tribuneNieuwsblad van de SP • jaargang 47 • nr. 69 • junioktober 2011 2011 • €1,75 • €1,75 • www.sp.nl • www.sp.nl

1 voor allen ‘ik ben hier als mens’ Wilders is een veelpleger ‘Wie is hier nou de Fnv?’

tribune oktober 2011 1

TRIBUNE102011_G.indd 1 30-09-11 16:30 KETTING GROEIT, SOLIDARITEIT GROEIT De ketting van solidariteit, gemaakt van werkhandschoenen met een handtekening en een boodschap aan Rutte, is nu al tussen de vijf en tien kilometer lang. SP’ers in het hele land verzamelen handtekenin- gen tegen de bezuinigingen op de sociale werkplaatsen. De reacties van mensen op straat zijn zonder uitzondering enthousiast.

De ketting van solidariteit zal een ludieke rol spelen bij komende demonstraties. Wilt u ook helpen om dit symbool van verzet zo lang mogelijk te maken? Wilt u het ook opnemen voor de mensen die het hardst gepakt worden door het kabinet? Neem dan contact op met uw lokale SP-afdeling.

Kijk op www.sp.nl/afdelingen

BEN JIJ EEN JONGE SP’ER, MAAR GEEN ROOD-LID? SLUIT JE NU GRATIS AAN EN STEUN DE MEEST ACTIEVE POLITIEKE JONGERENORGANISATIE VAN NEDERLAND!

DOE EFFE SOCIAAL MAN! Veel ROOD-groepen en SP-afdelingen in de aanvaring van Wilders en Rutte: ‘Het is het land zijn aan de slag met de ‘Doe Effe hypocriet dat ze elkaar zo de maat nemen, Sociaal’-campagne van ROOD. Ruim terwijl ze samen onze beschaving keihard duizend stemmen voor de Aso van het Jaar afbreken. Roemer liet op een inhoudelijke zijn al binnengekomen. Na de Algemene manier zien dat er een sociaal alternatief is. Beschouwingen in de Tweede Kamer was Dat verdient een T-shirt.’ Wil jij ook aan ’ uitspraak tegen Rutte, ‘Doe Wilders en Rutte laten weten dat ze effe effe normaal man’, reden voor veel ophef. sociaal moeten doen? Schaf hem aan via Een slimme afl eidingsmanoeuvre om het de webshop! maar niet over de bezuinigingen te hoeven hebben. Gelukkig trapte er www.sp.nl/shop niet in. ROOD-voorzitter Leon Botter over www.doeeffesociaal.nl

TRIBUNE IS EEN Redactie Illustraties SP algemeen Redactie Tribune UITGAVE VAN DE Diederik Olders (h), Jola van Dijk, Arend van Dam, T (010) 243 55 55 Vijverhofstraat 65 SOCIALISTISCHE Rob Janssen, Daniël de Jongh Wim Stevenhagen F (010) 243 55 66 3032 SC Rotterdam PARTIJ (SP) EN [email protected] T (010) 243 55 42 VERSCHIJNT Vormgeving De Tribune op Internet www.sp.nl F (010) 243 55 66 11 MAAL Antoni Gracia, Robert de Klerk, www.sp.nl/nieuws/tribune E [email protected] PER JAAR Gonnie Sluijs, Chris Versteeg Abonnement Abonnementen- en De Tribune in Aan dit nummer werkten mee € 5,00 per kwartaal (machtiging) ledenadministratie gesproken vorm Suzanne van de Kerk, Anouk Pross of € 24,00 per jaar (acceptgiro). Vijverhofstraat 65 Belangstellenden voor Bas Stoffelsen, Karen Veldkamp Losse nummers € 1,75. 3032 SC Rotterdam de Tribune op cd kunnen SP-leden ontvangen de T (010) 243 55 40 contact opnemen foto cover Tribune gratis. E [email protected] met de SP-administratie. Harry Oosterveen

2 TRIBUNE oktober 2011

TRIBUNE102011_C.indd 2 30-09-11 16:32 in dit nummer column Miljoenennota Barroso’s staatsgreep ‘Meer van hetzelfde gaat deze crisis niet oplossen’ De financiële crisis waar we nu in zitten vraagt niet minder, maar juist meer demo- 4 cratie. Dat vertelde ik premier Rutte tijdens de Algemene Beschouwingen. José Manuel Barroso, de voorzitter van de Europese Commissie, presenteerde plannen waardoor Europese ambtenaren nog meer Steingrímur J. Sigfússon te zeggen krijgen in ons land. Hij wil het ‘Nu IJsland rechts heeft ingewisseld liefst vanuit Brussel regelen hoe hoog onze voor links, komt de economie weer op pensioenleeftijd wordt en of wij onze lonen gang’ moeten matigen. Volgens Barroso is deze Europese politiek nodig om de financiële 6 markten gerust te stellen. ‘De lidstaten zelf zijn hier niet toe in staat,’ stelt hij vast.

Dit zijn heel gevaarlijke uitspraken van de Landbouw voorzitter van de Europese Commissie. ‘Is openbaar slachten van vee wreder Barroso denkt blijkbaar dat Brusselse dan grootschalige ruimingen?’ technocraten beter in staat zijn ons land te besturen dan wij zelf. Ergens snap ik dat 13 eigenlijk wel. Overleg, compromissen slui- ten, zeggenschap van burgers, aandacht voor de minderheid; het is allemaal erg lastig voor iemand die Europa vooral ziet als speeltuin voor het bedrijfsleven. Onze jeugd ‘Het is potverdorie mijn kind!’ Als Europese technocraten maatregelen gaan doordrukken die democratisch geko- 18 zen parlementen niet willen, staan we op het punt om onze democratie aan de wil- gen te hangen. Wie de Europese bevolking nu een eurodictatuur oplegt en de invloed van gewone mensen beknot, legt de kiem voor een opstand van de bevolking. In zijn 1 voor allen enthousiasme voor meer Brusselse invloed Eensgezind protest tegen kabinet legt Barroso juist een bom onder de Euro- pese samenwerking. Door mensen nog meer 20 zeggenschap te ontnemen over hun eigen samenleving, legt Barroso de basis voor nog meer afkeer van Europa.

‘Democratie is geen goede staatsvorm, maar ik ken geen betere’, zei Winston Churchill eens. En hij heeft gelijk. Europa is niet gebaat bij minder, maar 14 Denemarken: De doeltreffende strategie van een links blok juist bij méér democratie.

Redactie Tribune 23 Onderzoek: ‘Wilders is een veelpleger’ Emile Roemer, fractievoorzitter SP Vijverhofstraat 65 3032 SC Rotterdam T (010) 243 55 42 24 Leiden: Vuilnismannen steken stokje voor verzelfstandiging F (010) 243 55 66 E [email protected] 26 LinksVoor: Saïd Afalah schrok toen hij naar Nederland kwam De Tribune in gesproken vorm Belangstellenden voor de Tribune op cd kunnen contact opnemen 10, 11, 12, 27, 28 Nieuws 30 Brieven 31 Puzzel met de SP-administratie. 32 Theo de buurtconciërge

TRIBUNE102011_C.indd 3 30-09-11 16:32 Miljoenennota 2012: ‘ Rutte sloopt econoMie én saMenleving’

Het hoofdthema van de zo knullig uitgelekte Miljoenen- ceert met de zogenaamde Geefwet echter een nieuwtje: als particulieren of bedrijven nota is duidelijk: bezuinigen in tijden van crisis. Maar de een gift doen aan culturele instellingen, veroorzakers van die crisis houden vrij spel, terwijl zieken, kunnen zij anderhalf maal dat bedrag gehandicapten, werknemers en huurders het gelag betalen. aftrekken van de inkomstenbelasting of vennootsschapsbelasting. Cultuur te duur? Voor sommigen heeft het kabinet echter toch nog een Blijkbaar niet als je een berg geld hebt, want presentje… dan schept Rutte er nog wat bovenop.

Het is een tekenend voorbeeld. Het kabinet- in 2014 zelfs twee miljard meer. Huurders Ondertussen wordt de kinderbijslag ver- Rutte gaat flink (extra) bezuinigingen op moeten in het kader van bezuinigingen dus laagd, maar moet er wel fors meer gaan de huurtoeslag. Tegelijkertijd beschrijft de de portemonnee gaan trekken, villabezitters betaald gaan worden voor kinderopvang. De Miljoenennota hoe de hypotheekrenteaftrek niet. zorgpremie gaat omhoog en tegelijkertijd steeds zwaarder op de overheidsfinanciën Nog zoiets: op het cultuurbudget wordt ook gaat de zorgtoeslag omlaag. Het basispakket gaat drukken: dit jaar kost die 9,4 miljard, flink bezuinigd. De Miljoenennota introdu- wordt verder uitgekleed. Sommigen krijgen

4 tRibune oktober 2011

TRIBUNE102011_C.indd 4 30-09-11 16:33 ALGEMENE BESCHOUWINGEN: ‘ÉÉN VOOR ALLEN’ COLUMN De Miljoenennota wordt in de weken na Prins- gelen om mensen die niet dezelfde uitgangspositie De bende van Oss jesdag in detail besproken in de Tweede Kamer. hebben als u en ik, toch een eerlijke kans te geven. De dagen direct na Prinsjesdag is echter de grote Maar die mogelijkheden om volop mee te draaien Dankzij NRC Handelsblad was ik in de lijn van het kabinetsbeleid onderwerp van het in de samenleving, breekt het kabinet beetje bij gelukkige omstandigheid dat ik ten be- Kamerdebat; de Algemene Beschouwingen. Uit de beetje af. hoeve van een recensie de fi lm ‘De bende bijdrage van Emile Roemer: (...) van Oss’ in een zaaltje van de distributeur mocht zien voordat de fi lm als openings- ‘Ik vroeg de premier naar zijn opvatting over de Steeds meer mensen geven te kennen dat zij niet fi lm van het Nederlands Filmfestival aan samenleving. Zijn antwoord was tekenend. De pre- willen leven in een land waarin iedereen enkel op het grote publiek werd getoond. Het is een mier had het over handel, over geld verdienen en zichzelf is aangewezen. Zij kiezen voor goede zorg mooie speelfi lm geworden: geen historisch over eigen verantwoordelijkheid. Maar als het gaat voor iedereen, goede toegang tot het recht. Voor verhaal, maar wel een fi lm gebaseerd op om de samenleving – het daadwerkelijk samen natuur en cultuur, voor toegankelijk onderwijs en historische gebeurtenissen en personages. leven, werken en zorgen door mensen – dan heeft voor goede salarissen voor werk naar vermogen. De fi lm ‘liegt’ de waarheid. En ik doel dan de premier daar toch een blinde vlek. In zo’n land wil ik graag leven, voorzitter. Een land op de verschrikkelijke waarheid voor de waarin we zeggen: één voor allen, en samen voor duizenden mensen in Oss die aan het Het kabinet gaat uit van eigen kracht, eigen ver- een beter Nederland.’ eind van de negentiende en het begin van antwoordelijkheid en eigen kansen. Dat is prima, de twintigste eeuw in de margarine- en dat doe ik namelijk ook. Maar voorzitter, dan moet vleesindustrie terechtkwamen. Tegen een het kabinet wel zorgen dat iedereen die kansen Op www.sp.nl zijn de volledige bijdragen uiterst karig loon werkten ze 72 uur per ook kan grijpen. Het speciaal onderwijs en het per- van Emile Roemer aan de Algemene week, onder erbarmelijke omstandighe- soonsgebonden budget zijn waardevolle maatre- Beschouwingen terug te vinden. den. Hoewel reeds verboden, werd er mas- saal gebruik gemaakt van twaalfjarigen. De mensen kregen slaag en voor het minste of het daarbij dubbel of driedubbel voor de immers nauwelijks profi teren. Daar komt bij geringste kregen ze een boete. De mensen kiezen. Chronisch zieken en gehandicap- dat de veroorzakers van de crisis – de fi nan- werden getergd en uitgebuit. ten krijgen onder andere te maken met het ciële sector – de dans lijken te ontspringen; Volgens de criminoloog Willem Nagel vervallen van het Persoonsgebonden Budget overbodig te melden dat over de profi teurs kende het Oss van toen een echte stan- (PGB), het schrappen van arbeidsplaatsen van diezelfde crisis, in wiens zakken de mil- densamenleving. De klassen waren strikt in de sociale werkvoorziening, bezuinigin- jardenwinsten verdwenen, met geen woord gescheiden: aan de ene kant de burge- gen op het passend onderwijs, verlaging wordt gerept. meester, de politie, de kerk en de industri- van de zorgtoeslag en verhoging van het Zo bezien lijkt het kabinet-Rutte geen enkele elen, en aan de andere kant de voormalige eigen risico. En voor de doorsnee student poging te doen om af te wijken van de weg ‘vrije’ keuterboeren die gedisciplineerd die toch al te maken krijgt met bijvoorbeeld die de afgelopen jaren juist zo desastreus is werden door de wetten van het moderne de korting op de studiefi nanciering zal een gebleken. Emile Roemer: ‘De politiek van kapitalisme. verlaging van de huurtoeslag er nog eens Rutte is exact hetzelfde als de politiek die De twee golven van criminaliteit die Oss extra inhakken. ons de crisis heeft gebracht. De hele Miljoe- zo’n honderd jaar geleden hebben geteis- nennota staat vol met begrippen als meer terd, worden door Nagel verklaard uit deze Het medicijn is hetzelfde als de ziekte markt, minder regulering en meer Europa. scherpe maatschappelijke tegenstelling. Het kabinet gaat ook bezuinigen op Dit terwijl de crisis waar we nu in zitten, De normloosheid laat zich verklaren door ontwikkelingshulp, maar streeft wel naar begonnen is op de fi nanciële markten, een twee dingen: het armoedige en onzekere ten minste 17 ‘economische missies naar gevolg is van een gebrek aan regels op die bestaan van de mensen en het hypocriete buitenlandse markten die kansrijk zijn voor markten en verergerd werd door de mil- en bandeloze gedrag van de notabelen. de Nederlandse economie’. Daarbij valt te jardensteun aan Griekenland. Rutte denkt Het gevolg: minachting voor de macht. denken aan bijvoorbeeld China, India, Tur- dat meer van hetzelfde deze crisis op gaat Maar door onvoldoende ontwikkeling, kije, Brazilië en Rusland. lossen.’ gebrek aan kracht en het ontbreken van Meer geld is er ook voor Europa: in 2013 organisatie om de verontwaardiging eff ec- geeft Nederland een miljard euro meer uit Roemer vervolgt: ‘Voor het zoveelste jaar op tief tot uitdrukking te brengen, leidde die aan Europa dan nu. rij krijgen die mensen de klappen die dat het uitzichtloosheid van het bestaan in combi- minst kunnen verdragen. Dit kabinet gunt natie met de minachting voor de macht tot De rode draad die door deze Miljoenennota bankiers en speculanten de ‘easy way out’ en buitensporig en willekeurig geweld. loopt is niet alleen die van bezuinigingen. legt de rekening bij gehandicapten, zieken, Oorzaak en gevolg… Want terwijl expliciet rekeningen voor de studenten en werknemers. Het kabinet goed om die dingen uit crisis worden uitgedeeld, worden tegelij- bezuinigt de economie kapot én sloopt de elkaar te houden. Ook kertijd douceurtjes en privileges verzonnen samenleving.’ De SP heeft een alternatieve op de dag van vandaag. danwel in stand gehouden. Van de Geefwet, begroing gemaakt, zie pagina 29 van deze het fi scale voordeel voor fi lantropen, de 17 Tribune. economische missies die uitgezet worden en de hypotheekrenteaftrek die onaange- tast blijft kunnen minder draagkrachtigen tekst Rob Janssen

