Studium Uikzp.Pdf

Zał ącznik Nr 1 do uchwały Nr ...... Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia ......

GMINA LIPCE REYMONTOWSKIE

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

TOM I SYNTEZA

TOM II UWARUNKOWANIA ROZWOJU

TOM III KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA

Lipce Reymontowskie, czerwiec 2012 r.

Sporz ądzaj ący projekt Studium: Wójt Gminy Lipce Reymontowskie

Projekt opracowany przez:

Autor opracowania: mgr in ż. arch. Gabriel Ferli ński członek Okr. Izby Urbanistów z/s w Warszawie Nr 346

Współpraca: Alicja Jaranowska mgr Dorota Sta ńczak

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 1

SPIS TRE ŚCI

TOM I – SYNTEZA

1. Wprowadzenie...... 8 1.1. Podstawa prawno – formalna opracowania ...... 8 1.2. Miejsce Studium w systemie planowania...... 8 1.2.1 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jako element krajowego systemu planowania przestrzennego ...... 8 1.2.2. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jako instrument kształtowania polityki przestrzennej gminy...... 8 1.3. Cel, zakres i metoda opracowania ...... 9 1.4. Zasoby informacyjne i ich aktualno ść ...... 9 1.5. Struktura opracowania...... 11 1.6. Współpraca i uspołecznienie procesu planowania...... 12 1.7. Podstawowe dokumenty strategiczne i programowe...... 12 2. Podstawowe dane o gminie Lipce Reymontowskie ...... 12 3. Synteza projektu Studium ...... 13 3.1. Synteza uwarunkowa ń...... 13 3.2. Synteza zasad ochrony i kierunków rozwoju ...... 14 4. Interpretacja zgodno ści planów miejscowych ze Studium ...... 17 5. Uzasadnienia zawieraj ące obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń...... 17 6. Słowniczek poj ęć i definicji ...... 18

TOM II - UWARUNKOWANIA ROZWOJU

1. Uwarunkowania ponadlokalne...... 19 1.1. Powi ązania funkcjonalno – przestrzenne. Ponadlokalne urządzenia infrastruktury społecznej...... 19 1.2. Powi ązania przyrodnicze...... 19 1.3. Powi ązania infrastrukturalne i komunikacyjne ...... 19 2. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony ...... 20 2.1. Struktura funkcjonalno – przestrzenna Gminy i procesy jej przekształce ń ...... 20 2.2. Stan systemu planowania przestrzennego...... 22 2.3. Główne problemy i zagro żenia...... 22 3. Stan środowiska przyrodniczego ...... 22 3.1. Ukształtowanie terenu...... 22 3.2. Warunki geologiczne ...... 23 3.3. Warunki glebowe...... 23 3.4. Zasoby surowcowe. Obszary i tereny górnicze ...... 23 3.5. Zasoby wodne ...... 24 3.5.1. Wody podziemne...... 24 3.5.2. Wody powierzchniowe...... 26 3.5.3. Zagro żenie powodziowe ...... 27 3.6. Warunki klimatyczne...... 27 3.7. Flora i fauna, tereny zieleni urz ądzonej ...... 27 3.8. Rolnicza przestrze ń produkcyjna...... 28 3.9. Le śna przestrze ń produkcyjna ...... 30 3.10. Obiekty i obszary przyrodnicze prawnie chronione...... 31 3.11. Główne problemy i zagro żenia środowiska...... 32 4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... 35 4.1. Rozwój Gminy w uj ęciu historycznym...... 35 4.2. Identyfikacja i waloryzacja zasobów dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury współczesnej...... 36

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 2 4.2.1. Istniej ące formy i zakres ochrony zabytków...... 36 4.2.2. Miejsca i pomniki pami ęci narodowej...... 39 4.2.3. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych...... 40 4.3. Krajobraz kulturowy Gminy i wymogi jego ochrony. Elementy to żsamo ści Gminy..... 40 4.4. Stan zasobów dziedzictwa kulturowego. Główne problemy i zagro żenia ...... 42 4.5. Polityka Gminy w zakresie ochrony zabytków...... 42 5. Sytuacja społeczno-gospodarcza Gminy. Warunki i jako ść życia mieszka ńców...... 42 5.1. Tendencje rozwoju demograficznego i gospodarczego...... 42 5.1.1. Sytuacja demograficzna ...... 42 5.1.2. Rynek pracy ...... 45 5.1.3. Struktura działalno ści gospodarczej...... 46 5.2. Zasoby i warunki mieszkaniowe ...... 49 5.3. Edukacja ...... 50 5.4. Ochrona zdrowia ...... 52 5.5. Opieka społeczna...... 52 5.6. Kultura i sztuka ...... 53 5.7. Turystyka, sport i rekreacja...... 55 5.8. Potrzeby i mo żliwo ści rozwojowe Gminy. Główne problemy i zagro żenia ...... 57 6. Zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia...... 58 7. Stan prawny gruntów...... 59 8. Obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów odr ębnych ...... 60 9. Stan systemu komunikacyjnego...... 60 9.1. Elementy systemu komunikacyjnego o znaczeniu ponadlokalnym ...... 60 9.2. Wewn ętrzny układ komunikacyjny...... 61 9.3. Komunikacja zbiorowa...... 62 9.4. Główne problemy i zagro żenia...... 63 10. Stan systemów infrastruktury technicznej...... 63 10.1. Gospodarka wodno – ściekowa ...... 63 10.1.1. Zaopatrzenie w wod ę...... 63 10.1.2. Odprowadzanie ścieków komunalnych i ich oczyszczanie...... 64 10.1.3. Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych...... 66 10.2. Systemy energetyczne...... 66 10.2.1. Zaopatrzenie w ciepło...... 66 10.2.2. Zaopatrzenie w gaz ...... 67 10.2.3. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą ...... 67 10.2.4. Odnawialne źródła energii ...... 67 10.2.5. Ruroci ąg produktów naftowych...... 68 10.3. Gospodarka odpadami...... 68 10.4. Telekomunikacja. Informatyzacja...... 69 10.5. Główne problemy i mo żliwo ści rozwoju infrastruktury technicznej ...... 69 11. Uwarunkowania zawarte w dokumentach i programach o znaczeniu ponadlokalnym (zadania do realizacji ponadlokalnych celów publicznych) ...... 70 11.1. Strategia rozwoju województwa łódzkiego...... 70 11.2. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego...... 72 12. Główne wnioski z analizy uwarunkowa ń – analiza S.W.O.T...... 73 12.1. Analiza zbiorcza ...... 74 12.2. Analiza sektorowa ...... 75

TOM III - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA

1. Zało żenia i cele rozwoju ...... 77 2. Kierunki zmian w strukturze funkcjonalno – przestrzennej Gminy oraz w przeznaczeniu terenów 78 3. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy...... 80

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 3 3.1. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji...... 80 3.2. Obszary wył ączone spod zabudowy...... 80 3.3. Przeznaczenie terenów. Wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów ...... 80 3.3.1. Tereny zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej jednorodzinnej i usług – MNR ...... 80 3.3.2. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usług – MNU ...... 81 3.3.3. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ekstensywnej – ME...... 81 3.3.4. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ekstensywnej i usług – MEU ...... 82 3.3.5. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usług – MW...... 82 3.3.6. Tereny zabudowy usługowej – U...... 82 3.3.7. Tereny usług sportu i rekreacji – USR ...... 83 3.3.8. Tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i usług – PU ...... 83 3.3.9. Tereny obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2 ...... 83 3.3.10. Tereny obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych – PR ...... 84 3.3.11. Tereny rolnicze...... 84 3.3.12. Lasy...... 85 3.3.13. Tereny zieleni urz ądzonej i place...... 85 3.3.14. Tereny wód powierzchniowych - W...... 86 3.3.15. Tereny infrastruktury technicznej – I ...... 86 3.3.16. Tereny kolei - KK...... 87 3.4. Obszary przestrzeni publicznych...... 87 3.5. Wytyczne okre ślania przeznaczenia terenów oraz wska źników intensywno ści wykorzystania terenu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ...... 87 4. Kierunki oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i uzdrowisk 88 4.1. Kierunki oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów ...... 88 4.2. System obszarów chronionych. Propozycje rozszerzenia ochrony prawnej...... 92 4.3. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji i rekultywacji ze wzgl ędów przyrodniczych...... 92 4.4. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej ...... 93 4.5. Eksploatacja zasobów naturalnych. Obiekty i obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny ...... 95 4.6. Kierunki i zasady zagospodarowania obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych...... 95 4.7. Obszary uzdrowisk...... 95 4.8. Środowiskowe uwarunkowania realizacji inwestycji...... 95 4.9. Wytyczne okre ślania zasad ochrony środowiska i jego zasobów w planach miejscowych...... 96 5. Kierunki oraz zasady ochrony dziedzictwa kulturowego...... 96 5.1. Ochrona dziedzictwa kulturowego. Potrzeby ochrony i rozwoju warto ści kulturowych...... 96 5.2. Ochrona konserwatorska ...... 97 5.3. Ochrona dóbr kultury współczesnej...... 98 5.4. Turystyka ...... 98 5.5. Wytyczne okre ślania ustale ń zasad ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego...... 99 6. Kierunki oraz zasady rozwoju systemów komunikacji...... 99 6.1. Kształtowanie powi ąza ń zewn ętrznych ...... 99 6.2. Kształtowanie wewn ętrznego układu komunikacyjnego...... 99 6.3. Komunikacja zbiorowa...... 100 6.4. Ście żki rowerowe ...... 100 6.5. Wytyczne okre ślania ustale ń zasad korzystania i rozwoju systemów komunikacji w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego...... 100 7. Kierunki oraz zasady rozwoju infrastruktury technicznej...... 100 7.1. Gospodarka wodno – ściekowa ...... 101

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 4 7.1.1. Zaopatrzenie w wod ę ...... 101 7.1.2. Odprowadzanie ścieków komunalnych i ich oczyszczanie...... 101 7.1.3. Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych ...... 102 7.2. Systemy energetyczne...... 102 7.2.1. Zaopatrzenie w ciepło...... 102 7.2.2. Zaopatrzenie w gaz ...... 102 7.2.3. Elektroenergetyka...... 103 7.3. Odnawialne źródła energii...... 104 7.4. Telekomunikacja, informatyzacja. Rozwój społecze ństwa informacyjnego ...... 105 7.5. Gospodarka odpadami...... 105 7.6. Wytyczne okre ślania ustale ń zasad korzystania i rozwoju systemów infrastruktury technicznej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego...... 106 8. Kierunki rozwoju i przekształce ń infrastruktury społecznej ...... 106 8.1. Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych. Polityka mieszkaniowa Gminy...... 106 8.2. Rozwój infrastruktury o światowej...... 106 8.3. Rozwój infrastruktury i oferty kulturalnej, sportowej, rekreacyjnej i turystycznej ..... 106 8.4. Rozwój infrastruktury słu żby zdrowia i opieki społecznej ...... 107 8.5. Targowiska ...... 107 8.6. Cmentarze...... 107 9. Kierunki zabezpieczenia wymogów obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa ...... 107 10. Obszary rozmieszczenia inwestycji celu publicznego ...... 108 10.1. Rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym ...... 108 10.2. Rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym...... 109 11. Tereny zamkni ęte i ich strefy ochronne ...... 109 12. Obszary pomników zagłady i ich strefy ochronne...... 109 13. Obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści ...... 109 14. Zamierzenia i obowi ązki planistyczne Gminy ...... 110 14.1. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie planu zagospodarowania przestrzennego...... 110 14.2. Obszary, dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego...... 110 14.3. Obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne ...... 110 15. Wnioski do polityki przestrzennej sąsiednich gmin i województwa...... 111

SPIS TABEL

tab.1 Powierzchnia terenów zabudowanych i zurbanizowanych w stanie istniej ącym na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji...... 21 tab.2. Struktura u żytkowania gruntów w 2005 roku...... 21 tab.3. Charakterystyka zło ża kruszywa naturalnego na terenie Gminy Lipce Reymontowskie..... 24 tab.4. Struktura u żytkowania gruntów w gospodarstwach rolnych w 2005 roku...... 28 tab.5. Bonitacja gleb na terenie gminy Lipce Reymontowskie...... 29 tab.6. Potrzeby nawodnie ń u żytków rolnych w gminie Lipce Reymontowskie...... 29 tab.7. Powierzchnia gruntów le śnych wg form własno ści Gminy Lipce Reymontowskie...... 30 tab.8. Wykaz obiektów i obszarów z terenu Gminy wpisanych do Rejestru Zabytków...... 36 tab.9. Obiekty i obszary w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Lipce Reymontowskie, nie wpisane do rejestru zabytków...... 37 tab.10. Zewidencjonowane stanowiska archeologiczne w gminie Lipce Reymontowskie...... 38 tab.11. Liczba ludno ści i g ęsto ść zaludnienia poszczególnych obr ębów gminy Lipce Reymontowskie, stan na koniec 2010 r...... 42 tab.12. Ludno ść gminy Lipce Reymontowskie wg ekonomicznych grup wieku, stan na koniec 2010 r. 43 tab.13. Ludno ść gminy Lipce Reymontowskie wg wieku w latach 2000-2009...... 43 tab.14. Przyrost naturalny w gminie Lipce Reymontowskie w latach 2000-2009...... 43

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 5 tab.15. Saldo migracji w latach 2000-2009...... 44 tab.16. Struktura ludno ści aktywnej ekonomicznie (ludno ść w wieku 14 lat i wi ęcej) według poziomu wykształcenia i płci w 2002 r...... 44 tab.17. Główne źródła utrzymania ludno ści w gminie Lipce Reymontowskie...... 45 tab.18. Pracuj ący w głównym miejscu pracy wg sektorów gospodarki narodowej i sektorów własno ści oraz płci (w przedsi ębiorstwach zatrudniaj ących powy żej 9 osób) w 2003 r...... 46 tab.19. Bezrobotni zarejestrowani w Gminie w latach 2005-2009 wg płci...... 46 tab.20. Liczba raz struktura podmiotów wg sektorów własno ściowych w gminie Lipce Reymontowskie w 2009 roku...... 47 tab.21. Podmioty gospodarcze sektora prywatnego zarejestrowane na terenie gminy Lipce Reymontowskie wg sekcji PKD ...... 47 tab.22. Ilo ść gospodarstw w Gminie według obr ębów geodezyjnych...... 48 tab.23. Gospodarstwa rolne w gminie Lipce Reymontowskie wg zajmowanej powierzchni w roku 2009. 48 tab.24. Gospodarstwa rolne w gminie Lipce Reymontowskie wg prowadzonej działalno ści w roku 2002. 48 tab.25. Mieszkania wg form własno ści...... 49 tab.26. Wyposa żenie mieszka ń w instalacje techniczno –sanitarne...... 50 tab.27. Placówki prowadzone przez gmin ę Lipce Reymontowskie w 2009 r...... 51 tab.28. Struktura liczby uczniów szkół Gminy Lipce Reymontowskie w latach 2007-2009...... 51 tab.29. Wyposa żenie szkół na terenie Gminy w komputery...... 52 tab.30. Liczba osób korzystaj ąca z pomocy Gminnego O środka Pomocy Społecznej...... 53 tab.31. Czytelnicy Gminnej Biblioteki Publicznej...... 54 tab.32. Drogi powiatowe na terenie gminy Lipce Reymontowskie ...... 61 tab.32. Drogi gminne na terenie gminy Lipce Reymontowskie ...... 62 tab.33. Charakterystyka sieci wodoci ągowej na terenie gminy Lipce Reymontowskie...... 63 tab.34. Charakterystyka wariantów koncepcji odprowadzania i oczyszczanie ścieków w Gminie.65 tab.35. Kanalizacja sanitarna w gminie Lipce Reymontowskie w 2009 roku...... 66

SPIS FOTOGRAFII

Fot.1. Krajobraz rolniczy Gminy...... 21 Fot.2. Rzeka Uchanka ...... 26 Fot.3. Stary cmentarz w Lipcach Reymontowskich ...... 28 Fot.4. Lasy na terenie Gminy...... 31 Fot.5. Kaplica cmentarna św. Józefata ...... 37 Fot.6. „Domek Reymonta” ...... 38 Fot.7. Kopiec Ko ściuszki...... 39 Fot.8. „Zagroda Ludowa” ...... 41 Fot.9. Galeria Staroci i Pami ątek Regionalnych...... 41 Fot.10. Uprawy sadownicze...... 49 Fot.11. Mini-park...... 56 Fot.12. Linia kolejowa...... 61 Fot.13. Przystanek kolejowy ...... 62 Fot.14. Oczyszczalnia ścieków...... 65

SPIS RYSUNKÓW

Rys. 1. Logo Szlaku Kolei Warszawsko – Wiede ńskiej...... 57

1. Istniej ąca struktura przestrzenna. 1:20 000 2. Uwarunkowania przyrodnicze. Stan ładu przestrzennego. 1: 20 000 3. Infrastruktura techniczna i komunikacja 1: 20 000

CZ ĘŚĆ II – KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA Rysunek Studium stanowi zał ącznik Nr 2 do uchwały w sprawie uchwalenia Studium

Arkusz 1/2. Kierunki. Przeznaczenie terenów. 1: 10 000 Arkusz 2/2. Kierunki. Polityka przestrzenna. 1: 10 000

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 7 TOM I SYNTEZA

1. Wprowadzenie

1.1. Podstawa prawno – formalna opracowania

Podstaw ę sporz ądzenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lipce Reymontowskie stanowi uchwała Nr XXV/138/09 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lipce Reymontowskie. Projekt Studium stanowi realizacj ę w/w uchwały. Studium sporz ądza si ę zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pó źn. zm.). Niniejsze Studium zast ępuje dotychczas obowi ązuj ące Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lipce Reymontowskie przyj ęte uchwał ą Nr XIII/72/99 Rady Gminy w Lipcach Reymontowskich z dnia 6 grudnia 1999 r.

1.2. Miejsce Studium w systemie planowania

1.2.1 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jako element krajowego systemu planowania przestrzennego

Przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, z pó źn. zm.) okre ślaj ą jednoznacznie podporz ądkowanie zapisów studium w zakresie lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym zapisom planu województwa lub programom sporz ądzanym przez ministrów i centralne organy administracji rz ądowej zawieraj ących zadania rz ądowe: 1) zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 14 w/w ustawy, w studium uwzgl ędnienia si ę uwarunkowania wynikaj ące z zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych; 2) zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 7 w/w ustawy, w studium wskazuje si ę obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym; 3) zgodnie z art. 11 pkt 4 w/w ustawy, w studium uwzgl ędnia si ę ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz ustalenia programów słu żą cych realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym (w przypadku planu zagospodarowania przestrzennego województwa lub nie wprowadzenia do planu zagospodarowania przestrzennego województwa zada ń rz ądowych).

1.2.2. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jako instrument kształtowania polityki przestrzennej gminy.

Rol ę i miejsce Studium w systemie planowania okre śla ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pó źn. zm.). Rol ą Studium jest: 1) okre ślenie polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego; 2) zdefiniowanie perspektywicznych celów rozwojowych w oparciu o przeprowadzon ą diagnoz ę, obejmuj ących m.in. zagadnienia w zakresie: a) kształtowania struktury przestrzennej gminy oraz przeznaczenia terenów, b) ochrony przyrody oraz ochrony środowiska i jego zasobów, c) ochrony krajobrazu kulturowego, dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, d) komunikacji, e) infrastruktury technicznej,

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 8 f) rozmieszczenia inwestycji celu publicznego. Studium jako obligatoryjny dokument planistyczny, stanowi jeden z elementów planowania strategicznego rozwoju gminy i wraz z innymi dokumentami programowymi wyznacza cele i zasady gospodarowania jej zasobami. Studium nie b ędące aktem prawa miejscowego realizowane jest poprzez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz gminne plany i programy nale żą ce do jej zada ń integralnie zwi ązane z rozwojem sieci infrastruktury technicznej, rozwojem systemów komunikacji, ochron ą środowiska, ochron ą dóbr kultury oraz gospodarki gruntami.

1.3. Cel, zakres i metoda opracowania

Podstawowymi celami sporz ądzenia Studium jest identyfikacja uwarunkowa ń rozwojowych gminy Lipce Reymontowskie oraz okre ślenie jej polityki przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania. Zdefiniowanie czynników wpływaj ących na mo żliwo ści rozwoju Gminy obejmuje identyfikacj ę zarówno barier jak i stymulatorów rozwoju, a tak że ocen ę istniej ącego zagospodarowania oraz zjawisk i procesów zachodz ących w sferze przestrzenno-funkcjonalnej i gospodarczej.

W Studium wskazuje si ę działania, w zakresie zagadnie ń zwi ązanych z planowaniem przestrzennym, słu żą ce urzeczywistnieniu wizji rozwoju Gminy w zgodzie z zasad ą zrównowa żonego rozwoju – rozumian ą jako rozwój społeczno-gospodarczy, w którym nast ępuje proces integrowania działa ń politycznych, gospodarczych i społecznych, zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania mo żliwo ści zaspakajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczno ści lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokole ń.

Zakres przestrzenny Studium obejmuje gmin ę Lipce Reymontowskie w jej granicach administracyjnych.

Problematyka opracowania obejmuje zakres okre ślony w 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, z pó źn. zm.)

Jako kompleksowa aktualizacja wcze śniejszego Studium niniejsze opracowanie: 1) dostosowuje zapisy Studium do aktualnie obowi ązuj ących przepisów prawnych; 2) dostosowuje zapisy Studium do projektów i programów o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym; 3) okre śla kierunki zagospodarowania przestrzennego w dostosowaniu do aktualnego stanu zainwestowania oraz potrzeb i aspiracji rozwojowych Gminy.

Wła ściwe przygotowanie zło żonego opracowania, jakim jest Studium wymaga zastosowania ró żnych metod pracy, w tym: 1) przeprowadzenia inwentaryzacji fizjograficznej i urbanistycznej terenu obj ętego opracowaniem i poddaniu weryfikacji oraz waloryzacji istniej ącego zagospodarowania; 2) dokonania analizy dost ępnych materiałów źródłowych: kartograficznych, statystycznych, planistycznych, historycznych i faktograficznych; 3) kartograficznego i matematycznego opracowania pozyskanych danych.

1.4. Zasoby informacyjne i ich aktualno ść

W toku prac nad przygotowaniem Studium wykorzystano nast ępuj ące materiały: 1) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipce Reymontowskie. Obszar wsi Lipce Reymontowskie - uchwała Rady Gminy Lipce Reymontowskie Nr XXV/137/09 z 9 grudnia 2009 r. (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2010 r Nr 25, poz. 167);

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 9 2) zmian ę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipce Reymontowskie zatwierdzonego uchwał ą Nr XVIII/172/98 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 18 czerwca 1998 r. (Dz. U. Woj. Skierniewickiego Nr 14, poz. 128) – dla fragmentu obszaru wsi Wola Drzewiecka – uchwała Nr XX/123/09 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 29 kwietnia 2009 (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2009 r. Nr 145, poz. 1437.); 3) zmian ę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipce Reymontowskie zatwierdzonego uchwał ą Nr XII/60/2003 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 29 grudnia 2003 r. (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2004 r. Nr 48, poz. 455) – dla fragmentu obszaru wsi Drzewce – uchwała Nr XVI/96/08 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 27 sierpnia 2008 (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2008 r. Nr 320, poz. 2735.); 4) zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipce Reymontowskie zatwierdzonego uchwał ą Nr 62 Gminnej Rady Narodowej w Lipcach Reymontowskich z dnia 1 czerwca 1982 (Dz. Urz. Województwa Skierniewickiego z 1990 r. Nr 15, poz. 298 z pó źniejszymi zmianami): a) dla wsi Wólka Krosnowska – uchwała Nr XII/59/2003 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 29 grudnia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego z 2004 r. Nr 71, poz. 646), b) dla wsi Mszadla – uchwała Nr XII/61/2003 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 29 grudnia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego z 2004 r. Nr 71, poz. 646), c) dla fragmentu wsi Wola Drzewiecka – uchwała Nr XII/62/2003 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 29 grudnia 2003 r. (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2004 r. Nr 71, poz. 647), d) dla wsi Drzewce – uchwała Nr XII/60/2003 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 29 grudnia 2003 r. (Dz. U. Woj. Łódzkiego z 2004 r. Nr 48, poz. 455); 5) zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipce Reymontowskie zatwierdzonego uchwał ą Nr 62 Gminnej Rady Narodowej w Lipcach Reymontowskich z dnia 1 czerwca 1982 (Dz. Urz. Wojewódzkiej Rady Narodowej w Skierniewicach Nr 5, poz. 34): a) dla fragmentów wsi Retniowiec i Wola Drzewiecka - uchwała Nr XXIII/125/97 Rady Gminy w Lipcach Reymontowskich z dnia 4 czerwca 1997 r. (Dz. Urz. Woj. Skierniewickiego z 1997 r. Nr 15, poz. 87), b) dla fragmentu wsi Wola Drzewiecka - uchwała Nr XXVII/172/98 Rady Gminy w Lipcach Reymontowskich z dnia 18 czerwca 1998 r. (Dz. Urz. Woj. Skierniewickiego z 1998 r. Nr 14, poz. 127), c) dla wsi Chlebów - uchwała Nr XXIV/157/2001 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 26 listopada 2001 r. (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego z 2001 r. Nr 50, poz. 1170); 6) Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lipce Reymontowskie - uchwała Nr XIII/72/1999 Rady Gminy w Lipcach Reymontowskich z dnia 6 grudnia 1999 r.; 7) Koncepcj ę polityki przestrzennego zagospodarowania kraju - obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2001 r. (M.P. Nr 26, poz. 432); 8) Aktualizacj ę Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego – zatwierdzon ą uchwał ą Nr LX/1648/10 r. Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 21 wrze śnia 2010 r. w sprawie zmiany uchwały Nr XLV/524/2002 r. Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 9 lipca 2002 r.; 9) Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego – uchwała Nr XLV/524/2002 r. Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 9 lipca 2002 r. (Dz. U. Woj. Łódzkiego 249 z dnia 10 10.2002 r. poz. 3166); 10) Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Lipce Reymontowskie na lata 2010-2013 z uwzgl ędnieniem lat 2014-2017 – uchwała Nr XXXV/178/10 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 27 pa ździernika 2010 r.; 11) Ewidencj ę Zabytków Gminy Lipce Reymontowskie, 2007;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 10 12) Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2007-2015 - uchwała Nr XIII/84/08 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 4 czerwca 2008 r.; 13) Strategia Rozwoju Gminy Lipce Reymontowskie - uchwała Nr XVII/93/04 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 10 listopada 2010 r.; 14) Koncepcj ę programowo – przestrzenn ą Odprowadzania o Oczyszczania Ścieków dla Gminy Lipce Reymontowskie - uchwała Nr XI/66/08 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 19 marca 2008 r.; 15) Uchwała Rady Gminy Lipce Reymontowskie Nr XXXII/174/10 z dnia 30 czerwca 2010 r. w sprawie uchwalenia „Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Lipce Reymontowskie na lata 2010-2013”; 16) Uchwała Rady Gminy Lipce Reymontowskie Nr XXVII/159/06 z dnia 20 lutego 2006 r. w sprawie uchwalenia regulaminu utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie gminy Lipce Reymontowskie; 17) Opracowanie ekofizjograficzne, INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński, marzec 2011; 18) Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Skierniewickiego na lata 2007-2013, marzec 2008 ; 19) „Wojewódzki Program Małej Retencji dla woj. łódzkiego”, pa ździernik 2005, Biuro Studiów i Projektów Gospodarki Wodnej Rolnictwa „Bipromel” Sp. z o.o.; 20) Plan Nawodnie ń Rolniczych dla województwa łódzkiego”, listopad 2007, Biuro Projektów Wodnych Melioracji i In żynierii Srodowiska BIPROWODMEL Sp. z o.o.; 21) „Analiz ę porealizacyjn ą w zakresie hałasu i drga ń oraz migracji zwierz ąt dla projektu SPOT/1.1.1.82.04 Modernizacja linii kolejowej Warszawa – Łód ź, Etap I”, grudzie ń 2010 r., EKKOM Sp. z o.o.; 22) dane z Bazy Danych Regionalnych GUS z 2000 – 2009 r.; 23) dane GUS z Narodowego Spisu Powszechnego Ludno ści i Mieszka ń oraz Powszechnego Spisu Rolnego z 2002 r.; 24) Kondracki J., 1998, Geografia regionalna Polski , Wyd. Naukowe PWN, Warszawa; 25) Map ę Hydrogeologiczn ą Polski , arkusz Łyszkowice, Pa ństwowy Instytut Geologiczny, 2002; 26) Map ę Geo środowiskow ą Polski, arkusz Łyszkowice, Pa ństwowy Instytut Geologiczny, 2004; 27) mapy topograficzne; 28) mapy ewidencyjne gruntów i budynków; 29) ortofotomapy; 30) A. Wo ś, Atlas Rzeczpospolitej; 31) informacje i materiały uzyskane w wyniku przeprowadzenia konsultacji z instytucjami opiniuj ącymi i uzgadniaj ącymi projekt Studium; 32) inwentaryzacj ę bezpo średni ą terenu Gminy.

Zgromadzone na potrzeby opracowania Studium materiały, zawierały najbardziej aktualne, dost ępne informacje.

1.5. Struktura opracowania

Studium składa si ę z trzech cz ęś ci: 1) syntezy; 2) uwarunkowa ń rozwoju; 3) kierunków zagospodarowania. Pierwsza z nich ma charakter ogólny, wprowadzaj ący – oprócz informacji dotycz ących znaczenia i rangi dokumentu, celów jego sporz ądzania oraz zakresu, stosowanych metod pracy i wykorzystanych materiałów zawiera równie ż podstawowe dane o Gminie oraz syntez ę i uzasadnienie ustale ń zawartych w dalszej cz ęś ci Studium. Cz ęść druga, uwarunkowania rozwoju, obejmuje analiz ę stanu środowiska przyrodniczego, kulturowego, sytuacji społecznej i gospodarczej Gminy oraz istniej ącego zagospodarowania. Jako istotne dla rozwoju Gminy w kolejnych latach uwzgl ędnione zostały równie ż ustalenia zawarte w dokumentach i programach o znaczeniu ponadlokalnym.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 11 W ostatniej cz ęś ci okre ślono cele rozwoju Gminy oraz kierunki zagospodarowania przestrzennego. Dla poszczególnych „typów funkcjonalnych” terenów okre ślone zostało wiod ące i uzupełniaj ące przeznaczenie oraz wska źniki kształtowania zagospodarowania i zabudowy. Ponad to wskazano kierunki i zasady kształtowania środowiska przyrodniczego (w tym le śnej i rolniczej przestrzeni produkcyjnej) i kulturowego, infrastruktury technicznej i społecznej formułuj ąc dodatkowo wytyczne okre ślania ustale ń w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

1.6. Współpraca i uspołecznienie procesu planowania

Opracowanie Studium optymalnego pod wzgl ędem przyj ętych rozwi ąza ń w zakresie przekształce ń istniej ącej struktury przestrzennej wymagało zaanga żowania specjalistów zajmuj ących si ę badaniem przyrodniczych, kulturowych, społecznych i gospodarczych aspektów przekształce ń struktur przestrzennych. Rozwi ązania proponowane przez zespół projektantów poddane zostały społecznej ocenie w toku nast ępuj ących czynno ści: 1) przyjmowania i rozpatrywania wniosków; 2) wyło żenia projektu Studium do publicznego wgl ądu; 3) dyskusji publicznej; 4) przyjmowania i rozpatrywania uwag.

1.7. Podstawowe dokumenty strategiczne i programowe

Polityk ę przestrzenn ą Gminy sformułowano z uwzgl ędnieniem ustale ń planów i programów o znaczeniu ponadlokalnym, w tym m.in.: 1) zasad okre ślonych w Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju ; 2) ustaleniach Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego ; 3) ustaleniach Strategii rozwoju województwa łódzkiego ; 4) planach i programach rz ądowych. Zakłada si ę kontynuacj ę oraz weryfikacj ę, w przypadku zmiany uwarunkowa ń przestrzennych, społeczno-gospodarczych lub prawnych, dotychczasowej polityki przestrzennej zawartej w uchwałach Rady Gminy Lipce Reymontowskie, w szczególno ści: 1) Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lipce Reymontowskie , Uchwała Nr XIII/72/1999 Rady Gminy w Lipcach Reymontowskich z dnia 6 grudnia 1999 r.; 2) Planu Rozwoju Lokalnego na lata 2007-2015 - uchwała Nr XIII/84/08 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 4 czerwca 2008 r.; 3) Programu Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Lipce Reymontowskie na lata 2010-2013 z uwzgl ędnieniem lat 2014-2017 - uchwała Nr XXXV/178/10 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 27 pa ździernika 2010 r.

2. Podstawowe dane o gminie Lipce Reymontowskie

Gmina Lipce Reymontowskie jest gmin ą wiejsk ą poło żon ą w środkowej cz ęś ci Polski, w północno – wschodniej cz ęś ci województwa łódzkiego, przy zachodniej granicy powiatu skierniewickiego. Graniczy z nast ępuj ącymi gminami: 1) od północy – z gminami Łyszkowice (powiat łowicki), Maków (powiat skierniewicki); 2) od wschodu – z gmin ą Godzianów (powiat skierniewicki); 3) od południa – z gmin ą Słupia (powiat skierniewicki); 4) od południowego – zachodu – z gmin ą Rogów (powiat brzezi ński); 5) od zachodu – z gmin ą Dmosin (powiat brzezi ński).

Siedziba władz Gminy znajduje si ę w miejscowo ści Lipce Reymontowskie. Gmina obejmuje obszar 42,9 km 2, co stanowi około 5,7% ogólnej powierzchni powiatu skierniewickiego. Pod wzgl ędem obszaru jest jedn ą z dwóch najmniejszych w śród 9 gmin powiatu skierniewickiego (zajmuje 8 miejsce), za ś pod wzgl ędem g ęsto ści zaludnienia zajmuje 5 lokat ę

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 12 w powiecie. Na struktur ę administracyjno – osadnicz ą Gminy składa si ę 9 wsi o statusie sołectw: Chlebów, Drzewce, Lipce Reymontowskie, Mszadla, Retniowiec, Siciska, Wola Drzewiecka, Wólka Krosnowska i Wólka Podlesie. Najwi ększym sołectwem s ą Drzewce, zajmuj ące powierzchni ę ok. 9 km 2 – 20,9% powierzchni Gminy. Najmniejszym jest Retniowiec, o powierzchni ok. 1,6 km 2 – 3,7% powierzchni Gminy. Obszar Gminy zamieszkiwany jest przez 3330 osoby (stan na koniec 2010 r., dane Urz ędu Gminy), g ęsto ść zaludnienia wynosi tu 78 osób na 1 km 2 (warto ść charakterystyczna dla gminy wiejskiej). Najwi ęcej ludno ści zamieszkuje w miejscowo ści Lipce Reymontowskie – 1373 osób (ponad 41,2% ogółu mieszka ńców), najmniej we wsi Wólka Podlesie – 48 osób (1,4% ogółu mieszka ńców).

Gmina nale ży do Lokalnej Grupy Działania „Gniazdo”. Jest to grupa partnerska, powołana w ramach europejskiego Programu Pilota żowego Leader+. Stowarzyszenie od 2006 r. do 2008 r. działało w ramach programu „W gnie ździe natury, tradycji i inicjatyw”. W ramach działań obj ętych programem zrealizowano szereg przedsi ęwzi ęć o charakterze szkoleniowym i informacyjnym. Od 2008 r. grupa działa w ramach Leader+ schemat II. W skład grupy wchodzi 7 gmin powiatu skierniewickiego: Maków, Lipce Reymontowskie, Głuchów, Nowy Kaw ęczyn, Skierniewice, Słupia i Godzianów oraz Stowarzyszenie „Ptasi Raj”, Zarz ąd Oddziału Powiatowego Zwi ązku OSP RP i Okr ęgowa Spółdzielnia Mleczarska w Głuchowie.

3. Synteza projektu Studium

3.1. Synteza uwarunkowa ń

1. Gmina posiada peryferyjne poło żenie w stosunku do sieci drogowej oraz korzystne poło żenie w stosunku do sieci kolejowej – przy linii kolejowej Warszawa - Katowice – dzi ęki temu posiada dogodne poł ączenie z wa żniejszymi o środkami lokalnymi oraz regionalnymi. 2. Najistotniejszymi walorami przyrodniczymi s ą: rozległy kompleks le śny w północnej cz ęś ci Gminy oraz doliny rzek Uchanka oraz Zwierzyniec. 3. Tereny poło żone wzdłu ż dolin rzek nara żone s ą na okresowe wyst ępowanie podtopie ń. 4. W strukturze gospodarki i u żytkowania ziemi dominuj ącą rol ę odgrywa rolnictwo. 5. Panuj ące na terenie Gminy warunki glebowo – rolne s ą niekorzystne dla rozwoju rolnictwa. 6. Liczba mieszka ńców Gminy utrzymuje si ę na stałym poziomie, zauwa żalna jest jednak niewielka tendencja spadkowa. 7. Gmina charakteryzuje si ę niskim poziomem bezrobocia. 8. Gmina posiada nieliczne obiekty o walorach zabytkowych. Najwa żniejszy dla kształtowania jej to żsamo ści i wizerunku jest krajobraz kulturowy, na który najwi ększy wpływ miał folklor łowicki oraz przebywaj ący na terenie Gminy przez pewien czas Władysław Stanisław Reymont . 9. Zasoby przyrodnicze Gminy stwarzaj ą mo żliwo ść rozwoju funkcji rekreacyjnych i turystycznych na jej terenie. 10. Wyposa żenie w infrastruktur ę społeczn ą jest wystarczaj ące na poziomie Gminy. 11. Sieci infrastruktury technicznej wymagaj ą rozwoju w dostosowaniu do post ępuj ących procesów urbanizacyjnych. 12. Konieczna jest rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej. 13. Istniej ące drogi wymagaj ą modernizacji z dostosowaniem do obowi ązuj ących przepisów w zakresie warunków technicznych jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne. 14. Konieczna jest modernizacja systemu zaopatrzenia w ciepło – rozwój wykorzystania źródeł ciepła wykorzystuj ących odnawialne źródła energii. 15. Konieczne jest powi ązanie planów rozwoju Gminy z systemem planowania krajowego i regionalnego oraz wła ściwie ukierunkowanie działa ń władz dla stworzenia warunków rozwoju.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 13

3.2. Synteza zasad ochrony i kierunków rozwoju

Kierunki zmian w strukturze przestrzennej Gminy oraz w przeznaczeniu terenów.

Wskazuje si ę obszary: 1) urbanizacji – tereny wskazane do zainwestowania w tym: a) obszary rozwoju urbanizacji, b) obszary kontynuacji urbanizacji; 2) elementy systemu ekologicznego – obszary, w których wyklucza si ę mo żliwo ść realizacji zabudowy lub ogranicza j ą w sposób istotny; 3) obszary wymagaj ące przekształce ń i rewitalizacji oraz obszary rekultywacji i rewaloryzacji.

Wyznacza si ę tereny przeznaczone m.in. pod: zabudow ę zagrodow ą, mieszkaniow ą jednorodzinn ą, usługi, obiekty produkcyjne, składy i magazyny, infrastruktur ę techniczn ą, sport i rekreacj ę, a tak że tereny rolnicze, lasy i inne. Najwi ększy rozwój terenów przewiduje si ę: 1) mieszkaniowo-usługowych w miejscowo ściach: Lipce Reymontowskie, Wola Drzewiecka, Drzewce oraz Mszadla; 2) mieszkaniowych i mieszkaniowo – usługowych o charakterze ekstensywnym w miejscowo ściach Lipce Reymontowskie, Wola Drzewiecka oraz Drzewce; 3) produkcyjno-magazynowo-składowych w miejscowo ści Lipce Reymontowskie.

Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk

W ramach działa ń ochronnych w zakresie ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego: 1) wskazuje si ę obszary i obiekty na podstawie przepisów odr ębnych – rezerwat oraz pomniki przyrody; 2) ustala si ę ochron ę istniej ących kompleksów le śnych i ich rozwój w oparciu o wskazane obszary do zalesienia; 3) ustala si ę ochron ę gleb o wysokiej przydatno ści rolniczej przed zmian ą sposobu użytkowania; 4) ustala si ę ochron ę korytarzy i powi ąza ń ekologicznych przed zmian ą sposobu użytkowania; 5) ustala si ę kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej w celu ograniczenia uci ąż liwo ści działalno ści człowieka dla środowiska; 6) rozwój systemów kanalizacji sanitarnej i kanalizacji deszczowej; 7) rozwój selektywnej zbiórki odpadów; 8) zaleca si ę wykorzystanie w indywidualnych systemach grzewczych ekologicznych źródeł ciepła z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii.

Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

W ramach działa ń ochronnych w zakresie ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego: 1) wskazuje si ę obiekty chronione na podstawie przepisów odr ębnych; 2) utrzymuje si ę warunki ochrony konserwatorskiej ustalone w obowi ązuj ących planach miejscowych do stosowania w ew. zmianach planu, dla wła ściwej ochrony warto ściowych obiektów zabytkowych i ich otoczenia; 3) wyznacza si ę stref ę ochrony ekspozycji cmentarzy oraz strefy ochrony archeologicznej.

W zakresie rozwoju systemów komunikacji: 1) ustala si ę rozwój i modernizacj ę sieci powi ąza ń zewn ętrznych i wewn ętrznych; 2) ustala si ę konieczno ść rozwoju wewn ętrznych układów komunikacyjnych na terenach przewidzianych do rozwoju urbanizacji; 3) ustala si ę konieczno ść docelowego dostosowania parametrów technicznych istniej ących dróg do obowi ązuj ących przepisów w zakresie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne.

Kierunki oraz zasady rozwoju systemów infrastruktury technicznej

Wskazano tereny istniej ącej infrastruktury technicznej oraz przebiegi istniej ących i projektowanych sieci o znaczeniu ponadlokalnym. Zało żono rozbudow ę sieci kanalizacji sanitarnej i budow ę sieci gazowej oraz rozwój sieci wodoci ągowej i energetycznej w oparciu o istniej ące zasoby. Postuluje si ę rozwój infrastruktury teleinformatycznej. Zakłada si ę rozwój w obszarze Gminy obiektów i urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę ze źródeł odnawialnych oraz wykorzystanie w systemach grzewczych urz ądze ń wykorzystuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych.

Kierunki rozwoju i przekształce ń infrastruktury społecznej

Istniej ące obiekty infrastruktury społecznej wskazano do zachowania jako zaspokajaj ące w stopniu podstawowym potrzeby mieszka ńców. Wskazano na konieczno ść ich systematycznej modernizacji, monitorowania zapotrzebowania na usługi publiczne oraz dostosowywanie infrastruktury do zmieniaj ących si ę potrzeb. Wskazano na konieczno ść rozwoju infrastruktury i oferty kulturalnej.

Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego

Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym realizowane s ą w miejscach ich dotychczasowej lokalizacji. Nie wyznacza si ę miejsca lokalizacji (poza wybranymi terenami infrastruktury technicznej) inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym. Wskazanie lokalizacji inwestycji mo że by ć dokonane w planie miejscowym w terenach, o funkcji zgodnej z planowan ą. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadloklanym obejmuj ą na terenie Gminy inwestycje w zakresie infrastruktury technicznej, komunikacji, zadania z zakresu ochrony środowiska i dóbr kultury. 21 wrze śnia 2010 r. Sejmik Województwa Łódzkiego przyj ął uchwał ę Nr LX/1648/10 w sprawie zmiany uchwały Nr XLV/524/2002 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 9 lipca 2002 r. w sprawie uchwalenia „ Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego”, w którym na terenie gminy Lipce Reymontowskie nie wskazano zada ń rz ądowych (obj ętych rejestrem zada ń rz ądowych lub samorz ądowych szczebla wojewódzkiego) słu żących realizacji ponadlokalnych celów publicznych. W aktualizacji Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego wskazano rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, rekomendowanych do realizacji na terenie gminy Lipce Reymontowskie: 1) budow ę gazoci ągu wysokiego ci śnienia dostarczaj ącego gaz do Gminy; 2) realizacj ę zbiornika retencyjnego – powy żej 5 ha – Wola Drzewiecka; 3) uwzgl ędnienie pasm turystycznych Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej i Łodzi; 4) uwzgl ędnienie elementów systemu ponadlokalnych szlaków turystycznych: „Budownictwa Drewnianego”, „Parków Krajobrazowych”, „Łódzki Szlak Konny”, „Literacki”. Plany dotycz ące lokalizacji linii energetycznej i stacji elektroenergetycznej oraz utworzenia parku kulturowego powinny zosta ć poddane weryfikacji w zale żno ści od wprowadzenia

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 15 rekomendacji planu zagospodarowania przestrzennego województwa do koncepcji rozwoju sieci operatora energetycznego oraz programu opieki nad zabytkami województwa łódzkiego.

Obszary, dla których jest obowi ązkowe sporz ądzenie planu miejscowego

Obszarami, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie planu miejscowego na terenie Gminy są: 1) na podstawie przepisów odr ębnych – tereny lokalizacji cmentarzy; 2) na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – obszar przestrzeni publicznej.

Obszary, dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć plan miejscowy

Ze wzgl ędu na niemal pełne pokrycie planami wskazuje si ę obszary, dla których Gmina powinna przyst ąpi ć do sporz ądzenia zmian obowi ązuj ących planów miejscowych obejmuj ące obszary rozwoju urbanizacji, tereny, dla których planuje si ę zmian ę przeznaczenia na cele nierolnicze i niele śne, tereny w granicach strefy ochrony ekspozycji cmentarzy oraz obszary wymagaj ące przekształce ń i rewitalizacj.

Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej

Zakłada si ę utrzymanie funkcji rolniczych na obszarach o dobrej przydatno ści rolniczej oraz wył ączenie z u żytkowania rolniczego terenów o niskiej przydatno ści rolniczej na rzecz terenów le śnych oraz rozwoju funkcji mieszkaniowych. W zakresie le śnej przestrzeni produkcyjnej ustala si ę rozwój istniej ących kompleksów le śnych. Wprowadza si ę ich uzupełnienia, wyznacza si ę obszary preferowane do realizacji zalesie ń. Zakłada si ę pełnienie przez nie funkcji ochronnych, edukacyjnych i rekreacyjnych.

Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych

Dla rzek przepływaj ących przez teren Gminy nie zostało opracowane studium ochrony przeciwpowodziowej ustalaj ące m.in. granice zasi ęgu wód powodziowych i ochrony przeciwpowodziowej. W granicach Gminy wskazuje si ę obszary podmokłe oraz obszary nara żone na wyst ąpienie okresowych podtopie ń, dla których ustala si ę ograniczenia w mo żliwo ści realizacji zainwestowania. Obszary naturalnych zagro żeń geologicznych i nara żone na osuwanie si ę mas ziemnych nie wyst ępuj ą na terenie Gminy.

Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny

Nie wyst ępuj ą na terenie Gminy obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny.

Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych

W granicach Gminy nie ustanowiono obszarów pomników zagłady i ich stref ochronnych.

Obszary wymagaj ące przekształce ń

Wyznacza si ę obszar wymagaj ący przekształce ń, rewitalizacji i rehabilitacji, oznaczony na rysunku Studium, obejmuj ący obszar centrum wsi Lipce Reymontowskie, ze wzgl ędu na potrzeby zaprowadzenia ładu przestrzennego, kształtowania przestrzeni publicznych, rozwoju funkcji wzmacniaj ących rol ę centrum Gminy.

Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych

Wskazano granice terenów zamkni ętych zwi ązanych z przebiegiem linii kolejowej.

4. Interpretacja zgodno ści planów miejscowych ze Studium

Ustalenia zawarte w elaboracie Studium, zarówno w cz ęś ci tekstowej, jak i graficznej, wyra żaj ą zgeneralizowane kierunki polityki przestrzennej Gminy, nie s ą ścisłymi przes ądzeniami o granicach zainwestowania i u żytkowaniu terenów, nie ograniczaj ą mo żliwo ści realizacji innych działa ń, nieprzewidzianych w zapisach Studium, słu żą cych rozwojowi terenów zgodnie z polityk ą przestrzenn ą okre ślon ą w Studium. Dopuszczalne jest w planie miejscowym zachowanie istniej ącego sposobu u żytkowania terenu – utrzymanie funkcji rolniczej, dla terenów planowanych do zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze lub np. zachowanie funkcji zabudowy zagrodowej dla terenów planowanych pod rozwój funkcji produkcyjnych. Zachowanie istniej ącego sposobu zagospodarowania terenu nale ży uzna ć za nie naruszaj ące ustale ń Studium. Przyj ęte w planie wska źniki dotycz ące kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu powinny opiera ć si ę na wska źnikach okre ślonych w Studium dla okre ślonego przeznaczenia terenu z uwzgl ędnieniem cech istniej ącego zainwestowania i ich ewentualnej kontynuacji. Ostateczne ustalenia granic terenów b ędą dokonywane w ramach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzjach administracyjnych. W szczególno ści wyznaczone granice dotycz ące przeznaczenia terenów mog ą by ć korygowane w dostosowaniu do granic istniej ących własno ści.

5. Uzasadnienia zawieraj ące obja śnienia przyj ętych rozwi ąza ń

Kształtuj ąc rozwi ązania, opieraj ąc si ę o rozpoznanie istniej ącego stanu zagospodarowania przestrzennego, funkcjonowania środowiska przyrodniczego, stopnia zachowania warto ści kulturowych, sytuacji społeczno-gospodarczej, przyjęto za cele podstawowe: 1) wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich (konieczne jest stworzenie warunków dla innego typu działalno ści ni ż tylko rolnicza); 2) rozwój Lipiec Reymontowskich jako obszaru wielofunkcyjnego centrum z wprowadzeniem działa ń ochronnych i rewitalizacyjnych; 3) zapewnienie dogodnych warunków zamieszkania, poprawy wyposa żenia w usługi, poprawy obsługi i funkcjonowania systemu komunikacyjnego i infrastruktury technicznej (zakłada si ę utrzymanie istniej ącej liczby mieszka ńców oraz popraw ę jej warunków mieszkaniowych oraz stworzenie oferty dla napływu mieszka ńców); 4) wykorzystanie poło żenia, istniej ących powi ąza ń komunikacyjnych, obszarów warto ściowych przyrodniczo i kulturowo; 5) popraw ę sytuacji społeczno-gospodarczej; 6) wykorzystanie walorów przyrodniczych i kulturowych do kreowania wizerunku Gminy i jej to żsamo ści; 7) rozwój turystyki na terenie Gminy; 8) stworzenie wizerunku Gminy jako atrakcyjnego miejsca zamieszkania, co w poł ączeniu z istnieniem dogodnych poł ącze ń komunikacyjnych daje szanse na rozwój funkcji mieszkaniowych; 9) rozwój systemów uzbrojenia terenu i standardów wyposa żenia w dostosowaniu do stopnia zaawansowania rozwoju przestrzennego (istniej ąca infrastruktura daje solidn ą podstaw ę dla dalszej jej rozbudowy); 10) rozwój infrastruktury społecznej w oparciu o istniej ące zasoby.

Ilekro ć w niniejszym opracowaniu jest mowa o: 1) Gminie – nale ży przez to rozumie ć gmin ę Lipce Reymontowskie, chyba, że z tre ści zapisu wynika inaczej; 2) Urz ędzie Gminy - nale ży przez to rozumie ć Urz ąd Gminy Lipce Reymontowskie; 3) Lipcach - nale ży przez to rozumie ć miejscowo ść Lipce Reymontowskie; 4) przepisach odr ębnych – nale ży przez to rozumie ć przepisy ustaw wraz z aktami wykonawczymi oraz prawomocne decyzje administracyjne; 5) rysunku Studium – nale ży przez to rozumie ć rysunek Studium sporz ądzony na mapie topograficznej w skali 1 : 10 000, składaj ący si ę z dwóch arkuszy, stanowi ący zał ącznik do uchwały uchwalaj ącej Studium; 6) Studium – nale ży przez to rozumie ć niniejsze Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lipce Reymontowskie, stanowi ące dokument planistyczny gminy, obejmuj ący obszar w granicach administracyjnych gminy, o ile z tre ści przepisu nie wynika inaczej; 7) przeznaczeniu – nale ży przez to rozumie ć funkcj ę okre ślaj ącą sposób zagospodarowania i u żytkowania terenu; 8) działce – nale ży przez to rozumie ć działk ę budowlan ą lub nieruchomo ść gruntow ą w rozumieniu ustawy z dnia 23 marca 2007 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; 9) modernizacji – nale ży przez to rozumie ć działania zwi ązane ze zwi ększeniem warto ści użytkowej lub technicznej istniej ącego obiektu lub urz ądzenia; 10) zrównowa żonym rozwoju – nale ży przez to rozumie ć rozwój społeczno-gospodarczy, w którym nast ępuje proces integrowania działa ń politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych (zgodnie z ustaw ą z dnia 27 kwietnia 2008 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pó źn. zm.)); 11) uci ąż liwo ści – nale ży przez to rozumie ć negatywne oddziaływanie na otoczenie obiektów i urz ądze ń, powodowane emisj ą gazów, pyłów, hałasu, promieniowania itp., a tak że wynikaj ące ze wzmo żonego ruchu pojazdów zwi ązanego z ich funkcjonowaniem o warto ściach przekraczaj ących warto ści dopuszczalne okre ślone w przepisach odr ębnych dotycz ących ochrony środowiska; 12) korytarzu ekologicznym - nale ży przez to rozumie ć ci ągły, nieprzerwany zabudow ą lub infrastruktur ą techniczn ą fragment środowiska przyrodniczego z zachowanymi cechami naturalnymi i funkcjonalnymi lub celowo ukształtowany, gwarantuj ący ł ączno ść pomi ędzy elementami w ęzłowymi systemu przyrodniczego, umo żliwiaj ący przemieszczanie si ę materii i energii w środowisku oraz migracj ę zwierz ąt; 13) krajobrazie kulturowym - nale ży przez to rozumie ć przestrze ń historycznie ukształtowan ą w wyniku działalno ści człowieka, zawieraj ąca wytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze; 14) inwestycji celu publicznego - nale ży przez to rozumie ć działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym), stanowi ące realizacj ę celów publicznych, o których mowa w przepisach odrębnych; 15) WKZ – nale ży przez to rozumie ć wła ściwy organ ochrony zabytków - Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 18

TOM II UWARUNKOWANIA ROZWOJU

1. Uwarunkowania ponadlokalne

1.1. Powi ązania funkcjonalno – przestrzenne. Ponadlokalne urządzenia infrastruktury społecznej

Gmina Lipce Reymontowskie poło żona jest niedaleko o środków przemysłowych i usługowych o znaczeniu regionalnym i subregionalnym: 1) 18 km od Skierniewic; 2) 46 km od Łodzi; 3) 100 km od Warszawy.

Głównymi elementami na terenie Gminy tworz ącymi system ponadlokalnych powi ąza ń funkcjonalno – przestrzennych s ą elementy przyrodnicze: kompleksy le śne, doliny rzek oraz ci ągi komunikacyjne. Współcze śnie, zabudowa najbardziej intensywnie rozwija si ę wzdłu ż dróg oraz w obszarze układu urbanistycznego Lipiec. Ukształtowanym historycznie centrum Gminy jest miejscowo ść Lipce Reymontowskie.

Na terenie Gminy mieszka ńcy maj ą mo żliwo ść zaspokojenia potrzeb w zakresie szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego, podstawowej opieki medycznej, zakupu podstawowych artykułów żywno ściowych i przemysłowych. Blisko ść aglomeracji łódzkiej oraz o środków subregionalnych ograniczyła rozwój ponadlokalnej infrastruktury społecznej w Gminie. Zaspokajane w nich s ą potrzeby „wy ższego rz ędu”, zwi ązane m.in. ze szkolnictwem ponadgimnazjalnym i wy ższym, specjalistyczn ą opiek ą medyczn ą oraz kultur ą i rozrywk ą.

1.2. Powi ązania przyrodnicze

Gmina Lipce Reymontowskie le ży w prowincji Ni żu Środkowopolskiego i podprowincji Nizin Środkowopolskich, w makroregionie Wzniesie ń Południowomazowieckich (Nizina Południowomazowiecka). Wi ększa cz ęść jej obszaru znajduje si ę w mezoregionie Wzniesie ń Łódzkich (Wy żyna Łódzka). Jedynie północne skraje Gminy le żą w mezoregionie Równiny Łowicko – Bło ńskiej. Gmina poło żona jest w obr ębie falistej wysoczyzny morenowej, obni żaj ącej si ę w kierunku północnym i zachodnim. Najwy żej usytuowana jest jej południowo – zachodnia cz ęść , wzniesiona do wysoko ści 230 m.n.p.m. W kierunku wschodnim, ku dolinie cieku Zwierzyniec, poziom terenu stopniowo si ę obni ża. Najni ższe wysoko ści bezwzgl ędne wyst ępuj ą w dolinach rzek: Uchanki i Zwierzy ńca. Obszar Gminy poło żony jest w dorzeczu Wisły, w zlewni rzeki Bzury. Powierzchniow ą sie ć hydrologiczn ą Gminy tworz ą cieki: Uchanka, Zwierzyniec. Źródła obu rzek znajduj ą si ę na terenie Gminy. Przez obszar Gminy przebiegaj ą niewielkie odcinki suchych dolin rzek: Bobrówki, Łupi i Mrogi. Przepływ materii, energii i informacji genetycznej pomi ędzy elementami systemu przyrodniczego Gminy i obszarami s ąsiednimi odbywa si ę poprzez istniej ącą sie ć lokalnych korytarzy i powi ąza ń ekologicznych, które stanowi ą doliny cieków: Zwierzy ńca, Uchanki, zbiorowiska le śne, sucha dolina Łupi, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne.

1.3. Powi ązania infrastrukturalne i komunikacyjne

Powi ązania infrastrukturalne i komunikacyjne Gminy z obszarami zewn ętrznymi nie s ą zbyt silne. Powi ązania komunikacyjne gminy Lipce Reymontowskie z obszarem zewn ętrznym odbywaj ą si ę za po średnictwem dróg powiatowych oraz kolei. Najwa żniejszym elementem systemu

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 19 komunikacyjnego o znaczeniu ponadlokalnym s ą drogi powiatowe, które zapewniaj ą poł ączenia z sąsiaduj ącymi gminami oraz doprowadzaj ą ruch do dróg wojewódzkich, które umo żliwiaj ą poł ączenia z dalej le żą cymi o środkami regionalnymi. Przez terytorium Gminy przebiega magistralna linia kolejowa o znaczeniu krajowym ł ącz ąca Warszaw ę z Katowicami. Na terenie Gminy, w miejscowo ści Lipce Reymontowskie, zlokalizowany jest przystanek kolejowy, na którym zatrzymuj ą si ę jedynie poci ągi osobowe. Bezpo średnio przy północno – wschodniej granicy Gminy zlokalizowany jest przystanek kolejowy Pły ćwia, obsługuj ący równie ż jedynie ruch poci ągów osobowych. Owa magistrala kolejowa jest fragmentem Kolei Warszawsko-Wiede ńskiej, której budowa wpłyn ęła stymuluj ąco na rozwój gminy Lipce Reymontowskie. Dost ępne współcze śnie poł ączenia kolejowe umo żliwiaj ą bezpo średni ą podró ż z Gminy do Łodzi, Koluszek oraz Skierniewic.

Wzdłu ż wschodniej granicy Gminy przebiega linia napowietrzna 110 kV relacji Skierniewice – Odlewnia (Koluszki). Druga linia elektroenergetyczna 110 kV biegnie z głównego punktu zasilania trakcji PKP w Lipcach Reymontowskich w kierunku wschodnim. Główny punkt zasilania z którego zaopatrywana jest Gmina znajduje si ę w Skierniewicach. Wzdłu ż zachodnio – północnej granicy Gminy przebiega ruroci ąg paliwowy Płock – Koluszki.

2. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony

2.1. Struktura funkcjonalno – przestrzenna Gminy i procesy jej przekształce ń

W przestrzeni Gminy wyró żni ć mo żna kilka czytelnych struktur funkcjonalno-przestrzennych: 1) obszar centralny (Lipce Reymontowskie), ze współistniej ącymi funkcjami mieszkaniow ą, usługow ą, produkcyjn ą oraz zanikaj ącą funkcj ą rolnicz ą; 2) obszar zachodni (Mszadla i Wólka Krosnowska) oraz południowo – wschodni (Drzewce) z dominacj ą funkcji rolniczej; 3) obszar północno – wschodni (Wola Drzewiecka) o charakterze wielofunkcyjnym, ł ącz ącym funkcje mieszkaniowe, przyrodnicze i rolnicze; 4) obszar północny (Chlebów, Retniowiec) o charakterze wielofunkcyjnym, ł ącz ącym funkcje mieszkaniowe, przyrodnicze i rolnicze. Obszar stanowi swoist ą enklaw ę, oddzielon ą od pozostałej cz ęś ci Gminy kompleksem le śnym; 5) obszar poło żony pomi ędzy Lipcami Reymontowskimi a Chlebowem i Retniowcem – o funkcji przyrodniczej – znajduje si ę tu zwarty kompleks le śny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Dominuj ącym typem zabudowy na obszarach wiejskich jest zabudowa zagrodowa, w śród której wyst ępuj ą pojedyncze obiekty usługowe. Zabudowa zagrodowa powoli ust ępuje zabudowie wył ącznie mieszkaniowej jednorodzinnej i usługom. Towarzysz ą im pojedyncze obiekty produkcyjne, w tym przetwórstwa rolno – spo żywczego. Pod wzgl ędem ukształtowanych struktur przestrzennych, na terenie Gminy wyst ępuje charakterystyczna dla obszarów wiejskich zabudowa liniowa (realizowana jako pasma zabudowy przydro żnej), zdecydowanie dominuj ąca oraz zabudowa rozproszona. W miejscowo ściach Drzewce oraz Mszadla zabudowa zlokalizowana jest przy dwóch rozchodz ących si ę drogach, z niewielkim, kształtuj ącym si ę centrum. Najbardziej zło żony układ przestrzenny posiadaj ą Lipce Reymontowskie. Pozostały obszar Gminy zainwestowany jest raczej w sposób ekstensywny, z zabudow ą koncentruj ącą si ę wzdłu ż dróg.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 20 tab.1 Powierzchnia terenów zabudowanych i zurbanizowanych w stanie istniej ącym na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji. Rodzaj terenu zabudowanego i zurbanizowanego Powierzchnia [ha] Tereny zabudowy zagrodowej 145,9 Tereny zabudowa mieszkaniowej jednorodzinnej i usług 34,0 Tereny zabudowy wielorodzinnej 0,1 Tereny zabudowy usługowej 8,3 Tereny sportu i rekreacji 2,4 Tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i usług 5,1 Tereny obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych 7,4 Tereny infrastruktury technicznej 2,3 Tereny kolejowe 41,2 Tereny komunikacji samochodowej - parkingi 0,3 Ziele ń parkowa 1,3 Tereny czynnych cmentarzy 1,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji.

Lipce Reymontowskie s ą gmin ą typowo rolnicz ą, dominuj ące w strukturze u żytkowania gruntów u żytki rolne zajmuj ą 75% jej powierzchni. W śród u żytków rolnych zdecydowanie przewa żaj ą grunty orne – zajmuj ące 90% powierzchni u żytków rolnych. Mniejszy udział w powierzchni Gminy maj ą lasy i grunty le śne – 18% powierzchni Gminy.

tab.2. Struktura u żytkowania gruntów w 2005 roku. Ogółem

Sposób u żytkowania ha %

Użytki rolne ogółem 3 220 75,0 Grunty orne 2 906 90,2 Sady 196 6,1 Łąki 4 0,1 Pastwiska 114 3,6 Lasy i grunty le śne 750 18,0 Pozostałe 300 7,0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Fot.1. Krajobraz rolniczy Gminy

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

85% powierzchni Gminy obj ęte jest obowi ązuj ącymi planami miejscowymi. Obszar nie posiadaj ący planu stanowi ą w 90% lasy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, w 7% tereny kolejowe. Pozostałe 3% to tereny rolnicze poło żone przy północno – wschodniej granicy Gminy. Dla obszaru gminy Lipce Reymontowskie obowi ązuj ą: 1) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipce Reymontowskie. Obszar wsi Lipce Reymontowskie ; 2) zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipce Reymontowskie: a) 4 zmiany dla fragmentów obszaru wsi Wola Drzewiecka, b) 2 zmiany dla fragmentów obszaru wsi Drzewce, c) dla wsi Wólka Krosnowska, d) dla wsi Mszadla, e) dla wsi Retniowiec, f) dla wsi Chlebów.

Gmina posiada Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego przyj ęte uchwał ą Nr XIII/72/99 Rady Gminy w Lipcach Reymontowskich z dnia 6 grudnia 1999 roku. Opracowanie poddane jest obecnie aktualizacji. Ustalenia Studium i Planów miejscowych s ą generalnie zbie żne w zakresie delimitacji terenów wg funkcji. Ró żnice wyst ępuj ą w zasi ęgu terenów przeznaczonych na cele zabudowy mieszkaniowej oraz zwi ązanej z prowadzeniem działalno ści gospodarczej. Mnogo ść wniosków zło żonych do Studium w wyniku ogłoszenia o przyst ąpieniu do jego sporz ądzenia potwierdza konieczno ść weryfikacji wskazanego w w/w dokumentach przeznaczenia terenu i dostosowania zapisów Studium do aktualnych potrzeb rozwojowych Gminy i planów inwestycyjnych mieszka ńców. Zachodzi potrzeba stworzenia warunków do wprowadzenia zmian w planach miejscowych.

2.3. Główne problemy i zagro żenia

Głównymi problemami na terenie Gminy s ą: 1) potrzeba ochrony walorów krajobrazowych – zagro żonych realizacj ą zabudowy o skali i formie nie odpowiadaj ącej tradycyjnej regionalnej zabudowie; 2) konieczno ść zachowania dro żno ści korytarzy ekologicznych – zagro żonych zabudow ą; 3) ochrona przed zabudow ą obszarów wilgotnych, b ędących obszarami okresowego lub trwałego wyst ępowania wód hipodermicznych lokalnie tworz ących zabagnienia, okresowo mog ące powodowa ć ryzyko wyst ąpienia podtopie ń; 4) konieczno ść wzmocnienia funkcji Lipiec Reymontowskich jako centrum Gminy – zagro żonego realizacj ą zainwestowania o funkcji nie słu żą cych jego rozwojowi; 5) ogólno ść zapisów obowi ązuj ących planów miejscowych, nie gwarantuj ąca wła ściwego kształtowania ładu przestrzennego.

3. Stan środowiska przyrodniczego

3.1. Ukształtowanie terenu

Zgodnie z podziałem Polski na jednostki fizycznogeograficzne J. Kondrackiego (1998), Gmina Lipce Reymontowskie le ży w prowincji Ni żu Środkowopolskiego i podprowincji Nizin Środkowopolskich. Znajduje si ę w makroregionie Wzniesie ń Południowomazowieckich (Nizina Południowomazowiecka), w mezoregionie Wzniesie ń Łód źkich (Wy żyna Łódzka). Gmina poło żona jest w obr ębie falistej wysoczyzny morenowej, obni żaj ącej si ę w kierunku północnym i zachodnim. Najwy żej usytuowana jest jej południowo – zachodnia cz ęść , wzniesiona do wysoko ści 230 m.n.p.m. W ukształtowaniu tego wzniesienia dominuje wierzchołek wzgórza moreny czołowej i ozów, w rejonie wsi Wólka Krosnowska. W kierunku wschodnim, ku dolinie

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 22 cieku Zwierzyniec, poziom terenu stopniowo si ę obni ża. Najni ższe wysoko ści bezwzgl ędne wyst ępuj ą w dolinach rzek: Uchanki i Zwierzy ńca.

3.2. Warunki geologiczne

Najstarszymi utworami, stwierdzonymi w wierceniach na terenie gminy Lipce Reymontowskie są osady jurajskie, wykształcone w postaci piaskowców i żwirów kwarcowych z głazami i krzemieniami, wyst ępuj ące w rejonie Mszadli. Strop utworów znajduje si ę na gł ęboko ści ponad 90 m. Utwory młodszego trzeciorz ędu wyst ępuj ą płatowo w zagł ębieniach utworów jurajskich. Wykształcone s ą w postaci iłów i piasków z wkładkami w ęgla brunatnego. Podstawowe znaczenie w budowie geologicznej gminy Lipce Reymontowskie odgrywaj ą utwory czwartorz ędowe, powszechnie wyst ępuj ące na jej terenie. Osady czwartorz ędowe, o zró żnicowanym wykształceniu, reprezentuj ą gliny, piaski ró żnej frakcji oraz iły, wyst ępuj ące w kilku warstwach. Mi ąż szo ść utworów czwartorz ędowych jest zró żnicowana i osi ąga od około 70 m do ponad 100 m w cz ęś ci zachodniej Gminy. W cz ęś ci środkowej i południowej Lipiec Reymontowskich wyst ępuj ą, pochodz ące z akumulacji lodowcowej, płaty glin zwałowych. S ą to utwory mineralne takie jak gliny, gliny piaszczyste i piaski gliniaste o zmiennej konsystencji i mi ąż szo ści. W centralnej cz ęś ci Gminy, wzdłu ż torów PKP, cz ęś ciowo wyst ępuj ą utwory eoliczne (piaski drobne i średnie) w postaci form wydmowych. W dolinach rzecznych i zagł ębieniach terenu wyst ępuj ą utwory holoce ńskie. S ą to utwory aluwialne oraz piaski rzeczne z materiałem organicznym, nasycone płytko zalegaj ącą wod ą.

Na terenie Gminy nie wyst ępuj ą obszary naturalnych zagro żeń geologicznych w tym zagro żeń osuwania si ę mas ziemnych/skalnych.

3.3. Warunki glebowe

Jednym z najwa żniejszych elementów środowiska przyrodniczego wpływaj ącym na rozwój obszarów wiejskich s ą gleby. Maj ą decyduj ący wpływ na rozwój produkcji rolnej, a w szczególno ści na struktur ę upraw i wysoko ść plonów. W obszarze Gminy wyst ępuj ą słabe warunki glebowe – dominuj ę gleby skrytobielicowe wytworzone z piasków lu źnych i słabogliniastych. Na terenie wsi Mszadla, Drzewce, w południowej cz ęś ci wsi Lipce Reymontowskie oraz na niewielkich fragmentach obszaru wsi Chlebów wyst ępuj ą najcenniejsze w Gminie kompleksy gleb – s ą to gleby brunatnoziemne – gleby płowe wytworzone na glinach zwałowych lekkich i piaskach słabogliniastych. W obni żeniach o utrudnionym odpływie wód powierzchniowych wyst ępuj ą gleby mułowe.

Dominuj ące na terenie Gminy gleby bielicowe i pseudobielicowe wyst ępuj ą na najubo ższych skałach macierzystych, pod lasami iglastymi. Ich przydatno ść rolnicza jest na ogół niska. W obni żeniach o utrudnionym odpływie wód powierzchniowych wyst ępuj ą gleby bagienne, a w niewielkich dolinach rzecznych mady.

3.4. Zasoby surowcowe. Obszary i tereny górnicze

Ze wzgl ędu na zachodz ące na terenie Gminy w plejstocenie silne procesy akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej, najwa żniejszymi surowcami mineralnymi s ą gliny zwałowe oraz surowce skalne okruchowe (piaski i żwiry). W zwi ązku z tym, mo żna spodziewa ć si ę wyst ępowania niewielkich powierzchniowo i zasobowo złó ż kruszyw naturalnych. Wyst ępuj ące na terenie Gminy piaski i żwiry poddawane s ą spontanicznej, niekontrolowanej eksploatacji. Na terenie Gminy stwierdzono wyst ępowanie do ść licznych dzikich wyrobisk, które predysponuj ą rejony ich wyst ępowania do udokumentowania złó ż. W Gminie udokumentowano zło że kopalin pospolitych – kruszywa naturalnego, zlokalizowane w granicach sołectwa Wola Drzewiecka. Pokłady te nie s ą eksploatowane.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 23 tab.3. Charakterystyka zło ża kruszywa naturalnego na terenie Gminy Lipce Reymontowskie Powierzchnia Grubo ść Mi ąż szo ść Lp. Kopaliny Miejscowo ść Stratygrafia zło ża nakładu zło ża Kruszywa Wola 1. 1,20 ha czwartorz ęd 0,40 m 2,20 m naturalne Drzewiecka Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego (MIDAS)

Na obszarze Gminy nie wyznaczono żadnych obszarów i terenów górniczych.

3.5. Zasoby wodne

3.5.1. Wody podziemne

Według podziału Polski na regiony zwykłych wód podziemnych (Jednostki hydrogeologiczne, wg Paczy ńskiego, 1995), gmina Lipce Reymontowskie poło żona jest w obr ębie centralnego makroregionu hydrogeologicznego, w VIII kutnowskim regionie hydrogeologicznym. W obr ębie tego regionu wyst ępuj ą wodono śne utwory porowo – szczelinowe jury dolnej i środkowej oraz szczelinowo – krasowe utwory jury górnej. Miejscowo powy żej utworów jury wyst ępuj ą wodono śne osady trzeciorz ędowe. Podstawowe pi ętro wodono śne stanowi ą wody podziemne w pokrywie utworów czwartorz ędowych.

W obr ębie Gminy wyst ępuje generalnie jedno główne pi ętro wodono śne zwi ązane z utworami czwartorz ędowymi. Lokalnie, w niektórych cz ęś ciach Gminy, wody ujmowane s ą z jurajskiego pi ętra wodono śnego.

Utwory wodono śne w czwartorz ędzie buduj ą piaski grubo-, średnio,- i drobnoziarniste, cz ęsto z domieszk ą pyłu, a w okolicach Lipiec Reymontowskich tak że żwiru. W obr ębie pi ętra czwartorz ędowego znajduj ą si ę dwa podstawowe poziomy wodono śne. I poziom wodono śny charakteryzuje si ę ci ągłym zwierciadłem swobodnym - prawie na całym obszarze Gminy wyst ępuje na gł ęboko ści wi ększej ni ż 4,0 m. W dolinach rzek zwierciadło wody kształtuje si ę na gł ęboko ści 1,5 m – 2,0 m, a wody podziemne pozostaj ą w spójno ści hydraulicznej z wodami powierzchniowymi. Ujmowane są do eksploatacji głównie studniami prywatnymi oraz poprzez uj ęcie wodoci ągu wiejskiego w Woli Drzewieckiej, gdzie zwierciadło nawiercone oraz ustabilizowane znajduj ą si ę na gł ęboko ści około 5,0 m. II poziom wodono śny charakteryzuje si ę zwierciadłem napi ętym, stabilizuj ącym si ę na ró żnej gł ęboko ści, w zale żno ści od morfologii terenu: 1) w Lipcach Reymontowskich zwierciadła nawiercone znajduj ą si ę na gł ęboko ści od około 20 m do około 70 m, ustalone natomiast na gł ęboko ści od około 20 m do około 35 m; 2) w Drzewcach zwierciadło nawiercone znajduje si ę na gł ęboko ści około 60 m, ustalone natomiast na gł ęboko ści około 15 m; 3) w Mszadli zwierciadło nawiercone znajduje si ę na gł ęboko ści około 90 m, ustalone natomiast na gł ęboko ści około 40 m; 4) w Chlebowie zwierciadła nawiercone znajduj ą si ę na gł ęboko ści od około 20 m do około 70 m, ustalone natomiast na gł ęboko ści od około 25 m do około 35 m. Mi ąż szo ść utworów wodono śnych jest bardzo zró żnicowana, wynosi od około 20 m do ponad 50 m.

Poziom czwartorz ędowy ujmowany jest do eksploatacji studniami wodociągów wiejskich w miejscowo ściach Lipce Reymontowskie, Drzewce, Wola Drzewiecka oraz prywatnymi w miejscowo ściach Lipce Reymontowskie i Chlebów. Zasoby eksploatacyjne uj ęć ustalone zostały w wysoko ści: 1) dla uj ęcia wodoci ągu wiejskiego w Lipcach Reymontowskich w wysoko ści nie mniejszej ni ż 83 m 3/h, w tym: a) studnia nr 1 o gł ęboko ści 56 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 15 m 3/h przy depresji s=17,5 m,

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 24 b) studnia nr 2 o gł ęboko ści 78,0 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 41,5 m 3/h przy depresji s=5,75 m, c) studnia nr 3 o gł ęboko ści 90,0 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 60,0 m 3/h przy depresji s=5,2 m; 2) dla uj ęcia wodoci ągu wiejskiego w Drzewcach o gł ęboko ści 77 m – w wysoko ści Q = 60,0 m3/h przy depresji s=11,9 m; 3) dla uj ęcia wodoci ągu wiejskiego w Woli Drzewieckiej w wysoko ści 43 m 3/h, w tym: a) studnia nr 1 o gł ęboko ści 28,5 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 43,0 m 3/h przy depresji s=5,1 m, b) studnia nr 2 o gł ęboko ści 32,0 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 42,0 m 3/h przy depresji s=6,0 m; 4) dla uj ęcia wodoci ągu wiejskiego w Mszadli – studnia nr 1 o gł ęboko ści 111,5 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 43,0 m 3/h przy depresji s=3,4 m; 5) dla uj ęcia prywatnego – przedsi ębiorstwa drobiarskiego w Lipcach Reymontowskich: a) studnia nr 1 o gł ęboko ści 72,5 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 12,0 m 3/h przy depresji s=2,6 m, b) studnia nr 2 o gł ęboko ści 86 m – wydajno ść eksploatacyjna Q = 60,0 m 3/h przy depresji s=7,0 m; 6) dla uj ęcia prywatnego – Podstacji PKP w Lipcach Reymontowskich o gł ęboko ści 76,5 m - wydajno ść eksploatacyjna Q=7,0 m 3/h przy depresji s=2,3 m; 7) dla uj ęcia prywatnego – fermy drobiu w m. Chlebów o gł ęboko ści 83,0 m - wydajno ść eksploatacyjna Q=15,0 m 3/h przy depresji s=5,1 m; 8) dla uj ęcia prywatnego – fermy drobiu pani Wioletty Malesa w m. Chlebów o gł ęboko ści 48,0 m - wydajno ść eksploatacyjna Q=15,0 m 3/h przy depresji s=1,35 m.

Dla studni wodoci ągu wiejskiego w miejscowo ści Mszadla o gł ęboko ści 112 , ujmuj ącej wody z utworów jurajskich ustalono wydajno ść eksploatacyjn ą Q=57,0 m 3/h przy depresji s=5,0 m.

Dla uj ęć wodoci ągu wiejskiego w Drzewcach, Woli Drzewieckiej oraz Lipcach Reymontowskich ustalono strefy ochrony bezpo średniej o zasi ęgu 8,0 m licz ąc od zarysów obudów studziennych. Dla uj ęcia w Woli Drzewieckiej wyznaczono równie ż strefy ochrony po średniej: wewn ętrzn ą i zewn ętrzn ą. Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami strefa ochrony po średniej wyga śnie z dniem 31 grudnia 2012. Strefy ochrony bezpo średniej uj ęć wód w Drzewcach oraz Woli Drzewieckiej wygasn ą w listopadzie 2012 roku, natomiast w Lipcach Reymontowskich w lipcu 2013 r.

Na terenie Gminy nie s ą prowadzone badania wód podziemnych w ramach sieci regionalnej monitoringu zwykłych wód podziemnych. Prowadzony jest jedynie monitoring wewn ętrzny jako ści dostarczanej odbiorcom wody. Badania wody wykonywane s ą na ka żdym uj ęciu. Próby wody pobierane s ą ze stacji uzdatniania i od losowo wybranych odbiorców. Jako ść ujmowanych wód posiada parametry wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi, ale wymaga uzdatniania poprzez odmanganianie i od żela źnianie. Jedynie woda eksploatowana z uj ęcia Wola Drzewiecka jest bezpo średnio tłoczona do sieci.

Zgodnie z danymi Pa ństwowego Instytutu Geologicznego obszar gminy Lipce Reymontowskie w cało ści znajduje si ę w granicach nieudokumentowanego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 403 (Brzeziny – Lipce Reymontowskie). Jest to zbiornik zwi ązany z utworami czwartorz ędu w utworach mi ędzymorenowych, o szacunkowym zasobach dyspozycyjnych na poziomie 2 ty ś. m³/dob ę i średniej gł ęboko ści uj ęć wynosz ącej 40 - 100 m. Zbiornik w granicach Gminy obj ęty jest Wysok ą Ochron ą Wód Podziemnych (OWO). Zwierciadło wody kształtuje si ę w granicach od 5 m do ponad 30 m. Cz ęść Gminy znajduje si ę tak że w granicach nieudokumentowanego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 404 (Koluszki-Tomaszów). Zbiornik ten buduj ą utwory jury górnej, wyst ępuj ące na terenie gminy na gł ęboko ści około 90 – 100 m. Jego szacunkowe zasoby dyspozycyjne wynosz ą 350 m³, przy średniej gł ęboko ści uj ęć

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 25 200 m. GZWP to zbiorniki wydzielone ze wzgl ędu na ich szczególne znaczenie regionalne dla obecnego i perspektywicznego zaopatrzenia ludno ści w wodę.

3.5.2. Wody powierzchniowe

Gmina Lipce Reymontowskie poło żona jest w zlewni rzeki Bzury. Obszar Gminy podzielony jest na pi ęć zlewni III rz ędu. Powierzchniow ą sie ć hydrologiczn ą Gminy tworz ą cieki: Uchanka (11,75 km dł. w granicach Gminy), Zwierzyniec (21,00 km dł. w granicach Gminy). Obszar Gminy zajmuj ą tak że suche doliny rzek: Bobrówka, Łupia i Mrogi. Rzeka Uchanka bierze pocz ątek w okolicach wsi Wola Drzewiecka. Jest niewielkim prawostronnym dopływem Bzury o długo ści 25,5 km. Ciek jest uregulowany na całej swojej długo ści. Zlewnia Uchanki jest najwi ększ ą powierzchniowo na terenie Gminy i zajmuje jej północno-wschodni ą i cz ęś ciowo centraln ą cz ęść .

Fot.2. Rzeka Uchanka

Źródło: fot. Gabriel Ferli ński

Rzeka Zwierzyniec (Pisia) jest prawostronnym dopływem Bzury. Jego długo ść wynosi 33,2 km. A źródło znajduje si ę w okolicach miejscowo ści Drzewce. Zlewnia rzeki zajmuje południowo-wschodni fragment obszaru Gminy Lipce Reymontowskie. Zlewnia rzeki Bobrówki zajmuje północno-zachodni ą cz ęść Gminy. Rzeka bierze swoje źródło na obszarach le śnych, na pograniczu gminy Lipce Reymontowskie z gmin ą Łyszkowice. Niewielki fragment południowej cz ęś ci Gminy znajduje si ę w zlewni rzeki Łupi, której źródło zlokalizowane jest na terenie Gminy Słupia. Natomiast zachodnia cz ęść Gminy znajduje si ę w zlewni rzeki Mrogi.

Monitoringiem rzek w powiecie skierniewickim (równie ż w gminie Lipce Reymontowskie) zajmuje si ę Łódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Delegatura w Skierniewicach. Badania czysto ści wód rzek nie s ą prowadzone na terenie Gminy. Najbli ższe punkty pomiarowo kontrolne zarówno dla rzeki Uchanki jak i rzeki Zwierzyniec zlokalizowane s ą w Łowiczu. Monitoring rzek (stan na 2008 r.) wykazał, i ż rzeki te posiadaj ą wody niezadowalaj ącej jako ści, zaliczane do IV klasy czysto ści.

Rzeki na terenie Gminy nale żą do typu umiarkowanego z wezbraniem wiosennym i letnim oraz gruntowo – deszczowo – śnie żnym zasilaniem. Najwy ższe stany obserwuje si ę tutaj w okresie wiosennym (luty, marzec), w zwi ązku z roztopami. Notuje si ę te ż wezbranie letnie, przewa żnie w lipcu po wi ększych opadach. Najni ższe stany wód wyst ępuj ą jesieni ą, kiedy dominuje gruntowe zasilanie rzek.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 26 Na terenie Gminy brak jest wi ększych naturalnych zbiorników wodnych. Wyst ępuj ą niewielkie stawy sołeckie i przydomowe. Najwi ększy kompleks stawów zlokalizowany jest we wsi Wólka Krosnowska a we wsiach: Lipce Reymontowskie, Mszadla, Chlebów i Drzewce znajduj ą si ę pojedyncze obiekty hydrologiczne. W Gminie Lipce Reymontowskie planowana jest budowa zbiornika małej retencji o powierzchni około 7,5 ha i pojemno ści ok. 120 tys. m 3 na rzece Uchance w miejscowo ści Wola Drzewiecka. Jest to jedno z priorytetowych zada ń wpisanych do Planu Rozwoju Lokalnego Gminy. Zbiornik ma pełni ć funkcj ę rolnicz ą i przeciwpowodziow ą. Słu żyć b ędzie jako obiekt zabezpieczaj ący teren przed skutkami suszy. Zbiornik wpisany jest do „Wojewódzkiego Programu Małej Retencji” dla województwa łódzkiego. Wskazany został w/w dokumencie jako obiekt o mo żliwym deficycie wody, spowodowanym warunkami klimatyczno - hydrologicznymi terenu Gminy. Wykazany deficyt nie musi ogranicza ć jego realizacji, jednak w dalszych etapach koncepcyjnych i projektowych trzeba zwróci ć szczególn ą uwag ę na mo żliwo ść wyst ępowania deficytu wody w zbiorniku. W aktualizacji Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego uwzgl ędniona została budowa zbiornika retencyjnego „Wola Drzewiecka”.

3.5.3. Zagro żenie powodziowe

Na terenie Gminy nie wyznaczono obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi. Rzeki wyst ępuj ące na terenie Gminy nie stwarzaj ą wi ększego zagro żenia powodziowego. W obni żeniach dolin rzecznych wyst ępuj ą obszary okresowego lub trwałego wyst ępowania wód hipodermicznych lokalnie tworz ących zabagnienia. Okresowo mog ą powodowa ć ryzyko wyst ępowania podtopie ń. Konieczna jest ich ochrona przed ewentualnym rozwojem zainwestowania dla ograniczenia skutków podtopie ń.

3.6. Warunki klimatyczne

Według podziału Polski na regiony klimatyczne gmina Lipce Reymontowskie poło żona jest w wschodniej cz ęś ci VII regionu klimatycznego – Środkowopolskiego. W Gminie panuj ą korzystne warunki klimatyczne. Jest to obszar o stosunkowo łagodnym klimacie, odznaczaj ący si ę du żą roczn ą sum ą promieniowania słonecznego oraz parowaniem terenowym niewiele mniejszym od sumy rocznej opadów atmosferycznych. Powoduje to jednak ryzyko wyst ąpienia deficytu wody w glebach, spowodowanego odpływem powierzchniowym i wgł ębnym. Ilo ść opadów jest niewielka i wynosi 514 mm w skali roku przy średniej krajowej 600 mm. Średnia roczna temperatura wynosi 10,8ºC. Najwi ęcej wiatrów pochodzi z kierunków zachodnich oraz południowych. Przewa żaj ą wiatry osi ągaj ące pr ędko ść 3-5m/sek. Okres wegetacyjny trwa od 180 do 200 dni.

3.7. Flora i fauna, tereny zieleni urz ądzonej

Najcenniejszym elementem struktury przyrodniczej gminy Lipce Reymontowskie, zarówno ze wzgl ędu na biologiczn ą ró żnorodno ść środowiska, jak i z uwagi na zajmowany obszar, s ą lasy. Zajmuj ą one powierzchni ę ok. 747 ha, czyli ok. 17% powierzchni Gminy. Tworzą zwarty kompleks w północnej cz ęś ci Gminy, uzupełniany przez mniejsze obszary le śne w pozostałych cz ęś ciach. Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, z niewielk ą domieszk ą brzozy, świerku, buku, dębu, klonu i wi ązu. Wa żnym elementem szaty ro ślinnej na terenach, na których nie wyst ępuj ą lasy, s ą zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne i przydro żne. Stanowi ą one naturalny element krajobrazu Gminy. Istotn ą rol ę pełni ą równie ż zbiorowiska ro ślinno ści źródliskowej, wodnej, bagiennej i ł ąkowej, towarzysz ące strugom, rowom i rzekom. Przewa żaj ą tu siedliska ł ęgowe i gr ądowe z olch ą, wierzb ą i topol ą oraz niewielkie obszary ł ąk. W zagł ębieniach bezodpływowych wykształciły si ę torfowiska niskie.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 27 Na terenie Gminy funkcjonuj ą niewielkie ekosystemy w formie terenów zieleni urządzonej. Wa żniejsze skupiska zielni urz ądzonej to: 1) 2 cmentarze oraz park w Lipcach; 2) szpalery przydro żne zmniejszaj ące uci ąż liwo ść komunikacyjn ą ; 3) pasy zieleni wzdłu ż ście żek i mi ędzy polami; 4) zbiorowiska zielni urz ądzonej umiejscowionej głównie wokół szkół, ko ściołów; 5) ogrody i sady przydomowe.

Fot.3. Stary cmentarz w Lipcach Reymontowskich

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

Fauna gminy Lipce Reymontowskie jest typowa dla nizinnych obszarów Polski. Ze wzgl ędu na zró żnicowan ą szat ę ro ślinn ą, szczególnie le śną, wyst ępuje zró żnicowanie gatunkowe fauny. Wśród ssaków spotykane s ą dziki, sarny, lisy, borsuki, krety, je że, zaj ące, sporadycznie jelenie. Na awifaun ę składaj ą si ę m.in. dzi ęcioły, kruki, sikory, szpaki, jaskółki, skowronki, kukułki, goł ębie grzywacze, jastrz ębie, ba żanty i kuropatwy. Zró żnicowana jest równie ż populacja owadów.

3.8. Rolnicza przestrze ń produkcyjna

Około 75% powierzchni gminy Lipce Reymontowskie zajmuj ą u żytki rolne, co przesadza o jej typowo rolniczym charakterze. W śród u żytków rolnych zdecydowanie dominuj ą grunty orne, stanowi ące 90% ich powierzchni. W dalszej kolejno ści znajduj ą si ę sady – 6,1%, pastwiska – 3,6% oraz ł ąki – 0,1%. Lasy i grunty le śne zajmuj ą obszar stanowi ący 18% ogólnej powierzchni Gminy.

tab.4. Struktura u żytkowania gruntów w gospodarstwach rolnych w 2005 roku. Ogółem

Sposób u żytkowania ha %

Gmina le ży w regionie gleb o zró żnicowanej przydatno ści rolniczej. Lepsze gleby pokrywaj ą obszary południowej i fragmentów centralnej cz ęś ci Gminy. S ą to gleby brunatnoziemne, wytworzone na glinach zwałowych lekkich i piaskach, o zró żnicowanej przydatno ści rolniczej. Gleby te nale żą do kompleksów żytnich – bardzo dobrego i dobrego. Na pozostałych obszarach

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 28 wyst ępuj ą gleby bielicoziemne wytworzone na przepuszczalnych piaskach lu źnych i słabo gliniastych, o charakterystycznym niskim uwilgoceniu. S ą to gleby słabe, kompleksów żytniego słabego i żytnio – łubinowego. Wzdłu ż cieków wodnych wyst ępuj ą gleby mułkowe, przewa żnie słabe. Ze wzgl ędu na do ść intensywne u żytkowanie rolnicze gleby na terenie Gminy wykazuj ą znaczne zakwaszenie, co świadczy o ich degradacji. Na terenie Gminy nie wyst ępują gleby I i II klasy bonitacyjnej. Dominuj ą gleby IV i V klasy, stanowi ące ł ącznie około 85%. Najlepsze gleby (III klasy bonitacyjnej) zajmuj ą zaledwie 4% użytków rolnych. W miar ę zwarte kompleksy wyst ępuj ą w miejscowo ściach Lipce Reymontowskie oraz Drzewce. Niewielkie zespoły gleb klasy III mo żna spotka ć w miejscowo ściach Wola Drzewiecka i Mszadla. IUNG dokonało równie ż waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Dokonano oceny punktowej nie tylko gruntów ornych, ale tak że pozostałych elementów środowiska przyrodniczego, które decyduj ą o ko ńcowym efekcie produkcji rolnej (agroklimatu, rze źby terenu i warunków wodnych). Warunkom agroekologicznym rolniczej przestrzeni produkcyjnej o najwy ższych walorach przyznaje si ę 100 punktów. Terenom rolniczym gminy Lipce Reymontowskie przyznano liczb ę punktów w przedziale 66,0 – 70,9, co świadczy o niskiej przydatno ści rolniczej gleb gminy Lipce Reymontowskie.

tab.5. Bonitacja gleb na terenie gminy Lipce Reymontowskie. klasa bonitacyjna powierzchnia w ha powierzchnia w % III 130,16 4,06 IV 1939,58 60,5 V 822,32 25,65 VI 313,86 9,79 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zwartych w Planie Rozwoju Regionalnego, stan na grudzie ń 2007 r.

Inwestycje melioracyjne s ą wa żnym czynnikiem rozwoju infrastruktury wsi. Melioracje oznaczaj ą ulepszenie środowiska i słu żą trwałemu podniesieniu produkcji rolnej. Zmeliorowany urz ądzeniami melioracji wodnych szczegółowych - systematyczn ą sieci ą drenarsk ą – jest jedynie fragment wsi Drzewce, zajmuj ący powierzchni ę ok. 220 ha, co stanowi zaledwie 5% powierzchni Gminy. Sie ć drenarska wykonana została w latach 50 XX w. Przez wie ś Drzewce przepływa rzeka Zwierzyniec (Pisia), natomiast przez wie ś Wola Drzewiecka – rzeka Uchanka. Obie rzeki s ą urz ądzeniami melioracji podstawowych. Nadzór techniczny nad sprawno ści ą funkcjonowania urz ądze ń sprawuje Gminna Spółka Wodna w Lipcach Reymontowskich z/s w Drzewach oraz wła ściciele terenów, na których urz ądzenia melioracji szczegółowych si ę znajduj ą. Ze wzgl ędu na coraz cz ęś ciej wyst ępuj ące ekstremalne zjawiska pogodowe, pojawiła si ę potrzeba zwi ększania bezpiecze ństwa przeciwpowodziowego jak równie ż konieczno ść zapewnienia mo żliwo ści ochrony przed brakiem wody. W 2007 roku został opracowany „Plan Nawodnie ń Rolniczych dla Województwa Łódzkiego”, w którym zamieszczono dane dotycz ące m.in. obszarów u żytków rolnych wymagaj ących nawodnie ń, wskazanych przez zainteresowanych wła ścicieli.

tab.6. Potrzeby nawodnie ń u żytków rolnych w gminie Lipce Reymontowskie. Planowane nawodnienia (ha) Lp. Nr obiektu Miejscowo ść Zlewnia Grunty orne 1. 18/139/p Chlebów 24,00 2. 18/140/p Drzewce 89,00 3. 18/141/p Lipce Reymontowskie 118,50 4. 18/142/p Mszadla i Siciska 81,00 Pisia Zwierzyniec 5. 18/143/p Retniowiec 15,60 6. 18/144/p Wola Drzewiecka 65,00 7. 18/145/p Wólka Krosnowska i Wólka Podlesie 31,00 Źródło: opracowanie własne na podstawie Planu Nawodnie ń Rolniczych dla Województwa Łódzkiego, Wojewódzki Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Łodzi

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 29 Obszar Gminy nie znalazł si ę jednak w podstawowym planie nawodnie ń. Czynnikiem decyduj ącym o realizacji poszczególnych obiektów jest tzw. rachunek ekonomiczny.

