AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER, FDN & NVBF

CANNES 2017 VAN DE CROISETTE NAAR CALAIS DAUGHTERS OF THE DUST DE MAGISCHE FILM DIE BEYONCÉ INSPIREERDE LA RÉGION SALVAJE HET BEEST IN DE MENS BRAM SCHOUW OVER BROERS DE ADOLESCENTE FLIRT MET DE DOOD HOLLAND FESTIVAL BEELDVERNIEUWING IN MANIFESTO, INSIDE EN SETAN JAWA #399 JUNI 2017

WONDER WOMAN LAMPEDUSAFEMINIST ALS DE NIEUWSPLOEGENIN VERMOMMING WEG ZIJN CURIOSA FILMS PRESENTS CATHERINE CATHERINE DENEUVE FROT SAGE FEMME EEN FILM VAN MARTIN PROVOST ‘DENEUVE DELIVERS EN MET HER BEST PERFORMANCE’ OLIVIER GOURMET Indiewire

VANAF 22 JUNI IN DE BIOSCOOP DE FILMKRANT CURIOSA FILMS PRESENTS CATHERINE CATHERINE #399 JUNI 2017 3 DENEUVE FROT

REDACTIONEEL Cannes! Cannes! Wonderlijke zwaartekracht heeft dat festival. SAGE FEMME Als je er bent vergeet je dat je er bent. Je raakt zo EEN FILM VAN opgeslorpt door het gewoel dat je al snel denkt dat alles wat je overkomt het hoogst mogelijke MARTIN PROVOST soortelijk gewicht heeft. Als je er niet bent heb je daardoor geen idee wat er daar allemaal aan ‘DENEUVE DELIVERS EN MET de hand is. En toch is het nog steeds het be- langrijkste filmfestival van het jaar, als het gaat OLIVIER GOURMET om schaal, geschiedenis, prestige, en niet te HER BEST PERFORMANCE’ vergeten de jaarlijkse vlootschouw van de schepen die later het jaar in je plaatselijke Indiewire filmtheater voorbij komen varen. Zie daar de onmogelijke spagaat waarin elke verslaggever ter plekke en elke filmliefhebber elders zich elk jaar de laatste twee weken van mei bevinden. Het festival is netjes opgedeeld in verschillende secties, verschillende hiërarchieën, van hoofd- competitie tot het programma van de Cinéfon- dation voor aanstormende talenten (met dit jaar de korte film Lelja van Stijn Bouma om de Nederlandse eer te redden). Als thuisblijver heb je er al snel een dagtaak aan om alles lezen wat er verschijnt, al die me- ningen te wegen. Een goede hulp daarbij is Da- vid Hudsons blog die kort voor het festival naar Criterion verhuisde en die de belangrijkste En- gelstalige recensies inventariseert. Ouderwet- se festivalverslagen waarin films tegen elkaar, de (film)geschiedenis en nog zo wat van die dingen worden afgezet, geanalyseerd, met el- kaar in gesprek gaan, waarin grotere lijnen wor- den gevonden, zijn een beetje uit de mode in het eeuwige hier en nu waarin we lijken te le- ven. Tegelijkertijd signaleerde Kees Driessen in het Filmkrant-blog dat de zeventigste editie van het festival juist enorm retrospectief en nostalgisch was. Hij stelt daarin de vraag die elke journalist zich keer op keer zou moeten stellen: “Waarom vertonen ze deze films nu? Is dit echt de stand van de eenentwintig- ste-eeuwse cinema?” (Iets wat ook elke film- maker zich zou moeten afvragen trouwens: waarom wil ik deze film nu maken? Of hij zal bij- dragen aan de eenentwintigste-­eeuwse cine- ma, of aan wat dan ook, zou daaruit eigenlijk als vanzelf moeten voortvloeien). Het mooiste stuk over Cannes 2017 ging ook over vroeger, maar was niet nostalgisch. Matt Micucci beschreef voor Festivalists een herin- nering van een jonge filmjournalist die een ont- moeting had met François Truffaut in het jaar voordat hij met Les 400 coups geschiedenis zou schrijven. De geest van Truffaut en al die andere vernieuwers waart nog altijd rond op het festival. Het maakt dat elk jaar de lat hoger komt te liggen – en al die professionele bezoe- kers steeds kritischer gaan kijken. Niets kan ooit beter zijn dan je herinneringen – de last van de canon kan ook te zwaar wegen. Het mooie van Micucci’s stuk is dat hij ons aan drie dingen helpt herinneren die niets met het verleden te maken hebben, maar met het hier en nu: dat enthousiasme de vermoeidheid van tijd en ge- DUISTERE MAGIE EN SIERLIJKE DANS IN schiedenis opheft, dat er elk jaar weer jonge filmmakers en -journalisten zijn die de geschie- INDONESISCHE FAUST denis willen gaan veranderen, en dat dat soms nog eens lukt ook. De filmkunst is vitaal. Laat je VANAF 22 JUNI IN DE BIOSCOOP niet door festivalfatigue misleiden. SETAN JAWA 4 30 DANA LINSSEN @DANALINSSEN DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 4

STEUN DE DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 6 JULI FILMKRANT: WORD #399 ABONNEE Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang The Handmaiden op dvd

Als u nu abonnee wordt van de Filmkrant, dan ontvangt u als welkomstgeschenk Park Chan-Wooks The Handmaiden op DVD. Bent u zelf al abonnee en brengt u een nieuwe abonnee aan? Dan ontvangt u CANNES 2017 allebei het welkomstgeschenk.* The Square wint de Palme d’Or 4 22 Korea tijdens de Japanse kolonisatie, jaren ’30. De jonge Sookee is aangenomen als dienst- meisje door de rijke Japanse erfgename Hideko. Zij leeft op een groot landgoed, afgesloten van de buitenwereld en in de macht van een tiran- nieke oom, die met haar wil trouwen. Maar Sookee heeft een geheim. Samen met een Niet te missen oplichter die zich uitgeeft voor een Japanse graaf, aast ook zij op Hideko’s fortuin. ‘The Ga deze maand in ieder geval naar: Handmaiden is een heerlijke, opwindende en 1 Wonder Woman 4 6 beeldschone thriller over verraad en verleiding, 2 Broers 4 10 even sensueel als verontrustend”, schreef Rik 3 La región salvaje 4 16 Herder in de Filmkrant. ‘Laat je verleiden en 4 En amont du fleuve 4 18 zachtjes kastijden door deze duistere erotische 5 Daughters of the Dust 4 12 thriller van grootmeester Park Chan-wook, een prachtige en waardige toevoeging aan zijn eigenzinnige oeuvre.’

*Stort €36,- (meer mag ook, dan steunt u de Filmkrant extra als donateur) op rekeningnum- mer NL28 INGB 0005 3933 95 t.n.v. Stichting Fuurland te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe abonnee’ HOLLAND FESTIVAL en uw adresgegevens. Deze aanbieding is geldig Beeldvernieuwers 4 28-31 tot 6 juli. Met dank aan Twin Pics. LA RÉGION SALVAJE 4 16 INSIDE 4 30 DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 5

4 22 Filmfestival Cannes Is Can- nes nog nodig? 4 24 Cinema Eroti- ARTIKELEN ca Uitdagend naakt 4 31 Holland filmkrant.nl Festival: Inside Hetzelfde, maar dan anders 4 Hein Barnhoorn interim-directeur NFF CINEMAGRAPHS 4 3 Redactioneel 4 4 Niet te mis­­ Acht maanden nadat Willemien van Aalst sen 4 5 Nieuws 4 5 Het nieuwe haar vertrek als directeur van het Nederlands Je ziet het op steeds meer websites: in plaats RUBRIEKEN kijken Ebele Wybenga over cinema­ Film Festival aankondigde, is er nog steeds van statisch beeld een videoachtergrond, over de graphs 4 5 The Thinking Machine Elke maand een nieuw video-essay geen opvolger gevonden. Het bestuur heeft breedte van het scherm. Met zachtjes wiegende 4 9 Typex tekent Andy 4 29 Op ooghoogte Mark Cousins over Scorsese daarom besloten Hein Barnhoorn per 1 juli tot gewassen, kabbelend water, een metro die een en Van Gogh 4 33 Kort Alle andere films 4 38 Agenda en evenementen het eind van dit jaar als interim-directeur aan station binnenrijdt, een stomende pan of een 4 44 Filmsterren 4 46 Thuiskijken Okja, Girls, I Love Dick, Queen of the te stellen. Dat al Barnhoorns voorgaande sloom voorbijtrekkend exotisch landschap. Desert en Salt & Fire 4 50 Actie! Op de set van Het hart van Hadiah Tromp functies in de hoek van sponsoring, pr en Internetverbindingen zijn eindelijk snel genoeg marketing zaten – onder meer bij modemer- om dit soort beeldvullende video mogelijk te 4 10 Bram Schouw over ken als Tommy Hilfiger en Esprit maar ook bij maken zonder irritante laadbalkjes. Ik heb het Broers In galop door de bocht filmbedrijven als Film1 en CineNova – is vol- over video’s die geen play-knop hebben maar INTERVIEWS 4 15 Yan Ting Yuen over De gens Hadewych Kuiper, secretaris van het puur voor de sfeer automatisch afspelen. Film- keuze van mijn vader ‘Ik heb leren loslaten’ 4 16 Amat Escalante over NFF-bestuur, juist een pre. “Hij weet het fragmenten die vaak niet eens een aanwijsbaar La región salvaje ‘Er zijn al zovéél films waarin je de genitaliën niet ziet’ juiste publiek te trekken en een van de uitda- begin of einde hebben en fungeren als bewegend 4 18 Marion Hänsel over En amont du fleuve ‘Er komt een moment dat gingen van het festival is meer bezoekers en behang, afgespeeld in een loop. Er is een grootse je achterom moet kijken’ 4 21 Martin Provost over Sage femme ‘Ik ken sponsors trekken. Dat is dan ook de extra op- naam voor: cinemagraph. Door deze techniek de wereld van de vrouwen’ 4 25 Stephen Sayadian over Café Flesh dracht die we hem meegeven.” worden fotografen ook een beetje filmmakers. ‘Mijn porno is anti-erotisch’ 4 28 Holland Festival: Julian Rosefeldt Kuiper denkt dat de zes extra maanden die over Manifesto De wenkbrauw van Trump 4 30 HF: Garin Nugroho over het bestuur zichzelf nu heeft gegund genoeg Setan Jawa ‘We leven in een melodramatische samenleving’ zullen zijn om een nieuwe vaste directeur te vinden. “De vacature is nog open en geïnte- 4 6 Wonder Woman Verbaasde resseerden kunnen zich melden. Maar dit is amazone 4 11 Broers Tenen over de een functie die ertoe doet en we zoeken niet RECENSIES afgrond 4 12 Daughters of the Dust iemand die het voor een jaartje doet. De De magie die Beyoncé inspireerde 4 19 En amont du fleuve Een vader juiste keus maken vraagt tijd.” die geen vader was 4 26 The Wall Zand tussen knarsende tanden 4 33 Pop Aye Liften met een olifant Donkeyote Koppig stil blijven staan 4 34 The Fury of a Patient Man Hoe wraak op te dienen Mountain Zondigen op een Bijbelse plek 4 35 Câini Duel in Roemenië The Eagle Huntress Het is een meisje! 4 36 Souvenir De dromen van een oudere prinses La Chana Dansen tegen de klippen op 4 37 Les fantômes d’Ismaël Obsessies van de grote architect Mysterious Masterpiece ‘Ik ben het niet die schildert’ Een van de eerste plekken waar ik deze vorm tegenkwam was de website van rapper Pete

HEIN BARNHOORN Philly. Je zag een schermvullend zwart-wit por- #8 tret van Philly, dat in ultra slowmotion bewoog. The Thinking Machine 4 ‘It’s the marketing strategy, stupid’ In 2011 was dit revolutionair. De website was Het marktaandeel van de Nederlandse film gemaakt door designbureau Momkai, het bedrijf VIDEO kelderde vorig jaar. Reden tot zelfreflectie. dat jaren later de site van De Correspondent zou Volgens producent Petra Goedings (Phanta ontwerpen. Behalve als homepage voor een ESSAY Film) moet de marketingstrategie radicaal artiest deed de site dienst als visitekaartje voor filmkrant.nl om. “Er worden nu grote bedragen uitgege- het visuele kunnen van het bureau. Zes jaar ven, drie ton in twee weken, en je kunt alleen later steken smaakvolle videoachtergronden maar hopen op succes. Als je als distributeur overal op het web de kop op. De voorbeelden een paar keer een misser hebt, zit je al in de zien er nu nog vaak uit als een veredelde stock- gevarenzone.” Grote Hollywood-producties foto. Maar bij de mooiste toepassing ervan is weten zich verzekerd van de beste plekjes in deze vorm méér dan een sfeerbehangetje. Het de programmering, ’s avonds rond acht uur. werkt namelijk geweldig als onderdeel van digi- “Maar er is genoeg andere ruimte. Het gaat tale longreads. Lange, geschreven verhalen van erom bezoekers die te laten vinden.” goede auteurs die zich met een minimum aan Goedings gaat het experiment aan met afleiding in een prettig leesbaar lettertype al een groepje partners die zij nog niet met scrollend op een scherm laten lezen. Je kunt een naam en toenaam wil noemen. Hun smart tekstueel verhaal levendiger en fascinerender marketing maakt onder meer gebruik van big maken door het te larderen met bewegende data, gepersonaliseerde boodschappen en opnamen van personages en locaties. Het is een GPS-ondersteunde locatiebepaling van de methode om de aandacht vast te houden die Afvoer | Ernst Lubitsch’s Cluny Brown (1946) is een meesterwerk. Lubitsch doelgroep. Niemand in de stad van Michiel indringender werkt dan alleen een onderbreking stond bekend om de onophoudelijke inventiviteit die hij zowel van zichzelf van Erp wordt in het voorjaar van 2018 de met foto’s. Je maakt gebruik van filmische als zijn medewerkers eiste en liet scènes zelden volgens de gangbare conven- eerste film die op de nieuwe manier onder de effecten zonder daadwerkelijk een film te hoe- ties verlopen. In de tweede helft van de film woont Cluny (Jennifer Jones) de aandacht wordt gebracht. Goedings waar- ven monteren, wat vaak tijdrovend en kostbaar keurige kleine bijeenkomst bij waar haar verloving met de o zo fatsoenlijke schuwt overigens voor al te hoog gespannen uitpakt. De longread met cinemagraphs is een Jonathan (Richard Haydn) wordt aangekondigd. Maar de “afvoer” – zowel de verwachtingen. “Mogelijk is er een aantal geweldige vertelvorm voor diepgravende maga- lawaaierige leidingen van de badkamer, als alle bijbehorende lichaamsfunc- films voor nodig om uit te vinden wat het zine-journalistiek in het digitale tijdperk. Van ties – doorbreekt de formaliteiten. Hoe houdt Lubitsch onze sympathie en beste werkt. Maar als het lukt dan zou dit wel kranten en tijdschriften, maar ook van commer- onze oordelen gericht op dat wat er het meest toe doet? eens een nieuw businessmodel voor de sec- ciële partijen, zul je steeds meer van dit soort CRISTINA ÁLVAREZ LÓPEZ EN ADRIAN MARTIN tor kunnen opleveren.” producties zien. EDO DIJKSTERHUIS EBELE WYBENGA

DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE [email protected] | WEBREDACTIE EDO DIJK­ KOCK, MARK COUSINS, KEES DRIESSEN, JAN PIETER MOCHT U DESONDANKS­ MENEN DAT U RECHTEN BEZIT OP COLOFON VAN STICHTING FUURLAND, STERHUIS (NIEUWS), ERIK SCHUMACHER, LAURA­ VAN EKKER, SANDRA HEERMA VAN VOSS, BOYD VAN HOEIJ, EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, NEEM CONTACT OP PRINSEN­ GRACHT­ 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 623 ZUYLEN | FILMKRANT.LIVE GERLINDA HEYWEGEN, LIVE@ FRITZ DE JONG, SASJA KOETSIER, OMAR LARABI, ADRIAN MET DE UITGEVER VIA [email protected] | DE FILM­ 0121, [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | FILMKRANT.NL | BUREAU & AGENDA ILONKA BUNDA, MAR­TIN, JANNA REINSMA, BERI SHALMASHI, TYPEX, KRANT WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR FINAN­ OPRICHTERS­ JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE [email protected] | VORMGEVING­­ BART OOSTER­ BAREND DE VOOGD, EBELE WYBENGA,­ LAURA VAN ZUYLEN CIËLE BIJDRAGEN VAN DE NEDERLANDSE­ VERENIGING LEIDING & ADVERTENTIE-ACQUISITIE JAN DOENSE, HOORN & ROLF HERMSEN | BEHEER WEBSITE HENK | DRUK RODI ROTATIEDRUK,­ DIEMEN | OPLAGE 30.000 | VAN BIOSCOOPEXPLOI­ TAN­ TEN­ EN FILMTHEATERS­ (NVBF), [email protected]­ | HOOFDREDACTIE DANA LINSSEN | RABBERS | COVER WONDER WOMAN | FOTOGRAFIE BOB ©2017 STICHTING FUURLAND/DE FILMKRANT, AMSTER­ FILM DISTRIBUTEURS NEDERLAND­ (FDN) EN HET NEDER­ EINDREDACTIE­ JOOST BROEREN-HUITENGA, MARISKA BRONSHOFF,­ MICHAEL CROTTO, JULIAN ROSEFELDT, DAM | ISSN 0169-8109 | DE FILMKRANT­ HEEFT GEPRO­ LANDS FILMFONDS EN WORDT U GRAVELAND | REDACTIE JOS VAN DER BURG, HUGO GEERT SNOEIJER | VERDER WERKTEN MEE CRISTINA BEERD DE RECHTHEBBEN­ DEN­ VAN HET GEBRUIK­TE MEDE AANGEBODEN­ DOOR UW FILM­ EMMERZAEL, SACHA GERTSIK, RONALD ROVERS ÁLVAREZ LÓPEZ, LEO BANKER­SEN, BASJE BOER, IVO DE BEELDMATERIAAL­ TE ACHTERHALEN­ EN IN TE LICHTEN.­ THEATER DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 6

Wonder Woman VERBAASDE AMAZONE Ik ben een seksist. Natuurlijk kijk ik graag films waarin mannen voorkomen. Films waarin mannen protagonist zijn. Of antagonist, love interest, BFF. Maar misschien kijk ik nog wel liever naar films over vrouwen. Mis- schien geeft een vrouwelijke hoofdrolspeler me wel meer toegang tot het verhaal, kan ik me makkelijker met haar dan met hem identificeren. Het was helemaal niet mijn bedoeling geweest om vrouwen te tellen in de trailers voorafgaand aan Guardians of the Galaxy Vol. 2. Maar in de wervelwind van machismo die op me afkwam, ging het vanzelf. Het echte tellen gebeurde achteraf, op IMDb. Pirates of the Caribbean: Salazar’s Revenge scoorde het belabberdst: van de eerste vijftien acteurs op de credit roll zijn er slechts drie vrouw. War for the Planet of the Apes kwam er het best vanaf: zes vrouwen tegenover negen mannen. Goed, kun je den- ken. Dit zijn dan ook actiefilms. Maar zijn actiefilms – naast kinderfilms – niet oververtegenwoordigd in de grote bioscopen, die het gros van de filmliefhebbers bedienen? In de lijst met best bezochte films van Ne- derland bestaat, op het moment van schrijven, de top Wonder Woman is een actiefilm gericht op drie uit actiefilms. Op nummer één staat King Arthur: vrouwen; een superheldenfilm met een super- Legend of the Sword. Ik kijk op IMDb: onder de eerste vijftien acteurs van deze film zijn twee vrouwen. Ik heldin. Deze prachtige, soevereine amazone herhaal het maar even voor het effect: dat zijn twee heeft een heilige missie: het beschermen van vrouwen tegenover dertien mannen. Ik probeer maar te zeggen: met zijn vrouwelijke pro- de mensheid. Maar hoe feministisch is de film tagonist is Wonder Woman, een van de belangrijkste eigenlijk? DOOR BASJE BOER high budget-films van deze zomer, een uitzondering. Wonder Woman is een actiefilm gericht op vrouwen; een superheldenfilm met een superheldin. Een film met een meerderheid van vrouwen in de belangrijk- ste rollen (negen van de vijftien) en een vrouwelijke regisseur. Ik probeer maar te zeggen: dat is niet niks. beleven, hebben zij een heilige missie: het beschermen – is een doorsnee man die door de aantrekkelijke vrouw Vrouwelijke regisseurs krijgen trouwens vrijwel nooit van de mensheid. Zoals zoveel superhelden (in spe) wordt aanbeden, puur vanwege het feit dat ze geen een project van dit kaliber toevertrouwd. Vóór Wonder heeft Diana een one-track mind. Haar enige interesse vergelijkingsmateriaal heeft. Het BSY-cliché drijft op Woman maakte Patty Jenkins slechts één speelfilm: het is krijger zijn in de strijd tegen het kwaad. Haar doel het idee dat deze vrouw sexy is omdát ze kinderlijk en Oscar-winnende Monster uit 2003. Ze behoort daar- wordt concreter wanneer er een man op het eiland op- onwetend is. Ze is een mannenfantasie. mee tot het clubje vrouwelijke regisseurs dat na een of duikt: een Amerikaan genaamd Steve. Steve vertelt Di- Op het moment dat Diana Steve ontmoet, hebben meerdere successen in het vagevuur van de B-televisie ana over de oorlog die in zijn wereld wordt uitgevoch- we de felheid gezien waarmee ze vecht. We hebben belandde. Waarom dat zoveel vrouwelijke regisseurs ten. Diana pakt haar arsenaal aan wapens/accessoires gezien hoe ze het opnam tegen haar machtige moeder overkomt, is een kwestie waar ik me graag nog eens in – zwaard, schild, tiara, kogelwerende armbanden, en we weten hoe hoog het heilige vuur in haar oplaait over zou buigen. Maar dat terzijde. lasso of truth – en trekt samen met Steve ten strijde, de om te strijden voor het juiste. Maar wanneer Steve Maak je een film als deze, een film die nota bene loopgraven van de Great War in. zijn ogen opendoet, zien we een blik in haar ogen die Wonder Woman héét, dan ontkom je niet aan een femi- Onder de naam Pop Culture Detective maakt we niet eerder zagen. Ze kirt: “You’re a man!” Hoewel nistische connotatie. Maar hoe feministisch is de film Jonathan McIntosh video-essays waarin hij tendensen het Steve is die in de magische omgeving van Themys- eigenlijk? in de popcultuur aan het licht brengt. In zijn meest cira als een vis op het droge is, is het Diana die van de recente filmpje ontrafelt hij een populair plotcliché in ene verbazing in de andere valt als Steve haar over de Kogelwerende armbanden sciencefictionfilms, door hem ‘born sexy yesterday’ wereld van de mensen vertelt. En ze is niet alleen ver- Wonder Woman is een oorsprongsverhaal dat welis- (BSY) genoemd. De spil van dit cliché is een vrouwelijk baasd, ze is ook kinderlijk koppig, soms op het irritante waar in het heden begint maar weldra teruggaat in de personage dat zeer aantrekkelijk maar – om de een of af. Als ze voor het eerst sneeuw ziet vallen, gaan haar tijd, naar de jeugd van Diana Prince, de superheldin uit andere magische reden – zeer naïef (born yesterday) ogen wijd open: “It’s magical!” Er is zelfs een scène de titel. Op het eiland Themyscira leeft Diana in een sa- is. Ze is een zeemeermin op het vasteland (Splash), waarin Diana, gewapend met schild en zwaard, wor- menleving van amazones, prachtig, sterk en soeverein, een buitenaards wezen op aarde (My Stepmother Is an stelt om een draaideur door te gaan, precies zoals de zo geschapen door Zeus zelf. In dit tijdloze universum, Alien), een androïde (The Fifth Eelement) of een algorit- ex-zeemeermin in Splash. Wonder Woman is, kortom, dat parallel loopt aan de werkelijkheid zoals wij die me (TRON: Legacy). Haar tegenspeler – de protagonist born sexy yesterday. DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 7

Toegegeven, de maatschappij van sterke vrouwen aan het begin van de film is een zeldzaamheid op het witte Wonder Woman doek. Maar deze samenleving gaat meer over politiek dan over vriendschap, en wordt dan ook nooit echt interessant of herkenbaar. De vrolijke bende kerels die Steve later bij elkaar scharrelt, is daarentegen een schoolvoorbeeld van het soort vriendschap waarvoor de hashtag squad goals is uitgevonden. Deze mannen VERBAASDE zijn grappig, onaangepast, sympathiek en fantastisch imperfect. Ze treuren, lachen, twijfelen en geven om elkaar. Ze zijn écht, en de relaties die Diana met hen aangaat zijn dat ook: écht. Dit is – #squadgoals – het soort vriendschap dat je wil. Dat Diana zo’n band wel AMAZONE met mannen aangaat, maar met geen enkele vrouw, bevestigt de misplaatste veronderstelling dat vrouwen- vriendschappen saai of onoprecht zouden zijn. En dat terwijl een van de leukste personages uit de film een vrouw is: de guitige Etta Candy. In de originele strips is Etta Diana’s beste vriendin; in de film staat ze min of meer op zichzelf. Is Wonder Woman een geslaagde film? Ja. Feminis- tisch? Ja, in de kern wel. De eerder genoemde scène waarin Diana met het moderne fenomeen van de draai- deur worstelt, is weliswaar klassiek BSY maar óók een van de grappigste scènes uit de film. Juist omdat de magische protagonist, een superheldin nota bene, hier zo menselijk is. En dan is er nog het moment dat Steve en Diana een vergadering binnenlopen. “Een vrouw!” mompelen de aanwezigen – uiteraard louter mannen – geschokt. Wanneer Diana wordt gesommeerd de zaal te verlaten, is niet alleen zij maar ook het filmpubliekborn yesterday. Het idee dat een vrouw niet dezelfde rechten heeft als een man wordt hier absurd, iets wat de kijker net zozeer verbaast als Diana. Dit zijn de krenten in de pap: de momenten dat we door de ogen van de pro- tagonist kijken en hetzelfde zien als zij.

Wonder Woman 11111 VERENIGDE STATEN, 2017 | REGIE PATTY JENKINS | 141 MINUTEN | MET GAL GADOT, ROBIN WRIGHT, CHRIS PINE, LUCY DAVIS | DISTRIBUTIE WARNER | TE ZIEN VANAF 15 JUNI

Bevrijdend ze van haar een warme en zachtaardige superheldin McIntosh’ ontmaskering van het BSY-cliché is een maakt. Omdat Diana in alle opzichten exotisch is, van eyeopener. Het is belangrijk om te weten dat deze trope haar accent tot haar constante verwondering, blijft het een mannenfantasie is, een nogal seksistische, en dat lastiger je met haar te identificeren dan met doorsnee scenarioschrijvers deze keer op keer herhalen. Tegelij- Steve. Gelukkig geeft Pine Gadot alle ruimte om de kertijd vind ik het oké dat er zulke mannenfantasieën kijker voor zich te winnen. En dan zijn er nog de actie- bestaan, zoals ik het ook oké vind dat er vrouwenfanta- scènes. Wanneer Steve en Diana in een Londens steegje sieën bestaan, zolang we ons realiseren dat de werke- worden aangevallen, probeert hij haar te beschermen lijkheid complexer in elkaar zit. Dat gezegd hebbende: door voor haar te gaan staan. Daar, letterlijk in zijn in Wonder Woman, zo expliciet een film die vrouwen en schaduw, weert Diana onverwacht een kogel af met feministen tegemoet wil komen, voelt het BSY-cliché haar magische polsband. Steve’s verbazing zorgt voor misplaatst. Het wringt vooral in het begin, wanneer een oprecht emancipatoir moment, zoals de film er vele Steve net in het verhaal is geïntroduceerd. Belichaamd kent. De scène waarin Wonder Woman voor het eerst door de grappige en sympathieke Chris Pine is het in vol ornaat ten strijde trekt, is bevrijdend en ontroe- makkelijker om je met zijn personage te identificeren rend, vrij van vals sentiment en werkelijk verdiend. dan met de al te serieuze, al te naïeve, bovenmenselijke Diana. Het wringt dat deze charmante average Joe de Fantastisch imperfect show lijkt te gaan stelen juist omdát hij een average Joe Er valt me nog iets op wanneer ik vrouwen turf in is. Maar gelukkig keert het tij. de cast van Wonder Woman. Zeker, de actrices zijn Diana wordt gespeeld door Gal Gadot. Met een ver- met meer. Maar als ik kijk naar het sóórt rollen dat leden in het Miss Universe-circuit én het Israëlische zij spelen, dan realiseer ik me dat de film in nog een leger heeft Gadot precies de juiste papieren om de rol ander hardnekkig cliché trapt, namelijk dat van de van Wonder Woman in te vullen. Belangrijker is dat geromantiseerde mannenvriendschap: de bromance. ACADEMY® AWARD NOMINEE

PRIX FIPRESCI een film van “EEN AANGENAME MUZIKALE ROMANCE” Bogdan HOLLYWOOD REPORTER mMiricairica “STERK OPTREDEN VAN HUPPERT” THE GUARDIAN

EEN FILM VAN

vanaf 22 juni te zien in de filmtheaters VANAF 1 JUNI IN DE BIOSCOOP WWW.ARTIFILM.NL 2g q DE FILMKRANT FOTO GEERT SNOEIJER #399 JUNI 2017 10

Bram Schouw over Broers IN GALOP DOOR DE BOCHT DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 11

regisseren, in plaats van heel technisch een waslijst aan Met zijn speelfilmdebuut Broers maakt Bram Schouw een beeldideeën uit te moeten voeren.” gevoelig portret van broederschap en het verlies ervan. ‘Mijn De meest in het oog springende esthetische keuze die je relatie met mijn broer is altijd het centrum van mijn bestaan voor Broers maakt is dat de film – net als al je korte films geweest.’ DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA – is gedraaid op 35mm. “De verhalen hebben iets nos- talgisch, dus die vorm past bij het thema. Maar het is In Broers, het intieme persoonlijke speelfilmdebuut van dat ik niet zou kunnen relativeren. De film gaat deels ook het gevoel van ergens ín zitten. Als ik bij mijn ou- Bram Schouw, vertrekken twee broers, de impulsieve over die angst, die ik nooit écht toe heb durven laten.” ders dia’s kijk van onze vakanties, dan bén ik daar even. Alexander (Niels Gomperts) en de zwijgzame Lukas Dat is echt iets anders dan tegen een mooie digitale foto (Jonas Smulders), in een opwelling samen naar Frank- Toch heb je nu al twee films over die angst gemaakt. “Ja. aankijken. Dat zintuiglijke, dat wilden we maken: vúúr rijk. Na een ruzie keert Lukas terug naar huis. De breuk Al put Sevilla denk ik meer uit een gevoel van jeugdige en zéé en snééuw, echt dat oergevoel. Ingekapseld in de is voor hem aanleiding om hun broederschap opnieuw onsterfelijkheid. Ik ben gefascineerd door die romanti- stad kan ik daar echt naar hunkeren, gewoon léven. te beschouwen en misschien wel voor het eerst zijn ei- sche kant van de dood. Je ziet het terug in de maat- “Omdat draaien op film duur is, moet er veel wijken gen pad in het leven in te slaan. schappelijke fascinatie voor popsterren die op hun 27ste om het mogelijk te maken. We moesten bijvoorbeeld Het uitgangspunt doet denken aan Schouws ge- dood neervallen: mensen die té intens leven en zichzelf genoegen nemen met veel minder takes. Maar ik houd roemde kortfilm Sevilla (2012). “Na een flinke zoek- opbranden. Alexander is een Icarus-achtige jongen, hij wel van dat spel. We hebben vaak gedraaid in de sche- tocht naar wie ik ben als maker, voelde Sevilla als heeft die flirt met de dood nodig om te voelen dat hij be- mering en film is niet vergevingsgezind als het te don- thuiskomen. Dat zijn we gaan uitdiepen. Maar het zijn staat. We hebben lang gezocht naar een acteur die dat ker wordt, dus het móést in die twintig, dertig minuten twee op zichzelf staande films, met elk een heel eigen echt had, want ik denk niet dat je dat zou kunnen spe- gebeuren. Het is een soort Russisch roulette: als het gevoel. Sevilla is een gedicht, romantisch, bijna op het len. Waar Jonas niet op zijn personage lijkt, is Niels juist licht op is, heb je niks.” clichématige af, zoals een herinnering clichématig kan veel meer in zijn kracht als hij dicht bij zichzelf blijft. We zijn. Broers is meer een karakterstudie. Het is een rafe- hebben hem steeds in geïmproviseerde situaties gezet, Je zoekt als maker dus ook steeds die grens op. “Ik voel liger, volwassener film.” zodat hij heel primair moest reageren, bijna als een dier.” een interessante spagaat tussen de sobere arthousestijl die je in Nederland meekrijgt en mijn voorliefde voor Waarom wilde je opnieuw het thema broederschap uit- Uiteindelijk ben jij als regisseur degene die die twee ui- het melodrama van regisseurs als Alejandro González lichten? “Dat thema speelt mijn hele leven al een grote tersten moet samenbrengen. “Het lastige van regisse- Iñárritu, Jacques Audiard of Susanne Bier. Melodrama rol. Ik heb één jongere broer en hoewel we vier en een ren is: je begint met een gevoel. Maar gaandeweg het is een negatief woord in Nederland, maar het is gewoon half jaar schelen zijn we altijd beste vrienden geweest. proces wordt het steeds meer een soort wiskunde; dan een genre. Die films gaan in galop door de bocht, en als Die broederschap is altijd het centrum van mijn bestaan gaat het over planningen en shotlijsten en praktische je dan niet uit de bocht vliegt is het fantastisch.” geweest. Inmiddels heb ik een vrouw en een kind en is problemen. Toch moet de kijker uiteindelijk ongeveer

dat gezelschap wat uitgebreid, maar heel lang zou het hetzelfde gevoel hebben waar ik ooit mee begon. Daar- LEES OP filmkrant.nl EEN UITGEBREIDE VERSIE VAN verliezen van mijn broer het enige verdriet zijn geweest om wil ik zoveel mogelijk vanuit mijn onderbuik kunnen DIT INTERVIEW

moeilijke beslissing staat hem dus te wach- scène op Alexanders dak, zien we dat Lukas meisje en het jongste broertje een tragisch ten als Alexander midden in de nacht besluit ook meegaat naar Frankrijk. ongeluk mee. Zonder het vooraf aan te kon- Tenen over de om naar Frankrijk te liften. Schouw vangt de Deze sprongen in de tijd zijn kenmerkend digen snijdt Sevilla tussen de verheugde mo- bijhorende wrijving van dit moment dankzij voor de vertelstijl van Schouw, die in korte menten voor en de emotioneel verdrukkende een sterke montage van Annelien van Wijn- films als All Those Sunflowers(2014) en Se- momenten na het plotse overlijden van de afgrond bergen: Broers opent op de door lantaarns villa (2012) eerder speelde met chronologie. oudere broer. verlichte A10, waar Lukas met versnelde pas In Sevilla gebruikte Schouw een parallelle In Broers verdwijnt Alexander ook; dit Bram Schouws lange speelfilmdebuut op Alexander afstevent. Er is een worsteling, montage om het verhaal te vertellen van twee blijft het type persoon die met zijn tenen gaat over onvoorwaardelijke broederlief- een korte onenigheid en dan stapt Alexander broers die met de vriendin van de oudste op over de afgrond durft te staan. Met een inne- de en definitief afscheid, thema’s recht- in een gestopte vrachtwagen. Pas later, na de vakantie naar Sevilla gaan. Daar maken het mende blik brengt Schouw het daaropvol- streeks afkomstig van zijn korte film Se- gende emotionele trauma van Lukas over. villa. Broers bouwt hier en daar voort op Hierdoor komt het sterke spel van Smulders die thema’s, maar rekt ze bovenal uit over naar voren die het meeste materiaal krijgt een te lange speelduur. om mee te werken. Alsnog begint Broers na Alexanders overlijden aan zeggingskracht in “Waarom zou je hier niet durven staan en te boeten. Waar Sevilla met weinig woorden wel daar beneden op de stoeprand?” Lukas een emotioneel vernietigende onthulling (Jonas Smulders) begint aan een studie na- kon bewerkstelligen, verliest Broers zich in tuurkunde en komt logeren in de studenten- een te lang scenario met nog onderontwik- kamer van zijn stoerdere broer Alexander kelde momenten. Het obligate liefdesplot is (Niels Gomperts). Ze hangen op het dak van bovenal een simplistische schets van roman- diens studentenflat. Alexander staat op het tiek die bewijst dat het Schouw vooral om randje met zijn blote voeten half over de af- broederliefde te doen is. Verder gaat Broers grond. “Hoogtevrees zit hier”, zegt hij wij- niet. Dat voelt als de stagnatie van een goede zend naar zijn voorhoofd. Hoewel een ze- filmmaker die eerder met minder minuten nuwachtige Lukas naast hem komt staan meer heeft weten te vertellen. zullen zijn tenen nooit over de afgrond uit- steken. HUGO EMMERZAEL 111231 Dit is de dynamiek die de relatie tussen de twee broers van het speelfilmdebuut van Broers NEDERLAND 2017 | REGIE BRAM SCHOUW | 105 Bram Schouw definieert. Lukas is geïntimi- MINUTEN | MET JONAS SMULDERS, NIELS GOMPERTS, deerd door de impulsieve acties van zijn CHRISTA THERET | DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | TE broer. Toch kan hij niet zonder hem. Een ZIEN VANAF 1 JUNI DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 12

Daughters of the Dust DE MAGIE DIE BEYONCÉ INSPIREERDE

Julie Dash’ Afro-Amerikaanse vrouwenfilm Daughters of the Dust gereerde dat wij films konden maken’, schrijft Dash in Daughters of the Dust. The Making of an African Ameri- gold in 1991 als de eerste grote bioscooprelease van een zwarte can Woman’s Film, ‘mijn dromen werden gevormd door vrouwelijke filmmaker. 26 jaar later en een cultstatus rijker wordt filmverhalen waarin wij niet voorkwamen.’ Dat ze in 1991 met haar debuut Daughters of the dit fantastische filmgedicht in een gerestaureerde versie Dust voor de eerste grote bioscooprelease van een uitgebracht. DOOR IVO DE KOCK zwarte vrouwelijke filmmaker zou zorgen stond even- min in de sterren geschreven. De in New York opge- Hoe groot de cultstatus en de impact van Daughters of Maar Yellow Mary is zwart én trots. Ze lacht (te) uitda- groeide Dash leek voorbestemd om turnlerares te wor- the Dust is blijkt 25 jaar later uit Lemonade, het visuele gend wanneer nicht Viola met haar uitspraak “het ver- den tot ze tijdens een workshop ontdekte dat film het album van het zwarte feministische culturele icoon leden is een proloog, ik zie deze dag als een eerste stap beeld van zwarten kon bijstellen. Een animatiefilm (The Beyoncé Knowles, dat gretig naar de spirit en de ma- richting vooruitgang” erg blank denkt. Legend of Carl Lee Du Vall) leverde geen toegangsticket gische poëzie van Dash verwijst. Daughters of the Dust Samen met de magische sfeer geeft dit omkeren van op voor de filmcursus van UCLA maar ze mocht wel begint met bezwerende, mysterieuze tribale muziek en clichés aan dat de Afro-Amerikaanse cineaste Julie L.A. Rebellion-boegbeeld Larry Clark assisteren bij natuur- en dierengeluiden, die samen met beelden van Dash buiten de Hollywoodlijntjes wilde kleuren. Door diens revolutionaire drama Passing Through. Dankzij door vingers glippend zand en een in een rivier baden- niet te kiezen voor een rechtlijnig verhaal dat verteld een beurs kon Dash een American Film Institute-oplei- de vrouw de toon zetten. De begintekst – afstamme- wordt vanuit een heroïsch hoofdpersonage, maar voor ding volgen, korte films (Illusions, Four Women) draai- lingen van Afrikaanse slaven leven anno 1902 op een meerdere perspectieven en verhaallagen, sloot Dash en en research doen voor Daughters of the Dust. eiland voor de kust van South Carolina in vrijheid en net als haar collega-dwarsliggers van het L.A. Rebelli- Immigratie en de Afrikaanse diaspora waren the- isolement – kondigt schijnbaar een historisch drama on-collectief (zie kader) aan bij de Afrikaanse cultuur. ma’s die Dash boeiden en familieverhalen zetten haar aan maar een vertelstem blijkt geen traditionele getui- Haar ondertussen 25 jaar jonge film is in 2016 digitaal aan om de problematiek te bekijken vanuit het stand- ge. “Ik ben de eerste en de laatste, de hoer en de heilige, gerestaureerd. punt van zwarte vrouwen die begin twintigste eeuw en velen zijn mijn dochters”, klinkt het terwijl de ca- overwegen om van de eilanden voor de kust van South mera lichtjes vertraagd door een slaapkamer glijdt. “Ik Te revolutionair Carolina noordwaarts te migreren. Vrouwen van de ben de stilte die je niet kan begrijpen.” Hierna volgt een Dat Julie Dash (1952) filmmaker zou worden lag niet eerste generatie vrij geboren Afro-Amerikanen die door archetypisch koloniaal beeld: een bootje met zwarte in de lijn der verwachtingen. ‘Geen van de beelden die hun isolement nog verbonden waren met de oorspron- stuurlui en een in het wit geklede vrouw als passagier. ik als kind zag van Afro-Amerikaanse vrouwen sug- kelijke Gullah-cultuur. Gestimuleerd door L.A. Rebel- DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 13

