Studia Politicae Universitatis Sil
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Studia Politicae Universitatis Silesiensis Tom 17 NR 3557 Studia Politicae Universitatis Silesiensis Tom 17 pod redakcją Jana Iwanka i Roberta Radka Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego • Katowice 2016 Redaktor serii: Nauki Polityczne Mariusz Kolczyński Recenzenci Elżbieta Trafiałek, Iwona Wrońska, Jacek Barcik, Tomasz Słomka, Jacek Wojnicki Rada Programowa „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” Luis Aguiar de Luque (University Carlos III, Madrid, Spain) Andrzej Antoszewski (Uniwersytet Wrocławski) Roman Bäcker (Uniwersytet im. M. Kopernika w Toruniu) Ladislav Cabada (Metropolitan University Prague, Czech Republic) Roman Chytilek (Masaryk University in Brno, Czech Republic) Bogusława Dobek-Ostrowska (Uniwersytet Wrocławski) Guillermo Escobar Roca (University Alcalá, Spain) Ján Koper (Matej Bel University in Banská Bystrica, Slovakia) Aleksandr Koroczenskij (Belgorod State University, Russia) Branislav Kováčik (Matej Bel University in Banská Bystrica, Slovakia) Barbara Krauz-Mozer (Uniwersytet Jagielloński) Fulco Lanchester (University La Sapienza, Rome, Italy) Maria Marczewska-Rytko (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) Tomasz Mielczarek (Uniwersytet w Kielcach) Andrzej Podraza (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II) Viktor Sidorov (Saint Petersburg State University, School of Journalism and Mass Communication, Russia) Ildefonso Soriano López (University Complutense de Madrid, Spain) Stanisław Sulowski (Uniwersytet Warszawski) Alicja Stępień-Kuczyńska (Uniwersytet Łódzki) Jaroslav Ušiak (Matej Bel University in Banská Bystrica, Slovakia) Milan Vošta (University of Economics Prague, Czech Republic) Tadeusz Wallas (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu) Klaus Ziemer (Fachbereich III, Politikwissenschaft, Universität Trier, Germany) Ryszard Zięba (Uniwersytet Warszawski) Kolegium Redakcyjne Jan Iwanek (przewodniczący) Marian Gierula, Mariusz Kolczyński, Mieczysław Stolarczyk, Sylwester Wróbel, Rafał Glajcar (sekretarz), Robert Radek (sekretarz) Publikacja jest dostępna także w wersji internetowej: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com Spis treści Teoria polityki Andrzej Chodubski: Autorytaryzm w przestrzeni współczesnego życia politycznego 11 Adam Hołub: Ekstremizm i radykalizm jako środowiska rozwoju terroryzmu 23 Systemy polityczne Jan Iwanek: Studying electoral systems — methodological aspects 41 Sabina Grabowska: Constitutional responsibility of the President of Slovenia 71 Małgorzata Domagała: Czy Hiszpania jest państwem federalnym? 82 Partie polityczne i systemy partyjne Andrzej Rudowski: Stosunek partii politycznych do modernizacji państwa jako kryterium różnicujące aktorów sceny politycznej 101 Marcin Dobrowolski: Przywództwo polityczne w opozycji. Przypadek Jarosława Kaczyń- skiego 117 Jarosław Jendrysko: Rola Jednej Rosji na rosyjskiej scenie politycznej 140 Łukasz Wilkoń: The Populist Chameleon: some general considerations on Lega Nord ide- ology 158 6 Spis treści Polityka społeczna i regionalna Bożena Zasępa: Skala i dynamika zagrożenia ubóstwem ekonomicznym rodzin wielo- dzietnych w Polsce w latach 2006—2015 w świetle badań GUS 185 Błażej Jewartowski: Bezpieczeństwo osób starszych w kontekście oszustw metodą „na wnuczka” jako problem społeczno-polityczny 207 Bartłomiej H. Toszek: Uwarunkowania dynamiki rozwoju organizacji pozarządowych w Polsce 218 Bożena Pieruszek-Kwarciak: The prospect of regional development on the example of the Silesian voivodeship 232 Prawo międzynarodowe Tomasz Iwanek: The power of words – on how the definitions of crimes in international criminal law lie at the crossroads of semiotics and manifest evil 251 Komunikowanie społeczne Margarita Antón Crespo, María Yolanda Fernández Ramos: A framing theory empirical approach to the image of elderly population in the digital press of Castilla y León . 277 Recenzje i omówienia Andrzej Biernaczyk: Zarys problematyki czynności operacyjnych realizowanych w trybie art. 19, 19a, 19b ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, (w:) Praktyczne elemen- ty zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu. Nowoczesne technologie i praca operacyjna, (red.) Lech Paprzycki, Zbigniew Rau, Oficyna Wolters Kluwer, War- szawa 2009 (Tomasz Warykiewicz) 301 Elżebieta Trafiałek: Innowacyjna polityka senioralna XXI wieku. Między ageizmem, bez- pieczeństwem socjalnym i active ageing, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016, ss. 310 (Beata Ziębińska) 306 Katarzyna Czornik, Miron Lakomy: Sprawozdanie z konferencji naukowej na temat „Bez- pieczeństwo Polski i bezpieczeństwo międzynarodowe w kontekście konfliktu ukraiń- skiego” 312 Noty o Autorach 319 Table of Contents Theory of Politics Andrzej Chodubski: Authoritarianism in the space of contemporary political life 11 Adam Hołub: Extremism and radicalism as an environment of the terrorism growth/ter- rorism escalation 23 Political Systems Jan Iwanek: Studying electoral systems — methodological aspects 41 Sabina Grabowska: Constitutional responsibility of the President of Slovenia 71 Małgorzata Domagała: Is Spain a federal state? 