UCHWAŁA NR 11/41/2019 ZARZĄDU POWIATU LEGNICKIEGO

z dnia 7 lutego 2019 r.

w sprawie zaopiniowania projektu "Program Ochrony Środowiska dla Gminy na lata 2018-2021 z perspektywą do roku 2025"

Na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 995 z pózn zm.) i art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2018 r. z pózn zm.), oraz § 52 ust 1 Statutu Powiatu Legnickiego (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2012 poz 3166) uchwala się, co następuje: § 1. Postanawia się zaopiniować pozytywnie projekt "Program Ochrony Środowiska dla Gminy Prochowice na lata 2018-2021 z perspektywą do roku 2025 ", stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Adam Babuśka Starosta Legnicki

Krzysztof Sowiński Członek Zarządu Powiatu

Grzegorz Gapski Członek Zarządu Powiatu

Anna Rozmus Członek Zarządu Powiatu

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 1 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Prochowice na lata 2018-2021 z perspektywą do roku 2025

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Prochowice na lata 2018-2021 z perspektywą do roku 2025

Prochowice 2018

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 1 1. WSTĘP 4 1.1. PODSTAWA OPRACOWANIA 5 1.2. SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI I PROGRAMOWYMI 5 2. OCENA STANU ŚRODOWISKA 12 2.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY PROCHOWICE 12 2.2. OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA 14 2.2.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 14 2.2.2. Ocena stanu aktualnego 15 2.2.2.1. Klimat na obszarze Gminy 15 2.2.2.2. Jakość powietrza na obszarze gminy Prochowice 16 2.2.2.3. Emisja z emitorów liniowych 19 2.2.2.4. Sieć gazowa na terenie gminy Prochowice 21 2.2.2.5. Niska emisja 21 2.2.2.6. OZE 22 2.2.3. Analiza SWOT 23 2.2.4. Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony klimatu i jakości powietrza 24 2.2.5. Wpływ zmian klimatu na energetykę i transport, wrażliwość i adaptacja do zmian 25 2.3. ZAGROŻENIA HAŁASEM 27 2.3.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 27 2.3.2. Ocena stanu aktualnego 27 2.3.3. Analiza SWOT 30 2.3.4. Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony przed hałasem 30 2.4. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 30 2.4.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 30 2.4.2. Ocena stanu aktualnego 31 2.4.3 Analiza SWOT 32 2.4.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony przed promieniowaniem 33 2.5 GOSPODARKA WODAMI 33 2.5.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 33 2.5.2 Ocena stanu aktualnego 34 2.5.2.1 Wody powierzchniowe 34 2.5.2.2 Wody podziemne 37 2.5.3 Analiza SWOT 38 2.5.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu gospodarowania wodami 39 2.6 GOSPODARKA WODNOŚCIEKOWA 40 2.6.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 40 2.6.2 Ocena stanu aktualnego 41 2.6.2.1 Zaopatrzenie w wodę 41 2.5.4.2 Odbiór ścieków 42 2.6.3 Analiza SWOT 43 2.6.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu gospodarki wodnościekowej 43 2.7 ZASOBY GEOLOGICZNE 44 2.7.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 44 2.7.2 Ocena stanu aktualnego 45 2.7.2.1 Surowce mineralne 45 2.7.2.2 Osuwiska 47 2.7.3 Wpływ zmian klimatu na górnictwo, wrażliwość i adaptacja do zmian 48 2.7.4 Analiza SWOT 48 2.7.5 Cele i zadania środowiskowe z zakresu zasobów geologicznych 48 2.8 GLEBY 48 2.8.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 48 2.8.2 Ocena stanu aktualnego 49

2

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 2 2.8.2.1 Użytkowanie terenu 49 2.8.2.2 Monitoring rolnictwa 50 2.8.3 Wpływ zmian klimatu na rolnictwo, wrażliwość i adaptacja do zmian 51 2.8.4 Analiza SWOT 52 2.8.5 Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony gleb 52 2.9 GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW 52 2.9.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 52 2.9.2 Ocena stanu aktualnego 53 2.9.3 Analiza SWOT 57 2.9.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu gospodarowania odpadami 57 2.10 ZASOBY PRZYRODNICZE I OCHRONA LASÓW 59 2.10.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 59 2.10.2 Ocena stanu aktualnego 60 2.10.3 Analiza SWOT 62 2.10.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony przyrody i lasu 63 2.11 ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI 63 2.11.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ 63 2.11.2 Ocena stanu aktualnego 64 2.11.3 Analiza SWOT 64 2.11.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu zagrożeń poważnymi awariami 65 3 HARMONOGRAMY REALIZACJI ZADAŃ PROGRAMU NA LATA 2018-2021 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2025 66 3.1 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU OCHRONY POWIETRZA I KLIMATU 66 3.2 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE OCHRONY PRZED HAŁASEM 69 3.3 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU OCHRONY PRZED ODDZIAŁYWANIEM PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH 71 3.4 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU GOSPODAROWANIA WODAMI 73 3.5 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU GOSPODARKI WODNOŚCIEKOWEJ 75 3.6 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ZASOBAMI GEOLOGICZNYMI 77 3.7 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE OCHRONY GLEB 78 3.8 CELE I HARMONOGRAM W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI 79 3.9 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE OCHRONY ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH, W TYM LEŚNYCH 81 3.10 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU ZAGROŻEŃ POWAŻNYMI AWARIAMI 84 4 SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA 86 5 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM 88 SPIS RYCIN 91 SPIS TABEL 92

3

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 3 1. WSTĘP

Ustawa o samorządzie gminnym nakłada na gminę zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty poprzez realizację zadań własnych m.in. w zakresie ochrony środowiska 1 . Konieczność realizacji działań zmierzających do poprawy stanu środowiska powoduje, iż efektywność działań w zakresie ochrony środowiska, zależy przede wszystkim od polityki i rozwiązań przyjętych na szczeblu lokalnym oraz pozyskania zainteresowania i zrozumienia ze strony społeczności lokalnych. Działania takie, aby były skuteczne, muszą być prowadzone zgodnie z opracowanym uprzednio programem, które spełnia m.in. program ochrony środowiska. „Program ochrony środowiska dla Gminy Prochowice na lata 2018-2021 z perspektywą do roku 2025” jest dokumentem planowania strategicznego, wyrażającym cele i kierunki polityki ekologicznej samorządu i określającym wynikające z niej działania. Program przedstawia aktualny stan środowiska, określa hierarchię niezbędnych działań zmierzających do poprawy tego stanu, umożliwia koordynację decyzji administracyjnych oraz wybór decyzji inwestycyjnych podejmowanych przez różne podmioty i instytucje. Program ochrony środowiska będzie wykorzystywany jako instrument strategicznego zarządzania w zakresie ochrony środowiska zawierania kontraktów z innymi jednostkami administracyjnymi i jako przesłanka konstruowania budżetu gminy. Cele i działania proponowane w Programie posłużą do tworzenia warunków dla takich zachowań ogółu społeczeństwa, które służyć będą poprawie warunków życia mieszkańców przy zachowaniu walorów środowiska naturalnego gminy Prochowice.

1 Ustawa o Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Dz.U. 1990 Nr 16 poz. 95 (teksty jednolity) art. 7.1. punkt 1)

4

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 4 1.1. PODSTAWA OPRACOWANIA

Program ochrony środowiska sporządza organ wykonawczy (wójt, burmistrz, prezydent) a uchwala Rada Gminy. Poprzedni „Program ochrony środowiska miasta i gminy Prochowice na lata 2010 – 2014” został uchwalony przez Radę Gminy Prochowice uchwałą nr V/18/2011 z dnia 26.01.2011 roku. Podstawą prawną opracowania Programu ochrony środowiska jest Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2017 poz. 519 ze zm.), gdzie definiuje się ogólne wymagania w odniesieniu do programów ochrony środowiska opracowywanych dla potrzeb województw, powiatów i gmin. Ponadto program oparty jest na wytycznych Ministra Środowiska do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. „Program ochrony środowiska dla Gminy Prochowice na lata 2018-2021 z perspektywą do rok 2025” składa się z części dotyczących: -określenia diagnozy stanu środowiska przyrodniczego -określeniu celów i harmonogramu działań; -scharakteryzowaniu uwarunkowań realizacyjnych Programu -systemu realizacji programu. Źródłami informacji dla Programu były materiały uzyskane ze urzędu gminy, Powiatu Legnickiego, Głównego Urzędu Statystycznego, Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu , jak również dostępnej literatury fachowej. Jako punkt odniesienia dla programu ochrony środowiska przyjęto aktualny stan środowiska oraz stan infrastruktury ochrony środowiska na dzień 31.12.2016r.

1.2. SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI I PROGRAMOWYMI

Nazwa Cele wskazane w dokumencie Kierunki interwencji w POŚ Gminy dokumentu strategicznym Prochowice, zgodne z zapisami strategicznego dokumentu strategicznego DOKUMENTY NADRZĘDNE Długookresowa Zwiększenie poziomu ochrony Kierunek interwencji 3.4.1: Strategia Rozwoju środowiska, w tym: Osiągnięcie dobrego stanu wód Kraju. Polska - Ochrona czystości wód powierzchniowych i podziemnych. 2030. Trzecia Fala - Wprowadzenie monitorowania i Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój Nowoczesności ochrony różnorodności urządzeń służących zrównoważonej biologicznej i przeciwdziałania gospodarce wodno-ściekowej. fragmentacji ekosystemów

5

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 5 - Ograniczenie negatywnych skutków powodzi poprzez minimalizowanie ryzyka powodziowego, wdrożenie systemu zintegrowanego zarządzania zlewniami oraz odbudowę naturalnej retencji wodnej Strategia na rzecz Budowa i modernizacja Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój Odpowiedzialnego oczyszczalni ścieków na podstawie urządzeń służących zrównoważonej Rozwoju do roku zaktualizowanego Krajowego gospodarce wodno-ściekowej. 2020 (z Programu Kierunek interwencji 3.5.2 : perspektywą 2030 Oczyszczania Ścieków Osiągnięcie dobrego stanu r.) Komunalnych. jednolitych części wód Rozwój infrastruktury powierzchniowych i podziemnych. przeciwpowodziowej w oparciu o inwestycje o wysokim stopniu skuteczności i racjonalności ekonomicznej oraz odpowiednie planowanie przestrzenne, w tym budowa wielofunkcyjnych, spójnych funkcjonalnie, zbiorników małej i – w szczególnych przypadkach – dużej retencji.

STRATEGIE HORYZONALNE Strategia 1.1 Racjonalne i efektywne Kierunek interwencji A1: "Bezpieczeństwo gospodarowanie zasobami kopalin Ograniczenie niskiej emisji z Energetyczne i 1.3 Zachowanie bogactwa obiektów mieszkaniowych i Środowisko - różnorodności biologicznej, w tym przemysłowych perspektywa do wielofunkcyjna gospodarka leśna Kierunek interwencji 3.6.1 : 2020 r." 2.2 Poprawa efektywności Współdziałanie organów energetycznej koncesyjnych w celu ochrony, 3.2 Racjonalne gospodarowanie eksploatacji udokumentowanych złóż odpadami, w tym wykorzystanie Kierunek interwencji 3.8.1 : ich na cele energetyczne Gospodarowanie odpadami zgodnie z 3.5 Promowanie zachowań hierarchią postępowania z odpadami proekologicznych oraz tworzenie uwzględniając zrównoważony rozwój warunków do powstawania Kierunek interwencji 3.9.1: zielonych miejsc pracy Podejmowanie działań w zakresie edukacji i ekologicznej i wzmocnienia wiedzy i dostępności zasobów i walorów przyrodniczych gminy Prochowice Kierunek interwencji 3.9.2: Prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej Strategia 3.2. Wspieranie rozwoju Kierunek interwencji A.1: Innowacyjności i zrównoważonego budownictwa na Ograniczenie niskiej emisji z Efektywności etapie planowania, projektowania, obiektów mieszkaniowych i Gospodarki wznoszenia budynków oraz przemysłowych

6

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 6 "Dynamiczna zarządzania nimi przez cały cykl Polska 2020" życia Strategii Rozwoju - wdrażanie nowoczesnych Kierunek interwencji A.2: Wdrożenie Transportu do technologii transportowych mechanizmów ograniczających 2020 r. (z redukujących negatywne wpływ transportu na jakość perspektywą do oddziaływanie transportu powietrza 2030 r.) na środowisko Kierunek interwencji B.2.2: Poprawa klimatu akustycznego na terenie gminy Prochowice Strategia 5.1. Ochrona środowiska Kierunek interwencji 3.9.2: zrównoważonego naturalnego w sektorze rolniczym Prowadzenie trwale zrównoważonej rozwoju wsi, i różnorodności biologicznej na gospodarki leśnej rolnictwa i obszarach wiejskich rybactwa na lata 5.4. Zrównoważona gospodarka 2012-2020 leśna i łowiecka na obszarach wiejskich Polityka Poprawa efektywności Kierunek interwencji A.1: energetyczna energetycznej. Ograniczenie niskiej emisji z Polski do 2030 obiektów mieszkaniowych i roku przemysłowych DOKUMENTY SEKTOROWE Krajowy Program Włączenie społeczeństwa w Kierunek interwencji A.1: Ochrony działania na rzecz poprawy jakości Ograniczenie niskiej emisji z Powietrza do powietrza. obiektów mieszkaniowych i 2020 roku (z Rozwój i upowszechnienie przemysłowych perspektywą do technologii sprzyjających Kierunek interwencji A.2: Wdrożenie 2030) poprawie jakości powietrza. mechanizmów ograniczających wpływ transportu na jakość powietrza Aktualizacja • budowa 14 661,2 km nowej sieci Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój Krajowego kanalizacyjnej, urządzeń służących zrównoważonej Programu • modernizacja 3 506,4 km gospodarce wodno-ściekowej Oczyszczania istniejącej sieci kanalizacyjnej, Ścieków • budowa 116 nowych Komunalnych oczyszczalni ścieków 2017 komunalnych, • modernizacja 190 oczyszczalni, • rozbudowa 82 oczyszczalni, • rozbudowa i modernizacja 420 oczyszczalni. Krajowy Plan  organizowanie i prowadzenie Kierunek interwencji 3.8.1 : Gospodarki działań edukacyjno- Gospodarowanie odpadami zgodnie z Odpadami 2022 informacyjnych zarówno na hierarchią postępowania z odpadami szczeblu ogólnokrajowym, jak i uwzględniając zrównoważony rozwój gminnym, Kierunek interwencji 3.9.1:  prowadzenie przez gminy Podejmowanie działań w zakresie gospodarki odpadami edukacji i ekologicznej i wzmocnienia komunalnymi w ramach systemu wiedzy i dostępności zasobów i regionów gospodarki odpadami walorów przyrodniczych gminy komunalnymi i w oparciu o RIPOK, Prochowice  powtórne użycie, w przypadku odpadów komunalnych innych niż odpady żywności i odpady

7

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 7 ulegające biodegradacji,  edukacja w zakresie zasad ZPO komunalnych, w tym odpadów żywności i innych odpadów ulegających biodegradacji,  wdrożenie odpowiedniego systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów u źródła,  oprócz zapewnienia selektywnego odbierania odpadów komunalnych „u źródła” oraz przyjmowania odpadów w PSZOK zalecane jest zapewnienie zbierania odpadów przez gniazda na odpady opakowaniowe selektywnie zbierane oraz mobilne punkty zbierania,  zagospodarowanie na terenach wiejskich odpadów zielonych i innych bioodpadów we własnym zakresie, m.in. w kompostownikach przydomowych lub w biogazowniach rolniczych, a na terenach z zabudową jednorodzinną w kompostownikach przydomowych,  dążenie do maksymalnego zwiększenia masy odpadów komunalnych poddawanych recyklingowi. Regionalny 3.4.1 Ograniczona niska emisja Kierunek interwencji A.1: Program transportowa w ramach Ograniczenie niskiej emisji z Operacyjny kompleksowych strategii obiektów mieszkaniowych i Województwa niskoemisyjnych. przemysłowych Dolnośląskiego 3.4.2 Ograniczona niska emisja Kierunek interwencji A.2: Wdrożenie 2014-2020 kominowa w ramach mechanizmów ograniczających kompleksowych strategii wpływ transportu na jakość niskoemisyjnych. powietrza 4.1 Zmniejszona ilość odpadów Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój kierowanych na składowiska. urządzeń służących zrównoważonej 4.2 Większa liczba ludności gospodarce wodno-ściekowej korzystającej z systemu Kierunek interwencji 3.8.1 : oczyszczania ścieków zgodnego z Gospodarowanie odpadami zgodnie z wymogami akcesyjnymi, w tym hierarchią postępowania z odpadami dyrektywy dotyczącej uwzględniając zrównoważony rozwój oczyszczania ścieków. Kierunek interwencji 3.9.1: 4.4 Wzmocnione mechanizmy Podejmowanie działań w zakresie ochrony bioróżnorodności w edukacji i ekologicznej i wzmocnienia regionie. wiedzy i dostępności zasobów i 4.5 Zwiększone bezpieczeństwo walorów przyrodniczych gminy przeciwpowodziowe regionu. Prochowice Programu ochrony A.I. Poprawa stanu wiedzy i Kierunek interwencji 3.9.1:

8

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 8 i dostępności informacji w zakresie Podejmowanie działań w zakresie zrównoważonego różnorodności biologicznej. edukacji i ekologicznej i wzmocnienia użytkowania A.III. Aktywizacja społeczeństwa wiedzy i dostępności zasobów i różnorodności na rzecz ochrony różnorodności walorów przyrodniczych gminy biologicznej wraz biologicznej. Prochowice z Planem działań na lata 2015-2020 Strategiczny plan Kierunek działań 1.4 - ochrona Kierunek interwencji A.2: Wdrożenie adaptacji dla różnorodności biologicznej i mechanizmów ograniczających sektorów i gospodarka leśna w kontekście wpływ transportu na jakość obszarów zmian klimatu powietrza wrażliwych na Kierunek działań 3.2 - Kierunek interwencji 3.9.1: zmiany klimatu zarządzanie szlakami Podejmowanie działań w zakresie do roku 2020 komunikacyjnymi w warunkach edukacji i ekologicznej i wzmocnienia z perspektywą do zmian klimatu wiedzy i dostępności zasobów i

roku 2030 walorów przyrodniczych gminy

Prochowice DOKUMENTY O CHARAKTERZE PROGRAMOWYM/WDROŻENIOWYM Strategia Rozwoju 2.1.1. Wspieranie działań Kierunek interwencji A.1: Województwa zwiększających dostępność do Ograniczenie niskiej emisji z Dolnośląskiego źródeł wody oraz infrastruktury obiektów mieszkaniowych i 2030 odprowadzania i oczyszczania przemysłowych ścieków Kierunek interwencji A.2: Wdrożenie 2.1.3. Wspieranie działań zakresie mechanizmów ograniczających efektywnej gospodarki odpadami wpływ transportu na jakość 4.4.1. Działania w zakresie powietrza zwalczania źródeł niskiej emisji, Kierunek interwencji 3.4.1: szczególnie w uzdrowiskach Osiągnięcie dobrego stanu wód 4.2.1. Racjonalne wykorzystanie powierzchniowych i podziemnych zasobów leśnych glebowych Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój 4.2.5. Wspieranie działań na rzecz urządzeń służących zrównoważonej racjonalnej gospodarki zasobami gospodarce wodno-ściekowej wód powierzchniowych i Kierunek interwencji 3.5.2 : podziemnych, w tym zapewnienie Osiągnięcie dobrego stanu odpowiedniej jakości wód jednolitych części wód 4.2.6. Prowadzenie działań na powierzchniowych i podziemnych rzecz racjonalnego wykorzystania i Kierunek interwencji 3.6.1 : ochrony złóż kopalin Współdziałanie organów 5.1.8 Wsparcie działań na rzecz koncesyjnych w celu ochrony, zwiększenia efektywności eksploatacji udokumentowanych złóż transportu w ujęciu Kierunek interwencji: 3.7.1 proekologicznym Zachowania funkcji środowiskowych (elektromobilność) i gospodarczych gleb Kierunek interwencji 3.8.1 : Gospodarowanie odpadami zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami uwzględniając zrównoważony rozwój Kierunek interwencji 3.9.2: Prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej Plan Kierunek 2.3. Ochrona i racjonalne Kierunek interwencji A.2: Wdrożenie zagospodarowania wykorzystanie zasobów mechanizmów ograniczających przestrzennego środowiska wpływ transportu na jakość Województwa Kierunek 3.2. Zapewnienie powietrza

