'Bijzondere' Bomen En
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Bomenbeleidsplan ‘Bijzondere’ bomen in Berkelland gemeente Berkelland Borculo, juli 2006 Jeff Diks Iljitsj W. IJsebrands Colofon Gemeente Berkelland Afdeling Technisch Ontwerp en Realisatie Marktstraat 1 7270 HA Borculo telefoon: 0545-250250 website: www.gemeenteberkelland.nl E-mail: [email protected] Auteurs en redactie: Iljitsj W. IJsebrands Seniormedewerker groentechnisch ontwerp Afdeling Technisch Ontwerp en Realisatie E-mail: [email protected] Jeff Diks Medewerker beheer en onderhoud Afdeling Beheer en Onderhoud E-mail: [email protected] Contactpersoon: Rob van Eck Afdelingshoofd Technisch Ontwerp & Realisatie Gemeente Berkelland telefoon: 0545-250255 E-mail: [email protected] Eindredactie: Tom Boensma Jan-Luc van Eijk 1e druk juni 2005 2e druk juli 2006 2 Bomenbeleidsplan, ‘Bijzondere’ bomen in Berkelland Inhoudsopgave Colofon ............................................................................................................... 2 Inhoudsopgave ................................................................................................... 3 Samenvatting ..................................................................................................... 5 1 Inleiding .......................................................................................................... 7 2 Inventarisatie van het plangebied ................................................................... 9 2.1 Ligging van het plangebied ............................................................................. 9 2.2 Ontwikkeling van het plangebied ....................................................................10 3 Analyse van de stedebouwkundige structuur ................................................ 21 3.1 Vlakken, de stedelijke gebieden .....................................................................21 3.2 Lijnen, de wegenindeling ...............................................................................22 3.3 Punten, kruisingen en open ruimten ...............................................................23 4 Bomen in de stad ........................................................................................... 25 4.1 Welke functies hebben bomen? ......................................................................25 4.2 De waarde van bomen ..................................................................................26 4.3 Standplaats voorwaarden ..............................................................................27 5 ‘Bijzondere’ bomen en -groene structuren..................................................... 29 5.1 Wat is een ‘bijzondere’ boom of -groene structuur ............................................29 5.2 Selectiecriteria .............................................................................................31 6 Instandhouding ‘bijzondere’ houtopstanden ................................................. 37 6.1 Inventarisatie ..............................................................................................37 6.2 ‘Bijzondere’ bomenlijst ..................................................................................40 6.3 Selectie ‘bijzondere’ bomen ...........................................................................41 7 Conclusie en visie .......................................................................................... 45 7.1 Inventarisatie van het plangebied ...................................................................45 7.2 Analyse van de stedebouwkundige structuur ....................................................46 7.3 Bomen in de stad .........................................................................................47 7.4 ‘Bijzondere’ bomen en -groene structuren .......................................................48 7.5 Instandhouding ‘bijzondere’ houtopstanden .....................................................49 7.6 Eindconclusie ...............................................................................................51 8 Aanbevelingen ............................................................................................... 53 Literatuurlijst ................................................................................................... 61 Verantwoording gebruikte figuren.................................................................... 62 Bijlagen ............................................................................................................ 63 Bijlage 1, stedelijke deelgebieden per kern ................................................................. Bijlage 2, krantenknipsels ......................................................................................... Bijlage 3, basissortiment van toepasbare soorten ........................................................ Bijlage 4, Bomenverordening Berkelland 2006 ............................................................ Bijlage 5, beoordelingsformulier kapaanvraag ............................................................. Bijlage 6, beoordelingsformulier ‘bijzondere’ bomen en groene structuren ...................... Bijlage 7, ‘bijzondere’ bomenlijsten ............................................................................ Bomenbeleidsplan, ‘Bijzondere’ bomen in Berkelland 3 4 Bomenbeleidsplan, ‘Bijzondere’ bomen in Berkelland Samenvatting Op 1 januari 2005 zijn de voormalige gemeenten Borculo, Ruurlo, Eibergen en Neede gefuseerd. Hierdoor is een uitgestrekt, gevarieerd en overwegend landschappelijk buitengebied ontstaan met daarin 11 bebouwde kommen. De aanleiding voor dit bomenbeleidsplan is samen te vatten als de wens van het gemeentebestuur om een bomenverordening op te stellen met een pro-actief karakter. Dit heeft in de volgende centrale vraag geresulteerd: ‘Welke bomen hebben die kwaliteit dat handhaving vanuit het oogpunt van algemeen belang ten alle tijden het uitgangspunt moet zijn en waarom?’ De hieruit voortvloeiende vraag voor dit bomenbeleidsplan is dan: ‘Hoe is de kwaliteit van ‘bijzondere’ houtopstanden in Berkelland in stand te houden en te versterken?’ Voor het uitwerken van de centrale vraag moet eerst duidelijk zijn waarop deze betrekking heeft. Hiervoor is een uitgebreide inventarisatie van het plangebied, met een onderverdeling naar punten, lijnen en vlakken, tot op objectniveau noodzakelijk. Geleidelijk wordt in het rapport afgedaald tot de standplaats van de ‘bijzondere’ boom. Er wordt verder ingezoomd op de houtopstanden binnen het stedelijk gebied. Een verdere analyse van het landschappelijk gebied wordt vooralsnog buiten beschouwing gelaten. Één van de uitgangspunten voor dit bomenbeleidsplan is het behouden en versterken van de karakteristieken en daarmee de identiteit van de gemeente Berkelland. Hiervoor moet inzichtelijk worden gemaakt welke houtopstanden karakteristiek zijn voor de verschillende gebieden, wegen en plekken. Alleen aan de hand hiervan is aan te geven waar de aanwezigheid van houtopstanden aansluit bij de karakteristiek van de plek. Voor zowel het landschap als de bebouwde omgeving zijn bomen medebepalend voor de beleving. We herkennen waar we zijn of kunnen een ander aangeven waar we zijn geweest. De bijzonderheid van een houtopstand hangt af van een aantal factoren. Hierbij moet gedacht worden aan het voorkomen, de vitaliteit en conditie van de boom in relatie met de standplaats, functie en invloed op de omgeving. Voor inventarisatie van de ‘bijzondere’ houtopstanden zijn selectiecriteria opgesteld. In het veld is op basis hiervan op uiterlijke verschijning te selecteren. Om de beoordeling van een aanvraag kapvergunning te objectiveren en inzichtelijk te maken zijn richtlijnen voor een beoordeling opgesteld. Daarnaast is een systematiek voor de bepaling van een verplichting tot herplant ontwikkeld. Op basis van de bevindingen zijn conclusies getrokken. Hierop zijn per onderwerp visies gegeven. Aangezien dit beleidsplan de basis kan vormen voor meerdere uitvoeringsplannen zijn deze breeduit verwoord. Aan de hand van de visies worden aanbevelingen gedaan. Hierbij zijn alle aspecten welke met betrekking tot de uitvoer van dit plan meegenomen. Bomenbeleidsplan, ‘Bijzondere’ bomen in Berkelland 5 6 Bomenbeleidsplan, ‘Bijzondere’ bomen in Berkelland 1 Inleiding Op 1 januari 2005 zijn de voormalige gemeenten Borculo, Ruurlo, Eibergen en Neede gefuseerd. De nieuwe gemeente Berkelland, is hierdoor met een grondgebied van ca. 25.000ha, één van de grotere plattelandsgemeenten in de regio. Een uitgestrekt, gevarieerd en overwegend landschappelijk buitengebied met daarin 11 bebouwde kommen vormt hier het beeld. Eenduidig beleid ten aanzien van bomen was er op 1 januari 2005 nog niet. Om dit op te stellen is een beleidsverkenning1 uitgevoerd waarin onderzocht is hoe het beleid aangaande bomen in de gefuseerde gemeenten was vastgelegd. Hiervoor zijn een groot aantal verschillende typen documenten geanalyseerd. Aan de hand van deze analyses zijn conclusies getrokken welke als basis hebben gediend om het Programma Van Eisen voor bomenbeleid voor Berkelland op te stellen. Als reactie op de beleidsverkenning heeft de gemeenteraad opdracht gegeven eerst de bomenverordening uit te werken waarin een ‘bijzondere’ bomenlijst centraal staat. De ‘groene’ beeldkwaliteit van de openbare ruimte is hierbij richtinggevend. Eén van de visiepunten van de gemeente Berkelland is namelijk het in standhouden en versterken van de karakteristiek van zowel het landschappelijk– als stedelijk gebied. Structuren als wegbeplantingen, singels en solitaire bomen zijn