Daughters of the Dust DE MAGIE DIE BEYONCÉ INSPIREERDE lion-kompaan Charles Burnett besloot Dash te breken te lezen. Dat wordt overduidelijk wanneer de fotograaf met rechtlijnige mainstream cinema via meerdere een groepsportret ensceneert of wanneer de camera vertellers en niet van A via B naar C lopende verhalen. van pratende volwassenen naar spelende kinderen gaat L.A. Rebellion ‘Onze cultuur is niet binair’, aldus Dash, ‘we spreken in en terug. Alle personages bewaren hun waardigheid ritmes en gevoeligheden. We zijn circulair en commu- en via Yellow Mary (een lesbische vrouw met een ver- “Clyde Taylor omschreef ons altijd als de niceren via improvisatie, beweging, dans en spraak.’ leden) pleit Dash voor een nieuwe beoordelingsstan- L.A. Rebellion”, zegt Julie Dash in het boek Een beetje te revolutionair, want zelfs na proefop- daard. “If you love yourself, love Yellow Mary”, vraagt L.A. Rebellion: Creating a New Black Cinema, “we vonden dat toen een grap maar die bij- namen kon ze geen Amerikaanse of Europese financiers Eula Peazant. naam bleef kleven.” Zoals ‘film noir’ geen overtuigen. Gelukkig zag producent Lynn Holst wel iets Empathie heeft immers net als solidariteit, herinne- verzinsel was van filmmakers is ook L.A. Re- in het project en kon Daughters of the Dust mede dank- ring, overgangsrituelen en traditie een helende functie bellion niet bedacht door de UCLA-filmstu- zij privéfinanciering en grants afgewerkt worden. Een in de Gullah-cultuur. Net zoals voedsel voor de maag denten die in de periode van eind jaren zestig bekroning op het Sundance Filmfestival (voor Arthur (gumbo) en de geest (mythes). Al is de overlevering tot midden jaren tachtig een ‘andere cinema’ ontwikkelden als alternatief voor Holly- Jaffa’s camerawerk) leidde onverwacht tot een reguliere vaak tegenstrijdig, zoals de legende van de geketende wood. Het was activist en journalist Clyde bioscooprelease. slaven die volgens een man overboord sprongen en Taylor die werd wakker geschud door Haile volgens vrouwen over water terug naar huis wandelden Gerima’s Harvest: 3.000 Years (1976), en als Dag van feest of magisch transformeerden in vogels. Daughters of zelfaangestelde PR-man van wat hij zag als Daughters of the Dust focust op het ‘laatste avondmaal’ the Dust vat de mystiek in poëtische beelden die een ‘New Black Cinema’ kwam aanzetten met ‘L.A. Rebellion’, toen hij als curator een film- voor de Peazant-familie naar het vasteland trekt. Voor universum creëren waarin heden, verleden en toekomst programma ontwikkelde voor het Whitney de familie waar vrouwen de dragers van traditie zijn is samenkomen. “Ancestors and the womb are the same”, Museum. Taylor focuste op zwarte filmma- het een dag van feest, eerbetoon en ritueel afscheid. stelt Nana Peazant. kers en sprak over een ‘beweging’. Haile Ge- Julie Dash voert twee vertellers op, overgrootmoeder Na Daughters of the Dust bleef Julie Dash actief met rima, samen met Larry Clark en Charles Nana en het ‘ongeboren kind’, en speelt met de notie tv-films zoals Love Song en The Rosa Parks Story (en Burnett een van de toonaangevende UC- LA-rebellen, corrigeert: “L.A. Rebellion was van een verstrengelde en overlappende niet-lineaire binnenkort de documentaire Travel Notes of a Gychee een collectief van niet alleen zwarten maar tijd. Een flexibele tijd die de matriarch verbindt met Girl) maar kreeg nooit de kans om een volwaardige ook chicanos, native Americans, Iraniërs en haar dochter, kleindochter en ongeboren achterklein- filmcarrière uit te bouwen. ‘Dat heeft niet enkel te ma- Japanse Amerikanen die de witte main­ dochter. ‘Het is meer sciencefiction dan geschiedenis’, ken met ras maar ook met geslacht’, benadrukt Dash, stream cinema afwezen. We vormden geen preciseert Dash, ‘het is een meditatie, een stroom van ‘de filmwereld verkiest mannelijke verhalen boven coherente politieke of culturele beweging, we waren gewoon een uitbarsting.” Het was ideeën.’ Ze gebruikt research niet om de werkelijk- vrouwelijke perspectieven.’ Het glazen plafond deed een heterogene groep verbonden door het heid na te bootsen maar om het verhaal te verrijken zijn werk, de L.A. Rebellion-spirit de rest. ‘Ik ontdekte streven onafhankelijk te werken en een al- met symbolen, geluiden, objecten, rituelen en visuele dat men op duizenden manier “nee” tegen je kan zeg- ternatief te bieden voor de ‘blanke blik’ van tableaus die de diversiteit van de Afrikaanse cultuur gen’, stelt Dash ‘maar ik zei zelf ook vaak “nee” wan- mainstream cinema. “We rebelleerden tegen weerspiegelen. Zo drukken de tekens op het kerkhof, neer het niet ging op de manier die ik wilde.’ Want films het beeld dat Hollywoodfilms van ons schetsten,’ aldus Dash, “we wilden ons her- de schildpad met symbolen en het in water drijvende maken om films te maken is niets voor Julie Dash. In de definiëren en een eigen stem ontwikkelen.” standbeeld de complexiteit uit van cultuur, herinnering woorden van Beyoncé: “Sorry, I ain’t sorry.” Dat gebeurde via films zoals Child of Re- en overlevering. sistance (Gerima), Illusions (Dash), Passing Dat zorgde voor verwarring. Zo werd de witte kledij Through (Clark), Killer of Sheep (Burnett), van de Peazant-familie ten onrechte als onrealistisch The Kitchen (Alile Sharon Larkin) en Emma Mae (Jamaa Fanaka), films die de woede en beschouwd. Er was ook onbegrip voor de keuze van frustratie van hun turbulente tijdsgewricht Dash om slavernij niet te symboliseren via wonden en uitademden maar volgens Taylor “ook in het littekens maar via permanent indigo gekleurde handen, hedendaagse culturele landschap nog radio- een metafoor waarmee Dash zowel de blijvende impact actief zijn”. De filmwereld stond echter niet als het economische aspect (lees: uitbuiting) van sla- te popelen om de ‘colored gaze’ van de L.A. Rebellion te omhelzen, en de outsiders ble- vernij uitdrukt. ‘Ik probeer te herdefiniëren wie we zijn ven betoverd door de droomfabriek. “In het en hoe we er vandaag uitzien via wie we waren’, schrijft geheim fantaseerden we hoe Hollywood ons Dash. Daarom is ze ‘bezig met de betekenis van wat zou binnenhalen”, stelt Gerima die de peri- zich binnen beeldkaders afspeelt én met de indruk te ode mist “waarin we elkaars films beter geven dat de beelden schilderijen uit een familiealbum maakten”. De droom van collectief filmma- ken verdampte maar L.A. Rebellion plantte zijn’. wel de zaadjes die ontkiemden in Daughters of the Dust, een symfonisch filmgedicht dat Gelijkwaardig via inhoud én vorm de zwarte identiteit Dash en Jaffa spelen met beweging in beeld en met weerspiegelt. Trots en zelfbewust. Naar Ge- vertraging van beelden. De invloed van L.A. Rebellion rima’s advies: “Reageer niet op domheid Daughters of the Dust 11111 VERENIGDE maar vertel persoonlijke verhalen.” is merkbaar in het democratische gebruik van ruimte. STATEN, 1991 | REGIE JULIE DASH | 112 MINUTEN | MET Daar waar Hollywood hiërarchie creëert binnen een ADISA ANDERSON, BARBARA-O, CHERYL LYNN BRUCE, IVO DE KOCK beeldkader (helden overheersen en verwijzen anderen CORA LEE DAY | DISTRIBUTIE FULL COLOR ENTER­ TAINMENT | TE ZIEN VANAF 1 JUNI naar de achtergrond) is bij Dash iedereen gelijkwaardig L.A. Rebellion: Creating a New Black Cinema

RED. ALLYSON NADIA FIELD, JAN-CHRISTOPHER HORAK (bij breedbeeldopnamen én bij deep focus shots) en THE MAKING OF AN AFRICAN Daughters of the Dust EN JACQUELINE NAJUMA STEWART | UNIVERSITY OF wordt de blik van de kijker niet geleid (via close-ups AMERICAN WOMAN’S FILM | JULIE DASH | THE NEW CALIFORNIA PRESS, 2015 | 454 PAGINA’S en montage) maar juist gestimuleerd om zelf het beeld PRESS, NEW YORK, 1992 | 173 PAGINA’S 22-05-17 08:50 Auteur van het Jaar: Paula van der Oest (tonio) Isabelle Huppert, de koningin van de artfilm Atlas: het festivallandschap in kaart gebracht Festival Jaaroverzicht met de belangrijkste >lms en trends Nu verkrijgbaar bij de betere boekhandel en via aup.nl l l l l Nieuwe editie

adv_FK_keuzevanmijnvader.indd 1

Emma Thompson en Vanessa Redgrave Vanessa en Thompson Emma kos- vormgegeven fraai dit in schitteren en liefdesverwikkelingen vol tuumdrama de aan icten klassenconfl onderhuidse toucheerde lm fi De WOI. van vooravond en nominaties Oscar negen liefst maar voor die waaronder drie, er verzilverde samen valt uitbreng her De Actrice. Beste die lm, fi de van verjaardag 25ste de met EYE Filmmuseum Amsterdam lm.nl eyefi tickets & Info onlangs digitaal werd gerestaureerd (4K). gerestaureerd werd digitaal onlangs Vanaf 8 juni Daughters of the Dust the of Daughters en grootmoeder een tussen icten Confl tussen kloof de tonen kleindochters haar buiten en binnen vernieuwing en traditie Julie familie. Afro-Amerikaanse een de van portret veelkleurig Dash’s uitgeroepen inmiddels is Gulah-cultuur onlangs werd en erfgoed nationaal tot gerestaureerd. digitaal Vanaf 1 juni Howards End Carter, Bonham Helena Hopkins, Anthony Highlights 2017 juni , tot Robert De Robert . axiDriver, Raging soulmates Unchant d’amour Crash TheWolf of Wall Street

en © Harry Borden, portrait of Martin Scorsese Martin of portrait Borden, Harry © 1 t/m 19 juni David Cronenbergs geruchtmakende Cronenbergs David fetisj-vertelling Cinema Erotica lezingen, lms, fi lust: de aan Ode performances niet schrikt sensualiteit, de viert EYE schaduwkan- schaamtevolle voor terug verleide- van overzicht een geeft en ten erotische de van lmgeschiedenis: fi lijke Genets Jean via Nielsen Asta van dans homo-erotische Tentoonstelling en fi lmprogramma fi en Tentoonstelling Martin Scorsese The Exhibiton regisseur de (1942), Scorsese Martin T als klassiekers van Niro en Leonardo DiCaprio – zijn gete- zijn – DiCaprio Leonardo en Niro ver- en angst wantrouwen, door kend net rol, grote een speelt Geweld raad. spiritualiteit. naar zoektocht de als volledig die tentoonstelling eerste Deze in inzicht geeft gewijd, is Scorsese aan een presenteert en leven en werk zijn tezamen lmfragmenten, fi aantal groot documenten en objecten 400 ruim met Scorse- Martin van privécollecties de uit Niro. De Robert en se 25 mei t/m 3 september Bull,Hugo heeft in de loop van de tijd een uniek fi l- fi uniek een tijd de van loop de in heeft rela- De ontwikkeld. handschrift misch met vaak – personages zijn van ties voor hoofdrollen DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 15

Yan Ting Yuen over De keuze van mijn vader ‘IK HEB LEREN LOSLATEN’ Via de migratiegeschiedenis van haar eigen manieren. “Hoe dieper ik erin dook, hoe meer bleek dat Wortels familie vertelt Yan Ting Yuen in De keuze van het eigenlijk wel meeviel hoezeer mijn vaders leven Yuens vader overleed afgelopen november, kort nadat mijn vader het grotere verhaal van Oost en door de loop van de geschiedenis werd beïnvloed. Mijn de film werd afgerond. Terug in zijn geboortedorp, niet West. Decennia geleden trok haar familie van aannames klopten niet. Ik dacht: hij zal wel gevlucht ver van waar zijn levensboom ooit werd geplant. Het China via Hongkong naar Nederland, en nu zijn vanwege de Culturele Revolutie, maar dat bleek maakte dat de première van de film op het IFFR afgelo- keren ze weer terug. ‘Als je niet zelf met de helemaal niet waar. Zo ging het keer op keer.” pen januari voor Yuen eigenlijk te vroeg kwam. “Ik was billen bloot gaat, wordt het sowieso een Het maakte dat Yuen haar rol als regisseur moest natuurlijk heel blij dat de film daar in première kon slechte film.’ DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA herzien. “Ik begon met allerlei aannames en vragen, om gaan, en dat mijn moeder en familie erbij konden zijn. uiteindelijk steeds stiller te worden, omdat ik besefte Maar ik had ik er nog absoluut geen afstand van geno- De band tussen haar twee thuislanden speelde in de dat die vragen me niet verder brachten. Ik was bezig men. Inmiddels is het stof een klein beetje neergedaald; films van de Chinees-Nederlandse filmmaakster Yan met wat er had kunnen gebeuren, maar dat speelde ik besef beter dat hij er niet meer is en dat maakt me Ting Yuen altijd al een prominente rol. De familie Ho, voor mijn vader, de pragmatische restauranthouder, extra blij en trots dat ik deze film over hem heb ge- de restauranthouders uit Zeist, in haar korte debuut geen rol. Het zat in mijn hoofd, niet het zijne. Dat was maakt.” Chin.Ind.: Een leven achter het doorgeefluikje (2001). best confronterend. Als regisseur ben je toch een con- Voor Yuen is met het maken van de film des te dui- De voorzichtige stappen op de Chinese markt van de trolfreak, maar ik heb bij deze film echt leren loslaten.” delijker geworden dat haar wortels inmiddels in Neder- oer-Hollandse Hema in haar meest succesvolle film, Ook op de set moest Yuen soms de controle uit han- land liggen. “Als je uit twee culturen komt, wil je vaak Het geheim van de Hema (2012). En de pogingen om in den geven. Het meest evident was dat in de prachtige eigenlijk niet kiezen. Als het dan hier niet zo goed gaat, Nederland een boeddhistische tempel uit de grond te scènes die werden gedraaid in het voormalige Chinese kun je denken: ‘ik kan altijd nog naar Hongkong’, of an- stampen in haar meest recente film Mr. Hu en de tempel restaurant van haar ouders in Maastricht. Sinds de ver- dersom. Maar na dit verhaal is er voor mij iets afge- (2015). koop stond het pand leeg; de filmmakers konden nog rond; mijn thuis ligt in Nederland, dat is me heel dui- Maar zo dichtbij als in De keuze van mijn vader net voordat een projectontwikkelaar ermee aan de slag delijk geworden. De politieke situatie zit niet expliciet kwam ze niet eerder bij haar eigen verhaal. Yuen neemt zou gaan in de restanten van het oude interieur draaien. in de film, op één discussie met mijn neven na, maar je het besluit van haar ouders om na enkele decennia in “Het was echt de eerste keer dat ik daar weer naartoe ziet in Hongkong de democratie afglijden. Dat deed me Nederland terug te keren naar Hongkong als aanleiding ging, dat moment wilden we vastleggen. Dus de crew is zo’n zeer.” om hun migratiegeschiedenis en de gevolgen daarvan zonder mij naar dat restaurant gegaan om de opnames De keuze van mijn vader 111231 NEDERLAND, voor haar eigen leven onder de loep te nemen. Hoe voor te bereiden, de dag voordat ik erheen zou gaan. 2017 | REGIE YAN TING YUEN | 79 MINUTEN | hadden hun levens eruitgezien als ze in China waren Een absurde situatie: ik kon geen regisseur meer zijn DISTRIBUTIE CINEMA DELICATESSEN | TE ZIEN VANAF gebleven, op het platteland van Dapeng waar haar va- omdat ik de hoofdpersoon was.” 22 JUNI EN ONLINE VIA picl.nl der werd geboren? Of in Hongkong, waar de migratie- geschiedenis van de familie begon? Yuen had zich altijd ver gehouden van egodocumen- taires, maar nu voelde het plotseling onvermijdelijk. “Toen ze de keuze maakten om terug naar Hongkong te gaan, was ik nog druk met de laatste fase van Het ge- heim van de Hema, maar ik móést dat toen filmen. Het kon niet wachten: ze gingen naar Schiphol, het was de laatste keer dat ze in Nederland waren. Dus ik ben het gewoon gaan filmen. In eerste instantie was het nog niet de bedoeling dat ik er zelf ook zo’n grote rol in zou spelen, maar met dit soort persoonlijke verhalen kan het eigenlijk niet anders. Als je niet zelf met de billen bloot gaat, wordt het sowieso een slechte film. Zij zijn heel open, dus als ik me niet blootgeef, als filmmaker en als familielid, dan is de balans niet goed.”

Aannames De keuze van mijn vader verbindt de levensloop van Yuens familie aan de ontwikkelingen in China in de af- gelopen decennia, van de Culturele Revolutie in de ja- ren zestig tot de razendsnelle economische groei nu. Zo vertelt de film ook de grotere geschiedenis van de mi- gratie van Oost naar West, maar niet altijd op de geijkte DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 16

Na het harde realisme van drugsdrama­ Heli gooit regisseur Amat Escalante het met La región salvaje schijnbaar over een andere boeg. Maar ook deze horror is gebaseerd op de Mexicaanse werkelijkheid. ‘Google maar eens “vrouwen dood Mexico”.’ DOOR KEES DRIESSEN

Amat Escalante over La región salvaje ‘ER ZIJN AL ZOVÉÉL FILMS WAARIN JE DE GENITALIËN NIET ZIET’ DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 17

De Mexicaanse regisseur Amat Escalante beweert eerst mensen een homoseksueel hadden verdronken. In de houd er niet van. En dus moet ik ook het monster laten nog dat zijn film La región salvaje (internationale fes- kop gebruikten ze een heel beledigend woord voor ‘ho- zien – anders zou het niet in balans zijn.” tivaltitel: Untamed) zich overal had kunnen afspelen: moseksueel’. Zoiets ligt gewoon in de krantenbakken. Dat laten zien wat je misschien niet wil zien doet “Misschien niet in een metropool als Mexico-Stad of Niemand kijkt ervan op.” denken aan de veelbesproken martelscène in Heli met Parijs, maar wel in elke kleinere plaats. Overal waar En inderdaad speelt homoseksualiteit een belang- penis en aansteker, die een deel van het publiek destijds mensen conservatiever zijn.” En inderdaad lijkt zijn rijke rol in de plot van La región salvaje. Voor Escalante te ver ging. Maar Escalante benadrukt dat veel geweld film, met zijn fantasievolle horrorelementen, in de zelf staat het monster dan ook niet zozeer voor indivi- in Mexico juist helemaal niet in het verborgene plaats- eerste plaats te gaan over de menselijke psyche in het dueel, maar voor maatschappelijk onderdrukte seksu- vindt. “Het nieuws is heel visueel. Niet het gewone algemeen. aliteit: “Het monster moest vies en grotesk zijn, omdat journaal, maar wel de tabloids. De kranten die het beste Maar vervolgens blijkt uit antwoord na antwoord mensen zo over seks denken, en over hun lichaam. verkopen, zijn de kranten met lijken op de cover. Ook hoezeer de film is geworteld in de plaats waar hij is Want zo hebben ze dat geleerd, van maatschappij en in Guanajuato. Dus als je daar opgroeit, raak je gewend gemaakt: Guanajuato, Escalantes thuisstaat. “Het is kerk: seks is vies en gevaarlijk. Guanajuato is conser- aan beelden die je misschien helemaal niet zou moeten waar ik vandaan kom. Waar ik mijn inspiratie vandaan vatief en religieus, met veel geweld tegen mensen met zien. En alleen maar omdat ze kranten willen verkopen. haal. Daarom klopt het voor mij om de film daar op te andere seksuele voorkeuren en veel geweld tegen vrou- Maar ja, misschien heb ik voor mijn film ook niet echt nemen.” En daarmee wijkt La región salvaje (letterlijk: wen. Google maar eens ‘vrouwen dood Mexico’. Na- een goede reden om dingen expliciet te laten zien. Mis- ‘het wilde gebied’) toch minder af van zijn maatschap- tuurlijk worden vrouwen ook in andere landen slecht schien is het iets cultureels. Ik weet het niet.” pelijk bevlogen voorgangers (waaronder het confron- behandeld, maar in Mexico is het een epidemie. Mijn terende drugsdrama Heli, dat in 2013 de regieprijs won film is een reactie op die manier van denken. Ik kwam Anarchie in Cannes) dan op het eerste gezicht lijkt. “Ik wilde uit op een monster, omdat ik in Mexico altijd het gevoel Escalante peinst: “Over dat zien en niet willen zien: het experimenteren, maar wel in mijn wereld blijven”, zoals heb dat er iets kookt onder de oppervlakte. Iets duis- is niet eens zo dat mensen in Mexico wegkijken, maar Escalante het omschrijft. ters. Iets wat zogenaamd verborgen is, terwijl iedereen ze doen er niks aan. En dat is weer omdat corruptie Om te kunnen beschrijven wat dat inhoudt, moeten het ondertussen gewoon kan zien.” en onrechtvaardigheid juist volstrekt openlijk plaats- sommige elementen uit de wonderlijke plot worden be- vinden. Dat is enorm frustrerend: het gebeurt recht noemd. En dus volgen hier enkele spoilers. Aansteker voor je neus maar je kunt er niets aan doen. Zoals die Escalante brengt de tentakelseks daarom expliciet in twee bussen met 43 protesterende studenten die een Tentakels beeld. Niet zo lang en nadrukkelijk als in hentai, maar paar jaar geleden in Mexico verdwenen. Toen ze later De belangrijkste spoiler is de aanwezigheid van een toch: voor het festivalpubliek in Venetië (waar La región werden teruggevonden, bleken ze verbrand – door het buitenaards seksmonster. Met veel vlezige tentakels, salvaje in première ging en de regieprijs won) bleek het leger. In een ander land zou zoiets gevolgen hebben. Bij die zich – net zoals in Japanse hentai-animatie – wel- al heel wat. “Het had misschien ook kunnen werken ons was er wel een schandaal, maar het bleef zonder lustig vergrijpen aan aardbewoners van het geslacht als ik de seks alleen gesuggereerd had. Je weet wel: dat gevolgen. En als zoiets al geen gevolgen heeft, dan heeft homo sapiens. Menselijke eronauten, zogezegd, die al idee dat mensen dan in hun verbeelding een nog veel niks gevolgen. Dan leef je bijna in een anarchie.” snel verslaafd raken aan hun intergalactische intimi- interessanter monster verzinnen. Maar zo werk ik niet. Het verborgen houden van het monster, wat op zich teiten. Al vanaf mijn eerste film wil ik dingen zichtbaar maken een effectief filmcliché is, zou in die Mexicaanse con- Maar al is het onderwerp van de film daarmee let- en niet wegkijken. Ik wil dingen laten zien die we mis- text nergens op slaan. De Mexicaan kan – uit conserva- terlijk niet van deze wereld, de bron van het verhaal is schien niet zouden moeten zien. Bovendien, er zijn al tieve, religieuze of moedeloze overwegingen – wel doen dat wel. “Het begon met een artikel voorop een Mexi- zoveel films waarin acteurs zo bewegen dat je hun ge- alsof hij niks ziet, maar hij weet allang dat het monster caanse tabloid”, vertelt Escalante, “waarin stond dat nitaliën net niet ziet... Al dat verbergen van dingen... Ik bestaat. En ook dat het dodelijk kan zijn. 5

dra loopt op de klippen door een wel heel in- gewikkelde driehoeksverhouding. Haar Lucide dromen schattige jonge zoontjes, mooi en naturel ge- Het erotisch, surrealistisch drama La re- speeld, kunnen daar de dupe van worden, als gión salvaje over onze dierlijke drang ze niet uitkijkt. Het buitenaardse lijntje waar naar genot blijft op je netvlies gebrand. we vanaf het begin van de film meteen kennis mee maken, werkt als gloedhete katalysator Of ze wel eens lucide dromen heeft gehad, in het verhaal. In feite gaat het mis met ieder- vraagt een vrouw aan Alejandra, de hoofd- een die met hem in aanraking komt. persoon in deze bizarre film die zich mis- Alejandra verandert van liefhebbende schien nog wel het best laat omschrijven als moeder in een apathisch monster en scha- erotisch, futuristisch, surrealistisch, horror, kelt razendsnel weer om naar de liefheb- drama. La región salvaje is namelijk niet te bende moeder. De film is opgedragen aan de vatten in één enkel genre. De film is zélf als vorig jaar overleden Poolse regisseur Andrzej een lucide droom: het is te bizar om echt te Żuławski, diens film Possession uit 1981 was zijn, maar je gelooft het, want alles ziet er een grote inspiratiebron. rea­­listisch uit, behalve dat ene: een ‘perso- La región salvaje heeft de potentie van een nage’ dat we nauwelijks zien. De spil in het instant-klassieker, al is het alleen al omdat verhaal is glad als een aal en glijdt in de ope- het een film is die op je netvlies gebrand blijft ningsscène zo naar binnen bij Veronica, de en misschien de nacht na je bioscoopbezoek eerste met wie we in de film kennismaken. Ze al je nachtmerries binnen sijpelt. kreunt van genot terwijl we recht tegen haar naakte lijf aan kijken. De daaropvolgende BERI SHALMASHI 11111 scènes zijn net zo doordrenkt van erotiek. En dat belooft wat voor de rest van de film. Mis- er iets wordt uitgelegd over onze dierlijke voorkomt en de rest ‘doodgewoon’ drama is. La región salvaje MEXICO, 2016 | REGIE AMAT schien is dat wel onze raison d’être: seks, lijkt drang naar genot. De setting is het conservatieve Guanajuato in ESCALANTE | 100 MINUTEN | MET KENNY JOHNSTON, regisseur Amat Escalante te beweren. Let Escalantes La región salvaje is zo sterk, Mexico, waar geweld en homofobie aan de SIMONE BUCIO, RUTH RAMOS | DISTRIBUTIE CINÉART | vooral ook op de scène in het bos, vlak nadat omdat er slechts één eigenaardig fenomeen in orde van de dag zijn. Het huwelijk van Alejan- TE ZIEN VANAF 15 JUNI DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 18

Marion Hänsel over En amont du fleuve ‘ER KOMT EEN MOMENT DAT JE ACHTEROM MOET KIJKEN’ Twee mannen in een boot varen tegen de stroom in een rivier op, terug naar de bron: hun vader. Marion Hänsel brengt in En amont du fleuve het verlangen naar ouderlijke erkenning terug tot de essentie. Hänsel: ‘Je wil gewoon van je vader weten: doe ik het goed, houdt hij van me?’ DOOR MARISKA GRAVELAND DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 19

Marion Hänsel over En amont du fleuve maakt, of het marineschip in Noir océan, waarop de mariniers vastzitten op weg naar een atoomproefatol. “Vanuit die huis clos-situatie confronteer ik mijn per- ‘ER KOMT EEN MOMENT DAT JE ACHTEROM MOET KIJKEN’ sonages met de omgeving, en dat decor is bij mij altijd de natuur, de zee, de woestijn, de rivier. Misschien In het ingetogen psychologische drama En amont du interesseerde hem ook niet.’ Door dat tekort aan aan- komt dat omdat ik zoveel van onze planeet hou. Ik zou fleuve varen twee mannen (mooie rollen van Sergi Lo- dacht is Homer niet zeker van zichzelf, hij is aarzelend, het heel moeilijk vinden om in een stad te filmen, ik pez en Olivier Gourmet) stroomopwaarts een Kroati- constant bezig met wat hij doet en hoe hij het doet. Hij heb dat één keer gedaan en die film vind ik dan ook niet sche rivier op. Hun afwezige vader is het enige wat deze zit op slot, want hij heeft maar op één manier geleerd goed: Sur la terre comme au ciel, een hele rare film. Ik twee zwijgzame halfbroers bindt. Joé heeft vooral her- hoe je met problemen omgaat: door erover te zwijgen.” hou van stilte, van wind, van golven. Ik wil graag weten inneringen aan de losse handjes van zijn vader, Homer hoe die omgeving inwerkt op de personages.” heeft de man helemaal nooit gekend. In En amont du Joé: ‘Ik schrijf om niet te hoeven praten.’ “Joé heeft als fleuve is de vader nog steeds dominant, ook al is hij er schrijver een uitingsvorm gevonden voor wat zich van Joé: ‘Als je wilt weten wie je vader was, kijk dan naar je- niet meer – iemand kan in zijn afwezigheid juist heel binnen afspeelt. In zijn boeken is hij weliswaar open- zelf.’ Homer hoort Joé uit over hun vader, wil dolgraag aanwezig zijn. hartig, maar hij vindt het moeilijk om zich uit te spreken weten wat voor man hij was. Elk brokstukje is voor hem De twee mannen zijn geen praters maar wat ze ver- tegen echte mensen. Zo’n zin is typisch voor Hubert belangrijk, maar Joé kaatst hier de bal terug. Hänsel: tellen is veelzeggend. Door de ingedikte vorm zit er Mingarelli, ik vermoed dat het autobiografisch is. In de “Homer drinkt net zoveel bier als zijn vader. Ook hij kan vaak veel tragiek samengebald in één zin. De Belgische boeken van Hubert, die zich heeft afgezonderd in een agressief worden en onverstandige dingen doen. Homer regisseur Marion Hänsel gaat daags na de voorpremière klein dorpje dicht bij de Vercors, is de moeder vaak af- zet het gedrag van zijn vader voort. Maar langzaam in Amsterdam dieper in op een aantal zinnen die de wezig en heerst er een constante angst voor geweld bin- raakt hij bevrijd van de wens om indruk te willen maken halfbroers uitspreken. nen het gezin. Als Hubert in het echte leven ergens pro- met zijn daden. Die erkenning van buitenaf heeft hij niet blemen mee heeft dan wuift hij die weg, hij durft niet of meer zo nodig. Je kunt best een tijdlang alleen maar Homer: ‘Ik had mijn vader willen vertellen hoeveel trucks heeft geen zin om daarop in te gaan. Ooit vroeg ik hem, rechtdoor gaan in het leven, maar er komt een moment ik heb.’ Homer is eigenaar van een groot vrachtwagen- naar aanleiding van een scène in de film: ‘Was je vader dat je met jezelf in botsing komt en achterom moet kij- bedrijf, maar zijn vader heeft daar nooit belangstelling gewelddadig?’ Maar hij maakte me duidelijk dat ik beter ken, en het verleden niet meer kan ontlopen.” voor getoond. Bovenstaande zin had ook uit de mond geen persoonlijke vragen meer kon stellen. ‘Ik schrijf Haar subtiele schets van dit pijnlijke maar nood- van een kind kunnen komen: ‘Kijk eens papa hoeveel om niet te hoeven praten’, inderdaad.” zakelijke proces wordt nergens dramatisch aangezet. speelgoedtrucks ik heb verzameld!’ Hänsel: “Ieder “Misschien zijn mijn films daarom zo weinig commer- mens zoekt altijd naar erkenning van zijn ouders, mis- Joé: ‘Op een rivier kun je niet verdwalen.’ De halfbroers cieel. Ik ben altijd bang voor te veel emotie, misschien schien nog meer van de vader, gewoon om te weten: doe gaan niet voor niets stroomopwaarts naar de waterval- een beetje té bang. Neem de scène in de kajuit waar de ik het goed, houdt hij van me. Dat geldt natuurlijk hele- len: “Ze gaan terug naar hun wortels, waar het allemaal halfbroers in het donker met elkaar praten. Je ziet bijna maal voor Homer, die de naam van zijn vader geeneens is ontstaan, de bron. Daar bij die watervallen krijgt de niks, alleen even de ogen van Joé. Ik wilde kijken hoe kent totdat hij een brief van een notaris krijgt. Hij had film bijna een detectiveachtige vorm, omdat ze willen ver je kan gaan met het niet-tonen om toch ontroering zo graag trots aan zijn vader willen vertellen wat hij weten hoe hun vader gestorven is.” op te wekken. Ook ben ik voorzichtig met het gebruik heeft bereikt. Ik vind dit een van de meest ontroerende Hänsel maakt daarbij zoals in veel van haar films van muziek, ik wil de kijker niet te veel sturen. Ik zie zinnen die romanschrijver Hubert Mingarelli in zijn gebruik van een gesloten ruimte, met huis clos, waar- liever dat je je net als de twee mannen op de rivier laat scenario heeft opgenomen. Joé antwoordt troostend: in haar personages juist alle ruimte krijgen. Zoals de meevoeren en met ze meezoekt.” 5 ‘Vertel het dan maar aan mij. Onze vader heeft ook auto in La tendresse, waarmee het gescheiden echtpaar nooit geweten hoeveel boeken ik heb geschreven, dat na twaalf jaar weer samen een reis naar Zwitserland

paalde Amerikaanse animatieserie) gedraagt speuren valt. Het is zoals het is. Op die mo- zich te dwars en opstandig voor de situatie. menten voelt de film echt. En juist daarom Een vader die geen vader was Het idee van een vader die geen vader had had het wat minder gemogen met de moeten zijn en zonen die de rest van hun le- schoonheid van die rivier. Twee broers maken in Kroatië een tocht Maar was deze rivier Hänsels gedroomde ven met vragen blijven zitten, is zonder meer naar de afgelegen plek waar hun vader locatie voor het verhaal of worden we als kij- ontroerend en het maakt de film de moeite RONALD ROVERS 11111 overleed. Het sterke punt van de film is ker bedrogen en kijken we eigenlijk naar een waard. Ook de terughoudende, bijna be- het besef dat aan sommige tragedies folder van de Kroatische VVV? En zijn Olivier scheiden score van de Nederlandse compo- En amont du fleuve BELGIË/NEDERLAND/KROATIË, geen enkele franje te bespeuren valt. Gourmet en Sergi López haar gedroomde nist Paul M. van Brugge accentueert het 2016 | REGIE MARION HÄNSEL | 90 MINUTEN | MET tegenspelers of is hun casting het resultaat sterke punt van de film: het besef dat aan OLIVIER GOURMET, SERGI LÓPEZ, JOHN LYNCH | Nu Europese filmmakers dankzij terugtrek- van de contractuele voorwaarden van Belgi- sommige tragedies geen enkele franje te be- DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF 1 JUNI kende overheden overal met de pet rond sche en Spaanse coproductiefondsen? moeten om een project te kunnen realiseren, Waarom doen zulke vragen ertoe? Op z’n wordt het steeds moeilijker om artistieke minst omdat ze zich opdringen tijdens het keuzes te onderscheiden van contractuele kijken en je afleiden van waar je eigenlijk mee verplichtingen. bezig wilt zijn: het drama, de geschiedenis Neem En amont du fleuve van de Franse van deze twee mannen die voor altijd de filmmaker Marion Hänsel (La tendresse). De schaduw voelen van hun overleden vader. film vertelt het verhaal van twee halfbroers, Een weinig vriendelijke man, zo blijkt. Maar Homer en Joé, die elkaar voor het eerst of na zelfs het personage van de vader – een voor- een hele lange tijd ontmoeten in Kroatië. De malig lid van het Vreemdelingenlegioen – een woont ergens in Europa, de ander in krijgt reliëf in Hänsels (en Hubert Mingarel- Mexico. De reden dat ze hier tegen de stroom li’s) scenario, dus aan karakterontwikkeling in – de Engelse titel van de film is Upstream ligt het niet. Maar het geheel heeft iets ge- – een tocht op deze prachtige rivier onder- forceerds. Soms wordt de indruk gewekt dat nemen, is dat hun vader een eind verderop we met een survivaltocht te maken hebben – met een kogel in z’n hoofd gevonden is. Het toegegeven (spoiler): de golden retriever zijn allebei geen praters, dus we leren maar brengt het er niet goed van af – en vooral heel sporadisch iets over hun achtergronden. Olivier Gourmets personage Homer (of Veel blijft onduidelijk, wat de film iets pret- Homerus, maar zoek vooral niet naar associ- tigs terughoudends geeft. aties met Griekse mythologie of een be- werk vantentoonstelling Apichatpongseert EYEherfst eenWeeraover organi grote het­ droom, zintuiglijkesethakul ervaring en Cao en Guimarães. werkelijkheid, In hun Deze poëzie en politiekfilms roepenop verrassende ze een wereld wijze opsamen waarin­ #### De Thaise kunstenaar Weerasethakul (1970) won in 2010 - op het festival van Cannes een Gouden Palm voor Uncle ‘PURE CINEMA’ Boonmee Who Can Recall His Past Lives. Ook maakt hij CINEMANIA video-­ res dieinstallaties, de grenzen vanfoto’s de encinema experimentele overstijgen. documentai De Brazi liaanse kunstenaar Guimarães (1965) is vooral bekend #### om zijn korte films en video-installaties, maar maakt komen. ook bijzondere speelfilms die eerder bijvoorbeeld te ‘POWERFUL’ FOTOGRAMAS

zien waren op het Filmfestival Rotterdam. WINNAAR De vijfde Summerschool Filmkritiek die de Film VENICE HORIZONS AWARD krant in samenwerking met EYE organiseert zal - BESTE ACTRICE geheel in het teken staan van het werk en de - ontmoeting van de beide kunstenaars, de WINNAAR kruisbestuivingen tussen film en beeldende 4 GOYA AWARDS kunst, het verschil tussen films kijken in een WAARONDER BESTE FILM expositieruimte en de bioscoop, land - makenschapsfilms we een bijlage en Slow die in Cinema. het najaar Samen bij Altijd al een keer voor krant Doe danwillen nu mee schrijven?de aan Film onze zomerschool filmkritiek die de Filmkrant zal verschijnen. - dit jaar geheel in het teken - zal staan van twee promi nente filmkunstenaars: SUMMERSCHOOLApichatpong Weeraset hakul - en marãesCao. Gui - FILMKRITIEK-

Be- stemd voor jonge (film)journa- listen tot ongeveer 30 jaar met al enige (schrijf)ervaring. Doel Een publicatie in de Filmkrant of filmkrant.nl van juli/augustus. Er is ook de mogelijkheid om een vi- deo-essay te maken of een andere vorm van beeld- journalistiek te onderzoeken. De cursus is Neder- landstalig. Voor de video-essays bestaat de moge- lijkheid om een Engelstalige bijdrage te leveren.

