Punime të Kuvendit Legjislatura e 9-të Viti 2018, nr. 4 Përgatiti për botim Drejtoria e Shërbimit të Botimeve Parlamentare PUNIME TË KUVENDIT Seancat plenare

Viti 2018

4

Botim i Kuvendit Tiranë, 2020 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

4 Legjislatura e 9-të Viti 2018

REPUBLIKA E SHQIPËRISË Punime të Kuvendit Seancat plenare LEGJISLATURA E 9-të Sesioni i dytë

E enjte, 05.07.2018 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 z. Gramoz Ruçi

Rendi i ditës: 2017 (neni 103 i Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) 1. Miratimi i procesverbalit të seancës plenare Shprehet titullari i institucionit (jo më shumë se të datës 28.06.2018 (neni 44 i Rregullores) 60 minuta). 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në Shprehet Komisioni përgjegjës për Veprimtaritë Kuvend (neni 44, pika 3, i Rregullores) Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. 3. Raporti vjetor i veprimtarisë së Këshillit Pyetje Drejtues të RTSH-së për vitin 2017 (neni 103 i Diskutime (nëse kërkohet me shkrim nga një Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) komision i përhershëm, një kryetar grupi ose 10 Shprehet titullari i institucionit (jo më shumë se deputetë) 60 minuta). (Shprehen grupet parlamentare.) Shprehet për projektrezolutën Komisioni Koha e votimit përgjegjës për Edukimin dhe Mjetet e Informimit 5. Projektligji “Për përcaktimin e procedurës së Publik. veçantë për negocimin dhe lidhjen e kontratës me Pyetje objekt: “Projektimin dhe realizimin e projektit ur- Diskutime (nëse kërkohet me shkrim nga një ban dhe godinës së re të Teatrit Kombëtar” (nenet komision i përhershëm, një kryetar grupi ose 10 28, 73-77 të Rregullores, votim me shumicë të deputetë) thjeshtë) (Shprehen grupet parlamentare.) Pyetje Koha e votimit të projektrezolutës Shprehet Komisioni përgjegjës për Veprimtaritë 4. Raporti vjetor i veprimtarisë së Autoritetit të Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. Komunikimeve Elektronike dhe Postare për vitin Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për

5 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Ju njoftoj se vazhdon puna në komisionet Drejtat e Njeriut. parlamentare për shqyrtimin e çështjeve të tjera Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për të parashikuara në rendin e ditës së sotme. Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik. A ka vërejtje për procesverbalin? Nuk ka. Diskutime Miratohet. (Shprehen grupet parlamentare) Ju njoftoj se janë propozuar 4 projektligje nga Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Këshilli i Ministrave, të cilat janë ratifikime. tërësi) Nga institucionet kushtetuese janë depozituar 6. Projektligji “Për profesionin e avokatit në propozime për ndryshime dhe shtesa në strukturën Republikën e Shqipërisë” (nenet 73-77 të organike të Kolegjit të Posaçëm të Apelimit dhe Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) Komisionit të Pavarur të Kualifikimit. Pyetje Materialet, si gjithmonë, do t’i gjeni në faqen Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet zyrtare të Kuvendit në internet. Titujt i keni të gjithë Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e te njoftimet. Njeriut. Fillojmë me çështjen e parë. Diskutime Ju lutem, kolegë, uluni dhe mos bëni diskutime (Shprehen grupet parlamentare.) në sallë! Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Fillojmë me raportin vjetor të veprimtarisë së tërësi) Këshillit Drejtues të RTSH-së për vitin 2017. 7. Projektligji “Për ratifikimin e korrigjimit të Ftoj kryetarin e Këshillit Drejtues, zotin Kristaq marrëveshjes së huas ndërmjet Republikës së Traja, për të mbajtur raportin. Shqipërisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Kristaq Traja – Përshëndetje! Rindërtim dhe Zhvillim, për huan e politikës së I nderuar Kryetar, zhvillimit të sektorit financiar” (nenet 73-77 të Të nderuar deputetë dhe deputete, Rregullores, votim me shumicë absolute) Raportoj sot në emër të Këshillit Drejtues të Pyetje Radiotelevizionit Shqiptar. Meqenëse raportin e Shprehet Komisioni përgjegjës për Ekonominë keni, nuk dua të bëhem i bezdisshëm që të dhe Financat. zgjatem. Shkurtimisht, mendoj se duhet të raportoj Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për për risitë e RTSH-së gjatë vitit 2017. Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Ajo që duhet të theksoj sot është fakti se çfarë Drejtat e Njeriut. është bërë për herë të parë në këtë institucion. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Gjatë vitit 2017 ka nisur transmetimin edhe kanali Politikën e Jashtme. “RTSH Kuvend”, i cili synon, që në një të ardhme Diskutime jo të largët, të transmetojë, përveç seancave të (Shprehen grupet parlamentare.) Kuvendit, edhe mbledhjet e komisioneve. Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Nga 18 maji i vitit 2017 është hapur një tërësi) frekuencë e re, një nismë dinjitoze dhe 8. Njoftim/miratimi i programit të punës së emancipuese, për t’u ofruar dëgjuesve shqiptarë Kuvendit për periudhën në vijim (neni 26, pikat 5 të radios vetëm muzikë klasike, e para dhe e dhe 6, i Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) vetmja e këtij lloji në historinë e radios shqiptare. 9. Njoftim/miratimi i kalendarit 3-javor të Për herë të parë raporti ndërkombëtar i punimeve të Kuvendit për periudhën në vijim (neni vëzhguesve të OSBE-ODIHR-it vlerësoi 27, pikat 3 dhe 4, i Rregullores, votim me shumicë paanshmërinë dhe profesionalizmin e mbulimit të thjeshtë) mediatik të RTSH-së për zgjedhjet e përgjithshme 10. Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës të 25 qershorit të vitit 2017. (neni 45 i Rregullores) Gjithashtu, për herë të parë “RTSH2” ka Koha e diskutimeve deri në 60 minuta. startuar transmetimet në 5 gjuhë të huaja, përkatësisht në 5 gjuhët e pakicave kombëtare të Gramoz Ruçi – Uluni, kolegë deputetë! njohura në Shqipëri. Pra, në bashkëpunim me Seancën e deklaroj të hapur! redaksinë e gazetarëve të gjuhëve të huaja, në (Pasi lexon rendin e ditës.) shtator është bërë i mundur transmetimi edhe në

6 Legjislatura e 9-të Viti 2018

gjuhën maqedonase, vllahe dhe rome. botërore. Për herë të parë gjatë vitit 2017 RTSH-ja ka Në Festivalin Euro Song, pra Festivalin e nisur transmetimet lokale në sistemin dixhital, si Muzikës Europiane, që bën bashkë kulturat dhe “RTSH Korça” dhe “RTSH Gjirokastra”; për herë këngët e shteteve të ndryshme pjesëmarrëse, të parë RTSH-ja tashmë ka një kanal të dedikuar Shqipëria pati përfaqësuesin e saj, duke u sportiv “RTSH Sport”, jo vetëm për të plotësuar transmetuar në 3 net të muajit maj. nevojat e publikut për argëtim dhe sport në ekran, Gjithashtu, është bërë i mundur edhe por edhe për të shërbyer për edukimin e brezave transmetimi i stinës koncertore të Orkestrës të rinj me sport dhe jetë të shëndetshme. Simfonike, Kampionati Botëror i Fluturimeve të Në vitin 2017 u transmetua drejtpërdrejt në Lira me Precizon e të tjera. kualitet, me rezolucion të lartë në “RTSH1” dhe RTSH-ja operon në kushtet e një tregu mediatik “RTSH Sport” Kampionati Botëror i Notit 2017, të mbipopulluar dhe përballë nevojës së madhe Kampionati Botëror i Atletikës 2017, aktivitete të për të investuar në infrastrukturë, teknologji, cilat zgjatën nga 2 javë. Në maj të vitit 2017 u programe dhe burime njerëzore. transmetuan me kualitet dhe cilësi të lartë edhe Në veprimtarinë e tij institucioni synon Lojërat Olimpike. Për herë të parë RTSH-ja përdorimin sa më eficient të të ardhurave. transmeton në satelit 6 kanale televizive dhe 8 në Për vitin 2017 kemi një rritje të të ardhurave radio; për herë të parë është futur aplikacioni nga sektori i marketingut, por, në të njëjtën kohë, “RTSH tani” në celular; për herë të parë në RTSH janë kursyer fonde për t’u përdorur në sektorët është krijuar një skuadër, e cila merret me prioritarë. përditësimin e lajmeve dhe mbulimin e emisioneve RTSH-ja, pas një studimi tekniko-ekonomik, online në rrjetet sociale të dedikuara. Gjithashtu, konkludon se vazhdimi i transmetimeve me valë për herë të parë emisionet kryesore të RTSH-së të mesme dhe valë të shkurtra, që realizoheshin transmetohen drejtpërdrejt në rrjetet sociale. nga dy radiostacione të fuqishme në Shijak dhe Më 21 dhjetor të vitit 2017, që përkoi edhe me Fllakë, ishte joefektiv, me shpenzime ekonomike, premierën e Festivalit të Këngës, u shënua edhe që nuk arrinin objektivin për të cilin ishin ndërtuar. një revolucion grafik në historinë e RTSH-së. Në këtë mënyrë, u vendos ndërprerja e Tashmë rrjeti i RTSH-së ka edhe një fytyrë krejt të transmetimit radiofonik me valë të mesme dhe valë re me grafika të dedikuara, logo më vete dhe të shkurtra në Shijak dhe Fllakë. Këta transmetues konfigurim mjaft cilësor. përdornin teknologji me llamba fuqie, një teknologji Struktura e programeve ka pësuar ndryshime e braktisur prej shumë kohësh. Këto llamba nuk rrënjësore. Emisionet janë reduktuar në minutazh, gjendeshin më në treg. për t’i dhënë më shumë ritëm informacionit. Në zbatim të ligjit “Për medien audiovizive”, Gjithashtu, i është dhënë prioritet fragmentarizimit kemi bërë takime me shikuesit dhe dëgjuesit në të emisioneve me rubrika më të shkurtra, për ta qytetet e Gjirokastrës, Korçës dhe Shkodrës gjatë bërë informacionin më të rrjedhshëm për publikun vitit 2017 dhe aktualisht po vazhdojmë me takime e gjerë. në rrethe të tjera. Mbi bazën e konkluzioneve dhe Transmetimi i eventeve me përmasa sugjerimeve që marrim nga ata, ne ndërtojmë kombëtare, si “Zgjedhjet 2017”, RTSH-ja i mbuloi projektet dhe programet tona. me një transmetim maratonë prej tri ditësh, duke Roli i një medie publike është edhe pasqyrimi i pasqyruar situatën drejtpërdrejt në 12 qendra çështjeve dhe problematikave me interes publik, numërimi, nga 4 që bëheshin më parë, 23 pika të cilat, shpesh, edhe për shkak të mungesës së gjithsej, nga 12 që realizoheshin më parë. Cilësia komercialitetit, janë lënë mënjanë dhe nuk e transmetimit të tyre ishte maksimale. trajtohen nga mediet private. Në këtë kontekst, Raporti ndërkombëtar i vëzhguesve të OSBE- njësia e emisioneve ka riformatuar dhe ka ODIHR-it për herë të parë vlerësoi paanshmërinë përshtatur për interesin publik emisione të dhe profesionalizmin e mbulimit mediatik të RTSH- rëndësishme, siç janë: “Auditor arsimi”, që u jep së. zë komunitetit të mësuesve, nxënësve dhe “Fest 56” ishte pa dyshim ngjarja e vitit, një fes- prindërve për problematika që lidhen me cilësinë tival modern, me një skenar të larmishëm, ku kishte e mësimdhënies, programi “Hapësirë e blertë” etj. të ftuar emra të njohur të muzikës shqiptare dhe Mendoj se i preka pak a shumë risitë që kanë

7 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

ndodhur në këtë televizion. Gjendja e televizionit Një nga zhvillimet kryesore të tregut celular për periudhën 2017, në krahasim me gjendjen e ishte edhe transferimi i të drejtave të përdorimit të mëparshme, është paraqitur në raportin tonë, është frekuencave të kompanisë “Plus” te kompanitë dëgjuar edhe në Komisionin e Medies, por edhe “Vodafone” dhe “Telekom”, gjë që çoi në mbylljen ju e keni raportin. e aktivitetit të ofrimit të shërbimeve celulare nga Me kaq mendoj se duhet ta mbyll për t’ju kursyer kompania “Plus” në fund të vitit 2017, duke edhe kohën. reduktuar numrin e operatorëve, nga 4 në 3. Për Faleminderit! pasojë, veprimtaria analizuese dhe monitoruese Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Traja! e AKEP-it është shtuar me synimin që reduktimi i Nuk ka pyetje, as diskutime. numrit të operatorëve të mos dëmtojë ofrimin e Vazhdojmë me pikën tjetër të rendit të ditës: shërbimeve apo konkurrencën. raporti vjetor i veprimtarisë së Autoritetit të Prirja e viteve të fundit në shërbimet nga rrjetet Komunikimeve Elektronike dhe Postare për vitin celulare ka qenë rënia e përdorimit të shërbimeve 2017. tradicionale të telefonisë, sms-ve dhe rritja e Ftoj kryetarin e Këshillit Drejtues, zotin Ilir Zela. ndjeshme e përdorimit të shërbimeve të internetit. Ju lutem, kolegë deputetë, mos qëndroni në Rrjetet 4G mundësojnë përdorimin e aplikacioneve këmbë para foltores! të mbështetura tek interneti, të cilat kanë një efekt Urdhëroni, zoti Zela! zëvendësues për shërbimet tradicionale celulare. Ilir Zela – I nderuar zoti Kryetar, Kjo tendencë vijoi edhe në vitin 2017, ku numri i Të nderuar deputetë, përdoruesve të broadband celular, u rrit rreth 20%, Më lejoni t’ju falënderoj për mundësinë që më ndërsa volumi i të dhënave të përdorura u rrit 72%. dhatë për të paraqitur raportin e AKEP-it në këtë Megjithëse të ardhurat mesatare për përdorues seancë plenare. patën rritje të lehtë gjatë vitit 2017, ato janë ndër Njëkohësisht, dëshiroj të falënderoj Komisionin më të ulëtat në Europë, rreth 4,5 herë më të ulëta e Veprimtarive Prodhuese, por edhe Komisionin e se niveli mesatar i vendeve të BE-së, ndërkohë Ligjeve dhe Komisionin e Medieve për vëmendjen që niveli i përdorimit mesatar të shërbimeve e posaçme që kanë treguar për veprimtarinë e celulare është i krahasueshëm me mesataren e AKEP-it dhe aspekte të caktuara të saj! BE-së. Kjo vëmendje është një mbështetje shumë e Ecuria e investimeve në rrjetet celulare tregon madhe për institucionin tonë, ndaj shpresojmë që se në vitet e fundit ka pasur një rënie të ndjeshme do të vijojë edhe në të ardhmen. të investimeve, e ndikuar kjo edhe nga Raporti vjetor i veprimtarisë së AKEP-it për vitin desinvestimet e “PLUS”-it. Pra, duke hequr efektin 2017 i është paraqitur Kuvendit, sipas kërkesave e “PLUS”-it, rezulton se investimet e tre të ligjit. Rreth tij është zhvilluar një seancë operatorëve në infrastrukturën e rrjetit celular u gjithëpërfshirëse diskutimesh në Komisionin e reduktuan në rreth 2,6 miliardë lekë në 2016-ën Veprimtarive Prodhuese. dhe u rritën me 892 milionë lekë në 2017-ën. Së pari, theksoj se të gjitha pikat e rezolutës së Ndërkohë, investimet e Albtelekom-it në vitit paraardhës të Kuvendit, ku përcaktoheshin infrastrukturë, rrjeti fiks në 2 vjetët e fundit ishin drejtimet kryesore të veprimtarisë së AKEP-it, janë në nivelin 735 milionë lekë në vit. Në funksion të adresuar gjatë vitit 2017 dhe në muajt e parë të krijimit të kushteve të barabarta për të gjithë vitit 2018. operatorët dhe nxitjen e konkurrencës efektive Në fund të vitit 2017 dhe në fillim të vitit 2018 AKEP-i është përqendruar në analizën e plotë të AKEP-i ka rritur fokusin në lidhje me çështjet që të gjitha tregjeve të justifikueshme për rregullim. kanë të bëjnë me mbrojtjen dhe përfitimet e Një nga problemet kryesore të evidentuara pajtimtarëve, si një nga 4 drejtimet kryesore të është aplikimi në mënyrë të pajustifikuar i tarifave veprimtarisë së AKEP-it. Njëkohësisht, janë të ulëta celulare me pakicë, të cilat mund të ndërmarrë veprime konkrete edhe në drejtimet konsiderohen edhe trajtim agresiv, të mundësuara kryesore të punës së AKEP-it, të cilat janë: kushte kryesisht nga të ardhurat dhe fitimet e larta nga të favorshme për investitorët; nxitje e konkurrencës terminimi i thirrjeve hyrëse ndërkombëtare. Ky së ndershme në treg dhe rritje e efikasitetit të model i sekuencionimit të tërthortë, ka mundësuar institucionit. përfitime për përdoruesit fundorë me tarifa të ulëta

8 Legjislatura e 9-të Viti 2018

me pakicë për kategori të caktuara thirrjesh, por shërbimit ndaj tyre, njëkohësisht do të përmirësojë njëkohësisht ka krijuar probleme të konkurrencës perceptimin që kanë konsumatorët e këtyre në treg, ku operatorët e mëdhenj kanë mundësinë shërbimeve në raport me ofruesit e tyre. të ruajnë dominancën në tregjet me pakicë, që Në përfundim, më lejoni t’ju shpreh konsiderohen potencialisht si konkurrues dhe përkushtimin tim në realizimin e detyrave që ligji i rrezik për qëndrueshmërinë e përfitimeve të ngarkon Autoritetit të Komunikimeve Elektronike konsumatorit dhe investimeve në periudha dhe Postare. AKEP-i kurdoherë do ta kryejë afatmesme dhe afatgjata, pasi volumi i thirrjeve veprimtarinë e tij si institucion i pavarur, i udhëhequr hyrëse ndërkombëtare dhe të ardhurat e fitimet prej nga parimi i ligjshmërisë, do të jetë përgjegjës ndaj tyre janë në rënie të ndjeshme, për shkak të rritjes Kuvendit të Republikës së Shqipërisë dhe nuk do së ndjeshme të përdorimit të shërbimeve të të lejojë që vendimmarrja e tij të ndikohet nga internetit. interesa-parcialë. Njëkohësisht, shpreh besimin se AKEP-i, pasi ka konsultuar gjetjen e analizave sot Kuvendi do ta pranojë raportin e paraqitur nga të tij me të gjithë aktorët e interesit, në konsultim AKEP-i dhe do të miratojë rezolutën përkatëse për edhe të praktikës më të mirë europiane për vitin 2018. adresimin e problemeve të ngjashme, është duke Ju faleminderit! përmbyllur marrjen e masave rregullatore, të cilat Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Zela! promovojnë konkurrencën dhe, njëkohësisht, Pyetje nuk ka. synojnë të nxisin investimet private në këtë sektor. Regjistrime për ta marrë fjalën për të diskutuar, Pjesë e rëndësishme e veprimtarisë së AKEP- nuk ka. it është edhe autorizimi i sipërmarrësve të Kalojmë te çështja tjetër, projektligji “Për komunikimeve elektronike dhe postare, si dhe përcaktimin e procedurës së veçantë për mbikëqyrja e përmbushjes së kërkesave ligjore për negocimin për lidhjen e kontratës me objekt veprimtarinë e tyre. Gjatë vitit 2017, AKEP-i ka “Projektimin dhe realizimin e projektit urban dhe realizuar një veprimtari të dendur autorizuese dhe godinës së re të Teatrit Kombëtar””. inspektuese, duke realizuar të gjitha kërkesat Ministria përkatëse, a ka ndonjë gjë për të ligjore në këtë drejtim. parashtruar? Nuk ka. Një nga masat që jemi duke marrë, në A ka pyetje? mënyrë që të ketë ambient sa më miqësor për Fonia te zoti Naço. investitorët, është vënia në dispozicion të Nasip Naço – Të nderuar kolegë, operatorëve të spektrit për shërbimet 4G në 800 Dëshiroj të respektoj artistët, shoqërinë civile, megaherz. AKEP-i ka bashkëpunuar me Ministrinë si dhe ata që duan të ruajnë vlerat historike, e Infrastrukturës për këtë proces dhe shpresojmë kombëtare dhe kulturore të godinës, por edhe një ta përmbyllim brenda muajit shtator 2018. pjesë të artistëve, që duan që kjo godinë të prishet Lidhur me përfitimet e konsumatorëve, mund për të realizuar një ëndërr të tyre, për të bërë një t’ju them se kemi një përqendrim shumë të godinë me parametra europianë. rëndësishëm të vëmendjes sonë në këto çështje, E nderuar zonja Ministre e Kulturës, ku po përmend kthimin e faturimit 30-ditor nga I nderuar zoti Ministër i Ekonomisë dhe gjendja e mëparshme, e cila ishte me 28 ditë. Kemi Financave, marrë masa të tjera shumë të rëndësishme, siç Në bazë të nenit 73, paragrafi 2, të Rregullores është edhe realizimi i ndryshimit të operatorit, duke së Kuvendit, dua t’ju parashtroj disa pyetje. ruajtur numrin brenda 24 orëve, si dhe kemi Sipas relacionit prej 18 faqesh, që shoqëron qartësuar procedurat e njoftimit dhe të publikimit këtë projektligj, raportit të vlerësimit dhe të operatorëve ndaj pajtimtarëve. shpenzimeve buxhetore, ju parashtroni se Për çdo ndryshim në tarifa apo në ndonjë ele- projektligji parashikon financim tërësisht me fonde ment tjetër të shërbimit, operatorët janë të detyruar private për godinën e re të Teatrit Kombëtar dhe të njoftojnë pajtimtarët në mënyrë të përshtatshme godina do t’i dhurohet shtetit shqiptar. Vlera e të paktën 30 ditë para, të njoftojnë AKEP-in 15 ditë pronës shtetërore, përfshirë edhe godinat e para, njëkohësisht t’i publikojnë këto ndryshime në angazhuara nga ana e shtetit shqiptar, është rreth medie në formën e duhur, të paktën 7 ditë para. 6 milionë euro, ndërsa vlera e godinës së Teatrit Kjo do të rritë në mënyrë të dukshme nivelin e Kombëtar që do të përfitohet është rreth 30 milionë

9 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

euro. Po në relacion ju përmendni se modeli ofertues të tjerë ekonomikë për këto kontrata të ekonomik i propozuar mbështetet në disa praktika partneritetit publik-privat? Sa e besueshme është të aplikuara më parë nga qeveria përgjatë 3 vjetëve kjo shoqëri, duke marrë parasysh kostot dhe risqet të fundit 2016-2018, si mënyrë inovative dhe që u e ndërtimit në varësi të kohëzgjatjes së kontratës? japin zgjidhje optimale nevojave dhe kërkesave të Sipas ligjit nr. 8743, datë 22.02.2001, të palëve të përfshira. Në këtë mënyrë përbën regjistrimit të pronave të paluajtshme, i ndryshuar, avantazh që shteti disponon njohuritë dhe përse nuk i është bashkëlidhur këtij projektligji edhe eksperiencën për të hyrë në marrëdhënie të tilla inventari i pronave të palujatshme në shtet, me ligj të veçantë. meqenëse jemi në kushtet kur do të transferohet Duke qenë se në këtë projektligj dhe në dhe shkëmbehet prona shtetërore me atë private, relacionin e tij përdoren mënyra inovative, të për të parë edhe statusin e tyre ligjor, duke qenë papara më parë, sigurisht, në emër të Grupit se thuhet se baza ligjore e kësaj kontrate është Parlamentar të LSI-së, por edhe në emër të Kodi Civil, por nuk përcaktohet se cilat janë nenet, shqetësimeve të disa qytetarëve, do të parashtroj kur Kodi Civil ka rreth 1200 nene dhe përmendni disa pyetje, pasi nuk mund ta kuptoj dot që shteti shkarazi vetëm një kontratë shkëmbimi? Po t’i vendos 6 milionë euro në dispozicion të një referohemi nenit 760, që është “Kontrata e kompanie dhe ajo, në mënyrë bujare, na jep neve shkëmbimit”: “Rregullat e përcaktuara në kontratën 30 milionë euro me çelësa në dorë, për të na dhënë e shitjes zbatohen edhe për kontratën e një godinë me parametra europianë. shkëmbimit për aq sa janë në pajtim me atë”, a do Pyetja e parë. Nga përmbajtja e projektligjit në të shmanget shoqëria “Fusha sh.p.k” nga tarifat e relacion nuk del qartë nëse është propozim i shitjes së pasurisë së paluajtshme, pasi kjo është pakërkuar nga operatori ekonomik shoqëria e barabartë me kontratën e shkëmbimit dhe nëse “Fusha sh.p.k”, apo nëse është propozim i kërkuar po, sa është kjo shumë? nga qeveria. Kush e ka bërë studimin e fizibilitetit; Sipas nenit 5 të projektligjit, në krye të analizat teknike, financiare, ekonomike dhe ligjore komisionit të negocimit është Bashkia e Tiranës. dhe përllogaritjen e vlerës së kontratës së këtij Nëse qëllimi është ndërtimi i Teatrit Kombëtar, pse partneriteti publik-privat? në krye të komisionit të autoritetit kontraktor është 2. Shmangia e procedurave ligjore Bashkia e Tiranës, e cila ka vetëm 2100 metra Në kushtet e një propozimi të pakërkuar nga katrorë truall, ndërsa Teatri i përfaqësuar nga shoqëria “Fusha sh.p.k” dhe një miratimi me Ministria e Kulturës ka një godinë dhe një sipërfaqe negocim, sa do t’u kushtojë kjo qytetarëve prej 6 mijë metrash katrorë truall? A është praktikë shqiptarë? e re inovative e qeverisë? Ku e gjeni sigurinë që me hapjen e garës nuk Cila është arsyeja që nuk është vendosur do të ketë oferta më të larta se kompania që ju bashkëlidhur projekt-propozimi i shoqërisë “Fusha propozoni? sh.p.k”, në kuadër të transparencës? Edhe Nga projektligji përcaktohet se kjo kontratë do relacioni që e shoqëron këtë projektligj përcakton të lidhet me procedurë të veçantë, atë të negocimit, se avantazh përbën fakti që kemi të bëjmë me një dhe mungon shpallja paraprake e njoftimit të investitor serioz, me kapacitet, ekspertizë dhe kontratës. Cila është arsyeja që nuk është bërë eksperiencë të madhe në punimet e sipërmarrjes. me procedurë të hapur? Ju, drejtorin e Teatrit Pyetja imë është: a ka bërë shoqëria “Fusha sh.p.k” Kombëtar e zgjidhni me konkurrim, ndërkohë që investime të rëndësishme publike, për shembull, ndërtoni një godinë të re multifunksionale, të cilën me Bashkinë e Tiranës, me Ministrinë e Kulturës, e bëni me negocim për 30 milionë euro. A është me Ministrinë Ekonomisë dhe të Financës apo praktikë e re, inovative e qeverisë? edhe me Ministrinë e Infrastrukturës? A mund të A janë bërë studimet mjedisore dhe implikimet kemi një CV të këtyre investimeve? Si ka qenë me në natyrë? realizimin e kontratave kjo kompani? A kemi Sa është vlera financiare e parashikuar dhe sa investime të tjera të rajonit apo europiane? Kjo për do të jetë kohëzgjatja e kësaj kontrate? Sa do të transparencë për deputetët dhe opinionin publik; gjejnë zbatim te kjo kontratë dispozitat e ligjit për a ka ndërtuar ndonjë vepër të ngjashme brenda prokurimin publik, dispozitat e ligjit për koncesionet, apo jashtë vendit, si Teatri Kombëtar, brenda dispozitat e ligjit për investimet strategjike? A kemi standardeve europiane që duhet të ketë një teatër?

10 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Po kështu, në relacionin që shoqëron Në praktikat e tjera që ju përmendni, siç është projektligjin ju përmendni faktin se shoqëria “Fusha Rruga e Arbrit apo Porti i Karpenit, në projektligj sh.p.k”, për më tepër, është e lidhur, në mënyrë të është parashikuar që komisioni i negocimit të konsoliduar, me projektin, duke qenë se ka në kontratës asistohet nga një konsulent i huaj, i cili pronësi një truall dhe objekt, selinë, zyrat e bën vlerësimet ligjore dhe financiare të propozimit kompanisë në zonën afër Teatrit dhe është tejet e të paraqitur të kontratës që do të lidhet. Përzgjedhja interesuar. Pyetja ime do të ishte: sa është e konsulentit bëhet nga Avokatura e Shtetit, në sipërfaqja në metra katrorë truall dhe sipërfaqja përputhje me vendimin nr. 392, datë 08.04.2009 në metra katrorë ndërtime, që do të jenë në zonën të Këshillit të Ministrave “Për miratimin e rregullores e zhvillimit që ka kjo kompani? A është kjo pasuri për marrëdhëniet e Avokaturës së Shtetit me në pronësi të shoqërisë apo në pronësi të institucionet shtetërore dhe entet publike, rolin e personave ose subjekteve të tjera private, që kanë avokatëve të shtetit në gjykim, si dhe normat e lidhur marrëveshje me shoqërinë “Fusha sh.p.k”? posaçme procedurale. Kjo procedurë është Nëse po, cilat janë këto marrëveshje? ndjekur edhe në rastet inovative që ka bërë qeveria A ka paraqitur shoqëria “Fusha sh.p.k” një juaj për negocimin në këtë projektligj. Pra, në këtë pasqyrë financiare, që pasqyron garancitë projektligj ju keni përcaktuar fjalën “më”, ku thuhet ekonomike të partnerit privat dhe çdo dokument se komisioni i negocimit të kontratës mund të tjetër provues se pala financuese, nëse ka, për asistojë për marrjen e ekspertizave të specializuara garantim dhe zhvillimin e projektit? A ka paraqitur nga një konsulent i përzgjedhur, sipas një proce- shoqëria “Fusha sh.p.k” bilancin financiar të tre dure të veçantë. Ju e keni në dorë, mund edhe të vjetëve të fundit? mos e zgjidhni, mbase do t’ju dëmtojë Në nenin 6 të projektligjit janë përcaktuar transparencën. Përse keni shmangie të garës nga kompetencat e komisionit të negocimit. Në nenin konsulenti i specializuar, i cili do të zgjidhet pa garë, 6, ju thoni: “Komisioni i negocimit të kontratës sipas një procedure të përshpejtuar nga ana e vlerëson dhe negocion me partnerin, shoqërinë bashkisë? Si do të bëhet vlerësimi nëse nuk ka “Fusha sh.p.k”, propozimin e paraqitur prej tyre dhe garë se ky konsulent është më i miri? Përse harton projektkontratën finale të negociuar nga qeveria, sipas këtij projektligji, e shmang garën apo palët”. Përse është shmangur hapja e garës për përsëri është një zgjidhje inovative juaja? kompani të tjera kombëtare ose ndërkombëtare? Sipas nenit 8 të projektligjit kontrata duhet të Pse jemi në kushtet e një propozimi të pakërkuar përmbajë: kontratën ndërmjet partnerit shtet dhe nga shoqëria “Fusha sh.p.k”? Përse po shmanget partnerit privat, propozimin e paraqitur nga procedura e ligjit për koncesionet, ku procedurat shoqëria “Fusha sh.p.k”, sipas këtij ligji, i cili është edhe për këto propozime janë të detajuara? Përse, vlerësuar nga komisioni i negocimit dhe do të jetë pa u bërë vlerësimi, po kalohet direkt në lidhje pjesë e pandashme e kontratës. Sipas këtij kontrate me kushtet e diktuara nga shoqëria përcaktimi, ky është një detyrim i paracaktuar për “Fusha sh.p.k”? Si mund të bëhet vlerësimi të shmangur në çdo rast vlerësimin dhe negocimin, financiar pa pasur një inventar të pronës? por në çdo rast ajo do të përmbajë vetëm Në nenin 7, paragrafi i tretë, të këtij projektligji propozimin e paraqitur nga shoqëria “Fusha ju thoni se komisioni i negocimit të kontratës mund sh.p.k”. Edhe kjo është një zgjidhje inovative e të asistohet për marrjen e ekspertizave të qeverisë suaj. specializuara nga një konsulent i përzgjedhur sipas Sipas nenit 8, pika 2, germa “ll” e projektligjit, një procedure të veçantë të përshpejtuar nga ana është vendosur kushti që mbi tokë godina e re e e Bashkisë së Tiranës dhe e përcaktuar me vendim Teatrit Kombëtar, është një godinë më vete, pa të Këshillit të Ministrave. Pyetja ime është: përse asnjë ndërtim tjetër, përveçse pjesës ndihmëse të në komisionin e negocimit është shmangur saj dhe i gjithë investimi do të përballohet nga asistenca dhe vlerësimi i projektit nga pikëpamja partneri privat, sipas parimit “me çelësa në dorë”. teknike, financiare dhe ligjore e një konsulence të Si në relacion dhe në projektligj përcaktohet se huaj të propozimit të paraqitur nga shoqëria “Fusha pronari shtet në zonën ku propozohet që të sh.p.k.” të kontratës që do të lidhet, ndryshe nga zhvillohet projekti, ka një sipërfaqe prej 8465 praktikat e tjera të mëparshme, praktika inovative, metrash katrorë, nga të cilat rreth 2100 metra që e përmendni edhe ju në relacion? katrorë janë pronë e Bashkisë së Tiranës.

11 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Pyetja ime është: sa metra katrorë është (Diskutime në sallë pa mikrofon.) sipërfaqja aktuale dhe funksionale e godinës së I është dhënë fjala zonjës Ministre, ndaj lëreni Teatrit Kombëtar? Sa metra katrorë është që të përgjigjet! sipërfaqja që do të përfitohet si pjesë e godinës Mirela Kumbaro - I nderuar zoti Kryetar, së re të Teatrit Kombëtar me çelësa në dorë? Sa Të nderuar zotërinj deputetë, metra katrorë është sipërfaqja ndihmëse aktuale Më lejoni t’ju lexoj disa mesazhe që kanë ardhur e Teatrit Kombëtar? Sa metra/katrorë është në faqen e Facebook-ut të Teatrit Kombëtar, ku na sipërfaqja ndihmëse aktuale e godinës së Teatrit urojnë për shfaqjet që bëhen, por në të njëjtën kohë Kombëtar, që do të shfrytëzohet nga shoqëria bëjnë edhe kritika për kushtet skandaloze të teatrit. “Fusha sh.p.k”? Sa për qind do të jetë koeficienti i “Duhej të kishim marrë batanije me vete nga shfrytëzimit nga shoqëria “Fusha sh.p.k”? Sa për shtëpia për të parë komedinë që u dha sot, për ta qind ose sa metra katrorë do të jetë përfitimi nga parë si njerëz dhe jo si kafshë” – shprehen Ministria e Kulturës, pra nga teatri? Sa për qind spektatorët. është koeficienti i shfrytëzimet në zonën qendër “Mbrëmë gjatë shfaqjes kemi ngrirë. Nuk e di të Tiranës nga subjektet private dhe sa për qind se si ia bëjnë aktorët, sepse është aq ftohtë, sa na është përfitimi i tyre? duhet të marrim bidonë me ujë të nxehtë dhe në Sipas relacionit toka e Bashkisë Tiranë verë bie në asfiksi” – vazhdojnë të shprehen disa përbëhet prej 2001 metra katrorë truall, që do të të tjerë. zhvillohen nga shoqëria “Fusha sh.p.k”. Sa për “Rregullojeni atë sallë dhe ngroheni, sepse do qind ose metra katrorë do të jetë sipërfaqja të shpërqendroni spektatorin dhe nuk do ta shijojnë përfituese nga Bashkia e Tiranës? Sa për qind dot atë shfaqje fantastike, le pastaj që do të është koeficienti i shfrytëzimit të përfitimit në zonën sëmuren aktorët” - shprehen disa të tjerë. në qendre të Tiranës nga subjektet private? Në fakt, këto nuk i kam shkruar unë, por janë Sipas nenit 10 të projektligjit, miratimi i kontratës vetëm një pjesë nga shumë mesazhe që kanë është parashikuar që pas nënshkrimit të kontratës ardhur nga publiku, të cilët i shkruajnë pas nga kryetari i Bashkisë ose personi i autorizuar komenteve që bëjnë për shfaqjet. Këto janë prej tij, kontrata së bashku me relacionin mesazhe të rregullta, që i marrim nëpërmjet email- përmbyllës të negociatave i dërgohet Ministrisë së it, i marrim nëpërmjet Facebook-ut, i marrim nga Kulturës dhe Ministrisë së Financave për ndjekjen spektatorët, të cilët, gjithmonë e më shumë, e procedurave të mëtejshme në Kuvend. Ndryshe frekuentojnë shfaqjet, ndjekin aktorët, duartrokasin nga praktikat e tjera inovative që keni pasur më mizaskenën dhe më pas na shkruajnë, duke u parë, kjo praktikë është në kundërshtim me ligjin, ankuar dhe duke na kritikuar për godinën dhe për nr. 9000, datë 30.01.2003 “Për organizimin dhe kushtet fizike të Teatrit. funksionimin e Këshillit të Ministrave”. Kam shumë respekt për parafolësin, zotin Ju keni anashkaluar miratimin e projektligjit për Naço, ndaj do të përpiqem që në fjalën time t’u jap miratimin e kontratës në Këshillin e Ministrave dhe përgjigje një pjese të pyetjeve, që kanë të bëjnë dërgimin në Kuvend, pasi nëpërmjet këtij projektligji drejtpërsëdrejti me draftligjin, ndërkohë që pyetjet që ju propozoni, autorizoni vetëm dy ministritë e tjera janë të tilla, që do të marrin përgjigje në përkatëse që të ndjekin procedurat ligjore në procesin e negociatës, nëse ajo do të rezultojë me Kuvend. Edhe kjo është një praktike e re inovative, sukses në lidhjen e kontratës, që do të vijë sërish që ju po i shmangeni qëllimisht miratimit në para jush. Këshillin e Ministrave. “Duhet një teatër i ri” - ka thënë 2 apo 3 muaj Faleminderit! më parë Fadil Kraja, ndoshta dramaturgu “I fundit Gramoz Ruçi – Ju lutem, a mund t’i depozitoni i Mohikanëve” i këtij lloji, duke cituar: “Ata kanë të pyetjet, meqenëse ishin shumë? drejtë të protestojnë, në mënyrë që të kenë një Atëherë, cili nga përfaqësuesit e qeverisë do vatër teatrore, që për kulturë të ketë qendrën e të përgjigjet për pyetjet apo kërkoni kohë? Në qoftë kulturës dhe për objektiv të ketë të ardhmen. Është se kërkoni kohë, më thoni. një histori e bukur ajo e teatrit, që lartëson kulturën (Diskutime në sallë pa mikrofon.) shqiptare, ecurinë e një arti bashkëkohor, i cili, në Zonja Ministre, a doni kohë që të përgjigjeni? fakt, ka bërë historinë e kulturës dhe të artit që në Meqenëse jeni gati, mund të vazhdoni! përgjithësi ne kemi. Po e përsëris, kjo është një

12 Legjislatura e 9-të Viti 2018

zhurmë si një dallgë që bëhet në një gotë me ujë. Kombëtar, të cilat sjellin në vëmendje një amortizim Teatër të ri duhet të ketë, sepse ato dy ndërtesa të rëndë, pasi nuk janë kryer asnjëherë ndërhyrje janë të ezauruara nga koha dhe duhen shembur.” rrënjësore në strukturë që prej kohës së ndërtimit Në fakt, çdo iniciativë lind më së shumti nga për përmirësimin e kushteve teknike të tij, por janë nevoja, dhe nevoja për rindërtime kulturore te ne bërë pjesërisht ndërhyrje rafinaturash dhe është ulëritëse. Nuk mund të jetë ndryshe, ku në përmbajtjesh, duke e ndryshuar thellësish edhe 30 vjet ato kanë munguar për të mbajtur ato që na vetë arkitekturën origjinale. E thënë shkurt dhe la regjimi dhe për të ndërtuar të tjera. Në katër vjet qartë, teatri është në gjendje emergjente. Qëndron e ca u përpoqëm të hapnim katër kantiere teatrore, ende në këmbë në mungesë të një tjetër salle dhe por që nuk janë asgjë krahasuar me nevojat dhe për faktin se është shfrytëzuar për shfaqje. A mund kërkesat në rritje të publikut, me idetë e reja të të quhet ende funksionale vetëm për këtë arsye?! shqiptarëve, me projektet dhe me ëndrrat e Është argumenti me mjeran që mund të përdoret, artistëve. E kemi thënë dhe do ta përsërisim: teatri duke pritur ditën që do të na zërë brenda. E kam “Migjeni” në Shkodër u rinovua me një financim të fjalën për ata që frekuentojnë teatrin, duke qeverisë shqiptare prej 80 milionë lekësh të rinj, përfshirë edhe veten time. Nuk janë kryer ndërhyrje teatri i Korçës u rindërtua me një fond prej 120 në Teatrin Kombëtar, ku krahu i majtë i skenës milionë lekësh të rinj. Gjithashtu , ka filluar edhe është shembur që në vitin 2014, të cilin e kemi rindërtimi i Teatrit të Operës dhe Baletit me izoluar krejtësisht, as në Teatrin e Operës dhe standarde bashkohore dhe parametra absolutisht Baletit, ku u zhvarrosën plehrat e 60 vjetëve, që europianë, me akustikë, shërbim, prapaskenë për as në ëndrrën më të keqe nuk i kishim parë dhe publikun dhe për artistët, me një shumë prej 1 ku miu nuk ishte butafori, por bashkëjetues me miliard e 125 milionë lekësh dhe, së fundi, ndërtimi artistët. Një vit më pas në vitin 2015, si një kronikë i skenës së re të pagëzuar me emrin “Arturbina”, e paralajmëruar, shembet çatia dhe tavani i ateliesë që sapo inauguruam në Tiranë, me një fond prej së dekorit në Teatrin Kombëtar ra, por, për fat, ra 450 milionë lekësh. Tashmë prej dy ditësh nuk para se të fillonte orari i punës, duke shpëtuar reshtin telefonatat për të bërë prenotime për mrekullisht jetë njerëzore. Në këta katër vjet kemi projekte dhe ky është lajm shumë i mirë për qytetin bërë jo pak ndërhyrje për të mirëmbajtur muret, dhe për Republikën. Shtoj këtu edhe rehabilitimin por, në kufijtë e mbijetesës, me qëllim që të mos e teatrit të Fierit, që, tashmë, është kthyer në ndërpritet aktiviteti dhe duke u përpjekur të kantier, por edhe projektin që po përgatitet për garantonim, aq sa ishte e mundur, kushte ngrohje teatrin e Elbasanit. E njëjta gjë vlen edhe për në një teatër, ku çdo përpjekje për të përmirësuar investimet në muze, në trashëgimitë kulturore dhe ngjanin si ato të Sizifit. Aty kushtet janë vërtet në qendrat historike. Megjithatë, nuk nguroj të skandaloze, siç e pohojnë, në radhë të parë, pohoj se nevojat janë shumë më të mëdha dhe, aktorët dhe regjisorët dhe sot gjejmë një mundësi në këtë kontekst, Teatri Kombëtar në Tiranë është për të bërë një teatër dinjitoz për Republikën, ku, një prioritet. në fakt, do të pyesim: si e lanë në atë gjendje për E ndërtuar në vitin 1938, me një strukturë të dekada të tëra? Kam shkuar gjithë jetën në teatër, përkohshme dhe eksperimentale për kohën, si një por pak kam parë aty nga kolegët e kësaj salle. nismë e autoriteteve italiane për të përmbushur Mbase ju nuk i keni ndjekur shqetësimet dhe nevojat kulturore në Tiranë, me qëllim përhapjen debatet që vijnë sot në këtë sallë, por këto janë e propagandës së tyre në popullatë, kjo godinë shqetësime dhe debate që kanë qenë gjithnjë në nuk i qëndron më kohës. Nuk do të bëj historikun sallën e teatrit. Unë nuk ju kam parë në teatër, të e godinës. Është folur shumë për të, por pak ka paktën në këta 5 vjet, sepse nuk kam lënë shfaqje mbetur në mendje nga komentet për arkitekturën, pa parë. por ajo që përjetohet më shumë është se çfarë ka Komuniteti artistik, publiku i teatrit dhe i Tiranës, ndodhur realisht brenda saj, sepse, më shumë ndonëse në këta vjet është 5-fishuar, krahasuar sesa muret, vlerën më të madhe e kanë pasur me vitin 2013, nuk ka ditë që të mos e përmendë shpirtrat që kanë hyrë dhe kanë dalë, të cilat duhen një gjë të tillë. përjetësuar dhe ka qindra mënyra për ta bërë. Në inspektimet dhe ekspertizat e kryera është Në këto dekada janë kryer disa herë inspektime konstatuar se gjatë gjithë kësaj periudhe ambientet në këtë objekt për të vlerësuar gjendjen e Teatrit ndihmëse, që lidhen direkt me skenën, janë jashtë

13 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

kushteve teknike për shfrytëzim, muri perimetral Tiranës, si një ofertë e pakërkuar nga subjekti me përbërje pupuliti ka dëmtime të privat, u shqyrtua me shumë kujdes nga Ministria konsiderueshme, që fillojnë në pjesën fundore të e Kulturës dhe nga ajo e Ekonomisë dhe Financave tij për shkak të pranisë së ujërave. Po kështu, në për të gjetur procedurën e duhur ligjore për të vlerësimin e bërë në fillim të këtij viti nga Instituti i përcaktuar se si duhet të ulemi në tryezë për ta Ndërtimit për godinën e Teatrit Kombëtar shqyrtuar këtë propozim, të cilin e shohim me vlerë theksohet: “Përtej arkitekturës, që është jashtë të për ta diskutuar dhe për ta parë përmes këtij gjitha normave, përtej sistemeve teknike dhe përtej projektligji, i cili, në fakt, ka për qëllim vetëm strukturës që e bën të pavlefshme çdo ndërhyrje, përcaktimin e një procedure të veçantë për edhe raporti i fundit i Autoritetit të Zjarrfikësve ka negocim dhe, nëse negociata arrihet, lidhjen e arritur në konkluzionin se kushtet janë të atilla që kontratës për projektimin dhe zbatimin e projektit teatri duhet mbyllet”. Në raportin e vlerësimi thuhet: për ndërtimin e godinës së re, e cila do t’i “Riparimi i objektit dhe sjellja në kushtet e sotme nënshtrohet sërish gjykimit të të gjitha procedurave teknike përbën një vështirësi, ajo kërkon kosto të të parashikuara për të arritur në autoritetin më të larta, disa herë më tepër se kostoja minimale lartë të shtetit, që është Kuvendi i Shqipërisë. fiskale dhe një ndërhyrje rrënjësore në 90% të Në pamundësi për të realizuar zhvillimin publik objektit, kërkon ndërhyrje në themele, në me fonde buxhetore, ky propozim synon që të strukturën mbajtëse të objektit, në çatinë e tij, si marrë më të mirën nga bashkëpunimi ndërmjet dhe në soletat e ndërkateve”. Pra, ndërhyrja, sado pronarëve shtetërorë, privatë, publikut dhe e madhe të jetë në këtë objekt, nuk do ta sjellë në investitorit, duke maksimizuar vlerën e asetit publik kushtet optimale të sotme sipas kodeve të apo privat që ka në dispozicion, duke optimizuar projektimit. Sistemi elektrik, referuar sistemeve vlerën e zhvillimit në qendër të Tiranës dhe, mbi të elektrike të përdorura në godinë, është jashtë gjitha, të nevojës publike për teatër kombëtar. normave të projektimit të godinave me karakter Sipas këtij bashkëpunimi me partnerin privat, kulturor. Për të krijuar kushte optimale pune dhe avantazhi kryesor do të ishte që shteti të realizojë shërbimi për ata që frekuentojnë shfaqjet kulturore, ndërtimin e Teatrit të ri Kombëtar në një kohë kërkohet riprojektim i teatrit. Kemi bërë të gjithë shumë të shpejtë vetëm nëpërmjet dhënies të së vlerësimin financiar të buxheteve tona (pasi drejtave për zhvillim dhe pa asnjë financim publik përmenda shumë shkurt investimet e kryera apo fond buxhetor, duke realizuar në këtë mënyrë tashmë në këta katër vjet) dhe një investim dinjitoz, mbajtjen e një premtimi të kahershëm për një siç e kërkojnë parametrat e një teatri kombëtar, Teatër të ri Kombëtar në Tiranë. siç e meriton e shkuara, historia, por sidomos e Në fakt, shumë pyetje teknike janë bërë gjatë ardhmja e tij, nuk e kemi në buxhet dhe as në PBA debateve në komisione, të cilat u ngritën edhe këtu deri në vitin 2020. nga parafolësit, por e theksoj edhe një herë se një Ndërkohë që kemi parashikuar projektimin e pjesë e madhe e tyre marrin përgjigje në procesin rikonceptimit të Muzeut Historik Kombëtar dhe të e negocimit, siç është përcaktuar qartë në tagrin e Galerisë Kombëtare, në kushtet e mungesës së atij komisioni, që tashmë do të jetë një komision financave dhe, mbasi kemi kryer jo pak investime shumëpalësh, i përbërë nga institucionet më të kulturore, ne nuk e kemi ulur aktivitetin, por jemi të rëndësishme, si: Ministria e Drejtësisë, Avokatura motivuar që çdo rrugë dhe çdo propozim jo vetëm e Shtetit, Ministria e Energjisë dhe Infrastrukturës, ta ndjekim dhe ta shqyrtojmë për të parë Ministria e Ekonomisë dhe Financave, Ministria e mundësinë për të rindërtuar një teatër të ri Kulturës dhe përfaqësues të trupave teatrore. Janë kombëtar, por edhe për të parë mundësitë e gjithashtu institucionet shtetërore kompetente ato bashkëpunimit brenda hapësirave ligjore, me çdo që do të garantojnë zhvillimi dhe që ky zhvillim do partneritet të mundshëm. Këtë nuk e themi sot për të bëhet në përputhje me kuadrin ligjor në fuqi, herë të parë. Në janar të këtij viti kemi ndarë sipas masteplanit të miratuar dhe parametrave rregullisht me publikun në të gjitha format, me përkatës. Kjo do të bëhet jo vetëm në fillim të email, me televizion, me debate publike dhe në rregullimit të marrëdhënieve reciproke, por edhe konsulta me komunitetin, me urbanistë, me përgjatë gjithë kohëzgjatjes së projektit, që nga arkitektë dhe me artistë të gjitha këto ide dhe të momenti i negocimit, i realizimit të kontratës, i gjitha hapat. Propozimi, i përcjellë nga Bashkia e ndërtimit, zhvillimit e deri në dorëzimin e Teatrit

14 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Kombëtar me çelësa në dorë, si dhe të është gjë tjetër veçse një rrugë e re për një përmbushjes së të gjitha kritereve të parashikuara propozim të ri, për një mundësi të re, për një teatër nga ligji tjetër që do të miratonte kontratën, e cila të ri, për të shpëtuar, tashmë, një kulturë jo të re, do të ishte rezultat i negocimi në fjalë. Pra, shteti atë të teatrit që ishte dhe të teatrit, që do të jetë, nuk është vetëm në rolin e pronarit të truallit, por por sidomos të teatrit të shqiptarëve të gjeneratës njëkohësisht në rolin e rregullatorit, verifikues, tjetër. kontrollues, ndëshkues, certifikues dhe regjistrues. Faleminderit! Një ndër pyetjet që u bë ishte: pse një ligj i Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja Ministre! posaçëm? Del nevoja për një ligj për të rregulluar Fjalën e ka zoti Spaho. këtë rast, sepse ligji “Për koncesionin dhe Edmond Spaho – Zoti Kryetar, po diskutojmë partneritetin publik-privat” nuk jep zgjidhje, duke për një çështje shumë të rëndësishme, propozimin qenë se nuk kemi një rast tipik të PPP-së. Në rastin që ka bërë qeveria për prishjen e Teatrit Kombëtar. konkret, propozimi nuk konsiston në shfrytëzimin Kjo ide, ky projekt për shkatërrimin e Teatrit e veprës publike, pra nuk konsiston në shfrytëzimin Kombëtar ka 20 vjet që ka nisur, që në kohën kur apo administrimin e mëtejshëm të godinës së Edi Rama ishte ministër Kulture. Tani që është Teatrit të ri Kombëtar, të ngritur me investimin e Kryeministër dhe e gënjen mendja që ka edhe privatit, që do të jetë një vepër që do të vazhdojë gurin, edhe arrën në dorë, e riparaqiti, madje keni të jetë totalisht publike, në shfrytëzim të subjektit kërkuar që ta kaloni me procedurë të përshpejtuar publik dhe vetëm nga administrimi i Teatrit pa pasur asnjë arsye dhe asnjë argument. Kombëtar, si institucion publik. Në këto kushte, unë ju kërkoj, në emër të Për sa më lart, rasti konkret nuk mund të bëjë opozitës, ta ndërprisni seancën, të sillni këtu pjesë në fushën e zbatimit të legjislacionit të Kryeministrin, pasi ky debat nuk bëhet me bedelë. koncesioneve. Nga ana tjetër, në ligj është shumë Kryeministri, që është iniciatori i këtij projekti, i qartë roli i të gjitha institucioneve që do të jenë mender Kryeministri, duhet të jetë këtu dhe t’u japë pjesëmarrëse në negociatë për të siguruar përgjigje jo vetëm Kuvendit, por edhe qytetarëve garancinë e standardeve në të gjitha aspektet. shqiptarë. Sikurse e dini, jashtë kësaj sallë po Gjithashtu, në nenin 6 të këtij ligji janë zhvillohet një protestë në mbrojtje të trashëgimisë parashikuar qartë kompetencat dhe sidomos neni kulturore dhe historike të këtij qyteti, një nga të 4 është vija e kuqe që i vendoset tagrit të këtij cilat është edhe Teatri Kombëtar. Kështu që do t’ju komisioni, duke garantuar kështu një ndër kërkesat kërkoj të ndërprisni seancën dhe të sillni absolute të komunitetit të artistëve, pra që Kryeministrin këtu. sipërfaqja e truallit, që është sot në pronësi të Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Spaho! Teatrit Kombëtar, të mbetet e njëjtë edhe pas Unë i respektoj të gjitha sugjerimet që mund të ndërtimit të projektit dhe që artistët të jenë pjesë e bëni, por Kryetari i Kuvendit është vetëm të zbatojë negociatave. Rregulloren. Neni 73 thotë: “Në seancë plenare Në këtë kuptim, të nderuar deputetë, si ministre projektligji shqyrtohet në praninë e ministrit e Kulturës dua t’ju them dy gjëra në fund. Në këta konfirmues të tij, në Këshillin e Ministrave dhe të 5 vjet kemi bërë jo pak për ta kthyer kulturën në nëpunësve të autorizuar me shkrim nga sekretari vëmendje të opinionit publik dhe të politikës në i Përgjithshëm i Këshillit të Ministrave dhe të përgjithësi dhe kjo është meritë e njerëzve të nëpunësve të autorizuar me shkrim nga Sekretari kulturës, të cilët më në fund ia dolën, pas 25 i Përgjithshëm i Këshillit të Ministrave”. Kryetari i vjetëve, të jenë edhe në vëmendjen e kësaj salle. Kuvendit nuk bën axhendën e asnjë deputeti, Kjo qeveri e ka treguar qoftë me politikat e zhvillimit, përfshirë këtu edhe atë të Kryeministrit, kështu që qoftë me investime, qoftë me përcaktimin e është konform Rregullores. prioriteteve se kulturën nuk e ka as fasadë dhe as Zoti Vasili, fjala për ju për procedurë. luftë, por ekzistencë. Kemi përdorur jo pak mjete, Petrit Vasili – Zoti Kryetar, meqenëse ju sapo jo pak rrugë, jo pak burime për t’i kthyer e për t’i mbaruat së cituari Rregulloren, edhe unë po citoj përdorur në fushën e kulturës. Ne do të vijojmë të Rregulloren, e cila thotë se para fillimit të diskutimit bëjmë, por fondet publike nuk mjaftojnë dhe në parim deputetët ftohen t’u drejtojnë pyetje ambicia jonë për të ndërtuar institucione të tjera nismëtarëve të ligjit. Nismëtarja doli këtu. arti është shumë më e madhe. Ky projektligj nuk Praktikisht janë bërë 40 pyetje. U bënë kaq

15 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

vite dhe unë besoj se ministrja duhet të ndajë mirë Gramoz Ruçi – Zonja Ministre, keni pyetje që se çfarë është diskutimi dhe çfarë është përgjigjja nuk u keni dhënë përgjigje ose pyetje që nuk e pyetjeve. Nëse nuk e ndan dot ajo, e keni ju për dëshironi t’u jepni përgjigje? detyrë t’ia mësoni si ta ndajë. Ministrja duhet të Mirela Kumbaro – Iu përgjigja të gjitha pyetjeve përgjigjet një për një, për secilën pyetje dhe të dhe e nisa fjalën time duke iu referuar pyetjeve të thotë: “Për këtë pyetje kam këtë përgjigje” e në zotit Naço, duke thënë edhe se cilat janë përgjigjet mos pastë përgjigje apo nëse ka siklet të kthejë për to. përgjigje, të thotë: “Nuk ju kthej dot përgjigje”. Faleminderit! Diskutimin dhe përgjigjen e pyetjeve për një Gramoz Ruçi – Zoti Spaho, keni fjalën. gjë së bashku, ju e dini, Rregullorja e përjashton Edmond Spaho – Zoti Kryetar, sikurse e si mundësi. Nëse ministrja e ka të pamundur, apo konfirmuat, por sikurse e pamë edhe në fjalën e s’i kthen dot përgjigje, apo nuk është e zonja, apo ministres, këtu shpjegimet nuk bëhen dot me ka siklete të mëdha për të kthyer përgjigje, le të korrierë. 40 pyetje, vetëm të lexoheshin do të marrë kohë, 5,10, 20 minuta, ne kemi durim dhe donim më shumë kohë se foli ministrja. do ta presim, por për secilën pyetje të bërë nga Prandaj, edhe një herë, ju sugjeroj ta thërrisni deputeti Naço, kërkojmë përgjigjen përkatëse, atë burracakun, i cili nuk pati as kurajën të firmoste qoftë kjo përgjigje pozitive, negative ose asnjë vendimin e Këshillit të Ministrave, sepse ka frikën përgjigje. e përgjegjësisë ligjore në të ardhmen dhe ia la Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Vasili! zëvendëskryeministres, madje, as ministrat nuk Pikërisht, në zbatim të nenit që cituat ju, unë kanë firmosur, por kanë firmosur iu drejtova sallës: “Kush ka pyetje?” Pyetje bëri zëvendësministrat. vetëm zoti Naço. Pyeta nëse ministrat apo Kështu që, për sa kohë Kryeministri i ka hyrë ekspertët donin kohë. Ata nuk donin kohë, u këtij deti më këmbë, të ketë kurajën dhe të vijë përgjigjën. këtu, t’u përgjigjet të gjitha pyetjeve dhe të japë të Sigurisht, unë nuk kam në dorë të kënaq apo gjitha shpjegimet e nevojshme. Me korrierë e me të jap përgjigje në përmbushje të kërkesës që ju bedelë nuk bëhet. shtroni. Ministrja gjykoi ato përgjigje, që ajo i quan... Gramoz Ruçi – Para se të fillojmë debatin, janë Kështu që fillojmë debatin tani. Të gjitha regjistruar: Taulant Balla, Ilir Beqaj, Klotilda opsionet do të shprehen nëpërmjet diskutimeve, Bushka, Elisa Spiropali, Besnik Baraj, Milva që janë të shumta. Ekonomi, Fadil Nasufi, Eglantina Gjermeni, Vullnet Po, zoti Vasili. Sinaj, Vilma Bello, Almira Xhembulla, Adelina Rista, Petrit Vasili – Zoti Kryetar, unë nuk paragjykoj Musa Ulqini, Fidel Ylli, Fatmir Velaj, Erion Braçe, asnjë lloj përgjigjeje. Ju lutem, t’ia kursejmë njëri- nga grupi i PS-së. tjetrit këtë lojë fjalësh! Nga grupi i Partisë Demokratike janë regjistruar: (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) Albana Vokshi, Jorida Tabaku, Luçiano Boçi, Fatmir Detyrimi për të kthyer përgjigje, cilado qoftë Mediu, Enkelejd Alibeaj, Klevis Balliu, Dashamir ajo, apo të thotë: “S’dua të përgjigjem për pyetjen”, Shehi, Romeo Gurakuqi, Aldo Bumçi, Valentina është e drejta e ministres dhe ju keni të drejtë, por Duka, Oerd Bylykbashi, Izmira Ulqinaku, Lindita që të mos u referohet pyetjeve përkatëse, ne nuk Metaliaj, Nadire Meçorapaj, Fatbardha Kadiu, Luan e thërrasim ministren, t’i bëjmë pyetje konkrete dhe Baçi, Bardh Spahia, Gent Strazimiri, Endri Hasa, ministrja të na lexojë hartim. Më tutje, ka të drejtën Lorenc Luka, Isuf Çelaj, Xhemal Gjunkshi, Orjola e saj (e parashikon Rregullorja, ju e dini), mund të Pampuri, Myslim Murrizi, Genc Pollo, Astrit Veliaj, bëjë diskutim, të thotë çfarë të dojë, mund të Agron Shehaj, Dhurata Çupi, Hekuran Hoxhalli, rimarrë edhe çështje nga pyetjet përkatëse, përsëri Ervin Salianji, Tritan Shehu, Halim Kosova, Rudina është e drejta e saj, por për pyetjet konkrete duhet Hajdari, Grida Shqina, Edi Paloka, Edmond Spaho, të mbajë qëndrim. E thashë, mund të mos kthejë Sali Berisha dhe Lulzim Basha. përgjigje. “Pyetja filan? Nuk i kthej përgjigje”. “Të Nga Grupi Parlamentar i Lëvizjes Socialiste për 40 pyetjeve nuk u kthej përgjigje”, mund të dalë Integrim janë regjistruar: Monika Kryemadhi, Nasip dhe ta thotë atje, por pyetjet me përgjigje Naço, Luan Rama, Klajda Gjosha, Shezai Rrokaj, kooperativiste... Besoj se i kemi lënë mbrapa Kejdi Mehmetaj, Endrit Braimllari, Petrit Vasili, Nora kooperativat, Gramoz, nuk kthehemi dot më. Malaj, Edmond Haxhinasto, Përparim Spahiu dhe

16 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Floida Kërpaçi. pushtetin do t’ju mbrojnë deri në fund?! Po i vini Në emër të grupeve, Silva Caka për LSI-në, flakën parlamentit! Thirrini mendjes! Në krevat me Florjon Mima për Partinë Demokratike, Eduard krimin, tenderët me krimin, tani doni ta shndërroni Shalsi për PS-në. edhe këtë parlament, në mënyrë përfundimtare, Fjala për deputeten Albana Vokshi. në një teatër të krimit! (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) Prandaj, nëse ajo nuk ka këllqe, siç nuk kishte Urdhëroni, zoti Naço. në komisione, nëse nuk ka këllqe ky tjetri, le të (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) vijë ai, ideatori i vjedhjes së 200 milionë eurove Nasip Naço – Faleminderit, zoti Kryetar! dhe të japë përgjigje këtu. Kush jeni ju që e trajtoni Nëse ministrja e ka të pamundur, unë mund t’i opozitën si dekor, si fasadë? Keni marrë pyetje, përsëris edhe një herë pyetjet, zoti Kryetar, por atëherë përgjigjuni pyetjeve! Minimalisht, përveç ministres, pyetjet i janë drejtuar edhe përgjigjuni pyetjeve! Pyetjet janë të qarta, janë ministrit të Ekonomisë dhe Financave, sepse të konkrete. Dilni këtu dhe përgjigjuni pyetjeve. Mos dy e shoqërojnë projektligjin. Nëse ministrja nuk vazhdoni këtu me procedurë fasadë, se nuk do mundet të përgjigjet, besoj se ministri i Financave t’u lini rrugë tjetër njerëzve t’ju trajtojnë siç trajtohet mund të përgjigjet, ose unë t’i përsëris edhe një çdo fasadë kriminale. herë nga e para pyetjet. Mos u zgërdhini, hajdutër! Faleminderit! Gramoz Ruçi – Po, zoti Balla. Gramoz Ruçi – Zotëri, unë iu drejtova të dy Taulant Balla - Zoti Kryetar i Kuvendit, në ministrave konfirmues. Ata e kanë ndarë që njëri mënyrë të përsëritur disa përfaqësues të opozitës, do të përgjigjet. Kështu që nuk ka përgjigje nga kryetari i Grupit Parlamentar, zoti Spaho, dhe tani ministri i Financave. Përgjigjet janë ato që ktheu kryetari i Partisë Demokratike përdorin në Kuvend ministrja e Kulturës. Konsideratat për përgjigjet e një gjuhë tërësisht të papranueshme me fyerje të tyre keni gjithë të drejtën t’i komentoni. papranueshme nga Kodi i Etikës, i miratuar nga Fjala për Albana Vokshin. ky Kuvend, dhe nga Rregullorja e Kuvendit. (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) Unë i mirëkuptoj përfaqësuesit e opozitës që Zoti Basha... të gjitha kauzat e tyre janë fashitur në betejat e (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) tyre me mullinjtë e erës. Lulzim Basha - Zonja dhe zotërinj, Kjo është e njëjta betejë sikurse për Bulevardin, Të dashur qytetarë, për sheshin “Skënderbej”, për parkun, për Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike, stadiumin “Qemal Stafa” dhe për të gjitha deputetët demokratë nuk kanë bërë pyetje, pasi investimet shumë të rëndësishme në Tiranë si këto. ne nuk kemi asnjë iluzion se t’u bësh pyetje këtyre Por këta persona të papërgjegjshëm, me gjuhën hajdutëve, që kemi mbrapa, me kryehajdutin që që përdorin dhe retorikën e tyre politike të nuk ka ardhur ende është e kotë. Por LSI-ja papranueshme, nuk mund të lihen jashtë insiston, ka bërë pyetje. Keni sjellë një projektligj vëmendjes. me urgjencë për të vjedhur Teatrin, për të pastruar Më lejoni t’ju them se Grupi Parlamentar i PS- 200 milionë euro të drogës. Po përdorni së për deputetin parafolës do t’i kërkojë Byrosë procedurën “me emergjencë”. Emergjencën tuaj së Kuvendit marrjen e masës ndëshkimore për për të vjedhur e ka kuptuar gjithkush nga ata gjuhë tërësisht të papranueshme. qindra dhe mijëra qytetarë dhe artistë që E dyta, për sa i përket procedurës, Kuvendi i protestojnë jashtë. Por të paktën mos u zgërdhini! Shqipërisë e ka të përcaktuar shumë qartë, në Hajdutë, qepeni gojën, mos u zgërdhini! Ruajeni nenin 73, zhvillimin e një seance plenare. Nëse rendin! opozita ka ardhur vetëm për të bërë pyetje, Por që mos t’u përgjigjesh as pyetjeve të përgjigjet e të cilave i kanë marrë të gjitha një për opozitës, atëherë çfarë kuptimi ka ky parlament?! një në të tria komisionet parlamentare, kjo çështje Çfarë kuptimi ka të vazhdojmë këtu, nëse bedelët tashmë është e mbyllur, sepse Kryetari i Kuvendit e kryehajdutit vijnë dhe nuk u përgjigjen pyetjeve ka njoftuar listën e deputetëve për të zhvilluar të opozitës?! Çfarë kujtoni se jeni ju? Çfarë debatin. mendoni? Nga e keni marrë pushtetin? Mendoni Pra, zoti Kryetar i Kuvendit në zbatim të se ata kriminelë, ato para droge që ju kanë dhënë Rregullores së Kuvendit, ju lutem, të vijojmë me

17 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

debatin e përcaktuar, sikurse në çdo procedurë duhet të reflektojnë në këtë moment, për të parlamentare në këta 27 vjet parlament pluralist dëshmuar se, të paktën, qoftë dhe formalisht, kanë në Kuvendin e Shqipërisë. vullnetin të diskutojnë dhe të krijojnë kushtet në Faleminderit! optimumin e tyre, për një transparencë ndaj Lulzim Basha- Opozita denoncon krimin, ju i qytetarëve. lini kriminelët të arratisen dhe merreni me Faleminderit! denoncuesit. Opozita denoncon vjedhjen dhe Edmond Spaho – Zoti Balla, unë flas gjuhën e hajdutërinë, ju i bëni hajdutët ministra, u jepni qytetarëve, shpreh shqetësimin e tyre, veçanërisht imunitete, i mbroni nga kjo sallë. Standardin e të atyre që janë mbledhur jashtë, te hyrja e mbrojtjes doni ta ktheni edhe në ligj dhe kërkoni Kuvendit, ku po protestojnë për mosprishjen e t’i mbyllni gojën opozitës. Ku ju çon mendja, more, Teatrit Kombëtar. fatkeqë?! Mendoni se kështu do të vazhdoni ta Ju flisni gjuhën e Kodit të Etikës, por edhe sikur shtyni?! Mendoni se me propagandë do të mbuloni të supozohet se unë nuk e flas gjuhën e Kodit të vjedhjen e shekullit dhe shndërrimin e Shqipërisë Etikës, preferoj që më mirë të jem i pasjellshëm, në strehën e krimit të organizuar, që prodhon drogë se sa të jem hajdut si Kryeministri. dhe pastron paratë e drogës me kullat e Edi Ramës Më mirë të jem i pasjellshëm sesa ta mbjell dhe bankën e Edi Ramës? Do të na mbyllni gojën vendin tim me kanabis nga Veriu në Jug e nga me një palo Kod Etike! Kodi i Etikës është: mos Lindja në Perëndim. vidh! Kodi i Etikës është: mos bashkëpuno me Më mirë të jem i pasjellshëm, sesa të jem i lidhur krimin! Kodi i Etikës është: mos të vijnë ministra me krimin dhe të mbaj ministra kriminelë në të lidhur me drogën dhe krimin për të luftuar drogën qeverisje. dhe krimin! Ky është Kodi i Etikës. Kujt i tregoni Më mirë të jem i pasjellshëm sesa të pastroj Kodin e Etikës?! Kjo seancë ka vetëm një mënyrë para, siç bën Kryeministri me projektet kulla, që të për të vazhduar dhe ajo është të filloni t’u jepni fitojë për vete, për onturazhin e tij dhe për të përgjigje pyetjeve që ju kanë drejtuar kolegët e pastruar para. LSI-së. Jepuni përgjigje pyetjeve! Nëse keni ndër Më mirë të jem i pasjellshëm sesa të rrjep mend ta vazhdoni si fasadë, do të merrni qytetarët e varfër të këtij vendi, me partneritetin përgjigjen që meritoni! publik-privat. Gramoz Ruçi - Zoti Rama ka fjalën. Më mirë të jem i pasjellshëm, sesa t’u mbyll Luan Rama - Zoti Kryetar, faleminderit! rrugët e integrimit qytetarëve të vendit tim, siç bëri Unë mendoj se nuk është nevoja për të krijuar Kryeministri, i cili po e mban vendin të izoluar, nervozizëm dhe as për ta provokuar këtë seancë, sepse kujton se është në ato vendet e Lindjes së pasi përgjigjja ndaj pyetjeve është minimumi i largët, të botës arabe apo të Afrikës, me shpresë etikës parlamentare. Është detyrim yni që jo vetëm se do ta sundojë këtë vend edhe 50 vjet të tjera. të respektojmë Rregulloren e Kuvendit, por të Por e ka gabim, se nuk e ka njohur ende gjuhën e garantojmë edhe transparencën maksimale qytetarëve të vendit të tij. Do ta shohë, do ta ndjejë, përmes një seance korrekte pyetje –përgjigjesh do ta dëgjojë, do ta kuptojë, por ka për të qenë dhe diskutimesh për një problem, që është jo vonë për të. vetëm shumë i ndjeshëm, por që, për arsye të (Përfundon fjalën deputeti Spaho) arrogancës së qeverisë, është kthyer në qendrën Gramoz Ruçi – Të lutem, zoti Berisha! Është e vëmendjes së opinionit publik. ngritur një çështje lidhur me saktësinë e përgjigjes Prandaj, zoti Kryetar, gjykoj se nuk ka arsye që së të gjitha pyetjeve si nga kolegët e LSI-së, që këtë moment të pyetje-përgjigjeve ta trajtojmë me drejtuan pyetje, ashtu edhe nga kolegët e PD-së, arrogancë, por le të reflektojmë, ta vendosim që nuk kanë drejtuar pyetje, por që kërkojnë seancën parlamentare në normalitetin e vet. përgjigjet e të gjitha pyetjeve. Zotërinjtë ministra t’u përgjigjen pyetjeve. Nuk Dua të jemi korrektë me njëri-tjetrin. Sigurisht, është ndonjë dramë e madhe të marrësh përsipër zoti Naço, bëri shumë pyetje. Unë kërkova që ai t’i t’u përgjigjesh pyetjeve. Unë besoj se i kanë të depozitonte ato, nuk i depozitoi. gjitha kapacitetet intelektuale për të kuptuar pyetjet (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) dhe për t’i ndarë ato nga përgjigjet, dhe mbi këtë Mos bëni zhurmuesin. Mos bëni zhurmuesin, bazë të ecim normalisht. Besoj se edhe iniciatorët tregoni qetësi, se unë kam durim e qetësi deri në

18 Legjislatura e 9-të Viti 2018

fund. 1 mijë 126 metra ndërtim. Çfarë po ndodh?! Për (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) një sekondë, me qetësi, përtej fyerjeve dhe Atëherë, duke u mirëkuptuar me të dy ministrat, sharjeve, të ndalojmë te kjo: çfarë po ndodh me që janë kundërfirmues, në plotësim të kërkesës këtë pronë? Kjo pronë i ngelet sërish shtetit, edhe tuaj dhe propozimit shumë racional që bëri zoti si metra katrorë tokë. Nëse i referoheni draftligjit, Rama, kam urdhëruar stafin që t’i zbardhin të gjitha nenit 4, është shumë e rëndësishme që ta kuptojnë pyetjet, t’ua japin me shkrim të dy ministrave, t’i njëri-tjetrin, mirëkuptimin mbase nuk e kemi kusht lexojnë dhe të japin përgjigje për secilën. në këtë sekondë (jo nga ana jonë, nga ana jonë Ndërpritet seanca! patjetër, edhe ekstremizimin tuaj e mirëkuptojmë Stafi të zbardhë përgjigjet! në një moment), paragrafi 2, thotë: “Sipërfaqja që përbën pronën e teatrit do të jetë po ajo edhe pas (Rifillon seanca) përfundimit të ndërtimit të Teatrit Kombëtar”. Pra, Gramoz Ruçi – Të futet media. ky diskutimi që: “jo u mor teatri, u shkatërrua teatri”, Ju lutem, kolegë deputetë, uluni! jo prona e Teatrit dhe metrat katrorë ngelen pronë Zotërinj ministra, uluni nëpër vende! publike dhe mbi këtë pronë ndërtohet. Rifillojmë seancën me vazhdimin e përgjigjeve Tani po vij te faza e dytë e diskutimit. të pyetjeve. Çfarë propozohet? Ky ka qenë propozimi i Fjalën e ka ministri Ahmetaj. artistëve, pra ka qenë kushti i artistëve dhe i Arben Ahmetaj – Faleminderit, zoti Kryetar! aktorëve që kjo pjesë, e shkruar e zeza në të Faleminderit, zoti Naço, për të gjitha pyetjet, si bardhë, po e them në mënyrë metaforike “si vijë e dhe për mundësinë për të sqaruar publikun kuqe”, që interesi publik të mbrohet në rritje. Sot, shqiptar se për çfarë po flasim! në qoftë se ndërtesa brenda ka 1 mijë 126 metra Natyrshëm, unë e kuptoj (mirëkuptimi është katrorë dhe është konceptuar nga të gjithë aktorët histori tjetër) edhe debatin që ekstremizohet në dhe artistët, edhe nga ata që janë dakord me këtë debat politik, pastaj ekstremizimi në sharje dhe projekt, edhe ata që e kundërshtojnë në të drejtë fyerje tregon mungesë racionaliteti apo edhe të tyre këtë projekt, kanë rënë dakord që nuk është argumenti nga kushdo që e bën. Kjo është histori funksionale. Çfarë marrin në këmbim shteti, teatri tjetër, nuk besoj se është vendi për të shkëmbyer dhe qytetarët? Në këmbim marrin 9 mijë metra sharje dhe fyerje, por është domosdoshmëri për katrorë ndërtim, nga 1 mijë e 126 metra katrorë të sqaruar. që janë sot, me zero lek. Buxheti i shtetit harxhon Unë do të marr parimin e ligjit të veçantë dhe zero lek dhe merr 9 mijë metra katrorë nga 1 mijë pastaj do të kaloj në pyetjet që ju keni bërë, duke e 126 metra katrorë jofunksionalë në të njëjtën u munduar të sqaroj publikun, të sqaroj edhe ata pronë. Pra, për të sqaruar qytetarët (seancën e artistë, aktorë, në pension apo aktivë, për çka sharjeve le t’ia lëmë momentit të fundit, aty ku fillon përfiton bota e artit dhe qytetarët. dhe zbrazet jo gjëja), çfarë përfitojnë artistët? Pyetja juaj e parë: në thelb, çfarë është duke Së pari, përfitojnë 4 salla: 1 sallë është me 600 ndodhur? Në thelb nuk është duke u shkatërruar vende, 2 salla të tjera janë me nga 100 vende, pra dhe rrëzuar asnjë gjë, në thelb, është duke u që mund të kthehet edhe në qendër ndërtuar Teatri Kombëtar në favor të qytetarëve multifunksionale, ka edhe 1 sallë tjetër amfiteatër, dhe aktorëve. Nuk e di kur ka qenë hera e fundit jashtë, në pjesën e katit të tretë, dhe nuk ka më që ju keni qenë në teatër, por ky nuk është kusht kate që do t’i shfrytëzojë privati në këtë pronë. Ta për askënd që të kuptojë nga teatri, por ajo godinë sqarojmë njëherë e mirë, pastaj fillojmë dhe bëjmë në aspektin fizik, është e ezauruar dhe, në aspektin debatin me emocion, pa emocion, me shifra, pa funksional, ka dalë një konkluzion përtej nesh, se shifra, me racionalitet dhe pa racionalitet, kjo nuk ne mund të themi çfarë të duam, që nuk i përmbush ka rëndësi, që do të thotë se cili është thelbi i këtij kushtet për të ushtruar art në favor të qytetarëve. draftligji? Që qytetarët përfitojnë mbrapsht të Po kaloj në terma brenda së njëjtës pyetje, po njëjtën pronë, por me gati 8 herë një teatër më të kaloj në terma shifrash. Pra, prona e teatrit, që madh, më funksional dhe më modern, nëse duam. është pronë publike dhe jo pronë e Bashkisë së Pastaj, do të kemi sfidën ta mbushim me Tiranës, është 5 mijë 522 metra katrorë. Brenda përmirësimin e shfaqjeve, por kjo nuk është pjesë kësaj prone, është ndërtesa e teatrit, e cila është e ligjit, është pjesë që u takon aktorëve, artistëve