9

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 9 Dolnośląskiego warunków dla wyposażenia Kierunek interwencji B.2.1. Działania (projekt) terenów zurbanizowanych w związane z ograniczeniem liczby urządzenia i systemy mieszkańców narażonych na umożliwiające dostarczanie wody i ponadnormatywny hałas odbiór ścieków oraz Kierunek interwencji B.2.2. Poprawa zagospodarowanie odpadów klimatu akustycznego na terenie Kierunek 3.4. Zmniejszenie gminy Prochowice uciążliwości przewozu towarów Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój masowych urządzeń służących zrównoważonej Kierunek 3.6. Ograniczanie gospodarce wodno-ściekowej negatywnych skutków działalności Kierunek interwencji 3.5.2 : człowieka zagrażających zdrowiu i Osiągnięcie dobrego stanu bezpieczeństwu mieszkańców jednolitych części wód (zanieczyszczenie powietrza, powierzchniowych i podziemnych hałas) Kierunek interwencji 3.6.1 : Współdziałanie organów koncesyjnych w celu ochrony, eksploatacji udokumentowanych złóż Kierunek interwencji: 3.7.1 Zachowania funkcji środowiskowych i gospodarczych gleb Kierunek interwencji 3.8.1 : Gospodarowanie odpadami zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami uwzględniając zrównoważony rozwój Wojewódzki Plan Cel 1. zmniejszenie masy odpadów Kierunek interwencji 3.8.1 : Gospodarki komunalnych ulegających Gospodarowanie odpadami zgodnie z Odpadami dla biodegradacji kierowanych hierarchią postępowania z odpadami Województwa na składowiska odpadów w 2020 uwzględniając zrównoważony rozwój Dolnośląskiego na r., do poziomu nie większego niż lata 2016-2022 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Cel 3. zwiększanie świadomości społeczeństwa na temat należytego gospodarowania odpadami komunalnymi (w tym odpadami żywności i innymi odpadami ulegającymi biodegradacji) Wojewódzki - Uwzględnianie w planach Kierunek interwencji A.1: Program Ochrony zagospodarowania przestrzennego Ograniczenie niskiej emisji z Środowiska zasad ochrony przyrody przy obiektów mieszkaniowych i Województwa eksploatacji złóż na terenach przemysłowych Dolnośląskiego na cennych przyrodniczo. Kierunek interwencji A.2: Wdrożenie lata 2014-2017 z - Uwzględnienie w planach mechanizmów ograniczających perspektywą do zagospodarowania przestrzennego wpływ transportu na jakość 2021 r. złóż eksploatowanych i powietrza nieeksploatowanych, w tym także Kierunek interwencji B.2.1. Działania obszarów perspektywicznych i związane z ograniczeniem liczby prognostycznych występowania mieszkańców narażonych na kopalin. ponadnormatywny hałas - Właściwe planowanie Kierunek interwencji B.2.2. Poprawa przestrzenne, uwzględniające klimatu akustycznego na terenie problemy związane z uciążliwością gminy Prochowice

10

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 10 komunikacyjną (zagrożenie Kierunek interwencji 3.3.1: hałasem). Monitorowanie poziomów pól - Modernizacja taboru, w tym elektromagnetycznych wraz z rozwój energooszczędnych i prawidłowym planowanie niskoemisyjnych form transportu. przestrzennym w tym zakresie - Działania ograniczające Kierunek interwencji 3.4.1: uciążliwość hałasu Osiągnięcie dobrego stanu wód komunikacyjnego. powierzchniowych i podziemnych - Edukacja ekologiczna w zakresie Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój ograniczania wpływu systemu urządzeń służących zrównoważonej transportowego na środowisko. gospodarce wodno-ściekowej - Promocja zrównoważonych Kierunek interwencji 3.5.2 : wzorców produkcji i systemów Osiągnięcie dobrego stanu zarządzania środowiskowego. jednolitych części wód - Promocja zrównoważonych powierzchniowych i podziemnych wzorców produkcji i systemów Kierunek interwencji: 3.7.1 zarządzania środowiskowego. Zachowania funkcji środowiskowych - Ograniczania niskiej emisji i gospodarczych gleb poprzez likwidację lub zmianę Kierunek interwencji 3.8.1 : sposobów ogrzewania w Gospodarowanie odpadami zgodnie z szczególności na korzyść energii ze hierarchią postępowania z odpadami źródeł odnawialnych. uwzględniając zrównoważony rozwój - Zmniejszenie strat energii, Kierunek interwencji 3.9.2: zwłaszcza cieplnej w obiektach Prowadzenie trwale zrównoważonej mieszkalnych i usługowych gospodarki leśnej poprzez poprawę parametrów Kierunek interwencji: 3.10.1. energetycznych budynków. Zmniejszenie i przeciwdziałanie - Budowa sieci kanalizacyjnej na awariom oraz kreowanie właściwych terenach nieskanalizowanych. zachowań w społeczeństwie - Edukacja ekologiczna mieszkańców i przedsiębiorstw w zakresie niskiej emisji, gospodarki nośnikami energii, wodą. - Wdrażanie programów rolno– środowiskowych, uwzględniających działania prewencyjne w zakresie ochrony gleb. - Zmniejszanie procesu degradacji gleb. - Zwiększenie ochrony wód powierzchniowych poprzez likwidację niekontrolowanego odprowadzania ścieków w tym inwentaryzację źródeł zanieczyszczeń dopływających do wód powierzchniowych. - Zapewnienie ochrony wód podziemnych przed degradacją (zanieczyszczeniem) zwłaszcza głównych zbiorników wód podziemnych oraz stref ochrony ujęć wód podziemnych. - Obniżenie lub eliminacja

11

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 11 uciążliwego hałasu. - Wprowadzenie do planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przed promieniowaniem elektromagnetycznym. - Zwiększania lesistości regionu oraz poprawa zdrowotności lasów. - Kontrola zakładów – potencjalnych sprawców poważnych awarii, w tym zakładów dużego i zwiększonego ryzyka pod względem przestrzegania przepisów prawa.

2. OCENA STANU ŚRODOWISKA

2.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY PROCHOWICE

Gmina miejsko – wiejska Prochowice położona jest w centralnej części województwa dolnośląskiego na wysokości od 95 do 142 m npm. Powierzchnia miasta i gminy wynosi 10262 ha (w tym miasta Prochowice – 984 ha), to jest 103 km², co stanowi 13,78 % powierzchni powiatu legnickiego oraz 0,51 % powierzchni województwa dolnośląskiego. Najwyżej położonym punktem w gminie jest zlokalizowane w jej południowej części wzniesienie o wysokości 142,7 m npm. (na południe od wsi Dąbie i Cichobórz), zaś najniżej usytuowany jest obszar położony wzdłuż koryta rzeki Odry (95,6 m npm.). Współrzędne geograficzne wynoszą 51º szerokości geograficznej północnej oraz 16º długości geograficznej wschodniej.

12

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 12

Rys 1. Położenie Gminy Prochowice na tle powiatu legnickiego.

Źródło: www.gminy.pl

Gmina miejsko – wiejska Prochowice wchodzi w skład województwa dolnośląskiego oraz powiatu legnickiego ziemskiego. Graniczy z gminami: Ścinawa – od północy; Wołów – od wschodu; Malczyce – od południowego – wschodu; Ruja – od południa; Kunice – od zachodu; Lubin wiejska – od północnego – zachodu. według podziału Polski na jednostki fizyczno-geograficzne znajduje się w prowincji Niż Środkowoeuropejski, podprowincji Niziny Sasko-Łużyckie i Niziny Środkowo-Polskie. W Obrębie podprowincji znajduje się makroregionie Nizina Śląsko-Łużycka w mezoregionie Wysoczyzna Lubińska i Równica Legnicka. W mezoregionie Równina Legnicka znajduje się mikroregion Dolina Dolnej Kaczawy. W Obrębie podprowincji Niziny Środkowopolskie gmina znajduje się w mezoregionie Nizina Śląska w obrębi dwóch mezoregionów Pradolina Wrocławska i Równina Wrocławska.

13

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 13 Przez Gminę przebiega droga krajowa Nr 94 relacji Wrocław- oraz droga krajowa Nr 36 z Prochowic do Lublina. W bliskim sąsiedztwie od gminy przebiega autostrada A-4. Wschodnią granicę gminy stanowi rzeka Odra, południową granicę – linia kolejowa relacji Legnica – Wrocław, natomiast zachodnia i północna granica ze względu na brak naturalnych barier ma sztuczny charakter

2.2. OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA

2.2.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Ograniczenie emisji Brak informacji. zanieczyszczeń z zakładów produkcyjno – usługowych Sporządzenie „Projektu Nie opracowano. założeń do planu zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” Sukcesywna eliminacja 1. Dotacje celowe dla osób fizycznych oraz wspólnot kotłowni węglowych mieszkaniowych z budżetu Miasta i Gminy Prochowice na zadania służące ograniczeniu niskiej emisji, polegające na zmianie systemu ogrzewania w ramach programu "Ograniczenie niskiej emisji na obszarze województwa dolnośląskiego" przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu (podłączenie do sieci ciepłowniczej lub wymiana źródeł ciepła). 2. Remont budynku świetlicy wiejskiej w Motyczynie, w tym wykonanie instalacji centralnego ogrzewania wraz z budową pomieszczenia kotłowni (2014 r.). 3. Wyposażenie w ogrzewanie gazowe budynków użyteczności publicznej: Urząd Miejski, biblioteka publiczna, gimnazjum, przychodnia i przedszkole. Gazyfikacja gminy Gmina zgazyfikowana jest w 30,67% (dane Polskiej Spółki Gazownictwa)2. Wspieranie termoizolacji 1. Przebudowa z rozbudową budynków po byłej przychodni budynków zdrowia w Prochowicach na cele mieszkaniowe i usługi socjalne z zagospodarowaniem terenu (zakres rzeczowy projektu obejmuje również termomodernizację) – 2018 r.

2 https://www.psgaz.pl/mapasystemu/PSG_data/index_2496_data/index_133.html. 14

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 14 2. Termomodernizacja budynku parafialnego Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Prochowicach wraz z modernizacją źródła ciepła (2014 r.). Promocja odnawialnych Przystąpienie gminy do Stowarzyszenia Austria- („czystych”) źródeł energii Cooperation, które skupia się na współpracy w zakresie energii odnawialnej, gospodarki odpadami, infrastruktury komunalnej oraz rozwoju turystyki (2012 r.). Budowa i modernizacja sieci elektroenergetycznej o napięciu SN i nn umożliwiająca przyłączanie jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE na terenie gminy Legnica, Legnickie Pole i Prochowice: 1) Modernizacja sieci SN w miejscowości Prochowice, 2) Budowa i modernizacja sieci SN w gminie Prochowice, 3) Modernizacja sieci SN i nn w miejscowości Kwiatkowice wraz z budową stacji transformatorowej 20/0,4kV – projekt realizowany przez Tauron Dystrybucja S.A. (do końca 2018 r.). Wspieranie ekologicznego Nie udało się wznowić przewozów kolejowych na linii transportu biegnącej przez teren gminy Prochowice. Wzdłuż linii zaplanowano ścieżkę rowerową. Komunikację zbiorową na terenie gminy zapewnia Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. w Legnicy, które systematycznie wymienia tabor autobusowy na nowy, spełniający coraz to wyższe normy emisji spalin.

2.2.2. Ocena stanu aktualnego

2.2.2.1. Klimat na obszarze Gminy

Gmina Prochowice leży w dwóch regionach klimatycznych – część północna w Regionie Nadodrzańskim, najcieplejszym na Dolnym Śląsku, a część południowa w Regionie Przedgórza Sudeckiego. W przypadku tego pierwszego Regionu, średnia temperatura roczna wynosi 8-8,7˚C, najcieplejszym miesiącem jest lipiec (średnia temperatura 18,8˚C), a najzimniejszym styczeń (średnia temperatura -1,1˚C). Zima w tym regionie trwa 30-35 dni, przy czym liczba dni z przymrozkami to 100-120. Pokrywa śnieżna zalega od 40 do 55 dni – jest to jeden z krótszych okresów w Polsce. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi 600-800 mm i najwięcej przypada ich na lipiec. Częstotliwość wiatrów jest zmienna, dominują wiatry zachodnie (29,9%) i południowo-zachodnie (15%). Częstym zjawiskiem jest również cisza atmosferyczna (16%). Okres wegetacyjny trwa 225 dni i jest najdłuższy w Polsce.

15

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 15 W Regionie Przedgórza Sudeckiego średnia roczna temperatura jest nieco niższa i wynosi od 7,5-7,8 ˚C. Lipiec – choć pozostaje najcieplejszym miesiącem – charakteryzują niższe średnie temperatury, oscylujące wokół 16,9-17,5˚C. Temperatura w styczniu wynosi około 1,7˚C. Gmina znajduje się na obszarze, którego nasłonecznienie jest nieco wyższe niż średnio w kraju. Do najbardziej słonecznych miesięcy zaliczają się maj i wrzesień, a do najbardziej pochmurnych – listopad i grudzień.

2.2.2.2. Jakość powietrza na obszarze gminy Prochowice

Zgodnie z Oceną poziomów substancji w powietrzu oraz wyniki klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za 2017 rok gmina Prochowice należy do strefy dolnośląskiej. Pomiary prowadzi stacja w Legnicy przy Alei Rzeczypospolitej oraz stacje mobilne. W gminie odnotowano przekroczenia dopuszczalnych poziomów benzo(a)pirenu i ozonu. W przypadku benzo(a)pirenu główną przyczyną występowania przekroczeń w okresie zimowym jest emisja z systemów indywidualnego ogrzewania budynków i utrudnione warunki rozprzestrzeniania zanieczyszczeń. Inne przyczyny występowania przekroczeń to m.in. emisja zanieczyszczeń z transportu drogowego. Z kolei w przypadku ozonu za główną przyczynę przekroczeń poziomów dopuszczalnych raport Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska we Wrocławiu wskazuje oddziaływania naturalnych źródeł emisji, nie związanych z działalnością człowieka.

16

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 16

Rys. 2 Obszary przekroczeń rocznego poziomu docelowego benzo(a)pirenu dla kryterium ochrony zdrowia ludzi na terenie województwa dolnośląskiego w 2017 roku.

Źródło: https://www.wroclaw.pios.gov.pl/pliki/powietrze/ocena_roczna_2017.pdf, s. 29.

Ponadto w strefie dolnośląskiej, do której kwalifikowana jest w raportach dotyczących jakości powietrza gmina Prochowice, stwierdzono w 2017 r. przekroczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 oraz arsenu3.

3 https://www.wroclaw.pios.gov.pl/pliki/powietrze/ocena_roczna_2017.pdf, s. 19. 17

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 17

Rys. 3 Obszary przekroczeń 8-godzinnego poziomu celu długoterminowego ozonu dla kryterium ochrony zdrowia ludzi na terenie województwa dolnośląskiego w 2017 roku.

Źródło: https://www.wroclaw.pios.gov.pl/pliki/powietrze/ocena_roczna_2017.pdf, s. 33.

Wojewódzki Program Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego na lata 2014-2017 z perspektywą do 2021 roku zakłada konieczność osiągnięcia kilku celów związanych z poprawą jakości powietrza: - utrzymanie wartości stężeń poszczególnych zanieczyszczeń powietrza co najmniej na poziomie określonym prawem lub poniżej tego poziomu, - ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza pochodzących ze źródeł przemysłowych, komunikacyjnych i komunalnych, tzw. niskiej emisji, - ograniczenie występowania przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń, - wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach.

18

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 18 2.2.2.3. Emisja z emitorów liniowych

Emisja liniowa obejmuje zanieczyszczenia generowane przez ruch drogowy, kolejowy, wodny bądź lotniczy. Najważniejszym szlakiem komunikacyjnym gminy Prochowice jest droga krajowa nr 94 Bytom - Opole - Wrocław - Prochowice - Legnica - Krzywa oraz droga krajowa nr 36 Prochowice – Lubin - Ścinawa – Rawicz – Krotoszyn – Ostrów Wlkp. Łączna długość dróg krajowych na terenie gminy to 16 km. Z kolei w odległości około 25 km od Prochowic biegnie autostrada A4 łącząca granicę Polski z Niemcami i Ukrainą oraz droga ekspresowa S3, która po zakończeniu budowy ma połączyć Port Szczecin-Świnoujście z granicą w Lubawce. Sieć drogową na terenie gminy uzupełniają drogi wojewódzkie, powiatowe oraz gminne. Drogi wojewódzkie to: DW 338 (DK 94) - Lubiąż - Wołów – Wińsko oraz DW 292: Lisowice (DK 36) – Ścinawa. Drogi powiatowe liczą 5,5 km: - 1244 D Lisowice - Wielowieś, - 2179 D Piekary Stare -Malczyce, - 2180 D Piekary Stare - Lisowice, - 2184 D Jawor - Prochowice, - 2191 D Prochowice - Malczyce, - 2193 D Kwiatkowice - Lubiąż, - 2195 D - Jaśkowice, - miasto Prochowice: 2222 D - ul. Legnicka, ul. Wrocławska; 2223 D - ul. Reymonta, ul. Miarki, Pl. Kopernika; 2224 D - ul. Mieszka I. Ponad 54 km długości mają drogi gminne, z czego większość o powierzchni gruntowej (57%), pozostałe o nawierzchni twardej. Podstawowym źródłem informacji o ruchu drogowym w Polsce jest Generalny Pomiar Ruchu (GPR) prowadzony przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Ostatni pomiar miał miejsce w 2015 r. i odbywał się głównie w sposób automatyczny, przy wykorzystaniu kamer wideo zlokalizowanych w różnych punktach. W przypadku drogi krajowej nr 36 pomiar prowadzony jest na dwóch odcinkach i przyjmuje następujące wyniki:

19

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 19 - na odcinku Prochowice (DK 94) – Lisowice (DW 292) o długości 2,06 km odnotowano 12823 pojazdy silnikowe na dobę, z czego 72,7% (9319 szt.) stanowią samochody osobowe i mikrobusy oraz samochody ciężarowe – 18,1% (2326 szt.), - na odcinku Lisowice (DW292) – Lubin (DK 3) o długości 14,734 km odnotowano 11809 pojazdów na dobę, w tym 8494 to samochody osobowe i mikrobusy (71,9%), a 2275 samochody ciężarowe (19,3%). Kolejne pomiary dotyczą ruchu na drodze krajowej nr 94 i dotyczą poniższych odcinków: - Legnica (granica miasta) – Prochowice (DK 36) o długości 10,608 km, na którym stwierdzono ruch 5600 pojazdów w ciągu doby, w tym 4397 samochodów osobowych i mikrobusów (78,5%) oraz 619 samochodów ciężarowych (11,1%), - Prochowice (DK 36) – Kawice (DW 338) o długości 8,063 km z ruchem na poziomie 10748 pojazdów na dobę, w tym 7070 samochodów osobowych i mikrobusów (65,8%) oraz 2575 samochodów ciężarowych (24%), - Kawice (DW 338) – Wilczków (DW 345) o długości 5,822 km, na którym odnotowano ruch 10165 pojazdów, w tym 6821 samochodów osobowych i mikrobusów (67,1%) oraz 2355 (23,2%) samochodów ciężarowych4. W przypadku dróg wojewódzkich biegnących przez teren gminy Prochowice pomiar był wykonywany tylko na DW 338 na odcinku Prawików – Kawice (długość 9,5 km). Średni ruch to 2632 poj./doba, z czego 2041 to samochody osobowe i mikrobusy (77,5%), a 331 (12,6%) to samochody ciężarowe. Największa emisja zanieczyszczeń gazów i pyłów do powietrza dotyczy dwutlenku i tlenku węgla oraz tlenków azotu. Ze względu na rakotwórczość należy tu również podkreślić znaczenie benzenu.

Tab. 1 Zużycie paliw, energii oraz emisja CO2 w ramach tranzytowych środków transportu na drogach krajowych nr 36 i 94.

Paliwo Emisja CO2 [Mg/rok] DK 36 Emisja CO2 [Mg/rok] DK 94 Benzyna 733,9 1963,5 Olej napędowy 2104,9 5631,2 LNG 252,7 676,0 Razem 3091,5 8270,7 Źródło: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Prochowice, s. 44.

4https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/g/generalny-pomiar-ruchu-w- 2015_15598//SYNTEZA/WYNIKI_GPR2015_DK.pdf. 20

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 20 Przez obszar gminy przebiega linia kolejowa o znaczeniu krajowym: Zgorzelec - Legnica - Wrocław - Opole - Katowice - Kraków - Tarnów - Rzeszów - Przemyśl. Stacja kolejowa znajduje się w miejscowości . Znaczenie regionalne ma z kolei linia kolejowa 362: Legnica - Prochowice - Ścinawa - Wąsosz - Rawicz - Kobylin, ze stacją towarowo-osobową w Prochowicach. Ruch na tej trasie został zamknięty w latach 90. XX w.

2.2.2.4. Sieć gazowa na terenie gminy Prochowice

Gaz na terenie gminy Prochowice dostarcza firma G.EN. GAZ ENERGIA sp. z o.o. Gazyfikacja miała miejsce w 2007 roku. Gaz trafia do miejscowości Prochowice, Kawice i Lisowice.

Tab. 2 Sieć gazowa w powiecie legnickim i gminie Prochowice w 2016 roku.

długość czynnej sieci [m] czynne odbiorcy ludność Jednostka ogółem przesyłowej rozdzielczej przyłącza gazu korzystająca Powiat 299 631 99 247 200 384 3 172 6 846 20 627 legnicki Gmina 52 690 8 736 43 954 652 691 2 117 Prochowice Prochowice 23 341 2 979 20 362 388 466 1 370 – miasto gm. Prochowice 29 349 5 757 23 592 264 225 747 – część wiejska Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS.

