Archeologisch Bureauonderzoek En Verkennend Booronderzoek
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ARCHEOLOGISCH BUREAUONDERZOEK EN VERKENNEND BOORONDERZOEK CALLENBACHSTRAAT 11 TE NIJKERK GEMEENTE NIJKERK Archeologisch bureauonderzoek en verkennend booronderzoek Callenbachstraat 11 te Nijkerk in de gemeente Nijkerk Opdrachtgever VOF Callenbachpoort Postbus 1194 3860 BD Nijkerk Project NKK.SPA.ARC Rapportnummer 13106059 Status conceptrapportage Datum 10 oktober 2013 Vestiging Doetinchem Auteur(s) Drs. G.W.J. Spanjaard Paraaf Autorisatie Drs. A.H. Schutte (Senior KNA-Archeoloog) Paraaf © Econsultancy bv, Doetinchem Foto’s en tekeningen: Econsultancy bv, tenzij anders vermeld Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers. Econsultancy aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek. ISSN: 2210-8777 (Analoog rapport) ISSN: 2210-8785 (Digitaal rapport E-depot) Econsultancy Archeologisch Rapport Administratieve gegevens plangebied Projectcode en nummer 13106059 NKK.SPA.ARC Toponiem Callenbachstraat 11 Opdrachtgever VOF Callenbachpoort Gemeente Nijkerk Plaats Nijkerk Provincie Gelderland Kadastrale gegevens Gemeente Nijkerk, sectie L, nummer 287 Omvang plangebied circa 4.000 m2 Kaartblad 32 E (1:25.000) Coördinaten centrum plangebied X: 161.635 / Y: 470.270 Bevoegde overheid Gemeente Nijkerk Postbus 1000 3860 BA Nijkerk Deskundige namens de bevoegde overheid Regio FoodValley De heer P. Schut Postbus 9022 6710 HK Ede 0318-680667 [email protected] ARCHIS2 Bureauonderzoek Booronderzoek Onderzoeksmeldingsnummer (OM-nr.) 58.623 58.624 Vondstmeldingsnummer n.v.t. n.v.t. Onderzoeksnummer Archeoregio NOaA Utrechts-Gelders zandgebied Beheer en plaats documentatie Econsultancy, Doetinchem/ Provinciaal Archeologisch Depot Gelderland Uitvoerders Econsultancy, Drs. G.W.J. Spanjaard Kwaliteitszorg Econsultancy beschikt over een eigen opgravingsvergunning, afgegeven door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). De opgravingsvergunning geeft opdrachtgevers de zekerheid dat het uitvoerend bureau werkt conform de eisen die de RCE stelt op het gebied van competenties en integriteit van medewerkers en het toepassen van vigerende normen en onderzoeksprotocollen. Verder is Econsultancy lid van de Nederlandse Vereniging van Archeologische Opgravingsbedrijven (NVAO). De leden van de NVAO bieden kwalitatief hoogstaand archeologisch onderzoek. Het lidmaatschap is een waarborg voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Tevens is Econsultancy aangesloten bij de Vereniging van Ondernemers in Archeologie (VOiA). De VOiA behartigt de belangen van meer dan 100 bedrijven in alle takken van de archeologie. Betrouwbaarheid Dit onderzoek is op zorgvuldige wijze uitgevoerd, conform de toepasselijke en van kracht zijnde regelgeving. Een booronderzoek wordt in het algemeen uitgevoerd door het steekproefsgewijs onderzoeken van de bodem, waardoor het, op basis van de resultaten van een booronderzoek, onmogelijk is garanties af te geven ten aanzien van de aan- of afwezigheid van archeologische waarden. In dit kader dient ook opgemerkt te worden dat geraadpleegde bronnen niet altijd zonder fouten en volledig zijn. Daar Econsultancy voor het verkrijgen van historische informatie afhankelijk is van deze bronnen, kan Econsultancy niet instaan voor de juistheid en volledigheid van deze informatie. Econsultancy Archeologisch Rapport SAMENVATTING Econsultancy heeft in opdracht van VOF Callenbachpoort in oktober 2013 een archeologisch bureau- onderzoek en een inventariserend veldonderzoek (IVO, verkennende fase) door middel van boringen uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd in verband met de voorgenomen sloop en nieuwbouw binnen het plangebied. Het plangebied is gelegen aan de Callenbachstraat 11 te Nijkerk in de gemeente Nijkerk. Het archeologisch onderzoek is noodzakelijk om te bepalen wat de verwachtingswaarde is voor de aanwezigheid van archeologische waarden binnen het plangebied en of deze door de voor- genomen bodemingrepen kunnen worden aangetast. Daarom is het binnen het kader van de Wet op de Archeologische Monumentenzorg uit 2007 (WAMZ), voortvloeiend uit het Verdrag van Malta uit 1992, verplicht voorafgaand archeologisch onderzoek uit te voeren (zie Bijlage 5). Doel van het bureauonderzoek is het verwerven van informatie, aan de hand van bestaande bronnen, over bekende en verwachte archeologische waarden, om daarmee een gespecificeerde archeologi- sche verwachting voor het plangebied op te stellen. Het inventariserend veldonderzoek (IVO-overig, verkennende fase) heeft tot doel de in het bureauon- derzoek opgestelde gespecificeerde archeologische verwachting aan te vullen en te toetsen, en is erop gericht om inzicht te krijgen in de geologische en bodemkundige opbouw binnen het