Ordu 2002-2014 Gelişme Raporu.Indd
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. ORDU VALİLİĞİ ORDU İLİ 2002-2014 YILI SOSYO-EKOMOMİK GELİŞME RAPORU ŞUBAT 2015 T.C. ORDU VALİLİĞİ I. İL'E İLİŞKİN GENEL BİLGİLER A. COĞRAFİ DURUM Karadeniz Bölgesi’nin Orta Karadeniz Bölümü’nde yer alan Ordu ili doğuda Giresun, batıda Sam- sun, güneyde Sivas ve Tokat illeri, kuzeyde ise Karadeniz ile çevrilidir. 5.952 km²’lik yüzölçümü ile Karadeniz Bölgesi’nin % 5,1‘ini, Türkiye’nin ise ‰ 7,5’ini kaplamak- tadır. Alan bakımından Türkiye’nin 57. büyük ilidir. 121 km. uzunluğunda kıyı şeridine sahip olan İl, topografik açıdan engebeli ve dağlık bir bölgedir. Ordu il merkezi (Altınordu ilçesi), 500 m rakımlı Boztepe’nin eteklerine kurulmuştur. İl yüzölçümüne İlçesi Yüzölçümü Oranı Nüfus Rakım (m) (km)2 (%) yoğunluğu Merkez 303 5,1 614 3 Akkuş 763 12,82 41 1.250 Aybastı 423 7,11 59 700 Çamaş 91 1,53 103 600 Çatalpınar 47 0,79 313 150 Çaybaşı 165 2,77 93 490 Fatsa 300 5,00 357 10 Gölköy 415 6,97 91 850 Gülyalı 73 1,23 109 100 Gürgentepe 143 2,4 107 1.235 İkizce 78 1,31 261 140 Kabadüz 352 5,91 25 450 Kabataş 75 1,26 166 430 Korgan 233 3,91 142 760 Kumru 363 6,1 88 450 Mesudiye 1.100 18,5 17 1.150 Perşembe 237 3,98 136 100 Ulubey 304 5,11 56 550 Ünye 487 8,2 242 20 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu B. İDARİ YAPI 22.03.2013 tarih ve 28595 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 14.03.2013 tarih ve 6447 sayılı “On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Ka- rarnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Ordu ili Büyükşehir statüsüne kavuşmuştur. Merkez ilçenin adı “Altınordu” olarak değiştirilmiştir. İlimizde Altınordu, Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgente- pe, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Perşembe, Ulubey ve Ünye olmak üzere 19 ilçe, Ordu Büyükşehir Belediyesi ve 19 ilçe belediyesi olmak üzere toplam 20 belediye ve 724 mahalle bulunmaktadır. Sayfa 2 2002-2014 ORDU İl SoSyo-Ekonomik GElişmE RapoRu C. EKONOMİK YAPI Ordu ili, 2011 yılı illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırmasında 81 il arasında 61. sırada yer almıştır. Ordu, tarım ve hizmet sektörleri ağırlıklı bir ekonomiye sahip olup sanayi yönünden yeterince gelişememiştir. Hakim ve alternatifsiz tarım ürünü konumunda olan fındık, aynı zamanda ilin ekono- mik yapısını şekillendiren temel ürün olma özelliğine de sahiptir. Tarımsal faaliyetlerin ağırlıklı olarak fındık tarımı üzerine yoğunlaşmasının yanı sıra sınırlı bir düzeyde var olan sanayi sektörü de fındık ve fındık mamullerine dayalı olarak gelişme imkanı bulabilmiştir. İl’in fındık dışında ekonomik değer taşı- yan diğer tarımsal ürünleri kivi, bal ve hamsidir. İl’in 595.200 hektar olan toplam arazisinin 255.829 hektarında tarım yapılmaktadır. İl’de 1 adet baraj, 3 adet gölet bulunmaktadır. Türkiye fındık ve bal üretiminde 1. sırada yer alan Ordu, kivi üretiminde ise 3. sıradadır. ORDU’NUN TÜRKİYE ÜRÜN ADI ORDU ÜRETİMİ TÜRKİYE ÜRETİMİ ÜRETİMİNDEKİ PAYI (TON) (TON) (%) Fındık 178.357 549.000 32,48 Kivi 6.070 41.635 14,58 Bal 12.864 94.694 13,58 Kaynak:TUİK Ordu ilinde sanayi sektörüne yönelik özel sektör yatırımları gıda, orman ürünleri ve mobilya sa- nayi, tekstil, madencilik ve toprağa dayalı sanayi, çimento ve hazır beton imalatı sektörlerinde yoğun- laşmıştır. Gıda sanayi yatırımlarının çoğu fındık kırma, işleme ve fındık mamulleri üretimine yöneliktir. Tekstil ürünleri imalatı Ordu’da son yıllarda en fazla gelişme gösteren sektördür. Başlıca Mamuller : Fındık mamulleri (çikolata, fındık ezmesi, kakaolu fındık kreması vb.), tekstil mamulleri (hazır giyim ürünleri, çorap vb.), ağaç ve orman ürünleri (mobilya, kereste ve doğrama ima- latı, kontraplak, parke vb.), seramikten yapılan sıhhi ürünler, inşaat amaçlı beton ürünleri, süsleme ve yapı taşının kesilmesi, şekil verilmesi ve kullanılabilir hale getirilmesi. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) : Ordu OSB (İstihdam 2.200), Fatsa OSB (İstihdam 2.650). Altınor- du ilçesinde 2. OSB, Ünye ilçesinde OSB kurulmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Küçük Sanayi Siteleri (KSS) : Ordu I. KSS, Ordu 2. KSS, Ordu ATA KSS, Fatsa KSS, Ünye KSS, Mesu- diye KSS olmak üzere 6 adet KSS vardır. Toplam istihdamları 4.583 kişidir. Korgan KSS kuruluş aşama- sındadır. Ordu ilinde hizmet ve ticaret sektörü, büyük ölçüde küçük esnafa ait iş yerlerinden veya işletme- lerden meydana gelen, ağırlıklı olarak, başta fındık olmak üzere tarımsal ve hayvansal ürünler, gıda maddeleri, konfeksiyon, ev araç ve gereçleri, inşaat malzemeleri ile diğer tüketim mallarının alım ve satımına ve fındık başta olmak üzere bazı gıda maddelerinin ihracatına dayalı bir yapı arz etmektedir. Madenler ve Yeraltı Kaynakları : Altın, bakır, kurşun, çinko, demir, bentonit, kaolen, kükürt, man- ganez, bazalt, andezit, kalker, mermer. Maden varlığını oluşturan ve işletilen madenlerden, endüstri- yel hammaddeler olan bazalt, bentonit, andezit ve kalker yatakları ile mermer yataklarında üretim söz konusudur. İl’in 2013 yılında % 6,1 olan işsizlik oranı, % 9,7 olan Türkiye ortalamasının altındadır. Sayfa 3 T.C. ORDU VALİLİĞİ D. SOSYAL ve KÜLTÜREL DURUM Ordu ilinin 2013 yılında % 92,78 olan okur-yazarlık oranı, % 96,04 olan Türkiye ortalamasının al- tındadır. Okul Öncesi Okullaşma Oranı: % 39,81, İlkokul Okullaşma Oranı: % 97,96, Ortaokul Okullaşma Oranı: % 94,91, Lise ve Dengi Okullaşma Oranı: % 77,18’dir. 2006 yılında kurulan Ordu Üniversitesi bünyesinde 10 Fakülte, 3 Yüksekokul, 10 Meslek Yükseko- kulu ve 3 Enstitü bulunmaktadır. Akademik personel sayısı 609, öğrenci sayısı 15.313’tür. 2014 yılı sonu itibarıyla, 12 adet devlet ve üniversite hastanesi ile 5 adet özel hastanede toplam 1.879 yatak bulunmakta olup yatak başına düşen kişi sayısı 385’tir. Aile sağlığı merkezi sayısı 66’dır. İl’de 45 adet spor tesisi ve 135 adet spor kulübü bulunmaktadır. Yerel Gazete: 40, Yerel Dergi: 7, Yerel Radyo: 14, Yerel TV: 4, Yerel İnternet Haber Sitesi: 24, Fiilen Çalışan Basın Mensubu Sayısı : 285 İl’de 5 adet sinema, 2 adet tiyatro bulunmaktadır. 20 adet kütüphane bulunmakta olup kütüphanelerdeki toplam kitap sayısı 263.312’dir. Turizm işletme belgeli 25 otelde 2.132 yatak ile hizmet verilmektedir. Bakanlık belgeli 25, belediye belgeli 42 ve yatırım belgeli 9 olmak üzere toplam 76 konaklama tesisi bulunmaktadır. Konaklama tesislerinin toplam yatak sayısı 3.612’dir. Belli Başlı Kültür ve Turizm Varlıkları Arkeolojik/Tarihi Varlıklar Paşaoğlu Konağı ve Etnografya Müzesi, Fatsa Kalesi, Gölköy Kalesi, Ünye Kalesi, Yeşilçit Kalesi, Faldaca Kalesi, Meletios Kalesi, Kaleköy Kalesi, İkizce Kalesi, Gençağa Kalesi, Bolaman Kalesi, Hazneda- roğlu Konağı, Arıkmusa Yerleşmesi, Cıngırt Kayası Yerleşmesi, Eriçok Tepesi, Kotyora (Bozukkale) Antik Kenti, Kaya Mezarları, Yason Burnu Yarımadası, Yason Kilisesi, Taşbaşı Kilisesi, Hoynat Adası, Altınordu Eskipazar Bayrambey Camii, İkizce Laleli (Ahşap, Çivisiz) Camii, Mesudiye Esatlı Köyü Kaya Yazıtları. Kültürel/Yerel Yaşam Tarzına İlişkin Varlıklar Festival ve Şenlikler, Fındık ve Fındık Kültürü. Yayla Turizmine Yönelik Varlıklar Çambası Yaylası, Keyfalan Yaylası, Perşembe Yaylası, Yeşilce ve Topçam Yaylaları, Argın Yaylası. Doğa/Manzara/Flora ve Fauna ile İlgili Varlıklar Boztepe, Kurul Kayası, Ulugöl, Gaga Gölü. ORDU İLİNE AİT BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER YÜZÖLÇÜMÜ BAKIMINDAN İLLER ARASINDAKİ SIRASI : 57 NÜFUS BAKIMINDAN İLLER ARASINDAKİ SIRASI (2014) : 30 : 61 İLLER ARASI SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRASI (2011) KİŞİ BAŞINA G.S.Y.İ.H. (USD) (2001) : 1.064 $ : GSYİH’NIN SEKTÖREL DAĞILIMI (2001) (%) TARIM : 33,0 SANAYİ : 10,8 : 56,2 HİZMET İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI (2000 GENEL NÜFUS S.) (%) : TARIM : 73,55 SANAYİ : 4,22 HİZMET : 22,23 İŞSİZLİK ORANI (2013) (%) : 6,1 Sayfa 4 2002-2014 ORDU İl SoSyo-Ekonomik GElişmE RapoRu II. İLİMİZİN TARİHÇESİ Hitit tabletlerine göre, Ordu M.Ö. 17. yüzyılda Kaşkalar’ın ülkesi ve Hitit hakimiyetinde idi (M.Ö. 1700-1200). Hititler’den sonra bölgeye Frigler (M.Ö. 1200-670), sonra da Kimmerler hakim oldu (M.Ö. 676-546). Kimmerler döneminde Miletoslular, yörenin kıyı kesiminde ticaret kolonileri kurdular. Ordu’nun ilk kurulduğu yer veya il merkezinde bilinen ilk yerleşme yeri, bugünkü il merkezinin batısında kalan Kirazlimanı Mahallesi’ndeki Bozukkale (Kotyora) adı verilen mevkidir. Ordu yöresinde Kimmerler’den sonra hakimiyet Med ve Persler’in (M.Ö. 547-334) eline geçti. Mithridates’in kurduğu Pont Satraplığı M.Ö. 280-M.S. 63 tarihleri arasında üç buçuk asırlık bir ömür sürdü. VI. Mithradates’in oğlu Pharnakes’in bu bölgeye hakim olduğu ve adından dolayı buralara Pharnakia denildiği biliniyor. Bu kral 25 yıl Romalılara direndi ve sonunda teslim oldu. Böylece Pon- tus kıyıları Roma ve Bizans hakimiyetine geçti. Ordu ve yöresi, 1207-1461 yılları arasında Trabzon Rum Devleti’nin yönetiminde kaldı. Bu dev- leti Fatih Sultan Mehmet ortadan kaldırmıştır, ancak Ordu ve yöresi Osmanlılar tarafından değil, 1270’lerden 1380’lere kadar uzanan süreç içerisinde Hacıemiroğulları Beyliği’nin mücadeleleri so- nunda fethedilmiştir. 1396 yılında Hacıemiroğulları bütün varlıklarıyla bölgeye bölükler halinde yer- leştiler ve böylece Ordu Türk hakimiyetine girmiş oldu. Ordu’nun ilk kuruluş yeri olan Kotyora, halkının M.Ö. II. yy.’da Pontus Kralı I. Farnak tarafından Giresun’a nakledilmesiyle birlikte sönmüş- tür. Ordu’nun ikinci kuruluş yeri bugünkü Eskipazar’dır. 14. yüzyıl ortalarında Hacı Emiroğulları Bey- liği tarafından başkent ve aynı zamanda kışlak olarak kurulan Bayramlı Kazası (Eskipazar) yaklaşık 400 yıl kadar canlılığını korumuştuır. Eskipazar’ın o tarihlerdeki adı Ordu’dur. Ordu Türkçe bir keli- me olup Divan-ı Lugati’t-Türk’te