HET INDISCH NIEUWS INSTITUUT VOOR SCHRIFTELIJK LUCHTVAARTONOERWIJS Neemt Tevens Abonnementen Aan Op: „Vliegwereld", „Het "Nieuwe Modeblad" En Het Maandblad „Moeder"

Her miSCU'hiCUUS

In dit nummer:

Indische geschiedenis pag. 3

Paramaribo „ 4

Ervaringen op Java „ 5

De eerste schreden der republiek „ 6

Echo's uit de perswereld „ 11

Beroemde Indische fabels .. 12

Eè®:'-fvW*' Tan JaTa — Deze foto werd genomen aan de bekende W^nkoopsbaai

Zaterdag 5 Octobcr 1946 40 SSceftt 2e Jaargang No.

m ZEKERHEIDSSTELLING I W.J.Inneiiiee& Zonen n.ii. BELASTINGEN ■ ACCOUNTANTSKANTOOR BERT G. VAN HAARLEM Begrafenis ACCOUNTANT en BELASTINGCONSULENT Transport DEN HAAG ROTTERDAM-C Crematie 35 Surinamestraai 35 4s Kon. Emmaplein 4a Tele). 114253on 114254 Telefoon 21530 Den Haag, Denneweg 71-73 Telefoon 115940*

Haarlem, Kinderhuisvesi 29 - 33, Telefoon 10 4 41

tf INTERNATIONALE VIILINGBIDRIJF „ODiON Singel 460 Amsterdam, telefoon 48590 GORRESPONDENTIECLUB Chr. J. Bolle, Veilingmeester-Taxateur

Wal Is en hoe werkt de I.C.C.7 * De i-C-C. Is een instelling, welke personen mei elkaar in contact brengt, die weinig of geen rela ties hebben. Zi), die om welke reden of welk doel Het adres te Amsterdam voor betere dan ook, uitbreiding van hun relaties zoeken, kun nen lid wordea Vraagt gratis Inlichtingen, welke geheel vrijblijvend in blanco couvert lnl>oedelTerkooping:en worden toegezonden door de Den Haag: L. Houtstraat 18, Regelmatige veilingen Amsterdam:Postbus 7024, Inbrengen van goederen dagelijks Postkantoor Ceurbetstraat Taxatiën op ieder gebied

ER BESTAAN STERKE BANDEN tussen Indië en Nederland. Hiertoe behoort ijdscliriftenliandBl zeker ook de luchtvaart, die beide gebiedsdelen Velpschestraat 116 - Telefoon 336620 zo dicht bij elkaar gebracht heeft. Deze luchtvaart heeft straks mensen nodfg. Gij kunt daartoe be ■S.GRAVENHAGE horen. Bereid U daarop voor. Studeer luchtvaart.

Vraag inlichtingen aan: I. S L. O. - (Afd, PI) Bezorgt U gaarne Singel 98 - AMSTERDAM C - Tel. 43545 HET INDISCH NIEUWS INSTITUUT VOOR SCHRIFTELIJK LUCHTVAARTONOERWIJS Neemt tevens abonnementen aan op: „Vliegwereld", „Het "Nieuwe Modeblad" en het maandblad „Moeder".

U kunt deze productief maken 9 door Beschikt U NEDERLANDSCHE over HANDEL-MAATSCHAPPII N.V. vrijen tigd Spaar-idee PEVIEZENBANK) eii te propageeren Hoofdkantoor; Amsteidara relaties? Kantoren in binnen- en buitenland

Vr«agl inllclittngGn onder No. 100 bur, ven dU bied ALLE BANK-, EFFECTEN- en ASSURANTIEZAKEN

',"*a Zaterdag 5 October 1946 Tweede jaargang - No. 40

N.V. „HET INDISCH NIEUWS" Directeur: O. d e P r e e Hoofdredacteur: L. F. T ij m s t r a Bureau Red. en Admiii.: Noordeinde 29, 's-Gravenhage, Tel. 112884, Giro 85369, Abonnementsprijs: p.kw. ƒ 4.—, p. Nr. ƒ 0.35

wooi'delijkheid voor deze stukken laat hij Wij zijn er van overtuigd, dat, begun Ëeii uicnwtijdpcrk dan ook geheel over aan de scribenten. stigd door den ouden omvang van ons Voortaan echter zal, als gezegd, onze weekblad, het publiek in Nederland in Met ingang van heden zal, tegelijk met hoofdredacteur weer alle bijdragen aan „Het Indisch Nieuws" een betrouwbare de uitbreiding van ons blad tot den zijn eigen toets kunnen onderwerpen. informatie-bron zal vinden, van opbou ouden omvang van 16 pagina's, onze Wij achtten het fair èn tegenover den wende strekking, over al wat betrekking hoofdredacteur, de heer L. F. Tijmstra, heer Tijmstra èn jegens het publiek dit heeft op de Overzeesche Gebieden. weer de dagelijkache leiding van „Het even aan te kondigen. De Directie. Indisch Nieuws" op zich nemen. De heer Tijmatra ia kort geleden, na een verblijf van 8 maanden in Indië, hier 1 te lande teruggekeerd. Weet 16 p.agUia*ó i Waa het voor hem, op een afstand van Het klinkt als een juichkreet. En, inderdaad, er is reden tot juichen: Met 15.000 kilometers, uiteraard ondoenlijk, ingang van dit nummer is de lijdensperiode, waarin wij slechts met B pagina's dagelijka den redactioneelen gang van konden verschijnen, ten einde. Gelukkig heeft men „te hevoegder plaatse" ten zaken tot In bijzonderheden te regelen, slotte ingezien, dat ons blad als Indisch voorlichtingsorgaan in Holland een thans zal dit hem, verrijkt door tal van taak heeft te vervullen, een taak, die by een omvang van 8 pagina's per week ervaringen en contacten ginds te beter onmogelijk goed vervuld kon worden. mogelijk zijn. Wij danken onze abonné's, die ons trouw zijn gebleven in de periode, waarin wij genoodzaakt waren met een „nood-uitgave" van 8 pagina's te verschijnen. Hij stelt er prijs op, dat bij deze wordt Wij zullen er naar streven ons blad weer zóó aantrekkelijk te maken, dat de vastgesteld, dat vele der opvattingen, als herinnering aan deze armoedige periode snel vervaagd zal z\jn. „Het Indisch vertolkt in verschillende artikelen, gepu Nieuws" zal weer als van oitds, iedere week een welkome verscimning zijn, die bliceerd in de periode zijner afwezigheid, hatir voorlichtende taak op prettige en effectieve wijze kan volbrengen. geenszins strookten noch strooken met zijn eigen visie op de zaken. De verant- I INIDISCIHI

Toen, in 1915, M. van Geuns overleed, waarin zij hun inspannend en verant daan. Op de hem eigen wijze was ook die jarenlang hoofdredacteur was ge woordelijk werk hebben verricht. Wan Karei Wybrands, van het „Nieuws van weest van „Het Soerabaiaaseh Handels neer wij teruggrijpen naar „tempoh da- den Dag van N.-I." een Indische ge blad" en van „Het Weekblad voor Indië". hoeloe", dan behoeven wij slechts den schiedschrijver, méér zelfs: hij heeft een werdl in een van de vele herdenkingsar naam van P. A. Daum te noemen, om de brok Indische historie vastgelegd in tikelen aan zijn leven en werken gewijd, herinnering wakker te maken aan een de activiteit van zijn eigen tropische ja de opmerking gemaakt, dat met hem der bekwaamste journalistieke penvoer ren. Grooter geschiedschrijver, beter ge Indië een, — het woord was toen nog ders, die in het laatste deel van de 19de documenteerd dan hy, was ongetwijfeld niet tahoe —, „kolonialen geschiedschrij eeuw in Indië hebben gearbeid. Daum A. G. Zentgraaff, de vruchtbaarste van ver" van groote allure had verloren. was hoofdredacteur van „Het Batavl- allen, die ook met werken van zijn hand Indische geschiedschrijvers als Van aasch Nieuwsblad" en onder den schuil als „Atjeh" en „Langs oude paden" tal Geuns. die niet alleen van dag tot dag naam Maurlts schreef hij boeken als rijke episoden en problemen van volk het Indische leven vastlegden in de ko „Uit de suiker in de tabak", „Ups en en land aan de vergetelheid heeft ont lommen hunner: bladen, maar die in ge downs in het Indische leven" en „Goena rukt. degen studies de belangrijkste problemen Goena", welke zelfs nu nog tot de ge Lang vóór Daum had reeds Conrad ook in boeken brochurevorm behandel vraagde boeken van onze leesbibliothe Busken Huet zijn bekwame pen in den den, zijn er vele geweest en onder hen ken behooren. Wie het Indische leven dienst van Indië gesteld. Hij ia niet de waren vele voortreffelijke mannen, hel van dien tijd wil leeren kennen, heeft, eenige, wiens naam ook in Holland voor der van geest, scherp van begrip en allen bij wijze van spreken, aan deze boeken de historie der letterkunde beteekenis bezield door een groote onbaatzuchtige genoeg. „Het Bataviaasch Nieuwsblad" heeft gekregen. Brooahooft, die hoofdre liefde voor het land, waar zij werkten. heeft meer „Indische geschiedschrijvers" dacteur van „De Locomotief" was, — De. in vroeger jaren vooral, zoo vaak van formaat voortgebracht. Wij noemen het blad, dat ook mannen als Stokvis en gesmade Indische pers heeft figuren op nog P. H. K. Zaalberg, Indo-Europeaan wijlen Lievegoed als Indische historie geleverd, die op hot eerste plan blijven en goboren journalist, die voor de gees schrijvers heeft voortgebracht —, ver- ■'V.' ■ ' staan wanneer men vee! en veel later telijke en maatschappelijke verheffing iHjkte de Nederlandsche Tooneelletter- ccn terugblik zal werpsn op de periode, van den Indo ontzaglijk veel heeft ge kunde met o.m. een stuk, dat als een ■ff'