3.9. Le śna przestrze ń produkcyjna

Gmina poło żona jest w Mazowiecko – Podlaskiej krainie przyrodniczo – le śnej, w dzielnicy Równiny Warszawsko – Kutnowskiej. Lesisto ść Gminy nie jest wysoka. Kształtuje si ę na poziomie 17,20% (wg GUS, 2009 r.), co daje jej 5 miejsce w śród 9 gmin powiatu skierniewickiego. Jednocze śnie poziom lesisto ści gminy Lipce Reymontowskie zbli żony jest do poziomu lesisto ści powiatu skierniewickiego, która wynosi ok. 20%. Grunty le śne w Gminie zajmuj ą powierzchni ę 758 ha. Najwi ększym udziałem lasów odznaczaj ą si ę sołectwa: Lipce Reymontowskie i Wola Drzewiecka.

tab.7. Powierzchnia gruntów le śnych wg form własno ści Gminy Lipce Reymontowskie Grunty Grunty le śne publiczne Grunty Grunty le śne Grunty le śne Grunty Grunty le śne Skarbu Pa ństwa w le śne publiczne Skarbu prywatne le śne le śne publiczne zarz ądzie Lasów wspólnot Pa ństwa ogółem gminne ogółem Pa ństwowych gruntowych 758,0 ha 566,1 ha 564,3 10,3 ha 191,9 ha 1,8 ha 1,0 ha Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (stan na 2009 r.)

Najwi ększy obszarowo kompleks stanowi ą Lasy Do świadczalne Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. S ą to grunty le śne nale żą ce do Skarbu Pa ństwa, wył ączone z Ministerstwa Le śnego, przekazane w zarz ąd Ministerstwa Szkolnictwa Wy ższego dla celów naukowo – dydaktycznych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W zarz ądzie Lasów Pa ństwowych znajduje si ę jedynie 1,4% ogólnej powierzchni gruntów le śnych na terenie gminy Lipce Reymontowskie. Udział lasów niepa ństwowych w ogólnej powierzchni lasów wynosi niecałe 25%, w tym własno ści ą osób fizycznych jest ponad 98%. Po niecały 1% powierzchni lasów niepa ństwowych stanowi ą grunty wspólnot gruntowych oraz Gminy. S ą to małe kompleksy z przewag ą drzewostanu sosnowego. Skład gatunkowy drzewostanu lasów prywatnych i b ędących w zarz ądzie Lasów Pa ństwowych charakteryzuje przewag ą gatunków iglastych, głównie sosny. Jest to efekt zalesie ń słabych gruntów ornych w latach 50-60 XX w. W wyniku efektywnie prowadzonej gospodarki le śnej na terenie lasów SGGW zaszły korzystne zmiany w ich siedliskach. W śród głównych zbiorowisk ro ślinnych dominuj ą obecnie gr ądy, a w śród typów siedliskowych lasy świe że i lasy mieszane świe że. Obszary le śne skoncentrowane s ą w cz ęś ci północnej Gminy. Oddzielaj ą one sołectwa Retniowiec i Chlebów od pozostałej cz ęś ci Gminy. Ponadto na terenie Gminy wyst ępuje kilka mniejszych skupisk le śnych rozproszonych na całym jej terenie. Na pozostałych obszarach wyst ępuj ą k ępy śródpolnych zadrzewień. Z lasów prywatnych drewno pozyskiwane jest w niewielkiej ilo ści, około 132 m 3 na rok (GUS, 2008).

Administracj ę nad lasami pa ństwowymi na terenie gminy Lipce Reymontowskie sprawuje Nadle śnictwo Skierniewice, które w ramach prowadzonej gospodarki le śnej zajmuje si ę: 1) hodowl ą lasu (odnowienia i zalesienia, poprawki i uzupełnienia, wprowadzanie podszytu, piel ęgnowanie gleb, upraw, młodników oraz melioracje agrotechniczne); 2) ochron ą lasu, maj ącą na celu chroni ć las i jego poszczególne składniki poprzez profilaktyk ę lub zabiegi dora źne stosowane jako efekt szkodliwego oddziaływania czynników abiotycznych i biotycznych, wyst ępuj ących na co dzie ń w ekosystemach le śnych; 3) ochron ą przeciwpo żarow ą poprzez monitorowanie terenów le śnych w celu szybkiego wykrycia zarzewia ognia i zdefiniowania miejsca powstania po żaru; 4) użytkowaniem lasu (pozyskanie drewna, łowiectwo, u żytkowanie uboczne); 5) opiek ą nad zwierzyn ą;

Fot.4. Lasy na terenie Gminy

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

Lasy Do świadczalne Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ze wzgl ędu na swoje znaczenie przyrodniczo – dydaktyczne, posiadaj ą status lasów ochronnych. Decyzj ą Ministra Środowiska z dnia 23.05.2003 r., znak: DL.lp-0233-JJ-15/03 cz ęś ci lasów znajduj ących si ę na terenie Nadle śnictwa Skierniewice nadano status lasów ochronnych. W śród nich znalazły si ę niewielkie fragmenty lasów z terenu Gminy, uznane za lasy wodochronne. Poło żone s ą w obr ębie le śnym Skierniewice, w oddziale 291 A, w pododdziałach p, r i s.

Lasy Do świadczalne Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, s ą cz ęś ci ą Le śnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Spalsko – Rogowskie”, położonego w całości na terenie województwa łódzkiego, powołanego do życia Zarz ądzeniem Dyrektora Generalnego Lasów Pa ństwowych z dnia 30 pa ździernika 2002 roku (zmienione Zarz ądzeniem Dyrektora Generalnego LP z dnia 7 lutego 2005 r.). Le śne kompleksy promocyjne s ą obszarami funkcjonalnymi o znaczeniu edukacyjnym i społecznym, o szczególnym jednolitym programie gospodarczo-ochronnym. Ł ączna powierzchnia LKP wynosi 34,95 tys. ha.

3.10. Obiekty i obszary przyrodnicze prawnie chronione

Ochrona środowiska realizowana jest poprzez respektowanie wymogów przepisów ustaw oraz ich aktów wykonawczych. Obszary i obiekty o szczególnych walorach przyrodniczych mog ą zosta ć obj ęte ochron ą poprzez ustanowienie dla nich ochrony prawnej w formie: parku krajobrazowego, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, rezerwatu przyrody, u żytku ekologicznego, pomnika przyrody, obszaru Natura 2000. Gmina Lipce Reymontowskie poło żona jest poza wielkoprzestrzennymi obszarami chronionymi.

Na terenie Gminy znajduje si ę cz ęść rezerwatu le śnego „Bukowiec”, pierwotnie ustanowionego Zarz ądzeniem Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 12.05.1954 r. (M.P. Nr 7/A54). Aktualny stan prawny rezerwatu przyrody „Bukowiec” okre śla zarz ądzenie nr 4/2010 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody Bukowiec (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego, Nr 49, poz. 374). Rezerwat poło żony jest na obszarze Le śnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Spalsko - Rogowskie”, w kompleksie le śnym (Las Lipiecki) porastaj ącym północno-zachodni fragment gminy Lipce Reymontowskie.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 31 Powierzchnia rezerwatu wynosi 6,54 ha, z czego 2,60 ha znajduje si ę w granicy Gminy, pozostała w gminie Łyszkowice. Celem ochrony rezerwatowej jest zachowanie ze wzgl ędów naukowych i dydaktycznych lasu mieszanego z udziałem buka wyst ępuj ącego przy granicy naturalnego zasi ęgu. W drzewostanie panuje buk z domieszk ą d ębu, grabu i brzozy oraz sosny w wieku do 150 lat. Wiek najstarszych buków przekracza 200 lat. Znajduj ą si ę tu równie ż owocuj ące okazy bluszcza pospolitego. Do północnych granic Gminy, w miejscowo ści Retniowiec, przylega południowa granica rezerwatu przyrody Źródła Borówki. Rezerwat ten został powołany Zarz ądzeniem Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z 3 marca 1989 r. (M.P. z 1989 r. Nr 9, poz.77, §10). Rezerwat obejmuje obszar lasu i źródła rzeki Borówki o powierzchni 21,99 ha, a celem ochrony jest zachowanie zbiorowisk le śnych gr ądu, boru mieszanego i sosnowego oraz swoistych cech krajobrazu. W granicach Gminy znajduj ą si ę 4 pomniki przyrody. S ą to wi ązy górskie o obwodach 250 - 320 cm i wysoko ści 21 do 30 m. Rosn ą na cmentarzu w miejscowo ści Lipce Reymontowskie. Ochron ą prawn ą obj ęte one zostały na podstawie Zarz ądzenia Nr 27 Wojewody Skierniewickiego z dnia 22.10.1985 r.

W gminie Lipce Reymontowskie nie wyst ępuj ą inne formy ochrony przyrody.

Natura 2000 Obszar gminy Lipce Reymontowskie nie znajduje si ę w granicach istniej ącego lub projektowanego obszaru Natura 2000. Najbli żej poło żonymi wzgl ędem granic Gminy obszarami Natura 2000 s ą: 1) obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Wola Cyrusowa (PLH100034), poło żony na zachód od granic Gminy, w odległo ści około 9 km; 2) obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Buczyna Janinowska (PLH100017), poło żony na zachód od granic Gminy, w odległo ści około 20 km; 3) Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków „Pradolina Warszawsko – Berli ńska” (PLB100001) oraz obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Pradolina Bzury i Neru (PLH100006), obszary poło żone na północ od granic Gminy, w odległo ści około 13 km; 4) obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Polany Puszczy Bolimowskiej (PLH100028), poło żony na północny – wschód od granic Gminy, w odległo ści około 14 km; 5) obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Dolina Rawki (PLH100015), poło żony na północny - wschód od granic Gminy, w odległo ści około 17 km; 6) obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk D ąbrowy Świetliste koło Redzenia (PLH100019), poło żony na południe od granic Gminy, w odległo ści około 16 km; 7) obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Buczyna Gałkowska (PLH100016), poło żony na południowy - zachód od granic Gminy, w odległo ści około 19 km; 8) obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty – projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Grabinka (PLH140044), poło żony na północny - wschód od granic Gminy, w odległo ści około 20 km.

3.11. Główne problemy i zagro żenia środowiska

Główne problemy i zagro żenia środowiska przyrodniczego wynikaj ą z niewła ściwie prowadzonej działalno ści gospodarczej, zwi ązanej zarówno z produkcj ą roln ą jak i niezwi ązanej z rolnictwem, najcz ęś ciej bardzo intensywnej i niedostosowanej do stopnia odporno ści środowiska na degradacj ę.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 32 Na terenie gminy Lipce Reymontowskie system kanalizacji zbiorczej jest słabo rozwini ęty. Tylko miejscowo ść gminna posiada układ kanalizacji sanitarnej, który obejmuje fragmenty zabudowy mieszkaniowej oraz wa żniejsze obiekty u żyteczno ści publicznej. System zako ńczony jest biologiczno-mechaniczn ą oczyszczalni ą ścieków, poło żon ą w północnej cz ęś ci miejscowo ści. Brak kanalizacji zbiorczej na pozostałym obszarze Gminy sprzyja niekontrolowanemu wylewaniu ścieków do wód powierzchniowych i do gruntu. Brak pełnej kontroli nad produkcj ą i wywozem odpadów powoduje, i ż powstaj ą dzikie wysypiska śmieci. System selektywnej zbiórki odpadów jest dopiero w fazie rozwoju. Jednym ze skutków działalno ści człowieka jest powstawanie barier przegradzaj ących naturalne korytarze ekologiczne, zakłócaj ących ł ączno ść przestrzenn ą pomi ędzy obszarami węzłowymi. Utrudnia to przepływ materii, energii i informacji genetycznej pomi ędzy w ęzłami, co zakłóca równowag ę ekologiczn ą i prowadzi do obni żenia sprawno ści funkcjonowania całego systemu przyrodniczego. Najcz ęś ciej wyst ępuj ącymi barierami s ą liniowe elementy infrastruktury technicznej i zwarta zabudowa. Niski poziom świadomo ści ekologicznej mieszka ńców oraz wysokie koszty inwestycji pro środowiskowych prowadz ą do intensyfikacji zagro żeń.

Zanieczyszczenie powietrza Obszar Gminy Lipce Reymontowskie wolny jest od zagro żeń zanieczyszczeniami typu przemysłowego. Na terenie Gminy brak jest du żych zakładów przemysłowych b ędących źródłem zanieczyszcze ń powietrza. Wi ększe zakłady zajmuj ą si ę chowem i hodowl ą drobiu oraz produkcj ą pasz. Na terenie Gminy znajduj ą si ę ubojnia drobiu w Lipcach Reymontowskich, 4 zespoły kurników oraz wytwórnia pasz w Chlebowie. Na stan czysto ści powietrza atmosferycznego ma wpływ emisja powierzchniowa zwi ązana z tzw. nisk ą emisj ą z indywidualnych systemów grzewczych oraz emisja pochodzenia komunikacyjnego. Niska emisja spowodowana jest głównie spalaniem w ęgla w lokalnych kotłowniach i paleniskach indywidualnych, które najcz ęś ciej nie posiadaj ą żadnych urz ądze ń ochrony powietrza. W wielu gospodarstwach spala si ę tak że ró żnego rodzaju materiały odpadowe, w tym odpady komunalne, które mog ą by ć źródłem emisji dioksyn. Zaopatrzenie w ciepło odbywa si ę poprzez paleniska piecowe i w mniejszym stopniu, w nowym budownictwie, poprzez instalacje centralnego ogrzewania. Instalacje centralnego ogrzewania oparte na oleju opałowym zostały wprowadzone w obiektach u żyteczno ści publicznej, stanowi ących własno ść Gminy. Wi ększo ść kotłowni opalana jest w ęglem, miałem w ęglowym lub koksem. Przewa żaj ąca emisja z tych źródeł jest trudna do okre ślenia i wykazuje zmienno ść sezonow ą, zwi ązan ą z sezonem grzewczym.

Wynikowa klasyfikacja jako ści powietrza w powiecie skierniewickim w odniesieniu do ochrony zdrowia, ochrony ro ślin oraz ochrony ekosystemu została okre ślona jako A (najłagodniejsza). Oznacza to, że poziomy st ęż eń poszczególnych zanieczyszcze ń na badanym obszarze s ą poni żej warto ści dopuszczalnych.

W 2007 r. w miejscowo ściach Lipce Reymontowskie przeprowadzono analiz ę stanu zanieczyszczenia powietrza (WIO Ś, Delegatura w Skierniewicach). Nie stwierdzono przekroczenia warto ści dopuszczalnych dwutlenku azotu i dwutlenku siarki. Na stanowisku w Lipcach Reymontowskich st ężenie średnioroczne dwutlenku siarki wyniosło 30,5% dopuszczalnego poziomu natomiast st ęż enie średnioroczne dwutlenku azotu 34,4% dopuszczalnego poziomu. Wyniki te świadcz ą o wysokiej klasie jako ści powietrza na terenie Gminy. W punkcie pomiarowym warto ści uzyskanych miesi ęcznych st ęż eń zanieczyszcze ń wskazuj ą tendencj ę malej ącą w okresie letnim (od kwietnia do wrze śnia) w porównaniu z okresem zimowym. Zwi ązane jest to z wzmo żon ą emisj ą zanieczyszcze ń z indywidualnych źródeł ciepła w okresie zimowym.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 33 Hałas Klimat akustyczny środowiska danego obszaru kształtuj ą źródła hałasu typu: komunikacyjnego, przemysłowego i komunalnego. W granicach gminy Lipce Reymontowskie, ze wzgl ędu na brak du żych obiektów przemysłowych i szlaków ruchu kołowego o znaczeniu wojewódzkim i krajowym, nie były prowadzone badania hałasu przemysłowego ani komunikacyjnego. Przez teren Gminy przechodz ą trzy drogi powiatowe, pozostałe to drogi gminne, wewn ętrzne i dojazdowe. Ruch prowadzony na tych drogach jest niewielki i nie powoduje przekroczenia warto ści dopuszczalnych hałasu. Najsilniejszym źródłem hałasu w Gminie jest droga kolejowa o znaczeniu krajowym Warszawa – Katowice. Linia kolejowa została zmodernizowana. Na terenie Gminy nie zlokalizowano jednak żadnych ekranów akustycznych. Wobec tego stanowi ona źródło hałasu przekraczaj ącego warto ści dopuszczalne. Zabudowa poło żona w s ąsiedztwie linii kolejowej znajduje si ę w zasi ęgu oddziaływania ponadnormatywnego poziomu hałasu.

Zanieczyszczenie wód Powa żnym zagro żeniem funkcjonowania środowiska jest zanieczyszczenie wód powierzchniowych i wgł ębnych b ędące wynikiem nieprawidłowo prowadzonej gospodarki wodno- ściekowej, gdzie głównymi przyczynami zanieczyszcze ń s ą: 1) zrzut surowych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków pochodzenia rolniczego lub bytowo-gospodarczego bez oczyszczania bezpo średnio do wód i gruntu; 2) rolnicze wykorzystywanie ścieków do nawo żenia pól; 3) stosowanie w nadmiernych ilo ściach nawozów i środków ochrony ro ślin w lasach i na gruntach rolnych; 4) nieuporz ądkowana gospodarka ściekowa w jednostkach osadniczych.

Szkodliwe substancje dostaj ą si ę do wód poprzez spływ powierzchniowy z terenów rolniczych (głównie zwi ązków biogennych) i komunikacyjnych oraz w drodze infiltracji. Woda w rzece Uchanka w ramach monitoringu wód (stan na 2007 r.) w ppk w Łowiczu, osi ągn ęła IV klas ę czysto ści. Zadecydowały wska źniki: fizyczne (barwa, zawiesina ogólna), biogenne (azot, azotany), mikrobiologiczne (liczba bakterii grupy coli). Na jako ść wody w rzece wpływ maj ą ścieki zrzucane z oczyszczalni zlokalizowanych w gminie Lipce Reymontowskie i gminie Łyszkowice. Do Uchanki odprowadzane s ą ścieki z obu oczyszczalni zlokalizowanych na terenie Gminy. Woda w rzece Zwierzyniec (Pisia) na terenie gminy Lipce Reymontowskie nie jest silnie zanieczyszczana. Bierze ona swój pocz ątek na terenie Gminy i na tym odcinku nie ma zlokalizowanych zrzutów ścieków. Woda silnie zanieczyszczana jest poza granicami Gminy. Do rzeki odprowadzane s ą ścieki z miejscowo ści Godzianów i Maków, przez co w 2007 r. w ppk w Łowiczu rzeka niosła wod ę niezadawalaj ącej jako ści – IV klasy czysto ści.

Zmniejszenie ilo ściowe zasobów wód podziemnych mo że by ć spowodowane dwoma czynnikami: ograniczeniem zasilania wód podziemnych oraz poborem wód przekraczaj ącym zdolno ść regeneracji zasobów. Na terenie gminy Lipce Reymontowskie nie wyst ępuj ą czynniki bezpo średnio ograniczaj ące zasilanie wód podziemnych. W Gminie wyst ępuj ą tereny zmeliorowane, które przyczyniaj ą si ę do zmniejszenia infiltracji i retencji gruntowej, co w konsekwencji mo że ograniczy ć zasoby dyspozycyjne. Pobór wód w Gminie jest na poziomie nie przekraczaj ącym mo żliwo ści regeneracji tych zasobów. Na terenie Gminy prowadzony jest jedynie monitoring wewn ętrzny jako ści dostarczanej odbiorcom wody, które wykazały, że jako ść ujmowanych wód posiada parametry wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi, ale wymaga uzdatniania poprzez odmanganianie i od żela źnianie. Jedynie woda eksploatowana z uj ęcia Wola Drzewiecka jest bezpo średnio tłoczona do sieci.

Do głównych źródeł zanieczyszcze ń wód w regionie nale żą : 1) ścieki pochodz ące z brojlernii w Lipcach Reymontowskich i Chlebowie; 2) ścieki z terenów zabudowy odprowadzane bezpo średnio do wód, b ądź do ziemi i nast ępnie do wód;

Obie oczyszczalnie ścieków (gminna oraz zakładowa) zlokalizowane na terenie Gminy spełniaj ą normy nało żone pozwoleniami wodno – prawnymi, mog ą jednak potencjalnie sta ć si ę źródłem zanieczyszcze ń wód i ziemi.

Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizuj ące Przez teren gminy Lipce Reymontowskie, przez miejscowo ść Drzewce, przebiega linia elektroenergetyczna wysokiego napi ęcia 110 kV. Druga linia elektroenergetyczna 110 kV biegnie z głównego punktu zasilania trakcji PKP w Lipcach Reymontowskich w kierunku wschodnim. Obie linie s ą źródłem pola elektromagnetycznego. Ponadto źródłami pola elektromagnetycznego na terenie Gminy s ą 3 stacje bazowe telefonii komórkowej, zlokalizowane w miejscowo ści Lipce Reymontowskie przy ul. Targowej. W otoczeniu typowych stacji bazowych telefonii komórkowej GSM pola elektromagnetyczne o warto ściach wy ższych ni ż dopuszczalne wyst ępuj ą nie dalej ni ż kilkadziesi ąt metrów od anten i na wysoko ści ich zainstalowania. Żadna linia, jak i maszty telefonii komórkowej, nie powoduj ą ekspozycji ludzi na pola elektromagnetyczne przekraczaj ące warto ści dopuszczalne.

Zagro żenia nadzwyczajne W gminie Lipce Reymontowskie nie ma zlokalizowanych zakładów, które mo żna by było zakwalifikowa ć do grupy obiektów, spełniaj ących wymagania zakładu o zwi ększonym ryzyku lub zakładu o du żym ryzyku wystąpienia powa żnej awarii przemysłowej. Na terenie Gminy mog ą wyst ąpi ć zagro żenia cywilizacyjne, zwi ązane m.in. z transportem materiałów niebezpiecznych, awariami urz ądze ń przemysłowych oraz infrastruktury technicznej. Podstawowym źródłem zagro żeń nadzwyczajnych zwi ązanych z ryzykiem wyst ąpienia awarii jest na terenie Gminy transport ładunków niebezpiecznych prowadzony za po średnictwem transportu kolejowego oraz mo żliwo ść wyst ąpienia awarii w obr ębie stacji paliw z autogazem, zlokalizowanej w miejscowo ści Lipce Reymontowskie. Oprócz w/w zagro żeń cywilizacyjnych mog ą wyst ąpi ć zagro żenia naturalne, takie jak: po żary, wichury, podtopienia.

4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

4.1. Rozwój Gminy w uj ęciu historycznym

Historia obecnych Lipiec Reymontowskich si ęga pierwszej połowy XIV wieku. Ówczesna wie ś Lipce zało żona została w 1338 roku na wykarczowanym obszarze le śnym przez arcybiskupa gnie źnie ńskiego Janisława. Na podstawie dokumentu ksi ęcia mazowieckiego Ziemowita wiadomo, że Lipce le żą ce na terenie kasztelani łowickiej, nale żały do arcybiskupów gnie źnie ńskich. Wie ś ulokowana została na prawie czynszowym. Pierwsza połowa XIV wieku przyniosła intensywn ą akcj ę osiedle ńcz ą w południowej cz ęś ci dóbr łowickich. W tym czasie powstały wsie: Drzewce (1331 r.), Lipce (1338 r.), Retniowiec (1351 r.), Wola Drzewiecka (1357 r.). i Chlebów (1359 r.). Wsie Lipce, Drzewce, Mszadła (dzisiejsza nazwa Mszadla) nale żały do klucza michowickiego. Z czasem z pi ęciu wsi, w tym Lipiec, Mszadli i Drzewiec utworzono partykularz słupski. Po III rozbiorze Polski (1795 r.) dobra arcybiskupie zagarni ęte zostały przez Prusy. W połowie XIX w. przez teren obecnej Gminy przeprowadzono lini ę kolei Warszawsko - Wiede ńskiej. W wyniku nowego podziału administracyjnego w 1867 r., Lipce znalazły si ę w granicach gminy Słupia w powiecie skierniewickim. Wzniesiony w ci ągu jednej nocy z 14 na 15 pa ździernika 1917 r. kamienny obelisk po świ ęcony Tadeuszowi Ko ściuszce stał si ę symbolem patriotyzmu mieszka ńców wsi. W czasie II wojny światowej wielu mieszka ńców Lipiec i okolic walczyło na frontach wojennych i w oddziałach partyzanckich. Pami ątki z tego okresu prezentuje powstałe w 1988 r. Muzeum Czynu Zbrojnego. Po odzyskaniu niepodległo ści w 1918 r., Lipce przeszły na własno ść Skarbu Pa ństwa.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 35 Po II wojnie światowej teren gminy Słupia, do której nale żała wi ększa cze ść obecnej gminy Lipce Reymontowskie, został podzielony na trzy gromady: Lipce, Winna Góra i Słupia. W 1946 r. oddano do u żytku przystanek kolejowy w Lipcach. Elektryfikacj ę wsi przeprowadzono w 1959 r. Przy kolejnej reformie administracji i reaktywowaniu gmin w 1972 r. na terenie dawnej gminy słupskiej powstały dwie odr ębne jednostki. Na życzenie mieszka ńców do nowej gminy Lipce z dawnej Gromady Słupia przeszły wsie Wólka Krosnowska i Wólka Podlesie. 1 kwietnia 1973 r. w powiecie skierniewickim utworzona została gmina Lipce.

Dla upami ętnienia przebywaj ącego tu noblisty Władysława Stanisława Reymonta, który pracuj ąc na kolei Warszawsko – Wiede ńskiej w latach 1888-1893 mieszkał na terenie Gminy i umie ścił we wsi Lipce akcj ę swojej powie ści, zmieniono nazw ę gminy Lipce na obecnie obowi ązuj ącą nazw ę Lipce Reymontowskie (Zarz ądzeniem z dnia 17 grudnia 1983 r. Ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej).

4.2. Identyfikacja i waloryzacja zasobów dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury współczesnej

4.2.1. Istniej ące formy i zakres ochrony zabytków

Elementy dziedzictwa kulturowego o warto ści zabytkowej, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony zabytków (ustaw ą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zm.)) podlegaj ą ochronie. Ustanowione na terenie gminy Lipce Reymontowskie formy ochrony obejmuj ą: 1) wpis do Rejestru Zabytków WKZ – 3 obiekty; 2) ochrona ustalona w planach miejscowych obejmuj ąca: a) cmentarz grzebalny nowy, b) cmentarz przyko ścielny, c) obiekty zespołu ko ścioła parafialnego p.w. Znalezienia Krzy ża Świ ętego z plebani ą, d) stanowiska archeologiczne.

Ochrona obiektów wpisanych do rejestru zabytków realizowana jest poprzez respektowanie zasad ich ochrony zgodnie z wymogami w/w ustawy. Ochrona obiektów obj ętych ochron ą w planie miejscowym realizowana jest poprzez respektowanie zapisów planu. Brak jest ustanowionych w granicach Gminy innych form ochrony zabytków.

Zabytki wpisane do rejestru zabytków Cz ęść elementów dziedzictwa kulturowego na terenie Gminy Lipce Reymontowskie podlega ochronie konserwatorskiej poprzez wpis do Rejestru Zabytków. Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków zamieszczono w tabeli.

tab.8. Wykaz obiektów i obszarów z terenu Gminy wpisanych do Rejestru Zabytków. Nr decyzji z Lp. Miejscowo ść Obiekt Czas powstania dnia Lipce Kaplica cmentarna św. Józefata 278/5 1. XVIII/XIX w. Reymontowskie (drewniana) 08.04.1950 r. Lipce Cmentarz rzymsko – katolicki 858 2. II poł. XIX w. Reymontowskie (stary) 03.01.1992 r. Lipce Mogiła zbiorowa na cmentarzu 920 3. Lata 1939 - 1945 Reymontowskie rzymsko – katolickim (nowym) 22.12.1992 r. Źródło: opracowanie własne na podstawie Rejestru Zabytków

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak Zabytki w gminnej ewidencji zabytków Gminna ewidencja zabytków, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony zabytków jest prowadzona w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy Lipce Reymontowskie. Gminna ewidencja zabytków jest podstaw ą do sporz ądzania programów opieki nad zabytkami przez samorz ąd gminny. Gminna ewidencja zabytków w gminie Lipce Reymontowskie została sporz ądzona w 2007 roku.

tab.9. Obiekty i obszary w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Lipce Reymontowskie, nie wpisane do rejestru zabytków. Uwagi/Informacj Lp. Miejscowo ść Obiekt Czas powstania a o ochronie Lipce Zespół ko ściół parafialnego p.w. 1. 1866 i 1905 r. MPZP Reymontowskie Znalezienia Krzy ża Św. Lipce 2. Domek Reymonta (Dró żnika) ok. 1880 r. - Reymontowskie Lipce 3. Cmentarz przyko ścielny XIV – XV w. MPZP Reymontowskie Lipce 4. Cmentarz rzymsko-katolicki ok. 1956 r. MPZP Reymontowskie 5. Wola Drzewiecka Stanowisko archeologiczne IV-V - 6. Wola Drzewiecka Stanowisko archeologiczne V EB – Ha D MPZP cz ęś ciowo 7. Wola Drzewiecka Stanowisko archeologiczne XIII-XV w. MPZP bli żej nieokre ślony 8. Wola Drzewiecka Stanowisko archeologiczne MPZP okres pradziejowy Wola Drzewiecka – 9. Stanowisko archeologiczne IV EB - brak lokalizacji 10. Mszadla Stanowisko archeologiczne XV-XVII w. MPZP Lipce 11. Stanowisko archeologiczne XIII-XV w. MPZP Reymontowskie Lipce III okres 12. Reymontowskie – Stanowisko archeologiczne - średniowieczny brak lokalizacji

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 37 13. Wólka Krosnowska Stanowisko archeologiczne XVI-XVII w. MPZP 14. Wólka Krosnowska Stanowisko archeologiczne XVI-XVII w. MPZP 15. Drzewce Stanowisko archeologiczne XV-XVII w. MPZP 16. Drzewce Stanowisko archeologiczne XIV-XVII w. MPZP 17. Drzewce Stanowisko archeologiczne XVI-XVII w. MPZP 18. Drzewce Stanowisko archeologiczne XIV-XV w. MPZP 19. Drzewce dom 1920 r. MPZP 20. Siciska kapliczka 1920 r. - 21. Chlebów Stanowisko archeologiczne XIV-XVI w. MPZP 22. Wola Drzewiecka kapliczka 1920 r. - Źródło: opracowanie własne na podstawie ewidencji zabytków gminy Lipce Reymontowskie

Fot.6. „Domek Reymonta”

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

Zabytki i stanowiska archeologiczne Zgodnie z danymi rejestru Archeologicznego Zdj ęcia Polski na obszarze Gminy istnieje 15 stanowisk archeologicznych, z czego trzy to ślady osadnictwa, pozostałe – to osady. Stanowiska mo żna napotka ć na terenie pi ęciu sołectw Gminy: Wola Drzewiecka, Mszadla, Lipce Reymontowskie, Wólka Krosnowska i Drzewce. Zdecydowana wi ększo ść tych stanowisk pochodzi z wieków XIV – XVII, cz ęść to pozostało ści osadnictwa kultury łu życkiej.

tab.10. Zewidencjonowane stanowiska archeologiczne w gminie Lipce Reymontowskie. Nr Nr Chronologia Nr stanowiska Rodzaj Lp. obszaru stanowiska Miejscowo ść w miejscowo ści stanowiska AZP na obszarze 1. 63-56 4 Wola Drzewiecka 2 ślad osadnictwa kultura łu życka, IV-V EB ślad osadnictwa kultura łu życka 2. 63-56 5 Wola Drzewiecka 3 osada XIV-XVI w Wola Drzewiecka - 3. 63-56 6 4 osada XII-XV w. Praga Wola Drzewiecka - 4. 63-56 19 1 ślad osadnictwa okres pradziejowy Praga 23 – brak 5. 63-56 Wola Drzewiecka 1 osada kultura łu życka – IV EB lokalizacji 6. 63-56 15 Mszadla – Stara Wie ś 1 osada XV-XVI w. Lipce Reymontowskie 7. 63-56 16 1 osada XIII-XV w. – Ku Woli 21 brak III okres 8. 63-56 Lipce Reymontowskie 2 lokalizacji wczesno średniowieczny 9. 64-56 8 Wólka Krosnowska 2 osada XVI-XVII w. 10. 64-56 9 Wólka Krosnowska 1 osada XVI-XVII w.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 38 11. 64-56 13 Drzewce 1 osada XV-XVII w. 12. 64-56 14 Drzewce 2 osada XIV-XVII w. 13. 64-56 15 Drzewce 3 osada XVI-XVII w. 14. 64-56 16 Drzewce 4 osada XIV-XV w. 15. 63-56 20 Chlebów 1 osada XIV-XVI w. Źródło: opracowanie własne na podstawie ewidencji zabytków gminy Lipce Reymontowskie oraz informacji z zasobów Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Dobra kultury współczesnej Dobra kultury współcze śnej to, zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pó źn. zm.), nie b ędące zabytkami dobra kultury, takie jak pomniki, miejsca pami ęci, budynki, ich wn ętrza i detale, zespoły budynków, zało żenia urbanistyczne i krajobrazowe, b ędące uznanym dorobkiem współcze śnie żyj ących pokole ń, je żeli cechuje je wysoka warto ść artystyczna lub historyczna. Dla gminy Lipce Reymontowskie nie został sporz ądzony spis dóbr kultury współczesnej. Dla potrzeb Studium dokonano próby okre ślenia gminnego zasobu dóbr kultury współczesnej. Przeprowadzona analiza nie wykazała na obszarze Gminy obiektów kwalifikuj ących si ę do wpisania do gminnego spisu dóbr kultury współczesnej.

4.2.2. Miejsca i pomniki pami ęci narodowej

Do miejsc pami ęci narodowej na terenie Gminy Lipce Reymontowskie nale żą : 1) mogiła zbiorowa żołnierzy Armii Krajowej poległych w sierpniu 1944 r. i zamordowanych we wrze śniu 1939 r. mieszka ńców wsi Siciska, mogiła znajduje si ę na nowym cmentarzu w Lipcach Reymontowskich i jest wpisana do rejestru zabytków decyzj ą nr 920 z dnia 22.12.1922r.; 2) zbiorowe groby mieszka ńców Sicisk zamordowanych przez okupantów hitlerowskich we wrze śniu 1939 r.; 3) grób – pomnik płk Tadeusza Golki ps. „Stefan” , szefa wyszkolenia Batalionów Chłopskich okr ęgu Warszawskiego oraz organizatora i szefa Oddziału Batalionów w bitwie pod Trzciank ą. Grób znajduje si ę na cyplu lasu w pobli żu Lipiec Reymontowskich i Woli Drzewieckiej; 4) obelisk (kopiec) ku czci Tadeusza Ko ściuszki uło żony z polnych kamieni przez mieszka ńców wsi Lipce (Lipce Reymontowskie od 1983 r.), w pa ździerniku 1917 r. Na tablicy wyryto napis: „Tadeuszowi Ko ściuszce Naczelnikowi Narodu polskiego – wło ścianie wsi Lipce”.

Fot.7. Kopiec Ko ściuszki

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

Na terenie Gminy zlokalizowanych jest 36 przydro żnych kapliczek oraz liczne krzy że przydro żne, stanowi ące charakterystyczny element w zagospodarowaniu tego obszaru. Wi ększo ść kapliczek powstała z inicjatywy mieszka ńców i przez nich jest remontowana.

W granicach Gminy nie ma zlokalizowanych Pomników Zagłady, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. z 1999 r. Nr 41, poz. 412 z pó źn. zm.).

4.3. Krajobraz kulturowy Gminy i wymogi jego ochrony. Elementy to żsamo ści Gminy.

Krajobraz kulturowy, jako historycznie ukształtowana w wyniku działalno ści człowieka przestrze ń, zawiera wytwory cywilizacji ludzkiej i elementy przyrodnicze oraz lokaln ą tradycj ę. Ze wzgl ędu na intensyfikacj ę procesów urbanizacyjnych, realizacj ę zainwestowania na terenach dotychczas u żytkowanych rolniczo, zachodzi konieczno ść podj ęcia działa ń prowadz ących do utrzymania wysokiej jako ści krajobrazu kulturowego, powstrzymania procesu jego niepo żą danych przekształce ń i eliminacji elementów dysharmonijnych. Ochrona krajobrazu kulturowego mo że by ć realizowana poprzez ustalenie ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, ustanowienie w formie uchwały rady gminy zespołu przyrodniczo-krajobrazowego lub parku kulturowego lub rozporz ądzenie wojewody o wpisie do rejestru zabytków.

Gmina Lipce Reymontowskie pod wzgl ędem historycznym znajduje si ę na pograniczu Ksi ęstwa Łowickiego oraz Ziemi Rawskiej, zwi ązanych genetycznie z prowincj ą historycznego Mazowsza. Pod wzgl ędem kulturowym Gmina przynale ży do podregionu łowickiego. W Gminie folklor jest widoczny i wszechobecny. Przejawia si ę w strojach ludowych, działalno ści zespołów folklorystycznych i kultywowanych tradycjach, a na co dzie ń: w uroczysto ściach rodzinnych, świ ętach ko ścielnych i imprezach gminnych.

Gmina Lipce Reymontowskie jest historycznie i materialnie zwi ązana z postaci ą polskiego pisarza Władysława Stanisława Reymonta, który akcj ę swojej najsłynniejszej powie ści „Chłopi” umie ścił na terenie Gminy. Pisarz przebywał tu w latach 1888 - 1893. W tym czasie pracował jako jeden z najni ższych rang ą funkcjonariuszy nadzoru Kolei Warszawsko - Wiede ńskie. Opiekował si ę stanem torów, był pomocnikiem dozorcy plantowego.

Na trenie Gminy znajduj ą si ę trzy muzea:

1) Muzeum Regionalne im. Wł. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskich - Od 2003 r. Muzeum działa jako instytucja kultury powiatu skierniewickiego. Muzeum gromadzi, opracowuje i udost ępnia zwiedzaj ącym ró żnorodne eksponaty z dziedziny historii i kultury materialnej Lipiec i sąsiednich miejscowo ści, a tak że pami ątki zwi ązane bezpo średnio z postaci ą Władysława St. Reymonta. Od 1989 r. siedzibą muzeum s ą zabudowania dawnej manufaktury włókienniczej rodziny Winklów. Po manufakturze zachowały si ę w cało ści budynki wraz z kompleksem maszyn i urz ądze ń produkcyjnych do pełnego cyklu technologicznego, z lat 80-tych i 90-tych XX w. Obok muzeum w latach 2002-2003 r. utworzono „Zagrod ę ludow ą”. Składaj ą si ę na ni ą odnowione zabudowania dawnego budownictwa zagrodowego: dwa budynki mieszkalne (chałupy), budynek gospodarczy (obora) oraz stodoła i spichlerz. Budynki przeniesione zostały z terenów s ąsiednich miejscowo ści oraz z terenu gminy Godzianów;

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

2) Muzeum Czynu Zbrojnego, powstałe w 1988 r. w oparciu o prywatne zbiory militariów zwi ązane z histori ą walk o niepodległo ść w rejonie Lipiec Reymontowskich i najbli ższej okolicy. W muzeum zgromadzono bro ń i umundurowanie, osobiste pami ątki i dokumenty po żołnierzach oddziałów regularnych i ruchu oporu. Na wystawie plenerowej zgromadzono liczne egzemplarze sprz ętu bojowego z okresu I i II wojny światowej; 3) Galeria Staroci i Pami ątek Regionalnych, powstała w oparciu o prywatne zbiory mieszka ńca Gminy. W galerii zgromadzone s ą dawne sprz ęty gospodarskie, wyposa żenie chałup, przedmioty obrz ędu religijnego i zwi ązane z folklorem łowickim itd. Wi ększo ść eksponatów została odratowana i odrestaurowana przez wła ściciela galerii.

Fot.9. Galeria Staroci i Pami ątek Regionalnych

Źródło: fot. Gabriel Ferli ński

Podstawowymi elementami architektonicznymi i przestrzennymi wyznaczaj ącymi to żsamo ść Gminy s ą: 1) obiekty zwi ązane z pobytem i twórczo ści ą Władysława Reymonta, w tym Domek Reymonta oraz Zagroda Ludowa; 2) linia kolejowa; 3) krajobraz rolniczy.

Wi ększo ść obiektów i obszarów zabytkowych, wpisanych do rejestru zabytków oraz gminnej ewidencji zabytków, z wył ączeniem stanowisk archeologicznych znajduje si ę w dobrym stanie. Wymagaj ą one jedynie bie żą cych napraw i zabiegów piel ęgnacyjnych. Stanowiska archeologiczne nie s ą widoczne w terenie. Nara żone s ą na rozkopywanie i zniszczenie przez „poszukiwaczy skarbów”.

4.5. Polityka Gminy w zakresie ochrony zabytków

Realizuj ąc wymagania przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony zabytków (ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zm.)) gmina Lipce Reymontowskie sporz ądziła Gminn ą Ewidencj ę Zbytków w 2007 r., nie został jeszcze opracowany na jej podstawie gminny program opieki nad zabytkami. Polityka Gminy zawarta jest w ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które obejmuj ą prawie cał ą gmin ę Lipce Reymontowskie w jej granicach administracyjnych. Miejscowe plany zagospodarowania nie uwzgl ędniaj ą wszystkich stanowisk archeologicznych oraz wszystkich stref ochrony stanowisk archeologicznych, wobec tego konieczna jest weryfikacja zapisów planów w tym zakresie.

5. Sytuacja społeczno-gospodarcza Gminy. Warunki i jako ść życia mieszka ńców

5.1. Tendencje rozwoju demograficznego i gospodarczego

5.1.1. Sytuacja demograficzna

W roku 2010, zgodnie z danymi Urz ędu Gminy, gmin ę Lipce Reymontowskie zamieszkiwało 3 330 osób, w tym 1 601 m ęż czyzn i 1 729 kobiet. Średnia g ęsto ść zaludnienia Gminy wynosi 78 osób/km 2, co jest warto ści ą wysok ą w porównaniu do g ęsto ści zaludnienia w powiecie skierniewickim (51 osób/km 2) i nisk ą w porównaniu do g ęsto ści zaludnienia w województwie łódzkim (140 osób/km 2).

tab.11. Liczba ludno ści i g ęsto ść zaludnienia poszczególnych obr ębów gminy Lipce Reymontowskie, stan na koniec 2010 r.

Powierzchnia Gęsto ść % ogólnej obr ęb Ogółem (os.) obr ębu zaludnienia liczby ludno ści (km 2) (l. mieszk./km 2)

Lipce Reymontowskie 1373 41,2 12,0 114 Drzewce 572 17,2 9,0 64 Wola Drzewiecka 404 12,1 6,5 62 Mszadla 536 16,1 8,1 66 Chlebów 169 5,1 2,5 68 Wólka Krosnowska 173 5,2 3,2 54 Retniowiec 103 3,1 1,6 64 Razem: 3330 100 42,9 78 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy w Lipcach Reymontowskich

Najwi ęcej ludno ści (ponad 41%) zamieszkuje obr ęb Lipce Reymontowskie. W obr ębach Drzewce, Mszadla i Wola Drzewiecka mieszka kolejne 45% ludno ści Gminy. Pozostałe obr ęby skupiaj ą około 14% ludno ści Gminy. Poszczególne obr ęby Gminy charakteryzuj ą si ę zbli żon ą g ęsto ści ą zaludnienia, zawieraj ącą si ę w przedziale 62 – 68 osób/km 2. Wi ększ ą g ęsto ści ą zaludnienia, a zarazem najwi ększ ą w Gminie odznacza si ę obr ęb Lipce Reymontowskie – 114 os/km 2. Najni ższy wska źnik g ęsto ści zaludnienia, wynosz ący 54 os/ km 2 odnotowano dla obr ębu Wólka Krosnowska.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 42 tab.12. Ludno ść gminy Lipce Reymontowskie wg ekonomicznych grup wieku, stan na koniec 2010 r. liczba ludno ści Współczynnik wiek feminizacji ogółem męż czy źni kobiety (%) ogółem 3330 1601 1729 108 przedprodukcyjny ( ≤17 lat) 655 341 314 92 produkcyjny ogółem (M 18-65 lat / K 18-60 lat) 2086 1094 992 91 poprodukcyjny (M >65 lat / K > 59 lat) 589 166 423 254 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy.

Liczba mieszka ńców gminy Lipce Reymontowskie od kilku lat utrzymuje si ę na stałym poziomie. Najliczniejsz ą grup ę stanowi ludno ść w wieku produkcyjnym, za ś najmniej liczn ą – w wieku poprodukcyjnym. Jednocze śnie ludno ść regionu cechuje wzrost długo ści trwania życia. Proporcje pomi ędzy poszczególnymi grupami wiekowymi utrzymuj ą si ę od kilku lat na zbli żonym poziomie. Zgodnie ze skal ą „staro ści demograficznej” ONZ mieszkańcy Gminy stanowi ą populacj ę star ą – odsetek osób w wieku 65 lat i wi ęcej wynosi ponad 7%. Utrzymuj ący si ę stały poziom ludno ści w wieku produkcyjnym jest korzystny dla mieszka ńców Gminy z ekonomicznego punktu widzenia, jednak że współczynnik obci ąż enia ekonomicznego w Gminie wynosi a ż 59%. Oznacza to, i ż na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 59 osób w wieku nieprodukcyjnym, w tym 31 osób w wieku przedprodukcyjnym i 28 osób w wieku poprodukcyjnym.

tab.13. Ludno ść gminy Lipce Reymontowskie wg wieku w latach 2000-2009. lata 0 – 4 lat 5 - 9 lat 10 - 14 lat 15 - 19 lat 20 - 59 lat 60-64 lat pow. 65 lat Ogółem 2000 178 224 262 265 1 753 136 572 3 390 2001 182 206 272 264 1 789 136 567 3 416 2002 171 200 262 272 1 798 138 558 3 399 2003 176 192 257 271 1 817 135 565 3 413 2004 162 189 242 255 1 832 144 535 3 359 2005 167 171 223 262 1 827 153 535 3 338 2006 175 175 198 267 1 823 159 536 3 333 2007 178 162 206 257 1 829 164 539 3 335 2008 163 168 196 245 1 805 193 525 3 295 2009 176 162 197 247 1 808 200 524 3 314 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Gmin ę zamieszkuje wi ększa liczba kobiet ni ż m ęż czyzn. Wska źnik feminizacji w 2009 r. wyniósł a ż 108. Liczba kobiet i m ęż czyzn w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym jest porównywalna. Na tak wysoki wskaźnik feminizacji wpływa istniej ąca du ża dysproporcja pomi ędzy liczb ą kobiet i m ęż czyzn w wieku poprodukcyjnym. Wi ąż e si ę to z światowym procesem feminizacji osób w wieku poprodukcyjnym - równowag ą płci w wieku średnim, a przewag ą kobiet w wieku starszym.

tab.14. Przyrost naturalny w gminie Lipce Reymontowskie w latach 2000-2009. Przyrost Mał żeństwa Urodzenia Zgony Rok naturalny W liczbach bezwzgl ędnych 2000 13 30 40 -10 2001 17 38 38 0 2002 14 29 51 - 22 2003 17 42 40 2 2004 16 29 59 - 30 2005 23 38 36 2 2006 24 45 36 9 2007 19 28 42 - 14 2008 16 31 49 - 18

Przyrost naturalny na przestrzeni ostatnich kilku lat ulegał wahaniom. W Gminie, pomimo wzrostu w 2006 r., utrzymuj ą się jego ujemne warto ści. Jest to niekorzystne zjawisko z punktu widzenia mo żliwo ści rozwojowych Gminy. Przyczynami takiego zjawiska s ą najcz ęś ciej: pogorszenie si ę sytuacji ekonomicznej społecze ństwa, rozwijaj ący si ę konsumpcyjny styl życia zwi ązany m.in. z odkładaniem w czasie decyzji o potomstwie i zerwaniem z tradycj ą zakładania rodzin wielodzietnych. Wzrasta jednak wska źnik zawieranych mał żeństw, co mo że by ć dobrym prognostykiem na przyrost naturalny.

tab.15. Saldo migracji w latach 2000-2009 Saldo migracji wewn ętrznych lata 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ogółem - 10 - 4 - 10 17 - 20 - 8 - 15 9 - 8 3 zameldowani 20 35 31 52 21 21 29 35 20 34 wymeldowani 30 39 41 35 41 29 44 26 28 31 Saldo migracji zagranicznych ogółem 0 0 0 0 0 0 0 2 0 - 1 zameldowani 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 wymeldowani 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Od roku 2000 saldo migracji na terenie Gminy, w zale żno ści od ró żnych czynników społeczno – ekonomicznych kształtowało si ę na zró żnicowanym poziomie, z przewag ą lat, w których nast ępował odpływ ludno ści z terenu Gminy.

tab.16. Struktura ludno ści aktywnej ekonomicznie (ludno ść w wieku 14 lat i wi ęcej) według poziomu wykształcenia i płci w 2002 r. Wykształcenie Średnie ce czone, ą sze ń ż czone, bez ń Ogółem Wy Razem Policealne zawodowe Ogólno- Zasadnicze uko Podstawowe kształc Zawodowe wykształcenia nieuko Wyszczególnienie szt. % szt. % szt. % szt. % szt. % szt. % szt. % szt. %

Ogółem 2861 100 116 4,1 49 1,7 546 19,1 130 4,5 416 14,5 879 30,7 1271 44,4

Męż czy źni 1389 48,6 38 1,3 10 0,4 249 8,7 33 1,1 216 7,5 540 18,9 552 19,3

Kobiety 1472 51,4 78 2,7 39 1,4 297 10,4 97 3,4 200 7,0 339 11,8 719 25,1

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z Narodowego Spisu Powszechnego Ludno ści 2002 r.

