INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska O Stanie Środowiska Na Terenie Powiatu Siemiatyckiego

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel./fax 085 742-53-78 e-mail: [email protected]

INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego

WIOŚ BIAŁYSTOK, lipiec 2011

spis treści

WSTĘP ...... 5

PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE ...... 5 DZIAŁALNOŚD INSPEKCYJNO – KONTROLNA I BADAWCZA ...... 6

POWIETRZE ...... 7

PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEO DO POWIETRZA ...... 7 STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA ...... 8 PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚD KONTROLNA ...... 8

STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH ...... 9

PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEO WÓD ...... 9 STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH ...... 11 PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚD KONTROLNA ...... 12

WODY PODZIEMNE ...... 13

PRESJE ...... 13 STAN - OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH ...... 14

GOSPODARKA ODPADAMI ...... 15

PRESJE ...... 15 STAN ...... 16 PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚD KONTROLNA ...... 17

HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY ...... 21

PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU ...... 21 STAN – POMIARY HAŁASU ...... 21 PRZECIWDZIAŁANIA ...... 22

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE ...... 24

PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO ...... 24 STAN – POMIARY MONITORINGOWE ...... 25

OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI...... 26

NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH...... 26 TRANSPORT...... 27

OBOWIĄZKI SAMORZĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA...... 28

ORGANY SAMORZĄDU POWIATOWEGO ...... 28 ORGANY SAMORZĄDU GMINNEGO ...... 29

3 spis treści

4 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

WSTĘP

PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE

Położenie Powiat siemiatycki jest zlokalizowany w południowej części województwa podlaskiego. Zajmuje obszar 1 459 km2, co stanowi ok. 7,2% powierzchni wojewódz- twa. Południową granicę powiatu wyznacza rzeka Bug, od strony wschodniej granica z Republiką Białorusi. Powiat leży w środku malowniczego regionu Podlasie, w dolinie Bugu, której obszar w sąsiedztwie rzeki z racji walorów przyrodniczych nazwano „Podlaskim Przeło- mem Bugu” i objęto ochroną.

Struktura administracyjna i ludnośd W skład powiatu siemiatyckiego wchodzi 9 gmin: Sie- miatycze, Drohiczyn, Dziadkowice, Grodzisk, Milejczy- ce, Mielnik, Nurzec - Stacja, Perlejewo, Siemiatycze Liczba ludności ogółem wynosi 47,3 tys. osób. Gęstośd zaludnienia 32 os/km2.

Jednostki samorządowe powiatu Powierzchnia Ludnośd białostockiego [km2] [tys.] Gminy miejskie Siemiatycze 36 14,9 Gminy miejsko – wiejskie: Drohiczyn 208 6,7 Gminy wiejskie: Dziadkowice 116 3,0 Grodzisk 203 4,4 Mielnik 196 2,6 Milejczyce 151 2,1 Nurzec-Stacja 215 4,3 Perlejewo 107 3,1 Siemiatycze 227 6,3 dane: GUS

Gospodarka Na terenie powiatu dominuje rolnictwo, w większości są to gospodarstwa o produkcji wielokierunkowej. Użytki rolne (gruntu orne, sady, łąki, pastwiska) stanowią ok. 59,6% powierzchni ogólnej powiatu, lasy i grunty leśne - 32,9%, natomiast pozostałe grunty i nieużytki 7,6%. Struktura zasiewów obejmuje głównie zboża, w dalszej kolejności ziemniaki, rośliny pastewne i przemysłowe, a także warzywa gruntowe. Ze względu na rolniczy charakter powiatu stopieo uprzemysłowienia określa się jako niski. Zgodnie z danymi GUS, pod koniec 2010 r. zarejestrowanych było 2 564 podmiotów gospodarczych, w tym prawie 95% z sektora prywatnego. Najwięcej przedsiębiorstw i firm funkcjonuje w sektorach: handel, przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz dzia- łalnośd usługowa. Wśród największych przedsiębiorstw z terenu powiatu można wymienid: Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "PRZYJAŹO", Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie, zakład przetwórstwa owoco-

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok wo - warzywnego Oerlemans Foods Siemiatycze Sp. z o.o., zakład mleczarski POLSER Sp. z o.o. w Siemiaty- czach, wytwórnię kostki brukowej Pater Firma A. E. Daniluk w Siemiatyczach.

Walory przyrodnicze powiatu Powiat siemiatycki charakteryzuje się atrakcyjnymi walorami przyrodniczo - krajoznawczymi dzięki malowni- czemu położeniu w dolinie środkowego Bugu. Szczególnie interesujący jest fragment doliny „Podlaski Przełom Bugu”, który rozciąga się od Niemirowa do Drohiczyna. Na terenie powiatu znajdują się duże kompleksy leśne o charakterze naturalnym, stanowiące pozostałości Puszczy Mielnickiej. Łącznie 32% powierzchni powiatu stanowią obszary leśne.

Szczególnie cenne tereny, mające znaczenie przyrodnicze w Europie włączono do sieci „Natura 2000”, którą tworzą obszary istotne dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych. Podstawą utworzenia sieci są 2 dyrektywy unijne, tzw. „Dyrektywa Pta- sia” i „Dyrektywa Siedliskowa”. Na terenie powiatu, sied Natura 2000 stanowią:  Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO): Dolina Dolnego Bugu (13095 ha).  Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO): Ostoja Nadbużaoska (5765 ha), Schrony Brzeskiego Rejonu Umocnionego (117 ha).

DZIAŁALNOŚD INSPEKCYJNO – KONTROLNA I BADAWCZA

Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązek:  kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze,  prowadzenia badania stanu środowiska,  informowania społeczeostwa o wynikach tych badao. Szczegółowe cele działalności inspekcyjno – kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzo- nych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz przez organy samorządowe.

ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działao, które w konsekwencji mają spowodowad zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z kompetencjami może zastosowad różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi:  wydad zarządzenia pokontrolne,  wydad decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbao, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia a także znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, wydad decyzję wstrzymującą działalnośd zakładu,  wymierzyd karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska,  skierowad wystąpienia do innych organów administracji paostwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działao związanych z ich właściwością,  zastosowad karę grzywny (mandat karny),  skierowad wniosek do sądu i organów ścigania.

W tym miejscu należy zwrócid uwagę na możliwości prawnych działao własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działao przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają przeciwdzia- ład negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizowad problemy środowiskowe. Kompetencje samorządów powiatowych i gminnych zamieszczono na koocu niniejszego opracowania.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

W okresie od 2010 roku na obszarze powiatu przeprowadzono łącznie 38 kontroli najbardziej uciążliwych podmiotów i obiektów. W wyniku kontroli, w przypadkach stwierdzanych przekroczeo, wydawano zarządzenia a także wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania za środowiska.

MONITORING ŚRODOWISKA W ramach działalności badawczej, główny zakres prac Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzony jest w oparciu o Program Paostwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków - zagadnieo: jakośd środowiska, emisja oraz oceny i prognozy.

Zadania PMŚ realizowane są przez różnorodne instytucje w kraju, a w znacznym zakresie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska. Dane uzyskiwane w Programie PMŚ tworzą wojewódzką bazę informacji o stanie środowiska.

Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska:  monitoring powierza atmosferycznego,  monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących,  monitoring wód podziemnych,  monitoring hałasu,  monitoring pól elektromagnetycznych,  monitoring odpadów niebezpiecznych. W każdym podsystemie badawczym, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególnia się 3 elementy: presje, stan i przeciwdziałanie.

POWIETRZE

PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEO DO POWIETRZA

Głównymi źródłami zanieczyszczeo atmosfery na terenie powiatu siemiatyckiego są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno – bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na trasie samochodowej nr 19 Białystok – Bielsk Podlaski – Siemiatycze.

Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeo, pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO-NO2), dwutlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO) i pyły. Od środków transportu największy udział w emisji zanieczyszczeo mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO-

NO2) i benzen (C6H6).

Według danych Głównego Urzędu Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem Statystycznego w 2010 r. emisja zanie- (t/r) 25 000 czyszczeo gazowych ogółem z terenu powiatu siemiatyckiego wynosiła 20 000 20 897 ton. W porównaniu do lat po- 15 000 przednich odnotowano znaczny jej wzrost. W latach 2001 – 2009 pomimo 10 000 niewielkich wahao emisja była wyraź- 5 000 nie niższa. 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

dane: GUS

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

Wielkośd emisji z powiatu w ostatnich 10 latach na tle województwa.

EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH J. m. 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Emisja zanieczyszczeń pyłowych woj. podlaskie ogółem t/r 1 969 2 020 1 972 2 176 2 004 1 740 1 748 1 324 1 146 1 096 powiat siemiatycki ogółem t/r 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18 ze spalania paliw t/r 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18 Emisja zanieczyszczeń gazowych woj. podlaskie ogółem t/r 1 901 866 1 873 814 1 983 537 1 874 115 1 799 787 1 703 946 1 716 244 1 602 796 1 597 587 1 616 560 powiat siemiatycki ogółem t/r 10 927 13 679 11 702 9 935 11 819 14 282 12 710 13 562 12 734 20 897

ogółem (bez CO2) t/r - - - - - 28 15 13 15 166 dwutlenek siarki t/r 2 1 1 1 1 1 1 1 1 17 tlenki azotu t/r 15 13 9 9 9 11 10 11 10 15 tlenek węgla t/r 2 1 1 1 1 1 1 1 1 128 dwutlenek węgla t/r 10 897 13 655 11 683 9 918 11 800 14 254 12 695 13 549 12 719 20 731 dane: GUS

STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeo bezpośrednio emitowanych do atmosfery (emisja) oraz badania monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja).

Na terenie „strefy podlaskiej” która obejmuje wszystkie, za wyjątkiem aglomeracji białostockiej, powiaty wo- jewództwa podlaskiego, wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska) „Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego” wykazała za rok 2010 przekroczenia norm dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10. Obszarem przekroczeo jest miasto Łomża, które rów- nież leży w strefie podlaskiej.

Do oceny jakości powietrza na terenie całego województwa służą również pomiary prowadzone na stacji tła wiejskiego, która znajduje się w nadleśnictwie Borsukowizna (gm. Szudziałowo). Wykonywany jest tam pomiar automatyczny dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu. W 2010 r. stwierdzono przekroczenia poziomów celów długoterminowych dla ozonu zarówno dla kryteriów: ochrony zdrowia i ochrona roślin, co potwierdzają wyniki badao prowadzone w latach poprzednich (od 2004 r.).

Należy podkreślid, że zakres badao jakości powietrza, w związku z wejściem w życie Dyrektywy 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, uległ poszerzeniu m.in. o pomiary pyłu PM2,5. W związku z tym Inspektorat wdrożył pomiary tego zanieczyszczenia (w strefach: aglomeracji białostockiej oraz strefie podlaskiej, która obejmuje wszystkie pozostałe powiaty województwa podlaskiego).

PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚD KONTROLNA

W okresie od maja 2010 - przeprowadzono 4 kontrole podmiotów w zakresie ochrony powietrza. Rezultaty opisano poniżej:  „POLSER” Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrola: maj/czerwiec 2011 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeo do powietrza są dwa kotły o mocy 4,786 MW każdy. Zakład posiada pozwolenie zintegrowane dla instalacji do produkcji mleka i wyrobów mleczarskich. Zakład wywiązuję się z obowiązku prowadzenia (dwukrotnie w ciągu roku) pomiarów stężeo substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych z eksploatowanych 8

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

kotłów. Pomiary wykonane w sierpniu i grudniu 2010 r. nie wykazały przekroczeo w stosunku do wartości dopuszczalnych określonych w pozwoleniu zintegrowanym. Podczas kontroli sprawdzono również prawidłowośd postępowania z substancjami zubażającymi warstwę ozonową. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.  Przedsiębiorstwo Drogowo – Mostowe Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrola: październik/listopad 2010 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeo są dwa kotły o niewielkiej mocy grzewczej oraz Wytwórnia mas bitumicznych w skład której wchodzą instalacje: suszarka i otaczarka kruszywa oraz podgrzewanie bitumu. Zakład posiada pozwolenie na wprowadzanie pyłów lub gazów do powietrza z instalacji wytwórni mas bitumicznych. W czasie kontroli dokonano kontrolnych pomiarów emisji zanieczyszczeo gazowych i pyłowych z eksploatowanej w tym czasie instalacji. Wykazały one przekroczenie dopuszczalnej emisji pyłu. Wymierzono karę.  Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźo” S.A. Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie (kontrola: listopad 2010 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeo do powietrza są 3 kotły o mocy po 0,5 MW każdy oraz park zbiorników magazynowych (w chwili obecnej eksploatowanych jest 13 zbiorników - emisja niezorganizowana mieszaniny węglowodorów. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.  Ferma drobiu Adam Toczko; Żurobice (kontrola: luty/marzec 2011 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeo są wyloty systemów wentylacyjnych obiektów inwentarskich, którymi odprowadzane są gazy i pyły powstające podczas chowu drobiu (głównie: amoniak, siarkowodór i pył) oraz nagrzewnice gazowe propan-butan do ogrzania pomieszczeo. Ferma dysponuje również 2 agregatami prądotwórczymi, zasilanymi olejem napędowym, które są uruchamiane sporadycznie, w przypadku przerwy w dostawie energii elektrycznej. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.

STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH

PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEO WÓD Wielkośd presji na jakośd wód prezentuje stopieo wyposażenia gmin w infrastrukturę obsługującą gospodarkę wodno-ściekową. W powiecie siemiatyckim długośd czynnej sieci wodociągowej w 2009 roku wynosiła 794,6 km. Prawie 83% ludności korzystało z sieci wodociągowej, najwięcej w gminie Siemiatycze – 92,3%, najmniej w gminie Perleje- wo – 62,4%. Udział ludności korzystającej z sieci wodociągowej w poszczególnych gminach, w latach 2002 – 2009, przedstawiono w tabeli.

Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności

Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Powiat siemiatycki 80,9 81,4 81,7 81,9 82,4 82,5 82,6 82,9 Siemiatycze(1)-gmina miejska 91,9 91,9 91,9 92,1 92,2 92,2 92,2 92,3 Siemiatycze(2)-gmina wiejska 76,7 76,9 77,0 77,3 77,4 77,7 78,0 78,2 Drohiczyn 81,3 81,6 81,7 81,7 81,7 81,8 81,9 82,0 Dziadkowice 85,2 85,2 85,6 85,9 85,9 85,9 85,9 85,9 Grodzisk 88,4 88,4 88,5 88,5 88,6 88,6 88,6 88,7 Mielnik 79,6 79,8 80,0 79,9 80,5 80,7 80,9 81,2 Milejczyce 59,1 68,0 68,6 70,1 71,4 71,3 71,3 72,1 Nurzec-Stacja 69,8 70,1 70,3 70,4 70,6 70,8 70,9 71,0 Perlejewo 54,6 54,9 56,1 55,7 60,3 60,3 60,5 62,4 dane:GUS Długośd czynnej sieci kanalizacyjnej w 2009 roku wynosiła 61,4 km. Średnio ponad 27% ludności powiatu ko- rzystała z sieci kanalizacyjnej; najwyższy wskaźnik osiągnięto w gminie miejskiej Siemiatycze – 72,8%, najmniej- szy w gminie wiejskiej Siemiatycze – 2,5%. Udział ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w poszczególnych gminach, w latach 2002-2009, prezentuje tabela poniżej.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Powiat siemiatycki 22,9 24,1 24,3 26,8 27,0 27,2 27,3 27,5 Siemiatycze(1)-gmina miejska 72,0 72,0 72,0 72,3 72,3 72,5 72,8 72,8 Siemiatycze(2)-gmina wiejska 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Drohiczyn 1,8 1,8 1,8 11,8 12,3 12,4 12,5 12,6 Dziadkowice 0 0 0 0 0 0 0 0,0 Grodzisk 1,7 4,7 4,8 12,7 12,8 12,9 13,0 13,0 Mielnik 0 0 0 0 0 0 0 0,0 Milejczyce 0 0 0 0 0 0 0 0,0 Nurzec-Stacja 1,3 10,3 10,9 12,7 12,7 12,7 12,7 12,8 Perlejewo 0 0 0 0 0 0 0 0,0 dane: GUS W 2009 roku na terenie powiatu funkcjonowało 8 komunalnych oczyszczalni ścieków, w tym 4 były wyposażo- ne w system podwyższonego usuwania biogenów. Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków - ogółem ilośd obiektów Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Powiat siemiatycki 5 5 7 7 8 8 8 8 Siemiatycze(1)-gmina miejska 1 1 1 1 1 1 1 1 Siemiatycze(2)-gmina wiejska 1 1 1 1 1 1 1 1 Drohiczyn 1 1 2 2 2 2 2 2 Dziadkowice ------Grodzisk 1 1 1 1 1 1 1 1 Mielnik 1 1 1 1 2 2 2 2 Milejczyce ------Nurzec-Stacja 0 0 1 1 1 1 1 1 Perlejewo ------dane: GUS W 2009 roku ponad 27% mieszkaoców powiatu było obsługiwane poprzez oczyszczalnie ścieków. W podziale na gminy, najniższą liczbę ludności zanotowano w gminie wiejskiej Siemiatycze, a najwyższą w gminie miejskiej Siemiatycze. Ludnośd korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Powiat siemiatycki 25,02 25,56 29,65 30,59 31,87 32,71 33,2 27,2 Ogólna liczba mieszkaoców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Powiat siemiatycki 12 587 12 744 14 582 14 934 15 448 15 702 15 809 12 858 Siemiatycze(1)-gmina miejska 11 792 11 812 12 122 12 224 12 634 12 778 12 877 10 412 Siemiatycze(2)-gmina wiejska 195 172 172 172 172 172 172 150 Drohiczyn 100 100 1 000 1 100 1 200 1 300 1 300 828 Dziadkowice ------Grodzisk 500 660 668 668 672 677 685 685 Mielnik ------Milejczyce ------Nurzec-Stacja 0 0 620 770 770 775 775 783 Perlejewo ------dane: GUS

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH

Zasady monitoringu wód uwzględniają badanie i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej użytko- wania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły realizację następujących celów:  monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeo związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych.  monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach naturalnych,  monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludnośd w wodę do spożycia oraz w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych,  monitoring jakości wód granicznych. Punkty monitoringowe lokalizowane są na zamknięciach zlewni tzw. jednolitymi częściami wód (JCW). Monitoring prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę stanu wód w JCW oraz ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności parametrów biologicznych, hydromorfologicznych, fizykochemicznych i chemicznych.

KLASYFIKACJE WÓD  Ogólna ocena jakości wód – stan wód. Podstawą oceny jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008). Stan wód naturalnych określa się porównując wyniki klasyfikacji cząstkowych tj: oceny stanu ekologicznego z wynikami stanu chemicznego. Stan wód sztucznych i silnie zmienionych określa porównując wyniki klasyfikacji cząstkowych tj: ocenę potencjału ekologicznego z wynikami stanu chemicznego. W zależności od stanu ekologicznego/potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego stan wód naturalnych oraz sztucznych i silnie zmienionych może byd określony jako: dobry lub zły.  Ocena przydatności do bytowania ryb. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455). W ocenie określa się czy woda spełnia wymogi przydatności do bytowania ryb karpiowatych lub łososiowatych.  Ocena eutrofizacji ze źródeł komunalnych za lata 2008-2010. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008). W ocenie określa się czy woda jest podatna na eutrofizację.

OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAO RZEK Na terenie powiatu badania wód przeprowadzono na rzece Kamiance (dopływ Bugu). Rzeka wypływa z Wysoczyzny Drohiczyoskiej w pobliżu miejscowości Czerepy i płynie w kierunku południowo-wschodnim. Całkowita długośd wynosi 27,0 km, a powierzchnia zlewni 127,2 km2. Powyżej miasta Siemiatycze Kamiankę zasilają wody największego dopływu Mahomet. Rzeka przepływa przez teren miasta i uchodzi do Bugu poniżej miejscowości Turna Mała.

Głównymi źródłami zanieczyszczeo wód rzeki są miejscowości Siemiatycze i Czartajew. Odcinek ujściowy leży w obszarze Natura 2000 objętym ochroną pod nazwą „Dolina Dolnego Bugu”. W 2008 r. rzekę badano na odcinku ujściowym profilu pomiarowym w miejscowości Turna Mała.

Jakośd wód rzeki Kamianki – ujście w m. Turna Mała  Klasyfikacja stanu chemicznego. Stan chemiczny – poniżej dobrego ze względu na ponadnormatywną wartośd sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu.  Ocena eutrofizacji ze źródeł komunalnych za lata 2008-2010. Wody jcw podlegały procesowi eutrofizacji ze względu na ponadnormatywne stężenia BZT5, azotu amonowego, azotu Kjeldahla, fosforu ogólnego i fosforanów.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚD KONTROLNA

W okresie od maja 2010 roku przeprowadzono 10 kontroli podmiotów z zakresu gospodarki wodno – ścieko- wej. Wyniki kontroli opisano poniżej:  Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Drohiczynie – oczyszczalnia w Drohiczynie (kontrola w maju 2010 r.). Stan formalno-prawny w zakresie odprowadzania ścieków oczyszczonych jest uregulowany. Wyniki badao ścieków (z lat 2009-2010) nie wykazywały przekroczeo warunków dopuszczalnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej  Gospodarstwo rolne pana Antoniego Krupioskiego, Borysowszczyzna 27 (kontrola w czerwcu 2010 r.). Gospodarstwo prowadzi hodowlę i chów trzody chlewnej w cyklu zamkniętym oraz zajmuje się uprawą roślin. Woda na potrzeby gospodarstwa pobierana jest z własnej studni głębinowej. Do rejestracji poboru wody służy wodomierz, zainstalowany w budynku hydroforni. Stan formalno-prawny w zakresie poboru wody jest uregulowany pozwoleniem wodnoprawnym. Warunki pozwolenia są dotrzymywane w zakresie ilości poboru wody. Teren kontrolowanego gospodarstwa uzbrojony jest w kanalizację sanitarną. Ścieki sanitarne gromadzone są w uszczelnionej studzience, a następnie wywożone do punktu zlewnego oczyszczalni. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.  Gmina Nurzec Stacja, Urząd Gminy Nurzec Stacja (kontrola interwencyjna w lipcu 2010 r.). Na terenie gminy w miejscowościach Nurzec Stacja i Żerczyce funkcjonuje kanalizacja sanitarna oraz 12 przepompowni ścieków. Gmina Nurzec Stacja przekazała tę inwestycję Gospodarstwu Pomocniczemu Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeo Wodnych w Białymstoku. Ścieki z instalacji kanalizacyjnej są kierowane do mechaniczno–biologicznej oczyszczalni w Żerczycach. Przyczyną przeprowadzonej kontroli interwencyjnej była awaria przepompowni ścieków nr 2 zlokalizowanej w Nurcu Stacji na rogu ulic Wodociągowej i Pogodnej. Nastąpiło przepełnienie studni zbiorczej przepompowni i przedostanie się nieczystości poprzez przyłącze kanalizacyjne, do szamba na posesji prywatnej. Podczas kontroli ustalono, że powodem zanieczyszczeo do których okresowo dochodzi, są występujące przerwy w dostawie energii elektrycznej do przepompowni oraz zanieczyszczenie kanalizacji odpadami stałymi zawartymi w ściekach bytowych. W dniu zdarzenia opróżniono, szambo, udrożniono kolektor i przywrócono do prawidłowej pracy przepompownię. W efekcie kontroli wydano zarządzenie pokontrolne obligujące Wójta Gminy Nurzec Stacja do prowadzenia ciągłego nadzoru pracy przepompowni ścieków oraz poinformowania użytkowników sieci kanalizacyjnej o zakazie wrzucania odpadów.  Ferma drobiu pana Adama Smolaoczuka w m. Runice, gm. Drohiczyn (kontrola w okresie: luty- kwiecieo 2010 r.). Stan formalno-prawny w zakresie eksploatacji instalacji do hodowli brojlerów jest uregulowany. Woda do pojenia drobiu oraz na potrzeby pracowników jest pobierana z wodociągu wiejskiego eksploatowanego przez Gminę Drohiczyn. W wyniku eksploatacji instalacji powstają ścieki socjalno- bytowe, które są gromadzone w zbiorniku bezodpływowym i (średnio raz w roku) wywożone na oczyszczalnię w Drohiczynie (podmiot przedstawił rachunki potwierdzające wywóz nieczystości). Ze względu na fakt, iż czyszczenie kurników odbywa się za pomocą środków chemicznych z dodatkiem niewielkiej ilości wody, która odparowuje, na fermie nie są wytwarzane ścieki technologiczne. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.  Ferma drobiu pana Adama Toczko w Żurobicach, gm. Dziadkowice (kontrola w okresie: luty-marzec 2011 r.). Woda jest pobierana ze studni wierconej, zlokalizowanej na działce nie należącej do kontrolowanego (posiada on pisemną zgodę na użytkowanie studni). Woda jest zużywana do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby pracowników. Awaryjnym źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg gminny. W wyniku eksploatacji instalacji powstają ścieki socjalno-bytowe oraz ścieki technologiczne z mycia budynków inwentarskich. Ścieki socjalno-bytowe są gromadzone w 2 zbiornikach bezodpływowych. Ścieki technologiczne powstają w wyniku mycia kurników strumieniem czystej wody przy użyciu myjki ciśnieniowej. Są one gromadzone w zbiornikach bezodpływowych zlokalizowanych przy kurnikach. Wszystkie powstające ścieki są odbierane (średnio co 2 miesiące) przez firmę zewnętrzną. Wody opadowe i roztopowe powstające na terenie fermy spływają na powierzchnie nieutwardzone i wsiąkają w ziemię. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno- ściekowej.  Zakład Produkcji Kostki Brukowej „PATER FIRMA” A. E. Daniluk, ul. Fabryczna, Siemiatycze Stacja (kontrola w okresie: czerwiec-lipiec 2010 r.). Woda na potrzeby zakładu dostarczana jest na podstawie

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

umowy z Gospodarstwem Pomocniczym przy Wojewódzkim Zarządzie Melioracji i Urządzeo Wodnych „Eksploatacja Wodociągów” w Białymstoku. Pobierana woda zużywana jest do celów socjalno - bytowych. Nieczystości płynne gromadzone są w szczelnym zbiorniku na nieczystości płynne i wywożone przez firmę asenizacyjną. Wywóz odbywa się na podstawie zawartej umowy. Wody opadowe z dachu są odprowadzane za pośrednictwem rynien i rur spustowych na tereny nieutwardzone znajdujące się na własnej działce. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.  Stacja pomp Nr 1 w Adamowie, Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźo" S.A. (kontrola w listopadzie 2010 r.). Woda pobierana jest z własnego ujęcia na potrzeby podmiotu oraz osiedla przyzakładowego. Woda przeznaczona jest do uzupełnienia zbiorników przeciwpożarowych, chłodzenia płaszczy zbiorników magazynowych, częśd wody (po odżelazieniu) zużywana jest w sytuacjach awaryjnych na potrzeby stacji pomp (cele socjalne pracowników oraz zasilanie zaplecza budowy) oraz osiedla mieszkaniowego (cele bytowe, podlewanie ogródków przydomowych). W warunkach normalnych cele te realizowane są z wodociągu gminnego. Stan formalno-prawny ujęcia jest uregulowany. Ilośd pobieranej wody jest mierzona za pomocą wodomierzy. Wszystkie studnie są ogrodzone i odpowiednio zabezpieczone przed dostępem. Na terenie pracuje biologiczna oczyszczalnia ścieków przeznaczona do oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych z zakładu i osiedla mieszkaniowego oraz oczyszczalnia ścieków deszczowo-przemysłowych. Ścieki oczyszczone są odprowadzane do rzeki Mętnej. Analizy ścieków oczyszczonych nie wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnych, określonych w pozwoleniach wodnoprawnych. Stan formalno-prawny obydwu oczyszczalni jest uregulowany. Osady ściekowe są gromadzone na poletku osadów na terenie oczyszczalni i poddawane zabiegom rekultywacyjnym. Substancje ropopochodne są usuwane z powierzchni ścieków i odzyskiwane do powtórnego wykorzystania. Wody opadowe z dróg dojazdowych na terenie zakładu odprowadzane są do ziemi poprzez sześd studni chłonnych oraz do rowów bezodpływowych poza terenem zakładu. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.  Oczyszczalnia ścieków w Siemiatyczach (kontrola w kwietniu 2011 r.). Stan formalno-prawny w zakresie poboru wód i odprowadzania ścieków oczyszczonych do rzeki jest uregulowany. Wyniki badao ścieków (z lat 2009-2011) nie wykazywały przekroczeo warunków dopuszczalnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.  POLSER Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrola w okresie: maj-czerwiec 2011 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z własnego ujęcia. Jest poddawana odżelazianiu, a następnie zużywana do produkcji (w procesach technologicznych, do mycia urządzeo dostawczych), na potrzeby socjalne pracowników oraz do uzupełniania obiegu zamkniętego instalacji chłodniczej. Pobór wody jest kontrolowany za pomocą wodomierzy (odczyty są dokonywane codziennie i zapisywane w rejestrze). W wyniku działalności zakładu powstają ścieki socjalno-bytowe, produkcyjne i opadowe. Ścieki produkcyjne i socjalno-bytowe są odprowadzane na miejską oczyszczalnię, na podstawie umowy (zawartej na czas nieokreślony). Ścieki opadowe z terenu utwardzonego zakładu są odprowadzane do miejskich kolektorów burzowych, skąd trafiają do rzeki Kamianki. Podmiot posiada uregulowany stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.  Oczyszczalnia ścieków Zespołu Szkół Rolniczych w Ostrożanach – (kontrola w marcu 2011 r.). Inwestycja została dofinansowana w formie pożyczki przez WFOŚiGW w Białymstoku. Stan formalno-prawny w zakresie odprowadzania ścieków oczyszczonych jest uregulowany. Wyniki badao ścieków (z lat 2009- 2011) nie wykazywały przekroczeo warunków dopuszczalnych. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

WODY PODZIEMNE

PRESJE

Wody podziemne należące do zasobów naturalnych, coraz bardziej zagrożone są zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest ochrona obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: azotany, fosfo- rany, substancje ropopochodne, chlorki, siarczany i inne. Najpowszechniej występującymi przyczynami zanieczyszczeo wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzeda- ży paliw do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia siarczanami występują przede wszystkim na terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na terenach rolniczych (są one także przyczyną degradacji zbior- ników wodnych).

STAN - OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH

Podstawą klasyfikacji wód podziemnych jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896). Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje 5 klas:  Klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których: a) wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeo charakterystycznych dla badanych wód podziemnych ( tła hydrogeochemicznego); b)wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka.  Klasa II – wody dobrej jakości, w których: a) wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych; b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to wpływ bardzo słaby  Klasa III – wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu działalności człowieka;  Klasa IV – wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego wpływu działalności człowieka;  Klasa V – wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka. Monitoring diagnostyczny wód podziemnych prowadzi Paostwowy Instytut Geologiczny. W wyniku przeprowadzonej analizy presji nie wydzielono na terenie powiatu tzw. Jednolitych Części Wód Podziemnych zagrożo- nych nieosiągnięciem dobrego stanu wód do 2015 roku (wymóg Ramowej Dyrektywy Wodnej). Nie wyznaczo- no również obszarów narażonych na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego.

Na terenie powiatu, w 2010 roku PIG przeprowadził badania stanu chemicznego w 2 studniach. Wynik oceny zestawiono poniżej.

Klasyfikacja stanu chemicznego wód podziemnych w 2010 r.

Numer Lp. Miejscowośd Gmina Użytkowanie terenu Klasa jakości wody otworu

1 1112 Grabarka Nurzec-Stacja lasy II 2 2220 Klukowicze Nurzec-Stacja grunty orne - gospodarka rozdrobniona II

źródło: PIG

Należy podkreślid, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badao pod kątem przydatności wody do picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Paostwowa Inspekcja Sanitarna

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

GOSPODARKA ODPADAMI

PRESJE

ODPADY PRZEMYSŁOWE Ilośd odpadów wytworzonych (z wyłączeniem komunalnych), na terenie powiatu w 2010 r. wyniosła 15,7 tys. Mg, co stanowiło 2,2% odpadów wytworzonych na terenie całego województwa podlaskiego.

Odpady wytworzone (z wyłączeniem odpadów komunalnych) w ciągu roku

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Jednostka terytorialna [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg] powiat siemiatycki 7,3 2,9 9,0 9,9 8,2 12,3 17,0 15,1 15,7 woj. podlaskie 807,1 927,5 887,4 927,9 957,4 1057,2 838,3 737,9 713,5

źródło: GUS

ODPADY KOMUNALNE Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty użyteczności publicznej. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie na skła- dowiskach.

Ilośd odpadów komunalnych wytworzonych na terenie powiatu w latach 2006-2009

W latach 2006-20091 roczna ilośd zebranych odpadów komunalnych na ternie powiatu pod- legała nieznacznym wahaniom. W 2009 r. zebrano 5 405,53 Mg odpadów, co w przeliczeniu na jednego mieszkaoca wyniosło 114,3 kg/rok. (średnia dla województwa 207 kg/mieszk.) Bardzo niski wskaźnik sugeruje, że prawdopo- dobnie występuje powszechnie zjawisko wyrzucania śmieci na dzikie wysypiska i ich spalania w paleniskach domowych. Na wynik może mied wpływ także brak rzetelnej ewidencji przyjmo- wanych odpadów na składowiskach.

źródło: GUS

1 brak danych GUS za 2010 r.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

STAN

SKŁADOWISKA Na terenie powiatu siemiatyckiego aktualnie posiadają decyzje na eksploatację 2 składowiska odpadów w miejscowości Siemiatycze-Rososze i w Drohiczynie. Pozostałe są w fazie poeksploatacyjnej.

Charakterystyka eksploatowanych składowisk na terenie powiatu

r. r.

ł-

Elementy wyposażenia ]

]

3 cia a) uszczelnienie Nazwa obiektu, właści- ę Lp. b) odcieki Uwagi

ciel, zarządzający [Mg]

c) wody opadowe 2010 w wana

niona [m niona

zamkni

korony [m korony eklarowany rok rok eklarowany

d) gaz składowiskowy odpadów Ilośd

] Pojemnośd zape ]Pojemnośd

Pojemnośd całkowita całkowita Pojemnośd

Powierzchnia w granicy granicy w Powierzchnia zdepon

Składowisko odpadów dla miasta Siemiatycze - a) tak 112 000* Posiada zezwolenie Siemiatycze – Rososze, b) tak 1 2019 16 000* 2 268,79* zintegrowane Przedsiębiorstwo Komu- c) tak nalne Sp. z o.o. 88 143* (od 14 maja 2009 r.) d) tak ul. Armii Krajowej 26 17-300 Siemiatycze Składowisko odpadów w Drohiczynie, a) folia 20 000* Urząd Miejski w Drohi- b) tak 2 2015 5 500* 258,99* czynie c) tak ul. Kraszewskiego 5 d) tak 12 300* 17-312 Drohiczyn

*dane: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, opracowanie: WIOŚ; Żadne z eksploatowanych składowisk komunalnych nie jest przystosowane do składowania odpadów niebezpiecznych. Brak jest również wyznaczonego miejsca do wywożenia produktów zneutralizowanych w wyniku przeprowadzonych akcji ratowniczych o znamionach poważnych awarii (np. skażonej gleby itp.). Na terenie powiatu nie ma stałych składowisk odpadów przemysłowych. Monitoring składowisk

Zgodnie z Ustawą Prawo Ochrony Środowiska2 prowadzący instalację jest zobowiązany prowadzid monitoring składowiska. W latach W latach 2009 – 2010 Inspektorat otrzymał raporty z badao jedynie z 2 składowisk od- padów komunalnych. Wyniki badao zestawiono w tabeli. Wyniki badao wód podziemnych i odciekowych przy składowiskach na terenie powiatu w latach 2009 – 2010

Okres pobo- Składowisko Wyniki wód podziemnych i odciekowych ru prób I.2009 Przekroczona zawartośd PEW (przewodności elektrolitycznej właściwej) i OWO (ogólnego węgla organicznego) w wodach podziemnych oraz OWO w wodach odciekowych. IV.2009 Przekroczona zawartośd PEW w wodach podziemnych oraz OWO w wodach SOK w Siemiatyczach odciekowych. VII.2009 Przekroczona zawartośd PEW i OWO w wodach podziemnych oraz OWO w wodach odciekowych. X.2009 Przekroczona zawartośd PEW i OWO w wodach podziemnych oraz OWO w wodach odciekowych.

2 art. 147a Ustawy Prawo ochrony środowiska, Dz. U. 2008 Nr 25 poz. 150 z póź. zm 16

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

II.2010 Przekroczona zawartośd PEW w wodach podziemnych oraz OWO w wodach odciekowych. IV.2010 Przekroczona zawartośd PEW w wodach podziemnych oraz OWO w wodach odciekowych. VII.2010 Przekroczona zawartośd PEW w wodach podziemnych oraz OWO w wodach odciekowych. X.2010 Przekroczona zawartośd PEW i OWO w wodach podziemnych oraz OWO w wodach odciekowych. V.2010 Wody podziemne odpowiadają klasie III ze względu na podwyższoną zawar- tośd Zn i Pb. SOK w Kułygach IX.2010 Wody podziemne odpowiadają klasie IV ze względu na podwyższoną zawar- tośd Zn.

Na składowisku w Siemiatyczach występują przekroczenia norm przewodnictwa elektrolitycznego właściwego i ogólnego węgla organicznego w wodach podziemnych i odciekowych. Na składowisku w Kułygach jakości wód podziemnych odpowiadała III/IV klasie.

ODPADY NIEBEZPIECZNE Informacje o odpadach niebezpiecznych pochodzą z Wojewódzkiego Systemu Odpadowego Urzędu Marszał- kowskiego. Na podstawie danych uzyskanych za 2010 r. zebrano informacje o 35 producentach odpadów niebezpiecznych.

Pod względem ilości wytworzonych odpadów do największych podmiotów należały:  Zakład Usługowy Blacharsko-Murarski Andrzej Boguszewski w Czarnej Średniej 37,260 Mg  AUTO-LUX S.C. Jan, Anna Szeweluk w Siemiatyczach 7,2300 Mg  SP ZOZ w Siemiatyczach 6,2020 Mg  Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Siemiatyczach 5,5390Mg  P.P.H.U „MAJKA” Daria Demiaoczuk w Siemiatyczach 3,7000 Mg  „POLSER” Sp. z o.o. 3,1400 Mg  OERLEMANS FOODS Sp. z o. o. w Siemiatyczach 2,8000 Mg  Stacja Demontażu Pojazdów S.C. J. Jodłowski, A. Jodłowska w Siemiatyczach 2,5850 Mg Na terenie powiatu wytworzono 77,0904 Mg odpadów niebezpiecznych, zebrano 204,3420 Mg natomiast w instalacjach odzyskano 198,3550 Mg. Zbieraniem zajmowały się specjalistyczne firmy posiadające odpowiednie zezwolenia: PHU „GAMMA” Krzysztof Krasowski, F.H. STOTON Spółka z o.o. oraz Stacja demontażu pojazdów s.c. Józef Jodłowski, Anna Jodłowska oraz w Siemiatyczach, która ponadto zajęła się odzyskiem.

Największą grupę odpadów niebezpiecznych stanowią materiały konstrukcyjne zawierające azbest. Z uwagi na fakt, iż wyroby azbestowe należy usunąd z terenu kraju do kooca 2032 roku szacuje się, że powstająca ilośd będzie sukcesywnie wzrastad w następnych latach.

PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚD KONTROLNA

W okresie od 2010 roku Inspektorat przeprowadził łącznie 17 kontroli podmiotów pod kątem gospodarki odpadami. Efekty kontroli opisano poniżej:  Składowisko odpadów komunalnych w Mielniku, gm. Mielnik (kontrola: luty 2010 r.). Zarządzającym i właścicielem składowiska jest Gmina Mielnik. Zakład Gospodarki Komunalnej w Mielniku prowadzi działalnośd w zakresie zbierania i unieszkodliwiania odpadów bez uzyskania wymaganego zezwolenia.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

Przedmiotowe składowisko nie zostało dostosowane do obowiązujących wymogów3. Składowisko nie posiada brodzika do dezynfekcji kół pojazdów opuszczających obiekt oraz nie zostało wyposażone w wagę samochodową. Brak jest przyłączy wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, systemu drenażu wód odciekowych, zewnętrznego systemu rowów drenażowych uniemożliwiającego dopływ wód powierzchniowych i podziemnych do składowiska odpadów, a także zbiornika na odcieki. Ponadto składowisko nie posiada syntetycznej izolacji dna oraz instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego. Brak jest stosownych metod zabezpieczenia przeciwpożarowego, instrukcji oraz sprzętu przeciwpożarowego. Prace porządkowe polegające na rozplanowywaniu i ugniataniu wyładowanych odpadów oraz przesypywaniu ich warstwą izolacyjną wykonywane były niesystematycznie. Nie prowadzona była ewidencja zużytego materiału na izolacyjne warstwy pośrednie oraz pracy sprzętu eksploatacyjnego. Dowożone odpady składowane były nieselektywnie. Ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów była prowadzona niezgodnie z obowiązującymi wzorami dokumentów. Kontrolowana jednostka posiada karty przekazania odpadów. Zarządzający przedłożył zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów unieszkodliwionych na składowisku w 2008 r. do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Badania monitoringowe nie były prowadzone zgodnie z warunkami decyzji Starostwa Powiatowego w Siemiatyczach oraz nie były przesyłane do WIOŚ w Białymstoku w obowiązującym terminie. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli naruszeo wydano zarządzenie pokontrolne, nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego oraz udzielono pouczenia w zakresie prowadzenia ewidencji odpadów zgodnie z obowiązującymi wzorami dokumentów.  Składowisko odpadów komunalnych w Żerczycach, gm. Nurzec Stacja (kontrola: luty 2010 r.). Zarządzającym i właścicielem składowiska jest Gmina Nurzec Stacja. Przed wjazdem umieszczono tablicę informującą o zakazie wyrzucania odpadów. Oprócz tego prowadzony jest jednoosobowy nadzór, który ma na celu zapobieżenie nielegalnego wywożenia odpadów. W dniu kontroli stwierdzono brak ogrodzenia. Przedmiotowe składowisko nie zostało dostosowane do obowiązujących wymogów. Składowisko nie posiada brodzika do dezynfekcji kół pojazdów opuszczających obiekt oraz nie zostało wyposażone w wagę samochodową. Brak jest przyłączy wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, systemu drenażu wód odciekowych, zewnętrznego systemu rowów drenażowych uniemożliwiającego dopływ wód powierzchniowych i podziemnych do składowiska odpadów, a także zbiornika na odcieki oraz zaplecza sanitarnego. Składowisko nie posiada również syntetycznej izolacji dna, instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego, raperów geodezyjnych, piezometrów oraz stosownych metod zabezpieczenia przeciwpożarowego. Dowożone odpady składowane były nieselektywnie bez zastosowania warstw izolacyjnych. Ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów była prowadzona prawidłowo. Przedłożono zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów unieszkodliwianych na składowisku w 2008 oraz w 2009 roku do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Badania monitoringowe nie były prowadzone zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli naruszeo wydano zarządzenie pokontrolne, nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego oraz udzielono instruktażu w zakresie konieczności prowadzenia monitoringu składowiska w fazie poeksploatacyjnej.  F.U.H. „JACEX” Jacek Hryciuk - punkt skupu złomu w Siemiatyczach (kontrola: kwiecieo 2010 r.). Kontrolowany podmiot przyjmuje zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz pojazdy wycofane z eksploatacji nie posiadając pozwolenia starosty siemiatyckiego. Miejsce, w którym jest zbierany złom posiada utwardzony plac trylinką, jest ogrodzony oraz wyposażony w wagę zalegalizowaną. W trakcie oględzin nieruchomości stwierdzono zbieranie pojazdów niekompletnych. Brak ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli stwierdzono nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne, pouczono oraz wymierzono mandat karny.  Składowisko odpadów komunalnych w Drochlinie, gm. Grodzisk (kontrola: kwiecieo 2010 r.).Właścicielem i zarządzającym składowiskiem jest Gmina Grodzisk. Składowisko w dniu kontroli było nieczynne. Brama była zamknięta, znajdowała się na niej informacja o zakazie składowania odpadów. Niepełne ogrodzenie powodowało możliwośd dostępu osób nieuprawnionych oraz penetracji przez zwierzęta. Na terenie składowiska znajduje się w bardzo złym stanie technicznym budynek gospodarczy

3 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 24 marca 2003 r. zmienionym rozporządzeniem z dn. 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych wymagao dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia jakim powinny odpowiadad poszczególne typy składowisk odpadów

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

przykryty eternitem, przeznaczony do rozbiórki. Przedmiotowe składowisko nie zostało dostosowane do obowiązujących wymogów. Nie jest wyposażone w urządzenia techniczne zabezpieczające przed negatywnym wpływem na środowisko (m.in. brak izolacji syntetycznej, systemu drenażu wód odciekowych, instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego, brodzika). Do dni kontroli nie zamontowano wagi samochodowej. Dowożone odpady nie były segregowane i nie były selektywnie gromadzone. Prace polegające na ugniataniu i zagęszczaniu, a następnie przykrywaniu warstwą izolacyjną z gruntu rodzimego nie były prowadzone. Nie zgromadzono materiału przeznaczonego na warstwę izolacyjną. Brak instrukcji i sprzętu przeciwpożarowego, nie są doprowadzone media (prąd, woda, kanalizacja, gaz). Przedmiotowe składowisko nie zostało dostosowane do obowiązujących wymogów. Ilośd odpadów przyjętych w 2009 r. przekraczała ilośd dopuszczoną do składowania w ciągu roku określoną w decyzji Starosty Siemiatyckiego w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Nie była prowadzona Książka Eksploatacyjna Składowiska, w której powinny byd rejestrowane ewidencje. Zarządzający przedłożył zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów za 2009 r. do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Monitoring składowiska nie był prowadzony w pełnym zakresie. W 2009 r. nie wykonano żadnych badao. W styczniu 2010 r. wykonano jedynie badanie składu wód podziemnych pobranych z piezometrów. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli naruszeo wydano zarządzenie pokontrolne oraz nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego.  Składowisko odpadów komunalnych w Dziadkowicach, gm. Dziadkowice (kontrola: lipiec 2010 r.). Właścicielem i zarządzającym składowiskiem odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne jest Gmina Dziadkowice. Teren składowiska obecnie traktowany jest jako miejsce przeładunku odpadów. Odpady komunalne odebrane z terenu gminy są magazynowane w wydzielonym miejscu obok kwatery przeznaczonej do składowania odpadów. W decyzji wójta gminy nie wskazano miejsca odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Ponadto decyzja nie zawiera wszystkich wymagao jakie powinny zostad określone zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, W dniu kontroli składowisko było czynne. Na bramie znajdowała się tablica informująca o typie składowiska oraz informacja o zakazie wysypywania śmieci. Teren składowiska jest ogrodzony. Ogrodzenie było pełne. Prace polegające na ugniataniu i zagęszczaniu, a następnie przykrywaniu warstwą izolacyjną z gruntu rodzimego nie były prowadzone. Nie zgromadzono materiału przeznaczonego na warstwę izolacyjną. Na przedmiotowe składowisko nie są doprowadzone media (prąd, woda, kanalizacja, gaz). Brak wagi samochodowej. Składowisko wyposażone jest w 3 piezometry umożliwiające badania kontrolno- pomiarowe wód gruntowych. Monitoring składowiska nie był prowadzony w pełnym zakresie i z częstotliwością określoną w decyzji. Badania, dotyczące wód podziemnych i odciekowych, przesłano do Inspektoratu w ustawowym terminie. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli naruszeo pouczono Wójta Gminy Dziadkowice w zakresie monitorowania składowiska odpadów w trakcie jego eksploatacji i po jej zakooczeniu zgodnie z wymaganiami.  Składowisko odpadów komunalnych w Kułygach, gm. Siemiatycze (kontrola: lipiec 2010 r.). Właścicielem i zarządzającym jest Gmina Siemiatycze. W dniu kontroli składowisko było nieczynne. Jest ogrodzone siatką. Brama była zamknięta, znajdowała się na niej informacja o zakazie składowania odpadów. Przedmiotowe składowisko nie zostało dostosowane do obowiązujących wymogów. Nie jest wyposażone w urządzenia techniczne zabezpieczające przed negatywnym wpływem na środowisko (m.in. brak systemu drenażu wód odciekowych, instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego, brodzika). Brak instrukcji i sprzętu przeciwpożarowego, brak raperów geodezyjnych, nie są doprowadzone media (prąd, woda, kanalizacja, gaz). Do dnia kontroli nie zamontowano wagi samochodowej. Ostatnie prace porządkowe polegające na rozplantowaniu, ugniataniu i zagęszczaniu miały miejsce w 2009 r. Poszczególne poziomy zeskładowanych odpadów nie były przykrywane warstwą izolacyjną z gruntu rodzimego. Nie zgromadzono materiału przeznaczonego na warstwę izolacyjną. W toku kontroli stwierdzono brak decyzji zezwalającej na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów na składowisku. Ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów dowożonych na składowisko prowadzona była na niewłaściwych drukach. Stwierdzono również brak kart przekazania odpadów. Nie była prowadzona Książka Eksploatacyjna Składowiska, w której powinny byd rejestrowane ewidencje. Składowisko wyposażone jest w 3 piezometry umożliwiające badania kontrolno-pomiarowe wód gruntowych. Monitoring składowiska nie był prowadzony w pełnym zakresie. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości pouczono oraz wydano zarządzenie pokontrolne.  Składowisko odpadów komunalnych w Milejczycach, gm. Milejczyce (kontrola: wrzesieo 2010 r.). Właścicielem i zarządzającym jest Gmina Milejczyce. Podczas kontroli składowisko było nieczynne. W 19

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

trakcie oględzin stwierdzono, że na skraju pola składowego znajdowała się tablica informująca o zakazie składowania odpadów oraz o zakazie wstępu na składowisko. Teren składowiska nie był ogrodzony i nie był dozorowany. We wniosku o wydanie zgody na zamknięcie składowiska nie określono daty zaprzestania przyjmowania odpadów. Składowisko nie jest wyposażone w jakiekolwiek urządzenia techniczne zabezpieczające przed negatywnym wpływem na środowisko (m.in. brak uzupełnienia bariery geologicznej w postaci izolacji syntetycznej, systemu drenażu wód odciekowych, zewnętrznych rowów drenażowych, instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego, brodzika), nie jest otoczone pasem zieleni. Brak wagi samochodowej oraz instrukcji i sprzętu przeciwpożarowego, nie są doprowadzone media (prąd, woda, kanalizacja, gaz). Prace polegające na ugniataniu i zagęszczaniu, a następnie przykrywaniu warstwą izolacyjną nie były prowadzone. Gmina Milejczyce do dnia kontroli nie uzyskała decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska, która określałaby rodzaj odpadów dopuszczonych do składowania oraz decyzji w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów za rok sprawozdawczy 2009 zostało nieprawidłowo wypełnione, w związku z czym nie ma możliwości m. in. określenia pojemności zapełnionej składowiska, masy odpadów dotychczas przyjętej do składowania oraz porównania masy zeskładowanych odpadów ze zbiorczym zestawieniem informacji o zakresie korzystania ze środowiska. Ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów nie była prowadzona prawidłowo. Składowisko nie jest wyposażone w jakiekolwiek instalacje umożliwiające prowadzenie badao monitoringowych składowiska. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli naruszeo wydano zarządzenie pokontrolne, pouczono oraz udzielono instruktażu w zakresie monitorowania składowiska odpadów po zakooczeniu jego eksploatacji zgodnie z wymaganiami.  Składowisko odpadów komunalnych w Siemiatyczach (kontrola: listopad 2010 r.). Właścicielem i zarządzającym jest Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z o.o. w Siemiatyczach. Przedmiotowe składowisko jest wyposażone w niezbędne urządzenia techniczne zabezpieczające przed negatywnym wpływem na środowisko oraz w aparaturę kontrolno-pomiarową umożliwiającą wykonywanie badao wpływu składowiska na środowisko. Odcieki powstające na polach składowych są wychwytywane poprzez system drenarski ułożony w podłożu składowiska i trafiają do szczelnego zbiornika żelbetowego skąd wywożone są do oczyszczalni ścieków lub ponownie wtłaczane w złoże odpadów. Zbiorniki opróżniane są okresowo. Nadmiar roztworu dezynfekcyjnego chloroaminy z brodzika odpompowywany jest do zbiornika na odcieki i wraz z nimi wtłaczany w złoże odpadów lub wywożony do oczyszczalni ścieków. Ścieki socjalne z budynku socjalnego gromadzone są w szczelnym zbiorniku bezodpływowym, a następnie okresowo wywożone do oczyszczalni ścieków. Wody opadowe z utwardzonych dróg i placów oraz z dachów zbierane są do kanałów zbiorczych i kierowane do szczelnego zbiornika, a następnie wtłaczane w składowane odpady w celu utrzymania odpowiedniej wilgotności złoża. W dniu kontroli stwierdzono, że teren składowiska był podmokły, stały liczne kałuże, odpady były zalane wodą. Spiętrzenie wód może powodowad negatywne skutki na przebieg procesów rozkładu odpadów, a szczególnie może mied wpływ na bezpieczeostwo obiektu w strefie nasypowej. Stan terenu składowiska wskazywał na to, że system drenażu odcieków został źle zaprojektowany, wykonany lub był niesprawny. Na skarpie od strony składowiska były widoczne 2 zagłębienia. Kształt zagłębieo mógł świadczyd o tym, że były tam wprowadzane rury wypompowujące wodę opadową i odcieki ze składowiska. Po drugiej stronie skarpy na terenie leśnym utworzyły się dwie bruzdy (wyżłobienia). Teren za ogrodzeniem składowiska był podmokły, nasiąknięty. Studnia na odcieki była prawie pełna, nie posiadała szczelnego zamknięcia. W studni były umieszczone 2 rury wyprowadzone na kwaterę do składowania odpadów. W pobliżu studni znajdowała się pompa, która w chwili kontroli nie była uruchomiona. Na terenie składowiska w podłożu wykonano sztuczne koryto dla wód opadowych. Spływ wód opadowych zanieczyszczonych odciekiem (na co wskazywało zielone zabarwienie) następował poza teren składowiska do pobliskiego lasu. W trakcie kontroli pobrano do badao próby ziemi, z badao których wynikło przekroczenie dopuszczalnego stężenia cynku i WWA. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości pouczono oraz wydano zarządzenie pokontrolne.  „POLSER” Sp. Z o.o. w Siemiatyczach (kontrola: czerwiec 2011 r.). Zakład wypełnił obowiązek przedłożenia Marszałkowi Województwa informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania nimi za lata 2009-2010r. Ewidencję ilościową i jakościową prowadzono prawidłowo. Ilośd wytworzonych przez spółkę odpadów przekroczyła wielkości określone w decyzji Starosty Siemiatyckiego, w związku z tym firma wystąpiła z wnioskiem o częściową zmianę pozwolenia. Do dnia zakooczenia kontroli nie zostało ono zmienione. W wyniku stwierdzonej nieprawidłowości zastosowano sankcję w postaci pouczenia.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

Pozostałe skontrolowane zakłady, w których nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami to:  Ferma Drobiu Adama Smoleoczuka w Runicach, gm. Drohiczyn (kontrola: marzec 2010 r.),  REC Anna Maria Jodłowska-stacja demontażu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Siemiatyczach (kontrola: kwiecieo 2010 r.),  GZGK w Drohiczynie – oczyszczalnia ścieków (kontrola: maj 2010 r.),  Gospodarstwo Rolne Pana Antoniego Krupioskiego w Borysowszczyźnie, gm. Nurzec Stacja (kontrola: czerwiec 2010 r.),  Zakład Usługowy Blacharsko-Murarski w Czarnej Średniej, gm. Grodzisk (kontrola: grudzieo 2010 r.),  Stacja demontażu Pojazdów s.c. Józef Jodłowski, Anna Jodłowska w Siemiatyczach (kontrola: lipiec 2010 r.),  Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźo” S.A., Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie (kontrola: listopad 2010 r.),  Ferma Drobiu Adma Toczko w Żurobicach, gm. Dziadkowice (kontrola: luty 2011 r.).

HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY

PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU

Klimat akustyczny województwa podlaskiego kształtuje głównie komunikacja drogowa oraz w niewielkim stopniu, hałas przemysłowy, którego uciążliwośd ma charakter lokalny o stosunkowo niedużym zasięgu.

W zależności od pochodzenia hałasu środowiskowego (źródła) dokonuje się jego podziału na następujące, podstawowe kategorie hałasu:  komunikacyjny, (drogowy, lotniczy, kolejowy),  przemysłowy. Uregulowania prawne dotyczące zagadnienia ochrony przed hałasem zawiera ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska. Według tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlep- szego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub, co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.

Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku zawarte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku (Dz. U. Nr 120, poz. 826). Według powyższego rozporządzenia wartości poziomów dopuszczalnych hałasu są zależne od funkcji urbanistycznej, jaką spełnia dany teren oraz od pory dnia i nocy.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi badania hałasu komunikacyjnego i przemysłowego na terenie całego województwa podlaskiego. Badania przeprowadzane są w ramach plano- wych kontroli, a także w ramach działao interwencyjnych w wyniku skarg społeczeostwa.

STAN – POMIARY HAŁASU

HAŁAS KOMUNIKACYJNY Hałas komunikacyjny jest obecnie najpowszechniejszym i najbardziej uciążliwym źródłem hałasu w środowisku zurbanizowanym. Ciągły wzrost ilości pojazdów mechanicznych, przy jednoczesnym braku właściwych rozwią- zao drogowych, braku obwodnic miejskich, złej jakości nawierzchni znacząco powiększa obszar środowiska o ponadnormatywnym hałasie drogowym.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

W roku 2010 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku wykonał całodobowy pomiar moni- toringowy hałasu4 w Drohiczynie, w celu określenia uciążliwości drogi krajowej nr 62. Ustalono wartości wskaźników LAeq,D oraz LAeq,N (mających zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowi- ska w odniesieniu do jednej doby). W trakcie pomiarów rejestrowano dodatkowo natężenie ruchu pojazdów oraz warunki meteorologiczne.

Wyniki badao hałasu komunikacyjnego w 2010 roku – wartości dobowe Przekroczenia Dane identyfikujące punkt i obszar, na którym dokony- dopuszczalnej średnia Wyniki pomiarów średnia Lp wano pomiarów wartości wskaźni- l.pojazdów l.pojazdów . ka oceny hałasu ciężkich /dobę LAeq,D LAeq,N LAeq,D LAeq,N /dobę Nazwa punktu współrzędne Data pomiaru [dB] [dB] [dB] [dB] Drohiczyn, N 52° 24' 07,1'' 1 05-06.10.2010 60,3 51,4 0,3 1,4 2422 215 ul. Warszawska 49 E 22° 39' 01,7''

źródło: IOŚ Z przeprowadzonych pomiarów wynika, iż równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia i nocy został przekro- czony w niewielkim stopniu. Przekroczenia dla pory dnia wyniosły 0,3 dB, zaś dla pory nocy 1,4 dB. Były to najniższe wartości przekroczeo spośród wszystkich pomiarów wykonanych w 2010 roku na terenie wojewódz- twa podlaskiego.

Na rok 2011 Inspektorat zaplanował przeprowadzenie pomiarów w Siemiatyczach. Wyniki pomiarów zostaną przedstawione w kolejnej „Informacji …”.

PRZECIWDZIAŁANIA

HAŁAS KOMUNIKACYJNY Środki ochrony przed hałasem komunikacyjnym dzieli się na dwa rodzaje:  ochrona przed hałasem „u źródła” – wszystkie przedsięwzięcia ingerujące w źródło dźwięku, powodujące zmniejszenie promieniowania energii akustycznej do środowiska. Dzieli się na następujące rodzaje zadao:  ingerencja w konstrukcję pojazdów w celu zmniejszenia emisji hałasu – jest przedmiotem kilku Dyrektyw Unii Europejskiej oraz przepisów krajowych, które są zharmonizowane z Dyrektywami UE,  dobór konstrukcji arterii – emisja hałasu samochodowego jest m.in. efektem hałasu powodowanego interakcją kół i nawierzchni drogowej. Wypadkowa emisja hałasu zależy od rodzaju i jakości opon i nawierzchni drogowej,  oddziaływanie na mniej hałaśliwą eksploatację pojazdów – istotne znaczenie dla zmniejszenia emisji hałasu pojazdów mają ograniczenia prędkości oraz zapobieganie częstym startom, hamowaniom, a szczególnie gwałtownym przyspieszeniom samochodów na niskich biegach i przy wysokich obrotach silników. Przyspieszanie samochodów występuje na ogół w obrębie skrzyżowao. Dlatego też istotny efekt ograniczenia emisji hałasu można osiągnąd poprzez wymuszenie spokojnej jazdy ze stałą umiarkowaną prędkością stosując zsynchronizowaną sygnalizację świetlną tzw. „zieloną falę”.  urbanistyczne i architektoniczno – budowlane środki ochrony przeciwdźwiękowej – działania zmierzające do ograniczenia hałasu już wyemitowanego „do środowiska”.

4 Pomiar wykonano zgodnie z metodyką zawartą w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 r. w sprawie wymagao w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192, poz. 1392).

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

Urbanistyczne i organizacyjne rozwiązania zmniejszania hałasu komunikacyjnego - rozwiązania tego typu dotyczą dużych obszarów mieszkaniowych i mają związek ze zmianami zagospodarowania. Dzielą się na następujące grupy:  budowa obwodnic miast, tworzenie nowych tras międzydzielnicowych, tworzenie nowych obwodnic wewnątrz miejskich. Rozwiązania te pozwalają na wyprowadzenie przede wszystkim ruchu ciężkiego oraz na zmniejszenie ruchu samochodów osobowych na terenach mieszkalnych.  strefy „ruchu uspokojonego”. Ideą tworzenia stref jest hasło „jak najmniej ruchu samochodowego”. Realizowane jest ono poprzez: ograniczanie przepustowości ulic, ograniczanie prędkości, stwarzanie innych ograniczeo i utrudnieo dla ruchu samochodów, całkowita eliminacja ruchu tranzytowego, tworzenie preferencji dla transportu zbiorowego, przyjaznego środowisku. Strefami takimi obejmowane są przede wszystkim obszary mieszkalne. Architektoniczno – budowlane środki ochrony przeciwdźwiękowej, o charakterze raczej lokalnym:  ekranowanie akustyczne – jest najczęściej stosowanym środkiem ochrony przeciwdźwiękowej w otoczeniu tras komunikacyjnych. Ekrany akustyczne mają za zadanie zasłaniad odbiorcę przed dźwiękiem dochodzącym bezpośrednio od źródła. Dobrze zaprojektowane powinny służyd przede wszystkim do ochrony niskiej zabudowy mieszkaniowej. Aby ochronid wysoką zabudowę należy stosowad rozwiązania specjalne: budowa drogi w wykopie, budowa tuneli lub półtuneli.  architektoniczno – budowlane środki ochrony przeciwdźwiękowej; najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest podwyższanie izolacyjności akustycznej otworów okiennych. Dodatkową możliwością zabezpieczenia przed hałasem mieszkaoców terenów zlokalizowanych wzdłuż tras komunikacyjnych jest odpowiednie ukształtowanie bryły budynku i funkcjonalne rozplanowanie pomieszczeo. Elewacje istniejących już budynków eksponowane na hałas mogą byd także chronione za pomocą przezroczystych ekranów zawieszanych na tej elewacji.

HAŁAS PRZEMYSŁOWY Hałas przemysłowy na terenie województwa stanowi zagrożenie o charakterze lokalnym, występujące głównie w dzielnicach przemysłowych miast. Przyczyną wzrostu uciążliwości jest rozbudowa miast, wchłanianie tere- nów przemysłowych i rozbudowa w ich sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. Zagrożenie hałasem przemysłowym związane jest głównie z niekorzystną lokalizacją zabudowy mieszkaniowej, w pobliżu zakładów przemysłowych. Emisja hałasu przemysłowego jest uzależniona w dużym stopniu od pro- cesu technologicznego i wykorzystywanych w nim maszyn i urządzeo, których ilośd, stan techniczny, poziom nowoczesności, a także izolacyjnośd akustyczna i lokalizacja źródła są czynnikami decydującymi o stopniu uciąż- liwości dla otoczenia.

Od stycznia 2010 roku Inspektorat przeprowadził na terenie powiatu 4 kontrole. Ich efekty opisano poniżej:  Ferma Drobiu A. Smolaoczuk, Runice 43 (kontrola: marzec – kwiecieo 2010 r.). Na fermie prowadzona jest hodowla brojlerów. Maksymalna zdolnośd produkcyjna fermy wynosi 332 392 szt. brojlerów na rok. Instalacja pracuje w systemie ciągłym przez cały rok. Hodowla brojlerów odbywa się cyklicznie. W dniu kontroli oba kurniki były zasiedlone ptakami w ilości ok. 65 000. Głównymi źródłami hałasu na terenie fermy są: wentylatory dachowe, wentylatory szczytowe oraz transport na obszarze gospodarstwa. Dopuszczalny poziom hałasu emitowanego do środowiska został określony w pozwoleniu zintegrowanym, wydanym przez Podlaski Urząd Wojewódzki i wynosi 55 dB w porze dziennej oraz 45 dB w porze nocnej. Ferma ma obowiązek prowadzenia okresowych badao hałasu w środowisku w porze dziennej i nocnej, raz na dwa lata z uwzględnieniem specyfiki pracy źródeł hałasu. W sierpniu 2009 roku upłynął termin wykonania badao. W trakcie trwania kontroli właściciel fermy złożył zlecenie wykonania pomiarów hałasu na fermie. Wykonane pomiary nie wykazały nieprawidłowości.  Ferma Drobiu Adam Toczko, Żurobice 4 (kontrola: luty – marzec 2011 r.). Na fermie prowadzona jest hodowla drobiu w kierunku użytkowania mięsnego (brojlerów) w 4 budynkach inwentarskich. Docelowa maksymalna zdolnośd produkcyjna fermy wynosi 784 380 szt. na rok. Głównym źródłem hałasu na terenie fermy jest 11 wentylatorów o wydajności 43 000 m3/h, 28 wentylatorów o wydajności 12 500 m3/h oraz transport na terenie gospodarstwa. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, równoważny poziom hałasu przenikającego do środowiska z fermy, na terenie najbliższej zabudowy zagrodowej nie może przekroczyd: 55 dB w porze dziennej oraz 45 dB w porze nocnej. Podmiot nie wykonał pomiarów hałasu, gdyż nie upłynął termin określony w pozwoleniu zintegrowanym (raz na dwa lata).  Zakład produkcji Kostki Brukowej „PATER FIRMA” A. E. Daniluk, ul. Fabryczna 10 Siemiatycze Stacja (kontrola: czerwiec – lipiec 2010 r.). Głównym źródłem emisji hałasu do środowiska w starym zakładzie jest praca dwóch węzłów betoniarskich, dwie wibroprasy oraz pakowarka do palet. Hala nie jest ogrzewana dlatego praca trwa od wiosny do pierwszych przymrozków. W nowym obiekcie głównym źródłem hałasu jest praca dwóch węzłów betoniarskich, wibroprasa, suszarnia produktów gotowych, dwie pakowaczki palet oraz dwa wentylatory dachowe. Stan formalno – prawny spółki jest uregulowany decyzją Starosty Powiatowego w Siemiatyczach określającą dopuszczalne wielkości hałasu przenikającego do środowiska powstających w wyniku prowadzonej działalności. Z uwagi na lokalizację zakładu dopuszczalne wielkości hałasu wynoszą: 50 dB w porze dziennej (600 – 2200) oraz 40 dB w porze nocnej (2200 – 600). Najbliższa zabudowa mieszkaniowa znajduje się w odległości około 100 metrów od zakładu. Przeprowadzone podczas kontroli pomiary emisji hałasu nie wykazały występowania przekroczeo poziomów dopuszczalnych w porze dziennej i nocnej na granicy terenów zabudowy mieszkaniowej.  „POLSER” Sp. z o.o., ul. Armii Krajowej 18 Siemiatycze (kontrola: maj – czerwiec 2011 r.). Kontrolowany zakład zajmuje się przetwórstwem mleka i wyrobem serów. W zakładzie występują następujące źródła hałasu: punktowe (3 agregaty chłodnicze zewnętrzne, dachowe wentylatory wyciągowe i czerpnie powietrza zainstalowane w budynku produkcyjnym, agregat chłodniczy, agregat sprężarkowy bezolejowy), przestrzenne (praca urządzeo wewnątrz budynku kotłowni oraz instalacja wyciągowa zainstalowane na dachu budynku), liniowe (ruch pojazdów samochodowych zajmujących się dostawą surowca i dystrybucją wyrobów Polser). Dopuszczalne poziomy hałasu emitowanego do środowiska, zgodnie z posiadanym przez zakład pozwoleniem zintegrowanym, nie mogą przekraczad: 55 dB / LAeqD – przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującym, 45 dB / LAeqN – przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy. Kontrolowany podmiot wywiązuje się z obowiązku prowadzenia, co najmniej raz na dwa lata pomiarów wielkości emisji hałasu emitowanego do środowiska. Ostatnie badania wykonane w listopadzie 2009 roku nie wykazały występowania przekroczeo wartości dopuszczalnych na pobliskich terenach zabudowy mieszkaniowej w porze dziennej i nocnej. Należy podkreślid, że wiele zakładów przemysłowych wprowadziło już lub wprowadza szereg zabezpieczeo akustycznych, które skutecznie wyeliminowały nadmierny hałas przemysłowy z terenów mieszkalnych. Dzieje się tak między innymi ze względu na przeprowadzane kontrole zakładów oraz ze względu na wprowadzenie dla niektórych przedsiębiorstw obowiązku uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Najczęściej stosowanymi zabezpieczeniami przed hałasem przemysłowym są: wyciszenia i wygłuszenia maszyn, obudowy akustyczne, tłumiki, kabiny dźwiękoszczelne, środki natury organizacyjnej (np. zmiana trybu pracy zakładu), dobór mało hałaśliwej technologii produkcji, urządzeo, maszyn i środków transportu, ekrany akustyczne.

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO

Pola elektromagnetyczne (wg Ustawy Prawo ochrony środowiska) to pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz, tworzących zakres promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego. Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM), w tym promieniowanie niejonizujące zaliczane jest do podstawowych rodzajów zanieczyszczeo środowiska naturalnego.

Zgodnie z art. 123 ustawy Prawo ochrony środowiska, oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowi- sku dokonuje się w ramach Paostwowego Monitoringu Środowiska, a wojewódzki inspektor ochrony środowi- ska prowadzi okresowe badania poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku.

Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne od zawsze występowało w środowisku naturalnym. Po- chodzi ono z naturalnych źródeł takich jak Słooce, Ziemia, zjawiska atmosferyczne. Dodatkowo w środowisku

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok występują sztuczne pola elektromagnetyczne, które związane są z techniczną działalnością człowieka. Promie- niowanie elektromagnetyczne występuje wszędzie, a jego najważniejszymi źródłami są:  stacje bazowe telefonii komórkowej,  stacje i linie energetyczne,  nadajniki radiowe i telewizyjne oraz CB - radio i radiostacje amatorskie,  wojskowe i cywilne urządzenia radionawigacji i radiolokacji,  urządzenia powszechnego użytku: kuchenki mikrofalowe, monitory, aparaty komórkowe itp.

STAN – POMIARY MONITORINGOWE

W latach 2008 - 2010 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku zrealizował program badao pól elektromagnetycznych opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badao poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Program ten zakładał skoncentrowanie pomiarów na obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkaoców przekraczającej 50 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres badao obejmował pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz. W ramach 3-letniego programu, Inspektorat corocznie przeprowadzał pomiary w 45 punktach pomiarowych rozmieszczonych na terenie całego województwa.

Na obszarze powiatu pomiary przeprowadzono w roku 2008 w Siemiatyczach i Dziadkowicach, w roku 2009 w Drohiczynie i Grodzisku, a w roku 2010 w Perlejewie, Siemiatyczach i Drohiczynie. Wyniki pomiarów przesta- wiono poniżej. Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych na terenie powiatu w latach 2008-2010

Średnia arytmetyczna Procent zmierzonych wartości Wartość Lp wartości Miejscowość Lokalizacja punktu skutecznych natężeń pól niepewności . dopuszczalnej elektrycznych promienio- pomiaru [V/m] [%] wania elektromag. [V/m]

ul. Wesoła 1 Siemiatycze N 52º25’39,7’’ 0,53 7,6 0,027 E 022º51’33,4’’ centrum miejscowości 2 Dziadkowice N 52º53’59,1’’ 0,22 3,1 0,011 E 022º54’47,4’’ Rynek w centrum miejscowości 3 Drohiczyn N 52˚23’49,9’’ 0,76 10,9 0,038 E 022˚39’33,5’’ centrum miejscowości (sklep Cen- trum naprzeciwko Kościoła) 4 Grodzisk 0,10 1,4 0,005 N 52˚50’48,8’’ E 023˚44’49,5’’ centrum miejscowości 5 Perlejewo N 52º34’11,3’’ 0,23 3,3 0,0115 E 022º33’48,0’’ ul. Ogrodowa 6 Siemiatycze N 52º25’29,5’’ 0,18 2,6 0,009 E 022º51’33,6’’ centrum miejscowości 7 Drohiczyn N 52º23’44,8’’ 0,29 4,1 0,0145 E 022º39’27,7’’ źródło: WIOŚ

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów należy stwierdzid, iż w żadnym z punktów na obszarze powiatu nie odnotowano przekroczeo dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

Należy podkreślid, że przeprowadzone na terenie całego województwa podlaskiego pomiary, nie wykazały występowania przekroczeo norm w żadnym z punktów pomiarowych (norma wynosi 7 V/m)5. Zmierzone war- tości składowej elektrycznej wyniosły, w większości przypadków, do 10% normy dopuszczalnej, a jedynie w 3 przypadkach: w Łomży przy ul. Kazaoskiej 10, w Hajnówce (centrum), w Drohiczynie oraz w Białymstoku przy ul. Zachodniej 2b wartości przekroczyły poziom 10% normy.

Na rok 2011 Inspektorat zaplanował wykonanie pomiarów ponownie w Siemiatyczach i Dziadkowicach. Wyniki zostaną przedstawione w kolejnej „Informacji…”.

OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI Zagrożenia środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego mogą powstawad w przypadku awarii czy katastrof w obiektach przemysłowych zlokalizowanych na tym terenie lub podczas transportu substancji niebezpiecznych. Zdarzenia te charakteryzują się wieloma specyficznymi cechami: niepewnością ich wystąpienia; indywi- dualnym, niepowtarzalnym przebiegiem; złożonością przyczyn; różnorodnością bezpośrednich skutków. W ramach przeciwdziałania powstawaniu poważnych awarii i poważnych awarii przemysłowych, powodują- cych zagrożenie zdrowia i życia oraz zagrożenie dla środowiska, WIOŚ w Białymstoku prowadzi szereg czynno- ści przeciwdziałających ich wystąpieniu. Podstawowym sposobem przeciwdziałania wystąpieniu awarii są kontrole jednostek gospodarczych, które magazynują bądź prowadzą obrót niebezpiecznymi substancjami. Ponad- to WIOŚ bierze udział w organizowanych przez policję akcjach szczegółowych kontroli transportu drogowego przewożącego towary niebezpieczne.

NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH WIOŚ w Białymstoku prowadzi rejestr i kontrole obiektów mogących spowodowad poważne awarie w środowi- sku. W rejestrze znajduje się 1 zakład zlokalizowany na terenie powiatu, który został zaliczony do grupy zakła- dów o dużym ryzyku (ZDR) powstania poważnej awarii przemysłowej6 - Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurocią- gów Naftowych "Przyjaźo" S.A., ul. Wyszogrodzka 133, 09-410 Płock, Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie, 17-307 Mielnik. Zakład zlokalizowany jest we wschodniej części powiatu, około 7 km od granicy z Republiką Białorusi. Na jego terenie znajduje się 13 zbiorników magazynowych naziemnych, pionowych z pływającym dachem, o łącznej pojemności magazynowej kilkuset tysięcy m3 ropy naftowej. Zbiorniki posadowione są w tacach, połączonych z systemami kanalizacyjnymi, stanowiącymi zabezpieczenie przed wyciekami substancji ropopochodnych i zanie- czyszczeniem środowiska. Baza magazynowa usytuowana jest w systemie międzynarodowych rurociągów przesyłowych ropy naftowej. Na terenie województwa podlaskiego, a jednocześnie powiatu siemiatyckiego, znajduje się 47,3 km rurociągu. Rurociągi zostały wyposażone w niezbędną armaturę do przesyłu oraz monitoringu transportowanej ropy. Monitoring umożliwia kontrolę przepływu i ciśnienia na każdej nitce rurociągu, parametrów pracy pompowni do identyfikacji awarii (prądy i moce agregatów, ciśnienie). Wszystkie nitki rurociągu posiadają system wykry- wania wycieków, informujący o miejscu wycieku. WIOŚ w Białymstoku przeprowadza systematyczne kontrole podmiotu co najmniej raz w roku. Podczas kontroli w 2010 roku nie stwierdzono uchybieo mających wpływ na bezpieczeostwo jak i zagrożenie skażeniem

5 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w

środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U Nr 192, poz. 1883).

6 Kryteria zakwalifikowania zakładu zawarto w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r., w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej; Dz. U. Nr 58, poz. 535 z późn. zmianami.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

środowiska. Przedsiębiorstwo opracowało, wdrożyło oraz dokonuje, wymaganych przepisami, bieżących aktualizacji dokumentacji z zakresu bezpieczeostwa (raport o bezpieczeostwie został zatwierdzony decyzją przez Wojewódzkiego Komendanta Paostwowej Straży Pożarnej w Białymstoku).

Na terenie powiatu siemiatyckiego nie występują zakłady spełniające kryteria Zakładów Zmniejszonego Ryzyka. Znajdują się 2 zakłady mogący byd potencjalnymi sprawcami awarii, które nie spełniają kryteriów kwalifikacyj- nych zawartych w w/w rozporządzeniu, lecz stosują i magazynują znaczne ilości substancji niebezpiecznych: • Oerlemans Foods Siemiatycze Spółka z o.o. ul. Armii Krajowej 31, 17-300 Siemiatycze. W zakładzie eksploatowana jest instalacja chłodnicza, w której stosowanym czynnikiem chłodniczym jest amoniak. Maksy- malna ilośd amoniaku w instalacji to ok. 35 Mg.  POLSER” Sp. z o.o. w Siemiatyczach, ul. Armii Krajowej 18, 17-300 Siemiatycze. W zakładzie eksploatowana jest instalacja chłodnicza, w której stosowanym czynnikiem chłodniczym jest amoniak. Maksymalna ilośd amoniaku w instalacji to ok. 3 Mg. Przeprowadzone przez WIOŚ kontrole nie wykazały uchybieo w zakresie bezpieczeostwa eksploatacji tych instalacji. Ponadto należy podkreślid, że wszystkie instalacje są na bieżąco modernizowane i wyposażane w urządzenia zabezpieczająco-alarmujące np.: zawory bezpieczeostwa, systemy detekcji par amoniaku. TRANSPORT

Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu, oceniane na większe niż pochodzące od obiektów stacjonar- nych, mogą stwarzad katastrofy kolejowe oraz wypadki drogowe środków transportu, przewożących materiały niebezpieczne. Szczególnie groźne są awarie w rejonach przepraw mostowych na tych trasach, grożą one bez- pośrednim skażeniem wód rzek i przemieszczeniem się zasięgu strefy zanieczyszczenia na znaczne odległości. Na terenie powiatu siemiatyckiego znajduje się kilkanaście stacji paliw. Eksploatacja ich stwarza lokalne zagro- żenie dla środowiska np. możliwości awarii czy pożary. Głównie jednak wypadki o znamionach poważnych awarii wynikają z transportu paliw płynnych i gazowych do zaopatrzenia stacji jak również wywozu paliw płyn- nych i gazowych z funkcjonujących na terenie powiatu baz magazynowych. Inspektorat uczestniczy w cyklicznie powtarzanych działaniach kontrolnych ukierunkowanych na kontrolę przewozów drogowych towarów niebezpiecznych, prowadzonych na obszarze województwa, na głównych drogach wylotowych z Białegostoku, w tym na kierunku Białystok – Siemiatycze – Lublin (droga nr 19). Akcje organizowane są przez Komendę Wojewódzką Policji przy współpracy Paostwowej Straży Pożarnej, Transpor- towego Dozoru Technicznego, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Straż Graniczną i In- spekcję Transportu Drogowego. Kontrolą objęto kołowe i kolejowe środki transportu materiałów toksycznych i surowców chemicznych. Zakres kontroli obejmuje sprawdzenie stanu technicznego środków transportu, wymaganego wyposażenia, prawidłowości oznakowania oraz kompletności dokumentacji. W 2010 nie odnotowano poważnych awarii jak również zdarzeo o znamionach poważnych awarii, zarówno na ternie zakładów będących potencjalnymi sprawcami jak i w transporcie towarów niebezpiecznych.

W ostatnim 10-leciu wystąpiło 1 zdarzenie awaryjne związane działalnością firmy PERN „Przyjaźo”, które miało miejsce na terenie powiatu w dniu 12.04.2007 r., na I nitce rurociągu. Według szacunków do środowiska wy- dostało się 100-200 l ropy. Zaistniałe zdarzenie miało charakter miejscowy, a przeprowadzone działania ratow- nicze zapobiegły przemieszczaniu zanieczyszczenia i skażeniu środowiska. WIOŚ w Białymstoku sprawował nadzór nad usuwaniem skutków awarii. Wybrano ok. 25 m3 zanieczyszczonej w różnym stopniu gleby, która jest obecnie rekultywowana na stanowisku rekultywacyjnym, zlokalizowanym na terenie Bazy. Zebrana ropa została włączona do zbiornika przecieków.

Opracował: Akceptował: Wydział Monitoringu Środowiska

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

OBOWIĄZKI SAMORZĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA

ORGANY SAMORZĄDU POWIATOWEGO Zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, powiaty wykonują zadania publiczne o charakterze ponad gminnym. W zakresie spraw związanych z ochroną środowiska powiaty wykonują zadania dotyczące ładu przestrzennego i ekologicznego (które obejmują działania z zakresu geodezji, zagospodarowania przestrzennego, nadzoru budowlanego, gospodarki wodnej, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa śródlądo- wego i ochrony środowiska). Powiaty w ograniczonym zakresie mogą prowadzid, własną politykę ekologiczną poprzez powiatowy program

W szczególności warto zwrócid uwagę na możliwości prawnych działao własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działao przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają przeciw- działad negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizowad problemy środowiskowe. Poni- żej wymieniono niektóre zadania należące do kompetencji organów samorządowych szczebla powiatowego i gminnego (zadania zbieżne wytłuszczono). ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami. Politykę może także kształtowad Starosta, poprzez wydanie pozwoleo emisyjnych dla szeregu rodzajów instalacji oraz przedsięwzięd.

ZADANIA I KOMPETENCJE STAROSTY  sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym jego właściwością oraz upoważnia do wykonywania funkcji kontrolnych pracowników podległego mu urzędu;  w drodze decyzji nakłada obowiązek ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia, a także przywrócenia środowiska do stanu właściwego, jeżeli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko;  występuje do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie odpowiednich działao będących w jego kompetencji , jeżeli w wyniku kontroli stwierdzi naruszenie przez kontrolowany przedmiot przepi- sów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpid;  dokonuje rekultywacji powierzchni ziemi, jeżeli podmiot, który spowodował zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo niekorzystne przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu, nie dysponuje prawami do powierzchni ziemi, pozwalającymi na jej przeprowadzenie, lub nie można wszcząd postępowania egzeku- cyjnego dotyczącego obowiązku rekultywacji albo egzekucja okazała się bezskuteczna, lub zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo niekorzystne przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu nastąpiło w wyniku klęski żywiołowej;  dokonuje rekultywacji powierzchni ziemi wówczas, gdy z uwagi na zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub możliwośd zaistnienia nieodwracalnych szkód w środowisku konieczne jest natychmiastowe jej dokonanie;  prowadzi okresowe badania jakości gleby i ziemi;  prowadzi, aktualizowany corocznie, rejestr zawierający informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleby lub ziemi, z wyszczególnieniem obszarów, na których obowiązek rekultywacji obciąża starostę;  może przeprowadzid rekultywację powierzchni ziemi pomimo nieujęcia zadania w programie ochrony środowiska, jeżeli stwierdzi, iż nieprzeprowadzenie rekultywacji spowoduje pogorszenie stanu środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrożenie życia lub zdrowia ludzi;  na potrzeby oceny stanu akustycznego środowiska, sporządza, co 5 lat, mapy akustyczne;  wydaje pozwolenia wodno-prawne, jest właściwy w sprawach stwierdzenia wygaśnięcia, cofnięcia lub ograniczenia tego pozwolenia, a także orzeczenia o przeniesieniu prawa własności urządzenia wodnego na własnośd właściciela wody;  wzywa zakład do usunięcia, w określonym terminie, zaniedbao w zakresie gospodarki wodnej, w wyniku których może powstad stan zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi albo zwierząt bądź środowisku.

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

ZADANIA I KOMPETENCJE RADY POWIATU  uchwala powiatowy program ochrony środowiska;  może, w drodze uchwały, wyznaczyd obszary ciche w aglomeracji lub obszary ciche poza aglomeracją, uwzględniając szczególne potrzeby ochrony przed hałasem tych obszarów i podając wymagania zapew- niające utrzymanie poziomu hałasu co najmniej na istniejącym poziomie;  uchwala programy działao, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego, dla aglomeracji o liczbie mieszkaoców powyżej 100 tys. oraz terenów określonych w powiatowym programie ochrony środowiska;  dokonuje aktualizacji programu ochrony środowiska przed hałasem co najmniej raz na pięd lat, a także w przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających zmianę planu lub harmonogramu realizacji;  tworzy obszary ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływad na środowisko;  uchwala powiatowy plan gospodarki odpadami;  wprowadza ograniczenia lub zakazuje używania jednostek pływających lub niektórych ich rodzajów na określonych zbiornikach powierzchniowych wód stojących oraz wodach płynących, jeżeli jest to konieczne do zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno- wypoczynkowe;  rozpatruje informację wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o stanie środowiska na obszarze województwa;  określa kierunki działania właściwego organu Inspekcji Ochrony Środowiska;  zatwierdza zestawienia przychodów i wydatków powiatowego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na dany rok.

KOMPETENCJE ZARZĄDU:  sporządza projekt powiatowego programu ochrony środowiska, po zasięgnięciu opinii zarządu woje- wództwa;  opracowuje projekt powiatowego planu gospodarki odpadami;  sporządza co 2 lata raport z wykonania powiatowego programu ochrony środowiska;  składa co 2 lata, radzie powiatu sprawozdania z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami;  opiniuje projekt gminnego programu ochrony środowiska;  opiniuje projekt wojewódzkiego i gminnego planu gospodarki odpadami;  opiniuje projekt wspólnego planu gospodarki odpadami opracowanego dla gmin, będących członkami związków międzygminnych;  opracowuje projekt wspólnego planu gospodarki odpadami, obejmującego zadania powiatowego planu gospodarki odpadami dla powiatów, będących członkami związków powiatów;  aktualizuje powiatowy plan gospodarki odpadami, nie rzadziej niż co 4 lata.

ORGANY SAMORZĄDU GMINNEGO Organy samorządu gminy mogą prowadzid własną politykę, której kluczowym instrumentem powinien byd miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - dokument dotyczący wprawdzie polityki przestrzennej, ale o ogromnym wpływie również na kwestie ochrony środowiska. Dodatkowo organy gminy opracowują plany ochrony środowiska i programu gospodarki odpadami, jak też regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie. Ponadto wydają niektóre decyzje z zakresu ochrony środowiska, chod ich kompetencje są dużo mniej znaczące niż decyzje wydawane na szczeblu powiatu lub przez wojewodę w zakresie pozwoleo emisyjnych.

ZADANIA I KOMPETENCJE WÓJTA, BURMISTRZA LUB PREZYDENTA MIASTA Do podstawowych kompetencji i obowiązków należą:  możliwośd nakazania w drodze decyzji, osobie fizycznej eksploatującej instalację w ramach zwykłego korzystania ze środowiska lub eksploatującej urządzenie, wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do ograniczenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko;  możliwośd, wstrzymania w drodze decyzji, użytkowania instalacji lub urządzenia, jeżeli osoba fizyczna nie dostosowała się do powyższych wymagao;

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

 występowanie do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie odpowiednich działao będą- cych w jego kompetencji, jeżeli w wyniku kontroli wójt, burmistrz lub prezydent miasta stwierdził naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpid;  uprawnienie do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciw przepisom o ochronie środowiska;  przedkładanie wojewodzie corocznie informacji dotyczących:  informacji o stanie wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków komunalnych,  informacji o postępie realizacji przedsięwzięd określonych w krajowym programie oczyszczania ście- ków komunalnych,  informacji o ilości wytworzonych w ciągu roku Mg suchej masy osadów ściekowych w oczyszczalniach ścieków komunalnych aglomeracji oraz sposób postępowania z tymi osadami z uwzględnieniem po- działu paostwa na obszary dorzeczy i regiony wodne, za rok ubiegły  coroczne przedkładanie wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska.

ZADANIA I KOMPETENCJE RADY GMINY Rada gminy jest organem stanowiącym. Na tym poziomie nie funkcjonują obecnie organy odpowiadające za- rządowi województwa lub powiatu. Organem wykonawczym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Organy samorządu gminy mogą prowadzid własną politykę, której kluczowymi instrumentami są miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, plan ochrony środowiska i program gospodarki odpadami, jak też regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie. W szczególności rada gminy:  uchwala gminny program ochrony środowiska;  ustanawia ograniczenia co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeo, z których emi- towany hałas może negatywnie oddziaływad na środowisko;  ustala szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, a w szczególności:  może określid inne sposoby udokumentowania wykonania obowiązków dotyczących dokumentowania korzystania z usług firmy wywozowej i opróżniania zbiorników na nieczystości, niż okazanie umowy i dowodów płacenia za usługi  może ustalid górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi, o których mowa wyżej  może przejąd od właścicieli nieruchomości wszystkie lub wskazane obowiązki, o których mowa wyżej  ustala opłatę ponoszoną przez właścicieli nieruchomości za wykonywanie przejętych obowiązków.  zatwierdza plan gospodarowania dla gruntów położonych na obszarach ograniczonego użytkowania, istniejących wokół zakładów przemysłowych po uzyskaniu opinii izby rolniczej;  uzgadnia ustalenia dotyczące infrastruktury technicznej, zagospodarowania turystycznego, sposobu użyt- kowania gruntów, eliminacji lub ograniczania zagrożeo zewnętrznych oraz ustaleo do studiów uwarunko- wao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w odniesieniu do nieruchomości niebędących własnością Skarbu Paostwa;  opiniuje projekt planu ochrony parku narodowego, rezerwatu przyrody oraz parku krajobrazowego;  uzgadnia projekt rozporządzenia w sprawie wyznaczenia lub powiększenia obszaru chronionego krajobrazu;  wyznacza obszar chronionego krajobrazu; określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części;  dokonuje likwidacji lub zmiany granic obszaru chronionego krajobrazu (jeśli nie wykonał tego w ramach swoich zadao wojewoda);  znosi ustalane przez siebie formy ochrony przyrody;  uzgadnia projekt planu ochrony obszaru Natura 2000;  ustanawia pomnik przyrody, stanowisko dokumentacyjne, użytek ekologiczny lub zespół przyrodniczo- krajobrazowy;

Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok

 opiniuje wnioski Dyrektora Generalnego Lasów Paostwowych o uznanie lasu za ochronny lub pozbawienie go tego charakteru – w odniesieniu do lasów stanowiących własnośd Skarbu Paostwa;  opiniuje wnioski starosty o uznanie lasu za ochronny lub pozbawienie go tego charakteru – w odniesieniu do lasów niestanowiących własności Skarbu Paostwa;  może podjąd uchwałę o objęciu ochroną znajdujących się na obszarze jej działania gruntów rolnych okre- ślonych w ewidencji gruntów jako użytki rolne;  sporządza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego;  rozpatruje informację wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o stanie środowiska na obszarze województwa;  zatwierdza zestawienia przychodów i wydatków gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na dany rok.