I' '■ S .V y / ." ...ViLii .1- voortreffelijk tijdsbeeld mocht gelden; een koloniale samenleving, het letter Het „Bataviaasch Handelsblad" was met „Met den handschoen getrouwd". De hort kundige leven echter had sterke stimu Jan Fabricius als hoofdredacteur in de geleden gestorven Indische journalist en lansen noodig. Het is de tijd, waarin Otto eerste vijftien, twintig jaren van deze schrijver dr, C- W. Wormser, hoofdredac Knaap, de begaafde musicus en stylist, eeuw de „geschiedschrijver" vooral van teur van „De Preangerbode", heeft even later Parijsch correspondent van „De Te het actueele leven in Indië. Een politicus eens voor de letterkunde zijn verdiensten legraaf" van zich doet spreken, de tijd, was Jan Fabricius niet en als polemist gehad. Ver boven dezen uit steekt ech waarin Henri Borel zijn „Droom van kon hij niet op tegen Karei Wijhrands, ter Jan ï^bricius. Hij werd dezer dagen Tosarl" schrijft, waarin Hans van de met wien hij in vijandschap leefde. Maar gehuldigd bij gelegenheid, op 30 Septem Wall, wijlen Henri van Wermeskerken. als stylist, als letterkundige, als kunste ber j-1., van zijn 75sten verjaardag, en Leo Faust en nog enkele andere bekende naar vooral stond hij ver hoven hom. In zijn geboortestad Assen benoemde hem journalisten en schrijvers door een toe zijn blad verschonen tal van bijdragen o.m. tot eereburger der stad, Men mocht val van het lot in Batavia elkaar vinden- van zijn hand, schier dag aan dag, die hem ook huldigen als „Indisch geschied Als employé van de firma Van Dorp en even zoovele stimulansen waren voor het schrijver", want in zijn tooneelwerken, Co, kwam Jan Fabricius in de negen tooneel- en letterkundig'leven in de tro méér dan in zijn Journalistieke publica tiger jaren in Bandoeng, waar het nieu pen. In dezen zin was ook de nu 75-jarige ties, heeft hij menige karakteristieke epi we filiaal van do firma onder zijn leiding Jan Fabricius een „Indische geschied sode van het leven in Indië vastgelegd. kwam. Hij bleef er niet lang, kocht „De schrijver" en wel voor een zeer bijzonder Wij noemen slechts enkele algemeen be Preangerbode", die toen nog een tweemaal onderdeel van het Indische leven, dat kende stukken van zijn hand, waarmede in de week verschijnend nieuws- en adver van de geestelijke ontwikkeling, die in hij de Nederlandsche tooneelliteratuur tentieblad was en bleef daaraan 6 jaar nog zoo geringe mate de aandacht had heeft verrijkt; „Dolle Hans", „Eenzaam", ais directeur en redacteur zijn krachten gehad. Op deze plaats hebben wij er prijs „De Rechte Lijn" en „Totok en Indo", wijden. In 1902 moest hij wegens ziekte op gesteld Jan Fabricius als zoodanig Fabricius bracht het van letterzetters naar Holland. Hij verkocht het blad, dat te huldigen bij gelegenheid van zijn jongmaatje in Assen tot hoofdredacteur er toen reeds goed „in zat". Terugge 7Ssten verjaardag, Wanneer de tijden van „het Bataviaasch Handelsblad" in keerd in Indië, trad Fabricius op als normaal waren geweest, dan zou men de Indische hoofdstad. In zijn tijd begon hoofdredacteur van „het Bataviaasch ongetwijfeld ook in Batavia dezen ver het actueele leven in Indië zich krachtig Handelsblad" het blad, dat later ook mr. jaardag als welkome gelegenheid hebben te ontwikkelen. Het muziekleven stond Thomas, — Shakespearekenner bij uit aangegrepen om hem de hulde te bren reeds op een betrekkelijk hoog peil voor nemendheid — , als leider heeft gehad. gen, die hem toekomt.

Dg woning van den Gouverneur was PARAMARIBO: een. qeAcAUdenU. en. een. u-U>uig. reeds in de achttiende eeuw van steen Bijna de geheele bevolking van Suri gebouwd. Geleidelijk breidde de stad zich In 1678 was hier nog „een open vlek uit in zuidwestelijke richting, Later wer name (Nederlandsch Guyana) woont in met eenige vcrstroyde huysen, meer ge- den de wijken „de Combé" en „Kwatta", de smalle strook land langs de kust, waar lyck na palissaden met stroo ofte bla oorspronkelijk plantages, binnen de gren alle landbouw- en industrieele bedrijven deren van hoornen gedeckt". zen van de stad getrokken, In 1916 had van dit Nederlandsch Overzeesch Ge De tegenwoordige Gravenstraat was biedsdeel zijn gevestigd. Hiervan woont de plaats reeds een oppervlakte van 800 het oudste deel der stad, gebouwd op de hectaren en een bevolkingscijfer van nog weer een derde in Paramaribo, de hoofd hooge schelprif. Een kanaal, de Som- geen 35.000 zielen. stad, die aan één der nieuwste K. L. M.- melsdijkkreek, draineerde het lage land Langs de rivier gemeten heeft Para vliegtuigen, n.1. de PH-TAP, haar naam ten noorden hiervan en op dit terrein maribo een lengte van 4 km. schonk. De doop van dit nieuwe „lucht ontstonden langzamerhand de Heeren kasteel" vestigt weer eeng de aandacht op straat, Wagenwegstraat en Keizerstraat. de hoofdstad van ons Surinaamsch ge Voor afwatering van het terrein groef isr biedsdeel cn daarmede op haar geschie men later de Knuffelsgracht met in het denis. noorden het Vlottekanaal en in het zui Paramaribo ligt op een schelprif aan den het Picomokanaal. De westelijke de westelijke oever van de Surlname-rl- grens was vroeger de Zwartenhovenbrug- vier, ongeveer 23 kilometer ten noorden „In 't Schip de Vissers-Herder Seylen- straat. van haar monding. de tusschen Gaurdeloupe en Antigoa" werd „den 29 Mey 1667" geschreven het „Wearachtig Verhael van de Heerlijke overwinning van Plrmeriba ende de Re- "•sj... • viere Seraname, Gelegen aan 't vaste land van America, door de Zeeuwsche Oo|ipgsschGpen, en 't gene zij daer ver- rlgt hebben onder het commando van de Commandeur Crijnsen". De 27ste Februari is een herdenkings dag in Suriname, welk land op dien da tum in 1867 door de Zeeuwen op de En- gelschen werd veroverd. Sindsdien Is er heel wat veranderd in de laatste drie eeuwen! „Plrmeriba" heet thans Para maribo, „Serename" werd Suriname, maar nog heden wappert daar onze drie kleur boven een gebied van 160.000 km' aan de noordkust van Zuid-Amerika, zonder dat Duitschland of Japan de kans kreeg, deze neer te halen. Van dorp tot hoofdstad. Het Indiaanache (Karibaansche) dorp Pramoi'abo of Parmurbo, wei'd omge doopt in „Nieuw Middelburg" doch deze naam raakte spoedig in onbruik. De stad ontstond naast een oud fort, dat 6f door Portugeezen óf door Fran- BChen in de 17e eeuw zou zijn gebouwd. Toen Crijnsen het veroverde, heette het „Willoughby-Fort". Thans is het nog be ■ ■■ ; .. ■" kend als „Fort Zeolandia", de Creoolsche bevolking spreekt van „foto". De ,Paramaribo*' tijdene de doopplechtigjieid Bij hooge springvloedGn worden som mige laag gelegen doelen van de stad overstroomd. Zij wordt doorsneden door vaarten en kanalen en Is £ian de landzijde II ingedijkt. Overal waar de Hollanders kwamen voerden zij hun nimmer eindi genden strijd tegen de zee. Veie straten van Paramaribo zijn be plant met mahonie- en tamarindeboomen en koninklijke palmen en deze beschut ten de in Hollandschen stijl gebouwde houten huizen (verscheidene etages!) te gen de stekende zon. Deze huizen staan in sterk contrast met den kieurigen bouw stijl van Curagao, maar hetgeen zij aan kleur missen, wordt meer dan goed ge maakt door de exotische menigte in de straten. Daar ziet men een heterogenen Paramaribo. Dominéstraat. stroom van negervrouwen in vroolijke Kotta Missie kostuums, Britsch-Indiërs, zoodat zij vanuit het oostelijk deel van bevochtigen de straten en werpen kleine kenbaar aan hun baarden en tulbands. do stad in haar geheel zichtbaar is. De stofwolken op, die door het water snel Hindoevrouwen met sarongs en met ju- aanlegsteiger van de K.N.S.M. en van de weer neergeslagen worden. Af en toe weelen op hun neusvleugels en tenslotte gouvernementsbooten liggen in het mid fietst een vrouw voorbij, haar kind ach kleine bescheiden Javanen. den van dien boog; do Saramaccastraat, terop, en altijd op hetzelfde uur gaan de waar boschnegers uit het binnenland hun ambtenaren naar hun kantoor, de witte Thans telt de stad ongeveer 50.000 in uit hout gesneden beeldjes komen ver pas gesteven pakken stekend van zon woners, waarvan bijna 2000 blanken. Het handelen voor kruit, tabak en kieeren. licht. Om twee uur gaan zij weer naar brandpunt van societyieven is het Gou- ligt verder westwaarts. De straten van huis, hun dagtaak is dan volbracht. Zoo vernementspleln. Ten noord-oosten hier Paramaribo zijn stoffig en er hangt een leeft en werkt Paramaribo, een stukje van iigt het paleis van den Gouverneur eigenaardige geur. 's Nachts zijn ze Holland aan de noordkust van Zuid- en tan noord-westen, tusschen hooge spaarzaam verlicht en rustig. Amerika. boomen, enkele mooie echt Holiandsche steenen hulzen, het Hof van Justitie, de Administratie van Financiën en de Gou- Typische stadstafereeltjes. vernements-secretarie. Ten zuid-oosten TSr van het plein ligt fort Zeeiandia, eens 's Morgens vroeg exerceeren op het het bolwerk van de stad. Al deze gebou Gouverncmentspiein de inheemsche troe wen vindt men terug op oude kaarten pen. Holiandsche boeren rijden er op hun De PH-TAP, een der machtige DC-4'8 van Paramaribo, dateerend van 1700 en hooge tweewielige karren en brengen van de K.L.M. draagt dezen naam thans later. Dicht bij het fort ligt het Palace- melk rond, de hoeven van de paarden, uit naar alle windstreken en iaat de we hotel, niet ver van de rivier, die van die hen voorttrekken, klepperen ryth- reld weten, dat Nederland trotsch is op west naar oost een grooten boog beschrijft misch op den harden grond. Sproeiwagens zijn gebiedsdeelen overzee.