Data Er zijn vier bijeenkomsten op de maandag- avond van 19 tot 22 uur: 19 juni, 3 juli, 10 juli en 21 augustus. Hou er rekening mee dat er steeds voor- afgaande aan de bijeenkomst een deadline is voor je kopij en dat je in de week van 21 augustus nog wat tijd moet inruimen om je artikel of video-essay te voltooien! Locatie t.b.a. EEN FILM VAN RAÚL ARÉVALO Begeleiding Dana Linssen en Ronald Rovers van de Filmkrant

Kosten € 125,–

Geïnteresseerden sturen voor maandag 12 juni 2017 een pitch van 300 woorden voor een artikel of video-essay dat je tijdens de cursus wilt gaan ma- ken, maximaal drie (gepubliceerde) artikelen en/of video-essay’s, een relevant CV van maximaal 1 pa- gina en een motivatiebrief van maximaal 400 woorden naar [email protected]. Deelnemers moe- ten een bewezen interesse hebben in filmgeschie- denis en filmkritiek. Maar uiteindelijk geven inzicht, TARDE PARA LA IRA passie voor film, visueel inzicht en schrijfvaardig- heid de doorslag. Er is plaats voor minimaal 6 en maximaal 12 deelnemers. We streven ernaar om de selectie op dinsdag 13 juni bekend te maken. Ook VANAF 8 JUNI IN DE BIOSCOOP deelnemers aan eerdere filmcursussen worden uit- genodigd zich weer aan te melden! www.cineart.nl /cineartnederland /cineartnl /cineartnl 4gt

De Filmkrant.Fury of a Patient Man.indd 1 23-05-17 14:54 DE FILMKRANT PORTRET MICHAËL CROTTO #399 JUNI 2017 21

Martin Provost over Sage femme ‘IK KEN DE WERELD VAN DE VROUWEN’ De Franse regisseur Martin Provost heeft het niet op ‘brave, wijze vrouwen’: ‘Catherine Deneuves personage is een egoïst en doet mensen pijn. Maar als je door zo iemand gekwetst wordt, had je dat misschien nodig.’ DOOR KEES DRIESSEN

Tijdens de openingscredits verschijnt groot ‘Catherine’ En inderdaad is dat de boodschap van Provost: “Ui- zwangerschap van haar schoondochter; haar zoon die in beeld. Daarnaast, kleiner, de achternamen: Deneuve teraard is Frots personage een goed mens. Ze is eerlijk zijn toekomst als chirurg wil opgeven om ook vroed- en Frot. “Ik heb de film voor hen geschreven”, zegt re- en doet geen vlieg kwaad. Maar ze lijdt, omdat ze niet vrouw te worden – het zijn allemaal belangrijke ge- gisseur Martin Provost op het Filmfestival van Berlijn. geleefd heeft. Deneuves personage is een egoïst en beurtenissen die hun minuten opeisen in de film maar “Voor hen en Olivier Gourmet. En alle drie zeiden ze doet mensen pijn. Maar zulke mensen hebben ook een aan de essentie, de relatie tussen de twee Catherines, gelukkig ja.” functie. Als je door hen gekwetst wordt, had je dat mis- weinig specifiekers toevoegen dan dat het leven voort- Deze Catherines zijn de grootste troef van de film. schien nodig – dat is mij zelf ook overkomen en ik heb gaat en verandert en je af en toe keuzes moet maken. Met Deneuve als de vroegere geliefde van wijlen de va- daarvan geleerd. Weet u, we zijn tegenwoordig allemaal De eerlijkheid gebiedt wel om te zeggen dat één der van de alleenstaande (maar gaandeweg in Gourmet zo normaal geworden. Het ontbreekt ons aan fantasie. larmoyant moment dat ik als vergezocht wilde afserve- geïnteresseerde) Frot. Helaas moeten de twee actrices Het is goed om mensen te hebben die afwijken. Dat is ren, volgens Provost autobiografisch is: in Sage femme het vooral hebben van hun présence: aan het verhaal ook een levenskunst.” vertelt een cliënt van de kliniek dat haar eigen leven valt weinig eer te behalen. bij geboorte was gered dankzij een bloedtransfusie van Sage femme is zo’n film waarbij je meteen ziet welke Leugens de vroedvrouw. “Zo ging dat ook bij mij”, bezweert momenten in de trailer thuishoren. Ach, ze hebben Liegen hoort daar volgens Provost bij. “Bepaalde leu- Provost. “Bij mijn geboorte was mijn bloed niet goed ruzie; o gelukkig, nu lachen ze weer samen; oeh ze kust gens zijn formidabel en creëren geweldige mensen. We en mijn moeder had niet dezelfde rhesuswaarde. Mijn Gourmet... clichéscènes die in een trailer exact hetzelf- dragen allemaal verschillende levens in ons. Slechts één vader reisde de hele nacht door de stad, op zoek naar de vertellen als in de film. Gelaagdheid is ver te zoeken. ding zijn is te beperkt. Ik denk dat alles uitproberen en een donor. Totdat we ontdekten dat onze vroedvrouw En dat terwijl de Franse regisseur Provost zichzelf jezelf niets verbieden, zoals Deneuves personage doet, het goede bloed had. Zij heeft mij haar bloed gegeven presenteert als vrouwenkenner. “Ik ben opgegroeid ook een vorm van wijsheid is. Ik wil daar niet moralis- en mijn leven gered.” met vrouwen. Ik ken hun wereld. Mijn moeder droeg tisch over doen.” Provost koestert het vrouwenbloed in zijn aderen. me op handen, ik had mijn zus, mijn grootmoeder. Bij Dat blijkt, in de film. Maar goed, het is een visie Zelfs de overleden vader in Sage femme, die op foto’s hen was ik in mijn element. Mijn vader was een mari- op het leven. Niet één die mij een aansporing lijkt om voorbijkomt, wilde hij iets vrouwelijks geven. “Die neofficier, afwezig en autoritair; mannen heb ik nooit romantisch met meneer Provost in zee te gaan, maar foto’s moesten visueel sterk zijn. Maar een voetballer echt begrepen.” toch: een visie. En die had met minder clichés verbeeld doet me bijvoorbeeld weinig. Daarom maakte ik van kunnen worden. hem een zwemmer. Zwemmers hebben een andere Goede invloed Het is extra jammer, omdat Provost met Catherine relatie tot hun lichaam. Ze zijn kwetsbaarder, met dat En dan toch: clichés. De twee Catherines spelen in Sage Frots vroedvrouw (de sage-femme, ditmaal met streep- kleine broekje haha! En met het water – dat trouwens femme twee vrouwentypes, waarbij vanaf het begin je) een boeiend en zelden benut beroep als uitgangs- in al mijn films voorkomt en heel belangrijk voor me is duidelijk is dat de egoïstische, liegende, drinkende, punt neemt. Want hoe is dat, om leven na leven op aar- – begeven ze zich in een vrouwelijk element.” Hm. Wa- rokende, gokkende Bourgondiër Deneuve (eigenschap- de te brengen terwijl je met je eigen leven niet gelukkig ter als vrouwelijk element – ik vrees dat ik ook hierin pen die de Koningin van de Franse cinema met onmis- bent? Het is een thematiek die Provost aanstipt, maar alleen maar een cliché kan zien. kenbare flair vertolkt) een goede invloed zal zijn op de nauwelijks uitwerkt.

‘brave’ en ‘wijze’ (twee betekenissen van het Franse Bovendien heeft zijn film te weinig focus: de drei- Sage femme 11111 FRANKRIJK, 2017 | REGIE sage) Frot. Want met braafheid kun je natuurlijk nooit gende sluiting van Frots kleinschalige bevallingskliniek MARTIN PROVOST | 117 MINUTEN | DISTRIBUTIE gelukkig worden. ten faveure van een onpersoonlijke ‘babyfabriek’; de CINEMIEN | TE ZIEN VANAF 22 JUNI 2017 DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 22

Is Cannes nog nodig, vroeg iemand tegen het einde van het festival op Twitter. Makkelijke vraag. Moeilijk te beantwoorden. Met ‘Cannes’ bedoelde hij het Filmfesti­ ­ val van Cannes, dat de afgelopen weken zijn zeventigste­ editie beleefde. Wat ‘nodig’ precies betekent, daarover verschillen filosofen van mening. Laten we op zoek gaan ­Filmfestival Cannes 2017 naar een antwoord. DOOR RONALD ROVERS IS CANNES NOG NODIG?

L’AMANT DOUBLE

In de kelder van het festivalpaleis werden tijdens de nifesteert zich steeds nadrukkelijker als investeerder in illustreert de moeizame omgang van het festival met zeventigste editie van het filmfestival van Cannes hon- films. Het was de reden dat ‘Cannes’ zich de afgelopen nieuwe ontwikkelingen. derden nieuwe films verhandeld, waarvan de meesten weken in een ongemakkelijke positie bevond. Niet alleen de omgang met Netflix maakt een ge- nooit in de competitie van een groot festival zullen In de hoofdcompetitie had het festival twee door dateerde indruk. Kledingvoorschriften voor gasten op belanden. Op die markt presenteerde het European Netflix gefinancierde films geselecteerd: Okja van Bong de rode loper, de automatisering van de website waar Audiovisual Observatory een rapport over wereldwijde Joon-ho en The Meyerowitz Stories van Noah Baum- gasten hun bezoek aan Cannes organiseren: slechts filmtrends. Zo heette het tenminste, maar veel trends bach. Geheel volgens de bedrijfsfilosofie zou Netflix schoorvoetend past het festival zich aan aan de 21ste vielen er niet in te bespeuren. de films na de festivalpremière zo snel mogelijk op hun eeuw. Het marktaandeel van Europese films in de verkoop platform beschikbaar maken. Dat leidde tot woede van bioscoopkaartjes in Europa daalde de afgelopen vijf bij de Franse bioscoopketens, die onmiddellijk bij het Ondermijnen jaar met bijna drie procent, terwijl dat van Amerikaan- festival protesteerden. Volgend jaar geldt voor elke film Cannes biedt misschien nog steeds de beste selectie se films steeg naar 67,4 procent. Plus: video-on-de- in de competitie dat er drie jaar moeten zitten tussen van alle grote festivals. Feit is wel dat het die positie in mand à la Netflix groeit. Dat is niet bepaald ‘man bijt bioscoop- en tv-vertoning. Maar met de groeiende toenemende mate aan de Quinzaine des Réalisateurs en hond’, maar het legde wel meteen de vinger op een pijn- invloed van diensten als Netflix en concurrent Amazon Semaine de la Critique te danken heeft, bijprogramma’s lijke plek, want de Amerikaanse streamingdienst ma- op de financiering van films is dat niet houdbaar. Het die in de jaren zestig werden opgericht uit onvrede met DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 23

de behoudende keuzes van het festival. Dat conserva- – zou kunnen betekenen dat de volgende Haneke naar is van sfeer (zie You Were Never Really Here van Lynne tisme zit echter nog steeds in het DNA van Cannes. een concurrerend festival gaat. Hoeveel boze filmma- Ramsay), hoe lager de waardering. Vooraf klaagde niemand over de selectie. Nieuwe kers kan een festival zich veroorloven? Blijkbaar zijn we zo gewend geraakt aan naturalis- films van Michael Haneke, Todd Haynes, Sergei Loz- Toch moet er vaker nee gezegd worden. Vormexpe- me dat zelfs critici – een beroepsgroep die veel films nitsa, Noah Baumbach, Arnaud Desplechin, Sofia Cop- rimenten moeten niet alleen in bijprogramma’s en spe- en dus veel stijlen ziet – moeite hebben wanneer een pola, Hong Sang-soo, Yorgos Lanthimos: het leek wel ciale secties vertoond worden, maar met alle égards in filmmaker iets radicaals probeert. Sergei Loznitsa’s A een snoepwinkel waarin je als filmliefhebber twee we- de hoofdcompetitie verwelkomd worden. Niet Cannes Gentle Creature heeft vanwege een radicale stijlbreuk ken mocht rondstruinen. Nu men de films gezien heeft, maar het filmfestival van Venetië zal dit jaar als eerste in de film zo ongeveer de laagste waardering van alle is de conclusie dat die selectie tegenviel en roept dat een competitie voor virtual reality-films organiseren. competitiefilms in Cannes. Films die binnen veilige toch weer de vraag op of de nieuwe films van een kleine Op de festivalmarkt was in Cannes weliswaar een vol- kaders blijven, krijgen binnen de festivalbiotoop meer groep regisseurs niet te gemakkelijk en te vanzelfspre- ledige straat aangewezen voor VR-projecten, maar dat waardering dan films die grenzen proberen te slechten. kend in de hoofdcompetitie belanden. Programmeert is toch echt iets anders dan een officiële competitie. Misschien is het dus geen toeval dat Ruben Öst- Cannes te behoudend? En ondermijnt het daarmee – in theorie dan, want verdwijnen zal het festival niet – zijn bestaansrecht? Eerlijk is eerlijk: voor de selectie van 2017 lag in ver- gelijking met de edities van pakweg de laatste vijf jaar meer nadruk op stijl. Net als in de competitie van het filmfestival van Berlijn afgelopen februari durfde men het overheersende realisme in de film los te laten. Ar- naud Desplechins niet helemaal gelukte openingsfilm Les fantômes d’Ismaël (zie pagina 37), François Ozons erotische dubbelgangerthriller L’amant double (die ongetwijfeld de Cannes Kink award zou winnen, zou die bestaan), Kornél Mundruczó’s vluchteling-als-su- perheld-verhaal Jupiter’s Moon, Lynne Ramsay’s mo- kerslag You Were Never Really Here en de op LSD en amfetamines draaiende Good Time van Bennie en Josh Safdie: allemaal onconventionele films. Maar verdienen de meer conventionele drama’s van Haneke, Kawase, Bong Joon-ho, Fatih Akin en vooral de obligate en overbodige kunstenaarsbiopic Rodin van Jacques Doillon wel zo gemakkelijk een plek in compe- titie? Waarom werd in plaats van Rodin niet Western van Valeska Grisebach geselecteerd, die nu in het bij- programma Un Certain Regard zat? Grisebachs eerste film in elf jaar is een verhaal over een groep Duitsers die voor een bouwproject een paar maanden kamp opslaan in Bulgarije. Anders dan in het uit steen gehouwen Ro- THE SQUARE din, waarin je alles kunt voorspellen, vindt Grisebachs verhaal zichzelf al doende uit. Je weet nooit wat er de Cannes had wel de primeur van Alejandro González lunds The Square uiteindelijk met de Palme d’Or naar volgende vijf minuten gaat gebeuren. Zo hadden Frost Iñárritu’s Carne y arena, een virtual reality-project in huis ging. De film bevat een scène die de problematiek van Sharunas Bartas en The Florida Project van Sean een vliegtuighangar net buiten Cannes dat de ervaring uitstekend samenvat. The Square is een bijtende en ko- Baker (beiden te zien in de Quinzaine des Réalisateurs) van Mexicaanse vluchtelingen wil overbrengen. In een mische reflectie op het schuldgevoel en de hypocrisie en Visages, villages van Agnès Varda (in het hoofdpro- grote ruimte vol zand die je met blote voeten betreedt, van de milieubewuste middenklasse, die de last van gramma maar buiten competitie) ook in de competitie krijg je een VR-headset op en bevind je je plotseling de wereld graag op de schouders draagt, zolang die als gekund. Allemaal films met een spontaniteit die volle- in de woestijn tussen vluchtelingen die gearresteerd maatschappijkritische kunst wordt tentoongesteld en dig ontbreekt in een film als Rodin. Want dat is wat we worden door de grenspolitie. Net voor het eind van de aftrekbaar is van de belasting. In een weergaloze scène zoeken: een nieuwe kijk, een nieuwe wereld. ervaring richten de agenten hun wapens ook op jou. met een man die een primaat speelt bij de uitreiking Heftig, intens en ontroerend, want na de VR-ervaring van een kunstprijs — net als vernissages (en filmverto- VR lees je de echte verhalen van de mensen die je net als ningen) bastions van veilige kunst — wordt in Östlunds Ook al zijn dit maar voorbeelden en is er onder journa- levensgrote personages in virtual reality zag. typisch confronterende stijl een sociaal ongemakkelijke listen altijd onvrede over de selectie, het gaat niet om situatie veel te ver doorgevoerd. Ook al willen mensen incidenten. Het is onderdeel van een patroon waarin Radicaal dat hij stopt, de acteur blijft mensen lastig vallen en films van makers als de Dardennes, Naomi Kawase, Het overheersende naturalisme in films zou vaker ter zijn dominantie bevechten in de ruimte gevuld met André Téchiné, Gus Van Sant, Nanni Moretti, Jim Jar- discussie gesteld moeten worden. Het is een hegemonie mannetjes en vrouwtjes. Het levert een van de span- musch, Haneke en misschien ook wel Ozon schijnbaar die niet alleen uit festivalselecties blijkt maar ook uit nendste scènes van het festival op. automatisch in de hoofdselectie belanden terwijl meer de overzichten van waarderingen die tijdens Cannes Östlund laat in die scène zien hoe veilig de meeste geschikte kandidaten aan de kant moeten blijven staan. gepubliceerd worden in vakbladen als Variety en The kunst is. Hoe vaak we ons in comfort wentelen. Hoe De lauwe reacties op veel competitiefilms dit jaar zijn Hollywood Reporter, en in de verzamelde sterrenlijst van zelden we op de proef worden gesteld en over grenzen daar een gevolg van. 46 internationale journalisten. Films die meer op plot gaan. Hier ligt een cruciale taak voor Cannes. Dit is puur vanuit een artistiek perspectief gerede- gebaseerd zijn en hun verhaal realistisch vertellen, sco- neerd. Als we realistisch zijn, weten we dat nee zeggen ren bijna altijd hoger. Omgekeerd geldt: hoe lastiger de ALLE WINNAARS EN VEEL MEER VINDT U IN ONZE tegen een film van Haneke – ook al is die niet zo goed plot is samen te vatten en hoe meer een film afhankelijk FESTIVALBLOGS OP filmkrant.nl/cannes2017 DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 24

Cinema Erotica UITDAGEND NAAKT EYE Filmmuseum duikt in het sensuele, het seksuele en het controversiële met Cinema Erotica, een uitgebreid film- en performanceprogramma over de erotische film vanaf de begin- jaren tot nu. Het programma biedt ook ruimte aan een nieuwe generatie regisseurs van films die niet alleen opwinden, maar ook uitdagen. DOOR HUGO EMMERZAEL

In I Love Dick, de nieuwe webserie van Jill Soloway over roemd. De eerste superster van de cinema was geboren. Jones (1973) en Behind the Green Door (1972) staan kunstenaars en academici in een kleurrijke Texaanse Studio’s leerden hun les: sensualiteit en seksualiteit bekend als pornofilms waar de broek nog bij aan kan gemeenschap (zie ook pagina 48), specialiseert kunst- trekken publiek dat verlangt naar nieuwe prikkels in de blijven. Enkele jaren later zou Stephen Sayadian al die historicus Toby zich in de esthetiek van pornografie, filmzaal. films overtreffen met zijn heerlijk subversieve Night een veld waarin nog veel werk te verrichten is. Op de Dreams (1981) en Café Flesh (1983). universiteit constateerde ze al dat vrouwelijke kunste- Tunnel naars vijfhonderd keer minder voorkwamen in haar Terwijl Hollywoodfilms in de ‘roaring twenties’ di- Gonzo studieboeken dan vrouwelijk naakt. Elk bezoek aan een va-actrices introduceerden om posters en filmprenten Café Flesh is een van de laatste films die in de hoog- museum met klassieke kunst bekrachtigt haar punt: met hun uitzonderlijke schoonheid te kunnen sieren, tijdagen van de 35mm-pornografie is gemaakt. Door het vrouwelijke naakt is niet weg te denken uit de schil- voltrok zich buiten het zicht een andere ontwikke- de opkomst van VHS kon het grote publiek ook thuis derkunst. ling. Expliciet erotische films van hooguit één filmrol aan zijn of haar trekken komen. De vraag naar porno in In de bioscoop ligt dat net anders. Naakt in film ligt lang (12 minuten) werden in mannenclubjes vertoond. de bioscoop verdween en daarmee verdween ook een gevoeliger en is zeldzamer, en is dikwijls gemargina- Deze zogenaamde ‘stag films’ circuleerden ook via productiemodus van pornografie. Paul Thomas Ander- liseerd in de officiële filmgeschiedschrijving. In het 8mm-netwerken waarin mensen een spoel met de post sons Boogie Nights (1997) laat zien hoe de pornofilm programma Cinema Erotica laat EYE de sensualiteit, opgestuurd kregen en er zelf een door moesten sturen. plaatsmaakte voor VHS gonzo. Dat wil zeggen: expli- seksualiteit en controverse juist zien door vanuit ver- Vroeger of later zou seks in de gewone bioscoopzaal ciete beelden, zonder enig verhaal, met enkel neukende schillende invalshoeken naar de gespannen relatie tus- terechtkomen. Zo vertoont EYE Ekstase (1933), de eer- lichamen. In het digitale tijdperk is deze porno alleen sen kunst, film en pornografie te kijken. ste mainstreamfilm waarin een vrouwelijk orgasme te maar prominenter geworden. Voor elke kink bestaat nu zien is, verbeeld via een close-up van het gezicht van een online platform vol met korte tot middellange vi- Dak eraf Hedy Lamarr. Het was rond deze tijd dat in Hollywood deo’s, geschoten voor lichamelijke bevrediging. Ophef was er al meteen in 1896, een jaar na de geboorte de Production Code ging gelden, waarin duidelijke De erotische film heeft talloze veranderingen onder- van de cinema, toen Thomas Edison The Kiss opnam. voorschriften stonden over de manier waarop seksua- gaan, maar een constante in de geschiedenis is dat Het is een guitig fragment van achttien seconden liteit in beeld kon worden gebracht. Het was nu aan de alleen mannelijke makers aan bod zijn gekomen. De waarin een man en vrouw elkaar kussen. De eerste twee regisseur om begeerte, verlangen en seksuele uitingen meesten van hen schoten ook nog eens films die het kussen zijn slechts op de hoek van de lippen, daar- in subtekst en metaforen weer te geven. Denk aan Alf- vrouwelijk lichaam ten dele (of volledig) als object film- na plant een besnorde man er als klapstuk één op de red Hitchcock die in North By Northwest (1959) een den. Toby’s observatie uit I Love Dick over de kunstge- mond. Voor de Katholieke Kerk in Rome reden genoeg erotische climax in de relatie tussen Cary Grant en Eva schiedenis is in die zin net zo goed van toepassing op voor een oproep tot censuur. Politieagenten stonden Marie Saint suggereert door een trein te filmen die op de geschiedenis van erotische film. EYE doet er met paraat bij opeenvolgende vertoningen. Edison wist op hoge snelheid een tunnel penetreert. Cinema Erotica dan ook goed aan om andere geluiden zijn beurt in te spelen op deze rel. In de Edison-catalo- Het was pas na de revolutionaire jaren zestig dat die in de erotische film te laten horen: performancekun- gus stond over de film geschreven: ‘Ze maken zich klaar codes werden doorbroken. Een nieuwe golf aan makers, stenaars en filmmakers als Marina Abramović, Melanie om te zoenen, beginnen met zoenen, en zoenen en zoe- waarbij Jean-Luc Godard, Pier Paolo Pasolini en Rainer Bonajo en Jennifer Lyon Bell dagen de mainstream, nen en zoenen totdat geheid het dak eraf gaat.’ Werner Fassbinder aan het front stonden, schuwde het witte en heteroseksuele conventies van pornografie uit Cinema Erotica vertoont meer films uit de vroe- naakte lichaam niet. Direct en indirect maakten zij de door het lichaam op nieuwe, ongebruikelijke of extre- ge filmgeschiedenis waarvoor de tent is afgebroken. weg vrij voor zowel de Nederlandse filmmakers Wim me manieren te verbeelden. Hun films zijn erotisch op De Deense actrice Asta Nielsen was in 1910 te zien in van der Linden, Wim T. Schippers, Fons Rademakers een manier die niet alleen opwindt, maar ook uitdaagt, Afgrunden, waarin ze haar romantische wederhelft en Paul Verhoeven als voor hardcore pornografen om intellectueel bevredigt en aanzet tot reflectie. Zij gaan overhaalt om de kerk op zondag over te slaan en naar hun films vertoond te krijgen. Terwijl een nieuwe golf de lichamelijke bevrediging voorbij in films die op een het circus te gaan. Geïnspireerd door de circusdansers speelfilms buiten het studiosysteem steeds ‘naakter’ volwassen manier met naakt kunnen omgaan. Ook dat doet ze zelf een sensuele gauchodans. Deze film en ging, werd de hardcore pornografie steeds ‘filmischer’. soort werk hoort thuis in een filmmuseum als EYE. 5 in het bijzonder die dans maakten Nielsen wereldbe- Titels als Alice in Wonderland (1976), The Devil in Miss DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 25

Stephen Sayadian over Café Flesh ‘MIJN PORNO IS ANTI-EROTISCH’ Ze bestaan beide bij gratie van de filmcamera. omgeven door pornografie, maar zag de films nooit. Ik Toch blijft de kloof tussen cinema en porno­ vroeg ze dus eerst om me de beste pornofilms te laten grafie een grote. Stephen Sayadian combi­ zien. Ze kwamen aan met Alice in Wonderland (1976), neerde juist artistieke cinema en expliciete The Devil in Miss Jones (1973) en Behind the Green Door p­ornografie in experimentele films als Café (1972). Toen ik die zag zei ik: dat kan ik ook.” Flesh. EYE vertoont deze cult-klassieker in het Ondanks de beperkte middelen ziet Night Dreams filmprogramma Cinema Erotica. ‘Porno is er beter uit dan de meeste van bovengenoemde titels. eigenlijk een prachtig genre. Zolang je de seks Toch zijn het niet de beelden die deze film echt uniek toont kun je alle regels doorbreken!’ maken. Vooral op inhoudelijk niveau was Sayadian DOOR HUGO EMMERZAEL bezig met een nieuw soort porno: ingegeven door de ontluikende punkscene maakte hij confronterende Het eerste wat Stephen Sayadian deed toen hij in janu- anti-establishmentfilms die niet bedoeld waren om de ari 1978 in Hollywood aankwam was een telefoonboek heteroseksuele, witte Amerikaanse middle class man openslaan om zijn favoriete Hollywoodregisseurs van te behagen. In zijn zelfgeschreven necrologie pende hij weleer te bellen. “De oude garde was vergeten door een dan ook over Night Dreams: ‘Stephen Sayadian, die de jongere generatie”, herinnert Sayadian zich in Brussel, enige porno maakte waardoor een heel filmtheater zijn waar in maart drie van zijn pornofilms draaiden op geld terugvroeg.’ het Off Screen Film Festival. Hij vervolgt: “De mees- ten konden niet geloven dat een jongeman van begin Sex negative twintig interesse had in hun verhaal.” Zo kwam de por- In plaats van kijkers opwindende beelden voor te scho- nofotograaf voor Hustler op de lunch bij Hollywoodle- telen, onderzocht Sayadian in zijn films de implicaties gendes als Rouben Mamoulian (Dr. Jekyll and Mr. Hyde, van opwinding, verlangen en voyeurisme. In zijn beste 1931) en de weduwe van Joseph von Sternberg (Der film Café Flesh levert dit onderzoek het meeste re- blaue Engel, 1931). sultaat op. Die film is als een pornografische kruising Door Hustlers explosieve groei was Sayadian met tussen Mad Max en The Rocky Horror Picture Show, fotograaf Joe Dehlia, schrijver Jerry Stahl en Hust- waarin 99 procent van de bevolking na een atoomramp ler-eigenaar Larry Flynt van Cincinnati naar Los ‘sex negative’ is. Ze kunnen geen seks meer hebben. De Angeles verhuisd. Daar zou hij als artistiek leider van ‘sex positives’, de 1 procent die dat nog wel kan, wordt het omstreden naaktblaadje via vele omwegen zelf in post-apocalyptische cafés gedwongen tot seksuele in de filmwereld rollen, een wereld die in geen enkel performances op het podium voor een groep mensen opzicht leek op die van de grote voorbeelden waar hij die wel wil neuken, maar alleen kan kijken. Het publiek mee lunchte. Klassieke filmstudio’s noch professionele dat naar Café Flesh kijkt is dus als het apathische pu- acteurs had Sayadian tot zijn beschikking. Hij schoot bliek in Café Flesh. Met een experimentele, industriële zijn experimentele pornografie in zijn eigen kantoor, op en dissonante soundtrack overrompelt Sayadian het zelfgebouwde sets met derderangs acteurs die bereid publiek, terwijl de host van het titulaire café de vierde waren “alles voor hem te doen”. Op de set van zijn de- muur doorbreekt en kijkers vernedert met hun voyeu- buutfilm Night Dreams (1981) betaalde hij hen uit met ristische zucht naar opwinding. dollarmunten in sokken, doorgesluisd vanuit het peep- Café Flesh is in dat opzicht de ultieme anti-porno showtheater om de hoek. en dat was precies de bedoeling. “Ik begreep eerst Sayadian had nog nooit een film gemaakt en toch nooit waarom mensen porno wilden maken, maar het lijkt Night Dreams op geen enkele pornofilm uit die tijd. is eigenlijk een prachtig genre. Zolang je de seks toont Dat komt door zijn ervaringen als erotisch fotograaf. kun je alle regels doorbreken! Met Café Flesh maakte “De meeste regisseurs begonnen met 8mm, daarna ik een soort porno dat anti-erotisch was, een film die 16mm en uiteindelijk pas 35mm. Night Dreams was ge- letterlijk de kijkers adresseert. Ik hou van het idee dat je schoten op 35mm omdat mijn cameraman en ik al lang porno kijkt die gaat over het kijken naar porno. Dat was gewend waren aan professionele filmapparatuur. Voor trouwens lastig uit te leggen aan acteurs en actrices. Ik Hustler gebruikten Joe Dehlia en ik altijd lampen zoals wilde anti-erotische seks, dus ik moest ze nadrukkelijk op een filmset en gingen we te werk zoals een regisseur uitleggen dat ze geen genot moesten tonen. Ik zei: als je en cameraman dat zouden doen.” voor het eerst werkt in Café Flesh is het vast leuk, maar na jaren verplichte seksroutines raak je emotioneel ge- Klachten zien uitgeblust. Ik beschouw deze film daarom niet als Na zijn werk voor Hustler ontwierp Sayadian honder- porno, maar eerder als performancekunst.” den VHS-hoesjes en posters van porno- en horror- films. Van vergetelijke camp tot klassiekers als Dressed Cinema Erotica VINDT PLAATS VAN 1 T/M 19 JUNI IN to Kill, Sayadian maakte snel naam als getalenteerd EYE FILMMUSEUM, AMSTERDAM. HET PROGRAMMA ontwerper. Via die klussen belandde hij ook zelf in de GEEFT EEN OVERZICHT VAN VERLEIDELIJKE regiestoel. “De pornoproductiehuizen waren heel blij FILMGESCHIEDENIS: VAN DE EERSTE FILM MET EEN met mijn ontwerpen, maar kwamen voor een probleem VROUWELIJK ORGASME TOT DE ZINNENPRIKKELENDE te staan: ze kregen klachten van klanten die teleur- VIRTUAL-REALITYSENSATIE VIENS!, EN VAN DE EROTISCHE DANS VAN STILLE-FILMDIVA ASTA NIELSEN gesteld waren dat de films er niet uitzagen zoals mijn TOT DE GESTILEERDE CULTFILM CAFÉ FLESH, DIE TE ontwerpen op de hoesjes. Geldschieters vroegen mij ZIEN IS OP 16 JUNI. HUGO EMMERZAEL GEEFT EEN dus om zelf te gaan filmen. Ik moet bekennen: ik werd INLEIDING BIJ DE FILM. DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 26

Met The Wall maakte Doug Liman een nihilistische oorlogsthriller, waarin de oorlog in Irak is teruggebracht tot een paar vierkante meter zand achter een wankel stenen muurtje. DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA

The Wall

Het is waarschijnlijk een unicum: het einde van Doug Smith de publiciteitskar kan trekken. Kortom: The Wall van ‘Hollywood’. Al met zijn eerste productie, Spike Limans The Wall is in de uiteindelijke film duisterder is volgens de huidige regels van de grote Amerikaanse Lee’s opruiende Chi-Raq (2015) over het bendegeweld en ambiguer dan het in het oorspronkelijke scenario studio’s onverkoopbaar. in Chicago, toonde Amazon dat het niet bang was was. Meestal gaat dat in Hollywood andersom: het voor controversiële onderwerpen en artistieke film- zwartgallige einde dat de scenarist had bedacht, wordt De oude regels makers. onder druk van studio’s en testpubliek ingewisseld Op zoek naar een oorzaak kunnen we waarschijnlijk Waar op het filmfestival van Cannes een flinke heisa voor het onvermijdelijke happy end waar de filmmakers twee kanten op wijzen. Ten eerste naar regisseur Doug ontstond over de strategieën van streaming-concur- zich zo tegen hadden verzet. Maar Liman vond juist dat Liman. Zijn spionagefilm The Bourne Identity was in rent Netflix (zie ook het interview met Bong Joon-ho scenarist Dwain Worrell, die in 2014 een scenariowed- 2002 de aftrap van een onverwachte franchise, en had op pagina 46), lijkt Amazon zich relatief geruisloos in strijd van online gigant Amazon won met zijn eerste een verrassend scherp oog voor de dagelijkse realiteit het heuvellandschap rond Los Angeles te hebben ge- filmscript, niet ver genoeg was gegaan. De regisseur van het leven undercover. Met Fair Game (2010) maakte nesteld. Misschien komt het omdat de jonge studio iets zette het lot van soldaten Isaacs (Aaron Taylor-John- hij een spannende biopic over een CIA-agente die door meer volgens de oude regels speelt. In tegenstelling tot son) en Matthews (John Cena) nog wat zwaarder aan, de Amerikaanse overheid wordt opgejaagd. En met Netflix brengt Amazon haar films ‘gewoon’ uit in de nadat de twee door een Irakese sluipschutter in een scifi-thriller Edge of Tomorrow (2014) bracht hij in een bioscoop. Zo gooiden de Amazon-producties Man- hoek worden gedreven. tijd waarin stripverfilmingen en sequels de actiefilm chester by the Sea (Kenneth Lonergan) en Paterson (Jim Het is tekenend voor de film, die op meerdere ma- bepalen een uiterst oorspronkelijke, futuristische oor- Jarmusch) bijvoorbeeld hoge ogen bij de afgelopen nieren een buitenbeentje is. Het is een film over de oor- logsfilm. Binnen de machinerie van Hollywood heeft Oscar-uitreiking, zonder een onvertogen woord over log in Irak, gemaakt in een tijd dat de grote studio’s zich Liman altijd ingestaan voor spektakelfilms met een hun herkomst. ver van elk politiek onderwerp houden. Een oorlogsfilm onverwachte complexiteit. die niet steunt op massaal wapengekletter, maar waar- Ten tweede telt waarschijnlijk mee dat The Wall Oliepijp in slechts een handvol schoten wordt gelost. Een uitge- een productie is van Amazon Studios, de mediatak van The Wall is misschien wel de meest kleinschalige oor- beende thriller die slechts drie personages opvoert, de online winkelgigant en streamingdienst, en dus logsfilm ooit. Eén locatie en drie personages, waarvan zonder dat een enorme filmster als Tom Cruise of Will welbeschouwd misschien helemaal geen onderdeel is er één niet eens in beeld komt: dat zijn in feite alle in- DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 27

grediënten waarmee Liman zijn sobere thriller op- de soldaat aanknoopt, begint een kat-en-muisspel op deze soldaten om samen te werken. bouwt. Een schril contrast met het bombast, de massa- de vierkante centimeter. In The Wall overheerst daarentegen nihilisme. Want le troepenbewegingen en het wapengekletter waarvan Als oorlogsfilms kleinschaliger worden, is dat al snel oorlog ís nihilistisch. Dat is wat de film er inwrijft: de het genre normaal gesproken vergeven is. om een politiek punt te maken – een aanklacht tegen nutteloosheid, de doodsangst. Dat doet Liman met een In de opening van de film zien we hoe soldaten die oorlog. Maar ook daarin is The Wall niet echt geïn- subjectieve cameravoering, vastgeplakt aan de mini- Isaacs en Matthews die ene locatie in de Irakese woes- teresseerd. Politiek sijpelt hooguit op de achtergrond male bewegingen van acteur Aaron Taylor-Johnson, tijn van een afstand in de gaten houden. Het kale en de film in, alleen zichtbaar voor de goede verstaander. die het grootste deel van de film in zijn eentje draagt. dorre landschap wordt doorkruist door een half-afge- Bijvoorbeeld in de ironie van de openingstitels, waarin Hij doet het nog sterker met het rauwe, rafelige ge- bouwde oliepijp. Het is 2007, president Bush heeft de simpelweg gesteld wordt dat president Bush de over- luidsontwerp van de film. De keuze om geen muziek te overwinning uitgeroepen, en civiele bouwbedrijven winning heeft uitgeroepen. Of in het feit dat al deze gebruiken (nog zoiets dat in Hollywood nooit gebeurt) werken aan de wederopbouw van het land. Maar de doden vallen om een olieleiding aan te leggen, en niet zet die effecten nog sterker aan. Knerpend langs elkaar oorlog is nog lang niet voorbij, bleek op deze bouw- omdat ze een school of een ziekenhuis aan het bouwen schuivende stenen. Knarsende tanden in op elkaar ge- plaats, waar een groep ingenieurs vakkundig werd om- zijn. En in het besef dat noch de Amerikaanse soldaten, klemde kaken. Druppels bloed in zand dat al rood gebracht. noch de ‘terrorist’ die hen onder vuur neemt, iets te doorlopen is. Die details, die ervaring, dat is waar The Isaacs en Matthews moeten het gebied veiligstellen winnen heeft in deze oorlog. Wall uiteindelijk om draait. en de oorzaak achterhalen, maar voor ze daar aan toe komen worden ze zelf door een sluipschutter onder Knerpende stenen vuur genomen. Al snel ligt Matthews voor dood op de In de kern doet The Wall in de verte denken aan John grond, en heeft de in zijn knie geschoten Isaacs zich Boormans Tweede Wereldoorlogfilm Hell in the Pacific verschanst achter een wankel muurtje. Die losjes ge- uit 1968. Daarin stranden een Amerikaanse gevechts­ The Wall 111231 VERENIGDE STATEN, 2017 | stapelde berg stenen is het enige dat nog tussen hem en piloot en een Japanse marineofficier op een klein atol in REGIE DOUG LIMAN | MET AARON TAYLOR-JOHNSON, een wisse dood in staat. Wanneer de Irakese sluip- de Stille Oceaan. Maar Hell in the Pacific is uiteindelijk LAITH NAKLI | 90 MINUTEN | DISTRIBUTIE THE schutter vervolgens via Isaacs’ oortje een gesprek met humanistisch en optimistisch: om te overleven leren SEARCHERS | TE ZIEN VANAF 8 JUNI DE FILMKRANT FOTO JULIAN ROSEFELDT/VG BILD-KUNST BONN #399 JUNI 2017 28

Later dit jaar in de bioscoop, maar nu in installatieversie op het Holland Festival: de dertien schermen waarop Cate Blanchett in diverse settings en vermommingen het revolutionaire elan van de kunsten ondervraagt. Beeldend kunstenaar Julian Rosefeldt: ‘Wat is de zin van kunst als ze geen frictie op kan roepen, als ze alleen bedoeld is voor mensen die het toch wel mooi vinden?’

