Dumanli Dağlari (Refahiye – Erzincan) Florasi
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ DUMANLI DAĞLARI (REFAHİYE – ERZİNCAN) FLORASI İbrahim ONKAŞ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI ERZİNCAN 2016 Her Hakkı Saklıdır iii i ÖZET Yüksek Lisans Tezi DUMANLI DAĞLARI (REFAHİYE-ERZİNCAN) FLORASI İbrahim ONKAŞ Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mustafa KORKMAZ Bu çalışmada Dumanlı Dağları (Refahiye-Erzincan)’nın Florası araştırılmıştır. Çalışma alanı Avrupa-Sibirya ve İran-Turan fitocoğrafik bölgelerinin kesişiminde, Anadolu çaprazının geçiş noktası üzerinde ve B7 karesi içinde yer almaktadır. Arazi çalışmaları sırasında toplam 950 bitki örneği toplanmıştır. Araştırma sonunda, Dumanlı Dağları’nda 60 familya’ya ait 245 cins’e bağlı toplam 399 doğal tür ve 234 tür altı takson olmak üzere toplam 633 tür ve tür altı takson tespit edilmiştir. 60 familyadan 1’i Pteridophyta, 59’u Spermatophyta bölümünde yer almaktadır. Spermatophyta bölümüne dahil olan familyalardan 2’si Gymnospermae, 57’si Angiospermae alt bölümüne aittir. Angiospermae alt bölümüne ait olan familyalardan 47 (% 78,33)’si Dicotyledoneae, 10 (% 16.66)’u Monocotyledoneae sınıfında yer almaktadır. Belirlenen türlerin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı: İran-Turan 155 (% 24,48), Avrupa-Sibirya 96 (% 15,16), Akdeniz 57 (% 9,004) ve Bilinmeyenler 325 (% 51,34)’dir. Taksonların 114’ü endemik olup endemizm oranı % 18,009’dur. B7 karesi için yeni kayıt takson sayısı ise 190 (% 29,09)’dır. En çok takson ihtiva eden 3 familyanın ve cinsin sırası şöyledir; Familyalar: Asteraceae 75 (% 11,84), Fabaceae 57 (% 9,004) ve Caryophyllaceae 53 (% 8,37) ‘dür. Cinsler: Silene L. 26 (% 4,10), Astragalus L. 12 (% 1,89) ve Alyssum L. 11 (% 1,73) şeklindedir. 2016, 220 Sayfa Anahtar kelimeler: B7, Dumanlı Dağları, Doğu Anadolu, Erzincan, Refahiye, Türkiye ii ABSTRACT Master Thesis FLORA OF DUMANLI MOUNTAIN (REFAHIYE-ERZINCAN) İbrahim ONKAŞ Erzincan University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology Supervisor: Asst. Prof. Dr. Mustafa KORKMAZ In this research Dumanlı Mountain’s flora was studied. Study area is at the cross of Europa- Siberia and Iran-Touran phytogeographical areas and in B7 square. In field studies, 950 plant specimens were collected. At the end of the study, 633 taxa which belong to 60 families, 245 genera of 399 species and 234 subspecies were found. One of 60 families is belongs to Pteridophyta division, 59 are belong to Spermatophyta division. 2 families which are belong to Spermatophyta division are belong to Gymnospermae subdivision and 57 of them are belong to Angiospermae subdivision. 47 of families (78,33 %) which are belong to Dicotyledoneae and 10 of families (16,66 %) which are belong to Monocotyledoneae classes in Angiospermae subdivision. Dispersion of these plants as to phytogeographic areas are Irano-Touranian 155 (24,48 %), Euro-Siberian 96 (15,16 %), Mediterranean 7 (9,004 %) and unknown species 325 (51,34 %). Totally 114 species are endemic and the rate of endemism is 18,009 %. 190 (29.09 %) species are new record for B7 square. Three families and three genera which include the most taxa number respectively are; Asteraceae 75 (% 11,84), Fabaceae 57 (9,004 %) and Caryophyllaceae 53 (8,37 %) families and Silene L. 26 (4,10 %), Astragalus L. 12 (1,89 %) and Alyssum L. 11 (1,73 %) genera. 2016, 220 Pages Key words: B7, Dumanlı Mountain, East Anatolia, Erzincan, Refahiye, Turkey iii TEŞEKKÜR Tez konumun belirlenmesinde ve tez çalışmalarım sırasında yardımlarını esirgemeyen danışman hocam Sayın Yrd. Doç. Dr. Mustafa KORKMAZ’a Bölümdeki çalışmalarıma imkan sağlayan bölüm başkanımız Sayın Prof. Dr. Salih DOĞAN’a Bitkilerin teşhislerinde, arazi çalışmalarında tavsiye ve yardımlarını esirgemeyen ve Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı görevini yürüten Sayın Prof. Dr. Ali KANDEMİR’e, Lokasyon ve Topoğrafya haritalarının çizimlerinde, iklim verilerinin yorumlanmasında ve arazi çalışmalarında yardımcı olan Coğrafya Bölümünden Araş. Gör. Özgür Aydın BEKAR’a Arazi çalışmalarında yardımcı olan Doktora öğrencisi Faruk YILDIZ’a, Yüksek Lisans Öğrencisi Hüseyin KAPLAN’a, ve arkadaşım Fevzi BEKAR’a, Erzincan Üniversitesi Biyoçeşitlilik koordinatörlüğü personellerinden Abdullah SEVİNÇ’e, Literatür taramalarında yardımlarını esirgemeyen Doktora öğrencisi İdris SARI’ya Bu çalışmanın tüm aşamalarında maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen aileme sonsuz teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca bu araştırmayı FEN–A-080715–0169’nolu proje ile destekleyen Erzincan Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü’ne teşekkür ederim. İbrahim ONKAŞ Eylül, 2016 iv İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET............................................................................................................................. i ABSTRACT ................................................................................................................. ii TEŞEKKÜR ................................................................................................................ iii SİMGELER ve KISALTMALAR .............................................................................. vi ŞEKİLLER LİSTESİ ................................................................................................. vii TABLOLAR LİSTESİ .............................................................................................. viii 1. GİRİŞ ...................................................................................................................... 1 2. KAYNAK ÖZETLERİ .......................................................................................... 6 3. MATERYAL ve METOD ................................................................................... 15 3.1. Bitki Materyali ................................................................................................ 15 3.2. Teşhis ve Tanımlama ...................................................................................... 15 3.3. Veri Analizi ..................................................................................................... 16 4. ARAŞTIRMA ALANININ TANITIMI ............................................................. 18 4.1. Coğrafi Durum ................................................................................................ 18 4.2. İklim ................................................................................................................ 22 4.3. Sıcaklık ve Yağış............................................................................................. 22 4.4. Basınç ve Rüzgârlar ........................................................................................ 24 4.5. Jeomorfolojik Yapısı ....................................................................................... 24 4.5.1. Paleozoyik ................................................................................................ 25 4.5.1.1. Metaperidotit / Perdotit (Pzhp)......................................................... 25 4.5.2. Mesozoik .................................................................................................. 25 4.5.2.1. Munzur kireçtaşı (Mzm) ................................................................... 25 4.5.3. Eosen ........................................................................................................ 26 4.5.3.1. Navru formasyonu (Eon) .................................................................. 26 4.5.4. Eosen- alt miyosen ................................................................................... 26 4.5.4.1. Balpayam formasyonu (EoMib) ........................................................ 26 4.5.5. Alt miyosen .............................................................................................. 26 4.5.5.1. Adilcevaz formasyonu (Mia) ............................................................ 26 4.5.6. Kuvaterner ................................................................................................ 27 4.5.6.1. Heyelan döküntüsü ve yamaç molozu (Qh/y) ................................... 27 4.6. Toprak ............................................................................................................. 27 4.6.1. Alüviyal topraklar .................................................................................... 28 4.6.2. Kolüvyal topraklar ................................................................................... 28 v 4.6.3. Kahverengi orman toprağı........................................................................ 28 4.6.4. Kırmızımsı kahverengi topraklar ............................................................. 29 4.6.5. Çıplak kaya ve molozlar .......................................................................... 29 4.7. Tarım ve Hayvancılık ...................................................................................... 29 5. BULGULAR ......................................................................................................... 30 5.1. Çalışma Alanının Genel Vejatasyonu ............................................................. 30 5.1.1. Orman vejetasyonu................................................................................... 30 5.1.2. Bozuk orman vejetasyonu ........................................................................ 30 5.1.3. Orman altı ve açıkları ............................................................................... 30 5.1.4. Higrofil vejetasyonu ................................................................................. 30 5.1.5. Step vejetasyonu......................................................................................