19 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

dhe Ministrisë së Kulturës për të zhvilluar artin në komisioni ka tagër dhe do t’jua lexoj se çfarë tagri Tiranë dhe në Shqipëri. Kjo është histori tjetër. ka komisioni. Vija e kuqe është: “Buxheti nuk jep Pra, duhet ta sqarojmë që nuk ka marrje prone, asnjë lek, prona publike, Teatri, mbetet e pacenuar, nuk ka shkëmbim prone, përkundrazi ka rritje të pra, përfitohen tetë herë më shumë metra katrorë vlerës së pronës në favor të qytetarëve shqiptarë në favor të qytetarëve dhe të artistëve”. dhe të artistëve, nga 1,126 metra katrorë në 9 mijë Domethënë, marrin një teatër të ri. Teatri do të jetë metra katrorë, në të njëjtën pronë, me zero lek nga atje, më i mirë sesa është ky dhe, fatmirësisht, buxheti i shtetit. brenda komisionit të negocimit kemi artistë dhe A e mbani mend përpjekjen që bëtë dikur ju te disa institucione që marrin pjesë, si: Ministria e Piramida, me ligj të veçantë, dhe aty u groposën 3 Kulturës, Ministria e Energjisë, Avokatura e Shtetit, milionë euro? E nisët më 6 milionë euro, por nuk u Ministria e Financave dhe Ekonomisë, ku realizua qëllimi. Firma e Agim Ramës nuk e realizoi komisioni, në bazë të këtij ligji, ka të drejtën dhe qëllimin dhe atje u groposën 3 milionë euro, tagrin të thërrasë për konsulencë kë të dojë, në “vdiqën” dhe qytetarët shqiptarë nuk përfituan kuptimin e logjikës, të marrjes së mendimit të të asnjë gjë. Ndërsa sot, jo vetëm që nuk është huajve, privatëve, individëve dhe entiteve për dhënë asnjë lekë nga buxheti i shtetit, por janë 8 konsulencë ligjore, teknike, financiare, nëse duan, herë më shumë metra katrorë në funksion të artit. në vazhdimësi të negociatës së projektit. Po ta Në qoftë se do të diskutojmë vlerën financiare që shikoni, tagri i komisionit është shumë i do të bëjë komisioni, atëherë le t’i lexojmë nenet mirëdetajuar dhe i gjerë dhe kushti është që me kujdes. Vetëm po të mos duash të lexosh, kontrata do të quhet e suksesshme kur ato pika, atëherë mund të bësh pyetje që s’kanë lidhje fare që janë vendosur si kushte kryesore në draftligj, me ligjin dhe ta ngresh diskutimin në nivel tradhtie të jenë të plotësuara. Pra, do të ketë një proces kombëtare, që në proces të japësh mbrapsht 9 mijë negocimi, i cili do të jetë inxhinierik, financiar, do metra katrorë, nga 10 mijë, të cilat sot nuk të jetë me logjikë territoriale dhe, nëse e duan do funksionojnë. Pra, t`u japësh qytetarëve 9 mijë të jetë edhe me logjikën e artistëve. Pra, kjo është metra katrorë me zero lek nga buxheti i shtetit, e garantuar. Kjo ishte për të sqaruar qytetarët, domethënë t`u japësh një teatër të ri qytetarëve sepse vetë jam i bindur se do ta vazhdojmë debatin në pronë publike qenka tradhti kombëtare! Ky për atë që u tha pak më parë këtu. pastaj është diskutim politik, të cilit unë nuk dua t’i A doni një llogari e cila, gjithsesi, diku vlen dhe hyj në këtë sekondë, por ndoshta mund t’i hyj me diku nuk vlen, por për qytetarët vlen? Po e zbres qetësi kur të vijë seanca e sharjeve, jo me sharje, diskutimin nga arti te logjika financiare, shteti do por me argumente. të përfitojë 9 mijë metra katrorë dhe, në qendër, Për sa i takon pyetjes së dytë, kompania në sipas logjikës së kontratave private, po e marr sikur fjalë ka pronë dhe marrëveshje dhe koncepti i është 3 mijë euro metri katror, janë 27 milionë euro. zhvillimit të integruar të pronës, që e ka përgjegjësi A e dini që në pesë vjet, nëpërmjet Ministrisë së Bashkia e Tiranës, kështu ndodh. Pra, po t’u Kulturës, kemi mundur të investojmë në art vetëm kthehemi të gjitha kontratave, që mund të kenë 23 milionë dollarë? Pastaj, debatin nëse janë pak bërë privatët ndër vite, leja e parë i merret komshiut apo shumë, e bëjmë një ditë tjetër, por këto janë të pronës, pastaj është ajo historia e shëmtuar, jo mundësitë e shtetit, të mos e gënjejmë veten. 23 varianti kallkan, jo varianti jokallkan... Përkundrazi, milionë dollarë në 5 vjet! Me një objekt janë 27 këtu bashkia, me ndihmën e këtij parlamenti dhe milionë euro, që do të futen në asetet e shtetit, do të kësaj qeverie, kërkon të bëjë zhvillim të integruar t’i takojnë shtetit, do t’i marrë shteti dhe do t’i futë të pronës, e cila është e bazuar në të gjitha në bilancin e vet shtetëror. 9 mijë metra katrorë, klauzolat dhe në nenet përkatëse të Kodit Civil. me 3 mijë euro, janë 27 milionë euro. Në qoftë se Këtu nuk shtrohet pyetja nëse ka ndodhur doni, kjo është një llogari fare e thjeshtë, e cila i ndonjëherë kjo, sepse ka ndodhur rëndom, në referohet edhe sipërmarrjes private. kuptimin më të mirë të fjalës, por ka ligje specifike, (Ndërhyrje pa mikrofon) të cilat për shkak të integrimit të çështjeve, nuk i Jo, nuk ka kundërshti fare. Nuk shkelet e drejta mbledhin ato në një vend. Ky draftligj i ka mbledhur e pushtetit vendor. të gjitha çështjet bashkë në një procedurë. Draftligji Ndërkohë, këtu ka një pyetje tjetër: A ka ose ligji vendos vijën e kuqe, pastaj kuptohet që paraqitur ...

20 Legjislatura e 9-të Viti 2018

(Ndërhyrje pa mikrofon) Nga ana tjetër e logjikës është zhvillimi i E di unë, se për çfarë flas. territorit, sa i bukur, sa efektiv, sa funksional, që (Ndërhyrje pa mikrofon) ka një institucion përgjegjës me ligj dhe nga ligji i Ju keni të drejtë të pyesni, unë do të bëj ... veçantë, që është Bashkia e Tiranës. Cili është (Ndërhyrje pa mikrofon) debati këtu? Debati këtu është se po bëjmë sikur Faleminderit, për dashurinë që tregon për mua! fshihemi pas gishtit. (Ndërhyrje pa mikrofon) U shkatërrua teatri. Çfarë teatri u shkatërrua? Shumë faleminderit! Teatri është 1126 m2 truall ndërtese dhe do të ketë (Ndërhyrje pa mikrofon) 1126 m2 ndërtim , ndërsa do të marrë mbrapsht, Ti mbetesh ai që je. Unë mbetem ai që ti thua, pa asnjë lek, 9000 m2 funksionalë. Nëse kjo nuk ju apo jo? bezdis, atëherë votojeni! (Ndërhyrje pa mikrofon) Nëse zhvillimi ekonomik ju bezdis, mos e votoni! Ulu, me qetësi! Vazhdojmë më tej me pyetjet. Pyetja tjetër, (Ndërhyrje pa mikrofon) është sërish për metrat katrorë. Unë po detyrohem Hajde më nxirr ti! t’i përsëris përsëri shifrat, sepse keni bërë dy herë (Ndërhyrje pa mikrofon) të njëjtën pyetje, zoti Nasip, në të drejtën tuaj. Ju pyesni: a ka ekspertizë firma në fjalë? Zoti Nasip, keni pyetur se sa metra katrorë Ligjin e kemi diskutuar. Patjetër, ka. Mund ta është Teatri dhe sa ndërtim ka brenda, sa do të kërkonit këtë që në komisione, sepse e kishit këtë përfitohet nga ndërtimi. Unë po ju përgjigjem mundësi, pa bërë zhurmën e panevojshme, duke përsëri, meqë e keni bërë pyetjen 2 herë. i parë një e nga një të gjitha elementet. Atëherë, prona e Teatrit për qytetarët... Do t’ju lexoj të gjithë procedurën, nëse doni. (Ndërhyrje pa mikrofon) Procedura e negocimit për lidhjen e kontratës Unë jam i bindur që ti e di, sepse ti shkon do të kryhet nga komisioni i negocimit, i përcaktuar shpesh në teatër. Prona e Teatrit për qytetarët sipas këtij ligji. është gjithsej 5522 m2,, nga të cilat 1126 m2 janë Procedura e negocimit përfundon sipas afatit truall ndërtese. të vënë në projektligj. Sërish neni 4 (të lutem, lexoje meqë e ke bërë Komisioni i negocimit të kontratës mund të pyetjen 2 herë në të drejtën tënde) thotë: asistohet për marrjen e ekspertizave të “Sipërfaqja që përbën pronën e Teatrit Kombëtar specializuara nga një konsulent i përzgjedhur, do të jetë po ajo edhe pas përfundimit të ndërtimit sipas një procedure të veçantë, të përshpejtuar, të Teatrit të ri Kombëtar.” Pra, ajo sipërfaqe toke, nga ana e Bashkisë së Tiranës, sepse kjo e fundit që është sot, ajo do të jetë sërish për Teatrin, pra është përgjegjëse për zhvillimin e territorit. nuk do të cenohet. Negocimi mund të jetë i suksesshëm, sepse (Ndërhyrje pa mikrofon) praktikisht kompania private mund të mos jetë e Ndërsa brenda janë 1126 m2 jo funksionalë, do kënaqur me kushtet që i ka vendosur ligji, por edhe të marrim një teatër me sipërfaqe 9000 m2 me zero mund të jetë. Në finale kontrata do të jetë e lekë nga buxheti i shtetit. detajuar, sepse komisioni do të bëjë komplet Kjo ishte një përmbledhje e pyetjeve tuaja. Dua skanimin e pronës dhe të logjikës financiare të t’ju falënderoj sërish, sepse na dhatë mundësinë kompanisë private dhe do t’jua sjellim kontratën të sqarojmë qytetarët, të cilët do të përfitojnë një në parlament. Gjithashtu, atë ditë, me të drejtë, teatër modern. Po të doni, mund t’ju lexoj edhe në legjitimitet të plotë dhe me transparencë emrat e artistëve dhe të aktorëve, të cilët kanë publike, do të kemi mundësi ta diskutojmë sërish rënë dakord, se kur bëhet një vepër e kësaj natyre kontratën detaj më detaj. publike, është normale të ketë debat. Është fare Vazhdojmë me pyetjen: pse ka ardhur pa normale, se një pjesë e shikon kështu, një pjesë e konkurrim? Këtu kemi një pronësi të caktuar, që e shikon ashtu, por shifrat janë kokëforta. ka firma në fjalë (qoftë pronësi, qoftë marrëdhënie). E njëjta pronë, që është sot, e njëjta do të Do të bëhet konkurs mbi tokën e tij? Pra, do të mbetet. Sot janë 1126 m2 ndërtim dhe nesër do bëjmë konkurs mbi tokën e dikujt tjetër? të jenë 9000 m2. Absolutisht, jo. Ne mbrojmë interesin publik, duke E treta, që është baza kryesore, buxheti i shtetit e shumëfishuar vlerën e pronës. harxhon zero lek. Thënë kjo, Nasip, ti do të

21 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

vazhdosh të shkosh në teatër edhe më shpesh dhënë zyrtare asnjë nga ato që ministri përmendi, nga ç’ke shkuar. Unë të falënderoj shumë për që, për hir të së vërtetës, janë realisht një mashtrim pyetjet, sepse ato janë realisht dritëhedhëse! i madh. Faleminderit! Tani, meqenëse ministri pretendon që i paska (Ndërhyrje pa mikrofon) të gjitha këto të dhëna, përpara se ne të vazhdojmë Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Ahmetaj! diskutimin këtu, duhet të na i vërë në dispozicion Fillojmë me debatin! me shkrim, si deputetë, konform Rregullores dhe Fjalën e ka zonja Vokshi! ligjeve në fuqi të shtetit shqiptar. (Ndërhyrje pa mikrofon) (Ndërhyrje pa mikrofon) Fjalën këtu e jap unë. Në të kundërt, zoti Ministër, bashkë me ministrat Zonja Vokshi, keni fjalën! e tjerë dhe Kryeministrin, si dhe deputetët që do (Ndërhyrje pa mikrofon) të marrin përsipër përgjegjësinë e votimit të këtij Të lutem! Nuk ka procedurë, sepse ajo është e projektligji të jenë të sigurt se të gjitha fjalët e thëna qartë! këtu do t’i çojmë jo vetëm tek institucionet shqiptare Urdhëroni, merrni fjalën! të drejtësisë, që me sa duket kujtojnë se i kanë të (Ndërhyrje pa mikrofon) gjitha në dorën e tyre, por edhe tek institucionet Mos bërtisni nga vendi, ju lutem!.... ndërkombëtare dhe do të mbajnë përgjegjësi Urdhëroni, zonjushë! ligjore. Në qoftë se nuk do të flisni për procedurë, do (Ndërhyrje pa mikrofon) t’jua ndërpres fjalën! Gjithsesi, kjo seancë nuk duhet të vazhdojë pa Urdhëroni! na vënë në dispozicion, me shkrim, të gjitha Fjala për zonjushën Mehmetaj. materialet që ministri përmendi, sipas ligjit dhe (Ndërhyrje pa mikrofon) Rregullores. Shërbimi i IT-së, ju lutem! (Duartrokitje në sallë) Kejdi Mehmetaj – Me sa duket e gjithë historia Gramoz Ruçi – Zonja Vokshi, do ta merrni e Teatrit dhe e këtij ligji të paligjshëm është aq e fjalën? vështirë për t’u shpjeguar, saqë jo një ministër, as (Ndërhyrje pa mikrofon) ministri i dytë, por të gjithë bashkë po t’i mbledhësh Kush e ka kërkuar fjalën, zoti Berisha, apo zonja e kanë shumë të vështirë t’ua shpjegojnë Vokshi? shqiptarëve! (Ndërhyrje pa mikrofon) Megjithatë, për procedurë po e them këtë, lidhur Edmond Spaho – Zoti Berisha ka kërkuar fjalën me disa prej shpjegimeve që tentoi të jepte ministri, për procedurë. në fakt, ato nuk ishin shpjegime, por një mashtrim Gramoz Ruçi – Nuk je zëdhënësi i zotit i madh, dhe shqiptarët duhet ta dinë këtë, më vjen Berisha, ti! keq që e përdor këtë fjalë, por është realisht një Sali Berisha – Nuk ka krim më të shëmtuar, mashtrim i madh, dhe nuk ka fjalë tjetër me të cilën nuk ka dëshmi më flagrante të shndërrimit në mafie mund ta krahasoj, sepse edhe kur thotë se janë të kësaj pseudomaxhorance sesa procedura zero para publike, janë 8500 metra katrorë pronë urgjente e ligjit për të shkatërruar një simbol publike. Këtë shqiptarët duhet ta dinë dhe duhet kombëtar, investim i gjinisë artistike të kombit në ta dinë mirë! dekada! Pastaj, lidhur me shpjegimet që po bënte, në Unë jam sot këtu, dhe e mora fjalën për të gjitha dëgjesat që ne kemi pasur në komision, procedurë, për të kërkuar anulimin e në të gjitha letër-shkëmbimet me ministritë menjëhershëm të këtij akti supermafioz. A ka përkatëse, si deputetë të këtij Kuvendi, kemi shqiptar që mund të imagjinojë se ligji për teatrin kërkuar të na jepen shpjegime për projektin, atë duhet të ishte një ligj me super urgjencë projekt për të cilin ministri sot këtu na tha disa parlamentare, në një kohë kur e keni shndërruar shifra, që nuk ekzistojnë në asnjë shkresë të Shqipërinë në eksportuesen kryesore të krimit në protokolluar dhe të ardhur në parlament. Nuk kemi Europë; në një kohë kur jeni bërë simbole të nxira; një projekt të studimit të Teatrit; nuk kemi kosto; fytyrë katran të krimit, drogës dhe larjes së parave, nuk dimë sa është prona, e cila do të investohet të vrasjeve shtetërore në zyra; në një kohë kur nga privati; nuk kemi kulla. Pra, nuk kemi si të jeni bërë gazi i dheut me aktet tuaja makabre e

22 Legjislatura e 9-të Viti 2018

kriminale? Ju nuk dini të ndaleni! Ata kanë refuzuar në mënyrë sistematike të Ndaluni për një moment, se prapa kësaj që po paraqiten, ose të dërgojnë informacion. Janë me bëni, prapa këtij krimi të shëmtuar qëndrojnë dhjetëra kërkesa, me qindra faqe të shkruara, por qindramiliona para të “Toyota Yaris”, të kamionëve, asnjë informacion, asgjë nuk bëhet publike për këtë të ngarkesave të drogës, që sillen dhe eksportohen krim mafioz që po ndodh me këtë projektligji. nga Shqipëria në Europë! Si asnjëherë në historinë e parlamentarizmit, Shqipërinë e shndërruat në vendin kryesor të ju ia dolët të sillni në këtë sallë, që duhet të ishte eksportit të krimit dhe në vend që të ndaleni, sepse aula e demokracisë dhe e pushtetit të sovranit, një çdo gjë e ka një kufi, vazhdoni të konsumoni një projektligj kriminal, një akt vandal që do të shembë krim të shëmtuar... teatrin, do t’i falë 8500 metra katrorë privatit, me (Bie gongu) qëllim që ky këtu, pas meje, Kryeministri, të nxjerrë T’i shkatërroni kombit simbolin e tij; të 205 milionë euro përfitime private. Pra, keni sjellë nëpërkëmbni; të shkallmoni gjininë artistike e një projektligj për një emër, një projektligj i krijuar si produkt i një seleksioni; produkt i një gare; personalizuar për vetëm një kompani, për produkt i një suksesi! Çfarë bëni kështu? Ju jeni kompaninë “Rama-Fusha”, e cila do të përfitojë 205 të droguar të gjithë! milionë euro nga vjedhja e 8500 metrave katrore, (Deputetit Berisha i ndërpritet fjala.) që është prona jonë, pronë publike. Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Berisha! Vendi sot nuk ka Gjykatë Kushtetuese, ku mund (Ndërhyrje pa mikrofon) të ankimosh. Sot ka një qeveri private të Edi Mbaroi koha, zoti Berisha. Ramës, që funksionon vetëm për përfitimet e tij. (Ndërhyrje pa mikrofon) Drejtësinë e kanë kapur dhe askush nuk heton Mbaroi koha. Uluni, zoti Berisha! për krimet e tij, të familjes së tij, të bandave që e (Ndërhyrje pa mikrofon) rrethojnë. Ky akt shënon degradimin e skajshëm Uluni, zoti Berisha! të pushtetit të Edi Ramës. Çdokush, që është i (Deputeti Berisha flet pa mikrofon.) përzier në këtë skemë krimi, është në rolin që Fjalën e ka zonja Vokshi. Rama i ka caktuar. Ministrja Kumbaro bën (Deputeti Berisha vazhdon të flasë pa sekretaren, mban shënim pazaret “Rama- Fushaj”, mikrofon.) nganjëherë futet edhe Veliaj, sekseri servil i këtyre Uluni, zoti Berisha! pazareve, që, në mënyrë të pështirë, shantazhon (Ndërhyrje pa mikrofon) artistë, aktivistë, politikanë, që u bën fletërrufe Gramoz Ruçi – Zoti Berisha, uluni, ju lutem! atyre që nuk i blen dot, u kërcënon të afërmit, u Zonja Vokshi, keni fjalën 10 minuta. sajon biografi të reja dhe falsifikon në mënyrë të Albana Vokshi – Faleminderit! paturpshme edhe firmat e aktorëve të mëdhenj. Nga ajo çka tha zoti Ahmetaj, besoj e kuptuat Deputetët e maxhorancës, për fat të keq, nuk se si po vidhet dhe si do të vidhet. Ky është turp! kanë të drejtë të mendojnë, as të shikojnë, të flasin Ky projektligj duhet tërhequr një orë e më parë! jo e jo, vetëm të ngrenë kartonin për të noterizuar Është vjedhje në mes të ditës, në mes të Tiranës. vjedhjen nga Kryeministri në mes të ditës, në mes Siç duket, ministrja Kumbaro nuk ia doli dot të të Tiranës. na mashtronte, prandaj doli specialisti i vjedhjeve Sot parlamentarizmi ka vdekur, e ka vrarë Edi dhe na dha disa përgjigje, të cilat nuk ishin Rama, sepse jo vetëm e ka sjellë në shkelje të përgjigje, sepse ndryshe ka thënë ministrja në çdo procedure parlamentare këtë projektligj, me komision dhe ndryshe erdhi dhe na tha sot ministri një akt ekstra ligjor, por në çdo fjalë të këtij Ahmetaj. projektligji ka shkelur një sërë ligjesh, ka shkelur U bënë muaj tashmë që artistët, opozita, Kushtetutën. Ky është një puç antikushtetues me arkitektët, shoqëria civile dhe qytetarët flasin për pretendime krejt absurde. teatrin, për vlerat e tij historike dhe kulturore, si “Godina është e vjetër dhe nuk ka fonde.” - thotë një ndër institucionet më të rëndësishme të Edi Rama. Vilmës i dha 120 milionë euro, por sa kujtesës sonë kombëtare. teatro mund të ishin ndërtuar me 120 milionë euro? Ne jemi përpjekur të bëjmë dëgjesa duke thirrur Ju thoni që teatri i ri kushton 30 milionë euro, por, në komision ministren e Kulturës, kryetarin e nëse bëjmë llogari, me 120 milionë euro ndërtohen Bashkisë dhe përfaqësues të tjerë të ministrive. 4 teatro.

23 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Po me sterilizimin, që ia dhe Ilirit, mikut të Ilirit, shkatërrua nga bombardimet (Ja ku e keni foton e sa teatro do të ishin ndërtuar? 2 teatro e gjysmë. Varshavës, menjëherë mbas luftës). Pra, e dini se Po me fitimet që Vilma nxjerr çdo vit qyl, pa çfarë u bë?! U mor çdo pjesë e këtyre rrënojave, u bërë absolutisht asnjë analizë të check-up-it, sa vunë tulla të reja, ashtu sikurse i kishte dizajnuar herë mund të ishte rindërtuar dhe rikonstruktuar piktori italian i 200 vjetëve më parë, Roberto Belloti. ky teatër që është sot? Mund të ishte Vetëm në sajë të kësaj pikture, ata rindërtuan rikonstruktuar minimalisht tri herë. Varshavën e re. Pra, buxheti i shtetit ka fonde, por nuk i ke Pra, nuk është çështje parash, nuk është prioritet, sepse prioriteti yt është vetëm vjedhja dhe çështje që godina e Teatrit Kombëtar nuk mban, pastrimi i parave të pista të drogës dhe krimit, me është çështje dashurie për kryeqytetin, është një sfidë për të tejkaluar veten në marrëzinë e tij, çështje dashurie për kujtimet dhe për kulturën e me popullin që e votoi duke keqpërdorur ministrat kryeqytetit tonë. Pra, nuk është se mungojnë dhe deputetë. Sot po diskutojmë një projektligj, të paratë, buxheti i shtetit ka para; nuk është e rrënuar cilin historia e parlamentarizmit shqiptar nuk e ka godina, ashtu sikurse thonë servilët e Ramës dhe parë ndonjëherë, madje unë mund t’ju them me të Veliajt. Jo! Rama e urren Tiranën, urren kulturën, siguri që nuk e ka parë historia e parlamentarizmit urren artin, ndaj ai do të shkatërrojë çdo gjurmë të botëror. Të shkruar keq, nga një ndërtues me 4 Tiranës! klasë shkollë, plot gabime, pa asnjë teknikë ligjore. Historia e Varshavës është elegante në kohët Rama na ka vënë përpara bastin 20- vjeçar të jetës moderne, ku teknologjia po ndihmon që të ruhen së tij. Duhet ta kemi të qartë që mendja diabolike mrekullitë arkitekturore të vjetra si Palmira në Siri, prej të sëmuri sot këtë e ka bast me veten e tij dhe ndërkohë që Hitleri i shekullit XXI ka vendosur të ky është vetëm fillimi i shkatërrimit të qendrës. Sot shkatërrojë këtë pjesë të çmuar të qytetit të Tiranës. mund të fillojë me Teatrin Kombëtar, nesër do të Teatri do të shembet jo sepse është i vjetër, kalojë te Galeria e Arteve, pasnesër do të marrë por nuk ka dashuri për ta ndërtuar; Rama do ta edhe Bibliotekën Kombëtare, që e përmbyti shembë Teatrin jo sepse nuk ka para, por sepse pikërisht kompania “Fusha”, pastaj do të kalojë nuk ka dashuri për ta ndërtuar! edhe tek Teatri i Operës dhe Baletit. Mos mendoni Dhe, meqë jemi... se mendja e këtij të marri ndalet këtu. Jo, sepse e Gramoz Ruçi - Faleminderit, zonja Vokshi! ka bërë me mend që ta shkatërrojë të gjithë Fjala për zonjën Kryemadhi. qendrën historike të Tiranës. Monika Kryemadhi - Të nderuar kolegë! Thatë që do t’i jepet e gjithë sipërfaqja teatrit. Vijmë sot, në ritualin politik, për të thënë disa Ja ku e keni, zoti Ahmetaj: 5522 metra katrorë, fjalë në parlament, për të kuptuar se çfarë ndodh me vërtetim hipotekor, i takojnë sot Teatrit vërtet. Në fakt, sot do të diskutojmë për ligjin e Kombëtar. Tri kulla janë brenda sipërfaqes, pra shëmtuar që grabit pronat e shqiptarëve, të cilin është mashtrim që nuk do të vidhet sipërfaqja. E Edi Rama e sjell me rrëmbim. tha edhe ministri tani: tri kulla me fitim Nuk jam artiste dhe nuk mund të kem marramendës brenda sipërfaqes së Teatrit performancën e tyre, sepse as nuk kam performuar Kombëtar. ndonjëherë në sallën e Teatrit Kombëtar, por kam Rama e mbylli në kullë Erion Veliajn, të qenë një spektatore modeste, që nga fëmijëria ime përbetuar në servilizëm. Refuzimi i kumbaros së dhe ashtu do të vazhdoj të jem. Veliajt, për të ardhur dhe për të raportuar në Kur godina i rezistoi dje tërmetit (dua të korrigjoj komision, është shkelje e përsëritur e Kushtetutës, zotin Vasili kur tha se kishte 40 goditje. Ato nuk është dëshmi e qartë pse janë zhytur këmbë e kokë ishin 40, por ishin 200 goditje, zoti Vasili) mendova, në çështjet e korrupsionit të pistë e zhvatës. në fakt, se duhet ta ruajmë natën godinën e Teatrit, Pa hyrë të shpjegoj çdo nen të shkelur të çdo sepse ky i papërgjegjshmi, ky sharlatani, do të çojë ligji, janë 4 a 5 ligje, dhe çdo nen të Kushtetutës, ruspat për ta shembur dhe do të thotë se e rrëzoi dua t’ju tregoj një histori, që më ka lënë mbresa të tërmeti. Shyqyr që nuk i ka shkuar ndër mend, se mëdha. kushedi se në çfarë efekti ka qenë! Qyteti i vjetër i Varshavës, qendra e tij historike (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) u shkatërrua nga nazistët në vitin 1944. E Po, ia futa në mendje sot! shkatërruan për hakmarrje. 85% e Varshavës u Do të thosha dy fjalë për Teatrin, që, në fakt,