Najliczniejsz ą grup ę mieszka ńców Gminy stanowi ą osoby posiadaj ące najni ższe kwalifikacje zawodowe. Grupa ta obejmuje ł ącznie, ponad 75% społecze ństwa Gminy, tj. osoby, które uko ńczyły jedynie szkoł ę podstawow ą lub pozostaj ą bez żadnego wykształcenia (tj. nie uko ńczyły szkoły podstawowej) – 44,4% mieszka ńców Gminy oraz osoby, które uzyskały wykształcenie zasadnicze zawodowe – 30,7%. Wykształceniem wy ższym legitymuje si ę jedynie 4,1% mieszka ńców Gminy. Bior ąc pod uwag ę płe ć, cech ą charakterystyczn ą jest wy ższy poziom wykształcenia kobiet ni ż męż czyzn. Stanowi ą one 71% osób z wykształceniem wy ższym i policealnym. Liczebno ść męż czyzn jest zdecydowanie wy ższa jedynie w grupie osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym – 61%. Wytłumaczeniem takiego stanu mo że by ć silna na terenach wiejskich tradycja kontynuacji pracy w rodzinnym gospodarstwie rolnym przez m ęż czyzn. Jednocze śnie

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 44 męż czy źni cz ęś ciej kształc ą si ę w zasadniczych szkołach zawodowych, gdzie mog ą zdoby ć zawód i konkretne umiej ętno ści przydatne pó źniej w pracy m.in. w rolnictwie. Niski poziom wykształcenia mieszka ńców Gminy przekłada si ę bezpo średnio na ich mał ą elastyczno ść na rynku pracy, trudno ści ze zmian ą kwalifikacji. W konsekwencji mo że to prowadzi ć do wzrostu bezrobocia i obni żenia standardu życia. W ostatnich latach obserwowany jest systematyczny wzrost wykształcenia mieszka ńców. Jednak po roku 2002 nie przeprowadzono żadnych szczegółowych bada ń w tym zakresie.

Prognoza zmian w strukturze ludno ści Ze wzgl ędu na du żą w ostatnich latach zmienno ść wska źników demograficznych (przyrostu naturalnego, salda migracji), prognozowanie tendencji zmian struktury ludno ści Gminy przysparza trudno ści. Bior ąc jednak pod uwag ę trendy ogólnopolskie, w zakresie prawdopodobnych zmian struktury ludno ści mo żna si ę spodziewa ć: 1) spadku, ewentualnie utrzymywania si ę na podobnym poziomie liczby dzieci i młodzie ży w wieku przedszkolnym i szkolnym; 2) utrzymania trendu wzrostu liczby ludno ści w wieku produkcyjnym; 3) wzrostu liczby ludno ści w wieku emerytalnym; 4) wzrostu ogólnego poziomu wykształcenia ludno ści.

5.1.2. Rynek pracy

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2002 r. w gminie Lipce Reymontowskie własne źródło utrzymania posiadało 2289 osób, co oznacza, że pozostałe 1111 osób - 33% mieszka ńców Gminy pozostawało na utrzymaniu innych lub nie posiadało własnego źródła utrzymania. S ą to przede wszystkim dzieci i młodzie ż, oraz inni członkowie rodzin. 50% osób posiadaj ących własne źródło utrzymania utrzymywało si ę ze źródeł zarobkowych. Praca w rolnictwie była wówczas podstawowym źródłem dochodów dla jedynie 18% uwzgl ędnionych osób. Najwi ększe znaczenie jako główne źródło utrzymania miała praca poza rolnictwem, przede wszystkim najemna (31%). Źródła niezarobkowe, tj. renty, emerytury i zasiłki s ą głównym źródłem utrzymania a ż dla 48% uwzgl ędnionych osób.

tab.17. Główne źródła utrzymania ludno ści w gminie Lipce Reymontowskie. Zarobkowe źródło utrzymania Niezarobkowe źródło utrzymania Płe ć praca poza rolnictwem praca w renta emerytura pozostałe najemna na rachunek własny rolnictwie kobiety 313 18 198 278 313 50 męż czy źni 405 34 217 192 228 43 ogółem 718 52 415 470 541 93 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z Narodowego Spisu Powszechnego, z 2002.

Według danych dla sektora przedsi ębiorstw zatrudniaj ących powy żej 9 osób w 2003 roku w głównym miejscu pracy zatrudnionych było 199 osób, w tym zdecydowana wi ększo ść kobiet – 68%. Mieszka ńcy Gminy zatrudnieni byli przede wszystkim w usługach. Ogółem pracowało w nich ponad 50% zatrudnionych w głównym miejscu pracy. Zatrudnienie w przemy śle wyniosło 44%. Praca w rolnictwie stanowiła główne miejsce pracy jedynie dla 6 osób, czyli zaledwie 3% analizowanej grupy. Wśród osób zatrudnionych w usługach dominowała (74%) grupa zatrudnionych w usługach nierynkowych.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 45 tab.18. Pracuj ący w głównym miejscu pracy wg sektorów gospodarki narodowej i sektorów własno ści oraz płci (w przedsi ębiorstwach zatrudniaj ących powy żej 9 osób) w 2003 r. Sektor gospodarki narodowej Sektor własno ści płe ć usługi rolnictwo przemysł usługi rynkowe usługi nierynkowe ogółem publiczny prywatny kobiety 4 46 18 67 85 78 57 męż czy źni 2 42 9 11 20 23 41 ogółem 6 88 27 78 105 101 98 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych GUS z 2003 r.

Bezrobocie Gmina Lipce Reymontowskie charakteryzuje si ę niskim poziomem bezrobocia. Liczba osób bez pracy w gminie od 2007 r. wynosiła poni żej 3% ogółu mieszka ńców. Wzrost bezrobocia nast ąpił na pocz ątku 2010 r. i w pierwszym półroczu przekroczył próg 3%. W strukturze bezrobotnych mo żna zauwa żyć niewielk ą dominacj ę bezrobotnych kobiet, co jest zgodne z ogólnokrajowymi tendencjami.

tab.19. Bezrobotni zarejestrowani w Gminie w latach 2005-2009 wg płci. lata 2005 2006 2007 2008 2009 I półrocze 2010 kobiety 66 45 37 31 48 59 męż czy źni 65 49 38 28 42 55 ogółem 131 94 75 59 90 114 Udział w ogólnej liczbie ludno ści (%) 3,9 2,8 2,2 1,8 2,7 3,42 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Przyczynami bezrobocia s ą zwi ększone wymagania pracodawców odno śnie kwalifikacji zawodowych pracowników, nieadekwatne w odniesieniu do potrzeb pracodawców kierunki wykształcenia, nie wystarczaj ąca dynamika tworzenia nowych miejsc pracy, wyuczona bezradno ść bezrobotnych w poszukiwaniu pracy. Bezrobocie podlega nieznacznym sezonowym wahaniom. W okresie letnim jest zwykle nieco ni ższe, bo wzrasta zatrudnienie w budownictwie i rolnictwie.

5.1.3. Struktura działalno ści gospodarczej

Podmioty gospodarcze, działalno ść usługowa Na koniec 2009 roku w ewidencji działalno ści gospodarczej gminy Lipce Reymontowskie zarejestrowanych było 177 czynnych podmiotów gospodarczych sektora prywatnego. Najwi ększym pracodawc ą w gminie jest, powstała w 1995 r., spółka jawna „REYDROB” Przedsi ębiorstwo Drobiarskie M&M T. Mirowski, J. Malesa (ul. Golki 19, Lipce Reymontowskie).

Pozostałymi głównymi pracodawcami na terenie gminy s ą m.in.: 1) „INSTALBUD” Paweł Maszkowski – wykonywanie instalacji elektrycznych; 2) Halina Długosz – Duda – zakład cukierniczy; 3) „AKORD” - krawiectwo; 4) „GRA ŻYNA” – zakład produkcyjno-handlowy (odzie ż); 5) „MULTIMEX” – handel; 6) Józef Bartosiewicz – produkcja pieczywa.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 46 tab.20. Liczba raz struktura podmiotów wg sektorów własno ściowych w gminie Lipce Reymontowskie w 2009 roku. Podmioty gospodarki narodowej ogółem 192 Sektor publiczny Sektor prywatny Pa ństwowe Spółdzielnie, Podmioty Osoby fizyczne i samorz ądowe fundacje, gospodarki prowadz ące Spółki jednostki prawa ogółem stowarzyszenia narodowej działalno ść handlowe bud żetowego i organizacje ogółem gospodarcz ą ogółem społeczne 15 13 177 145 3 11 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2009 r.

Zdecydowana wi ększo ść podmiotów gospodarczych nale ży do sektora prywatnego, który przewa ża w śród zarejestrowanych podmiotów (92% ogólnej liczby zarejestrowanych podmiotów). Dominuj ą w śród nich osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą. Stanowi ą one 82% wszystkich podmiotów prywatnych.

tab.21. Podmioty gospodarcze sektora prywatnego zarejestrowane na terenie gminy Lipce Reymontowskie wg sekcji PKD Liczba zarejestrowanych Sekcja podmiotów 2007 2008 2009 A – Rolnictwo, łowiectwo i le śnictwo 10 12 15 D – Działalno ść produkcyjna 21 21 22 E – Zaopatrywanie w energi ę elektryczn ą, gaz i wod ę 1 2 2 F – budownictwo 22 26 26 G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawy pojazdów mechanicznych, 51 50 49 motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i u żytku domowego H – hotele i restauracje 3 3 1 I – Transport, gospodarka magazynowa i ł ączno ść 18 19 17 J – Po średnictwo finansowe 2 2 2 K – Obsługa nieruchomo ści, wynajem i działalno ść zwi ązana z 5 6 7 prowadzeniem interesów L – Administracja publiczna i ochrona narodowa, gwarantowana 5 5 5 prawnie opieka socjalna M – Edukacja 1 0 0 N – Ochrona zdrowia i opieka socjalna 4 4 2 O – Pozostała działalno ść usługowa komunalna, socjalna i 30 29 29 indywidualna OGÓŁEM: 173 179 177 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS, Bank Danych Regionalnych

Wg Polskiej Klasyfikacji Działalno ści najwi ęcej podmiotów gospodarczych sektora prywatnego na terenie gminy Lipce Reymontowskie odnotowano w handlu – 27,12% i budownictwie - 14,69%. Zdecydowana wi ększo ść funkcjonuj ących na terenie Gminy podmiotów gospodarczych to niewielkie firmy z bran ży usługowej. Istnieje tu prawie 50 punktów handlowych, oferuj ących zarówno podstawowe artykuły spo żywcze i przemysłowe, jak równie ż towary bardziej specjalistyczne tj., hydrauliczne, budowlane, rolnicze itp. Najwi ększa koncentracja obiektów usługowych, o znaczeniu ogólnogminnym wyst ępuje w miejscowo ści Lipce Reymontowskie.

tab.22. Ilo ść gospodarstw w Gminie według obr ębów geodezyjnych

Lp. Sołectwo Liczba gospodarstw 1 Lipce Reymontowskie 477 2 Drzewce 197 3 Mszadla 155 4 Wola drzewiecka 209 5 Chlebów 62 7 Wólka Krosnowska 59 8 Retniowiec 42 R A Z E M 1201 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy

W gminie Lipce Reymontowskie znajduje si ę 1201 gospodarstw rolnych (stan na maj 2011 r.). Wszystkie s ą gospodarstwami indywidualnymi. W Gminie dominuj ą niewielkie powierzchniowo gospodarstwa. Średnia wielko ść gospodarstwa wynosi około 5 ha, co jest nisk ą warto ści ą w odniesieniu do średniej krajowej (10,15 ha) oraz wojewódzkiej (7,41 ha). Najliczniejsz ą grup ę - 77% - gospodarstw w Gminie stanowi ą te o powierzchni maksymalnie 5 ha. Porównywalny jest udział gospodarstwa małych (1-5 ha) i bardzo małych (do 1 ha) stanowi ące odpowiednio 41% i 36%. Średnia wielko ść gospodarstwa oraz struktura wielko ści gospodarstw świadczy o znacznym ich rozdrobnieniu. Niekorzystn ą tendencj ą jest zmniejszaj ący si ę udział gospodarstw powy żej 10 ha. Od roku 2002 liczba gospodarstw na terenie Gminy wzrosła prawie dwukrotnie. Jednocze śnie niekorzystnie zmieniła si ę struktura powierzchniowa gospodarstw. Zwi ększył si ę udział gospodarstw małych i bardzo małych z 63% do 77%, w tym zdecydowanie wzrósł odsetek gospodarstw o powierzchni do 1 ha – z 24% do 41%. Udział gospodarstw o powierzchni powy żej 10 ha zmniejszył si ę o 4,7% w stosunku do roku 2002.

tab.23. Gospodarstwa rolne w gminie Lipce Reymontowskie wg zajmowanej powierzchni w roku 2009. Powierzchnia [ha] 2002 2010 0,0 – 1,0 174 490 1,001 – 5,0 290 430 5,001 – 10 202 232 powy żej 10,001 63 48 ogółem 729 1201 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy oraz Banku Danych Regionalnych.

Główn ą rol ę odgrywaj ą gospodarstwa, które prowadz ą wył ącznie działalno ść rolnicz ą (stanowi ą one 78% ogółu).

tab.24. Gospodarstwa rolne w gminie Lipce Reymontowskie wg prowadzonej działalno ści w roku 2002. Liczba Gospodarstwa: gospodarstw prowadz ące wył ącznie działalno ść rolnicz ą 566 prowadz ące wył ącznie działalno ść pozarolnicz ą 6 prowadz ące działalno ść rolnicz ą i pozarolnicz ą 79 nie prowadz ące działalno ści rolniczej i pozarolniczej 78 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z Powszechnego Spisu Rolnego z 2002.

Struktura upraw i hodowli Podstawowym kierunkiem w produkcji rolnej jest uprawa zbó ż (przede wszystkim żyta) oraz ro ślin sadowniczych (porzeczki, aronii, itp.). Wśród hodowanych na terenie gminy Lipce Reymontowskie zwierz ąt gospodarskich wyra źnie dominuje drób. Na terenie Gminy zlokalizowane s ą 2 przedsi ębiorstwa drobiarskie, w których prowadzona jest hodowla

Fot.10. Uprawy sadownicze

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

5.2. Zasoby i warunki mieszkaniowe

Najcz ęś ciej spotykan ą form ą budownictwa mieszkaniowego w Gminie jest zabudowa w gospodarstwach rolnych i zabudowa mieszkaniowa. Wśród nowych inwestycji budowlanych dominuje budownictwo jednorodzinne. O środkiem koncentruj ącym zabudow ę mieszkaniow ą na terenie Gminy jest miejscowo ść Lipce Reymontowskie poło żona w centralnej cz ęś ci Gminy. Zabudowa mieszkaniowa, poza miejscowo ści ą Lipce Reymontowskie, rozproszona jest dosy ć równomiernie na pozostałym obszarze Gminy, najcz ęś ciej s ą to budynki mieszkalne w zabudowie zagrodowej. Zabudowa koncentruje si ę wzdłu ż dróg, niewiele jest zabudowa ń rozproszonych wśród pól. W 2009 r. liczba mieszka ń w Gminie wynosiła 995 szt., o ł ącznej powierzchni użytkowej 89 382 m 2. Ponad 96% wszystkich mieszka ń jest własno ści ą jednostek prywatnych. Gminny zasób mieszkaniowy obejmuje obecnie 17 mieszka ń.

tab.25. Mieszkania wg form własno ści. Liczba Powierzchnia u żytkowa mieszka ń Forma własno ści mieszka ń [m 2] Osób fizycznych 946 84 670 Gminy 15 752 Zakładów pracy 18 918 Pozostałych podmiotów 4 220 ogółem 983 86 560 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2007 r.

Zaobserwowany w Gminie w ci ągu ostatnich lat stały wzrost liczby mieszka ń wynika z rozwoju indywidualnego budownictwa mieszkaniowego. W 2002 r. liczba mieszka ń wynosiła 893, w 2005 r. ich liczba wzrosła do 976, za ś w 2009 r. do 995. W strukturze własno ści lokali dominuj ą prywatne mieszkania osób fizycznych (96%). Pozostałe s ą własno ści ą zakładów pracy, Gminy i pozostałych podmiotów gospodarczych. Wzrostowi liczby mieszka ń towarzyszył jednocze śnie wzrost ich średniej powierzchni: z 87,7 m2 w 2002 r. do 89,8 m2 w 2009 r. Na jednego mieszka ńca Gminy w 2002 r. przypadło ok. 23,0 m 2 powierzchni mieszkania, natomiast w 2009 r. 26,7 m 2.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 49 tab.26. Wyposa żenie mieszka ń w instalacje techniczno –sanitarne. Wodoci ąg Ust ęp spłukiwany Łazienka Centralne ogrzewanie mieszk. % mieszk. % mieszk. % mieszk. % 910 91,4 639 64,22 664 66,7 650 65,3 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2009 r.

Oceny warunków mieszkaniowych dokonano w oparciu o dane dotycz ące wyposa żenia mieszka ń w podstawowe instalacje techniczno-sanitarne. Zjawiskiem pozytywnym jest wysoki odsetek mieszka ń (ponad 90%) posiadaj ących dost ęp do bie żą cej wody z wodoci ągu. Gorzej sytuacja przedstawia si ę pod wzgl ędem wyposa żenia w ust ęp spłukiwany, z którego korzystaj ą lokatorzy około 64% mieszka ń. Wska źnik ten świadczy o słabym rozwoju sieci kanalizacji zbiorczej oraz braku środków na modernizacj ę budynków. Z systemu ogrzewania centralnego korzystaj ą lokatorzy blisko 65% wszystkich mieszka ń na terenie Gminy.

5.3. Edukacja

W zakresie kompetencji Gminy jest prowadzenie i finansowanie przedszkoli oraz szkół podstawowych oraz gimnazjów. Na terenie gminy Lipce Reymontowskie funkcjonuje: Gimnazjum, Szkoła Podstawowa oraz Przedszkole w Lipcach Reymontowskich, Szkoła Podstawowa w Drzewcach z oddziałem przedszkolnym oraz Szkoła Podstawowa w Mszadli z oddziałem przedszkolnym.

Publiczne Gimnazjum w Lipcach Reymontowskich Budynek Gimnazjum poło żony jest w centrum Lipiec Reymontowskich, od 2002 r. mie ści si ę w nadbudowanej cz ęś ci budynku Szkoły Podstawowej. Obiekt wyposa żony jest w boisko sportowe oraz kort tenisowy. Posiada pracowni ę komputerow ą z dost ępem do Internetu, świetlic ę, czytelni ę, bibliotek ę. Szkoła posiada 5 oddziałów i 8 pomieszcze ń szkolnych.

Szkoła Podstawowa w Lipcach Reymontowskich Budynek szkoły wybudowany został w 1962 r. Obiekt wyremontowano w latach 2000 – 2002 oraz rozbudowano dla potrzeb Publicznego Gimnazjum. Posiada sal ę gimnastyczn ą i, wspólnie z Publicznym Gimnazjum, dost ęp do boiska do gier i kortu tenisowego. O środek wyposa żony jest we własn ą sal ę komputerow ą, z dost ępem do Internetu oraz świetlic ę szkoln ą.

Szkoła Podstawowa w Drzewcach z oddziałem przedszkolnym – od 1 pa ździernika 2011 r. szkoł ę prowadzi Stowarzyszenie Mieszka ńców Wsi Drzewce. Zaplecze sportowe obiektu stanowi sala gimnastyczna, siłownia, boisko trawiaste oraz boisko do gry w piłk ę pla żow ą. W szkole znajduje si ę pracownia komputerowa z dost ępem do Internetu, biblioteka.

Szkoła Podstawowa w Mszadli z oddziałem przedszkolnym – od 1 pa ździernika 2011 r. szkoł ę prowadzi Stowarzyszenie Mieszka ńców Wsi Mszadla i okolic. Szkoła posiada zast ępcz ą salę gimnastyczn ą oraz boisko trawiaste.

Szkoły Podstawowe posiadaj ą ł ącznie 18 oddziałów oraz 27 pomieszcze ń szkolnych.

Przedszkole w Lipcach Reymontowskich – od 1 stycznia 2006 r. działa, jako samodzielna jednostka. Wcze śniej wł ączone było w struktur ę Szkoły Podstawowej w Lipcach Reymontowskich.

Przedszkola posiadaj ą ł ącznie 3 oddziały, w których obecnie znajduje si ę 75 miejsc.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 50 W Gminie funkcjonuje, powołany w 1997 r. Zespół Ekonomiczno – Administracyjny Oświaty w Lipcach Reymontowskich . Zespół prowadzi sprawy z zakresu o światy i wychowania. Do jego głównych zada ń nale ży: 1) nadzór nad wypełnianiem obowi ązków słu żbowych przez pracowników nadzorowanych jednostek (szkół i przedszkoli w Gminie); 2) przygotowywanie projektów uchwał, materiałów i analiz pod obrady rady Gminy i ciał statutowych; 3) realizowanie zada ń wynikaj ących z postanowie ń uchwał rady, zada ń i postanowie ń Wójta; 4) prowadzenie obsługi finansowej szkół; 5) dowo żenie dzieci; 6) realizowanie prac interwencyjnych i remontowych oraz nadzór nad ich realizacj ą.

tab.27. Placówki prowadzone przez gmin ę Lipce Reymontowskie w 2009 r. Liczba dzieci w Lp. Nazwa placówki dydaktycznej Liczba dzieci podziale na rodzaj palcówki 1. Szkoła Podstawowa w Lipcach Reymontowskich 151 2. Szkoła Podstawowa w Drzewcach 32 220 3. Szkoła Podstawowa w Mszadli 37 4. Gimnazjum w Lipcach Reymontowskiech 107 107 5. Przedszkole w Lipcach Reymontowskiech 70 6. Przedszkole w Drzewcach 24 119 7. Przedszkole w Mszadli 25 Ogółem: 446 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy.

tab.28. Struktura liczby uczniów szkół Gminy Lipce Reymontowskie w latach 2007-2009 Przedszkola i oddziały Szkoły Podstawowe Gimnazja ogółem Rok przedszkolne liczba uczniów liczba uczniów liczba dzieci liczba 2007 213 126 89 428 2008 216 118 109 443 2009 220 107 119 446 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS oraz danych Urz ędu Gminy.

Od ko ńca lat 90-tych, we wszystkich szkołach podstawowych na terenie Gminy obserwuje si ę spadek liczby uczniów, zwi ązany ści śle z zachodz ącymi od pocz ątku lat 90’ zmianami demograficznymi polegaj ącymi m.in. na spadku przyrostu naturalnego. Liczba gimnazjalistów z roku na rok jest coraz ni ższa. Obecnie przyrost naturalny nie spada gwałtownie, utrzymuje si ę na mniej wi ęcej wyrównanym poziomie, co przekłada si ę na wzrost liczby dzieci ucz ęszczaj ących do przedszkoli. Dodatkowo, wzrost liczby przedszkolaków spowodowany jest popraw ą sytuacji materialnej wielu rodzin.

Brak jest na terenie Gminy szkół ponadgimnazjalnych. Osoby pragn ące kontynuowa ć kształcenie musz ą skorzysta ć z placówek zlokalizowanych w pobliskich miastach: Skierniewicach i Koluszkach, w granicach powiatu, w Godzianowie, Bolimowie i Głuchowie lub w szkołach znajduj ących si ę w Łodzi. Z ewidencji prowadzonej przez Urz ąd Gminy wynika, że 100% absolwentów szkół podstawowych kontynuuje nauk ę w szkołach ponadgimnazjalnych.

Wszystkie szkoły na terenie Gminy Lipce Reymontowskie wyposa żone s ą w pracownie komputerowe. Średnio na 1 komputer z dost ępem do Internetu w szkołach podstawowych przypada 5,5 ucznia. W przypadku szkół gimnazjalnych wska źnik ten wynosi 5 uczniów na 1 komputer.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 51 tab.29. Wyposa żenie szkół na terenie Gminy w komputery. Komputeryzacja Ogółem Szkoły podstawowe Gimnazja Komputery w szkole 72 52 20 pracownie komputerowe 4 3 1 komputery podł ączone do Internetu 60 40 20 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z 2009 r.

Uczniowie ka żdej ze szkolnych placówek z terenu Gminy maj ą mo żliwo ść korzystania z sal gimnastycznych oraz boisk zewn ętrznych: boisko trawiaste utwardzone w Lipcach Reymontowskich oraz boiska trawiaste nieutwardzone w Mszadli i Drzewcach. W roku 2006 zmodernizowana została sala gimnastyczna w Szkole Podstawowej w Lipcach Reymontowskich. Wymieniono stolark ę okienn ą, drzwiow ą i parkiet, a tak że ocieplono ściany. Przeprowadzono tak że remont budynku Przedszkola w Lipcach Reymontowskich. W ramach tej inwestycji wykonano napraw ę pokrycia dachowego, stolarki okiennej, drzwiowej i balustrad oraz remont łazienek. Zagospodarowania, renowacji oraz doposa żenia wymagaj ą urz ądzenia i tereny sportowe w pozostałych szkołach.

Na terenie Gminy organizowany jest przewóz dzieci do szkół w Lipcach Reymontowwskich. Uczniowie, z miejscowo ści Chlebów, Retniowiec oraz Wola Drzewiecka, dowo żeni s ą do placówek gimbusem.

5.4. Ochrona zdrowia

Świadczone na terenie Gminy usługi z zakresu opieki zdrowotnej zaspokajaj ą potrzeby mieszka ńców wył ącznie w zakresie opieki podstawowej. Usługi te koncentruj ą si ę na terenie miejscowo ści Lipce Reymontowskie.

W zakresie podstawowej opieki zdrowotnej na terenie Gminy działa jeden o środek - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MEDICUS” w Lipcach Reymontowskich. Placówka oferuje opiek ę lekarza rodzinnego ogólnego, lekarza pediatry, lekarza pediatry pulmonologa. NZOZ udziela bezpłatnych świadcze ń na podstawie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Budynek Zakładu Opieki Zdrowotnej został przekazany gminie Lipce Reymontowskie w postaci darowizny w dniu 28.09.2004 r. Budynek wybudowany został w latach 80 – tych za ś w 2006 r. została przeprowadzona jego termoizolacja. Prace obejmowały wymian ę stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian i stropodachu oraz remont ogrodzenia. Remont został przeprowadzony przy udziale środków Europejskiego Funduszu Regionalnego oraz cz ęś ciowo ze środków własnych Gminy.

W Lipcach Reymontowskich znajduje si ę prywatny gabinet stomatologiczny oraz punkt apteczny. Jednocze śnie od kilku lat na terenie Gminy przeprowadzane s ą badania mammograficzne, badania słuchu oraz wzroku. Dla rodzin, w których wyst ępuje bezrobocie czy patologia, przez miejscow ą słu żbę zdrowia organizowane s ą programy profilaktyczne. Od 2010 r. w Lipcach Reymontowskich stacjonuje zespół ratownictwa medycznego.

W zakresie specjalizacji i lecznictwa zamkni ętego usługi świadczy Wojewódzki Szpital Zespolony w Skierniewicach. W ramach tej jednostki działaj ą oddziały szpitalne, poradnie specjalistyczne i rehabilitacyjne, świadcz ące tak że pomoc dora źną.

5.5. Opieka społeczna

W zakresie stacjonarnej pomocy społecznej na terenie Gminy działa od 1990 r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipcach Reymontowskich. Ośrodek realizuje zadania z zakresu: 1) pomocy społecznej;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 52 2) świadcze ń rodzinnych; 3) dodatków mieszkaniowych, profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych. Z Gminnego O środka Pomocy Społecznej korzystaj ą zazwyczaj osoby w wieku produkcyjnym, które z powodu bezrobocia lub zbyt niskich dochodów nie dysponuj ą wystarczaj ącymi środkami na utrzymanie. Znaczn ą cz ęść korzystaj ących z GOPS w Lipcach Reymontowskich stanowi ą rodziny, w których wyst ępuje bezrobocie, niezaradno ść życiowa, patologia. GOPS rokrocznie wypłaca zasiłki stałe, okresowe, na do żywianie oraz zasiłki celowe. Co roku z pomocy finansowej korzysta ponad 100 osób, mo żna jednak zauwa żyć minimaln ą tendencj ę spadkow ą w ich liczbie.

tab.30. Liczba osób korzystaj ąca z pomocy Gminnego O środka Pomocy Społecznej. Lata 2007 2008 2009 2010 Stałe 13 13 14 13 Rodzaj przyznanej Okresowe 8 9 5 6 pomocy Posiłek 107 102 74 95 Celowe 58 50 49 66 Rzeczywista liczba osób/ rodzin 149 144 126 140 korzystaj ących z zasiłków 104 89 89 - Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy.

W 2009 r. Gminny O środek Pomocy Społecznej obj ął pomoc ą finansow ą lub rzeczow ą 144 osoby, czyli 85 rodzin. Na terenie Gminy brak jest innych o środków Pomocy Społecznej co ogranicza działalno ść słu żb socjalnych. Osoby z rodzin patologicznych z terenu Gminy korzystaj ą z pomocy O środka Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie AMETYST w Skierniewicach i PROGRES w Koluszkach. W Gminie działa Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych, ukierunkowana na działania profilaktyczne oraz Punkt Konsultacyjny, którego zadaniem jest motywowanie i kierowanie do leczenia osób uzale żnionych oraz udzielanie pomocy i informacji rodzinom.

Od 2004 r. na terenie Gminy działa Parafialny Zespół Charytatywny Caritas. Obejmuje swoim zasi ęgiem teren parafii Lipce Reymontowskie i ma pod swoja opiek ą około 150 osób. Zespół obejmuje swoim działaniem potrzebuj ące pomocy osoby starsze, samotne, chore i niepełnosprawne oraz rodziny wielodzietne żyj ące w ubóstwie i osoby samotnie wychowuj ące dzieci.

5.6. Kultura i sztuka

Główn ą jednostk ą prowadz ącą działalno ść kulturaln ą na obszarze Gminy jest Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji , usytuowanym przy ul. Reymonta 24. Dodatkowo, funkcj ę ośrodków kulturalnych pełni ą równie ż Ochotnicze Stra że Po żarne.

Gminny O środek Kultury Sportu i Rekreacji w Lipcach Reymontowskich Gminny O środek Sportu i Rekreacji w Lipcach Reymontowskich realizuje zadania w dziedzinie wychowania, edukacji i upowszechniania kultury i jest główn ą jednostk ą prowadz ącą działalno ść kulturow ą na obszarze Gminy. Przy o środku działaj ą zespoły: 1) Amatorski Zespół Regionalny im. Wł. St. Reymonta; 2) Kapela Ludowa „Borynioki”; 3) Zespół Śpiewaczy „Lipconki”; 4) Dzieci ęcym Teatrem „CO-NIE-CO”; 5) Gminno – Parafialn ą Orkiestr ą D ętą; oraz kluby zainteresowa ń: 6) Klub Seniora „Promyk”; 7) Koło plastyczne;

W Lipcach Reymontowskich odbywaj ą si ę przedsi ęwzi ęcia cykliczne, organizowane przez GOKSiR, takie jak: 1) Turniej Gmin Reymontowskich, którego celem jest m.in. popularyzacja wiedzy o życiu i twórczo ści oraz popularyzacja miejsc zwi ązanych z życiem pisarza W. St. Reymonta; 2) Ogólnopolska Impreza Artystyczna „Dzie ń Reymonta”, której celem jest inspirowanie i promowanie działa ń w oparciu o twórczo ść Noblisty.

Gminna Biblioteka Publiczna Na terenie gminy Lipce Reymontowskie działa jedna biblioteka publiczna, podlegaj ąca pod struktury Gminnego O środka Sportu i Rekreacji. Siedziba biblioteki mie ści si ę w centralnej cz ęś ci Lipiec Reymontowskich. W jej skład wchodzi wypo życzalnia oraz czytelnia z ksi ęgozbiorem podr ęcznym. Ksi ęgozbiór liczy 13 147 woluminów, w tym 12 777 pozycji przeznaczonych do wypo życze ń na zewn ątrz oraz 371 egzemplarzy do korzystania w czytelni. Z roku na rok ksi ęgozbiór biblioteczny jest uzupełniany. Z zasobów biblioteki korzysta ok. 10% mieszka ńców Gminy.

tab.31. Czytelnicy Gminnej Biblioteki Publicznej. Lata 2005 2006 2007 2008 2009

Liczba zarejestrowanych czytelników 372 365 345 355 333

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Od wrze śnia 2003 r. przy Gminnej Bibliotece Publicznej funkcjonuje Punkt Informacji Turystycznej. Punkt ten powstał przy udziale środków pochodz ących z Kontraktu Wojewódzkiego. Jego u żytkownicy maj ą mo żliwo ść korzystania ze zbiorów informacji dotycz ących atrakcji turystycznych regionu. Od 1999 r. Urz ąd Gminy wydaje bezpłatny informator „Lipieckie Nowiny”, który od 2007 r. nosi nazw ę „Gazeta Lipiecka”.

W rozwoju kulturalnym Gminy du żą rol ę odgrywaj ą działaj ące na jej terenie organizacje i stowarzyszenia, m.in. Fundacja im. Władysława Reymonta oraz Towarzystwo Przyjaciół Lipiec Reymontowskich.

Fundacja im. Władysława Reymonta Fundacja powołana została do życia w 1998 r. Jej najwa żniejsze cele to: 1) popularyzacja twórczo ści Wł. St. Reymonta w kraju i zagranic ą; 2) promowanie młodych pisarzy wywodz ących si ę ze środowiska wiejskiego oraz popularyzowanie ich twórczo ści; 3) inicjowanie i finansowanie prac naukowo-badawczych w życiu i twórczo ści Władysława St. Reymonta; 4) wspieranie samorz ądowych inicjatyw społecznych, o światowych, kulturowych i gospodarczych rozwoju wsi i gminy Lipce Reymontowskie; 5) uczynienie z Lipiec Reymontowskich nowoczesnej wsi z zachowaniem jej historycznych warto ści i tradycji uchwalonych w powie ści „Chłopi”.

Fundacja im. Władysława Reymonta m.in. współorganizowała wiele imprez kulturalnych podczas obchodów Roku Reymontowskiego 2000, współuczestniczyła finansowo w budowie „Zagrody Ludowej”, zorganizowała Ogólnopolski Plener Malarski i Ogólnopolski Plener Rze źbiarski, współorganizowała sympozjum „Kultura ludowa, rozwój lokalny, ekonomia społeczna – szanse i inspiracje”.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 54 Towarzystwo Przyjaciół Lipiec Reymontowskich Towarzystwo działa od 6 wrze śnie 1983 r. Jego najwa żniejsze cele to: 1) współudział w realizowaniu zada ń z zakresu rozwoju społeczno – kulturalnego Lipiec Reymontowskich; 2) ochrona tradycji kulturowych Lipiec Reymontowskich i terenów etnicznie zwi ązanych; 3) wyzwalanie inicjatyw społecznych w celu rozwoju Gminy; 4) popieranie inicjatyw zmierzaj ących do upowszechniania kultury Lipiec Reymontowskich; 5) popularyzowanie tradycji kultury ludowej Lipiec Reymontowskich w kraju i za granic ą; 6) wspieranie samorz ądowych inicjatyw społeczno – gospodarczych rozwoju wsi i gminy Lipce Reymontowskie.

Do najwa żniejszych inicjatyw Towarzystwa Lipiec Reymontowskich zalicza si ę : 1) coroczne kwesty na remont i odnawianie zabytków – XIX-wiecznych grobów na lipieckim cmentarzu; 2) prace renowacyjne, konserwacyjne przy zabytkowych grobach i pomnikach pami ęci narodowej; 3) kwesta na rzecz ratowania kasztanowców na terenie Lipiec (szczepienie drzew).

Gminna Rada Kół Gospody ń Wiejskich Jej podstawowym zadaniem jest koordynowanie prac kół oraz reprezentowanie ich potrzeb i interesów wobec organów władzy. Prowadzi tak że działalno ść kulturaln ą m.in. poprzez organizowanie konkursu na najładniejszy ogródek kwiatowy czy Gminny Dzie ń Seniora.

Stowarzyszenie „Aktywni dla Gminy Lipce Reymontowskie” Jest to najmłodsza, działaj ąca na terenie Gminy organizacja – powstała w styczniu 2011 roku. Celem jej działalno ści jest wszechstronny i zrównowa żony rozwój Gminy i jej mieszka ńców m.in. poprzez podejmowanie działa ń maj ących na celu rozwój kultury, sportu, edukacji i turystyki na terenie gminy Lipce Reymontowskie.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Gniazdo” Jest to organizacja po żytku publicznego, która funkcjonuje na obszarze 6 gmin powiatu skierniewickiego. Stowarzyszenie działa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, aktywizuje społeczno ść lokaln ą i promuje obszar oraz wspiera i upowszechnia realizacj ę Lokalnej Strategii Rozwoju. W śród jego celów znalazły si ę działania maj ące na celu rozwój turystyki, ochron ę i promocj ę środowiska naturalnego, krajobrazu i zasobów historyczno – kulturowych, popularyzacj ę i rozwój produkcji wyrobów regionalnych.

5.7. Turystyka, sport i rekreacja

Funkcj ę o środka sportu spełnia Gminny O środek Sportu i Rekreacji. Poza nim do dyspozycji mieszka ńców Gminy s ą przyszkolne boiska sportowe. Infrastruktura sportowa w Gminie od kilku lat jest remontowana. Nadal wymaga jednak doposa żenia i modernizacji. Na terenie Gminnego O środka Sportu i Rekreacji wybudowano boisko do gry w piłk ę no żną wraz z bie żni ą. W 2006 r. teren wokół boiska został zagospodarowany. Boisko do gry zostało ogrodzone, wybudowano trybuny z 256 miejscami. W ramach inwestycji w 2006 r. została wyposa żona świetlica wiejska w Drzewcach. Teren świetlicy został ogrodzony, a przed budynkiem wybudowano plac zabaw dla dzieci. W tym samym roku na terenie miejscowo ści Lipce Reymontowskie, na obszarze ponad 1 ha wybudowano mini-park wraz z placem zabaw. Wykonane zostały alejki i ście żki, urz ądzono trawniki oraz nasadzono drzewa. Wybudowany został tak że plac zabaw dla dzieci, a teren uzupełniono o elementy małej architektury. Przewidziano miejsca parkingowe, a cały teren został oświetlony. Park zlokalizowany jest wzdłu ż głównej ulicy miejscowo ści, przez co jest miejscem cz ęsto odwiedzanym zarówno przez mieszka ńców, jak i turystów.

Źródło: fot. Dorota Sta ńczak

Na terenie Gminy pr ęż nie działa Klub Sportowy Jutrzenka Drzewce, w którym odbywaj ą si ę regularne treningi dru żyny seniorów, dru żyn młodzie żowych. Dru żyna Jutrzenka Drzewce bierze udział w rozgrywkach Ligi Okr ęgowej. W Klubie trenowana jest równie ż piłka no żna halowa (futsal) oraz Beach Soccer. Treningi oraz mecze drużyna rozgrywa na boisku gminnym w Lipcach Reymontowskich. Klub Sportowy Jutrzenka Drzewce wraz z Gminnym O środkiem Kultury Sportu i Rekreacji organizuje „Treningi szkółki talentów piłkarskich” dla chłopców w wieku 7-11 lat.

Gmina Lipce Reymontowskie posiada walory przyrodniczo – krajobrazowe i kulturowe, które stwarzaj ą dogodne warunki do rozwoju turystyki.

Do głównych atrakcji turystycznych regionu nale żą w szczególno ści: 1) Centrum Reymontowskie – Zagroda Ludowa; 2) „Domek Reymonta”; 3) Muzeum Regionalne im. Wł. St. Reymonta; 4) Muzeum Czynu Zbrojnego; 5) Galeria Staroci i Pami ątek Regionalnych; 6) Kaplica Cmentarna; 7) Miejsca Pami ęci Narodowej; 8) Rezerwat Bukowiec.

Infrastruktura turystyczna na terenie Gminy jest słabo rozwini ęta. Baz ę hotelarsko - gastronomiczn ą tworz ą zaledwie trzy o środki. Są to: 1) karczma „BORYNIANKA”, znajduj ąca si ę w Lipcach Reymontowskich; 2) sala bankietowo – konferencyjna z zapleczem hotelowym „REYMONTÓWKA”, znajduj ąca si ę w Lipcach Reymontowskich; 3) pensjonat agroturystyczny „BUMERANG”, znajduj ący si ę w Chlebowie, z wypo życzalni ą rowerów i czynnym w okresie od 1 kwietnia do 1 pa ździernika polem campingowym.

Dodatkowo na terenie Gminy działa pensjonat dla koni, znajduj ący si ę w Lipcach Reymontowskich, ul. Wiatraczna 8, proponuj ący rekreacyjn ą jazd ę konn ą po ciekawych terenach le śnych.

Jednocze śnie na terenie gminy brak jest ście żek rowerowych i odpowiednio oznakowanych szlaków turystycznych.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 56 Przez gmin ę Lipce Reymontowskie prowadzi, wyznaczony przez PTTK, szlak rowerowy „Z Reymontem w tle” o długo ści 200 km (Trasa: Łód ź – Brzeziny – Lipce Reymontowskie – Skierniewice – Puszcza Bolimowska – Babsk – Biała Rawska – Rawa Mazowiecka – Boguszyce – Rogów – Rochna – Gałków – Łód ź) oraz szlak rowerowy „ Śladami Reymonta” ( Trasa: Skierniewice – Lipce Reymontowskie – Rogów – Słupia – Godzianów – Skierniewice) o dł. 56,8 km.

Przez teren Gminy przebiega ponadlokalny Szlak Kolei Warszawsko – Wiede ńskiej. Faktycznie jest to cz ęść kolei warszawsko – wiede ńskiej, zwanej niegdy ś Drog ą Żelazn ą Warszawsko – Wiede ńsk ą, która była pierwsz ą kolej ą wybudowan ą z inicjatywy Polaków na terenie Królestwa Polskiego w latach 1845 – 46, ł ączyła Warszaw ę z granic ą zaboru austriackiego. Na funkcjonuj ącym od ponad 160 lat szlaku znajduje si ę wiele obiektów wa żnych pod wzgl ędem historycznym i kulturowo – przyrodniczym. Współcze śnie pełni on wa żną funkcj ę komunikacyjn ą oraz edukacyjno-turystyczn ą. Na trasie przebiegu szlaku wskazano miejscowo ści węzłowe, które jednocze śnie powinny by ć miejscami kreuj ącymi jego to żsamo ść . Jedn ą z tych miejscowo ści s ą Lipce Reymontowskie. Szlak Kolei Warszawsko – Wiede ńskiej nie jest jeszcze oznakowany w terenie. Zaprojektowano jednak logo, które mo że by ć wykorzystywane w celach promocyjnych i oznaczenia szlaku w terenie.

Rys. 1. Logo Szlaku Kolei Warszawsko – Wiede ńskiej.

Źródło: „Koncepcja funkcjonalno – przestrzenna europejskich szlaków kulturowych”, BPPWŁ

W aktualizacji „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego” zaproponowano nowe szlaki, które cz ęś ciowo pokrywaj ą si ę z istniej ącymi i projektowanym do tej pory szlakami: 1) rowerowy „Szlak Regionalny Parków Krajobrazowych; 2) „Łódzki Szlak Konny”; 3) samochodowe: Budownictwa Drewnianego oraz Literacki. Wyznaczono równie ż Rogowsko - Lipieck ą Stref ę Turystyczn ą, obejmuj ącą m.in. gmin ę Lipce Reymontowskie. Jednocze śnie, w aktualizacji Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego zaproponowano wł ączenie Gminy w zasi ęg projektowanego „Turystycznego i Kulturowego Pasma Kolei Warszawsko – Wiede ńskiej” oraz Pasma Turystycznego Łodzi.

5.8. Potrzeby i mo żliwo ści rozwojowe Gminy. Główne problemy i zagro żenia

Jednym z powa żniejszych problemów Gminy jest zauwa żalna tendencja „starzenia si ę” ludno ści. Przyrost liczby mieszka ńców w wieku poprodukcyjnym przy jednoczesnym utrzymywaniu si ę ujemnego przyrostu naturalnego ma wpływ na wzrost obci ąż enia ekonomicznego społecze ństwa i zwi ązane z nim zagro żenie ubo żenia ludno ści i migracji w celach

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 57 zarobkowych. W konsekwencji mo że to prowadzi ć do wzrostu bezrobocia oraz obni żenia standardu życia. Mało korzystne z punktu widzenia mo żliwo ści rozwoju gospodarczego Gminy s ą: 1) niski poziom wykształcenia mieszka ńców, który przekłada si ę bezpo średnio na ich mał ą elastyczno ść na rynku pracy, trudno ści ze zmian ą kwalifikacji; 2) mało zró żnicowana struktura podmiotów gospodarczych; 3) post ępuj ące rozdrobnienie gospodarstw rolnych; 4) niski poziom kultury rolnej, niedoinwestowanie i słaba mechanizacja rolnictwa. Gmina ma charakter typowo rolniczy. Ze wzgl ędu na panuj ące tutaj warunki glebowo - rolne jest jednak obszarem mało korzystnym dla rozwoju tego sektora gospodarki. Sie ć placówek o światowych jest wystarczaj ąca, w zakresie edukacji ponadgimnazjalnej potrzeby mieszka ńców zaspokajane s ą w o środkach powiatowych oraz wojewódzkim. Istnieje natomiast potrzeba rozwoju obiektów towarzysz ących takich jak obiekty sportowo – rekreacyjne i ogólnie doposa żenia sprz ętowego placówek o światowych. Zaspokajane s ą potrzeby w zakresie podstawowej opieki medycznej. Słabo rozwini ęte natomiast s ą specjalistyczne usługi medyczne. Infrastruktura społeczna na terenie Gminy, szczególnie w dziedzinie usług sportu i rekreacji, jest do ść dobrze rozwini ęta. Istniej ące boiska, z wyj ątkiem boiska w Drzewcach, s ą urz ądzone. Rozwoju i doinwestowania wymagaj ą inne miejsca do czynnego sp ędzania czasu wolnego, takie jak place zabaw. Słabo rozwini ęta jest podstawowa infrastruktura turystyczna w postaci obiektów noclegowych i gastronomicznych, urz ądze ń turystycznych, parkingów, ście żek rowerowych, szczególnie bior ąc pod uwag ę bogate walory krajoznawcze Gminy. Korzystn ą inwestycj ą dla Gminy mo że by ć równie ż wytyczenie szlaków rowerowych i ście żek krajoznawczo- dydaktycznych, prezentuj ących m.in. szczególne walory terenu, interesuj ące stanowiska botaniczne, geologiczne, widokowe, jak równie ż historyczne. Oznaczenia w terenie wymagaj ą zwłaszcza obiekty i miejsca zwi ązane z osob ą Władysława Reymonta oraz Szlak Reymonta. Konieczne jest podj ęcie działa ń maj ących na celu stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju sektora Małych i Średnich Przedsi ębiorstw, rozwój funkcji usługowych i produkcyjnych wspomagaj ących działalno ść rolnicz ą lub alternatywnych dla niej, stworzenie dogodnych warunków dla procesów rozwojowych w sektorze prywatnym, głównie poprzez wprowadzenie inwestycji infrastrukturalnych sprzyjaj ących korzystnym warunkom inwestowania.

6. Zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia

Wyst ępuj ące zagro żenia Podstawowe zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia, a tak że zdrowia, mog ące wyst ąpi ć w obszarze Gminy obejmuj ą zagro żenia naturalne (po żary, wichury, podtopienia i powodzie) oraz zwi ązane z funkcjonowaniem systemów transportowych (tzw. zagro żenia komunikacyjne obejmuj ące wypadki drogowe, kolizje i inne). Innym rodzajem zagro żeniem dla mieszka ńców i środowiska jest ryzyko wyst ąpienia awarii zwi ązanych z transportem ładunków niebezpiecznych przewo żonych drog ą kolejow ą oraz drogami kołowymi o znaczeniu ponadlokalnym. Ewentualne katastrofy chemiczno - ekologiczne mog ą spowodowa ć trudne do oszacowania zagro żenia dla ludzi i środowiska naturalnego.

Instytucje zwi ązane z ochron ą ludno ści i jej mienia Sprawami dotycz ącymi bezpiecze ństwa i porz ądku publicznego na terenie Gminy zajmuje si ę Rewir Dzielnicowych, maj ący swoj ą siedzib ę w Lipcach. Najwi ęcej interwencji notuje si ę w sprawach kradzie ży i włama ń, szeroko rozumianych zakłóce ń porz ądku publicznego. Najcz ęś ciej popełniane s ą jednak przest ępstwa drogowe, zwłaszcza za ś polegaj ące na prowadzeniu pojazdu w stanie nietrze źwym (zarówno samochodu jak i roweru) oraz kradzie że. Rewir Dzielnicowych, w zakresie zapewnienia mieszkańcom poczucia bezpiecze ństwa, współpracuje z Urz ędem Gminy, Gminnym O środkiem Pomocy Społecznej oraz Komisj ą Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych. Współpracuje również z dyrektorami szkół w zakresie

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 58 profilaktyki w śród młodzie ży, szczególnie w zakresie przepisów prawnych w sprawach nieletnich zagro żonych demoralizacj ą i przest ępczo ści ą oraz umiej ętno ści post ępowania w obliczu przest ępstw. Prowadzi te ż działania w ramach „NIEBIESKIEJ KARTY”, zmierzaj ące do zapobiegania i eliminacji zjawiska przemocy w rodzinie.

Sprawami bezpiecze ństwa przeciwpo żarowego, ratownictwa ogólnego zajmuj ą si ę Ochotnicze Stra że Po żarne. Na terenie gminy Lipce Reymontowskie działa 5 jednostek Ochotniczej Stra ży Po żarnej, skupiaj ących 207 członków. S ą to: 1) OSP Lipce Reymontowskie (rok zało żenia – 1917); 2) OSP Drzewce (rok zało żenia – 1923); 3) OSP Wola Drzewiecka (rok zało żenia – 1929); 4) OSP Wólka Krosnowska (rok zało żenia – 1954); 5) OSP Mszadla (ro założenia - 1950).

7. Stan prawny gruntów

Wła ścicielami wi ększo ści gruntów w Gminie s ą osoby fizyczne. Pozostałe grunty stanowi ą własno ść : Skarbu Pa ństwa, Gminy, ko ściołów i zwi ązków wyznaniowych, a tak że innych podmiotów.

Gminny zasób nieruchomo ści Dotychczas, na podstawie decyzji komunalizacyjnych oraz aktów notarialnych gmina Lipce Reymontowskie nabyła prawo własno ści nieruchomo ści gruntowych o ł ącznej powierzchni 90,1323 ha, czyli około 2% powierzchni Gminy. Wi ększo ść , 58% (52,3759 ha) terenów którymi dysponuje Gmina to grunty pod drogami. Na pozostałe 42% składaj ą si ę: 1) tereny zabudowane i zurbanizowane – 14,5%; 2) grunty orne – 10,3%; 3) nieu żytki i grunty niezagospodarowane – 9,3%; 4) grunty pod stawami – 2,9%; 5) grunty przeznaczone pod lokalizacj ę zbiornika retencyjnego – 2%; 6) park – 1,3%; 7) pozostałe – 1,7%.

Cz ęś ci ą gminnego zasobu oprócz nieruchomo ści gruntowych s ą tak że budynki i lokale. Zgodnie z danymi Urz ędu Gminy własno ść Gminy stanowi ą: 1) Budynki techniczne: a) hydrofornie – 4 budynki (Drzewce, Lipce Reymontowskie, Mszadla, Wola Drzewiecka), b) 2 budynki na gminnej oczyszczalni ścieków w Lipcach Reymontowskich; 2) Szkoły Podstawowe: a) Drzewce – budynek, w którego skład wchodz ą: szkoła, przedszkole i dom nauczyciela z 4 mieszkaniami, b) Lipce Reymontowskie – budynek, w którego skład wchodzi szkoła i dom nauczyciela z 3 mieszkaniami, c) Mszadla – budynek, w którego skład wchodzi szkoła, przedszkole i dom nauczyciela z 1 mieszkaniem; 3) Publiczne Gimnazjum w Lipcach Reymontowskich – budynek w kompleksie z Szkoł ą Podstawow ą; 4) Przedszkole w Lipcach Reymontowskich – budynek składaj ący si ę z przedszkola i 1 lokalu mieszkalnego; 5) Budynki mieszkalne: a) dom nauczyciela w Lipcach Reymontowskich, w tym budynku własno ść gminy stanowi ą 3 lokale mieszkalne, pozostałe stanowi ą własno ść osób fizycznych,

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 59 b) budynek komunalny w Lipcach Reymontowskich, w którym znajduj ą si ę dwa lokale socjalne i jeden lokal u żytkowy; 6) Budynki administracyjno – kulturalne: a) budynek Urz ędu Gminy i Gminnego O środka Kultury, Sportu i Rekreacji w Lipcach Reymontowskich, b) budynek Gminnej Biblioteki Publicznej w Lipcach Reymontowskich, c) budynek u życzony na prowadzenie Muzeum Czynu Zbrojnego, d) budynki wchodz ące w skład Zagrody Ludowej w Lipcach Reymontowskich (s ą to budynki drewniane kryte strzech ą, tzw. starego budownictwa zagrodowego o charakterze skansenu, w skład kompleksu wchodz ą: 2 chałupy, stodoła, obora i spichlerz); 7) Budynek Gminnego O środka Zdrowia składaj ący si ę z cz ęś ci usługowej (przychodnia, gabinet stomatologiczny, punkt apteczny), mieszkalnej i pomieszczenia zespołu wyjazdowego pogotowia ratunkowego; 8) Stra żnice Ochotniczych Stra ży Po żarnych – 3 budynki (Drzewce, Lipce Reymontowskie, Mszadla); 9) Budynek po byłej zlewni mleka w Mszadli – planowana adaptacja na świetlic ę wiejsk ą, zło żony projekt o dofinansowanie adaptacji ze środków PROW; 10) Budynek po byłej szkole podstawowej w Woli Drzewieckiej (do wydzier żawienie lub sprzeda ży).

8. Obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów odr ębnych

Tereny zamkni ęte Na mocy decyzji Nr 45 Ministra Infrastruktury z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegaj ą linie kolejowe, jako terenów zamkni ętych, zgodnie z ustaw ą prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r. (Dz. U. z 1989 Nr 30, poz. 163 z pó źn. zm.) tereny kolejowe w granicach Gminy, uznane zostały za tereny zamkni ęte ze wzgl ędu na obronno ść i bezpiecze ństwo pa ństwa w zwi ązku z przebiegiem linii kolejowej o funkcji drugorz ędnej, relacji Warszawa - Łód ź. Obejmuj ą one działki na terenie wsi Lipce Reymontowskie (dz. nr ew. 362/3 oraz 881), oraz Wola Drzewiecka (dz. nr ew. 794/2). Nie wyznaczono strefy ochronnej terenów zamkni ętych.

Pozostałe obiekty i tereny chronione Ochron ą na terenie Gminy obj ęte s ą: 1) obiekty wpisane do rejestru zabytków – na mocy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zm.) opisane w rozdz. 4.2.1; 2) pomniki przyrody, rezerwat - na mocy ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z pó źn. zm.), opisane w rozdz. 3.9; 3) grunty rolne - na mocy ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych z dnia 3 pa ździernika 1995 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z pó źn. zm.); 4) Le śny Kompleks Promocyjny Lasy Spalsko-Rogowskie – na mocy ustawy z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 157 z pó źn. zm.).

9. Stan systemu komunikacyjnego

9.1. Elementy systemu komunikacyjnego o znaczeniu ponadlokalnym

Gmina posiada do ść dobrze rozwini ętą sie ć komunikacyjn ą zapewniaj ącą powi ązania zewn ętrzne jak i wewn ętrzne. Przez Gminę nie przebiegaj ą drogi kołowe o znaczeniu krajowym oraz wojewódzkim. Znaczenie ponadlokalne maj ą drogi powiatowe, o ł ącznej długo ści 18,5 km w granicach Gminy.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 60 tab.32. Drogi powiatowe na terenie gminy Lipce Reymontowskie Lp. Numer drogi Przebieg drogi (miejscowo ści) Powiat 1. 1319E Słupia - Pszczonów skierniewicki Teresin – Lipce Reymontowskie – brzezi ński, 2. 2933E Godzianów - Zapady skierniewicki Grodzisk – Zawady – Trzcianka – brzezi ński, łowicki, 3. 2935E Chlebów - Maków skierniewicki Źródło: opracowanie własne na podstawie zał ącznika do Uchwały nr 48/2004 Zarz ądu Województwa Łódzkiego z dn. 10.02.2004 r.

Stan dróg powiatowych jest niezadowalaj ący. Posiadaj ą one nawierzchni ę tward ą – bitumiczn ą, jednak w wi ększo ści s ą w złym stanie technicznym. Wymagaj ą modernizacji i dostosowania do standardów okre ślonych dla tego rodzaju dróg. W ci ągu ostatnich lat, w 2005 r., zmodernizowany został jedynie 4,5 km odcinek drogi powiatowej nr 1319E.

Zewn ętrzne powi ązania Gminy realizowane s ą równie ż za po średnictwem magistralnej linii kolejowej Warszawa – Katowice. W miejscowo ści Lipce Reymontowskie zlokalizowany jest przystanek kolejowy. Bezpo średnio przy północno – wschodniej granicy Gminy, w miejscowo ści Pły ćwia zlokalizowany jest drugi przystanek kolejowy. Długo ść linii kolejowej na terenie Gminy wynosi około 6,5 km. To wła śnie budowa Kolei Warszawsko-Wiede ńskiej w 1846 roku oraz równoczesny rozwój Łodzi z jednej, a Skierniewic z drugiej strony, przyczyniły si ę do rozwoju Gminy.

Fot.12. Linia kolejowa

Źródło: fot. Gabriel Ferli ński

Na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury opracowywane jest studium wykonalno ści dla inwestycji polegaj ącej na budowie podł ączenia Kolei Du żych Pr ędko ści ( ≥300 km/h) Wrocław/Pozna ń-Łód ź – Warszawa do CMK w rejonie Opoczna, którego przebieg lokalizowany jest na zachód od granic Gminy.

9.2. Wewn ętrzny układ komunikacyjny

Komunikacja wewn ętrzna Gminy funkcjonuje w oparciu o istniej ącą sie ć dróg gminnych i powiatowych. Przebieg dróg zaliczonych do kategorii dróg gminnych okre ślony został w Uchwale Nr XVII/89/04 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 10 listopada 2004 r. Ł ączna długo ść dróg gminnych wynosi 24 km. Numery dróg gminnych okre śla Uchwała Nr 717/06 Zarz ądu

tab.32. Drogi gminne na terenie gminy Lipce Reymontowskie Numer Długo ść drogi Lp. Przebieg drogi drogi w km 1. 105306E (Bobrowa) – granica gminy Łyszkowice - Mszadla 2,56 (Bobrowa) granica gminy Łyszkowice – Serwitut – Lipce 2. 105307E Reymontowskie (ul. Le śna, ul. Golki) – Ku Woli – Wola Drzewiecka 6,93 – granica gminy Godzianów (Pły ćwia) 3. 115201E Wola Drzewiecka - Drzewce 2,20 4. 115202E Drzewce – granica gminy Słupia (Gaj Bliski) 1,62 5. 115203E Lipce Reymontowskie – granica gminy Słupia (Zagórze) 1,11 6. 115204E Mszadla – Sabinów – granica gminy Słupia (Zagórze) 1,88 7. 115205E Siciska – Mszadla – Kolonia Lipiecka 1,29 (Kotulin) granica gminy Rogów – Wólka Krosnowska – Wólka 8. 121054E 2,54 Podlesie – granica gminy Słupia (Zagórze) 9. 121152E (Podł ęcze) granica gminy Słupia – Wólka Krosnowska - Mszadla 2,17 10. - Retniowiec (granica gminy) - Chlebów 1,80 Razem: 24,10 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy Lipce Reymontowskie.

Wi ększo ść odcinków dróg gminnych wymaga urz ądzenia poprzez utwardzenie i budow ę chodników oraz remont nawierzchni i doprowadzenia do parametrów wymaganych w przepisach odr ębnych dotycz ących dróg publicznych. W planie rozwoju lokalnego wskazano przebudow ę drogi gminnej nr 115202E jako zadanie priorytetowe. Układ dróg Gminy uzupełniaj ą drogi wewn ętrzne poszczególnych miejscowo ści, pełni ące funkcj ę dojazdow ą do istniej ącej zabudowy oraz pól uprawnych. Podobnie jak drogi gminne nie maj ą one jednakowej nawierzchni. S ą to drogi zarówno gruntowe, jak i utwardzane, ró żni ą si ę tak że szeroko ści ą pasa drogowego.

9.3. Komunikacja zbiorowa

Komunikacja kolejowa Przez teren Gminy przebiega normalnotorowa, napowierzchniowa magistrala kolejowa Warszawa – Katowice. Przystanki kolejowe o funkcji pasa żerskiej funkcjonuj ą w Lipcach oraz Pły ćwi – le żą cej poza obszarem Gminy, bezpo średnio przy jej północno – wschodniej granicy. Jest to kolej czynna, umo żliwiaj ąca podró ż z Gminy m.in. do Skierniewic, Koluszek, Łodzi. Na terenie Gminy zatrzymuj ą si ę jedynie poci ągi osobowe.

Fot.13. Przystanek kolejowy

Źródło: fot. Gabriel Ferli ński

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 62 Komunikacja autobusowa Uzupełnienie środków komunikacji zbiorowej stanowi ą poł ączenia autobusowe typu PKS. Na terenie Gminy brak jest dworca autobusowego. Na drodze powiatowej nr 2933 E prowadzona jest komunikacja autobusowa PKS w relacji Skierniewice – Lipce Reymontowskie – Skierniewice, umo żliwiaj ąca mieszka ńcom Gminy dojazd do o środka powiatowego.

9.4. Główne problemy i zagro żenia

Jednym z podstawowych problemów Gminy w zakresie komunikacji jest zły stan techniczny dróg przebiegaj ących przez jej teren. Wi ększo ść dróg ma niewła ściwe parametry techniczne, niedostosowane do swojej rangi, wymaga przebudowy lub modernizacji. Liczba dróg o nawierzchni asfaltowej i utwardzonej (drogi gminne) jest niewystarczaj ąca. Zupełny brak ście żek rowerowych stwarza niebezpiecze ństwo zaistnienia wypadków z udziałem rowerzystów, za ś niewystarczaj ąca liczba chodników – wypadków z udziałem pieszych. Linia kolejowa jest źródłem emisji hałasu przekraczaj ącej warto ści dopuszczalne, natomiast drogi kołowe mog ą potencjalnie sta ć si ę źródłem hałasu. Konieczne jest zwi ększenie bezpiecze ństwa na drogach oraz ograniczenie ich uci ąż liwo ści poprzez przebudow ę układu drogowego oraz realizacj ę zabezpiecze ń akustycznych.

10. Stan systemów infrastruktury technicznej

10.1. Gospodarka wodno – ściekowa

10.1.1. Zaopatrzenie w wod ę

Gmina Lipce Reymontowskie jest w cało ści obj ęta sieci ą wodoci ągow ą, ka żdy mieszkaniec ma mo żliwo ść podł ączenia swojej posesji do wodoci ągu. Zgodnie z danymi GUS z 2009 r. ł ączna długo ść gminnej sieci wodoci ągowej wynosi 43,2 km i obejmuje 959 szt. przył ączy do gospodarstw i posesji. Z sieci wodoci ągowej w 2009 r. korzystało ł ącznie 2918 osób (88,1% ogółu mieszka ńców), którym wodoci ągi doprowadziły 102,6 dm³ wody. Na system wodoci ągowy Gminy składaj ą si ę cztery odr ębne zbiorowe wodoci ągi, zasilane z uj ęć wód podziemnych. Uj ęcia zlokalizowane s ą we wsiach: Lipce Reymontowskie, Drzewce, Mszadla, oraz Wola Drzewiecka.

tab.33. Charakterystyka sieci wodoci ągowej na terenie gminy Lipce Reymontowskie

Liczba Wydajno ść gospodarstw maks. (m³/h)/ Długo ść sieci Obsługiwane i posesji Zasoby Nazwa uj ęcia wodoci ągowej Rodzaj uzdatniania miejscowo ści posiadaj ących eksploatacyjne (km) przył ącza uj ęcia (szt.) (m 3/h)

Lipce Reymontowskie Lipce Reymontowskie Chlebów 15,5 490 od żelazienie 53/83 Retniowiec Drzewce Wola Drzewiecka Drzewce 9,0 169 od żelazienie 19,2/60 Kolonia Za Kolej Kolonia Koryciska Mszadla Siciska Mszadla 12,6 161 od żelazienie 21,4/57 Wólka Krosnowska Wólka Podlesie bez uzdatniania – Wola Drzewiecka Wola Drzewiecka 6,2 117 bezpo średnio 8,7/43 tłoczone do sieci Razem: 43,3 937 Źródło: opracowanie własne na podstawie Planu Rozwoju Lokalnego gminy Lipce Reymontowskie na lata 2007-2015

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 63 Studnie gł ębinowe uj ęć wód podziemnych w Lipcach Reymontowskich, Drzewcach i Woli Drzewieckiej bazuj ą na warstwie wodono śnej z utworów czwartorz ędowych, za ś uj ęcie w Mszadli z utworów jurajskich. Dla uj ęć w Drzewcach oraz Lipcach Reymontowskich ustalono strefy ochrony bezpo średniej. Dla uj ęcia w Woli Drzewieckiej ustalono stref ę ochrony bezpo średniej oraz stref ę ochrony po średniej (wewn ętrznej i zewn ętrznej). Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami strefa ochrony po średniej wyga śnie z dniem 31 grudnia 2012. Strefy ochrony bezpo średniej uj ęć wód w Drzewcach oraz Woli Drzewieckiej wygasn ą w listopadzie 2012 roku, natomiast w Lipcach Reymontowskich w lipcu 2013 r. Eksploatacj ą wodoci ągów zajmuje si ę Zakład Robót Instalacyjno – In żynieryjnych „CEWOKAN” Krzysztof Cichy z Łowicza. Sie ć wodoci ągowa we wsiach Lipce Reymontowskie i Drzewce wymaga wymiany, poniewa ż wykonana jest z rur azbestocementowych. Wymian ę sieci wodoci ągowej w miejscowo ściach Lipce Reymontowskie, Drzewce oraz Wola Drzewiecka, zgodnie z Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Lipce Reymontowskie, zaplanowano na lata 2016-2020. Na terenie Gminy wyst ępuj ą równie ż wi ększe, indywidualne uj ęcia wód podziemnych: 1) uj ęcie dla przedsi ębiorstwa drobiarskiego „REYDROB” w Lipcach Reymontowskich; 2) uj ęcie dla Podstacji PKP w Lipcach Reymontowskich; 3) uj ęcie dla fermy drobiu w m. Chlebów; 4) uj ęcie dla fermy drobiu pani Wioletty Malesa w m. Chlebów.

Wody podziemne wyst ępuj ące na terenie Gminy Lipce Reymontowskie charakteryzuj ą si ę dobr ą jako ści ą i spełniaj ą wymagania norm wody pitnej.

10.1.2. Odprowadzanie ścieków komunalnych i ich oczyszczanie

Długo ść sieci kanalizacyjnej na terenie Gminy wynosiła w 2009 roku 5,3 km. Do sieci przył ączonych było 310 gospodarstw domowych. Stanowiło to jedynie ok. 31% ogółu lokali, czyli ok. 28% ogółu ludno ści Gminy. Istnieje du ża dysproporcja mi ędzy długo ści ą sieci kanalizacyjnej a długo ści ą sieci wodoci ągowej. Dost ęp do kanalizacji ma tylko cz ęść zabudowy w centrum miejscowo ści Lipce Reymontowskie. Sie ć kanalizacyjna wybudowana została w ul. Reymonta, Południowej, Wiatracznej, Dominikowej, Golki, Mostowej, Le śnej, Nowickiej, Boryny oraz cz ęś ciowo ul. Wiosennej. W ramach gospodarki wodno – ściekowej Gmin ę obsługuje jedna zbiorcza oczyszczalnia ścieków. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna typu SEBIOFICON. Budow ę tego obiektu zako ńczono w 2001 r. w zakresie I etapu, okre ślaj ącego jej przepustowo ść na poziomie Q = 110 m³. W roku 2009 oczyszczalni ę rozbudowano i zwi ększono jej przepustowo ść do 260 m 3. Oczyszczalnia mo że przyjmowa ć tylko ścieki bytowe, do kanalizacji nie mo żna wprowadza ć ścieków przemysłowych. Zrzut ścieków nast ępuje do rzeki Uchanki, na podstawie pozwolenia wodno-prawnego nr RO Ś.6341.2.17.2011.ZB z 20.10.2011 r. Na terenie Gminy działa tak że oczyszczalnia przy zakładzie „REYDROB” spółka jawna Przedsi ębiorstwo Drobiarskie M&M T. Mirowski, J. Malesa. Zrzut ścieków nast ępuje równie ż do rzeki Uchanki, na podstawie pozwolenia wodno-prawnego nr RO Ś.6341.2.11.2011.ZB z 07.07.2011 r.

Źródło: fot. Gabriel Ferli ński

Dla Gminy opracowany został Projekt Planu Aglomeracji, w którym wyznaczono granice aglomeracji (obszaru o zaludnieniu lub działalno ści gospodarczej wystarczaj ąco skoncentrowanej, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków) zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu wyznaczania granic aglomeracji . W/w projekt został pozytywnie zaopiniowany. Rozporz ądzeniem Nr 30/07 z dnia 4 czerwca 2007 r. Wojewoda Łódzki wyznaczył aglomeracj ę Lipce Reymontowskie o równowa żnej liczbie mieszka ńców 3066. Obejmuje ona swoim zasi ęgiem teren miejscowo ści Lipce Reymontowskie, Siciska oraz cz ęś ci wsi Mszadla. System odprowadzania i oczyszczania ścieków opiera ć si ę b ędzie o gminn ą oczyszczalni ę ścieków, do której ścieki odprowadzane b ędą za pomoc ą kanalizacji zbiorczej. W 2008 r. została opracowana Koncepcja programowo – przestrzenna odprowadzania i oczyszczania ścieków dla gminy Lipce Reymontowskie. Koncepcj ę opracowano w czterech wariantach. Na posiedzeniu Komisji O światy, Kultury i Spraw Społecznych oraz Komisji Rozwoju Gospodarczego i Finansów Rady Gminy wybrano wariant czwarty, wskazany równie ż przez mieszka ńców Gminy. Zgodnie z nim dost ęp do kanalizacji zbiorczej maj ą mie ć jedynie tereny znajduj ące si ę w granicach wyznaczonej wcze śniej Aglomeracji Lipce Reymontowskie (wsie: Lipce Reymontowskie, Siciska i Mszadla, bez koloni Sabinów i Krzywej). Ścieki odprowadzane będą do istniej ącej oczyszczalni ścieków.

tab.34. Charakterystyka wariantów koncepcji odprowadzania i oczyszczanie ścieków w Gminie.

ść ci

ś cych z ść ą osób cieków cieków/ Liczba Liczba Liczba ś Długo te zbiorczym ś zbiorczej sanitarnej systemem kanalizacji kanalizacji kanalizacji lokalizacja ę Wymagana oczyszczalni oczyszczalni oczyszczalni oczyszczalni Miejscowo sanitarnej [km] przydomowych przepustowo przepompowni Docelowa liczba korzystaj obj Drzewce, Lipce Reymontowskie, 1/ 3 Wariant 1 29,75 18 500 m /d 179 3 101 Mszadla, Siciska, Lipce Reymontowskie Wola Drzewiecka Drzewce, Lipce 2/ Reymontowskie, 3 Wariant 2 27,15 14 Lipce Reymontowskie, 480 m /d 179 3 072 Mszadla, Siciska, Wola Drzewiecka Wola Drzewiecka Drzewce, Lipce 3/ 3 480 m /d Wariant 3 Reymontowskie, 30,5 12 Lipce Reymontowskie, 179 3185

Mszadla, Siciska, Wola Drzewiecka

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 65 Wola Drzewiecka Drzewce Lipce Wariant 4 - 14,9 1/ 3 Reymontowskie, 9 270 m /d 447 1 994 realizacyjny Lipce Reymontowskie Mszadla, Siciska Źródło: opracowanie własne na podstawie „Koncepcji programowo-przestrzennej odprowadzania i oczyszczania ścieków dla Gminy Lipce Reymontowskie.

Na nieskanalizowanym obszarze Gminy, w miejscowo ściach: Drzewce, Wola Drzewiecka, Wólka Podlesie, Wólka Krosnowska, Retniowiec, Chlebów, cz ęś ci miejscowo ści Mszadla przewidziano budow ę przydomowych oczyszczalni ścieków. Na terenie Gminy funkcjonuje 83 przydomowych oczyszczalni ścieków, zlokalizowanych w Chlebowie (1), Drzewcach (35), Mszadli (5), Lipcach Reymontowskich (2), Woli Drzewieckiej (18), Wólce Krosnowskiej (14) oraz Wólce Podlesie (8). Gmina nie ma zorganizowanego systemu wywozu ścieków, nie ma podpisanej umowy na prowadzenie usług asenizacyjnych. W gospodarstwach nie podł ączonych do istniej ącej zbiorczej kanalizacji ani nie posiadaj ących przydomowej oczyszczalni ścieki gromadzone s ą w bezodpływowych zbiornikach na nieczysto ści ciekłe (tzw. „szambach”). Najcz ęś ciej opró żniane są przez u żytkowników na ich własne pola lub do rowów przydro żnych, rzadziej przez samochód asenizacyjny SKR i wywo żone do oczyszczalni ścieków w Lipcach Reymontowskich. Stwarza to zagro żenie dla czysto ści nie tylko wód powierzchniowych i podziemnych, ale tak że ogólnego stanu środowiska naturalnego.

tab.35. Kanalizacja sanitarna w gminie Lipce Reymontowskie w 2009 roku. Poł ączenia prowadz ące do budynków Długo ść czynnej sieci Ludno ść korzystaj ąca z mieszkalnych i Ścieki odprowadzane kanalizacyjnej sieci kanalizacyjnej zbiorowego (dam 3) (km) (os.) zamieszkania (szt.) 5,3 310 40,8 923 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

10.1.3. Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych

Na terenie gminy Lipce Reymontowskie, tak jak w całym powiecie skierniewickim, brak jest kanałowych systemów odprowadzania wód opadowych. Wody opadowe spływaj ą powierzchniowo do lokalnych cieków i rowów przydro żnych, a nast ępnie przedostaj ą si ę do strumieni i rzek. Wody na terenach zabudowy zagospodarowywane s ą w granicach własnej działki. Problem z odprowadzaniem wód opadowych i roztopowych jest szczególnie uci ąż liwy dla środowiska, głównie wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych.

10.2. Systemy energetyczne

10.2.1. Zaopatrzenie w ciepło

Na terenie Gminy nie ma urz ądze ń centralnego zaopatrzenia w ciepło. Zaopatrzenie w ciepło realizowane jest z lokalnych źródeł ciepła opalanych najcz ęś ciej w ęglem lub miałem w ęglowym. Instalacje centralnego ogrzewania w posesjach indywidualnych oparte na oleju opałowym lub gazie Propan-Butan s ą nieliczne. Instalacje oparte na oleju opałowym zostały wprowadzone we wszystkich obiektach u żyteczno ści publicznej, nale żą cych do Gminy. Wykorzystywanie w ęgla jako głównego no śnika energii indywidualnych kotłowni stanowi źródło emisji zanieczyszcze ń powietrza. Konieczne jest podj ęcie działa ń zmierzaj ących do wzrostu stopnia wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz wykorzystywania „bezpiecznych ekologicznie” no śników energii.

Na terenie Gminy nie wyst ępuj ą sieci gazu przewodowego. Zaopatrzenie w gaz dla potrzeb bytowych realizowane jest z butli gazowych dost ępnych w punktach wymiany lub dowo żonych do odbiorców. Zaopatrzenie w gaz dla potrzeb bytowych i celów grzewczych zaspakajane jest poprzez dowóz cysternami przez wyspecjalizowane firmy. W powiecie skierniewickim podj ęte zostały działania zmierzaj ące do gazyfikacji gmin we współpracy z dystrybutorem gazu – spółk ą CP Energia S.A. Zało żenia obejmuj ą budow ę głównego zbiornika gazu w centrach gmin i rozprowadzanie gazu przewodowo do instytucji, firm i odbiorców indywidualnych (informacja pochodzi z Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Skierniewickiego na lata 2008 – 2011 z perspektyw ą na lata 2012 – 2015).

W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego z 2010 r. wskazano przebieg gazoci ągu przesyłowego wysokiego ci śnienia relacji Rawa Mazowiecka - Skierniewice wraz z odgał ęzieniem do gminy Lipce Reymontowskie oraz stacj ą redukcyjn ą w Gminie. We wcze śniejszym opracowaniu z 2007 r. - Koncepcji Gazyfikacji Województwa Łódzkiego – dokonano analizy pod wzgl ędem mo żliwo ści technicznych wykonania gazoci ągu oraz opłacalno ści finansowej budowy gazoci ągu przesyłowego i sieci dystrybucyjnej oraz stacji redukcyjno – pomiarowych. W wyniku analizy stwierdzono, i ż gmina Lipce Reymontowskie spełnia kryterium g ęsto ści ludno ści i kwalifikuje si ę do gazyfikacji. Zaproponowano zgazyfikowanie Gminy gazoci ągami średniego ci śnienia.

10.2.3. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą

Sie ć dystrybucyjna Energia elektryczna w Gminie dostarczana jest przez dwóch operatorów. Mieszka ńcy Gminy obsługiwani s ą przez PGE Dystrybucja Łód ź-Teren S.A., Rejon Energetyczny Skierniewice. Energia doprowadzana jest napowietrznymi liniami 15 kV wyprowadzonymi ze stacji 110/15 kV „Skierniewice”. Przez teren gminy Lipce Reymontowskie przebiega linia napowietrzna 110 kV relacji Skierniewice – Odlewnia (Koluszki). Oczyszczalnia ścieków oraz wi ększe przedsi ębiorstwa produkcyjne i usługowe obsługiwane są przez PKP Energetyka. Energia elektryczna dostarczana jest poprzez sie ć linii kablowych wyprowadzonych z przebiegającej przez teren Gminy, w wi ększo ści wzdłu ż linii kolejowej, linii elektroenergetycznej 110 kV. Linie elektroenergetyczne posiadaj ą stref ę ochronn ą o szeroko ści 36 m, z ograniczeniami użytkowania i zagospodarowania terenu oraz szczególnymi warunkami prowadzenia robót budowlanych.

Elektroenergetyczne sieci przesyłowe Przez teren Gminy nie przebiegaj ą linie przesyłowe, b ędące cz ęś ci ą krajowego systemu elektroenergetycznych sieci przesyłowych.

10.2.4. Odnawialne źródła energii

Gmina posiada korzystne warunki dla rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii, szczególnie energii wiatru, energii słonecznej oraz produkcji biomasy. Potencjał Gminy jest obecnie niewykorzystywany, na jej terenie zlokalizowane s ą pojedyncze urz ądzenia słu żą ce pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych. W miejscowo ści Mszadla, znajduje si ę elektrownia wiatrowa o mocy 250 MW. W miejscowo ści Drzewce na prywatnym domu umieszczono kolektory słoneczne.

Wzdłu ż północno – zachodniej granicy, poza terenem Gminy, przebiega dalekosi ęż ny ruroci ąg produktów naftowych Płock – Koluszki Ø406 mm dostarczaj ący produkty naftowe do bazy paliw w Koluszkach. Nie ma on wpływu na zagospodarowanie na terenie Gminy.

10.3. Gospodarka odpadami

Dokumentem prawnym reguluj ącym gospodark ę odpadami w Gminie jest uchwała Nr XXVII/159/06 z dnia 20 lutego 2006 r. w sprawie regulaminu utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie Gminy Lipce Reymontowskie. Ponadto obowiązuj ą Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Lipce Reymontowskie na lata 2010 – 2013 z uwzgl ędnieniem lat 2014 – 2017, których aktualizacj ę przyj ęto uchwał ą Nr XXXV/178/10 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 27 pa ździernika 2010 r. Działalno ści ą w zakresie zbiórki i wywozu wszystkich rodzajów odpadów zajmuje si ę EKO – REGION z Bełchatowa. Ponadto zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych z gospodarstw domowych posiadaj ą PHU „JUKO” Jerzy Szczukocki z Piotrkowa Trybunalskiego oraz Przedsi ębiorstwo Oczyszczania Miasta „EKO – SERWIS” Sp. z o.o. z Kutna (filia z Łowicza). W granicach Gminy nie funkcjonuje składowisko odpadów ani instalacje odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Odpady z gospodarstw domowych wywo żone s ą poza granice Gminy na składowiska w Julkowie oraz Dylowie A. Odpady komunalne nie podlegaj ące segregacji gromadzone s ą w pojemnikach lub kontenerach o pojemno ści 120 l. – w przypadku zabudowy mieszkaniowej. Kontenery o pojemno ści 7 m 3 znajduj ą si ę przy szkołach w Drzewcach i Mszadli, cmentarzu w Lipcach Reymontowskich, OSP w Lipcach Reymontowskich i Wólce Krosnowskiej. Kontenery o pojemno ści 1 m 3 znajduj ą si ę przy o środku zdrowia, Urz ędzie Gminy, Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji oraz szkołach w Lipcach Reymontowskich. Zorganizowanym systemem zbiórki i odbioru odpadów z posesji indywidualnych obj ętych jest 85% gospodarstw i posesji. Na terenach le śnych i nieu żytkach mo żna spotka ć tzw. „dzikie składowiska” stanowi ące olbrzymi problem ekologiczny. Ich powstawanie jest uwarunkowane mi ędzy innymi nisk ą świadomo ści ą ekologiczną mieszka ńców Gminy oraz „nieszczelnym” i niepełnym systemem gospodarki odpadami. Na terenie Gminy prowadzona jest tak że selektywna zbiórka odpadów. Zbiórka obejmuje odpady typu: szkło, tworzywa sztuczne, drobny metal. Segregacja odbywa si ę w systemie „u źródła”. Selektywna zbiórka obejmuje wszystkich mieszka ńców, którzy wyrazili ch ęć takiej zbiórki. Odpady gromadzone s ą w specjalnych workach oraz w pojemnikach na szkło. Ponadto mieszka ńcy posiadaj ą kosze na zu żyte baterie. Dodatkowo, przy wszystkich szkołach zostały ustawione pojemniki na plastik, szkło białe oraz szkło kolorowe.

Odpady niebezpieczne i problemowe Do odpadów niebezpiecznych mo żna zaliczy ć: przepracowane oleje, świetlówki, zu żyte akumulatory i baterie, pojazdy wycofane z eksploatacji, zu żyte opony, odpady medyczne i weterynaryjne, odpady zawieraj ące azbest i PCB oraz opakowania po pestycydach. Selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych prowadzona jest w gminie Lipce Reymontowskie od 2006 r. w systemie akcyjnym, przewa żnie raz lub dwa razy w roku. Podczas zbiórki zbierane s ą: zu żyty sprz ęt AGD i RTV, opony, baterie i akumulatory, jarzeniówki, świetlówki, złom metalowy, przeterminowane leki, elementy z tworzyw sztucznych nie mieszcz ące si ę w workach do segregacji, meble i elementy stolarki. W gminie nie wprowadzono systemu selektywnej zbiórki odpadów budowlanych. W zwi ązku z wyst ępowaniem na terenie Gminy zakładów prowadz ących działalno ść usługowo – produkcyjn ą powstaj ą tzw. odpady przemysłowe – s ą to odpady inne ni ż komunalne i niebezpieczne. W Gminie powstaj ą odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, le śnictwa, przetwórstwa żywno ści. Podmioty prowadz ące działalno ść gospodarcza na terenie Gminy maj ą podpisane umowy z wyspecjalizowanymi firmami na odbiór odpadów powstaj ących w wyniku prowadzonej działalno ści.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 68 Powstaj ące na terenie Gminy odpady medyczne oraz weterynaryjne s ą segregowane „u źródła”, a nast ępnie odbierane przez wyspecjalizowane słu żby w celu ich unieszkodliwienia. Zgodnie z umow ą zawart ą z PPH „HETMAN” z Florianowa gm. Bedlno odbiór padłych zwierz ąt z terenu Gminy odbywa si ę bezpłatnie. Odno śnie pozostałych odpadów niebezpiecznych, w tym ilo ści i miejsc składowania odpadów z azbestu i PCB brak danych. W wojewódzkim „Rejestrze rodzaju, ilo ści i miejsc wyst ępowania substancji stwarzaj ących szczególne zagro żenie dla środowiska” brak danych dotycz ących gminy Lipce Reymontowskie.

10.4. Telekomunikacja. Informatyzacja

Mieszka ńcy Gminy posiadaj ą dost ęp do sieci telefonicznej stacjonarnej oraz komórkowej. Gmina posiada rozwini ętą sie ć telekomunikacyjn ą opart ą o dwie centrale zlokalizowane w Lipcach Reymontowskich i w Mszadli. Sie ć telefonii podlega modernizacji w oparciu o wymian ę na linie światłowodowe. Gmina w cało ści jest obj ęta zasi ęgiem sieci telefonii komórkowej. W miejscowo ści Lipce Reymontowskie znajduj ą si ę trzy stacje bazowe telefonii komórkowej. Mieszka ńcy gminy Lipce Reymontowskie maj ą mo żliwo ść korzystania z Internetu. Dzieci i młodzie ż mog ą z niego korzysta ć m.in. w szkołach, gdzie wi ększo ść , bo 60 na 72 komputerów przeznaczonych do u żytku uczniów jest podł ączonych do Internetu.

10.5. Główne problemy i mo żliwo ści rozwoju infrastruktury technicznej

Jednym z podstawowych problemów Gminy jest słabo rozwini ęta sie ć kanalizacji sanitarnej oraz niewielka liczba przydomowych oczyszczalni ścieków. Mieszka ńcy Gminy z reguły odprowadzaj ą ścieki do nieszczelnych szamb, które stanowi ą źródło zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych. Istniej ąca na terenie Gminy oczyszczalnia ścieków obsługuje 923 osób, czyli jedynie 28% procent mieszka ńców Gminy. Na mocy rozporz ądzenia Wojewody Łódzkiego Nr 30/07 z dnia 4 czerwca 2007 r. wyznaczone zostały obszar i granice aglomeracji Lipce Reymontowskie. Dzi ęki temu inwestycje z zakresu rozbudowy sieci kanalizacji zbiorowej mogą by ć finansowane ze środków unijnych. Rok pó źniej opracowano Koncepcj ę programowo – przestrzenn ą odprowadzania i oczyszczania ścieków dla Gminy Lipce Reymontowskie, która obj ęła całokształt zagadnie ń zwi ązanych z uregulowaniem gospodarki wodno – ściekowej na terenie Gminy. Z brakiem kanalizacji deszczowej zwi ązany jest problem odprowadzania do rowów przydro żnych i bezpo średnio do gruntu zanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych. Niebezpiecze ństwo dla środowiska i zdrowia ludno ści stwarza „nieszczelny” system gospodarki odpadami oraz dobrowolno ść systemu zbiórki selektywnej. Prowadzi to do powstawania dzikich wysypisk śmieci, których istnienie wpływa nie tylko na drastyczne obni żenie walorów krajobrazowych, ale przede wszystkim skutkuje zanieczyszczeniem środowiska (gleb, wód powierzchniowych i podziemnych). Zmiana przepisów prawa w zakresie utrzymania czysto ści i porz ądku w gminach (wej ście w życie 1.01.2012) wymusza na gminach wprowadzenie systemu selektywnej zbiorki odpadów jako obowi ązuj ącej na jej terenie. B ędzie to miało istotny wpływ na podniesienie poziomu recyklingu. Problemem o nieco mniejszym znaczeniu jest brak sieci gazoci ągowej na terenie Gminy. Planowany rozwój tego elementu infrastruktury zapewnieni mieszka ńcom Gminy zaopatrzenie w gaz z sieci. Ograniczy emisj ę szkodliwych substancji pochodz ących ze spalania „brudnych” paliw w przydomowych kotłowniach, przez co poprawi si ę stan środowiska. Dobrze rozwini ętym, rozbudowanym elementem infrastruktury jest sieć wodoci ągowa, która swym zasięgiem obejmuje wszystkie miejscowo ści Gminy. Sie ć wodoci ągowa wymaga modernizacji w zakresie wymiany wykorzystywanych obecnie rur azbestocementowych.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 69 11. Uwarunkowania zawarte w dokumentach i programach o znaczeniu ponadlokalnym (zadania do realizacji ponadlokalnych celów publicznych)

W Studium uwzgl ędnia si ę zadania rz ądowe słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych oraz zadania samorz ądowe zawarte w dokumentach i programach wojewódzkich i powiatowych. Rz ądowymi dokumentami programowymi, w których zdefiniowano Polityk ę przestrzenn ą pa ństwa, oraz polityki regionalne i lokalne s ą m.in.: 1) „Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030”; 2) „Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 - 2020”; 3) „Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 2015”; 4) „Polska 2025. Długookresowa strategia trwałego i zrównowa żonego rozwoju”; 5) plany i strategie, w zakresie zró żnicowanych dziedzin rozwoju dotycz ące: a) ochrony środowiska, b) dróg i transportu, c) energetyki, d) telekomunikacji. Nadrz ędnym celem rozwoju, zdefiniowanym we wszystkich powy ższych opracowaniach, jest realizacja zasad zrównowa żonego rozwoju, umo żliwiaj ąca likwidacj ę dysproporcji rozwojowych i poziomu życia mieszka ńców.

11.1. Strategia rozwoju województwa łódzkiego

„Strategia rozwoju województwa łódzkiego na lata 2007-2020” przyj ęta uchwał ą Nr LI/865/2006 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 31 stycznia 2006 r. stanowi aktualizacje „Strategii...” uchwalonej w 2000 r. Przedstawia uwarunkowania oraz okre śla cele i kierunki świadomego i systemowego sterowania długookresowym rozwojem regionu. Ma jednak charakter ogólny, jest podstaw ą do opracowania szczegółowych programów wojewódzkich.

Celem podstawowym zdefiniowanym w „Strategii ...”, misj ą regionu jest podniesienie atrakcyjno ści województwa łódzkiego w strukturze regionalnej Polski i Europy jako obszaru sprzyjaj ącego zamieszkaniu ludzi i prowadzeniu gospodarki przy d ąż eniu do budowy wewn ętrznej spójno ści regionu przy zachowaniu ró żnorodno ści jego miejsc. W dokumencie okre ślono trzy podstawowe sfery strategiczne, a w ich obr ębie obszary priorytetowe, dla których zdefiniowano odpowiednio: główne i strategiczne cele rozwoju. Jako strategiczne cele wskazano: 1) w sferze społecznej: wzrost ogólnego poziomu cywilizacyjnego województwa; 2) w sferze ekonomicznej: popraw ę konkurencyjnej gospodarki województwa ; 3) w sferze funkcjonalno – przestrzennej: stworzenie rzeczywistego regionu społeczno- ekonomicznego posiadaj ącego własn ą podmiotowo ść kulturow ą i gospodarcz ą. Warunkiem prawidłowej realizacji postawionych celów strategicznych jest m.in. zdefiniowanie celów szczegółowych i okre ślenie głównych działa ń słu żą cych ich realizacji. Szczegółowe cele i działania okre ślone dla sfery społecznej obejmuj ą: 1) podniesienie poziomu wykształcenia mieszka ńców województwa, w tym: a) podniesienie poziomu wykorzystania potencjału o światy, szkół wy ższych i o środków naukowo-badawczych wraz z promowaniem aktywno ści w mi ędzynarodowej przestrzeni edukacyjnej oraz wzrost powi ąza ń nauki z rozwojem gospodarki regionu, b) wyrównywanie szans w dost ępie do edukacji na wszystkich etapach kształcenia przez tworzenie optymalnych warunków dla realizacji potrzeb o światowych mieszka ńców, c) popraw ę jako ści kształcenia na wszystkich poziomach, efektywne zarz ądzanie w edukacji oraz promowanie idei nauki przez całe życie, d) podnoszenie i dostosowanie kwalifikacji kadr do wymogów rynku pracy; 2) podniesienie poziomu jako ści życia, w tym: a) popraw ę stanu zdrowia mieszka ńców,

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 70 b) podniesienie poziomu zasobów mieszkaniowych, c) popraw ę bezpiecze ństwa i porz ądku publicznego mieszka ńców województwa oraz popraw ę stanu bezpiecze ństwa w ruchu drogowym, d) wzrost znaczenia sportu, kultury, turystyki i rekreacji w życiu mieszka ńców regionu; 3) zmniejszenie zjawisk wykluczenia społecznego i modernizacja systemów pomocy społecznej, w tym: a) wdra żanie aktywnej polityki społecznej, b) tworzenie warunków sprzyjaj ących uczestnictwu w życiu społecznym osób wykluczonych lub zagro żonych wykluczeniem społecznym i imigrantów, c) zapobieganie problemom uzale żnie ń, d) zwi ększanie samodzielnego funkcjonowania osób niepełnosprawnych, e) propagowanie aktywnego trybu życia i wsparcie osób w wieku produkcyjnym; 4) podniesienie poziomu aktywno ści społecznej, w tym: a) wspieranie inicjatyw społecznych prowadz ących do integracji społecznej, b) budowa i wspieranie rozwoju oraz współpracy instytucji społecze ństwa obywatelskiego. Szczegółowe cele i działania okre ślone dla sfery ekonomicznej obejmuj ą: 1) zwi ększanie dost ępno ści gospodarczej regionu, w tym: a) zwi ększanie dost ępno ści wewn ętrznej i zewn ętrznej regionu poprzez rozwój i popraw ę efektywno ści ekonomicznej i organizacyjnej infrastruktury transportowej i komunikacyjnej, b) zwi ększanie dost ępno ści do mediów technicznych i zapewnienie bezpiecze ństwa energetycznego regionu, c) zwi ększanie dost ępno ści uzbrojonych terenów inwestycyjnych; 2) tworzenie nowoczesnej, prorozwojowej i innowacyjnej bazy gospodarczej, w tym: a) pomoc przedsi ębiorstwom w dostosowaniu si ę do zmieniaj ących si ę warunków zewn ętrznych, wzmacnianie ich konkurencyjno ści i zdolno ści inwestycyjnej, b) zwi ększanie potencjału badawczo-rozwojowego regionu oraz podnoszenie efektywno ści transferu technologii, c) rozwój i wzmacnianie otoczenia biznesu; 3) budow ę społecze ństwa informacyjnego, w tym: a) wł ączenie we wszystkie sfery życia społeczno-gospodarczego technologii informacyjnych i komunikacyjnych, b) zapewnienie powszechnego dost ępu do infrastruktury i usług elektronicznych; 4) trwały i zrównowa żony rozwój obszarów wiejskich, w tym: a) popraw ę konkurencyjno ści gospodarstw rolnych poprzez wspieranie procesów odnowy wsi i usprawnienia instrumentów sterowania rozwojem oraz współpracy z o środkami naukowymi, b) popraw ę jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez rozwój przedsi ębiorczo ści, kreowania sieci powi ąza ń i współpracy oraz popraw ę efektywno ści ekonomicznej i produkcyjnej przetwórstwa rolno-spo żywczego, c) wspieranie partnerstwa lokalnego z wykorzystaniem wsparcia oddolnego jako narz ędzia realizacji strategii rozwoju obszarów wiejskich, d) tworzenie warunków dla wielofunkcyjnego rozwoju obszarów rolniczych m.in. przez rozwój infrastruktury technicznej; 5) podniesienie ogólnego poziomu zatrudnienia i mobilno ści zawodowej mieszka ńców województwa, w tym: a) tworzenie warunków i mechanizmów dla zwi ększania zatrudnienia, b) rozwijanie aktywnej polityki rynku pracy, promocja samozatrudnienia i przeciwdziałanie bezrobociu, c) tworzenie warunków do wzrostu zasobów ludzkich w wieku produkcyjnym (wzrost przyrostu naturalnego, salda migracji); 6) tworzenie wizerunku regionu przyjaznego i atrakcyjnego dla podejmowania współpracy, inwestowania i życia mieszka ńców, w tym:

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 71 a) korelacja działa ń słu żą cych promocji gospodarczej, mo żliwo ści inwestycyjnych i atrakcyjno ści przyrodniczej i turystycznej regionu w celu podniesienia ich spójno ści i efektywno ści, b) wzrost udziału środowisk lokalnych w działaniach promocyjnych regionu. Szczegółowe cele i działania okre ślone dla sfery funkcjonalno-przestrzennej obejmuj ą: 1) stymulowanie przemian w sieci osadniczej, polegaj ących na wzro ście roli miast w organizacji funkcjonalno-przestrzennej województwa; 2) uporz ądkowanie gospodarki przestrzennej w tym: a) wspieranie procesów koncentracji zabudowy w o środkach miejskich i przeciwdziałanie procesom suburbanizacji przy zachowaniu zasad zrównowa żonego rozwoju, b) ochron ę przed zabudow ą istniej ących i docelowych korytarzy transportowych oraz infrastrukturalnych, c) stymulowanie przekształce ń zidentyfikowanych obszarów problemowych w kierunku aktywizacji lub eliminacji istniej ących i potencjalnych konfliktów i zagro żeń, d) zachowanie cennych warto ści przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych regionu; 3) umocnienie identyfikacji mieszka ńców z województwem, w tym: a) wspieranie oraz inicjowanie działa ń na rzecz przywracania, ochrony i kultywowania historycznych warto ści regionu, b) rozwój i promocja kultury i turystyki w regionie, c) pobudzanie, kształtowanie i wzmacnianie kulturotwórczej funkcji o środków osadniczych; 4) popraw ę warunków życia mieszka ńców regionu poprzez popraw ę jako ści środowiska, w tym: a) ochron ę i popraw ę stanu środowiska oraz przeciwdziałanie zagro żeniom naturalnym i antropogenicznym, b) zrównowa żony rozwój gospodarki zasobami naturalnymi, c) podnoszenie świadomo ści ekologicznej społecze ństwa.

Kierunki działa ń zapisane w „Strategii ...”, odnosz ące si ę do zagospodarowania przestrzeni sprecyzowano w „Planie zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego”.

11.2. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego

21 wrze śnia 2010 r. Sejmik Województwa Łódzkiego przyj ął uchwał ę Nr LX/1648/10 w sprawie zmiany uchwały Nr XLV/524/2002 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 9 lipca 2002 r. w sprawie uchwalenia „ Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego”. Plan województwa okre śla zasady organizacji struktury przestrzennej z uwzgl ędnieniem zewn ętrznych i wewn ętrznych uwarunkowa ń społeczno-gospodarczych i funkcjonalno-przestrzennych. Zapisy aktualizacji „Planu...” powinny by ś zgodne z celami i kierunkami rozwoju okre ślonymi w „Strategii...”. Ze wzgl ędu na trwaj ący obecnie proces aktualizacji „Strategii...” przyj ęto, i ż zało żenia rozwoju do „Planu...” b ędą równie ż zało żeniami do „Strategii...” w wymiarze przestrzennym. Realizacja ustale ń „Planu...” odbywa si ę poprzez realizacj ę programów zada ń rz ądowych i samorz ądowych, w zwi ązku z tym konieczne jest, aby zapisy „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego” gmin uwzgl ędniały ustalenia zawarte w „Planie...”.

W aktualizacji „Planu...”, w cz ęś ci dotycz ącej kierunków zagospodarowania i polityki przestrzennej, okre ślone zostały strefy rozwoju przestrzennego, w tym m.in. strefa wielofunkcyjnych przekształce ń obszarów wiejskich z podstref ą rozwoju rolnictwa wielofunkcyjnego i ekologicznego, w której znalazło si ę terytorium Gminy. W strefie tej zakłada si ę m.in. racjonalne u żytkowanie gruntów rolnych oraz eliminowanie lub ograniczanie zagro żeń dla środowiska przyrodniczego, specjalizacj ę produkcji rolniczej (sadownictwo – pas gmin w powiecie skierniewickim), rozwój funkcji pozarolniczych, opartych głównie na agroturystyce, usługach zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem, handlem, mieszkalnictwem, wst ępnym przetwórstwem rolno – spo żywczym, rzemiosłem i r ękodzielnictwem.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 72 Aktualizacja Planu lokuje Gmin ę tak że: 1) w pa śmie turystycznym Kolei Warszawsko – Wiede ńskiej i Łodzi; 2) cz ęść terenów Gminy w obr ębie Rogowsko – Lipieckiej Strefy Turystycznej.

Zadania dla realizacji ponadlokalnych celów publicznych okre ślone w „Planie...” W „Planie...” uwzgl ędnione zostały zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych zawarte w programach (rz ądowych lub samorz ądowych). W granicach Gminy obejmuj ą one zaledwie jedno zadanie: w zakresie zasobów wodnych i ich jako ści – modernizacja i budowa sieci kanalizacyjnej, modernizacja i rozbudowa oczyszczalnie ścieków wraz z modernizacj ą gospodarki osadowej. Dla terytorium gminy Lipce Reymontowskie nie ustanowiono zada ń rz ądowych, słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Aktualizacja Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego zawiera rekomendacje w zakresie: 1) budowy gazoci ągu wysokiego ci śnienia dostarczaj ącego gaz do Gminy; 2) budowy linii elektroenergetycznej 110kV oraz stacji elektroenergetycznej; 3) realizacji zbiornika retencyjnego – powy żej 5 ha – Wola Drzewiecka. 4) utworzenia Parku kulturowego „ Śladami Reymonta”; 5) uwzgl ędnienia pasm turystycznych Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej i Łodzi; 6) uwzgl ędnienia elementów systemu ponadlokalnych szlaków turystycznych: „Budownictwa Drewnianego”, „Parków Krajobrazowych”, „Łódzki Szlak Konny”, „Literacki”.

12. Główne wnioski z analizy uwarunkowa ń – analiza S.W.O.T

Syntezy uwarunkowa ń dokonano metod ą S.W.O.T., identyfikuj ąc silne i słabe strony oraz szanse i zagro żenia rozwoju Gminy. W sposób syntetyczny uj ęte zostały istniej ące i przewidywane uwarunkowania wewn ętrzne i zewn ętrzne rzutuj ące na mo żliwo ści rozwoju Gminy. Analiza ta daje mo żliwo ść okre ślenia optymalnych kierunków działa ń w zakresie instrumentów dost ępnych w gospodarce przestrzennej słu żą cych społeczno-gospodarczemu rozwojowi Gminy w poszanowaniu walorów przyrodniczych, kulturowych i ekonomicznych przestrzeni. S – strenght – siła, W – weekness – słabo ść , O – opportunity – szansa, T – threat – zagro żenie

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 73 12.1. Analiza zbiorcza SIŁY SŁABO ŚCI 1. Wysokie walory krajobrazowe i krajoznawcze 1. Niewielka liczba mieszka ńców. sprzyjaj ące rozwojowi rekreacji oraz tworz ące dogodne 2. „Starzenie si ę” społecze ństwa. warunki dla zamieszkiwania. 3. Niska świadomo ść ekologiczna mieszka ńców 2. Dobre poło żenie wzgl ędem regionalnej i ogólnopolskiej Niska efektywno ść systemu selektywnej zbiórki. sieci komunikacyjnej ( przebiegaj ąca przez teren 4. Słabo rozwini ęta sie ć kanalizacji sanitarnej oraz mała Gminy linia kolejowa Warszawa - Katowice) liczba przydomowych oczyszczalni ścieków. 3. Funkcjonowanie rozwijaj ących si ę przedsi ębiorstw. 5. Brak sieci gazowej. 4. Posiadanie planów miejscowych ze wskazaniami 6. Zły stan techniczny istniej ących dróg. wolnych, dost ępnych terenów inwestycyjnych. 7. Słabo wykorzystane walory krajobrazowe 5. Pr ęż na działalno ść władz gminnych. i rekreacyjne Gminy. 6. Istnienie wielokierunkowych programów rozwoju 8. Stosunkowo niewielka liczba podmiotów Gminy. gospodarczych. 9. Du że i post ępuj ące rozdrobnienie gospodarstw rolnych. 10. Niski poziom rozwoju usług dla ludno ści. 11. Niedorozwój podstawowej infrastruktury na terenach działalno ści rolniczej. 12. Niedostosowanie budynków u żyteczno ści publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych. 13. Wysokie ukryte bezrobocie. SZANSE ZAGRO ŻENIA 1. Mo żliwo ść wykorzystania krajowych i zagranicznych 1. Pauperyzacja społecze ństwa. (unijnych) instrumentów finansowych do rozwoju 2. Starzenie si ę społecze ństwa. Gminy. 3. Odpływ wykwalifikowanych kadr do o środków 2. Dobrze układaj ąca si ę współpraca z s ąsiednimi o wi ększej atrakcyjno ści rynku pracy. gminami. 4. Brak absorpcji środków unijnych. 3. Rozwój funkcji turystycznych –wypoczynkowych 5. Brak działa ń inwestycyjnych Gminy. i rekreacyjnych. 6. Brak działa ń maj ących na celu ochron ę 4. Wzrost popularno ści aktywnych form wypoczynku. i rewitalizacj ę środowiska kulturowego 5. Stworzenie i realizacja gminnego programu opieki nad i przyrodniczego. zabytkami. 7. Ubo żenie naturalnych siedlisk ro ślinnych. 6. Rozwój budownictwa mieszkaniowego i agroturystyki 8. Konkurencyjno ść gmin s ąsiednich. 7. Kreowanie wizerunku Gminy jako miejsca atrakcyjnego 9. Niestabilno ść polityczna na wszystkich poziomach dla inwestowania, zamieszkania i wypoczynku. władzy.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 74 12.2. Analiza sektorowa Środowisko przyrodnicze i kulturowe SIŁY SŁABO ŚCI 1. Funkcjonuj ące powi ązania ekologiczne 1. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych. z zewn ętrznymi układami przyrodniczymi. 2. Niski poziom retencji wód, brak naturalnych 2. Wysoki w skali kraju stopie ń lesisto ści. zbiorników wodnych. 3. Walory środowiska przyrodniczego stanowi ące 3. Niska efektywno ść systemu selektywnej zbiórki potencjał dla rozwoju rekreacji. odpadów. 4. Warunki do lokalizacji urz ądze ń wykorzystuj ących 4. Tworzenie si ę dzikich wysypisk śmieci. odnawialne źródła energii do produkcji energii 5. Wzrost zanieczyszczania powietrza poprzez elektrycznej. stosowanie tradycyjnych substancji opałowych (m.in. 5. Dobry stan środowiska naturalnego. węgla), oraz spalanie odpadów w kotłowniach 6. Brak uci ąż liwych obiektów przemysłowych silnie lokalnych. zanieczyszczaj ących środowisko. 6. Niska świadomo ść ekologiczna mieszka ńców. 7. Funkcjonuj ący i rozwijany system selektywnej zbiórki odpadów 8. Istniej ąca oczyszczalnia ścieków. 9. Bogate dziedzictwo kulturowe 10. Działania promocyjne Gminy zwi ązane z Wł. Reymontem. SZANSE ZAGRO ŻENIA 1. Wzrost popularno ści aktywnych form wypoczynku 1. Brak wsparcia finansowego dla działa ń na rzecz wykorzystuj ących walory przyrodnicze i kulturowe ochrony środowiska naturalnego i zabytków. 2. Rosn ąca popularno ść wsi jako miejsca dla sp ędzania 2. Nieuporz ądkowana gospodarka wodno – ściekowa. wolnego czasu. 3. Niewystarczaj ące nakłady na promocj ę kultury 3. Rozwój kompleksowego, informacyjno - i sportu. promocyjnego serwisu. 4. Wzrost ruchu pojazdów kołowych. 4. Oznakowanie szlaków i tras turystycznych. Rozwój 5. Pogarszaj ący si ę stan środowiska naturalnego. zwi ązanej z nimi turystyki. 6. Utrzymanie si ę niskiej świadomo ści ekologicznej 5. Rozwój rolnictwa ekologicznego. mieszka ńców. 6. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii. 7. Transport przez Gmin ę ładunków niebezpiecznych – ryzyko wyst ąpienia zagro żeń nadzwyczajnych. 8. Intensywny rozwój zainwestowania na terenach nie wyposa żonych w systemy infrastruktury, zwłaszcza wodno-kanalizacyjnej.

Sytuacja społeczno – gospodarcza SIŁY SŁABO ŚCI 1. Korzystne poło żenie Gminy wzgl ędem sieci 1. Brak grup producenckich rolników i zakładów komunikacyjnej. przetwórstwa rolno – spo żywczego. 2. Walory środowiskowe predysponuj ące Gmin ę do 2. Brak nowoczesnej, specjalistycznej produkcji. rozwoju turystyki wypoczynkowej. 3. Niewielka powierzchnia u żytków rolnych o wysokiej 3. Dodatnie saldo migracji. przydatno ści rolniczej. 4. Stały poziom ludno ści w wieku produkcyjnym 4. Rozdrobnienie gospodarstw rolnych. 5. Istnienie wolnych terenów pod inwestycje. 5. Niedostateczne wykorzystanie terenów pod rozwój 6. Pr ęż ne działanie gminnych jednostek funkcji turystycznych i rekreacyjnych. Brak bazy organizacyjnych. turystycznej (noclegowej, gastronomicznej). 7. Blisko ść rynków zbytu – Łód ź, Warszawa, 6. Niski rozwój infrastruktury obsługi turystyki. Skierniewice. 7. Brak lokali socjalnych. 8. Istnienie wolnych terenów pod budownictwo 8. Brak specjalistycznej opieki medycznej mieszkaniowe. 9. Niski poziom wykształcenia mieszka ńców. 9. Działania samorz ądu na rzecz wspierania inwestycji 10. Brak alternatywnych miejsc pracy poza rolnictwem. 10. Niski poziom bezrobocia. SZANSE ZAGRO ŻENIA 1. Pozyskanie funduszy na realizacj ę projektów 1. Pauperyzacja społecze ństwa w zakresie rozwoju społecze ństwa obywatelskiego, 2. Starzenie si ę społecze ństwa. kultury, edukacji, infrastruktury, ochrony środowiska 3. Odpływ wykwalifikowanych kadr do o środków 2. Uzbrajanie terenów pod zabudow ę mieszkaniow ą o wi ększej atrakcyjno ści rynku pracy. Niski potencjał i pod inwestycje. kadrowy dla ewentualnych inwestorów. 3. Wzrost popularno ści aktywnych form wypoczynku. 4. Spadek konkurencyjno ści miejscowych 4. Rozwój agroturystyki. przedsi ębiorstw, zaw ęż enie rynków zbytu. 5. Tworzenie obszarów dla rozwoju aktywno ści 5. Brak napływu kapitału zewn ętrznego – brak absorpcji gospodarczej. środków unijnych, lokalizacji nowych przedsi ębiorstw. 6. Rozwój przetwórstwa rolno – spo żywczego 6. Niskie tempo zmian strukturalnych w rolnictwie.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 75 i zakładów produkcyjnych. 7. Niska konkurencyjno ść rolnictwa w porównaniu 7. Promocja Gminy jako miejsca atrakcyjnego z rolnictwem innych krajów UE. dla inwestowania, zamieszkania i rozwoju. 8. Brak instrumentów wspierania przedsi ębiorczo ści 8. Rozwój przedsi ębiorczo ści i aktywno ści społecznej. i redukcji bezrobocia. 9. Napływ kapitału zagranicznego i inwestorów. 9. Niska dochodowo ść pracy w rolnictwie, brak alternatywnych źródeł dochodu spoza rolnictwa. 10. Słaba kondycja finansowa samorz ądów. Nieadekwatny podział środków finansowych w stosunku do ilo ści zada ń przekazanych gminom. 11. Niestabilny i niespójny system prawny.

Komunikacja SIŁY SŁABO ŚCI 1. Korzystne poło żenie Gminy wzgl ędem sieci 1. Zły stan techniczny dróg. Parametry techniczne dróg komunikacyjnej. niedostosowane do ich rangi. 2. Dobrze rozwini ęta sie ć dróg o znaczeniu lokalnym. 2. Wysoki poziom emisji hałasu generowany przez ruch 3. Powi ązanie terytorium Gminy komunikacja zbiorow ą kolejowy. autobusow ą z wi ększymi o środkami regionalnymi. 3. Brak parkingów w rejonie przystanków kolejowych 4. Brak wydzielonych ście żek rowerowych w przebiegu dróg powiatowych. SZANSE ZAGRO ŻENIA 1. Rozbudowa i modernizacja dróg przy wsparciu 1. Wzrost nat ęż enia ruchu. funduszami zewn ętrznymi. 2. Brak działa ń w zakresie modernizacji układu 2. Zwi ększenie wykorzystania kolej w komunikacji komunikacyjnego. zbiorowej. 3. Brak wsparcia finansowego dla działa ń zwi ązanych 3. Rozwój transportu zbiorowego samochodowego z realizacj ą dróg. uzupełniaj ącego transport kolejowy. 4. Wyst ąpienie katastrof komunikacyjnych i technicznych.

Infrastruktura techniczna SIŁY SŁABO ŚCI 1. Rozwini ęty i sprawny system zaopatrzenia w energi ę 1. Wysoki udział nieekologicznych źródeł ciepła, b ędący elektryczn ą, zaspakajaj ący w pełni potrzeby Gminy. źródłem zanieczyszcze ń powietrza. Mo żliwo ść dostawy energii z dwóch niezale żnych 2. Konieczno ść modernizacji urz ądze ń poboru sieci. i uzdatniania wody. 2. Rozwini ęta sie ć wodoci ągowa. 3. Nieuporz ądkowana gospodarka wodno-ściekowa. 3. Funkcjonowanie gminnej oczyszczalni ścieków. 4. Słabo rozwini ęta sie ć kanalizacji sanitarnej. 4. Opracowana „Koncepcja programowo – przestrzenna 5. Niewielka liczba przydomowych oczyszczalni odprowadzania i oczyszczanie ścieków dla gminy ścieków. Lipce Reymontowskie” 6. Nieefektywne działanie systemu zbiórki odpadów 5. Ustanowiona Aglomeracja Gminy Lipce komunalnych. Reymontowskie. 7. Brak sieci gazowej. 6. Dobry dost ęp do usług telekomunikacyjnych (sie ć 8. Ograniczony rozwój infrastruktury społecze ństwa komórkowa). informacyjnego SZANSE ZAGRO ŻENIA 1. Rozbudowa i modernizacja sieci wodno- 1. Intensywny rozwój zainwestowania na terenach kanalizacyjnych przy wsparciu funduszami wymagaj ących rozbudowy systemów infrastruktury zewn ętrznymi. 2. Brak wsparcia środkami zewn ętrznymi rozbudowy 2. Wykorzystanie nowych technologii budowy sieci oraz modernizacji systemów zaopatrzenia oczyszczalni przydomowych we wsiach o lu źnej w ciepło. zabudowie. 3. Wysokie koszty utrzymana i rozbudowy sieci. 3. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii dla zaopatrzenia w ciepło przy wsparciu funduszami zewn ętrznymi.

Podstawowe i szczegółowe cele rozwoju Gminy Lipce Reymontowskie zostały zdefiniowane w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Lipce Reymontowskie na lata 2007-2015 (uchwała nr XIII/84/08 Rady Gminy Lipce Reymontowskie z dnia 4 czerwca 2008 r.). W trakcie prac nad formułowaniem polityki przestrzennej Gminy dokonano oceny stanu aktualnego. W oparciu o zidentyfikowane problemy i uwarunkowania okre ślono cele rozwoju Gminy oraz sposoby działania prowadz ące do ich osi ągni ęcia.

Nadrz ędnym celem rozwoju Gminy Lipce Reymontowskie jest wzrost poziomu życia mieszka ńców pod wzgl ędem ekonomicznym, społecznym i kulturalnym poprzez zrównowa żony rozwój Gminy przy jednoczesnej dbało ści o popraw ę stanu środowiska naturalnego.

Osi ągni ęciu celu nadrz ędnego ma słu żyć konsekwentna, stopniowa realizacja celów strategicznych: 1) poprawa infrastruktury technicznej; 2) wzrost gospodarczy Gminy; 3) poprawa warunków życia mieszka ńców Gminy.

Realizacja powy ższych celów ma przyczyni ć si ę do trwałego, zrównowa żonego rozwoju społeczno – gospodarczego Gminy, a w dalszej perspektywie rozwoju powiatu skierniewickiego, a tym samym województwa łódzkiego.

W oparciu o przeprowadzone dla potrzeb Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lipce Reymontowskie analizy oraz o zdefiniowane w Planie Rozwoju Lokalnego gminy Lipce Reymontowskie cele rozwoju zakłada si ę: 1) popraw ę i rozwój infrastruktury technicznej poprzez: a) przebudow ę cz ęś ci układu komunikacyjnego, b) racjonalizacj ę gospodarki w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych, c) przebudow ę sieci wodoci ągowej, d) rozwój sieci kanalizacji sanitarnej, e) rozwój infrastruktury telefonicznej i informatycznej; 2) tworzenie warunków dla wzrostu gospodarczego Gminy poprzez: a) bezpo średnie inwestycje w infrastruktur ę techniczn ą, b) rozwój inwestycji otoczenia biznesu, c) tworzenie dogodnych warunków i wsparcie dla nowo powstaj ących przedsi ębiorstw, d) kształtowanie w społeczno ści Gminy postaw przedsi ębiorczych, e) zmniejszenie i przeciwdziałanie bezrobociu, przeciwdziałanie marginalizacji i rozwojowi patologii społecznych, kształcenie ustawiczne osób bezrobotnych, chc ących podj ąć prac ę w nowym zawodzie lub podj ąć samodzieln ą działalno ść gospodarcz ą, f) rozwój infrastruktury informatycznej; 3) popraw ę warunków życia mieszka ńców poprzez: a) popraw ę stanu otaczaj ącego środowiska naturalnego: − zachowanie walorów środowiska naturalnego, − budow ę infrastruktury słu żą cej ochronie środowiska, − współprac ę z s ąsiednimi gminami, zwłaszcza w zakresie ochrony i retencjonowania wód powierzchniowych, tworzenia systemu obszarów chronionych (wprowadzenie form ochrony przyrody, zachowanie korytarzy ekologicznych) oraz gospodarki odpadami,

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 77 b) rozbudow ę infrastruktury społecznej i rozwój funkcji kulturalnych: − dostosowanie infrastruktury edukacyjno – o światowej do zmieniaj ących si ę potrzeb, − rozwój infrastruktury sportowej, − ochron ę zdrowia i bezpiecze ństwa mieszkańców, w tym bezpiecze ństwa socjalnego, − wsparcie bazy opieki zdrowotnej, − rozwój budownictwa socjalnego, − doskonalenie warunków dla rozwoju kultury i turystyki, − popraw ę wygl ądu i estetyki otoczenia życia mieszka ńców, − zapewnienie mieszka ńcom dost ępu do nowoczesnych form przekazu informacji, w szczególno ści do Internetu, c) ochron ę dóbr kultury i tradycji: − ochron ę i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego Gminy i regionu dla promocji Gminy, w szczególno ści zwi ązków z Wł. Reymontem, − rewitalizacj ę obiektów zabytkowych, szczególnie elementów to żsamo ści Gminy i ich promocj ę w skali lokalnej i regionalnej, − odnow ę wsi; 4) kształtowanie ładu przestrzennego oraz transformacj ę struktur przestrzennych poprzez: a) doskonalenie struktury przestrzennej Gminy pod kątem jej funkcjonalno ści oraz racjonalne jej przekształcenie w dostosowaniu do potrzeb dalszego rozwoju, b) dbało ść o ład przestrzenny – sukcesywne dostosowywanie obowi ązuj ących na terenie Gminy planów miejscowych do aktualnych uwarunkowa ń oraz norm prawnych, c) tworzenie warunków dla transformacji strukturalnych na obszarach wiejskich – przekształcenie obszarów zabudowy w struktury wielofunkcyjne, d) umo żliwienie rozwoju przedsi ębiorczo ści, aktywno ści pozarolniczej.

2. Kierunki zmian w strukturze funkcjonalno – przestrzennej Gminy oraz w przeznaczeniu terenów

W celu okre ślenia kierunków rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej Gminy, przyj ęto zasad ę zrównowa żonego rozwoju jako generalny kierunek działa ń.

Realizacja celów rozwoju gminy Lipce Reymontowskie wi ąż e si ę z przekształceniem jako ściowym i ilo ściowym istniej ącego zagospodarowania. Wskazuj ąc kierunki rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej, przyj ęto jako zasad ę kontynuacj ę cech istniej ącego zainwestowania w zakresie funkcji oraz parametrów kształtowania zabudowy uwzgl ędniaj ąc zidentyfikowane tendencje rozwojowe oraz potrzeby transformacji funkcjonalnych obszarów.

W zakresie rozwoju procesów urbanizacyjnych zakłada si ę: 1) utrzymanie dotychczasowej funkcji i wzrost znaczenia miejscowo ści Lipce Reymontowskie jako centrum Gminy, o środka o znaczeniu lokalnym - kształtowanie w jego granicach zainwestowania z koncentracj ą funkcji usługowych (handlu, o światy, opieki zdrowotnej i administracji) współistniej ących z funkcj ą mieszkaniow ą; 2) zachowanie, rozwój oraz uzupełnienie istniej ących terenów zabudowy przydro żnej w obr ębach Retniowiec, Chlebów, Mszadla, Wólka Krosnowska; 3) rozwój terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej, szczególnie w obr ębach Lipce Reymontowskie, Drzewce oraz Wola Drzewiecka; 4) tworzenie warunków dla rozwoju funkcji usługowych i produkcyjnych.

Kierunki przekształce ń struktur przestrzennych zdefiniowano w dostosowaniu do czterech kształtuj ących si ę stref funkcjonalno-przestrzennych Gminy: 1) obszaru centralnego (Lipce Reymontowskie) - wskazuje si ę stopniowe ograniczenie funkcji rolniczych na rzecz terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, przekształcenie terenów zainwestowanych wsi w struktury wielofunkcyjne ł ącz ące

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 78 zabudow ę usługow ą i mieszkaniow ą, z marginalizacj ą zabudowy zagrodowej oraz ochron ę i wyeksponowanie warto ściowych kulturowo i historycznie obiektów i obszarów oraz ich otoczenia; 2) obszaru północnego i północno – wschodniego – wskazuje si ę zachowanie warto ściowych przyrodniczo obszarów, rozwój funkcji słu żą cych rekreacji indywidualnej oraz stopniowe ograniczenie funkcji rolnych na rzecz rozwoju terenów le śnych (wył ączenie z użytkowania rolnego gruntów o niskiej przydatno ści rolniczej); 3) obszaru centralno – wschodniego o charakterze wielofunkcyjnym, ł ącz ącym funkcje mieszkaniowe, przyrodnicze i rolnicze; 4) obszaru południowo – wschodniego oraz zachodniego z dominacj ą funkcji rolniczych i przyrodniczych.

Dla zdefiniowania polityki przestrzennej w zakresie procesów urbanizacyjnych oraz ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego 1) wyznaczono obszary: a) urbanizacji obejmuj ące tereny zabudowy i tereny zieleni: − kontynuacji urbanizacji – obszary o ukształtowanej strukturze przestrzennej, zdefiniowanych cechach zabudowy, w których procesy urbanizacyjne ograniczone są do utrwalenia cech istniejącej zabudowy i ich kontynuacji na terenach niezainwestowanych oraz rozwoju systemów infrastruktury technicznej ograniczonej do uzupełnienia braków w wyposa żeniu, − rozwoju urbanizacji – obszary o kształtuj ącej si ę lub nieukształtowanej strukturze przestrzennej wymagaj ące zdefiniowania zasad rozwoju zainwestowania w tym okre ślenia struktury komunikacyjnej obszaru, cech zabudowy oraz wymagaj ące kompleksowego rozwoju systemów infrastruktury technicznej, b) chronione ze wzgl ędów przyrodniczych i krajobrazowych: − tereny potencjalnych zalesie ń, − tereny rolnicze – grunty orne oraz ł ąki i pastwiska, − wody powierzchniowe, − obszar projektowanego zbiornika retencyjnego „Wola Drzewiecka”, − korytarze ekologiczne oraz miejsca powi ąza ń ekologicznych, c) zwi ązane z ochron ą gruntów rolnych i le śnych: − obszary planowane do zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, − obszary planowane do zmiany przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne, − obszary gleb o wysokiej przydatno ści rolniczej – gleby klasy III, d) chronione ze wzgl ędów kulturowych − strefy ochrony zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych, − strefy ochrony ekspozycji cmentarzy, e) szczegółowych polityk w zakresie kształtowania ładu przestrzennego: − obszary wymagaj ące przekształce ń, rewitalizacji i rehabilitacji, − obszary rekultywacji; − obszar przestrzeni publicznej, f) dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć plan miejscowy: − tereny w granicach obszaru rozwoju urbanizacji – tereny zabudowy, − tereny potencjalnych zalesie ń, g) dla których sporz ądzenie planu miejscowego jest obowi ązkowe – na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - obszar przestrzeni publicznej – obszar centralny miejscowo ści Lipce Reymontowskie; 2) uwzgl ędniono obszary chronione ze wzgl ędów przyrodniczych i krajobrazowych: a) „rezerwat przyrody „Bukowiec”, b) lasy prywatne i pa ństwowe oraz lasy do świadczalne Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, c) łąki i pastwiska – obszary nara żone na wyst ępowanie okresowych podtopie ń.

3. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy

3.1. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji

Wyznacza si ę obszar wymagaj ący przekształce ń i rewitalizacji oznaczony na rysunku Studium obejmuj ący obszar centrum wsi Lipce Reymontowskie ze wzgl ędu na potrzeby zaprowadzenia ładu przestrzennego, kształtowania przestrzeni publicznych, rozwoju funkcji wzmacniaj ących rol ę centrum Gminy. Obszarami wymagaj ącymi rekultywacji s ą tereny poeksploatacyjne. Wskazane jest w ramach procesu rekultywacji obszaru wykorzystanie terenów poeksploatacyjnych dla wzmocnienia funkcji przyrodniczej terenu (wprowadzenie zalesie ń, zbiorników wodnych lub rolnicze wykorzystanie terenu).

3.2. Obszary wył ączone spod zabudowy

Wskazano obszary chronione przed zabudow ą ze wzgl ędów przyrodniczych. Charakterystyk ę obszarów zawarto w cz ęś ci Studium dotycz ącej przeznaczenia terenów oraz zagadnie ń przyrodniczych.

3.3. Przeznaczenie terenów. Wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów

Wyodr ębniono tereny o ró żnych typach przeznaczenia. Dla ka żdego z rodzajów terenu okre ślono warunki zagospodarowania, wska źniki kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu. Wyznaczone przeznaczenie terenów nie wyklucza mo żliwo ści dopuszczenia w planie miejscowym mo żliwo ści zachowania istniej ącego sposobu zagospodarowania terenów oraz rozbudowy istniej ących obiektów o funkcji innej ni ż wyznaczone przeznaczenie.

3.3.1. Tereny zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej jednorodzinnej i usług – MNR

Obszar wielofunkcyjny zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej jednorodzinnej i usług. Poszczególne funkcje mog ą by ć realizowane samodzielnie lub jako współistniej ące, szczególnie w sytuacji kiedy wynika to z utrwalania istniej ącego sposobu zagospodarowania. Dopuszczalne funkcje: tereny rekreacji indywidualnej, tereny zieleni urz ądzonej, parkingi, gara że, tereny infrastruktury technicznej, obiekty produkcji i obsługi produkcji rolnej nie zaliczane do przedsi ęwzięć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu przepisów odr ębnych.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) intensyfikacji zainwestowania; 2) dbało ści o ład i kompozycj ę przestrzenn ą poprzez ustalenie (w planach miejscowych) form kształtowania zabudowy z poszanowaniem cech tradycyjnej zabudowy wiejskiej; 3) dopuszczenia lokalizacji usług, w ramach wielofunkcyjnego rozwoju wsi, o uci ąż liwo ściach zamykaj ących si ę w granicach terenów, do którego inwestor posiada tytuł prawny, nie stwarzaj ących zagro żeń w zakresie emisji zanieczyszcze ń, hałasu i wibracji; 4) uzupełnienia i rozwoju wyposa żenia terenów w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki – nie mniejszy ni ż 30%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie wi ększy ni ż 0,3;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 80 3) minimalna powierzchnia nowej działki : a) przeznaczonej pod zabudow ę z mo żliwo ści ą realizacji zabudowy zagrodowej – nie mniejsza ni ż 3 000 m 2, b) przeznaczonej pod zabudow ę mieszkaniow ą i/lub usługow ą – nie mniejsza ni ż 800 m2; 4) wysoko ść budynków mieszkalnych i usługowych – nie wi ększa ni ż 12,0 m. Zaleca si ę na obszarach ekstensywnie zainwestowanych - nie wi ęcej ni ż 10,0 m; 5) dla budynków zwi ązanych z produkcj ą roln ą – nie wi ększa ni ż 12,0 m. Ograniczenie nie dotyczy obiektów słu żą cych magazynowaniu płodów rolnych.

3.3.2. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usług – MNU

Obszar o dominacji funkcji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i towarzysz ących jej usług. Poszczególne funkcje mog ą by ć realizowane samodzielnie lub jako współistniej ące. Dopuszczalne funkcje: tereny rekreacji indywidualnej, tereny zieleni urz ądzonej, tereny infrastruktury technicznej słu żą ce bezpo średnio obsłudze s ąsiednich terenów, parkingi, gara że.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) intensyfikacji i realizacji zainwestowania; 2) ograniczenia dopuszczenia lokalizacji usług do usług o uci ąż liwo ściach zamykaj ących si ę w granicach terenów, do którego inwestor posiada tytuł prawny, nie stwarzaj ących zagro żeń w zakresie emisji zanieczyszcze ń, hałasu i wibracji; 3) porz ądkowania układów urbanistycznych poprzez racjonalne ukształtowanie sieci dróg; 4) kształtowania lokalnych estetycznych przestrzeni publicznych; 5) rozwoju wyposa żenia terenów w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki - nie mniejszy ni ż 30%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie wi ększy ni ż 0,4; 3) minimalna powierzchnia nowej działki – nie mniejsza ni ż 800 m 2; 4) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 12,0 m. Zaleca si ę na obszarach ekstensywnie zainwestowanych - nie wi ęcej ni ż 10,0 m.

3.3.3. Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ekstensywnej – ME

Obszar o funkcji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ekstensywnej. Dopuszczalne funkcje: tereny rekreacji indywidualnej, tereny zieleni urz ądzonej, parkingi, tereny infrastruktury technicznej słu żą ce bezpo średnio obsłudze s ąsiednich terenów.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) realizacji zainwestowania; 2) racjonalnego ukształtowania sieci dróg; 3) kształtowania lokalnych estetycznych przestrzeni publicznych; 4) rozwoju wyposa żenia terenów w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki - nie mniejszy ni ż 50%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie wi ększy ni ż 0,15; 3) minimalna powierzchnia nowej działki – nie mniejsza ni ż 1500 m 2; 4) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 10,0 m.

Obszar o funkcji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ekstensywnej i towarzysz ących jej usług. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza si ę wydzielenie poszczególnych funkcji. Dopuszczalne funkcje: tereny rekreacji indywidualnej, tereny zieleni urz ądzonej, parkingi, tereny infrastruktury technicznej słu żą ce bezpo średnio obsłudze s ąsiednich terenów.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki - nie mniejszy ni ż 40%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie wi ększy ni ż 0,2; 3) minimalna powierzchnia nowej działki – nie mniejsza ni ż 1000 m 2; 4) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 10,0 m.

3.3.5. Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usług – MW

Obszar lokalizacji zabudowy wielorodzinnej i towarzysz ących jej: zieleni urz ądzonej, infrastrukturze technicznej, parkingom słu żą cych bezpo średnio obsłudze terenu.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) uporz ądkowania istniej ącego zainwestowania; 2) rozwoju wyposażenia terenów w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki - nie mniejszy ni ż 10%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni terenu – nie wi ększy ni ż 0,4; 3) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 11,0 m.

3.3.6. Tereny zabudowy usługowej – U

Obszar o dominacji funkcji usługowej. Funkcje towarzysz ące: tereny zieleni urz ądzonej, tereny infrastruktury technicznej, parkingi, gara że. Dopuszczalna lokalizacja funkcji mieszkaniowej w granicach działek dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wła ściciela obiektu usługowego. W przypadku rezygnacji przez wła ściciela przedsi ębiorstwa z prowadzenia działalno ści dopuszcza si ę wydzielenie z terenu cz ęś ci zaj ętej pod zabudow ę mieszkaniow ą z mo żliwo ści ą jej rozbudowy.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) porz ądkowania istniej ącej zabudowy; 2) intensyfikacji zainwestowania; 3) rozwoju wyposa żenia terenu w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki – nie mniejszy ni ż 20%, wyj ątkowo 10%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie wi ększy ni ż 0,4; 3) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 12,0 m. W uzasadnionych przypadkach, wynikaj ących z cech zabudowy w granicach terenu – do 15,0 m.

Obszar o funkcji usług sportu i rekreacji wraz z towarzysz ącymi im obiektami i urz ądzeniami oraz tereny obiektów i urz ądze ń sportowych towarzysz ących zabudowie usług o światy.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) modernizacji i rozbudowy istniej ących obiektów i urz ądze ń sportowych; 2) lokalizacji nowych obiektów i urz ądze ń z poszanowaniem wymogów ochrony walorów przyrodniczych terenu; 3) rozwoju wyposa żenia terenu w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki – nie mniejszy ni ż 30%; Ograniczenie nie obowi ązuje w przypadku urz ądzania sztucznych nawierzchni obiektów sportowych; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie wi ększy ni ż 0,2; 3) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 9,0 m. Ograniczenie nie dotyczy instalacji, urz ądze ń i obiektów sportowo-rekreacyjnych – forma obiektów winna by ć kształtowana indywidualnie.

3.3.8. Tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i usług – PU

Obszar o dominacji funkcji produkcyjnej, składów, magazynów i usług. Funkcje towarzysz ące: tereny zieleni urz ądzonej, parkingi, tereny infrastruktury technicznej. Dopuszczalna lokalizacja funkcji mieszkaniowej w granicach działek dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wła ściciela obiektu produkcyjnego lub usługowego nie zaliczonego do przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko. W przypadku rezygnacji przez wła ściciela przedsi ębiorstwa z prowadzenia działalno ści dopuszcza si ę wydzielenie z terenu cz ęś ci zaj ętej pod zabudow ę mieszkaniow ą z mo żliwo ści ą jej rozbudowy.

Kształtowanie przestrzeni na tych terenach wymaga: 1) rozwoju i intensyfikacji zainwestowania; 2) porz ądkowania istniej ącej zabudowy; 3) rozwoju wyposa żenia terenu w niezb ędne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej oraz komunikacyjnej; 4) ograniczenia uci ąż liwo ści prowadzonej działalno ści w zakresie emisji zanieczyszcze ń, zapachów, hałasu i wibracji do granic własnego terenu; 5) realizacji zabezpiecze ń w postaci m.in. pasów zieleni izolacyjnej od granic terenów przeznaczonych pod lokalizacj ę zabudowy mieszkaniowej.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki – nie mniejszy ni ż 20%, z czego minimum 50% powinny zajmowa ć nasadzenia zieleni ą wysok ą; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie przekraczaj ący 0,6; 3) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 15,0 m. Dopuszcza si ę przekroczenie wysoko ści w sytuacji uwarunkowanej potrzebami technologicznymi prowadzonej działalno ści.

3.3.9. Tereny obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2

Na terenie gminy Lipce Reymontowskie nie przewiduje si ę mo żliwo ści lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2.

Obszar lokalizacji obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych – obiektów produkcji ro ślinnej i zwierz ęcej. Funkcje towarzysz ące: obiekty administracyjno-socjalne, parkingi, gara że, tereny infrastruktury technicznej, mieszkaniowe dla wła ściciela zakładu. W przypadku rezygnacji przez wła ściciela gospodarstwa z prowadzenia działalno ści dopuszcza si ę wydzielenie z terenu cz ęś ci zaj ętej pod zabudow ę mieszkaniow ą z mo żliwo ści ą jej rozbudowy. Wyznaczone tereny obejmuj ą lokalizacje istniej ących obiektów oraz lokalizacje wnioskowane przez wła ścicieli gruntów. Dopuszcza si ę lokalizacj ę nowych obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych na terenach rolniczych w granicach gruntów ornych, zgodnie z zapisami dla tych terenów.

Postulowany standard zabudowy i zagospodarowania działek: 1) udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki - nie mniejsza ni ż 20%; 2) stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki – nie wi ększy ni ż 0,6; 3) wysoko ść budynków – nie wi ększa ni ż 15,0 m. Dopuszcza si ę przekroczenie wysoko ści w sytuacji uwarunkowanej potrzebami technologicznymi prowadzonej działalno ści.

3.3.11. Tereny rolnicze

Tereny rolnicze obejmuj ą: 1) obszary gruntów ornych; 2) obszary ł ąk i pastwisk; 3) obszary potencjalnych zalesie ń.

W granicach terenów rolniczych zakłada si ę zachowanie rolniczego sposobu u żytkowania terenu z ewentualn ą rezygnacj ą na rzecz wprowadzenia zalesie ń w granicach gruntów o niskiej przydatno ści rolniczej. Dopuszcza si ę lokalizacj ę sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej, komunikacji, obiektów i urz ądze ń słu żą cych retencjonowaniu wód, obiektów i urz ądze ń zwi ązanych z wykorzystywaniem energii ze źródeł odnawialnych w tym elektrowni wiatrowych. Szczegółowe warunki dopuszczenia lokalizacji elektrowni wiatrowych zgodnie z zapisami dotycz ącymi odnawialnych źródeł energii. Dopuszcza si ę lokalizacj ę nowych obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych na terenach rolniczych w granicach gruntów ornych, zgodnie z zapisami dla tych terenów.

Kształtowanie przestrzeni na terenach rolniczych wymaga: 1) zachowania otwartego rolniczego charakteru przestrzeni; 2) prowadzenia działalno ści rolniczej zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej.

Na gruntach ornych (R) wyklucza si ę mo żliwo ść lokalizacji nowej zabudowy niezwi ązanej z produkcj ą roln ą. Realizacj ę zabudowy zagrodowej, obiektów zwi ązanych z obsług ą rolnictwa oraz obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych, dopuszcza si ę wył ącznie jako rozwój istniej ących, zainwestowanych ju ż terenów, poło żonych w sąsiedztwie lub w gospodarstwach o powierzchni powy żej 1,0 ha na działkach bezpo średnio przylegaj ących do dróg publicznych. Dopuszcza si ę lokalizacj ę nowych obiektów produkcyjnych w gospodarstwach rolnych. Lokalizacja obiektów produkcyjnych chowu lub hodowli zwierz ąt oraz zastosowane w nich rozwi ązania techniczne powinny słu żyć ograniczeniu ich oddziaływania na środowisko, w szczególno ści emisji odorów na tereny, na których przewiduj ę si ę lokalizacj ę zabudowy mieszkaniowej.

W granicach terenów przeznaczonych pod zainwestowanie nale ży zachowa ć wska źniki kształtowania zabudowy: 1) w przypadku realizacji zabudowy zagrodowej - jak dla terenów zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej jednorodzinnej i usług;

W granicach łąk i pastwisk (PS) wyklucza si ę mo żliwo ść realizacji wszelkiej zabudowy z wyj ątkiem obiektów i urz ądze ń zwi ązanych z retencjonowaniem wód powierzchniowych oraz sieci infrastruktury technicznej. Działalno ść rolnicza powinna by ć ograniczona do utrzymania terenów jako u żytków zielonych. Niedopuszczalne jest wykorzystywanie gruntu jako ornego oraz jego intensywne nawo żenie. Obszary potencjalnych zalesie ń obejmuj ą tereny gruntów rolnych o niskiej przydatno ści rolniczej predysponowane do rezygnacji z funkcji rolniczej na rzecz funkcji le śnych. Wskazuje si ę realizacj ę zalesie ń jako uzupełnienie istniej ących kompleksów le śnych oraz tworzenie mi ędzy nimi elementów ł ącznikowych. Dopuszcza si ę realizacj ę zabudowy zagrodowej, wył ącznie jako rozwój istniej ących, zainwestowanych ju ż terenów, poło żonych w sąsiedztwie lub na działkach o powierzchni powy żej 1,0 ha w gospodarstwach o powierzchni przekraczaj ącej średni ą wielko ść gospodarstwa w Gminie. Realizacja zainwestowania w granicach obszaru nie mo że powodowa ć ograniczenia jego funkcji ł ącznikowej w systemie przyrodniczym. Zalesienia mog ą by ć wprowadzane równie ż na terenach o niskiej przydatno ści rolniczej, niewskazanych w Studium, z ograniczeniem na terenach ł ąk i pastwisk oraz obni żeń dolinnych. Na terenach ł ąk i pastwisk, obszarów podmokłych dopuszcza si ę mo żliwo ść prowadzenia upraw ro ślin energetycznych.

