Ak tualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Drogi Podstawowy układ komunikacyjny gminy tworzą: 1) droga krajowa nr 11 relacji Kołobrzeg - Koszalin - Bobolice - Szczecinek - Podgaje - Piła - Ujście – Chodzież - Oborniki - Poznań - Kórnik - Jarocin - Pleszew - Ostrów Wielkopolski - Ostrzeszów - Kępno - Kluczbork - Lubliniec -Twaróg -Bytom, zaliczana do dróg klasy GP (głównych ruchu przyspieszonego), 2) droga krajowa nr 12 relacji granica państwa - Łęknica - Żary - Żagań - Szprotawa - Przemków - Radwanice - Drożów /droga nr 3/ - Głogów - Szlichtyngowa - Wschowa - Leszno Gostyń -Jarocin - Pleszew - Kalisz - Błaszki - Sieradz - Łask - Piotrków Trybunalski - Sulejów - Opoczno – Przysucha - Radom - Zwoleń - Puławy - Kurów - Lublin - Piaski - Chełm - Dorohusk - granica państwa, zaliczana do dróg klasy GP (głównych ruchu przyspieszonego), 3) droga krajowa nr 15 relacji Trzebnica - Milicz - Krotoszyn - Jarocin - Miąskowo - Mirosław - Września - Gniezno -Trzemeszno - Wylatowo - Strzelno - Inowrocław - Toruń - Brodnica - Lubawa – Ostróda, zaliczana do dróg klasy G (głównych), 4) droga wojewódzka nr 443 relacji Jarocin - Gizałki - Rychwał - Tuliszków, zaliczana do dróg klasy G (głównych).
Powyższy układ drogowy wspomagany jest systemem dróg powiatowych oraz gminnych. Ważną rolę odgrywają przede wszystkim drogi powiatowe, o łącznej długości ok. 85 km (w tym ponad 18 km dróg miejskich).
Tabela 23. Wykaz dróg powiatowych - obręb ZDP Jarocin
Lp. Numer drogi Przebieg w obrębie ZDP Jarocin
1 2907 P (Kozubiec) - gr. powiatu jarocińskiego - Mieszków
2. 3741 P (Klęka) - gr. powiatu jarocińskiego - Radlin - Wilkowyja - Tarce
3 4170 P Potarzyca - gr. powiatu krotoszyńskiego - (Obra Stara)
4 4171 P Golina - gr. powiatu krotoszyńskiego - (Obra Stara)
5. 4172 P Golina - Zakrzew - gr. powiatu pleszewskiego - (Galew)
6. 4173 P Witaszyczki - Zakrzew - Wilczyniec - (Dobrzyca)
7. 4181 P Jarocin - Wilkowyja - (Żerków)
8 4184 P Mieszków - (Zalesie)
9. 4185 P Cielcza - Radlin
10. 4193 P (Lisew) - Łuszczanów - Wilkowyja
11. 4194 P Łuszczanów - Tarce - (Wysogotówek)
12. 4195 P Bachorzew - (Wola Książęca)
13 4199 P (Wola Książęca) - Witaszyce
14 4202 P (Magnuszewice) - Zakrzew - Witaszyce
15 4203 P Jarocin - Siedlemin
16. 4204 P Roszków - Siedlemin - Golina
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 61 www.codex.pl Ak tualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
17. 4205 P Jarocin - Reszków -1 Noskowi
18. 4206 P (Rusko) - Potarzyca - Golina
19. - Kadziak - 'Ludwinowi
20. - Radlin - Kąty
21. - Mieszków - Osiek
22. - Dąbrowa - Roszków
23. - Kadziak ( działka nr 62/2)
Tabela 24. Ulice powiatowe w mieście Jarocinie
Długość w metrach L.p. Numer drogi Nazwa ulicy (w przybliżeniu)
1 4212 P Batorego 450
2. 4213 P Bema 550
3. 4214 P Bolesława Śmiałego 200
4 4217 P Chrobrego 712
5. 4220 P Do Zdroju 450
6. 4226 P Kazimierza Wielkieqo 668
7. 4231 P Malinowskiego 115
8. 4232 P Maratońska 480
9. 4237 P Opłotki 2 243
10 4239 P Piastowska 110
11. 4240 P Podchorążych 392
12. 4241 P Polna 687
13. w ciągu drogi powiatowej nr 4203 P Siedlemińska 1 234
14. 4244 P Słoneczna 207
15. 4247 P Szubianki 529
16. 4251 P Węglowa 9CC
17. 4252 P Wiosenna 390
18. 4254 P Wybudowana 1 732
19. 4256 P Zajęcza 780
20. w ciągu drogi powiatowej nr 4181 P Żerkowska 1 850
21. 4258 P Powstańców Wielkopolskich 1 596
Drogi gminne stanowią sieć o łącznej długości około 120 km. Gmina przejęła od powiatu następujące drogi: Barwickiego, Brandowskiego, Długa, Glinki, Hallera, Jarmarczna, Karwowskiego, Kasztanowa, Kilińskiego, Parkowa, Rynek, Sportowa, Targowa, Waryńskiego, Wodna, Zapłocie, Kościuszki, Moniuszki, Wolności, Paderewskiego, Sienkiewicza, Libercourt, Dąbrowskiego, Staszica, Zaciszna, Marcinkowskiego, Broniewskiego, droga w Siedleminie o dł. około 200 m od skrzyżowania z drogą Roszków -
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 62 www.codex.pl Ak tualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Golina do zbiornika rete ncyjnego. Od 1 stycznia 2010 r. Gmina Jarocin stała się właścicielem ulic Folwarcznej i Warcianej.
Planowana S11 Istniejąca droga krajowa nr 11 na przeważającej długości przebiega przez tereny zurbanizowane. Na przejściu przez Jarocin występują duże utrudnienia w ruchu wynoszące 19 071 pojazdy rzeczywiste na dobę, gdzie tworzą się w godzinach szczytu zatory drogowe. Głównym celem inwestycji jest zwiększenie bezpieczeństwa ruchu użytkowników drogi oraz mieszkańców miasta i przyległych wsi Wolica Pusta, Mie szków i Cielcza. Dzięki wyeliminowaniu ruchu tranzytowego z terenów zurbanizowanych poprawi się w znacznym stopniu warunki bytowania mieszkańców poprzez zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, ograniczenie wibracji spowodowanych ruchem, a także zwiększy się komfort akustyczny wewnątrz mieszkań. Budowa obwodnicy zmniejszy również w znacznym stopniu możliwość wypadków i kolizji poprzez likwidację skrzyżowań , które zostaną zastąpione węzłami i przejazdami poprzecznymi. Budowa obwodnicy ekspresowej zakończy się na drodze wojewódzkiej nr 443 Jarocin – Tuliszków. W ramach zadania przewiduje się budowę 3 km odcinka drogi klasy GP , która będzie stanowić podłączenie drogi krajowej nr 12 Leszno – Jarocin i nr 15 Krotoszyn – Jarocin do drogi S11.
Podstawowe parametry techniczne: • długość drogi 10 km + 3 km • klasa drogi kl. S ekspresowa dwujezdniowa (10 km) GP główna ruchu przyspieszonego (3 km) • nośność nawierzchni kategoria ruchu KR5,115 kN/oś • ilość węzłów dwupo ziomowych 2 węzły (Mieszków i Jarocin) • ilość obiektów mostowych 9 wiaduktów
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 63 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Rysunek 9. Lokalizacja planowanej drogi S11 Źródło: GDDKiA Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 64 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Drogi gminne w mieście Jarocinie DROGI MIEJSKIE 39. Kujawska 150,00m - g 1. Bałtycka 261,00m - k 40. Kurpiowska 150,00m - g 2. Bieszczadzka 150,00m g 41. Kusoc ińskiego 405,00m - g 3. Bluszczowa 110,00m - g 42. Kwiatowa 274,00m - g 4. Brdowa 650,00m - g 43. Leszczyce 825,00m – a, g 5. Brzozowa 222,00m - g 44. Leśna 402,00m - a 6. Chopina 219,00m - a 45. Lipowa 82,00m - a 7. Cicha 188,00m - a 46. Lisia 415,00m - g 8. Curie Skłodowskiej 130,00m – kk, t 47. Lutyńska 299,00m – a, g 9. Deszczowa 158,00m - a 48. Łanowa 806,00m - g 10. Dnieprowa 285,00m – a, g 49. Łąkowa 38,00m - a 11. Dożynkowa 464,00m - k 50. Łokietka 206,00m - a 12. Dunajecka 434,00m - 51. Ługi 570,00m - g 13. Do Zdroju 248,00m - g 52. Mała 65,00m - a 14. Estkowskiego 474,00m - a 53. Małopolska 390,00m - g 15. Gajowa 316,00m - g 54. Matejki 371,00m - a 16. Gołębia 72,00m - kk 55. Mazurska 200,00m - g 17. Gorzeńskiego 107,00m - g 56. Mickiewicza 73,00m - a 18. Folwarczna 1.100,00m – a, g 57. Mikołajczyka 250,00m - g 19. Harcerska 311,00m – a, k 58. Mieszka I 104,00m - a 20. Jachowskiego 152,00m - a 59. O.S.Niedbały 400,00m – k, a 21. Jagielończyka 216,00m - k 60. Notecka 382,00m - g 22. Jagiełły 331,00m - k 61. Nowe Parcele 749,00m - k 23. Jagodowa 150,00m - g 62. Nyska 477,00m – a, g 24. Jałowcowa 155,00m - g 63. Odrzańska 1.297,00m - g 25. Jesienna 193,00m - a 64. Okrężna 1.026,00m - k 26. Jeżynowa 150,00m - g 65. Olimpijska 250,00m - k 27. Jęczmienna 792,00m - g 66. Owsiana 233,00m - g 28. Jordana 352,00m - a 67. Osiedle 1000-lecia 130,00m - t 29. Kasprzaka 166,00m - t 68. Piaskowa 836,00m - g 30. Konopnickiej 161,00m – a, k 69. Plac Festiwalu Muzyki Rockowej 96,00m - a 31. Konwaliowa 300,00m - g 70. Pomorska 200,00m - g 32. Kopernika 168,00m - a 71. Poniatowskiego 110,00m - a 33. Kościelna 71,00m - a 72. Poziomkowa 420,00m - g 34. Kirchnera 521,00m - g 73. Prądzyńskiego 136,00m - a 35. Krótka 48,00m - a 74. Prośniana 312,00m - k 36. Krucza 150,00m - g 75. Przemysłowa 963,00m - a 37. Królowej Jadwigi 250,00m - g 76. Pszenna 192,00m - g 38. Krzywoustego 130,00m - a 77. Rolna 924,00m – k, g
