Uchwała Nr XXIII.169.2017 Z Dnia 28 Lutego 2017 R
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 15 marca 2017 r. Poz. 2576 UCHWAŁA NR XXIII.169.2017 RADY GMINY GŁOWACZÓW z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Głowaczów na lata 2017-2020” Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. z 2016r. poz. 446 z póżn.zm.), w związku z art. 87 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003r o ochronie zabytków i o opiece nad zabytkami( Dz. U. z 2014 poz. 1446 z późn. zm.), Rada Gminy Głowaczów uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się do realizacji „Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Głowaczów na lata 2017- 2020”, zaopiniowany pozytywnie przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Głowaczów. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. Przewodniczący Rady Gminy: Hubert Czubaj Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 2 – Poz. 2576 Załącznik do Uchwały Nr XXIII.169.2017 Rady Gminy Głowaczów z dnia 28 lutego 2017 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY GŁOWACZÓW NA LATA 2017- 2020 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 3 – Poz. 2576 Spis treści 1.Wstęp 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce 4.Uwarunkowania zewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 4.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zab. i opieki nad zabytkami 4.1.1. Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 4.1.2. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury 4.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa i powiatu 4.2.1. Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do roku 2020 4.2.2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego 4.2.3. Strategia Rozwoju Powiatu Kozienickiego do roku 2020 5. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 5.1. Strategia Ekorozwoju Gminy Głowaczów 5.2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Przestrzennego Gminy Głowaczów 6. Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Gminy Głowaczów 6.1. Charakterystyka Gminy Głowaczów 6. 2. Rys historyczny Gminy Głowaczów 6.3. Charakterystyka krajobrazu kulturowego Gminy Głowaczów 6.3.1. Zabytki objęte prawnymi formami ochrony 6.3.2. Zabytki ruchome 6.3.3. Stanowiska archeologiczne 6.3.4. Najważniejsze miejsca pamięci narodowej 6.4 Stan zachowania i zagospodarowania zabytków oraz rodzaje zagrożeń 7. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. Analiza szans i zagrożeń 8. Założenia programowe 8.1. Priorytety, kierunki działań i zadania gminnego programu opieki 9.Instrumentarium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami 10. Zasady oceny realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami 11. Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Głowaczów na lata 2013-2016 121. Źródła finansowania gminnego programu opieki nad zabytkami Bibliografia Załącznik nr l Wykaz zweryfikowanej Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Głowaczów Załącznik nr 2 Wykaz stanowisk archeologicznych zlokalizowanych w obrębie gminy Głowaczów Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 4 – Poz. 2576 1. Wstęp Dziedzictwem kulturowym nazywamy dorobek materialny i duchowy poprzednich pokoleń, a jednocześnie to dorobek naszych czasów. Najczęściej kojarzymy dziedzictwo kulturowe z architekturą i sztuką oraz archeologią. Jednak do spuścizny po przodkach należą dawne formy uprawy roli, sposoby produkcji wyrobów charakterystycznych dla danego regionu, a także rozmaite przejawy życia i rozwoju społeczności, co stanowi całość naszej kultury. Należy zatem pamiętać o bogactwie nieodnawialnych źródeł informacji o życiu i działalności przodków oraz o konieczności zachowania tych źródeł dla przyszłych pokoleń. Wzrasta świadomość potrzeby ochrony zabytków wśród mieszkańców naszej gminy. Dbałość o należyty stan i atrakcyjny wygląd obiektów zabytkowych stała się naszym obywatelskim obowiązkiem. Rewitalizacja poszczególnych obiektów stanowi szansę na ich uratowanie. Stworzenie programu opieki nad zabytkami jest koniecznością przewidzianą ustawą oraz zapotrzebowaniem społecznym. Stanowi także istotny czynnik w upowszechnianiu wiedzy i pomocy skierowanej do właścicieli zabytków w dbaniu o ich dobrą kondycję. Gmina nie stanie się atrakcyjna dla turystów, jeżeli jej zabytki będą zaniedbane, bądź niewłaściwie promowane czy eksponowane. To niepowtarzalny urok zadbanych obiektów zabytkowych, miejsc pamięci narodowej oraz walory klimatyczne stanowią o osobliwym charakterze takiego miejsca. 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. w rozdziale IRZECZPOSPOLITA zawiera Art. 5., który stanowi, iż: Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. W ślad za ustawą, zasadniczą w Polsce, w aktach prawnych i dokumentach systemowych kwestie poszanowania dziedzictwa kulturowego są traktowane z należną uwagą. Ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.) w Art. 7, ust.1, pkt 9 określa, iż do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności, w zakresie: (...) 9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Szczegółowy ład prawny w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami określa ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r. poz. 1446, z 2015 r. poz. 397, 774.) o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Są tam zapisane obowiązki samorządu gminnego w zakresie dbałości o dziedzictwo obowiązki właściciela zabytku oraz działania, które należy podejmować w celu kształtowania polityki ochrony zabytków w skali kraju i regionu. Jednym z takich działań jest opracowanie i systematyczne aktualizowanie gminnego programu opieki nad zabytkami. GŁÓWNE CELE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI OKREŚLA ART. 87 UST. 2 W/W USTAWY, TJ.: włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej, zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania, wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego, podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami, określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane z wykorzystaniem tych zabytków, podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 5 – Poz. 2576 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce Głównym aktem prawnym regulującym przedmiot, zakres i formy ochrony i opieki nad zabytkami jest Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. (Dz. U. z 2014r. poz.1446 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 14 października 2015 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz. U. z 2015, poz. 1789) Zgodnie z art. 3 pkt 1 w/w ustawy zabytkiem jest nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Zabytki pogrupowano w trzech kategoriach jako zabytki nieruchome, ruchome i archeologiczne. W myśl ustawy ochronie i opiece podlegają (bez względu na stan zachowania): 1) zabytki nieruchome będące, w szczególności: a) krajobrazami kulturowymi, b) układami urbanistycznymi i zespołami budowlanymi, c) dziełami architektury i budownictwa, d) dziełami budownictwa obronnego, e) obiektami techniki, a zwłaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakładami przemysłowymi, f) cmentarzami, g) parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, h) miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji; 2) zabytki ruchome będące, w szczególności: a) dziełami sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej, b) kolekcjami stanowiącymi zbiory przedmiotów zgromadzonych i uporządkowanych według koncepcji osób, które tworzyły te kolekcje, c) numizmatami oraz pamiątkami historycznymi, a zwłaszcza militariami, sztandarami, pieczęciami, od-znakami, medalami i orderami, d) wytworami techniki, a zwłaszcza urządzeniami, środkami transportu oraz maszynami i narzędziami świadczącymi o kulturze materialnej, charakterystycznej dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju