S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., c.23, s.1-2, 2007 J. Fac.Eng.Arch. Selcuk Univ., v.23, n.1-2, 2007

BOZYAZI (MERSİN) VE KUZEY KESİMİNİN TEKTONO-STRATİGRAFİSİ

Ahmet TURAN, Selçuk Üniv, Müh.-Mim. Fakültesi, Jeoloji Müh. Böl., KONYA

ÖZET: Toros kuşağında ‘’Alanya metamorfitleri’’ veya ‘’Alanya Birliği’’ olarak tanınan şistik kayalar, Bozyazı ve yakın çevresinin temelini oluşturmaktadır. Bu metamorfiklerin alt bölümünde, yüksek basınç metamorfizması gösteren Sugözü Napı yer alır. Oluşumunu Geç Kretase’de tamamlayan Sugözü birimi, metakuvarsit ve mermer ara katkılı granatlı mikaşistler, amfibolit şistler, fillitler ile mermer- rekristalize kireçtaşı, metagabro, metadiyabaz ve metaserpantinit bloklarını kapsar. Bölgenin üst metamorfik dilimi ise, yeşil şist fasiyesinde metamorfizma geçiren Yumrudağı Napı’dır. Kalkşist- mikaşist ara katkılı mermerler ile rekristalize karbonatlardan yapılmış Permiyen yaşlı Cebelireis formasyonu, Yumrudağı Napı’nın çalışma alanında yüzeyleyen alt bölümüne karşılık gelmektedir. Bu metamorfik naplar ise bölgede çok silik başkalaşım izleri taşıyan flişoitler tarafından, açılı uyumsuzlukla örtülürler. Geç Paleosen-Eosen yaşlı bu flişoidler; çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı, marn ve killi kireçtaşlarından oluşmaktadırlar. Yukarıda özetlenen Alanya Birliği kayaları üzerine, önemli bir tektonik dokanaktan sonra, Toroslar’da ‘’Hadim Napı’’ veya ‘’Aladağ Birliği’’ olarak bilinen tektono-stratigrafik dilim gelir. Hadim Napı en altta resifal kireçtaşı mercekleri kapsayan kuvarsit ve şeyllerden ibaret olan Üst Devoniyen istifi ile başlar. Bu istif, bol fosilli kireçtaşı ile kuvarsit ardalanmasından meydana gelen, Karbonifer kayaları ile uyumlu olarak örtülür. Onkolitli kireçtaşlarından yapılmış Alt Permiyen istifi, Karbonifer birimini uyumlu bir şekilde üstlemiştir. Seyrek biçimde kuvarsit-şeyl ara katkıları içeren koyu gri kireçtaşlarından oluşmuş Üst Permiyen istifi, alttaki birimler üzerine uyumsuzlukla gelmektedir. Rekristalize kireçtaşı, marn, killi kireçtaşı, şeyl, kumtaşından oluşan Alt-Orta Triyas kayaları; Üst Permiyen birimi üzerinde uyumlu olarak gözlenirler. Kızıl-kahve renkli çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı litolojilerinden oluşan Erken-Orta Jurasik yaşlı karasal kırıntılılar, bölgenin Triyas ve öncesine ait formasyonlarını, açısal uyumsuzlukla örtmektedirler. Alacalı renkli çamurtaşı ve marnlarla temsil olunan Jurasik yaşlı yarı karasal çökeller, bu karasal birimle uyumludur. Sözü edilen karasal-yarı karasal formasyonlar ile yanal ve düşey geçişli olan; dolomit, dolomitik kireçtaşı, kireçtaşı yapılışlı ve Jurasik-Erken Kretase yaşlı kalın karbonatlar, Hadim Napı’nın en üst litostratigrafik birimidir. Bölgedeki formasyonlar, Kuvaterner yaşlı yamaç molozu ve alüvyonlarla uyumsuz örtülürler.

Anahtar kelimeler: Stratigrafi, Alanya metamorfitleri, Hadim Napı, Devon-Kretase istifleri.

The Tectono – Statigraphy of The Bozyazı (Mersin) and of The Area North

ABSTRACT: Schisty rocks known as Alanya metamorphics and Alanya Unit, taking place in the Taurides belt, is the base in Bozyazı area. In the lower part of these schisty rocks, the Sugözü Nappe, having high-pressure metamorphism, takes place. The Sugözü Unit, which completed its formation in Late Cretaceous, includes interlayered metaquarzite and marble and garnet mica schist, amphibole schist, phyllite and blocks of marble, recristallised limestone, metagabbro, metadiabase, and metaserpentinite blocks. The upper metamorphic part of the area is the Yumrudağı Nappe, which is metamorphosed by green schist facies. The Permian aged Cebelireis formation, consisting of marbles and recrystallised carbonates with interlayered chalk schist-mica schist is the lower part of the Yumrudağı Nappe. These metamorphic nappes are coverd with unconformity with flyschoids having the lowest metamorphism. These Late Paleocene-Eocene age flyschoids include conglomerate- sandstone-mudstone-marl-clayey limestone. On the above mentioned Alanya Unit is Hadim Nappe or Aladağ Unit with an important tectonic contact. The Hadim Nappe has reefal limestone lenses with quartzite and shale as the lowest part. 98 A. TURAN

This sequence is covered conconformeably with rich interbedded fossiliferous limestone and quartzite carboniferous rocks. The Lower Permian sequence, consisting of oncholitic limestones, covers the carboniferous rocks conconformeably. Upper Permian sequence, including dark grey algaeous limestone with little amount of interbedded quartzite and shale, covers the Lower Permian sequence with disconformity. The Triassic rocks, which include recristallized limestone, marl, shale, and sandstone, take place on the Upper Permian unit conformeably. Early-Middle Jurassic age continental detritics, which consist of red-brown conglomerate-sandstone-mudstone, cover with uncorformity the Triassic and pre-Triassic units of the area. The Jurassic age sub-continental sediments, which consist of variegated mudstones and marls, are conformeable with lower continental unit. The Jurassic-Early Cretaceous thick carbonate sequence, which consist of dolomite, dolomitic limestone, and limestone; passes vertically and laterally with above mentioned continental and sub-continental sediments. This sequence is the uppermost litostratigraphic unit of Hadim Nappe. The whole diagenetic formations of the area are covered with unconformity by Quaternary aged talus and alluviums.

Key words: Stratigraphy, Alanya metamorphics, Hadim Nappe, from Devonian to Cretaceous sequences.

GİRİŞ Baydar ve diğ. (1970) Anamur-Bozyazı civarlarındaki jeolojik üniteleri, altta Paleozoyik Toroslar’ın orta kesiminde, kuzey kökenli metamorfikleri ile Tersiyer filişinden yapılı Hadim napları ile güney kökenli Alanya ‘’Anamur serisi’’ ve üstte Geç Paleozoyik- naplarının ilişkide olduğu Bozyazı yöresinin Mesozoyik yaşlı birimleri kapsayan ‘’Toros (Şekil 1) jeolojik yapısı, ilk olarak Blumenthal fasiyesi’’ şeklinde tanıtmışlar ve bu ünitelerin bir (1942) tarafından incelenmiştir. Blumenthal birleri ile tektonik ilişkili olan farklı birlikler (1942) bölgede temel oluşturan ‘’şistli Devon olduklarını savunmuşlardır. Şengün (1986), kalkerleri‘’ üzerine, diskordansla ‘’Perm bölgedeki metamorfitleri kapsayan Alanya kalkerlerinin’’ oturduğunu ve bunların da Birliğinin, Prekambriyen bir temel ile üzerine birçok yerde Üst Jura ile başlayan geniş Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı metasedimanter bir ve kalın kalker tabakalarından müteşekkil Üst örtüden oluştuğunu ve metamorfik çekirdeğin Kretase serilerinin, yine diskordansla geldiğini Gondwana kıtasının Pan-Afrikan temeline ait söylemiştir. Blumenthal (1944), Orta Toros olduğu fikrini savunmuştur. kuşağında Hadim Napı olarak tanımladığı Üst Işık ve Tekeli (1995) Anamur’un KD’sunda Paleozoyik istifinin tabanına ait büyük bir yaptıkları çalışmalarda tabanda yer alan şariyaj hattının, Bozkır güneyinden başlayarak metamorfiklerin, alttan üste doğru bir birleriyle Hadim ve Ermenek güneyini izledikten sonra, uyumlu; şist-amfibolit, şist-fillit, kuvarsit ve Anamur’un doğusundan Ak Deniz’in altına mermerlerden oluştuğunu söylemektedirler. daldığını gözlemlemiştir.

Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 99

Şekil 1. Çalışma alanının yer bulduru haritası. Figure 1. Location map of the study area.