W granicach wyznaczonej strefy potencjalnej lokalizacji elektrowni wiatrowych nie powinna by ć lokalizowana zabudowa podlegaj ąca ochronie akustycznej na podstawie przepisów odr ębnych.

3.3.12. Lasy

W obszarach lasów (wyró żniono lasy prywatne – ZL, lasy pa ństwowe – ZLP oraz lasy do świadczalne Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego - ZLS ) dla terenów lasów obowi ązuje prowadzenie racjonalnej gospodarki le śnej zgodnie z wymogami okre ślonymi w przepisach odr ębnych w szczególno ści w zakresie zachowania funkcji przyrodniczych lasów. Wskazuje si ę zakaz realizacji zabudowy innej ni ż obiekty i urz ądzenia gospodarki le śnej. Dopuszcza si ę realizacj ę nowych obiektów i urz ądze ń zwi ązanych z infrastruktur ą techniczn ą w tym ochron ą przeciwpo żarow ą, gospodark ą wodn ą, komunikacj ą oraz obsług ą ruchu turystycznego (zadaszenia, pola biwakowe, itp.).

3.3.13. Tereny zieleni urz ądzonej i place

W ramach terenów zieleni urz ądzonej wyró żniono w Studium: 1) tereny zieleni parkowej – ZP ; 2) cmentarze – ZC .

Niezale żnie od wskaza ń przeznaczenia terenu na cele zwi ązane z realizacj ą terenów zieleni urz ądzonej powinny one by ć lokalizowane, je śli tylko warunki terenowe na to pozwalaj ą, w granicach terenów: 1) przeznaczonych pod zabudow ę – zwi ązan ą zarówno z zabudow ą mieszkaniow ą, usługami lub produkcj ą; 2) rolniczych. Decyzja o lokalizacji terenu zieleni urz ądzonej niewskazanej w Studium do ustalenia w ramach opracowania planu miejscowego.

Dla terenów zieleni parkowej – ZP wskazuje si ę: 1) obowi ązek prowadzenia nasadze ń zieleni ą wielopi ętrow ą; 2) lokalizacj ę obiektów i urz ądze ń zwi ązanych z rekreacj ą i wypoczynkiem; 3) 80% terenu nale ży zachowa ć jako powierzchni ę biologicznie czynn ą.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 85 Dla cmentarzy – ZC wskazuje si ę: 1) jako podstawowy kierunek działa ń - zachowanie, porz ądkowanie i rewaloryzacj ę; 2) zachowanie historycznego rozplanowania, istniejącej zabytkowej sztuki sepulkralnej, ogrodze ń oraz istniej ącego starodrzewu; 3) zagospodarowanie terenów przyległych do granic cmentarzy w sposób zapewniaj ący ich wła ściw ą ekspozycj ę; 4) lokalizacj ę poza cz ęś ci ą grzebaln ą cmentarza: parkingów, obiektów słu żą cych jego obsłudze (kwiaciarnie, zakłady pogrzebowe). Wysoko ść zabudowy nie wi ększa ni ż 7,0 m i powierzchni nie przekraczaj ącej 100 m 2. Udział terenu powierzchni biologicznie czynnej – nie mniejszy ni ż 30%; 5) zachowanie strefy ochrony sanitarnej; 6) lokalizacj ę kaplic (domów pogrzebowych) o formie indywidualnej, nawi ązuj ącej do lokalnej tradycji budowlanej. Wielko ść obiektów i forma zabudowy do ustalenia w planie miejscowym.

Wyznacza si ę stref ę zieleni w granicach terenów zurbanizowanych w granicach terenów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą i usługi, mieszkaniow ą jednorodzinn ą ekstensywn ą i usługi, zabudow ę produkcyjno – usługow ą oraz zabudow ę produkcyjn ą w gospodarstwach rolnych zlokalizowanych w miejscowo ści Lipce Reymontowskie, w s ąsiedztwie linii kolejowej (tereny mieszkaniowe) oraz w pobli żu zabudowy mieszkaniowej (tereny produkcyjne) – predysponowane do pełnienia funkcji słu żą cych obni żeniu poziomu hałasu oraz zapachów. Szczegółowy zasi ęg strefy oraz ograniczenia w zakresie zagospodarowania do ustalenia w planie miejscowym.

W granicach strefy nale ży d ąż yć do maksymalnego zachowania funkcji przyrodniczych terenu: 1) urz ądzenie/pozostawienie terenu jako zielonego; 2) ograniczenie lokalizacji zabudowy – wykluczenie lokalizacji lub pozostawienie mo żliwie jak najwy ższego udziału powierzchni biologicznie czynnej; 3) zachowanie naturalnych kierunków przepływu wód powierzchniowych.

3.3.14. Tereny wód powierzchniowych - W

Dla terenów wód powierzchniowych wskazuje si ę: 1) jako podstawowy kierunek działa ń – zachowanie i ochron ę przed zanieczyszczeniem; 2) wykorzystanie zbiorników dla celów: zwi ązanych z retencjonowaniem wód, rekreacyjnych, hodowlanych; 3) dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów i urz ądze ń słu żą cych obsłudze funkcji zbiorników zarówno w granicach terenu wód jak i w ich bezpo średnim s ąsiedztwie. Szczegółowa lokalizacja do ustalenia w planie miejscowym; 4) lokalizacj ę zbiornika retencyjnego na rzece Uchance w miejscowo ści Wola Drzewiecka.

Dopuszcza si ę lokalizacj ę zbiorników wodnych na terenach gruntów rolnych w całym obszarze Gminy.

3.3.15. Tereny infrastruktury technicznej – I

Wyznaczone tereny obejmuj ą istniej ące lokalizacje urz ądze ń zwi ązanych z gospodark ą wodno-ściekow ą, gospodark ą odpadami oraz zaopatrzeniem w energi ę elektryczn ą. Dopuszcza si ę modernizacj ę i rozbudow ę istniej ących oraz budow ę nowych urz ądze ń i obiektów zwi ązanych z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania elementów infrastruktury technicznej. Wskazuje si ę sposób kształtowania zainwestowania ści śle dostosowany do wymogów technologicznych.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 86 Dopuszcza si ę dokonanie korekty lokalizacji i zasi ęgu terenów oraz wskazanie nowych lokalizacji w oparciu o koncepcje rozbudowy sieci i obiektów na etapie sporz ądzenia planu miejscowego. Wska źniki zagospodarowania terenu oraz forma zabudowy winny by ć dostosowane do potrzeb i wynika ć z technologii prowadzonej działalno ści.

3.3.16. Tereny kolei - KK

Wyznaczono tereny zwi ązane bezpo średnio z prowadzeniem ruchu kolejowego i jego zabezpieczeniem. W granicach terenów kolei zakłada si ę rozwój i modernizacj ę infrastruktury zwi ązanej z transportem kolejowym. W granicach terenów dopuszcza si ę lokalizacj ę zieleni, parkingów, obiektów słu żą cych obsłudze pasa żerów oraz obiektów i urz ądze ń słu żą cych ograniczeniu oddziaływania linii na tereny z ni ą s ąsiaduj ące. Ponadto dopuszcza si ę w oparciu o istniej ące zainwestowanie w granicach terenu oraz na zasadzie rozwoju funkcji zlokalizowanych w s ąsiedztwie realizacj ę funkcji produkcyjnych, magazynowo-składowych, usługowych i mieszkaniowych. Realizacja w/w funkcji nie mo że powodowa ć ogranicze ń w funkcjonowaniu linii kolejowej. Forma zabudowy i sposób zagospodarowania terenu powinna by ć dostosowana do potrzeb i formy zabudowy w s ąsiedztwie.

3.4. Obszary przestrzeni publicznych

Wyznaczono obszar przestrzeni publicznej w centrum miejscowo ści Lipce Reymontowskie.

Kształtowanie przestrzeni w granicach obszaru wymaga: 1) przeprowadzenia działa ń rewaloryzacyjnych i rewitalizacyjnych; 2) podniesienia standardu zagospodarowania terenów publicznych oraz otaczaj ącej ich zabudowy oraz stałej troski o estetyk ę; 3) ukształtowania nawierzchni w sposób umo żliwiaj ący poruszanie si ę osobom niepełnosprawnym ruchowo; 4) stosowania reklam ujednoliconych pod wzgl ędem formy, przytwierdzonych do elewacji budynków, latarni lub wolnostoj ących; 5) lokalizacji obiektów małej architektury tj.: ławek, fontann, koszy, obudowy drzew, pachołków, balustrad schodów i balkonów oraz ogrodze ń o spójnej formie pod wzgl ędem stylu i zastosowanych materiałów; 6) wprowadzenia nasadze ń szpalerowych drzew wzdłu ż ulic; 7) utrzymania miejsca dla organizacji imprez masowych oraz funkcji handlowo – wystawienniczych.

3.5. Wytyczne okre ślania przeznaczenia terenów oraz wska źników intensywno ści wykorzystania terenu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego

Wskazane w Studium przeznaczenie terenów jest przeznaczeniem „kierunkowym”. Przeznaczenie terenów w ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego winno zapewnia ć rozwój wiod ącej funkcji terenu wskazanej w Studium. Inne funkcje towarzysz ące funkcji wiod ącej mog ą by ć dopuszczone na zasadzie „współistnienia” na jednym terenie lub na terenie wydzielonym na ten cel. Dopuszcza si ę zachowanie istniej ących elementów zagospodarowania z mo żliwo ści ą ich rozwoju, o funkcji innej ni ż wskazane przeznaczenie, w tym z mo żliwo ści ą ich wydzielenia, o ile nie powoduje to konfliktów przestrzennych – uci ąż liwo ści lub ogranicze ń w mo żliwo ści rozwoju funkcji „wiod ącej”. Wska źniki kształtowania zabudowy zawarte w Studium stanowi ą zgeneralizowanie ramy ustalania wska źników w planach miejscowych. Dopuszcza si ę przyj ęcie innych wska źników, je śli uzasadnia to istniej ący stan zagospodarowania i potrzeba przekształce ń istniej ącej zabudowy oraz, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, względy funkcjonalne realizacji planowanych inwestycji.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 87 We wszystkich terenach dopuszcza si ę lokalizacj ę infrastruktury technicznej zwi ązanej z obsług ą terenu, terenów komunikacji, terenów zieleni urz ądzonej. Warunki realizacji funkcji dopuszczalnych na wyznaczonych terenach – do ustalenia w planie miejscowym.

4. Kierunki oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i uzdrowisk

4.1. Kierunki oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów

Kierunki ochrony środowiska i jego zasobów okre ślone w Studium s ą podporz ądkowane realizacji celów polityki ekologicznej pa ństwa w zakresie ochrony środowiska, zasadzie zrównowa żonego rozwoju, wynikaj ą tak że z celu nadrz ędnego Planu Rozwoju Lokalnego Powiatu Skierniewickiego, opracowanego pod hasłem „Powiat Skierniewicki – źródłem zielonej energii w Polsce”. W Programie Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Lipce Reymontowskie na lata 2010 – 2032 z perspektyw ą na lata 2014 – 2017 , okre ślono polityk ę środowiskow ą, ustalono cele i zadania środowiskowe oraz szczegółowe programy zarz ądzania środowiskowego. Celem podstawowym jest poprawa stanu i podniesienie walorów przyrodniczych Gminy poprzez racjonaln ą gospodark ę zasobami i inwestycje w infrastruktur ę techniczn ą. Realizacji celu głównego posłu żyć maj ą działania we wszystkich komponentach ochrony środowiska: 1) ochrona powietrza atmosferycznego poprzez: a) zmniejszenie zapotrzebowania na energi ę, b) popularyzacj ę ekologicznych źródeł ciepła, c) modernizacj ę systemu komunikacyjnego, d) propagowanie nowoczesnych technologii w przedsi ębiorstwach, e) popularyzowanie pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych; 2) ochrona przed hałasem poprzez: a) modernizacj ę dróg, b) tworzenie pasów zieleni ochronnej wzdłu ż szlaków komunikacyjnych; 3) ochrona wód podziemnych i powierzchniowych poprzez: a) kontynuacj ę budowy sieci kanalizacyjnej, b) racjonalizacj ę gospodarki wodnej, c) prowadzenie monitoringu stanu i poziomu rzek, d) prowadzenie monitoringu i wła ściwej ochrony wód podziemnych; 4) ochrona gleb i powierzchni ziemi poprzez: a) racjonalne gospodarowanie – zachowanie powierzchni trwałych u żytków zielonych, b) prowadzenie zalesie ń i zadrzewie ń, c) ograniczenie zmian naturalnego ukształtowania, d) zapobieganie erozji gleb, e) wła ściwe prowadzenie gospodarki rolnej i u żytkowanie rolnicze gleb, f) likwidacj ę dzikich wysypisk śmieci oraz zapobieganie ich powtórnemu tworzeniu; 5) ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym; 6) ochrona środowiska przyrodniczego poprzez: a) zachowanie zasobów le śnych w jak najlepszym stanie czysto ści, b) umo żliwienie korzystania z terenów le śnych w celach m.in. rekreacyjnych bez pogarszania ich stanu, c) zachowanie walorów krajobrazowych i przyrodniczych Gminy; 7) przyjazny środowisku naturalnemu rozwój gospodarczy poprzez preferowanie rozwoju przemysłu przyjaznego środowisku oraz stosowanie nowoczesnych technologii produkcyjnych; 8) minimalizacja zagro żeń dla środowiska;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 88 9) usprawnienie gospodarki odpadami poprzez: a) zapobieganie powstawaniu odpadów, b) minimalizacj ę i eliminacje zagro żeń wynikaj ących z gospodarowania odpadami, c) obj ęcie wszystkich mieszka ńców Gminy zorganizowanym selektywnym systemem gospodarki odpadami komunalnych; 10) edukacja ekologiczna we wszystkich środowiskach i grupach wiekowych.

W zakresie kształtowania systemu przyrodniczego Gminy zakłada si ę: 1) wykształcenie prawidłowo funkcjonuj ącego systemu przyrodniczego Gminy w zakresie trzech zasadniczych podsystemów: a) biologicznego, b) hydrologicznego, c) klimatycznego; 2) zachowanie i wzmocnienie powi ąza ń systemu z regionalnym systemem przyrodniczym; 3) zachowanie, ochron ę i rozwój podstawowych elementów strukturalnych systemu.

Kształtowanie podsystemu biologicznego W ramach podsystemu biologicznego zakłada si ę: 1) zachowanie, ochron ę i rozwój podstawowych elementów strukturalnych systemu: a) terenów le śnych, b) wód, c) obszarów dolin rzecznych, d) terenów rolnych; 2) ochron ę terenów i obiektów obj ętych ochron ą – u żytek ekologiczny, pomniki przyrody; 3) rozszerzenie prawnej ochrony obiektów i obszarów cennych przyrodniczo; 4) zapewnienie ci ągło ści przestrzennej elementów składowych podsystemu; 5) zachowanie i przywrócenie ci ągło ści podsystemu w obszarach zurbanizowanych i podlegaj ących urbanizacji – wytworzenie elementów ł ącznikowych (korytarzy ekologicznych, miejsc powi ąza ń); 6) zachowanie powi ąza ń zewn ętrznych.

Tworzenie systemu ci ągów i w ęzłów zieleni w obszarze Gminy Dla utrzymania ci ągło ści systemu przyrodniczego Gminy i obszarów s ąsiednich wskazuje si ę szczególn ą ochron ę naturalnych korytarzy i powi ąza ń ekologicznych przed zmian ą sposobu użytkowania. Funkcj ę korytarzy i powi ąza ń ekologicznych na terenie gminy Lipce Reymontowskie pełni ą przede wszystkim doliny rzek, kompleksy le śne, strefy zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych oraz inne elementy przyrodnicze (oznaczone na rysunku Studium), które gwarantuj ą intensywny przepływ materii i energii oraz informacji genetycznej. Priorytetem winno by ć zachowanie ich dro żno ści, poprzez wykluczenie rozwoju zainwestowania, w tym realizacji elektrowni wiatrowych, umo żliwienie bezpiecznego przemieszczania si ę zwierz ąt przez tereny dróg. Tereny le śne, zieleni śródpolnej i dolinnej winny by ć chronione przed wycink ą i zmian ą sposobu u żytkowania. Planowane jest wył ączenie z u żytkowania rolnego cz ęś ci terenu najmniej przydatnego rolniczo – wprowadzenie zalesie ń – rozwój istniej ących kompleksów le śnych oraz realizacja zespołów le śnych w obszarach rolnych. Nale ży wła ściwie kształtowa ć granice rolno – le śne jako strefy przej ściowe. Ich przebieg powinien by ć okre ślony w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Realizacja nowego zainwestowania nie mo że powodowa ć pogorszenia warunków funkcjonowania istniej ących terenów zieleni oraz korytarzy ekologicznych. Ze wzgl ędu na istotne znaczenie dla funkcjonowania lokalnych populacji, przed przekształceniami nale ży chroni ć doliny rzek, lasy i zadrzewienia śródpolne oraz ro ślinno ść wzdłu ż dróg.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 89

Ochrona zasobów wód. Kształtowanie podsystemu hydrologicznego Jako główne kierunki działa ń w zakresie ochrony zasobów wodnych wskazuje si ę: 1) ochron ę zasobów wodnych i racjonalizacj ę zu życia wody we wszystkich dziedzinach gospodarki, tj przemy śle, rolnictwie, gospodarce komunalnej, poprzez: a) ocen ę zagro żeń i ewentualne wyznaczenie stref ochronnych dla uj ęć nara żonych na zanieczyszczenia antropogeniczne, b) popraw ę procesów uzdatniania wody, c) modernizacj ę sieci oraz wprowadzenie systemu pomiaru zu życia wody dla wszystkich odbiorców, d) inwentaryzacj ę i likwidacj ę nieczynnych i nie nadaj ących si ę do eksploatacji studni wierconych i kopanych, e) rozbudow ę sieci wodoci ągowej na bie żą co, równolegle z rozwojem nowych terenów mieszkaniowych i inwestycyjnych, f) wykorzystanie w zakładach przemysłowych wody dla celów technologicznych w układach zamkni ętych; 2) popraw ę czysto ści wód powierzchniowych poprzez: a) zachowanie pasa wolnego od zabudowy od rzek, cieków i rowów melioracyjnych oraz ograniczenie mo żliwo ści zainwestowania na cele niezwi ązane z ochron ą i korzystaniem z wód, b) ograniczenie emisji zanieczyszcze ń ze źródeł punktowych, poprzez: − uporz ądkowanie gospodarki ściekowej na terenach zwartej zabudowy poprzez budow ę zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej, − budow ę przydomowych oczyszczalni ścieków na obszarach rozproszonej zabudowy, nieprzewidzianej do obj ęcia zbiorczym system kanalizacji sanitarnej, − uporz ądkowanie gospodarki ściekowej na terenach z zabudow ą rozproszon ą poprzez inwentaryzacj ę źródeł zanieczyszcze ń, zbiorników na nieczysto ści ciekłe, zbiorników gnilnych i przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli cz ęstotliwo ści i sposobu pozbywania si ę ścieków i osadów ściekowych, − zakaz wprowadzania nieoczyszczonych ścieków komunalnych do wód lub do ziemi; c) ograniczenie ładunku zanieczyszcze ń ze źródeł przestrzennych poprzez: − racjonalne nawo żenie gruntów rolnych, zgodnie z Zasadami Dobrej Praktyki Rolniczej, − ograniczenie spływu zanieczyszcze ń azotowych ze źródeł rolniczych, realizacj ę zbiorników buforowych na ciekach prowadz ących wody do rzek, − ograniczenie ładunku zanieczyszcze ń pochodz ących ze spływu wód deszczowych m.in. poprzez realizacj ę systemu kanalizacji deszczowej dla terenów o utwardzonej powierzchni, tj. parkingów, placów z zastosowaniem, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących odprowadzania ścieków, systemów podczyszczania wód opadowych i roztopowych, − zewidencjonowanie i zabezpieczenie miejsc wywo żenia ścieków z terenów nieobj ętych systemem kanalizacji zbiorczej; 3) popraw ę bilansu hydrologicznego (zwi ększenie zasobów wód w zlewni) poprzez: a) utrzymanie i odbudow ę urz ądze ń melioracyjnych podstawowych i szczegółowych, b) realizacj ę zbiornika retencyjnego „Wola Drzewiecka”, c) wykorzystanie stawów wiejskich, oczek wodnych, istniej ących wyrobisk oraz terenów podmokłych jako miejsc i zbiorników retencji wód, d) ochron ę obszarów źródliskowych rzek, poprzez zachowanie ich funkcji przyrodniczych oraz ograniczenie produkcji rolnej (preferowane wprowadzenie nasadze ń drzew, użytkowania terenu jako ł ąki), e) ochron ę obszarów dolin rzecznych obejmuj ącą: − ograniczenie zmiany sposobu u żytkowania terenów, − niszczenia zieleni, − wykonywania melioracji lub odwodnie ń;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 90 4) zachowanie dro żno ści cieków oraz mo żliwo ści spływu wód opadowych i roztopowych zgodnie z naturalnym ukształtowaniem terenu. Zmiana ukształtowania terenu lub zmiana przebiegu cieków mo że by ć dokonana jedynie w sytuacji zapewnienia odpływu wód w sposób nie zakłócaj ący stosunków wodnych na terenach i działkach s ąsiednich. W celu zachowania swobodnego odpływu wód zabronione jest niszczenie i uszkadzanie istniej ących urz ądze ń wodnych.

Ze wzgl ędu na poło żenie Gminy w granicach Głównych Zbiorników Wód Podziemnych konieczna jest ochrona terenów nara żonych bezpo średnio na przenikanie zanieczyszcze ń do wód w ramach stref wysokiej ochrony (OWO) zbiorników poprzez m.in. priorytet dla realizacji kanalizacji sanitarnej i kontrol ę gospodarki ściekowej prowadzonej w gospodarstwach domowych nie podł ączonych do zbiorczej kanalizacji sanitarnej oraz zakaz prowadzenia działa ń mog ących w powa żny sposób zmieni ć stosunki wodne

Warunkiem budowy zbiorników retencyjnych, w tym zbiornika „Wola Drzewiecka” jest w pierwszej kolejno ści poprawa jako ści wód powierzchniowych ze wzgl ędu na ich silne zanieczyszczenie (m.in. niska klasa czysto ści rzeki).

Ochrona powietrza oraz ochrona przed hałasem. Kształtowanie podsystemu klimatycznego Jako główne kierunki działa ń w zakresie ochrony zasobów powietrza atmosferycznego wskazuje si ę: 1) zmniejszenie energochłonno ści gospodarki; 2) zmniejszenie zu życia energii, poprzez wykonanie termomodernizacji budynków; 3) ograniczenie niskiej emisji poprzez: a) wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (w tym biomasy) dla potrzeb zaopatrzenia w ciepło, b) wspieranie inwestycji polegaj ących na modernizacji systemów grzewczych szczególnie zwi ązanych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, c) rozwój monitoringu niskiej emisji zanieczyszcze ń z gospodarstw domowych, d) budow ę sieci gazowej w miejscowo ściach o zwartej zabudowie, z dostosowaniem do potrzeb zaopatrzenia obiektów w gaz do celów grzewczych. Działania w zakresie ochrony przed hałasem winny zapewnia ć zachowanie dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku, zgodnie z wymogami przepisów o ochronie środowiska. Obejmuj ą one: 1) ograniczenie rozwoju terenów podlegaj ących ochronie akustycznej w zasi ęgu ponadnormatywnych oddziaływa ń źródeł hałasu; 2) ograniczenia uci ąż liwo ści prowadzonej działalno ści; 3) przebudow ę i modernizacj ę dróg; 4) wprowadzenie zabezpieczeń akustycznych w postaci ekranów i osłon d źwi ękoszczelnych lub popraw ę izolacyjno ści akustycznej przegród zewn ętrznych w budynkach nara żonych na hałas przekraczaj ący warto ści dopuszczalne.

Tereny wyodr ębnione w Studium przy sporz ądzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z przepisami o ochronie środowiska, nale ży zakwalifikowa ć do odpowiednich rodzajów terenów podlegaj ących ochronie akustycznej.

Ochrona powierzchni ziemi i gleb Jako główne kierunki działa ń w zakresie ochrony powierzchni ziemi i gleb wskazuje si ę: 1) identyfikacj ę i eliminacj ę zagro żeń zanieczyszczenia gleb; 2) rekultywacje terenów zdegradowanych, w tym poeksploatacyjnych poprzez zalesienia, zakrzewienia, zadarnienia, upraw ę oraz wprowadzenie zbiorników wodnych; 3) ochron ę najcenniejszych areałów gleb w miejscowo ściach: Wola Drzewiecka, Drzewce, Mszadla i Lipce Reymontowskie przed zmian ą sposobu u żytkowania; 4) ochron ę gleb przed erozj ą i stepowieniem poprzez wprowadzenie zalesie ń i pasów zadrzewie ń śródpolnych;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 91 5) podnoszenie poziomu wiedzy u żytkowników gleb w zakresie kodeksu dobrych praktyk rolniczych i zasad rolnictwa ekologicznego; 6) wprowadzenie nasadze ń ro ślinno ści ochronnej wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych w celu minimalizacji zanieczyszcze ń pokrywy glebowej wzdłu ż dróg; 7) koncentracj ę zabudowy w obszarze istniej ących jednostek osadniczych.

4.2. System obszarów chronionych. Propozycje rozszerzenia ochrony prawnej

Dla prawidłowego funkcjonowania systemu przyrodniczego Gminy konieczne jest zapewnienie ci ągło ści przestrzennej układów przyrodniczych, realizacj ę działa ń ochronnych i inwestycyjnych wskazanych dla kształtowania podsystemu biologicznego oraz tworzenia ci ągów i węzłów zieleni np.: wprowadzenie zalesie ń uzupełniaj ących istniej ące kompleksy le śne, zapewnienie odpowiedniego funkcjonowania istniej ących terenów zieleni oraz korytarzy ekologicznych. Ochrona obiektów i obszarów obj ętych ochron ą prawn ą odbywa ć si ę winna poprzez respektowanie w pełni przepisów ustaw i aktów wykonawczych dotycz ących: 1) ochrony przyrody oraz zasad ochrony ustalonych dla poszczególnych obiektów i obszarów obj ętych ochron ą prawn ą; 2) lasów i gospodarki le śnej; 3) zasad ochrony poszczególnych obiektów i obszarów, ustalonych w aktach prawnych je ustanawiaj ących i okre ślaj ących zasady ich ochrony. W granicach rezerwatu przyrody Bukowiec obowi ązuj ą zakazy okre ślone w przepisach o ochronie przyrody. W rezerwacie zabrania si ę m.in.: 1) budowy lub przebudowy obiektów budowlanych i urządze ń technicznych, z wyj ątkiem obiektów i urz ądze ń słu żą cych celom rezerwatu przyrody; 2) niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i u żytkowania gruntów. Gospodarka le śna w granicach Rezerwatu „Bukowiec”, Le śnego Kompleksu Promocyjnego oraz lasów ochronnych powinna by ć prowadzona z zachowaniem przedmiotu i celu ochrony. Dla pomników przyrody wskazuje si ę konieczno ść : prowadzenia regularnych zabiegów konserwacyjno – piel ęgnacyjnych wynikaj ących z potrzeb bie żą cych, konieczno ść ich odpowiedniego oznakowania, zakaz realizacji zabudowy w obr ębie korony drzewa. Pozostałe ograniczenia obowi ązuj ą zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych.

Propozycje rozszerzenia ochrony prawnej Na terenie gminy Lipce Reymontowskie nie wskazuje si ę obiektów ani obszarów proponowanych do obj ęcia prawn ą form ą ochrony przyrody. W przypadku ustanowienia nowych form ochrony przyrody wymogi ochronne powinny zosta ć uwzgl ędnione w planach i programach gminnych bez potrzeby dokonywania ka żdorazowo aktualizacji Studium.

Natura 2000 Na terenie gminy Lipce Reymontowskie nie wyst ępuj ą obszary ustanowione oraz predysponowane i proponowane do obj ęcia ochron ą w ramach sieci „Natura 2000”.

4.3. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji i rekultywacji ze wzgl ędów przyrodniczych

W ramach p oprawy jako ści środowiska w obszarze Gminy zakłada si ę: 1) rezygnacj ę z u żytkowania rolniczego obszarów gleb o niskiej przydatno ści rolniczej na rzecz rozwoju obszarów le śnych; 2) wył ączenie z u żytkowania le śnego terenów w dolinie rzeki Uchanki na rzecz realizacji zbiornika retencyjnego.

Jako podstawowe kierunki kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej wskazuje si ę: 1) utrzymanie i rozwój rolniczych funkcji Gminy poprzez prowadzenie produkcji rolnej zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej, rozwój rolnictwa ekologicznego; 2) ograniczenie zmiany przeznaczenia gruntów zmeliorowanych na cele nierolne oraz systematyczn ą konserwacj ę urz ądze ń melioracyjnych; 3) zachowanie istniej ącej sieci rowów; 4) ochron ę istniej ących oraz zwi ększanie terenów zakrzewie ń i zadrzewie ń śródpolnych; 5) sukcesywne przeznaczenie cz ęś ci terenów rolnych najsłabszych gleb pod zalesienia; 6) przekształcenie istniej ącej zabudowy zagrodowej w tereny wielofunkcyjne z zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą i usługami z zało żeniem sukcesywnej likwidacji cz ęś ci gospodarstw rolnych i przechodzenie ludno ści dotychczas rolniczej do działalno ści pozarolniczej (w sektorze usług lub przemysłu); 7) rozwój agroturystyki - funkcji zwi ązanych z wypoczynkiem i rekreacj ą; 8) rozwój produkcji ro ślinnej w kierunku specjalizacji w uprawach pracochłonnych na niewielkich powierzchniach: warzywnictwo, sadownictwo, uprawy szklarniowe, szkółkarstwo; 9) rozwój produkcji zwierz ęcej z rozwojem hodowli rodzimych gatunków zwierz ąt. Lokalizacja ferm hodowlanych oraz zastosowane w nich rozwi ązania techniczne powinny ogranicza ć ich oddziaływanie na środowisko w tym ogranicza ć uci ąż liwo ści powodowane emisj ą odorów na tereny z zabudow ą mieszkaniow ą; 10) nie dopuszcza si ę lokalizacji obiektów, w których prowadzony jest chów lub hodowla zwierz ąt zaliczonych do przedsi ęwzięć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu przepisów odr ębnych, w granicach terenów, na których przewiduje si ę lokalizacj ę zabudowy mieszkaniowej; 11) rozwój usług komplementarnych dla rolnictwa; 12) zakłada si ę rozwój produkcji ro ślinnej w kierunku upraw wykorzystywanych do produkcji biopaliw na terenach rolniczych, w tym równie ż terenach ł ąk i pastwisk; 13) na terenach rolniczych dopuszcza si ę lokalizacje elektrowni wiatrowych zgodnie z warunkami zawartymi w podrozdziale „Odnawialne źródła energii”.

Zakłada si ę, i ż areały istniej ących gospodarstw b ędą podlegały komasacji. Obsługa rolnictwa winna by ć realizowana w ramach istniej ącej zabudowy z mo żliwo ści ą rozwoju. Realizacja nowej zabudowy na terenach wskazanych do utrzymania funkcji rolniczej dopuszczalna jest jedynie w sytuacji, gdy wła ściciel gospodarstwa nie ma mo żliwo ści zaspokojenia potrzeb inwestycyjnych w terenach przeznaczonych pod zabudow ę.

W granicach gruntów zmeliorowanych nie nale ży lokalizowa ć zabudowy. Teren powinien pozosta ć w rolniczym u żytkowaniu. W przypadku realizacji zabudowy oraz w przypadku dokonywania podziału terenu na działki budowlane nale ży wyprzedzaj ąco wyst ąpi ć z wnioskiem do wła ściwego organu (Wojewódzkiego Zarz ądu Melioracji i Urz ądze ń Wodnych) o wył ączenie cz ęś ci gruntów zdrenowanych z ewidencji urz ądze ń wodno – melioracyjnych i przebudowa ć urz ądzenia melioracyjne w sposób zapewniaj ący prawidłowe funkcjonowanie systemu, w uzgodnieniu z WZMiUW. W razie uszkodzenia urz ądze ń melioracyjnych, równie ż tych, które nie wyst ępuj ą w ewidencji, osoba, która spowodowała szkod ę powinna j ą we własnym zakresie i na własny koszt niezwłocznie usun ąć .

Obszary, dla których planowana jest zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze Obszary, dla których planowana jest zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze oznaczono na rysunku Studium. Obejmuj ą one wszystkie tereny uj ęte w ewidencji gruntów jako u żytki rolne oraz grunty zadrzewione i zakrzewione zarówno zabudowane obiektami zwi ązanymi z rolnictwem jak i wolne od zabudowy, nie przeznaczone w obowi ązuj ącym planie

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 93 miejscowym na cele nierolnicze, dla których Studium wskazuje lub cho ćby dopuszcza wykorzystanie terenu na cele nie zwi ązane z rolnictwem.

Jako podstawowe kierunki kształtowania le śnej przestrzeni produkcyjnej wskazuje si ę: 1) użytkowanie i ochron ę lasów maj ące na celu prowadzenie trwale zrównowa żonej gospodarki le śnej zgodnie z zasadami okre ślonymi w Planach urz ądzeniowych lasów; 2) zachowanie i tworzenie powi ąza ń istniej ących kompleksów le śnych; 3) zwi ększenie ró żnorodno ści biologicznej z jednoczesnym rozwijaniem wodochronnych, klimatotwórczych i środowiskotwórczych funkcji lasów; 4) dąż enie do tworzenia drzewostanów wielogatunkowych i wielowiekowych o charakterze lasu naturalnego. Skład drzew winien odpowiada ć ro ślinno ści potencjalnej siedlisk le śnych; 5) głównym sposobem odnawiania lasu, winno by ć odnowienie naturalne. Istniej ące drzewostany pochodzenia sztucznego, które nie s ą dostosowane do warunków glebowo- siedliskowych powinny by ć przebudowywane w długim cyklu hodowlanym na drzewostany mieszane; 6) realizacja zalesie ń winna uwzgl ędnia ć zachowanie bioró żnorodno ści i nie mo że powodowa ć niszczenia istniej ących żerowisk. Istniej ące ł ąki śródle śne winny by ć zachowane; 7) wła ściwe kształtowanie stosunków wodnych poprzez: a) rozbudow ę sieci zbiorników retencjonuj ących wod ę, b) obj ęcie ochron ą oczek wodnych, śródle śnych ł ąk i bagien, ł ąk wzdłu ż cieków wodnych, c) zachowanie istniej ących stref ekotonowych na granicy las-woda, las-bagno, za ś tam, gdzie jest to uzasadnione tworzenia ich w celu ochrony czysto ści wód i stabilizacji stosunków wodnych; 8) odpowiednie kształtowanie granicy rolno-le śnej poprzez wprowadzanie zalesie ń na gruntach: a) poło żonych w enklawach i półenklawach le śnych, przylegaj ących bezpo średnio do kompleksów le śnych lub znajduj ących si ę w szachownicy z u żytkami le śnymi, nara żonych na znaczne szkody wyrz ądzone przez zwierzyn ę le śną, b) nieprzydatnych do produkcji rolniczej i nieu żytkowanych rolniczo klas: V, VI, w uzasadnionych przypadkach IV oraz nieu żytkach rolniczych; 9) zakaz na terenach lasów realizacji zabudowy innej ni ż zwi ązana z prowadzeniem gospodarki le śnej. Zakaz nie dotyczy realizacji nowych obiektów i urz ądze ń infrastruktury technicznej; 10) realizacj ę zbiorników wodnych i urz ądze ń słu żą cych ochronie p. po żarowej.

Planuje si ę zwi ększenie powierzchni obszarów le śnych na terenie Gminy. Wskazuje si ę pod zalesienia obszary na glebach o niskiej przydatno ści rolniczej. Szczegółowe ustalenie lokalizacji obszaru zalesie ń winno nast ąpi ć w planie miejscowym. Nale ży d ąż yć do rozwoju istniej ących kompleksów le śnych, tworzenia, mo żliwie du żych, zwartych obszarów le śnych w śród terenów rolnych oraz realizacji zalesie ń na terenach nie przeznaczonych pod produkcj ę roln ą, a granicz ące z kompleksami le śnymi. Granic ę rolno- le śną nale ży ukształtowa ć pozostawiaj ąc pas terenu dla rozwoju strefy przej ściowej. Zabudowy nie nale ży lokalizowa ć w odległo ści od lasów mniejszej ni ż wysoko ść drzewostanu i mniejszej ni ż to wynika z przepisów odr ębnych. Do terenów le śnych nale ży zapewni ć dojazd w celu umo żliwienia reagowania w sytuacjach zagro żeń, szczególnie w przypadku powstania po żaru. Realizacja nowego zainwestowania nie mo że powodowa ć pogorszenia warunków funkcjonowania istniej ących terenów le śnych oraz korytarzy ekologicznych.

Obszary, dla których planowana jest zmiana przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne Obszary, dla których planowana jest zmiana przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne oznaczono na rysunku Studium. Obejmuj ą one wszystkie tereny uj ęte w ewidencji gruntów

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 94 jako lasy, nie przeznaczone na cele niele śne w obowi ązuj ącym planie miejscowym, dla których Studium wskazuje lub cho ćby dopuszcza wykorzystanie terenu na cele nie zwi ązane z gospodark ą le śną.

4.5. Eksploatacja zasobów naturalnych. Obiekty i obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny

Zakłada si ę mo żliwo ść eksploatacji złó ż kopalin w obr ębie istniej ącego, udokumentowanego zło ża surowców naturalnych „Wola Drzewiecka”. Dla zło ża nie wyznacza si ę filarów ochronnych – potrzeby w tym zakresie nie wyst ępuj ą.

Dopuszcza si ę mo żliwo ść przeprowadzenia rozpoznania zasobów i dokumentacji złó ż oraz w przypadku pozytywnego rozpoznania, prowadzenia eksploatacji złó ż kopalin na obszarach gleb klasy IV – VI, poza obszarami korytarzy ekologicznych oraz ł ąk i pastwisk.

4.6. Kierunki i zasady zagospodarowania obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych

Przez gmin ę Lipce Reymontowskie nie przepływaj ą rzeki mog ące stanowi ć zagro żenie powodziowe dla terenów do nich przylegaj ących. Obszary wzdłu ż mniejszych cieków wodnych oraz lokalne obni żenia terenu s ą miejscami wyst ępowania wód hipodermicznych, nara żone s ą na wyst ępowanie okresowych podtopie ń. Celem ograniczenia niebezpiecze ństwa powodzi, zala ń i podtopie ń postuluje si ę: 1) ograniczenie lokalizacji zabudowy na obszarach łąk i pastwisk w obni żeniach dolinnych, zagro żonych lokalnymi podtopieniami; 2) utrzymanie przyrodniczej funkcji terenów ł ąk i pastwisk; 3) zwi ększenie retencji zbiornikowej.

Dla ograniczenia zagro żeń zwi ązanych z podtopieniami powodowanymi przez wody opadowe i roztopowe nale ży zachowa ć dro żno ści istniej ących cieków oraz mo żliwo ść spływu wód opadowych i roztopowych zgodnie z naturalnym ukształtowaniem terenu. Zmiana ukształtowania terenu lub zmiana przebiegu cieków mo że by ć dokonana jedynie w sytuacji zapewnienia odpływu wód w sposób niezakłócaj ący stosunków wodnych na terenach i działkach s ąsiednich.

W granicach gminy Lipce Reymontowskie nie wyst ępuj ą naturalne zagro żenia geologiczne ani obszary nara żone na niebezpiecze ństwo osuwania si ę mas ziemnych.

4.7. Obszary uzdrowisk

Obszar Gminy nie posiada statutu uzdrowiska ani statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1399).

4.8. Środowiskowe uwarunkowania realizacji inwestycji

Realizuj ąc wszelkiego rodzaju inwestycje nale ży d ąż yć do zminimalizowania ich szkodliwego oddziaływania na środowisko poprzez zastosowanie odpowiednich środków i urz ądze ń zarówno na etapie budowy jak i pó źniejszej eksploatacji. W zakresie lokalnych uwarunkowa ń środowiskowych winny by ć respektowane ograniczenia zwi ązane z: 1) lokalizacj ą inwestycji w granicach obszarów chronionych; 2) wymogami ochrony obszarów le śnych, gruntów rolnych i obszarów dolinnych; 3) wymogiem zachowania dro żno ści naturalnych korytarzy ekologicznych i powi ąza ń ekologicznych.

W planach miejscowych nale ży zapewni ć rewaloryzacj ę, ochron ę i rozwój istniej ących zasobów środowiska przyrodniczego oraz niwelowanie niekorzystnego wpływu działalno ści człowieka na środowisko, zgodnie z kierunkami zawartymi w Studium. Nale ży: 1) wprowadzi ć ograniczenia w zakresie wykorzystania powierzchni ziemi – ustali ć wska źniki powierzchni biologicznie czynnej dostosowanej do specyfiki lokalizacji; 2) zgodnie z kierunkami zawartymi w Studium okre śli ć zasady gospodarowania wodami, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami; 3) poszczególne typy terenów wyznaczone w planie winny by ć sklasyfikowane pod wzgl ędem dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku; 4) istniej ące zespoły zieleni, lasy winny by ć chronione przed niszczeniem poprzez m.in. ustalenie stref ochronnych, o ograniczonych mo żliwo ściach rozwoju zabudowy; 5) na terenach zabudowy w s ąsiedztwie terenów le śnych nale ży wprowadzi ć obowi ązek kształtowania stref zieleni; 6) istniej ące cieki obj ąć ochron ą przed zasypywaniem i zabudowywaniem poprzez ustalenie stref ochronnych i zakazu niwelowania terenu; 7) wyznaczy ć orientacyjn ą stref ę płytkiego wyst ępowania wód oraz wyznaczy ć zasi ęg terenów nara żonych na niebezpiecze ństwo podtopie ń, a tak że okre śli ć ograniczenia i warunki realizacji zainwestowania w ich obr ębie; 8) bezwzgl ędnie uwzgl ędni ć zasady ochrony obszarów i obiektów obj ętych ochron ą prawn ą na podstawie przepisów odr ębnych; 9) szczegółowo okre śli ć lokalizacj ę obszarów zalesie ń; 10) zapewni ć przerwy w pasmach zabudowy dla realizacji powi ąza ń przyrodniczych. Wskazane miejsca powi ąza ń systemu przyrodniczego maj ą charakter orientacyjny, powinny by ć u ści ślone w planie miejscowym.

5. Kierunki oraz zasady ochrony dziedzictwa kulturowego.

5.1. Ochrona dziedzictwa kulturowego. Potrzeby ochrony i rozwoju warto ści kulturowych.

Ochrona dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury współczesnej jest istotnym elementem budowania to żsamo ści Gminy i integracji jej mieszka ńców oraz tworzenia korzystnego wizerunku Gminy wykorzystuj ącej i szanuj ącej swoje dziedzictwo. Zasady ochrony i opieki nad zabytkami okre ślaj ą przepisy odr ębne dotycz ące ochrony zabytków (ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zm.)). Zgodnie z jej przepisami ochronie prawnej podlegaj ą dobra kultury wpisane do rejestru zabytków, pomniki historii i parki kulturowe. Ponad to ochrona dóbr kultury realizowana jest w procesie planowania przestrzennego poprzez wyznaczenie stref ochronnych (konserwatorskiej, ekspozycji, itp.). Organy administracji publicznej zobowi ązane s ą do ochrony zabytków, w szczególno ści, do podejmowania działa ń maj ących na celu m.in.: 1) zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umo żliwiaj ących trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie; 2) rewaloryzacja istniej ących zasobów oraz tworzenie nowych warto ści kulturowych w obr ębie przestrzeni publicznych Gminy; 3) zapobieganie zagro żeniom mog ącym spowodowa ć uszczerbek dla warto ści zabytków; 4) zapobieganie niszczeniu i niewła ściwemu korzystaniu z zabytków; 5) kontrol ę stanu zachowania i przeznaczenia zabytków; 6) uwzgl ędnienie zasad ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz kształtowaniu środowiska; 7) zwi ększenie w śród mieszka ńców świadomo ści warto ści kulturowej istniej ących obiektów i obszarów zabytkowych.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 96 Wskazane jest podj ęcie przez Gmin ę działa ń organizacyjnych oraz promocyjnych wspomagaj ących wła ścicieli w utrzymaniu obiektów zabytkowych oraz prowadzonych przy nich pracach konserwatorskich.

Obszary wymagaj ące rewitalizacji Rewitalizacj ą winien by ć obj ęty obszar centrum miejscowo ści Lipce Reymontowskie. Konieczne jest przywrócenie ładu przestrzennego, wyeksponowanie warto ści zabytkowych i krajobrazowych miejscowo ści gminnej oraz mniejszych miejscowo ści.

5.2. Ochrona konserwatorska

Ochrona obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków realizowana b ędzie poprzez respektowanie zasad ich ochrony zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony zabytków. Obiekty i obszary wpisane do gminnej ewidencji zabytków winny by ć obj ęte ochroną w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Gminna ewidencja zabytków po dokonaniu ewentualnej weryfikacji jest podstaw ą do sporz ądzenia gminnego programu opieki nad zabytkami oraz ewentualnie gminnego programu rewitalizacji – koniecznych dla realizacji spójnej polityki ochrony zabytków. Niezale żnie od stanu technicznego i wysoko ści ponoszonych nakładów finansowych na ich utrzymanie obiekty i obszary zabytkowe (zarówno te wpisane do rejestru zabytków jak i te z gminnej ewidencji) podlegaj ą ochronie, przy czym: 1) obiekty w bardzo złym stanie technicznym, których stan nie pozwala na przeprowadzenie remontu b ądź te ż koszt remontu znacznie przekraczałby warto ść obiektów, zakwalifikowane na podstawie szczegółowych ekspertyz konstrukcyjno-budowlanych do rozbiórki, podlegaj ą ochronie poprzez obowi ązek sporz ądzenia szczegółowej dokumentacji inwentaryzacyjnej konserwatorsko – budowlanej przed dokonaniem rozbiórki; 2) obiekty realizowane w miejscu rozebranego budynku winny respektowa ć proporcje, form ę dachów, relacje z s ąsiednimi budynkami, odpowiadaj ące charakterowi obiektów zabytkowych; 3) realizacja nowych obiektów w otoczeniu obiektów zabytkowych nie mo że powodowa ć pomniejszenia warto ści kulturowej i funkcjonalnej obiektu zabytkowego oraz jego ekspozycji; 4) wykorzystanie zabytkowego obiektu lub zespołu na cele u żytkowe, prowadzenie jakichkolwiek prac remontowych oraz dokonywanie zmian dotycz ących zabytku oraz jego otoczenia, mo że odbywa ć si ę wył ącznie w sposób zapewniaj ący trwałe zachowanie jego warto ści z uwzgl ędnieniem historycznej funkcji, a wszelkie działania przy zabytku i jego otoczeniu zwi ązane z naruszeniem substancji lub mog ące mie ć wpływ na stan zachowania lub zmiany w wygl ądzie wymagaj ą uzgodnienia z wła ściwym organem ochrony zabytków, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych; 5) obszary cmentarzy winny podlega ć porz ądkowaniu i rewaloryzacji. Nale ży zachowa ć czytelno ść wewn ętrznego układu rozplanowania oraz istniej ący drzewostan.