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 65 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
78. Sadowa 528,00m - a 117. Zimowa 90,00m - a 79. Sarnia 193,00m - g 118. Zygmunta Starego 419,00m - k 80. Siewna 105,00m - k 119. Żniwna 330,00m - g 81. 700- Lecia 125,00m - g 120. Żwirki i Wigury 360,00m – k, g 82. Słowackiego 314,00m - a 121. Żytnia 442,00m - g 83. Sosnowa 150,00m - g 122. Żurawia 200,00m - g 84. Sobieskiego 195,00m - a 123. Żurawinowa 215,00m - g 85. Stawna 41,00m - a 120. Barwickiego 157,00m – a 86. Sudecka 242,00m - k 121. Brandowskiego 317,00m - a 87. Szpitalna 150,00m - a 122. Długa 316,00m – a, k 88. Śląska 330,00m - g 123. Glinki 1.211,00m – a, g 89. Śniadeckich 245,00m - k 124. Hallera 210,00m - a 90. Średnia 121,00m - a 125. Jarmarczna 212,00m - a 91. Śródmiejska 530,00m - a 126. Karwowskiego 312,00m - a 92. Świerczewskiego 165,00m - a 127. Kasztanowa 568,00m - a 93. Św. Ducha (od Rynku do W. Polskiego) 117,00m - 128. Kilińskiego 283,00m - a a 129. Parkowa 183,00m - a 94. Świerkowa 200,00m - g 130. Rynek 217,00m - kk 95. Świętokrzyska 632,00m - g 131. Sportowa 278,00m - a 96. Taczaka 100,00m - g 132. Targowa 177,00m - g 97. Tatrzańska 228,00m - k 133. Waryńskiego 285,00m - a 98. Tęczowa 141,00m - a 134. Wodna 380,00m - a 99. Torowa 353,00m - g 135. Zapłocie 198,00m - a 100. Traugutta 180,00m - t 136. Dąbrowskiego 400,00m - a 101. Warciana 1.300,00m - a 137. T. Kościuszki 1.300,00m - a 102. Warmińska 150,00m - g 138. Libercourt 100,00m - a 103. Wąska 183,00m - a 139. Moniuszki 800,00m - a 104. Wiejska 830,00m - g 140. Sienkiewicza 300,00m - a 105. Wielkopolska 523,00m - g 141. Wolności 200,00m - a 106. Wilcza 150,00m - g 142. Paderewskiego 400,00m - a 107. Wiślana 550,00m - g 143. Zaciszna 703,00m - a 108. Wiśniowa 390,00m - g 144. Marcinkowskiego 634,00m - a 109. Wrocławska (od Rynku do Powstańców Wlkp.) 145. Staszica 615,00m - a 1.526,00m - a 146. Broniewskiego 233,00m - a 110. Wrzosowa 300,00m - a 111. Wyszyńskiego 83,00m - kk DROGI POZAMIEJSKIE 112. Veldhoven 100,00m - k oraz drogi na terenie gminy: 113. Zagonowa 702,00m - a 1. Siedlemin – Potarzyca 4.135,00m - a 114. Zagrodowa 470,00m - g 2. Wilczyniec – Olesie 3.100,00m - a 115. Zakrzewska 627,00m - g 3. Potarzyca - Wyrębin 5.800,00m - g 116. Zamkowa 65,00m - a 4. Cząszczew – Osiek 950,00m - a
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 66 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
5. Dąbrowa – Brzostów 300,00m - g 13. Wąska 500,00m - a 6. Cielcza – Cząszczew 2.450,00m - a 7. Bachorzew – Wilkowyja 550,00m - a Wieś Golina: 8. Siedlemin – Bielawy – Golina 3.900,00m - g 1. Brzozowa 300,00m - g 9. Zakrzew – Witaszyce 3.600,00m - g 2. Bukowa 300,00m - g 10. Witaszyczki – Słowików 2.900,00m - g 3. Grunwaldzka 300,00m - g 11. Roszków – Jarocin 3.200,00m - g 4. Klonowa 200,00m - g 12. Jarocin – Słupia 2.500,00m - a 5. Ks. Szczepana Toboły 100,00m - a 13. Zakrzew - Oś. Franów 2.950,00m - g 6. Kręta 150,00m - k 14. Golina-Stefanów 1.530,00m - a 7. Krótka 80,00m - k 15. Hilar ów -Tarce Osiedle 1.700,00m - g 8. 1-go Maja 723,00m - k 16.Wilczyniec od rogi powiatowej do drogi gminnej 9. Mostowa 300,00m - a 1.500,00m - g 10. Ogrodowa 1.500,00m - a 17. Dąbrowa drogi gruntowe 3.700,00m - g 11. Piaskowa 450,00m - g 18. Witaszyce-Roszkówko 350,00m - g 12. Polna 450,00m - g 13. Słoneczna 250,00m - k Wieś Annapol: 14. Sosnowa 250,00m - g ul. Leśna 300,00m - g 15. Sportowa 265,00m - k 16. Świerczewskiego - g Wieś Bachorzew : 17. Tysiąclecia 200,00m - g 1. Leśna 610,00m - g 18. W. Polskiego 335,00m - a 2. Graniczna 200,00m - g 19. Wolności 350,00m - g 3. Jesienna 200,00m - g 20. Zagajkowa 135,00m - k 4. Krótka 100,00m - g 5. Polna 250,00m - g Wieś Łuszczanów: 6. Szkolna 1.100,00m - a 1. Krótka 150,00m - g 2. Łąkowa 1.025,00m - a Wieś Cielcza: 3. Polna 1.050,00m - g 1. Cmentarna 875,00m - a 4. Wiatraczna 500,00m - g 2. Gajówka 200,00m - g 3. Harcerska 200,00m - g Wieś Mieszków: 4. Leśna 1.990,00m - a 1. Jarocińska 850,00m - a, k 5. Łąkowa 250,0 0m - g 2. Nowa 350,00m - k 6. Maratońska 250,00m - g 3. Rynek 300,00m - a 7. Nowa ( od ul. Sienkiewicza do ul. Cmentarnej ) 4. Stramnicka 1.445,00m - g 700,00m – a, g 8. Polna 250,00m – a, g Wieś Potarzyca: 9. Piaskowa 895,00m - g 1. Gajowa 350,00 m - g 10. Sienkiewicza 1.800,00m – a, g 2. Leśna 400,00m - g 11. Sportowa 250,00m - g 3. Noskowska 2.600,00m - g 12. Szkolna 675,00m - a 4. Polna 400,00m - g
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 67 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
5. Siedlemińska 400,00m - a 16.Sosnowa 375,00m -g 6. Słowikowa 700,00m - g 17.Świerkowa 350,00m -g 7. Wyzwolenia 420,00m - g 18.Os. Zdrój 200,00m -g
Wieś Roszków: Wieś Witaszyce: 1. Krótka 100,00m - g 1. Ceglana 350,00m –a, g 2. Jodłowa 150,0 0m - g 2. Chopina 200,00m - k 3. Leśna 200,00m - g 3. Cukrownicza 382,00m - k 4. Modrzewiowa 200,00m - g 4. Jagiełka 200,00m - g 5. Osiedlowa 525,00m - g 5. Kniewskiego 210,00m - g 6. Sosnowa 150,00m -g 6. Krasickiego 195,00m -g 7. Świerkowa 200,00m -g 7. Kwiatowa 150,00m -g 8. droga bez nazwy przebiegająca przez wieś 8. Leśna 150,00m -g 2.500,00m - a 9. Łąkowa 290,00m -g 9. droga dojazdowa do zbiornika w Roszkowie 10. Marcina 381,00m -g 760,00m - a 11. Michała 233,00m -k 12. Mostowa 950,00m - k Wieś Siedlem in: 13. Mickiewicza 620,00m - g 1. Graniczna 250,00m - g 14. Ogrodowa 200,00m - g 2. Leśna 250,00m - g 15. Okólna 250,00m - g 3. Pinki 1.585,00 - g 16. Olszynowa 160,00m - g 4. Polna 1.310,00m - g 17. Piaskowa 1.180,00m - a 5. Potarzycka 400,00m -a 18. Październikowa 530,00m - a 6. Droga przy kościele (bez nazwy) 200,00m - a 19. Podlesie 820,00m - g 20. Polna 200,00m - g Wieś Wilkowyja: 21. Rolna 150,00m - g 1. Akacjowa 250,00m - g 22. Roszarnicza 1.050,00m – a, g 2. Brandowskiego 630,00m –a, g 23. Rutkowskiego 155,00m - g 3. Bukowa 200,00m -g 24. Sadowa 150,00m - g 4. Dębowa 425,00m -g 25. Sawickiej 200,00m - g 5. Grabowa 200,00m -g 26. Sienkiewicza 700,00m - a 6. Iwaszkiewicza 600,00m -a 27. Słowackiego 485,00m - k 7. Jesionowa 200,00m -g 28. Słupska 200,00m - g 8. Jarząbinowa 1.360,00m -g 29. Stawna 700,00m - a 9. Klonowa 150,00m -g 30. Szkolna 640,00m - a 10.Kręta 70,00m -k 31. Wiatraczna 500,00m - k 11.Leśna 250,00m -g 32. Zakrzewska 175,00m -g 12.Latyńska 250,00m - a 33. Zapłocie 540,00m - g 13.Łąkowa 200,00m -g 34. Zatorze 150,00m -g 14.Piaskowa 450,00m -k 35. Zielona 150,00m -g 15.Polna 608,00m - a 36. Żeromskiego 250,00m - k
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 68 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
37. Żużlowa 1.216,00m -g LEGENDA: 38. Żybura 200,00m - g a – asfalt, g – gruntowa, Długości dróg mogą być obarczone błędem k – kostka brukowa, w szczególności dotyczy to dróg pozamiejskich. kk – kostka kamienna. t - trylinka
Poprzez teren gminy przechodz ą trzy trasy kolejowe: 1) linia kolejowa nr 272 relacji Pozna ń-Jarocin-Ostrów Wlkp. -Kępno-Lubliniec-Katowice, 2) linia nr 281 relacji Gniezno-Jarocin-Krotoszyn-Ole śnica Rataje-Wroc ław, 2) linia nr 360 relacji Jarocin-Leszno.