DOOR DANA LINSSEN

Holland Festival: Julian Rosefeldt over Manifesto DE WENKBRAUW VAN TRUMP

‘Is de tijd van de grote manifesten voorbij?’ Het is een een Nederlandse bioscooprelease zal krijgen. Rosefeldt: koepel van welopgevoede, goed opgeleide mensen waar- avond in februari in Berlijn, en ik val meteen met de “Iedere kunstenaar zal zeggen: maar het zijn echt twee in niemand de waarde van kunst en cultuur in twijfel deur in huis, maar het duurt even voor ik antwoord op heel verschillende werken. De installatie onderga je, de trekt. We spreken een soort gecodeerde taal waarvan we mijn vraag krijg. Ik tref beeldend kunstenaar Julian Ro- film stelt je in staat om meer intellectueel op de mani- denken dat iedereen die verstaat, maar als je kijkt naar sefeldt (München, 1965) in een geheel verlaten Mar- festen te reageren. Wat hebben die kunstenaars gezegd? wat er nu in Amerika aan de hand is, en straks misschien tin-Gropius-Bau. Overdag is hier de aan het Filmfesti- Kun je het ene manifest wel van het andere onderschei- in Europa, dan blijkt de helft van de bevolking die taal val Berlijn gelieerde Europese Filmmarkt gaande; nu den? Wat zeggen ze eigenlijk? En heeft kunst vandaag niet te verstaan. En er niet eens worden we alleen aangekeken door de nieuwsgierige de dag nog wel iets te zeggen?” toegang toe te hebben. Het artistieke discours richt zich gezichten op de posters en de schoonmakers en nacht- “Dat zijn ook alle vragen die ik aan u wil stellen”, zeg alleen tot een groep van gelijkgestemden. Dat wordt een wakers. Rosefeldt doet hier zaken. “De filmwereld is ik. “Maar daar ga ik geen antwoord op geven, want ik steeds groter probleem. Want wat is de zin van kunst als veel minder discreet dan de kunstwereld.” wil dat de toeschouwers zich die vragen zelf gaan stel- ze geen frictie op kan roepen, geen dialoog, als ze alleen De film die hij maakte naar aanleiding van zijn der- len”, antwoordt Rosefeldt. “Dat zeggen ook alle kun- bedoeld is voor mensen die het toch wel mooi vinden?” tien schermen tellende installatie Manifesto (2015) is stenaars”, zeg ik, “die niet over de inhoud van hun werk net daarvoor op het festival van Sundance in première willen praten.” Rosefeldt: “Touché.” Kan kunst ook een manifest zijn in haar eigen ‘taal’? gegaan. Dertien keer Cate Blanchett, die in verschil- Zonder woorden? “Kunst is taal. En het mooie ervan is lende vermommingen in grotendeels rondom Berlijn Even los van het geschreven manifest – in hoeverre dat het een taal is die in potentie iedereen kan begrijpen gefilmde architectonische mijlpalen en monumenten, kunnen we zeggen dat alle kunst (een) manifest is? “Ha- en waar in principe iedereen toegang toe kan hebben. fragmenten uit beroemde twintigste-eeuwse manifes- haha, dat is een complexe vraag – maar schijnbaar eentje Nog een dilemma dus: dat ik voor dit interview datgene ten tot leven brengt. We praten omdat de installatie het die Manifesto uitlokt. Oké. Als kunstenaars zitten we wat ik al in een taal, in mijn taal heb uitgedrukt naar Holland Festival zal aandoen, en de film later in het jaar met een dilemma. We zitten allemaal onder die glazen woorden moet terugvertalen.” DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 29

SCORSESE EN VAN GOGH Mark Cousins (The Story of Film, I Am Belfast, Atomic) schrijft voor de Film- krant over film- en beeldassociaties. Wat voor verhouding heeft u tot de geschreven en ge- Zijn het ironische collages? “Ironie is een verschrikke- Deze maand over de band tussen Martin sproken taal waar Manifesto op is gebaseerd? “Ik heb lijk woord. Ik weet het, ik heb het net zelf gebruikt. Scorsese en Vincent van Gogh. een grote bewondering voor taal. En voor de kunste- Maar het is meer humor, zelfspot. De teksten worden Dus Martin Scorsese heeft een tentoonstelling naars – waarvan ik de meeste al sinds lang bewonder – gecontextualiseerd, ze worden performance, Cate in EYE, Amsterdam. Hij wordt nu al meer dan die zich behalve de taal van hun kunst ook in de taal van speelt de teksten, ze wordt de teksten. Alleen al het feit een halve eeuw bewonderd door filmliefheb- het manifest hebben uitgedrukt. Ik wist niet dat ze stuk dat een vrouw deze extreem door testosteron gedreven bers. Met de andere regisseurs van zijn genera- voor stuk zulke geweldige dichters waren. Daar kwam ik teksten, die grotendeels door mannen zijn geschreven tie zette hij tragedie en mannelijke woede cen- pas achter toen ik hun teksten los kon zien van de analy- zijn, representeert, vind ik dapper van haar en ontroe- traal in de Amerikaanse cinema. Ze hielden van de stijl van het klassieke Hollywood, maar de tische kunsthistorische en theoretische context, maar rend om naar te kijken.” inhoud was ze te Doris Day, te utopisch, te opti- als stemmen, als persoonlijkheden. Vol aanstekelijke mistisch. jeugdige energie. De meeste van deze manifesten zijn U zei net dat het nu een uitstekende tijd voor manifesten Scorseses films zijn lichamelijk, maar niet geschreven toen de kunstenaars nog heel jong waren. is, wat bedoelt u daarmee? “Sinds een paar jaar is de erg seksueel. Hij heeft meer interesse in een Voor mij was het een openbaring om ze los te kunnen stompzinnigheid van het openbare debat, in de media, klap dan een kus. Hoewel sommige van zijn beste films documentaires zijn – Italianameri- zien van hun werk, dat in veel gevallen nog niet eens be- over politiek, kunst, de manier waarop we de samenle- can, Il mio viaggio in Italia, enzovoort – pakt hij stond of tot wasdom was gekomen op het moment dat ving inrichten, niet meer te stuiten. Bovendien hebben de wereld niet hard aan. Zijn camera glijdt door ze hun gedachten over kunst opschreven.” de media daar de weg toe bereid. Iedereen die zich mo- haar bars en straten als een spook, als de hei- menteel in de media verontwaardigd afvraagt hoe al die lige geest. Hij is de Caravaggio van de cinema, in Waarom begonnen ze hun carrière met het schrijven van dingen hebben kunnen gebeuren, die is er op z’n minst die zin dat hij schoonheid vindt in beestachtig- heid. Hij lijkt een extra filmisch woordenboek, of een manifest denkt u? “Dat doe je omdat je jong en on- medeplichtig aan. lexicon, te hebben dat weinig anderen zien: een zeker bent. De teksten zijn daar een sublimatie van. Ze “Als je altijd je publiek onderschat en ze ‘silly stu- geheel eigen beeldtaal die hij alleen spreekt. komen super zelfverzekerd over, bijna arrogant: ‘Ik heb pid shit’ geeft, dan moet je niet raar opkijken als het Hij keek zeker veel naar de schilderkunst. De een nieuw idee. Ik ga de kunst veranderen, en via de zich na een tijdje als hersendode consumenten gaat scène in Taxi Driver waarin de camera zich kunst de wereld.’ Adolescenten zijn de hardste schreeu- gedragen. En dat is wat er in Amerika is gebeurd, waar beschaamd afwendt wanneer Travis Bickle een telefoontje pleegt, voelt als Pablo Picasso’s wers. De grootste utopisten. Ze denken alles groot. Ze een groot deel van de bevolking is afgesneden van schilderij van een moeder op de rug gezien. De omarmen de wereld. Het is ook een manier om jezelf te fatsoenlijk onderwijs, van cultuur, en gehersenspoeld emotie is te intens om recht in de ogen te kij- definiëren, te manifesteren, om dat woord dan toch wordt door mediamanipulators. In een land als Brazilië ken. De momenten in The Age of Innocence maar in een andere betekenis te gebruiken.” is het nog extremer, daar heb je eigenlijk nog maar één waarin het scherm overspoeld wordt door kleur mainstream mediaconcern. Dan hoef je mensen alleen komen linea recta uit de films van Powell en Pressburger, maar ze zijn ook schilderachtig, als U gebruikt vooral modernistische manifesten; schreven maar lang genoeg één kant van het nieuws te vertellen Gauguin. de modernistische kunstenaars meer dan anderen? om de voedingsbodem voor een dictatuur te creëren. “Niet per se, het is niet typisch iets voor de jaren twin- “Het volgende probleem is dat de Westerse maat- tig, het is typisch iets voor mensen die twintig zijn. De schappij profiteert van het feit dat niet iedereen ter reden waarom we na het postmodernisme niet zoveel wereld dezelfde levensstandaard kan hebben als wij. manifesten meer hebben gezien – tot nu dan, want nu is Dat is een natuurwet van het neoliberalisme. We zijn een uitstekende tijd om manifesten te schrijven ontdek de mede-architecten van dat systeem dat mensen als ik, dat zou ik een jaar geleden niet zo hebben kunnen Trump en andere populisten heeft voortgebracht met zeggen – heeft de maken met het massaler worden van hun motto dat ze het wel even allemaal zullen oplossen. kunst en de toename van massamedia. “Ik vraag me af of, en ik maak me er zelf ook schul- “Kunstenaars uiten zich via interviews, via talk- dig aan, of het slim is om te zeggen dat de mensen die shows, via online communicatie. Dus waarom zou je op dit soort politici stemmen domme keuzes maken. Of misschien Van Gogh? Is dat de kunste- dan nog een pamflet schrijven?” Als mensen zich dom en minderwaardig voelen, groeit naar waar Scorsese het meest op lijkt? Hij de frustratie alleen maar. Ik vind dit een hele ingewik- speelde Van Gogh eens in een film van Akira In de filmwereld was natuurlijk het Dogma-manifest van kelde situatie, maar als ik ’s ochtends in de spiegel kijk Kurosawa, maar de verbintenis tussen de twee gaat verder dan dat. In zijn tijd in het St. Paul Lars von Trier belangrijk. “Dat is een heel interessant dan vraag ik me wel af wat mijn rol, mijn taak in het sanatorium schilderde Van Gogh herhaaldelijk voorbeeld. Het heet niet voor niets ‘dogma’. De films die geheel is; en dan zie ik op z’n minst een wenkbrauw van hetzelfde veld, en Scorsese keerde steeds weer eruit voortkwamen werden volgens dogmatische regels Trump op mijn gezicht en dan denk ik: ‘Fuck, I’m part terug naar zijn ‘mean streets’. Van Gogh was een gemaakt. Maar ik denk dat we het niet zo serieus moeten of that shit.’” expressionist en had veel aandacht voor kleur, nemen als het overkomt. Het gebruikt de overdrijving als en dat geldt ook voor Scorsese. Van Gogh was geïnteresseerd in de mensen op de onderste stijlfiguur. Von Trier is een agitator. Het is een manifest trede van de sociale ladder, en dat geldt ook dat de draak steekt met het dogmatische karakter van de voor Scorsese. The Colour of Money is in zekere filmgeschiedenis zelf. Die zelfspot, die ironie heb ik in zin een schilderij van Van Gogh. mijn film willen beklemtonen. In de scène in het klaslo- Het is makkelijk om je Van Gogh voor te stel- Manifesto IS VAN 5 TOT EN MET 25 JUNI TE ZIEN OP kaal, die over film gaat, horen we eerst een tekst van len als filmmaker. Hij toont zijn biljartzalen en HET HOLLAND FESTIVAL | VOOR MEER INFORMATIE: slaapkamers met de diepe perspectieven van Dziga Vertov, dan van Jim Jarmusch die aanspoort om WWW.HOLLANDFESTIVAL.NL/NL/PROGRAMMA/2017/ een groothoeklens. Hoewel er negentig jaar tus- van iedereen te stelen, wat ook de vorm van mijn film is. MANIFESTO | DE FILMVERSIE ZAL LATER DIT JAAR IN DE sen hun geboortes zit, voelen Van Gogh en Scor- Dat wordt vervolgens tegengesproken door de tekst van BIOSCOPEN WORDEN UITGEBRACHT DOOR CONTACT sese beiden de pijn die het doet om te leven, en Dogme95, en daar komt dan Werner Herzog overheen FILM. TEGEN DIE TIJD BESTEDEN WE UITGEBREIDE ze verdoven die pijn met vorm en kleur. AANDACHT AAN DE FILMVERSIE EN ZAL HET TWEEDE die bijna een pamflet voor extreme stilering heeft ge- DEEL VAN DIT INTERVIEW VERSCHIJNEN | ZIE VOOR EEN MARK COUSINS schreven. Het is alsof een groepje mensen waarin ieder- RECENSIE VAN DE INSTALLATIE NA 5 JUNI OP @MARKCOUSINSFILM een elkaar respecteert een gesprek voert over cinema.” filmkrant.nl DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 30

Holland Festival ‘WE LEVEN IN EEN Garin Nugroho over Setan Jawa MELODRAMATISCHE SAMENLEVING’ Setan Jawa is een Indonesische Faust, een ma- voortvarend te slechten. Voor Setan Jawa liet hij zich vertelt Nugroho. “Net als het geloof in magische ritue- gisch-realistisch schouwspel met uitstapjes onder meer inspireren door Duitse expressionistische len om rijk te worden. In Setan Jawa gaat Setio naar een naar een bovennatuurlijke schemerwereld en filmklassiekers als Nosferatu, het Indonesische wa- mystieke markt. Dergelijke gelegenheden bestaan nog erotische suggesties, te zien op het Holland jang-spel met zijn schaduwfiguren en maskers, game- steeds. Maar je weet natuurlijk nooit hoe het afloopt als Festival. Garin Nugroho: ‘Je weet nooit hoe het lanmuziek en Javaanse mystiek. je je met de duivel inlaat.” afloopt als je je met de duivel inlaat.’ “Ook het wajang-spel met zijn schaduwfiguren is Op die manier raakt de film aan zaken die nog steeds DOOR LEO BANKERSEN een expressionistische kunstvorm”, merkt Nugroho op. spelen in Indonesië, waar een groot deel van de bevol- Juist de combinatie van al die kunstvormen vindt hij king in armoede leeft en de mystieke weg naar rijkdom belangrijk. Traditioneel en modern lopen daarbij naad- aanlokkelijk is. loos in elkaar over. Of zoals Nugroho lachend stelt: “Met mystiek is het als met corruptie. Als iemand plotseling rijk is vraag je Magisch ritueel je af hoe dat toch komt. Zelfs in de politiek speelt het Het verhaal is al een Indonesische Faust genoemd. De mee. Op internet kun je alles vinden over de presiden- arme mattenvlechter Setio neemt zijn toevlucht tot ten van Indonesië en hun relatie met de mystiek.” een magisch ritueel om rijk te worden. Alleen dan kan Films als Setan Jawa en Opera Jawa (2006) zijn voor hij Asih trouwen, het welgestelde meisje waar hij ver- Nugroho een artistieke ontdekkingstocht. Daarnaast, liefd op is. Maar Satan is een onbetrouwbare partner. en even belangrijk, maakt hij realistische drama’s en Asih zal zich op haar beurt aan de duivel geven in een films met een politiek karakter, zoals The Blindfold vertwijfelde poging haar man te redden. Die verleiding (2012), over jongeren die zich aansluiten bij een radi- en emotionele strijd is een schitterend gedanst hoog- caal-islamitische groep. tepunt. Prachtige expressieve hoofdrol ook van Asmara “Die heb ik gemaakt als statement tegen radicalise- Abigail als Asih, die deze poëtische vertelling naar het ring. Dat is iets waar de regering weinig aandacht voor einde toe steeds meer gaat dragen. Een magisch-re- heeft, dus maak ik een film. Het is belangrijk om zulke alistisch schouwspel met uitstapjes naar een boven- verhalen te vertellen, ook al kreeg ik sms-berichten natuurlijke schemerwereld, erotische suggesties en met doodsbedreigingen. Dit zag u nog niet eerder. Een Indonesische tragedie bedienden die voor amusante terzijdes zorgen. “De censuur is na de val van Soeharto veel minder over armoede, liefde en duistere magie, gefilmd in stijl- Opvallend is dat de aftiteling geen scenario-credit streng geworden. Er is nu ruimte voor vrijheid van ex- vol zwijgend zwart-wit met sierlijke dans en bezield vermeldt. “Dat klopt”, bevestigt Nugroho. “Dat sluit pressie en we zien dat jonge, onafhankelijke filmmakers door livemuziek en zang van een gamelan-gezelschap aan bij de mondelinge verteltraditie van Java. Het daar gebruik van maken. Aan de andere kant leven we en symfonieorkest. Zelfs het Indonesische publiek bij wajang-drama maakt nooit gebruik van een scenario. nu in wat ik een melodramatische samenleving noem. een voorpremière in eigen land keek ervan op. “Som- Spelers komen bij elkaar en bespreken hoe ze het gaan Alles wordt stereotiep, zwart-wit en sensationeel. migen hadden tranen in de ogen, al konden ze niet doen. Zo heb ik bij het maken van de film ook gewerkt.” Wereldwijd is het moeilijker geworden om echt iets te goed zeggen waarom. Ze hadden het gevoel iets won- zeggen, om een menselijk geluid te laten horen. Maar derbaarlijks te hebben meegemaakt”, vertelt regisseur Doodsbedreigingen daarom maak ik juist films. Om een humanistische Garin Nugroho telefonisch vanuit Jakarta. De begintekst van Setan Jawa verwijst naar de koloniale stem te laten klinken.” Het zal duidelijk zijn: Nugroho’s Setan Jawa (‘Duivel tijd, waarin de door de Nederlanders opgelegde planta- van Java’) is een niet te missen evenement. Na de we- gecultuur tot grootschalige armoede leidde. De duivel Setan Jawa INDONESIË/AUSTRALIË/SINGAPORE, reldpremière in Melbourne haalt het Holland Festival met zijn verlokking van rijkdom wordt hier voorgesteld 2017 | REGIE GARIN NUGROHO | MUZIEK RAHAYU dit project naar Nederland. Het Rahayu Supanggah als de wraak van een kind dat wreed gestraft is voor een SUPANGGAH, IAIN GRANDAGE | 70 MINUTEN | MET ASMARA ABIGAIL, HERU PURWANTO | TE ZIEN OP 18 EN Gamelan Orchestra en het Nederlands Kamerorkest uit armoede gepleegde diefstal. 19 JUNI OP HET HOLLAND FESTIVAL | OP 15 JUNI NEEMT nemen hier de live soundtrack voor hun rekening. “De geschiedenis van Setio en Asih is een verhaal GARIN NUGROHO DEEL AAN HET HF-CONTEXT­ Nugroho weet grenzen tussen kunstdisciplines dat onder de Indonesische bevolking heel populair is”, PROGRAMMA ‘JAVAANSE MYSTIEK’ IN DE BALIE

men nog onder het strenge regime van Soe- harto tot stand. Leaf on a Pillow wordt kort na Garin Nugroho, gangmaker van de diens val in 1998 uitgebracht in de Indonesi- sche bioscoop en is daar een groot succes. Vanaf dat moment valt Nugroho’s carrière onafhankelijke Indonesische film min of meer samen met de opkomst van de on- afhankelijke Indonesische cinema. Hij ontpopt De meest vooraanstaande Indonesische Filmfestival Rotterdam (IFFR) opent. Sinds- breed gebied. Films in uiteenlopende genres zich daarbij ook als gangmaker. Hij organiseert filmmaker wordt hij wel genoemd. Waar dien vertoont IFFR de meeste van zijn films, (meerdere werden internationaal bekroond), workshops in verschillende regio’s van Indo- kennen we Garin Nugroho (1961, Jogja- waaronder het verbluffende, ook in de film- kinderfilms voor televisie, commercials en nesië en is oprichter van het Jogja Asian Film karta) van? huizen uitgebrachte Opera Jawa (2006). Ver- videoclips, kunstinstallaties en theater, boe- Festival waar jonge onafhankelijke filmmakers langen en jaloezie in een kleurrijke, fantasti- ken over Indonesische kunst. Daarnaast een belangrijk podium vinden. Met Setan Jawa Twee producties van zijn hand kregen in Ne- sche werveling van dans, beeldende kunst, schrijft hij columns en recensies en doceert maakt Nugroho zijn debuut op het Holland derland een bescheiden roulement. In 1999 traditionele en moderne muziek. Uit die hij visuele antropologie en culturele studies. Festival. was dat Leaf on a Pillow, het docudrama over twee titels blijkt al zijn veelzijdigheid. Zijn eerste documentaires en zijn speel- LEO BANKERSEN (MET DANK AAN straatkinderen waarmee in datzelfde jaar het Nugroho’s activiteiten bestrijken een filmdebuutLove on a Slice of Bread (1992) ko- MÜGE DEMIR, PROGRAMMEUR IFFR) DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 31

Holland Festival Inside

Het Holland Festival vertoont een filmversie zoekers werden uitgenodigd niet aan een begin of eind vraag: hoe is dit anders? Hoe is het anders wanneer een van de performance Inside van de Griekse te denken: kom binnen wanneer je wil, ga zitten waar je man de routine uitvoert dan wanneer het een vrouw is? kunstenaar Dimitris Papaioannou. Gevat in wil, vertrek wanneer je wil, en kom weer terug als je dat Of een groep mannen? Vele vrouwen? Een stel? Hoe is filmbeelden komt de thematiek van herhaling wil. Wanneer je binnenkwam maakte ook echt niet uit: het anders wanneer het toneel donker is of licht? Hoe en overeenkomst in het menselijk gedrag zo zelfs als je klaarstond bij het openen van de zaaldeuren, is het anders wanneer het in de kunstmatige buiten- mogelijk nog beter tot zijn recht. waren de handelingen op het podium al begonnen. Het ruimte regent of juist een fonkelende zonsondergang DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA theater als expositieruimte, of als landschap dat aan je het beeld bepaalt? Wanneer we buiten een drukke ver- Kom binnen. voorbijtrekt. keersader zien, een bouwplaats, een afmerend cruise- Leg je tas weg. Op het Holland Festival wordt nu, bijna exact zes schip, nachtelijk vuurwerk? Doe je jas uit. jaar na de oorspronkelijke performances, een filmversie Doe je schoenen uit. vertoond. Hiervoor werd de laatste opvoering in het Het kijken herhaald Ga naar het toilet. Pallas Theater integraal gefilmd in één zes uur durend Met de vertoning als film komt daar nog een laag vra- Douche jezelf. shot, dat in Amsterdam op drie achtereenvolgende gen bij. Hoe voelt het anders nu de acteurs niet meer Droog je af. dagen doorlopend zal worden vertoond. Daarnaast lijfelijk aanwezig zijn? Wanneer we niet geconfronteerd Eet iets. maakte Papaioannou voor het festival een nieuw thea- worden met echte lichamen, echte vrouwen, mannen, Drink water. terwerk: The Great Tamer. mensen, maar met hun beeltenissen? Hoe is het anders Ga naar het balkon. wanneer we weten dat alles al gebeurd is, er niets on- Geniet van het uitzicht. Verschillen verwachts kan gebeuren, in ieder geval niet meer voor Kom terug naar binnen. Als performance roept Inside al telkens nieuwe vragen de spelers die hun routine doorlopen? Ga op bed liggen. op. Weliswaar heeft Papaioannou het in zijn begelei- En vooral: hoe is het anders nu we weten dat naar Dek jezelf toe. dend schrijven en in interviews over het project vaak deze reeks herhalingen al eerder groepen mensen over het idee dat we als mens allemaal hetzelfde zijn, en hebben zitten kijken? Niet alleen tijdens de originele Met die simpele reeks instructies bouwde de gerenom- over de gelijksoortigheid van ons handelen. Dat wordt opvoering in Athene die werd gefilmd, maar ook tijdens meerde Griekse kunstenaar Dimitris Papaioannou in in de uitvoering nog eens benadrukt door de relatieve de eerdere vertoningen van deze filmversie op festivals het voorjaar van 2011 de performance Inside op. Op het eenvormigheid van zijn spelers: aantrekkelijke, slanke, in Athene, Kalamata, het Franse Montpellier en het Ita- toneel van het Pallas Theater in Athene was een kamer jonge vrouwen en mannen. Al valt daar als kantteke- liaanse Ravello? gebouwd: een deur, een bed, een eethoek, een balkon. ning bij te melden dat Papaioannou iedere avond de Hoe vrij we ook zijn om te komen en gaan wanneer In die setting voerden dertig acteurs op twintig avon- ruimte gaf aan een lid van het publiek, iemand die zich we willen, in zekere zin zullen wij als kijkers ook hun den steeds zes uur aaneengesloten deze reeks simpele, daar vooraf voor had aangemeld en een korte training gedrag weer gaan herhalen. dagelijkse routines uit. Soms was er maar één acteur op had doorlopen, om ook zelf de routine op het podium te het podium, soms tientallen tegelijk, in reeksen achter doorlopen. Inside IS OP 3, 4 EN 5 JUNI TUSSEN 12.00 EN 23.00 elkaar dezelfde handelingen uitvoerend. Maar hoe langer je kijkt, hoe meer juist de verschil- UUR DOORLOPEND TE ZIEN IN DE STADSSCHOUWBURG Zo ontstond dagelijks een meditatieve performance len in die opeenvolging van overeenkomsten en her- AMSTERDAM IN HET KADER VAN HET HOLLAND van zes uur zonder begin, midden of eind. Ook de be- halingen gaan opvallen. Meer en meer wordt de ham- FESTIVAL | TOEGANG GRATIS IEDEREEN KAN HE I FILM het gouden Paul Ruven & Marian Batavier

T! DEE ZIN hoe verkoop hoe verzin je het? je het? en speciale adressen. Als extra een hoofdstuk over Nederlandse gouden film-ide ë testen en omwerken tot een gouden film-idee. GEHEIM VANboek HET HOLLYWOOD deze unieke handleiding over hoe je idee kunt baar maken. Danfilm-idee bestaat. kun je het ook zelf verzinnen, heel eenvoudig en daarna verkoop - THE FLOWER GUY en verkocht het voor 2,5 miljoen dollar. discreet aan maitresses bloemen aflevert van overspelige filmsterren. Hij noemde het 1985 per ongeluk is ingevroren in ijs, ontdooit nu en denkt dat alles nog als in 1985 is zinnetje maar goud is. doen. En het maakt ook niets uit of je nog nooit iets in de film gedaan hebt. Als dat te kopen, vaak voor miljoenen dollars. hebt is een gouden film-idee.Dan staat Hollywoodom dat ene zinnetje in de rij van je RIJK DOOR 1 ZIN: HET GOUDEN FILMIDEE staat volRIJK DOOR 1 ZIN: HET metsucces-voorbeelden, tips, trucs, Hollywood-kenners Paul Ruven en Marian Batavier schreven na hun succesvolle als je weetHet uit welke lijkt simpel, en dat is het ook, elementen een gouden Dezelfde man las in de krant een artikel over een bloemen-man, die in het geheim Een man verkocht het volgende zinnetje voor 600.000 dollar: “Een die politieagent, er niets Je eens voor hoeft naar Hollywood, je kunt het gewoon vanuit je luie stoel Iedereen kan door 1 zinnetjeworden. schatrijk Vandaag nog. Het enige dat je nodig Nederlands Fonds de Film. voor werd mogelijk gemaakthet van door een bijdrage uitgave Deze €19,95. baar voor september daar verkrijg - half vanaf de Theatrebookshop; van Een uitgave Het gouden filmidee”. “Rijk door 1 zin. en Marian Batavier: Paul boek van Ruven Het nieuwe STUDENTENFILM WON. OSCAR VOOR BESTE BUITENLANDSE O.A. MEE AAN ‘ALASKA’, DAT EEN EN MARIAN BATAVIER WERKTEN BEKENDE FILMMAKERS PAUL RUVEN

LEES HET VANDAAG! en.

in .”

FILMIDEE

Paul Ruven & Marian Batavier Marian & Ruven Paul het gouden het DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 33

wonderbaarlijke tweetal in te laden. Pop Aye Na die solide introductie husselt Tan het verhaal van Thana en Pop Aye speels door elkaar in een episodische roadmovie. De ver- Liften met haallijn wordt gevormd door de zachtmoe- dige ontmoetingen die Thana onderweg heeft met types als een wijsgerige zwerver of een olifant een gedeprimeerde ladyboy. Het zijn figuren waarmee de van oorsprong Singaporese Tan In Thailand koopt een man met midlife- vrolijk de stereotypen van de Thaise maat- crisis geen motor, maar een olifant. Ten- schappij op de hak neemt. Die scènes wor- minste, dat doet de uitgebluste architect den afgewisseld met flashbacks waarin lang- Thana in Kirsten Tans warm-menselijke zaam maar zeker duidelijk wordt hoe Thana en mild-absurdistische debuut Pop Aye. op dit punt van zijn leven is beland. Tans goedmoedige film krijgt een Neder- Mannen met een midlifecrisis kunnen rare landse release als winnaar van de Big Screen bokkensprongen maken in het leven, maar Competition op het afgelopen filmfestival zo bont als Thana zal een man het zelden van Rotterdam. Dat de film in de gratie kwam eerder hebben gemaakt. In Kirsten Tans Pop POP AYE bij de publieksjury die de prijs uitreikt, is Aye vergooit hij zijn huwelijk en carrière als weinig verwonderlijk. Pop Aye is inderdaad architect voor het dier dat de film zijn titel architect. Zijn firma, waar hij langzaam maar Tan zet meteen in de openingsbeelden de een crowd pleaser, in de beste zin van het geeft: een olifant. zeker naar de zijlijn wordt geschoven, gaat mild-absurdistische toon. Daarin stapelt ze woord: subtiel grappig en warm-menselijk. Eigenlijk gaat het natuurlijk andersom: het vervangen door een nóg megalomanere vlotjes drie vervreemdende beelden op el- die olifant is gevolg, geen oorzaak. Dat hu- wolkenkrabber. Dat is waar Pop Aye in de kaar. Eén: de gedistingeerde maar sjofele JOOST BROEREN-HUITENGA 11111 welijk met Bo was sowieso al veel langer in- kern over gaat: de onstuitbare opmars van de vijftiger Thana loopt langs de weg met zijn gedut. En de echte aanleiding voor Thana’s jeugd, van het nieuwe, van het volgende. Dat olifant aan een lijn, alsof hij zijn hond aan het professionele meltdown is waarschijnlijk de Thana precies op dat laagste moment in zijn uitlaten is. Twee: hij steekt zijn duim om- Pop Aye THAILAND/SINGAPORE, 2017 | REGIE aanstaande sloop van het megalomane, leven stuit op Pop Aye, de olifant die hij in hoog – wil hij nu echt gaan liften met een KIRSTEN TAN | MET THANETH WARAKULNUKROH, luxueuze winkelcentrum in Bangkok waar- zijn jeugd op het platteland onder zijn hoede olifant? Drie: het lukt hem nog ook: hij vindt PENPAK SIRIKUL | 104 MINUTEN | DISTRIBUTIE IMAGINE mee hij decennia geleden naam maakte als had, lijkt dan al snel een teken. een vrachtwagenchauffeur bereid om dit | TE ZIEN VANAF 29 JUNI EN ONLINE VIA picl.nl

gedreven, waarbij velen het leven lieten. Donkeyote Steun krijgt Manolo ook niet van de dieren- arts, die vooral bezorgd is omdat de ezel geen microchip blijkt te hebben. De even bezorgde Koppig stil blijven staan huisarts wil Manolo een gps aansmeren, want hij zou de weg weleens kunnen kwijtraken. De We wandelen een tijdje mee met een he- Don Quichot is wars van moderniteiten. Met potentiële sponsor die Manolo aanschrijft, dendaagse Don Quichot, een man met zijn hoed en leren laarzen ziet hij eruit als een scheept hem bot af aan de telefoon. “Dit is een onmogelijke plan en zonder vooruit- cowboy uit vervlogen tijden. Hij heeft eigen- dus het gedrag van de mensheid”, verzucht gangsgeloof. lijk maar één wens: wandelen met zijn onaf- Manolo tegen zijn ezel, de enige die aan zijn scheidelijke ezel en hond. In Amerika. Een zijde blijft, ook al blijft ook het dier soms kop- Iemand die zijn tijd ver vooruit is, kan vaak onmogelijk plan, maar Manolo bijt zich erin pig stilstaan. Manolo’s windmolen is ieder- op bewondering rekenen, maar iemand die vast en wandelt ter voorbereiding door het een die schamper lacht om zijn plan. niet met zijn tijd meegaat, krijgt doorgaans Andalusische landschap waar hij zo mee is Pereira maakt mooi gebruik van lage ca- minder applaus. Want we moeten voorúit versmolten. merastandpunten, waarbij vooral de close-­ met zijn allen, stagnatie is ons grote schrik- Niet dat de romanfiguur Don Quichot het ups van het oog van de ezel opvallen. Voor beeld. Mensen die terugverlangen naar vroe- makkelijk had, maar hij hoefde het tenminste even is zijn blik de onze, en zien we een we- ger zijn verdacht. Blijkbaar is het bedreigend niet op te nemen tegen de touroperators, reld zonder scepsis en grenzen, want deze als mensen een eenvoudiger leven willen lei- sponsors, microchips en andere bureaucrati- ezel heeft geen mening over de onmogelijke DONKEYOTE den, en soms koppig stil willen blijven staan. sche krachten die Manolo op zijn pad vindt. plannen van zijn baas. In deze wereld kunnen Gevaarlijk kun je de 73-jarige Spanjaard Het reisbureau lacht Manolo uit als hij hen Manolo en zijn ezel zelf hun volgende stap Donkeyote SPANJE/DUITSLAND/GROOT-BRITTANNIË, Manolo in Chico Pereira’s heerlijk meande- vertelt dat hij met zijn ezel The Trail of Tears bepalen, en wij mogen gelukkig een eindje 2017 | REGIE CHICO PEREIRA | 86 MINUTEN | DISTRI­ rende docuwestern Donkeyote moeilijk noe- wil wandelen, de route die de Cherokee-indi- meelopen. BUTIE AMSTELFILM | TE ZIEN VANAF 29 JUNI EN men, hooguit eigenwijs. Deze hedendaagse anen namen toen ze naar het westen werden MARISKA GRAVELAND 11111 ONLINE VIA picl.nl

Baywatch Aksel en Emma’s moeder willen maar niet ver- Seth Gordon | Bijna twee uur water- en bikini- liefd op elkaar worden. Dat zou volgens Kasper pret met team Baywatch. Toegewijd strand- handig zijn omdat Emma dan weer in een tradi- KORT wacht Mitch Buchanan (Dwayne Johnson) krijgt tioneel gezin kan wonen. Casper loopt als een jonge, nieuwe collega (Zac Efron) en is dus Cupido wanhopig pijlen af te schieten. het eerste half uur aan het ravotten om te kij- TE ZIEN VANAF 1 JUNI ken wie de strakste zwembroek heeft. Als ze klaar zijn, ontmaskeren ze een complot dat de Kill Switch toekomst van de baai bedreigt. Tim Smit | Een piloot probeert zijn gezin en de TE ZIEN VANAF 1 JUNI planeet te redden – in die volgorde – nadat een militair experiment met een onuitputtelijke Casper & Emma de bergen in energiebron faliekant mislukt. Arne Lindtner Naess | De titel verklapt het al TE ZIEN VANAF 1 JUNI een beetje. Casper en Emma gaan op vakantie naar de bergen waar Caspers vader een avon- Howards End tuurlijk verblijf heeft geregeld. Iedereen gaat James Ivory | De klassieke verfilming uit 1992 mee – knuffels Welpje en Mevrouw Konijn, Cas- van E.M. Forsters roman met een allstar cast BAYWATCH pers ouders, Emma’s moeder en Aksel – maar HOWARDS END (Anthony Hopkins, Emma Thompson, Vanessa DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 34

cinema. Ook al lopen José en Curro op een vooralsnog een vijfde kind: de man des hui- gegeven moment met bebloede en identieke zes is vaak de hort op, en heeft nog amper bokschooljasjes rond, The Fury of a Patient oog voor zijn vrouw. Ondanks haar inspan- Man zoekt het niet in de ironische coolness ningen: Zvia ondergaat na haar menstrua- van een Tarantino of Nicolas Winding Refn. tieperiode een spirituele reiniging in een Een zelfverzekerd debuut, dat hoogstens nog Mikwe – een ritueel bad. Nu mag ze de bed- iets meer op de kracht van het onderliggende den weer tegen elkaar aanschuiven: seks is drama had mogen vertrouwen. geoorloofd. Later doet ze haar hoofddoek af, waarna ze, zonder enig effect, wellustig po- BAREND DE VOOGD 111231 seert. Regisseur Yaelle Kayam grijpt in haar The Fury of a Patient Man SPANJE, 2016 | REGIE smaakvolle speelfilmdebuut net iets te mak- RAÚL ARÉVALO | 92 MINUTEN | LUIS CALLEJO, RUTH kelijk naar de bovengenoemde visuele DÍAZ, ANTONIO DE LA TORRE | DISTRIBUTIE CINÉART | clichés, waardoor het op een prachtlocatie TE ZIEN OP HET SPANISH FILM FESTIVAL EN VANAF 8 geschoten Mountain zich niet volledig weet THE FURY OF A PATIENT MAN JUNI 2017 te onderscheiden. Dat Zvia in de verleiding wordt gebracht om te doen wat God verbo- den heeft, een hap nemen uit de denkbeel- The Fury of a Patient Man dige appel, komt eveneens niet als een ver- Mountain rassing. Al vroeg in de film zien we hoe ze in het holst van de nacht te midden van de Hoe wraak op te dienen tombes stuit op een openluchtbordeel. Op Zondigen op de Bijbelse plek wordt flink gezondigd, zo- Deze geslaagde mengeling van drama en maar de mengeling van drama en veel is duidelijk. De close-up van een ge- wraakthriller in quasi-realistische stijl wraakthriller is wel geslaagd. Deels is dat te bruikt condoom, dat de weifelende Zvia even speelt zich af in de Madrileense barrio’s, danken aan het scenario dat geduldig de tijd Bijbelse plek aanraakt, spreekt boekdelen: hier komen de waar een zwijgzame vreemdeling rond- neemt om de personages bij ons te introdu- bezoekers tenminste wel aan hun trekken. hangt. ceren. Vooral de eenzame Ana sleept je het Op de Olijfberg in Jeruzalem komt een verhaal in. De uitstekende cast is de andere jonge moeder in de verleiding om te doen OMAR LARABI 11111 Debuterend regisseur Raúl Arévalo kennen troef. Niet alleen de hoofdrolspelers zijn wat God verboden heeft, in deze smaak- we vooral als acteur. Hij was bijvoorbeeld te sterk. Manolo Solo won bijvoorbeeld een volle parabel over de zondeval. Mountain ISRAËL/DENEMARKEN, 2015 | REGIE zien in Azuloscurocasinegro (Daniel Sánchez verdiende Goya voor zijn bijrol als een van YAELLE KAYAM | MET SHANI KLEIN, AVSHALOM POLAK, Arévalo, 2006) en twee uitstekende Spaanse Curro’s oude kameraden. Op de Olijfberg in Jeruzalem liggen naar ver- HITHAM OMARI | 83 MINUTEN | DISTRIBUTIE MOOOV | thrillers, Los girasoles ciegos (Joé Luis Cu- Feilloos is het bekroonde scenario echter luidt ongeveer 150.000 Joden begraven. Vol- TE ZIEN VANAF 11 JUNI EN ONLINE VIA picl.nl erda, 2008) en La isla mínima (Alberto Rod- niet. Op sommige momenten had een simpel gens de overlevering zal God hier tijdens het riguez, 2014). Die laatste opende in 2015 de telefoontje de hele plot in de war kunnen stu- einde der tijden beginnen met het opwekken eerste editie van het Amsterdam Spanish ren. De verrassende onthulling is niet zo ver- van de doden. Huismoeder Zvia woont met Film Festival. Arévalo’s debuut als regisseur, rassend als de scenaristen waarschijnlijk ge- haar gezin aan de rand van deze grote be- The Fury of a Patient Man (originele titel: dacht hebben. Een belangrijkere zwakte van graafplaats. Voor haar vormen de duizeling- Tarde para la ira), opent op 30 mei de derde het script is dat Ana in de tweede helft zo wekkende rijen grafstenen een toevluchts- editie van het festival. Arévalo won er in april goed als volledig uit beeld verdwijnt. Emotio- oord. Zodra ze zich los weet te weken van vier Goya Awards voor. nele nuance maakt dan plaats voor een soort haar vier jonge kinderen, kan ze naar harten- Curro heeft acht jaar in de bak gezeten. Hij roadmovie met de twee mannen, met wie je lust ronddolen tussen de graven. Dan gaat ze bestuurde de vluchtauto tijdens de overval op als kijker beduidend minder binding hebt. op bezoek bij het graf van dichter Zelda en een juwelier. Alles ging mis: er viel een dode, The Fury of a Patient Man ziet er goed uit. voert ze een heimelijk gesprek met de Arabi- iemand anders raakte zwaargewond. Zijn drie Arévalo kiest voor een quasi-realistische sche grafdelver Abed, met wie ze steevast maten wisten te ontkomen. Alleen Curro stijl met veel hand-held shots en camera’s een sigaretje rookt. werd gepakt. Nu hij weer vrij is, verheugt hij die de actie volgen door de straten van de Na zo’n vluchtig bezoekje begint bij zich op het weerzien met Ana. Ze is al sinds Madrileense barrio’s. De kaartspelende thuiskomst het riedeltje opnieuw, in de don- haar zestiende met hem samen en staat ach- mannen onder het tl-licht, de viering van de kere gezinswoning die ze heeft omgedoopt ter de toog van het kleine café in Madrid waar eerste communie, de dreunende muziek in tot ‘de kinderboerderij’. Daar ontbreekt MOUNTAIN al zijn vrienden komen. De laatste tijd hangt de boksschool; aan couleur locale is geen ge- daar ook een zwijgzame vreemdeling rond, brek. Sommige scènes verraden dat Arévalo Mountain FILMSCHUUR HAARLEM, 17 JUNI 17.15 UUR, INTRO DOOR OMAR José, die met Ana aanpapt. goed gekeken heeft naar westerns en Ameri- LARABI De plot van The Fury of a Patient Man is op kaanse thrillers uit de jaren zeventig, maar zichzelf genomen niet zo heel verrassend, dat verzandt nooit in vervelende eerbetoon-

