Algemeen Ambtsbericht Syrië 2013-12-11
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Algemeen ambtsbericht Syrië Datum 11 december 2013 Pagina 1 van 64 Algemeen ambtsbericht Syrië december 2013 Colofon Plaats Den Haag Opgesteld door Directie Consulaire Zaken en Migratiebeleid Afdeling Migratie en Asiel T- 070 - 3485612 Redacteur(en): DCM/MA Inhoudsopgave Pagina 3 van 64 Algemeen ambtsbericht Syrië december 2013 Colofon ......................................................................................................3 Inhoudsopgave ............................................................................................3 1 Veiligheidssituatie.................................................................................... 7 1.1 Politieke context (januari – november 2013).....................................................7 1.2 Veiligheidssituatie ......................................................................................15 2 Mensenrechten........................................................................................26 2.1 Nationale wetgeving ...................................................................................26 2.2 Toezicht ...................................................................................................26 2.2.1 VN Briefings inzake humanitaire en mensenrechtensituatie in Syrië .................... 26 2.3 Naleving en schendingen.............................................................................29 2.3.1 Vrijheid van meningsuiting en persvrijheid .....................................................29 2.3.2 Vrijheid van vereniging en van vergadering ....................................................31 2.3.3 Vrijheid van godsdienst en overtuiging...........................................................31 2.3.4 Documenten en bewegingsvrijheid ................................................................34 2.3.5 Rechtsgang ...............................................................................................38 2.3.6 Arrestaties en detenties ..............................................................................38 2.3.7 Foltering, mishandeling en bedreiging............................................................40 2.3.8 Ontvoeringen ............................................................................................41 2.3.9 Buitengerechtelijke executies en moorden......................................................41 2.3.10 Doodstraf .................................................................................................44 2.4 Positie van specifieke groepen......................................................................44 2.4.1 Etnische minderheden.................................................................................44 2.4.2 Vrouwen...................................................................................................46 2.4.3 Homoseksuelen .........................................................................................47 2.4.4 Minderjarigen ............................................................................................48 2.4.5 Dienstplichtigen .........................................................................................48 3 Migratie ..................................................................................................50 3.1 Ontheemden- en vluchtelingenstroom............................................................50 3.2 Opvang in Syrië .........................................................................................51 3.3 Opvang in de regio .....................................................................................51 3.3.1 Vluchtelingenopvang op Syrisch grondgebied bij Turkse grens ........................... 51 3.3.2 Turkije .....................................................................................................52 3.3.3 Jordanië ...................................................................................................52 3.3.4 Irak .........................................................................................................53 3.3.5 Libanon ....................................................................................................54 3.3.6 Egypte .....................................................................................................55 3.3.7 Libië ........................................................................................................55 3.4 Activiteiten internationale organisaties...........................................................56 3.5 Standpunt UNHCR inzake terugkeer naar Syrië................................................56 4 Literatuur ...............................................................................................57 Pagina 5 van 64 Algemeen ambtsbericht