2.2.2.5. Niska emisja

Niska emisja obejmuje emisję gazów i pyłów na niskiej wysokości, tj. do 40 m. Najczęściej jednak emitory wymienionych wyżej substancji znajdują się na wysokości około 10 m. Zanieczyszczenie powstaje przede wszystkim w związku z nieefektywnym spalaniem paliw (węgla kamiennego, drzewnego, benzyny, oleju napędowego) w domach, samochodach i kotłowniach przemysłowych. Efektem jest występowanie w powietrzu szkodliwych substancji, takich jak pyły zawieszone (PM10, PM2,5, PM5) z sadzą, tlenek azotu, dwutlenek siarki, metale ciężkie (rtęć, kadm, ołów, mangan, chrom), wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzo(a)piren) czy dioksyny. Gospodarstwa domowe w gminie posiadają indywidualne źródła ciepła – kotłownie w budynkach, kotły lub piece w mieszkaniach. Około ⅔ budynków

21

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 21 ogrzewanych jest węglem i ewentualnie biomasą, w prawie 30% budynków wykorzystuje się węgiel do centralnego ogrzewania i energię elektryczną do podgrzewania wody. Tylko 2,6% budynków posiada zainstalowane kolektory słoneczne5.

Tab. 3 Całkowita emisja dwutlenku węgla na terenie gminy Prochowice w 2014 roku [Mg/rok].

Olej Gaz Energia Dziedzina LPG Benzyna Węgiel opałowy/ OZE ziemny elektryczna napędowy Budownictwo 400,6 3154,4 0,0 29209,4 0,0 4662,0 0,0 mieszkaniowe Budynki użyteczności 352,4 0,0 0,0 0,0 73,5 405,8 0,0 publicznej Budownictwo 24,6 0,0 0,0 13990,0 0,0 6721,8 0,0 usługowe Transport 0,0 1579,7 4359,1 0,0 13515,1 0,0 1246,7 Energia 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 8528,4 3081,0 elektryczna Źródło: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Prochowice, s. 56.

2.2.2.6. OZE

Jednym ze sposobów na poprawę jakości powietrza i szerzej – stanu środowiska na terenie gminy Prochowice może być zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE). Obecnie udział energii produkowanej przez OZE wynosi 15,54%. Elektrownie wodne w Prochowicach zlokalizowane są przy ul. Legnickiej i Młyńskiej – obie funkcjonują na Kaczawie. Do produkcji energii cieplnej wykorzystuje się w niewielkim stopniu biomasę (7% zapotrzebowania na energię finalną w gminie) – głównie drewno z pobliskich obszarów, budowlane lub wiatrołomy. Tworzenie ferm wiatrowych w gminie nie znajduje uzasadnienia ze względu na słabe warunki wiatrowe. Inaczej jest w przypadku energii słonecznej – warunki do montowania instalacji solarnych i pozyskiwania prądu w ten sposób są dość dobre, pozwalają na pozyskanie 996–1022 kWh/m2 z powierzchni czynnej kolektora. W gminie działa instalacja fotowoltaiczna o mocy około 8 MW, zbudowana na terenie ponad 9 ha. Włączenie ogniw fotowoltaicznych do publicznej sieci elektroenergetycznej

5 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Prochowice, s. 42. 22

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 22 nastąpiło poprzez instalację GPZ. Ten sposób pozyskiwania energii elektrycznej jest szczególnie korzystny, bowiem charakteryzuje się bezgłośnością, bezwibracyjnością, nie posiada skutków ubocznych. Funkcjonowanie instalacji odbywa się samoobsługowo, wymaga jedynie obsługi serwisowej prowadzonej kilka razy do roku. Ponadto od 2015 r. na terenie gminy Prochowice, w miejscowości Szczedrzykowice, funkcjonuje biogazownia. Moc elektryczna instalacji wynosi 0,999 MWee, a moc cieplna – 1,117 MWee.

Tab. 4 Rodzaje instalacji oraz produkcja energii z OZE w gminie Prochowice.

Udział danego rodzaju Łączna produkcja energii Rodzaj instalacji energii w ogólnym bilansie [kWh/rok] [%] Kolektory słoneczne 86 776,63 0,20 Spalanie biomasy 19 068 805,91 43,91 Spalanie biopaliw 4 535 081,80 10,44 Elektrociepłownia biogazowa 18 805 440,00 43,30 Elektrownie wodne 933 000,00 2,15 Źródło: opracowanie własne na podstawie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Prochowice, s. 46.

2.2.3. Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - korzystne warunki do rozwoju OZE, w - spalanie odpadów przez gospodarstwa szczególności elektrowni wodnych, instalacji domowe, fotowoltaicznych, - duża liczba starych budynków - brak dużych emitorów zanieczyszczeń wyposażonych w przestarzałe instalacje powietrza, grzewcze i nieocieplonych. - rosnąca świadomość ekologiczna, - opracowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Prochowice. SZANSE ZAGROŻENIA - korzystne zmiany w ustawie o OZE, - długi okres zwrotu inwestycji, mogący - rozbudowa drogi S3 sprzyjająca zniechęcać osoby prywatne lub podmioty „przerzuceniu” ruchu tranzytowego poza gospodarcze do działań wpływających na teren gminy, poprawę jakości powietrza, - duże środki zewnętrzne przeznaczane na - wysokie koszty inwestycji, działania poprawiające jakość powietrza - duża konkurencja w ubieganiu się o środki (głównie środki UE). zewnętrzne, - brak inwestycji w ekologiczną komunikację zbiorową, zwłaszcza kolejową.

23

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 23

2.2.4. Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony klimatu i jakości powietrza

Celem strategicznym gminy Prochowice wyrażonym w Strategii Rozwoju Gminy Prochowice na lata 2016-2024 jest poprawa stanu ekologii i ochrony środowiska. Cel operacyjny związany z jakością powietrza polega na wdrażaniu zasad efektywnego gospodarowania energią. Założenia te zostały doprecyzowane w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Prochowice, w którym zapisano: - redukcji emisji CO2 o 20% do roku bazowego 2002 i 30% na 2030 rok, - produkcji energii z OZE stanowiącą 20% całkowitej energii finalnej zużywanej w gminie, - poprawy efektywności energetycznej o 20% do roku bazowego 2002 przy wykorzystaniu mechanizmów rynkowych i dostępnych na lata 2016-2020 źródeł finansowych, - wprowadzenia wysokosprawnych źródeł energii mogących wiązać się ze wzrostem kosztów ciepła6. Ponadto 30 listopada 2017 r. Sejmik Województwa Dolnośląskiego przyjął pakiet tzw. uchwał antysmogowych, dotyczących: - wprowadzenia na obszarze Gminy Wrocław ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, - wprowadzenia na obszarze uzdrowisk w województwie dolnośląskim ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, - wprowadzenia na obszarze województwa dolnośląskiego, z wyłączeniem Gminy Wrocław i uzdrowisk, ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Zapisy tych dokumentów zakazują używania w instalacjach grzewczych mułów i flotokoncentratów oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla brunatnego i kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z ich wykorzystaniem, biomasy stałej o wilgotności ponad 20%. Dla Wrocławia oraz gmin uzdrowiskowych wprowadzono modyfikację – zakaz dotyczy węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu poniżej 3 mm.

6 Źródło: opracowanie własne na podstawie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Prochowice, s. 84.

24

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 24

2.2.5. Wpływ zmian klimatu na energetykę i transport, wrażliwość i adaptacja do zmian

Zapotrzebowanie na energię elektryczną ciągle rośnie – chociaż bowiem urządzenia spełniają coraz wyższe normy energooszczędności, to jednak używa się ich coraz więcej. Jednocześnie w Polsce dominują sieci energetyczne napowietrzne, które są narażone na awarie wynikające z silnych wiatrów lub oblodzenia. Gwałtowne zjawiska pogodowe mogą więc spowodować uszkodzenie linii przesyłowych i dystrybucyjnych i odciąć odbiorcom dostęp do prądu. Dodatkowo dla zapewnienia ciągłych dostaw prądu niezbędna jest woda, wykorzystywana do chłodzenia instalacji. W sytuacji dużej zmienności opadów i coraz częstszych susz, dostawy wody mogą być zakłócane. W przypadku instalacji prądotwórczych wykorzystujących biomasę problem stanowi wysoka temperatura, której konsekwencją jest z kolei zwiększone parowanie. Z drugiej strony długie i gwałtowne deszcze mogą również niszczyć uprawy roślin energetycznych. Problemy te są typowe dla całego rolnictwa. W tym wypadku rozwiązaniem może być włączenie nowych rodzajów upraw, bardziej odpornych na zmienne warunki pogodowe oraz stosowanie innowacyjnych metod upraw, dopuszczalnych w skrajnych warunkach suszy lub wysokiej wilgotności. Zmienność związana z wiatrami, tj. długie okresy bezwietrzne przeplatane gwałtownymi burzami z huraganami itp. sprawiają, że energetyka wiatrowa również staje się coraz bardziej nieprzewidywalna. Poprawa warunków klimatycznych z punktu widzenia energetyki następuje właściwie w zasadzie tylko w przypadku energetyki słonecznej. Rośnie bowiem liczba dni z wysokim nasłonecznieniem wiosną i latem, a także maleje liczba dni z zachmurzeniem w okresie zimowym. Stosowanie różnorodnych rozwiązań pozwalających na adaptację do zmian klimatycznych musi być prowadzone w sposób niezwykle rozważny ze względu na występujące sprzężenia zwrotne między nimi a redukcją emisji gazów cieplarnianych. Niektóre z działań adaptacyjnych prowadzonych w jednym obszarze mogą pogarszać skuteczność działań w innym, czego przykładem jest zwiększenie zastosowania urządzeń klimatyzacyjnych czy większe naśnieżanie stoków przyczyniające się do zwiększenia zużycia energii i wody. Z kolei rozwój upraw roślin energetycznych i biomasy może ograniczać dostępność zasobów wodnych.

25

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 25 Wspominane powyżej gwałtowne i intensywne zjawiska pogodowe powodują tarasowanie dróg, zniszczenia infrastruktury drogowej i pojazdów. Długotrwałe upały generują problemy z utrzymaniem infrastruktury drogowej. Zaś niskie temperatury sprzyjają mgłom ograniczającym widoczność, a obniżenie temperatury poniżej 0˚C przy jednoczesnym braku pokrywy śnieżnej także oddziałuje negatywnie na stan dróg. Podtopienia i osuwiska będące efektem huraganów i ulewnych deszczy stanowią szczególne zagrożenie dla transportu kolejowego. Z kolei wzrost temperatury sprzyja deformacji torów i kabli, a nawet pożarom. Dla transportu lotniczego groźne są nagłe zmiany pogody, ale również oblodzenie, silne wiatry czy mgły. W tym ostatnim przypadku wsparcie może stanowić wyposażenie lotnisk w systemy ILS (pozwalające na lądowanie we mgle). Transport wodny w zakresie żeglugo śródlądowej jest silnie uzależniony od stanu wód, który w warunkach coraz częściej występujących i dłużej trwających susz nie może być wykonywany. Również transport morski – ze względu na ocieplenie klimatu i wywołany nim wzrost poziomu wód – borykał się będzie z problemami i wymagał będzie przebudowy infrastruktury portowej.

26

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 26 2.3. ZAGROŻENIA HAŁASEM

2.3.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Ograniczenie źródeł hałasu Działania modernizacyjne podejmowane przez pochodzących z przedsiębiorców. przedsiębiorstw Identyfikacja terenów, na Monitoring prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat których występują Ochrony Środowiska we Wrocławiu. przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu Wprowadzanie pasów zieleni Projekt „Rewitalizacja przestrzeni w mieście” – pergole przy ciągach obsadzone kwiatami i drzewami. komunikacyjnych Zadanie „Zagospodarowanie terenów zieleni miejskiej oraz modernizacja nawierzchni placu i chodnika w sąsiedztwie ulic Kochanowskiego, Wolności, Rynek, Armii Czerwonej w Prochowicach” – m.in. rewitalizacja i uzupełnienie zieleni w centrum Prochowic, zielone ściany, nasadzenia drzew i krzewów, rośliny ozdobne. Sadzenie drzewek w Szczedrzykowicach – wraz z Fundacja „Zielona Akcja” w ramach projektu „Bank Drzewek”. Modernizacja nawierzchni Przebudowa ulicy Legnickiej w ciągu drogi gminnej nr dróg 104587D wraz z infrastrukturą techniczną w drodze. Remont dróg gminnych w miejscowościach Szczedrzykowice i Rogów Legnicki - dojazdowych do gruntów rolnych. Remont drogi gminnej 104568D Rogów – Kawice na odcinku km 0+013 – 2+280 Budowa dróg rowerowych Włączenie się gminy w budowę Odrzańskiej Trasy Rowerowej. Współpraca z gminą Ścinawa w zakresie budowy drogi rowerowej biegnącej po trasie kolejki wąskotorowej. Przebudowa chodnika i budowa ścieżki rowerowej w pasie drogi powiatowej nr 1244 w Lisowicach.

2.3.2. Ocena stanu aktualnego

Gmina Prochowice nie jest objęta monitoringiem i pomiarami poziomu hałasu prowadzonymi przez Wojewódzki Inspektorat Środowiska we Wrocławiu. Jednak analizy na potrzeby Programu Ochrony Środowiska przed hałasem dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2013-2017 wskazują na największe obciążenie hałasem w miejscowościach Prochowice i Kawice, wzdłuż drogi krajowej nr 94. W obu

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 27 przypadkach obszar przekroczenia sięga pierwszej i drugiej linii zabudowy; w Prochowicach przekroczenia sięgają 1-5 dB, a w Kawicach 1-10 dB. Rys. 4 Mapa akustyczna gminy Prochowice.

Źródło: http://geoportal.dolnyslask.pl/imap/?gpmap=gp31.

28

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 28 Rys. 5 Obszar przekroczeń dopuszczalnych wartości hałasu w Kawicach.

Źródło: Program Ochrony Środowiska przed hałasem dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2013-2017, s. 166.

Rys. 6 Obszar przekroczeń dopuszczalnych wartości hałasu w Prochowicach.

Źródło: Program Ochrony Środowiska przed hałasem dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2013-2017, s. 168.

29

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 29 2.3.3. Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - brak przedsiębiorstw generujących - niski poziom obsługi komunikacyjnej zwiększony hałas między miejscowościami gminy, co powoduje konieczność wykorzystywania pojazdów prywatnych SZANSE ZAGROŻENIA - budowa drogi S3, która przyczynić się może - zlokalizowanie w podstrefie ekonomicznej do zmniejszenia natężenia ruchu (a co za tym przedsiębiorstw generujących hałas idzie - hałasu) na DK 36 i DK 94

2.3.4. Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony przed hałasem

Na poziomie powiatu celem programu ochrony środowiska jest poprawa klimatu akustycznego na obszarach, gdzie zostały przekroczone wartości normatywne oraz zabezpieczenie pozostałych obszarów przed zagrożeniem wystąpienia ponadnormatywnej emisji hałasu. W Programie Ochrony Środowiska przed hałasem dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2013-2017 wskazano jako najistotniejsze zadania eliminację ruchu tranzytowego z obszarów o największym zaludnieniu, ograniczenie prędkości, budowę dróg alternatywnych, odciążających trasy w centrach miejscowości, uspokajanie ruchu, ochronę obszarów cichych, budowę ekranów akustycznych i pasów zieleni, remonty dróg, usprawnienia funkcjonowania komunikacji zbiorowej, rozwój systemu ścieżek rowerowych i chodników, kontrola środków transportu w zakresie emisji hałasu. Ze względu na to, że w dwóch miejscowościach gminy Prochowice problem hałasu generowanego przez transport występuje, w niniejszym dokumencie zaproponowano także cele i odpowiadające im zadania, mające przyczynić się do ograniczenia uciążliwości tego problemu.

2.4. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

2.4.1. Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Identyfikacja terenów W ramach monitoringu stanu środowiska Wojewódzki

30

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 30 zagrożonych nadmiernym Inspektorat Ochrony Środowiska prowadzi w cyklach promieniowaniem trzyletnich badania promieniowania niejonizującego w mieście Legnica i Lubin elektromagnetycznym. Wyniki nie wskazywały na przekroczenia dopuszczalnych poziomów promieniowania.

2.4.2. Ocena stanu aktualnego

Pola elektromagnetyczne definiuje się jako pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz, a ochrona przed nimi polega na utrzymaniu poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub na tych poziomach oraz zmniejszaniu poziomów pól elektromagnetycznych. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określa, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposoby sprawdzania dotrzymania tych poziomów. Źródła pola elektromagnetycznego można podzielić na naturalne, które występują w przyrodzie oraz sztuczne, które powstają wraz z rozwojem przemysłu, w tym telekomunikacji. Głównymi instalacjami emitującymi pola elektromagnetyczne są: • linie przesyłowe wysokiego, średniego i niskiego napięcia, stacje transformatorowe, • instalacje radiokomunikacyjne, takie jak: - stacje bazowe telefonii komórkowej, - stacje radiowe i telewizyjne, - urządzenia mobilne (komórki), mikrofale. Miejscowości gminy zasilane są elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi i kablowymi stanowiącymi fragment systemu elektroenergetycznego, służący do zabezpieczenia zaopatrzenia w energię elektryczną miasta i gminy Prochowice o napięciu: 110 kV tj. (S – 153 relacji Prochowice – Środa Śląska i S – 480 relacji Prochowice – Czarna. Jak również liniami 20 kV i 0,4 kV. Przez gminę przebiegają dwie elektroenergetyczne linie o napięciu 400 kV pracujących w krajowym systemie elektroenergetycznym sieci przesyłowej tj. fragment elektroenergetycznej linii relacji Mikułowa - Czarna oraz Czarna-Pasikurowice. Wpływ na stan poziomu elektromagnetyczności mają również stacje transformatorowe.

31

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 31 Kolejna kategoria mająca wpływ na zagrożenia związane z elektromagnetycznością dotyczy między innymi stacje bazowe telefonii komórkowej. Mimo iż moc anten jest niewielka, rzędu 40, 60 dBm (120¸ 180 mW), to z reguły na jednym maszcie umieszcza się kilka takich anten. Uwarunkowanie te powodują, że zagrożenie promieniowaniem niejonizującym przy powierzchni ziemi nie występuje, i to zarówno tuż przy maszcie, jak i w większych odległościach. Na terenie gminy Prochowice aktualnie są zlokalizowane anteny w miejskości Prochowice (dwie) i (dwie). Obok stacji komórkowych wpływ na środowisko elektromagnetyczne mogą mieć nadajniki dostawców usług internetowych. Na terenie gminy znajduje się kilka takich stacji. Ocenę oddziaływania pól elektromagnetycznych na środowisko przeprowadza Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska. Bezpośrednio na terenie gminy Prochowice takie badania nie są przeprowadzane. Jednakże w raporcie „Ocena poziomów pól elektromagnetycznych w wybranych punktach województwa dolnośląskiego w oparciu o badania trzyletniego cyklu pomiarowego 2014 – 2016” nie wskazano na terenie Dolnego Śląska przekroczeń takich pól.

2.4.3 Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - Brak przekroczeń dopuszczalnych - brak stałego monitoringu pól poziomów promieniowania elektromagnetycznych na terenie gminy, Elektromagnetycznego - znaczna ilość stacji emitujących - określenie w mpzp szczegółowej lokalizacji promieniowanie elektromagnetyczne możliwych instalacji emitujących promieniowanie elektromagnetyczne

SZANSE ZAGROŻENIA - wymiana urządzeń emitujących - możliwość instalacji emitujących promieniowanie elektromagnetyczne na promieniowanie elektromagnetyczne nowsze o lepszych parametrach, wzrost świadomości społecznej związanej ze szkodliwością PEM

32

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 32 2.4.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony przed promieniowaniem

Podstawowym zadaniem w zakresie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym jest monitoring występujących pól elektromagnetycznych w środowisku i utrzymanie promieniowania na bezpiecznym dla zdrowia poziomie. Aktualnie badania dotyczą sąsiednich gmin (np. Legnica, Lubin), nie zanotowały żadnych przekroczeń dopuszczalnych poziomów promieniowania. W „Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Legnickiego na lata 2018-2021 z perspektywą na lata 2022- 2025” w celu Ochrona przed negatywnym oddziaływaniem pól elektromagnetycznych wskazano Kierunek interwencji C.1: Prowadzenie badań pól elektromagnetycznych i gromadzenie danych o źródłach promieniowania elektromagnetycznego, gdzie wskazano przede wszystkim działania związane z kontynuowaniem badań monitoringowych środowiska pod kątem promieniowana elektromagnetycznego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.

2.5 GOSPODARKA WODAMI

2.5.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Analiza obecnego i Brak danych docelowego bilansu wodnego Systemy małej retencji Brak danych Modernizacja urządzeń Działania związane z modernizacją urządzeń melioracyjnych melioracyjnych realizowane były na bieżąco i zgodnie ze zgłszanymi potrzebami.