TRIBUNE102011_C.indd 5 30-09-11 16:33 IJslandse mInIster van FInancIën steIngrímur sIgFusson: ‘ Niet rechts, maar liNks voert fiNaNcieel veraNtwoordelijk beleid’

IJsland gaat door zware tijden. De bankencrisis kwam in het len van het financiële systeem heeft ons veel geld gekost: direct al, maar ook indirect. kleine land extra hard aan, omdat de financiële sector er zo Want wat gebeurt er als je een scherpe re- extreem groot was. De rechtse regering viel en links won de cessie krijgt na een oververhitte periode? De verkiezingen. De linkse partijen namen hun verantwoor- werkloosheid stijgt, de schulden lopen op – en omdat de rente omhoogschiet worden delijkheid en begonnen de rotzooi op te ruimen. Dat is niet die ook nog moeilijker af te betalen. Omdat voor het eerst, en daarom moet dit verhaal verteld worden, mensen en bedrijven minder verdienen, heb vindt minister van Financiën Steingrímur J. Sigfusson. je aan de inkomstenkant veel minder be- lastinginkomsten. En het neoliberale beleid van belastingverlagingen in goede tijden Hoe zijn de problemen in IJsland cierd met goedkope leningen, niet duur- maakt dat alleen nog maar erger.’ ontstaan? zaam dus. We hadden dus een financiële ‘Wij zijn het slachtoffer geworden van bubble, een huizen-bubble, een industriële Maar de IJslanders pikten het niet meer. geglobaliseerd neoliberaal kapitalisme. We bubble en nog veel meer bubbles. Toen het ‘Nee. Die eisten openheid over wat er ge- hebben achttien jaar lang een rechtse rege- bankenstelsel in 2008 internationaal in beurd was, onderzoek. Ze eisten het vertrek ring gehad, van partijen die de neoliberale elkaar stortte, was meteen duidelijk dat de van topmensen in de centrale bank en de doctrine vrij nauwgezet volgden. Eind jaren IJslandse banken het niet gingen halen. Bin- financiële toezichthouder. De regering wilde negentig was dat beleid op zijn hoogtepunt, nen een paar dagen verloren we 85 procent daar niks van weten. De mensen gingen de toen werden banken en bedrijven gepriva- van ons bankenstelsel.’ straat op, met duizenden. Na verloop van tiseerd en werden de belastingen verlaagd – tijd namen ze keukengerei mee om zoveel vooral voor de hogere inkomens, vermogen- Wilden jullie die banken niet redden? mogelijk herrie te maken. Daarom is het den en bedrijven. Dat tastte de stabiliteit van ‘Dat was geen kwestie van willen. Ons ban- de potten- en pannenrevolutie gaan heten. de inkomstenbasis voor onze welvaartsstaat kensysteem was gewoon te groot, wel tien Revolutie, omdat de regering bezweek onder natuurlijk aan. Dat was mogelijk, omdat de keer zo groot als de rest van de economie. de druk. Onze partij vormde samen met economie toen nog op haar top zat. Het vele Wat IJsland wel heel snel heeft gedaan, is de sociaaldemocraten een tijdelijke min- geld werd verder geïnvesteerd in de zware een noodwet aannemen om te voorkomen derheidsregering. Een paar maanden later industrie en dat droeg er aan bij dat er een dat de economie helemaal instortte. Die wet hebben we de verkiezingen gewonnen en enorme bubble ontstond. Dat zorgde, in bepaalde dat persoonlijke tegoeden bij ban- konden we een duidelijke meerderheids- combinatie met de belastingverlaging, voor ken als eerste moeten worden uitbetaald, regering vormen. Er stond ons een enorme een oververhitte economie. De geprivati- voordat andere schuldeisers bij de banken taak te wachten.’ seerde financiële sector groeide heel snel kunnen aankloppen. Zo konden we de te- door het opkopen van andere bedrijven in goeden van gewone IJslanders overbrengen Waar stond IJsland op dat moment? het buitenland. Dat werd allemaal gefinan- naar nieuwe banken. Maar toch: het herstel- ‘De vooruitzichten waren bepaald niet goed.

6 tribuNe oktober 2011

TRIBUNE102011_C.indd 6 30-09-11 16:33 ‘ Niet rechts, maar liNks voert fiNaNcieel veraNtwoordelijk beleid’

We stonden in de top tien van landen met de grootste kans om failliet te gaan. De mensen hadden geen vertrouwen in de politiek en de bedrijven, maar er werd wel geëist dat het nu even snel opgelost zou worden. We zijn gewoon begonnen. Meteen na de verkiezin- gen hebben we de de inkomsten verhoogd en de uitgaven verlaagd. Aan de inkomsten- kant verhoogden we belastingen door weer een belastingschijvensysteem in te voeren en door de belasting op kapitaalwinst en de btw te verhogen. We voerden een speciale belasting in voor rijke mensen, en milieu- en uitlaatgassen-belastingen. Belastingen op zaken als benzine, tabak en alcohol gingen omhoog. Maar we grepen ook flink in aan de ijslaNd uitgavenkant. We brachten alle investerin- Hoofdstad Reykjavik. 318.000 inwoners. Munt: de IJslandse Kroon. In 2009 is EU-lidmaatschap gen en onderhoudsprojecten weer terug op aangevraagd. In de regering zit sinds 2009 een coalitie van de Sociale Alliantie (sociaal-democraten) het niveau van vóór de economische hoog- en de Links-Groene Beweging (eco-socialisme). Het IJslandse parlement heet de Alþingi (Althingi) en tijdagen en hielden de lonen en uitkeringen is het oudste nog bestaande parlement: het bestaat al sinds het jaar 930. Steingrímur J. Sigfússon is op de nullijn. Pijnlijk, maar zo lukte het ons partijleider van de Links-Groene Beweging, door hemzelf in 1999 opgericht. De 56-jarige geoloog is wel om ons welvaartsstelsel overeind te nu minister van Financiën in de linkse regering. houden en goed voor de laagste inkomens te zorgen.’

overheidsfinanciën. Daarna zeiden wij: wij beeld hadden van wat we wilden. In onze IJsland zat in een programma van het gaan die doelen proberen te bereiken, maar regeringsverklaring stond duidelijk: we wil- Internationaal Monetair Fonds (IMF), wel op ónze manier. Het IMF ging akkoord, len onze welvaartsstaat werderopbouwen en dat als voorwaarde voor financiële steun zolang we maar resultaten boekten.’ versterken.’ stelt dat er gesneden moet worden in de financiën. Mochten jullie van het IMF de Meestal eist het IMF privatiseringen. Wederopbouwen van de welvaartsstaat welvaartsstaat wel overeind houden? ‘Ik moet zeggen dat het IMF zich flexibeler na… ‘Ja. Ik heb ervoor gezorgd dat we het eens opstelde dan we hadden verwacht. Maar dat ‘Nadat het neoliberale beleid de basis had werden over de doelen, namelijk houdbare komt mischien ook omdat we zo’n duidelijk weggeslagen onder ons Scandinavische

tribuNe oktober 2011 7

TRIBUNE102011_C.indd 7 30-09-11 16:33 foto Suzanne van de Kerk

Overleg tussen gelijkgestemde partijen Steingrímur is geïnterviewd tijdens een bijeenkomst in Nederland van moderne socialistische partijen uit Europa. Sinds enkele jaren organiseert de SP dit informele overleg. Vertegenwoordigers van gelijkgestemde partijen uit de Scandinavische landen, Duitsland, Portugal en Cyprus kwamen in augustus bij elkaar om van elkaar te leren. In Denemarken heeft men al jaren ervaring met een rechtse regering met een PVV-achtige gedoogpartner; in Cyprus is de socialistische partij al een tijd aan de macht; in Noorwegen is extreemrechts terrorisme actueel. Wat de partijen bindt, is de wens voor een socialer, linkser Europa. Al zijn er natuurlijk wel verschillen van mening over hoe dat bereikt kan worden. Onderwerpen van de bijeenkomst in augustus waren de euro- en Griekenlandcrisis en de opkomst (en hier en daar alweer teruggang) van populistisch rechts. Ook werd van gedachten gewisseld over de vraag hoe mensen in Europa er meer van doordrongen kunnen worden dat de huidige crisis toch echt door rechtse neoliberale politiek is veroorzaakt.

welvaartssysteem, en ons in de richting Ver vóór de crisis waarschuwde ik al voor rijk dat je een sterk sociaal ingerichte maat- van het Amerikaanse model had gestuurd. de desastreuze gevolgen van het neolibe- schappij hebt. Zodat de zwaksten worden In die jaren zei bijvoorbeeld onze Kamer rale beleid. Ik heb al jaren geleden moties beschermd tegen de gevolgen van zo’n crisis. van Koophandel vol trots dat we ons met ingediend om de economie te stabiliseren. Onder extreme omstandigheden zie je het Amerika moesten gaan vergelijken en niet Maar het was toen één groot feest en men- belang van bijvoorbeeld een school ineens meer met de andere Scandinavische landen. sen wilden ons niet horen. Men geloofde in een nieuw licht. De school is een vaste, En nu staat het kompas weer helemaal de graag dat het niet op kon. Rechts heeft niet herkenbare en veilige plek voor de kinderen, andere kant op. Ik zeg wel eens: we gaan onverantwoordelijk gehandeld toen de crisis wat er ook gebeurt. Als alles instort, dan weer naar huis. En thuis, dat is tussen de er eenmaal was; toen waren er nog maar is zo’n plek dubbel zo belangrijk. Nou, dat Scandinavische welvaartsstaten.’ weinig opties. De onverantwoordelijkheid geldt voor meer sociale voorzieningen. Ze van rechts zit juist in de tijd van opgaande dempen de gevolgen van een crisis, ook op Hoe reageren de IJslanders op de toch ook economie. Toen deelden ze belastingver- een heel menselijk niveau.’ pijnlijke maatregelen? lagingen uit en kwamen ze weg met de ‘Gelukkig snappen de meesten dat het nodig bewering dat het niet ten koste ging van de ‘Verantwoordelijk zijn’ kan je wel de is, maar ons beleid is natuurlijk niet erg welvaartsstaat. De opbrengsten van de groei volgende verkiezingen kosten. populair. Kijk, je moet toch ook snijden in werden meteen weer uitgegeven. Was al dat ‘Jazeker! De dingen die wij doen maken bepaalde sociale voorzieningen, anders red geld maar gespaard; dan waren we nu veel je niet populair. Maar je kunt van gewone je het niet om zo snel zoveel geld te vinden. gemakkelijker door de crisis gekomen. Wat mensen ook niet verwachten dat ze hier blij De media zijn ook kritisch. Maar die hebben is verantwoordelijkheid nemen? Dat bete- mee zijn. Je moet wel uitleggen dat dit het ook wat goed te maken. Tijdens de rechtse kent dat je ervoor zorgt dat je ook in goede beste is voor de toekomst. Je moet uitleggen: golf waren ze niet kritisch. Het weggevallen tijden zorgt voor een stevige financiële basis als je goed onderwijs wilt, voor iedereen vertrouwen van mensen in banken, overhe- onder de welvaartsstaat. Anders leg je de toegankelijk, dan kost dat geld. Als je goede den enzovoort slaat ook op de media terug; rekening bij je kinderen, die dan in slechtere gezondheidszorg wilt, kost dat geld. Wil je zij hebben destijds de kritische stemmen omstandigheden moeten leven dan jij nu.’ sociale zekerheid, dan moet je daarvoor genegeerd.’ betalen.’ Dus tijdens een crisis maakt het niet uit, Kritische stemmen zoals de jouwe. links of rechts beleid? Lukt dat, dat uitleggen? ‘Ik mag rustig zeggen dat ik er vroeg bij was. ‘Jawel, tijdens een crisis is het heel belang- ‘Rechts doet er alles aan om dat te dwars-

8 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_C.indd 8 30-09-11 16:33 De potten- en pannenrevolutie, januari 2009. foto OddurBen

er nu al bewijzen dat we goed bezig zijn. Een voorbeeld is dat we net een miljard dollar ‘Rechts wil liever niet dat dit zo de aan obligaties hebben uitgezet. De vraag was tweemaal zo groot als ons aanbod, wat be- geschiedenisboekjes ingaat’ tekent dat de financiële markten er vertrou- wen in hebben. Dat was twee jaar geleden ondenkbaar. Het IMF is ook vol lof over ons herstel (zie kader). Het feit dat we aan alle bomen. Je moet je realiseren dat rechts zich ruïnes achtergelaten. Als dan een linkse re- doelen voldoen is redelijk uitzonderlijk.’ heus wel realiseert dat neoliberaal beleid de gering de maatschappij redt en de economie hoofdoorzaak is van de problemen waar we weer overeind krijgt, dan zien ze dat liever Steingrímur sluit af met een dringende nu in zitten. Kijk, in IJsland is het helder. We niet zo de geschiedenisboekjes ingaan. Het oproep dit verhaal te blijven vertellen: ‘Niet hebben bijna twintig jaar lang puur neoli- verhaal was immers altijd: links kan niet ter meerdere eer en glorie van onze regering, beraal beleid gehad en dat heeft het land in met geld omgaan, rechts wel. Gelukkig zijn maar omdat het verhaal dat rechts verant- woordelijk financieel beleid zou voeren en links niet gewoon niet klopt. In de VS heeft de meest rechtse president veruit de groot- ste schulden gemaakt. Het voordeel van het IMF leert wat bIj IJslandse voorbeeld is dat het zo duidelijk is. Staat het IMF gewoonlijk bekend om het opleggen van keihard neoliberaal beleid, in IJsland hebben Eerst puur rechts en neoliberaal beleid. Re- ze gezien dat het op orde brengen van financiën ook sociaal kan. Op de vraag of de voortgang in sultaat: een ruïne. Nu rechts is ingewisseld IJsland haar verwachtingen overtrof, antwoordde de leider van het IMF-programma in IJsland, Julie voor links, komt de economie weer op gang Kozack, begin dit jaar: ‘Ja, dat vind ik wel. Als je naar het begin van het programma kijkt, heeft en gaat het weer beter met het land. Dát is IJsland het erg goed gedaan. Fiscale aanpassingen hebben erg, erg goed gewerkt.’ Daarbij merkt het ware verhaal!’ ze op: ‘Wat ook van belang is, is dat de belastinghervormingen niet ten koste zijn gegaan van de IJslandse welvaartsstaat. Herstel na een crisis gaat altijd met horten en stoten, maar in IJsland is echt buitengewone vooruitgang geboekt.’ tekst Diederik Olders

trIbune oktober 2011 9

TRIBUNE102011_C.indd 9 30-09-11 16:33 5 vragen aan

ron meyer Ron Meyer is bestuurder van FNV Bondgenoten en behaalde vorig jaar samen met actievoerende schoonma- kers opzienbarende resultaten. Tegen de achtergrond van de tweespalt in de

vakbeweging over het pensioenak- foto Suzanne van de Kerk koord, pleitte Meyer er onlangs voor dat Agnes Jongerius. Bondgenoten als aparte bond onder- handelingen gaat voeren met minister Kamp. > Strijd om penSioenakkoord nog niet geStreden