Alanya bölgesinden farklı olarak, Anamur oluşmaktadır (Şekil 2). Alanya Birliği kayalarını, çevresinde mavi şist ve eklojit fasiyesinin Özgül (1976)’ün Aladağ Birliği içinde tanıttığı (yüksek basınç-düşük sıcaklık) gelişmediğini ve Hadim Napına ait formasyonlar, tektonik bir sadece Geç Kretase’den sonra etkili olan dokanakla üzerler. Hadim Napı birimleri bir Barroviyen tipi bir metamorfizmanın, bu birleri ile uyumlu Devoniyen-Karbonifer-Alt bölgede var olduğunu ileri süren Işık ve Tekeli Permiyen formasyonları ve Üst Permiyen-Triyas (1995), netice olarak Alanya bölgesinde olduğu formasyonları ile Jurasik-Kretase kayalarından gibi, metamorfitlerin kendi içlerinde naplı bir oluşur (Şekil 2). Dolayısı ile Aladağ Birliğinde yapı oluşturmadıkları fikrini de öne (Hadim Napı) Üst Permiyen ve Jura istiflerinin sürmüşlerdir. Aydıncık-Bozyazı arasında çalışan tabanlarında uyumsuzluklar göze çarpmaktadır. Gürçay (2000), temelde göreceli otoktona Bozyazı ve yakın çevresinde yapılmış bir çok (Geyikdağı Birliği) ait Kambriyen-Triyas jeolojik çalışma mevcuttur. Fakat bu güne kadar aralığını temsil eden istifleri ve bunları tektonik yayınlanmış olan literatürde, yukarıda sözü bir dokanakla üzerleyen alloktona (Hadim Napı edilen birliklerin ana tektonik çatısına uygun veya Aladağ Birliği) ait birmlerin jeolojisini tarzda, stratigrafileri ortaya konulamamıştır. Bu incelemiştir. Gürçay (2000), inceleme alanındaki makalenin amacı ise, önceki çalışmalar ve yeni üst alloktona (Hadim Napı) karşılık gelen elde edilen bulgular doğrultusunda, bölgenin tektonik dilimin, bir birleriyle uyumlu tektonik çatısına uygun olarak, yöre Devoniyen-Karbonifer-Permiyen-Triyas stratigrafisinin yeniden aydınlatılmasıdır. formasyonlar ile bunları açısal uyumsuzlukla örten Jura-Kretase karbonatlarından oluştuğunu STRATİGRAFİ öne sürmüştür. Özer ve diğ. (2003) inceleme alanının bir Bozyazı dolaylarında yer alan kaya- bölümünü de içine alan çalışmalarında, yörenin stratigrafi birimleri, Toroslar’ın alt tektonik kaya birimlerini, Alanya Birliği içinde ‘’Anamur birliklerinden olan ve birçok yer bilimci fasiyesi’’ ve Aladağ Birliği veya Hadim Napı tarafından kullanılmakta olan ve tanımlaması kapsamında ‘’Bozyazı napı’’ birimleri olarak Özgül (1976) tarafından yapılmış olan Alanya incelemişlerdir. Bu araştırıcılar, metamorfikleri Birliği (Alanya napları) ve Aladağ Birliği bir birleri ile uyumlu olan Permiyen öncesine ait (Hadim Napı) şeklinde iki önemli tektonik birlik Bağlıca formasyonu ile Üst Permiyen yaşlı içinde yer almaktadırlar. Her bir formasyonun Pınarlık formasyonu şeklinde ikiye içinde bulunduğu tektonik alt birlik dikkate ayırmışlardır. Özer ve diğ. (2003) Anamur- alınarak, bu birimlerin stratigrafik anlatımı Bozyazı arasında Hadim Napına karşılık gelen yapılacaktır. Bozyazı napında Üst Devoniyen, Üst Permiyen, Triyas ve Jura –Alt Kretase istiflerine karşılık Alanya Birliği Kayaları (Alanya Napları) gelen formasyonları da ayrıca tanıtmışlardır. Bu araştırıcılar bölgede var olan Karbonifer, Alt Bozyazı çevresinde Alanya Birliği Permiyen kayaları ile Liyas-Dogger dönemine kapsamında incelenebilecek olan stratigrafik karşılık gelen karasal-yarı karasal birimleri ise üniteler, üç bölümden oluşur. Günümüzdeki ayrıntılı olarak ele almamışlardır. tektono-stratigrafik çatıya uygun tarzda bu Yukarıdaki kısa literatür özetinde birimler alttan üste doğru şöyle görüldüğü gibi, Bozyazı çevresinde farklılıklar sıralanmaktadırlar: En altta Sugözü napına ait arzeden jeolojik topluluklar yer almaktadır. ileri metamorfizma izleri taşıyan bloklu birimler Bunlar tabanda Özgül (1976)’ün Alalanya Birliği bulunmaktadır. Ortada Sugözü napına ait kapsamında ele aldığı ve alt allokton dilimleri birimleri tektonik bir dokanakla üzerleyen oluşturan metamorfik naplar (altta Sugözü Napı, Yumrudağ napına ilişkin düşük dereceli yeşil üstte Yumrudağ Napı) ile onların genç tortul şist fasiyesinde başkalaşım geçirmiş birimler örtülerinden (Kötekler formasyonu) görülür. Üstte ise Sugözü ve Yumrudağ 100 A. TURAN

naplarına ait kayaları transgresif olarak örten, amfibolit, metabazit türü kaya blokları izlenir. Erken Tersiyer yaşlı örtü birimleri yer alır. Bu metamagmatikler, şistozitenin iyi geliştiği düşük rölyefli alanlarda, oluşturdukları yüksekçe rölyef yapısı ile kolay tanınırlar. Bazik- Sugözü Napı ultrabazik metamagmatik bloklara, Karaisalı Alanya Birliğini oluşturan üç metamorfik Köyü doğusunda metamorfize olmuş çakıllı- naptan ortada yer alan nap Sugözü napı olarak kumlu-çamurlu bir matriks içinde yüzer bilinmektedir (Özgül, 1984). Bu nap, granatlı vaziyette, yine yassılaşmış-uzamış mercek ve mika şistler ile metabazit kökenli eklojit-mavi bloklar şeklinde gri renkli rekristalize kireçtaşı, şist mercekleri içeren ve olasılıkla Geç dolomit ve gülkurusu renkli rekristalize killi Kretase’de yüksek basınç / düşük sıcaklık kireçtaşı kökenli metakarbonatlar eşlik eder. metamorfizması geçirmiş olan tektonik dilimdir Sugözü formasyonunun daha üst düzeylerinde, (Özgül, 1984; Okay, 1989). İnceleme alanı içinde süt beyaz metakuvarsit mercek ve bantları içeren Sugözü napı tek bir formasyon ile temsil sarımsı-bej renkli kuvars fillitler, metapelitik olunmaktadır. kayaç breşleri ve koyu gri-siyah renkli grafit şist ara katkılı olan yeşilimsi mavi renkli fillitler ile Sugözü formasyonu (Krs) sleytler izlenmiştir. Çalışma sahasında temeli oluşturan ve Sugözü formasyonunun alt sınırı inceleme mermer-metakuvarsit ara katkılı glokofanlı- alanında görülmez. Ancak Alanya yöresinde amfibollu-granatlı-mikalı şistler ile olası Permiyen yaşlı Mahmutlar formasyonu ( metaçakıltaşı-metakumtaşı-meta çamurtaşı alt tektonik dilime karşılık gelen Mahmutlar yapılışlı şistik bir matriks içinde dağılmış napı) üzerinde, Sugözü biriminin tektonik bir metagabro-metadiyabaz-metaserpantinit ve dokanakla yer aldığı bilinmektedir (Özgül, 1984; değişik türden metakarbonat blokları kapsayan Okay, 1989; Kansun, 1993). Alanya metamorfik metamorfik topluluk, bu makalede Sugözü naplarının ortadaki tektonik dilimine karşılık formasyonu olarak tanımlanmıştır. Birim olan Sugözü formasyonu, inceleme alanının adlaması, Alanya yöresinde çalışan Özgül güneybatı kesiminde, üst napa karşılık olan (1984)’den alınmıştır. Sugözü birimi, Bozyazı Yumrudağ napının tabanına ilişkin Cebelireis İskelesi ve batısı ile Kızılin ve Beyreli mahalleleri formasyonu ile tektonik olarak üzerlenirken, dolaylarında ve KB’ya doğru Narince ve Akcami kuzeydoğudan da Erken Tersiyer yaşlı Kötekler köyleri civarlarında KB-GD uzanımlı bir hat formasyonu ile açılı uyumsuz olarak örtülür boyunca düşük kotları takip ederek (Şekil 3). Bu uyumsuzluğun belirteci olarak yüzeylemektedir. Ayrıca Karaisalı Köyü’nün Kötekler formasyonunun Sugözü formasyonuna doğusunda da Sugözü biriminin yüzlekleri ait yoğun metamorfik kırıntılar içeren kırmızı- bulunmaktadır (Şekil 3). kahve renkli, kalın tabakalı taban çakıltaşı ile Taze yüzeyleri yeşilimsi-mavimsi gri, gül başlaması, aradaki stratigrafi eksikliği ve alt-üst kurusu, kahvemsi ve koyu gri tonlarında, formasyonlara ait şistozite-tabaka düzlemleri alterasyon renkleri de sarı-kahve ve kırmızı arasındaki belirgin farklılıklar sayılabilir (Şekil tonlarında olan ve yer yer metakuvarsit ile 2–3). Bölgede taban-tavan ilişkisi mermer arakatkıları içeren iri taneli granatlı görülemediğinden ve metamorfizma ve mika şist, granatlı amfibolit, klorit aktinolit şist, kıvrımlara bağlı katlanmalardan dolayı, Sugözü glokofanlı-kuvarslı mika şist, grafit şist ile formasyonunun tahmin edilebilen kalınlığı da amfibol şistlerden yapılı metamorfitler, Sugözü mostradan mostraya değişmektedir. formasyonunun taban bölümünü oluştururlar Bölgede daha önce yapılmış çalışmalarda (Şekil 2). Üste doğru yine karışık renklerdeki formasyonun yaşına ilişkin bir fosil bulgusu fillitik ve iri taneli şisti kayaçlar içinde, bazen verilememiştir (Baydar ve diğ., 1970; Işık ve şistoziteye uyum gösteren uzamış–yassılaşmış Tekeli, 1995; Özer ve diğ., 2003). Bu çalışmada 20–40 cm ebatlarında mercek ve budinler Sugözü formasyonunun orta-üst kesimlerindeki halinde, bazende 1-6 m. arasında değişen ve metabazitlerden oluşmuş bloklarla beraber kısmi bir yönlenme gösteren metagabro, bulunan ve Karaisalı Köyü doğusundan alınan metadiyabaz, metaserpantinit, mikrogabro, gülkurusu renkli killi metakarbonat kaya Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 101

örneğinden yapılan ince kesitte; Globotruncana bulgusundan hareketle, Sugözü formasyonun sp. ve Globotruncanidae fosil cinsi ile familyasına yaşı Geç Kretase’ye kadar çıkabilecektir. rastlanmıştır. Dolayısıyla bu yeni fosil

102 A. TURAN

Şekil 2. İnceleme alanının tektono-stratigrafik dikme kesiti (ölçeksiz). Figure 2. Tectono-stratigraphic columnar section of the study area (unscaled).

Şekil 3. İnceleme alanının jeoloji haritası ve enine jeolojik kesitleri. Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 103

Figure 3. Geological map and geologycal sections of the study area.