Redgrave, Helena Bonham Carter) is op enkele behoefte heeft haar mond te houden en 4K-kwaliteit gerestaureerd en wordt vanwege ja en amen te knikken, terwijl Henry stijfjes zijn 25ste verjaardag opnieuw uitgebracht. zweert bij tradities. Ondertussen papt Helen Het idyllische landhuis uit de titel – wie wil mag aan met een berooide bankier en even later er een metafoor voor de staat van de natie in blijkt alles met alles te maken te hebben. Een herkennen – wordt door de mater familias verhaal over liefde en klassentegenstellingen in (Redgrave) op haar sterfbed nagelaten aan een het Edwardiaanse tijdperk. vrouw die ze nog niet zo lang kent, Margaret TE ZIEN VANAF 8 JUNI Schlegel, gespeeld door Emma Thompson. Niet helemaal tot genoegen van de steenrijke familie The Bleeder onder leiding van weduwnaar Henry (Anthony Philippe Falardeau | Chuck Wepner was een slij- Hopkins), die dan ook acuut het testament ver- ter uit New Jersey die in 1975 Mohammed Ali scheurt maar dan uit schuldgevoel toch een uitdaagde voor een gevecht om de wereld- knus buitenhuisje voor Margaret en haar zus zwaargewichttitel. Hij deed al wel aan boksen, Helen regelt en bovendien verliefd op haar dus dat was mooi meegenomen. Wepner is de wordt. Nu het vastgoed geen belemmering meer inspiratie geweest voor niemand minder dan vormt, dient zich helaas een groter obstakel Rocky Balboa. Dit is geen boksfilm gericht op de aan: Margaret is een moderne vrouw die geen THE BLEEDER sensatie binnen de ring, maar een drama over DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 35

zeggen. Hoewel Roemenië bij de EU hoort, de jurist niet meer kan bereiken? Maar zowel Câini ook het noordoosten ervan, ligt Mirica’s ver- het land als de gebruiken hier zijn oud en ruw. sie van het gebied ver verwijderd van Brus- Onveranderlijk misschien wel. Misschien is sel. Dit is een land waar elke ambtenaar ver- het daartegen dat Roman zich instinctief ver- Duel in Roemenië dwaalt. zet. Hij is een leven in de stad gewend, waar Maar Mirica houdt van dit land, van dit ge- de wereld wel te veranderen is. Als je ziet hoe Bogdan Mirica het noord- Naar eigen zeggen was regisseur Bogdan bied waar hij als kind vaak kwam, weten we Ook al voelt de stijl bekend – het minima- oosten van Roemenië filmt, wil je er me- Mirica vooral geïnteresseerd in een film over uit interviews. Het sijpelt door in beelden lisme van de Roemeense New Wave met gen- teen gaan wonen. Je voelt de warmte. Je het type mannen dat zonder duidelijke reden waarin het landschap als een oase voorbijt- re-ticks van de western – Câini is een ro- hoort de stilte. Tot het eerste schot de behoefte voelt om met andere mannen de rekt. Het land verleidt je, verleidt ook Roman, buust debuut. De sfeer blijft dreigend en klinkt. strijd aan te gaan. Misschien een restant van die om zich heen kijkt en niet meer weg wil. bouwt traag naar de gewelddadige climax, de Neanderthaler, misschien een variant van Of blijft hij om een andere reden hangen? Is alsof de hele film een soort uitgerekte Mexi- In het noordoosten van Roemenië erft Ro- de moderne homo economicus, wie zal het het de weerstand van de andere mannen, can standoff is, een duel tussen rivalen waar- man een stuk land van zijn grootvader. Zelf ruwe figuren waarover lang alleen maar ge- van er maar een kan blijven staan. woont hij al jaren in de stad en voelt geen af- sproken wordt door de lokale politiecom- finiteit met het land. Om het te verkopen, mandant en die dan nog een tijd aan de rand RONALD ROVERS 11111 reist hij erheen met een bevriende jurist, van het beeld blijven hangen, kijkend, rui- maar wordt tijdens het verblijf geconfron- kend met wat voor iemand ze te maken heb- Câini ROEMENIË/FRANKRIJK/BULGARIJE/QATAR, 2016 teerd met een paar bizarre voorvallen. Bizar ben. Een gebied waar de politie alleen voor de | REGIE BOGDAN MIRICA | 104 MINUTEN | MET DRAGOS voor stedelingen, zo blijkt, maar niet voor de grap aanwezig lijkt. Of blijft hij vanwege die BUCUR, GHEORGHE VISU, VLAD IVANOV | DISTRIBUTIE bewoners van het afgelegen gebied. Roman voet die gevonden is en omdat hij zijn vriend CONTACT FILM | TE ZIEN VANAF 22 JUNI ontdekt dat zijn grootvader een lokale maf- fiabaas is geweest en dat zijn adjudanten niet Câini FILMSCHUUR, HAARLEM, 24 JUNI 16.30 UUR, INTRO DOOR RONALD ROVERS zullen toestaan dat het land verkocht wordt. En dan wordt in een lokale vijver ook nog een voet gevonden. CÂINI

ook welke middelen de filmmaker heeft om The Eagle Huntress de werkelijkheid naar eigen hand te zetten. Een moderne variant op de etnografische documentaires die Buñuel op de hak nam is Het is een The Eagle Huntress. In het Mongoolse Altaj- gebergte traint een dertienjarig nomaden- meisje zich in de jacht met een steenarend: meisje! een eeuwenoude traditie die haar vader en grootvader weer van hún voorvaderen heb- Hoe eerlijk moet een documentairemaker ben geleerd. Aisholpan zal de eerste vrouw zijn? Dit etno-sprookje geeft nieuwe zijn die deelneemt aan de jaarlijkse adelaars- aanleiding voor die eeuwige discussie, wedstrijd in Ölgi, vertelt de Britse voi- maar toont vooral hoe vooringenomen- ce-over. Die commentaarstem maakt trou- heid ertoe kan leiden dat een film het wens dat de vaak spectaculaire beelden soms beste deel van zijn verhaal mist. eerder een illustratie lijken dan een registra- tie. Tussen de spannende kidnap van een In 1933 filmde de Spaanse surrealist Luis arendsjong en imponerende beelden van de Buñuel Las Hurdes: Tierra sin pan, een por- training zien we een aantal in traditionele THE EAGLE HUNTRESS tret van een achtergebleven uithoek in het kledij gestoken oudere mannen nog wat westen van Spanje. De documentaire ging morren: dat vrouwen zich eigenlijk verre voice-­over gemonteerd en horen we veron- bijgedragen aan het voortbestaan van de flink aan de haal met de conventies van ei- moeten houden van de jacht. Maar onver- derstelde omstanders – helaas allemaal bui- jachttraditie. Een nieuwsgierige (en net zo gentijdse etnografische films, die de hero- meld blijft wie zij zijn, of hun woorden enige ten beeld – commentaar leveren op het feit ruimdenkende) regisseur had met dat gege- ïsche strijd van inheemse volkeren tegen de autoriteit hebben en hoe representatief hun dat een meisje aan de competitie meedoet. ven een film kunnen maken die Aisholpan barre natuur verbeeldden. De armoe en el- ideeën zijn voor wat binnen de gemeenschap Er is over deze jachtpraktijk gelukkig meer precies even heroïsch zou laten schitteren, lende die Buñuel in Las Hurdes aantrof, dikte wordt gedacht over vrouwelijke jagers. Beel- bekend dan The Eagle Huntress laat zien. maar die intussen ook de blik van zijn pu- hij nog eens aan met ensceneringen en een den van het concours laten zien dat het wed- Op de website van Stanford University is een bliek zou verruimen in plaats van het zoet te voice-over die overdrijving van de feiten strijdjagen inderdaad een nogal mannelijke interessant artikel te vinden van de Ameri- houden met een Disney-sprookje. paart aan een volstrekt emotieloze presenta- aangelegenheid is; toch wijst niets erop dat kaanse historicus en volkenkundige tie. Met zijn vreemde en ongemakkelijke film de deelname van Aisholpan op expliciete te- Adrien­ne Mayor over historische en heden- SASJA KOETSIER 123111 wilde hij niet alleen laten zien dat Spanje zelf genstand stuit. Die omstandigheid kon de daagse vrouwelijke arendjagers – want nee: volop gelegenheid bood voor het vastleggen filmmakers kennelijk niet van de overtuiging Aisholpan is de eerste noch de enige van haar van de primitieve leefomstandigheden die afbrengen dat dát hun verhaal moest zijn. generatie. Mayor legt ook uit dat een relatief The Eagle Huntress VERENIGD KONINKRIJK, 2016 | antropologen vooral in de koloniën situeer- Dus is onder de beelden van een nerveus kij- open, niet-exclusieve houding ten opzichte REGIE OTTO BELL | 87 MINUTEN | DISTRIBUTIE den; hij toont de niet-al-te-argeloze kijker kende Aisholpan opnieuw een sturende van genderrollen vermoedelijk juist heeft SEPTEMBER FILM | TE ZIEN VANAF 15 JUNI

een man (Liev Schreiber) die geen idee had hoe The Mummy It Comes at Night om te gaan met plotselinge voorspoed of tegen- Alex Kurtzman | Niets geleerd hebben van de Trey Edward Shults | Paranoia en wantrouwen slagen. Ook met Elisabeth Moss, Naomi Watts serie films met Dwayne Johnson over Oud-­ galore in deze psychologische horror over twee en Ron Perlman. Egyptische plagen en geïrriteerde mummies, gezinnen die zich in een afgelegen huis verschui- TE ZIEN VANAF 8 JUNI wordt opnieuw een prinses van ooit uit haar len voor een ramp die de wereld teistert. Terwijl eeuwige slaap gehaald. Tom Cruise probeert er de horror dichterbij komt en Paul (Joel Edgerton) iets aan te doen. erachter komt dat de bescherming van zijn gezin TE ZIEN VANAF 8 JUNI desastreuze gevolgen heeft voor zijn zielenheil, ontwaakt er iets boosaardigs in hem. All Eyez on Me TE ZIEN VANAF 15 JUNI Benny Boom | Net nu bekend is geworden dat regisseur Steve McQueen (Hunger, Twelve Years Sprakeloos a Slave) een biopic van rapper Tupac Shakur Hilde Van Mieghem | Het leven van beroemd en gaat maken, verschijnt deze biopic van rapper gelauwerd schrijver Jan Meerman raakt op drift Tupac Shakur. wanneer zijn 85-jarige moeder plotseling een TE ZIEN VANAF 15 JUNI ernstige beroerte krijgt. Haar scherpe humor is verdwenen en wat er voor terug komt, is EVERYBODY WANTS SOME!! THE MUMMY gebrabbel en gezeur. Dat alles op een moment SPRAKELOOS DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 36

Ozon) zong ze als de zure zus Augustine en de houterige armchoreografie kleurt haar Message personnel (naar Françoise Hardy, personage. Ze maken het ijl en breekbaar. Zo het eerste Franse zuchtmeisje). De melodisch bewijst Huppert zich opnieuw als fenome- gesproken teksten kwamen met haar zware nale actrice. stem het hardste binnen. Het Amerikaanse jazzy-lounge-latin-orkest Pink Martini LAURA VAN ZUYLEN 111231 haalt met haar het onderste uit de kan. De wat ouderwetse en toch innemende liedjes Souvenir BELGIË/LUXEMBURG/FRANKRIJK, 2016 | passen haar perfect. In haar performance REGIE BAVO DEFURNE | 90 MINUTEN | MET ISABELLE gaat Huppert nu een stap verder. Haar slanke HUPERT, KÉVIN AZAÏS | DISTRIBUTIE ARTI FILM | TE heupen zet ze deels sexy, deels onhandig in ZIEN VANAF 1 JUNI La Chana

SOUVENIR Dansen tegen de klippen op All About Eve, waarin de oudere actrices nou Flamencodiva La Chana maakt zich rond Souvenir eindelijk eens moeten accepteren dat ze haar zeventigste op voor een laatste op- plaats moeten maken voor de jeugd, breekt treden. Het warmbloedige portret van Defurne met Souvenir juist een lans voor een door het leven getekende artiest was Dromen van vrouwelijke performers van boven de vijftig. op IDFA goed voor de publieksprijs. Of het nu om muziek, film of dans gaat – hoeveel verhalen zijn er niet over vrouwen Medio jaren zestig maakte de Catalaanse zi- een oudere die in de vergetelheid raken? Souvenir is een geunerin Antonia Santiago Amador furore ode aan hun vakmanschap. met haar razendsnelle voetenwerk. Een van Souvenir werkt ook als een modern de eerste fans van de flamencodanseres was sprookje, met een oudere prinses, bij wie het Salvador Dalí. Onverdeeld blij was Amador – prinses LA CHANA wakkerkussen te lang heeft geduurd. Ze heeft artiestennaam La Chana – niet met zijn aan- Souvenir heeft de kracht en de makkes het vertrouwen in een happy end opgegeven. dacht. De schilder nam zijn ocelot Babou mee van een modern sprookje. Liliane was ooit ‘Laura’, de zangeres die der- naar haar voorstellingen en het beest rea- Amadors levensverhaal genoeg duende – het tig jaar eerder op een haar na het Eurovi- geerde op haar gestamp met woest gegrom. flamenco-equivalent van ‘soul’ – om wel vijf Souvenir begint veelbelovend. Lilianes (Isa- siesongfestival verloor. Ze wordt herkend Een andere aanbidder was Peter Sellers, artiestenlevens van brandstof te voorzien. La belle Huppert) leven is eenzaam, maar over- door de veel jongere ‘prins’ Jean (Kévin die La Chana in 1967 wist te strikken voor Chana’s passie wordt vooral zichtbaar als ze zichtelijk. Ritmisch belegt ze bakken paté Azaïs). “Mijn vader was fan van je”, verklaart een showstoppend optreden in zijn verder het heeft over de compás: de ritmische har- met laurier en cranberries aan een lopende hij. Hijzelf raakt net zozeer door haar beto- nogal onevenwichtige stierenvechterskome- tenklop van de flamenco. Als zij tegen het band in een vleesfabriek. ’s Avonds kijkt ze verd. Jean gelooft in naïeve clichés als “waar die The Bobo. Als het aan Sellers had gelegen einde van de film haar eenmalige comeback rokend en drinkend een gameshow die haar een wil is, is een weg”. Het lukt hem uitein- dan was La Chana hem gevolgd naar Holly- voorbereidt met drie jonge muzikanten is zij leven lijkt te becommentariëren. Emoties delijk om Liliane daarvan te overtuigen. In de wood. Daar werd echter een stokje voor ge- zichtbaar geërgerd dat die broekies haar ra- toont ze niet. ’t Kan beter, ’t kan slechter. larger than life-wereld van Souvenir zijn jon- stoken door Amadors jaloerse en dominante zendsnelle klap- en stamptempi niet in één Een volle beautycase en gestifte lippen ver- geren geen bedreiging voor ouderen, maar echtgenoot. Het zou niet de laatste keer zijn keer kunnen bijbenen. raden een glimp van vergane glorie. Wim verleiden hen om te durven dromen. dat de man ingreep in de loopbaan van zijn La Chana is niet alleen een portret van een Sonneveld zong het in zijn Tearoom tango: De film heeft tevens de makkes van een getalenteerde vrouw. Nog steeds zichtbaar vrouw die tegen de klippen op bleef dansen, ‘Dat moet vroeger iets geweest zijn van sprookje. In zijn opvattingen over ridders en verontwaardigd horen we de bejaarde diva het is ook een van die schaarse kunstenaars­ comme ça en ga maar na.’ En zo voelt het. dames-in-nood is hij even conventioneel. vertellen over de vrouwvijandigheid in het portretten die de liefde voor dans en ritme Want Liliane is ook Isabelle Huppert. Net Lilianes leven wordt gedefinieerd door de toenmalige zigeunermilieu: “Er was maar zichtbaar, hoorbaar en voelbaar weten te als Billy Wilder deed met Gloria Swanson in mannen om haar heen. Haar verleden is be- één regel voor de vrouw: kop dicht en ge- maken. De film sluit zoals je mag verwachten Sunset Boulevard (1950) en Joseph L. Man- paald door haar ex-man, haar toekomst door hoorzaam.” Na jaren van onderdrukking en af met dat laatste optreden. Wegens versle- kiewicz met Bette Davis in All About Eve een nieuwe knaap. De vanzelfsprekendheid geweld verdween ‘de vader van haar kind’ uit ten knieën zit de diva op een stoel. Maar haar (1950) speelt de Belgische regisseur Bavo waarmee haar falen en succes hand in hand La Chana’s leven, waarna zij op 38-jarige op ruige improvisatie rustende tapdans is Defurne (Noordzee, Texas) in op Hupperts gaat met haar liefdesleven, doet haar perso- leeftijd een glorieuze comeback maakte. nog altijd urgent en doorleefd. De ovatie die faam als Europese steractrice. Ze is vermomd nage tekort. Debuterend regisseuse Lucija Stojevic volgt is even voorspelbaar als terecht. als fabrieksarbeidster. Het duurt niet lang of Alhoewel, het podium is van haar. Hup- schetst het bewogen leven van La Chana met ze wordt ontmaskerd als de grootheid die ze pert heeft niet de zuiverste stem, maar wel beelden uit dier dagelijks leven, afgewisseld FRITZ DE JONG 11111 is. In tegenstelling tot Sunset Boulevard en de présence. In 8 femmes (2002, François met interviews, archiefbeelden en oude fo- to’s, vaak zwart-wit. Beproefde middelen, La Chana SPANJE/IJSLAND/VERENIGDE STATEN, 2016 maar meer is niet nodig. Stojevic focust wij- | REGIE LUCIJA STOJEVIC | 83 MINUTEN | MET ANTONIA Souvenir CINECENTER, AMSTERDAM, 2 JUNI 21.00 UUR, INTRO DOOR RONALD selijk op de drijvende kracht van de danseres: SANTIAGO AMADOR (LA CHANA) | DISTRIBUTIE CHERRY ROVERS de adembenemende roffels die rechtstreeks PICKERS | TE ZIEN VANAF 1 JUNI EN ONLINE VIA picl.nl uit haar tenen lijken te komen. Al bevat

dat Jan het manuscript van zijn nieuwe roman 47 Meters Down tegen haaien moet beschermen. Met minder moet afronden. De situatie dwingt hem zijn pri- Johannes Roberts | O ja, haaien. Twee zussen op dan een uur zuurstof over in hun luchtflessen oriteiten bij te stellen. vakantie in Mexico komen (waarschijnlijk op 47 en grote witte haaien in de buurt, moeten ze TE ZIEN VANAF 15 JUNI meter diepte) vast te zitten in een kooi die hen een manier vinden om te ontsnappen. TE ZIEN VANAF 22 JUNI The Promise Terry George | Wordt er eindelijk een film My Cousin Rachel gemaakt over het historische onrecht van de Roger Michell | Een jonge Engelsman beraamt Armeense genocide die in 1915 plaatsvond, een plot om zijn mooie, mysterieuze nicht om te gebeurt het in de vorm van een melodrama over brengen omdat hij haar ervan verdenkt een een driehoeksverhouding. Oscar Isaac speelt bekende vermoord te hebben. Helaas raakt ook een briljant geneeskundestudent, Christian hij onder invloed van haar charmes. Bale een Amerikaanse journalist gestationeerd TE ZIEN VANAF 22 JUNI in (waar anders?) Parijs. Terwijl de Eerste Wereldoorlog voor de deur staat, strijden de Transformers: The Last Knight twee mannen om de gunst van de (wat Michael Bay | Er heerst oorlog tussen de mens- anders?) beeldschone dansinstructrice Ana. heid en de Transformers. Optimus Prime is er THE PROMISE TE ZIEN VANAF 15 JUNI 47 METERS DOWN niet meer en de sleutel om onze toekomst veilig DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 37

Les phantomes d’Ismaël Obsessies van de grote architect Arnaud Desplechin weeft op Escheriaan- grote liefde Carlotta (Marion Cotillard). heeft losgelaten? Kortom: Les phantomes d’Is- se wijze flarden van verhalen door elkaar Haar lichaam werd nooit gevonden. Jaren- maël is een schitterend ongeluk. in het wild ambitieuze Les phantomes lang rouwde hij om het verlies tot twee jaar Ismaëls verdriet, Ivans thrilleravontuur, d’Ismaël. geleden Sylvia verscheen, een astronoom Ismaëls worsteling met het onvoltooide gespeeld door Charlotte Gainsbourg. Als Is- script, het zijn allemaal versies van Tot genoegen van sommigen en irritatie van maël op een dag in hun strandhuis aan zijn Desplechins dromen, angsten, liefdes en anderen draait alles in Arnaud Desplechins script werkt, loopt Carlotta binnen alsof er verdriet. Perspectieven die bovendien tege- Les phantomes d’Ismaël om Ismaël, gespeeld nooit iets is gebeurd. lijk (dus niet chronologisch) op het doek door Desplechins alter ego Mathieu Amalric Er is meer, zoals Ismaëls claim dat in de worden gesmeten, à la Jackson Pollocks ac- LES PHANTOMES D’ISMAËL in zijn zevende samenwerking met de regis- renaissance niet één maar twee soorten per- tion painting, een stijl die in de film nadruk- seur. Ismaël worstelt met zijn nieuwe script, spectief zijn uitgevonden. Wat natuurlijk te- kelijk langskomt. Die hang naar actie ver- door zijn personages. Maar alleen de stem een verhaal over de raadselachtige Ivan De- rugslaat op de verschillende perspectieven klaart ook de rusteloze camera die zoekt naar van de maker is niet genoeg om deze wereld dalus (Louis Garrel), die wel of niet een spion in de film, want naar wiens verhaal kijken we de samenhang tussen al die fragmenten. Dat te verklaren. Zoals alleen de stem van God is. Amalric mag daarbij vol gas de geaffec- hier nou eigenlijk? Dat van Ismaël of van zijn de film daar niet helemaal in slaagt, is jam- ook niet meer genoeg is. teerde kunstenaar spelen terwijl vrouwen al dan niet fictieve broer Ivan Dedalus, een mer, maar het maakt Desplechins film wel zich op oudtestamentische wijze aan zijn man met ‘een onwaarschijnlijk gezicht’ en tot een wild en ambitieus avontuur. RONALD ROVERS 11111 voeten werpen. ‘een atypische loopbaan’? Wat hier echter ontbreekt, is het gevoel Desplechin weeft op bijna Escheriaanse En bestaat Carlotta echt of is haar verschij- dat het allemaal deel uitmaakt van iets gro- Les phantomes d’Ismaël FRANKRIJK, 2017 | REGIE wijze flarden van verhalen door elkaar, al had ning een fantoompijn, een pijn zo hevig dat die ters. Als Ivan Dedalus wordt gevraagd hoe- ARNAUD DESPLECHIN | 114 MINUTEN | MET MATHIEU hij ongetwijfeld de ambitie om een en ander zich in de wereld manifesteert? En hadden we veel levens hij eigenlijk heeft, is het ant- AMALRIC, MARION COTILLARD, CHARLOTTE GAINS­ beter op elkaar te laten aansluiten. al gezegd dat Desplechin niet alleen het een- woord ‘net als iedereen, twee of drie’. Dat is BOURG, LOUIS GARREL | DISTRIBUTIE SEPTEMBER | TE Twintig jaar geleden verdween Ismaëls duidige perspectief maar ook de chronologie de stem van Desplechin, de maker die leeft ZIEN VANAF 29 JUNI Mysterious Masterpiece ‘Ik ben het niet die schildert’ Vier eeuwen nadat het werd gemaakt, De deskundigen in de gedegen documentaire houdt het door raadsels omgeven schil- Mysterious Masterpiece staan voor een raad- derij Stilleven met breidel van de zeven- sel hoe dit fotografisch ogende werk tot tiende-eeuwse, rebelse schilder Torren- stand is gekomen: er is geen spoor van olie- tius nog steeds de gemoederen bezig. verf, pigmentbindende eiwitten en kwast- streken te vinden. Maakte hij gebruik van al- De mysterieuze schilder Johannes Torrentius chemie, sissend salpeterzuur, een camera (1589-1644) had een reputatie als ‘verleider obscura? van burgers, bedrieger van het volk, schof- “Alsof het vaag opdoemt uit een eeuwige feerder van vrouwen, een verkwister van zijn duisternis”, zo omschrijft schrijver Nelleke eigen en andermans geld’, zo meldt een ge- Noordervliet het topstuk uit het Rijksmu- schiedenis van Haarlem uit 1754. Deze dandy seum in de film. Constantijn Huygens liet het breed hangen en stond bekend als re- noemde het werk een mirakel, maar ver- MYSTERIOUS MASTERPIECE ligieuze rebel, drinkebroer, provocateur en baasde zich in zijn ongepubliceerde memoi- vrijzinnig denker. Toch ging zijn enige be- res Mijn jeugd ook over de sekte-achtige ta- nier in Enschede, die het gebruikte als deksel terie in stand te houden, een opvallende uit- waarde schilderij, het raadselachtige Stilleven ferelen die zich rondom het fenomeen van een krentenvat. spraak voor een onderzoeker. De brave vorm met breidel uit 1614, over matigheid: doe wa- Torrentius afspeelden, alsof zijn goddeloos- Maarten de Kroon, die eerder met zijn – veel talking heads – had wel wat spannen- ter bij je wijn, toom je verlangens in zoals een heid ook weer tot een soort religieuze cultus broer Pieter-Rim de Kroon de film Hollands der gemogen, maar Torrentius zelf weet vier breidel dat doet bij het paard. en aanbidding leidde. licht maakte, heeft zijn documentaire opge- eeuwen later zijn publiek nog steeds te ver- De schilder omringde zijn werk graag met Torrentius speelde met vuur door ook zet als een kunstthriller, waarbij elke keer leiden met zijn raadsels. mystificaties. Torrentius beweerde dat zijn aanstootgevend erotisch werk te maken en weer een poging wordt gedaan om het mys- schilderijen ‘met andere verf zijn geschil- het geloof belachelijk te maken, wat hem op terie rond het schilderij op te lossen. De res- MARISKA GRAVELAND 11111 derd dan alle andere schilderijen’. Zijn kunst twintig jaar gevangenisstraf kwam te staan. taurateur zit met zijn handen in het haar, en zou pure magie zijn: ‘Ik ben het niet die Zodoende raakte hij in de vergetelheid; zijn het is te prijzen dat hij durft te zeggen dat hij Mysterious Masterpiece NEDERLAND, 2016 | schildert...’ Boven zijn pas voltooide schilde- enige bewaard gebleven schilderij werd pas het gewoonweg niet weet. Hij oppert zelfs REGIE MAARTEN DE KROON | 69 MINUTEN | DISTRI­ rij zou je een ‘zoet gezoem van bijen’ horen. vorige eeuw teruggevonden bij een kruide- dat het misschien maar beter is om het mys- BUTIE GET ORGANIZIZED | TE ZIEN VANAF 1 JUNI

te stellen ligt begraven in de verborgen geschie- Baby Driver denis van de Transformers op aarde. Edgar Wright | Actiedrama van de maker van TE ZIEN VANAF 22 JUNI hele fijne komedies Shaun of the Dead en Hot Fuzz. Nadat hij wordt gedwongen om als vlucht- Winnie chauffeur (‘driver’) voor een lokale crimineel te Pascale Lamche | Volgens de makers is Winnie werken, moet de jonge Baby deelnemen aan een Mandela een van de minst begrepen maar overval die gedoemd is te mislukken. opvallendste machtige vrouwen op het heden- TE ZIEN VANAF 29 JUNI daagse politieke toneel. Haar opkomst en schijnbare ondergang hebben de contouren van Buena Vista Social Club: Adios een tragedie. Lucy Walker | Met de camera reizen we langs de TE ZIEN VANAF 22 JUNI nog levende leden van de legendarische Buena Vista Social Club en gaan we op zoek naar hun Despicable Me 3/Verschrikkelijke Ikke 3 invloed op de onbekende geschiedenis van Cuba. Kyle Balda, Pierre Coffin, Eric Guillon | Gru wist TE ZIEN VANAF 29 JUNI niet dat hij bestond, maar gaat nu dan toch echt kennismaken met zijn tweelingbroer Dru. RONALD ROVERS TE ZIEN VANAF 28 JUNI @RONALDROVERS BUENA VISTA SOCIAL CLUB: ADIOS DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 38

af do 1 jun | Donkeyote vanaf do 29 neExpat Train to Busan zo 11 jun tine zo 11 jun, 20.00 | The Love Witch jun | The Fury of a Patient Man van- 4 Eye Filmmuseum di 6 jun, 21.30 | Mira za 17 jun, 16.45 | af do 8 jun | De keuze van mijn vader IJpromenade 1 | 020-589 1400 | Pink Narcissus do 8 jun, 19.00 | Sa- vanaf do 22 jun | Mountain vanaf do eyefilm.nl | Raadpleeg de website tyricon do 8 jun, 20.00 | Sebastia- 15 jun | My Cousin Rachel vanaf do voor het reguliere programma ne ma 12 jun, 19.30 | Seks, nonnen + 22 jun | Pop Aye vanaf do 29 jun | La Premières Câini vanaf do 21 jun | The Devils zo 4 jun, 19.30 | Tomoko región salvaje vanaf do 15 jun | Sage Daughters of the Dust vanaf do 1 jun Mukaiyama en Japanse erotica 40’ femme vanaf do 22 jun | Souvenir | Donkeyote vanaf do 29 jun | La re- + L’empire des sens (Ai no korîda) vr vanaf do 1 jun | Klassieker Howards gión salvaje (The Untamed) van- 2 jun, 20.00 | Venus in Furs za 17 jun, Agenda End vanaf do 8 jun | Nog te zien À af do 15 jun | Digitale 4K-restaura- 16.30 | Virtual-realityfilm Viens! De Programmagegevens voor de Filmkrant van juli/augustus moe- bras ouverts | Django | Dubbelspel | I ties Howards End vanaf do 8 jun | virtual-realityfilm Viens! is te on- ten vóór vrijdag 23 juni (schriftelijk of per e-mail agenda@ Am Not your Negro | Jonathan | King Manhattan vanaf do 1 jun | Filmpro- dergaan in de speciaal voor de gele- filmkrant.nl) bij de redactie zijn ingeleverd. De Filmkrant is niet of the Belgians | Little Men | Sami gramma bij Martin Scorsese ten- genheid tot slaapkamer omgebouw- verantwoordelijk voor onjuiste vermeldingen of programma- Blood | The Sense of an Ending | Gay toonstelling Films van Scorsese The de garderobe van EYE, op de donder- wijzigingen. De volgende Filmkrant verschijnt op donderdag 6 & Lesbian Night Jonathan ma 19 jun, Age of Innocence zo 11 jun, 15.30 | dagen, vrijdagen en zaterdagen van juli. 21.20 | CineSingle My Cousin Ra- The Aviator vr 23 jun, 15.30 | Brin- 19.00 tot 22.00 tijdens Cinema Ero- chel zo 25 jun, 12.00 | Exhibition on ging Out the Dead ma 5 jun, 19.00 | tica | Spanish Film Festival Belle 20.00 | La tête en friche vr 23 jun, Screen Michaelangelo: Love and De- di 20 jun, 13.00 | Cape Fear za 3 jun, epoque vr 2 jun | Keep an Eye Film- Alkmaar 11.00 en 20.00 ath di 13 jun, 19.00 (met inleiding) 16.30 | vr 14 jun, 21.45 | Casino wo 21 academie Festival vr 23 jun t/m za 1 4 Filmhuis Alkmaar | zo 9 jul, 12.00 | The Curious World jun, 19.30 | The Color of Money di 20 jul | Cinema Concert Die Büchse der Pettemerstraat 3 | 072-520 2022 | of Hieronymus Bosch za 3, di 6 en zo jun, 21.15 | The Departed za 17 jun, Pandora zo 18 jun, 16.00 | The Cat filmhuisalkmaar.nl | Raadpleeg de Alphen a/d Rijn 11 jun | Fraude Film Festival on Tour 11.00 | do 22 jun, 18.45 | Hugo (3D) and The Canary zo 4 jun, 16.00 | EYE website voor het actuele program- 4 Filmhuis Parkvilla Sneak preview van een film of docu ma 12 jun, 21.00 | The King of Come- on Art Cinema Olanda: Wendelien ma Cornelis Geellaan 2 (Park Rijn- over fraude of corruptie do 22 jun, dy wo 14 jun, 19.15 | The Last Temp- van Oldenborgh di 13 jun, 19.15 | Un stroom) | 0172-493 737 | parkvilla. 19.30 - 22.00 | Film met Nagesprek tation of Christ zo 4 jun, 10.45 | The chant d’amour za 3 jun | Manifesto’s Almelo nl/filmhuis/ I, Daniel Blake zo 11 en ma 12 jun Last Waltz zo 25 jun, 21.00 | ma 26 and Film di 20 jun, 19.15 | Was will American Honey wo 21 jun, 20.00 | jun | Raging Bull ma 5 jun, 11.00 | I Am Not Your Ne- das Weib? Das Weib will di 6 jun | Ci- 4 Filmhuis Almelo vr 23 jun, 20.00 | zo 25 jun, 20.00 | Amsterdam Shine a Light vr 9 jun, 14.00 | Shut- nema Egzotik: Early De Palma Night Elisabethhof 4 | Informatie/reser- Bram Fischer do 29 jun, 20.30 | vr ter Island di 6 en ma 19 jun, 16.30 | gro is een belang- Sisters + Obsession vr 9 jun | Eyes- veren 0546-850 264 | filmhuisal- 30 jun, 20.30 | za 1 juli 20.30 | ma 3 4 Cinema De Balie Who’s That Knocking at My Door? za hadow Any Way the Wind Blows za melo.nl | Aanvang: 20.15 juli 20.30 | di 4 juli 13.30 | wo 5 juli Kleine-Gartmanplantsoen 10 | 10 jun, 14.00 | Scorsese kiest Barry rijke film die onge- 17 jun, 21.30 (met inleiding en om Zomerstop 20.30 | Chez Nous di 27 jun, 13.30 | Informatie: 020-553 5151 | Reserve- Lyndon ma 5 jun, 15.15 | I Know Whe- 21.30 muziek van Dollkraut) | Exhi- wo 28 jun, 20.30 | vr 30 jun, 16.00 | ring: 020-553 5100 | debalie.nl re I’m Going di 13 jun, 15.30 | The In- makkelijke vragen bition on Screen Michelangelo: Love Almere zo 30 jun, 20.30 | di 4 juli 20.30 | The Verwacht La Chana vanaf do 1 jun sect Woman wo 21 jun, 16.30 | In- and Death di 13 jun | Day Will Come do 15 jun, 20.30 | za | Daughters of the Dust vanaf do 1 siang vr 16 jun, 14.00 | Memories of stelt, en die eigen- The Gaze Pink Narcissus do 8 jun, 4 /Het nieuwe filmhuis/De 16 jun, 20.30 | zo 17 jun, 20.30 | di 20 jun | De keuze van mijn vader vanaf Underdevelopment (Memorias del 19.00 (met inleiding) nieuwe bibliotheek jun, 13.30 | Lady Macbeth vr 9 jun, do 22 jun | One Track Heart za 3 jun, subdesarollo) ma 3 jun, 13.30 | Paisà lijk vaker bekeken 4 Het Ketelhuis Stadhuisplein 101 | 036-548 6000 | 20.30 | zo 11 jun, 20.30 | di 13 jun, 19.00 | Winnie vanaf do 22 jun | Film vr 2 jun, 14.00 | wo 14 jun, 16.15 | Sal- Westergasfabriekterrein | Pazza- denieuwebibliotheek.nl/hetnieu- 13.30 | wo 14 jun, 20.30 | Magallanes & Gesprek De keuze van mijn vader vatore Giuliano zo 18 jun, 18.45 | zo en in dialoog met nistraat 4 | 020-684 0090 | ketel- wefilmhuis vr 2 jun, 20.30 | ma 5 jun, 20.30 | di za 17 jun, 20.00 25 jun, 21.00 | Openluchtvoorstel- huis.nl 20th Century Women vr 16 jun, 6 jun, 20.30 | Noces do 1 jun, 20.30 4 Filmhuis Cavia ling i.h.k.v. Scorsese kiest Tran- verschillende Premières Broers vanaf do 1 jun | La 19.30 | za 17 jun, 13.00 | di 20 jun, | za 3 jun, 20.30 | zo 4 jun, 20.30 | di Van Hallstraat 52-1 | 020-681 1419 ces (El hal) di 13 jun, 21.00 (locatie: Chana vanaf do 1 jun | Pop Aye van- 19.30 | wo 21 jun, 11.00 | Dubbelspel 6 jun, 13.30 | wo 7 jun, 20.30 | The | filmhuiscavia.nl Park Tolhuistuin, Tolhuisweg 5, Am- groepen gezien en af do 29 jun | Souvenir vanaf do 1 jun vr 23 jun, 19.30 | za 24 jun, 13.00 | di Other Side of Hope vr 16 jun, 20.30 Klassieker Medea do 1 en vr 2 jun, sterdam) | Cinema Erotica 16mm | Sprakeloos vanaf do 15 jun | Ver- 27 jun, 19.30 | wo 28 jun, 11.00 | Lady | ma 19 jun, 20.30 | di 20 jun, 20.30 20.30 | Docu American Anarchist Suspension Filmwerkplaats 30’ + besproken moet schrikkelijke ikke 3 vanaf za 24 jun Macbeth vr 2 jun, 19.30 | za 3 jun, | Their Finest do 8 jun, 20.30 | za 10 do 29 en vr 30 jun, 20.30 | Check it Stagfilm & Blue Movies 30’ + Fore- | Nog te zien King of the Belgians | 13.00 | di 6 jun, 19.30 | wo 7 jun, 11.00 jun, 20.30 | ma 12 jun, 20.30 | di 13 do 8 en vr 9 jun, 20.30 | Contempo- ver Naughty, The Good Old Naugh- worden. Volgens The Sense of an Ending | L’Échap- | The Other Side of Hope vr 9 jun, jun, 20.30 | A United Kingdom do 22 rary Cidade de Deus do 15 en vr 16 ty days 90’ do 1 jun, 19.00 (ope- pée Belle: Cinémathèque Française 19.30 | di 13 jun, 19.30 | wo 14 jun, jun, 20.30 | za 24 jun, 20.30 | zo 25 jun, 20.30 | Special Cinemysticism ningsavond) | Afgrunden + Porn Art James Baldwin César et Rosalie di 20 jun, 19.00 | di 11.00 | Vrijdagavond Special The Ge- jun, 14.30 | ma 26 jun, 20.30 | di 27 za 17 jun, 20.00 | Amsterdamse pre- za 10 jun, 20.15 | Bloot voorop za 17 27 jun, 15.00 | Amsterdam Spanish neral vr 30 jun, 19.30 jun, 20.30 mière The Misandrists vr 23 en za 24 jun, 19.00 | Boogie Nights wo 7 jun, hangt de toe- Film Festival Festival nog t/m za jun, 20.30 19.15 | Café Flesh vr 16 jun, 19.30 | 3 jun | Documentaire Mysterious 4 Cinecenter Cock, Cock.. Who’s There + Craigs- komst van Ameri- Masterpiece di 6 jun, 21.00 | Très Almere Haven Amersfoort Lijnbaansgracht 236 | 020-623 list Allstars do 15 jun, 20.00 | Contes Court International Film Festival zo 4 Corrosia Theater, Expo & Film 4 Filmtheater De Lieve Vrouw 6615 (vanaf 15.45) | cinecenter.nl | immoraux ma 12 jun, 17.00 | Crash ka daarvan af. Ook 11 jun, 14.00 | wo 14 jun, 20.30 | Het Markt 43 | 036-521 5929 | corrosia. Lieve Vrouwestraat 13 | 033‑422 Programmering is onder voorbe- ma 19 jun, 21.00 | Dangerous Liai- Schimmenrijk Filmjournalist Hans nl 6555 | lievevrouw.nl | Programma houd sons vr 9 jun, 17.30 | The Duke of in Nederland valt Beerekamp eert recent overleden Fai bei sogni vr 9 jun, 11.00 en 20.00 wordt wekelijks aangevuld, zie Verwacht The Eagle Huntress van- Burgundy do 1 jun, 22.00 | Eksta- filmpersoonlijkheden met fragmen- | Frantz vr 2 jun, 11.00 en 20.00 | website af do 15 jun | My Cousin Rachel van- se do 1 jun, 15.30 | Heat za 10 jun, er nog een en an- ten en mooie woorden zo 11 jun, 17.00 Moonlight vr 30 jun, 11.00 en 20.00 Premières Broers vanaf do 1 jun | af do 22 jun | Sage femme vanaf do 22.15 | If I Like It, It’s Art – If I Don’t, | Gay Film Night Jonathan di 20 jun, | The Salesman vr 16 jun, 11.00 en Câini vanaf do 22 jun | La Chana van- 22 jun | Souvenir vanaf do 1 jun | Ci- It’s Porn ma 5 jun, 21.15 | The Liber- der onder ogen te 21.15 | za 24 jun, 17.00 | Deutsches Kino Jonathan di 27 jun, 19.30 zien om de toe- 4 Kriterion Roetersstraat 170 | 020‑623 1709 | Filmmystiek komst minder ‘ge- kriterion.nl O.a. verwacht Broers vanaf do 1 jun Wel eens gehoord van het woord dachteloos’ tege- | The Fury of a Patient Man van- cinemysticism? Wie wil weten wat af do 8 jun | La región salvaje van- we eronder moeten verstaan, kan moet te gaan. af do 15 jun op 17 juni in filmhuis Cavia en 18 4 Lab111 juni in MixTree - OT301 terecht. 111123 Arie Biemondstraat 111 | 020-616 Het zal dan onder meer gaan over Patricia Pisters in de 9994 | [email protected] | lab111.nl | Raadpleeg de website voor het de contradictie in het woord cine- Filmkrant mysticism. Die zit erin dat cine reguliere programma (film) zich op de buitenwereld richt 4 The Movies en mystiek naar binnen gekeerde Haarlemmerdijk 161 | 020-638 verstilling is. Probeer die twee za- 6016 | themovies.nl ken maar eens aan elkaar te koppe- O.a. verwacht The Eagle Huntress len! Undergroundfilmkenner Jef- vanaf do 15 jun | Les fantômes d’Is- SUSPIRIA frey Babcock doet het op 17 juni in maël vanaf do 29 jun | The Fury of de lezing Headless cinema: Under- – daar gaan we – ‘een techno-­ piria van Dario Argento is bij hem pen hem om ‘de verbanden te ex- a Patient Man vanaf do 8 jun | My ground blood and its connection to mystieke, metacultfictie is over de niet ver weg. Nog wat namen die ploreren tussen extase, offers, Cousin Rachel vanaf do 22 jun | Sage the stars. Hij vertoont er ook films terugkerende, zichzelf offerende Masciandaro beïnvloeden, en dood, hergeboorte en de neuro-al- femme vanaf do 22 jun en filmfragmenten bij. Ook aan het natuur van leven en kunst’. We waaruit zijn kennis van de middel- chemie van demonische bezeten- 4 Rialto woord komt gastspreker Nicola hadden al zo een vermoeden: de eeuwse (religieuze) literatuur heid, die diep geworteld is in onze Ceintuurbaan 338 | 020‑676 8700 | Masciandaro, specialist in middel- ideeën van filosoof Georges Batail- spreekt: kerkvader Augustinus, technologieën van perceptie.’ Ook rialtofilm.nl eeuwse literatuur. Veel van zijn le over geweld, extase en offers zijn Ignatius van Loyola, de oprichter wat dat betekent, zal hij ongetwij- Premières Câini vanaf do 22 jun | La kennis is terug te vinden in zijn een belangrijke inspiratiebron van de Jezuïten, en de hindoegodin feld uitleggen. Chana vanaf do 1 jun | Mountain van- af do 15 jun | Pop Aye vanaf do 29 jun niet-verfilmde scenario Sacer, dat voor Masciandaro. Maar ook Sur- Chinnamasta. Hun inzichten hel- FILMHUISCAVIA.NL | Through the Wall vanaf do 8 jun | DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 39