› Ben je niet bang dat je een wig drijft Op het laatste moment wist minister gestemd hebben, tegen het akkoord had tussen de bonden? Kamp van Sociale Zaken zowel de PvdA gestemd. Maar helaas voor hen werkt het ‘Toegegeven: één grote en sterke FNV zou als FNV Bouw ‘om’ te krijgen voor het zo niet bij de vakbond: de FNV-federatie het beste zijn. Maar dan wel een FNV die omstreden pensioenakkoord. Maar wat beslist en die had het akkoord met 186 van de mensen is en niet van de onder- stellen zijn concessies precies voor? tegen 155 stemmen aangenomen. Inmid- handelaars. Daarvoor moet strijd geleverd dels is de sfeer binnen de vakcentrale ver worden en daar doe ik aan mee. Voor alle Er is wat afgedeald over de inmiddels beneden peil en hebben AbvaKabo en duidelijkheid: AbvaKabo en Bondgenoten beruchte pensioendeal. Allereerst wisten Bondgenoten het aftreden van FNV-voorzit- zijn samen goed voor driekwart van alle minister Kamp en premier Rutte, beiden ter Jongerius geëist. vakbondsleden. Dus ja; wie is hier nou VVD, de aanvankelijk kritische fractie van de FNV?’ de PvdA over de streep te trekken tijdens Ook SP-Kamerlid spreekt van een nachtelijk overleg. Steun van de ‘verraad’. ‘De PvdA zorgt ervoor dat de › In een uitzending van Buitenhof sociaal-democraten was cruciaal, want de slechte pensioendeal van Kamp, werkge- gebruikte je termen als ‘een clash SP, GroenLinks, D66 en de PVV waren versvoorman Wientjes en Agnes Jongerius tussen staat en straat’ en ‘een vulkaan tegen het akkoord. Voor de PvdA was toch politieke steun heeft. Daarmee die al langer rommelde’. Klinkt alsof je Kamps toezegging om werknemers met verraadt die partij ook grote delen van haar het allemaal best leuk vindt, die een laag inkomen de mogelijkheid te bieden eigen achterban.’ Volgens Ulenbelt stelt bondsruzie. om toch op hun vijfenzestigste te stoppen Kamps concessie aan FNV Bouw boven- ‘Het gaat niet om leuk of niet leuk. Het is met werken voldoende. dien weinig voor. ‘De minister heeft gezegd onvermijdelijk. Er is nu een nieuwe FNV Een soortgelijke tactiek volgde Kamp bij de dat die toezegging ’m 40 miljoen kost. Dat aan het ontstaan, die weer naar de vakbonden. Om de doorslaggevende stem zijn kruimels, want met die hele pensioen- mensen toe gaat.’ van FNV Bouw binnen te halen, beloofde deal gaat het feitelijk om een besparing van de minister dat bouwvakkers op grond van vier miljard euro.’ › Je kunt ook zeggen: de vakbeweging hun zware werk minder dan voorzien is op sterven na dood. hoeven in te leveren als zij op hun vijfenzes- Achter de oren krabben ‘Elke vakbond die weer van z’n mensen is, tigste willen stoppen met werken. De Maar de strijd is nog niet gestreden, zo is springlevend. Ik zeg tegen iedereen: dit Bouwbond rekende Kamps toezegging schat Paul Ulenbelt het verdere verloop van is de tijd om je ermee te bemoeien.’ door en kon ermee leven. En zo ontstond de pensioenstrijd in. ‘FNV Bouw zegt ook bij de bonden een meerderheid voor tevreden te zijn met Kamps toezegging. › Je lanceerde al een naam voor de het pensioenakkoord. Immers: tegenstan- Maar de berekeningen waarop die bond nieuwe bond: FNV Lef. Leg eens uit? ders AbvaKabo en FNV Bondgenoten zijn zich baseert, worden niet openbaar ‘In ieder geval een FNV met lef. We weliswaar veruit de grootste bonden, maar gemaakt. Vreemd. Ik sluit niet uit dat de hebben verdorie 1,4 miljoen leden! Dan ze hadden zonder FNV Bouw geen PvdA en ook Agnes Jongerius zich alsnog mag je zelfbewust zijn.’ meerderheid tegen het akkoord meer. achter de oren krabben als blijkt wat die toe- zeggingen écht voor de mensen betekenen. › Je hebt wel lef, zeg. Aftreden Jongerius geëist Want let wel: we spreken nu alleen nog over ‘Ik wil gewoon weer toe naar een vak- ‘Verraders’, kliederden boze FNV’ers politieke steun aan de pensioendeal. Over bewéging, een bond die mensen in vervolgens op het kantoor van FNV Bouw in de wetten zelf moet nog gestemd worden in beweging brengt dus. De schoonmakers Woerden. Woedend wezen zij op het feit de Kamer.’ Naar verwachting kunnen daar hebben laten zien dat het kan.’ dat 90 procent van de FNV-leden die nog enkele maanden overheen gaan.

10 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 10 30-09-11 16:34 Vroeg of laat Verkoop nuon

Januari 2009 De aandelen van Essent en NUON, dan nog in handen van gemeenten en provincies, staan op het punt verkocht te worden aan het Duitse RWE en het Zweedse Vattenfall. SP-Kamerlid in een van de debatten hierover:

‘Geen enkel land haalt het in zijn hoofd zijn energiebedrijven te verpatsen. Frank- rijk niet, Italië niet, Rusland niet, Zweden niet, maar Nederland wel. Hamburg en Stockholm beslissen straks over de betaal-

foto Suzanne van de Kerk baarheid, betrouwbaarheid en duurzaam-

heid van ons gas en licht. Met dank aan de foto Bas Stoffelsen marktfundamentalisten van de VVD, het In 2009 protesteerden SP-ers tegen de overname van het Nederlandse NUON door Vattenfall, CDA en D66.’ een bedrijf uit het land van de Vikingen.

Het Zweedse energiebedrijf dat NUON wil overnemen, heeft een slechte naam op het molenpark wordt afgeblazen en duurzame van NUON. Als je je nutsbedrijven verpatst, gebied van duurzaamheid. De SP waar- investeringen worden juist verminderd verlies je ook je invloed. En nu wordt een schuwt dat de dure overnamekosten terug- – wordt in de loop van 2011 duidelijk dat wereldwijd bekend innovatief bedrijf de nek verdiend moeten worden en dat dat weinig zonnepaneelfabrikant Helianthos de deuren om gedraaid.’ goeds voorspelt voor duurzame investerin- moet sluiten. Ondanks grote vraag naar de Als niet aan de voorwaarden wordt voldaan gen. Vattenfall belooft de verkopende lagere panelen. Moederbedrijf NUON heeft er geen die bij de verkoop werden gesteld, kan de overheden duurzame investeringen te gaan geld meer voor over. SP-Kamerlid Paulus overname mogelijk teruggedraaid worden. doen in de nabije toekomst, en de verkoop Jansen in een reactie: gaat door. ‘Sinds bruinkoolboer Vattenfall Nuon heeft De SP is er vaak vroeg bij om gevolgen van beleid September 2011 Nadat in 2010 al bekend overgenomen worden alle duurzame onder- te doorzien en problemen te signaleren. werd dat Vattenfall niet aan de beloftes kan delen kapotbezuinigd. Dit is precies waar de Andere partijen in de Tweede Kamer komen er voldoen – onder andere het beloofde wind- SP voor gewaarschuwd heeft bij de verkoop vroeg of laat achter dat onze analyse klopte. foto Diederik Olders > Dag pers

Historische momenten in het partijkantoor toen zijn ‘kindje’ in stukken de kelder uit in Rotterdam. Voor het eerst in haar ge- werd getakeld. Voelt dat ook zo? Baghuis: schiedenis heeft de SP geen eigen drukpers ‘Nee hoor, het is ook wel mooi geweest. Ik meer. De pers, die ooit nog Tribunes drukte, had er geen liefdesrelatie mee. Ik ben veel is verkocht. Het SP-partijkantoor verhuist meer bezig een liefdesrelatie op te bouwen begin volgend jaar naar Amersfoort. Daar met de computer.’ Hij gaat zich namelijk, is geen ruimte meer voor het enorme ap- tot hij over een paar jaar met pensioen gaat, paraat. Drukker Jos Baghuis, die de pers bezighouden met het digitaliseren van het

jarenlang bediende en onderhield, was erbij enorme SP-fotoarchief. foto Gonnie Sluijs

tribune oktober 2011 11

TRIBUNE102011_R.indd 11 30-09-11 16:35 > sP-gedePuteerde iding neemt afscheid

Opvallend lang was het applaus in de Provinciale Staten van Noord-Brabant voor SP’er Jules Iding, toen deze onlangs > Productieve ProtestPlons afscheid nam als gedeputeerde. Dat mag een teken heten voor de steun en goodwill De eerste actie van de SP-werkgroep in gekomen. Zo zijn vorige maand 150 die de 63-jarige Ossenaar in korte tijd wist Woerden is direct succesvol. Na bijna mensen, waaronder de scouting, zwem- en te vergaren. Want Iding was maar vijf twintig jaar wachten komt er eindelijk een duikverenigingen, demonstratief met een maanden gedeputeerde. Met pijn in zijn recreatieplas voor deze stad zonder handdoek en paarse krokodil met ons naar hart geeft hij die functie nu om gezond- zwembad. Ilse van Loveren (foto): ‘De de Cattenbroekerplas gekomen voor een heidsredenen op. ‘Natuurlijk wilde ik recreatieplas kwam er maar niet omdat de protestplons. Inmiddels heeft de gemeen- dolgraag verder, maar mijn lijf wilde niet. vergunning voor zandwinning steeds teraad tegen de zin van de wethouder Optimaal werken ging gewoon niet meer’, verlengd werd. Toen we eind mei in de besloten om de zandwinning niet langer te aldus Iding. Velen in het Brabantse krant zagen dat er weer een aanvraag voor verlengen. We hadden ook nog zo’n 700 provinciehuis viel de afgelopen maanden verlenging was, zijn we razendsnel in actie handtekeningen verzameld, maar die op hoe enthousiast Iding was over waar hij hoeven we niet eens meer aan te bieden. mee bezig was en hoe hij daarbij ook de De gemeente gaat z’n best doen om een collegialiteit binnen het college benadrukte. deel van de recreatieplas af te hebben voor ‘Maar altijd sprak hij ook over de moeite die de zomer van 2012.’ Met de SP zelf gaat het hem lichamelijk kostte’, zegt SP-fractie- het ook goed in Woerden. Plannen voor voorzitter Nico Heijmans: ‘Heel erg jammer acties tegen te lange wachttijden bij de dat Jules niet verder kan. Maar ik heb sociale woningbouw en de leegstand van begrip voor zijn beslissing.’ Idings plaats bedrijventerreinen liggen al klaar. En wordt ingenomen door Johan van den waarschijnlijk krijgt de groep van 85 leden Hout, voormalig SP-wethouder in Tilburg binnenkort de status ‘afdeling in oprichting’. en tot nu toe Statenlid in Noord-Brabant.

> nederland aansPrakelijk voor bloedbad java

Harry van Bommel heeft verheugd gereageerd op de uitspraak van de rechtbank in Den Haag dat Nederland aansprakelijk is voor het bloedbad dat in 1947 in het Javaanse dorp Rawagede is aangericht. Honderden mannen werden daar toen door Nederlandse militairen vermoord. De rechtbank schoof vorige maand de verjaringstermijn opzij. Van Bommel op zijn weblog: ‘Daarmee kan de Nederlandse staat niet langer haar verantwoordelijkheid jegens de nabestaan- den ontlopen. Die leven in het dorp nog

steeds in bittere armoede als gevolg van foto Suzanne van de Kerk het uitmoorden van de gehele mannelijke Voor mijnheer Sa’ih, hier met november vorig jaar, komt de uitspraak te bevolking daar.’ Van Bommel houdt zich al laat. Hij was de enige overlevende van het bloedbad, maar overleed in mei dit jaar jaren met de zaak bezig en ontmoette de weduwen van Rawagede, die de zaak in beraden zich nu op schadevergoeding. De aangedrongen zich niet langer te beroepen 2005 aanspanden, meerdere keren. Zij SP heeft er jarenlang bij de regering op op verjaring.

12 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 12 30-09-11 16:35 Eric lEEst

WIE , SP-Eerste Kamerlid en hoog- leraar Duurzame Landbouw aan de Universiteit Twente

WAT Wereldvoedsel: Pleidooi voor een rechtvaar- dige en ecologische voedselvoorziening (uitg. De Republiek, Amsterdam, ISBN 978 90 8605 008 6)

1

› Wat is het voor boek? natuurlijke kringlopen functioneren: zonder goedkoop mogelijk geproduceerd wordt? ‘Guus Geurts heeft een boek geschreven afval en vervuiling, zelfvoorzienend. Ook als de prijs daarvoor is dat boeren over de wereldwijde voedselproductie. Wie De auteur is, net als de SP trouwens, bijna niets verdienen en bodems en bos- geïnteresseerd is in voedselvraagstukken voorstander van korte handelsketens en sen verwoest worden?’ en er echt voor gaat zitten kan er ontzet- streekgebonden productie. Veel minder tend veel van opsteken. Hij beschrijft de gesleep met voedingsmiddelen over de Op Wereldvoedseldag, 16 oktober, start auteur hele cyclus van het produceren van voe- wereldbol dus, dat is immers niet logisch en fotograaf Guus Geurts een hongerstaking om dingsmiddelen: van het planten van zaden en niet duurzaam.’ aandacht te vragen voor de problemen in de we- tot het kopen en bereiden van voedsel. reldwijde voedselproductie. Meer informatie is te Daarbij gaat hij in op machtsverhoudingen › Wat is je na het lezen van dit boek het vinden op zijn website: www.guusgeurts.nl en politieke keuzes die een rol spelen bij meest bijgebleven? die productie, de kosten in termen van ‘De vergelijkingen die Geurts – in woord en milieu en mensenrechten, de rol van de beeld – steeds maakt tussen verschillende De foto’s op deze pagina’s zijn afkomstig Europese Unie en de Verenigde Staten. samenlevingen. Vooral voor de veehou- uit het boek. En hij benoemt hij mogelijke oplossingen derij vind ik die treffend. In veel inheemse voor sociale en milieuproblemen die met samenlevingen is de slacht van vee › foto 1 Planten van groenten door Maya- de voedselproductie samenhangen.’ bijvoorbeeld een sociaal gebeuren, ieder- moeder met kind in Zunil (Guatemala). In een staat erbij en kijkt ernaar. Maar is dat veel landen krijgt exportgerichte produc- › Wat moet er dan anders? wreder dan onze samenleving, waar het tie voorrang boven de landrechten van ‘Volgens dit boek moet je oplossingen vlees anoniem in de supermarktschappen inheemse volkeren en kleine boeren, en zoeken in eerlijke handel, producten van ligt en we liever geen weet hebben van hun recht op voedsel en levensonderhoud. goede kwaliteit en een ecologische bena- dierenleed en grootschalige ruimingen?’ Boeren die niet vrijwillig hun land verkopen dering.’ of verlaten, krijgen vaak te maken met › Is het boek een aanrader? repressie of zelfs moordpartijen van privé- › Dat klinkt voor de hand liggend. ‘Ja. Het is wel erg veelomvattend, maar legers van grootgrondbezitters, paramilitai- ‘Klopt, maar Geurts geeft heel veel goed het is helemaal vanuit Geurts’ eigen visie ren, politie of het reguliere leger. gedocumenteerde achtergrondinformatie geschreven. Dat is verfrissend. Zeker als en maakt de problemen en oplossingen je zelf – zoals ik in de Kamer – nogal eens › foto 2 (volgende pagina) Vissers brengen concreet. Zichtbaar zelfs, want Geurts gedwongen bent om water bij de wijn te hun vis aan land bij Mui Ne, Vietnam. heeft veel eigen foto’s in het boek opge- doen en het compromis te zoeken. Zijn Steeds meer arme landen verkopen hun nomen. Het leuke is ook dat hij zelf van scherpslijperij geeft veel kracht aan zijn visserijrechten, aan onder andere de EU. boerenafkomst is. Hij is een milieukundige analyse en alternatieven. Dat maakt het De EU krijgt het recht haar grote visse- met brede praktijkervaring in de agrarische ook een interessant discussiestuk voor po- rijschepen in deze kustgebieden te laten sector.’ litici en studenten. Wie een aanhanger is vissen, waardoor de kleinschalige vissers van de vrijemarkt-filosofie, zal het immers hun werk en de lokale bevolking hun eiwit- › En dat ecologische, wat betekent dat? niet met hem eens zijn en over protectio- bron verliezen. Zo daalde in Mauritanië de ‘Een landbouwsysteem dat gebaseerd is nisme beginnen. Maar willen we echt dat visconsumptie per inwoner van 21 kilo per op natuurlijke principes. Denk aan hoe ons voedsel wereldwijd zo grootschalig en jaar in de jaren zestig naar 9 kilo nu.

tribunE oktober 2011 13

TRIBUNE102011_C.indd 13 30-09-11 16:34 › foto 3 Kleinschalige intensieve landbouw door de Quiché-Maya’s in Amolonga (Gua- temala) levert veel werkgelegenheid en een hoge productie op. Oorspronkelijk was er niet zoveel verschil tussen de landbouwsystemen in verschillende landen. Maar tegenwoordig hebben we te maken met twee soorten land- bouw, die ook twee verschillende wereldvisies vertegenwoordigen. Enerzijds de op de (we- reld)markt en concurrentie gerichte landbouw, gestoeld op kapitaal en technologie, in hoge mate afhankelijk van fossiele brandstoffen en in geringe mate van arbeid. Anderzijds een op voorziening van basisbehoeften gerichte land- bouw, waarbij veel arbeid nodig is en waarbij kringlopen van mineralen veelal gesloten zijn en weinig of geen bestrijdingsmiddelen en kunstmest gebruikt worden.

› foto 4 Groentemarkt: ontmoetingsplaats van 2 boer en consument, Bukit Lawang, Sumatra (Indonesië). Op markten in Azië is de afstand 3 tussen boer en consument doorgaans klein. Door de producten zelf te verkopen, kan de boer een grote marge zelf houden. Tus- senhandelaren zijn vaak werkzaam in de informele sector, die in ontwikkelingslanden veel werkgelegenheid biedt. Zij worden in hun bestaan bedreigd door vrijhandelsverdra- gen die maken dat westerse multinationale supermarktketens als Ahold zich in ontwikke- lingslanden mogen vestigen en de informele handel steeds verder kunnen terugdringen.

› foto 5 Palmolieplantage met Indonesische arbeiders, omgeving Melaka in Maleisië. De westerse honger naar biobrandstoffen vormt een relatief nieuwe bedreiging voor de wereldwijde biodiversiteit en voedselstabiliteit. De boskap in landen als Indonesië en de be- wust aangestoken bosbranden om de grond vrij te maken voor landbouw – zoals palm- olieplantages – veroorzaken echter 15 tot 18 procent van de mondiale broeikasgassen.

› foto 6 Koeien in de wei te Veulen-Venray Onder invloed van de liberalisering binnen de vrijhandelsverdragen van de Wereldhan- delsorganisatie WTO krijgen melkveehouders een steeds lagere melkprijs. Daardoor dalen de inkomens en worden de boeren afhan- kelijker van de meestal lage en instabiele wereldmarktprijs. Ze kunnen alleen overleven door kosten te besparen en het bedrijf uit te breiden met meer koeien. Hierdoor wordt het steeds moeilijker de koeien in de wei te hou- den en wordt dit karakteristieke Nederlandse uitzicht bedreigd.

tekst Daniël de Jongh en Diederik Olders foto’s Guus Geurts

14 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_C.indd 14 30-09-11 16:34 4

5 6

tribune oktober 2011 15

TRIBUNE102011_C.indd 15 30-09-11 16:34 Links bLok versLaat Deens rechts

Op 15 september waren er verkiezingen in Denemarken, besloot de partij om haar boodschap – stem het land dat al tien jaar een rechtse regering heeft met op een linkse regering – serieus aan te pak- ken. Rasmus Meyer is campagnestrateeg gedoogsteun van een PVV-achtige partij, de Deense Volks- van de SF en heeft de campagne van Barack partij. Aan het eind van de avond was het feest in het linkse Obama in de VS van binnenuit meegemaakt. kamp: rechts was verslagen. Hij vertelt over de strategie: ‘Onze bood- schap was: stem op ons als je verandering wilt. Om dat zichtbaar te maken hebben we Een land waarin een liberale VVD-achtige de regeringen onder leiding van de sociaal- samen met andere linkse partijen en de partij de naam ‘Links’ (Venstre) heeft en democraten. Toen in 2005 Villy Søvndal vakbonden plannen gemaakt. Om duidelijk de D66-achtige partij ‘Radicaal Links’ (Det aantrad als partijleider, begon de SF te te maken wat het alternatief is. Dat bete- Radikale Venstre) heet: dat belooft niet groeien. Søvndals boodschap was: maak ons kende dat we van tevoren compromissen veel goeds voor de kansen van echt linkse groot, want wij willen een linkse regering moesten sluiten. De pijnlijkste compromis- partijen. Toen in 2001 de Deense Volks- met de sociaal-democraten. Die boodschap sen waren juist op het gebied van anti- partij – een anti-immigratiepartij waar Geert sloeg aan en in 2007 verdubbelde de partij immigratiethema’s. We merkten dat we het Wilders zich sterk mee verbonden voelt – de haar zetels naar 23 van de 179 zetels in de in campagnes niet konden winnen van de derde partij van het land werd, kwam er in Folketing, het Deense parlement. De andere gemakkelijke anti-immigratiestandpunten Denemarken een rechtse gedoogconstructie socialistische partij is de Enhedslisten, de van rechts. De Enhedslisten verloor bij- die we inmiddels ook in Nederland kennen. Rood-Groene Alliantie. De geschiedenis van voorbeeld in 2007 veel steun omdat er een Tien donkere jaren van rechts afbraakbeleid, de Enhedslisten is vergelijkbaar met Groen- uitgesproken moslima op hun lijst stond. We gecombineerd met strenge anti-immigratie- links (opgericht eind jaren tachtig uit een hebben geprobeerd om de campagne over wetten, braken aan. Zo worden zonder blikken of blozen voorstellen gedaan om voor gastarbeiders het minimumloon af te schaffen. Verliefd worden op een niet-Deen De immigratie-discussie moest van tafel betekent dat je je, als je jonger bent dan 24 jaar, niet samen mag vestigen in Denemar- ken. Vele jonge echtparen moesten daarom uitwijken naar vlak over de grens in Zweden aantal linkse partijen), maar hoewel de partij sociaal-economische onderwerpen te laten of Duitsland, en voor hun werk – dat nog zich duidelijk profileert op duurzaamheid gaan. Maar dan moest eerst de immigratie- wel in Denemarken is – heen en weer rijden. en groen, vaart ze sociaal-economisch een discussie van tafel. We hebben gekozen De lange brug tussen Kopenhagen en het véél linksere koers dan GroenLinks. De partij voor verregaande compromissen met de Zweedse Malmö heet sindsdien de ‘Liefdes- heeft geen politiek leider, maar een comité. sociaal-democraten, die op dit onderwerp brug’. Een aantal jaar geleden is ervoor gekozen veel verder naar rechts zitten dan wij. De om toch maar een ‘woordvoerder’ aan te boodschap was: ook wij zijn streng, laten we Er zijn echter wel degelijk linkse partijen in stellen, die als gezicht van de partij kan die- het dus hebben over écht belangrijke zaken.’ Denemarken. Tot tien jaar terug speelden nen: de 27-jarige Johanne Schmidt-Nielsen. De strategie werkte. De campagne ging in- de sociaal-democraten (een soort PvdA) een De Enhedslisten is nooit heel groot geweest derdaad niet over immigratie, maar over de grote rol in alle regeringen. Er zijn twee par- in het parlement. Voor de verkiezingen in economie. En juist daar had het ‘linkse blok’ tijen waarmee de SP zich verbonden voelt. september had de Enhedslisten 4 zetels. een gezamenlijk plan liggen, waarin heel De oudste is de Socialistische Volkspartij overtuigend hard werd gemaakt dat er in de (Socialistisk Folkeparti, SF). Zij waren in de Gezamenlijk plan duurzame sector banen gecreëerd konden jaren negentig al eens gedoogpartner van In 2007, na de verkiezingswinst van de SF, worden, juist ook in crisistijd.

16 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_C.indd 16 30-09-11 16:34 Johanne Schmidt-Nielsen tussen haar partijgenoten van de Enhedslisten: ‘De regering naar links trekken.’

Christian Juhl is vakbondsman bij 3F, de gaan winnen. De uitslagen druppelen bin- dan wij. Zij zijn sociaal-economisch heel grootste Deense vakbond, en staat hoog op nen en de feestvreugde bij de Enhedslisten neoliberaal en zij zullen hun sterke positie de lijst van Enhedslisten. Volgens hem heeft is niet te stoppen. In belangrijke districten gebruiken om de rode regering wat minder het idee van een ‘links blok’ goed gewerkt: scoort de partij enorm goed, in sommige rood te maken.’ In de zaal stijgt gejuich op. ‘De samenwerking tussen de vakbond en de stadsdelen van hoofdstad Kopenhagen is De reden is bijzonder: op de televisiescher- linkse partijen was de beste ooit. Je moet je de partij zelfs de grootste. Na een paar uur men verschijnt de leider van de sociaal- voorstellen dat 10.000 vakbondsleden een geweldige uitslagen wordt duidelijk dat En- democraten Helle Thorning-Schmidt, die half jaar lang langs de deuren gingen – dat hedslisten maar liefst 8 zetels wint en van 4 in de rode regering premier zal worden. Het hebben we van jullie partij afgekeken – en naar 12 zetels gaat. Dan verschijnt de woord- hartstochtelijk gejuich, zelfs hier en daar mensen overtuigden op een van de drie voerder van Enhedslisten, Johanne Schmidt- tranen, van de SF-leden voor de partijleider linkse partijen te stemmen, Enhedslisten, SF Nielsen op een podium tussen de mensen en van een andere partij toont hoe belangrijk of sociaal-democraten. Vroeger wilden de spreekt hen toe: ‘We zijn er met zijn allen in de opoffering van SF voor hen is geweest. vakbonden alleen voor de sociaal-democra- geslaagd rood te laten winnen. En met deze ten wat doen, dat is nu voorbij. Na tien jaar fantastische uitslag voor Enhedslisten kan De slechte uitslag van de SF laat ook zien dat afbraak van rechten van werknemers is in de onze partij een grote rol spelen bij het naar de partij er toch niet helemaal in geslaagd is vakbond duidelijk dat het steunen van een links trekken van de te vormen regering.’ de immigratie-thema’s van tafel te krijgen. links blok nu echt moet.’ Volgens Juhl geeft Enhedslisten wil niet meeregeren, maar wel De winst binnen het linkse blok gaat vooral de campagne van SF zijn Enhedslisten veel gedogen. naar Enhedslisten en de sociaal-liberalen: ruimte aan de linkerzijde: ‘De SF moet al de twee scherpste critici van het anti- vóór de verkiezingen compromissen sluiten SF, de partij die wel dolgraag mee gaat immigratiebeleid. Ook in het rechtse blok en beweegt daarom naar het midden. De regeren, heeft een avond met gemengde is een dergelijke verschuiving te zien. De peilingen wijzen uit dat de mensen die daar- door afvallen bij de SF bij ons terechtkomen. Maar we hebben afgesproken dat we in de laatste weken van de campagne praten over Juichen voor de leider de rode regering, en niet over de verschillen tussen de linkse partijen. Vakbondsleden van een andere partij hebben daar veel respect voor; ze hebben het gevoel dat het nu met zijn allen echt gaat lukken.’ gevoelens. Hun plan heeft gewerkt. Door Deense Volkspartij verliest voor het eerst links te verenigen en keihard te werken aan zetels ten gunste van de liberalen die (iets) Rood wint een duidelijk alternatief, komt er een rode minder anti-immigratie zijn, maar sociaal- Als Denemarken de verkiezingsavond regering en gaat de SF zelf voor het eerst in economisch een stuk rechtser. De campagne ingaat, zijn de peilingen gunstig voor links. haar historie meeregeren. Tegelijk verliest ging over de economie en banen, en daarom Enhedslisten staat op dikke winst, maar SF de partij acht van haar vierentwintig zetels. heeft links gewonnen. Maar veel kiezers lijkt wat zetels te gaan verliezen. Het ‘Rode Dea Donkin is internationaal secretaris van hadden ook nog wat af te rekenen met blok’ staat echter op een meerderheid. Als de SF en assistent van partijleider Søvndal jarenlang keihard immigratiebeleid. Op dit om acht uur ’s avonds de exit-polls bekend tijdens de campagne. Zij heeft het moeilijk: moment wordt gewerkt aan de vorming van worden, vult de zaal waar Enhedslisten haar ‘We zijn wel erg hard gestraft voor onze be- de ‘rode regering’. verkiezingsavond houdt zich met uitzinnig reidheid om compromissen te sluiten. Wat gejuich. De uitslagen worden op televisie nog erger is, de sociaal-liberalen (die ook gepresenteerd als stemmen voor het rode tot het ‘linkse blok’ worden gerekend - red.) danwel het blauwe blok. En links lijkt te hebben ook dik gewonnen en zijn nu groter tekst en foto Diederik Olders

tribune oktober 2011 17

TRIBUNE102011_C.indd 17 30-09-11 16:34 foto David Rozing / HH Kinderen: topprioriteit De SPeciaalreeks is uitgebreid met een nieuw boekje: Onze Jeugd. Daarmee wil de SP aangeven dat kinderen nog steeds topprioriteit hebben. Ook in tijden van crisis en eurozorgen mag immers niet vergeten worden: wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.

Nuchter en open-minded. Dat typeert het ‘Manja heeft Onderwijs in haar portefeuille Manja uit. ‘Daarom hebben wij in dit boekje boekje ‘Onze Jeugd’ en dat zegt ook veel over en ik Jeugd. Samen praten over onze visie geschreven over al die dingen waar de de auteurs, SP-Tweede Kamerleden Nine was enorm leuk en verrijkend. Het boekje samenleving wél over gaat. Goed onderwijs, Kooiman en . Zet ze samen aan gaat over hoe de SP aankijkt tegen jongeren gemengde scholen, goede jeugdzorg, goede een tafeltje en ze zeggen duidelijk waar het in de samenleving.’ zorg, consultatiebureaus, speelruimte: alle- op staat. Soepel vullen ze elkaar aan en aan maal om ervoor te zorgen dat die omgeving de onderlinge interactie is te merken dat ze Supernanny-recepten waarin kinderen opgroeien zo goed mogelijk tijdens het schrijven ook veel plezier hebben Het is geen boekje geworden over hoe je is.’ gehad. Bijzonder, want als het in de politiek kinderen moet opvoeden, benadrukken ze. ‘Het lijkt soms wel of iedereen tegenover over jongeren gaat dan lijkt het vaak kom- ‘Supernanny-recepten zijn er al genoeg. elkaar staat’, gaat ze verder. ‘Dan hebben mer en kwel. ‘Klopt helemaal’, zegt Manja. Hoe je je kinderen precies opvoedt, dat ouders het gevoel tegenover de school te ‘We waren zelf ook bijna in die kramp is natuurlijk een taak van het gezin. Daar staan, denken hulpverleners dat de school geschoten om alleen nog maar problemen gaat de politiek niet over en dat willen we niets doet en opbouwwerkers dat de jeugd- te signaleren. Maar toen zijn we samen gaan ook niet. Maar behalve door de opvoeding hulpverlening niet te bereiken is. Maar we brainstormen over de vraag wat we nou ei- thuis, wordt een kind ook gevormd door hebben in de aanloop naar dit boekje om de genlijk echt willen. Waarom doet de politiek de omgeving waarin het opgroeit. Slecht tafel gezeten met uiteenlopende mensen die zo negatief over het grootste kapitaal dat onderwijs of gezondheidsproblemen door met kinderen werken en het was heel leuk we hebben? Waarom horen we alleen maar: armoede zetten je bijvoorbeeld echt op een om te zien hoeveel overlap er juist is.’ “Repressie!”, als er iets niet deugt?’ Nine: achterstand in je verdere ontwikkeling’, legt

18 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_C.indd 18 30-09-11 16:34 Gooi de ketenen los toon.Dat komt omdat ik weigerde om achter

Nine: ‘Het mooie is dat al die mensen die we onze jeugd mijn computer te zitten en me te houden de jeugd heeft de toekomst. Het is een cliché, maar daarom niet minder waar. de jeugd is ook ónze toekomst. Het is dus spraken eigenlijkook welbegrepen zeggen: eigenbelang “Ik om onze wil kinderen me een losma- eerlijke aan het aantal contacturen. Omdat je heel kans te geven op een jeugd die ze in staat stelt zich te ontwik- ken van de protocollenkelen tot zelfstandige endie kritische mij burgers. vastketenen ver met gezinnen kan komen als je de tijd Voor politici leidt dit tot dilemma’s, die vooral te zien zijn aan mijn bureaustoel,wanneer het niet goed ik gaat wil met kinderen. naar Mag de de overheid gezin- en ruimte neemt. Als je ze uitlegt waarom je ingrijpen ‘achter de voordeur’? is het wenselijk opvoedings- ondersteuning te verplichten, wanneer het met kinderen niet nen toe.” Ze zittengoed gaat? ainccepteer hetzelfde je dat honderdduizenden schuitje, kinderen onze er bent. Dat je soms ook beslissingen moet

opgroeien in armoede? speciaal 5

ze worden tegengehoudenop die vragen proberen we in ditdoor boekje een regels antwoord te en nemen waar ze niet blij mee zijn, maar dat je vaste protocollen.geven. De hulpverlener heeft een die wel aan ze uitlegt en ze erbij betrekt. Die

maximum aantalNine Kooiman contacturen. is Tweede Kamerlid voor de DeSP en woordvoerder jeugdarts tijd en ruimte krijgen hulpverleners steeds jeugd. Manja Smits is Tweede Kamerlid voor de SP en woordvoerder moet voortdurendonderwijs. lijstjes afvinken en aan jeugd minder. Er komen alweer nieuwe bezui- het eind van de rit kunnen verantwoorden nigingen aan. Mijn mailbox stroomt over

of er voldoende lijstjes zijn afgevinkt en of van de boze ouders. En dat snap ik, want ze er bij elk derde vinkje volgens het protocol MANJA SMITS worden steeds minder gehoord.’ actie is ondernomen.’ ‘Die bureaucratie, dat is de schijnveiligheid ‘Het is potverdorie mijn kind’ speciaal 5 van de papieren werkelijkheid’, vervolgt ze. ‘Wij pleiten ervoor dat het veel normaler ‘De politiek moet veel meer verantwoorde- wordt dat je om hulp vraagt, bij buren, bij de lijkheid leggen bij de mensen die het werk Bestel het boekje via www.sp.nl/shop consultatiebureaus. Nu is het: u komt, we doen. Hulpverleners zijn niet voor niets vullen een lijst in, we kijken of u geen risico geschoold in het herkennen van problemen. vormt. Ouders voelen zich vreselijk gecon- Je helpt ouders echt niet door iemand achter goed toegerust zijn.’ Manja: ‘Er is natuurlijk troleerd en worden boos: “Ik word gezien als de computer veiligheidslijsten te laten af- marktwerking en enorme concurrentie in een potentiële bedreiging voor mijn eigen vinken. Er moet meer tijd en ruimte worden de kinderopvang: zoveel mogelijk kinderen kind! Het is potverdorie mijn kind!” En die gecreëerd voor contact en ondersteuning worden zo goedkoop mogelijk opgevangen. jeugdarts die daar zit doet dat ook niet voor en dat kan gemakkelijk als je een hele hoop Dat helpt natuurlijk niet om misstanden te de lol, maar omdat de overheid geen tijd en bureaucratische papierhandel wegknikkert. voorkomen.’ ruimte geeft om het anders te doen’, vertelt foto David Rozing / HH Tegelijkertijd moeten al die mensen die Manja. ‘Weet je, elke ouder maakt zich ruimte en verantwoordelijkheid ook nemen Boze ouders weleens zorgen om z’n kind. Elke moeder en opeisen!’ ‘Weet je waar het ook misgaat?’, vraagt Nine: denkt weleens: goh, die etterbal doet nou ‘Mensen durven vermoedens van misbruik zo moeilijk, wat moet ik daar nou mee? Het Zedenschandalen of mishandeling nauwelijks bespreekbaar te zou veel normaler moeten zijn dat je op Maar die regeldrift komt natuurlijk wel maken. Dat zie je bijvoorbeeld ook op scho- zo’n moment ergens kunt aankloppen voor ergens vandaan, niemand wil toch een her- len, leerkrachten die het doodeng vinden advies – zonder meteen dat risico van die haling van het misbruikschandaal in de kin- om met ouders een vertrouwensrelatie aan lijstjes. We willen dat het consultatiebureau deropvang bijvoorbeeld? Nine veert op: ‘Dat te gaan. Terwijl het vertrouwen juist veel er is en laagdrempelig midden in de wijk zit. is echt papieren schijnveiligheid. Het helpt meer wordt beschaamd als mensen, zonder We willen ook dat er goede hulpverlening is echt niet om te zeggen: “Dan maar geen ook maar iets te zeggen, elke verdenking dat voor als het niet goed gaat en die moet ook mannen meer in de kinderopvang.” Of om er iets misgaat volgens protocol maar over macht hebben om in te grijpen. We willen overal maar camera’s op te hangen. Je moet de schutting gooien. Dan zeggen ze: “Had dat er wijkagenten komen die zich echt om zorgen voor goede kwaliteit. Er moeten goed nou eerst gewoon gevraagd wat er aan de de buurt bekommeren en niet alleen maar geschoolde krachten op die groepen staan hand is. Nu staat ineens de politie op mijn boetes lopen uit te delen. Want als het uit- en geen stagiaires die in hun eentje aanmod- stoep.” We willen geen verlinkers.’ eindelijk misgaat met een kind, dan heeft de deren. Je moet zoveel mogelijk verantwoor- Nine is zelf gezinsvoogd geweest. ‘Ik heb hele samenleving daar last van.’ delijkheid bij ouders en professionals neer- ook kinderen uit huis gehaald, maar dat Een ding willen ze iedereen nog op het hart leggen – maar dan moeten professionals wel hoefde gelukkig maar zelden met politiever- drukken. Manja: ‘Als je iets beslist over kin- deren en jongeren, doe dat dan nooit zonder Manja Smits en Nine Kooiman ze erbij te betrekken. Ze weten over het alge- meen heel goed de vinger op zere plekken te leggen. Daarom is ROOD ook zo belangrijk voor onze partij. ROOD-jongeren stappen op jongeren in de wijken af, betrekken ze bij buurtonderzoeken en weten wat er leeft. Als er iets niet deugt in de samenleving, in het beleid, in de wijk, dan staan ze vooraan en trekken aan de bel. Daar ben ik heel trots op.’

tekst Daniel de Jongh

foto Bas Stoffelsen www.sp.nl/jeugd

TRIBUNE oktober 2011 19

TRIBUNE102011_C.indd 19 30-09-11 16:35 foto Anouk Pross

SP-Kamerleden en tonen zich opgewekt.

EEnsgEzind protEst tEgEn kabinEt Boos en opgewekt

De dag vóór Prinsjesdag stond in Den Haag in het teken van budget wegbezuinigt, wordt cultuur vanzelf protest. Mensen uit de zorg, chronisch zieken, gehandicapten, een elite-aangelegenheid. En als dit kabinet zo’n hekel heeft aan subsidies, moeten ze vakbondsleden, schoonmakers, mensen uit de kunstwereld; eerst eens kijken naar de grootste: de hypo- ze kwamen bijeen om hun strijdbaarheid te tonen. Het kabinet theekrente-aftrek oftewel de villasubsidie.’ krijgt meer en meer te maken met verenigd verzet tegen de Peter Lambrechts spreekt namens de onmenselijke bezuinigingen. Belgische gehandicapten-vereniging ‘Onafhankelijk leven’ zijn solidariteit uit: ‘België steunt jullie; Europa steunt jullie. Vanaf ’s morgens verzamelen allerlei orga- SP-Tweede Kamerlid Wij willen geen leven van afhankelijkheid nisaties zich, verspreid over Den Haag. Het spreekt de mensen toe: ‘Wij willen geen en liefdadigheid. Iedereen heeft recht op comité ‘Walk of shame’ houdt een manifes- verdeelde toekomst; wij willen een gedeelde een onafhankelijk leven!’ Op het plein staan tatie op het plein bij de Tweede Kamer. De toekomst.’ SP-Tweede Kamerlid Jasper van borden met prikkelende vragen als: ‘Wat is boodschap: de kabinetsbezuinigingen zijn Dijk neemt het woord over de bezuinigingen het rendement van een immigrant?’, ‘Wat mensonterend en schaamteloos. op cultuur: ‘Als je een kwart van het cultuur- hebben wij aan helpen?’ en ‘Wat is het nut

20 triBune oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 20 30-09-11 16:36 van kunst?’ De gemeenschappelijke bood- de CG-raad: ‘Er zijn naar schatting 10.000 hun eigen leven zijn. Buiten de tent is het schap van deze vragen: ‘Een wereld waarin tot 15.000 mensen. Er zijn zelfs mensen in een gezellige, wanordelijke boel. Ballonnen, we alles zakelijk bekijken levert ons niets bedden hier naartoe gekomen; een teken folders, buttons en petten in alle kleuren. op.’ Elodie Hiryczuk deelt grote stickers met dat de mensen het niet meer pikken.’ Het Lambert Sleurink pakt alles aan wat hij dezelfde boodschap uit en geeft uitleg: ‘Wij is volgens Van Dam meteen ook de laat- tegenkomt. Tot nu toe verzameld: Zorg Geen zijn van het Platform Beeldende Kunst, en ste grote manifestatie die de CG-raad kan Markt, Balans (een vereniging voor ouders we zijn hier om ons geluid te laten horen organiseren. Een week later hoort tweederde van kinderen met ontwikkelingsstoornis- tegen de bezuinigingen op de kunst. Maar van de mensen van de CG-raad dat hun sen), en vakbonden CNV en Abvakabo FNV. juist ook vandaag omdat we solidair zijn met baan verdwijnt wegens bezuinigingen op Waarom? ‘Omdat ik het met al die mensen de mensen in het onderwijs, en in de ge- patiëntenorganisaties. Van Dam: ‘Zelfs de eens ben. Waarom moeten de zwaksten handicaptenzorg. Wij willen een beschaafde stém van de mensen met beperkingen wordt nu bezuinigen? Die moeten juist ontzien maatschappij. Daar hoort kunst bij en daar wegbezuinigd.’ worden. We moeten er met zijn allen voor hoort goede zorg bij.’ gaan staan. Niet in aparte groepjes. Gewoon In een grote tent op het Malieveld is die stem zoals ik, in alle kleuren van de regenboog.’ Eén spandoek ziet het wel heel somber in nog wel goed te horen: mensen vertellen zelf Poëtisch is het spandoek van het Plein der en voorspelt oorlog. Nel Zandbergen en wat de gevolgen van de bezuinigingen voor beschaving uit Amsterdam. De tekst komt dochter Angela hopen dat ze ongelijk heb- ben met hun voorspelling: ‘Maar dit is wel wat er zou kunnen gebeuren nu er steeds meer tweedracht wordt gezaaid tussen arm Een gezellige wanorde. en rijk. Terwijl nu juist de tijd zou moeten zijn van eerlijk delen. We moeten er voor elkaar zijn, daarom lopen wij mee met de Walk of shame.’ GroenLinks is ook vertegen- woordigd op het plein. Erik Slangen, actief GroenLinks-lid, deelt met zijn rugzak- koffieautomaat koffie uit: ‘Ik ben student sociaal-cultureel werk. De bezuinigingen komen aan bij de mensen waarmee ik na mijn studie te maken krijg. Op de opleiding hebben we het er ook veel over. Wat mij be- treft – en nu spreek ik namens mezelf – is er zo snel mogelijk een ander kabinet; zo snel dat deze bezuinigingen niet door kunnen gaan. Het is een cliché, maar we moeten de koppen bij elkaar steken. Het is geweldig om te zien dat al deze mensen op het plein met hetzelfde doel bezig zijn.’ De Walk of shame vertrekt aan het begin van de middag naar het Malieveld, waar de manifestatie ‘Stop de stapeling’ al begonnen is.

‘Er zijn zelfs mensen in bedden hier naartoe gekomen’

‘Stop de stapeling’ is georganiseerd door de Chronisch zieken en Gehandicapten-raad, de vakbonden en kerkelijke organisaties. Zij verzetten zich tegen de stapeling van maatregelen, die bij de zwaksten terechtko- men. Chronisch zieken en gehandicapten krijgen onder andere te maken met het vervallen van het Persoonsgebonden Budget (PGB), het schrappen van arbeidsplaatsen in de sociale werkvoorziening, bezuinigingen op het passend onderwijs, verlaging van de zorgtoeslag en verhoging van het eigen

risico. Angelique van Dam, directeur van foto Anouk Pross

tribune oktober 2011 21

TRIBUNE102011_R.indd 21 30-09-11 16:36 van de dichter Lucebert: ‘Alles van waarde is crisis niet thuishoort. SP-Tweede Kamer- ben, met hart voor de zaak. Er moet snel weerloos.’ Mark Opfer is schrijver en maakte lid : ‘Het valt me op dat een grote demonstratie komen, misschien het spandoek: ‘Eigenlijk wilden we erop zet- hier veel gehandicapten zijn die alle reden een landelijke staking. Wat het ook is: ik doe ten: “Een volk dat voor tirannen zwicht zal hebben om heel boos te zijn. Dat zijn ze mee!’ meer dan lijf en goed verliezen. Dan dooft ook, maar tegelijk zijn ze heel opgewekt. Er het licht”, van Henk van Randwijk. Maar dat hangt een strijdbare, positieve sfeer.’ Sander Het is een terugkerend thema: één stem, past niet zo goed op een spandoek. We ge- Postma werkt in de sociale werkplaats samen sterk. Veel mensen beginnen erover bruiken de regel van Lucebert om duidelijk Paswerk bij Hoofddorp. Ook hij heeft er zin en de SP heeft dat gevoel vormgegeven. Let- te maken dat de dingen die níét voor zich- in: ‘Zoveel verschillende mensen bij elkaar: terlijk, met de actie ‘1 voor allen’. Een grote zelf kunnen opkomen juist de waardevolle beter kan niet! We moeten Rutte wegsturen. rode 1 is het logo; doel is om mensen bij dingen zijn. Ik ben hier niet als vertegen- Nu word ik weggestuurd, naar een gewoon elkaar te brengen. De SP treedt als afzender woordiger van iets; ik ben hier als mens. Het bedrijf. Waar dan? Ik ben 42, misschien ben naar de achtergrond, omdat het belangrijker gaat erom dat we een maatschappij willen ik nog in te zetten als kantoorsmurf, maar is dat de mensen zich verenigen dan dat de met een andere meetlat dan geld.’ als er gereorganiseerd wordt ben ik er weer SP er beter van wordt. Op de manifestatie in als eerste uit.’ Over de vraag waar dan wel Den Haag wordt een grote rode 1 rondgedra- Het Metropoolorkest speelt in de tent en op bezuinigd moet worden, twijfelt Postma gen. PvdA-leider is ook aanwezig. buiten de tent schijnt de zon. De sfeer is lang: ‘Ik wil niet zeggen: bezuinig dan maar Hij beaamt de noodzaak van samenwerken: geweldig, misschien ook wel omdat zo veel op dit of op dat. Ik weet er te weinig van. ‘Ik ben blij dat deze manifestatie georga- organisaties, politieke partijen (GroenLinks, Dan krijg je al snel dat je hetzelfde doet als niseerd wordt, zodat mensen zien wat de PvdA en SP) en mensen zich solidair tonen Rutte: bezuinigen zonder dat je de gevolgen plannen van het kabinet aanricht in de met de mensen bij wie de rekening van de snapt. Nee, we moeten juist één stem heb- samenleving. Dit is een begin van samen- werking, zeker. We moeten waar mogelijk ook als politieke partijen samen optrekken. Al blijven er natuurlijk verschillen…’ Cohen glimlacht veelbetekenend; diezelfde dag is er veel gedoe over de deal die de PvdA met Rutte sloot over de pensioenplannen.

SP-leider Emile Roemer wil het nu niet over de verschillen hebben, maar over de gezamenlijke strijd: ‘Het is geweldig om al deze mensen tezamen op deze demonstratie te zien. Het is hoog tijd dat we de protesten bundelen, en een vuist maken tegen dit ka- binet. Verschillen zijn er zat tussen partijen, organisaties, zelfs vakbonden. Daar moeten we ons niet op blindstaren. Ik spreek juist ook mensen die hier uit solidariteit zijn. Niet voor zichzelf, maar omdat ze boos zijn om wat er met gehandicapten en chronisch zieken gebeurt. Boos over de afbraak van de sociale werkplaatsen. Boos over de uitver- koop van de beschaving. Hier zie je mensen die die boosheid omzetten in iets positiefs: Raymond Troch met zijn hond Laddy. foto Diederik Olders solidariteit.’ Een paar dagen later, tijdens de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer, sluit Roemer zijn betoog af met de Lekke band inspirerende woorden van de overleden schrijver Karel Glastra van Loon, die veel Raymond Troch is één van de actievoerders en gemaakt worden, voor de zorg voor mensen SP’ers heel goed kennen: huisfotograaf van ‘Terug naar de Bossen’, de met beperkingen heeft Troch minder hoop: actiegroep die opvallende acties combineert ‘Daarom lopen wij in een begrafenisstoet met Blijf niet mokkend aan de kant staan met goede argumenten en een vrolijke, maar een skelet op een rolstoel; de zorg is ten dode Stel een daad en toon je moed keiharde toon. Tijdens de manifestatie blijkt de opgeschreven.’ Met het argument dat het Laat je woede hand in hand gaan band van zijn rolstoel lek te zijn. Symbolisch? PersoonsGebonden Budget wordt misbruikt, Met het goede dat je doet ‘Zo kun je het zien. Mensen met een beperking maakt Troch korte metten: ‘Er worden nog veel worden door het kabinet onevenredig zwaar meer overtredingen gemaakt met auto’s. Gaat getroffen. Het voeren van eigen regie over je het kabinet die dan ook maar afschaffen? Wist leven en het deelnemen aan de maatschappij je trouwens dat zeven kilometer snelweg net zo www.sp.nl/1voorallen wordt ons onmogelijk gemaakt’, aldus Troch. veel kost als het niet doorvoeren van de PGB- De lekke band kan nog tijdens de demonstratie bezuinigingen?’ tekst Diederik Olders

22 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 22 30-09-11 16:37 KiezersBedrog PVV ‘Wilders is een veelpleger’ Kamer innemen. Daarom zijn we gaan bijhouden hoe de PVV in de Tweede Kamer stemt.’ In februari stond de teller al op zestig gebroken beloften en tussen januari en juli kwamen er nog eens honderdvijftig bij. Vliegenthart: ‘Aanvankelijk kon je nog den- ken dat het om beginnersfouten ging. Elk begin is immers moeilijk, ook het begin als gedoogpartner. Maar het blijken geen begin- nersfouten te zijn, maar bewuste keuzes om anders te handelen dan was beloofd. Ook als er niets over een onderwerp in het gedoog- akkoord staat, stemt de PVV anders dan wat men de kiezer heeft beloofd. Wilders is dus een veelpleger als het gaat om het breken van verkiezingsbeloften. Dat is geen mening, maar een vaststelling.’

Blijven turven Uit het onderzoek van het Wetenschappelijk Bureau blijkt onder andere dat de PVV wei- gert paal en perk te stellen aan topsalarissen in de publieke sector. Ook omarmde Wilders de marktwerking in de zorg en steunt hij de afbraak van de verzorgingsstaat. Toen Emile Roemer hem daar tijdens de Algemene Beschouwingen op aanviel noemde Wilders het geen bagger en onzin meer. Vliegent- Arjan Vliegenthart hart: ‘Nu zegt hij dat de verzorgingsstaat afgeslankt moet worden om deze te redden. Dat is wel een erg zoute interpretatie van ‘Broddelwerk’ en ‘bagger die uit een belastinggeld verspillend, wat er gebeurt – en ook niet wat de kiezers is zogenaamd wetenschappelijk bureautje komt’. Dat zei Wilders voorgespiegeld. Wilders is een veelpleger als het gaat om het breken van verkiezingsbe- over het tweede rapport van het Wetenschappelijk Bureau van loften. Wij blijven daarom turven en tellen de SP over het stemgedrag van de PVV. en zijn bezig een boek te schrijven over Wilders aan de macht.’

Niet willen weten onderzoek naar het stemgedrag van de PVV tekst Jola van Dijk Arjan Vliegenthart, directeur van het Weten- is dat de partij veel dingen gewoon niet wil foto Diederik Olders schappelijk Bureau van de SP, is trots op de weten. ‘De PVV is kampioen in het stellen kwalificaties waarmee Wilders zijn rapport van Kamervragen, maar iedere motie die probeert weg te zetten. ‘Hij valt de bood- om meer informatie vraagt over de sociale Nog meer schapper aan en niet de boodschap. Het gevolgen van het kabinetsbeleid stemmen geeft aan dat het in ieder geval allemaal juist ze weg. Dat willen ze niet weten, terwijl gebrokeN is wat we zeggen, want anders had hij wel daarover niets is vastgelegd in het gedoogak- belofteN inhoudelijk gereageerd. Het zou mooi zijn koord en ze dus vrij konden besluiten.’ als hij een eigen wetenschappelijk bureau vaN geert opricht en het corrigeert als er feiten niet Veelpleger Wilders kloppen.’ Gezien de reactie van Wilders In februari publiceerde het Wetenschap- is de kans daarop erg klein. Maar zelfs al pelijk Bureau ook al een onderzoek naar het zou hij het beloven, dan nog is gezien alle stemgedrag van de PVV. Vliegenthart: ‘Het de politieke keuzes vaN de pvv, verbroken beloftes de kans klein dat zo’n viel ons op dat de PVV stelselmatig het pu- jaNuari 2011-juli 2011 bureau er zou komen. Volgens Vliegenthart blieke debat uit de weg gaat. Wilders en de is de PVV ook helemaal niet geïnteresseerd zijnen weigeren verantwoording af te leggen Bestellen of downloaden: in informatie. Een van de conclusies van zijn voor de standpunten die zij in de Tweede www.sp.nl/service/rapport

tribune oktober 2011 23

TRIBUNE102011_R.indd 23 30-09-11 16:37 ‘ze vonden dat we gevaarlijk bezig waren’

Na zes jaar strijd hebben de Leidse vuilnismannen Memed Sari en Marcel van den Berg gewonnen. De geplande verzelf- standiging van alle gemeentelijke diensten (ongeveer 300 medewerkers) is van de baan, en de problemen binnen de dienst worden eindelijk opgelost. Ook al verklaarden hun collega’s ze in het begin voor gek en werden ze door hun bazen tegengewerkt, Sari en Van den Berg bleven strijden voor hun gelijk.

Het gehele Leidse Stedelijk Beheer, van de van de werkvloer dat ze niet meer wisten vuilnisophaal tot de riolering en het groen- wat er speelde. Toen we ons echt in de cijfers beheer, zou samengevoegd worden met de gingen verdiepen, bleek dat men zich voor gemeentelijke diensten van omliggende vijf miljoen verkeken had wat betreft de ver- gemeenten en verzelfstandigd worden. zelfstandigingsplannen. Ook de verhouding Op die manier hoopte het stadsbestuur te tussen eigen personeel en aannemers was bezuinigingen want dan raakten de werkne- helemaal scheef. Per jaar ging dertien mil- mers hun duurdere ambtenaren-cao kwijt. joen euro naar de inhuur van externe aanne- Maar vooral ook hoefde het stadsbestuur mers, en slechts tien miljoen naar het eigen dan niet de vingers te branden aan de pro- personeel. Maar in de rapporten van externe blemen binnen de dienst en kon de doofpot adviseurs werd voor bezuinigingsmoge- dichtblijven. Antoine Theeuwen, fractie- lijkheden alleen naar het eigen personeel Marcel van den Bergh en Memed Sari zijn inmiddels ook actief in de SP. voorzitter voor de SP in Leiden, verzette zich gekeken. Totdat de accountant ontdekte daarom sinds 2007 samen met vuilnisman- dat ruim negen miljoen aan contracten aan nen Memed Sari en Marcel van den Berg bevriende aannemers gegund was, in plaats met een sisser voor zichzelf af willen laten tegen de verzelfstandiging. Theeuwen: ‘De van dat werk onpartijdig te verdelen via de lopen door ons de lasten te laten dragen. managers waren zover verwijderd geraakt verplichte Europese aanbesteding.’ Wij zouden er door de verzelfstandiging op achteruitgaan in salaris en pensioen. Maar Besparingen vinden vooral zou de belastingbetaler er niet wijzer Sari: ‘Wij werken dag en nacht voor de stad, op worden want de verspilling zou door- terwijl de bestuurders onverantwoord mil- gaan. Gelukkig hebben we dat kunnen blok- joenen uitgeven. En dat onrecht hadden ze keren.’ In de gemeenteraad was eerst nog

24 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 24 30-09-11 16:38 ‘Met zoveel verspilling is besparen geen probleem’

door gaan. Dat is gelukt. Er wordt zoveel aankaarten van de problemen heeft veel tijd verspild dat het niet zo’n probleem was om en energie gekost, maar Sari zou het zo weer besparingen te vinden. Uiteindelijk heeft de doen en hoopt dat ambtenaren in andere gemeenteraad deze maand ons voorstel met gemeentes het Leidse voorbeeld zullen algemene stemmen aanvaard.’ volgen. ‘We zijn niet de enige gemeente waar geld verdwijnt doordat uitgaven niet goed Elke dag ruzie verantwoord worden. Ik hoop dat ande- In 2005 werden Sari, Van den Berg en hun ren dat ook aan gaan kaarten in hun eigen collega’s voor het eerst geconfronteerd met gemeente. Maar zorg wel dat je eerst intern de verzelfstandigingsplannen. Sindsdien een heel goed netwerk organiseert. Win het hebben de twee vuilnismannen er alles aan vertrouwen van je eigen collega’s want dan gedaan om met feiten aan te tonen wat er krijg je steun en de gegevens die je nodig mis ging binnen het stadsbeheer. Sari: ‘We hebt, en kan er als het nodig is een wilde zijn met de managers, bestuurders en wet- staking geregeld worden.’ houders gaan praten maar ze veegden ons verhaal helemaal van tafel.’ Van den Berg Eindelijk rust valt Sari bij: ‘Zelfs de vakbonden hebben ons Samen wisten Sari en Van den Berg elkaar aan de kant gezet. Ze hebben hun achterban door moeilijke tijden heen te helpen. Uitein- keihard laten vallen om een wethouder te delijk zijn zij gebleven en alle bestuurders redden. Triest, want wij hebben als amb- vertrokken. Theeuwen: ‘Iedereen die hier tenaar een gedragscode dat je misstanden ambtelijk of politiek voor verantwoordelijk moet melden. De toenmalige bestuurders was is inmiddels vertrokken, maar uiter- lapten die gedragscode zelf aan hun laars. aard allemaal om andere redenen.’ Over Voor hen gold maar één regel: zorg dat ze dat laatste is Sari en Van den Berg nog wel niet de pers benaderen en dat ze hun mond boos. ‘Wat we niet snappen is dat ze al- houden. In de hoop dat alles op een nette lemaal hogere functies gekregen hebben. Dit menselijke manier opgelost zou worden, soort bestuurders moet ter verantwoording hebben we dat eerst ook gedaan. Maar toen geroepen worden, maar dat gebeurt niet. de druk en dreigementen toenamen en Ze krijgen zelfs betere banen!’ Ondanks alle niemand wilde luisteren, zijn we uiteindelijk problemen uit het verleden hebben Sari en naar de SP gegaan.’ Sari: ‘Die partij komt wel Van den Berg wel weer vertrouwen in de op tegen onrecht, en zonder de hulp van toekomst. Sari: ‘Onze nieuwe afdelingsma- de SP hadden we dit niet kunnen bereiken. nager doet gewoon goed werk. Ik werk al Collega’s vonden dat we gevaarlijk bezig twintig jaar hier, maar heb nog nooit eerder waren en dachten dat het ons de kop zou zo’n bestuurder gezien. We hebben kritisch Marcel van den Bergh en Memed Sari zijn inmiddels ook actief in de SP. kosten. We hebben ook elke dag ruzie gehad naar zijn bedrijfsplannen gekeken, maar met onze bazen en de psychische druk vreet het is gewoon goed. Na al die jaren wordt aan je lichaam. Ze probeerden ons klein te de managerscultuur aangepakt en komt er een meerderheid voor de verzelfstandiging krijgen maar het is ze niet gelukt! We wisten eindelijk een beetje rust op de werkvloer.’ van het stedelijk beheer, maar met steun van dat we gesteund werden door onze col- D66 is het de SP tijdens de coalitieonder- lega’s, zij hielpen ons met het vinden van de handelingen vorig jaar gelukt om de stem- informatie. En omdat we die documenten in ming te kantelen. Theeuwen: ‘Als we binnen handen hadden wist ik dat we niet ontslagen een jaar aan konden tonen dat de dienst zelf zouden worden, we hadden de waarheid in een even grote besparing kon halen als op handen. Ze kunnen ons niet kapot maken tekst Jola van Dijk papier stond, zou de verzelfstandiging niet want we zijn de stem van de werkvloer.’ Het foto Anouk Pross

tribune oktober 2011 25

TRIBUNE102011_R.indd 25 30-09-11 16:38 LINKSVOOR ‘GeSchROKKeN VaN de aRmOede’

Saïd Afalah (39) uit Rotterdam › Wat is je favoriete plek op de wereld? › En actief voor de SP. werkt bij de FNV en is actief ‘Die is bij een waterval tussen de Marok- ‘Naast het werk wilde ik betrokken blijven voor de lokale SP-afdeling. Saïd kaanse bergen. Daar is bijna geen verkeer bij mijn wijk en stad. Het werd de SP omdat en word je niet gestoord door telefoontjes. die partij niet voor een individuele ideologie is een van de organizers binnen Verbonden zijn met de natuur laadt me op.’ kiest, maar mensen inclusief hun zwakke de vakbond. Het is zijn taak punten accepteert en kijkt hoe we samen het om schoonmakers te helpen › Ben je in Marokko geboren? beste voor elkaar kunnen zorgen.’ zichzelf te organiseren voor ‘Ja, op mijn zestiende ben ik naar Nederland gekomen. Omdat mijn vader hier al sinds › Heb je politieke ambities? betere werkomstandigheden. mijn geboorte werkte, zag ik hem één keer ‘Nu niet. Je wilt zo graag en zo veel, maar het Daarmee was Saïd een van de per jaar, in een schoon overhemd. Ik schrok moet wel kunnen, je moet wel voorzichtig drijvende krachten achter de dus enorm toen ik naar Nederland kwam met je lichaam omgaan. Ik geniet nu van alle grote schoonmaakstaking. en hem in armoede aantrof. Ik zag hoe hij in leuke dingen waar ik mee bezig ben. En van een schuurtje bij het tuinbouwbedrijf had de interessante dingen: voor de FNV mag ik geleefd, zonder scholing of contact met de binnenkort naar Tunesië om de vakbewe- buitenwereld. Daarom ben ik begin jaren ging daar te ondersteunen. Maar gezien de tekst Jola van Dijk negentig actief geworden voor de vakbond.’ opstand van dit voorjaar, gaan wij waar- foto Karen Veldkamp schijnlijk vooral van hún leren!’

26 tRIbuNe oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 26 30-09-11 16:39 > Zoek de verscHillen in kunduZ

trainingsmissieTrainingsmissie vechtmissievechTmissie ROOD, jong in de SP heeft samen met het winkelend publiek babbelt over een civiele missie.’ Intussen heeft de Volkskrant naar ‘Zoek de verschillen in Kunduz’ gespeeld. Conclusie van een van buiten gebracht dat aan een van de ‘keiharde’ voorwaarden, de voorbijgangers: ‘Iedere weldenkendeWWW.DOE burger ziet dat er geen EFFE namelijk SOCIAAL.NL dat de agenten een extra lange opleiding van tien weken verschil is. Je kunt het noemen zoals je het wil, maar het is krijgen, ook al niet wordt voldaan. Volgens de krant hebben de gewoon een oorlogsgebied.’ Leon Botter, voorzitter van ROOD: Afghanen besloten de toegezegde trainingsuren over veel meer ‘Minister Hillen noemt het een militaire missie, GroenLinks wil per agenten te verdelen. De praktijk is dat elke politieagent maar liefst se dat het politietrainingsmissie heet. Maar welke naam je deze acht uur training krijgt, volgens de lokale politiecommandant in missie ook geeft, Nederland doet gewoon mee aan een oorlog in overleg met ‘de Nederlanders’. Afghanistan.’ SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel ergert zich aan de discussie: ‘Militairen lopen straks het risico in gevechts- situaties het leven te verliezen terwijl de politiek in Den Haag Kijk op rood.sp.nl en bekijk daar het filmpje over deze ludieke actie.

> de onnavolgbare inZicHten > Het woord is van een staatssecretaris aan de boeren

Er zijn verontrustende conclusies te Conclusie 1: het recht op zorg is iets heel trekken uit het debat dat de Kamer vorige anders dan die zorg ook krijgen. ‘Elk jaar stoppen vele boeren met hun maand had met staatssecretaris Marlies Toen Veldhuijzen haar leugen even later in bedrijf. Aan de ene kant hoor je dat alleen Veldhuijzen van Zanten van Volksgezond- het debat alsnog moest toegeven zei ze: ‘Ik schaalvergroting de toekomst heeft terwijl heid. Tenminste, als we de redeneringen weet niet eens wat ik precies gezegd heb.’ anderen juist zeggen dat dit de oorzaak van van deze bewindspersoon volgen. De vele problemen is.’ SP-Tweede Kamerlid PvdA, de SP en GroenLinks trokken in dat Conclusie 2: tussen leugens en geheu- Henk van Gerven is daarom een grootscha- debat fel van leer tegen Veldhuijzen, die genverlies zitten soms maar enkele lig onderzoek gestart onder boeren om van eerder tijdens een demonstratie op het interrupties door de Kamer. henzelf te horen hoe zij daar tegenaan Haagse Plein had verzekerd dat mensen Om het gezichtsverlies te beperken maakte kijken. ‘Hoe willen boeren zelf omgaan met met een persoonsgebonden budget (pgb) de staatssecretaris nog een onderscheid de gevolgen van megastallen voor de ondanks de bezuinigingen hun zorg tussen het Plein en ‘plekken waar ik de rust gezondheid van dier en mens? En welke zouden behouden. Maar met de Miljoenen- had om in een veilige, normale situatie te oplossingen zien zij om de agrarische nota op tafel lijkt dat geen haalbare kaart spreken’. sector een gezonde toekomst te bieden?’ meer. En dus vroeg SP’er Renske Leijten op de vrouw af: ‘Kunt u uw belofte waarma- Conclusie 3: oog in oog spreken met de ken?’ Veldhuijzen: ‘Ik heb nooit gezegd dat mensen om wie het gaat is onveilig en mensen hun zorg houden. Ik heb gezegd: abnormaal. Meedoen aan de enquête kan via mensen houden het récht op zorg.’ www.sp.nl/milieu/boeraanhetwoord

tribune oktober 2011 27

TRIBUNE102011_R.indd 27 30-09-11 16:39 > KinderlijK eenvoudig > syrische aanval op internet Als een Miljoenennota ‘Koersvast in onzekere tijden’ heet, dan zou je denken dat het kabinet inzet op zekerheid en veiligheid. Hoe knullig is het dan als genoemd stuk uitlekt, uitgerekend via een overheidssite, en uitgerekend met behulp van een kinderlijk eenvoudig trucje? Een journalist ontdekte dat in het internetadres van vorig jaar enkel het jaartal ‘2010’ in De facebook-pagina van het Jasmijnplein ‘2011’ veranderd hoefde te worden en kon in Rotterdam is aangevallen door vermoe- op de website van de Rijksvoorlichtings- delijk Syrische hackers. Zij hebben op de dienst de hele nota downloaden voordat website hun eigen informatie en logo’s het officieel gepubliceerd was. gezet, ter meerdere eer en glorie van de twee jaar veertien staatsbedreigende Syrische president Bashar Assad. In juni Al langer scheeuwt SP-Kamerlid Sharon cyberaanvallen zijn geweest. ‘Het gaat dan prees Assad de groep hackers om hun Gesthuizen (foto) van de daken dat de niet om kwajongensstreken, maar om inzet. Het Jasmijnplein is een Rotterdams overheid onvoldoende doordrongen is van aanvallen die onze samenleving bedrei- SP-initiatief om het verzet tegen het de risico’s van ict-problemen. Het fiasco bij gen’, zegt Gesthuizen. Zij vindt de tijd rijp onderdrukkende Syrische regime een plek Diginotar, dat de veiligheid van overheids- voor een parlementaire enquête. ‘Burgers en een stem in Nederland te geven. Dat sites zou garanderen, versterkt dat gevoel en bedrijven in Nederland moeten ervan op heeft blijkbaar succes, getuige de moeite nog eens. Bovendien: uit een onlangs aan kunnen dat de overheid alles doet om die de hackersgroep zich getroost om de vrijgegeven lijst bleek dat er de afgelopen de veiligheid op internet te waarborgen.’ site onschadelijk te maken.

> rood-succes tegen notoire huisjesmelKer > ouderenbeurs 2011

‘Kloppers-panden zijn te herkennen aan moet gekomen nadat negen van hen hun verrotte voorgevel’, volgens Ellis Müller samen met ROOD het actiecomité ‘STOP van ROOD Zutphen. ‘Het onderhoud van de huisjesmelker NU’ opgericht hadden. de Zutphense studentenkamers van deze ‘Binnen twee weken hebben we 100 huisbaas is zo slecht dat ze zelfs brandge- procent succes behaald. We hadden een vaarlijk zijn.’ Sinds oktober 2010 vechten brandveiligheidsonderzoek uitgevoerd en de huurders van Kloppers daarom voor hun hebben een dik zwartboek over de rechten en lange tijd leek het een gebed Kloppers-panden in de kast liggen. Pas zonder eind. Müller: ‘Toen de huisbaas niet toen we dreigden duizenden kopieën mee wilde werken, hebben we hem daarvan in heel Zutphen te verspreiden, uitgeroepen tot huisjesmelker van het jaar. wilde huisbaas Kloppers op de eisen van Maar daar trok hij zich weinig van aan. zijn huurders ingaan. Nu gaat hij alle door Zelfs toen we een radio-uitzending de bewoners opgestelde pijnpunten Jean Rouwet

maakten over de Kloppers-panden was hij aanpakken en heeft hij beloofd voortaan de foto nog steeds niet bereid naar zijn huurders te privacy van zijn huurders te respecteren én luisteren.’ Uiteindelijk is de notoire huisjes- dus alleen nog maar met toestemming De SP was als enige politieke partij melker Kloppers zijn huurders wel tege- binnen te komen.’ aanwezig op de Ouderenbeurs. Niet alleen de ouderen van de SP, maar ook – in lijn met de solidaire ideeën van de partij – de > sp-plan sociale werKvoorziening jongeren van ROOD waren er goed vertegenwoordigd. SP’er Jean Rouwet uit Omdat de wethouder te veel treuzelde, zinvolle suggesties voor zulke werkplek- Hengelo kijkt tevreden terug op zes dagen heeft de SP in Zwolle zelf een plan ken. Siderius: ‘De voetbalclub, het mu- praten met ouderen over de kabinetsbezui- geschreven om de kwalijke kabinetsbezui- seum, de ziekenhuizen en de NS krijgen nigingen en het pensioenakkoord. nigingen op de sociale werkplaats lokaal zo allemaal financiële of praktische medewer- ‘Met 25 SP’ers uit het hele land en iedere goed mogelijk op te vangen. SP-fractie- king van de gemeente. Daar mag best wat dag iemand anders van onze Tweede voorzitter : ‘Onder strikte tegenover staan. Maar ook de gemeente Kamerfractie hebben we 10.000 Ouderen- voorwaarden zijn we voor vrijwillige en provincie zelf hebben een belangrijke kranten uitgedeeld, twee keer meer dan uitplaatsing van werknemers met een rol. Vorig jaar was er in het hele gemeente- voorgaande jaren, en ook nog 15.000 arbeidsbeperking in het vrije bedrijf als ze huis geen medewerker te vinden met een sponsjes. Mensen konden in onze stand minstens het minimumloon blijven verdie- SW-indicatie. De overheid zou moeten met pingpongballetjes stemmen over nen, aangepast werk doen en goed streven naar een percentage van 5 procent het pensioenakkoord. Bij ons was begeleid én opgeleid worden.’ Siderius mensen met een arbeidsbeperking in maar liefst 85 procent stemde tegen het voorziet het stadsbestuur ook meteen van dienst.’ casinopensioen.’

28 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 28 30-09-11 16:40 > ANDERS BEGROTEN SP LAAT ZIEN DAT SOCIAAL BEGROTEN KÁN

Het kabinet-Rutte ontwricht met zijn experts aan banden en leg wat minder kille bezuinigingsbeleid zowel de asfalt aan. De lasten in de Andere Begro- samenleving als de economie in tijden ting van de SP dalen, vooral als gevolg van van crisis. De SP laat zien dat het anders een forse verlaging van de zorgpremie. De andere kan met de ‘Andere Begroting’. arbeidskorting wordt verhoogd waardoor werken lonender wordt, vooral voor IMF, CPB en vele vooraanstaande econo- werknemers met een lager inkomen. men zeggen het: te hard bezuinigingsbe- begro leid is vragen om economische krimp. Topinkomens Daarom komt de SP in een alternatieve De hypotheekrenteaftrek wordt alvast begroting met een stimuleringspakket voor beperkt tot maximaal een miljoen euro de economie van 1,5 miljard. Daarnaast hypotheek, waardoor eindelijk begonnen tingSeptember 2011 gaat de fi nanciële sector een groter deel wordt met het afbouwen van de villasubsi- van de rekening van de crisis betalen, die. Voor de allerhoogste inkomens komt waardoor zorg, onderwijs, sociale werk- de SP met een extra belastingschijf van 65 plaats en andere onderdelen van de procent, die ingaat bij het inkomen boven publieke sector behouden kunnen blijven. 150.000 euro. De vermogensrendements- heffi ng wordt verhoogd tot 37 procent. Geen kille bezuinigingen Met de keuzes van de SP is het niet langer Bankenbelasting nodig om te bezuinigen op de kinderop- De fi nanciële sector gaat een groot deel vang, het kindgebonden budget, de van de rekening betalen door een fors men we dat de economie kapot wordt huurtoeslag, sociale werkplaatsen en jonge hogere bankenbelasting en de invoering bezuinigd. En door een bijdrage te eisen mensen met een handicap. Verder van een fi nanciële transactiebelasting. De van de fi nanciële sector, voorkomen we de garandeert de SP de toegang tot het recht winstbelasting gaat omhoog. Daarentegen maatschappelijke kaalslag die dankzij voor iedereen door de geplande verhoging wordt investeren door bedrijven aantrekke- Rutte en consorten dreigt.’ van de griffi erechten ongedaan te maken. lijker gemaakt. Een aantal milieuheffi ngen Ten slotte maakt de partij maar liefst een gaat omhoog. miljard euro vrij voor extra investeringen in het onderwijs. Geen noodzaak maar politieke keuze Je vindt de ‘Andere begroting’ hier: SP-leider Emile Roemer: ‘Mensen kunnen http://sp.nl/9z3uv Lasten dalen nu zien dat de rekening die zij door dit De SP vindt ook 5,8 miljard euro bezuini- kabinet gepresenteerd krijgen, geen gingen die het kabinet-Rutte vergeet. Leg noodzaak is, maar een politieke keuze. de massale inhuur van peperdure externe Door nu niet te veel te bezuinigen, voorko-

> TRIBUNE 40 JAAR

De Tribune is deze maand 2011 40 jaar geworden. Maar volgend jaar wordt de SP 40. Hoe dat kan? Het zit ’m in de naam. In oktober 1971 splitst de nog piepjonge voorloper van de SP, de KEN-ml, zich in tweeën: de KEN-ml en de KPN-ml. Tot dat moment heette het partijblad nog ‘Rode Tribune’. De beide afsplitsingen beloven elkaar die naam niet te gaan gebruiken. Prompt brengt de KPN-ml in diezelfde maand de ‘Tribune’ uit (afbeelding hiernaast), die er, behalve dat het woord ‘Rode’ ontbreekt, exact hetzelfde uitziet.

Nog een jaar later doopt de KPN-ml zich om tot SP. Vanaf dat moment zijn SP en Tribune onverbrekelijk met elkaar verbonden. De naam Tribune heeft nog een veel langere geschiedenis, die is wordt beschreven in een artikel in de Tribune van maart 2007.

Hier te vinden: http://sp.nl/9z3vm

TRIBUNE oktober 2011 29

TRIBUNE102011_R.indd 29 30-09-11 16:40 baantjEsjagErs China Politici worden na hun vertrek heel De positieve houding van Jan Douwe van leeg blijven omdat de huizenmarkt vrijwel vaak bij bedrijven en multinationals der Ploeg (Tribune september) tegen- volledig in handen is van speculanten. binnengehaald, voor een gigantisch over China komt over het algemeen niet China’s Great Mall is een goed voor- salaris, en zij worden dan ook nog overeen met wat ik erover lees. Wat ik beeld. En dan de uitspraak dat ‘Tibet en adviseurs in de nieuwe regeringen. Zo zo hoor is dat China een keihard markt- Taiwan onbespreekbaar is, maar dat je houden multinationals stevige invloe- kapitalisme kent, waar een zeer kleine voor de rest over alles een zinnig debat den op werkwijzes op allerlei bestuurs- elite aan de macht is. Er is steeds grotere kunt hebben’. Ik snap niet hoe hij dit kan fronten, waar wij als gewone bevolking armoede en onrust. In China, ‘de werk- zeggen. Nog steeds verdwijnen er men- de dupe van zijn. plaats’ van de wereld, is slavenarbeid de sen die kritiek op de regering hebben. norm. Het is niet ongewoon dat mensen Christine Steen, Alphen aan de Rijn in vreselijke omstandigheden veertien Tot slot: ‘In bijvoorbeeld Brazilië zien we uur per dag zeven dag per week werken. nu een trek van de stad naar het plat- Ze hebben weinig keus. Daarbij staat teland.’ Ik ben benieuwd hoe Van der China voor enorme ecologische rampen. Ploeg tot die uitspraak komt, want het is Ik verbaas me verder over uitspraken echt niet zo. Er zijn wel mensen, voorna- als: ‘Corruptiebestrijding staat hoog op melijk welgestelden, die het zich kunnen de agenda.’ Dat het op een agenda veroorloven om naar het platteland gaan. staat zegt natuurlijk niet veel. Corruptie Maar dit is geen significante trend. De en catastrofale vergissingen leiden er verstedelijking zet door: negentig procent bijvoorbeeld toe dat de Chinezen enorme van de Brazilianen woont nu in de stad. spooksteden bouwen met winkelcentra, wegen en transportsystemen die vrijwel Hugo van der Zee, Porto Alegre (Brazilië)

vampiErs bij dE bloEdbank gEEn sluiting sEh ZEvEnaar Onlangs las ik dat het gedeeltelijk met ge- Het mag echt niet gebeuren dat de Spoed Eisende Hulppost van het Ziekenhuis meenschapsgeld betaalde bedrijf Sanquin, Zevenaar ’s nachts wordt gesloten. Hoe onverantwoordelijk dat zou zijn, heb ik zelf de bloedbank, zijn hoofdbestuurders ver ervaren in de nacht van 23 op 24 augustus. Die nacht heb ik een hartinfarct gekregen boven de Balkenendenorm zou uitbetalen. en direct 112 gebeld. Binnen enkele minuten was hulp gearriveerd en ben ik met een Dit ondanks herhaalde protesten van de spuitje onder mijn tong snel naar Zevenaar vervoerd. Daar constateerden ze dat ik SP en veel negatieve publiciteit in 2007. meteen door moest naar Arnhem Rijnstate om gedotterd te worden. Ik ben zo bang Bloedzuigers, dat zijn het. Tegen zulke dat als die hulppost in Zevenaar er niet geweest was, men vanuit Arnhem had moeten vampiers moeten we actie blijven voeren. komen. Dan was de ambulance te laat gekomen en was ik er niet meer geweest.

Saskia Scholtze, Wanssum Theo Swenne, Didam

opmErkElijk

EErlijkE bEurshandElaar? motiE van De BBC interviewde op 26 september een beurshandelaar. Die wist te vertellen dat goEdkEuring grote beleggers niet zo geïnteresseerd zijn in de vraag of het wel goed gaat met de euro. De man vertelt verder: ‘Het kan ons niet zoveel schelen hoe ze de economie afgEkEurd repareren. Ons werk is er geld aan te verdienen. Persoonlijk droom ik al drie jaar van In Geertruidenberg was de SP-fractie dit moment. Ik ga elke avond naar bed en droom van een nieuwe recessie. Waarom? boos. Net als de SP vonden andere par- Mensen herinneren het zich niet, maar de depressie in de jaren dertig ging niet tijen dat het college van B en W hen niet alleen over het instorten van de markt. Er waren ook mensen die zo waren voorbe- goed had geïnformeerd. Er was forse kri- reid dat ze geld konden verdienen aan die crash.’ Over de mogelijkheden van onze tiek, maar niemand steunde de motie van politieke leiders om het tij te keren zegt hij: ‘De wereld wordt niet geregeerd door afkeuring van de SP. Toen haalde de SP de regeringen; Goldman Sachs (de machtige investeringsbank - red.) regeert de een slimmigheidje uit: ze diende een motie wereld.’ Later bleek overigens dat de man geen professionele handelaar was, van goedkeuring in. Die werd unaniem hoewel die indruk wel was gewekt. Hij handelt wel, maar ‘als hobby’. En hij voegt door de raad verworpen. Geen goedkeu- eraan toe: ‘Ik meende alles wat ik zei.’ Heeft u ook het ongemakkelijke gevoel ring dus van het beleid door het college, dat zijn uitspraken de waarden en normen van veel beurshandelaren heel goed zelfs niet door de coalitiepartijen. weergeven?

TRIBUNE102011_C.indd 30 30-09-11 16:35 CRYPTOGRAM

Diagram

1 2 3 CRYPTOGRAM 4 5 6

Horizontaal 7 6 De waterkering is het gevolg van diefstal – 8 9 en toch nog wateroverlast. (12 en 3,4,5) 8 Met pluimage kun je je elastisch bewegen. (5) 9 Uw warmwatertoestel kan zomaar uitbarsten. (6) 10 11 12 10 In deze Italiaanse rivier wordt regelmatig geürineerd. (2) 11 Gemeen, hartstikke rijk en nog slecht geurend ook. (8) 13 Toeristische trip over een rotonde? (7) 13 14 14 Waardeloze soep. (5) 15 17 Het familiegebeuren is behoorlijk lawaaierig. (11) 16 17 18 19 Deporteren leidt alleen maar tot volumetoename. (9) 21 Het verlangen naar een reputatie. (4) 22 Instrument voor kapper van de strijdmacht. (11) 19 20 21 23 Risicovolle internetverbinding. (4)

Verticaal 22 1 Met de eg, en in wisselende teams, bewerken boeren het land. (5,2,6 en 13)

2 Die kinderen groeien als kool. (8) 23 3 Post sturen naar afgelegen oorden. (9 en 3,6) 4 Ogentest voor televisiebezitters. (15) 5 Er zit muziek in deze Californische stad. (2, ook afk.) 7 Door aanraking behoorlijk miserabel. (7) 16 En maar huilen, die leeuwen. (7) 12 Treinstel voor hardlopers. (8) 18 GaHenry weg enuit Lucas,die kamer! © FLW (7) 2011 15 Methodisch is het ontwerp maar zozo. (9 en 4,5) 20 Dit zintuig doolt rond in het donker? (4)

CITATENRAADSEL Opdracht: vul in de gele en rode vakjes de achternamen in van de mensen van wie een citaat (alle uitspraken gaan over vrede) is weergegeven. Het citaat kan vertaald zijn. De rode verticale balk omhelst een bekende uitspraak over vrede.

1 Vrede is iedere stap. 2 Vrede is een kind dat glimlacht als je er naar kijkt. 3 Zij die in oorlog zijn met anderen, zIjn niet in vrede met zichzelf. 4 Als je vrede wil bereiken, praat je niet met je vrienden, maar praat je met je vijanden. 2011 © FLW Henry en Lucas, 5 Het enige wat we zeggen is: geef vrede een kans. 6 Er is geen weg naar vrede. Vrede is de weg. 7 Vrede bestaat slechts in een krachtsverhouding. 8 Laat alle hoop op vrede varen zolang uw schoonmoeder nog leeft. 9 Vrede is het enige gevecht wat het waard is om gevochten te worden. 10 Oorlog: een laffe vlucht uit de problemen van de vrede. 11 Het ware loon van de arbeid is in vrede te leven. 12 Ik schat de vrede te hoog om altijd de zijde van de pacifisten te kiezen. 13 De meest ongunstige vrede is beter dan de meest gerechtvaardigde oorlog. 14 Er was nog nimmer een goede oorlog of een slechte vrede. 15 Vrede is vrijheid in rust. 16 Het is mogelijk in vrede te leven. 17 Vrede kun je niet afdwingen. Het kan alleen bereikt worden met begrip. 18 Kunt u uw vijand niet verslaan, sluit dan vrede met hem. 19 We zullen vrede vinden. We zullen engelen horen. We zullen diamanten zien schitteren in de hemel. 20 Vrede begint met een glimlach en een glimlach is het begin van de liefde. 21 Een vrede die alle aardse aanzien te boven gaat: een kalm en gerust geweten. 22 Vrede gaat in het maken van een gedicht zoals zoals deeg gaat in het bereiden van een brood. 23 We zullen vrede krijgen, ook al moeten we er voor vechten.

OPLOSSINGEN SEPTEMBER CRYPTOGRAM Verticaal: 1) Lap 2) Strandtent 3) Indelen 4) Klaslokaal Horizontaal: 4) Katenspek 6) Paradepaardje 8) Gladgeslepen 12) Zeekoe 5) Kerkpad 7) Jan Modaal 9) Loopeend 10) Ouddorp 13) Goedmoedig 14) Spaartegoed 16) Manon 19) Navel 20) Maaltijd. 11) Welpen 15) Gast 17) B.V. 18) Mat.

De winnaar van het cryptogram van september is Els Lemmen uit Helmond, de origineelste inzending voor de imaginaire woordenlijst kwam van Ben Pegman uit Amsterdam. Stuur uw oplossing vóór 26 oktober naar de puzzelredactie van de Tribune; Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam of [email protected] Onder de inzenders van een goede oplossing wordt een gesigneerd boek verloot uit de SP-boekenstal.

TRIBuNE oktober 2011 31

TRIBUNE102011_C.indd 31 30-09-11 16:35 32 tribune oktober 2011

TRIBUNE102011_R.indd 32 30-09-11 16:40