plangebied. Tevens is het bedoeld om kansrijke zones te selecteren voor vervolgonderzoek en kansarme zones ervan uit te sluiten. Ook wordt gelet op het voorkomen van (diepe) verstoringen van het bodemprofiel. Indien de ondergrond tot grote diepte verstoord is, zullen eventueel aanwezige archeologische resten mogelijk verdwenen zijn. Met de resultaten van het archeologisch onderzoek kan worden vastgesteld of binnen het plangebied archeologische waarden aanwezig (kunnen) zijn en of vervolgonderzoek en/of planaanpassing nood- zakelijk is. Gespecificeerde archeologische verwachting Uit de landschappelijke ligging, in een gebied van dekzandkoppen en -ruggen, blijkt dat binnen het plangebied archeologische resten voor kunnen komen daterend uit alle periodes vanaf het Laat- Paleolithicum. Aangezien de aard en ouderdom van de historische loop van de Breede Beek binnen het plangebied niet bekend is, wordt er voorlopig vanuit gegaan dat geen sprake is geweest van (noemenswaardige) erosie of sedimentatie door deze beek binnen het plangebied. Hoewel het plangebied volgens de beleidskaart een hoge verwachting heeft, zijn binnen het onder- zoeksgebied geen archeologische waarden ouder dan de Middeleeuwen bekend. De kans op de aanwezigheid van archeologische resten uit de periode Laat-Paleolithicum - Romeinse tijd wordt daarom middelhoog geacht. De kans op resten uit de periode Middeleeuwen - Nieuwe tijd wordt van- wege de ligging nabij de historische kern van Nijkerk, en de vele bekende archeologische waarden daarbinnen, hoog geacht. Daarbij dient, vanwege de ligging aan de Breede Beek, tevens rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van beekgerelateerde resten als bruggen en watermolens. Resultaten inventariserend veldonderzoek Tijdens het booronderzoek is gebleken dat binnen het plangebied geen sprake is van intacte dek- zandruggen of -koppen. In de noordwestelijke en centrale delen, ter plaatse van en direct rondom de bestaande bebouwing, is het bodemprofiel diep verstoord. Ten zuidoosten hiervan is het 20e-eeuws dempingspakket van de Breede Beek aangetroffen. 13106059 NKK.SPA.ARC Conclusie Op basis van deze bodemopbouw worden alleen nog beekgerelateerde structuren uit de Nieuwe tijd verwacht. De kans hierop wordt laag geacht. Bovendien zal de nieuwbouw grotendeels gerealiseerd worden ter plaatse van de diepe bodemverstoringen. Ter plaatse van de overige ingrepen die ge- paard gaan met de nieuwbouw, zoals de aanleg van een tuin en parkeerterrein, wordt verwacht dat de bodemingrepen niet dieper reiken dan de recente ophogingslagen en de top van het 20e-eeuwse dempingspakket. Selectieadvies Op grond van de deels verstoorde bodemopbouw en de jonge datering van het dempingspakket in de overige delen van het plangebied, adviseert Econsultancy om, ten aanzien van de geplande bo- demingrepen, in het kader van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ) geen vervolgonderzoek te laten plaatsvinden. Bovenstaand advies vormt een selectieadvies. Econsultancy wil de opdrachtgever erop wijzen dat dit selectieadvies nog niet betekent dat de bodemverstorende activiteiten of daarop voorbereidende acti- viteiten kunnen worden ondernomen. De resultaten van dit onderzoek zullen eerst moeten worden beoordeeld door het bevoegd gezag (Gemeente Nijkerk), die vervolgens een selectiebesluit neemt. Er is geprobeerd een zo gefundeerd mogelijk advies te geven op grond van de gebruikte onderzoeks- methode. De aanwezigheid van archeologische sporen of resten in het plangebied kan nooit volledig worden uitgesloten. Econsultancy wil de opdrachtgever er daarom ook op wijzen dat, mochten tijdens de geplande werkzaamheden toch archeologische waarden worden aangetroffen, er conform artikel 53 van de Monumentenwet uit 1988 een meldingsplicht geldt bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Infodesk email: [email protected] of tel: 033-4217456), de gemeente Nijkerk of de provincie Gelderland. 13106059 NKK.SPA.ARC INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING .................................................................................................................................. 1 2 DOELSTELLING EN ONDERZOEKSVRAGEN ......................................................................... 1 3 BUREAUONDERZOEK .............................................................................................................. 2 3.1 Methoden .......................................................................................................................... 2 3.2 Afbakening van het plangebied ........................................................................................ 3 3.3 Huidige situatie ................................................................................................................