33

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 33 2.5.2 Ocena stanu aktualnego7

2.5.2.1 Wody powierzchniowe

Sieć hydrograficzna na terenie gminy Prochowice jest bardzo urozmaicona. Obszar odwadniają rzeki: na północy oraz Cicha Woda na południu. Obie rzeki są lewobrzeżnymi dopływami Odry. Do ważniejszych cieków na terenie gminy należą również: Kanał Kaczawa (Bobrek), który omija miasto Prochowice od północy, przepływając przez wieś Lisowice i dalej w kierunku Odry oraz przepływający przez wsie Rogów Legnicki i Kwiatkowice Kanał Rogowski. Odra, największa rzeka znajdująca się w obrębie gminy stanowi jednocześnie jej wschodnią granicę. W dolinie rzeki Odry, na odcinku od Malczyc do Lubiąża, występują odcięte formy korytowe, w tym znacznych rozmiarów nadal wypełnione woda paleomeandry. Odcięte zakola zajmują znaczną powierzchnię dna doliny. Szerokość pasa meandrowego wynosi miejscami 6 km. Poza paleomeandrami, w dnie doliny występują również pojedyncze oczka wodne o nieregularnym kształcie, mokradła i zatorfienia. Koryto rzeki jest niemal na całej długości obwałowane. Na odcinku pomiędzy Brzegiem Dolnym a Ścinawą, poza okresami niżówek Odra jest rzeką żeglowną. Na terenie gminy brak jest większych zbiorników wody stojącej. Poza starorzeczami w dolinie rzeki Odry wody stojące reprezentowane są przez niewielkie zbiorniki o antropogenicznym charakterze. Największym z nich jest zbiornik wodny w kompleksie leśnym we wsi o powierzchni około 1,5 ha, posiadający dopływ i odpływ wody bieżącej. Pod względem jakościowym wymienione rzeki wykazują znaczne zanieczyszczenie. Zanieczyszczone są zrzutami ścieków komunalnych i przemysłowych na całej długości, ponadto są zanieczyszczane przez pozaklasowe dopływy. Odra zanieczyszczona jest zrzutami ścieków komunalnych i przemysłowych na całej długości. Natomiast Kaczawa zanieczyszczona jest głównie ściekami komunalnymi i przemysłowymi z miast: Złotoryja i Legnica oraz ściekami z dopływów. Znaczne obszary gminy zmeliorowano, osuszając większość podmokłości. Część koryt technicznie zabudowano (Kaczawa, Kanał Prochowicki). Na niektórych wybudowano urządzenia regulujące – jazy, zastawki i progi korekcyjne (Kaczawa, Cicha Woda,

7 dane do rozdziału zostały zaczerpnięte ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Prochowice (załącznik nr 1 do uchwały nr XXV/162/2016 Rady Miasta i Gminy Prochowice z dnia 28 września 2016 roku) oraz Programu Ochrony Środowiska Miasta i Gminy na lata 2010-2014 34

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 34 Jagodziniec, Kanał Prochowicki). W systemach melioracyjnych stosowane bywają przejścia syfonowe. Rozbudowano systemy drenarskie.

Zagrożenia powodziowe Gmina Prochowice, a w szczególności jej wschodnia część znajduje się w strefie zagrożeń powodziowych. Według map zagrożenia powodziowego (MZP) i map ryzyka powodziowego (MRP) opracowanych i przekazanych przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej w 2015 roku, na terenie gminy Prochowice występuje zagrożenie powodziowe ze strony rzek: Odry i Kaczawy. Wyznaczone zostały obszary szczególnego zagrożenia powodzią na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat (Q=10%) i na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat (Q=1%). Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują zakazy wynikające z ustawy Prawo wodne tj. zakaz wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie powodziowe. Zasady oraz warunki uzyskania ewentualnego odstępstwa od zakazów obowiązujących na obszarze szczególnego zagrożenia powodzią reguluje ustawa Prawo wodne. Ponadto na terenie gminy wyznaczono mające największy zasięg terytorialny - obszar na którym prawdopodobieństwo jest niskie i wynosi raz na 500 lat (Q= 0,2%) oraz obszar narażony na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego. Na obszarach tych nie obowiązują zakazy wynikające z ustawy Prawo wodne.

35

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 35 Rys 7 Obszary zagrożone podtopieniami

Źródło: http://epsh.pgi.gov.pl/epsh/

Monitoring wód powierzchniowych Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187) oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2011 r. Nr 258, poz. 1549), badania wód powierzchniowych prowadzone są w ramach 4 rodzajów monitoringu diagnostycznego, operacyjnego, badawczego, obszarów chronionych. Monitoring prowadzony jest przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu. Wyniki badań wskazały, że JCWP rzeczne na terenie Gminy Prochowice charakteryzują się złym stanem (w tym złym stanem chemicznym, ale umiarkowanym i dobrym potencjałem ekologicznym 8 . Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych za 2017 rok przeprowadzona przez WIOŚ we Wrocławiu9 wskazała, że stan chemiczny wód w punktach pomiarowych na terenie Gminy Prochowice oraz w bezpośrednim sąsiedztwie (PLRW600017137899 - Cicha Woda - most Rogów–Malczyce;

8 Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry, Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. (poz. 1967), .324, s. 329, s. 334 9 https://www.wroclaw.pios.gov.pl/index.php?dzial=monitoring&pod=wPow&pod2=stan 36

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 36 PLRW600020138999 - Kaczawa - ujście do Odry; PLRW600021137579 - Odra - powyżej PCC "Rokita") jest poniżej dobrego.

Tab. 5 Ocena stanu jakości rzek na terenie województwa dolnośląskiego w 2017 roku na podstawie monitoringu diagnostycznego (Gmina Prochowice)

Odra Kaczawa Cicha Woda Powyżej PCC Most Rogów – Punkt pomiarowy Ujście do Odry „Rokita” SA Malczyce Klasyfikacja elementów IV II III biologicznych Klasyfikacja elementów II bd bd fizykochemicznych Klasyfikacja elementów – SS D - - Stan/potencjał ekologiczny słaby bd bd Stan chemiczny poniżej dobrego poniżej dobrego poniżej dobrego Ocena stanu zły stan wód zły stan wód zły stan wód Źródło: https://www.wroclaw.pios.gov.pl/index.php?dzial=monitoring&pod=wPow&pod2=stan

2.5.2.2 Wody podziemne

Do wód podziemnych zalicza się wody występujące pod powierzchnią ziemi w wolnych przestrzeniach skał skorupy ziemskiej. Gromadząc się w poszczególnych utworach wodonośnych tworzą one poszczególne poziomy zalegania. Płytkie wody podziemne związane są w głównej mierze z utworami czwartorzędowymi. Płytko zalegające wody w obrębie dolin rzek: Odry i Kaczawy są zanieczyszczone i pozostają w silnym związku hydraulicznym z wodami tych rzek. Zwierciadło wód gruntowych w dnie doliny Odry, zalęgając płytko wpływa na wytwarzanie się miejscami mokradeł i podmokłości. Tereny wysoczyznowe pomiędzy dolinami rzek posiadają wody gruntowe o zwierciadle swobodnym, zalegające na niewielkich głębokościach. W obszarach o dobrej przepuszczalności, zbudowanych z piasków i żwirów polodowcowych, wody występują stosunkowo głęboko i są szybko odnawialne. W rejonie zalegania pokryw glin polodowcowych możliwe jest występowanie wód okresowych wierzchówkowych. Przy grubszej pokrywie glin występują wody śródglinowe. Główny poziom użytkowy wód wgłębnych występuje w utworach trzeciorzędowych. Wody tego poziomu zalegają w warstwach nieprzepuszczalnych iłów oraz mułków i występują w zależności od budowy geologicznej na różnych

37

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 37 głębokościach, od kilkunastu do nawet 180 m. Są to wody naporowe pod dużym ciśnieniem. Niektóre zbiorniki wód trzeciorzędowych znajdują się pod ciśnieniem artezyjskim. Wydajność ujęć trzeciorzędowych waha się od 0,1 m³/h do 75 m³/h. Są to wody słodkie o niewielkiej mineralizacji i dobrej jakości. Wody podziemne o mineralizacji powyżej 1 g/dm³ znajdują się poniżej 200 m. p.p.t. Natomiast wody termalne o temperaturze powyżej 20º C znajdują się na głębokości poniżej 500 m. p.p.t. W południowej części gminy znajduje się Główny Zbiornik Wód Podziemnych (GZWP) nr 319 Subzbiornik „Prochowice – Środa Śląska”. Jest to zbiornik wód trzeciorzędowych w utworach miocenu górnego i pliocenu. Zbiornik ten wykazuje się wydajnością poniżej 70 m³/h oraz niskim stopniem zagrożenia antropogenicznego. Minimalna głębokość ujęcia wody z tego zbiornika wynosi około 100 m. p.p.t. Ocena stanu JCWPd wskazała, że na obszarze dorzecza Odry, w tym na ternie Gminy Prochowice) przeważają wody o dobrym stanie ilościowym10. Natomiast stan chemiczny JCWPd, do którego zakwalifikowana została Gmina, został oceniony jako słaby11. W zakresie przydatności wody do spożycia, w I półroczu 2017 r12., w ramach nadzoru prowadzonego przez Państwową Inspekcję Sanitarną, na terenie powiatu legnickiego pobrano do badań laboratoryjnych kilkadziesiąt próbek wody uzdatnionej, pochodzącej z wodociągów sieciowych, natomiast przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne zbadały łącznie prawie próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Legnicy dokonał oceny jakości wody na podstawie sprawozdań z badań przekazywanych przez przedsiębiorstwa wodociągowe oraz badań własnych. Na podstawie prowadzonego nadzoru nad jakością wody stwierdził przydatność wody do spożycia przez ludzi m.in. w Wodociągu sieciowym Prochowice oraz Wodociągu sieciowym w Lisowicach

2.5.3 Analiza SWOT MOCNE STRONY SŁABE STRONY - zadawalająca jakość wód podziemnych - niedostateczna jakość wód - duże zasoby wód powierzchniowych powierzchniowych - wzrastająca ilość inwestycji w ramach - wpływ zanieczyszczeń spoza terenu gminy gospodarki ściekowej, co zmniejsza na stan czystości wód

10 Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry, Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. (poz. 1967), s.362, 11 jw. s.366 12 Program ochrony środowiska dla Powiatu Legnickiego na lata 2018-2021 z perspektywą na lata 2022- 2025, Załącznik do uchwały Nr XXXV/198/2018 Rady Powiatu Legnickiego z dnia 17 maja 2018 r., s.82 38

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 38 przenikanie zanieczyszczeń do wód - realne zagrożenie podtopieniami gruntowych SZANSE ZAGROŻENIA - wsparcie na szczeblu krajowym czy niedostateczne rozpoznanie niekorzystnych wojewódzkim działań na rzecz poprawy oddziaływań człowieka na środowisko (np. w jakości środowiska zakresie zanieczyszczeń obszarowych) Zagrożenie powodziowe na terenach położonych wzdłuż cieków

2.5.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu gospodarowania wodami

Szczególne znaczenie dla zapewnienie właściwych warunków gospodarowania wodami na terenie Gminy będzie miało przeciwdziałanie skutkom ewentualnych powodzi. Działania te wykraczają poza możliwości gminy Prochowice, możliwe jest jednak zwiększenia bezpieczeństwa powodziowego mieszkańców poprzez działania niezwiązane bezpośrednio z inwestowaniem w urządzenia przeciwpowodziowe. Inwestycje tego typu zostały wskazane m.in. na liście zadań buforowych dla obszaru dorzecza Odry13. Gmina w ramach swych kompetencji może inicjować działania doraźne, tj. bieżące remonty, stała konserwacja i renowacja przepustów, rowów i innych urządzeń odprowadzających wodę lub zabezpieczających odpływ czy wycinka drzew i krzewów w korytach cieków. Ponadto wśród działań kluczowych wymienić należy: prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych, działania edukacyjne, promocyjne, propagujące i upowszechniające wiedzę o konieczności, celach, zasadach i sposobach ochrony wód, w szczególności skierowane do dzieci i młodzieży czy też działania inwestycyjne i utrzymaniowe związane z melioracjami wodnymi szczegółowymi oraz rowami odwadniającymi tereny zurbanizowane.

13 http://www.kzgw.gov.pl/index.php/pl/materialy-informacyjne/plany-zarzadzania-ryzykiem- 39

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 39

2.6 GOSPODARKA WODNOŚCIEKOWA

2.6.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Modernizacja sieci Budowa sieci kanalizacji sanitarnej we wsi Gromadzyń z wodociągowej włączeniem do sieci w Mierzowicach - poprawa warunków Budowa sieci odbioru ścieków (2014-2017) kanalizacyjnej Rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej w gminie Prochowice – poprawa warunków dostaw wody i odbioru ścieków (2015-2021) Wymiana sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w ul. Legnickiej w ciągu drogi gminnej nr 104587D w Prochowicach (2015-2018) Budowa sieci sanitarnej dla wsi Golanka Dolna z włączeniem do sieci w ul. Jaworowskiej w Prochowicach ETAP I – Poprawa warunków odbioru ścieków (2014-2019) Budowa sieci wodociągowej w Kwiatkowicach – poprawa warunków dostarczania wody i odprowadzania ścieków (2015- 2016) Budowa sieci sanitarnej grawitacyjno-tłocznej dla wsi Mierzowice z wpięciem do Lisowice - Poprawa odprowadzania ścieków(2012- 2015) Budowa sieci sanitarnej i wodociągowej w drogach gminnych w okolicy ul. Rogowskiej w Prochowicach - Poprawa warunków odbioru ścieków i dostarczania wody (2012-2015) Budowa sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w ul. Słowackiego – poprawa warunków dostawy wody i odbioru ścieków (2013-2014) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej na potrzeby osiedla mieszkaniowego w Szczedrzykowicach (2013 r.) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Szczedrzykowice Stacja, Dąbie, Cichobórz w gminie Prochowice (2011-2013) Opracowanie dokumentacji projektowo kosztorysowej budowy kanalizacji sanitarnej w Mierzowicach z włączeniem do Lisowic - zapewnienie odbioru ścieków (2012-2013) Wykonanie sieci wodociągowej wraz z montażem 2 punktów poboru wody na terenie cmentarz komunalnego (2011 r.) Budowa 2,3 km sieci wodno kanalizacyjnej w Prochowicach - Zapewnienie dostawy wody i odbioru ścieków (2011 r.) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Prochowice ul. Przysiółek, Chwałkowice, Motyczyn, Szczedrzykowice w gminie Prochowice (2009-2011)

40

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 40

2.6.2 Ocena stanu aktualnego

2.6.2.1 Zaopatrzenie w wodę

Gmina Prochowice jest w pełni zwodociągowana. Miasto i Gmina zaopatrywane są z następujących źródeł:  wodociągu miejskiego w Lisowicach;  wodociągu Związku Komunalnego „Wodociąg Lisowice” w Lisowicach;  ujęcia wód podziemnych w: Lisowicach, Prochowicach i Kawicach. Wodociąg miejski zasila w wodę mieszkańców miasta Prochowice oraz wsi: Lisowice, Mierzowice i Gromadzyń. Ujęcie składa się z dwóch studni głębinowych o głębokości około 30 – 35 m. Stacja Uzdatniania Wody (SUW) oraz zbiornik wody pitnej położone są w Prochowicach. Woda z ujęcia przesyłana jest na SUW gdzie następuje jej uzdatnianie poprzez napowietrzanie, filtracje oraz chlorowanie. Wodociąg Związku Komunalnego – „Wodociąg Lisowice” zasila w wodę pozostałą część gminy oraz dodatkow gminę Ruja i część gminy Kunice. Ujęcie wody wraz z w pełni zautomatyzowaną SUW zlokalizowane jest w obrębie wsi Lisowice. Składa się z dwóch studni głębinowych o głębokości około 30 m. Obecnie gminna sieć ma długość 37,9 km i 955 przyłączy (wodociąg miejski), 50,9 km i 486 przyłączy (wodociąg Związku Komunalnego). Decyzją Starosty Legnickiego nr AS.6320.02.1.2013 oraz nr AS.6320.03.1.2013 z dnia 07.06.2013 r. dla ujęcia wody w Lisowicach wyznaczono strefę ochrony bezpośredniej.14

Tab. 6. Instalacja wodociągowa w gminie Prochowice w 2017 roku .

Gmina Powiat Województwo Prochowice Legnicki Dolnośląskie Gęstość sieci wodociągowej w km/ 54,5 81,0 80,3 100 km² Zużycie wody na 1 mieszkańca w m³ 28,0 27,0 32,4 Korzystający z instalacji w % ogółu 99,8 96,9 94,9 ludności Źródło: www.stat.gov.pl

14 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Prochowice; Załącznik nr 1 do Uchwały nr XXVI/162/2016 Rady Miasta i Gminy Prochowice z dnia 28 września 2016 Roku, s.41 41

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 41 2.5.4.2 Odbiór ścieków

Gmina Prochowice tworzy zgodnie z treścią Uchwałą nr VIII/102/15 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 26 marca 201515 r. tzw. aglomerację Prochowice. W skład aglomeracji wchodzą następujące miejscowości z terenu gminy Prochowice: Lisowice, Kwiatkowice, Rogów Legnicki, Kawice, Cichobórz, Motyczyn, Dąbie, Szczedrzykowice oraz miasto Prochowice. Zgodnie ze sprawozdaniem z wykonania Krajowego Programu OŚK za 2016 rok 16 długość sieci kanalizacji sanitarnej w aglomeracji wynosiła 74,9 km, w tym sieci grawitacyjnej 52,6 km. Długość kanalizacji deszczowej wynosiła 9,4 km. W 2016 roku ilość ścieków komunalnych powstających w aglomeracji wyniosła 439 tys. m3/r. Obszar gminy jest tylko w części skanalizowany. Sieć kanalizacyjną posiadają miejscowości: Prochowice, Lisowice, Kawice, Kwiatkowice;, Rogów Legnicki. Gminna sieć kanalizacji sanitarnej wraz z przykanalikami ma długość 48,6 km oraz 1067 przyłączy. Sieć obsługuje miejska oczyszczalnia ścieków w Prochowicach o wydajności maksymalnej 1900 m³ /dobę (projektowana przepustowość 2350 m³ / dobę). Jest to oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna. Część mechaniczna jest w pełni zautomatyzowana. Część biologiczna to dwa bloki biologiczne pracujące na osadzie czynnym. Powstający w procesie oczyszczania osad jest poddawany stabilizacji i dosuszany na poletkach osadowych. Jakość oczyszczanych ścieków nie przekracza obowiązujących norm. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest Kanał Prochowicki, a dalej rzeka Kaczawa. W ostatnim roku sprawozdawczym całość wytworzonych ścieków została oczyszczona i odprowadzona do odbiornika. Na terenie miejscowości Szczedrzykowice funkcjonuje lokalna oczyszczalnia o wydajności maksymalnej 79,5 m³ / dobę, odbierająca ścieki z budynków stanowiących własność Agencji Nieruchomości Rolnych. Ponadto na terenie miejscowości: Prochowice, Lisowice i Kawice funkcjonują lokalne oczyszczalnie17.

15 Dz. Urz. Woj. Doln. poz. 1593 16 http://www.kzgw.gov.pl/index.php/pl/materialy-informacyjne/programy/krajowy-program- oczyszczania-sciekow-komunalnych 17 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Prochowice; Załącznik nr 1 do Uchwały nr XXVI/162/2016 Rady Miasta i Gminy Prochowice z dnia 28 września 2016 roku, s.41 42

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 42 Tab. 7. Instalacja kanalizacyjna w gminie Prochowice w 2017 roku .

Wyszczególnienie Gmina Powiat Województwo Prochowice Legnicki Dolnośląskie Gęstość sieci kanalizacyjnej w km / 100 km² 72,2 75,7 56,1 (52,1)18 Liczba ludności korzystająca z sieci kanalizacyjnej w stosunku do liczby ludności 85,1 75,1 76,3 ogółem w (%) Źródło: www.stat.gov.pl

Działania podejmowane od 2010 roku w ramach wdrażania polityki ochrony środowiska sprawiły, że w Gminie odnotowano istotna poprawę w sferze dostępu do sieci kanalizacyjnej. Gęstość sieci kanalizacyjnej wzrosła o ponad 50% względem 2008 roku. Dane dotyczące infrastruktury kanalizacyjnej sygnalizują, że pomimo niepełnego skanalizowania obszaru gminy Prochowice charakteryzuje się ona wskaźnikami porównywalnymi do średniej dotyczącej terenu całego województwa dolnośląskiego.