Wyznacza si ę w Studium : 1) strefy ochrony ekspozycji cmentarzy, w granicach których obowi ązuje zasada zagospodarowania zapewniaj ąca wła ściw ą ich ekspozycj ę: a) utrzymanie czytelno ści usytuowania cmentarzy, b) ograniczenie realizacji zabudowy mog ącej zakłóci ć ekspozycj ę cmentarzy, c) zakaz stosowania ogrodze ń z prefabrykatów betonowych. W otoczeniu cmentarza nale ży stosowa ć ogrodzenia a żurowe o wysoko ści nie przekraczaj ącej 1,40 m, d) zakaz nasadze ń zwart ą zieleni ą wysok ą;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 97 2) strefy ochrony archeologicznej – zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych, dla których ustala si ę: a) obowi ązek wykonania ratowniczych bada ń wykopaliskowych przed realizacj ą inwestycji wymagaj ącej prac ziemnych (w tym zalesienia) na obszarze stanowiska archeologicznego, b) obowi ązek prowadzenia prac ziemnych (w tym zalesie ń) w strefie ochrony stanowiska archeologicznego pod nadzorem archeologicznym, c) powi ększenie strefy ochrony archeologicznej po odkryciu nowych stanowisk i wpisaniu ich do ewidencji zabytków archeologicznych, Ponadto, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony zabytków obowi ązuje: d) wykonanie bada ń archeologicznych w sytuacji ujawnienia nowego stanowiska archeologicznego oraz przerwania wszelkich prac budowlanych i udost ępnienie terenu do bada ń archeologicznych, e) obowi ązek oznaczenia i zabezpieczenia nowoodkrytych stanowisk archeologicznych, a tak że zawiadomienia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Miejsca pami ęci narodowej Ochron ą winny by ć obj ęte miejsca pami ęci narodowej oraz ich najbli ższe otoczenie. W odległo ści 50 m od istniej ących miejsc pami ęci nale ży wykluczy ć mo żliwo ść za śmiecania, gromadzenia odpadów, gromadzenia mas ziemnych. W odległo ści mniejszej ni ż 20 m nale ży zakaza ć lokalizacji wolnostoj ących form reklamowych.

5.3. Ochrona dóbr kultury współczesnej

Ze wzgl ędu na brak obiektów kwalifikuj ących si ę do wpisania na list ę dóbr kultury współczesnej na obszarze Gminy, nie wprowadza si ę zasad ochrony dla jakiegokolwiek istniej ącego obiektu. W przypadku uznania obiektu przez Rad ę Gminy za dobro kultury współczesnej, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nale ży uwzgl ędni ć jego ochron ę. Ochrona dóbr kultury współczesnej nie wymaga zmiany Studium – wskazania obiektów i ich stref ochronnych – mo że i powinna by ć, realizowana w ramach dost ępnych narz ędzi przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

5.4. Turystyka

W celu promocji walorów krajoznawczo – przyrodniczych Gminy oraz edukacji społecze ństwa postuluje si ę: 1) stworzenie spójnej oferty turystycznej Gminy wpisuj ącej si ę w istniej ące i projektowane szlaki turystyczne oraz pasma kulturowe, 2) wytyczenie ścieżek krajoznawczo – dydaktycznych słu żą cych edukacji kulturalnej oraz przyrodniczej turystów oraz mieszka ńców Gminy; 3) oznakowanie i wła ściwe opisanie przebiegaj ących przez teren Gminy szlaków kulturowych oraz zwi ązanych z nimi obiektów: a) ponadlokalnego szlaku kulturowego „Szlak Kolei Warszawsko – Wiede ńskiej”, b) szlaku rowerowego „ Śladami Reymonta”; 4) wytyczenie, oznakowanie i wła ściwe opisanie projektowanych szlaków: a) samochodowego „Budownictwa Drewnianego”, b) samochodowego „Literackiego”, c) rowerowego regionalnego „Parków Krajobrazowych”, d) „Łódzkiego Szlaku Konnego”.

Propozycj ę przebiegu szlaków przedstawiono na rysunku Studium. W s ąsiedztwie szlaków wskazany jest rozwój obiektów i urz ądze ń słu żą cych obsłudze ruchu turystycznego.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 98 5.5. Wytyczne okre ślania ustale ń zasad ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego

W ustaleniach planów miejscowych nale ży zagwarantowa ć ochron ę krajobrazu kulturowego oraz dóbr kultury współczesnej zgodnie z wymaganiami okre ślonymi w przepisach odr ębnych. Ustalenia planów winny respektowa ć wskazane kierunki działa ń w zakresie ochrony obiektów zabytkowych i krajobrazu kulturowego. Zasady ochrony, zakres dopuszczalnych przekształce ń przy obiektach zabytkowych oraz ich otoczeniu winny zosta ć okre ślone indywidualnie dla poszczególnych obiektów w planie miejscowym zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi i ogólnymi kierunkami zawartymi w Studium.

6. Kierunki oraz zasady rozwoju systemów komunikacji

6.1. Kształtowanie powi ąza ń zewn ętrznych

W rozwoju systemu komunikacyjnego Gminy, w zakresie kształtowania powi ąza ń zewn ętrznych, zakłada si ę: 1) utrzymanie i modernizacj ę istniej ącej sieci dróg powiatowych z dostosowaniem do obowi ązuj ących przepisów w zakresie warunków technicznych jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne: a) drogi zbiorcze „Z”: − nr 2933E – na odcinku Lipce Reymontowskie – wschodnia granica Gminy, − nr 1319E – Słupia – Pszczonów, b) drogi lokalne „L”: − nr 2933E – na odcinku zachodnia granica Gminy – Lipce Reymontowskie, − nr 2935E – Grodzisk – Maków; 2) utrzymanie i modernizacj ę istniej ącej linii kolejowej. W granicach Gminy mo żliwa jest lokalizacja linii kolei wysokich pr ędko ści.

6.2. Kształtowanie wewn ętrznego układu komunikacyjnego

W rozwoju wewn ętrznego systemu drogowego zakłada si ę: 1) utrzymanie, modernizacj ę i przebudow ę istniej ącej sieci dróg gminnych z dostosowaniem do obowi ązuj ących przepisów w zakresie warunków technicznych jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne: a) drogi lokalne „L”: − Nr 121152E Mszadla – Wólka Krosnowska – granica z gmin ą Słupia, − Nr 121054 E na odcinku granica z gmin ą Rogów – skrzy żowanie z drog ą gminn ą Nr 121152E, − Nr 105307E granica z gmin ą Łyszkowice – Lipce Reymontowskie – Wola Drzewiecka – Pły ćwia (gmina Godzianów), − Nr 115201E – na odcinku od Woli Drzewieckiej do przejazdu przez tory kolejowe pomi ędzy Wol ą Drzewieck ą a Drzewcami, − brak numeru - na odcinku od przejazdu przez tory kolejowe pomi ędzy Wol ą Drzewieck ą a Drzewcami do Drzewiec, − Nr 115202E Drzewce – granica z gmin ą Słupia, b) drogi dojazdowe „D” - pozostałe drogi posiadaj ące status dróg gminnych oraz drogi oznaczone na rysunku Studium jak drogi „inne”; 2) budow ę chodników, ście żek rowerowych oraz ci ągów pieszo-rowerowych; 3) urz ądzenie dróg, posiadaj ących nieurz ądzone nawierzchnie; 4) realizacj ę nowych dróg na terenach przewidzianych dla rozwoju urbanizacji.

Zakłada si ę utrzymanie funkcji transportu kolejowego jako podstawowego środka komunikacji zbiorowej oraz rozwój ilo ściowy i jako ściowy przewozów realizowanych przez komunikacj ę autobusow ą jako uzupełniaj ącego. W ramach poprawy dost ępno ści komunikacji kolejowej dla jej użytkowników zakłada si ę lokalizacj ę w s ąsiedztwie istniej ących przystanków parkingów dla samochodów oraz miejsc postojowych dla rowerów. Autobusowa komunikacja zbiorowa i powi ązania z obszarami s ąsiednimi mog ą by ć realizowane przez indywidualnych przewo źników. W pasach drogowych nale ży przewidzie ć lokalizacje przystanków.

6.4. Ście żki rowerowe

W pasach drogowych dróg powiatowych, o ile warunki terenowe na to pozwalaj ą, nale ży przewidzie ć pobocza lub ście żki rowerowe i chodniki umo żliwiaj ące bezpieczne poruszanie si ę rowerzystów i pieszych . W pozostałych drogach ruch rowerowy mo że pozosta ć nie oddzielony od samochodowego. Dla wyznaczonych szlaków rowerowych ustala si ę konieczno ść oznakowania oraz zapewnienia mo żliwo ści bezpiecznego poruszania si ę rowerzystom, w miar ę mo żliwo ści separacj ę ruchu rowerowego od samochodowego.

6.5. Wytyczne okre ślania ustale ń zasad korzystania i rozwoju systemów komunikacji w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego

W planach miejscowych nale ży zapewni ć docelow ą mo żliwo ść realizacji układu komunikacyjnego w parametrach okre ślonych w Studium poprzez zabezpieczenie pasa terenu przewidzianego pod budow ę nowych ci ągów komunikacyjnych (poprzez zakaz realizacji zabudowy lub poprzez wskazanie lokalizacji) oraz odsuni ęcie linii zabudowy od dróg, które wymagaj ą modernizacji. Parametry techniczne dróg nale ży przyj ąć zgodnie z klasami technicznymi odpowiednimi dla danych dróg zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych oraz wskazaniami Studium z uwzgl ędnieniem istniej ącego zainwestowania. Jednocze śnie dopuszcza si ę zmian ę klasy technicznej drogi, je śli b ędzie to wynika ć z analizy zmian nat ęż enia ruchu. Szczegółowe ustalenie przebiegu i parametrów winno by ć dokonane w planie miejscowym lub w odpowiedniej decyzji administracyjnej. Dla terenów poło żonych w s ąsiedztwie linii kolejowej nale ży uwzgl ędni ć ograniczenia dotycz ące sytuowania budowli, budynków, drzew i krzewów oraz wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących transportu kolejowego.

7. Kierunki oraz zasady rozwoju infrastruktury technicznej

Ustalenie wła ściwych kierunków rozwoju systemów infrastruktury technicznej wynika ć powinno z potrzeb zwi ększenia atrakcyjno ści Gminy dla ewentualnych nowych inwestorów, wymogów ochrony środowiska oraz ograniczenia uci ąż liwo ści dla mieszka ńców. Przy ustalaniu potrzeb i priorytetów odnosz ących si ę do poszczególnych systemów oraz wynikaj ących z nich wzajemnych zale żno ści, nale ży uwzgl ędni ć: 1) powi ązania systemów infrastruktury technicznej funkcjonuj ących na obszarze Gminy z otoczeniem; 2) powi ązania lokalnych programów rozwoju infrastruktury technicznej z programami ponadlokalnymi; 3) uwarunkowania wynikaj ące z potrzeb ochrony środowiska.

W zakresie rozwoju systemów infrastruktury technicznej wskazuje si ę lokalizacj ę terenów infrastruktury technicznej obejmuj ących istniej ące i projektowane obiekty infrastruktury

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 100 technicznej zwi ązane z gospodark ą wodn ą, ściekow ą, gospodark ą odpadami oraz urz ądzenia elektroenergetyczne i gazownicze. W granicach terenów infrastruktury obowi ązuje: 1) utrzymanie, modernizacja i rozbudowa istniej ących oraz budowa nowych urz ądze ń i obiektów zwi ązanych z funkcjonowaniem infrastruktury technicznej; 2) sposób zainwestowania dostosowany do wymogów technologicznych i bezpiecze ństwa użytkowania.

7.1. Gospodarka wodno – ściekowa

7.1.1. Zaopatrzenie w wod ę

Wskazuje si ę kontynuacj ę rozbudowy sieci wodoci ągowej w dostosowaniu do potrzeb rozwojowych, w układach zamkni ętych, pier ścieniowych, pozwalaj ących na wielokierunkowe zasilanie istniej ących i planowanych rejonów urbanizacji. Standard wyposa żenia powinien zapewnia ć mo żliwo ść korzystania z sieci wodoci ągowej dla mieszka ńców i usług w 100% oraz, z ograniczeniami, dla przemysłu. Zakłady produkcyjne mog ą korzysta ć z własnych uj ęć wody. Obieg wody wykorzystywanej dla celów technologicznych powinien by ć prowadzony w systemie zamkni ętym. Dopuszcza si ę nawadnianie upraw rolnych z indywidualnych uj ęć wody.

Istniej ąca sie ć wodoci ągowa winna podlega ć modernizacji. Prace modernizacyjne powinny uwzgl ędnia ć dostosowanie sieci do funkcjonowania w sytuacjach nadzwyczajnych zagro żeń oraz wymian ę elementów sieci zdekapitalizowanych, które mog ą stanowi ć zagro żenie dla stanu czysto ści dostarczanej wody. Dla poprawy bezpiecze ństwa zaopatrzenia w wod ę istniej ące odr ębne wodoci ągi powinny zosta ć poł ączone w jeden system. Dla uj ęć wód podziemnych dla wodoci ągu wiejskiego w Drzewcach, Woli Drzewieckiej oraz Lipcach Reymontowskich obowi ązuje respektowanie wymogów ustalonych dla nich stref ochronnych. Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami strefa ochrony po średniej uj ęcia w Woli Drzewieckiej wyga śnie z dniem 31 grudnia 2012. Strefy ochrony bezpo średniej uj ęć wód w Drzewcach oraz Woli Drzewieckiej wygasn ą w listopadzie 2012 roku, natomiast w Lipcach Reymontowskich w lipcu 2013 r.

7.1.2. Odprowadzanie ścieków komunalnych i ich oczyszczanie

Zgodnie z „Koncepcj ą Programowo – Przestrzenn ą Odprowadzania i Oczyszczania Ścieków dla Gminy Lipce Reymontowskie” zakłada si ę budow ę kanalizacji zbiorczej w miejscowo ściach Lipce Reymontowskie, Mszadla, Siciska w obszarze Aglomeracji Lipce Reymontowskie w oparciu o rozbudowan ą, istniej ącą oczyszczalni ę w miejscowo ści Lipce Reymontowskie. W miejscowo ściach nie obj ętych kanalizacj ą zbiorcz ą, maj ą by ć lokalizowane przydomowe oczyszczalnie ścieków.

W Studium w zakresie budowy systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków jako priorytetowe działania wskazuje si ę: 1) utrzymanie i ewentualn ą rozbudow ę oczyszczalni ścieków w Lipcach Reymontowskich; 2) obj ęcie sieci ą kanalizacyjn ą obszarów wskazanych do obj ęcia zbiorczym systemem kanalizacji (miejscowo ści: Lipce Reymontowskie, Mszadla, Siciska); 3) ewentualn ą weryfikacj ę granic obszaru aglomeracji w dostosowaniu do polityki przestrzennej zawartej w Studium oraz post ępuj ących procesów urbanizacyjnych.

Na obszarach wiejskich, poza zasi ęgiem sieci kanalizacyjnej odprowadzanie ścieków komunalnych winno si ę odbywa ć na zasadach dotychczasowych - dopuszczalne jest stosowanie szczelnych zbiorników na nieczysto ści ciekłe i, je śli pozwalaj ą na to warunki gruntowo-wodne, indywidualnych oczyszczalni ścieków.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 101 Obiekty, z których ścieki odprowadzane s ą do zbiorników bezodpływowych, po wybudowaniu kanalizacji sanitarnej winny by ć do niej podł ączone. Nieczysto ści pochodzenia zwierz ęcego z budynków inwentarskich powinny by ć gromadzone w dostosowanych do tego zbiornikach oraz zagospodarowane w rolnictwie zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolniczej. Ponadto, wskazuje si ę konieczno ść prowadzenia racjonalnej gospodarki wodno – ściekowej w zakładach przemysłowych poprzez: 1) rezygnacj ę z wodochłonnych technologii przemysłowych; 2) korzystanie z zamkni ętych obiegów wody. Odprowadzanie ścieków z zakładów przemysłowych powinno si ę odbywa ć w oparciu o rozwi ązania indywidualne w zgodzie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących gospodarki wodami.

7.1.3. Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych

W zakresie odprowadzania wód opadowych zakłada si ę: 1) odprowadzanie wód opadowych z dróg do rowów przydro żnych; 2) wody z placów i parkingów po odpowiednim podczyszczeniu zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami mog ą by ć odprowadzane do wód lub do ziemi; 3) nale ży d ąż yć do zagospodarowania wód opadowych w granicach działek. W terenach zurbanizowanych nale ży wprowadzi ć rozwiązania słu żą ce retencjonowaniu wód na działce.

7.2. Systemy energetyczne

7.2.1. Zaopatrzenie w ciepło

Zakłada si ę utrzymanie dotychczasowego sposobu zaopatrzenia w ciepło, tj. z kotłowni indywidualnych. Nowowznoszone obiekty powinny by ć wyposa żone w wysokosprawne systemy grzewcze stosuj ące technologie i paliwa ekologiczne, spełniaj ące wymagania w zakresie emisji spalin. Wskazane jest wykorzystanie w indywidualnych systemach grzewczych odnawialnych źródeł energii – pompy ciepła, energia słoneczna, biomasa. Nale ży d ąż yć do stopniowego zast ępowania przestarzałych systemów grzewczych nowymi, bezpiecznymi ekologicznie.

7.2.2. Zaopatrzenie w gaz

Wskazuje si ę utrzymanie dotychczasowego sposobu zaopatrzenia mieszka ńców Gminy w gaz, tj. z wykorzystaniem butli gazowych dla celów bytowych oraz zbiorników na gaz dla celów bytowych i grzewczych. Zakłada si ę perspektywicznie budow ę sieci gazowej, poprzez: 1) realizacj ę odgał ęzienia od gazoci ągu przesyłowego wysokiego ci śnienia relacji Rawa Mazowiecka - Skierniewice wraz ze stacj ą redukcyjno – pomiarow ą w Lipcach Reymontowskich. Dopuszcza si ę inne rozwi ązania je śli b ędzie to wynika ć z cało ściowej koncepcji gazyfikacji Gminy; 2) realizacj ę sieci dystrybucyjnej średniego ci śnienia.

Parametry sieci winny zapewnia ć mo żliwo ść wykorzystania gazu sieciowego do celów grzewczych. Szczegółowa lokalizacja stacji redukcyjnej gazu oraz szczegółowe przebiegi sieci rozdzielczej winny by ć ustalone w koncepcji budowy sieci oraz uwzgl ędnione na etapie opracowania planu miejscowego.

Zakłada si ę utrzymanie istniej ącej sieci elektroenergetycznej oraz jej sukcesywn ą rozbudow ę na obszarach wskazanych do realizacji zainwestowania. Dopuszcza si ę lokalizacj ę na terenie Gminy urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę elektryczn ą wykorzystuj ąca energi ę ze źródeł odnawialnych wraz z towarzysz ącą im infrastruktur ą. Rozwój sieci elektroenergetycznej zarówno o napi ęciu 15kV i jak i wysokich napi ęć powinny umo żliwia ć wł ączenie do systemu generatorów pr ądu wytwarzaj ących energi ę ze źródeł odnawialnych. Dopuszcza si ę budow ę linii elektroenergetycznych 15kV i wysokich napi ęć oraz stacji transformatorowych niezb ędnych dla funkcjonowania elektrowni oraz wł ączenia jej do systemu energetycznego. Stacje transformatorowe nale ży lokalizowa ć w miejscu lokalizacji turbin, na terenach rolnych lub na terenach produkcyjno-usługowych w miejscach wynikaj ących z koncepcji budowy elektrowni z zachowaniem wymogów przepisów odr ębnych. W zakresie rozwoju elektroenergetycznej sieci dystrybucyjnej wskazuje si ę: 1) utrzymanie i modernizacj ę istniej ących linii 110kV, 15kV napowietrznych i kablowych; 2) rozbudow ę sieci w sposób umo żliwiaj ący zasilanie nowych odbiorców z terenów wskazanych do urbanizacji; 3) zakłada si ę mo żliwo ść rozbudowy sieci energetycznych 110kV, w tym budow ę stacji elektroenergetycznych dla zapewnienia odbiorcom odpowiednich standardów zaopatrzenia w energi ę; 4) zachowanie wzdłu ż linii 110kV stref bezpiecze ństwa o szeroko ści 36 m (po 18 m od osi linii w obu kierunkach), w obr ębie których obowi ązuj ą ograniczenia zagospodarowania: a) zakaz lokalizacji budynków mieszkalnych i innych przeznaczonych na stały pobyt ludzi zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych, b) konieczno ść uzgodnienia warunków lokalizacji wszelkich obiektów i prowadzenia robót budowlanych z wła ścicielem linii, c) zakaz sadzenia ro ślinno ści wysokiej pod lini ą, d) konieczno ść uzgodnienia z wła ścicielem linii ewentualnych zalesie ń terenów rolnych, e) teren w pasie technologicznym linii nie mo że by ć kwalifikowany jako teren przeznaczony pod zabudow ę mieszkaniow ą, f) konieczno ść uzyskania opinii i uzgodnie ń wła ściciela linii w przypadku jakichkolwiek zmian w kwalifikacji terenu w obr ębie strefy i w jej bezpo średnim s ąsiedztwie. Rozwi ązywanie kolizji linii napowietrznych z istniej ącą i projektowan ą zabudow ą nale ży uzyskiwa ć poprzez: 1) zachowanie dopuszczalnych odległo ści projektowanej zabudowy obiektów elektroenergetycznych; 2) ewentualn ą zmian ę dotychczasowej trasy linii (przebudowa mo że by ć zrealizowana wył ącznie przez wła ściciela sieci na wniosek podmiotu, który t ę zmian ę powoduje); 3) skablowanie linii napowietrznej 15kV.

Ze wzgl ędów ekonomicznych jako zasad ę w zakresie rozbudowy sieci elektroenergetycznej nale ży uzna ć: 1) na terenach o wysokim stopniu zurbanizowania – sie ć kablow ą; 2) na terenach o niskim stopniu zurbanizowania - sie ć napowietrzn ą.

Dla odbiorców wymagaj ących zwi ększonej pewno ści zasilania nale ży uwzgl ędni ć mo żliwo ść dwukierunkowego zasilania.

Wskazuje si ę utrzymanie i modernizacj ę istniej ącego o świetlenia ulicznego oraz jego sukcesywn ą rozbudow ę na obszarach wskazanych do realizacji zainwestowania.

Zakłada si ę lokalizacj ę w granicach Gminy urz ądze ń i obiektów infrastruktury technicznej słu żą cych pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych, w tym m.in. energii wiatru, wód powierzchniowych, wód geotermalnych, sło ńca. W rozwi ązaniach indywidualnych w zakresie zaopatrzenie w ciepło nale ży d ąż yć do pokrycia cz ęś ci zapotrzebowania na ciepło ze źródeł ciepła wykorzystuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych.

Wskazuje si ę strefy potencjalnej lokalizacji elektrowni wiatrowych w obr ębie wsi Siciska, Mszadla, Drzewce oraz Lipce Reymontowskie w zwi ązku ze zło żonymi wnioskami o dopuszczenie ich lokalizacji. W strefie zakłada si ę lokalizacj ę elektrowni wiatrowych i jednocze śnie ograniczenie lokalizacji funkcji podlegaj ących ochronie akustycznej na podstawie przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony środowiska. Negatywne oddziaływanie na środowisko w zakresie dopuszczalnego poziomu hałasu nie mo że wykracza ć poza granice strefy - na granicy strefy nie mo że przekracza ć warto ści dopuszczalnych dla terenów podlegaj ących ochronie akustycznej na podstawie przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony środowiska. Wyznaczone strefy nie stanowi ą przes ądzenia o mo żliwo ści lokalizacji elektrowni wiatrowych, których realizacja winna by ć przeprowadzona z uwzgl ędnieniem ogranicze ń i zakazów wskazanych poni żej oraz w zgodzie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony środowiska. Dopuszcza si ę wyznaczenie innych lokalizacji w ramach opracowania planu miejscowego z jednoczesnym wyznaczeniem strefy oddziaływania, w której zostan ą wprowadzone ograniczenia w mo żliwo ści lokalizacji funkcji podlegaj ących ochronie akustycznej.

Lokalizacja elektrowni (turbiny wiatrowej) powinna uwzgl ędnia ć nast ępuj ące ograniczenia i zakazy: 1) zachowanie odległo ści zapewniaj ącej wła ściwy klimat akustyczny na terenach przeznaczonych pod zabudow ę czy rekreacj ę; 2) ochrona akustyczna powinna obejmowa ć ograniczenie ekspozycji na hałas oraz d źwi ęki niesłyszalne przez człowieka (infrad źwi ęki o cz ęstotliwo ści poni żej 20Hz); 3) konstrukcja i powierzchnia rotacji wirnika nie mo że powodowa ć ograniczenia dost ępu do światła dziennego w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi w rozumieniu przepisów odr ębnych; 4) odległo ść turbiny od terenów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą powinna uwzgl ędnia ć ograniczenie oddziaływania na te tereny tzw. efektu światłocienia powodowanego przez obracaj ące si ę łopaty wirnika; 5) lokalizacja turbin wiatrowych winna by ć poprzedzona wykonaniem bada ń dotycz ących migracji ptaków i nietoperzy, wyst ępowania niektórych gatunków ptaków, tzw „kolizyjnych”, (np. ptaków drapie żnych, ptaków migruj ących noc ą, gatunków wykonuj ących w powietrzu pokazy godowe) oraz opracowaniem raportu/analizy skutków oddziaływania planowanej inwestycji na populacje w/w zwierz ąt oraz środowisko przyrodnicze; 6) wyklucza si ę mo żliwo ść lokalizacji na obszarach znajduj ących si ę na trasie przelotów migracyjnych oraz obszarach l ęgowych; 7) wyklucza si ę mo żliwo ść lokalizacji na terenach pełni ących funkcje korytarzy i w ęzłów ekologicznych; 8) lokalizacja farm wiatrowych w bezpo średnim s ąsiedztwie stref ochronnych napowietrznych linii elektroenergetycznych wymaga uzgodnienia z wła ścicielem linii; 9) lokalizacja turbin o wysoko ści powy żej 50 m npt wymaga zgłoszenia wła ściwym jednostkom organizacyjnym wojska celem ustalenia sposobu oznakowania przeszkodowego, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących lotnictwa; 10) lokalizacje elektrowni wiatrowych powinny uwzględnia ć zachowanie powszechnego bezpiecze ństwa w zakresie ochrony życia i zdrowia ludzi, bezpiecze ństwa mienia i środowiska w sytuacjach: a) uszkodzenia lub awarii turbiny, b) powstania katastrofy budowlanej,

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 104 c) oblodzenia łopat wirnika; 11) nale ży zastosowa ć rozwi ązania zapobiegaj ące powstawaniu zagro żeń zwi ązanych z oblodzeniem wirnika (zranienie osób lub zniszczenie mienia spowodowane odpadaniem lodu).

7.4. Telekomunikacja, informatyzacja. Rozwój społecze ństwa informacyjnego

Zakłada si ę: 1) pełn ą dost ępno ść do ł ączy telekomunikacyjnych; 2) rozwój sieci teleinformatycznych; 3) mo żliwo ść lokalizacji urz ądze ń ł ączno ści publicznej o nieznacznym oddziaływaniu w rozumieniu przepisów odr ębnych na terenach przeznaczonych do lokalizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, pozostałych urz ądze ń na terenach, na których nie przewiduje si ę lokalizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.

Dla zwi ększenia dost ępno ści sieci internetowej, rozwoju społecze ństwa informacyjnego, wskazuje si ę: 1) rozwój szerokopasmowego dost ępu do Internetu; 2) urz ądzenie ogólnodost ępnych kawiarenek internetowych; 3) rozwój sieci bezprzewodowych – budow ę systemu nieodpłatnego dost ępu do Internetu – np. za pomoc ą sieci Hot Spot –ów.

7.5. Gospodarka odpadami

W zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy Lipce Reymontowskie, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych nale ży: 1) obj ąć wszystkich wła ścicieli nieruchomo ści systemem gospodarowania odpadami komunalnymi; 2) obj ąć mieszka ńców systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych; 3) utworzy ć punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, łatwo dost ępnych dla wszystkich mieszka ńców Gminy, w tym miejsc zbiórki sprz ętu elektrycznego i elektronicznego; 4) opracowa ć i realizowa ć program usuwania z terenu Gminy wyrobów zawieraj ących azbest. Zakłada si ę docelowo do roku 2032 usuni ęcie wszystkich wyrobów zawieraj ących azbest; 5) wyeliminowa ć proceder nielegalnego składowania odpadów; 6) prowadzi ć działania zwi ększaj ące świadomo ść ekologiczn ą społecze ństwa.

Szczegółowy wykaz planowanych przedsi ęwzi ęć w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy Lipce Reymontowskie oraz harmonogram ich realizacji zawarto w „Planie Gospodarki Odpadami dla Gminy Lipce Reymontowskie na lata 2010 – 2013 z uwzgl ędnieniem lat 2014- 2017.” W zwi ązku ze zmian ą przepisów dotycz ących gospodarki odpadami oraz utrzymania czysto ści i porz ądku w gminach zachodzi konieczno ść odpowiedniego dostosowania do nich gminnych aktów prawa miejscowego, w szczególno ści opracowanie nowego regulaminu utrzymania czysto ści i porz ądku w Gminie.

Rozwi ązania wymaga problem utylizacji zwłok zwierz ęcych w sytuacjach epidemii. Konieczne jest wyznaczenie obszaru dla lokalizacji grzebowiska zwłok zwierz ęcych na terenie Gminy lub w drodze porozumienia na terenie gminy s ąsiedniej. Mo że ono by ć zlokalizowane na gruntach rolnych z zachowaniem wymogów przepisów odr ębnych.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 105 7.6. Wytyczne okre ślania ustale ń zasad korzystania i rozwoju systemów infrastruktury technicznej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego

W planach miejscowych nale ży zapewni ć mo żliwo ści rozwoju sieci jak i ich eksploatacji. Sieci w miar ę mo żliwo ści powinny by ć prowadzone w terenach ogólnodost ępnych. W przypadku lokalizacji na terenach działek prywatnych nale ży je prowadzi ć w sposób niepowoduj ący istotnego ograniczenia w mo żliwo ściach zagospodarowania nieruchomo ści. Ustalenia planu miejscowego powinny zapewnia ć docelowy rozwój sieci zgodnie z przyj ętymi zało żeniami rozwoju sieci z ewentualnym wprowadzeniem rozwi ąza ń tymczasowych.

8. Kierunki rozwoju i przekształce ń infrastruktury społecznej

8.1. Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych. Polityka mieszkaniowa Gminy

W ramach poprawy warunków mieszkaniowych: 1) wskazuje si ę utrzymanie, modernizacj ę, termomodernizacj ę istniej ących budynków gminnych oraz prywatnych; 2) stwierdza si ę potrzeb ę realizacji budynków z lokalami socjalnymi – decyzja do podj ęcia na poziomie programów społecznych; 3) wyznacza się nowe tereny zabudowy mieszkaniowej.

8.2. Rozwój infrastruktury o światowej

Istniej ące placówki szkolne i przedszkolne wskazuje si ę do zachowania. Obiekty skupiaj ące funkcje o światy winny by ć poddawane modernizacji i regularnym przegl ądom technicznym w celu zapewnienia bezpiecze ństwa korzystania. Wskazuje si ę rozbudow ę i wyposa żenie istniej ących placówek w obiekty i urz ądzenia słu żą ce realizacji funkcji oświatowych, w tym sal gimnastycznych, boisk itp. w zale żno ści od rozwijaj ących si ę potrzeb. Konieczne jest monitorowanie zapotrzebowania na usługi przedszkolne oraz dostosowanie sieci placówek do zmieniaj ących si ę potrzeb. Jako działania w zakresie modernizacji istniej ącej infrastruktury o światowej wskazuje si ę budow ę w Lipcach Reymontowskich przedszkola oraz pełnowymiarowej sali gimnastycznej. Realizacja innych nowych obiektów mo żliwa jest w obszarach wskazanych na zabudow ę usługow ą lub mieszkaniowo – usługow ą.

8.3. Rozwój infrastruktury i oferty kulturalnej, sportowej, rekreacyjnej i turystycznej

Istniej ąca sie ć placówek kultury oraz obiektów i urz ądze ń sportowych zapewnia w stopniu podstawowym zaspokojenie potrzeb mieszka ńców Gminy.

Ze wzgl ędu na bogactwo walorów przyrodniczo - antropogenicznych Gminy wskazuje si ę wykorzystanie turystyki jako jednego z najwa żniejszych czynników rozwoju społecznego i gospodarczego Gminy.

Celem poprawy standardu świadczonych usług w zakresie kultury, turystyki, sportu i rekreacji i rozszerzenia ich wachlarza wskazuje si ę: 1) wzmocnienie roli szlaków tematycznych przebiegających przez obszar Gminy i ich oznakowanie, oznaczenie szlaku konnego Hubala oraz rozwój urz ądze ń bazy towarzysz ącej; 2) odnow ę miejscowo ści Lipce Reymontowskie; 3) odnow ę miejscowo ści Mszadla; 4) rozbudow ę placówek kulturalnych w miejscowo ści gminnej oraz pozostałych miejscowo ściach; 5) rozwój infrastruktury usług sportu – budowa hal sportowych, boisk, trybun i pomieszcze ń socjalnych;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 106 6) rozwój punktu informacji i promocji turystycznej; 7) rozwój bazy noclegowej – campingi, pola namiotowe, gospodarstwa agroturystyczne; 8) tworzenie warunków dla zwi ększenia aktywno ści sportowej i kulturalnej mieszka ńców Gminy; 9) lokalizacj ę i rozwój terenów przeznaczonych dla uprawiania sportu i rekreacji z wykorzystaniem walorów przyrodniczych obszaru; 10) wykorzystanie obiektów stra żnic OSP dla pełnienia funkcji kulturalnych; 11) popraw ę jako ści terenów zieleni – ochron ę terenów dolinnych, kształtowanie zespołów zieleni parkowej, nowe nasadzenia.

8.4. Rozwój infrastruktury słu żby zdrowia i opieki społecznej

Istniej ącą na terenie Gminy sie ć placówek świadcz ących usługi z zakresu opieki zdrowotnej zaspokaja potrzeby mieszka ńców wył ącznie w zakresie opieki podstawowej. Dla poprawy standardów świadczonych usług proponuje si ę: 1) modernizacj ę i ew. rozbudow ę istniej ących obiektów; 2) zwi ększenie dost ępno ści do usług specjalistycznych; 3) likwidacj ę barier architektonicznych – dostosowanie obiektów u żyteczno ści publicznej dla osób niepełnosprawnych.

W celu rozszerzenia zakresu świadczonych usług wskazuje si ę 1) umo żliwienie lokalizacji nowych, prywatnych, niepublicznych o środków opieki zdrowotnej; 2) rozwój specjalistycznych usług medycznych; 3) rozwa żenie lokalizacji obiektów stałego pobytu dla ludzi starszych; 4) rozszerzenie zakresu opieki nad dzie ćmi z ubogich rodzin i rodzin patologicznych; 5) rozwa żenie lokalizacji żłobka – jako placówki publicznej lub prywatnej.

8.5. Targowiska

Wła ściwym dla kształtowania roli wyznaczonego w Lipcach Reymontowskich obszaru przestrzeni publicznej jest rozwój w jego granicach funkcji handlowych – targowiska. Zakłada si ę, iż po zako ńczeniu handlu targowisko pełni ć b ędzie funkcj ę ogólnodost ępnego placu. Szczegółowe miejsce lokalizacji i sposób organizacji targowiska do ustalenia w planie miejscowym.

8.6. Cmentarze

Wszystkie istniej ące na terenie Gminy cmentarze, jako w pełni zaspokajaj ące potrzeby grzebalne Gminy wskazuje si ę do zachowania. Ewentualne powi ększenie powierzchni grzebalnych cmentarzy mo że si ę odby ć kosztem terenów z nimi s ąsiaduj ących. Wokół cmentarzy nale ży zachowa ć strefy sanitarne zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami odr ębnymi.

9. Kierunki zabezpieczenia wymogów obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa

Celem zapewnienia wymogów obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa wskazuje si ę: 1) lokalizacja obiektów o wysoko ści powy żej 50 m npt wymaga zgłoszenia wła ściwym jednostkom organizacyjnym wojska celem ustalenia sposobu oznakowania przeszkodowego, zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych; 2) lokalizacje elektrowni wiatrowych powinny uwzgl ędnia ć zachowanie powszechnego bezpiecze ństwa w przypadku powstania awarii oraz minimalizację oddziaływania akustycznego na tereny zabudowy do warto ści poni żej poziomów dopuszczalnych; 3) zapewnienie zaopatrzenia w wod ę w warunkach kryzysowych oraz budow ę sieci wodoci ągowych o parametrach umo żliwiaj ących wykorzystanie sieci dla potrzeb ga śniczych;

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 107 4) konieczno ść zapewnienia ochrony sanitarnej wody pitnej w uj ęciach wód z zabezpieczeniem ich hermetyczno ści i osłony przed ska żeniami chemicznymi, a tak że niezawodno ści technicznej i monitoringu; 5) racjonaln ą i oszcz ędn ą eksploatacj ę wód gł ębinowych z uwzgl ędnieniem zaistnienia sytuacji zagro żenia, w bilansie potrzeb istniej ących uj ęć wody; 6) wprowadzenie rozwi ąza ń systemowych odprowadzania ścieków sanitarnych z terenów zabudowanych; 7) integracj ę rozwoju zabudowy z budow ą systemów infrastruktury technicznej; 8) uwzgl ędnienie, w podpiwniczeniach (lub odpowiednich pomieszczeniach parterowych) nowej zabudowy, zwłaszcza obiektów u żyteczno ści publicznej, realizacji pomieszcze ń o konstrukcji odpornej na zagruzowanie, z mo żliwo ści ą bezkolizyjnej i szybkiej adaptacji dla celów ochrony ludno ści w sytuacji zagro żenia lub zapewnienie rezerwy terenów pod obiekty ochronne; 9) uwzgl ędnienie potrzeby realizacji sieci elektroenergetycznych oraz stacji transformatorowych dla nowych inwestycji; 10) odsuni ęcie linii zabudowy od kraw ędzi dróg dla utworzenia pasów zieleni z mo żliwo ści ą wykorzystania tych obszarów dla lokalizacji infrastruktury podziemnej; 11) zachowanie strefy kontrolowanej wzdłu ż projektowanego gazoci ągu wysokiego ci śnienia oraz strefy bezpiecze ństwa wzdłu ż linii wysokiego napi ęcia 110 kV; 12) zakaz lokalizacji zabudowy w terenach dolinnych, nara żonych na wyst ępowania okresowych podtopie ń z dopuszczeniem lokalizacji obiektów i urz ądze ń słu żą cych ochronie przed powodzi ą, zbiorników wodnych mo żliwych do wykorzystania dla celów p.-po ż. oraz konieczno ść zapewnienie odpowiednich dojazdów do rzek w sytuacji zagro żenia; 13) zachowanie pasów wolnych od zabudowy wzdłu ż rzek i cieków i rowów melioracyjnych, zapewniaj ących ich wła ściwe funkcjonowanie, mo żliwo ść konserwacji oraz eliminacji zagro żeń zwi ązanych z ewentualnymi podtopieniami; 14) zachowanie dro żno ści cieków oraz mo żliwo ści spływu wód opadowych i roztopowych zgodnie z naturalnym ukształtowaniem terenu. Zmiana ukształtowania terenu lub zmiana przebiegu cieków mo że by ć dokonana jedynie w sytuacji zapewnienia odpływu wód w sposób niezakłócaj ący stosunków wodnych na działkach s ąsiednich; 15) przebudow ę układu drogowego i modernizacj ę istniej ących dróg, dostosowanie ich parametrów do wymaganych w przepisach odr ębnych; 16) zapewnienie terenom i działkom budowlanym dost ępu do dróg zgodnie z wymogami przepisów odr ębnych dotycz ących dróg po żarowych; 17) konieczno ść uzgodnienia lokalizacji farm wiatrowych w bezpo średnim s ąsiedztwie stref ochronnych napowietrznych linii elektroenergetycznych 110kV z wła ścicielem linii.

10. Obszary rozmieszczenia inwestycji celu publicznego

10.1. Rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym

Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym obejmuj ą lokalizacje wyznaczonych dróg gminnych, terenów infrastruktury oraz terenów usług sportu i rekreacji. Inwestycje celu publicznego mog ą by ć równie ż lokalizowane na innych terenach zgodnie z ich przeznaczeniem i przeznaczeniem dopuszczalnym. Szczegółowe ustalenie lokalizacji inwestycji powinno nast ąpi ć w planie miejscowym lub decyzji administracyjnej.

Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadloklanym obejmuj ą na terenie Gminy inwestycje w zakresie infrastruktury technicznej, komunikacji, zadania z zakresu ochrony środowiska i dóbr kultury. 21 wrze śnia 2010 r. Sejmik Województwa Łódzkiego przyj ął uchwał ę Nr LX/1648/10 w sprawie zmiany uchwały Nr XLV/524/2002 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 9 lipca 2002 r. w sprawie uchwalenia „ Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego”, w którym na terenie gminy Lipce Reymontowskie nie wskazano zada ń rz ądowych (obj ętych rejestrem zada ń rz ądowych lub samorz ądowych szczebla wojewódzkiego) słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych.

W aktualizacji Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego, wskazano rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym rekomendowanych do realizacji na terenie gminy Lipce Reymontowskie: 1) budow ę gazoci ągu wysokiego ci śnienia dostarczaj ącego gaz do Gminy; 2) realizacj ę zbiornika retencyjnego – powy żej 5 ha – Wola Drzewiecka; 3) uwzgl ędnienie pasm turystycznych Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej i Łodzi; 4) uwzgl ędnienie elementów systemu ponadlokalnych szlaków turystycznych: „Budownictwa Drewnianego”, „Parków Krajobrazowych”, „Łódzki Szlak Konny”, „Literacki”. Na rysunku Studium wskazano orientacyjne miejsca lokalizacji w/w przedsi ęwzi ęć – do uści ślenia na etapie planu miejscowego. Plany dotycz ące lokalizacji linii energetycznej i stacji elektroenergetycznej oraz utworzenia parku kulturowego powinny zosta ć poddane weryfikacji w zale żno ści od wprowadzenia rekomendacji planu zagospodarowania przestrzennego województwa do koncepcji rozwoju sieci operatora energetycznego oraz programu opieki nad zabytkami województwa łódzkiego.

11. Tereny zamkni ęte i ich strefy ochronne

Tereny zamkni ęte w rozumieniu ustawy z dnia 17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 1989 Nr 30, poz. 163 z pó źn. zm.) na terenie gminy Lipce Reymontowskie ustanowiono w zwi ązku z przebiegiem linii kolejowej relacji Warszawa-Katowice. Obejmuj ą one działki na terenie wsi Lipce Reymontowskie (dz. nr ew. 362/3 oraz 881) oraz Wola Drzewiecka (dz. nr ew. 794/2). Wskazane jest dokonanie weryfikacji granic terenów zamkni ętych. Tereny zamkni ęte powinny obejmowa ć wył ącznie tereny, które s ą niezb ędne dla prowadzenia i zabezpieczenia ruchu na terenie linii kolejowej. Wskazanie dotyczy szczególnie terenu, na którym zlokalizowany jest dom, w którym mieszkał Wł. Reymont. Nie wyznaczono strefy ochronnej terenów zamkni ętych.

12. Obszary pomników zagłady i ich strefy ochronne

W granicach Gminy nie s ą zlokalizowane Pomniki Zagłady, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. z 1999 r. Nr 41, poz. 412 z pó źn. zm.).

13. Obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści

Nie wskazuje si ę w obszarze Gminy obszarów wymagaj ących przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści. Dopuszcza si ę przeprowadzenie scale ń i podziału nieruchomo ści w zgodzie z przepisami odr ębnymi dotycz ącymi gospodarki nieruchomo ściami oraz z zachowaniem warunków zagospodarowania, wska źników kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu.

14.1. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie planu zagospodarowania przestrzennego

Obszary, dla których sporz ądzenie planu miejscowego jest obowi ązkowe na podstawie przepisów odr ębnych

Na podstawie przepisów odr ębnych, sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe dla terenów lokalizacji cmentarzy, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295 z pó źn. zm.). Inne tereny, dla których sporz ądzenie planu miejscowego jest obowi ązkowe, na terenie Gminy nie wyst ępuj ą.

Obszary, dla których sporz ądzenie planu miejscowego jest obowi ązkowe na podstawie art. 10 ust. 2 pkt 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym sporz ądzenie planu miejscowego jest obowi ązkowe dla: 1) obszarów wymagaj ących przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści – nie wskazuje si ę; 2) obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m2 – nie wskazuje si ę; 3) obszaru przestrzeni publicznej – wyznaczono obszar przestrzeni publicznej obejmuj ący centrum miejscowo ści Lipce Reymontowskie, oznaczony na rysunku Studium.

14.2. Obszary, dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Ze wzgl ędu na niemal pełne pokrycie Gminy obowi ązuj ącymi planami miejscowymi Gmina powinna przyst ąpi ć do sporz ądzenia planów miejscowych w zakresie: 1) zast ąpienia obowi ązuj ących planów w celu dostosowania zapisów planów do aktualnych wymogów przepisów dotycz ących m.in. planowania przestrzennego i ochrony środowiska; 2) sporz ądzenia zmiany obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów, w stosunku do których w Studium zmieniono dotychczasowa polityk ę przestrzenn ą: a) obszarów rozwoju zabudowy – wskazane do rozwoju i intensyfikacji procesów urbanizacyjnych, nie b ędących kontynuacj ą pasm istniej ącej przyulicznej zabudowy, dla których nale ży ustali ć zasady ochrony i kształtowania przestrzeni, b) terenów, dla których planuje si ę zmian ę przeznaczenia na cele nierolnicze i niele śne, c) terenów w granicach strefy ochrony ekspozycji cmentarzy, d) obszarów wymagaj ących przekształce ń i rewitalizacji.

14.3. Obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne

Obszary, dla których planowana jest zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze oznaczono na rysunku Studium. S ą to tereny wskazane w Studium pod rozwój urbanizacji, niezabudowane lub zabudowane obiektami zwi ązanymi z działalno ści ą rolnicz ą. Obejmuj ą równie ż grunty przeznaczone pod zainwestowanie w obowi ązuj ących planach miejscowych. Obszary, dla których planowana jest zmiana przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne, oznaczono na rysunku Studium. Tereny te, to grunty sklasyfikowane jako le śne, lecz nie poro śni ęte lasem lub niewielkie lasy poddane silnej antropopresji, w obszarach podlegaj ących silnym procesom urbanizacyjnym.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 110

15. Wnioski do polityki przestrzennej s ąsiednich gmin i województwa

W zakresie współpracy z s ąsiednimi gminami najwa żniejsze s ą nast ępuj ące zagadnienia: 1) tworzenie powi ąza ń w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego - w szczególno ści krajobrazu, lasów i wód; 2) tworzenie powi ąza ń w zakresie realizacji infrastruktury technicznej, infrastruktury drogowej, komunikacji publicznej oraz gospodarki odpadami; 3) współpraca w zakresie infrastruktury sportu i rekreacji, rozwój systemu terenów rekreacyjnych, infrastruktury słu żą cej wypoczynkowi, wspólna organizacja imprez kulturalno-społecznych.

INTEKPROJEKT Gabriel Ferli ński 90-265 Łód ź, ul. Piotrkowska 50/5 STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LIPCE REYMONTOWSKIE CZERWIEC 2012 r. 111