Her miSCU'hiCUUS HT In dit nummer: Indische geschiedenis pag. 3 Paramaribo „ 4 Ervaringen op Java „ 5 De eerste schreden der republiek „ 6 Echo's uit de perswereld „ 11 Beroemde Indische fabels .. 12 Eè®:'-fvW*' Tan JaTa — Deze foto werd genomen aan de bekende W^nkoopsbaai Zaterdag 5 Octobcr 1946 40 SSceftt 2e Jaargang No. m ZEKERHEIDSSTELLING I W.J.Inneiiiee& Zonen n.ii. BELASTINGEN ■ ACCOUNTANTSKANTOOR BERT G. VAN HAARLEM Begrafenis ACCOUNTANT en BELASTINGCONSULENT Transport DEN HAAG ROTTERDAM-C Crematie 35 Surinamestraai 35 4s Kon. Emmaplein 4a Tele). 114253on 114254 Telefoon 21530 Den Haag, Denneweg 71-73 Telefoon 115940* Haarlem, Kinderhuisvesi 29 - 33, Telefoon 10 4 41 tf INTERNATIONALE VIILINGBIDRIJF „ODiON Singel 460 Amsterdam, telefoon 48590 GORRESPONDENTIECLUB Chr. J. Bolle, Veilingmeester-Taxateur Wal Is en hoe werkt de I.C.C.7 * De i-C-C. Is een instelling, welke personen mei elkaar in contact brengt, die weinig of geen rela ties hebben. Zi), die om welke reden of welk doel Het adres te Amsterdam voor betere dan ook, uitbreiding van hun relaties zoeken, kun nen lid wordea Vraagt gratis Inlichtingen, welke geheel vrijblijvend in blanco couvert lnl>oedelTerkooping:en worden toegezonden door de Den Haag: L. Houtstraat 18, Regelmatige veilingen Amsterdam:Postbus 7024, Inbrengen van goederen dagelijks Postkantoor Ceurbetstraat Taxatiën op ieder gebied ER BESTAAN STERKE BANDEN tussen Indië en Nederland. Hiertoe behoort ijdscliriftenliandBl zeker ook de luchtvaart, die beide gebiedsdelen Velpschestraat 116 - Telefoon 336620 zo dicht bij elkaar gebracht heeft. Deze luchtvaart heeft straks mensen nodfg. Gij kunt daartoe be ■S.GRAVENHAGE horen. Bereid U daarop voor. Studeer luchtvaart. Vraag inlichtingen aan: I. S L. O. - (Afd, PI) Bezorgt U gaarne Singel 98 - AMSTERDAM C - Tel. 43545 HET INDISCH NIEUWS INSTITUUT VOOR SCHRIFTELIJK LUCHTVAARTONOERWIJS Neemt tevens abonnementen aan op: „Vliegwereld", „Het "Nieuwe Modeblad" en het maandblad „Moeder". U kunt deze productief maken 9 door Beschikt U NEDERLANDSCHE over HANDEL-MAATSCHAPPII N.V. vrijen tigd Spaar-idee PEVIEZENBANK) eii te propageeren Hoofdkantoor; Amsteidara relaties? Kantoren in binnen- en buitenland Vr«agl inllclittngGn onder No. 100 bur, ven dU bied ALLE BANK-, EFFECTEN- en ASSURANTIEZAKEN ',"*a Zaterdag 5 October 1946 Tweede jaargang - No. 40 N.V. „HET INDISCH NIEUWS" Directeur: O. d e P r e e Hoofdredacteur: L. F. T ij m s t r a Bureau Red. en Admiii.: Noordeinde 29, 's-Gravenhage, Tel. 112884, Giro 85369, Abonnementsprijs: p.kw. ƒ 4.—, p. Nr. ƒ 0.35 wooi'delijkheid voor deze stukken laat hij Wij zijn er van overtuigd, dat, begun Ëeii uicnwtijdpcrk dan ook geheel over aan de scribenten. stigd door den ouden omvang van ons Voortaan echter zal, als gezegd, onze weekblad, het publiek in Nederland in Met ingang van heden zal, tegelijk met hoofdredacteur weer alle bijdragen aan „Het Indisch Nieuws" een betrouwbare de uitbreiding van ons blad tot den zijn eigen toets kunnen onderwerpen. informatie-bron zal vinden, van opbou ouden omvang van 16 pagina's, onze Wij achtten het fair èn tegenover den wende strekking, over al wat betrekking hoofdredacteur, de heer L. F. Tijmstra, heer Tijmstra èn jegens het publiek dit heeft op de Overzeesche Gebieden. weer de dagelijkache leiding van „Het even aan te kondigen. De Directie. Indisch Nieuws" op zich nemen. De heer Tijmatra ia kort geleden, na een verblijf van 8 maanden in Indië, hier 1 te lande teruggekeerd. Weet 16 p.agUia*ó i Waa het voor hem, op een afstand van Het klinkt als een juichkreet. En, inderdaad, er is reden tot juichen: Met 15.000 kilometers, uiteraard ondoenlijk, ingang van dit nummer is de lijdensperiode, waarin wij slechts met B pagina's dagelijka den redactioneelen gang van konden verschijnen, ten einde. Gelukkig heeft men „te hevoegder plaatse" ten zaken tot In bijzonderheden te regelen, slotte ingezien, dat ons blad als Indisch voorlichtingsorgaan in Holland een thans zal dit hem, verrijkt door tal van taak heeft te vervullen, een taak, die by een omvang van 8 pagina's per week ervaringen en contacten ginds te beter onmogelijk goed vervuld kon worden. mogelijk zijn. Wij danken onze abonné's, die ons trouw zijn gebleven in de periode, waarin wij genoodzaakt waren met een „nood-uitgave" van 8 pagina's te verschijnen. Hij stelt er prijs op, dat bij deze wordt Wij zullen er naar streven ons blad weer zóó aantrekkelijk te maken, dat de vastgesteld, dat vele der opvattingen, als herinnering aan deze armoedige periode snel vervaagd zal z\jn. „Het Indisch vertolkt in verschillende artikelen, gepu Nieuws" zal weer als van oitds, iedere week een welkome verscimning zijn, die bliceerd in de periode zijner afwezigheid, hatir voorlichtende taak op prettige en effectieve wijze kan volbrengen. geenszins strookten noch strooken met zijn eigen visie op de zaken. De verant- I INIDISCIHI Toen, in 1915, M. van Geuns overleed, waarin zij hun inspannend en verant daan. Op de hem eigen wijze was ook die jarenlang hoofdredacteur was ge woordelijk werk hebben verricht. Wan Karei Wybrands, van het „Nieuws van weest van „Het Soerabaiaaseh Handels neer wij teruggrijpen naar „tempoh da- den Dag van N.-I." een Indische ge blad" en van „Het Weekblad voor Indië". hoeloe", dan behoeven wij slechts den schiedschrijver, méér zelfs: hij heeft een werdl in een van de vele herdenkingsar naam van P. A. Daum te noemen, om de brok Indische historie vastgelegd in tikelen aan zijn leven en werken gewijd, herinnering wakker te maken aan een de activiteit van zijn eigen tropische ja de opmerking gemaakt, dat met hem der bekwaamste journalistieke penvoer ren. Grooter geschiedschrijver, beter ge Indië een, — het woord was toen nog ders, die in het laatste deel van de 19de documenteerd dan hy, was ongetwijfeld niet tahoe —, „kolonialen geschiedschrij eeuw in Indië hebben gearbeid. Daum A. G. Zentgraaff, de vruchtbaarste van ver" van groote allure had verloren. was hoofdredacteur van „Het Batavl- allen, die ook met werken van zijn hand Indische geschiedschrijvers als Van aasch Nieuwsblad" en onder den schuil als „Atjeh" en „Langs oude paden" tal Geuns. die niet alleen van dag tot dag naam Maurlts schreef hij boeken als rijke episoden en problemen van volk het Indische leven vastlegden in de ko „Uit de suiker in de tabak", „Ups en en land aan de vergetelheid heeft ont lommen hunner: bladen, maar die in ge