ADVERTORIAL Patient Man (Tarde Para La Ira) van- af do 29 jun | The Promise vanaf do af do 8 jun | My Cousin Rachel van- Bergen 15 jun | Sage femme vanaf do 22 jun De wereld maakt muziek af do 22 jun | Pop Aye vanaf do 29 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur | Souvenir vanaf do 1 jun | Nog te zien jun | Sage femme vanaf do 22 jun | Eeuwigelaan 7 | 072-589 6310 | 20th Century Women | Ascent | Auf Een muziekdocumentaire van Mar- kende muziek kan maken op een Arnhem Architectuur Film Festival cinebergen.nl Einmal | Bram Fischer | Dubbelspel griet Jansen | Liefhebbers van mu- westers oor. Kleiburg, de laatste Bijlmerflat | A 0,03 Seconde vr 2 jun, 14.30 | 20th | I Am Not Your Negro | King of the ziek uit alle windstreken staan in Quick Guide To Brutalist Architectu- Century Women za 10 jun, 16.30 | zo Belgians | Lady Macbeth | The Other de schijnwerpers. Geniet van hun 4 Nijmegen MusicMeeting in Park re | That’s Brutal | What If wo 14 jun, 11 jun, 11.00 | Auf Einmal do 15 en zo Side of Hope | Sami Blood | The Sen- muzikale hoogtepunten en luister Brakkenstein | 3, 4 en 5 juni, drie 19.15 | Barbicania (The Barbican) 18 jun, 20.00 | za 17 jun, 16.30 | The se of an Ending | Song to Song | hoe muziek hun leven heeft beïn- keer per dag vr 16 jun, 19.15 | Concrete Love (Die Circle vr 16 en di 20 jun, 20.00 | za 17 Filmcollege Kopstukken Thomas vloed of zelfs veranderd. Met frag- 4 Amsterdam Cineblend Festival Böhms - Architektur Einer Familie) jun, 20.30 | zo 18 jun, 11.00 | El ciu- Vinterberg ma 12 jun, 19.20 | Ro- menten van o.a. de beroemde in Het Ketelhuis | vrijdag 16 juni za 17 jun, 16.00 | Rem za 17 jun, 19.30 dadano ilustre do 1 en di 6 jun, 20.00 yal Opera & Ballet The Dreams (bal- Zuid-Afrikaanse zangeres Miriam 21.00 uur | Literatuurfestival Nieuwe Types | Django za 3 jun, 20.30 | zo 4 jun, let recorded) ma 12 jun, 19.15 | Otello Makeba, de Pakistaanse wereldster 4 Amsterdam FC Hyena Filmhuis Etgar Keret: Based On A True Story 11.00 | ma 5 en wo 7 jun, 20.00 | Dub- (opera live) wo 28 jun, 20.15 | Crac- Nusrat Fateh Ali Khan en de in Noord | dinsdag 20 juni 19.15 uur do 22 jun, 19.30 (met Q&A) | To Stay belspel za 24 jun, 16.30 | zo 25 jun, king the Frame David Lynch – The Belgisch-­Congolese souldiva’s van 4 Tilburg Filmhuis Cinecitta Docu Alive: A Method wo 21 jun, 19.00 | 20.00 | Get Out vr 2 jun, 20.00 | za Art of Life ma 26 jun, 19.15 | Exhibi- Zap Mama. Vrolijke, licht melan- Dinsdag | 20 juni 19.15 uur Velo City Breaking Away + voorfilm: 3 jun, 16.30 | Going in Style zo 4 en tion on Screen Michelangelo: Love cholieke film vol met concertfrag- Velodrool ma 12 jun, 19.00 | O ca- vr 30 jun, 20.00 | ma 5 jun, 14.30 | and Death di 20 jun, 19.30 | Specials minho das nuvens (De weg naar de Hier ben ik vr 23 jun, 20.00 | zo 25 Festen ma 26 jun, 19.20 | Wuthering menten over de indruk die onbe- DEWERELDMAAKTMUZIEK.NL wolken) + voorfilm:Cyclopèdes wo jun, 11.00 | I Am Not Your Negro zo Heights ma 19 jun, 19.20 14 jun, 19.00 | Demarrage zo 11 jun, 11 en di 13 jun, 20.00 | In the Cross- 16.00 (zaalgesprek met de makers) wind zo 18 jun, 15.30 | wo 21 jun, | Les triplettes de Belleville + voor- 20.00 | It Comes at Night vr 9 jun, Bussum film:Le vélo de l’éléphant do 15 jun, 20.00 | Little Men do 8 jun, 20.00 | 4 Filmhuis Bussum 19.00 | Wadjda + voorfilm: Father za 10 jun, 20.30 | Un sac de billes vr 9 Brediusweg 1 | 035-693 8694 | And Daughter di 13 jun, 19.00 | Gel- jun, 14.30 | ma 12 en wo 14 jun, 20.00 filmhuisbussum.nl ders Doek Korte Gelderse films met | Sami Blood vr 16 jun, 14.30 | The Fiona Tan mean- 0,03 Seconde do 1 jun, 20.30 | vr na afloop een gesprek met de ma- Sense of an Ending do 22 en di 27 2 jun, 19.00 | za 3 jun, 16.00 | za 10 kers di 20 jun, 21.00 | Cracking the jun, 20.00 | za 24 jun, 20.30 | zo 25 dert van beeld jun, 19.00 (met nagesprek) | zo 11 Frame David Lynch – The Art Life wo jun, 15.30 | Souvenir vr 23 jun, 14.30 jun, 16.00 | ma 12 jun, 20.00 | As- 28 jun, 19.15 | Exhibition on Screen | ma 26 en wo 28 jun, 20.00 | The naar beeld, van cent vr 16 jun, 16.00 | za 17 jun, 19.00 Michelangelo Love and Death zo 25 Zookeeper’s Wife do 29 jun, 20.00 | ma 19 jun, 20.00 | di 20 jun, 20.00 jun, 16.30 | vr 30 jun, 14.30 | Klassieker Ho- idee naar idee, | Bram Fischer vr 2 jun, 18.45 | za 3 DE WERELD MAAKT MUZIEK wards End zo 11 jun, 15.30 jun, 15.45 | zo 4 jun, 20.00 | ma 5 Assen steeds op zoek jun, 20.00 | wo 7 jun, 20.00 | vr 9 Breda jun, 13.00 en 21.15 | Broers vr 23 jun, Cracking the Frame Jaco wo 7 jun 4 Bioscoop De Nieuwe Kolk naar een nieuwe 15.45 | za 24 jun, 21.15 | zo 25 jun, 4 Filmtheater De Uitkijk Arnhem Weiersstraat 1 | 088-012 8560 | 4 Chassé Cinema 20.30 | di 27 jun, 20.00 | Chez nous Prinsengracht 452 | 020-223 2416 | 4 Focus Filmtheater asserfilmliga.nl | Aanvang: 20.30 Claudius Prinsenlaan 8 | 076-530 connectie, een zo 4 jun, 20.30 | The Circle do 8 jun, uitkijk.nl | Raadpleeg de website Korenmarkt 42 | 026‑442 4283 | After the Storm ma 12 en di 13 jun | 3131 | chasse.nl 20.00 | vr 9 jun, 18.45 | za 10 jun, voor het complete programma focusarnhem.nl The Day Will Come ma 3 en di 4 jul | Premières Broers vanaf do 1 jun | volgende stap. 21.30 | zo 11 jun, 13.30 en 20.30 | wo Requiem for a Dream elke vr, 23.00 | Premières Broers vanaf do 1 jun | Jackie ma 19 en di 20 jun | Paterson Donkeyote vanaf do 29 jun | The Ea- 14 jun, 14.30 | vr 16 jun, 18.45 | za 17 Seven Samurai elke zo, 21.00 Câini (Dogs) vanaf do 22 jun | La ma 10 en di 11 jul | Réparer les vivants gle Huntress vanaf do 15 jun | Hol- Een beetje zoals jun, 16.00 en 21.15 | wo 21 jun, 20.30 4 Zuid-Afrikahuis Chana vanaf do 1 jun | Donkeyote ma 5 en di 6 jun | The Student ma 26 landse duisternis: Cold Case Tor- | vr 23 jun, 18.45 | za 24 jun, 13.00 Keizersgracht 141-C | 020-624 vanaf do 29 jun | The Eagle Huntress en di 27 jun rentius vanaf do 1 jun | De keuze van Hiroshi zijn tocht | zo 25 jun, 20.00 | vr 30 jun, 13.00 9318 | Reserveren: evenementen@ vanaf do 15 jun | Les fantômes d’Is- mijn vader vanaf do 22 jun | Moun- en 21.30 | Django vr 2 jun, 13.00 en zuidafrikahuis.nl | zuidafrikahuis. maël vanaf do 29 jun | The Fury Of A tain vanaf do 15 jun | Pop Aye van- naar de top van de 21.30 | za 3 jun, 13.00 en 21.15 | ma nl 5 jun, 15.45 | vr 9 jun, 16.00 | za 10 Films i.h.k.v. Spannende Boeken On the Banks of the Tigris - The Fuji omschrijft: jun, 16.00 | zo 11 jun, 11.00 | wo 14 jun, Week Die Ballade van Robbie de Wee Hidden Story of Iraqi Music 20.30 | The Grown-Ups do 29 jun, di 20 jun, 19.30 | Die Laaste Tango Cineblend Festival (Marsha Emerman, 2015) vertelt de tastend en zoe- 20.30 | I Am Not Your Negro vr 2 jun, do 15 jun, 19.30 | Jakhalsdans di 13 onbekende geschiedenis van de 13.30 en 21.15 | za 3 jun, 19.00 | ma jun, 19.30 | Jagveld do 22 jun, 19.30 Hetzelfde festival maar met een over Scorsese in EYE. traditionele Iraakse Maqam-mu- kend maar toch 5 jun, 20.30 | di 6 jun, 20.00 | do 8 (première) nieuwe naam: het Beeld voor Beeld Ook te zien (in het Ketelhuis) is ziek. De film is te zien in Jungle jun, 20.30 | vr 9 jun, 19.00 | zo 11 jun, Festival, dat vanaf 1989 bestaat, de nieuwste film van Bob Entrop, Amsterdam. Over een circus, maar doelgericht. De 16.15 | King of the Belgians vr 16 jun, Apeldoorn heet voortaan Cineblend Festival. die, het zal weinigen verrassen, geen gewoon circus, gaat Circus 13.00 en 21.30 | zo 18 jun, 13.30 | ma In de beginjaren omschreef het over de Sinti- en Roma-cultuur Without Borders – The Story of film doet zijn titel 19 jun, 20.30 | wo 21 jun, 14.30 | vr 23 4 Filmtheater/Podium Gigant zichzelf als visueel antropologisch gaat, want daar maakt Entrop al Artcirq and Kalabante (Susan Gray, jun, 13.30 en 21.30 | za 24 jun, 19.00 | Nieuwstraat 377 | 055‑521 6346 | festival, maar door de veranderin- jaren films over. ZijnGedeelde trots 2015) ). De documentaire volgt recht: Ascent is zo 25 jun, 13.30 | wo 28 jun, 14.45 | vr gigant.nl gen in het denken over mondiale portretteert drie vrouwen uit de twee acrobaten, de één uit het Ca- 30 jun, 16.00 en 19.00 | Lion zo 4 jun, Aloys do 1 t/m wo 7 jun | Anne en culturen noemt het zich nu een Roma- en Sinti-cultuur die een nadese Noordpoolgebied, de ander zelf ook een be- 15.45 | wo 7 jun, 20.30 | wo 14 jun, Jean-Paul: Onze wereld di 27 jun ‘filmfestival over culturele diversi- weg zoeken naar vrijheid en zelf- uit West-Afrikaans Guinee, die 20.00 | zo 18 jun, 16.00 | za 24 jun, (met Q&A met regisseur) | Broers do teit’. Het festival vindt van 13 t/m standigheid. In Muziek op de vlucht met hun circusoptredens de ar- klimming. 15.45 | wo 28 jun, 20.30 | Little Men 29 en vr 30 jun | La Chana zo 4, di 6 24 juni op vier Amsterdamse loca- (te zien in Jungle Amsterdam) on- moede, uitbuiting en wanhoop in do 22 jun, 20.30 | vr 23 jun, 19.00 | & wo 7 jun | The Circle do 29 en vr 30 ties plaats: de Tolhuistuin, Het Ke- derzoekt Frans Bromet hoe muziek hun geboortegebied onder de aan- 11111 za 24 jun, 13.30 en 18.45 | ma 26 jun, jun | El ciudadano ilustre do 8 t/m telhuis, Pakhuis De Zwijger en Jun- de wanhoop en heimwee versterkt dacht brengen. Je kunt het politiek Joost Broeren-Huitenga in de 20.30 | Mountain do 15 jun, 20.30 | wo 14 jun | Demain tout commen- vr 16 jun, 19.00 | za 17 jun, 21.30 | zo gle Amsterdam. Op het program- of verzacht van vluchtelingen in circus noemen, maar menselijke Filmkrant ce zo 4 en ma 5 jun | Django do 1 t/m ma, dat in het teken staat van in- het inmiddels ontruimde vluchte- betrokkenheid is een betere term. 18 jun, 20.30 | Sami Blood vr 9 jun, wo 7 jun | Dubbelspel do 8 t/m wo 21 15.45 en 21.30 | za 10 jun, 13.00 en clusie en uitsluiting, staan docu- lingenkamp in Calais. SAVAN.NL/CINEBLEND jun | Hier ben ik di 6 en di 13 jun | King mentaires over uiteenlopende 21.15 | vr 16 jun, 15.45 en 21.15 | za 17 of the Belgians do 22 t/m wo 28 jun (sub)culturen. Na veel films zijn er jun, 13.00 en 18.45 | di 20 jun, 14.15 | Lion do 1 t/m zo 25 jun | Mountain nagesprekken. Ook zijn er muzie- | The Sense of an Ending do 22 jun, do 15 t/m wo 21 jun | My Cousin Ra- koptredens op het festival. 20.00 | vr 23 jun, 13.00 en 21.15 | zo chel do 22 t/m vr 30 jun (ma 26 met Het volledige programma, dat 25 jun, 16.00 | ma 26 jun, 20.00 | nabespreking) | Mysterious Master- wordt geselecteerd uit ruim zes- wo 28 jun, 20.00 | do 29 jun, 20.00 piece zo 11 & wo 14 jun | Un sac de bil- honderd films, staat op dit mo- | vr 30 jun, 15.45 en 21.15 | Souve- les do 15 t/m wo 21 juni | Sage fem- ment van schrijven nog niet vast, nir do 15 jun, 20.00 | vr 16 jun, 13.30 me do 22 t/m vr 30 jun | Sami Blood maar een aantal titels zijn bekend. | za 17 jun, 13.30 | zo 18 jun, 20.00 | do 1 t/m wo 14 jun (ma 12 met nabe- Waaronder Trances (Ahmed el di 20 jun, 14.00 | vr 23 jun, 16.00 | spreking) | The Sense of an Ending Maanouni, 1981) buiten in de Tol- za 24 jun, 21.30 | zo 25 jun, 13.00 | do 8 t/m wo 21 jun | Souvenir do 22 huistuin. De documentaire is een wo 28 jun, 14.30 | The Teacher vr 30 t/m vr 30 jun | Sprakeloos do 29 en fly-on-the-wall portret van de jun, 13.30 en 18.45 | Their Finest do 1 vr 30 jun | The Teacher do 15 t/m wo band Nass el Ghiwane, die in de ja- jun, 20.00 | vr 2 jun, 15.45 | za 3 jun, 21 juni | Film gemist! Lady Macbeth ren zeventig The Rolling Stones 18.45 | wo 7 jun, 14.30 | vr 9 jun, 13.15 elke ma in jun | Ontbijt & Film zo 25 van Marokko werden genoemd. De | za 10 jun, 18.45 | zo 11 jun, 20.00 | jun met: My Cousin Rachel | Souve- film was de eerste die gerestau- di 13 jun, 20.00 | Voir du pays vr 2 nir | Viceroy’s House (voorpremière) reerd werd door Martin Scorseses jun, 16.00 | za 3 jun, 21.30 | ma 5 jun, | Filmkrant.Live King of the Belgians World Cinema Project en draait in 16.00 | Klassieker Howards End zo do 22 jun | Exhibition on Screen Mi- het kader van de tentoonstelling CIRCUS WITHOUT BORDERS 18 jun, 15.15 | ma 19 jun, 14.00 | wo chaelangelo zo 25 en di 27 jun 21 jun, 20.00 | Special 0,03 Secon- DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 40

Patient Man vanaf do 8 jun | Moun- Riviervismarkt 5 | 070-345 9090 | Roofkunst uit WOII zo 18 jun | Goud- do 1, za 3, di 6 en zo 11 jun, 20.30 | tain vanaf do 15 jun | Souvenir vanaf nutshuis.nl stikker, erfenis op drift zo 2 jul | Die di 6 jun, 14.00 | vr 9 jun, 16.00 | The do 1 jun | Sprakeloos vanaf do 15 jun Blow Out wo 7 jun, 20.00 | 19th Très Grosze Parade zo 4 jun | IJsselbiën- Other Side of Hope vr 9, ma 12 en zo Court International Film Festival nale Ascent ma 3 jul (met inleiding + 18 jun, 20.30 | za 10 jun, 15.00 | di 13 Den Haag Korte films van max. 4 minuten wo Q&A Fiona Tan) | Klassieker Howards jun, 10.00 | vr 16 jun, 16.00 | Their Fi- De Filmkrant verzorgt elke 14 jun, 20.00 (tijdens de voorstelling End vanaf do 8 jun | Sneak Preview nest do 15, za 17, di 20, vr 23 en ma maand introducties, lezin- 4 Filmhuis Den Haag wordt het publiek uitgenodigd de in- di 13 jun, 20.30 26 jun, 20.30 | di 20 jun, 14.00 | za gen en Q&A’s in de filmthea- Spui 191 | 070‑365 6030/345 9900 ternationale competitie te beoorde- 24 jun, 15.00 | di 27 jun, 10.00 | Uni- ters. | Programma is onder voorbehoud, len en mee te beslissen welke film de ted Kingdom do 8, za 10, di 13, vr 16, raadpleeg ook de website | filmhuis- beste is van dit jaar) Diemen ma 19 en zo 25 jun, 20.30 | di 13 jun, 4 Amsterdam | Cinecenter denhaag.nl 4 Filmtheater De Omval 14.00 | za 17 jun, 15.00 | di 20 jun, œ Souvenir & Isabelle Huppert | Premières Broers vanaf do 1 jun Den Helder Ouddiemerlaan 104 | 020-600 10.00 | vr 23 jun, 16.00 | Voir du Pays 2 juni, 21.00 uur | Intro in het kader | Câini vanaf do 22 jun | La Cha- 1897 | theaterdeomval.nl vr 2 jun, 16.00 | zo 4 jun, 20.30 van Cinemore door Ronald Rovers na vanaf do 1 jun | Donkeyote van- 4 Cinema Zevenskoop 20th Century Women do 8 jun, 4 Amsterdam | Spanish af do 29 jun | Les fantomes d’Ismael Julianaplein 43 | 0223‑610 941 | 20.00 | di 13 jun, 14.00 en 20.00 | Dordrecht Filmfestival, Tuschinski vanaf do 29 jun | The Fury of a Pa- http://cinemazevenskoop.wix. The Happiest Day in the Life of Olli œ Pieles | 2 juni, 21.00 uur | Q&A tient Man vanaf do 8 jun | De keu- com/recent | Aanvang: 20.30 Mäki do 15 jun, 20.00 | di 20 jun, 4 Cinema The Movies door Sasja Koetsier ze van mijn vader vanaf do 22 jun | Django do 29 jun t/m ma 3 jul | The 14.00 en 20.00 | I Am Not Your Negro Nieuwstraat 60-62 | Info & reser- œ El Bar | 4 juni, 20.30 uur | Q&A Mountain vanaf do 15 jun | Myste- Grown-Ups di 6 jun | The Lost City of do 27 jun, 20.00 | di 27 jun, 14.00 en veren: 078-720 0777 (vanaf 11.00) | door Laura van Zuylen rious Masterpiece vanaf do 1 jun | Z do 1 t/m ma 5 jun | Un sac de billes 20.00 | The Other Side of Hope do 1 themoviesdordrecht.nl | Raadpleeg 4 Apeldoorn | Gigant Pop aye vanaf do 29 jun | La región do 15 t/m ma 19 jun | Their Finest do jun, 20.00 | di 6 jun, 14.00 en 20.00 de website voor het actuele pro- œ King of the Belgians | 22 juni, salvaje vanaf do 15 jun | Sage fem- 8 t/m ma 12 jun | Voir du Pays do 22 gramma 19.30 uur | Gerlinda Heywegen me vanaf do 22 jun | Souvenir van- t/m ma 26 jun Doesburg 4 Haarlem | Filmschuur af do 1 jun | Paard @ Filmhuis Den Drachten œ Howards End | 12 juni, 19.30 uur Haag Industrial Soundtrack for the Deventer 4 Filmhuis Doesburg | Inleiding door Laura van Zuylen Urban Decay do 1 jun, 22.00 | Tong Het Arsenaal 1309, Kloosterstraat 4 Schouwburg De Lawei œ Mountain | 17 juni, 17.15 uur | In- Tong Fair Jaji - Lotgenoten za 3 en di 4 Filmhuis De Keizer 15 | 0313‑482 336 | filmhuis-does- Karsten is een Laweiplein 1 | lawei.nl/film | Reser- tro door Omar Larabi 6 jun (met Q&A en Pop Jawa songs) Keizerstraat 78 | 0570‑618 822 | burg.nl | veer via de website of bel 0512 335 œ Câini | 24 juni, 16.30 uur | Intro | Gay Film Night Jonathan zo 4 jun | filmhuisdekeizer.nl Zomerstop man die je afwis- 050 door Ronald Rovers Filmfocus King of the Belgians di 6 Premières Donkeyote vanaf do 29 Hier ben ik do 1 en vr 2 jun, 20.30 | jun, 19.30 | Haagse Filmmakers In- jun | Mountain vanaf do 15 jun | My Doetinchem selend als slacht- Lion za 3 jun, 20.30 | Manchester Voor meer informatie en side the mind of Favela Funk vr 9 jun Cousin Rachel vanaf do 22 jun | The by the Sea za 10 jun, 20.30 | Song to | Mysterious Masterpiece vr 2 jun | Promise vanaf do 15 jun | Sage fem- 4 Filmhuis/Gruitpoort Song do 8 jun, 20.30 | Souvenir vr 9 boekingen FILMKRANT.NL/ offer en dader FILMKRANTLIVE Cine Premiere Sage femme zo 11 jun, me vanaf do 22 jun | Souvenir van- Hofstraat 2 | 0314-340 943 | gruit- jun, 20.30 21.30 | Surf Film Nacht This Time af do 1 jun | Sprakeloos vanaf do 15 poort.nl kunt zien. Hij Tomorrow do 15 jun, 21.30 | Bui- jun | Nog te zien Dubbelspel | King of 0,03 seconden do 29 jun en zo 2 jul, Eindhoven tenbios: I Love Hiphop Mr Probz - the Belgians | Sense of an Ending | 20.30 | vr 30 jun, 16.00 | 20th Cen- werkt zich steeds de za 10 jun, 19.00 (met nagesprek Against the Stream vr 23 jun | Exhi- Weekfilms Aloys + In the Crosswind tury Women do 22 jun, za 24 jun, vr 4 Plaza Futura/Natlab met topzwemmer Ferry Weertman) bition on Screen Michelangelo: Love in de week van do 8 t/m wo 14 jun | 30 jun en ma 3 jul, 20.30 | di 27 jun, verder in de nes- Kastanjelaan 500 | 040‑294 6848 | | Exhibition on Screen The Artist’s and Death za 17 en zo 25 jun | Border Verwacht Broers | Câini | The Fury 14.00 | za 1 jul, 15.00 | di 4 jul, 10.00 | natlab.nl | Raadpleeg de website Garden zo 11 jun, 11.15 | ma 12 jun, Sessions Festival wo 28 t/m vr 30 of a Patient Man | Little Men | The Bram Fischer vr 2 en ma 5 jun, 20.30 ten, maar zou daar voor het volledige programma 20.30 | Sneak Preview Elke di, 20.30 jun | Grunberg Kiest… Scarface wo 5 Lost City of Z | Quality Time | Song to | za 3 jun, 15.00 | di 6 jun, 10.00 | De- Broers vanaf do 1 jun | La Chana van- jul, 19.30 (met nagesprek) Song | Films i.h.k.v. tentoonstelling main tout commence za 1 en di 4 jul, weleens voor be- af do 1 jun | Sage Femme vanaf do 22 Capelle a/d IJssel 4 Nutshuis Roofkunst De Claim, Zoektocht naar 20.30 | di 4 jul, 14.00 | Lady Macbeth jun | Souvenir vanaf do 1 jun | Spra- loond kunnen keloos vanaf do 15 jun | Winnie van- 4 Isalatheater af do 22 jun Stadsplein 5 | 010-458 6300 | isa- worden — een cy- 4 Filmhuis De Zwarte Doos latheater.nl | Aanvang: 20.00 TU/e terrein | 040-247 5348 of Zomerstop nische boodschap 040-2474900 (ma t/m wo) | de- zwartedoos.nl in een film die het T2 Trainspotting di 6 en wo 7 jun, Delft 20.00 4 Filmhuis Lumen morele drijfzand Doelenplein 5 | 015‑214 0226 | film- Emmen huis-lumen.nl | Raadpleeg de web- in deze onrecht- site voor de exacte data en tijden 4 Filmhuis Emmen Première Broers vanaf do 1 jun | vaardige wereld Westeinde 70 | 0591-668 250 | Weekfilms Aloys in de week van do 1 filmhuisemmen.nl jun en wo 7 jun | El ciudadano ilust- met een tikje af- After the Storm ma 12 jun, 20.15 | wo re in de week van do 22 jun en wo 28 14 jun, 19.00 | American Honey ma jun | Mountain in de week van do 15 standelijke blik 5 jun, 20.15 | Home di 6 jun, 19.00 | jun en wo 21 jun | Oscuro animal in wo 7 jun, 19.00 | The Islands and the de week van do 22 jun en wo 28 jun verkent. Waves di 13 jun, 19.00 | Magallanes | Eenmalig Ascent do 15 jun | Tech- LES TRIPLETTES DE BELLEVILLE ma 19 jun, 20.15 | wo 21 jun, 19.00 | nology for Life filmfestival (bij alle dom voor zich uit proberen te 11111 Train to Busan di 20 jun, 19.00 | Voir films sprekers aanwezig)2001 A schuiven. Moeilijk voorstelbaar in Mariska Graveland over Auf du Pays ma 26 jun, 20.15 | wo 28 Space Odyssey do 8 jun, 20.00 (ope- Fietsfilmfestival jun, 19.00 | Waiting for Giraffes di 27 Nederland dat er een land is waar Einmal in de Filmkrant ningsavond) | Arrival di 13 jun, 19.45 meisjes en volwassen vrouwen niet jun, 19.00 | Her zo 11 jun, 19.15 | The Martian Bijna zomer, dus Tour de France. tival interessant, omdat in de films mogen fietsen. Inderdaad: Saoe- ma 12 jun, 19.45 | Solaris wo 14 jun, Dit jaar van 1 t/m 23 juli. Fijn voor in het programma wel wordt ge- di-Arabië. De Saoedische Haifaa Enschede 19.30 | Soylent Green za 10 jun, 19.30 fietsverkopers, want er zijn altijd fietst, maar ze over iets anders Al-Mansour maakte er vijf jaar ge- | WALL-E za 10 jun, 14.30 | Young veel mannen, en minder vrouwen, gaan. In het in 1980 met Oscars en leden met Wadjda een aandoenlij- 4 Concordia Film Theater Frankenstein vr 9 jun, 16.30 | Sneak die Dumoulin of een andere fiets- Golden Globes bekroonde Brea- ke film over, waarin een meisje al- Expositie Preview Elke zo | What next: Uto- held willen zijn. Ze trekken er ’s king Away (Peter Yates) slaat de les op alles zet om te kunnen fiet- Oude Markt 15 | 053-430 0999 | pia? Ex_Machina do 1 jun (met le- avonds en in de weekenden in adoratie van een Amerikaanse tie- sen. Natuurlijk ontbreekt in het concordia.nl | Raadpleeg de website zing) | Klassieker Howards End ma ploegjes op uit om fietspaden on- ner voor het Italiaanse wielerteam programma ook niet de geweldige voor het actuele programma 19 jun | Deutsches Kino Jonathan veilig te maken. Weten zeker niet zo door dat hij zich als Italiaan gaat animatiefilmLes triplettes de Bel- do 22 jun dat je ook zittend in een luie bio- gedragen. Het meisje op wie hij leville (Sylvain Chomet, 2003). Goes scoopstoel van fietsen kunt genie- verliefd is maakt hij wijs dat hij een Vergezocht, een oma die met drie Den Bosch ten. Er is goed nieuws voor de Italiaanse student is. In O caminho zingende dames op zoek gaat naar 4 ’t Beest fietsfanaten: ze kunnen zich tij- das nuvens (‘De weg naar de wol- haar gekidnapte fietsende klein- Beestenmarkt 3 | 0113‑228 142 | 4 Verkadefabriek dens de Tour de France gewoon suf ken’, Vicente Amorin, 2003) fietst zoon, die van Europa in Amerika tbeest.nl | Aanvang: 20.30 Boschdijkstraat 45 | 073-681 8160 | blijven fietsen, maar van 9 t/m 15 een man met zijn gezin ruim 3000 terecht komt? Helemaal niet, de Denial do 1, vr 2 en wo 7 jun | Djan- verkadefabriek.nl juni bij het Velo City Fietsfilmfes- kilometer in Brazilië om een baan film is even logisch als het werk go do 15 en ma 19 jun | Gimme Dan- Verwacht Broers vanaf do 1 jun | La tival in het Focus Filmtheater in te vinden. Ook in de documentaire van Chomets grote voorbeeld Jac- ger di 6 en wo 7 jun | Jackie vr 9, za 10 Chana vanaf do 1 jun | My Cousin Ra- Arnhem en Lux in Nijmegen alvast Demarrage (Arno Kranenborg, ques Tati. en wo 14 jun | The Red Turtle do 29 chel vanaf do 22 jun | Donkeyote in de stemming komen. Maar ook 2017) wordt stevig gefietst. De film jun | Spirited Away di 27 jun | To Stay vanaf do 29 jun | The Eagle Huntress Alive do 8 en di 13 jun | Their Finest voor mensen die niet van zo hard volgt een groepje oude mannen die LUX-NIJMEGEN.NL vanaf do 15 jun | Les fantômes d’Is- vr 16, di 20 en wo 21 jun | The Wind mogelijk fietsen houden is het fes- met lange fietstochten de ouder- FOCUSARNHEM.NL maël vanaf do 29 jun | The Fury of a Rises wo 28 jun DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 41

girl op die na het overlijden van Sprakeloos (Hilde Van Mieghem). agora-lelystad.nl | Aanvang: 20.15 haar ex plotseling voor haar zesja- Wel een première is de zes keer 25 Verwacht Transformers: The Last Belgisch Filmfestival rige kind moet zorgen. De zes ove- minuten durende tv-serie Clinch King do 22 jun | Verschrikkelijke ikke rige films zijn geen premières. Het (Herwig Ilegems). Daarin belanden 3 wo 28 jun Beter een goede buur dan een verre tens, poëtische en sensueel’) is zijn Souvenir (Bafo Defurne), King steeds dezelfde drie personages in vriend. Dat geldt ook in de filmwe- deze krant over Le passé devant of the Belgians (Jessica Woodworth pijnlijke situaties, met als gevolg Leusden reld, dus is het zinvol om te weten nous van Nathalie Teirlinck. Het en Peter Brosens), Le Ciel Flamand tragikomische verwikkelingen. wat er zoal aan films in België wor- drama, dat ook nog niet in Neder- (Peter Monsaert), Home (Fien 4 De Filmtuin den gemaakt. Een goed overzicht is land was te zien, voert een escort- Troch), Raw (Julia Ducournau) en BELGISCHFILMFESTIVAL.NL De Smidse 1b | 033-495 3107 | de- te zien op alweer de vierde editie tuininleusden.nl | Vertoning van van het Belgisch Filmfestival, dat sept t/m mei met medewerking van de VPRO Zomerstop van 8 t/m 11 juni in het Louis Hart- looper Complex wordt gehouden. Lisse Te zien zijn acht speelfilms en een tv-serie uit Wallonië én Vlaande- 4 Filmhuis Lisse – Floralis-Huis ren, want de taalstrijd speelt op van Cultuur het festival geen rol. Jammer dat Floralisplein 69 | 0252‑213 458 | zes van de acht films al in Neder- filmhuis-lisse.nl land te zien waren of nu te zien Hidden Figures di 6 jun, 20.00 | Mein zijn, zodat het festival vooral han- Blind Date mit dem Leben di 13 jun, dig is voor iedereen die films wil 20.00 inhalen. Het festival opent met My First Highway, dat wel een Neder- Maastricht landse première is. In de de- buutfilm van Kevin Meul loopt een 4 Lumière Cinema liefdesverhouding van twee tieners De problemen van Bassin 88 | 043‑321 4080 | lumiere. op vakantie in Spanje danig uit de nl hand. De Vlaamse krant De Morgen de personages lij- Auf Einmal vanaf do 8 jun | The oordeelde: ‘een debuut om u tegen Bleeder vanaf do 8 jun | Broers van- te zeggen’. Al even jubelend (‘in- LE PASSÉ DEVANT NOUS ken minder ur- af do 1 jun | Caini (Dogs) vanaf do 22 jun | La Chana vanaf do 1 jun | My gent, waardoor Cousin Rachel vanaf do 22 jun | In Gouda met regisseur Thomas Koolhaas) | Aloys zo 18 jun, 14.00 | ma 19 jun, L’économie di couple di 20 en ma The Crosswind vanaf do 1 jun | Don- 4 RKZ Bios 20.00 | The Happiest Days in the 26 jun | La tierra y la sombra di 6 en hun zoektocht iets keyote vanaf do 29 jun | Dubbelspel 4 Filmhuis Emmastraat 15-s101 | 050‑526 Life of Olli Mäki ma 3 jul, 20.00 | ma 12 jun vanaf do 1 jun | The Fury Of a Patient Lethmaetstraat 45 | 0182‑522 200 | 2482 | rkzbios.nl | Aanvang: 20.30 Home do 29, vr 30 jun en za 1 jul, triviaals krijgt. vanaf do 8 jun | Howards End vanaf filmhuisgouda.nl Exprmntl za 3 jun, 20.30 | In the 20.00 | Lady Macbeth vr 9, za 10 en Hoorn do 8 jun | King Of The Belgians van- 20th Century Women do 1, zo 4, ma Crosswind za 10 en ma 12 jun, 20.30 ma 12 jun, 20.00 | zo 11 jun, 14.00 Daarom vloeit Ter- af do 1 jun | Mountain vanaf do 15 jun 12 en di 20 jun, 20.30 | za 3 jun, 18.30 | Morf ma 5 jun, 20.30 | A Quest for | Noces za 3 jun, 20.00 | ma 5 jun, 4 Cinema Oostereiland | The Promise vanaf do 15 jun | Sage | di 6 jun, 14.00 | vr 9 jun, 15.30 | vr 16 Meaning ma 26 jun, 20.30 | Raw za 14.00 | Verdwijnen do15 t/m za 17 Krententuin 25 | 0229-232 296 | rence Malicks po- Femme vanaf do 22 jun | Sence Of An jun, 21.45 | El ciudadano ilustre za 1 17 en ma 19 jun, 20.30 | Rockumen- jun, 20.00 (15 jun met Q&A) | Voir du cinemaoostereiland.nl | Aanvang: Ending vanaf do 1 jun | Souvenir van- jul, 21.15 | di 4 jul, 20.30 | Django vr tary Grunn za 24 jun, 20.30 Pays ma 26 jun, 20.00 | Waldstille 20.30 | Raadpleeg de website voor ëtische voice-­ af do 1 jun | Sprakeloos vanaf do 15 2 jun, 15.30 | zo 4 jun, 11.00 | di 6, zo do 8 jun, 20.00 het actuele programma jun | Specials David Lynch – The Art 11, wo 14 en do 29 jun, 20.30 | vr 9 en Haarlem over – het visite- Life wo 14 jun, 19.00 | Hier Ben ik zo vr 30 jun, 21.45 | Glory vr 2 jun, 19.00 Helmond Houten 4 jun, 13.30 | di 6 en wo 7 jun, 19.00 | za 3 jun, 21.15 | za 10 jun, 18.30 | di 4 Filmschuur kaartje van deze | Mysterious Masterpiece di 13 jun, 13 jun, 20.30 | In the Crosswind do Lange Begijnestraat 9 | 023-517 4 De Cacaofabriek 4 Film Aan de Slinger 19.00 | Gay Film Night Jonathan wo 22, ma 26 en wo 28 jun, 20.30 | Litt- 3910 | filmschuur.nl Cacaokade 1 | 0492‑529 009 (di De Slinger 40 | 030-635 1024 | regisseur – ook 7 jun, 19.00 | Exibitions on Screen le Men za 1 jul, 18.30 | ma 3 jul, 20.30 La Chana za 3 en wo 7 jun, 17.15 | t/m do van 9.00 tot 17.00) | cacao- filmaandeslinger.nl | Aanvang: Michelangelo – Love & Death wo 14 | Sami Blood vr 16, 19.00 | zo 18 jun, Mysterious Masterpiece zo 11 jun, fabriek.nl/film | Raadpleeg de 20.30 minder. Daar zit en wo 21 jun, 19.00 | zo 18 en zo 25 11.00 | di 20 jun, 14.00 | vr 23 jun, 14.00 | Klassieker Howards End website voor het reguliere program- 20th Century Woman do 22 en vr 23 jun, 12.00 15.30 | za 24 jun, 18.30 | di 27 jun, ma 12 jun, 19.30 | ma 19 jun, 19.00 | ma jun | Bram Fischer do 8 en vr 9 jun | het probleem: de 20.30 | The Sense of an Ending vr Exhibition on Screen Michelangelo: The Circle do 29 en vr 30 jun | Djan- Middelburg 23 jun, 19.00 | za 24 jun, 21.15 | zo 25 Love and Death zo 18 jun, 14.00 | Do- go di 27 jun | Down to EarthADVERTORIAL di 6 jun afgezwakte in- jun, 11.00 | di 27 jun, 14.00 | vr 30 jun, cumentaire David Lynch - The Art of Hengelo | Get Out di 13 jun | Hier ben ik zo 11 4 Cinema Middelburg 15.30 | Song to Song do 15, ma 19 en Life zo 25 jun, 14.15 4 Filmhuis Hengelo jun, 14.00 | Lady Macbeth do 1 en vr 2 houd lijkt afbreuk Achter de Houttuinen 30 | 0118‑613 zo 25 jun, 20.30 | za 17 jun, 21.15 | vr Beursstr 44 | 074-255 6789 | film- jun | The Other Side of Hope di 20 jun 482 | cinemamiddelburg.nl 23 jun, 21.45 | vr 30 jun, 19.00 | The huishengelo.nl | Their Finest do 15 en vr 16 jun | Bui- te doen aan Ma- 20th Century women vr 23 jun, 19.0 Teacher zo 2 jul en wo 5 jul, 20.30 | Hardenberg Zomerstop tenbioscoop Demain tout commen- 0| zo 25 jun, 15.00 | di 27 jun, 20.00 | A United Kingdom do 8, zo 18 en wo 4 Filmhuis Hardenberg ce za 24 jun, 22.30 | La La Land za 10 licks unieke film- do 29 jun, 20.00 | za 1 jul, 19.00 | ma 21 jun, 20.30 | vr 9 jun, 19.00 | zo 11 Badhuisplein 3 | 0523-280 353 | Hilversum jun, 22.30 | Perfetti Sconosciuti za 3 jul, 14.00 | Aloys vr 2 jun, 21.30 | za jun, 11.00 | di 13 jun, 14.00 | vr 16 jun, filmhuishardenberg.nl | Aanvang: 1 jul, 22.30 stijl. 3 jun, 21.30 | wo 7 jun, 20.00 | Djan- 15.30 | za 17 jun, 18.30 | Waldstille vr 20.00 4 Filmtheater go za 17 jun, 17.30 | zo 18 jun, 16.00 2 jun, 21.45 | ma 5 en wo 7 jun, 20.30 Zomerstop Herenplein 5 | 035‑623 5466 | Kampen 111231 | Down to Earth do 1 jun, 15.30 | vr 2 | za 10 jun, 21.15 filmtheaterhilversum.nl | Raad- Hugo Emmerzael over Song jun, 15.00 | di 6 jun, 20.00 | wo 7 jun, pleeg de website voor aanvangstij- 4 Filmhuis 14.00 | Howards End do 8 jun, 20.00 Harderwijk den Burgwal 84 | Reserveren via website to Song in de Filmkrant | zo 11 jun, 15.00 | Keep on Keepin’On Groningen 4 Filmhuis Harderwijk/ Verwacht o.v.b. The Big Sick van- | filmhuiskampen.nl | Aanvang: vr 16 jun, 18.30 | vr 16 jun, 21.30 | za 4 Groninger Forum Catharinakapel af do 1 jun | Broers vanaf do 1 jun | 20.30, zondagfilm: 16.00 17 jun, 20.00 | zo 18 jun, 14.30 | Lady Hereplein 73 | 050-312 0433 | gro- Klooster 1 | 0341-419 500 | film- La Chana vanaf vr 2 jun | The Eagle Zomerstop Macbeth vr 23 jun, 21.30 | za 24 jun ningerforum.nl | Raadpleeg de huisharderwijk.nl | Aanvang: 20.15 Huntress vanaf do 15 jun | Les fantô- 21.30 | ma 26 jun 14.00 | vr 30 jun website voor exacte data en aan- Zomerstop mes d’Ismaël vanaf ma 26 jun | Just 21.30 | zo 2 jul, 15.00 | di 4 jun, 20.00 vangstijden Like Our Parents vanaf do 1 jun | Le- Leeuwarden | Lion do 1 jun, 20.00 | za 3 jun, 19.00 Premières Alone in Berlin vanaf do viathan vanaf wo 14 jun | Magnus 4 Slieker Film | zo 4 jun, 20.00 | di 6 jun, 14.00 | vr 22 jun | Broers vanaf do 1 jun | Les Heemskerk vanaf za 17 jun | My Cousin Rachel Wilhelminaplein 92 | Reserveringen 9 jun, 19.00 | za 10 jun, 21.30 | ma fantômes d’Ismaël vanaf do 29 jun 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel vanaf wo 21 jun | The Promise van wo 058‑205 0320 (tijdens kassa-uren) 12 jun, 14.00 | Moonlight vr 30 jun, | The Fury of a Patient Man vanaf do Cirkel 1 | 0251‑214 720 | filmhuis- 14 jun | Quality Time vanaf ma 5 jun | sliekerfilm.nl | Raadpleeg de web- 19.00 | za 1 jul, 21.30 | zo 2 jul, 20.00 8 jun | My Cousin Rachel vanaf do heemskerk.nl | Aanvang: 20.30 | Raw vanaf ma 5 jun | Rock ‘n Roll site voor het volledige programma | wo 5 jul, 20.00 | The Other side of 22 jun | Sage Femme vanaf do 22 jun Zomerstop vanaf do 20 jun | Sage femme van- Vewacht Bram Fischer vanaf do 1 jun Hope do 22 jun, 20.00 | za 24 jun, | Souvenir vanaf do 1 jun | Docs La af wo 21 jun | Sprakeloos vanaf wo 14 | Dubbelspel vanaf do 8 jun | Sou- 19.00 | zo 25 jun, 20.00 | wo 28 jun, chana wo 7 en wo 14 jun | Dancer wo jun | Klassieker Howards End van- venir vanaf do 1 jun | Klassieker Ho- 20.00 | Their Finest vr 9 jun, 21.30 28 jun | The Eagle Huntress wo 21 jun Heerlen af ma 5 jun wards End vanaf do 15 jun | Docu op | za 10 jun, 19.00 | di 13 jun, 20.00 | | Ciné-club Demain tout commen- 4 Filmhuis De Spiegel Donderdag The Grown-Ups do 8 jun, do 15 jun, 20.00 | zo 18 jun, 20.00 ce di 27 jun | Un sac de billes di 13 jun De Bongerd 18 | 5e verdieping Glas- 20.30 | Hier ben ik do 1 jun, 20.30 | ma 19 jun, 14.00 | A United King- | Exhibition on Screen Michaelange- paleis | 045‑577 2209 | filmhuisde- Hoogeveen dom vr 2 jun, 19.00 | zo 4 jun, 15.00 | lo: Love And Death zo 18 jun | Mijlpa- spiegel.nl 4 Luxor-Theater ma 5 jun, 14.00 | Avond van de Fran- len film Howards End (met inleiding) 20th Century Women do 22 t/m za JT Hoogeveen, van Echtenplein | Lelystad se film Juste la fin du monde wo 21 vr 19 jun | Dag van de Architectuur 24 jun, 20.00 | zo 25 jun, 14.00 | Af- 0528-234 000 | filmhuishoogeveen. 4 Filmtheater/Agora jun, 20.00 REM za 24 jun (met Q&A via skype ter the Storm do 1 en vr 2 jun, 20.00 nl | Aanvang: 20.15 Agorabaan 12 | 0320-239 239 | DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 42

af vr 16 jun | FilmOntbijt Howards Oss End zo 4 jun, 11.30 (voorpremière) | Schijndel Technologie: 4 Cultuurpodium Groene Engel Exhibition on Screen Michelange- 4 Filmclub Schijndel/City Theater Kruisstraat 15 | 0412-405 504 | lo: Love and Death di 13 jun, 19.30 | Hoofdstraat 145 | 073-547 4837 | zegen en vloek groene-engel.nl | Raadpleeg de zo 18 jun, 10.30 | Cracking the Frame schijndelfilm.nl | Aanvang: 20.30 website voor de aanvangstijden David Lynch - The Art of Life wo 28 Zomerstop Het is een open deur maar daarom redt’ met Stanley Kubricks 2001: A After the Storm zo 11 t/m di 13 jun | jun, 19.20 4 Het Gasthuis niet minder waar: technologie is Space Odyssey (1968). Ook Wall-E Demain tout commence zo 4 t/m di Lidwinahof 70 heilzaam én bedreigend voor de (Andrew Stanton, 2008) valt onder 6 jun | Magallanes zo 2 jul t/m di 4 jul Schagen Zomerstop mensheid. Het hangt er maar van- dit thema. Je kunt het thema ook | The Other Side of Hope zo 25 t/m di af waarvoor ze wordt ingezet. Als omdraaien, zodat het ‘natuur be- 27 jun | Voir du Pays zo 18 t/m di 20 4 Fth De Luxe/Scagon Theater Sittard het aan de Technische Universiteit dreigt, techniek redt’ wordt. Nu is jun | Exhibition on Screen Michelan- Torenstraat 1B (Cultuurhuis M18) | (TU) in Delft ligt, staat technologie niet de technologisch vooruitgang gelo: Love and Death do 22 jun 0224-213 162 | filmtheaterdeluxe.nl 4 Filmhuis De Domijnen ten dienste van de mensheid. On- de boosdoener, maar de natuur, al | Aanvang: 20.00 Ligne 3 | 088-599-5587 | dedomij- der de titel Technology for Life dan niet op verre planeten. In dit Oudenbosch American Honey do 29 en vr 30 jun | nen.nl viert de universiteit dit jaar zijn kader zijn te zien Solaris (Andrej Fences do 22 en vr 23 jun | Home do The Day will Come do 1 t/m wo 7 jun 175-jarige bestaan. Filmhuis Lu- Tarkovski, 1972) en The Martian 4 Filmtheater Fanfare 15 en vr 16 jun | Paterson do 1 en vr 2 | Django vr 9 t/m di 27 jun | Home vr men doet mee aan de festiviteiten (Ridley Scott, 2015). Utopiazaal (Markland College) | jun | Verdwijnen do 8 en vr 9 jun 2 t/m wo 7 jun | Lady Macbeth vr 9 door in samenwerking met de TU Onder het thema ‘conflict, na- Pagnevaartweg 7 | 0165‑314 503 | t/m di 27 jun | Manchester by the van 8 t/m 14 juni het festival Tech- tuur en techniek’ vallen de films filmtheaterfanfare.nl | Aanvang: Schiedam Sea vr 2 t/m di 6 jun | The Other Side nology for Life te organiseren. Het Young Frankenstein (Mel Brooks, 20.15 | Raadpleeg de website voor of Hope do 15 t/m wo 28 jun | Por- festival staat in het teken van de 1974) en Soylent Green (Richard het volledige programma 4 Wenneker Cinema tret van een tuin ma 19 jun | Quali- opvatting dat technische vooruit- Fleischer, 1973). Ideaal is natuur- The Other Side of Hope do 1 jun | Vijgensteeg 2 | 010-473 3000 | wen- ty Time vr 9 t/m wo 14 jun | Souvenir gang een zegen en een vloek kan lijk als natuur en techniek een- Sami Blood do 8 jun | Slotfilm Dub- nekercinema.nl do 1 t/m di 20 jun | A United Kingdom zijn voor de mensheid. Deze ge- drachtig samenwerken. Dat ge- belspel di 6 jun 20th Century Women vr 30 jun en za do 22 jun t/m wo 12 jul | Waldstille dachte is uitgewerkt in vier the- beurt in het thema ‘harmonie, na- 1 jul, 21.00 | zo 2 jul, 15.00 | Denial do do 8 t/m di 20 jun | CineFest 9 en 10 ma’s, die elk gepaard gaan met tuur en techniek’. Daarin zijn te Purmerend De onderdompe- 15 t/m za 17 jun, 20.30 | Gold do 1 t/m jun | Barockfestival Bach & Beton do twee films, die worden ingeleid zien Arrival (Dennis Villeneuve, za 3 jun, 20.30 | Hidden Figures vr 22 jun (Film en Concert) | La Mort de door wetenschappers. 2016) en Her (Spike Jonze, 2013). 4 Filmhuis Purmerend lende tableaux vi- 16, za 17, vr 23 en za 24 jun, 20.30 | zo Louis XIV wo 21 jun Het festival opent 8 juni met als Kerkstraat 11 | 0299-416 506 (re- 18, wo 21 en wo 28 jun, 15.00 | Loving vr 2, za 3, vr 9 en za 10 jun, 21.00 | wo thema ‘techniek bedreigt, natuur FILMHUIS-LUMEN.NL serveringen via internet) | film- vants zijn geen le- huispurmerend.nl | Aanvang: 20.30 7, zo 11 en wo 14 jun, 15.00 | Noces Stadskanaal Zomerstop vende schilderij- do 22 t/m za 24 jun, 20.30 | A Uni- 4 Filmliga Stadskanaal ted Kingdom do 29 jun t/m za 1 jul, Menistenplein 9 | 0599‑610 777 | en, maar ademen- 20.30 | Waldstille do 8 t/m za 10 jun, smoky.nl | Aanvang: 20.15 Roermond 20.30 | Roze Film Jess & James di Jackie di 20 jun | Manchester by the 4 ECI Cultuurfabriek de zwart-witfo- 13 jun, 20.30 | Celluloid Classic Ho- Sea di 6 jun | On the Other Side di 13 ECI 13 | 0475-317 171 | ecicultuurfa- wards End zo 25 jun, 15.00 jun | Sing Street di 27 jun briek.nl to’s. De acteurs 20th Century Women vanaf do 8 jun | Bram Fischer vanaf do 15 jun | Get beelden als bevro- Out vanaf wo 5 jul | Glory vanaf do 22 Brutalisme jun | Harmonium vanaf do 1 jun | Het ren een scène uit doet zo zeer vanaf do 1 jun | Hidden Architectuur is net als voetbal: ie- Je hoeft in Arnhem op de Dag Figures vanaf do 1 jun | Miss Sloa- en de camera dereen heeft er verstand van en van de Architectuur niet per se 2001: A SPACE ODYSSEY ne vanaf do 1 jun | Noces vanaf do weet het beter. Dat wordt dus weer naar buiten om iets op te steken 29 jun | Sami Blood vanaf do 22 jun | spookt tussen ze een leuke dag, de Dag van de Ar- over architectuur, want in Focus Sieranevada vanaf do 1 jun | United chitectuur op 17 juni. In Arnhem Filmtheater is er 14, 16 juni en 17 Middelharnis Mariënburg 38-39 | 024-381 6859 | States of Love vanaf do 8 jun | Voir door. In the Cross- kan die dag het voormalige gebouw juni het Arnhem Architectuur Film lux-nijmegen.nl du Pays vanaf do 22 jun | Waldstille worden bezocht van wat in het Festival. Onder het motto ‘brutaal 4 Fh Middelharnis (Het Diekhuus) Premières Broers vanaf do 1 jun | La vanaf do 15 jun | Seniorenvoorstel- wind is een unieke verleden de Postcheque en Giro- en vitaal’ staat het in het teken van Beneden Zandpad 7 | 0187-482 400 Chana vanaf do 1 jun | Donkeyote ling Elke vr, 14:30 dienst heette. Het enorme pand, het Brutalisme. Op 14 juni kan | Aanvang: 20.00 | hetdiekhuus.nl vanaf do 29 jun | The Eagle Huntress visuele reis langs dat in 1967 werd geopend en waar worden gekeken naar de docu- Zomerstop vanaf do 15 jun | Elvis & Nixon vanaf Rotterdam in de hoogtijdagen van de Post- mentaire Kleiburg, de laatste Bijl- do 29 jun | The Fury of a Patient Man de slachtoffers bank 3400 mensen werkten, is merflat (Jeroen Visser, 2013). Op 16 Neerijnen vanaf do 8 jun | Hollandse Duisternis 4 KINO Rotterdam ontworpen door het Rotterdamse juni staat Barbicania (Ila Bêka en vanaf do 1 jun | Just Like Our Parents Gouvernestraat 129-133 | 010 268 van een vergeten wederopbouwbureau Van den Louise Lemoine, 2014), een docu- 4 Stroomhuis Neerijnen vanaf do 15 jun | De keuze van mijn 1160 | kinorotterdam.nl Broek en Bakema. Vanaf het begin mentaire op het programma over Van Pallandtweg 1 | 06-1347 3992 | vader vanaf do 22 jun | Mountain O.a. verwacht Baby Driver vanaf do genocide. was er discussie over de esthetiek de in de jaren zestig in de stijl van stroomhuisneerijnen.nl | Aanvang: vanaf do 15 jun | My Cousin Rachel 29 jun | The Bleeder vanaf do 8 jun | van het gebouw. Een foeilelijk het Brutalisme gebouwde Londen- inleiding, 19.30 | film, 20.00 vanaf do 22 jun | Pop Aye vanaf do 29 Caini vanaf do 22 jun | Fury of a Pa- 11111 staaltje Brutalisme (de architec- se woonwijk. Op 17 juni vertoont Paradijs binnen handbereik do 1 jun jun | Souvenir vanaf do 1 jun | Spra- tient Man vanaf do 8 jun | La región Laura van Zuylen in de tuurstroming die het vooral in be- het festival Die Böhms: Architektur | Afsluiting filmseizoen Hollands keloos vanaf do 15 jun | Through the salvaje vanaf do 15 jun | Souvenir Filmkrant ton zocht) of een fijn modern func- einer Familie (Maurizius Stae- Licht vr 30 jun (eventueel met eten Wall vanaf do 8 jun | Winnie vanaf do vanaf do 1 jun | Verschrikkelijke Ikke tioneel gebouw? Op 17 juni kan het rkle-Drux, 2014). De documentai- om 18.00, reserveren verplicht) 22 jun | Amongst Friends Maande- 3 vanaf wo 28 jun | The Wall vanaf do voor het laatst worden bezocht, re portretteert de architectenfami- lijkse Sneak Preview ma 19 jun, 21.15 8 jun | Sneak Preview Elke di, 21.30 want daarna wordt het leegstaan- lie Böhm, waarin de 94-jarige pa- Nieuwegein | Exhibition on Screen Michelangelo | Amongst Friends Elke 3e ma van de gebouw volledig gerenoveerd. triarch het nog steeds voor het Love and Death zo 18 jun, 14.30 | wo de maand, 21.15 | Breakfast at KINO Over het resultaat zullen de dis- zeggen heeft en zich niet door zijn 4 FTN/Wolff Nieuwegein 21 jun, 19.30 | FilmOntbijt Elke zo, Elke 2e zo vd maand, 11.00 | KINOw- cussies ongetwijfeld ook weer zonen opzij laat schuiven. Gezel- Passage 102 | 030‑604 5678 | 9.30 Ontbijt en 11.00 Film | Gay Film ledge Donnie Darko 1 jun | Expat Ar- hoog oplopen, want architectuur is lig! Jonathan di 6 jun, 21.30 | za 24 jun, thouse Django 5 jun | Special Mad filmtheaternieuwegein.tk | Aan- een discussie zonder eind. FOCUSARNHEM.NL vang: 20.15 17.00 | IndoFilmCafé Maandelijks Max: Fury Road – Black and Chrome Loving di 13 jun | Song to Song di Indonesische film zo 11 jun, 19.30 | edition vanaf do 8 jun | Road Warri- 20 jun LUXclassics Howards End zo 11 jun, ors Drive 2 jun | Vanishing Point 3 + 14.30 | Velocity: Fietsfilmfestival vr 5 jun | Sorcerer 10 + 12 jun | Mad Max 9 t/m wo 14 jun 17 + 19 jun Nijmegen 4 Lantaren Venster 4 Filmhuis O42 Otto Reuchlinweg 996 (Gebouw Oranjesingel 42 | 024 303 1111 | Oirschot New Orleans, Wilhelmina Pier) | filmhuiso42.nl 4 Filmclub/Rabotheater De Enck 010‑277 2277 | lantarenvenster.nl Verwacht Câini vanaf do 22 jun | The De Loop 67 | 0499-572 691 | deenck. Verwachte premières La Chana van- Eagle Huntress vanaf do 15 jun | Uit- nl af do 1 jun | Daughters of the Dust gelicht Howards End vanaf do 8 jun Youth za 17 jun vanaf do 1 jun | Donkyote vanaf do | Roze borrel Despair zo 11 jun, 14.00 29 jun | The Eagle Huntress vanaf do | Klassieker The Battle of Algiers wo 15 jun | Les fantômes d’Ismaël van- 28 jun | The Garden wo 14 jun | Sneak Oldenzaal af do 29 jun | The Fury of a Patient Preview di 6 en 21 jun, 21.00 | Nog 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond Man vanaf do 8 jun | Mountain van- te zien King of the Belgians | In the Molenstraat 25 | 0541-511 094 | af do 15 jun | Pop Aye vanaf do 29 jun Crosswind tot vr 30 jun filmhuisoldenzaal.nl | Sage femme vanaf do 22 jun | Sou- BARBICANIA 4 Lux Zomerstop venir vanaf do 1 jun | Sprakeloos van- DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 43

speelweek do 15 jun t/m wo 28 jun | Hope za 3, ma 5, wo 7, vr 9, di 13 en vr Tiel Bram Fisher speelweek do 1 jun t/m 16 jun, 20.30 | Sami Blood za 17, ma 4 Filmtheater Agnietenhof wo 14 jun | Burma Storybook speel- 19, wo 21, za 24 en ma 26 jun, 20.30 Zuid-Afrikaanse thrillers St. Agnietenstraat 2 | 0344-673 week do 8 jun t/m wo 21 jun | The | Seed: the untold story ma 12 jun, 500 | agnietenhof.nl | Raadpleeg de Circle speelweek do 22 jun t/m wo 5 20.00 | Share the Seed + Consuming De misdaad floreert. In elk geval in is verfilmd. Vier ervan zijn tussen website voor actuele informatie jul | Magellanes speelweek do 22 jun the Future do 1 jun, 20.00 | Ware- crimeseries en thrillers en detecti- 13 en 22 juni te zien in het Zuid-­ Zomerstop t/m wo 5 jul | The Salesman speel- housed di 20 jun, 20.00 ves. Die laatste worden gepromoot Afrikahuis in Amsterdam. In Jak- week do 1 jun t/m wo 7 jun | Sami in de Spannende Boeken Weken, halsdans (Darrell Roodt, 2010) zet Tilburg Blood speelweek do 29 jun t/m wo Weesp die van 9 t/m 25 juni worden ge- de moeder van een meisje alles op 5 jul | A United Kingdom speelweek houden. Net zoals in de Boeken- alles om te voorkomen dat de 4 Cinecitta do 1 jun t/m wo 7 jun | Verdwijnen 4 Theater City Of Wesopa week, de deftige broer van de dorpsschool waar haar kind op zit Willem II straat 29 | 085-902 2996 speelweek do 29 jun t/m wo 5 jul | Herengracht 23 | 0294-458 093 | Spannende Boeken Weken, krijgt moet sluiten. Dat gaat niet zonder | cinecitta.nl | Raadpleeg de website The Zookeepers Wife speelweek do wesopa.nl | Aanvang: 20.00 iedereen die in deze periode in een slag of stoot. In het door Meyer zelf voor exacte tijden en data 15 jun t/m wo 28 jun Bram Fischer do 29 jun | Denail do boekwinkel een boek koopt een geregisseerde Die laatste tango O.a. verwacht De keuze van mijn va- 15 jun | Jackie do 1 jun | Manches- speciaal voor de gelegenheid ge- (2013) wil de moordenaar van ne- der vanaf do 22 jun | Mountain van- Vlaardingen ter by the Sea do 8 jun | Their Finest schreven geschenkboek cadeau. gen meisjes wraak nemen op de re- af do 15 jun | Souvenir vanaf do 1 jun | do 22 jun Dat is dit jaar De vrouw in de blau- chercheur die hem arresteerde. In Sprakeloos vanaf do 15 jun 4 Filmtheater Het Zeepaard we mantel van de Zuid-Afrikaanse Die ballade van Robbie de Wee Veerplein 134e (Vue Vlaardingen) Winterswijk thrillerauteur Deon Meyer. De in (Darrell Roodt, 2013) heeft de ma- Uden | hetzeepaard.nl | Reserveren via 1958 geboren Meyer brak vijf jaar nager van een zanger een probleem website 4 Filmhuis/Servicetheater geleden in Nederland door met de als in de hotelkamer van de zanger 4 Filmhuis De Pul 20th Century Women do 15 jun, Skopein thriller 13 uur, over de belevenis- een dood meisje wordt gevonden. Kapelstraat 13 | 0413-265 091 | 20.30 | zo 18 jun, 16.15 | Noces do Meddosestr 4-8 | 054-352 1515 | sen van twee Zuid-Afrikaanse re- En in Jagveld (Byron Davis, 2017) filmpul.com | Aanvang: 20.00 8 jun, 20.30 | zo 11 jun, 16.15 | The filmhuiswinterswijk.nl | Aanvang: chercheurs. Het boek werd door staat het leven van een vrouw, die The Handmaiden do 22 jun | Hid- Other Side of Hope do 22 jun, 20.30 | 21.00 Vrij Nederland tot beste thriller getuige was van de moord op een den Figures do 15 jun | Home do 29 zo 25 jun, 16.15 | Verdwijnen do 1 jun, The Day Will Come di 6 jun, 18.30 van het jaar bestempeld. Typerend politieagent, op het spel als de jun | Miss Sloane do 1 jun | Verdwij- 20.30 | zo 4 jun, 16.15 Het rondtrekken- en 21.00 voor Meyers werk is de in een moordenaars erachter komen dat nen do 8 jun spannend verhaal verborgen zij hen tijdens de moord heeft ge- Vlissingen de herdersvolk de Woerden maatschappijkritiek. zien. Utrecht Een aantal van Meyers’ boeken ZUIDAFRIKAHUIS.NL 4 Cine City Sami werd aan het 4 AnnexCinema 4 ’t Hoogt Spuikomweg 1 | Zie de bioscooplad- Rosmolenlaan 1 | 0348-436 510 | Hoogt 4 | 030‑232 8388 | hoogt.nl der en de agenda in de dagbladen begin van de vori- annexcinema.nl Verwacht Câini vanaf do 22 jun | La Verwacht The Mummy do 8 jun | The Chana vanaf do 1 jun | Donkeyote ge eeuw systema- Promise do 15 jun | Transformers: vanaf do 29 jun | En amont du fleu- Voorschoten The Last Knight do 22 jun | Wonder ve vanaf do 1 jun | Howards End van- 4 Filmtheater Voorschoten tisch gediscrimi- Woman 3D do 15 jun af do 8 jun | De keuze van mijn vader Prinses Marijkelaan 4 | 071-561 vanaf do 22 jun | Mountain vanaf do 2566 | filmtheatervoorschoten.nl neerd in Zweden. 15 jun | Pop Aye vanaf do 29 jun | La 20th Century Women do 1 en za 2 Zaandam región salvaje vanaf do 15 jun | Sage jun, 20.00 | I Am Not Your Negro do Filmmaker Aman- 4 Filmtheater De Fabriek femme vanaf do 22 jun 29 jun en za 1 jul, 20.00 | Lion vr 2 Jan Sijbrandsteeg 12 | 075‑631 1993 4 Louis Hartlooper Complex jun, 20.00 | King of the Belgians do da Kernell, zelf | Reserveren via belbios | de-fa- Tolsteegbrug 1 | 030‑232 0452 | 8 en vr 9 jun, 20.00 | The Other Side briek.nl JAKHALSDANS hartlooper.nl | Raadpleeg de web- of Hope do 22 en vr 23 jun, 20.00 | half-Sami, brengt After the Storm do 8, za 10, zo 11, di site voor het wekelijkse programma Their Finest do 15 en zo 18 jun, 20.00 13 en do 15 t/m di 20 jun | Alberta do Verwacht The Bleeder vanaf do 8 jun | za 24 jun, 15.30 | Exhibition on in haar indruk- 1 t/m ma 5, wo 7 t/m zo 11 en di 13 jun mence do 1, woe 7, vr 9 jun, 14.30 | di elkaar gemaakt vr 9, ma 12 en zo 18 | Broers vanaf do 1 jun | Eagle Hun- Screen Michelangelo Love and De- | Dancer do 8 t/m ma 12, wo 14 t/m zo 6 jun, 10.30 | wo 14 jun, 20.15 | Denial jun, 20.00 tress vanaf do 15 jun | The Fury of a ath za 17 jun, 20.00 | Live Opera op wekkende speel- 18 en wo 21 jun | The Day Will Come za 1 jul, 20.15 | di 4 jul, 14.30 | Glory vr Patient Man vanaf do 8 jun | Souve- het Doek La Bohème wo 5 jul, 20.30 do 15 t/m ma 19 en wo 21 t/m wo 28 23, zo 25, do 29 jun, 20.15 | di 27 jun, Zoetermeer nir vanaf do 1 jun | Sprakeloos van- filmdebuut het jun | Gold do 1 t/m ma 5, wo 7, vr 9 ma 3 jul, 14.30 | di 4 jul, 10.30 | Het af do 15 jun | Belgisch Film Festival Waalwijk t/m ma 12 en wo 14 jun | Hidden Fi- doet zo zeer zo 4 en do 15 jun, 14.30 4 Filmhuis Cameo 8 t/m 11 juni pijnlijke verleden gures vr 2 t/m zo 4 en di 6 jun | Life, | di 6 jun, 20.15 | Home do 8, di 13, vr Theaterplein 10 | filmhuiscameo.nl 4 Springhaver 1 en 2 4 Filmtheater De Leest Animated do 22 t/m zo 25 en di 27 16 en ma 26 jun, 20.15 | ma 12 en wo Florence Foster Jenkins di 27 jun, Springweg 50 | 030‑231 3789 | Vredesplein 12 | 0416-337-746 | van haar voorou- jun | Verdwijnen do 1 t/m zo 4 en di 6 28 jun, 14.30 | di 20 jun, 10.30 | Lady 20.00 | Jackie di 6 jun, 20.00 | L’ Raadpleeg de wekelijkse filmladder deleest.nl jun | Het verlangen do 15 t/m zo 18, Macbeth do 22 en vr 30 jun, 14.30 | Odyssée di 20 jun, 20.00 | A Street- en Uitloper Beauty and the Beast wo 7 jun, 20.15 ders aan het licht. di 20, do 22 t/m ma 26 en wo 28 jun | za 24 jun en di 4 jul, 20.15 | di 27 jun, cat Named Bob di 13 jun, 20.00 Verwacht The Bleeder vanaf do 8 jun | vr 16 jun, 20.30 | Bridget Jones’s KunstFilmFabriek Basquiat vr 9 jun 10.30 | Life Animated vr 2, di 6, do 8, | Broers vanaf do 1 jun | Eagle Hun- Baby ma 12 jun, 19.45 | The Circle vr 111231 vr 16 en zo 25 jun, 14.30 | zo 4, ma 12 Zutphen tress vanaf do 15 jun | The Fury of a 2 jun, 19.45 | Demain tout commen- Omar Larabi over Sami Blood en di 20 jun, 20.15 | Magallanes vr 9, Patient Man vanaf do 8 jun | Souve- ce vr 2 en za 3 jun, 20.15 | ma 19 jun, Zaltbommel za 10, zo 18 en wo 28 jun, 20.15 | di 13, 4 Filmtheater Luxor nir vanaf do 1 jun | Sprakeloos van- 19.45 | Django vr 9 en za 10 jun, 20.15 in de Filmkrant 4 Filmtheater Cinemaarten ma 19, vr 23 en do 29 jun, 14.30 | De Houtmarkt 64 | 0575‑513 750 | af do 15 jun | Down to Earth wo 14 jun, 20.15 | In Theater de Poorterij Nieuw- Marathon ma 5 jun, 20.15 | zo 11 jun, luxorzutphen.nl Hier ben ik ma 12 jun, 20.15 | wo 14 straat 2 | Reserveren via e-mail 14.30 | A United Kingdom do 15, za 17, After The Storm do 8 en zo 11 jun, jun, 14.00 | De kinderen van juf Kiet [email protected] | Aanvang: di 27 jun en zo 2 jul, 20.15 | di 20, ma 20.00 | Alberta do 1 jun, 15.00 en Veendam ma 5 jun, 20.15 | La La Land vr 30 20.15 26 jun rn wo 5 jul, 14.30 | Verdwijnen 20.00 | vr 2 jun, 17.00 | za 3 jun, 4 Filmhuis vanBeresteyn jun, 20.15 | Lion vr 9 jun, 20.30 | za Verwacht El ciudadano ilustre di 20 do 1, za 3 en zo 11 jun, 20.15 | di 13 jun, 21.00 | wo 7 jun, 20.00 | Ameri- Museumplein 5a | 0598-317 730 | 10 jun, 19.45 | Sami Blood ma 19 jun, jun | King of the Belgians di 27 jun 10.30 | wo 14 jun, 14.30 | Voir du Pays can Honey vr 2 jun, 20.30 | zo 4 jun, vanberesteyn.nl | Aanvang: 20.00 20.15 | Souvenir ma 26 jun, 20.15 | The Other Side of Hope di 13 jun | vr 30 jun, 20.15 | zo 2 jul, 14.30 20.00 | Amour di 13 jun, 19.30 | Bram Zomerstop | Sprakeloos vr 30 jun, 19.45 | To- Their Finest di 6 jun Fischer do 29 jun, 15.00 en 20.00 | nio ma 5 jun, 19.45 | The Zookeeper’s vr 30 jun, 17.00 | The Day Will Come Wife vr 16 en vr 23 jun, 20.15 | ma 26 Zierikzee do 8 jun, 15.00 | vr 9 jun, 17.00 | ma Veenendaal jun, 19.45 Zeist 4 Filmtheater Zierikzee 12 en wo 14 jun, 20.00 | Denial do 4 Filmhuis Veenendaal 4 Hotel Theater FIGI Korte Nobelstraat 37-39 | 0111-411 22 jun, 15.00 | vr 23 jun, 17.00 | za 24 Kees Stipplein 72 (Spectrum) | Het Rond 2 | 030-692 7497| figi.nl/ 223 | fizi.nl jun, 21.00 | zo 25 jun, 20.00 | Fes- Alleen info 06-5388 3412 | film- Wageningen bioscoop | Het programma wordt 0,03 Seconde wo 7 en wo 14 jun, ten di 6 en di 20 jun, 20.00 | Kissed huisveenendaal.nl | Aanvang: 4 Filmhuis Movie W wekelijks aangevuld, raadpleeg de 20.00 | 20th Century Women za 24 by the Grape vr 16 jun, 20.30 | Layla 20.00 Generaal Foulkesweg 42a (‘t Ven- website voor het complete pro- jun, ma 26 jun en zo 2 jul, 20.00 | Be- M. za 3 jun, 18.30 | ma 5 jun, 20.00 Verwacht 20th Century Women za ster) | moview.nl gramma auty and the Beast di 6, za 17 en ma | Life, Animated do 22 en di 27 jun, 17 en wo 21 jun | Bram Fischer za 10 Ascent zo 11 en zo 18 jun, 20.30 | 19 jun, 20.00 | Going in Style za 3 20.00 | Noces (A Wedding) vr 23 en wo 14 jun | Denail za 3 en wo 7 jun | Bram Fisher vr 2, di 6, do 8, za 10 en en zo 4 jun, 20.00 | di 6 jun, 14.00 | jun, 20.30 | ma 26 jun, 20.00 | The Their Finest za 24 en wo 28 jun wo 14 jun, 20.30 | Il ciudadano Ilus- Zevenaar The Lost City of Z vr 23 jun en za 1 Other Side of Hope vr 30 jun, 20.30 tre vr 23 jun, di 27 jun, za 1 jul en wo 4 Filmhuis Zevenaar jul, 20.00 | di 27 jun, 14.00 | Magal- | Our Kind of Traitor vr 9 jun, 20.30 5 jul, 20.30 | Dancer zo 4 jun, 20.30 Wittenburgstr 14 | 0316-331 527 | lanes vr 2 jun, 20.00 | Quality Time | Trainspotting za 17 jun, 18.30 | T2: Venlo | Howards End vr 30 jun, ma 3 en vr Reserveringen 0316-344 250 (na ma 5 jun, 20.00 | Song to Song di 20 Trainspotting za 17 jun, 21.00 | ma 19 4 Filmtheater De Nieuwe Scene 7 jul, 20.00 | In the Crosswind do 15, 19.15) | filmhuiszevenaar.nl jun, 14.00 | zo 25 en di 27 jun, 20.00 jun, 20.00 | A United Kingdom do 15 Nieuwstraat 13 | 077‑351 8183 | do 22, zo 25 en wo 28 jun, 20.30 | Dancer ma 19 en wo 21 jun, 20.15 | | Souvenir vr 30 jun, do 6 jul en za 8 jun, 15.00 en 20.00 | vr 16 jun, 17.00 nieuwescene.nl zo 18 jun, 16.00 | King of the Belgi- The Day Will Come wo 7 jun, 20.15 | jul, 20.00 | Their Finest zo 11 en vr 16 | zo 18 en wo 21 jun, 20.00 | United 20th Century Women speelweek do ans do 29 jun, di 4 , do 6 za 8 di 11 en ma 5 jun, 14.30 | Dead Man ma 3 en jun, 20.00 | di 13 jun, 14.00 | Voir du States of Love za 24 jun, 18.30 | wo 8 jun t/m wo 21 jun | After the Storm wo 12 jul, 20.30 | The Other Side of wo 5 jul, 20.15 | Demain tout com- pays do 8 en za 10 jun, 20.00 | Voor 28 jun, 20.00 DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 44

was geworden en een stichting had jeugd en de veranderingen in zijn Jeugdfilm opgericht voor hulp aan arme kin- denken. Dat hij afstand neemt van In The Sense of an Wapenrecepten deren, niet lekker dat een uitgeverij het boek en zijn toenmalige opvat- Overzicht van vertoningen geld bleef verdienen aan het boek. tingen is Siskel niet genoeg. Als Ending bestaat de van kinder‑ en jeugdfilms in Een schrijver die zijn boek uit de Denver een klasgenoot en zichzelf Filmmaker Charlie Siskel, die een tweede Michael Moore eist hij de Nederlandse filmtheaters boekhandel wil laten halen en het doodschoot. Volgens zijn vrienden we kennen van de uitstekende do- een schuldbekentenis, omdat hij tijd niet uit een en filmhuizen. Zie voor adres- betreurt dat hij het ooit heeft ge- zeulde hij jarenlang met The Anar- cumentaire Finding Vivian Maier, Powell verantwoordelijk acht voor sen het eerste deel van deze schreven? Inderdaad, dat komt chist Cookbook rond. De pogingen maakte vorig jaar over Powell, kort de daden van degenen die zich lijn, maar uit een agendarubriek. zelden voor, maar bij de vorig jaar van Powell, die geweld in zijn latere voor zijn onverwachte dood (hart- door zijn boek lieten inspireren. op 66-jarige leeftijd overleden leven afzwoor, om het boek uit de aanval), de documentaire Ameri- Interessante kwestie: kun je een heleboel cirkel- Amersfoort Amerikaan William Powell was dat handel te laten nemen, liepen op can Anarchist, die filmhuis Cavia 65-jarige vastpinnen op de radica- het geval. Als woedende activist niets uit, omdat hij de rechten niet 29 en 30 juni vertoont. Powell blikt le ideeën in zijn jeugd? bundels, diverse 4 Filmtheater De Lieve Vrouw Casper & Emma de bergen in 4+ tegen het Amerikaanse moorden in bezat. Het zat de man, die christen erin terug op zijn activistische FILMHUISCAVIA.NL Vietnam publiceerde de negen- kringlopen van le- vanaf do 1 jun tienjarige Powell in 1971 The Anar- chist Cookbook met recepten voor ven en dood, sym- Amsterdam het maken van bommen en wapens met makkelijk verkrijgbare spul- bolen die volop in 4 Eye Filmmuseum len. Het Amerikaanse geweld tegen Casper en Emma de bergen in 4+ Vietnam kon alleen met tegenge- de film aanwezig vanaf do 1 jun | Hugo (3D) 8+ zo 11, zo weld, ook thuis in Amerika, wor- 18 en zo 25 jun, 13.00 | Cinemini Mi- den gestopt, was Powells opvat- zijn. Het ene ver- nuscule zo 4 en zo 11 jun, 10.30 ting, waarmee hij in die tijd niet al- 4 Het Ketelhuis leen stond. Voor de gezelligheid haal vindt een ein- Verschrikkelijke ikke 3 8+ vanaf za bevatte het boek ook een recept 24 jun voor LSD. de, het andere be- 4 Rialto Powell schreef zijn boek uit Nog te zien Casper & Emma de ber- woede over de Vietnamoorlog, gint. gen in 4+ | Toen mijn vader een maar besefte niet dat kookboeken struik werd 7+ geen onderscheid maken in lezers. 111231 De explosievenrecepten werden in Dana Linssen in de Filmkrant Arnhem latere jaren een inspiratiebron voor allerlei gestoorde types, zoals 4 Focus Filmtheater scholier Karl Pierson, die in 2013 in AMERICAN ANARCHIST Casper & Emma de bergen in 4+ vanaf za 3 jun | Holly en de zwaan 9+ vanaf za 10 jun | Otto is een neus- 16 jun | My Cousin Rachel vanaf do | di 6 jun, 14.00 | The Eagle Huntress bereik | Un sac de billes | Geprolon- hoorn 5+ vanaf za 3 jun Zwolle 22 jun | The Promise vanaf do 15 jun vr 16 jun, 16.00 | zo 18 jun, 16.30 | di geerd À bras ouverts | Double Play 4 Filmtheater Fraterhuis | Sage Femme vanaf do 22 jun | Sou- 20 jun, 14.00 | De keuze van mijn va- (Dubbelspel) | The Sense of an En- Blijmarkt 25 | Reserveren via web- venir vanaf do 1 jun | Sprakeloos van- der vr 23 jun, 16.00 | zo 25 jun, 16.30 ding | Exhibition on Screen Miche- Bergen site | filmtheaterfraterhuis.nl af do 15 jun | Klassieker Howards | di 27 jun, 14.00 | Verwacht Aloys | langelo - Love and Death za 17 jun, 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur Premières Just Like Our Parents End vanaf vr 9 jun | Nieuwe films La Broers | Cold Case Torrentius | In the 17.00 | ma 19 jun, 20.30 Raafje met de rode sok 4+zo 4 jun, vanaf do 15 jun | Mountain vanaf vr Chana vr 2 jun, 16.00 | zo 4 jun, 16.30 Crosswind | Paradijs binnen hand- 15.30

Bor Beekman de Volkskrant der Burg van Jos Het Parool Busch Gerhard Cinema.nl/VPRO de Graaf Belinda van Trouw Gawie Keyser De Groene Amsterdammer Dana Linssen Handelsblad NRC Rovers Ronald De Filmkrant/Trouw Floortje Smit de Volkskrant Waardenburg André Handelsblad NRC Weijers Marco De Telegraaf Ab Zagt Dagblad Algemeen Zwol Coen van Handelsblad NRC

Alien: Convenant 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Auf Einmal 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Ascent 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Broers 11111 111231 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Bleeder 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 111231 11111 11111 111231 La Chana 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Circle 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Daughters of the Dust 11111 111231 11111 11111 11111 111231 11111 11111 111231 11111 11111 11111 A Dog’s Purpose 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Dubbelspel 11111 112311 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 En amont de fleuve 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Fury of a Patient Man 11111 11111 11111 11111 11111 123111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 I’m Not Your Negro 11111 111123 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 King Arthur: Legend of the Sword 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 King of the Belgians 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Little Men 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Pirates of the Caribbean 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Sami Blood 11111 11111 11111 111231 11111 111231 11111 111231 111231 11111 11111 11111 Souvenir 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Sense of an Ending 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 111231 Un sac de billes 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 The Teacher 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Whitney: Can I Be Me 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111

is zeer goed | is goed | is redelijk | is matig | is slecht | is zeer slecht | is niet gezien DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 45