82 Political Parties and Parties Systems Andrzej Rudowski: The ratio of political parties for the modernization of the state as a cri- terion for differentiating political actors 101 Marcin Dobrowolski: Political leadership in opposition. The case study of Jarosław Kaczyński 117 Jarosław Jendrysko: A role of United Russia party on the Russian political scene 140 Łukasz Wilkoń: The Populist Chameleon: some general considerations on Lega Nord ide- ology 158 8 Table of Contents Social and Regional Politics Bożena Zasępa: The scale and dynamics of the economic risk of poverty of large fami- lies in Poland in the years 2006—2015 in the light of research the Central Statistical Office 185 Błażej Jewartowski: Safeness of the elderly people in the view of the fraud “as a grand- child” — as a socio-political problem 207 Bartłomiej H. Toszek: Non-Governmental Organizations’ development dynamics circum- stances in Poland 218 Bożena Pieruszek-Kwarciak: The prospect of regional development on the example of the Silesian voivodeship 232 International Law Tomasz Iwanek: The power of words — on how the definitions of crimes in international criminal law lie at the crossroads of semiotics and manifest evil 251 Social Communication Margarita Antón Crespo, María Yolanda Fernández Ramos: An framing theory empirical approach to the image of elderly population in the digital press of Castilla y León . 277 Reviews and Disscussions Andrzej Biernaczyk: Zarys problematyki czynności operacyjnych realizowanych w trybie art. 19, 19a, 19b ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, (w:) Praktyczne elemen- ty zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu. Nowoczesne technologie i praca operacyjna, (red.) Lech Paprzycki, Zbigniew Rau, Oficyna Wolters Kluwer, Warszawa 2009 (Tomasz Warykiewicz) 301 Elżebieta Trafiałek: Innowacyjna polityka senioralna XXI wieku. Między ageizmem, bezpieczeństwem socjalnym i active ageing, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016, ss. 310 (Beata Ziębińska) 306 Katarzyna Czornik, Miron Lakomy: Report of the Scientific Conference on „Security of Polish and international security in the context of the Ukrainian conflict” 312 Notes about the Authors 319 Teoria polityki Studia Politicae Universitatis Silesiensis 2016, T. 17 ISSN 18953492 (wersja drukowana) ISSN 23539747 (wersja elektroniczna) Andrzej Chodubski Uniwersytet Gdański Wydział Nauk Społecznych Instytut Politologii Autorytaryzm w przestrzeni współczesnego życia politycznego Abstract: Authoritarianism in the Space of Contemporary Political Life The following study shows that authoritarianism is a type of social and political system, in which an authoritarian leader plays a particular role and society is generated into the space of obedience and passivity. The authoritarian leaders are characterized by peculiar personalities: they are domineering, repressive, eager for obedience, recognition and respect in institutional- ized forms. Authoritarianism reveals itself in the realities of globalization processes, in which broad social circles are not able to adjust the pace of cultural transitions. Currently authritari- anism is oriented towards the criticism of democratic model of wielding power; it reveals the links of procedural weakness and its replacement by authoritarian power. Keywords: political thoughts, authoritarianism, leadership, globalization, policy Podejmując próby definiowania świata w kontekście dalszego rozwoju ludzkości, zauważa się wielką siłę globalizacji, która radykalnie zmienia całokształt życia kulturowo-cywilizacyjnego1. Powoduje ona głębokie przemiany w życiu politycznym, a w tym w jego instytucjonalizacji. Ujawnia się kryzys tradycyjnych podmiotów życia politycznego, a w jego ramach — 1 A. TOFFLER: Trzecia fala. Przeł. E. Woydyłło. Warszawa 1989; A. KING, B. SCHNEIDER: Pierwsza rewolucja globalna. Przeł. W. i S. RączkoWscy. Warszawa 1992; J. NAIsbItt: Mega- trendy. Przeł. P. KWIatkOWskI. Warszawa 1997; E. POLak: Przemiany cywilizacji współczesnej w sferze kultury materialnej. Gdańsk 1996; W. Anioł: Paradoksy globalizacji. Warszawa 2002; C. MojsieWicz: Świat w którym żyjemy. Poznań 2003; A. CHODUbskI: Globalization — Politics — Education. „Polish Political Science Yearbook” 2013, Vol. 42, s. 7—20. 12 Teoria polityki funkcjonowania parlamentów, rządów, partii politycznych, organizacji poli- tycznych; zmienia się rola mediów w życiu kulturowym. Globalizacja przeobraża ład ustrojowy państw oraz systemów politycz- nych, przez które zwykło się rozumieć ogół organów