downs in het Indische leven" en „Goena rukt. degen studies de belangrijkste problemen Goena", welke zelfs nu nog tot de ge Lang vóór Daum had reeds Conrad ook in boek- en brochurevorm behandel vraagde boeken van onze leesbibliothe Busken Huet zijn bekwame pen in den den, zijn er vele geweest en onder hen ken behooren. Wie het Indische leven dienst van Indië gesteld. Hij ia niet de waren vele voortreffelijke mannen, hel van dien tijd wil leeren kennen, heeft, eenige, wiens naam ook in Holland voor der van geest, scherp van begrip en allen bij wijze van spreken, aan deze boeken de historie der letterkunde beteekenis bezield door een groote onbaatzuchtige genoeg. „Het Bataviaasch Nieuwsblad" heeft gekregen. Brooahooft, die hoofdre liefde voor het land, waar zij werkten. heeft meer „Indische geschiedschrijvers" dacteur van „De Locomotief" was, — De. in vroeger jaren vooral, zoo vaak van formaat voortgebracht. Wij noemen het blad, dat ook mannen als Stokvis en gesmade Indische pers heeft figuren op nog P. H. K. Zaalberg, Indo-Europeaan wijlen Lievegoed als Indische historie geleverd, die op hot eerste plan blijven en goboren journalist, die voor de gees schrijvers heeft voortgebracht —, ver- ■'V.' ■ ' staan wanneer men vee! en veel later telijke en maatschappelijke verheffing iHjkte de Nederlandsche Tooneelletter- ccn terugblik zal werpsn op de periode, van den Indo ontzaglijk veel heeft ge kunde met o.m. een stuk, dat als een ■ff' I' '■ S .V y / ." ...ViLii .1- voortreffelijk tijdsbeeld mocht gelden; een koloniale samenleving, het letter Het „Bataviaasch Handelsblad" was met „Met den handschoen getrouwd". De hort kundige leven echter had sterke stimu Jan Fabricius als hoofdredacteur in de geleden gestorven Indische journalist en lansen noodig. Het is de tijd, waarin Otto eerste vijftien, twintig jaren van deze schrijver dr, C- W. Wormser, hoofdredac Knaap, de begaafde musicus en stylist, eeuw de „geschiedschrijver" vooral van teur van „De Preangerbode", heeft even later Parijsch correspondent van „De Te het actueele leven in Indië. Een politicus eens voor de letterkunde zijn verdiensten legraaf" van zich doet spreken, de tijd, was Jan Fabricius niet en als polemist gehad. Ver boven dezen uit steekt ech waarin Henri Borel zijn „Droom van kon hij niet op tegen Karei Wijhrands, ter Jan ï^bricius. Hij werd dezer dagen Tosarl" schrijft, waarin Hans van de met wien hij in vijandschap leefde. Maar gehuldigd bij gelegenheid, op 30 Septem Wall, wijlen Henri van Wermeskerken. als stylist, als letterkundige, als kunste ber j-1., van zijn 75sten verjaardag, en Leo Faust en nog enkele andere bekende naar vooral stond hij ver hoven hom. In zijn geboortestad Assen benoemde hem journalisten en schrijvers door een toe zijn blad verschonen tal van bijdragen o.m. tot eereburger der stad, Men mocht val van het lot in Batavia elkaar vinden- van zijn hand, schier dag aan dag, die hem ook huldigen als „Indisch geschied Als employé van de firma Van Dorp en even zoovele stimulansen waren voor het schrijver", want in zijn tooneelwerken, Co, kwam Jan Fabricius in de negen tooneel- en letterkundig'leven in de tro méér dan in zijn Journalistieke publica tiger jaren in Bandoeng,