Sugözü formasyonunun alt ve üst kullanılmıştır. Cebelireis formasyonu, çalışma kesimlerinde yer alan glokofan parajenezli alanında Bozyazı İskelesi’nin batısında, Kızılin- metamorfitleri, yüksek basınç / düşük sıcaklık Ağzıkara-Beyreli mahalleleri arasında önemli bir metamorfizmasını karakterize etmektedir. Bu tip yükselti oluşturmaktadır. Bu yükseltinin başkalaşımın olduğu jeolojik bölgelerin başında zirvelerinde 850 m rakımlı Azıtepe ile 650 m dalma-batma zonları gelir. Metamorfitler içinde rakımlı Işılayık Tepe bulunmaktadır (Şekil 3). yassılaşarak-uzayıp yönlenme kazanmış parça Cebelireis formasyonu en altta ezik-breşik ve bloklar halindeki bazik-ultrabazik kökenli yapıda, mavimsi gri renkli, orta-kalın katmanlı, metamağmatiklerin yoğun olarak bulunuşu ve rekristalize dolomitlerle başlar. Taban kesiminde bunlara bazen pelajik fosil içerikli metakarbonat koyu kırmızı-kahve ve koyu sarı renklerdeki bloklarının katılması, kökensel olarak bloklu bir demirli lateritler, boşlukları dolduran cepler ve karışığı düşündürmektedir. Yoğun tabaka yüzeylerinde sıvalar halinde izlenirler. deformasyonla birlikte başkalaşım izleri de Bu dolomitli, lateritli taban bölümü üzerinde taşıyan bu bloklar arasında, çakıllı-kumlu- mavimsi gri-koyu gri renklerde, orta katmanlı ve çamurlu metakırıntılıların bir matriks şeklinde laminalı rekristalize kireçtaşı-mermer seviyeleri bulunuşu, yine bir karışık olgusuna destek verir. yer alır. Bunların üzerinde klorit şist, kuvars Alanya-Gündoğmuş bölgelerinde aynı adla albit muskovit şist, kalk şist ara seviyeleri ile kullanılan Sugözü formasyonu (Özgül, 1984; metakuvarsit-metakumtaşı bantları da içeren Okay, 1989; Kansun, 1993), Gazipaşa ve Anamur yeşilimsi gri-gri renkli fillitik düzeyler görülür. dolaylarında Permiyen öncesi yaşta kabul edilen Daha üstlerde mavimsi gri renkli, orta-kalın Bağlıca formasyonu (Ulu, 1989; Özer ve diğ., katmanlı rekristalize kireçtaşı ve dolomitlerden 2003) ve Alanya Metamorfitlerinin ‘’Şist- sonra yine yeşilimsi renk tonunun ve fillitik amfibolit ve Şist-fillit’’seviyeleri (Işık ve Tekeli, seviyelerin egemen oduğu şistik kayalar izlenir. 1995) ile deneştirilebilir. Cebelireis formasyonunun en üst seviyelerinde ise yoğun eklemli, yer yer bitüm ve çokça Yumrudağ Napı dolomit içerikli kristalize kireçtaşı ve yarı Yeşil şist fasiyesinde başkalaşıma uğramış mermer tabakaları yer alır. Mikroskop Permiyen-Triyas yaşlı, pelitik şisti kayaç ara çalışmalarında karbonatların ilksel dokularını katkılı, mermer-rekristalize kireçtaşı ve tamamen kaybettikleri ve %3–4-kuvars kumu, dolomitlerden yapılı olan kalın metakarbonat %2–3 organik materyal (bitüm), %2–3 bükülme istifleri, Alanya Birliğinin Yumrudağı napı gösteren serisit-klorit pulcukları, %1-2 opak olarak Alanya bölgesinde tanımlanmış (Özgül, mineral ile %10 dolayındaki dolomite ilaveten 1984) ve daha sonra birçok araştırıcı, bu tektonik %80–85 oranında iri ve uzamış-yönlenmiş kalsit bölümlendirme ve adlamayı kullanmıştır (Okay, tanelerinden oluştukları gözlenmiştir. Sugözü 1989; Ulu, 1989; Kansun, 1993; Deli ve Turan, formasyonunu tektonik dokanakla üzerlemiş 2002). Bozyazı ve çevresinde, üst tektonik dilim olan Cebelireis formasyonu, üstten açılı konumundaki Yumrudağ napında, yalnız uyumsuz olarak Erken Tersiyer flişoidlerinden Permiyen’e karşılık gelen Cebelireis formasyonu yapılı Kötekler formasyonu ile örtülmektedir. gözlenmektedir (Şekil 2-3). Cebelireis formasyonunun inceleme alanındaki kalınlığı 700 m’ye yaklaşır (Şekil 2–3). Cebelireis formasyonu ( Pc) Cebelireis formasyonun rekistalize Sugözü formasyonu üzerinde tektonik bir karbonatlarında; Permocalculus sp., dokanakla duran kuvars albit şist, kalk şist, fillit, Pseudofusulina sp., Climacammina sp., klorit şist, metkumtaşı arakatkılı kalın Paleotextularia sp., Nodosaria sp., Lingulina sp., metakarbonat istifi, çalışma sahasında Cebelireis Mizzia sp. gibi alg ve fuzulinid cislerine formasyonu olarak incelenmiştir. Formasyon rastlandığından, birime Geç Permiyen yaşı adı ilk kez benzer kaya-stratigrafi birimleri için verilmiştir (Baydar ve diğ., 1970). Formasyonun Alanya bölgesinde Özgül (1984) tarafından litolojik gelişimine ve bentik foram ve alglerden 104 A. TURAN

oluşan fosil içeriğine baktığımız zaman, Geç ara katkıları içeren, laminalı yapıda ve alacalı Permiyen’de Alanya Birliğinin içinde renklerde marn ve çamurtaşı ardışığı halindedir. bulunduğu paleocoğrafyanın, sığ platform tipi İstif içinde kalınlığı 100 m’ye kadar varabilen bir çökelme alanı olduğu söyleyebiliriz. marnlı düzeylerde yer yer mavimsi gri renkli, Metakarbonatlara eşlik eden metakırıntılılar ise, ince tabakalı ve az çörtlü kireçtaşı tabakalarıda bu çökel alanının zaman zaman sığlaştığına izlenebilmektedir. Kötekler formasyonu en işaret etmektedir. üstlerde kahvemsi mikroçakıltaşı, şeyl, killi ve Alanya-Gündoğmuş bölgelerinde aynı adla kırıntılı kireçtaşı nöbetleşmesi şeklinde kullanılan Cebelireis formasyonu (Özgül, 1984; gelişimini sürdürür (Şekil 3). Formasyonunun Okay, 1989; Kansun, 1993), Gazipaşa ve Anamur çört yumrulu-killi-kırıntılı karbonatları; killi dolaylarında Permiyen öncesi yaşta kabul edilen biyomikrit-seyrek biyomikrit-biyomikrit ve Pınarlık formasyonu (Ulu, 1989; Özer ve diğ., fosilli kalkarenit şeklindeyken, kumtaşları ise; 2003) ve Alanya Metamorfitlerinin ‘‘ Kuvarsit- litik arenit-yarı litik arenit ve litik vake Mermer’’serileri (Işık ve Tekeli, 1995) ile korele türündendir. edilebilir. Alt sınırı boyunca Alanya Birliğinin Sugözü ve Yumrudağ naplarına ait metamorfik birimleri Kötekler formasyonu (Tk) açılı bir uyumsuzlukla örten Kötekler Bozyazı’nın batı ve kuzeybatı bölümlerinde, formasyonu, üst sınırı boyunca, bölgenin üst alttaki Alanya Birliğinin metamorfik birimlerini allokton dilimine ait Geç Paleozoyik yaşlı açılı uyumsuz olarak örten Alt Tersiyer formasyonlar tarafından tektonik olarak flişoidleri, en iyi istiflenme sunduğu Bozyazı’nın üzerlenmektedir (Şekil 2-3) . Kötekler Kötekler Mahallesi’ne izafeten bu çalışmada formasyonunun kalınlığı, tip yerinde yapılan Kötekler formasyonu olarak tanımlanmış ve bu ölçülü stratigrafi kesitinden 750 m. olarak birimin yüzlekleri olarak incelenmiştir. saptanmıştır (Şekil 2). Bozyazı’nın kuzeybatısında Çopurlu, Kötekler formasyonun en alt seviyelerinden Demirciler, Çayırcık, Bucak, Kışla, Kötekler, alınan örneklerde; Nummulites sp., Discocyclina Gürlevik, mahalleleri ve Göktaş, Kızılkaya sp., Sphaerogypsina sp., Rotalia sp. gibi bentik dolaylarında KB-GD uzanımlı geniş ve kalın bir foraminiferler gözlenirken, alt-orta kesimlerden kuşak halinde izlenmektedir (Şekil 3). Kötekler alınan numunelerde; Planorotalites sp., formasyonu, Bozyazı kuzeyinde D-B uzanımlı Globigerinateka sp., Chilogümbelina sp., Globigerina dar bir kuşak şeklinde görülürken, Karaisalı sp., Globorotalia sp. gibi planktonik fosiller Köyü ve kuzeyinde ise KKD-GGB uzantısında belirlenmiştir. Üst düzeylerde ise yine Hadim napının altından yüzeye çıkmaktadır planktonlardan Globorotalia centralis, G. (Şekil 3). Kötekler formasyonunun tip yeri bullbrooki, G. aragonensis, Globigerina senni, inceleme alanı içindedir ve tip kesiti; Narince Globigerapsis kugleri, Truncorotalites topilensisʹe Köyü batısından başlayıp Kötekler rastlanmıştır. Sonuçta saptanabilen bu fauna Mahallesi’nden geçtikten sonra, Kötekli T. ile toplulukları ile birimin tamamı için Geç Çingen T. arsındaki boyunu katederek KD’daki Paleosen-Orta Eosen yaşı öngörülmüştür. dere yatağına ulaşır ve 100 m kadar doğudan Başlangıçta metamorfik bir temel üzerinde geçen Hadim Napına kadar devam eder (Şekil kırmızı renkli taban kırıntılısı içerikli transgresif 3). bir istif olarak çökelmeye başlayan Kötekler Formasyon tabanda rekristalize kireçtaşı- formasyonu, kaba taneli klastiklere eşlik eden dolomit, kuvarsit ve şistik kayaç çakıl ve blokları kırıntılı-killi karbonat ara düzeylerindeki içeren, kırmızı renkli, kalın tabakalı heterojen- nummulitli-diskosiklinli-algli faunalar, sınırlı sığ polijenik çakıltaşları ve kumtaşları ile başlar. deniz koşullarını gösterirken; orta-üst Kötü boylanmış-as olgun çakıltaşları ve seviyelerdeki globigerinli ve globorotalialı killi kumtaşları arasında daha üst seviyelerde 3–5 cm kireçtaşı-marn düzeylerli ile ardışık bir kalınlığında, bordo renkli, bol Globigerinaʹlı konumda çökelen ince çakıllı-kumlu-çamurlu çamurtaşı ara düzeyleri de olağandır. Yukarıya çökeller, genel olarak pelajik bir türbidit istifi doğru çamurtaşı-çakıltaşı ardışımına geçen istif, durumundadır. Kötekler formasyonunun daha üstlerde breş, kumtaşı ve kırıntılı kireçtaşı tabanında gözlenen ve yakınsak türbiditlere Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 105

karşılık gelen kumtaşı-çamurtaşı arakatkılı şeyl-ince tabakalı kireçtaşı ve kuvarslı silttaşı- heterojen-polijenik çakıltaşları, transgresyon başı kumtaşı ardışımı şeklinde devam eder. ve fliş öncesi döneme ait bir çökelmeye işaret Mikroskobik incelemelerde kireçtaşı ederken, formasyonun orta kesimlerindeki ortaç merceklerine ait örnekler; limonitle ornatılmış, türbiditlere karşılık gelen kırıntılı kireçtaşı-marn iri kristalli, yoğun makro kavkılı rekristalize aratabakalı kumtaşı ve şeyller ise, olasılıkla bağlamtaşı-biyolit şeklindedir. Kırıntılı kaya regresif döneme ait fliş fasiyesli bir çökelimeyi örnekleri ise; kuvars kumlu silttaşı, ince taneli karakterize etmektedir. Kötekler kuvars vake ve kuvars arenit şeklindedir. formasyonunun litolojik gelişimi, faunal içeriği Asarlıkyaylası formasyonu Bozyazı ve stratigrafik konumu, Bozyazı bölgesinde Geç kuzeyinde Üst Paleosen-Orta Eosen Paleosen-Orta Eosen sürecinde, flişoidlerinden oluşmuş Kötekler formasyonuna sedimantasyonun prefliş-fliş evrelerini bindirmiştir (Şekil 2,3). Yarıcak formasyonuyla kapsayacak tarzda gerçekleştiğini gösterir. uyumlu örtülen birimin kalınlığı, inceleme Daha önceleri Anamur-Bozyazı-Ermenek alanında 150 m ile 300 m arasında dolaylarında ‘’Anamur fasiyesi’’ (Baydar ve diğ., değişmektedir. Bol briyozoer, spiriferit tipi 1971) ve ‘’Anamur formasyonu’’ (Demirtaşlı, brakiyopod, krinoid ve Disphyllum goldfussi, 1986) şeklinde de tanıtılmış olan Kötekler Hexgonaria sp. içeren birim, Geç Devoniyen formasyonu, Orta Toroslarʹın batı kesimlerinde yaşlıdır. yer alan İbradı ve Zilan filişleri (Martin, 1969), Asarlıkyaylası formasyonunun alt-orta Bakalasay ve Gümüşdamla formasyonları düzeylerinde yoğunlaşmış kuvarsitik kumtaşı (Demirtaşlı, 1976), Ağaçtepesi formasyonu egemen kırıntılılar, Bozyazı yöresinde çökelimin (Karadağ, 1987), Saytaş formasyonu (Özçelik, bu süreçlerde, gel-git akıntıları etkinliğinde 1984), Beden formasyonu (Turan, 1990) ve gerçekleştiğini gösterir. Sözü edilen kırıntılılar Çobanağacı formasyonu (Özgül, 1997) ile içinde kokina yığını halindeki karbonat karşılaştırılabilir. mercekleri, resifli ılık-sığ denizel çökel ortamı koşullarını yansıtır. Üst seviyelerinde yer alan ve HADİM NAPI organik materyal içeriği yüksek olan koyu gri- siyah şeyller, ise, çökelmenin su altı redüktör bir Asarlıkyaylası formasyonu (Da) ortamda başladığını düşündürür. Bozyazı yöresinde Hadim napının alt Hadim-Ermenek-Anamur-Bozyazı düzeyindeki bol makro fosilli karbonat mercekli, Aydıncık-Silifke yörelerinde, farklı şeyl-kuvarsitler Asarlıkyaylası formasyonu araştırmacılar tarafından tanımlanan Anamur olarak tanıtılacaktır. Formasyon adlaması, kalın fasiyesinin Üst Devoniye istifi (Baydar ve diğ., ve geniş yüzleklerin yer aldığı Hadim bölgesi 1970), Gölboğazı (Özgül, 1997; Özer ve diğ., için Turan (1990) tarafından yapılmıştır. Aynı 2003), Mulumu (Demirtaşlı, 1978), Göksu litolojiler Bozyazı-Aydıncık bölgesi için (Kuşcu, 1983), Feli (Işık ve Tekeli, 1995), Akdere Gölboğazı formasyonu (Özer ve diğ., 2003) ve (Gürçay, 2000) formasyonları ile Karaütük Akdere formasyonu (Gürçay, 2000) şeklinde formasyonunun (Gökten, 1976; Turan, 1997) alt tanımlanmışsa da adlama önceliği ilkesine bölümü Asarlıkyaylası formasyonu ile korele uygun tarzda Turan’ın (1990) adlaması edilebilir niteliktedir. kullanılmalıdır. Formasyon Bozyazı’nın kuzeydoğusundaki Kök Mahallesi’nin Yarıcak formasyonu (Ky) kuzeydoğusunda çok sınırlı olarak dar bir Asarlıkyaylası formasyonunu uyumlulukla alanda yüzeyler (Şekil 3). örten ve bol fosilli kireçtaşı ile kuvarsitik Asarlıkyaylası formasyonu, çalışma alnında kumtaşı nöbetleşmesinden oluşan ve yeşilimsi ve koyu gri-siyah şeyl, silttaşı ve koyu Bozyazı’nın Kök Mahallesi civarında küçük bir sarı-kahverenkli kuvarsitler ile başlar. Üste yüzleği bulunan Karbonifer istifi, bu makalede doğru mavimsi gri renkli ve bol mercanlı, Yarıcak formasyonu olarak tanıtılacaktır. Turan brakiyopodlu ve krinoidli kireçtaşı merceklerine (1990) Hadim-Taşkent–Gündoğmuş üçgeninde rastlanır. Üst bölümlerde ise koyu gri-siyah benzer birimleri, ilk kez Yarıcak formasyonu renkli, organik madde içeriği fazlaca olan marn- şeklinde tanımlamıştır. Aynı litolojiler daha 106 A. TURAN

sonra Bozkır-Hadim-Taşkent yöresinde yine (Turan, 1997) ile Karaütük formasyonu (Gökten, aynı adla tanımlanmışlardır (Özgül, 1997). 1976; Turan, 1997)’nun üst seviyeleri yine Orta Yarıcak formasyonu, tabanda koyu gri- Toros kuşağında Yarıcak formasyonuna karşılık siyah renkli kireçtaşı tabakaları ile başlar. Üste gelen birimlerdir. doğru gri-krem renkli, çapraz laminalı kuvarsitle devam eder. Daha üst kesimlerde laminalı kumlu kireçtaşı, koyu gri bitümlü Arpalık formasyonu (Pa) kireçtaşı ve gri boz renkli yumrulu kireçtaşları Bozyazı kent merkezinin kuzeyindeki Kök gözlenir. En üst seviyelerde ise bordo renkli Mahallesi dolaylarında sınırlı bir yerde kuvarsitler ile pembemsi-gülkurusu renklerde yüzeylemiş olan ve Yarıcak formasyonu bol mercanlı-brakiyopodlu ve krinoidli laminalı üzerinde uymlu olarak yer alan seyrek kumtaşı kireçtaşları görülür Kumtaşı örnekleri genelde arakatkılı onkolitli-fuzulinli-krinoidli kuvars veya limonit çimentolu, yarı yuvarlak, kireçtaşları, bu yazıda Arpalık formasyonu toparlakça, olgun kuvars tanelerinden yapılı olarak tanıtılmıştır (Şekil 2-3). Birim adlaması, kuvars arenitlerdir. Formasyonun karbonatları; Hadim-Taşkent-Gündoğmuş yörelerindeki biyosparit, kumlu oosparit, fosilli oosparit ve sürekli-yaygın ve kalın yüzleklere dayalı olarak biyointrasparitler şeklindedir. Turan (1990) tarafından yapılmıştır. Arpalık Arpalık formasyonuyla uyumlu olarak formasyon Sarıveliler (Karaman) civarında örtülen Yarıcak formasyonunun kalınlığı 150- Gavuralanı ve Dikmentepe formasyonları 200 m kadardır. Formasyonu temsil eden (Okuyucu ve Güvenç, 1997) şeklinde tanıtılırken, numunelerde; Fusulinella sp., Schubertella sp., Bozkır-Hadim-Taşkent bölgesinde de Çekiçdağı Diplosphaerina sp., Globivalvulina sp., Millerella sp., formasyonunun Keltaş ve Çamalan üyeleri Archaediscus sp., Neoarchaediscus sp., Earlandia sp., (Özgül, 1997) şeklinde verilmiştir. Burada Ozowainella sp., Tubertina sp., Pseudoendothyra sp. birimin yüzlerce km yanal devamlılığı (Özgül, gibi mikrofosillerin dışında, Fenestella sp., 1976; Okuyucu ve Güvenç 1997) sözkonusu Linoproductus sp., Productus sp. ve Zaphrentis sp. olduğundan formasyon mertebesinde gibi makrofaunalara rastlanmış olduğundan, kullanılması ve de adlama önceliği ilkesine göre Yarıcak birimine Karbonifer yaşı önerilmişdir. Turan’ın (1990) kullandığı adın alınması uygun Yarıcak formasyonunun kapsamakta görülmüştür. olduğu lito ve biyofasiyesler, Karbonifer Formasyonun alt bölümündeki yeşilimsi sırasındaki çökel alanının, sığ-sıcak-yüksek sarı, orta-kalın tabakalı kireçtaşlarında, enerjili Y zonuna (Irwin, 1965) karşılık gelen bir Girvanella tüpsel alglerinin oluşturduğu 0,5-1 bölge olduğunu belgelemektedir. Karbonatlarla cm çaplı onkolitlerin çekirdeğinde ekseri ardalanan ve demiroksitlerce zengin gereç Schwagerinid tipi bir fuzulin bulunur. Çekirdek kapsayan az yuvarlak-köşeli kuvars kumtaşları etrafında dışa doğru genişleyen alg tüpleriyle ise, oksidasyon bölgesi konumundaki yakın bir sarılmış bu düzey, Girvenellaʹlı kireçtaşı olarak kaynaktan beslenmenin olduğunu bir çökelme bilinen ve öncelikle Orta Toros kuşağında sahasını gösterir. Sonuç olarak Yarıcak Karbonifer-Permiyen geçişinde biyozon formasyonu resif ardı-resif düzlüğü fasiyeslerini oluşturan önemli bir klavuz seviyedir (Özgül, yansıtacak şekilde, bölgede Karbonifer boyunca 1976; Monod, 1977; Okuyucu ve Güvenç 1997). çökelimiş resifal bir birimdir. Bu seviye üzerinde sarı boz renklerde ve 6-7 mm Ermenek-Mut bölgelerinde tanımlanmış iriliğinde bol fuzulinli, bazen krinoid briyozoa- Mulumu (Demirtaşlı, 1986) ve Göksu (Kuşçu, mercan brakiyopod içerikli kireçtaşı yeralır. Bu 1983) formasyonları, Asarlıkyaylası ve Yarıcak kireçtaşları içinde mercek ve bantlar halinde birimlerinin ikisini birden karşılık gelirken; kuvarslı kumtaşı ara düzeyleri de gözlenir. Belpınartepe formasyonunun (Gedik ve diğ., Arpalık biriminin karbonatları; biyosparrudit, 1979) alt bölümleri, Yarıcak formasyonu ile biyointrasparit ve biyolitit, kumtaşı litolojileri ise deneştirilebilir. Aydıncık bölgesimdeki iyi boylanmış, olgun-üst olgun kuvars kumları Dikenlidere formasyonu (Gürçay, 2000) ve içeren kuvars arenitler şeklindedir. Silifke yöresindeki Korucuk formasyonu Kuşakdağı formasyonu ile uyumsuz olarak (Demirtaşlı, 1984) ve Değirmendere formasyonu örtülen Arpalık formasyonunun kalınlığı, Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 107

inceleme sahası dahilinde 80-120 m arasındadır GD’ya doğru; Kömürlü-Gürlevik doğusu- (Şekil 2-3). Çalışma sahasında Üst Permiyen Çopurlu hattını izler. Daha sonra yaklaşık K-G biriminin tabanında süreklilik arzeden 35–40 m istikametinde B.Kösrelik-Karaisalı arasında kalınlığındaki kuvarsit seviyesi, Üst Permiyen izlendikten sonra Bozyazı İlçe Merkezinin istifinin başlangıçta bir transgresyonla doğusunda Ak Deniz kıyı şeridinde ve Bozyazı başlayabileceği fikrini doğururken, Üst adasında yüzlekler verir (Şekil 3). Permiyen çökellerinin bazen Alt Permiyen istifi, Formasyonun ağırlıklı litolojisi koyu gri-siyah bazen Karbonifer istifi hatta bazen de Üst Devon renkli ve organik madde içeriğinden dolayı kötü istifi üzerinde yer alması (Şekil 3), Erken kokulu olan yoğun algli kireçtaşıdır. Alglerden Permiyen-Geç Permiye geçişinde bölgede bir Mizzia’lar tanıtman olup her düzeyde çökelmezliğin varlığını göstermektedir. görülebilmektedir. Dolomitize tabakalar da Dolayısıyla Bozyazı yöresinde Arpalık içeren bu algli kireçtaşları arasında; 5-10 m formasyonunun üst dokanağı, kesin kez bölgesel kalınlığa kadar ulaşabilen siyah şeyl-kumlu ve bir açılı uyumsuzluk olmasa bile, en azından bol miliolidli kireçtaşı-paralel ve çapraz laminalı belirgin epirojenik olaylara sahne olmuş kumtaşı seviyeleri kapsayan bir zon mevcuttur bölgelerde şekillenen transgresif bir sınırdır. (Şekil 2). Kuşakdağı formasyonunun Arpalık formasyonunu oluşturan karobantları çokça biyomikrit fasiyeslidir ve kayaçların ince kesitlerinde Eotubertina biyomikrudit, biyosparit, biyointrasparit, reitlingerae, Globivalvulina parva, istiflenmiş biyointrasparit mikrofasiyesleri de Robustschwagerina tumide, Kwantoella fujimatoi , gözlenebilmektedir. Formasyonun kumtaşı Nodisinella sp., Bradyna sp., Paleotextularia sp., arakatkıları ise yarı yuvarlak-yuvarlak, iyi Tubiphites sp., Cacivertella sp., Girvanella sp., boylanmış, olgun kuvars içeren ve çoğun silis Tetrataxis sp., Pseudoschwagerina sp., Schwagerina çimentolu olan kuvars arenitlerdir. sp., Pseudofusulinella sp., Tiriticites sp., Alt sınırı boyunca Erken Permiyen yaşlı Schwagerinidae gibi mikrofosillere rastlanmış ve Arpalık formasyonunu uyumsuzlukla örten bu formasyona Erken Permiyen yaşı Kuşakdağı formasyonunun tabanında gözlenen öngörülmüştür.Formasyon ayrıca tür tayini yaklaşık 20 m kalınlığında kahve-kırmızı ve yapılamamış krinoid diski, brakiyopod parçaları koyu sarı renk tonlarına sahip kuvarslı ve tabulat mercanlardan oluşan makrofosilleri kumtaşları, Geç Permiyen başı transgresyona de kapsar. karşılık olarak çökelmiştir. ÜsttenTriyas yaşlı Arpalık formasyonunun kapsadığı Beyreli formasyonu ile uyumlu olarak örtülen litofasiyesler ve bu fasiyeslerin biyota özellikleri, Kuşakdağı formasyonunun kalınlığı, inceleme çökelme ortamının, alg-foraminifer-mercan- alanı içinde 370 mʹyi bulmaktadır. brakiyopod-krinoid gibi mikro ve makro Kuşakdağı formasyonuna ait numunelerin canlıların yoğun olarak yaşadığı sığ-ılık-sıcak ve ince kesitlerinde; Mizzia velebitana, Mizzia sp., olasılıkla resifal bir gel-git altı deniz kuşağı Gymnocodium bellerobphontis, Gymnocodium sp., olduğunu belgeler. Paraglobivalvulina sp., Globivalvulina sp., Permocalculus sp., Hemigordius sp., Pachipholia sp., Kuşakdağı formasyonu (Pk) Dagmarita sp., Geinitzina sp., Kamurana sp., Arpalık formasyonu üzerinde transgresif Pseudovermiporella sp., Lunucamnina sp., bir gelişim sunan ve kuvarsitlerle başlayıp bol Eotubertina sp., Langella sp., Stafella sp. ile algli karbonatlarla devam eden Geç Permiyen Syringopora sp. brakiyopod, gastrapod ve yaşlı kayalar, bu araştırmada Kuşakdağı ekinoderm fosillerine rastlanmış ve birime Geç formasyonu olarak tanıtılmıştır. Formasyon adı, Permiyen yaşı verilmiştir. çok geniş ve kalın yüzeylemelerin bulunduğu Kuşakdağı formasyonun litolojik gelişimi, Hadim-Gündoğmuş arasında Konya –Antalya il Mizzia egemen algler ile Hemigordius egemen sınırını oluşturan ve bölgenin önemli bir miliolidlerin bolluğu ve diğer biyotalar, yükselim hattı durumundaki Kuşak Dağı tip olasılıkla resif ardı-lagün bölgelerini de kesitine istinaden verilmiştir (Turan, 1990). içerebilen gel-git altı deniz ortamındaki bir Kuşakdağı formasyonu inceleme alanında çökelmeye işaret eder. Karbonatları kesintiye Hadim napının bindirme cephesinde KB’dan uğratan kuvasit ve şeylerden oluşan kırıntılılar, 108 A. TURAN

genel olarak Irwin (1965)’in Z-kuşağındaki ve ripılmarklar yaygındır. Beyreli sedimantasyonun zaman zaman Y-kuşağına formasyonunda kırıntılı tabakalardan kaydığını gösterirken, çökelmenin sınırlı karbonatlara geçişlerde erozyonal tabaka platformda (Wilson, 1975) olduğu da yüzeyleri, kumtaşları içinde akıntı izi ve tekne söylenebilir. tipi çapraz lamina olağandır. Beyreli biriminin Permiyen yaşlı Arpalık ve Kuşakdağı karbonatları, çoğu kez sparitik kısmen de formasyonları, Anamur dolayında Toros mikritik mikrofasiyeslidir ve kireçtaşlarında fasiyesinin ‘’Permiyen kuvarsitli kireçtaşı istifi’’ rekristalizasyon ve tektonizma etkili (Baydar ve diğ.,1970) ve Narağacı formasyonu olduğundan, neomorfik değişimlere sık (Işık ve Tekeli, 1995), Ermenek dolayında rastlanmakta olup, ilksel çatının korunabildiği Dumlugöze formasyonu (Demirtaşlı, 1986) örnekler; yoğun damarlı-fisürlü laminalı mikrit- Ermenek-Mut arasında Belpınartepe neomorfik kireçtaşı, oobiyosparit, kumlu killi formasyonu (Gedik ve diğ., 1979), Aydıncık mikrit, kumlu kötü yıkanmış intrasparit, yöresinde Çekiçdağı formasyonu (Gürçay, 2000), intrabiyosparit, intrabiyomiksparit, oosparit, Silifke civarlarında Ağıldere formasyonu intrabiyomikrit ve biyosparittir. Alt seviye (Gökten, 1976), Yarıktaş ve Akkorum (Turan, kumtaşları, genelde silis çimentolu bazen kalist 1997) formasyonları ile aynı stratigrafik- çimentolu kuvars arenitlerdir. Üstte yarı litik tektonik-paleontolojik özelliklere sahiptirler. arenit ve litik arenit yaygındır. Çamurlu düzeylere ilişkin numuneler, kuvars-kalsit ve Beyreli formasyonu (Tb) organik kırıntı yanında, yoğun biçimde killi Bozyazı civarında Kuşakdağı gereç de içerirler. formasyonunu uyumlulukla örten ve Bozyazı çevresinde Kuşakdağı karbonatlarla başlayıp karbonat-killi karbonat- formasyonunu uyumlulukla üstleyen Beyreli marn ara arakatkıları içeren Triyas yaşlı formasyonu, bir birleriyle yanal-düşey geçişli türbiditler, bu çalışmada Beyreli formasyonu olan karasal-yarı karasal-denizel fasiyesli olarak sunulmuştur (Şekil 2-3). Birimin adı, istiflerden yapılı Jurasik formasyonlarıyla geniş-kalın ve düzenli yüzleklere dayalı olarak, (Çamiçi, Dedebeleni ve Cihandere Hadim bölgesinden alınmıştır (Turan, 1990). formasyonları) açılı uyumsuz olarak örtülür Beyreli formasyonu KB-GD yönünde Gürlevik (Şekil 2-3). İnceleme alanı içerisinde Beyreli doğusundan Hacıhıdırlı’ya doğru izlenirken; biriminin kalınlığı 380 m’ye kadar çıkmakta olup Hacıhıdırlı’dan sonra Bozyazı Çayı’nın üst sınır aşınmalı olduğundan bu kalınlık, yanal batısındaki yamaçlarda da KD-GB yönünde yönde değişir(Şekil 3). izlenmiştir (Şekil 3). Beyreli formasyonunun alt seviyelerinde Beyreli formasyonu, tabanda gri renkli, orta foraminiferlerden Cyclogyra mahayeri kalın katmanlı breşik kireçtaşı ile başlar. Bu Brönnimann, Zaninetti* Bozorgina ile bol seviyenin üzerinde 5–10 cm katman kalınlığı gastrapod lamellibranş kavkı kesitleri gözlenmiş olan pembemsi krem renkli kireçtaşı izlenir. ve bu alt bölüm için Skitiyen yaşı daha sonra gri-boz ve sarımsı renklerde kumlu öngörülmüştür. Formasyonun orta-üst kireçtaşı-kireçli kumtaşı izlenir. Bu karbonatlı düzeylerinde de; Involutina sp., Trocholina sp., tabandan üste doğru gri-kahve-mor ve koyu sarı Trochammina sp, Doustominidae, Lagenidae renklerde şeyl-kumtaşı-intraformasyonal formlarına rastlandığından, bu seviyeler için ise çakıltaşı- çamurtaşı ve kireçtaşı nöbetleşmesi Orta Triyas yaşı düşünüldüğünden, şeklinde devam eder. Üst kesimlerde yine formasyonun tümü için Erken-Orta Triyas yaş kahvemsi mor renkli, paralel ve çapraz laminalı, konağı uygun görülmüştür. kuvars kumtaşlarıyla ardışımlı olarak sarımsı Beyreli formasyonunun tabanındaki laminalı kahverenkli orta-kalın tabakalı kumlu kireçtaşı, mikritleri ile kötü yıkanmış intrasparitleri, gri renkli bivalv ve krinoidli ince tabakalı Triyas başlarındaki sakin karbonat sığlıklarını kireçtaşı, boz renkli yumrulu kireçtaşı, marn- gösterir. Orta-üst seviyelerde izlenen ve ender çamurtaşı ve şeyller izlenir. Formasyonun olarak ince çakıllı, genelde ise kumlu-çamurlu- laminalı yapıdaki çamurlu düzeylerinde bitki killi olan ardışıklı ritmik litolojik gelişim ile izleri, siltli-kumlu kesimlerde ise biyojenik izler bunların kapsadıklar akıntı yapıları, çökel Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 109

alanında türbid akıntılarının egemen olduğuna ve düşey yönde Dedebeleni formasyonuyla işaret eder. Bu ritmik serilere eşlik eden yüksek uyumlu geçişli olarak örtülür. Güneye doğru enerji zonlarına ilişkin tane destekli karbonat kamalanıp incelen Çamiçi formasyonun arakatkıları ve bunların foram-krinoid-bivalv stratigrafik kalınlığı, en çok 500 m’ye varır. içeriği, denizel türbiditleri göstermektedir. Çamiçi formasyonun çakılları, Karbonifer, Beyreli formasyonun uyumsuz olan üst sınırı, bu Permiyen ve Triyas fosilleri kapsar. Bu birimin türbiditlerin orojenik dönemlere özgü bir çamurlu seviyeleri ise tanıtman olmayan havzada oluşmuş filiş istifleri olduğuna kanıttır. gastropod-ostrakod ve sporlar içerir. Formasyon Ermenek bölgesindeki Göktepe önceki çalışmalarda, Dedebeleni formasyonuyla formasyonunun (Demirtaşlı, 1986) alt-orta birlikte Üst Triyas olarak yaşlandırılmıştır bölümleri ve Haydar formasyonu (Kuşçu, 1983), (Özgül, 1976,1997; Gedik ve diğ., 1979). Ancak Mut yöresinde Kızılkuzlukdere formasyonu Orta Toroslarʹda, Orta-Geç Triyas geçişinde (Gedik ve diğ., 1979), Anamur bölgesinde etkin bir orojenik evre bilinmediğinden, bu Kaşyayla formasyonu (Işık ve Tekeli, 1995) ve formasyonun tabanındaki açılı uyumsuzluk, Hadim ile Aydıncık bölgelerinde tanımlanmış Erken Kimmeriyen orojenik fazıyla ilişkili olan Gevne formasyonu (Özgül, 1997; Gürçay, olmalıdır. Toroslarʹda Jura transgresyonunun 2000), Beyreli formasyonu ile karşılaştırılabilir. yaygınlığı ve üst formasyonun Malm yaşlı oluşu, Çamiçi formasyonunun olasılıkla Erken Çamiçi formasyonu (Jç) Juraʹda çökeldiğini gösterir. Göktepe ve İnceleme alanında alttaki formasyonları Güvenç’de (1997) birimin Liyas yaşlı olduğunu açılı uyumsuzlukla üstleyen ve olası Liyas yaşlı söylemişlerdir. olan karasal kırıntılılar, bu çalışmada, Çamiçi Çamiçi formasyonun litolojik gelişimi ve formasyonu olarak incelenecektir. Formasyon kapsadığı fasiyeslerin geometrileri, önemli bir adı Hadim-Taşkent güneyindeki Beyreli aşınım dönemine koşut olarak alüvyal yelpaze Köyü’ne ait Çamiçi Mahallesi tip yerine atfen dizisi oluşturan örgülü-mevsimsel akarsuların kullanılmıştır (Turan, 1990). İnceleme alanının etkinliğindeki bir paleocoğrafyayı gösterir. KD’sunda Büyük Kösrelik-Pürenli Sırt arasında, Formasyondaki yaygın kırmızı renk, çapraz K-G gidişli yüzlekler verir (Şekil 3). tabakalanma ve kaliş oluşumları karasal Çamiçi formasyonunun ağırlıklı litolojisi, koşulları, mercek ve kamalar halindeki kızıl, koyu sarı-kahverenkli, çapraz tabakalı, dismikritler ise bu süreçteki düşük enerji orta-iyi derecede yuvarlaklaşmış ve boylanmış, koşullarının yanında, bölgede göl şeklindeki su yuvarlak-yassı çakıllardan yapılı olan homojen- topluluklarının varlığını veya denizin diller polijenik çakıltaşlarıdır. Formasyon yanal-düşey halinde bölgeye sokulduğunu vurgular. yönde kızıl renkli kumtaşı-çamurtaşı litolojilerine geçer ve çamurlu düzeyler arasında Dedebeleni formasyonu (Jd) yer yer gastrapodlu killi kireçtaşı kamaları da Çamiçi formasyonuyla uyumlu yanal ve olasıdır. Formasyonun tamamında izlenebilen düşey geçişler sunan ve alacalı renklerdeki kalın tabakalı, kaba taneli ve derecelenmeli koyu kumlu çamurtaşı-şeyl-marn-killi kireçtaşı- kırmızı-mor ve kahvemsi kumtaşları az kumtaşı-dolomit nöbetleşmesi, bu çalışmada yuvarlak-köşeli, kötü boylanmış, toparlakça Dedebeleni formasyonu şeklinde tanımlanmıştır. kuvars ile daha az karbonat ve metamorfik Birim adlaması aynı stratigrafik düzeylerin kayaç parçaları içeren, karbonat çimentolu yarı kuzeyde Hadim bölgesindeki yüzeylemelerine litik arenitler şeklindedir. Formasyonun istinaden Turan (1990) tarafından yapılmıştır. karbonat mercekleri ise algal tane, ostrakod, İnceleme alanında KB’dan GD’ya doğru gastrapod ve kil topacıkları içeren dismikrittir. Kömürlü, Ağılıca hattını izleyen Dedebeleni Karbonatların alt ve üstündeki alacalı formasyonu, Karamehmetdöllüğü Tepe’nin çamurtaşları ise, köşeli kuvars ve karbonat güney eteklerinde incelip kamalandıktan sonra, kırıntıları ile demiroksitli taneler ve kil Dibek Beleni eteğinden kuzeye dönerek bir yay nodüllerinden oluşmaktadır. şeklinde izlenir. Daha kuzeyde tekrar kamalanıp Alttaki kendinden yaşlı denizel istifleri açılı kaybolan bu birim, Pürenli Sırt kuzeyinde uyumsuzlukla örten Çamiçi formasyonu, Yanal 110 A. TURAN

yeniden ortaya çıkarak kuzeye doğru devam ile Balcılar formasyonu (Kuşçu, 1983), Mut- eder (Şekil 3). Silifke yörelerinde Boztepe formasyonu (Gedik Tabanda kırmızımsı ve yeşilimsi gri ve diğ., 1979; Turan, 1997) ve Hadim çamurtaşlarıyla başlayan Dedebeleni bölgesindeki Gevne formasyonunun formasyonu, üste doğru kumtaşı ve uyumsuzluktan sonraki üst seviyesi (Özgül, mikroçakıltaşı ara katkıları içeren, açık kahve ve 1997), Bozyazı dolaylarındaki Çamiçi ve sarımsı renkli killi kireçtaşı-marn-çamurtaşı Dedebeleni formasyonlarının ikisine birden ardışımına geçer. Daha üstlerde az pekişmiş, karşılık gösterilebilir. kötü tabakalı silttaşı-kumtaşı-çamurtaşı seviyelerinden sonra, kül renkli killi kirçtaşı- Cihandere kireçtaşı (JKc) şeyl-marnlarla ardışıklı olarak dolomitli Çalışma alanında Hadim napının en genç tabakalar yer alır. Dolomit kristalli killi istifi konumundaki, dolomit-kireçli dolomit – karbonatlarda, kilin eriyip dağılmasıyla oluşan dolomitli kireçtaşı başlayışlı ve üste doğru kovuklu yapılar yaygındır. Formasyonun neritik fasiyesli kalın kireştaşlarını kapsayan Üst karbonatları killi dismikrit, killi intramikrit, Jura-Alt Kretase karbonatları, Cihandere pelloidal karbonat siltleri ve kil topçukları içeren kireçtaşı olarak tanımlanmıştır. Birim adlaması çamurtaşlarıyla ardalı kumtaşları ise litik vake Ermenek-Sarıveliler yöreleri için, ilk defa Kuşçu türündendirler. Dedebeleni formasyonunun (1983) tarafından ‘’Cihandere formasyonu’’ karbonatlı örnekleri ise killi mikrit, dolosparit, şeklinde tanımlanmışsada, bu sürekli karbonatlı çatısı bozuk intrabiyosparit ve olası istiflenmiş istifinin Cihandere kireçtaşı şeklinde biyomikritler şeklindedir. kullanılması daha uygundur. Bozyazı’nın Altta Çamiçi formasyonunun kırmızı renkli, kuzeyinde KKB-GGD gidişli bir senklinal yapısı kaba taneli, karasal kökenli kırıntılıları ile oluşturan Cihandere birimi, Üçtepeler Mevkii- uyumlu geçişli olan Dedebeleni formasyonu, Ağılıca Mah.-Karamehmetdöllüğü T.-Dibek üstte de Cihandere kireçtaşıyla uyumludur. Beleni ve kuzeye doğru Pürenli Sırt ve Akdökük Dedebeleni formasyonunun inceleme civarlarında gözlenmektedir (Şekil 3). sahasındaki kalınlığı, yanal yönde değişkenlik Açık gri, bol eklemli, rekristalize ve şekersi arz eder. Kamalanarak yanal yönde yeryer dokuda dolomitli kireçtaşı ile başlayan kaybolan birimin stratigrafik kalınlığı, en çok formasyon, gri boz ve açık kahve renkli, orta- 250 m kadardır (Şekil 2-3). kalın katmanlı tabakalardan sonra, Salpingoporella sp., Actinoporella sp. rekristalizasyon ve dolomitleşme gösteren Glomospira sp., Glomospirella sp. gibi alg ve foram kırmızımsı ve açık gri renkli onkoidler içeren yanında ekinit dikenleri, bivalv ve ostracod kireçtaşına geçer. Küçük yumrucuklar şeklinde kavkıları içeren bu birimin, Erken-Orta Jurasik makro olarak izlenebilen bu onkoidlerin, yaşta olduğu düşünülmüştür. Sınırlı bentik mikroskopta pelesipod kavkı parçası çekirdekli foraminifer içeriği ve algli-dismikritli-dolomitli onkoidler olduğu gözlenir. Cihandere kireçtaşı mikrofasiyesler, çökelme ortamının çok sığ bir istifi üste doğru gri boz renkli, ince taneli deniz olduğuna işarettir. Aynı formasyonun kireçtaşı ve dolomit ardışımından sonra, çok Hadim bölgesinde çamurlu düzeyler içinde jips açık kahve ve boz renklerdeki mikritik kireçtaşı kapsaması, sıcak bir iklimi belgelerken; daha katmanları ile sonlanır (Şekil 3). Mikroskop üstde ince kömür bantları bulundurması yarı çalışmalarında dolomitik seviyeleri temsil eden karasal havzada bataklıkların oluşabileceğini nununelerin 0,2 – 0,3 mm irilikte, eş boyutlu, gösterir. Selley (1976)ʹe göre karışık kıyı yarı öz şekilli dolomit ile az kalsit içerikli durumundaki bu çökel alanı, Z-kuşağının dolosparitler olduğu görülür. Cihandere gerisinde ve karaya yakın bir bölgedir (platform biriminin kireçtaşı numuneleri ise; kavkı evaporitleri bölgesi; Wilson, 1975). kırıntıcıkları içeren oosparit, mikrosparitik Ermenek vc Anamur bölgelerinde tanıtılan laminalar kapsayan fosilli mikrit, fosilli Toros fasiyesinin ‘’Triyas yaşlı konglomera- dismikrit, istiflenmiş biyomikrit, ekinid plaklı kumtaşı-marn- kireçtaşı istifi’’(Baydar ve bir çekirdek etrafında büyümüş ooidlerden diğ.,1970),Göktepe formasyonunun üstü oluşan intraoosparit, intramikrit, seyrek (Demirtaşlı, 1978) ve tamamı (Özer ve diğ., 2003) biyomikrit mikrofasiyeslerini göterir. Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 111

Tabanda Çamiçi ve Dedebeleni üzere, bölgedeki dere yataklarında çakıl-kum- formasyonlarıyla uyumlu geçişli dokanaklara çamurdan oluşan ve kalınlığı 30-40 mʹye varan sahip Cihandere formasyonu, Çamiçi ve alüvyonlar, alttaki formasyonlar üzerinde açılı dedebeleni birimlerinin çökelemediği uyumsuz olarak gelişimlerini Kuvaternerʹden kesimlerde ise Üst Permiyen veya Triyas’a ait beri sürdürmüşlerdir. temel üzerin açılı uyumsuzlukla oturur (Şekiİ 2- 3). Çalışılan bölge dışında Abanoz ve Akpınar SONUÇLAR yaylalarında izlendiği gibi, Mut denizel Miyosen havzasının resif kireçtaşları, Cihandere birimini Bozyazı yöresinde 90 km2’lik bir yüz açılı uymsuz olarak örter (Yetiş, 2002). İnceleme ölçüme sahip çalışma alanında, ikisi güney alanında kalınlığı 750 mʹyi bulan Cihandere kökenli Alanya Birliğine, birisi de kuzey kökenli kireçtaşı, morfolojik olarak bölgenin omuzlu Aladağ Birliğine ait üç ayrı nap istifi doruklar şeklindeki yüksek zirvelerini ayırtlanmıştır. Kaya birimi ayırtlama ilkelerine oluşturmaktadır. dayalı olarak, en alttaki nap istifinin, yüksek Kurnubia palastiniensis, Kurnubia jurassica, basınç / düşük sıcaklık metamorfizması gösteren Thaummatoporella parvovesiculifera, Opthalmidium metaolistostromal nitelikli bir karışık şeklinde sp., Pfenderia sp., Nautiloculina sp., Clipeina sp., olduğu görülür. Ortadaki napın ise, yeşil şist Siphovalvulina sp., Glomospira sp., Ammobaculites fasiyesinde başkalaşmış metamorfik bir birim sp., Salpingoporella sp., Cayeuxcia sp., Codiaceau sp. olduğu ortaya konulmuştur. Yörenin üst gibi foram-alg cins ve türleri ile ekinid plak- tektonik dilimi olan Hadim Napı ise, tamamen dikenleri ve pelesipod parçalarına rastlanmıştır. tortul kayaların meydana getirdiği 8 Netice olarak bu formlarla birime, Geç Jurasik- formasyondan oluşmaktadır (Şekil 2–3). Erken Kretase yaşı öngörülmüştür. Alanya metamorfitleri olarak bilinen Formasyonun tabanındaki dolomitli seviyeler, bölgenin metamorfik temeli (Alanya Birliği), başlangıçta iklimin sıcak ve platformunun önceki çalışmalarda bir biri ile uyumlu lagünlü olabileceğini düşündürürken; metamorfik seriler şeklinde verilmiştir (Baydar dismikritli fasiyesler oldukça sığ ortam ve diğ., 1970; Ulu, 1989; Işık ve Tekeli, 1995; koşullarını, çoğu mikrit olan fasiyesler ise Özer ve diğ., 2003). Bu araştırmacılar, genelde düşük enerji zonlarını gösterirken, metakarbonat egemen üst dilimin Permiyen ooidli-intraklastlı sparitler de dönem dönem yaşta olduğunu düşünürlerken, bunların bazıları enejinin yükseldiğini belgeler. Cihandere ile Şengün (1986), altta ileri metamorfizma kireçtaşı sonuç olarak, Wilson (1975)ʹun gösteren ve egemen olarak metapelitik sınırlanmış platform karbonatlarına karşılık kayalardan yapılı taban kesimlerinin ise gelen sığ bir karbonat şelfinde çökelmiştir. Permiyen öncesine ait olduğunu öne Anamur çevresindeki Toros fasiyesinin sürmüşlerdir. Ancak Bozyazı civarlarında ‘’Üst Jura-Alt Kretase kireçtaşı’’ birimleri Alanya metamorfitlerinin gerçek jeolojik (Baydar ve diğ.,1970), Ermenek ve Bozyazı konumu, Alanya bölgesine benzer şekilde olup arasındaki Çakozdağı formasyonu (Demirtaşlı, bu yörenin metamorfitleri, bir birleriyle tektonik 1986; Özer ve diğ., 2003 ) ile Hadim-Ermenek- ilişkili iki tektonik dilimden oluşmaktadır. Mut Aydıncık-Silifke yörelerinde tanıtılan Bunlardan alttaki tektonik dilimi oluşturan Çambaşıtepe ve/veya Çambaşı formasyonu kayalar, paraotokton konumlu ve olasılıkla Üst (Özgül, 1997; Gedik ve diğ., 1979; Gürçay, 2000; Kretase’ye kadar çıkabilen yüksek basınç / Turan, 1997), Cihandere kireçtaşı ile aynı düşük sıcaklık metamorfizması geçirmiş Sugözü stratigrafik-tektonik-paleontolojik özelliklere napının değişik özellikli şistleridir. Sugözü sahip olduklarından bir birleriyle napına ait seyrek metakarbonat ve metakuvarsit deneştirilebilir. ara katkılı şistler, aynı zamanda Sugözü formasyonu olarak tanımlanmıştır. Bozyazı Alüvyon (Qa) bölgesinde Sugözü napı üzerinde ikinci bir Bozyazı Çayı Vadisi ve bu vadinin metamorfik nap dilimi şeklinde konumlanmış kenarında oluşmuş küçük bir ‘’vadi tabanı olan Yumrudağ napı, yeşil şist fasiyesinde ovası’’ şeklindeki Bozyazı düzlüğü başta olmak başkalaşmış kalk şist-mika şist-fillit- 112 A. TURAN