2.6.3 Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - rozwinięta sieć wodociągowa - przestarzała infrastruktura wodociągowa - oczyszczalnia ścieków usuwająca związki biogenów - rosnący stopień dostępności do kanalizacji sanitarnej SZANSE ZAGROŻENIA - wsparcie na szczeblu krajowym czy - ograniczone środki finansowe wojewódzkim działań na rzecz poprawy - niewystarczający stopień oczyszczenia jakości środowiska ścieków w oczyszczalniach przydomowych

2.6.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu gospodarki wodnościekowej

Zadania z zakresu gospodarki wodno-ściekowej realizowane w ramach Programu wskazane zostały m.in. w celu strategicznym „Poprawa stanu ekologii i ochrony środowiska” zawartym w Strategii Rozwoju Gminy Prochowice na lata 2016-2024 jest

18 Tereny wiejskie 43

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 43 poprawa stanu ekologii i ochrony środowiska. Obejmują one m.in. modernizacja i rozbudowa systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków na terenie gminy. Przewidywana jest modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacji sanitarnej wraz z wprowadzeniem nowoczesnego systemu zarządzania i monitoringu urządzeń wodociągowych, ścieków, uzupełnienie systemu wodociągowego oraz modernizacja z rozbudową oczyszczalni ścieków w Prochowicach. Inwestycje w tym zakresie przyczyniają się nie tylko do poprawy wizerunku Gminy, ale również do poprawy jakości życia mieszkańców, poprawy stanu ich zdrowia, zarówno fizycznego jak i psychicznego. Ponadto, wszelkie działania w tym zakresie zgodne są z koncepcją zrównoważonego rozwoju, gdzie chronione są zasoby środowiskowe i kulturowe tak, aby przyszłe pokolenia mogły z nich skorzystać. Wśród działań wymagających podjęcia wymienić należy:  wprowadzenie nowoczesnego systemu zarządzania i monitoringu urządzeń wodociągowych, co pozwoli na przeciwdziałanie stratom oraz optymalną dystrybucję wody.  modernizacja istniejącej sieci wodociągowej na terenie gminy;  modernizacja Stacji Uzdatniania Wody;  rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy;  przebudowa z rozbudową Oczyszczalni Ścieków w Prochowicach;  modernizacja przepompowni ścieków;  poprawa zabezpieczenia przeciwpowodziowego  inwentaryzacja stanu technicznego zbiorników bezodpływowych  propagowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków.

2.7 ZASOBY GEOLOGICZNE

2.7.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Inwentaryzacja przyrodnicza Wykonana

44

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 44 2.7.2 Ocena stanu aktualnego

2.7.2.1 Surowce mineralne19

Obszar gminy Prochowice leży w obrębie bloku przedsudeckiego. Podłoże budują tu zmetamorfizowane utwory proterozoiczne, do których zaliczono amfibolity, łupki i granitognejsy oraz utwory staropaleozoiczne reprezentowane przez łupki, szarogłazy i granitognejsy. Na utworach krystalicznych bloku przedsudeckiego leży pokrywa utworów młodszych należących do kenozoiku. Odsłaniają się one na powierzchni w postaci osadów trzeciorzędowych i czwartorzędowych. Trzeciorzęd reprezentowany jest przez osady miocenu i pliocenu. Osady miocenu dolnego występują głównie w północno – wschodniej i północnej części gminy. W skład ich wchodzą drobnoziarniste żwiry, piaski różnoziarniste, piaski ilaste i iły oraz pokład ścinawski węgla brunatnego. Osady miocenu środkowego rozpoczynają mułki ilaste i iły z przewarstwieniami piasków kwarcowych serii łużycko – śląskiej. W stropie tej serii leży łużycki pokład węgla brunatnego (w zachodniej części gminy jest on głównym udokumentowanym pokładem tej kopaliny). Wyżej, w profilu miocenu środkowego, występują piaski drobnoziarniste, mułki i iły serii Mużakowa z towarzyszącym pokładem węgla brunatnego. Do górnej części miocenu środkowego zaliczony został również pokład węgla brunatnego Henryk oraz iły szare, rozpoczynające serię poznańską. Górny miocen reprezentują osady serii poznańskiej: poziom iłów zielonych (iły często mułkowate i piaszczyste z przewarstwieniami piasków i mułków) i poziom iłów płomienistych (iły, iły mułkowate i mułki ilaste miejscami z wkładkami piasków drobnoziarnistych). Na iłach płomienistych leżą plioceńskie piaski i żwiry kwarcowo – skaleniowe oraz iły kaolinowe serii Gozdnicy, lub bezpośrednio utwory czwartorzędowe. Wychodnie skał trzeciorzędu odsłaniają się na powierzchni w rejonie Prochowic.

19 Program Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Prochowice na lata 2010-2014, s. 14-16 45

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 45

Rys. 8 Złoża węgla brunatnego występujące w zachodniej części Gminy Prochowice

Źródło: https://geolog.pgi.gov.pl/#main/?config=id_dy5itm4inr

Utwory czwartorzędowe pochodzą z okresu zlodowacenia południowopolskiego, środkowopolskiego, północnopolskiego i holocenu. Duże rozprzestrzenienie mają piaski i żwiry terasów nadzalewowych zlodowacenia północnopolskiego występujące w dolinie rzeki Kaczawy. Są to piaski grubo- i średnioziarniste zawierające niekiedy znaczną domieszkę żwiru. Na zachód od granic gminy zostało udokumentowane największe z eksploatowanych w tym rejonie złoże kruszywa naturalnego „Szczytniki”. Mniejszą przydatność surowcową i znaczenie tylko lokalne mają występujące w postaci niewielkich pagórków i płatów piaski i żwiry wodnolodowcowe oraz piaski i żwiry moren czołowych zlodowacenia środkowopolskiego. Poza wyżej opisanymi utworami czwartorzędowymi, na obszarze gminy Prochowice występuje poziom glin z okresu zlodowacenia południowo- i środkowopolskiego, piaski i żwiry rzeczne zlodowacenia środkowopolskiego (dolina Odry), mułki zastoiskowe, gliny lessopodobne i deluwialne oraz holoceńskie iły, piaski, mułki i mady, a także torfy. Na terenie gminy znajdują się 4 udokumentowane złoża kopalin: złoża węgla brunatnego „Legnica” – Pole Wschodnie i „Ruja”, złoża iłów „Legnica” – Pole Wschodnie i „Prochowice”, złoże piasków i żwirów „Legnica – Pole Wschodnie” oraz gazu ziemnego „Ruja – Legnica Pole Wschodnie i Legnica Pole Północne”.

46

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 46

Rys. 9 Złoża kopalin

Źródło: Studium uwarunkowań…20

2.7.2.2 Osuwiska

Brak kopalni głębinowych i odkrywkowych oraz budowa geologiczna terenu sprawiają, że nie stwierdza się na obszarze gminy istnienia zagrożeń geologicznych. Z uwagi na ukształtowanie terenu oraz łagodną formę doliny rzek Kaczawy i Odry, nie występują na obszarze gminy tereny osuwiskowe. Poeksploatacyjne formy powstałe w trakcie powierzchniowej eksploatacji surowców naturalnych, ze względu na nieznaczną głębokość wyrobisk, również nie powodują powstawania zagrożenia osuwania się mas ziemnych21.

20 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Prochowice, Załącznik Nr 1 Do Uchwały Nr XXVI/162/2016 Rady Miasta i Gminy Prochowice z dnia 28 Września 2016 roku, s. 38 21 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Prochowice; Załącznik nr 1 do Uchwały nr XXVI/162/2016 Rady Miasta i Gminy Prochowice z dnia 28 września 2016 roku, s.60 47

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 47 2.7.3 Wpływ zmian klimatu na górnictwo, wrażliwość i adaptacja do zmian

Na terenie gminy Prochowice nie są zlokalizowane zakłady górnicze, wydobywcze i przetwórcze, na działalność których mogłyby mieć wpływ zmiany klimatu.

2.7.4 Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - brak terenów osuwiskowych - występowanie terenów wymagających rekultywacji (po zakończeniu eksploatacji) SZANSE ZAGROŻENIA - rekultywacja i zagospodarowanie terenów - poszerzenie obszaru górniczego poeksploatacyjnych w kierunku rolnym, obejmującego zachodnią część gminy leśnym, wodnym lub rekreacyjnym ograniczające zagospodarowanie terenu

2.7.5 Cele i zadania środowiskowe z zakresu zasobów geologicznych

Ze względu na występowanie zasobów geologicznych niezbędnym będzie podjęcie działań spójnych z Programem Ochrony Środowiska powiatu Legniciego, tj. zmierzających do monitorowania służb odpowiedzialnych za gromadzenie, archiwizowanie i przetwarzanie danych geologicznych, Ograniczanie naruszeń dotyczących ochrony środowiska towarzyszących wydobywaniu kopalin. Ponadto szczególnej uwadze należy poddać kwestię rekultywacji (o kierunku rolnym, leśnym lub wodno – leśnym) terenów poeksploatacyjnych surowców naturalnych

2.8 GLEBY

2.8.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Rekultywacja dzikich Likwidacja 4 nielegalnych wysypisk śmieci (3000 m2) (2011 składowisk śmieci r.)– na podstawie danych GUS Odkwaszanie gruntów Brak informacji rolnych Przeciwdziałanie i Brak informacji rekultywacja gleb

48

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 48 zagrożonych erozją Rekultywacja gleb skażonych Brak informacji przez działalność przemysłową Zalesianie gleb o niskiej klasie Od 2010 roku powierzchnia zalesień ogółem wyniosła 65,4 ha bonitacyjnej i odnowa – na podstawie danych GUS wylesionych powierzchni Tworzenie gospodarstw Brak informacji specjalistycznych, agroturystycznych i ekologicznych

2.8.2 Ocena stanu aktualnego

2.8.2.1 Użytkowanie terenu

Gmina Prochowice posiada relatywnie dobre warunki do produkcji rolniczej. Areał gruntów bardzo dobrych i dobrych, należących do II i III klasy bonitacyjnej, wynosi 18,20%. Natomiast areał gruntów średnich, należących do IV klasy bonitacyjnej wynosi 48,91% ogólnej powierzchni gruntów ornych. Zaś ziemie słabe i bardzo słabe, V i VI klasy bonitacyjnej, stanowią łącznie 32,89% ogólnej powierzchni gruntów ornych. Według opracowanej przez Instytut Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach (IUNG Puławy) kompleksowej metody waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, obliczony dla gminy Prochowice wskaźnik wartości wynosi 69,6 pkt. Grunty orne o najwyższym wskaźniku bonitacji występują w miejscowościach: Szczedrzykowice (ponad 70% gleb w klasie II - III) oraz Dąbie, Mierzowice, Lisowice, Gromadzyń i Prochowice (ponad 15% gleb w klasie II - III), zaś o wskaźniku najsłabszym w miejscowościach: Lisowice, Motyczyn i Cichobórz (ponad 50% gleb w klasie V - VI). Użytki zielone o najwyższym wskaźniku bonitacji występują w miejscowościach: Szczedrzykowice (ponad 70% użytków zielonych w klasie II - III) oraz Golanka Dolna i Rogów Legnicki (ponad 45% użytków zielonych w klasie II - III), zaś o wskaźniku najsłabszym w miejscowościach: Lisowice i Motyczyn (ponad 40% użytków zielonych w klasie V - VI). Powyższe uwarunkowania decydują, że głównym kierunkiem w produkcji rolniczej jest uprawa roślinna dostosowana do potrzeb produkcji zwierzęcej, na potrzeby ludności i przemysłu przetwórczego oraz hodowla zwierząt. W ostatnich latach największe znaczenie w gminie miały następujące uprawy: zboża podstawowe, kukurydza, buraki cukrowe, ziemniaki, rzepak i rzepik. Natomiast wśród zbóż

49

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 49 podstawowych dominują: pszenica, jęczmień, pszenżyto, żyto, mieszanki zbożowe, owies. Ogólnie można przyjąć, że na terenie gminy Prochowice uprawia się stosunkowo mało roślin wymagających dużej chemizacji, to jest: rzepaku czy buraka cukrowego. To zjawisko należy uznać za objaw pozytywny w stosunku do obecności bogatych walorów środowiska przyrodniczego. Warunki glebowe gminy, mniej korzystne od średniej występującej w województwie dolnośląskim, powodują, że plony głównych ziemiopłodów są niższe od wartości osiąganych w regionie i kształtują się mniej więcej na poziomie (w dt z 1 ha): zboża podstawowe ogółem - 24, pszenica ozima - 25, pszenica jara - 22, żyto - 25, jęczmień ozimy - 24, jęczmień jary - 23, owies - 20, kukurydza - 45, ziemniaki - 170, buraki cukrowe - 25022.

2.8.2.2 Monitoring rolnictwa

W ramach prowadzonej przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu oceny stanu gleb w 2015 roku poprano próbki w punktach pomiarowo- kontrolnych rozmieszczonych na terenie pól uprawnych i odłogowanych na terenie Obszaru Natura 2000 – Irysowy Zagon koło Gromadzynia PLH020051. Ocena zawartości metali w glebach w oparciu o klasyfikację IUNG wykazała zawartość naturalną (stopień 0) Zn, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni we wszystkich punktach pomiarowych. Wobec braku wyników badań potwierdzających szkodliwe oddziaływanie stwierdzonych ilości metali ciężkich na organizmy żywe oraz wobec braku wizualnych objawów szkodliwości stwierdzonych zawartości metali na rośliny i środowisko, występujące na terenie objętym badaniami zawartości metali ciężkich uznaje się za zgodne ze standardami jakość23. W wyniku badań przeprowadzonych na terenie położonych wokół mogilnika w miejscowości Lisowice również nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości stężeń metali ciężkich.24 Badania badań skażeń gleb w Powiecie Legnickim wykazało, że w gminie Prochowice przewagę stanowią gleby o lekko kwaśnym odczynie (54%), natomiast koniecznego wapnowania wymaga 8% gleb. Na uwagę zasługuje fakt, że gleby gminy

22 Strategia Rozwoju Gminy Prochowice na lata 2016-2024, s. 29-30 23 Ocena Stopnia Zanieczyszczenia Gleb w województwie dolnośląskim w 2015 roku, WIOŚ we Wrocławiu, 2016, s. 20 24 jw. s. 30 50

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 50 cechuje relatywnie niska zawartość metali ciężkich w odniesieniu do pozostałych gminy powiatu legnickiego25. W latach 2010-2015 prowadzone były również przez WIOŚ we Wrocławiu badania przekroczenia wartości dopuszczalnych stężeń wskaźników w glebach wzdłuż tras komunikacyjnych. Analiza składu próbek gleby pobranej w sąsiedztwie trasy Legnica – Prochowce wskazała 6 punktów pomiarowych charakteryzujących się przekroczonym stężeniem benzo(a)piranu26. Monitoring jakości gleb prowadzony jest również w cyklach 5-letnich przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. W latach 2015-2017 w województwie dolnośląskim badania przeprowadzone zostały w 20 punktach pomiarowych. Żaden z nich nie był zlokalizowany w gminie Prochowice27.

2.8.3 Wpływ zmian klimatu na rolnictwo, wrażliwość i adaptacja do zmian

Przewidywane zmiany klimatyczne oraz związany z nimi wzrost częstotliwości i intensywności susz w rolnictwie, spowodują najprawdopodobniej w strefie klimatycznej Polski wzrost zapotrzebowania na wodę przez rośliny, a także zwiększenie powierzchni nawadnianej. W produkcji roślinnej, w celu efektywnego wykorzystania ocieplania klimatu, powinny być przedsięwzięte następujące działania:  wprowadzenie do uprawy odmian roślin lepiej przystosowanych do zmieniających się warunków termicznych;  zwiększenie areału uprawy roślin efektywniej wykorzystujących zasoby ciepła (roślin ciepłolubnych). Na podstawie oceny dotychczasowego wpływu zmian klimatu na produkcję zwierzęcą niezbędne jest wprowadzenie szeregu działań adaptacyjnych w zakresie utrzymania i żywienia oraz samego stanu wiedzy i jego upowszechnienia28.

25 Program Ochrony Środowisk dla Powiatu Legnickiego na lata 2018-2021 z perspektywą na lata 2022- 2025, Załącznik do uchwały Nr XXXV/198/2018 Rady Powiatu Legnickiego z dnia 17 maja 2018 r., s.113 26 Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2015 https://www.wroclaw.pios.gov.pl/pliki/raporty/2015/04_Gleby.pdf 27 Raport z III etapu realizacji zamówienia „Monitoring chemizmu gleb ornych w Polsce w latach 2015- 2017”, IUNG, 2017 28 Strategiczny Plan Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, Ministerstwo Środowiska, 2013 51

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 51

2.8.4 Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - brak zidentyfikowanych istotnych źródeł - zanieczyszczenie gleb pochodzące z emisji zanieczyszczenie gleb ze środków transportu - uprawa niewielu roślin wymagających dużej chemizacji t. rzepaku, buraka cukrowego SZANSE ZAGROŻENIA - rozwój rolnictwa ekologicznego i - zmiany klimatyczne powodujące m.in. agroturystyki przy jednoczesnym wzrostem przesuszanie gruntów świadomości ekologicznej rolników - niewłaściwa działalność rolnicza - spadek użycia chemicznych środków - antropopresja ochrony roślin oraz nawozów sztucznych

2.8.5 Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony gleb

Na podstawie przeprowadzonej diagnozy oraz w odniesieniu do polityki przestrzennej gminy (por. Studium uwarunkowań….)29 wskazuje się na konieczność stosowaniu zadrzewień oraz zalesieniu gleb o niskiej bonitacji V, VI i VIz klasy (gleby te zajmują 5,7% powierzchni gminy) i gruntów rolnych nie przydatnych lub mało przydatnych dla rolnictwa. Pozwoli to na powiększenie terenów leśnych oraz ich ochrony. Ponadto grunty te można przeznaczyć na tereny rekreacyjne oraz turystyczne. Powiększanie lesistości obszaru gminy wpłynie na wzbogacenia krajobrazu oraz walorów przyrodniczych gminy – w szczególności zwiększania naturalnej retencji terenu oraz miejsc siedliskowych.

2.9 GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW

2.9.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Wdrożenie Planu Gospodarki W Gminie opracowano w 2010 „Aktualizację Planu Gospodarki Odpadami Odpadami dla Miasta i Gminy Prochowice”. Po zmianie ustawy o odpadach w 2013 roku (Dz. U. 2016 poz. 1954 z późn. zm.)

29 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Prochowice, Załącznik Nr 1 Do Uchwały Nr XXVI/162/2016 Rady Miasta i Gminy Prochowice z dnia 28 Września 2016 roku 52

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 52 Gminy nie mają obowiązku sporządzania Planów Gospodarki Odpadami na poziomie gminnym. Od 2013 roku opracowywane są coroczne sprawozdania z gospodarowania odpadami komunalnymi.

2.9.2 Ocena stanu aktualnego

Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2016-202230 Gmina Prochowice wchodzi w skład tzw. Regionu Północnego. Bezpośrednio na terenie Gminy nie funkcjonuje ani nie został przewidziany do budowy RIPOK. Instalacje przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz regionalne składowiska odpadów inne niż niebezpieczne i obojętne zlokalizowane są w Głogowie, Legnicy, Lubinie i Polkowicach. Ne terenie Gminy nie jest zlokalizowane składowisko odpadów komunalnych. Decyzją Starosty Legnickiego Nr RS 7624 –7/06/SKŁ. z dnia 17 sierpnia 2006 r. dawne składowisko zostało zamknięte. Gmina Prochowice nie posiada możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania ze względu na brak instalacji potrzebnej do przetwarzania tego typu odpadów. Zadania te zlecane są przedsiębiorstwom zewnętrznym, które odbierają odpady komunalne z terenu Gminy. W latach 2013-2017 z terenu Gminy odpady były odbierane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania z Lubina. Firma przekazuje odpady do RIPOK przy ul. Zielnej w Lubienie. Przyjmowanie odpadów komunalnych od mieszkańców zapewniono poprzez organizacje selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na wyznaczonym terenie przy ul. Jagiellońskiej w Prochowicach. W gminie Prochowice na koniec 2017 roku zameldowanych było 7364 osoby, z czego objętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi było 6162 mieszkańców. Różnica w liczbie ludności pomiędzy zameldowanymi osobami, a osobami uwzględnionymi w deklaracjach spowodowana jest naturalną migracją ludności31. Na koniec 2017 roku zadeklarowanych było 2239 płatników, z czego 201 deklaracji dotyczy

30 Załącznik do Uchwały nr XLIII/1450/17 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 21 grudnia 2017 r. 31 Na podstawie „Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Prochowice w 2017 r.” (http://www.prochowice.com/content.php?cms_id=1047&lang=pl&p=p10) 53

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 53 opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy. Szczególnie istotny jest obserwowany od 2014 roku wzrost udziału mieszkańców prowadzących segregację odpadów. W 2017 było to 69,9%, tj. o prawie 20p.p. więcej niż w 2014 roku. tendencja wzrostowa może świadczyć, że w kolejnych latach liczba segregujących będzie wzrastać. Bieżący popyt zgłaszany przez gospodarstwa domowe na usługi, tj. jednocześnie masa odpadów selektywnie zbieranych jest uzależniony od tendencji demograficznych i konsumpcji powiązanej ściśle z poziomem zamożności. Dynamika wzrostu wynika jednak z efektów wdrożenia znowelizowanej 1 lipca 2011r. (weszła w życie 1-07- 2013r.) Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wprowadzającej przejęcie przez gminy obowiązku gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym m.in. zapewnienie ich odbioru, oraz wprowadzająca opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i zobowiązanie do jej ponoszenia właścicieli nieruchomości, z których odbierane będą odpady. W 2017 roku na terenie Gminy Prochowice wytworzono łącznie 2547,11 Mg odpadów komunalnych, o 64% więcej niż w 2013 roku.