Wodociągi Na terenie gminy funkcjonuj następujące stacje uzdatniania wody (właś ciciel PWiK)
Tabela 25. Stacje uzdatniania wody
Roczny pobór wody Lp. Ujęcie Lokalizacja Technologia uzdatniania wody rok 2009 [m 3/rok] SUW Napowietrzanie, odżelazianie, 1 Jarocin ul. Poznańska 536 090 Jarocin chlorowanie
SUW Napowietrzanie, odmanganiania, 2 Stefanów 416 610 Stefanów odżelazianie, chlorownie
SUW Wilkowyja, Napowietrzanie odżelazianie, 3 418 866 Wilkowyja ul. Brandowskiego odmanganianie, filtrowanie
SUW Napowietrzanie, odżelazianie, 4 Witaszyce, ul. Zakrzewska 220 309 Witaszyce odmanganianie, filtracja, chlorowanie
Napowietrzanie, odżelazianie, 5 SUW Kąty Kąty 190 045 odmanganianie, chlorowanie, UV
SUW Odżelazianie, odmanganianie, 6 Potarzyca, ul. Wyzwolenia 147 799 Potarzyca chlorowanie
Czynne:
Stacja Uzdatniania Wody w Jarocinie, ul. Poznańska 26 wraz ze studniami (12 szt. -z czego 9 szt. czynne, a 3 szt. nieczynne ) Urząd Wojewódzki w Kaliszu, nr OSgw -6210/24/98, dec yzja ważna do 2018 roku włącznie -dotyczy otworów studziennych trzeciorzędowych. Urząd wojewódzki w Kaliszu, nr OSgw -6210/46/98, decyzja ważna do 2018 roku włącznie -dotyczy otworów studziennych czwartorzędowych.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 69 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Stacja Uzdatniania Wody w Stefanowie wraz ze studniami (2 szt.) Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw/7211/25/90, decyzja ważna do 2010 roku włącznie Stacja Uzdatniania Wody w Wilkowyi, ul. Brandowskiego wraz ze studniami (6 szt.) Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw -6210/77/93, decyzja ważna do 2014 roku włącznie Stacja Uzdatniania Wody w Witaszycach wraz ze studniami (2 szt.) Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw-6210/3/93, decyzja ważna do 2013 roku włącznie Stacja Uzdatniania Wody w Kątach wraz ze studniami (2 szt.) Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw-6210 /43/95, decyzja ważna do 2015 roku włącznie Stacja Uzdatniania Wody w Potarzycy wraz ze studniami (2 szt.) Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw-6210/10/95, decyzja ważna do 2015 roku włącznie - strefy ochrony bezpośredniej i pośredniej ujęć wód Stacja Uzdatn iania Wody w Jarocinie, ul. Poznańska 26 wraz ze studniami Urząd Wojewódzki w Kaliszu, nr OSgw -6210/24/98, decyzja ważna do 2018 roku włącznie -dotyczy otworów studziennych trzeciorzędowych. Urząd wojewódzki w Kaliszu, nr OSgw -6210/46/98, decyzja ważna do 2018 roku włącznie -dotyczy otworów studziennych czwartorzędowych. Stacja Uzdatniania Wody w Wilkowyi, ul. Brandowskiego wraz ze studniami Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw-6210/77/93, decyzja ważna do 2014 roku włącznie Stacja Uzdatniania Wody w Kątach wraz ze studniami Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw - 6210/43/95, decyzja ważna do 2015 roku włącznie Stacja Uzdatniania Wody w Witaszycach wraz ze studniami Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw - 6210/3/93, decyzja ważna do 2013 roku włącznie Stacja Uzdatniania Wody w Stefanowie wraz ze studniami Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw/7211/25/90, decyzja ważna do 2010 roku włącznie Starosta Jarociński decyzją znak OŚ.6220 -4/00 z dnia 21 listopada 2000 roku ustanowił na wiosek PWiK Sp. z o.o. w Jarocinie strefę ochronną (obejmującą teren ochrony bezpośredniej i pośredniej) dla ujęcia wód podziemnych w miejscowości Stefanów. Stacja Uzdatniania Wody w Potarzycy wraz ze studniami Urząd Wojewódzki w Kaliszu nr OSgw - 6210/10/95, decyzja ważna do 2015 roku włącznie Starosta Jarociński decyzją znak OŚ.6220 -1/01 z dnia 7 lutego2001 roku ustanowił na wiosek PWiK Sp. z o.o. w Jarocinie strefę ochronną (obejmującą teren ochrony bezpośredniej i pośredniej) dla ujęcia wód podziemnych w miejscowości Potarzyca.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 70 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Tabela 26. Ilość, p arametry studni i zamontowanych pomp (ich moc). Zestawienie studni głębinowych
Typ i Lokalizacja Głębokość Wydajność L.p. Nazwa studni Nr studni parametry UWAGI studni studni [m] studni [m 3/h] pompy
Pompa 1 Studnia głębinowa 1B Jarocin 158 G.C.0.A3 20,0 - N=4,0 kW
Pompa 2 Studnia głębinowa 2/1 Jarocin 100 G.C.3.B3 30,0 - N=7,5 kW
Pompa 3 Studnia głębinowa 2A Jarocin 96 G.C.3.B3 30,0 - N=7,5 kW
Pompa 4 Studnia głębinowa 2B Jarocin 154 G.C.0.A3 22,0 - N=4,0 kW
Pompa 5 Studnia głębinowa 4A Jarocin 153,0 GC.0.B3 20,0 - N=4,0 kW
Pompa 6 Studnia głębinowa 7A Jarocin 151 G.C.3.03 35,0 - N=7,5 kW
Pompa 7 Studnia głębinowa 8 Jarocin 153 G.C.3.B4 30,0 - N=9,0 kW
Pompa 8 Studnia głębinowa 9 Jarocin 151 G.C.2.B3 26 - N=5,5 kW
9 Studnia głębinowa 10B Jarocin 145 - - Nieczynna
Pompa 10 Studnia głębinowa 10 Jarocin 151 G.C.3.03 7,5 - N=7,5 kW
11 Studnia głębinowa 3A Jarocin 24 - - Nieczynna
12 Studnia głębinowa 7 Jarocin 149 - - Nieczynna
Pompa 13 Studnia głębinowa 3 Stefanów 39,0 GC.5.01 50,0 - N=3,7 kW
Pompa 14 St udnia głębinowa 4 Stefanów 49,5 GC.5.01 50,0 - N=3,7 kW
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 71 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Typ i Lokalizacja Głębokość Wydajność L.p. Nazwa studni Nr studni parametry UWAGI studni studni [m] studni [m 3/h] pompy
Pompa 15 Studnia głębinowa A Wilkowyja 22,0 GC.02.22 30,8 - N=5,5 kW
Pompa 25,0 16 Studnia głębinowa A1 Wilkowyja 26,5 GC.02.22 -
N=5,5 kW
Pompa 17 Studnia głębinowa B Wilkowyja 26,5 GC.02.22 40 - N=5,5 kW
Pompa 18 Studnia głębinowa C Wilkowyja 25 GC.02.22 40 - N=5,5 kW
Pompa 19 Studnia głębinowa D Wilkowyja 24,3 GC.02.22 35 - N=5,5 kW
Pompa 20 Studnia głębinowa E Wilkowyja 24,0 GC.02.22 30 - N=5,5 kW
Pompa 21 Studnia głębinowa 1 Witaszyce 37,5 GC.3.06 68,0 - N=15,0 kW
Pompa 22 Studnia głębinowa Witaszyce 34,0 GC.3.06 55,0 - N=15,0 kW
Pompa GC 23 Studnia głębinowa 1 Kąty 108,5 3.02.22 25,2 - N=5,5 kW
Pompa GC 24 Studnia głębinowa 2 Kąty 123 3.02.22 60,0 - N=5,5 kW
Pompa GC 25 Studnia głębinow a 2 Potarzyca 27,0 3.02.22 55,0 - N=5,5 kW
pompa GC 26 Studnia głębinowa 3 Potarzyca 31,0 3.02.22 55,0 - N=5,5 kW (Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Jarocinie)
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 72 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Tabela 27. Informacje na temat zużycia wody w latach 2006 – 2008
Jednostka Wyszczególnienie 2006 2007 2008 miary
Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności
ogółem tys. m 3/rok 1 777,2 1 695,2 1 765,4
przemysł tys. m 3/rok 34 28 80
rolnictwo i leśnictwo tys. m 3/rok 40 16 40
eksploatacja sieci wodociągowej tys. m 3/rok 1 703,2 1 651,2 1 654,4
gospodarstwa domowe tys. m 3/rok 1 202,8 1 160,8 1 206,3 Źródło: GUS
Tabela 28. Informacje na temat urządzeń sieciowych - wodociągów w latach 2006 – 2008
Jednostka Wyszczególnienie 2006 2007 2008 miary
długość czynnej sieci rozdzielczej km 243,8 249,6 251,0
długość czynnej sieci rozdzielczej km 0 0 0 stanowiącej własność gminy
długość czynnej sieci rozdzielczej stanowiącej własność gminy, km 0 0 0 eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej
połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego szt. 7 039 7 100 7 463 zamieszkania
woda dostarczona gospodarstwom dm 3 1 202,8 1 160,8 1 206,3 domowym
ludność korzystająca z sieci osoba 25 321 25 389 25 419 wodociągowej w miastach
ludność korzystająca z sieci osoba 41 953 42 032 42 313 wodociągowej
korzystający z instalacji w miastach w % 94,4 94,5 94,8 % ogółu ludności miast
Na terenie Gminy Jarocin zlokalizowanych jest 6 ujęć wody administrowanych przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Jarocinie, w następujących miejscowościach: Jarocin, Wilkowyja, Stefanów, Potarzyca, Kąty, Witaszyce.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 73 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Przedsiębiorstwo zobowiązane jest do regularnego nie rzadziej niż dwa razy w roku informowania Burmistrza o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Poniż ej przedstawiono zestawienie parametrów jakości wody uzdatnionej na poszczególnych ujęciach (na podstawie analiz z lutego 2007r.
Tabela 29. - Zestawienie parametrów jakości wody uzdatnionej na ujęciach wody PWiK Sp. z o.o. w Jarocinie (na podstawie analiz z II. 2007 r.)
Ujęcie wody Parametry Jednostka i wskaźniki Jarocin Wilkowyja Stefanów Potarzyca Kąty Witaszyce
Wskaźniki fizyczne
Barwa Hazen 6 5 4 6 12 3
Mętność NTU 0,54 0,13 0,31 0,91 0,6 0,11
Odczyn pH - 6,77 6,85 6,96 6,76 6,9 7,03
Substanc je nieorganiczne
Amoniak mg/dm 3 0,04 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02
Azotany mg/dm 3 <1 31 <1 <1 1,45 19,9
Azotyny mg/dm 3 <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 <0,05
Chlor wolny mg/dm 3 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1
Mangan mg/dm 3 <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 0,032 <0,02
Żelazo mg/dm 3 0,051 0,014 0,046 0,041 0,036 <0,01
Według danych z 2009 r. otrzymanych od Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji długość przyłączy wodociągowych wynosiła 145,5 km. Sieć wodociągowa o długości 310,2 km, w tym 59 km siec magistralna, znajdowała się w zadowalającym stanie technicznym. Liczba przyłączy określona została na 7 531 szt.
Kanalizacja
Tabela 30. Informacje na temat urządzeń sieciowych - kanalizacji w latach 2006 – 2008
Jednostka Wyszczególnienie 2006 2007 2008 miary
długość czynnej sieci kanalizacyjnej km 241,8 251,5 251,8
długość czynnej sieci rozdzielczej stanowiącej km 0 0 0 własność gminy
długość czynnej sieci rozdzielczej stanowiącej własność gminy, eksploatowanej przez jednostki km 0 0 0 gospodarki komunalnej
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 74 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Jednostka Wyszczególnienie 2006 2007 2008 miary
połączenia prowadzące do budynków szt. 5634 5 826 5 882 mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania
ścieki odprowadzane tys. m 3 1 335,0 1 376,0 1 389,4
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w osoba 23 741 23 813 23 856 miastach
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej osoba 34 342 34 692 34 844
korzystający z instalacji w miastach w % ogółu % 77,3 78,0 78,0 ludności miast Źródło: GUS
Jarocin jest obszarem o bardzo dobrze zorganizowaną gospodarką wodno – ściekową na tle innych gmin w województwie. W 2009 r. długość sieci kanalizacyjnej wynosiła 264,6 km, długość przyłączy prowadzących do budynku wynosiła 65,7 km. Ilość budynków do których doprowadzono przyłącza wynosi 6 145 szt. Na terenie Gminy Jarocin jest 20 skanalizowanych miejscowości: Jarocin, An napol, Bachorzew, Cielcza, Ciświca, Golina, Łuszczanów, Mieszków, Osiek, Potarzyca, Prusy, Roszków, Roszkówko, Siedlemin, Stefanów, Tarce, Wilkowyja, Witaszyce, Witaszyczki, Zakrzew. Poniżej podano wyniki ostatniego badania. Punktem poboru były ścieki oczyszczone u wylotu. Analizy fizykochemiczne zakończono 19 maja 2010 roku.
Tabela 31. Wyniki badań ścieków oczyszczonych u wylotu
Wskaźniki Jedn. miary Wynik
1. Odczyn pH pH 7,27
2. BZT 5 mg/l O 2 2,8
3. ChZT mg/l O 2 38
4. Zawiesina ogólna mg/l 3,3
5. A zot ogólny mg/l N 10,2
6. Fosfor ogólny mg/l P 0,2
7. Żelazo ogólne mg/l Fe 0,212
8. Azot amonowy mg/l N-NH 4 0,055
9. Azot azotanowy mg/l N-NO 3 8,47
10. Azot azotynowy mg/l N-NO 2 0,026
11. Chlorki mg/l Cl 193
12. Siarczany mg/l SO 4 122
13. OWO mg/l 11,5
14. Chlor całkowity mg/l Cl 2 <0,1 15. Ekstrakt eterowy mg/l 17
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 75 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Tabela 32. Dane charakterystyczne dla gospodarowania ściekami i osadami ściekowymi w Gminie
Jednostka Rok Wyszczególnienie miary 2006 2007 2008
Ludność obsługiwana przez oczyszcz alnie
Ogółem 39 951 40 508 40 150
Biologiczne osoba 0 0 0
Z podwyższonym usuwaniem biogenów 39 951 40 508 40 150
Ścieki oczyszczane
Odprowadzane ogółem 1 335,0 1 376,0 1 389,4
Oczyszczane łącznie z wodami infiltracyjnymi i 2 421 2 984 2 886 ściekami dowożo nymi
Oczyszczane razem dm 3/rok 1 335 1 376 1 389
Oczyszczane biologicznie 0 0 0
Oczyszczane z podwyższonym usuwaniem 1 335 1 376 1 389 biogenów
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu
BZT5 27 849 11 339 9 221
ChZT 115 732 96 688 72 203
Zawiesina kg/rok 20 615 20 647 10 733
Azot ogólny 78 447 27 032 27 174
Fosfor ogólny 9 730 3 273 1 754
Osady wytworzone w ciągu roku
Ogółem 1 555 1 243 1 139
Stosowane w rolnictwie t 0 0 0
Składowane razem 0 0 0
Źródło: GUS
Na tere nie gminy znajduje się oczyszczalnia ścieków w Cielczy. Obsługuje miasto i gminę Jarocin oraz część takich gmin jak Jaraczewo i Kotlin. Jest to oczyszczalnia mechaniczno - biologiczna o podwyższonym usuwaniu biogenów. Jej maksymalna wydajność kształtuje się na poziomie 17 000 m 3 na dobę, a średnia moc przerobowa to 10 000m 3 na dobę. Pod koniec lat 90. XX wieku zbudowano oczyszczalnię w Witaszycach, która obecnie stała się zbiornikiem buforowym.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 76 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Oczyszczalnia Ścieków w Cielczy: Pozwolenie wodnoprawne wyda ne przez Starostwo Powiatowe w Jarocinie decyzją znak BI.E - RP.6223-10/06 z dnia 23 listopada 2006 roku. Decyzja zmieniająca – decyzja znak BŚ.62 23-2/08 z dnia 6 maja 2008 roku. (Źródło: Dane od PWiK)
Aglomeracja
Tabela 33. Aglomeracje gminy Jarocin
Lp. Wyszczególnienie Wartość
DANE OGÓLNE
1 nr identyfikacyjny aglomeracji PLWI011
2 nazwa aglomeracji Jarocin
3 dorzecze Odra
4 region wodny WT
5 gmina wiodąca w aglomeracji Jarocin
6 RLM aglomeracji zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym aglomerację 68 000
7 liczba rzeczywistych mieszkańców w aglomeracji (stan na dzień 31. 12. 2006 r.) 53 829
SYSTEMY KANALIZACYJNE
1 liczba mieszkańców korzystających z systemu kanalizacyjnego 40 579
2 długość sieci kanalizacyjnej ogółem w aglomeracji w km 268,8
3 % mieszkańców rzeczywistych korzystających z sieci kanalizacyjnej 75,4
4 RLM korzystających z sieci kanalizacyjnej 54 750
5 % RLM korzystających z sieci kanalizacyjnej 80,5
6 liczba mieszkańców skanalizowanych w 2015 r. 44 519
7 % mieszkańców skanaliz owanych w 2015 r. 82,70
8 RLM korzystających z sieci kanalizacyjnej, stan na 31.12.2015 r. 58 690
9 % RLM korzystających z sieci kanalizacyjnej, stan na 31.12.2015 r. 86,3
10 długość sieci planowana do budowy (km) 32,8
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 77 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Lp. Wyszczególnienie Wartość
11 długość sieci planowana do mod ernizacji (km) 55,8
OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW
1 nr identyfikacyjny oczyszczalni PLWI0110
2 nazwa oczyszczalni Cielcza
3 przepustowość istniejącej oczyszczalni 6 556
4 wydajność istniejącej oczyszczalni w RLM 43 707
5 rodzaj istniejącej oczyszczalni B
6 rodzaj planowanej oczyszczalni PUB2
7 rodzaj inwestycji M
8 planowana przepustowość 7 334
9 planowana wydajność oczyszczalni w RLM 94 323
termin osiągnięcia efektu ekologicznego w zakresie oczyszczania ścieków 10 w aglomeracji wg Planu Implementacyjnego dyrektywy Rady 91/271/EWG / wg 2010 propozycji gminy
11 termin osiągnięcia efektu ekologicznego w zakresie gospodarki osadowej 2010
12 ilość suchej masy osadów powstających na oczyszczalni w kg s.m./d 1833,5
NAKŁADY INWESTYC YJNE PLANOWANE DO 2015 R.
1 na sieci kanalizacyjne 14 421,5
2 na oczyszczalnię ścieków wraz z przeróbką osadu 5 000
3 na zagospodarowanie osadu 30 000,0
4 na oczyszczalnie ścieków wraz z przeróbką osadu i jego zagospodarowanie, 35 000,0
*) B - oczyszc zalnia biologiczna spełniająca standardy odprowadzanych ścieków dla aglomeracji < 15 000 RLM, I – istniejąca oczyszczalnia spełnia wymagania i nie wymaga inwestycji, RM - istniejąca oczyszczalnia, która wymaga rozbudowy ze względu na przepustowość oraz modernizacji części obiektów . Źródło: Aktualizacja KPOŚ; (projekt z listopada 2009 r.)
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 78 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
2.12. Hałas Główną przyczyną narażenia ludności miejskiej na hałas jest komunikacja i stale wzrastająca liczba pojazdów pojawiających się na naszych drogach. Czynnikami wpływającymi na poziom hałasu komunikacyjnego są natężenie i płynność ruchu, procentowy udział pojazdów ciężarowych w strumieniu pojazdów, prędkość strumienia pojazdów, położenie drogi oraz rodzaj nawierzchni, ukształtowanie terenu, przez który przebiega trasa komunikacyjna, charakter obudowy trasy i rodzaj sąsiadującej z trasą zabudowy. Drogi powiatowe i gminne też mają wpływ na emisję hałasu, ale ze względu na mniejszą przepustowość i natężenie ruchu pojazdów stanowią mniejsze zagrożenie. Wyjątek stanowi trasa wojewódzka Jarocin - Tuliszków, przebiegającą przez gminę na której występuje największa uciążliwość . Na hałas drogowy składa się przede wszystkim dźwięk generowany w związku z poruszaniem się pojazdu i hałas powstający na styku opony z nawierzchnią drogową. Przy prędkościach powyżej 60 km/h, hałas wynikający z tarcia opon o nawierzchnię drogi przewyższa hałas silnika. Poziom hałasu drogowego jest bezpośrednio związany ze wskaźnikiem potoku ruchu, szybkością pojazdów oraz proporcją ciężkich pojaz dów, które wraz z motocyklami są około dwa razy głośniejsze niż samochody osobowe. Szczególne problemy dotyczą obszarów o zmniejszonej płynności ruchu (skrzyżowania, wzniesienia itp.). Hałas powodowany przez ruch samochodów jest funkcją wielu zmiennych. D o zmiennych tych należą między innymi: liczba pojazdów przejeżdżających w jednostce czasu, dobowa struktura natężenia ruchu pojazdów, rodzaj samochodów i ich stan techniczny, rodzaj, jakość i stan nawierzchni dróg, urbanistyczne rozwiązanie sieci drog owej, liczba pasów ruchu, zmienność ruchu wymuszona przez jego określoną organizację (np. obowiązujące ograniczenia szybkości, znaki STOP), liczba skrzyżowań regulowanych światłami, czas trwania jednego cyklu zmiany świateł. Większość z wymienionych to czynniki zależne od pory dnia, tygodnia, miesiąca i pory roku, stanu pogody i innych przypadkowych zdarzeń. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (t.j Dz. U. 2007 r. Nr 120, poz. 826 ze zm.). Podstawą określenia dopuszczalnej wartości poziomu równoważnego hałasu dla danego terenu jest zaklasyfikowanie go do określonej kategorii, o wyborze której decyduje sposób zagospodarowania. Dla poszczególnych terenów podano dopuszczalny równoważny poziom hałasu w porze dziennej (6:00 – 22:00) i nocnej (22:00 – 6:00) oraz dopuszczalne wartości wskaźników długookresowych dla poszczególnych rodzajów źródeł hałasu i przedziałów czasowych (tab.14 .). Dla hałasów drogowych i kolejowych dopuszczalne wartości poziomów hałasu wynoszą w porze dziennej – w zależności od funkcji terenu – od 50 do 65 dB, w porze nocnej 45 – 55 dB. Wartości te są wymagane zarówno w przypadku wskaźników oceny hałasu stosowanych w polityce długookresowej, jak i w odniesieniu do jednej doby.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 79 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Tabela 34. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku
Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]
Pozostałe obiekty i działalność Drogi lub linie kolejowe 1 będąca źródłem hałasu
LAeq D LAeq N przedział czasu LAeq N przedział czasu Lp. Rodzaj terenu LAeq D odniesienia przedział czasu odniesienia równy przedział czasu równy 8 najmniej odniesienia 1 najmniej odniesienia równy korzystnym równy 8 korzystnej godzinie 16 godzinom godzinom dnia godzinom nocy kolejno po sobie
następującym
1. a. Strefa ochronna „A” uzdrowiska, 50 45 45 40 b. tereny szpitali poza miastem
2. a. tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b. tereny zabudowy związanej ze stałym lub 55 50 50 40 czasowym pobytem dzieci i młodzieży 2) c. te reny domów opieki społecznej d. tereny szpitali w miastach
3. a. tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b. tereny zabudowy zagrodowej 60 50 55 45 c. tereny rekreacyjno - wypoczynkowe 2) d. tereny mieszkaniowo - usługowe
4. tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 65 55 55 45 100 tys. mieszkańców 3) 1- wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych, 2- w przypadku niewykorzystywani a tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy, 3- strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
Hałas drogowy
Podstawowymi źródłami emisji hałasu w Gminie są: transport drogowy oraz kolejo wy (hałas komunikacyjny), obiekty prowadzące działalność gospodarczą (hałas przemysłowy). W gminie Jarocin nie zostały wyznaczone punkty monitoringu hałasu komunikacyjnego w 2008 r.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 80 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Dla dróg wojewódzkich Zarząd Dróg Wojewódzkich w 2005 r. przeprowadził badania przepustowości, uzyskując następujące wyniki pomiaru średniego dobowego ruchu w punktach pomiarowych na terenie Miasta i Gminy Jarocin dla drogi nr 443: Jarocin - Grab – pikietaż 0 km – 16,8 km: 2034 pojazdów samochodowych.
Klimat akustyczny środowiska Miasta i Gminy Jarocin w zdecydowanej większości kształtowany jest przez hałas komunikacyjny drogowy, który ze względu na powszechność charakteryzuje się dużym zasięgiem oddziaływania. Do czynników mających wpływ na poziom emisji hałasu drogowego należą: natężenie ruchu, struktura strumienia pojazdów, a zwłaszcza znaczny udział transportu ciężkiego, stan techniczny pojazdów, rodzaj i stan techniczny nawierzchni, charakter zabudowy (zagospodarowanie) terenów otaczających.
Natężenie dźwięku mierzy się w decybelach dB, skali logarytmicznej, gdzie podwójne zwiększenie głośności odpowiada wzrostowi natężenia dźwięku o 10 dB(A). Oznacza to, że poziom dźwięku wynoszący 65 dB(A) jest dwa razy głośniejszy niż poziom dźwięku wynoszący 55 dB(A) . Z natury tej s kali wynika, że zmniejszenie hałasu o zaledwie kilka decybeli stanowi bardzo dużą różnicę. Największy ruch pojazdów na obszarze Miasta i Gminy Jarocin odnotowuje się na drogach krajowych: 11,12 i 15. Dużym natężeniem ruchu charakteryzuje się również droga wojewódzka Nr 443. Ostatnie badania natężenia ruchu pojazdów na terenie gminy przeprowadzała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w 2005 roku dla dróg krajowych oraz Zarząd Dróg Wojewódzkich, dla dróg wojewódzkich.
Rysunek 10. Średni dobowy ru ch na drogach krajowych na terenie Miasta i Gminy Jarocin
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 81 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Na odcinku drogi krajowej nr 11 (jest to główny szlak tranzytowy, obciążony największą liczbą samochodów) przebiegającej przez teren miasta Jarocin średni ruch dobowy wynosił 19071 pojazdów, w t ym dużą część stanowiły samochody ciężarowe. W sąsiedztwie analizowanej drogi znajduje się zabudowa wielorodzinna oraz obiekty produkcyjno – usługowe, dopuszczalny poziom hałasu dla tych obszarów wynosi 60 dB(A) w porze dziennej i 55 dB(A) w porze nocnej. Do przekroczeń poziomu hałasu dochodziło w pasie drogi i w niewielkim jej promieniu (10m). Hałas rozchodzi się równomiernie wzdłuż drogi, odbijany od budynków położonych bezpośrednio przy drodze kumulował się wzdłuż jedni. Najbardziej narażeni na działanie hałasu komunikacyjnego są mieszkańcy miejscowości położonych w pobli żu szlaków drogowych szczególnie dróg krajowych i skrzyżowań tych dróg. Na poziom hałasu ma wpływ szereg czynników związanych z ruchem pojazdów, a tak że z parametrami drogi. Do najwa żniejszych z nich należą: nat ęż enie ruchu zwi ązane bezpo średnio ze znaczeniem drogi w układzie komunikacyjnym, struktura ruchu (udział pojazdów osobowych i cięż arowych), średnia pr ędko ść pojazdów i ich stan techniczny, płynność ruchu, rodzaj i stan nawierzchni. Newralgicznym miejscem na ternie miast Jarocin gdzie występuje największe natężanie ruchu oraz liczna sygnalizacja świetlna jest skrzyżowanie ul. Poznańskiej (DK11 i 15) z al. Niepodległości (DK 12) a następnie Św. Ducha (DW 443), które emituje największy hałas. Środki transportu s ą ruchomymi źródłami hałasu decydującymi o parametrach klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach zamieszkałych. Poziomy dźwi ęku środków komunikacji drogowej są wysokie i wynosz ą 75 – 90 dB. Przekraczaj ą tym samym dopus zczalne poziomu hałasu w środowisku w otoczeniu budynków mieszkalnych do 65 dB w porze dziennej i 55 dB w porze nocnej. Na klimat akustyczny miasta wpływają, tak że drogi powiatowe i gminne przechodz ące przez miejscowo ści. Z uwagi na wzrastaj ącą liczb ę poj azdów i zwiększaj ące si ę nat ęż enie ich ruchu mo żna przyj ąć , ze na terenie gminy utrzymuje si ę tendencja wzrostowa nat ężenia hałasu związanego z ruchem kołowym. Przyczyną uci ąż liwo ści jest tak że zła jakość nawierzchni dróg. Dodatkowo ruch samochodowy jest źródłem wibracji, odczuwalnych w budynkach w bezpośrednim sąsiedztwie drogi. W porze dziennej przewa ża ruch samochodów osobowych, natomiast w porze nocnej udział samochodów cięż arowych. W zwi ązku z tym mieszka ńcy gminy przez całą dob ę nara żeni s ą na działanie hałasu. W miejscach szczególnie narażonych na hałas konieczne byłoby wybudowanie ekranów akustycznych lub zasadzenie pasów zwartej zieleni izolacyjnej (gęste krzewy i drzewa). Popraw ę warunków zapewni również modernizacja dróg i ulic poprzez zastosowani nawierzchni właściwej dla rzeczywistej pr ędko ści pojazdów. Ponadto poprawę warunków zapewni planowana przez Generalną Dyrekcj ę Dróg Krajowych i Autostrad w latach 2008 – 2012 budowa obwodnicy Miasta Jarocin (o długości 10 km + 3 km). Ruch tranzytowy samo chodów cięż arowych zostanie wyeliminowany z ulic miejskich.
Hałas kolejowy
Hałas kolejowy powstaje w wyniku eksploatacji linii kolejowych. W ocenie hałasu kolejowego uwzględnia się następujące czynniki, wpływające na poziom hałasu w otoczeniu linii kolej owych: rodzaj taboru kolejowego, rodzaj jednostki napędowej,
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 82 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
konstrukcja i stopień zużycia szyn, rodzaj podłoża i konstrukcja podkładów, parametry ruchu pociągów (szczególnie prędkość pociągów), długość składów, warunki otoczenia linii kolejowych, warunki meteorologiczne.
Wartość dopuszczalna równoważnego poziomu hałasów kolejowych dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zamieszkania zbiorowego, mieszkaniowo – usługowej i zagrodowej wynosi w porze dziennej 60 dB(A), w porze nocnej natom iast 50 dB(A). Bardziej rygorystyczne kryteria poprawności klimatu akustycznego w środowisku obowiązują jedynie dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów szpitali i stre f ochronnych „A” uzdrowisk.
Przez teren Miasta i Gminy Jarocin przebiegają trzy linie kolejowe:272, 360 oraz 381. Hałas kolejowy jest najłatwiej tolerowanym hałasem komunikacyjnym. Najbardziej odczuwalny jest wzdłuż linii kolejowych oraz w pobliżu stacji kolejowych, szczególnie w porze nocnej. Uciążliwość ta zależy w dużym stopniu od częstotliwości przejazdów pociągów, ich prędkości, stanu torowiska oraz usytuowania torowiska (nasyp, wykop). Niestety nie publikuje się bieżących informacji dotyczących hałasu kolejowego. Dane z początku lat 90 –tych wskazały, że odsetek osób zagrożonych tym hałasem wynosił od 3 do 4%.
Hałas stanowi jeden z poważniejszych problemów ochrony środowiska. Obowiązujące prawo oraz potrzeby związane z ochroną środowiska w zakresie hałasu drogowego nakładają na zarządców dróg wiele obowiązków. Wykorzystywane obecnie metody ochrony polegają głównie na stosowaniu ekranów akustycznych. Preferowane jest uniwersalne spojrzenie na problem, w którym zakłada się, że w całym przekroju drogow ym włączając w to chroniony obszar lub obiekt, istnieje możliwość wprowadzenia działań ochronnych. Połączenie różnych sposobów i metod w obu strefach umożliwia uzyskanie efektu skumulowanej ochrony przed hałasem drogowym i niekiedy innymi niekorzystnymi oddziaływaniami.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 83 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Rysunek 11. Strefy emisji i imisji hałasu oraz obszar rozwiązań ochronnych w uniwersalnym podejściu do ochrony przed hałasem drogowym. Źródło: J. Bohatkiewicz, Metody ograniczenia hałasu. Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyj nego EKKOM, 2007
2.13. Promieniowanie elektromagnetyczne Ustawa Prawo ochrony środowiska w art. 3 definiuje pole elektromagnetyczne, jako pole elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz. Na obszarze Miasta i Gminy Jarocin do źródeł promieniowania elektromagnetycznego wielkiej częstotliwości (powyżej 100 kHz) zaliczono urządzenia radiokomunikacyjne i radiolokacyjne – stacje bazowe telefonii komórkowej. Natomiast wśród źródeł o częstotliwości 50 Hz wyróżniono urządzenia przemysłowe, wykorzystywane w gospodarstwach domowych oraz systemy przesyłowe energii elektrycznej. Z punktu widzenia ochrony środowiska największe znaczenie mają stacje nadawcze radiofonii oraz telefonii komórkowej ponieważ emitują do środowiska fale elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości w postaci: radiofal o częstotliwości od 0,1 do 300 MHz oraz mikrofal od 300 do 300 000 MHz. W ostatnich latach nastąpił rozwój nowych technik telekomunikacyjnych i rozwój sieci telefonii komórkowej. Elementem tej sieci są stacje bazowe telefonii komórkowej należące do Polskiej Telefonii Cyfrowej sp. z o. o., POLKOMTEL S.A., Polskiej Telefonii Komórkowej „CENTERTEL” Sp. z o.o. oraz P4 Sp. z o. o. Anteny nadawcze stacji bazowych lokalizowane są najczęściej na wolnostojących wieżach antenowych lub na masztach antenowych instalowanych na dachach budynków, a także na istniejących wieżach lub kominach. Przez obszar gminy przebiegaj ą 3 linie elektroenergetyczne wysokiego napi ęcia 110 kV: relacji Konin – Jarocin, Pleszew – Jarocin i Jarocin – Ko źmin. Na terenie miasta znajduj ą si ę dwie stacje energetyczne rozdzielcze 110/15 kV – GPZ Jarocin Wschód (ul. Batorego) i GPZ Jarocin Południe (ul Notecka), do których prąd jest doprowadzany powy ższymi liniami wysokiego napi ęcia 110 kV. Ze stacji rozdzielczych wyprowadzone s ą linie średniego napi ęcia 15 kV, które doprowadzają pr ąd do stacji transformatorowych 15/0,4 kV znajduj ących si ę w poszczególnych miejscowościach. Przy pomocy tych stacji napi ęcie 15 kV transformowane jest na niskie napi ęcie 380 V i 230 V, a wi ęc takie, na jakim pracuj ą urz ądzenia odbiorcze wi ększo ści konsumentów energii elektrycznej. Wszystkie jednostki osadnicze wyposa żone s ą w energi ę elektryczn ą. Przez po łudniowo-zachodni ą cz ęść gminy przebiega fragment dwutorowej linii elektroenergetycznej o napi ęciu 400 kV relacji Plewiska – Ostrów Wlkp., wraz ze strefą
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 84 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019 techniczn ą o szeroko ści 56 m (po 28 m od osi linii w obu kierunkach). Aktualnie na linii podwieszony jest jeden tor 400kV. Dla obszaru znajduj ącego si ę w strefie technicznej obowi ązuj ą ograniczenia zagospodarowania i u żytkowania terenu: nie nale ży lokalizowa ć budynków mieszkalnych i innych przeznaczonych na stały pobyt ludzi (odst ępstwa od tej zasady okre śla w łaściciel linii), nale ży uzgadnia ć warunki lok alizacji wszelkich obiektów z właścicielem linii, w tym w szczególności lokalizacji budowli zawieraj ących materia ły niebezpieczne po żarowo, stacji paliw, stref zagro żonych wybuchem oraz wysokich konstrukcji, nie nale ży sadzi ć wysokiej ro ślinno ści pod lini ą i w odleg łości po 16 metrów w obu kierunkach od osi linii, zalesienia terenów rolnych mogą być prowadzone w uzgodnieniu z właścicielem linii. (studium) Na terenie analizowanej gminy znajduje się 16 stacji bazowych telefonii cyfrowej, w tym zlokalizowany ch jest na terenie miasta Jarocin, pozostałe znajdują się w miejscowościach gminy.
Rysunek 12. Rozmieszczenie stacji bazowych sieci komórkowej na obszarze miasta
2.14. Poważne awarie
Obecnie środki chemiczne stosowane są powszechnie m. in. w gospodarstwac h domowych, w przemyśle, w produkcji farmaceutyków. Na szeroką skalę stosowane są chemikalia w rolnictwie pod postacią pestycydów, nawozów sztucznych. W obrocie znajdują się olbrzymie ilości substancji chemicznych (w tworzywach sztucznych, ubraniach, żywności, materiałach budowlanych, farbach, kosmetykach, środkach piorących itd.), a corocznie trafia do obrotu wiele nowych związków chemicznych. Szkodliwość substancji dla człowieka i środowiska może powodować ich niewłaściwe stosowanie, przechowywanie, opako wanie czy transport. W związku z powyższym koniecznym stało się opracowanie i wydanie w kraju odpowiednich przepisów prawnych, normujących proces i metody oceny bezpieczeństwa, potencjalnych źródeł poważnych awarii, stwarzających potencjalne poważne zagrożenie dla ludzi i środowiska.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 85 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Mianem "nadzwyczajnych zagrożeń środowiska" (NZŚ) określa się negatywne skutki zdarzeń losowych takich jak awarie techniczne i technologiczne w jednostkach stosujących, produkujących lub magazynujących materiały niebezpieczne oraz w transporcie takich substancji. NZŚ stanowią:
zanieczyszczenie poszczególnych elementów środowiska w zakładach przemysłowych, transporcie, rozładunku i przeładunku materiałów niebezpiecznych i innych substancji, pożary na rozległych obszarach lub długo trwające, a także towarzyszące awariom z udziałem materiałów niebezpiecznych, zanieczyszczenie chemiczne lub biologiczne środowiska w wyniku katastrof budowli hydrotechnicznych, zanieczyszczenie chemiczne lub biologiczne środowiska w wyniku klęsk żywioło wych.
Na terenie Miasta i Gminy Jarocin nie odnotowano zdarzeń, noszących znamiona awarii. Również brak jest zakładów zaliczanych do zwiększonego lub dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Źródło WIOŚ.
2.15. Energia odnawialna
Aktualnie na terenie gminy brak jest instalacji produkujących energie ze źródeł odnawialnych.
Strategia Rozwoju Energii Odnawialnej wskazuje cel strategiczny polityki państwa, którym jest wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii i zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 7,5 % w 2010 roku i do 14 % w 2020 roku w strukturze zużycia nośników pierwotnych.
Obecnie podstawowym źródłem energii odnawialnej wykorzystywanym w kraju jest biomasa. Natomiast energia wodn a, geotermalna, wiatru, promieniowania słonecznego ma dużo mniejsze znaczenie.
Zatem szacuje się, że w Polsce udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii pierwotnej wynosi zaledwie 2,5 %.
W polskich warunkach najłatwiejsza do pozyskania i najb ardziej efektywna ekonomicznie jest energia z biomasy. Szacuje się, że energia z materii organicznej zgodnie z obecnymi tendencjami da największy wkład do rozwoju energii. Biomasa może być przekształcona na energię cieplną, elektryczną lub paliwa płynne. W wyniku spalania biomasy, do atmosfery przedostaje się dwutlenek węgla, w ilości w jakiej został pobrany przez rośliny. Zatem spalanie biomasy nie zwiększa ogólnej emisji tego gazu cieplarnianego.
Energię z biomasy można uzyskać poprzez:
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 86 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Spalanie materii r oślinnej. Wartość kaloryczna 0,5 tony suchej biomasy odpowiada wartości kalorycznej tony miału węglowego, natomiast koszt wytworzenia jest o połowę niższy. W naszych warunkach największe zastosowanie będą miały następujące produkty i odpady rolnicze i leśn e:
słoma roślin zbożowych, drzewa i gałęzie ze ścinek i cięć sanitarnych lasów, gałęzie z cięć produkcyjnych, odpady z przemysłu drzewnego, plantacje lasów energetycznych liściastych.
Z 1 ha pola można uzyskać, jako odpad z produkcji zboża około 2 -3 ton sł omy. W przypadku produkcji roślin energetycznych, ilość uzyskanej słomy może wynieść nawet 20 ton z ha. Z upraw energetycznych zalecana jest wierzba energetyczna, którą można uprawiać na prawie wszystkich rodzajach gleb. Cechą wiodącą tej rośliny jest szybki i duży przyrost masy drzewnej. Dodatkowym jej atutem jest oczyszczanie gleb z metali ciężkich, związków toksycznych poprzez wbudowanie ich w swoją biomasę. Z powodu tych właściwości stosowana jest jako zielony pas ochronny wokół szkodliwych zakładów przemysłowych, autostrad, składowisk odpadów.
W Polsce na potrzeby produkcji biomasy można uprawiać rośliny szybko rosnące:
wierzba wiciowa (Salix viminalis) ślazowiec pensylwański lub inaczej malwa pensylwańska (Sida hermaphrodita) topinambur czyli słonec znik bulwiasty (Helianthus tuberosus) róża wielokwiatowa znana też jako róża bezkolcowa (Rosa multiflora) rdest sachaliński (Polygonum sachalinense) trawy wieloletnie, jak np.: o miskant: miskant olbrzymi czyli trawa słoniowa (Miscanthus sinensis gigant ea) miskant cukrowy (Miscanthus sacchariflorus) o spartina preriowa (Spartina pectinata) o palczatka Gerarda (Andropogon gerardi) o proso rózgowe (Panicum virgatum).
Energie z biomasy można uzyskać poprzez:
wytwarzanie oleju napędowego z roślin oleistych (np. rzepak) uprawianych specjalnie dla celów energetycznych, fermentację alkoholową materiału organicznego (np. ziemniaków, buraków cukrowych, zbóż) celem wytworzenia alkoholu etylowego do paliw silnikowych, beztlenową fermentację odpadowej masy organicznej tj.:
odpady roślinne z rolnictwa i leśnictwa,
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 87 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
odpady roślinne z przemysłu przetwórstwa spożywczego, itp. z której otrzymuje się biogaz. W czasie fermentacji beztlenowej nawet do 60 % biomasy jest zamieniane w biogaz.
Ze wszystkich źródeł energii odnawialnej najbardziej stabilną i przewidywalną w czasie wydaje się być energia geotermalna , którą pozyskuje się w formie ciepłych wód podziemnych. Charakteryzuje się ona możliwością dostarczania stałego strumienia energii w ciągu całego roku, jest niezależna od warunków klimatycznych i daje największe efekty ekonomiczne. Pewność dostaw energii energii cieplnej z ciepłowni geotermalnej i jej konkurencyjny koszt w porównaniu do energii z węgla przemawia za jej rozwojem i szerszym zastosowaniem. Ciepło geotermalne można również wykorzystać do produkcji energii elektrycznej pod warunkiem pozyskiwania wody w temperaturze powyżej 90°C. Jak widać na załączonej mapie potencjał gminy wydaje się być dość dobry.
Rysunek 13. Mapa wód geotermalnych. Źródło: www.buliddesk.pl
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 88 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
W polskich warunkach zasoby wód geotermalnych są najczęściej wykorzystywane do:
ogrzewania pomieszczeń, ogrzewania hodowli szklarniowej, w kąpieliskach.
Energię spadku wód wykorzystuje się do produkcji energii elektrycznej w położonych na rzekach lub jezior ach elektrowniach wodnych. W przypadku energetyki wodnej preferuje się tworzenie małych elektrowni wodnych, o mocy do 5 MW.
W polskich warunkach możliwość wykorzystania energii słonecznej jest znacznie zróżnicowana. Średnie nasłonecznienie wynosi 1600 godzin, najdłuższe jest nad morzem, a najkrótsze na południu Polski. Energię słoneczną można wykorzystywać za pomocą produkujących prąd elektryczny ogniw fotowoltaicznych lub dostarczających ciepło kolektorów słonecznych. Zaletą ogniw fotoelektrycznych jest przemiana w energię nie tylko bezpośredniego promieniowania słońca, lecz także promieniowania rozproszonego (przy zachmurzeniu). Baterie są bezgłośne, odporne na zużycie, pracują automatycznie i dość szybko się amortyzują. Na co dzień spotykamy się z ich zastosowaniem korzystając z kalkulatorów, lampek ogrodowych, sygnalizacji drogowej. Kolektory słoneczne są wykorzystywane głównie do produkcji gorącej wody. Ze względu na opłacalność warto rozważyć ich zastosowanie w obiektach o dużym zużyciu wody np. pensjonatach, hotelach, basenach.
Wiatr jest obok energii wodnej jednym z największych źródeł energii odnawialnej. Według stanu na koniec roku 2005 produkcja energii wiatrowej na świecie wyniosła 105.629 Gwh.
Na terenie gminy panują korzystne warunki wykorzysta nia energii wiatrowych co widać na załączonej mapie. By elektrownia mogła powstać muszą zostać spełnione odpowiednie warunki jak utworzenie stref oddziaływania na środowisko oraz planu zagospodarowania przestrzennego dla tego terenu, wraz z zachowaniem odl egłości minimalnej od zabudowy mieszkaniowej oraz innej zabudowy przeznaczonej na stały pobyt ludzi.
W gminie złożone wnioski o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla budowy f erm wiatrowych w obrębie Potarzyca . Brak jest jeszcze decyzji.
Zak azuje się lokalizacji siłowni wiatrowych na terenach objętych ochroną, zgodnie przepisami odrębnymi oraz na obszarze Natura 2000. Na terenach predestynowanych do lokalizacji siłowni wiatrowych zezwala się na realizację towarzyszących obiektów i urządzeń in frastruktury technicznej w tym linii
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 89 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019 wysokiego napięcia i stacji Głównego Punktu Zasilania (GPZ) oraz niezbędnej infrastruktury z zakresu obsługi komunikacyjnej (drogi, dojścia itp.).
Tabela 35. Przykłady efektywnego wykorzystania odnawialnych źródeł ener gii w warunkach polskich
Energia Energia Biomasa Energia wodna Energia wiatru promieniowania geotermalna słoneczne
WYTWARZANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ elektrociepłownie instalacje elektryczne Wykorzystanie ogniw lokalne, osiedlowe domów, szklarni i fotowoltaniczny ch: wykorzystanie biogazu pomieszczeń autonomiczne systemy z oczyszczalni gospodarczych, małej mocy do ścieków, ferm pompownie wiatrowe, napowietrzania hodowlanych oraz napowietrzania i stawów hodowlanych i gazu wysypiskowego rekultywacja małych do zasilania zbiorników wodnych, niewielkich urządzeń, elektrownie wiatrowe elewacje energetyczne dużej mocy ścienne dachowe, podłączone do sieci systemy małej mocy, telekomunikacja
WYTWARZANIE ENERGII CIEPLNEJ kotłownie lokalne, elektrownie wodne ciepłownie dużej mocy, suszarnictwo, osiedlowe, małej mocy osiedlowe ogrzewanie szklarni, kotły małej mocy w podłączone do sieci - podgrzewanie wody w przygotowanie ciepłej gospodarstwach cele lokalne basenach , wody użytkowej do indywidualnych, suszarnictwo, celów domowych i wykorzystanie biogazu ogrzewanie szklarni, gospodarskich, z oczyszczalni hodowla ryb przygotowanie ciepłej ścieków, ferm wody do celów hodowlanych oraz przetwórstwa rolno - gazu wysypiskowego spożywczego, podgrzewanie wody w basena ch, wykorzystanie biernych systemów słonecznych w budynkach mieszkalnych i inwentarskich
WYTWARZANIE ENERGII MECHANICZNEJ pojazdy wykorzystujące biopaliwa płynne
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 90 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Energia Energia Biomasa Energia wodna Energia wiatru promieniowania geotermalna słoneczne
(biodiesel, benzyna z dodatkiem etanolu)
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 91 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
CZĘŚĆ II 3. NADRZĘDNY CEL PROGRAMU Główna zasada, Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Jarocin, wyznaczająca priorytetowy kierunek, w którym powinna nie uległa dezaktualizacji i nadal brzmi:
Harmonijny, zrównoważony rozwój gminy, w którym wymagania ochrony środowiska mają nie tylko istotny wpływ na przyszły charakter regionu, ale również wspierają jego rozwój gospodarczy.
Program Ochrony Środowiska je st dokumentem strategicznym, który: integruje wszystkie działania zmierzające do zachowania i poprawy stanu środowiska na obszarze gminy, stanowi podstawę wyboru priorytetów, w skali lokalnej, wyznaczających kierunek działań inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska finansowanych ze środków własnych i zewnętrznych, powinien być elementem skutecznego funkcjonowania systemu zarządzania środowiskiem w gminie, jest syntetycznym ujęciem kierunków rozwojowych i działań zawartych w dokumentach wyższego rzędu z zakresu ochrony środowiska oraz biorącym pod uwagę inne dokumenty opracowane na potrzeby gminy, program jest bazą do podejmowania decyzji związanych z realizacją przedsięwzięć inwestycyjnych w dziedzinie ochrony środowiska o charakterze długoterminowym.
4.KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA W GMINIE Cele zdefiniowane w zakresie poprawy jakości środowiska przyrodniczego i bezpieczeństwa ekologicznego, ochrony dziedzictwa przyrodniczego oraz racjonalnego użytkowania zasobów przyrody, w dużej mierze warunkowane są przez działania o charakterze systemowym, które stanowią znaczący element procesu równoważenia rozwoju Miasta i Gminy Jarocin oraz harmonizowania celów gospodarczych i społecznych z celami ochrony środowiska. Są one narzędziem realizacji celu nadrzędnego, zawartego również w Polityce ekologicznej Państwa, zrównoważonego rozwoju .
4.1. Przysz łościowy rozwój gminy w kontekście ochrony środowiska Każdy rozwój społeczny i gospodarczy pozostaje w ścisłej korelacji ze środowiskiem przyrodniczym. Chcąc realizować zasadę zrównoważonego rozwoju, a zatem taki rozwój społeczno - gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantow ania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń (wg ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.)), na leży wziąć pod uwagę wzajemne relacje oraz wpływ jaki wywierają na siebie społeczeństwo, gospodarka oraz środowisko przyrodnicze. Ogniwem o znaczącej
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 92 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019 roli odgrywa tu edukacja ekologiczna i świadomość ekologiczna mieszkańców. Im społeczeństwo bardziej ekolo gicznie świadome, tym lepiej zorganizowane i wywierające mniejszy negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Analiza stanu środowiska przyrodniczego na terenie Miasta i Gminy Jarocin pozwala w pierwszej kolejności zidentyfikować zagrożenia, wynikające z prognozowanego rozwoju społeczno – gospodarczego, by później określić działania minimalizujące te negatywne oddziaływania. Na rozwój gminy wpływają następujące czynniki: jakość środowiska przyrodniczego, stan infrastruktury technicznej (wodociągi, kanaliz acja, drogi), obszary i obiekty cenne przyrodniczo i krajobrazowo, jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej, połączenia komunikacyjne, lokalizacja gminy (bliskość większych miast, terenów przemysłowych). Biorąc pod uwagę specyfikę Miasta i Gminy Jarocin, funkcję jaką spełnia w powiecie, skupić się należy na rozwoju: turystyki i rekreacji, w tym agroturystyki, systemu transportowego, osadnictwa, zrównoważony rozwój, przy jednoczesnej ochronie środowiska, edukacji ekologicznej. Do każdego z działów określone zostały kierunki działań, które mają pomóc ukierunkować działania Gminy w zakresie ochrony Środowiska.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 93 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
5.CELE KRÓTKO – I DŁUGO – TERMINOWE 5.1.Cele krótkoterminowe na lata 2010 – 2011
Infrastruktura techniczna 1. Osiągnięcie dobrego stanu technicznego dróg i pozostałej infrastruktury drogowej. 2. Zwiększenie roli transportu rowerowego w modelu komunikacji zbiorowej. 3. Budowa chodników i parkingów na terenie gminy. 4. Budowa i modernizacja systemów kanalizacji ściekowej ,deszczowej oraz wodociągowej na terenie Miasta i Gminy. 5. Rozbudowa sieci gazowej.
Powietrze atmosferyczne 1. Redukcja emisji pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)pirenu w celu dotrzymania wielkości dopuszczalnych oraz wielkości docelowej w powietrzu; 2. Ograniczenie emisji z procesów przemysłowych i ener getyki oraz emisji niskiej; 3. Ograniczenie emisji z transportu; 4. Rozwój komunikacji zbiorowej.
Hałas 1. Inwentaryzacja teren ów narażonych na ponadnormatywne wartości hałasu; 2. Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska
Wody podziemne i powierzchniowe 1. Poprawa stanu w ód powierzchniowych i podziemnych; 2. Poprawa jakości wody pitnej; 3. Regulacja stosunk ów wodnych;
Ochrona przyrody i krajobrazu 1. Ochrona istniejących obszarów cennych przyrodniczo , Powierzchnia ziemi. Złoża surowców naturalnych 1. Prowadzen ie eksploatacji złóż kopalin zgodnie z obowiązującymi przepisami i warunkami koncesji, bez naruszania wartości przyrodniczych obszaru miasta; 2. Ochrona udokumentowanych złóż kopalin przed trwałym zagospodarowaniem uniemożliwiającym ich perspektywiczną eksploatację; 3. Rekultywacja teren ów poeksploatacyjnych. 4. Ochrona i właściwe wykorzystanie istniejących zasobów glebowych.
Poważne awarie 1. Zmniejszenie ryzyka transportu materiałów niebezpiecznych; 2. Wykreowanie właściwych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożeń środowiska.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 94 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Energia odnawialna 1. Promocja wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. 2. Wspieranie realizacji projektów wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
5.2.Cele długoterminowe w zakresie ochrony środowiska i ich realizacja w latach 2010 – 2019
Infrastruktura techniczna 1. Ciągła rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej wraz z towarzyszącą infrastrukturą oraz rozwój alternatywnych rodzajów transportu
Powietrze atmosferyczne 1. Utrzymanie poziom ów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziom ów oraz zmniejszenie poziom ów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymywane; 2. Dalsze ograniczanie emisji z proces ów przemysłowych i energetyki, emisji z transportu oraz emisji niskiej; 3. Rozw ój ekologicznej komunikacji miejskiej, transportu kolejowego i kolejowo - tramwajowego; 4. Rozw ój ruchu rowerowego.
Hałas 1. Zmniejszenie narażenia mieszkańców na nadmierny, ponadnormatywny poziom hałasu, przede wszystkim hałasu emitowanego przez środki transportu mającego największy zasięg przestrzenny oraz nie dopuszczenie do pogorszenia klimatu akustycznego na obszarach, gdzie sytuacja jest korzystna
Pola elektromagnetyczne 1. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym oraz bieżąca kontrola źródeł promieniowania.
Wody podziemne i powierzchniowe 1. Przywr ócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych oraz ochrona jakości wód podziemnych i racjonalizacja ich wykorzystania; 2. Zapewnienie wysokiej jakości wody pitnej.
Ochrona przyrody i krajobrazu 1. Zachowanie i wzbo gacanie walorów przyrodniczych 2. Zagospodarowanie terenów zdegradowanych
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 95 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Powierzchnia ziemi. Złoża surowców naturalnych 1. Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją oraz ich dobre wykorzystanie. Minimalizacja wpływu na środowisko poprzez zachowanie walorów ekologicznych obszarów rolniczych. Ochrona zasobów kopalin.
Poważne awarie 1. Zapobieganie poważnym awariom oraz eliminacja i minimalizacja skutków w razie ich wystąpienia
Energia odnawialna 1. Wzrost udziału wykorzystywanych zasobów odnawialnych
5.3.Re alizacja założonych celów 5.3.1.Gorące punkty Na terenie Miasta i Gminy Jarocin zostały określone obszary w których występują problemy. 1. Nieoczyszczone lub oczyszczone w niewystarczającym stopniu ścieki komunalne z terenów wiejskich oraz zanieczyszczenia obszarowe. 2. Niezorganizowany spływ ścieków bytowo – gospodarczych. 3. Spływy z terenów rolnych i leśnych oraz tras komunikacyjnych. 4. |Nie objęcie mieszkańców gminy w 100 & kanalizacją sanitarną. 5. Emisja zanieczyszczeń z sektora komunalnego do atmosfery – lokalnych kotłowni, indywidualnych gospodarstw i zakładów usługowych oraz środków transportu. 6. Zbyt niski stopień wykorzystania źródeł energii odnawialnej. 7. Niewystarczająca ochrona wód powierzchniowych oraz podziemnych. Wyznaczenie punktów monitoringu. 8. Zbyt niska świadomość ekologiczna mieszkańców. 9. Brak wyznaczonych punktów monitoringu hałasu i pół elektromagnetycznych na terenie gminy. 10. Narażenia mieszkańców miasta Jarocin na działanie ponadnormatywnego hałasu związanego z lokalizacją grogi krajowej 11 w centrum.
5.3.2. Powierzchnia ziemi, złoża surowców naturalnych W celu racjonalnego gospodarowania ich zasobami, należy dostosować formy zagospodarowania oraz kierunki i intensywność produkcji do ich naturalnego potencjału. Należy również zadbać o właściwą kulturę rolną, zapobiegającą erozji. Ważnymi działaniami w kontekście właściwej polityki rolnej będzie zapobieganie procesom erozji. Stosowanie zabiegów przeciwdziałających erozji wodnej jest niezbędne już na gruntach o nachyleniu ›10% czyli ›6°. Powinny one obejmować odpowiednie zagospodarowanie wąwozów oraz stoków i stosowanie odpowiednich płodozmianów, a także stałe utrzymanie gleby pod pokrywą roślinną. Erozja wietrzna jest szczególnie nasilona na otwartych przestrzeniach rolnych, dlatego w celu zapobiegania temu zjawisku należy stosować zadrzewienia i zakrzaczenia śródpolne. Dla zachowania optymalnego uwilgotnienia gleby i prawidłowego systemu odwadniania niezbędne jest utrzymanie urządzeń melioracyjnych, rowów i drenażu w dobrym stanie. Utrzymanie meli oracji szczegółowych należy do obowiązków właścicieli gruntów.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 96 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
Ochrona gleb uwzględnia również optymalne zużycie nawozów sztucznych oraz środków ochrony roślin. Preferowane są naturalne nawozy takie jak np. obornik czy kompost. Nieodpowiednie ilości nawozów syntetycznych i mineralnych, polepszaczy gleb, odchodów zwierząt z ferm (np. gnojowicy), osadów ściekowych a także kompostów naturalnych mogą natomiast nasilać procesy degradacji gleb. Istotnym kierunkiem działań w rolnictwie jest kontynuacja upowszech niania Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej. Przy racjonalnym użytkowaniu zasobów glebowych, należy również zwrócić uwagę na możliwość uzyskania dopłat z Unii Europejskiej za np. uprawy energetyczne. Biorąc pod uwagę konieczność zwiększania udziału energii odnawialnej w ogóle źródeł energii, może się to okazać dodatkowym atutem. Istotną rolę dla ochrony środowiska w kontekście eksploatacji kopalin, zwłaszcza eksploatacji odkrywkowej zawsze odgrywa właściwie prowadzony proces zamykania i rekultywacji wyrobis ka po zakończonej eksploatacji. Obowiązek sukcesywnego prowadzenia rekultywacji terenów poeksploatacyjnych oraz przywracania do właściwego stanu innych elementów przyrodniczych spoczywa, w typowych przypadkach, na podmiocie prowadzącym eksploatację złoża. Działalność kontrolna organów administracji geologicznej powinna zatem koncentrować się także na kwestii spełnienia wymagań prawnych przez użytkownika złoża po zakończeniu eksploatacji. Dążąc do osiągnięcia wytyczonych celów należy brać pod uwag ę nast ępuj ące kierunki działań: monitoring użytków rolnych w celu przeciwdziałania nadmiernemu zakwaszaniu gleb, propagowanie Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych, ochrona gleb o wysokiej przydatno ści rolniczej przed przeznaczeniem na cele nierolnicze, waloryzacja te renów pod względem ich przydatności do produkcji zdrowej żywności oraz promocji takiej żywności, zapobieganie procesom erozji (stosowanie zadrzewień śródpolnych) oraz utrzymanie pokrywy glebowej pod szatą roślinną, zachowanie śródpolnych zadrzewień, zakrzacze ń, kompleksów leśnych i nieużytków podmokłych jako ważnych elementów funkcjonalnych struktury ekologicznej i obiektów warunkujących utrzymanie odpowiedniego poziomu wód gruntowych na obszarach rolniczych, właściwa polityka zalesiania gruntów nieprzydat nych rolniczo, wykorzystanie produkcji rolnej z przeznaczeniem na cele energetyczne, utrzymanie i odbudowa urz ądze ń melioracyjnych, zapewniaj ących odpowiedni poziom wód gruntowych i zabezpieczaj ących użytki rolne przed okresowymi przesuszeniami lub zalani ami, wdrażanie i upowszechnianie zasad dobrej praktyki rolniczej, wspieranie i promowanie rolnictwa ekologicznego. Natomiast w zakresie ochrony terenów eksploatacji złóż, realizacja celów będzie się odbywała przez: ochronę zasobów złóż niezagospodarowanych, uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego wszystkich złóż, oraz uwzględnienie ich ochrony przed przeinwestowaniem, rekultywacja terenów poeksploatacyjnych.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 97 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
5.3.3. Wody podziemne i powierzchniowe Racjonalizacja zużycia wody powinna objąć wszystkie dziedziny gospodarki korzystające z zasobów wody. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim: gospodarkę komunalną, rolnictwo, przemysł. Na jakość wód zasadniczy wpływ mają również zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł rolniczych. Wielkość dopływu zanieczyszczeń przedostających się poprzez spływy powierzchniowe z terenów użytkowanych rolniczo uzależniona jest od: sposobu zagospodarowania zlewni, intensywności nawożenia, przepuszczalności geologicznych utworów powierzchniowych i warunków meteorologicznych. Tą drogą do wód dostają się związki biogenne, środki ochrony roślin oraz wypłukiwane frakcje gleby. Poważnym zagrożeniem dla jakości wód jest niewłaściwe stosowanie nawozów naturalnych: gnojowicy i obornika, a także rolnicze wykorzystywanie ścieków i osadów ściekowych bez zachowania wymogów ochrony środowiska. Ograniczenie spływu azotu z pól do wód podziemnych i powierzchniowych można osiągnąć poprzez racjonalne dozowanie i limitowanie środków plonotwórczych na użytkach rolnych. Odpowiednie przech owywanie nawozów naturalnych chroni przed niekontrolowanym przedostawaniem się niebezpiecznych substancji do wód. Budowa szczelnych zbiorników na gnojówkę oraz uszczelnionych płyt obornikowych pozwoli na ograniczenie tego zagrożenia. W najbliższej przyszłości konieczne jest ograniczenie marnotrawstwa wody w gospodarstwach domowych, ograniczenie strat wody w systemach jej rozprowadzania. Podstawowymi dokumentami związanymi z zagadnieniami gospodarki wodno – ściekowej w Polsce są: Strategia Gospodarki Wodnej, Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych . Strategia gospodar ki wodnej określa podstawowe kierunki i zasady działania umożliwiające realizację idei trwałego i zrównoważonego rozwoju w gospodarowaniu zasobami wodnymi w Polsce. Cel ten ma być osiągnięty przez zbudowanie sprawnie działającego systemu, który wykorzystując mechanizmy prawne oraz instrumenty ekonomiczne, będzie zapewniał utrzymanie dobrego stanu wód, a w szczególności ekosystemów wodnych i od wody zależnych, pozwalał na zaspokojenie uz asadnionych potrzeb wodnych, zwiększał bezpieczeństwo powodziowe kraju i chronił go przed skutkami suszy. Kierunki działań w dziale Wody podziemne i powierzchniowe to: ograniczanie negatywnego wpływu na jakość wód zanieczyszczeń z rolnictwa, upowszechnienie wiedzy o rolnictwie ekologicznym wspieranie zakładów przemysłowych w realizowaniu programów racjonalnej gospodarki wodno - ściekowej, minimalizacja wykorzystania wód podziemnych z ujęć własnych i wody wodociągowej do celów przemysłowych, poprawa stanu technicznego i konserwacja cieków wodnych, odbudowa i utrzymanie właściwego stanu systemu melioracji szczegółowej i podstawowej, ochrona wód jeziornych.
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 98 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
5.3.4. Ochrona przyrody i krajobrazu Ochrona przyrody ma na celu m. in.: utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności biologicznej, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin lub zwierząt wraz z siedliskami poprzez utrzymywanie lub przywracanie ich do właściwego stanu, kształtowanie właściwych postaw człowiek a wobec przyrody.
Rządowe programy dotyczące ochrony zasobów przyrody: Krajowy program zwiększania lesistości Aktualizacja Krajowego Programu Zwiększania Lesistości zakładała, iż do zadań samorządów gminnych będzie należało zwiększanie lesistości na tere nie danej gminy. Realizacja tego programu programu odbywa ć si ę będzie w drodze: ustalenia przeznaczania gruntów do leśnego zagospodarowania w miejscowym planie przestrzennego zagospodarowania (z zachowaniem warunków określonych w ustawach), w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Warunkiem skutecznych dzia łań w pozyskiwaniu środków na zalesienia gruntów jest bowiem opracowanie gminnych programów zwiększania lesisto ści , z rozpisaniem ich na etapy, a w ramach etapów przynajmni ej na pierwsze pi ęć lat. Przy sporządzaniu „studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” celowe jest ustalenie przebiegu granic rolno – leśnych – wyznaczonych na gruncie i przedstawionych w formie graficznej na mapie linii oddzielającej grunty aktualnie i perspektywicznie przewidziane do rolniczego lub leśnego wykorzystania. Integraln ą cz ęś ci ą programu zwi ększania lesisto ści gminy powinien by ć program zwi ększania zadrzewienia. Ma to szczególne znaczenie na tere nach o niskiej lesisto ści i du żego zagro żenia procesami erozji gleb, stepowienia krajobrazu i niekorzystnego bilansu wodnego. Według aktualizacji Krajowego Programu Zwiększania Lesistości, na podstawie danych uzyskanych z realizacji KPZL w 2000 r. mo żna przyj ąć , że koszty prac zalesieniowych finansowane ze środków publicznych (bud żetowych i pozabud żetowych) przeci ętnie w kraju kszta łtuj ą si ę nast ępuj ąco: w sektorze pa ństwowym - 4000 z ł/ha (ze środków publicznych finansowane są wszystkie prace związane z prowadzeniem zalesień), w sektorze niepa ństwowym - 1200 z ł/ha (ze środków publicznych finansowany jest tylko zakup sadzonek, pozostałe prace wykonuje na swój koszt właściciel gruntu) + koszt sporządzenia planu zalesień dla sektora niepaństwowego pokrywany ze środków publicznych. Tak du że zróżnicowanie kosztów jednostkowych w obu sektorach wynika z różnego i nieporównywalnego zakresu prac zalesieniowych. Proces zalesieniowy obejmuje: 1. przygotowanie gleby po łą czone ze zwalczaniem p ędraków (tylko na tych powierzc hniach, gdzie pędraki zagra żaj ą rozwojowi uprawy le śnej), 2. sadzonki, 3. wykonanie sadzenia,
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 99 www.codex.pl Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy Jarocin na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2019
4. poprawki, 5. piel ęgnowanie uprawy w okresie pierwszych 3 lat (gatunki iglaste) lub 5 lat (gatunki li ściaste), 6. ochrona upraw przed zwierzyn ą (grodzenie, os łonki mechaniczne lub smarowanie – tylko tam gdzie jest to niezb ędne).
Ostateczny koszt wykonania zalesień ustalają: ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach , z późniejszymi zmianami (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 ze zm.) - dla sektora państwowego, ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273 ze zm.)
Wpływ zalesień na obszary Natura 2000: zaburzenie stosun ków wodnych na sąsiednich działkach użytkowanych rolniczo, może zmienić się mikroklimat, ponieważ w sąsiedztwie lasów częściej występują przymrozki, gleba rolna, na której założy się plantację leśną, ulega degradacji i nie może być łatwo zmieniona z powrot em w glebę uprawną, sadzonki drzew muszą być regularnie poddawane opryskom pestycydami przeciw szkodnikom - co spowoduje zagrożenie zatruciem pestycydami dla bocianów i innych ptaków drapieżnych, ograniczą ilość żerowisk np. bociana białego, a co za tym id zie - ograniczą ilość gniazdujących par, docelowe typy gospodarcze drzewostanów i zalecane składy gatunkowe mogą być niezgodne ze składami drzewostanów właściwymi dla leśnych siedlisk przyrodniczych – gospodarka leśna powodowałaby wówczas zniekształcanie drzewostanów siedlisk przyrodniczych. Przewidziane w planie typy rębni mogą nie gwarantować „odtwarzalności” leśnych siedlisk przyrodniczych, plan może przewidywać zalesienie cennych siedlisk nieleśnych, otwartych oraz łąk na obszarach o najwyższych zagęsz czeniach. zapisy planu mogą bądź ułatwiać, bądź Począwszy od składu gatunkowego - często nasadzane są gatunki obce rodzimej florze bądź gatunki spoza naturalnego zasięgu geograficznego. Powszechnie znane jest obsadzani gruntów porolnych monokulturą sosnową, która bardzo często jest kompletnie niezgodna z siedliskiem. Kolejnym błędem jest ignorowanie obserwowanych ostatnio i przewidywanych tendencji zmian klimatycznych, które powinny mieć ogromne znaczenie przy doborze gatunkowym zalesień. Wprowadzenie sz tucznych elementów krajobrazu przyczynia się do zaniku spójności z naturalnymi ekosystemami występującymi na danym terenie oraz do jego degradacji. Zalesienia wprowadzane są często chaotycznie, w sposób mało przemyślany. Najczęściej nie brana jest pod uwagę konieczność utrzymywania ciągłości korytarzy ekologicznych. Ponadto, często zalesiane są cenne przyrodniczo półnaturalne ekosystemy nieleśne, które przez setki lat utrzymywały się dzięki ekstensywnej gospodarce człowieka (np. wypas, koszenie), która o becnie okazała się kompletnie nieopłacalna - łąki trzęślicowe, murawy kserotermiczne, wrzosowiska i inne. W wielu przypadkach są to siedliska przyrodnicze umieszczone w załączniku Dyrektywy Siedliskowej UE, jako wybitnie cenne nie tylko dla Polski ale i dl a całej Unii Europejskiej. Należy również pamiętać, że zgodnie z
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna 100 www.codex.pl