Bussum 11, wo 14, zo 18 en wo 21 jun, 15.30 | prus. [...] Een eiland gespleten door ondraaglijke situatie met zijn Despicable Me 3 (3D) 8+ zo 25 jun politiek, half in handen van Turkije, moeder leeft. ‘Net als haar eerdere 4 Filmhuis Bussum en za 1 jul, 15.30 | za 8 jul, 20.00 | So- Lezersacties half van de Grieken.’ Cinemien stelt werk (en een groot deel van de Bel- Hotel de grote L 8+ za 10 jun, 15.45 lan & Ludwig: De grote kaasrace 4+ vijf dvd’s van Voir du pays beschik- gische auteursfilm) verhaalt Fien | zo 11 jun, 13.45 | za 17 jun, 15.45 | zo 4, wo 7, zo 11, wo 14, zo 18 en wo 21 Jackie baar voor lezers van de Filmkrant. Trochs vierde speelfilmHome van za 24 jun, 16.00 | zo 25 jun, 15.45 | jun, 13.30 | Verschrikkelijke ikke 3 In Jackie gemankeerde gezinnen, met ge- Raafje met de rode sok 4+ za 3 jun, 8+ za 24 jun, zo 25 jun, za 1 jul en zo 2 kruipt Oscar- The Happiest Day in the welddadige sleutelscènes en een 13.30 | zo 4 jun, 16.00 | wo 7 jun, jul, 11.00 | wo 28 jun, 13.30 | wo 5 jul, winnares Na- Life of Olli Mäki fatalistische inslag’, schreef Kees 14.45 | za 10 jun, 13.30 | wo 14 jun, 15.30 | Verschrikkelijke ikke 3 (3D) talie Portman Finland 1962. Driessen in de Filmkrant. ‘Hier 14.45 | zo 18 jun, 13.00 | wo 21 jun, 8+ za 24 jun, zo 25 jun, za 1 jul en zo in de huid van De 25-jarige werkt Troch voor het eerst met ou- 14.45 2 jul, 11.00 | wo 28 jun, 13.30 | wo 5 Jackie Kenne- bokser Olli dere kinderen, op de grens van vol- jul, 15.30 dy. De film Mäki traint wassenheid. Vrij normale jongeren Delft vertelt het voor de wed- eigenlijk, die rondhangen, naar Waalwijk verhaal van strijd van zijn school gaan, online zijn, blowen, 4 Filmhuis Lumen de moord op leven: het feesten en vrijen.’ Twin Pics stelt Casper & Emma de bergen in 4+ 4 Filmtheater De Leest John F. Ken- wereldkam- vijf dvd’s van Home beschikbaar vanaf do 1 jun | Hotel de grote L 8+ Verschrikkelijke Ikke 2 8+ zo 11 jun, nedy en de vier dagen van nationa- pioenschap. voor lezers van de Filmkrant. vanaf do 25 mei t/m wo 28 jun 13.30 en 15.30 | Verschrikkelijke Ikke le rouw door de ogen van deze cha- Het is de eer- 3 8+ wo 28 jun, 14.00 rismatische First Lady. ‘Een ogen- ste keer ooit The Wailing Den Haag schijnlijk simpele biopic over First dat een Fin de The Wailing Woerden Lady Jackie Kennedy blijkt een finale heeft van regisseur 4 Nutshuis scherpzinnige autopsie van de my- behaald, Na Hong-Jin Buurman en Buurman 4+wo 7 jun, 4 AnnexCinema the van JFK’s Camelot en vertelt waardoor de bescheiden Olli plot- begint met de 14.00 | za 10 jun, 13.00 | Free Willy 6+ Despicable Me 3 3D 8+ en Verschrik- hoe de hedendaagse politiek een seling in het middelpunt van de mysterieuze wo 14 jun, 14.00 | za 17 jun, 13.00 kelijke ikke 3 3D 8+ wo 28 jun mediaverzinsel werd’, aldus Dana belangstelling staat. ‘De melan- moord op le- Linssen in de Filmkrant. ‘Actrice cholische ondertoon van dit zorg- den van een Deventer Zaandam Uiteindelijk draait Natalie Portman is een geweldige vuldig vormgegeven portret wordt familie in het Jackie.’ Jackie is het Amerikaanse versterkt door de prachtige zwart-­ plattelands- 4 Filmhuis De Keizer 4 Filmtheater De Fabriek de film ook niet om debuut van de Chileense cineast witbeelden. Juho Kuosmanen be- dorp Gokse- Casper & Emma de bergen in 4+ Toen mijn vader een struik werd 7+ Pablo Larraín, die eerder hoge ogen steedde veel aandacht aan het jar- ong, gelegen vanaf do 1 jun zo 4, zo 11, zo 18 en zo 25 jun het Europa waar gooide met No, El club en Neruda. enzestigdecor en schetst een tijd in een regenachtig, somber deel Remain In Light stelt vijf dvd’s van waarin media steeds belangrijker van Zuid-Korea. Vrij vertaald be- Groningen Zevenaar de kranten vol van Jackie beschikbaar voor lezers van worden terwijl deze man, gevange- tekent de dorpsnaam ‘het gejam- de Filmkrant. ne van de boksring, zijn rust en mer’. Bij aankomst op de plaats de- 4 Groninger Forum 4 Filmhuis Zevenaar staan. De titel zegt vrijheid terug wil’, aldus Mariska lict schrikt de politieman Jong-gu Casper en Emma gaan de bergen 4+ Toen mijn vader een struik werd 7+ Voir du pays Graveland in de Filmkrant. ‘Kuos- bij de aanblik van de verdachte. Die in vanaf do 1 jun | zo 18 en wo 21 jun, 14.30 het al: King of the De twee manen heeft oog voor de man ach- heeft vreemde rode blaren op zijn vriendinnen ter de bokshandschoenen en ge- nek en gezicht en gedraagt zich als Maastricht Zierikzee Belgians is een Aurore (Aria- bitsbeschermer, een pantser dat een krankzinnige. ‘In de derde film ne Labed) en hem niet kan beschermen tegen de van Zuid Korea’s meest duistere 4 Lumière Cinema 4 Filmtheater Zierikzee karakterstudie Marine (Soko) bemoeizuchtige buitenwereld.’ thrillerspecialist worden christen- Casper & Emma de bergen 4+ in The Boss Baby 8+ wo 21 en wo 28 keren samen September Film stelt vijf dvd’s van dom, sjamanisme en het occulte vanaf do 1 jun jun, 14.30 | Spokenjagers 6+ wo 7 en van een leider van met hun een- The Happiest Day in the Life of Olli slim vermengd met politiethriller, wo 14 jun, 14.30 heid huis- Maki beschikbaar voor lezers van familiedrama en horror’, aldus Rik Middelburg een land, die niet waarts na een de Filmkrant. Herder in de Filmkrant. ‘Bekende Zutphen missie in Af- genres, figuren en fenomenen, 4 Cinema Middelburg opgewassen lijkt ghanistan. Ze maken een korte tus- Home maar The Wailing is een volstrekt Raafje met de rode sok 4+ vr 9 jun, 4 Filmtheater Luxor senstop in een vijfsterrenhotel op De 17-jarige unieke helletocht.’ Contact Film 15.30 | za 10 jun, 15.00 | wo 14 jun, Midsummer Dream 6+ za 17 en wo 21 tegen de leven- Cyprus voor wat het leger een ‘de- Kevin komt stelt vijf dvd’s van The Wailing be- 15.00 jun, 15.00 | Pelle en de dierenrovers compressie’ noemt. ‘De gezusters uit de gevan- schikbaar voor lezers van de Film- 4+ za 3 en wo 7 jun, 15.00 | Toen mijn staak waar hij [Delphine en Muriel] Coulin schre- genis en vindt krant. Nijmegen vader een struik werd 7+ za 24 en wo ven en regisseerden deze film, onderdak bij 28 jun, 15.00 | Het Zakmes 6+ wo 14 nooit om gevraagd waarvan het scenario werd be- zijn oom en Interesse? 4 Lux jun, 15.00 kroond in het Cannes-programma tante. Hij Stuur een email met naam en adres Casper en Emma gaan de bergen heeft. Un Certain Regard. Geheel terecht: probeert het naar [email protected] en geef in 4+ vanaf do 1 jun | Kidsproof Fil- Zwolle met Voir du pays vertellen ze op verleden ach- daarin aan voor welke actie u be- montbijt Casper en Emma gaan de 11111 subtiele wijze wat oorlog met sol- ter zich te la- langstelling hebt. N.B. Slechts één bergen in 4+ zo 11 jun 4 Filmtheater Fraterhuis Joost Broeren-Huitenga in de daten doet’, schreef Beri Shalmashi ten en wordt actie per inzender en wie het eerst Casper & Emma: De bergen in 4+ Filmkrant in de Filmkrant. ‘Het is een mooie opgenomen komt, die het eerst maalt. Deze ac- Voorschoten vanaf za 3 jun keuze om het verhaal niet in Afgha- in de vrien- tie loopt tot 6 juli. Winnaars ont- nistan te plaatsen, maar in een de- denkring van zijn neef Sammy. Zo vangen bericht en over de uitslag 4 Filmtheater Voorschoten cor van het Europa van nu, op Cy- ontmoet hij ook John, die in een kan niet gecorrespondeerd worden. The Boss Baby (3D) 8+ zo 4, wo 7, zo

NU DIRECT PRESENTEREN EN DE FILMKRANT TOEGANKELIJK VIA MrMOVIE FILMKRANT.NL DE COMPLETE EN MrMOVIE.NL FILMAGENDA VAN NEDERLAND DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 46 Thuiskijken

York voor een grote publiciteitsstunt. Dat zet een keten Bong Joon-ho over Okja van chaotische aanvaringen in gang tussen Mirando en het Animal Liberation Front.

Nederlandse animator TUSSEN HUISDIER, Okja verplaatst zich moeiteloos van de jungles van Korea naar New York, waar het laveert tussen actie, spektakel, fabel en Roald Dahl-achtige satire. Deze waanzinnig gevarieerde film werkt vooral dankzij het MONSTER EN SLACHTVEE hartelijke spel van de Koreaanse kindactrice Seo-Hyun Ahn en de realistische weergave van Okja, een uniek en intelligent beest dat ergens tussen huisdier, monster en (volgens Mirando) slachtvee in zit. De internationale sterrencast (naast Swinton zijn ook Jake Gyllenhaal, Lilly Collins, Paul Dano en Steven Yeung te zien) is bijna een bijzaak naast de expressieve Okja. Dat is mede te danken aan de Nederlandse ani- mator Erik-Jan de Boer, die eerder met zijn team een Oscar won voor Ang Lee’s Life of Pi. Bong is vol lof: “Zonder Erik-Jan geen Okja. Hij is een van de hoofd- rolspelers van deze film. Hij dook diep in Okja’s emo- ties. Op de set stelde hij zelfs regieaanwijzingen voor met betrekking tot het dier en haar gevoelens. Hij heeft zijn best gedaan om er geen Disney-achtig beestje van te maken, maar een echt dier. We respecteren wat Dis- ney doet, maar wij wilden iets heel iets anders.”

Netflix Okja had waarschijnlijk überhaupt niet door Disney gemaakt kunnen worden. Na de lovende recensies voor Bongs Snowpiercer klopten hij en Swinton (ook produ- cent van Okja) bij grote en kleine Amerikaanse studio’s Bong Joon-ho’s Okja ontketende tijdens het filmfestival van Cannes een debat over de gespannen­ aan, maar niemand waagde zich eraan. “De studio’s die verhoudingen tussen video on demand en vertoning in de bioscoop. Logisch: dat Okja na het het scenario goed vonden, hadden problemen met hoe festival alleen op Netflix te zien zal zijn en niet in de bioscoop, is zonde. Deze unieke blockbuster groot het budget moest zijn. De studio’s met dat budget verdient een groot scherm en een enorm publiek. DOOR HUGO EMMERZAEL hadden juist problemen met hoe gevaarlijk het scenario klonk. We konden nergens een compromis vinden, tot Zo’n honderd meter verwijderd van de concentratie- eigen ogen hoe levende wezens als producten eindigen. Netflix zich opwierp als reddende engel.” kampen van Auschwitz-Birkenau staat een enorme Het was overweldigend, op een heel nare manier. In Zo werd Okja een Netflix Original, en dus alleen op McDonalds, een paar honderd meter daarvandaan een Okja film ik het slachthuis daarom zo realistisch mo- het VOD-platform te zien. Dat werd het bedrijf niet in net zo groot filiaal van Kentucky Fried Chicken. Een gelijk en verbeeld ik de tuin van het slachthuis als een dank afgenomen tijdens het filmfestival van Cannes, bezoek aan deze plek nodigt uit om de wrange con- concentratiekamp. Ik wil dat mensen voelen hoe het is waar niet alleen Okja maar ook Noah Baumbachs Net- nectie te leggen tussen de systematische vernietiging om in de positie van die dieren te zitten.” flix-film The Meyorowitz Stories voor de competitie van mensen tijdens de Holocaust en de systematische De scène is onderdeel van de heftige finale van de werd geselecteerd. Juryvoorzitter Pedro Almodóvar be- slachting van dieren in onze huidige bio-industrie. film. Tot dat punt is Okja verre van grimmig. In essen- sloot bij voorbaat dat deze Netflix-films de hoofdprijs In Okja maakt de Koreaanse regisseur Bong Joon- tie lijkt Bongs nieuwste meer op de fabels van de Ja- van het festival, de Gouden Palm, niet verdienden. ho – bekend van noir-detective Memories of Murder, panse animatiestudio Ghibli. Centraal staat de intieme Ergens heeft hij een punt: het was een genot om Okja rampenfilm The Host en post-apocalyptische science- relatie tussen het jonge Koreaanse meisje Mija en haar met vijftienhonderd man op een reusachtig scherm te fiction Snowpiercer – die connectie in één shot: hon- reusachtige varken Okja. Ze krijgt het dier van Miran- zien. Het is zonde dat dit na het festival waarschijnlijk niet derden genetisch gemodificeerde reuzenvarkens bijeen do, een gigantische speler in de vleesindustrie die on- meer gaat gebeuren. Swinton schoot tijdens dit interview geschaard buiten een slachthuis in een macabere tuin, der leiding van de nieuwe directeur Lucy Mirando (Til- echter in de verdediging: “Het gesprek tussen bioscoop- omringd door elektrisch prikkeldraad. In een onafge- da Swinton, griezelig fake) haar imago op wil poetsen. uitbaters, distributeurs en VOD-platforms is heel belang- broken stroom worden de hyperintelligente dieren naar In de openingsscène geeft Lucy een mierzoete rijk en is nog in volle gang. Maar laten we wel wezen: geen hun zekere dood geleid. presentatie over de nieuwe genetisch gemodificeerde enkele studio durfde dit originele scenario in productie te varkens die haar bedrijf heeft gemaakt en over een nemen. Het is hoog tijd dat traditionele studio’s weer lef Overweldigend competitie voor lokale boeren om in tien jaar tijd zo’n gaan tonen.” “Die connectie was bewust”, vertelt Bong tijdens het varken vet te mesten tot het beste ‘supervarken’. Tien Okja 11111 KOREA/VERENIGDE STATEN, 2017 | filmfestival in Cannes, waar Okja in de competitie kans jaar na die presentatie is Mija met haar huisdier Okja REGIE BONG JOON-HO | 118 MINUTEN | MET TILDA maakte op een Gouden Palm. “Tijdens het schrijven op avontuur in de Koreaanse jungle, wanneer Mirando SWINTON, PAUL DANO, SEO-HYUN AHN | DISTRIBUTIE bezocht ik een slachthuis in Colorado. Daar zag ik met haar ‘bezit’ terug komt halen. Okja moet naar New NETFLIX | TE ZIEN VANAF 28 JUNI DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 47

Girls DE WOEDE VOORBIJ

Lena Dunham doet ook in de laatste aflevering in de VS als controversieel – Dunham is er vilein op Westen oprukt als grootste bedreiging voor de volks- van Girls wat je moet doen in een nihilistische aangevallen, zeker als haar personage Hannah een van gezondheid zal onze bereidheid om ook op het scherm maatschappij waarin alle traditionele pijlers de deelnemers was – maar wie een beetje thuis is in mollige mensen te zien vermoedelijk eerder af- dan zijn verpulverd: zich uitspreken. Als schrijfster, hedendaagse arthouse-cinema zal er niet enorm van toenemen. als vrouw. DOOR SANDRA HEERMA VAN VOSS opkijken. Renaissance-woman Eerst een confessie: ik heb Girls niet gevolgd, maar Kinderlijke mannen Maar Dunham heeft meer te bieden dan haar (overigens gebinged. Toen auteur en actrice Lena Dunham in 2012 Onderliggende reden voor de woede die Girls veroor- appetijtelijke) kont. Ze heeft iets te zeggen. Mits in bliksemsnel naam maakte en haar geesteskind in de zaakte was vermoedelijk het nihilistische maatschap- toom gehouden door sterke medewerkers als de cast en krant werd bewierookt door veel jongere journalistes, pijbeeld dat eruit spreekt. Alle traditionele pijlers zijn crew van Girls kan ze verder opbloeien, niet als ‘stem concludeerde ik licht verzuurd dat mijn tijd er wat verpulverd. Er zijn geen (of nauwelijks) vaders, geen van een generatie’ maar als de belichaming van ons vrouwenseries betreft kennelijk op zat. Ik was vijftien banen, geen ontzagwekkende leraren of bazen. Je lite- tijdsgewricht: een renaissance woman die schrijft, ac- jaar ouder dan de doelgroep van Girls, geen downloa- raire idool haalt als je even niet oplet zijn piemel uit z’n teert, regisseert en alles wat ze hoort, ziet en meemaakt der en geboeider door oude films en boeken dan door broek. Je vader blijkt gay. Je moeder is een neuroot die in een spervuur van woorden weet te gieten. Haar we- de zoveelste tv-hype. Jaren eerder had ik bovendien je voornamelijk stress bezorgt. Seks is ongemakkelijk reldbeeld is blank, elitair en beperkt, ze kan zeuren en mijn hart voorgoed verpand aan Sex and the City (hier- geworstel met kinderlijke mannen die je vaak al de vol- hameren, maar ze ontploft vooralsnog van energie en na: SATC), de oerserie over een vriendinnenkwartet in gende ochtend liever kwijt dan rijk bent. ambitie om… om te práten, om zich uit te spreken. Als New York die nu werd afgeserveerd als ‘over-the-top’ Waar de personages uit SATC, Friends en Seinfeld schrijfster, als vrouw. Het feit dat ze zich volmondig en tuttig, maar waarvan sommige afleveringen voor mij nog razend konden worden over vermeend onrecht dat schrijfster nóemt is al een stap voorwaarts; Carrie uit nog altijd rijpen als goede wijn. ze door hogere machten werd aangedaan, zijn de Girls SATC deed altijd even wegwerpend over haar succes Inmiddels heb ik alle afleveringen van Girls bekeken, en hun (vaak nog geestiger) mannelijke vrienden de als columniste. Dunham vindt zichzelf gewoon goed op de twintigers-manier: in avond- en nachtsessies woede voorbij. Ray (een fijne bijrol van Alex Karpovsky) en laat haar dwingende, feministische stem het liefst van minstens twee afleveringen per keer. Heb ik gela- heeft ‘gewoon geen zin’ om zijn proefschrift af te ma- schallen. chen? Zeker. Gegrinnikt vooral: Girls drijft op de snelle, ken en runt een coffeeshop, acteur Adam (Adam Driver, “You must have an ass-deep Google-alert on your­ sarcastische verbale humor van Woody Allen. Verveeld ook fijn) schaamt zich kapot als hij eindelijk een keer self”, zegt ze bij monde van Hannah tegen de narcis- heb ik me ook. De visuele prikkels waar SATC zo in op tv is. Fans van Girls herkenden zich in dit gebrek aan tische schrijver Chuck Palmer (Matthew Rhys), in de uitblonk ontbreken in Girls; kleding, appartementen en illusies en het ontbreken van kaders en regels; critici beste aflevering van het zesde en laatste seizoen. Han- zelfs het straatbeeld worden zes seizoenen lang zo een- werden er boos om. nah heeft haar voormalige held online aangevallen op tonig hipster en quasi-nonchalant in beeld gebracht Het publiek van Girls bleef te beperkt om de dis- zijn vermeende seksuele roofzucht, en nu dient hij haar dat ik naar glitter en kleur begon te snakken. Bovendien cussie lang levend te houden, en of de serie over tien bij hem thuis van repliek, in een zinderend twistgesprek gaat Girls over wel érg weinig. In Seinfeld en Curb Your jaar nog relevant is zal de tijd leren. Zeker is dat we waarin dader en slachtoffer even snel van rol wisselen Enthusiasm waren de plots ook minimaal, maar daar meer gaan horen van drijvende kracht Lena Dunham als in een toneelstuk van David Mamet. Dit mag, nee werd het moeilijk doen om niets tot kunst verheven; zelf. Mijn – wellicht te sombere – prognose luidt dat móet gezien worden door elke vrouw met creatieve am- Girls fladdert maar door, in een zelf-reflecterende haar voor showbizz-wetten uitzonderlijk gemiddelde bities.

bubbel waaraan je je moet overgeven wil je geboeid fysiek geen school zal maken. Op tv en in de bioscoop Girls seizoen 1-5 11111 VERENIGDE STATEN, blijven door de levens van Hannah, Marnie, Shoshanna verstrakken en versmallen gezichten en lichamen nog 2012-2017 | REGIE LENA DUNHAM E.A. | VERKRIJGBAAR en Jessa. De lange, ongemakkelijke seksscènes golden altijd voor onze ogen, en naarmate overgewicht in het OP DVD (WARNER HOME VIDEO) DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 48

I Love Dick ‘Lieve Dick, dit is geen liefdes­ brief, maar een manifest’ De tv-versie van Chris Kraus’ feministi- wordt het bovenal een manifest over vrou- sche cultklassieker I Love Dick is een ma- welijk verlangen en creativiteit. Dat is in nifest over vrouwelijk verlangen en crea- onze hedendaagse maatschappij – newsflash tiviteit, onder regie van onder anderen – nog altijd taboe, en dat taboe gaan Gubbins Andrea Arnold. De bedwelmende serie is en Soloway te lijf. visueel en stilistisch net zo’n wervelwind En hoe! I Love Dick is een serie voor vol- als hoofdrolspeler Kathryn Hahn. wassenen. Expliciet in (prachtig, door co-regisseur Jim Frohna gedraaid) beeld en In I Love Dick, de nieuwe serie van Transpa- woord. Geschreven door een volledig vrou- rent-maker Jill Soloway, reizen de mislukte welijk schrijfteam; de regie in handen van filmmaker Chris (Kathryn Hahn) en haar Soloway zelf, Kimberly Peirce (Boys Don’t man Sylvere (Griffin Dunne) naar het Cry), Andrea Arnold (American Honey) en Texaanse kunstenaarsstadje Marfa. Sylvere cameraman Frohna. zal er werken aan zijn academische verhan- Het resultaat is een serie die geen genade deling over de esthetiek van de Holocaust. kent. Visueel en stilistisch is het net zo’n Even is Chris er anoniem, maar dan ziet ze wervelwind als hoofdrolspeler Hahn. Met Dick (Kevin Bacon). tekst in beeld en plotseling stilstaande Ooooh Dick. De plaatselijke kunstenaar frames. Niet makkelijk weg te kijken, met en professor, op wiens uitnodiging Sylvere in personages die intens vervelend kunnen zijn. Marfa verblijft. Dick, met zijn cowboyhoed Vervreemdend. Maar vooral bedwelmend en diepgang suggererende zwijgzaamheid. verslavend. En alsof dat niet genoeg is, is het Chris voelt zich onweerstaanbaar tot hem een ode aan vrouwelijke creativiteit, met aangetrokken. Ze begint hem brieven te fragmenten uit werk van vrouwelijke makers schrijven en al snel raakt Sylvere hierin be- zoals Chris Kraus zelf, Chantal Akerman en trokken. Wat hun ingedutte huwelijk eerst Marina Abramović. nieuwe (seksuele) energie lijkt in te blazen, Gaandeweg worden de brieven die Chris wordt een bedreiging wanneer Chris haar schrijft geen brieven meer aan Dick, maar te- brieven ook daadwerkelijk verstuurt. Uitein- gen hem. Via hem. Het gaat niet meer over delijk blijkt niemand van de plaatselijke haar verlangen naar hem, maar over haar ver- Werner Herzog over Queen of the Desert kunstenaarsgemeenschap veilig voor de langen, vrouwelijk verlangen in het algemeen. soms knullige maar vooral seksuele en crea- De brieven beïnvloeden niet alleen Dick, tieve oerkracht die Chris is. maar hebben aan het eind van de acht afleve- De serie is gebaseerd op de gelijknamige ringen alle personages beïnvloed. Bevrijd. roman van schrijver en filmmaker Chris ‘Dear Dick. This is not a love letter, this is Kraus, bij publicatie in 1997 door de meeste a manifesto’, schrijft Chris. En dat is het. ‘IK WILDE HAAR LICHAAM NIET EXPLOITEREN’ (mannelijke) critici genegeerd maar inmid- dels gevierd als feministische cultklassieker. SACHA GERTSIK 11111 Queen of the Desert mag dan een van de Dat boek is moeilijk in een hokje te plaatsen. slechtste films zijn uit het uitgebreide oeuvre Is het nou fictie? Memoires over een bevlie- I Love Dick VERENIGDE STATEN, 2016 | REGIE JILL van Werner Herzog, het is een prima aanleiding ging van de auteur? Een essay over kunstge- SOLOWAY, ANDREA ARNOLD, JIM FROHNA, KIMBERLY voor een gesprek. “Mijn kamelen zijn echte schiedenis? Als serie in handen van toneel- PEIRCE | MET KEVIN BACON, KATHRYN HAHN, GRIFFIN personages.” DOOR KEES DRIESSEN schrijver Sarah Gubbins en Jill Soloway DUNNE | TE ZIEN VIA AMAZON PRIME Werner Herzogs speelfilm Queen of the Desert, een biopic over de invloedrijke Britse archeoloog-diplo- maat-ontdekkingsreiziger Gertrude Bell (1868-1926), mag dan een pijnlijk ongeïnspireerde draak geworden zijn, het is niet moeilijk te zien wat hem aantrok in het verhaal van deze tijdgenoot van T.E. Lawrence, die op hoog niveau contacten legde tussen bedoeïenen in de Arabische woestijn en de Britse regering. Een eenzelvige held die extreme situaties opzoekt, ondanks waarschuwingen en weerstand van de goe- gemeente – de link met Klaus Kinski’s waanzinnige visionairen in Herzogs meesterwerken Aguirre: Der Zorn Gottes (1972) en Fitzcarraldo (1982) is snel gelegd. “Zij behoren op een bepaalde manier inderdaad tot de- zelfde uitgebreide familie”, beaamt Herzog tijdens een groepsgesprek met een paar journalisten in Berlijn. Met als grote verschil dat Herzog ditmaal voor het eerst een vrouwelijke hoofdrolspeelster heeft, Nicole Kidman. “Dat klopt. Maar ik heb wel documentaires gemaakt over krachtige vrouwen, zoals Land des Schweigens und der Dunkelheit (1971) en Julianes Sturz in den Dschungel I LOVE DICK (2000). Bovendien dacht ik er tijdens het filmen he- DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 49

naakt.’ Zij antwoordde: ‘Nou en? Dat hoort bij Gertrude Bell.’ Zo introduceerde zij me op nieuw terrein. En het is natuurlijk een prachtige scène geworden. Helemaal geen exploitatie.”

Aangeschoten Waar Lars von Trier zichzelf portretteert in zijn vrou- welijke personages, doet Herzog dat liever met man- nen. Maar ook bij hem gaat het altijd, zoals bij zovele kunstenaars, op wezenlijk niveau om zelfportretten. SALT AND FIRE Dus ook bij Gertrude Bell. Zo verwijst bijvoorbeeld het moment dat zij in de film wordt aangeschoten maar nauwelijks een spier vertrekt, naar het beroemde in- Salt and Fire terview van Herzog met de BBC, buiten op een heuvel, toen hij werd geraakt door een kogel uit een luchtbuks De witte duivel van een onbekende schutter maar gewoon door wilde gaan met het gesprek. Een ecothriller van Werner Herzog, de man wiens beste films – van Fitzcarraldo tot Grizzly Man – over de tita- “Ja, dat klopt. Ik gedroeg me op een vergelijkbare nenstrijd tussen mens en natuur gaan, klinkt natuurlijk manier als Bell toen ik beschoten was. Het was ook een spannend. Maar met het Engelstalige Salt and Fire slaat onbeduidende wond. Maar er zitten wel meer persoon- de eigengereide Duitse regisseur de plank aardig mis. lijke verwijzingen in de film. Zoals dat aanzoek, dat zo zacht is dat ze het eerst niet verstaat; zo deed ik het ook Drie internationale wetenschappers, gespeeld door Veronica Ferres, Gael Garcia Bernal (met een idioot Italiaans accent) bij mijn vrouw. Of de munt van Alexander de Grote die en Volker Michalowski, zijn door de Verenigde Naties uitge- ze in tweeën delen – die had ik aan mijn vrouw gege- nodigd om naar Bolivia te reizen. Het doel: een bezoek aan een meer dat in een enorme witte zoutvlakte aan het veran- deren is. In de volksmond wordt er van de ‘diablo blanco’ of- Werner Herzog over Queen of the Desert tewel de ‘witte duivel’ gesproken, maar natuurlijk slaat de witte duivel ook op de blanke man die misschien verant- woordelijk is voor deze milieuramp: Matt Riley (Michael Shannon), een Amerikaanse zakenman die van zwarte bivak- mutsen en langdradige uiteenzettingen houdt en die de des- kundigen bij aankomst meteen laat ontvoeren. ‘IK WILDE HAAR LICHAAM NIET EXPLOITEREN’ Het eerste bedrijf van Werner Herzogs verfilming van een kort verhaal van de Amerikaan Tom Bissell is een kidnapthril- lemaal niet over na dat ik een vrouwelijke protagonist ven. Feit is, dat ik Bells verhaal heb gecondenseerd en ler met een Europuddingsausje. Een mengelmoesje van lauw- had. Pas na afloop, toen andere mensen erover begon- deels heb verzonnen. Dit is mijn Gertrude Bell.” warme spanningselementen, een onverwacht lesje kunstge- nen, dacht ik: verrek, ze hebben gelijk.” Hij glimlacht. En zo vervaagt, zoals gewoonlijk bij Herzog, de grens schiedenis en personages met verschillende accenten die “Het zou eens tijd worden.” tussen feit en verzinsel. Stilistisch is Queen of the Desert proberen de niet altijd logische dialogen toch overtuigend te echter, op een handvol momenten na, teleurstellend brengen. Maar nadat de twee mannelijke wetenschappers op een ongewone manier het veld hebben geruimd, staat het Bad in woestijn conventioneel. Waar bevindt zich in deze film Herzogs personage van Ferres er ineens alleen voor. Tenminste, alleen Het moet Herzog aangetrokken hebben in Gertrude ‘extatische waarheid’ die hij altijd verkondigt – de die- met twee halfblinde Boliviaanse jongetjes met wie ze ineens Bell dat ze zich, naar de normen van die tijd, juist ge- pere waarheid van mythen en dromen die zich voorbij op de immense zoutvlakte moet zien te overleven. droeg als een man. Als ze in de film door een bedoeïen de droge werkelijkheid van feiten en data bevindt? “In Het is niet moeilijk om te begrijpen waarom de regisseur gevraagd wordt de vrouweningang te nemen, ant- de woestijn. En de manier waarop die de ziel, het in- graag een film wilde draaien op de zoutvlaktes van Uyuni, waar het overdag warm is maar de omgeving tot aan de hori- woordt ze ferm: “Thís woman is joining the men.” nerlijke landschap van de hoofdpersoon verbeeldt. Net zon gevuld is met honingraatstructuren zo wit als sneeuw. Met de vrouw en het vrouwelijk lichaam – een inte- als bij Aguirre. Dat is een vorm van poëzie. Hoe wij de Het levert dan ook oogstrelende beelden op, soms ook met resse, om niet te zeggen obsessie van vele mannelijke woestijn tonen, dat heb je nog nooit gezien. Niemand het absurde gevoel voor humor dat we van Herzog gewend filmmakers – lijkt Herzog slecht op zijn gemak. Zo filmt een woestijn tijdens een zandstorm – wij wel.” zijn, zoals in een opmerkelijk shot waarin een fles cham- filmde hij in zijn lange carrière nog nooit een seksscène Inderdaad vormen die opnamen een van de hoogte- pagne op een rolstoel de witte woestenij inrijdt. Nog Herzogiaanser is het nabijgelegen treinkerkhof, waar (de twee neukende biggetjes in Cobra Verde niet mee- punten van de film. Net als beelden van de besneeuwde verroeste locomotieven in het niets lijken te ontsporen en gerekend); ook in Queen of the Desert – toch Herzogs woestijn (een zeldzaam verschijnsel dat Herzog in zijn waar de personages van Ferres en Shannon een van hun vele, meest romantische film ooit – draait hij de camera weg film verwerkte) of het trillende beeld van kamelen in wijdlopige gesprekken hebben. Helaas is dit vreemde en be- als het zover komt. Herzog houdt niet van bloot. een luchtspiegeling. Kamelen, die bij Herzog overigens toverende beeld ook gelijk een metafoor voor het verhaal zelf, Het verrast dan ook dat we Kidman in Queen of the een vreselijk lawaai blijken te kunnen maken. “Het zijn dat langzaam maar zeker ontspoort in een buitengewoon landschap – een landschap waar de personages zich ook Desert een onbeschut bad zien nemen in de woestijn. echte personages”, zegt Herzog tevreden. “Mijn kame- nooit echt toe verhouden. Herzog heeft hiervoor echter een simpele verklaring: len zijn interessant. Niet zoals die kamelen in Lawrence BOYD VAN HOEIJ 11111 het was niet zijn, maar haar idee. “Ik wilde niet haar of Arabia – die zijn echt ontzettend saai.” lichaam exploiteren. Ik wilde niet wat bloot toevoe- gen, alleen maar om een paar Amerikaanse truckers Queen of the Desert 112311 MAROKKO/ Salt and Fire DUITSLAND/VERENIGDE STATEN/ een plezier te doen. Maar zij kwam er zelf mee. Ze VERENIGDE STATEN, 2015 | REGIE WERNER HERZOG | FRANKRIJK/MEXICO, 2016 | REGIE WERNER HERZOG | zei: ‘Werner, ik wil een bad nemen in de woestijn.’ Ik 128 MINUTEN | VERKRIJGBAAR OP IMPORT-DVD UIT VERKRIJGBAAR OP IMPORT-DVD UIT FRANKRIJK antwoordde: ‘Maar dan ben je naakt – of gedeeltelijk ITALIË (POTEMKINE) DE FILMKRANT #399 JUNI 2017 50 Actie!

Oude Doelenkade, 1621 BH Hoorn 13 april 2017, 14.29 uur

Op de pier aan de voet van de Hoofdtoren van Hoorn, pal naast de gedenksteen voor Wil- lem IJsbrandtsz. Bontekoe van Hoorn (1587- 1657), staat een Opel Agila (bouwjaar 2003) geparkeerd. Het wagentje is uitzinnig be- schilderd; er staan namen op van bands als Yes en Pink Floyd, in psychedelische letters in regenboogkleuren. Boven het wagentje hangen oer-Hollandse wolken. In de Agila zitten de jonge acteurs Chloé Leenheer (guitig wollen mutsje en rood- VAN LINKS NAAR RECHTS: FOCUS PULLER KELLY LEE STEEN, 2ND UNIT langste nummer ever van Genesis: 23 minuut Het hart van Hadiah Tromp NEDERLAND, 2017 | CAMERA KASPER DE BONT, DOP REMCO BAKKER, REGISSEUR/CO- witte voetbalsokken), Puck Pommelien Bus- 8! Eigenlijk moet je dit met een grote toeter SCENARIO ERIK DE BRUYN & EDWARD STELDER | SCENARIST ERIK DE BRUYN, 1ST AD HIDDE NIELS, 2ND AD FARAH ABDI, ser en Korneel Evers (lang haar, zonnebril) te GELUIDSMAN EDDY DE CLOE, HOOFDROLSPEELSTER CHLOÉ LEENHEER, in één keer helemaal afluisteren.” “Ww- REGIE ERIK DE BRUYN | PRODUCTIE IJSWATER FILMS, blowen. Als de portiers na de eerste repetitie PUCK POMMELIEN BUSSER EN KORNEEL EVERS woooow”, zegt Louise. Hadiah vraagt of Ben MARC BARY | IN COPRODUCTIE MET AVROTROS, opengaan, komen er enorme rookwolken ook ska heeft. MYLENE VERDURMEN | UITVOEREND PRODUCENT naar buiten, gefabriceerd door een piep- boord kwam…’ luidt de pay-off. “Nu ging het een stuk beter”, zegt De ROOS SMITT | CAMERA REMCO BAKKER | GELUID kleine rookmachine. Er staan twee camera’s Leenheer (Zusjes, Bluf, Lellebelle) speelt Bruyn als beide camera’s zijn gestopt. “Eén EDDY DE CLOE | MONTAGE BERT RIJKELIJKHUIZEN | op de voorruit gericht. Bij de ene staat Hadiah Tromp, een half-Jamaicaanse nazaat dingetje nog. Die muziek, die vind je wicked PRODUCTION DESIGN BEN ZUYDWIJK | KLEDING co-scenarist/regisseur Erik de Bruyn (Wilde uit het vermaarde admiraalsgeslacht, die hè?!” “Yes, I know”, antwoordt Leenheer, ALETTE KRAAN | MAKE-UP RENEE WIJNHOVEN | mossels, J. Kessels), die via zijn koptelefoon ondanks zichzelf óók bij de marine terecht terwijl ze snel op haar iPhone kijkt. “Je lijkt MUZIEK MELCHER MEIRMANS | SOUND DESIGN PETER de dialoog in de Opel kan volgen. “Het was lijkt te komen. Busser (De mannentester) is mijn zoon wel”, zegt De Bruyn, “die zit ook WARNIER | MET CHLOÉ LEENHEER, VALENTIJN het wat acteren betreft nog niet helemaal”, haar vriendin Puk, Evers (De Heineken ont- de hele dag op zijn telefoon.” BENARD, JACQUELINE BLOM, MIKE WEERTS, MELODY zegt De Bruyn, die vervolgens van portier voering; ook bekend van het cabarettrio Er wordt nog fluks een enorm scherm ver- KLAVER, ANDRÉ DONGELMANS, PETER HEERSCHOP, naar portier gaat om uit te leggen hoe hij het Brokstukken) is haar goede vriend Ben, ook plaatst, de rookmachine gaat weer even aan, MANOUSHKA ZEEGELAAR BREEVELD, JADE OLIEBERG, wel wil. een ‘vastewaller’. dan wordt de volgende take opgenomen. EVA LAYLA SCHIPPER, PUCK POMMELIEN BUSSER, De Bruyn schreef samen met Edward Stel- “Stilte voor opname”, zegt de regieassis- “Heel goed”, zegt De Bruyn na afloop. “Al- KORNEEL EVERS | KLEUR, PLM. 100 MINUTEN | der het script voor de Telefilm Het hart van tent als De Bruyn onder een zwarte doek leen hing er iets te veel rook in de auto. Doe OMROEP NPO (MET STEUN VAN COBO I.H.K.V. Hadiah Tromp. Het is een romantische ko- achter zijn monitor heeft plaatsgenomen. zo eerst even een deur open als we gaan TELEFILM-PROJECT | TE ZIEN VANAF VOORJAAR 2018 medie met musicalelementen, gesitueerd in “Geluid... en actie!” In de verte blaft een draaien.” (TENZIJ IN DE MONTAGE WORDT BESLOTEN DE FILM een (fictieve) marinewereld. ‘De marine was hond. Ben zet Supper’s Ready van Genesis JAN PIETER EKKER DIT NAJAAR TOCH IN DE BIOSCOOP UIT TE BRENGEN) een serieuze zaak, totdat Hadiah Tromp aan op. “Dit is gewoon zóóóó, zóó wicked; het FOTO BOB BRONSHOFF

DE FILMKRANT #400 VERSCHIJNT OP DONDERDAG 6 JULI Volgende maand DUNKIRK HOMO SAPIENS LA MORT DE LOUIS XIV L’AMANT DOUBLE KOZA NOCTURAMA RETOUR EN BOURGOGNE ROSEMARI THROUGH THE WALL UNA LOUISE EN HIVER LA FILLE DE BREST THE BIG SICK JUST LIKE OUR PARENTS THE SWEDISH THEORY OF LOVE VINCENT VICEROY’S HOUSE ROCK ‘N’ ROLL TRAMONTANE THE EYES OF MY MOTHER THE EMOJI MOVIE MAUDITE POUTINE 2:22 100% COCO SPIDER-MAN: HOMECOMING CARS 3 WAR FOR THE MOUNTAINS AND HILLS SING SONG WAKEFIELD WISH UPON BIGFOOT JUNIOR VALERIAN AND THE CITY OF A THOUSAND PLANETS GIRLS NIGHT OUT ORPHELINE RODIN Films, lezingen, performances, virtual reality 1 – 19 juni 2017 Foto Le Grand-Quinkal, voor Viens! (Michel Reilhac, 2015, fi lm in VR)

Ode aan de lust Cinema Erotica EYE Filmmuseum Amsterdam eyefi lm.nl/erotica

“Warm yet unsentimental... A Joy” Variety

EEN FILM VAN KIRSTEN TAN

VANAF 29 JUNI IN DE FILMTHEATERS EN OP

www.imaginefilm.nl MOUNTAIN

VANAF DONDERDAG 15 JUNI IN DE FILMTHEATERS