Tab. 8 Zestawienie przyjętych odpadów w 2015-2018 w RIPOK od Gminy Prochowice

Ilość odpadów selektywne wielkogabarytowe Zmieszane + gabaryty Lata ogółem [Mg] [Mg] [Mg] + bio [Mg] rok 2015** 2111,70 192,7* 0 1919,00 rok 2016** 2309,36 173,32* 0 2136,04 rok 2017 2533,49 226,5* 8,34 2298,64 rok 2018 – I półrocze 1301,98 134,38* 13,16 1154,44 8256,53 726,90 21,50 7508,12 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Prochowice

*-Suma odpadów z grupy 15 oraz dodatkowych kodów **-Na podstawie sprawozdań Burmistrza Prochowic z realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi

Tab. 9 Odpady przyjęte z Prochowic przez RIPOK wg. kodów w latach 2015-2018

2018 -6 Rodzaj odpadów Kod 2015** 2016** 2017 mcy Opakowania z papieru i tektury 15 01 01 4,5 6,48 8 7,7 Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 02 16,1 21,16 23,98 18,98

54

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 54 Zmieszane odpady opakowaniowe 15 01 06 84,6 78,1 110,14 60,02 Opakowania ze szkła 15 01 07 87,5 67,58 78,32 45,04 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego… 17 01 07 0 0 3,88 0 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i 20 01 35 20 01 36 0 0 2,18 2,66 Odpady ulegające biodegradacji 20 02 01 1,3 38,08 333,52 173,54 Nie segregowane odpady komunalne 20 03 01 1917,7 2097,96 1956,78 967,74 Odpady wielkogabarytowe 20 03 07 0 0 8,34 13,16 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Prochowice

*-Suma odpadów z grupy 15 oraz dodatkowych kodów **-Na podstawie sprawozdań Burmistrza Prochowic z realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi

Tab. 10 Ilość odpadów wytwarzanych na terenie Gminy Prochowice w 2017 roku

Źródło: Urząd Miasta i Gminy Prochowice

Ilość odpadów (w tym selektywnych) odebranych do RIPOK z gminy Prochowice wzrasta. Wynika to między innymi z rosnącej świadomości społeczeństwa dotyczącej segregacji odpadów komunalnych oraz większej wiedzy na temat punktów zbierania odpadów selektywnie zbieranych (informacje na stronach internetowych Gminy, wdrożenie „opłaty śmieciowej”, akcje w gminach). W roku 2017 wzrost ilości odpadów

55

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 55 dostarczonych do RIPOK z Gminy Prochowice wyniósł prawie 10% w stosunku do roku poprzedzającego oraz analogicznie 20% do roku 2015. Aktualne dane za rok 2018 pozwalają przeprowadzić wstępną analizę ilości odpadów, które zostaną odebrane z Prochowic do końca roku 2018. Szacuje się, że wyniesie ona około 26 000 Mg. Szczególną formę odpadów stanowi azbest. W 2009 roku przeprowadzona została inwentaryzacja rodzaju, ilości i miejscach występowania azbestu. Według danych Bazy Azbestowej32 w Gminie Prochowice zinwentaryzowano 476,942 Mg wyrobów zawierających azbest, z czego ponad 109 Mg zaliczona została do I stopnia pilności usunięcia. Analiza danych wskazuje na dominację produktów w postaci płyt azbestowo-cementowych (ok. 99%), zabudowanych głównie w obiektach gospodarczych. Na terenie miasta i gminy Prochowice nie występują wodociągowe rury azbestowo-cementowe. Podczas badań terenowych stwierdzono płyty azbestowe, które zostały zdjęte w latach poprzednich i są gromadzone na terenie posesji33. Gmina realizuje sukcesywnie program usuwania azbestu. W roku 2017 z terenu Gminy Prochowice usunięto 14,59 Mg wyrobów zawierających azbest. Usuwanie wyrobów zawierających azbest odbyło się poprzez wyłonionego w postępowaniu przetargowym wykonawcę, który posiada stosowne do tego celu uprawnienia. Zadanie realizowane było w okresie od 30.06.2017 r. do 07.08.2017 r. Unieszkodliwiono wyroby zawierające azbest z jednej nieruchomości. Realizacja powyższego zadania została wsparta finansowo dotacją z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu w kwocie 7 199 ,50 zł. Usunięcie nawet takiej ilości wyrobów zawierających azbest ograniczy ich masę występującą na terenie gminy, a tym samym przyczyni się poprawy jakości środowiska naturalnego oraz zmniejszy ryzyko zachorowań34. Dodatkowo w styczniu 2018 roku Rada Miasta i Gminy Prochowice podjęła uchwałę nr XLV/278/2018 w sprawie przyjęcia regulaminu dofinansowania zadań z zakresu usuwania, transportu i utylizacji wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Prochowice. Wskazuje on na możliwość dofinansowania w wysokości 85% wartości usług brutto obejmujących demontaż, zbieranie, transport oraz unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest. Podmiotami uprawnionymi są osoby fizyczne, które posiadają tytuł prawny do obiektu budowlanego na terenie gminy,

32 https://esip.bazaazbestowa.gov.pl/raporty.html 33 „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Miasta i Gminy Prochowice”, Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr V/18/2011 Rady Miasta i Gminy Prochowice z dnia 26 stycznia 2011 r. 34 http://bip.prochowice.com/subcontent.php?cms_id=292 56

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 56 w szczególności własność, współwłasność, użytkowanie wieczyste, prawo do działki w rodzinnych ogrodach działkowych, dzierżawa, najem oraz wspólnoty mieszkaniowe, w rozumieniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 1982, z późn. zm.).

2.9.3 Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - prawie wszyscy mieszkańcy gospodarują - Brak na terenie Gminy PSZOK-u odpadami zgodnie z przepisami - spalanie odpadów w gospodarstwach - Gmina realizuje program usuwania domowych wyrobów zawierających azbest

SZANSE ZAGROŻENIA - Uszczelnienie systemu gospodarki - wzrost kosztów odbioru odpadów odpadami dzięki nowej formie segregacji przyczyniający się do nielegalnego odpadów składowania śmieci na nielegalnych wysypiskach

2.9.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu gospodarowania odpadami

Gmina Prochowice sukcesywnie realizuje długookresową politykę zrównoważonego rozwoju poprzez wdrażanie w życie uchwalonych planów oraz programów strategicznych. Priorytetowe kierunki rozwoju zostały określone w Strategii Rozwoju Gminy Prochowice na lata 2016-202435 w ramach II celu strategicznego oraz celu operacyjnego „Zachowanie wysokiej jakości środowiska poprzez właściwą gospodarkę odpadami”. Budowa Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych został wskazany jako jeden z kluczowych kierunków działań. Ponadto Gmina. W powyższym celu wskazano również realizowaną obecnie rekultywację nieczynnego składowiska odpadów, udoskonalenie systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (do czego przyczyni się również przedmiotowy projekt) oraz szeroko pojętą edukację ekologiczną. Ponadto, mimo braku obowiązku przygotowania przez gminy planów Gospodarki Odpadami nadal jako kluczowe uznać należy następujące cele w gospodarowaniu odpadami komunalnymi:  zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych.

35 Załącznik nr 1 do Uchwały nr XIX/112/2016 Rady Miasta i gminy Prochowice z dnia 26 lutego 2016 r. 57

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 57  zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska.  minimalizacja ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie.  zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji unieszkodliwianych przez składowanie.  wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów.  zmniejszenie masy składowanych odpadów w roku 2014 do max. 85% ilości odpadów wytwarzanych.

58

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 58 2.10 ZASOBY PRZYRODNICZE I OCHRONA LASÓW

2.10.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

Planowane działania Podjęte działania Zalesianie gleb o niskiej klasie Podjęcie uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia bonitacyjnej i odnowa miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w celu wylesionych powierzchni przeznaczenia do zalesienia gruntów na obszarze miasta i gminy Prochowice (2011 r. z późn. zm.) – grunty przeznaczone do zalesienia znajdowały się na terenie części wiejskiej gminy Prochowice, z wyjątkiem obrębu Szczedrzykowice, oraz w obrębie 4 miasta Prochowice. Wcześniej tereny te funkcjonowały jako obszary upraw polowych oraz łąki, a w przypadku Mierzowic także jako tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. W gminie udało się zalesić ponad 50 ha gruntów. Inwentaryzacja przyrodnicza Opublikowano mapę wraz z informacjami na temat zabytków i obszaru gminy obszarów cennych przyrodniczo na terenie gminy. Wykonana inwentaryzacja przyrodnicza. Rozszerzenie istniejącego Przygotowanie projektów planów zadań ochronnych dla systemu terenów i obiektów obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty – chronionych projektowanych Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk oraz Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 – Łęgi Odrzańskie w 2012 r. Rewitalizacja i Od 2007 r. podejmowane są działania mające na celu zagospodarowanie gminnych rewitalizację zabytkowego parku w Prochowicach. parków Zagospodarowanie terenów Nie zrealizowano. zielonych wzdłuż cieków wodnych Program podnoszenia Utworzenie Przyrodniczej Ścieżki Edukacyjnej w zabytkowym świadomości ekologicznej parku w Prochowicach oraz aplikacji służącej do poznawania wśród mieszkańców informacji o przyrodzie parkowej. Coroczne obchody Światowego Dnia Ziemi w placówkach edukacyjnych na terenie gminy. Szkolenia dla mieszkańców gminy dot. odnawialnych źródeł energii, np. w ramach projektu „Upowszechnienie wiedzy i świadomości OZE wśród mieszkańców Krainy Łęgów Odrzańskich”.

59

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 59 2.10.2 Ocena stanu aktualnego

Zgodnie z podziałem geobotanicznym Polski gmina Prochowice położona jest w obrębie Podprowincji Środkowoeuropejskiej Właściwej, Działu Brandenbursko- Wielkopolskiego (B), Podkrainie Południowowielkopolskiej (B4), Okręgu Szprotawsko- Prochowickim (B.4b.9) i Podokręgu Gromadzko-Prochowickim (B.4b.9.d).

Rys. 10 Regionalizacja geobotaniczna Polski – gmina Prochowice.

Źródło: https://www.igipz.pan.pl/tl_files/igipz/ZGiK/opracowania/regiony_geobotaniczne.

Część wschodnią, północno-zachodnią, północno-wschodnią i centralną gminy Prochowice porastają lasy. Największą lesistością (ponad 40%) charakteryzują się miejscowości Mierzowice, Motyczyn i Lisowice. Łącznie powierzchnia lasów w gminie to około 3295 ha, czyli prawie ⅓ powierzchni gminy. Zarządcą lasów jest Nadleśnictwo Legnica.

Tab. 11 Powierzchnia gruntów leśnych w gminie Prochowice na tle powiatu i województwa.

Grunty leśne Grunty leśne Jednostka terytorialna Lasy ogółem [ha] prywatne [ha] gminne [ha] województwo dolnośląskie 28 061,51 20 966,39 7 201,89 powiat legnicki 822,36 736,43 85,93 gmina Prochowice 211,40 187,40 24,00 Źródło: opracowanie własne Banku Danych Lokalnych GUS.

Dominującym gatunkiem na terenie gminy jest sosna, znaczący udział w drzewostanie mają także brzozy, dęby, grady i olsze. W centralnej części gminy

60

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 60 przeważają lasy mieszane, natomiast dla terenów wzdłuż Odry charakterystyczne są lasy liściaste, przede wszystkim łęgi, grady i olsy. Wynika to z warunków hydrologicznych – zalewów wód rzecznych, występowaniem wód stagnujących i płynących. Z kolei lasy iglaste i mieszane porastają zbocza doliny Odry i przylegające do niej wysoczyzny. Na terenie gminy zlokalizowanych jest kilka obszarów chronionych: - rezerwat przyrody Brekinia o charakterze florystycznym, powierzchni 2,29 ha. Celem tego rezerwatu jest ochrona jedynego poza terenami górskimi stanowiska jarzębu brekinii. Leży w pobliżu wsi Mierzowice, przy drodze w kierunku Prochowic; - rezerwat przyrody Łęg Korea położony we wschodniej części gminy Prochowice i gminie Ścinawa o całkowitej powierzchni 79,29 ha. Rezerwat stanowi ochronę lasów łęgowych z ornitofauną, zwłaszcza pokrzywnicy, dzięcioła dużego i grubodzioba; - obszar Natura 2000 Dolina Odry występujący na obszarze gmin Prochowice i Wołów. Lasy na tym terenie pełnią rolę wodochronną oraz stanowią pas zieleni przechwytujący zanieczyszczenia z Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Tworzące ten obszar łęgi wiązowe i jesionowe stanowią miejsce gniazdowania około 100 gatunków ptaków; - obszar Natura 2000 Irysowy Zagon koło Gromadzynia (między Gromadzyniem i Mierzowicami) o powierzchni 38,8 ha. Obejmuje łąki (szczególnie trzęślicowe) i zadrzewienia łąkowe w pradolinie Odry. Na terenach tych występują różne gatunki bezkręgowców, m.in. barczatki kataks, czerwończyka nieparka, modraszek; - użytek ekologiczny Torfowisko Szczytniki w gminach Prochowice i Kunice o powierzchni 6,73 ha. Teren porasta trzcina oraz rośliny bagienne, jest on również miejscem rozmnażania dla płazów i gadów, bytowania ptaków takich jak bocian czarny czy perkoz dwuczuby; - użytek ekologiczny Korytarz Ekologiczny Mierzowice o powierzchni 155,25 ha. Występuje tu około 15 gatunków chronionych roślin. Na użytek składa się 134,93 ha lasów, 12,90 ha łąk oraz 2,36 ha wód stojących i rowów.

61

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 61

Rys. 12 Obszary chronione w gminie Prochowice.

Źródło: http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy.

Ponadto na terenie gminy Prochowice znajdują się obiekty objęte ochroną – pomniki przyrody: - platan klonolistny w parku miejskim w Prochowicach, - 5 dąb szypułkowy w parku miejskim w Prochowicach, - olsza czarna w parku miejskim w Prochowicach.

2.10.3 Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - wysoka lesistość gminy, - wypalanie traw stanowiące zagrożenie dla - duża powierzchnia obszarów cennych okolicznych lasów oraz zwierząt żyjących na

62

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 62 przyrodniczo, łąkach. - duża powierzchnia lasów typowych dla terenów podmokłych. SZANSE ZAGROŻENIA - ograniczenia źródeł zanieczyszczeń, - napływ obcych gatunków fauny i flory, - rosnąca świadomość ekologiczna - zarastanie niewielkich zbiorników wodnych społeczeństwa, (oczek wodnych), które stanowią miejsce - możliwość rozwoju turystyki w oparciu o bytowania i rozmnażania dla płazów i gadów, istniejące zasoby przyrodnicze. - zagrożenia klimatyczne (susze, silne wiatry), - nadmierna wycinka drzew.

2.10.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu ochrony przyrody i lasu

W realizację celów z zakresu ochrony przyrody zaangażowane muszą być różne podmiotu – od gminy, przez samorząd powiatowy po wyspecjalizowane instytucje zajmujące się ochroną środowiska (jak Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska). Zadaniem RDOŚ jest rozwijanie i utrzymanie terenów chronionych, zwłaszcza obszarów Natura 2000. Natomiast gmina przede wszystkim dba o rozwijanie terenów zielonych na swoim terenie, utrzymanie założeń parkowych. Pozwoli to stworzyć przestrzenie atrakcyjne i przyjazne dla turystów. Obejmowanie ochroną starodrzewia pozwoli na zachowanie dziedzictwa przyrodniczego i historycznego dla kolejnych pokoleń. Zagospodarowanie turystyczne terenów powinno podkreślać atrakcyjność gminy i funkcje rekreacyjne terenów, a jednocześnie nie może stanowić zagrożenia dla fauny i flory (nie tylko chronionej). Ścieżki i trasy rowerowe tworzone na terenach atrakcyjnych przyrodniczo powinny stanowić zwartą sieć. Gmina musi współpracować instytucjami naukowymi, dzięki czemu uzyska wsparcie w prowadzeniu procesów ochrony przyrody.

2.11 ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI

2.11.1 Efekty realizacji dotychczasowego POŚ

W Programie ochrony środowiska Miasta i Gminy Prochowice na lata 2010 – 2014 brak bezpośrednich przedsięwzięć związanych z zabezpieczeniem przed poważnymi awariami.

63

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 63 2.11.2 Ocena stanu aktualnego

Pojęcie „poważne awarie” – określa art. 3 pkt 23 i 24. ustawy Prawo ochrony środowiska mówiący o tym, iż jest to zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstała w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w którym występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska, lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem, natomiast przez „poważną awarią przemysłową” – rozumie się poważną awarię w zakładzie. Na terenie Gminy Prochowice występuje jeden zakład, który można zaliczyć do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej jest to Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o. w Płocku, Baza paliw nr 10 w Kawicach. W tym wypadku obowiązki związane z awariami przemysłowymi spoczywają głównie na prowadzącym zakład (Zakładowa Straż Pożarna) oraz na organach Państwowej Straży Pożarnej, a także wojewodzie. Inne zagrożenia o, których możemy mówić na terenie gminy Prochowice to: - zagrożenia w transporcie drogowym i kolejowym. Nadzór nad ładunkami przewożonymi pojazdami samochodowymi sprawuje Policja. Przez teren Gminy Prochowice przebiegają dwie drogi krajowe tj. nr 36 Prochowice – Lubin – Ścinawa – Rawicz – Krotoszyn – Ostrów Wielkopolski, i nr 94 Bytom – Opole – Wrocław – Prochowice – Legnica – Krzywa oraz dwie drogi wojewódzkie tj. nr 338 Kawice (droga nr 94) – Lubiąż – Wołów – Wińsko, nr 372 Lisowice (droga nr 36) – Ścinawa. Przez gminę Prochowice biegnie również linia kolejowa o znaczeniu krajowym E-30 - zagrożenia wystąpień pożarów, Ten rodzaj zagrożeń może być związany z pożarami obszarów lasów, pożarów w miejscowościach, zakładów pracy, szczególnie dużych skupisk budynków oraz obiektów przemysłowych. - zagrożenia podtopień i zalań Przez Gminę Prochowice płynie rzeka Odra i Kaczawa. W wyniku przerwania wałów zagrożone są miejscowości Prochowice, Kwiatkowice, Rogów, Kawice, Rogów Legnicki. Powstałe zagrożenia zwalczane są przez odpowiednie jednostki straży pożarnej. Na terenie Prochowic funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna. W bliskiej odległości znajdują się również jednostki Państwowej Straży Pożarnej zlokalizowane w mieście Legnica i Lubina.

2.11.3 Analiza SWOT

MOCNE STRONY SŁABE STRONY - Prawidłowe funkcjonowanie OSP będącej w Duży ruch na drodze krajowej, brak razie potrzeby w stałej gotowości możliwości rozbudowy układu drogowego

64

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 64 - funkcjonowanie dużego zakładu o zwiększonym ryzyku występowania awarii SZANSE ZAGROŻENIA - zakończenie budowy trasy S3 przebiegającej - funkcjonowanie dużego zakładu o przez sąsiadujące gminy. zwiększonym ryzyku występowania awarii w - sąsiedztwo oddziału Państwowej Straży Brzegu Dolnym Pożarnej w Legnicy - możliwość wystąpienia powodzi na rzece Odrze i Kaczwie.

2.11.4 Cele i zadania środowiskowe z zakresu zagrożeń poważnymi awariami

Głównymi zagrożeniami na terenie Szczyrku, jakie mogą wystąpić w toku zwykłego funkcjonowania są wypadki i zdarzenia drogowe, pożary, powodzie i zalania. Zagrożenia chemiczne i pożarowe wynikają głównie z gęstości zaludnienia, charakteru zabudowy i stopnia uprzemysłowienia – takiego zagrożenia w gminie nie ma. Na zagrożenia pożarowe wpływa sąsiedztwo lokalizacji budynków i występowanie w nich palnych elementów konstrukcyjnych oraz magazynowane środki i materiały łatwopalne. Najważniejszymi jednostkami zajmującymi się w pierwszej kolejności minimalizacją skutków zdarzeń jest Ochotnicza Straż Pożarna. Na terenie gminy działa Ochotnicza Straż Pożarna, w związku z tym jednym z zadań własnych gminy jest wsparcie straży pożarnej w sprzęt do ratownictwa techniczno-chemiczno-ekologicznego oraz edukacja społeczeństwa na rzecz kreowania prawidłowych zachowań w sytuacji wystąpienia zagrożeń środowiska i życia ludzi. Zadanie to finansowane będzie ze środków własnych gminy Prochowice oraz środków zewnętrznych, takich jak Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W celu minimalizacji takich zagrożeń w harmonogramie zapisano, iż ważne są kontrole większych przedsiębiorstw prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w, który bada w jaki sposób są przestrzegane przepisy BHP oraz zasady przeciwdziałania awariom. Podobne wewnętrzne kontrole prowadzą sami przedsiębiorcy w celu ochrony pracowników, środowiska, mienia i okolicznych terenów. Zapobieganie awariom drogowym prowadzone jest poprzez stałe remonty i modernizację dróg oraz doraźne kontrole przez Policję transportów z ładunkami niebezpiecznymi, a także w razie potrzeby wyznaczanie tras przewozu materiałów niebezpiecznych. Istotne jest kierowanie transportów z substancjami niebezpiecznymi wyznaczonymi trasami (jeśli takie są), a także prawidłowe oznakowanie pojazdów przewożących niebezpieczne ładunki. W sytuacji, kiedy dochodzi do zanieczyszczenia środowiska podmiotem odpowiedzialnym za usunięcie skutków awarii w środowisku jest sprawca awarii. Ważkim zadaniem realizowanym przez samorząd jest kontynuacja działań edukacyjnych społeczeństwa w celu wyrobienia w ludności nawyków prawidłowych zachowań w sytuacji wystąpienia zagrożeń środowiska i życia ludzi. Działania te realizowane są poprzez akcje edukacyjno-szkoleniowe, a dla dzieci poprzez zabawę.

65

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 65 3 HARMONOGRAMY REALIZACJI ZADAŃ PROGRAMU NA LATA 2018-2021 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2025

3.1 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU OCHRONY POWIETRZA I KLIMATU 3.1 Cele i harmonogramy z zakresu ochrony powietrza i klimatu

Wskaźniki Pomiot L. p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel A1:

Poprawa jakości powietrza na obszarze Gminy Prochowice Kierunek interwencji A1:

Ograniczenie niskiej emisji z obiektów mieszkaniowych i przemysłowych Zmiany w przepisach Liczba aktualizacji Aktualizacja planu gospodarki niskoemisyjnej Zadania własne: prawnych 1 PGN 1 3 gminy Prochowice Gmina Prochowice dotyczących [szt.] dokumentów Zadanie Liczba kontroli w Sukcesywna kontrola uciążliwych źródeł Brak środków 2 monitorowane: ciągu roku 1 3 zanieczyszczeń finansowych WIOŚ Wrocław [szt.] Zadania własne Ilość Gmina Prochowice Wymiana źródeł ciepła w budynkach wymienionych Brak środków 3 Zadanie 10 80 jednorodzinnych i wielorodzinnych źródeł ciepła finansowych monitorowane [szt.] Mieszkańcy gminy Redukcja emisji Poprawa efektywności energetycznej budynków Zadania własne Brak środków 4 CO2 425,5 352,5 użyteczności publicznej Gmina Prochowice finansowych [Mg/rok] Organizacja akcji społecznych związanych z Zadania własne Liczba akcji na rok Brak środków 5 ograniczeniem emisji, efektywnością energetyczną 1 6 Gmina Prochowice [szt.] finansowych czy wykorzystaniem OZE

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 66 Zadania własne Gmina Prochowice Zadanie Liczba monitorowane: zmodernizowanyc Modernizacja i budowa oświetlenia ulicznego w Brak środków 6 Właściciele h/wybudowanych 10 25 gminie Prochowice finansowych oświetlenia lamp ulicznego [szt.]

Kierunek interwencji A2:

Wdrożenie mechanizmów ograniczających wpływ transportu na jakość powietrza Zadania własne Długość Gmina Prochowice Przebudowa i modernizacja dróg na terenie gminy przebudowanych i Zadanie Brak środków 7 Prochowice zmodernizowanyc 2000 3000 monitorowane: finansowych h dróg: Powiat Legnicki [m] DSDiK Długość ciągów Brak środków Rozbudowa ciągów pieszych i ścieżek Zadania własne pieszych i finansowych 8 3000 4000 rowerowych Gmina Prochowice rowerowych Brak porozumienia z [m] właścicielami

Tab. 13 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie ochrony powietrza i klimatu

Szacunkowy koszt realizacji Źródła

finansowania L.P Kierunek interwencji Zadanie 2022- 2018 2019 2020 2021 2025 wg. Środki gminy Aktualizacja planu gospodarki wg. 0 0 10000 potrze Prochowice, środki niskoemisyjnej gminy Prochowice potrzeb b WFOŚiGW Ograniczenie niskiej emisji Środki gminy z obiektów Poprawa efektywności energetycznej 1 0 300000,00 Prochowice, środki mieszkaniowych i budynków użyteczności publicznej RPO/POiŚ przemysłowych Organizacja akcji społecznych związanych wg. Środki gminy z ograniczeniem emisji, efektywnością 0 5000,00 potrze Prochowice, środki energetyczną czy wykorzystaniem OZE b RPO/POiŚ

67

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 67 Środki gminy Prochowice, środki wg. Modernizacja i budowa oświetlenia NFOŚ, środki 0 200000,00 potrze ulicznego w gminie Prochowice właściciele b oświetlenia ulicznego Sukcesywna kontrola uciążliwych źródeł Koszty administracyjne bez kosztowo zanieczyszczeń środki RPO/POiŚ, Wymiana źródeł ciepła w budynkach środki właścicieli jednorodzinnych i wielorodzinnych domów Środki gminy wg. Prochowice, Przebudowa i modernizacja dróg na wg. 724258,00 441715,00 potrz Środki wojewódzkie terenie gminy Prochowice potrzeb Wdrożenie mechanizmów eb i krajowe, środki ograniczających wpływ RPO/POiŚ 2 transportu na jakość Środki gminy powietrza wg. wg. Prochowice, Rozbudowa ciągów pieszych i ścieżek wg. 0 100000,00 potrz potrze Środki wojewódzkie rowerowych potrzeb eb b i krajowe, środki RPO/POiŚ/PROW

68

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 68 3.2 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE OCHRONY PRZED HAŁASEM

3.2 Cele i harmonogramy z zakresu ochrony przed hałasem

Wskaźniki Pomiot L p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel B.2: Poprawa oraz zabezpieczenie obszarów gminy przed zagrożeniem występowania ponadnormatywnego hałasu Kierunek interwencji B.2.1: Działania związane z ograniczeniem liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas Edukacja w zakresie zapobiegania nadmiernej Zadanie własne: 1 Ilość akcji edukacyjnych 0 3 Brak środków emisji hałasu Gmina Prochowice Wprowadzenie do PZP Stosowanie odpowiednich zapisów w miejscowych Zadanie własne: zapisów dot. 2 planach zagospodarowanie przestrzennego, TAK TAK brak Gmina Prochowice Ograniczenia emisji umożliwiających ograniczenie emisji hałasu hałasu Kierunek interwencji B.2.2: Poprawa klimatu akustycznego na terenie gminy Prochowice Zadanie Liczba Prowadzenie okresowych pomiarów przez monitorowane: przeprowadzonych 3 b.d 100% brak upoważnione organy Powiat Legnicki, pomiarów i kontroli WIOŚ [rok] Powierzchnia obszarów Powiatu Legnickiego eksponowanych na oddziaływanie Nie Zadanie ponadnormatywnego występow Brak środków Modernizacja nawierzchni dróg. Usprawnienie 4 monitorowane: hałasu, w zależności od b.d anie zmiana organizacji ruchu Powiat Legnicki wielkości przekroczenia takich przepisów wartości dopuszczalnej obszarów (określane w ramach mapy akustycznej dla głównych dróg)

69

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 69 Tab. 14 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie ochrony przed hałasem

Szacunkowy koszt realizacji Źródła

Kierunek finansowania L.P Zadanie interwencji 2022- 2018 2019 2020 2021 2025 Środki gminy Edukacja w zakresie zapobiegania 2000,0 Działania związane 1000,00 1000,00 1000,00 3000,00 Prochowice, środki nadmiernej emisji hałasu 0 z ograniczeniem WFOŚiGW liczby mieszkańców 1 Stosowanie odpowiednich zapisów w narażonych na miejscowych planach zagospodarowanie Środki gminy ponadnormatywny Koszty administracyjne przestrzennego, umożliwiających Prochowice, hałas ograniczenie emisji hałasu Prowadzenie okresowych pomiarów przez w zależności od ilości pomiarów Środki WIOŚ Poprawa klimatu upoważnione organy 2 akustycznego na Modernizacja nawierzchni dróg. Środki wojewódzkie terenie gminy W zależności od dostępnych środków Usprawnienie organizacji ruchu i krajowe, środki Prochowice

70

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 70 3.3 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU OCHRONY PRZED ODDZIAŁYWANIEM PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH

3.3 Cele i harmonogramy z zakresu ochrony przed odziaływaniem pól elektromagnetycznych

Pomiot Wskaźniki L. p Zadanie Odpowiedzialny Nazwa Wartość Wartość Ryzyka bazowa docelowa Cel 3.3: Utrzymanie poziomu pól elektromagnetycznych na bezpiecznym poziomie Kierunek interwencji 3.3.1: Monitorowanie poziomów pól elektromagnetycznych wraz z prawidłowym planowanie przestrzennym w tym zakresie Liczba pomiarów 0 0 brak

realizowanych przez Zadanie WIOŚ w których 1 Monitoring stanu środowiska w zakresie PEM monitorowane: stwierdza się WIOŚ przekroczenie poziomów

[szt.] Zadanie własne: Liczba punktów 0 10 brak

Gmina Prochowice emitujących pola Gromadzenie danych nt. instalacji emitujących pola 2 Zadanie elektromagnetyczne o elektromagnetyczne wymagające zgłoszeń monitorowane: znacznym natężeniu Powiat Legnicki [szt.]

Preferowanie niekonfliktowych lokalizacji źródeł Zadanie własne: Liczba 0 2 brak 3 pól elektromagnetycznych na etapie planowania i Gmina Prochowice wprowadzonych/uchwal

ustalania lokalizacji onych zmian w pzp

71

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 71 Tab. 15 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie ochrony przed polami elektromagnetycznymi

Szacunkowy koszt realizacji

Kierunek Źródła L.P Zadanie interwencji 2022- finansowania 2018 2019 2020 2021 2025 Monitoring stanu środowiska w zakresie Monitorowanie w zależności od ilości pomiarów środki WFOŚiGW poziomów pól PEM elektromagnetycz Gromadzenie danych nt. instalacji Środki powiatu nych wraz z emitujących pola elektromagnetyczne Koszty administracyjne legnickiego, gminy 1 prawidłowym wymagające zgłoszeń Prochowice, planowanie przestrzennym w Preferowanie niekonfliktowych lokalizacji tym zakresie źródeł pól elektromagnetycznych na etapie Koszty administracyjne Środki gminy planowania i ustalania lokalizacji

72

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 72

3.4 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU GOSPODAROWANIA WODAMI 3.4 Cele i harmonogramy w zakresie gospodarowania wodami

Wskaźniki Pomiot L .p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel 3.4 : System zrównoważonego gospodarowania wodami powierzchniowymi i podziemnymi Kierunek interwencji 3.4.1: Osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych Długość

odbudowanych Zadanie Niedotrzymanie Kwiatkowice – Rogów Legnicki – odbudowa wałów 1 monitorowane: 0 13 terminów przez wałów p/pow., gm. Prochowice przeciwpowodzio PGWWP wykonawców wych [km] Prowadzenie monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych w ramach Zadanie Stan wód Ocena stanu wód Stan wód 2 Państwowego Monitoringu Środowiska oraz monitorowane: umiarko brak [szt.] dobry udostępnianie wyników tego monitoringu w tym WIOŚ, PGWWP wany wzmocnienie monitoringu wód Zadanie własne: Niewystarczające Gmina Prochowice Prace w zakresie Utrzymanie i bieżące remonty systemu melioracji środki finansowe, 3 Zadanie remontów 1 6 szczegółowych Problemy monitorowane: [km] własnościowe PGWWP

Tab. 16 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie gospodarowania wodami

Szacunkowy koszt realizacji Kierunek L.P Zadanie Źródła finansowania interwencji 2018 2019 2020 2021 2022-2025 Osiągnięcie Kwiatkowice – Rogów Legnicki – odbudowa wałów 55 210 008,17 0 0 0 Środki PGWWP/RPO dobrego p/pow., gm. Prochowice 1 stanu wód Prowadzenie monitoringu wód powierzchniowych i powierzchnio podziemnych w ramach Państwowego Monitoringu W ramach działań administracyjnych Środki WIOS wych i Środowiska oraz udostępnianie wyników tego

73

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 73 podziemnych monitoringu w tym wzmocnienie monitoringu wód Środki gminy Prochowice, środki Utrzymanie i bieżące remonty systemu melioracji 400 000,00 PGWWP, właściciele szczegółowych cieków i rowów przeciwpowodziowych

74

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 74 3.5 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU GOSPODARKI WODNOŚCIEKOWEJ 3.5 Cele i harmonogramy z zakresu gospodarki wodnościekowej

Wskaźniki Pomiot L. p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel 3.5 : Prowadzenie zrównoważonego gospodarowania wodami umożliwiającego osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód

Kierunek interwencji 3.5.1: Rozwój urządzeń służących zrównoważonej gospodarce wodno-ściekowej Rozbudowa sieci wodnokanalizacyjnej w gminie Długość sieci Zadanie własne: Brak środków 1 Prochowice- poprawa dostawy wody i odbioru wodnokanalizacyjnej 167,1 172,8 Gmina Prochowice finansowych ścieków [km] Budowa sieci sanitarnej we wsi Golanka Dolna z Zadanie własne: Długość sieci Brak środków 2 włączeniem do sieci w ul. Jaworskiej w 5,7 5,7 Gmina Prochowice wodnokanalizacyjnej finansowych Prochowicach – ETAP II Brak środków Modernizacja Modernizacji oczyszczalni ścieków w gminie Zadanie własne: finansowych 3 oczyszczalni ścieków 0 1 Prochowice Gmina Prochowice Zmiana przepisów [szt.] prawa Kierunek interwencji 3.5.2 : Osiągnięcie dobrego stanu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych

Liczba zewidencjonowanych

Prowadzenie ewidencji zbiorników zbiorników Niewystarczające Zadanie własne: 4 bezodpływowych oraz przydomowych bezodpływowych i 106 54 środki finansowe, Gmina Prochowice oczyszczalni ścieków przydomowych braki kadrowe oczyszczalni ścieków

[szt.] Prowadzenie kontroli przestrzegania przez Niewystarczające Zadanie własne: Liczba kontroli 5 podmioty warunków wprowadzania ścieków do 0 2 środki finansowe, Gmina Prochowice [szt./rok.] wód lub ziemi braki kadrowe

75

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 75 Tab. 17 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych z zakresu gospodarki wodnościekowej

Szacunkowy koszt realizacji Kierunek Źródła L.P Zadanie interwencji finansowania 2018 2019 2020 2021 2022-2025 Rozbudowa sieci Środki gminy wodnokanalizacyjnej w gminie Prochowice, 4 300 000,00 0,00 250 000,00 0,00 500 000,00 Prochowice - poprawa dostawy środki wody i odbioru ścieków RPO/PROW Rozwój urządzeń Budowa sieci sanitarnej we wsi Środki gminy służących Golanka Dolna z włączeniem do Prochowice, 1 zrównoważonej 0,00 150 000,00 2 440 000,00 2 453 000,00 0,00 sieci w ul. Jaworskiej w środki gospodarce Prochowicach – ETAP II RPO/PROW wodno-ściekowej Środki gminy Modernizacji oczyszczalni ścieków Prochowice, 23 000,00 100 000,00 4 500 000,00 4 500 000,00 13 500 000,00 w gminie Prochowice środki WFOŚGW Prowadzenie ewidencji zbiorników Środki gminy Osiągnięcie bezodpływowych oraz Koszty administracyjne Prochowice, dobrego stanu przydomowych oczyszczalni

jednolitych części ścieków 2 wód Prowadzenie kontroli Środki gminy powierzchniowych przestrzegania przez podmioty Koszty administracyjne Prochowice, i podziemnych warunków wprowadzania ścieków

do wód lub ziemi

76

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 76 3.6 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ZASOBAMI GEOLOGICZNYMI 3.6 Cele i harmonogramy w zakresie gospodarowania zasobami geologicznymi

Wskaźniki Pomiot L. p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel 3.6: Racjonalne gospodarowanie zasobami ze złóż w zakresie rozpoznania, wydobycia i rekultywacji Kierunek interwencji 3.6.1 : Współdziałanie organów koncesyjnych w celu ochrony, eksploatacji udokumentowanych złóż Liczba Zasoby i roczne Zasoby i roczne Zadanie udokumentowanych wydobycie wydobycie Zmiany w Gromadzenie, archiwizowania i 1 monitorowane: złóż surowców określone określone przepisach przetwarzanie danych geologicznych Powiat Legnicki mineralnych przez Starostę przez Starostę prawnych [szt.] Legnickiego Legnickiego Liczba przypadków Zadanie wydobywania Łamanie przepisów Zapobieganie nieracjonalnej i 2 monitorowane: kopalin bez wymaganej 0 0 prawa przez nielegalnej eksploatacji kopalin Powiat Legnicki koncesji koncesjonariuszy [szt.]

Tab. 18 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie gospodarowania zasobami geologicznymi

Szacunkowy koszt realizacji

Kierunek Źródła L.P Zadanie interwencji 2022- finansowania 2018 2019 2020 2021 2025 Gromadzenie, archiwizowania i środki Powiatu Współdziałanie przetwarzanie danych geologicznych Koszty administracyjne Legnickiego organów koncesyjnych w celu 1 ochrony, eksploatacji Środki powiatu Zapobieganie nieracjonalnej i nielegalnej udokumentowanych Koszty administracyjne legnickiego, gminy eksploatacji kopalin złóż Prochowice,

77

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 77

3.7 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE OCHRONY GLEB 3.7 Cele i harmonogramy w zakresie ochrony gleb

Wskaźniki Pomiot L p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel 3.7: Ochrona gleb i zapewnienie właściwego jej użytkowania Kierunek interwencji: 3.7.1 Zachowania funkcji środowiskowych i gospodarczych gleb. Zadanie Kontrola poziomu zanieczyszczeń Ilość pomiarów Brak środków 1 monitorowane: b.d 2 gleb [szt.] finansowych, brak kadr WIOŚ Zadanie Powierzchnia terenów Bariery prawne, Wykorzystanie nieużytków na monitorowane przeznaczonych pod 2 b.d wg. potrzeb przeznaczenie terenów uprawy energetyczne Właściciele uprawy na inne potrzeby gruntów [ha] Wdrażanie programów, metod Zadanie Bariery prawne, brak gospodarowania i technologii Do 50% monitorowane Zadanie monitorowane: środków finansowych, 3 produkcji korzystnych dla b.d gruntów Właściciele Wściel gruntów zmiana sposobu środowiska zgodnie z zasadami uprawnych gruntów użytkowania gruntów Dobrej Praktyki Rolniczej

Tab. 19 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie ochrony gleb

Szacunkowy koszt realizacji Źródła Kierunek L.P Zadanie finansowania interwencji 2022- 2018 2019 2020 2021 2025 Kontrola poziomu zanieczyszczeń gleb W ramach działań administracyjnych Środki WIOŚ Zachowania Środki właścicieli funkcji Wykorzystanie nieużytków na uprawy energetyczne W zależności od środków gruntów 1 środowiskowych Wdrażanie programów, metod gospodarowania i technologii i gospodarczych Środki właścicieli produkcji korzystnych dla środowiska zgodnie z zasadami Dobrej W zależności od środków gleb gruntów Praktyki Rolniczej

78

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 78 3.8 CELE I HARMONOGRAM W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI 3.8 Cele i harmonogramy w zakresie gospodarowania odpadami

Wskaźniki Pomiot L. p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel 3.8 : Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów Kierunek interwencji 3.8.1 : Gospodarowanie odpadami zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami uwzględniając zrównoważony rozwój Opracowywanie sprawdzań z Ilość rocznie wykonywanych Zadanie własne: 1 funkcjonowania systemu gospodarki sprawozdań 1 1 brak Gmina Prochowice odpadami [szt.] Budowa Punktu Selektywnego Zbiórki Zadanie własne: Budowa PSZOK Brak środków 2 0 1 Odpadów Komunalnych Gmina Prochowice [szt.] finansowych Ilość usuniętych dzikich Brak środków Sukcesywne zapobieganie i usuwania Zadanie własne: 3 wysypisk 0 2 finansowych, dzikich wysypisk odpadów Gmina Prochowice [szt.] brak kadr Kontynuacja programów edukacji Brak środków Zadanie własne: Ilość działań edukacyjnych 4 ekologicznej związanej z gospodarką 1 3 finansowych, Gmina Prochowice [szt.] odpadami brak kadr Realizacja programu usuwania wyrobów Ilość usuniętych wyrobów Brak środków Zadanie własne: 29 5 zawierających azbest na terenie gminy zawierających azbest 15 Mg/rok finansowych, Gmina Prochowice Mg/rok Prochowice [Mg] brak kadr

Tab. 20 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie gospodarowania odpadami