metakuvarsit arakatkılı metakarbonatlardan döneminde oluşmuşlardır. Kızıl-kahve renkli, (Cebelireis formasyonu) yapılmış olup Üst çakıltaşı-kumtaşı-çamurtaşı yapılışlı karasal Permiyen kayalarını içermektedir. Bölgede sözü birim (Çamiçi formasyonu) ve onunla yanal- edilen bu metamorfitlerin tamamı, Üst Paleosen– düşey geçişli olan ince kırıntılılar ve Orta Eosen filişoitlerinin oluşturduğu Kötekler karbonatlarardan oluşan yarı karasal çökeller formasyonu tarafından bölgesel nitelikli bir açılı (Dedebeleni formasyonu), beraberce Malmʹe uymsuzlukla örtülmüşlerdir (Şekil 2-3). kadar çökeliş olup bunların üzerine Geç Jurasik- Önceki çalışmalarda (Baydar ve diğ., 1970; Erken Kretase yaşlı sığ şelf karbonatları Işık ve Tekeli, 1995; Özer ve diğ., 2003), üst (Cihandere kireçtaşı) uyumlu olarak gelmiştir allokton konumlu Hadim Napına (Aladağ (Şekil 2–3). Birliği) ait birimler içindeki Karbonifer (Yarıcak formasyonu), Alt Permiyen (Arpalık KATKI BELİRTME formasyonu) ve Üst Permiyen ile uyumlu olan Triyas (Beyreli formasyonu) istiflerinden söz Bu çalışmanın arazi verileri, Selçuk edilmemektedir. Ancak yapılan son arazi Üniversitesi Araştırma Fonu tarafından gözlemleri ve paleontolojik bulgular, Bozyazı desteklenen 98 – MMF – 014 nolu projeden yöresinde Karbonifer, Alt Permiyen ve Alt-Orta sağlanmıştır. Yazar projeye destek veren Selçuk Triyas istiflerinin varlığı kanıtlamıştır. Yine Üniversitesi Araştırma Fonu Saymanlığına yörede yapılmış eski çalışmalarda (Baydar ve teşekkür eder. Paleozoyik istiflerinin fosil diğ., 1970; Gürçay,2000; Özer ve diğ., 2003), tayinlerini yapan Hüseyin YAKAR (TPAO) ve Triyas yaşlı konglomera-kumtaşı-marn ardışımı Cengiz OKUYUCU (MTA)’ya, Mesozoyik olarak verilen birimler, Liyas-Dogger yaşlı foraminifer ve alglerini tanımlayan Doç. Dr. karasal (Çamiçi formasyonu) ve yarı karasal Kemal TASLI (Mersin Üniv.) ve Kemal (Dedebeleni formasyonu) istifler olup ERDOĞAN (MTA)’a ve Tersiyer birimlerindeki transgresyon başı dönemle ilişkilidirler. Önceki fosilleri tayin eden Dr. Şükrü ACAR ile Fatma çalışmalarda Triyas olarak yaşlandırılan bu GEDİK (MTA)’e ayrı ayrı teşekkür eden yazar, karasal-yarı karasal çökellerin altındaki açılı Alanya metamorfiklerinin mineralojik ve uyumsuzluğun oluşumu, Toroslarʹın birçok petrografik deskripsiyonundaki değerli yardım yerinde izleri olan Erken Kimmeriyen dağ ve katkılarından dolayı, Öğr. Gör. Dr. Gürsel oluşum evresiyle ilgilidir. Sonuç olarak KANSUN (Selçuk Üniv.)’a da ayrıca teşekkürü Göktepe ve Güvenç (1997) ’in de önerdiği gibi, bir borç bilir. bu karasal-yarıkarasal nitelikli istifler, Jurasik

KAYNAKLAR

Baydar, O., Erdoğan , B.,Kengil, R., Kaynar, A.ve Selim, M., 1970, Uçarı-Teniste-Kaşyayla-Sazak-Bozyazı ve Anamur arasındaki bölgenin jeolojisi; MTA Rap., No: 82, Ankara (yayınlanmamış). Blumenthal, M., 1942, Cenubî Anadolu Toroslarʹının sahil sıradağlarında Silifke-Anamur arasındaki jeolojik incelemeler; M.T.A. Der. Rap. No: 2823, Ankara.(yayınlanmamış). Blumenthal, M., 1944, Bozkır güneyinde Toros sıradağlarının serisi ve yapısı”, İ.Ü.F.F. Mec., seri : B, 9., 95-125. Deli, A., Turan, A., 2002, Orta Toroslar’da Köprülü (Gündoğmuş-Antalya) yöresinin stratigrafisi; Cumhuriyet Üniv. Müh. Fak. Derg., seri:A-Yerbilimleri, C.19, S.2, 105-122. Demirtaşlı, E. 1976, Akseki-Manavgat-Köprülü bölgesinin temel jeoloji incelenmesi; Türkiye Jeol. Kur. 32. Bilimsel ve Teknik Kurultayı, bildiri özetleri, 41. Demirtaşlı, E., 1984, stratigraphy and tectonics of the area between Silifke and Anamur, Central Taurus Mountains; Tekeli O.and Göncüoğlu M.C. Ed.; International Symposium on the Geology of the Taurus Belt, 101-118, Ankara-Turkey. Bozyazı (Mersin) Ve Kuzey Kesiminin Tektono-Stratigrafisi 113

Demirtaşlı, E., 1986, Ermenek batısında Göktepe-Dumlugöze-Tepebaşı arasında kalan bölgenin jeolojisi; MTA Rap., No: 8753, Ankara (yayınlanmamış). Gedik, A., Birgili, Ş., Yılmaz, H. ve Yoldaş, R., 1979, Mut-Ermenek-Silifke yöresinin jeolojisi ve petrol olanakları; Türkiye Jeol. Kur. Bült., 22-1, 7-26. Gökten, E., 1976, Silifke yöresinin temel kaya birimleri ve Miyosen stratigrafisi”; Türkiye Jeol. Kur. Bült, 19-2, 103-117. Göktepe, G. ve Güvenç, T. ,1997, Hadim napı Üst Permiyen stratigrafisi ve paleontolojisi; Ç.Ü.ʹde Jeoloji Mühendisliği Eğitiminin 20. Yılı Simp., bildiri özleri, 213-214, Adana. Gürçay, B., 2000, Aydıncık (Mersin) batısının jeolojisi; Cumhuriyetin 75. Yıl Dönümü Yerbilimleri ve Madencilik Kogresi; 93-105, MTA-Ankara. Irwın, M. L., 1965, General theory of epeiric clear water sedimentation; Amer. Assoc. Petroleum Geologists, bull. v.49, 445–459. Kansun, G., 1993, Alanya-Demirtaş (Antalya) arasının jeoloji incelemesi; Selçuk Üniv. Fen Bil. Ens., yüksek lisans tezi (yayınlanmamış), 135s. Karadağ, M. M. 1987, Seydişehir bölgesi boksitlerinin jeolojik, petrografik ve jenetik incelemesi; S.Ü. Fen Bil. Ens. doktora tezi (yayınlanmamış), 265s. Işık ve Tekeli, 1995, Alanya metamorfitlerinin doğu kesiminde yeni petrografik bulgular (Anamur); MTA Derg., 117; 105-113. Kuşçu, M., 1983, Göktepe (Ermenek) yöresinin jeolojisi ve Pb-Zn yatakları; Selçuk Üniv. Müh.-Mim. Fak. doktora tezi (yayınlanmamış), 181s. Martın, C. H., 1969; Akseki kuzeyindeki bir kısım Toroslarʹın stratigrafik ve tektonik incelenmesi; M.T. A. derg., 72, 158-175. Monod, O., 1977, Recherches geologiques dans le Taurus Occidental au sud de Beyşehir (Turquie); Univ. Paris-Sud, C.dʹOrsay, Docteur essciens, 442p. Okay, A. 1989, An exotic eclogite / bleuschist slice in a Barrovian style metamorphic terrain Alanya Nappes, Southern Turkey; J. Petrology, vol. 30, part 1, 107-132. Okuyucu, C. ve Güvenç, T., 1997, Hadim Napı’nda Karbonifer-Permiyen geçişi, Girvanella kireçtaşı oluşum paleontolojisi; Geosound Yer bilimleri Derg., 30/1, 463-473. Özer, E., Koç, H., Zorlu, K., Altuncu, A., 2003, Anamur (Mersin) kuzeydoğusunun tektono-stratigrafik özellikleri; Geosound Yerbilimleri Derg., 43, 183-194. Özçelik, O. 1984, Toroslarʹda Bozkır yöresinin jeolojisi, tektonik evrimi ve petrol olanakları, S.Ü. Müh. Mim. Fak., doktora tezi, (yayınlanmamış), Özgül, N.,1976, Toroslarʹın bazı temel jeoloji özellikleri; Türkiye Jeol. Kur. Bült., 19-1, 65-78. Özgül, N.,1984, Alanya bölgesinin jeolojisi; Türkiye Jeol. Kur., Ketin Simp., 97-120. Özgül, N., 1997, Bozkır-Hadim-Taşkent (Orta Toroslar’ın kuzey kesimi) dolayında yer alan tektono- stratigrafik birliklerin stratigrafisi; MTA Derg.,119, 113-174. Selley, R. C., 1976, An introduction to sedimentology; Acad. Pres, London. Şengün, M., 1986, Alanya Masifinin jeolojisi; MTA Rap., No: 9000, Ankara. Turan, A., 1990, Toroslarʹda Hadim (Konya) ve güneybatısının jeolojisi, stratigrafisi ve tektonik gelişimi; S.Ü. Fen Bil. Ens., doktora tezi (yayınlanmamış), 229s. Turan, A., 1997, Göksu Vadisi boyunca yüzeyleyen Miyosen öncesi tektono-stratigrafik birliklerin stratigrafisi: Silifke batısı (İçel); Geosound Yerbilimleri derg., 30/2, 855-874. Ulu, Ü., 1989, Gazipaşa (Antalya İli) bölgesinin jeolojisi; İst. Üniv. Fen Bil. Ens., doktora tezi, 209s.(yayınlanmamış). Wilson,J.L.,1975,Carbonate facies in geologic history; Springer Verlag, Berlin,Newyork, 447p. Yetiş, C., 2002, Abanoz Yayla (Anamur-Mersin) dolayı Karaisalı kireçtaşı sedimanter petrografik özellikleri; Çukurova Üniv. Müh.-Mim. Fak. Derg., 17/1-2, 117-134.

114 A. TURAN