kundige organisatie, die er nu eenmaal Ervaringen in het binnenland van Java Is " , Het bezoek, dat het reisgezelschap van Dr. Koets aan het binnenland van Java heeft gebracht en de ervaringen die De R.V.D. over de reis van Dr. Koets ) . deiarbij zijn opgedaan, iilustreeven eens te meer de realiteit van deze nieuwge vormde staatkundige organisatie. Dé rest Over de ervaringen van het reisgezel verwachtingen de reizigers naar Djokja is onderwerp van bespreking. schap van Dr. Koets, dat, naar men weet, zijn gegaan, maar achteraf blijkt nu uit Na de reis van Dr. Koets en zjjn met het binnenland van Java heeft bezocht, al hun verklaringen wel, dat deze ver gezellen valt thans aan beide zijden — en daarbij tevens een ontmoeting heeft wachtingen zijn overtroffen. Terloops zoowel in het Nederlandsche als Indone gehad met Sookarno, schrijft de R.V.D. teekenen wij aan, dat de aanvankelijk sische kamp — duidelijk een verandering te Batavia belangwekkende regelen. onmiskenbare wrevel en reserve aan In- van mentaliteit op te merken, ♦ Hieraan ontleenen wij het onderstaande: donesischen kant bij tooversiag verdween Het reisgezelschap Koets heeft gezien, De reizigers van het gezelschap Koets toen Ir. Soekamo zijn fiat op het bezoek dat in het binnenland onderscheid wordt hebben uitdrukkelijk verklaart, dat hun aan het binnenland had gegeven. Hieruit gemaakt tusschen anti-koioniaal en antl- ervaringen waren gebaseerd op een be biykt, in tegenstelling tot wat veelal Nederlandsch. Deze Nederlandsche waar zoek van slechts enkele dagen aan een wordt gedacht, dat Soekarno's macht en nemers hebben voor de Nederlanders de beperkt gebied. Men mag verwachten dat invloed toch verder reiken dan men wel boodschap meegebracht, dat, voor zoover in Djocja en Malang, repubiikeinsche vermoedt. zij dit hebben kunnen beoordeelen, de centra bij uitnemendheid, de Republiek Terwijl wij dit schrijven komen ons in repubiikeinsche constellatie heel wat meer zich ook in het gunstigste licht zal mani gedachten de woorden, welke bij de be inhoudt, dan men oppervlakkig zou den festeeren. De voedselsituatie in deze ge handeling van het wetsontwerp tot in ken, Wij mogen aannemen, dat dit bezoek bieden heeft nimmer veel zorgen gebaard. stelling eencr Commissie-Generaal wer naar beide zydea verhelderend heeft ge In vier dagen kan men voorts niet an den geschreven in het Memorie van Ant werkt. ders dan een opperviakkigen indruk krij woord op het voorloopige verslag der Wanneer wij in aanmerking nemen, dat gen, die stellig niet als normatief voor Commissie van Rapporteurs: „het gaat deze mededeelingen komen op een mo het geheel mag worden beschouwd. Er niet om de erkenning, in een of anderen ment, dat de Commissie-Generaal bezig waren gebieden, die uit overwegingen van vorm, van deze organisatie ais zoodanig, is zich ter plaatse te orienteeren en Lord veiligheid niet mochten worden bezocht. het gaat niet om de beoordeeling van de Killearn zich opmaakt om zijn goede Dit alles wordt grif toegegeven, maar voorgeschiedenis in den Japanschen ttjd, diensten te verieenen, dan moeten wij ondanks deze reserves werd het bezoek noch om de houding dergenen, die daar toch zeggen, dat het oogenblik om tot toch tot een openbaring. Men heeft met bij toen een werkzame rol speelden, het een accoord te komen gunstiger is, dan eigen oogen kunnen zien, hoe men in gaat er thans om de feiten onder de ooit te voren. Beide partijen zien in, dal de republiek leeft en werkt on, hoewel oogen te zien. Een ieder, die zich in de een sleepend blijven van het conflict on In vele opzichten de mogelijkheid tot cri- Indonesische politieke wereld beweegt, herstelbare gevolgen zal hebben. Dit be tiek open blijft, men heeft moeten con- komt deze republiek tegen en heeft daar sef zal er stellig toe bijdragen om over stateeren, dat hetgeen hier werd gedaan tegenover zijn politieke gedragslijn te vele lastige formeele kwesties heen te en bereikt alleszins waardeering en ach bepalen. Men moet de republiek Indone stappen en de kern van de zaak eerlijk ting verdient, Wjj weten niet met welke sië zien als een nieuwgevormde staat en royaal in beschouwing te nemen. het grootste deel der militaire en poli De handel in onkwetsbaar makende mid De ecFiste tieke groepen zich hierbij aan. Slechts delen heeft tengevolge daarvan een lioo- kort duurde de bloeiperiode van het ge vlucht genomen. schredeu Volksfront en "reeds medio Maart 1946 In den strijd tegen-de weerlooze Neder waren op het Volksfront-congres te Ma- landers en de Japanners heeft de Mas- der dloen slechts 40 van de 141 oorspronke joemi een groote rol gespeeld, terwijl zij lijke organisaties vertegenwoordigd. Door zich tegenover de Nederlandsche troe Republiek99 die korte bloeiperiode kon de staats pen en de Engelschen eenigszlns op den 99 greep, die voorbereid werd, niet tijdig achtergrond houdt. uitgevoerd worden en werd het mogelijk De leiders der Masjoemi zijn zich bij (Vervolg) Tan Malakka en de andere samenzweer verschillende gelegenlieden te buiten ge ders te arresteeren. De ontvoering van gaan aan felle critiek op de leiders der Sjahrir bevrijst echter, dat het commu „Republiek', De Pelohpor. nistische gevaar nog geenszins bezworen In de eerste maanden na de Japan- is. In de gebieden, waar hetRoode Leger 2. De Partai Communis Indonesia. sche capitulatie groeide de Barisan Pe oppermachtig is, wordt de T.R.I. niet ge lohpor uit tot een machtige fel extre duld en blijven bloedige botsingen niet De T.R.I. heeft zich na de Japansche capitulatie onderscheiden door een goede mistische organisatie. Een groot deel der uit. discipline onder de leden. Zij was de eer Japansche wapens viel in haar handen, Tot op heden is de Hizboellah de mach ste partij, die wederom opgericht werd omdat zij reeds onder de Japanners goed tigste Islamietische strijdorganisatie. Er en door een massale infiltratie-politiek georganiseerd was. naast zijn opgekomen de Lasjkar Moes- haar invloed uitbreidde. Het leger der Op 12 September 1915 reeds maakte de limin Indonesia (Moslimache Heilige Barisan Pelohpor bekend, dat zij stelling Oorlog). In Mei 1946 zijn zq samenge T.R.I., de Lasjkar Merah (Roode Leger), heeft zich een uitstekende bewapening zou nemen tegen alle weifelende „Indo smolten tot de Islamietische Legerunie. Deze infiitrcort ook in de Buitengewesten verschaft en is door de discipline, die nesiërs". Tevens werd besloten om sterke erin heerscht, een machtig instrument groepen propagandisten en gewapenden om de bevolking tot den Heiligen Oorlog van do P.K.I. gebleken. naar de andere eilanden van den Archi op te hitsen. Openlijk wordt door de Is Op 15 September 1945 schaarde de P. pel te zenden om het verzet aldaar te lamietische Legerunie scherpe critiek ge K.I. zich met een zeer felle motie achter stimuieeren. leverd op de leiders der „Republiek". de „Republiek". Zij pleitte toen ai voor Op 15 December kwam in Solo het De Pesindo staat onder invloed van de een radicaal uitroeien van alle pro-Ne- groote Pelohpor-congres bijeen. Hlerby Partai Socialis. Van alle pemoeda-par- derlandsche elementen, o.a. van het In- werd de naam gewijzigd in Barisan tijen is de Pesindo de meest gematigde. heemscho Binnenlandsche Bestuur. Banteng Republiek Indonesia. Zij wordt geacht achter de politiek van De rol van Tan Malakka kan ais uit De Barisan Banteng staat pal achter Sjahrir te staan, tenminste voorzoover gespeeld beschouwd worden. Het verband de „Republiek", voor zoover deze een deze op een volledige onafhankelijkheid tusschen hem cn de P.K.I, is altijd vrij politiek van 100% merdeka voert. Repu- aanstuurt. duister geweest. Zijn activiteit openbaar blikeinsche leiders, die ervan verdacht worden met minder genoegen te nemen, de zich niet zoo zeer in de P.K.I. als wel zijn voor haar niet veilig. De politieke partijen. in de vele, kleine groepeeringen, die on der communistischen invloed stonden. Evenals bij alle andere extremistische Zijn groote stunt was de stichting van organisaties geschiedt het militaire op 1. De Masjoemi. het Volksfront. Na zijn falen werd Tan treden der Barisan Banteng uitsluitend Toen Japan capituleerde bestond alleen op gezag van haar plsiatselijke, c.q. cen Maiakka door de P.K.I. gedesavoueerd. de Masjoemi als centrale Islamietische Thans treedt een andere communist trale leiders. Noch de regeering, noch de party. Ontdaan van de knellende banden T.I^.I. kan eenigen invloed op haar uit op den voorgrond n.1. Alimin. In 1925 van de Japansche controle en uitgerust onttrok hij zich door de vlucht aan tn- oefenen. met een militant strijderscorps (de Hiz terneering. Hij was toen reeds een be In de opstanden en de oppositie tegen boellah) kwam zij tot enormen bloei en den Soenan en den Mangkoencgoro kende, zeer fanatieke, communistische breidde zich haar invloed snel over Java leider. Sedert eenige weken ageert hy in speelden de Barisan Banteng en de Ban en Sumatra uit. Tot een cfficieele afkon teng Hitam de hoofdrollen. Zelfs in Djoc- Djocja. Zijn invloed hreidt zich hand diging van den Heiligen Oorlog is de Mas over hand uit, zoodat in de naaste toe ja, het politieke en militaire centrum joemi nooit overgegaan. Dat is wel ge van de Republiek, oefenen zij een ter komst belangrijke acties van communis beurd door plaatselijke leiders en hadjis. tische zijde te verwachten zijn. reur uit.

De Banteng Hitam. 5e felste, tevens meest Japans georiën- t^rde, militaire groep ia de Banteng Hi -i tam. De afschuwelijkste gewelddaden worden nog steeds door haar iaden be dreven. Nog altijd omhult een waas van geheimzinnigheid haar optreden, Plaat selijk terroriseert zij de bevolking en wijkt steeds tijdig voor een geallieerde overmacht. Van eenlg samengaan met andere organisaties of het opvolgen van orders uit Djocja is geen sprake.

De andere nniiitaire extre mistische groepen. De voornaamste hiervan zijn de LasJ- / kar Merah (Roode Leger), de Hizboellah en de Pesindo (Socialistische Jeugd). Evenals alle andere groepeeringen, die ^ V-; onder communistischen invloed staan, wacht het Roode Leger op het gunstige moment om zijn slag te slaan, de „Repu bliek" omver te werpen en een commu nistischen staat te stichten. Begin 1948 culmineerde het wederoptreden van Tan Malakka, den beruchten communistischen Oe legercommaittdmtt^ generaal Spoo'', waakte eenigen tü/i geleden een inspeotte-reis agitator, in de oprichting van het Volks lange Bali, Timor en Soerabaja. Men giét kern Mer bij die gelegenheid, «fc gesprek front. Door de zorgvuldig doorgevoerde met een loerah fdorpahoofdj, die verslag doet van de moeilfikheden van de inflltratiepolitiek der communisten sloot a/ge!oopeii periode.

.JÜ;- _ ' jUUL. •"7-'

3. De Partai Socialis.

In November 1945 werd de Partai Socialis opgericht. Zij groeide spoe dig uit tot één van de grootste partijen en verkreeg de sleutelposities in het „kabinet-Sjahrir". De P.S, beschikt ech ter niet over een eigen leger, zooals de Masjoemi en de P.K.I., hetgeen reeds een groote draw-back gebleken is. De onder haar invloed staande Pesindo (So cialistische Jeugd) is te slecht bewapend en gedisciplineerd om aanspraak op de benaming leger te kunnen maken. Tot de P.S. behooren o.a. Sjahrir en Sjarifoe- din de „sterke mannen" van de „Repu bliek". Tot nu toe stonden de leiders der P-S. onvoorwaardelijk achter de politiek der „Republiek", welke koers er ook ge volgd werd.

In de afgeloopen 8 meianden is de strooming, die tegen de politiek van Sjah rir gekant was, zeer in omvang toege nomen. Dit culmineerde in de ontvoering van Sjahrir en de poging tot ontvoering van Sjarifoedin. De aanhang van de Par tai Socialis ia. vooral in de laatste maan Vrucfttenuerfcoopers te Batavia. — De viangiatane liggen overvloedig opgestapeld den, sterk afgenomen, voornamelijk door voor den nZ of niet kooplustigen, voorbijganger. communistische agitatie, De werkelijke verliezen, die de P.S. geleden heeft, zijn 8. De Partai Kristen indonesia den Brigadier-Generaal Mallaby en het nog niet na te gaan, maar zeker is, dat (Christelijke Partij). terugwerpen van de Engelschen tot op zij van het eerste plan verdreven is. Dit het vliegveld en de haven, kende het maakt de toch ai ietwat onbehaaglijke Ondanks het feit, dat de Inheem- scho Christenen zich achter de „Re fanatisme geen grenzen meer. Goed door positie van Sjahrir zeker niet gemakke Japanners en eenige Duitsche marlne-of- lijker. publiek" geschEiard hebben en zelfs in het „kabinet" zijn opgenomen, zijn flcleren geleid, wierpen de extremisten vrijwel alle verspreid wonende Christe zich bij tienduizenden op de Engelschen, 4. De Partai Nasional Indonesia. nen het slachtoffer van terreur ge Bovendien stond de strijd sterk onder worden. Vooral in de gebieden, waar de godsdienstlgen Invloed. In een weken- Ondanks alle reclame, die er voor de P.N. revolutie een godsdienstig tintje heeft, is langen strijd werden zij langzaam door I-, van Augustus '45 af gemaakt is, groeide hun positie op z'n minst zeer ongunstig de Engelsche versterkingen teruggedre zij in den beginne niet uit tot een groote ven. De Engelschen ontvingen hierbij partij. Haar invloed was dan ook gering. te noemen. Uit utiliteitsoverwegingen worden de overvloedige steun van de luchtmacht, Maar na de politieke verschuivingen van onder 6. 7 en 8 genoemde partijen door de artillerie en het scheepsgeschut van de laatste maanden heeft de P. N. I. — de, in de haven van Soerabaja liggende, de partij van Soekarno — zich sterk op de „republikeinsche" pers naar voren geschoven. De aandacht, die hierin aan oorlogsschepen. den voorgrond gedrongen. Dit feit. ge hen besteed wordt, staat in wanverhou Vrijwel heel Oost-Java staat thans ach combineerd met den achteruitgang van de ding tot de grootte en belangrijkheid de ter Soemoto, en Sjahrir moest erkennen Partai Socialis en een opleving van de zer partijen. dat de „Republiek" geen controle over communistische activiteit, kan van emi Alle partijen hebben hun eigen jeugd hem heeft. Soetomo deelt de lakens uit nente beteekenis zijn voor de toekomsti organisaties. waarin de jeugd een semi- en de orders van DJocja worden alleen ge politieke ontwikkelingen. militaire opleiding krijgt. Uiteraai-d kan uitgevoerd, indien ze met zijn politiek de Christelijke partij zich deze luxe niet strooken. 5. De Perwari (Vrouwenbond). veroorloven, zonder van provocaties be Ondanks alle redevoeringen en toespra schuldigd te worden. , ken van Soekarno c.s. leden de pogingen De Perwari staat sterk onder Invloed om de militaire en politieke oganlsatles van de Partai Socialis. Zij tolt haar le Pogingen fot eenheid van heel Java, c.q. Sumatra samen te den vooral onder de intellectueele In- Overal, waar plaatselijk den strijd te bundelen, schipbreuk. heemsche vrouwen en meisjes. gen de Engelschen en Nederlanders Het eerste succes kwam van commu oplaaide, vonden verschillende pogingen nistische zijde. Tan Malakka richtte het plaats om tot een hechte militaire en po Volksfront op. aanvankelijk met enorm 6. De Persatoean Boeroeh Indonesia litieke eenheid te komen. In elke orga succes. De top van het Volksfront zat (Indonesische Arbeiders Unie). nisatie waren ook wel leiders te vinden, stevig in elkaar, maar voordat de een die het enorme belang ervan inzagen. Met Veel invloed op het politieke gebeuren heidsgedachte zich plaatselijk over heel veel bombarie werd dan een Persatoean Java verspreid en vaste voet verkregen heeft de Persatoean Boeroeh Indonesia Perdjoeangan (Centrale Strijdorganisa niet, voornamelijk door gebrek aan had. begon deze top te wankelen en werd tie) aangekondigd, maar in de praktijk Intellectueele leden. Kortgeleden is de chaos eens zoo groot. kwam er — gelukkig voor de betrokken Sjahrir tot voorzitter der P-B.I. benoemd. Op 5 Mei 1946 kwam, door de stuwen Gezien de positie, waarin Sjahrir zich bedreigde groepen — niets van. De mas de kracht van Amir Sjarifoedin („Minis sa en de kleine leiders der extremisten ter" van Defensie), de Nationale Concen thans bevindt en de zwakke organisatie der P.B.I., zijn hier geen belangrijke po waren en zijn nog steeds niet bereid zich tratie tot stand. Het doel luidde; de ver dediging van de „Republiek". Door de litieke gevolgen van te verwachten. te schikken en orders op te volgen. Hier voor zouden zij het eigenbelang opzij steeds sterker posities, die de Engelschen moeten zetten en dat la bij de overgroote en Nederlanders op Java innamen, sloeg 7. De Barisan Tan! Indonesia meerderheid het hoofdmotief, waarom zij deze doelstelling in en vrijwel alle groote (Boerenbond). den strijd voeren. Het aantal idealisti partijen sloten zich in de Nationale Con sche vrijheidsstrijders is verre in de min centratie aaneen. De Boerenbond staat nog in de derheid. Politiek kunnen we de Nationale Con kinderschoenen. Over het algemeen is de Slechts op één plaats op Java kwam centratie vrij geslaagd noemen, ook al is politieke interesse van de tani's uiterst een hechte eenheid tot stand n.1. in Soe haar macht weej- aan het tanen. Maar gering. Zij zijn echter wel 1 genoopt rabaja. Onder de bezielende leiding van militair werd zij een mislukking, Even zich te verecnigen, om niet nog meer de Soetomo, een radio-demagoog die voor leek het of de militaire extremistische dupe te worden van de chaotische si Göbbeia niet onderdoet, kwam een stevig organisaties zich zouden aansluiten, maar tuatie. eenheidsfront tot stand. Na de moord op daar bleef het bfl. (Wordt vervolgd}.

'É-' .:-.l Wij gingen naar Indië

De taak

det, ïledeAlancUcHe UaefiBfi

De brieven uit Indië van onze Hol- landsche jongens, die daar nog kort ver toeven, zijn alle opgewekt van toon. Nadat de Nederlandsohe troepen op 19 JvM j.I. Tjileungsir (in de PreangerJ hadden Natuurlijk, er zijn ook zwartkijkers en beset, knoopten sjj al dadelijk vriendschappelijke betrekkingen aan met de bevolking. mopperaars, moreele slappelingen en ffierboven niet men de mannen in een geeellig onder-onsje met eenige Soendaneezen. verwende moeders pappot-knapen onder, maar over het algemeen zijn „onze jon gens", goddank, stoere, karaktervolle kerels, die wat in hun macht hebben en teel een bewakingstaak; bij verschillen dig contact met de inheemsche bevol wat aandurven. de objecten staan onze mannen op wacht king. Iedereen groet vriendelijk met „ta- en deze wachten hebben meestai een beh toean' en de kinderen met hun ge De Legervoorllchtlngsdlenst heeft, ver preventief karakter, d.w.z. als ze er niet zellige bloote buiken steken daarbij de moedelijk als een soort antwoord op de waren, zou er misschien worden ingebro handen in de lucht. Verder Is de kam communistische tegenacties, een aantal ken, maar nu ze wel zijn en kwaadwilli pong een toonbeeld van netheid; vele brochures uitgegeven, die een goed en gen dit weten, gebeurt er niets. Amsterdamsche buurten kunnen daar een betrouwbaar beeld geven van het leven voorbeeld aan nemen. in Indië. Een der jongste uitgaven is ge Reeds gedurende een paar weken ver titeld: „Wij gingen naar Indië". Daarin blijven twee van onze compagnieën in het Ieder van ons amuseert zlcb kostelijk vindt men een brief van den commandant westen en 't oosten van de stad en sinds bij 't zien van de verschillende gebruiken. van H-10 R. I. uit Soerabaia. De feiten de vorige week zijn twee andere compag De „Pasar", waar alles te koop is en 't staan er nuchter en zonder ophef in ver nieën ook naar 't westen van de stad restaurant In een kampong, waar de meld. Zij geven antwoord op vele vra vertrokken. De jongens voelen zich daar buurt op een pisangblad z'n hompje rijst gen en daarom is het goed, wanneer uit in hun knollentuin; ze hebben daar hun komt eten. gaven als deze In breeden kring gelezen eigen cantine en werken op een gewel worden. Wij willen op deze plaats een en dige manier om de legering van hun Wij moeten 11-10 R.I., alhoewel het ons ander aan dit boekje ontleenen: compagnie — want hun compagnie is zoo enorm na aan het hart ligt, niet zien hun trots — zoo goed mogelijk te doen als een op zichzelf staande operatio- „De taak van het bataljon is momen- zijn. Bovendien leggen ze daar een aar neele eenheid, doch ais een bataljon, dat met de andere bataljons, met mariniers, met artillerie, met tanks, enz. die taak heeft te volbrengen, die volbracht moet worden.

Waarom naar Indië?

Op deze vraag is, zoo lezen wij in een andere brochure, het antwoord aldus; ■iWij gaan naar Indië, omdat de toe komst van Indië en Nederland op het spel staat".

Kan de gezamenlijke opbouw in Indië tot Iets leiden zonder dat er eenheid be staat, zonder dat het geheel in één raam werk is saamverbonden?

Neen. Alleen dan zijn nuttige, goede resultaten te verwachten, als er hechte organisatie is, waarin alle onderdeelen harmonisch samenwerken. Met .team work" komen we tot het hoogst nuttige effect. Ben voetbalelftal, dat geen een- Onze troepen in Tndid zijn ook in het pionierswerk bedreven. Bovenstaande ponton-beid vormt, dat „rammelt", zal nooit de brug over de Mookervaart bij Tangerang sloegen zij in anderhalf wir. hoogste prestatiee leveren. ^eg^ip, tu&Aclien 'è. ■-v '

Azië eu Elaropa

De „Times" over het Indische vraagstuk.

De Londensche „Tinnes" schreef on langs onder den titel „Asia and the West" een opmerkelijk artikel over het Indische probleem. Dit gezaghebbende blad ziet het vraagstuk in het breedere verband van de geheele Aziatische poli tieke constellatie en deze weer in ver houding tot het Westen. Alleen al daar om is dit stuk waard onder de oogen van onze lezers te komen. Tangernng. Bezoek aan de stellingen van 1—8 B.I. (ie Cic.). Het bezoek van Lord Killearn aan Java met de bedoeling de mogelijkheden, om Het evacuatie-centrum voor de Chineezen, gevestigd te Tangerang, heeft veel hout tot een snelle overeenstemming tusschen noodig voor de centrale keuken. Het hout moet worden gehaald vóór de Neder- Jandsche stellingen in Niemandsland. Daarom dekken de Nederlandsche jongens de Nederlanders en de Indonesiërs te ge deze hotittransporten. raken, te bestudeeren, zoo schreef dan „The Times", is een voorbeeld te meer, met welk een groote interesse de Wester- sche mogendheden het zich ontwikkelen noodige levensbehoeften, die beide par hebben, dan wel in voorbereiding daar de nationalisme in Oost-Azië volgen. tijen in surplus hebben. toe zijn. , Toch zijn er groote moeilijkheden te Het herstel van rust en orde op Java Tijdens den oorlog groeide overweldi gend de nationalistische idee in de Azia overwinnen. In Nederlandsch-Indlë bijv. en Sumatra is een zaak van urgent be heerschen groote onderlinge partijstrij tische landen. Deze groei beïnvloedde de lang. Niet alleen voor de betrokken par den tusschen de verschillende bevolkings tijen zelf, doch voor het geheele Oost- westersche mogendheden en maakte hun duidelijk, dat voor eens en voor al afge groepen. Ter Malino-conferentie kwam Aziatische politieke front. Het probleem zulks wel heel sterk naar voren. Daar van de nieuwe politieke en economische stapt moest worden van de koloniale po bleek n.l., dat in geenen deele de geheele relaties en verhoudingen tusschen Oost litiek. bevolking van dit uitgestrekte eilanden en West. Een snelle oplossing van dit rijk achter Dr. Soekarno en zijn repoe- probleem is essentieel, zoowel voor de Engeland, Amerika, Nederland en blik staat. Dergelijke verdeeldheid be internationale veiligheid alswel voor het Frankrijk beseften dit ten volle. En als moeilijkt de taak der westersche mogend welzijn van het geheele menschdom. bewijs hiervan noemen wij India, Burma, Malaka. de Philippijnen, Fransch-Indo- heden in hun streven naar het leggen van de fundamenten van een geordende Immers de toekomstige levensstand China en Nederlandsch-Indië als landen Aziatische maatschappij. India had bijv. aard; ia gebaseerd op een vrije uitwisse die of geheel of tert deele hun onafhan allang volledige onafhankelijkheid ver ling tusschen Oost en West van de zoo kelijkheid dan wel zelfbestuur gekregen kregen, indien niet de onderlinge strijd tusschen de Hindoes en de Mohamme danen de Engeischen gedwongen had in het belang van orde en veiligheid de be zetting te handhaven.' Iets dergelijks is ook gaande op Java, waar de Nederlanders samen met de En geischen als eerste vereischte den vrede op het eiland trachten terug te doen keeren.

Een eerste vereischte is ook een sa mengaan en een wederzijdsch begrijpen tusschen Azië en Europa, in het belang van den wereldvrede en den wereldhan del, opdat millioenen menschen van het meest noodige voorzien kunnen worden en men weer tot een normale maatschap pij zal kunnen geraken" aldus besluit het Engelsche blad.

^ren-sohutter op z^n post, om, zoo noodig, met eenige vuurstooten zijn makkers te dekken. h:--

om'de eertijds zoo rustige bosschen in liet eeouomisch herstel rau Indië Borneo een industrieele bedrijvigheid kan ontstaan, om de gedachten eens te Hei Boschwezen Laten wij onze fantasie eens den vrijen fixeeren, een dertigtal groote zagerijen, loop. In gedachten hebben wij de bebos- een tiental triplexfabrieken en een twee schingskaart van Borneo voor ons. De tal triplex- en looistoffabrieken. In hun kleur op de kaart laat zien, dat ongeveer honger naar hout zouden deze bedrijven In dezen tijd. waarin zooveel van den 2/3 van het eiland door bosch is bedekt. zeker een kleine 2.000.000 m3. kunnen grond af aan moet worden opgebouwd, Dat bosch bevat veelal een groot aantal verslinden. Hiermede is de beteekenis waarin men hoopt deze gebieden tot een houtsooren, waarvan er maar enkele

^ • -- -.11^ -.. De Indo in de branding.

Onder het hoofd „De Indo In de bran ding" schrijft het secretariaat U.N.V.E.A. in het Unie Nieuws een beschouwing, waaruit pessimisme en bitterheid spre ken over de toekomstige positie van den Indo-Europeaan in het nieuwe Indië. De eenige uitweg voor den Indo ziet het se cretariaat in Nieuw-Guinea. Hier volgt dit, in feilen toon geschre ven, artikel: Bij de politieke ontwikkeling van deze gewesten is het meer dan ooit noodza kelijk, dat de Indo reeds nu zijn plaats weet te bepalen in het komende bestek. Echter moet hij zich daarbij niet laten misleiden door fraaie woorden en mooie beloften en ook niet zijn geweten sussen Belemmeringen voor den wapen „De Nieuwsgier" becritiseert met woorden als: alles zal wel op zijn stilstand. republikeinsche pers. pootjes terecht komen, doch en vooral moet hij de nuchtere realiteit onder de oogen durven zien. Wij zijn geen Indo De (republikeinscbe) „Merdeka" gaf „De Nieuwsgier" te Batavia schreef op de vorige week een ontleding van de 24 September j.l. de volgende beschou nesiërs en ook geen Europeanen, wij zijn Indo-Europeanen. Een ieder weet wat moeilijklieden, waarop kennelijk de wa wingen over recente publicaties in de Indo-Europeanen in de Indische samen penstilstandsbesprekingen zijn gestuit. Indonesisch-republikeinsche pers; Het kan zijn — zoo schreef „Merdeka" „Welke merkwaardige inzichten er zoo leving beteekent. Wij zullen dan ook hier — dat dit alles veroorzaakt wordt door nu en dan nog blijken te heerschen in niet erover uitweiden. dat de uitleg, die beide partijen aan het het Republikeinsche kamp kan o.a. blij Maar dit moge toch naar voren wor den gebracht, dat wij in den afgeloopen • woord wapenstilstand geven, verschillend ken uit een artikel in de „Kedaulatan is. Volgens de tegenpartij moet een wa Rakjat" te Jogja verschijnende, dat An- Pacific-oorlog het onze hebben bijgedra penstilstand in de huidige fase beteeke- tara belangrijk genoeg vindt, om een gen. Wij hebben goed en bloed geofferd. nen een doen ophouden van oen over en zeer uitvoerige samenvatting er van te Geofferd voor wie of voor wien? Niet voor Vaderland en Volk! Hadden wij weer schieten. En vervolgens moeten seinen. Het blad vindt, dat de Nederlan- beide partijen op de plaats blijven, die sche troepen met de Britschc moeten maar gevochten voor Vaderland en Volk, momenteel door hen wordt bezet. Wat worden teruggetrokken uit Indonesië, heel anders zouden wij den vrede ge meer is, men dient niet alleen de status de Nederiandsche troepen zijn immers vierd hebben. ijuo te handhaven, maar generaal Man- ook een onderdeel van den goallieerden Jubeltonen en feestklanken zouden dan opstijgen na de capitulatie van Japan. sergh stelt ook nog voor een 10 km. breed strijdmacht, en haar taak is spoedig ver Maar nu! Een ontgoocheling. Nog veel Niemandsland te scheppen, omringd door vuld. Ais het Nederiandsche leger ach de strijdgebieden. Ergo geeft de tegen terblijft, beteekent dat een schending van erger; een verschrikking! „ Wij hadden gevochten voor Indië, maar partij aan het woord „truce" de bctee- de Indonesische souvereiniteit. Het blad kenle van een „cease fire order" aan bel kwamen terug in Indonesië. Als Nc- noemt daarom de Nederiandsche regee derlandera gingen wij ten strijde, wer de zijden. Want, zoo zeggen ze, een wa ring de agressor in dezen, en aan de den wij in kampen opgesloten. En ais penstilstand Is louter een technisch-mi- onderhandelingen zal de eisch van het litaire kwestie. terugtrekken van alle Nederiandsche wij de gruwelen van den Japanschen be zettingstijd hebben overleefd, krijgen wü troepen moeten voorafgaan. straks het Indonesisch burgerschap. Het Indonesisch standpunt bezien in Dat is dus een schepje bovenop den eisch En als straks de heer Kartidlsastra aan fcet licht van de komende dingen ia na van het staken van den verderen aan tuurlijk anders. De Indonesiërs kunnen voer van Nederiandsche troepen, ook het hoofd van een Departement, Dienst tak of Maatschappij staat, dacht U soms deze wapenstilstandskwestie niet geheel door professor Logemann verdedigd met en al bezien uit technisch-militair oog een beroep op onafwijsbare noodzaak. dat de Indo's dan kans krijgen op een punt. Zij moeten bijv. de garantie hebben, simpele plaatsing in overheidsdienst of in het particuliere? Er zal geen rasdiscri- dat de belofte, die men geven zal, door Voorts zal er dan, alvorens er kan wor inlnatie zijn! Wel ja: op papier, in de tegenpartij zal worden nageleefd. den gepraat, vastgesteld moeten worden, theorie. in welke verhouding partijen tot elkan Hebt gij wei eens afgevraagd, waarom der staan. De Indonesische onderhande bij de Regentschapsdiensten destijds geen laars, wier chef de premier zelf ia, heb of bijna geen Indo-Europeanen werkzaam & ben uit den aard der zaak volledige be voegdheid om een overeenkomst te slui waren? Zoo was het toen reeds en wat ten, maar de Nederiandsche onderhande dan straks. Wilt gij tóch nog blijven, dan zult gij laars hebben dat niet. Ze moeten die als weten te aanvaarden, wat het beteekent . Indo-Chineezen te Padang nog zien te krijgen. Tenslotte meent het blad, dat Indonesië en Nederland op ba als minderheid te leven temidden van een aangevallen. millioenenvolk. sis van gelijkwaardigheid moeten onder Maar wij, wij gaan naar Nieuw-Guinea, handelen, dus als staat tegenover staat. De Sin Po, een Chineesch-Maleisch om daar onze toekomst te maken. Gaat Aan de onderhandelingen moet dus de blad te Batavia, meldde de vorige week, gij mee? Nog is het niet te Iaat. Hand erkenning voorafgaan; wij dachten juist, dat 20.000 Indo-Chineezen te Padang tot in hand zullen wij dan aldaar bouwen dat dit een van de voornaamste punten 21 September J.1. in uitersten nood ver- aan een nieuwe toekomst, voor U, voor van onderhandeling zou zijn. keeren. Zoo het Geallieerde leger hun Uw nageslacht, een toekomst in een niet te rechter tijd hulp zou verieenen, nieuw Vaderland. zouden zij, volgens Sin Po, gevaar ioopen Er is elders ook een zekere kregelig „Indië het Verleden, Nieuw-Guinea de vernietigd te worden. Volgens rapporten heid op te merken: in Ra'jat wordt bijv. Toekomst!" van de Chineezen in Padang en ook van opnieuw het oude liedje gezongen, dat lp het Chineesche consulaat te Singapore het er de Nederlanders eigenlijk om te ïi'' hebben eenige honderden gewapende In doen la het koloniale bewind te herstel donesiërs op 10 September j.l. de woon- len. Als het waar is, dan slagen Van ^ plaatsen van de Chineezen aangevallen. Mook c.s. er meesterlijk in dit verborgen Er waren eenige slachtoffers tc betreu te houden. ren. Den 19en deden de Indonesiërs een Het is allemaal erg jammer: het ver gei'Bgelden aanval, doch dilmaa! verweer trouwen, het goede humeur, de zelfbo- den de Chineezen zich. Aan bolde kanten heersching en de redelijkheid kan ten vielen er 20 man aan dooden en ge slotte niet allemaal van een kant ko wonden. men " I

Sf>- 11

Li-?'' 'h

• , J 'V'<^ Jj .; . ^ VjiNr • . .Véc\: keerd was, werd het werk ten Perzischen l;en Itei'oeinde fabelverzameling: hove voor een talrijk gehoor voorgelezen. Zoo fungeerde het hof van den Perzi In YÏUdeUch g.ewuad schen Sjah voor dit literaire werk als de Verheven Porte tot het Westèn, Het nu veelal Kalila-en-Damina (naar de twee reeds genoemde jakhalzen uit het eerste verhaal) geheeten boek verbreidde zich Een der merkwaardigste voortbrengse bels en vertellingen, en is als eerste op over het geheele Arabisch-Mohamme- daansche cultuurgebied "•), terwijl de len der wereldliteratuur is wel het oud- genomen in hot Pantsjatantra, met als Indische *) fabelboek Pansjatantra, in het titel van dit onderdeel: Hoe men Vrien Arabische vertalingen op hun beurt weer Westen, naar den legendarischen vertel den met elkaar in onmin brengt. Het de bemiddelaars werden naar het Euro- ler van deze verhalencyclus, meer alge peesche Westen, waar het oude Indische tweede leert: Hoe men Vrienden ver fabelboek ook op de Europeesche litera meen bekend onder den naam van Fa werft, enz. bels van Bidpal. Er is geen niet-geopen- tuur een cnmiskenbaren invloed heeft baard boek, dat gedurende zooveel Oorspronkelijk bestemd voor vorsten uitgeoefend (Boccaccio. Straparola, Chau- eeuwen (op zijn minst 15) zijn aantrek zonen. heeft het Pantsjatantra echter ook cer en vooral de fabels van Lafontaine). kingskracht is blijven behouden op een do onderdanen bereikt, In allerlei krin In de Nederlandscho letteren deden deze gebied zoo uitgestrekt als half Azië en gen kwam dit koninklijke boek: mees fabels hun eerste intrede met Stoopon- Europa, en daardoor zooveel malen ver ters adopteerden het voor de jeugd, va daal's uit het Fransch gemaakte verta taald en omgewerkt is. De algemeene ders schreven het voor hun zonen af, ver ling van 1781. vorm is gelijk aan dien der niet minder tellers droegen het voor langs den weg bekende, in hun oudsten oorsprong even en op de binnenplaats, aan vorsten en In den Indischen Archipel. eens Indische 1001-Nacht-Vertellingen; aan bedelaars. Betweters veranderden er Ook In zuid-oostelijke richting vond een lijstverhaal, dat een verhalen- opzettelijk In, afschrijvers veelal bij ver een uitstraling van dit geestelijk bezit verzamellng omvat, die op zich zelf gissing. Het moraliseerende karakter der oude Indiërs plaats, waar we in het wederom in grootere of kleinere lijatver- (van de overigens meermalen Immoreele Malelsch, het Javainsch (onderden naam telllngen uiteen kan vallen, verhalen) is nooit en nergens geheel ver van Tantri), het Ballsch, het Madoereesch Toen men eenmaal dit soort ontdekt loren gegaan; de combinatie van en nog andere Indonesische talen bewer had, kon de eene fabel steeds weer de (doch wel eeuwige) wereldwijsheid blijkt kingen van deze oer-oude materie aan omvatting, do lijst, het raam vormen van snaakschheid met niet al te hemelsche treffen. de andere, zooals bij een „nest" van pan geschiktheid tot het overspannen van de Reeds zeer vroeg (waarschijnlijk om nen, Het Pantsjatantra nu telt vijf (Sans- grootste afstanden in gebied, tijd, gods streeks 1000) hoeft de Pantsjatantra stof krit: pantja) van dergelijke kadervertel dienst, gedachtengang, als het ware be den Indischen Archipel bereikt, waar- lingen, op hun beurt wederom voorafge gaan en omsloten door het algemeene lijstverhaal van oen wijzen koning, die in wanhoop is over de onbevattelijkheid van zijn domme zoons, die maar niets willer leeren. Ten slotte meldt zich een brahman bij hem aan, die op zich neemt de drie prin sen binnen een half jaar de benoodigde levenswijsheid bij te brengen, niet uit de dorre leerboeken, maar volgens een ge heel nieuwe methode, namelijk door hun lAriks: het gesprek tusschen den jakhals en den stier, waarbij eerstgenoemde den de vijf „tantra's (Pantsjatantra) te ver tweeden tegen Koning Leeuw ophitst. Rechts: de fabel van de drie visschen; tellen. Inderdaad slaagt hij hierin tot De Slimme springt over naar een anderen vyver. (Teekeningen uit een volle tevredenheid van den koning, die ge'illustreerd BaUsch PantsjatantronhandschriftJ. hem hiervoor rijkelijk beloont.

rekend om een maximaal aantal lezers De vijf tantra's. ven we dan echter eerst in de en hoorders te boeien. 18e eeuw onder den titel „Hlkajat Wat waren nu die vijf tantra's, en hoe Het is in dit verband dan ook alleszins Kalilah dan Daminah" (Het Ver kwamen ze tot stand? Het waren, zooals begrijpelijk, dat dit literaire werk uit de haal van Kalila en Damina), Malei- gezegd, ook alweer lijstverhalen en wel eerste eeuwen van onze jaartelling niet sche bewerkingen aantreffen. Deze Malei- in hoofdzaak bestaande uit movaliseeren- tot de boorden van den Ganges beperkt sche versies maken den Indruk een door- de vertellingen, waarin naast de men- bleef, doch zich in den loop der eeuwen eenvlechting te zijn van de Arabische schen ook de dierenwereld sprekend ten in een groot aantal, onderling soms aan Kalila-en-Daraina met een Zuid-Indischen tooneele werd gevoerd. zienlijk afwijkende bewerkingen over de Pantsjatantra-tekst. Waar nu de adviezen, die de optreden geheele toentertijd bekende Oostersche Van iets lateren datum dateert een uit de personen en dieren elkaar geven, iede en Westerscbe wereld verbreidde. het Tamil (een Zuid-Indische taal) tot re keer weer met spreuken (wier her stand gekomen Maleische bewerking van komst dan weer door vertellingen ver Groote verbreiding. het oude fabelboek, waarvan de titel klaard wordt) en fabels toegelicht wor De meest romantische en in haar ge luidt „Hlkajat Pandja Tanderan, jaïtoe den, zien we, dat de eene fabel telkens volgen belangrijkste hiervan Is wel de jang dinamai olèh orang melajoe Hlka in de ander gevoegd wordt, een procédé, gene, die in het jaar 672 op laat van den jat Galilah dan Daminah" (Het Verhaal dat tot in het oneindige kan worden Grootkoning, Koning der Koningen, Sjah Pantsjatantra. door de Maleiers genoemd voortgezet. Dit heeft bijv. plaats gevon aller Perzen, Chosrau Anoesjlrwan, is De Geschiedenis van Kalila en Damina) den in het lijstverhaal van Leeuw en vervaardigd door zijn lijfarts Boerzoë. en welk werk door zijn invoering (in ge- Stier, welke dieren samen bevriend ra Deze, die het Sanskrit — de geleerde en castigeerden vorm) op de scholen onder ken, De jakhalzen Kalila en Damina, literaire taal van het oude Indlë — mach de Malelsch lezendcn groote bekendheid ministers van den leeuwenkoning, zijn tig was, begaf zich naar het hof van den heeft verworven. **■), aanvankelijk de bemiddelaars, doch la Heerscher over het Indische Rijk, waar ter, waar ze vreezen door den stier uit hij betrekkingen aanknoopte met geleer ") Alleen reeds de opsomming van hun positie te worden verdrongen, de den en hovelingen, waarvan hij er ten boektitels in dit verband eischt een af stokebranden tusschen de twee ga-oote slotte één bereid vond, hem het gewensch- zonderlijk deel van een paar honderd dieren. Een en ander eindigt er tenslotte te handschrift uit 's Konings bibliotheek bladzijden van Chauvin's Bibliographle mee, dat Leeuw en Stier elkaar te lijf te verschaffen en hem bij de vertaling des ouvrages Arabes etc. gaan, waarbij belden den dood vinden te helpen. In voortdurende vrees voor "•) Voor verdere bijzonderheden over Dit lijstverhaal omvat een twintigtal fa- ontdekking werkten heler en steler van de verbreiding der Pantsjatantra-stof In geestelijk bezit dag en nacht door, en en buiten den Archipel zte men Dr, C. *) Onder „Indisch" zij „Voor-Indisch" toen de arbeid voltooid was en de succes Hooykaas, Over Maleische Literatuur, te verstaan. volle afgezant naar zijn land terugge Brill 1937, pag. 131—139.

12 Fab«l-fragifflent. „Zeg, vriend schildpad, wat staat ons nu dezen vijver naar een andere plek ver Vsin dezen Maleischen vorm van een te doen, want deze vijver komt droog te huizen". Daarop antwoordde De Sterke: der oudste werken der wereldliteratuur staan. Wij zijn van plan naar een anderen „Wilt U eens naar een verhaal luisteren, willen wij nu den lezer, door vertaling vijver te verhuizen, om daar verder in hoe men zich door een list voor een drei van een kort fragment, eenigen indruk ons levensonderhoud te voorzien, maar gend gevaar kan behoeden"; geven. Wij kozen hiervoor het eerste, we kunnen het niet over ons hart ver „Hoe luidt dat verhaal?" vroeg De reeds even genoemde verhaal van Leeuw krijgen, U hier alleen achter te laten. Slimme. „Er was eens een land,"' zoo en Stier, en wel het gedeelte, waar de Laten wij U daarom meenemen, ergens begon De Sterke, „waar een schatrijke jakhals Kalila den Stier (in het Malei- naar -een waterrijke plaats, opdat wij koopman woonde: goud, zilver, juweelen sche verhaal Si Teroeboeh geheeten) te voor ons geweten rust hebhen. We kun en edelgesteenten bezat hij in ongekende gen Koning Leeuw tracht op te zetten. nen echter niet gewoon met U wegvliegen, hoeveelheid. Op een nacht trachtte een Ons fragment vangt aan met een gesprek daar Uw huid veel te hard is, dan dat dief het huis van den koopman binnen tusschen deze twee dieren (zie afb.), we er met onze snavels een houvast aan te dringen. Hij opende een deur van het waarbij Galilah (Maleische naam voor hebben. Maar we weten raad: we nemen huis. De koopman ontwaakte echter uit Kalila) juist een verhaal heeft beëindigd een stok, U bijt zich daar in 't midden aan zijn slaap, doordat hij den dief hoorde; met ais moraal; men moet een slecht vast en wij vliegen er mee weg met elk hij stootte zijn vrouw aan en'fluisterde: mensoh immer vrir zijn, alvorens hij zijn een uiteinde in onzen snavel. Maar zorgt „Zeg, vrouw, er is een dief ons huis bin slechte bedoelingen ten uitvoer kan bren er voor, dat U zich stevig aan dien stok nengedrongen. Nu moet jij mij de vraag gen (m.a.w. de stier moet den leeuw zien blijft vastbijten en niet Uw bek open stellen, hoe Ik aan al die rijkdommen te dooden, voordat deze het het hem zal doet!" De schildpad antwoordde: „Goed, ben gekomen". De vrouw deed zooals doen). ik zal alles doen wat U zegt." Toen haar man haar gezegd had: „Zeg, man", brachten do vogels een stuk hout, de zei ze, „vertel mij eens hoe je deze vele schildpad beet er zich aan vast en schatten vergaard hebt". De koopman de anoem-vogels vlogen er elk aan een antwoordde: „Ach, vrouw, vraag mij kant mee weg. maar niet, hoe ik zoo rijk ben geworden, „ Toen ging Galilah verder: „Koning Leeuw is van meening, dat U het toch dat is een geheim van me". Daarop sprak de vrouw weer: „zeg niet tegen hem durft opnemen, daarom het me toch, Ik zal het immers niemand laat hij zich niets aan U gelegen liggen. anders vertellen. Toen zei haar man: Ik geloof, dat U, in stee van hier door „Al onze schatten heb ik verkregen door hem vermoord te worden, veel beter den strijd met hem kunt gaan aanbinden. dat ik ze uit de huizen der rijken gesto En al zou U er ook don dood bij vinden, len heb". „Maar hoe was het dan mogelijk, dat dan hebt U toch in elk geval een ver die menschen er niets van merkten, als dienstelijk en deugdzaam werk verricht. Bovendien moet U bij iets, dat U tot U hun huizen binnendrong", vroeg de stand wilt brengen, niet te behoedzaam en vrouw weer. De koopman antwoordde: „Indien ik de huizen der menschen voorzichtig zijn, waar U andera stellig niet zult slagen. Daarom moet U niet zoo door inklimming wil trachten binnen te dringen of afgesloten deuren wil forcee- zijn als U nu bent, opdat U zult kunnen ren, dsm lees ik een tooverformule op. bereiken wat U had gewild, zooals het in De fabel van de schildpad en de twee De huisbewoners zullen dan in een diepe een oud verhaal luidt. Luistert U maar. v'.aels. Rechts beneden de kampongbe Er was eens een kedidl-vogel, die zelfs slaap verzinken, waarbij ze zich van niets woners, die zich van de neergestorte dat om hen heen gebeurt meer bewust met de zee den strijd wilde aanbinden, schildpad meester maken, rechts boven Heeft U die geschiedenis nog nooit ge zullen zijn, terwijl de tooverspreuk de de schildpad tusscheyi de twee vogels. deuren zal doen openspringen". hoord?" (Relief van den Midden-Javaanschen „Hoe luidt die tooverspreuk", vroeg Si Teroeboeh antwoordde: „Hoe luidt tempel Tjandi Mendoet). de vrouw, „vertel haar me eens; niemand dat verhaal?" (Foto Dr. B. R. Sinia.) zal op dit oogenblik Uw woorden kunnen Daarop sprak Galilah weer: „Er was eens een zeestrand, waar twee kedidi- afluisteren". Toen de vogels zoo boven een kampong vogels woonden, een mannetje en een „Je hebt geiyk", zei de koopman, „nu, der menschen kwamen, waren al de in wijfje. Op een keer sprak het wijfje tot wanneer ik dan ergens wil inbreken, woners ten zeerste verbaasd bij een der het mannetje: „Waar zal ik eigenlijk lees ik zeven keer achter elkaar het gelijk schouwspel: een schildpad, die links mijn eieren leggen?" Het mannetje ant woord „Saoelam" op en dan zal niemand en rechts door twee vogels geflankeerd, woordde: „Er staan hier langs het strand in dat huis uit zijn slaap ontwaken. door de lucht vloog. Ai die lieden hieven verschillende hoornen, daaronder moet je Ik kan dan van hun bezittingen weg een geschreeuw aan, terwijl ze In hun je eieren maar leggen". Toen zei het wijf nemen wat ik wii". handen klapten. Toen de schildpad al dat je weer: „Ik heb deze eieren onder mijn „U moet zich door die tooverspreuk lawaai dor menschen hoorde, zei hij: hart gedragen en met smart en pijn zal wel groote rijkdommen kunnen verwer „Waarom schreeuwen al die menschen ik ze ter wereld brengen. Als ik ze nu ven," antwoordde zijn vrouw. Niet lang' toch zoo?" Mèt dat hij zijn bek echter daar leg. zal ongetwijfeld de zee er zich daarna viel de vrouw van den koopman opende, stortte hij neer op de aarde en meester van maken". Het mannetje ant weer in slaap en deze deed ook net of woordde daarop: „Zou de zee mjj zoo was dood (zie afb.). Zoo luidde dat ver hij sliep, terwijl hij zwaar begon te snur haal. Ieder, die de raad van hen, die het weinig tellen en zoo'n geringe achting ken. goed met hen meenen, niet opvolgt," zoo toedragen? Indien zij je eieren mee zou Toen de dief de woorden van het echt besloot het kedidf-wijfje, „zal het gaan sleuren, dan zal zij dat aan den lijve on paar hoorde, was hij zeer in zijn schik. als die schildpad". dervinden; zelfs een hond zal nog niet „Eerst nu heb ik een bovennatuurlijke voelen, wat zij dan te voelen krijgt!" kracht verworven, die mjj als dief on De drie visscben. weerstaanbaar zal maken," zet hij bij Het verhaal van de schildpad. „Zoo is er nog een oud verhaal", ging het zich zelf. Toen hy den koopman hoorde „Met wat voor zir. zegt U dat allemaal", wijfje verder „luistert U maar". Het man snurken, las hij zeven keer achter elkaar hernam het wijfje „het is met U als met netje antwoordde: „Vertel maar, ik luis de tooverspreuk op. Daarna ging hiJ het het verhaal van de schildpad, die dood ter". Toen begon het wijfje: „Er was huis binnen en liep zorgeiooa overal rond viel." „Hoe luidt dat verhak?" vroeg het eens een vijver en in dien vjjver leefden op zoek naar kostbaarheden, zonder de mapnetje. drie visschen; één van hen heette De minste voorzichtigheid In acht te nemen. Toen sprak het wijfje: „Er was eens in Sterke, de andere De Slimme en de De koopman stond ondertusschen zacht lang vervlogen tijden een wondermooie derde De Domme. Nadat ze zoo geruimen jes op en verschool zich met een stok in vijver. Aan den oever van dien vijver, in tijd in dien vijver geleefd hadden, kwa zijn hand achter de deur van zijn kamer. een teratai-boom leefden twee anoem- men er op een dag twee visschers voor Toen de dief de kamer binnenkwam dien vogels. Die twee vogels hadden vriend bij, die zeiden: „Morgen moesten we eens de de koopman hem snel een slag toe, schap gesloten met een schiidpad. Nadat naar dezen vijver gaan, om er ons net zoodat de dief bewusteloos In elkaar dit zoo eonigen tijd voortgeduurd had, uit te werpen". Deze woorden werden zakte. Daarop bond de koopman hem brak er een tijd van droogte aan en de door De Slimme gehoord, waarna hij vast,, waarna hij hem naar den rechter vijver begon op te drogen. De twee vogels naar De Sterke en De Domme ging en liet brengen. Dit is het verhaal van zelden toon tot hun vriend, de schildpad: zei: „Zeg, vrienden, laten we snel uit iemand, die door middei van een Hst aan

I. een dreigend gevaör ontkwam. Laat daar zee toe: „Hê, zeel Geef snol onze eieren beelden aan, waarbij de humor evenmin om die visschers gerust komen; morgen terug; als je ze niet teniggeeft, zal Je een ontbreekt. zullen jullie eens zien hoe ik ze om den strenge afstraffing krijgen." De groote Het internationalisme, zooais dit o.a. tuin zal leiden." oceaan gaf echter geen enkel antwoord. zyn uitdrukking vond in den Volkenbond, Daarop sprak De Slimme: „Goed, wan Toen de twee vogels bemerkten, dat de noemt hij de ergste denkfout van neer jullie niet naar mijn woorden willen zee zich niet het minst aan hun gelegen deze generatie. Hij vei-zuimde nota luisteren, blijven jullie dan maar hier. Ik liet liggen, werden ze woedend. Ze vlo bene de rechtsverhoudingen tusschen de ga liever hier vandaan." En hij sprong gen weg, om hun medevogels te verzame deelnemende souvereine staten te regelen. in oen anderen vijver, die naast den eer len en stelden deze van alles in kennis, Uit denzelfden verwarden koker stamt sten lag (zie rechter gedeelte eerste alb.). Ai de vogels kwamen bij elkaar en hiel het zelfbeschiltkingsrecht. Mag iemand Den volgenden dag kwamen de vis den een bei'Eiadslaging. „Hoe moet het nu in een behooriyke gemeenschap drie schers hun netton uitwerpen. Ze vingen met onze eieren gaan, wanneer de zee vrouwen huwen, zijn pensionkamer in De Sterke, die zich echter dood hield, ze niet terug wil geven", zeiden ze, „als brand stoken, een krokodil als huisdier waarna ze hem op den oever gooiden. dat voortaan zoo gaat, dan is het maar houden of een moordenaar in zun huis Weer wierpen de visschers hun netten het beste, dat we onzen koning, den verbergen? Neen nietwaar? uit en vingen dezen keer De Domme. sperwer, ervan in kennis stellen." Toen Evenzoo dienen de staten zich in hun Ze pEikten hem beet, schrapten hem gingen eU die vogels hun opwachting ma onderling verkeer te onderwerpen aan zijn schubben af en gooiden hem even ken by hun Iconing om hem alles te ver algemeene vaste regels. eens op den kant. tellen, wat er was voorgevallen. Bovendien is dit zelfbeschikkingsrecht De visschers vernielden den vijver, ze „Waar komen jullie allemaal van gegrondvest op volkomen willekeurige lieten het water wegvloeien, omdat ze den daan?" vroeg Koning Sperwer. De vogels kenmerken als ras, nationaliteit of ge vijver wilden droog leggen. Toen het antwoordden; „De oceaan heeft zich van schiedkundig antecedent. Hierbij komt wegstroomende water de twee visschen de eieren van deze kedidi's moester ge dat hoe meer groepen er ontstaan, die bereikte, trachtten deze ei! spartelende te maakt". „(jioed", zei Koning Sperwer, „ik het zelfbeschikkingsrecht hebben ver ontkomen en bereikten zoo den anderen zal God Wishnoe ervan in kennis stel worven, des te grooter wordt de kans, vijver, beiden echter deerlijk gehavend. len." Toen Koning Sperwer de Godheid dat zy iets tegenover derden gaan on Zoo is dat verhaal. De moraal hiervan Wishnoe alles verteld had, riep deze den dernemen, dat bepaald niet tot den we luidt nu — zoo besloot het kedidi-wijfje engel, die de gebieder van den oceaan reldvrede bydraagt. Zeifbeachikking is — „Men moet zich uit de voeten maken, was. Deze kwam en Wishnoe zei tegen uitsluitend mogelijk in een volkomen op vóór éon dreigend gevaar er is". hem: „Geef oogenblikkelijk de eieren vEin zichzelf staande gemeenschap. Zulke ge- deze kedidi-vogels terug", en zoo ge isoleerde groepen worden nu eenmaal op De zee gaf eieren terug. beurde het. aarde niet aangetroffen, zoodat zelfbe „Je moet niet zooveel praten", ant Aldus luidt dat verhaal. Si Teroeboeh — schikking een absurditeit is en onafban- woordde het mannetje, „leg daar nu maar zoo besloot Galilah zijn vertelling — wan. keiykheid een waanidee. je eieren!" neer men slechts verstandig te werk gaat, Het Atlantic Charter is om dezelfde „Nu, goed dan", zei het wijfje en ze dan zal men stellig slagen in hetgeen reden een ernstige stap terug. Het is een soort van status quo-documont en een legde haar eieren op het strand. Niet men wil bereiken. Daarom moet U zich lang daarna, toen de maan vol aan den niet verder muizenissen in Uw hoofd status quo leidt onvermydelyk tot oorlog. heme! stond, kwam echter de vloed op halen!" Voorts meent het collectieve veiligheid zetten en de aanrollende golven voerden Toen Si Teroeboeh de woorden en het te kunnen verzekeren door toezeggingen de eitjes met zich mee naar zee. verhaal van Gatllah aangehoord had, van souvereine staten, terwijl collectieve De twee kedidi-vogels schreeuwden de begreep hy " Br. veiligheid eerst uitvoerbaar wordt onder collectieve souvereiniteit. Eerst binnen het rEiamwerk van een wereldsouvereini- lutlsme (fascisme) komt hy tot de con teit kan de wereld in vrede groeien. Boekbespreking clusie, dat geen dezer stroomingen eeni- Het negativistische standpunt van het gerlei wezeniyke bydrage tot den wereld Atlantic Charter drukt dezen groei by vrede hebben kunnen leveren, in ieder „The Anatomy of Peace" voorbaat dood. by geval niet In den vorm, zooals zij alge Laat ons toch vooral niet zeggen, dat Emeryp Reves. meen begrepen worden. het organiseeren van een wereldsouverein Uitgave Harper & Brothers N.Y. De huidige wereldtoestand wordt het lichaam onuitvoerbaar en onpractisch Is, London $ 2. beste gekenschetst door de aanduiding want dat zou de ernstigste aanfluiting De schryver van „A Democratie mani feodalisme der staten, waarby de souve- van den menschelijken geest zqn. Is het feste" heeft thans met zijn hartebloed een relne staten de functie der feodale heer- dan zooveel practischer om oorlog te voe verlossend woord over de geheele mensch- scbers hebben overgenomen. Deze toe ren? vraagt de auteür. heid geschreven. In een nog geen drie stand levert ook geenerlei waarborg voor De eerste stap in de goede richting honderd bladzyden tellend boekje weet den vrede, evenmin als in de middel hebben wy reeds op 16 Juni 1940 daad- hy' het veelomvattende probleem Van den eeuwen. werkeiyk zien zetten, toen Winston Cbur- wereldvrede op onnavolgbare wy'ze te In het volgende hoofdstuk toont hij chill aan Frankryk het zeer vergaande benaderen. Men moet het zelf gelezen overduidelijk aan, dat oorlog onafwend voorstel deed om Frankryk en Engeland hebben om het volledig te kunnen waar- baar daar ontstaat, waar groepen van te doen opgaan in een nieuwe Fransch deeren. Het lykt allemaal zoo eenvoudig, geiyke souvereiniteit met elksiar in bot Britsche Unie. Ieder Fransch burger zou maar om rechtsphilosofische onderwer sing komen. Oorlog verdween echter al van rechtswege burger van Groot-Brit- pen te behandelen op een voor iedereen tijd, indien een lichaam van hoogere sou tannië zqn, terwijl ieder Britsch onder begrypenda wyze, is een kunst op zich- vereiniteit een souvereine gi'oep opslorp daan automatisch ook Fransch burger zelve. Hier is de schryver volkomen in te. Ontwapening is een ondoeltreffend zou worden met alle rechten en verplich geslaagd. middel, zoolang souvereine autoriteit tingen van dien. Naar buiten zouden Het groote succes van dit boek, zoowel blijft bestaan. Deze absolute souvereini beide landen slechts als één eenheid op In Amerika als in Engeland, moet groo- teit der staten dient ondergeschikt ge treden, Men kan dus moeiiyk volhouden, tendeels hieraan te danken zijn. Ook de maakt te worden aan een wereldsouve- dat de tijd er nog niet rijp voor is. In de warme menschelijke bezieling, die het reiniteit van het menachdom. oudheid heeft men er ook wel orn ge geheele werk doorstraalt, moet hiertoe Internationaie verdragen en - overeen lachen toen iemand spottend vroeg of de het hare hebben bijgedragen. komsten kunnen geen uitkomst brengen, Jood Christus niet een geschikt opvolger De schryver begint met ons te verzoe zoolang er geen souvereine macht aan zou zqn voor Jupiter. ken radicaal van ons egocentrisch stand wezig is om de uitvoering hiervan te ga Maar hoe moet nu zoo'n wei-eidconeti- punt af te stappen. Eertyds meenden de randeeren. tutie eruit zien, zal men vragen. De . I astronomen ook, dat zy alle gehelmenis- De eenigate uitweg is om tot een we schryver iaat dit opzetteiyk in het mid 'f' ssn van hel heelal hadden doorgrond, reldlichaam te komen, dat de rechtsregels den. De grondwetten van Amerika, En maar tenslotte moesten zy toch toegeven, vaststelt op grond van het rechtsbewust- geland, Frankryk, Nederland en Zwitser dat de aarde niet hel middelpunt van zyn van de menschheid, maar dat hier land zijn op hetzelfde beginsel gebaseerd, het heelal vormde. De problemen liggen naast tevens de macht heeft deze regels maar hun uiterlijke vorm is verschillend. meestal anders dan wy van onzen engen te doen eerbiedigen. Het komt dus veeleer aan op de formu- geziciitsboek uit meenen te zien. Tot welke onaanvaardbare rechtsver- ieering der elementaire beginselen dan Na een principieele analyse van kapi draalingen de souvereine staatsstructuur op de verdere uitwerking, welke vanzelf talisme, socialisme, religie en staatsabso- leidt, toont schrijver met tallooze voor- groeit. De eene foitnuleering is even goed

H als de andere, mits het eraan ten grond te winnen, want vrede is slechts de ver gen van onderkleeding en zeer eenvou slag liggende beginsel maar in dezelfde werkelijking van het recht. Dit kunnen dige bovenkleeding voor zuigelingen, kin richting wijst. we eerst bereiken, indien wij ervoor deren en volwassenen; voorlichting over Het is niet alleen deze richting, die wij wenschen te strijden met dsnzelfden in aankoop van uitrusting en uitzet voor hebben te gaan, maar we hebben dezen zet, waarmede de oorlog word gewonnen. Indië. , weg ook volledig af te leggen. Rooseveit, Het is niet wel mogelijk den verkorten 5. Lessen in de Maleische Taal en land Churchill en Stalin waren ook niet tevre inhoud weer te geven zonder ernstig scha en volkenkunde van Ned.-Indië. den met eenigc honderdtallen vliegtuigen de te doen aan den onderlingen samen 6. Lessen in tropische hygiëne. om alvast een enkele stap te zetten op hang. Men leze het zelf, waarna men zal 7. Lessen in Ind. samenleving, omgang den weg der overwinning. Neen, zij moeten toegeven, dat er zelfs nu nog met bedienden enz, wenschtan een volledige overwinning, menschen zijn, die gebruik weten te ma 8. Lessen in verbandleer en eerste hulp waarvoor krachten noch moeite werden ken van hun voorrecht als mensch om bij ongelukken. , gespaard. Zoo dienen we ook den vrede te kunnen danken. B. 9. Over bloementeelt en plantenverzor- ging in tuin en huis worden voordrach ten gehouden. Indische schooi Toor meisjes en vrouwen De geheele cursus duurt drie maanden. Er worden per jaar drie cursussen gege TXtit-th&ei juMieam ven, te weten: van half September tot half December: van half Januari tot half April en van half April tot half Juli. In September 1921 werd geopend de werk ook nu weer voort te zetten. Uit koloniale school voor meisjes en vrou de correspondentie van oud-ieerlingen wen in het gebouw Westeinde 46 in den blijkt, dat de goed voorbereide meisjes Haag. Zr. L, Heilemans, de eerste direc er in Indië veel beter voorstaan, dan zij, trice en medeoprichtster van de school, die zonder ecnige opleiding vertrekken. was een der eersten, die hier te lande Vrijdag 4 dezer werd het feit van het moedercursussen gaf. Zij deed bierbij de 25-jarig bestaan herdacht. Vele oud-leer ervaring op, dat ongeveer 75% van haar lingen, die op het oogenbiik in ons land leerlingen meisjes en vrouwen omvatte, zijn, hebben elkaar bij deze gelegenheid die voor de tropen bestemd waren. Dit de hand gedrukt en goede en oude her bracht haar op het denkbeeld aan het inneringen opgehaald. . onderwijs voor deze speciale categorie Aan het programma van de school ont- een biyvenden vorm te geven. Zij noo- leenen wij nog de volgende punten: digde mevr. Ros-Vrüman, de huidige pre 1. Lessen, waarin op de meest eenvou £ee^don 6c luui UÜe/Ung^ sidente van de school, uit als voorzitster dige en duidelijke wijze wordt getracht van een commissie van vooraanstaande de levenstaak der vrouw in de tropen, Directie Joh. van Wleringen, Makelaar personen uit de Indische kringen in de waar die In het moederschap is gelegen, Residentie zich te wülcn inspannen, om te bespreken (de z.g. „moedercursus"); ONDERNEMING VAN tot dit doel te geraken. De eerste verga praktijklessen in kinderverzorging. dering had plaats ten huize van mevr. 2. Lessen in huishoudelijke ziekenver van DeVenter-Maas, de moeder van de pleging en ziekenvoeding. PUBLIEKE Kartinischolen in Indië, en daar werd 3. Lessen ter verkrijging van eenige besloten tot oprichting van de vereenl- vaardigheid in het bereiden van eenvou VERKOOPINGEN gihg „De Koloniale School voor meisjes dige en dagelijks voorkomende gerechten en vrouwen". uit de Hollandsche en Indische keuken Het was geen gemakkelijke taak om en in alles wat verder tot een Indische WETERINGSCHANS 26 A de betrokken autoriteiten en belangheb huishouding behoort: leasen in de begin TELEFOON No. 3 3 5 5 0 benden te overtuigen van het groote nut selen der huishoudkunde (huisinrichting, van dit werk voor de Indische samenle onderhoud enz.). AMSTERDAM ving. 4. Lessen in het knippen en vervaardi Toch lukte het, ondanks de vele moei lijkheden, een klein kapitaaltje bijeen te brengen en in September 1921 de school te openen. , Een groot voorrecht was, dat van den aanvang af H. M. de Koningin het werk steunde en Beschermvrouwe van de school werd. . Het lesrooster der schooi, dat jaarlijks in drie driemaandeiijksche cursussen wordt afgewerkt ,omvat naast de moe dercursussen in de tropische hygiëne, Maleisch, Land- en Volkenkunde van Ned.-Indië, E.H.B.O., huishoudelijke zie kenverpleging, Hoilandsch en Indisch koken, Indische omgangsvormen, naaien en het gebruik van de huisapotheek. De sfeer van de school is er zooveel mogelijk op berekend de meisjes ver trouwd te maken met het leven, dat baar in het verre land wacht. De meeste leer krachten werkten in Indië. nntfft i HHiiiiiiouiM». Qedurende de bezettingsjaren lag het werk van de school stii, doch in Februari •' J van dit jaar konden de lessen weer aan vangen. Het Gemeentebestuur heeft, gezien de belangrijkheid van dit werk, de school steeds gesteund met een kleine subsidie, doch verder heeft de school, met uit zondering van 11% jaar, steeds moeten werken zonder verdere subsidies. Vijf-en-twintig jaar ervaring en hard Het Paleis aan het Koningsplein te Batavia, waar deeer dagen Sjahrir en de Voor werken hebben bestuur en leerkrachten zitter van de Commissie-Generaal Prof. W. Schermerhom met den Lmitenamt- de overtuiging en den moed gegeven dit Gouverneiir-Oeneraal Dr. B. J. Van Stook een noenmaal gebruikten.

\A'' , * .1 .. fc.. ...r..,! -1^

H- r RESULTAAT beV.rediging, BilSHDBöS™ ZEKERHEID:. IV G E L U K Capaciteiten alleen zi|n niet genoeg om Daartoe is in de eerste plaats noodig een resultaat te bereiken in het leven. Er zijn zelfbewust optreden, berustende op zelf duizenden meoschen. die vaardigheden en vertrouwen co zelfrespect. Maar U moet capaciteiten, soms uitgedrukt in schitteren nog een stap verder gaan: U moet ook de diploma's, bezitten en er toch niet in de gave verwerven van vlot. logisch en slagen hun bekwaamheden uit te buiten. overtuigend te kunnen spreken. Dan eerst Uw bekwaamheden zijn als koopwaar; bereikt U het hoogste niveau van het succes. zij moeten aan den man worden gebracht Dalmeijer's Schriftelijke Cursus: ..Vrij om resultaat op te leveren. Spreken en Logisch Denken steunende op de resultaten van de moderne psycho (l^ngs dtit lijfi ofknipptn a.u.b.) Zrvui/en in DRVKlelters o.u.b.) Verzuim vooral niet nog veel meer be Nb Invulliog opjtsden mei 15 ct. a«n posttegcis «>o Dalmtilet's CurautMO. Afd. HtN 3156, Konioginaewcg ISZ. Amstcidam.Z. U kuat ook pat langwekkends er over te lezen in onze brief Jcbrijveo. ols U dit blad aiet wJll beschadigeo. brochure.

Indische Sciiooi voor Meisjes en^Vrouwen BILLITON-BEDRIJVEN Beschermvrouwe H.M. de Koningin IV.V. Hollandsche Metallargisclie WESTEiNDE 46 - 'S-GRAVENHAGE ■ TELEF. 330695 BedrijTcn HooldliaiKoor: LYCEUMPLEIN 19, TEL. 13 34 40 Driemaandelijksche cursus tot opleiding 'S-GRAVENHAGE voor de tropen. Eabrl.k; WESTERVOORTSCHE DIJK 67 d, TEL. 1540 Inschrijving op den cursus, die 16 September ARNHEM j.1. is aangevangen, alsnog mogelijk. Producente van:

f;> 'ïtkuur Woensdag 2—4. TDï De Dirpotrice L. S. D. MERKUS. Billiton Tin gegar. 99,9% Sn. Tulp tin gegar. 99,85% Sn. Lam en Vlag Tin gegar. 99,5, 99 en 98% Sn. Maagdeiyk Bloklood Merk „Tulp" (min. 99,9% Pb) VEILINGZALEN „'t GE NT RUM" Legeerlngen Tinsoldeer in blokken en staven Koninginnegracht 5,'s-Grovenhage, Tel.114436, b.g.g.773964 ■Witmetaal A. F. M. DEN EXTER, Beëed. Makelaar Drukkerij metaal Herdlood. Bronslegeeiingen

Divers en UeUin^en en ta/x/itiën ojx tik g££ied Calciumarsenaat ■Wolframverbindingen q,eltqxntuid Vanadiumverbindingen ioi inMtngen (Mn goedeun Bismuth