Szacunkowy koszt realizacji

Kierunek Źródła L.P Zadanie 2022 interwencji finansowania 2018 2019 2020 2021 - 2025 Opracowywanie sprawdzań z Gospodarowanie Środki Gminy funkcjonowania systemu gospodarki Koszty administracyjne odpadami zgodnie Prochowice z hierarchią odpadami postępowania z Budowa Punktu Selektywnego Zbiórki Środki Gminy 20 787,00 563 226,73 2 212 297,45 0 0 odpadami Odpadów Komunalnych Prochowice/POiŚ

79

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 79 uwzględniając Środki Gminy Sukcesywne zapobieganie i usuwania dzikich zrównoważony Koszty administracyjne Prochowice wysypisk odpadów rozwój Środki WFOŚiGW Kontynuacja programów edukacji Środki Gminy

ekologicznej związanej z gospodarką Koszty administracyjne Prochowice

odpadami Środki WFOŚiGW Realizacja programu usuwania wyrobów Środki Gminy zawierających azbest na terenie gminy 84 000,00 Prochowice Prochowice Środki WFOŚiGW

80

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 80 3.9 CELE I HARMONOGRAMY W ZAKRESIE OCHRONY ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH, W TYM LEŚNYCH 3.9 Cele i harmonogramy w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych w tym leśnych

Wskaźniki Pomiot L. p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel 3.9 Ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej gminy Prochowice Kierunek interwencji 3.9.1: Podejmowanie działań w zakresie edukacji i ekologicznej i wzmocnienia wiedzy i dostępności zasobów i walorów

przyrodniczych gminy Prochowice Edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych w Zadanie własne: brak zakresie ochrony i zachowania walorów Liczba działań/akcji 1 Gmina Prochowice 1 4 zainteresowania krajobrazu i przyrody oraz promocja tych edukacyjnych mieszkańców walorów Liczba korytarzy Wyznaczenie i ochrona korytarzy Zadanie własne: przedłużający się ekologicznych w 2 ekologicznych w planach zagospodarowania Gmina Prochowice 0 1 okres uchwalenia planach przestrzennego planów zagospodarowania Liczba parków Budowa, modernizacja oraz pielęgnacja Zadanie własne: skwerów brak środków 3 1 3 parków i terenów zieleni publicznej Gmina Prochowice wybudowanych/ finansowych zmodernizowanych Zadanie własne: Gmina Prochowice Brak środków Wprowadzanie stref zieleni izolacyjnej wokół Zadanie Ilość wprowadzonych finansowych na zmiany 4 obiektów uciążliwych środowiskowo i monitorowane: stref 0 1 pzp, zmiany przepisów krajobrazowo Nadleśnictwa, [szt.] prawa właściciele obiektów Zadanie własne: Gmina Prochowice Zadanie Realizacja projektów dotyczących Liczba nowych ścieżek, monitorowane: Brak środków udostępniania lokalnych zasobów szlaków rowerowych, 5 Nadleśnictwa, 3 4 finansowych zmiany przyrodniczych na cele turystyczne z turystycznych organizacje przepisów prawa uwzględnieniem zasad ochrony środowiska [szt.] pozarządowe 81

Kierunek interwencji 3.9.2: Prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 81 Zadanie brak Zalesianie terenów o niskich klasach monitorowane: Powierzchnia zalesień 6 20 40 zainteresowania bonitacyjnych gleb i gruntów porolnych Nadleśnictwo, na rok (ha) zalesieniami właściciel gruntów Powierzchnia lasów brak środków Wzmocnienie kontroli gospodarki leśnej na Zadanie objęta finansowych, brak 7 obszarach nowych nasadzeń i w lasach monitorowane: uproszczonymi 5 10 zainteresowania prywatnych. Powiat Legnicki planami właścicieli lasów urządzenia lasów (%) Aktualizacja ewidencji gruntów rolnych i Zadanie Przygotowanie nieużytków pod kątem możliwości ich brak środków 8 monitorowane: aktualizacji ewidencji 0 1 zalesienia lub przeznaczenia na tereny finansowych Nadleśnictwa [szt.] rekreacyjne. Ilość nowo Zadanie Zwiększanie lesistości gminy oraz poprawa zasadzonych obszarów Brak środków 9 monitorowane: 1 2 zdrowotności lasów. gminy finansowych Nadleśnictwa [%]

Tab. 21 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych w tym leśnych

Szacunkowy koszt realizacji

Źródła L.P Kierunek interwencji Zadanie 2022- finansowania 2018 2019 2020 2021 2025 Edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych w Środki własne gminy zakresie ochrony i zachowania walorów 1000, 1000, Podejmowanie działań 1000,00 1000,00 b.d Prochowice krajobrazu i przyrody oraz promocja tych 00 00 w zakresie edukacji i Środki WFOŚGW walorów ekologicznej i Wyznaczenie i ochrona korytarzy wzmocnienia wiedzy i Środki własne gminy ekologicznych w planach zagospodarowania Wg. potrzeb 1 dostępności zasobów i Prochowice przestrzennego walorów Budowa, modernizacja oraz pielęgnacja Środki własne gminy przyrodniczych gminy 150000,00 Wg. potrzeb parków i terenów zieleni publicznej Prochowice Prochowice Wprowadzanie stref zieleni izolacyjnej wokół Środki własne gminy

obiektów uciążliwych środowiskowo i Wg. potrzeb Prochowice krajobrazowo Środki Nadleśnictwa

82

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 82 Realizacja projektów dotyczących Środki własne gminy udostępniania lokalnych zasobów 210 000,00 Wg. potrzeb Prochowice przyrodniczych na cele turystyczne z PROW uwzględnieniem zasad ochrony środowiska Zalesianie terenów o niskich klasach 15000, 1500 15000, Środki właścicieli 15000,00 15000,00 bonitacyjnych gleb i gruntów porolnych 00 0,00 00/rok gruntów Wzmocnienie kontroli gospodarki leśnej na Środki powiatu obszarach nowych nasadzeń i w lasach Koszty administracyjne Legnickiego Prowadzenie trwale prywatnych. 2 zrównoważonej Aktualizacja ewidencji gruntów rolnych i gospodarki leśnej nieużytków pod kątem możliwości ich Wg. potrzeb Środki Nadleśnictwa zalesienia lub przeznaczenia na tereny rekreacyjne. Zwiększanie lesistości gminy oraz poprawa Wg. potrzeb Środki Nadleśnictwa zdrowotności lasów.

83

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 83 3.10 CELE I HARMONOGRAMY Z ZAKRESU ZAGROŻEŃ POWAŻNYMI AWARIAMI 3.10 Cele i harmonogramy w zakresie poważnych awarii

Wskaźniki Pomiot L. p Zadanie Wartość Wartość Ryzyka Odpowiedzialny Nazwa bazowa docelowa Cel 3.10 Ograniczenie zagrożeń związanych z poważnymi awariami Kierunek interwencji: 3.10.1. Zmniejszenie i przeciwdziałanie awariom oraz kreowanie właściwych zachowań w społeczeństwie Zadanie monitorowane: Ilość kontroli i Kontrola zakładów o dużym lub zwiększonym 1 WIOŚ, Państwowa naruszeń 0/0 3/0 błędy ludzkie ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej Straż Pożarna, [szt.] przedsiębiorcy Ilość jednostek Zadanie własne otrzymujących Brak środków 2 Doposażenie OSP 1 1 Gmina Prochowice wsparcie finansowych [szt.] Zadanie własne brak środków Gmina Prochowice Ilość akcji finansowych, Edukacja społeczeństwa na wypadek 3 Zadanie edukacyjnych 1 1 brak wystąpienia poważnych awarii monitorowane: [szt./rok] zaangażowania OPS, KPPSP, Policja mieszkańców Zadanie Usuwanie skutków poważnych awarii w Ilość awarii 4 monitorowane: 0 0 Brak zagrożeń środowisku [szt.] Sprawcy awarii

84

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 84 Tab. 22 Harmonogram zadań własnych i monitorowanych w zakresie poważnych awarii

Szacunkowy koszt realizacji

Źródła L.P Kierunek interwencji Zadanie 2022- finansowania 2018 2019 2020 2021 2025 Kontrola zakładów o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii w zależności od ilości pomiarów Środki własne WIOŚ Zmniejszenie i przemysłowej przeciwdziałanie 2000,00 2000,00 2000,00 Środki własne gminy Doposażenie OSP 2000,00/rok b.d awariom oraz /rok /rok /rok Prochowice 1 kreowanie właściwych Środki własne gminy Edukacja społeczeństwa na wypadek zachowań w 2000,00 Prochowice wystąpienia poważnych awarii społeczeństwie WFOŚiGW Środki własne Usuwanie skutków poważnych awarii w w zależności od skali awarii przedsiębiorców, środowisku PSP.

85

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 85 4 SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

Na realizację Programu ochrony środowiska składają się: współpraca z interesariuszami, opracowanie treści Programu, zarządzanie, monitorowanie, okresowa sprawozdawczość, ewaluacja oraz aktualizacja. Podmiotem biorącym czynny udział w każdym etapie realizacji Programu jest Burmistrza Miasta i Gminy Prochowice. W realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska uczestniczyć będą (również jako intersariusze):  Burmistrza Miasta i Gminy Prochowice,  Miasto i Gmina Prochowice poprzez Referat Gospodarki Nieruchomościami, Ochrony Środowiska I Rolnictwa oraz inne referaty Urzędu Miasta i Gminy,  inne jednostki organizacyjne Miasta i Gminy,  Starostwo Powiatowe w Legnicy,  instytucje o zasięgu działania większym niż gmina: WIOŚ Wrocław, Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i inne instytucje,  spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe,  przedsiębiorcy z terenu gminy,  mieszkańcy gminy. Głównymi odbiorcami efektów realizacji Programu są mieszkańcy gminy, którzy bezpośrednio lub pośrednio będą korzystać z powstałych efektów rzeczowych oraz środowiska jako takiego.

Po opracowaniu projektu „Programu..” dokument został przekazany do konsultacji do Urzędu Miasta i Gminy. Według ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1405) w toku opracowania dokumentacji dotyczącej mieszkańców przeprowadzono konsultacje społeczne. Na 21 dni projekt „Programu..” został zamieszczony jako na stronie internetowej oraz był do wglądu w Urzędzie Miasta i Gminy.

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 86 Jednocześnie została wystosowana prośba do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska Sanitarnego o uzgodnienie odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko postanowień projektu „Programu…”. Jednocześnie projekt „Programu…” został skierowany do opiniowania przez Zarząd Powiatu Legnickiego. Po uzyskaniu wymaganych opinii projekt „Programu…” został przyjęty uchwałą Rady Miasta i Gminy. Dla właściwego monitorowania stopnia realizacji Programu niezbędnym jest powołanie zespołu monitorującego. Zespół monitorujący składać się powinien z kilkunastu osób, reprezentujących możliwie szeroki przekrój społeczeństwa gminy Prochowice. Mogą to być zarówno wybrani przedstawiciele Urzędu Miasta i Gminy: Burmistrz, radni oraz urzędnicy, a także: przyrodnicy, przedstawiciele organizacji rolniczych, prywatny biznes, politycy oraz niezależni obserwatorzy. Sprawozdania z realizacji „Programu ….” oraz prac zespołu monitorującego powinny być przedstawiane przynajmniej raz na 2 lata na sesji Rady Miasta i Gminy (Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r., poz. 672 z późn. zm.), organ wykonawczy gminy jest zobowiązany sporządzać co dwa lata raporty z wykonania programów ochrony środowiska, które następnie przedstawia radzie gminy i przekazuje Zarządowi Powiatu. Regularna ocena powinna zapewnić:  efektywności wykonania zadań;  aktualność zidentyfikowanych problemów  adekwatności podjętych działań;  stopień realizacji Programu w odniesieniu do założeń;  wykrycie rozbieżności pomiędzy celami a ich wykonaniem oraz określenie ich przyczyn;  możliwość niezbędnych modyfikacji Programu. Komórką monitorującą będzie Referat Gospodarki Nieruchomościami, Ochrony Środowiska i Rolnictwa.

87

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 87 5 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

Program ochrony środowiska dla Gminy Prochowice na lata 2018-2021 z perspektywą do roku 2025 został opracowany zgodnie z zapisami ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2018 r., poz. 799 z późn. zm.) i zawiera wszystkie elementy właściwe dla programów tego rodzaju, zgodnie z Wytycznymi do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. WSTĘP W rozdziale tym określono podstawy opracowania Programu oraz spójność jego zapisów z nadrzędnymi dokumentami strategicznymi, dokumentami strategicznymi, dokumentami o charakterze wdrożeniowym lub programowym.

OCENA STANU ŚRODOWISKA

Wprowadzenie do tego rozdziału stanowi ogólna charakterystyka gminy, obejmująca przede wszystkim położenie geograficzne oraz w układzie komunikacyjnym województwa. Część dalsza rozdziału obejmuje poszczególne elementy środowiska, które przeanalizowano pod względem m.in. efektów realizacji obowiązującego wcześniej Programu Ochrony Środowiska, stanu obecnego, analizy SWOT. Ochrona klimatu i jakości powietrza. W strefie dolnośląskiej, do której kwalifikowana jest w raportach dotyczących jakości powietrza gmina Prochowice, stwierdzono w 2017 r. przekroczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu benzo(a)pirenu, ozonu, pyłu zawieszonego PM10 oraz arsenu. Emisja liniowa związana jest z ruchem drogowym na drogach krajowych nr 94 i 36, drogach wojewódzkch 338 i 292. Gaz dostarcza firma G.EN. GAZ ENERGIA sp. z o.o. do miejscowości Prochowice, Kawice i Lisowice. Udział energii produkowanej przez OZE w gminie wynosi 15,54%. Zagrożenia hałasem. Największe obciążenie hałasem występuje w Prochowicach i Kawicach, wzdłuż drogi krajowej nr 94. Obszar przekroczenia sięga pierwszej i drugiej linii zabudowy; w Prochowicach przekroczenia sięgają 1-5 dB, a w Kawicach 1-10 dB. Pola elektromagnetyczne. Na terenie gminy Prochowice zlokalizowane są anteny sieci komórkowych w miejscowości Prochowice (dwie) i Mierzowice (dwie). Obok stacji

88

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 88 komórkowych wpływ na środowisko elektromagnetyczne mogą mieć nadajniki dostawców usług internetowych, których w gminie jest kilka. Gospodarowanie wodami. Pod względem jakościowym cieki wodne na terenie gminy wykazują znaczne zanieczyszczenie. W gminie występuje zagrożenie powodziowe ze strony rzek Odra i Kaczawa. Gospodarka wodnościekowa. Gmina jest w pełni zwodociągowana i częściowo skanalizowana. Zasoby geologiczne. Na terenie gminy znajdują się złoża: węgla brunatnego, iłów, piasków i żwirów oraz gazu ziemnego. Brak kopalni głębinowych i odkrywkowych oraz budowa geologiczna terenu powodują brak zagrożeń geologicznych. Gleby. Według kompleksowej metody waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, obliczony dla gminy Prochowice wskaźnik wartości wynosi 69,6 pkt. Dominujące kierunki działalności rolniczej to uprawa roślinna i hodowla. Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów. Gmina Prochowice nie posiada możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania ze względu na brak instalacji potrzebnej do przetwarzania tego typu odpadów. Na jej terenie nie znajduje się żaden RIPOK. Zasoby przyrodnicze i ochrona lasów. Łącznie powierzchnia lasów w gminie to ok. 3295 ha, tj. prawie ⅓ powierzchni gminy. Zarządcą lasów jest Nadleśnictwo Legnica. Do obszarów chronionych na terenie gminy należą 2 rezerwaty przyrody, 2 obszary Natura 2000, 2 użytki ekologiczne i 7 pomników przyrody. Zagrożenia poważnymi awariami. Na terenie gminy Prochowice występuje jeden zakład o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej - Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o. w Płocku, Baza paliw nr 10 w Kawicach.

HARMONOGRAMY REALIZACJI ZADAŃ PROGRAMU NA LATA 2018-2021 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2025 W rozdziale tym uwzględniono cele i harmonogram działań do każdego z analizowanych elementów programu ochrony środowiska. Analiza sytuacji w gminie pozwoliła na określenie celów Programu Ochrony Środowiska i odpowiadających im kierunków interwencji. Najniższy poziom stanowią zadania, dla

89

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 89 których określono także podmioty odpowiedzialne za ich realizację, wskaźniki (wraz z wartościami bazowymi i docelowymi) oraz ryzyka, jakie mogą się pojawić w trakcie ich realizacji.

SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA

Komórką monitorującą proces wdrażania będzie Referat Gospodarki Nieruchomościami, Ochrony Środowiska i Rolnictwa. Ponadto w celu zapewnienia społecznej kontroli nad realizacją zapisów programu powołany zostanie komitet monitorujący. Co 2 lata przedstawiane będą raporty z realizacji Programu i przekazywane Radzie Miasta i Gminy.

90

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 90 SPIS RYCIN

RYS 1. POŁOŻENIE GMINY PROCHOWICE NA TLE POWIATU LEGNICKIEGO...... 13 RYS. 2 OBSZARY PRZEKROCZEŃ ROCZNEGO POZIOMU DOCELOWEGO BENZO(A)PIRENU DLA KRYTERIUM OCHRONY ZDROWIA LUDZI NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO W 2017 ROKU...... 17 RYS. 3 OBSZARY PRZEKROCZEŃ 8-GODZINNEGO POZIOMU CELU DŁUGOTERMINOWEGO OZONU DLA KRYTERIUM OCHRONY ZDROWIA LUDZI NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO W 2017 ROKU...... 18 RYS. 4 MAPA AKUSTYCZNA GMINY PROCHOWICE...... 28 RYS. 5 OBSZAR PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNYCH WARTOŚCI HAŁASU W KAWICACH. ... 29 RYS. 6 OBSZAR PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNYCH WARTOŚCI HAŁASU W PROCHOWICACH...... 29 RYS 7 OBSZARY ZAGROŻONE PODTOPIENIAMI ...... 36 RYS. 8 ZŁOŻA WĘGLA BRUNATNEGO WYSTĘPUJĄCE W ZACHODNIEJ CZĘŚCI GMINY PROCHOWICE ...... 46 RYS. 9 ZŁOŻA KOPALIN ...... 47 RYS. 10 REGIONALIZACJA GEOBOTANICZNA POLSKI – GMINA PROCHOWICE...... 60 RYS. 12 OBSZARY CHRONIONE W GMINIE PROCHOWICE...... 62

91

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 91 SPIS TABEL

TAB. 1 ZUŻYCIE PALIW, ENERGII ORAZ EMISJA CO2 W RAMACH TRANZYTOWYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU NA DROGACH KRAJOWYCH NR 36 I 94. 20 TAB. 2 SIEĆ GAZOWA W POWIECIE LEGNICKIM I GMINIE PROCHOWICE W 2016 ROKU. 21 TAB. 3 CAŁKOWITA EMISJA DWUTLENKU WĘGLA NA TERENIE GMINY PROCHOWICE W 2014 ROKU [MG/ROK]. 22 TAB. 4 RODZAJE INSTALACJI ORAZ PRODUKCJA ENERGII Z OZE W GMINIE PROCHOWICE. 23 TAB. 5 OCENA STANU JAKOŚCI RZEK NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO W 2017 ROKU NA PODSTAWIE MONITORINGU DIAGNOSTYCZNEGO (GMINA PROCHOWICE) 37 TAB. 6. INSTALACJA WODOCIĄGOWA W GMINIE PROCHOWICE W 2017 ROKU . 41 TAB. 7. INSTALACJA KANALIZACYJNA W GMINIE PROCHOWICE W 2017 ROKU . 43 TAB. 8 ZESTAWIENIE PRZYJĘTYCH ODPADÓW W 2015-2018 W RIPOK OD GMINY PROCHOWICE 54 TAB. 9 ODPADY PRZYJĘTE Z PROCHOWIC PRZEZ RIPOK WG. KODÓW W LATACH 2015-2018 54 TAB. 10 ILOŚĆ ODPADÓW WYTWARZANYCH NA TERENIE GMINY PROCHOWICE W 2017 ROKU 55 TAB. 11 POWIERZCHNIA GRUNTÓW LEŚNYCH W GMINIE PROCHOWICE NA TLE POWIATU I WOJEWÓDZTWA. 60 TAB. 13 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE OCHRONY POWIETRZA I KLIMATU 67 TAB. 14 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE OCHRONY PRZED HAŁASEM 70 TAB. 15 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE OCHRONY PRZED POLAMI ELEKTROMAGNETYCZNYMI 72 TAB. 16 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA WODAMI 73 TAB. 17 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH Z ZAKRESU GOSPODARKI WODNOŚCIEKOWEJ 76 TAB. 18 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ZASOBAMI GEOLOGICZNYMI 77 TAB. 19 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE OCHRONY GLEB 78 TAB. 20 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI 79 TAB. 21 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH W TYM LEŚNYCH 82 TAB. 22 HARMONOGRAM ZADAŃ WŁASNYCH I MONITOROWANYCH W ZAKRESIE POWAŻNYCH AWARII 85

92

Id: E8336B34-F098-4AAB-9410-C8451424496E. Podpisany Strona 92