Syrië december 2013 Inleiding In dit algemeen ambtsbericht wordt de situatie in Syrië beschreven voor zover deze van belang is voor de beoordeling van asielverzoeken van personen die afkomstig zijn uit dit land en voor besluitvorming over de terugkeer van afgewezen Syrische asielzoekers. Dit ambtsbericht is een actualisering van eerder verschenen algemeen ambtsberichten over de situatie in Syrië (laatstelijk op 15 januari 2013) en beslaat de periode van januari tot en met november 2013. Het algemeen ambtsbericht is gebaseerd op informatie van openbare en vertrouwelijke bronnen. Bij de opstelling is gebruik gemaakt van informatie van verschillende organisaties van de Verenigde Naties, niet-gouvernementele organisaties, vakliteratuur en berichtgeving in de media. Een overzicht van de geraadpleegde openbare bronnen is opgenomen in de literatuurlijst. In het algemeen ambtsbericht wordt veelvuldig verwezen naar geraadpleegde openbare bronnen. Daar waar openbare bronnen zijn vermeld, wordt de tekst in veel gevallen ook ondersteund door informatie die op vertrouwelijke basis is ingewonnen. De in de tekst van het algemeen ambtsbericht opgenomen voorbeelden zijn niet uitputtend. Sinds het uitbreken van het geweld in maart 2011 kunnen feiten, gebeurtenissen of omstandigheden in Syrië onder andere vanwege door de Syrische overheid opgelegde restricties aan de (inter)nationale media, beperkte bewegingsvrijheid, sluiting van de Nederlandse ambassade in Damascus, alsmede de onveilige situatie in het gehele land niet of nauwelijks meer onafhankelijk worden onderzocht en/of geverifieerd. In hoofdstuk één wordt ingegaan op recente ontwikkelingen op politiek en veiligheidsgebied. In hoofdstuk twee wordt de mensenrechtensituatie in Syrië geschetst. Na een beschrijving van wettelijke garanties, komen de mogelijkheden van toezicht op naleving van de mensenrechten aan de orde. Daarna volgt de beschrijving van de naleving dan wel schending van enkele klassieke mensenrechten. Tenslotte wordt de positie van specifieke groepen belicht. In hoofdstuk drie komt de opvang van binnenlandse ontheemden en vluchtelingen aan de orde en wordt informatie verstrekt over de activiteiten van internationale organisaties, waaronder de UNHCR. Pagina 6 van 64 Algemeen ambtsbericht Syrië december 2013 1 Veiligheidssituatie Voor een algemeen overzicht van de binnenlandspolitieke situatie in Syrië in de periode mei tot en met december 2012 zie het algemeen ambtsbericht Syrië van 15 januari 2013 (DCM/MA-506/12/23380).1 1.1 Politieke context (januari – november 2013) In deze paragraaf volgt een chronologisch overzicht van politieke ontwikkelingen binnen het regime en de oppositie. ‘Oppositie’ binnen de regering Naast het onderdrukken van de gewapende opstand door veiligheidsdiensten, strijdkrachten en milities, trachtte het Syrische regime op eigen voorwaarden zich ook open te stellen voor hervorming en dialoog. Zo werden in juni 2012 twee leden van de voormalige door de regering erkende oppositie uit de periode voor maart 2011, Ali Haider en Qadri Jamil, aan de bestaande Syrische regering toegevoegd als Nationale Verzoeningsminister en als plaatsvervangend minister-president voor Economische Zaken.2 Van een dialoog met de oppositie en daadwerkelijke hervormingen was echter geen sprake. Qadri Jamil werd eind oktober 2013 uit het kabinet gezet. Toespraak–interview president Assad Op 6 januari 2013 stelde president Assad in een toespraak dat Syrië in staat van oorlog was en riep zijn landgenoten op hun land te verdedigen tegen buitenlandse agressie en religieus extremisme. Hij sprak over een internationaal complot tegen Syrië, waarbij landen in de regio en het westen samenzweerden met terroristen.3 Tegelijk kondigde hij een eenzijdig hervormingsprogramma aan, waarbij een overgangsperiode zou leiden naar een nieuwe grondwet en parlementsverkiezingen. Hij zou open staan voor dialoog met de oppositie, maar alleen als het buitenland ophield de rebellen te bewapenen. Hij repte met geen woord over een eventueel vertrek. De oppositie verlangt echter dat president Assad opstapt, voordat van enige dialoog sprake kan zijn.4 Assad zette op 8 juli 2013 de volledige zestienkoppige leiding van de Baath-partij aan de kant. Zelf was hij de enige die op zijn post bleef als secretaris-generaal. Onder de ontslagen partijleiders was ook vice-president en voormalig minister van 1 Zie ook de brief van de ministers van Buitenlandse Zaken, van Defensie, en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking van 6 december 2012 op verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken met betrekking tot de ontwikkelingen in de Syrië-crisis; Alles suggereert een lange burgeroorlog – scenario’s voor Syrië, De Groene Amsterdammer (26 juni 2013); Brief van de minister van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal