziny utrzymywa³a po wojnie kontakt listowny oraz osobisty. Tak¿e podczas obecnej wizyty odwiedzi³a Œluzów-mieszkañców Rejowca Fabrycznego. Jak¿e du¿¹ radoœæ sprawi³a jej aktualna w³aœcicielka tego domu oprowadzaj¹c j¹ po mieszkaniu, gdzie obejrza³a miejsca gdzie spali i gdzie spo¿ywali posi³ki. Osobiœcie nie zapomnia³em tak¿e trochê czasu spêdziæ w koœciele i szkole. W czasie wojny by³em ministrantem w tym koœciele a w szkole przez wiêkszy czas mieszka³em, gdy¿ mój ojciec by³ woŸnym. Salomea Ceglarek przed domem w Majdanie Stajne 19 W ostatni dzieñ naszego pobytu Pan Stefan zorganizowa³ zwiedzanie Che³ma. I tam tak¿e siêgaj¹ nasze wspomnienia . Siostra Salomea wspomina³a dworzec kolejowy, na którym przebywa³a ale zosta³ zniszczony podczas dzia³añ wojennych. Pan Stefan z naszymi synami zwiedza³ che³mskie podziemia kredowe oraz najwa¿niejsze zabytki Che³ma, niestety bez nas. Konieczny wysi³ek zwi¹zany ze zwiedzaniem „Królestwa Ducha Bielucha” przekracza³ nasze mo¿liwoœci fizyczne. Z siostr¹ skorzystaliœmy wiêc w tym czasie z goœcinnoœci Pani Danuty w jej domu w Che³mie. Po smacznym obiedzie u Pañstwa Kurczewiczów powróciliœmy do Wielkopolski. Noclegi oraz posi³ki przygotowywa³a nam w Paw³owie Pani Emilia Ciechomska, prowadz¹ca gospodarstwo agroturystyczne, której serdecznie dziêkujemy za zaanga¿owanie w czasie naszego pobytu. Te cztery dni jakie spêdziliœmy w Paw³owie i okolicach zapad³y nam g³êboko pamiêci. Cieszymy siê , ¿e z nami byli nasi synowie , którym mogliœmy przekazaæ „na ¿ywo” kawa³ek naszej rodzinnej historii. Szczególnie serdecznie dziêkujemy Panu Stefanowi i Danucie Kurczewiczom za bezinteresowne zaanga¿owanie w tak serdeczne i goœcinne przyjêcie nas. Dziêkujemy. Zapamiêtamy.

Ryszard Ceglarek Salomea i Ryszard Ceglarkowie Paw³ów 2010 Salomea Grajewska z d. Ceglarek (siostra) Grzegorz Grajewski /siostrzeniec/ Roman Ceglarek (syn) Oczyszczalnia œcieków w Paw³owie Dnia 17.09.2010 zosta³a oddana do eksploatacji nowoczesna oczyszczalnia œcieków w Paw³owie. Inwestycja stanowi element dzia³añ propagowanych przez Wójta Gminy Rejowiec Fabryczny - Pana mgr in¿. Zdzis³awa Krupê, których celem jest rozwój gminy, jej atrakcyjnoœci inwestycyjnej i gospodarczej oraz poprawê ¿ycia mieszkañców poprzez rozbudowê infrastruktury technicznej. Przy realizacji korzystano z funduszy strukturalnych 2007-2013. Wykonawc¹ Oczyszczalni Œcieków by³o Przedsiêbiorstwo „TECHNOBUD” Sp. z o.o. z Che³ma reprezentowane przez Prezesa Zarz¹du - Pana Kazimierza Zubiñskiego. Podczas realizacji inwestycji Przedsiêbiorstwo „TECHNOBUD” wykaza³o siê bardzo wysokim stopniem organizacji technicznej oraz pe³nym zaanga¿owaniem pracowników produkcyjnych i kierownictwa budowy. Bezpoœredni nadzór nad przebiegiem prac prowadzili - Roman Kryszczuk - kierownik budowy, Mariusz Buraczyñski - kierownik robót sanitarnych, Jan Zembrzycki - kierownik robót budowlanych, oraz Adam Krakowiak - kierownik robót elektrycznych. Wysoki stopieñ przygotowania zawodowego oraz wieloletnie doœwiadczenie przy wykonywaniu tego typu inwestycji sprawi³o, ¿e ca³oœæ robót zosta³a zrealizowana dwa miesi¹ce przed planowanym terminem. Oczyszczalnia œcieków w Paw³owie pracuje wg nowoczesnej technologii BIOVAC - SBR. Jest to stosowana od wielu lat metoda pozwalaj¹ca w optymalny sposób usun¹æ zarówno substancje organiczne jak i zawiesiny. W po³¹czeniu z dozowaniem chemikaliów daje równie¿ znaczn¹ redukcjê fosforu. Cech¹ szczególn¹ jest wyj¹tkowa precyzja realizacji poszczególnych faz procesu technologicznego poprzez zastosowanie najnowoczeœniejszych systemów sterowania. System BIOVAC reprezentuje przysz³oœciowy system oczyszczania œcieków, przy jego konstruowaniu uwzglêdniono najnowsze rygorystyczne wymagania w³adz w zakresie ochrony œrodowiska. Stosowana metoda wyró¿nia siê: niezawodnoœci¹ eksploatacyjn¹, du¿¹ elastycznoœci¹ w zakresie przepustowoœci, dobrymi warunkami pracy personelu, wysokim stopniem oczyszczania œcieków i stabilnoœci¹ procesu oczyszczania oraz niskimi kosztami eksploatacji.

in¿. Iwona PoŸniak 20

k³osem bêdziesz (letni sen) Moje miasteczko - nowe

kiedy nasiona odczytuj¹ lato nie powstrzyma spêcznia³ego upór d³oni uwieczni³ nak³ute stopy d³onie. sprasowan¹ s³om¹ prze³o¿one niedoœcig³oœæ myœli co odejœæ musia³o. po co mia³oby zostaæ na marmurowym cokole - kwitn¹æ jesieni¹? skrad³ s³oñcu doczesne œwiat³o na ciele k³aczek rozdrobnionej pamiêci i mech by znaki co siê œciele wokó³ (drzewo). ciep³o w tym rozpisaæ zbo¿owym splocie. w turkotaniu kó³ ¿elaznego napêdu na urywki zadumy om³otach chlebem przek³adanych. w dziesi¹tkê chowa siê rozpoznawanie ¿yta i pochodnych - lepkoœæ pszenicznego zbli¿enia . zmatowia³y œwiat i drogi owdowia³e nak³ute stopy...œciernisko kochania. zbieram przesuszone otarte o miedzê - odradza siê... miejsca ust¹pi³y kwietnym gazonom Danuta Agnieszka Kurczewicz z aromatem fio³kowym

Przyjacio³om Paw³owa rejowiecki zegar s³oneczny w przysz³oœæ zapatrzony czas pouk³ada³ a ja w wiecznoœæ kalendarz muzykê b³¹dz¹c¹ na ziemi paw³owskiej œród p³atków hortensji z zaklêæ wyzwalam legendom nakazuj¹c by zobojêtnia³¹ aurê wskrzesiæ j¹ chcia³y popl¹tan¹ pajêczynê i szczêœcie spopiela³e z gruzów przesz³oœci wniwecz posy³am bieg lat zapisaæ w sztambuchu by uros³y wawrzyny ¿eglarzom niestrudzonym dla miasta stery fregaty powierzyæ

niechaj z wiatrem wschodnim na godowy wieniec i promieniami odbitymi w bryzie tablicê patynow¹ Lucyna Lipiñska uczytelni¹ by jasnoœci¹ zaiskrzy³a

na urodziny

Lucyna Lipiñska