24 Legjislatura e 9-të Viti 2018

janë shumë të varfëra përpara fjalëve të artistëve, ligj. Vazhdon dhe kërkon të bëjë përsëri me ligj të cilët kanë ndërtuar jetën e tyre dhe kanë ngritur dhe kushedi se ç’do të shpikë ndonjë gjë tjetër. të gjithë karrierën e tyre artistike, por, për hir së të Ne sot nuk i kemi votat për ta rrëzuar ligjin famëkeq vërtetës, kanë ndërtuar edhe një histori artistike të vjedhjes së pronës publike, ju i keni dhe shumë për teatrin shqiptar. Në fakt, kemi dëgjuar dhe vijmë mirë. Por ju e dini shumë mirë që mjaftojnë vetëm këtu gjithmonë e mbajmë fjalimet tona politike, por 100 veta për t’u zbythur nga krimi, vjedhja dhe sot politika nuk ka më vend këtu, sot përballë hajdutëria juaj. Ju e patë shumë mirë se ç’ndodhi shqiptarëve janë dy rrugë: imoraliteti dhe morali. me rrugën e Kukësit, sepse nuk u mjaftuat duke i Në kujtim të Naim Frashërit, Violeta Manushit, vjedhur shqiptarët me taksën e Rrugës se Kombit; Sulejman Pitarkës, Kadri Roshit, Besa Imamit, nuk u mjaftuat duke i vjedhur shqiptarët me taksën Luiza Vorfit e shumë e shumë të tjerëve, që sot e check-up-it të famshëm; nuk u mjaftuat duke i nuk jetojnë, të cilët me mjeshtërinë e tyre na vjedhur shqiptarët me PPP-të; nuk u mjaftuat duke skalitën atdhedashurinë në shkollat e komunizmit, i vjedhur shqiptarët me pronat publike; nuk u po ju them sot, ky antishqiptar, që ka ndërtuar mjaftuat duke i vjedhur shqiptarët me çdo gjë, bandën e tij antishqiptare, kërkon që ta rrëzojë dhe tashmë kërkoni t’u vidhni edhe zemrën, edhe ta zhbëjë këtë vlerë, për të kthyer vlerat e shpirtin atyre, që është një gjë shumë e vogël, por imoralitetit, për të kthyer vlerat e hajdutërisë, për që shumë e madhe për shqiptarët, e cila është të kthyer vlerat e drogës, pse jo, për të kthyer pronë publike. Nuk është as pronë e Edi Ramës, edhe vlerat e LGBT-së në shkollat dhe në teatrot as pronë e Lulzim Bashës, as pronë e Monika tona. Kryemadhit, as pronë e Arben Ahmetaj, është E them këtë, sepse unë besoj në Zot. Mos e pronë e shqiptarëve. tund kokën, Milva, sepse unë nuk do të dëshiroja Sot jemi ne këtu, nesër fëmijët e shqiptarëve kurrë që familjet e shqiptarëve të mos kenë do të jenë në këtë sallë, prandaj do të dëshiroja trashëgimi dhe pasardhës në të ardhmen. Në qoftë që ky parlament të mos mbajë një turp që të thonë se ti për vajzat e tua ke zgjedhur që të mos kenë se në 2018-n u miratua një ligj nga parlamenti pasardhës, unë nuk do ta pranoj këtë gjë. Besoj shqiptar që u vodhi pronën shqiptarëve, sepse në Zot, dhe duke besuar tek Ai, uroj që edhe ju të edhe ne, si opozitë, duam apo nuk duam, bëhemi “Rilindjes” të besoni në Zot, për të ndërtuar pis me këtë ligj hajdutësh dhe vjedhacakësh që themelin e familjes, gjë që e keni shkatërruar! na sillni. Nëse ju do të kishit dëshirë ta bënit këtë Unë do të jem në rresht të parë, prandaj e bëj gjë, edhe mund ta bëni, por bëjeni ashtu siç ka këtë betim përpara ruspave të Edi Ramës, ruspave bërë gjithmonë në 20 vjet, që ka qenë edhe kryetar që furnizohen me karburantin e krimit, me paratë bashkie, edhe ministër Kulture, edhe Kryeministër, e krimit dhe të drogës. Edi Rama, unë do të jem si një vjedhacak i vogël, me intriga. Le të vjedhë aty, sepse ti nuk ke parë gjë akoma. Sot ti me siç ka vjedhur gjithmonë, por mos t’ju bëjë me turp paratë e drogës mbyll gojën e televizioneve, sot ti ju dhe ne të gjithëve, duke kaluar një ligj të me paratë e drogës blen pronarët e televizioneve. shëmtuar, një ligj kriminal, një ligj grabitës. Sot me paratë e drogës mbyll gojën e deputetëve. “Vjedhhajduti” është frikacaku më i madh, Sot me paratë e drogës mbyll gojën e prokurorisë. “vjedhhajduti” ka frikë nga hija e tij, prandaj ky Sot me paratë e drogës mbyll gojën e policëve. “vjedhhajdut” i vogël kërkon që frikën e tij ta Sot me paratë e drogës mbyll gojën e mbulojë me ligj. Nuk ka ligj në tokë dhe nën tokë, dëshmitarëve, por gojën e shqiptarëve, të cilët nuk as lart në qiell, që ta shpëtojë Edi Ramën nga ky të besojnë më, nuk ke për ta mbyllur dot, sepse ti krim hajdutllëku, në të cilin ka hyrë dhe nuk ka për je vetëm dhe duhet ta dish që paraja nuk është të dalë më. Rrënojat e Teatrit do të jenë cover-i shok i mirë, paraja është shok i keq, që të merr në vdekjeprurës i tij! qafë dhe të hedh atje ku ti nuk e pret. Gramoz Ruçi – Fjala për zotin Balla. Tani po i kthehem ligjit hajdut të Edi Ramës. Ky Taulant Balla – Pas moralit që sapo dëgjuam, është një ligj që, për hir të së vërtetës, grabit hapur politik apo si ta doni, për transparencë të të gjithë pronën publike. Tashmë, mbasi mbaroi së vjedhuri atyre shqiptareve dhe shqiptarëve që ndjekin me përqindjet e tij, filloi të grabitë me ligj. Grabiti seancën, sot Kuvendi nuk miraton ndërtimin e një pronën publike me ligj, PPP-të e famshme, teatri të ri, sot Kuvendi, si rrallëherë, me një vjedhjen e parave të buxhetit të shtetit përsëri me procedurë tepër transparente, autorizon

25 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

procedurën për negocimin dhe lidhjen e kontratave axhendë, ekip dhe as program. me objektin. Objekti është projektimi dhe realizimi Të më thotë ndonjëri prej jush një projektligj, i një projekti urban dhe godinës së re të Teatrit. Ky që ka sjellë opozita në një vit me dy sesione nuk është më parlamenti që vuloste kontratat që parlamentare, një projektligj të vetëm, një ide, se bënte ai zotëria atje dhe i sillte për vulë në për të protestuar keni protestuar për gjithçka e parlament. Projektligji për ndërtimin, projektimin, kundër gjithçkaje. Më thoni një gjë të re të bërë në realizimin e një projekti për godinën e re të Teatrit Shqipëri, për të cilën ju nuk keni protestuar, një Kombëtar, të cilin ne do ta votojmë sot, më së fundi gjë të re të bërë në Tiranë për të cilën ju nuk keni do t’u japë fund të gjitha spekulimeve, gjithë baltës protestuar? që është hedhur mbi një nga projektet më të Protestoni pasi fabrikoni shpifjet te portali i Zenit rëndësishme dhe më të bukura jo vetëm për dhe kunati i Lulit për të programuar protestën e Tiranën, por për të gjitha trojet shqiptare radhës. Protestuat dhe ende jeni duke protestuar, anembanë. çdo ditë, kundër reformës në drejtësi. Dje E dëgjoja dje Lulzimin, që nuk paska burrëri të protestuat kundër vetingut. Vetingu po ecën përballet një herë të vetme sy më sy për këtë përpara, thotë Bashkimi Europian, Këshilli projektligj, kishte marrë me vete Koço Kokëdhimën Europian përshëndet rezultatet e para të vetingut, për të na luftuar ne, se ne u paskemi hapur luftë kurse Partia Demokratike proteston kundër shqiptarëve dhe se Luli së bashku me Koçon, me vetingut. demek do të udhëheqin rezistencën kundër kësaj Protestuat e nuk latë gjë pa bërë kundër hapjes lufte. E në fakt, tek i shihja bashkë, në atë fushën së negociatave. Duke protestuar nuk lejuat të e Teatrit, së bashku me zonjën Vokshi, mendova zhvillohej asnjë seancë e vetme parlamentare e se mos Koçoja kishte ende ndër mend ato idetë rregullt deri ditën kur u mor vendimi. idioteske të kultivimit të kanabisit në këto fushat e Më pas vutë ulërimën për 600 mijë luftëtarët lëna djerrë, ndërkohë që zonjës Vokshi dua t’i them dhe refugjatët, që do të vinin në Shqipëri. se nuk ka rezerva nafte poshtë tokës së Teatrit. Protestuat, dërguat e-mail-e, vutë alarmin, ishit gati Zonja Vokshi, janë bërë studime, sepse ku ka toka për grevë urie. me rezerva nafte, ti turresh e para, por fajet i paçim Shpikët “Babalen”, e tani ia keni harruar fare ne për mungesën ende të transparencës së emrin. Dëgjoi njeri të flitet për “Babalen” apo kontratave të naftës. Qofshim ne qeveria e vetme “dëshmitarin x” sot këtu? në botë që nuk u kemi hapur, u paskemi hapur, në Kur të zbardhet historia e “Babales”, bashalen fakt, luftë shqiptarëve për t’u ndërtuar teatër! E e partisë ku do ta çoni?! paçim këtë gjë jetë e mot, por teatri do të bëhet! Protestuat për aksionin e policisë. Zotëria doli Nëse me luftë Luli kupton investimet tona për këtu dhe u bëri thirrje kriminelëve të mos kalojnë qytete më të mira, për punë publike që nga Ankona, por nga Bari. Sapo doli fotoja e Lulit përmirësojnë standardet e jetesës së qytetarëve, me vëllanë e personit në kërkim, sigurisht, nuk për vepra që na bëjnë të ndihemi krenarë për protestuat më as për këtë çështje. vendin ku jetojmë, atëherë po, Lul, jo vetëm që e Ky fillim historie i një proteste të re është një kemi hapur këtë luftë, por do ta vazhdojmë këtë film që ne e kemi parë. Keni protestuar kundër çdo luftë, o Lul, derisa ta kemi transformuar e projekti të madh në Tiranë. E nisët me protestën modernizuar çdo qytet e çdo fshat të Shqipërisë. kundër një këndi lojërash. Dje po shikoja një foto Sigurisht, ky Luli, nuk ka fare hallin e teatrit. të Strazimirit duke protestuar para Teatrit dhe u Ndërtimi i teatrit të ri është pa dyshim një lajm i gëzova shumë që kësaj here kishte shkuar pa mirë për shqiptarët, këtë e di qoftë Luli, qoftë Saliu, pisqollë, sepse ky pisqollën e mban në brez kur e di edhe deputeti më vulëhumbur i partisë së Lulit. shkon të protestojë kundër këndeve të lojërave për Problemi i Lulit dhe i Saliut me shokë është, se fëmijët. ata e shohin automatikisht çdo lajm të mirë për Ai ishte një kënd lojërash, ishte dështimi i parë shqiptarët si një lajm të keq për opozitën, sikurse i madh i kësaj strategjie për të penguar gjithçka, një javë më parë patë lajmin e mirë për negociatat. një supersukses i jashtëzakonshëm që në minutën Sot po protestoni prapë, por për çfarë e parë kur u hap. Iu bashkua dhe Jari, jo Jaris, por protestoni? Përgjigjja është e shkurtër: protestoni, Bujari, ish-Presidenti, në atë kohë President. Ai sepse nuk keni çfarë të bëni gjë tjetër. Ju nuk keni kënd sot vizitohet të paktën nga 500 qytetarë,

26 Legjislatura e 9-të Viti 2018

familjarë, prindër dhe gjyshër, që çojnë atje fëmijët ia dha kunatit të vet. Agim Rama nuk është ai dhe nipërit. Sot, Tirana ka plot 30 kënde të tilla në fotografi atje, por Agim Rama, që përmendi ministri, çdo kënd të qytetit. Shkoni protestoni në secilin është kunati i atij zotërisë atje, i cili ka pasur prej 30 këndeve të reja të lojërave në Tiranë. zbatimin e projektit për rikonstruksionin e Vazhduat me protestat kundër Pazarit të Ri, Piramidës dhe për ta kthyer Piramidën në një duke u përpjekur të ngrinit tregtarët kundër Teatër Kombëtar. bashkisë. Sot, në diçka më shumë se një vit, ai Tani dëgjojini këta dashnorët e Teatrit se sa investim prej 5 milionë dollarësh në Pazarin e Ri, bukur e bëjnë aktrimin e radhës! ka gjeneruar 20 milionë dollarë investime nga vetë Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Balla! privatët dhe ka krijuar 3000 vende të reja pune. Fjalën e ka zoti Berisha për replikë! Çohu, Lulzim, dhe na thuaj pse protestove (Ndërhyrje pa mikrofon) kundër 3000 vendeve të reja të punës te Pazari i Dy minuta kohë keni, zoti Berisha. Ri? Sali Berisha – Edhe një herë ju bëj thirrje të Protestuat kundër sheshit “Skënderbej”, të cilin, tërhiqeni nga krimi juaj i shëmtuar! Tërhiquni, pasi e bllokoi Luli bashkë me Saliun, pasi e vodhën sepse është e rëndësishme, në momentet e në mënyrë të turpshme mandatin e Bashkisë së fundit, të kujtojmë që po silleni si një kope mafieje. Tiranës dhe pasi e rrënuan Bashkinë e Tiranës Kjo maxhorancë është kopeja më e madhe e për katër vjet rresht, e kthyet në një panolinë të mafies në Europë dhe në botë. vogël në mes të kryeqytetit. Sot ai shesh, që aq Tërhiquni, sepse me asgjë dhe me asnjëri nuk shumë e luftuat, është një prej hapësirave më të e mbyllni dot ju procedurën urgjente për të vjedhur bukura të Shqipërisë sonë dhe sigurisht u vlerësua rreth 200 milionë “Toyota Yaris” e të tjera! si fituesi i çmimit për hapësirën më të mirë publike Me asgjë nuk mund ta fshihni dhe të mohoni në Europë në vitin 2018 në Barcelonë. aktin makabër, në të cilin ju ka futur, si kope, kreu Këtu po ju them që Teatri i ri Kombëtar do të i “Meduzës”, Edvin Kristaq Rama, që po i ketë përsëri të njëjtën histori suksesi në konkurset persekuton sot artistët, njëlloj si ati i tij xhelat, që e arkitekturës botërore. Këtu do të jemi prapë, ne firmoste për varjen e tyre. këtu në shumicë, e ju në një pakicë edhe më të Për sa i përket trillimit të trafikantit me “Yaris” vogël, se kjo pakica që jeni tani, dhe godina e re e për tre emrat e tjerë, nuk ka ndodhur kurrë dhe Teatrit do të jetë një godinë, që të huajt do të vijnë nuk mund të ndodhë kurrë. Asnjëri nga rrethi im ta shikojnë për shkak se do të dëgjojnë nga mediat nuk ka përfituar qoftë edhe një qindarkë nga asnjë botërore se është një prej godinave artistike më të tender, nga asgjë prej gjëje në sektorin publik. Kjo mira në botë për nga arkitektura. është e faktuar... Mund të vazhdojmë me Bulevardin e Ri dhe Gramoz Ruçi - Faleminderit, zoti Berisha! parkun e lumit të Tiranës. Fjala është për zonjën Vokshi. Një shifër konkrete. Në katër vjet, e dini si dhe Koha në dispozicion 2 minuta. sa përqind të punimeve realizoi Lulzim Basha në Albana Vokshi – Faleminderit! krye të Bashkisë së Tiranës? Vetëm 2% te Kryetari i grupit parlamentar të maxhorancës Bulevardi. Në tre vjetët që pasuan Lulin, punimet pati thjesht një fjalim mjeran, pa asnjë argument. janë realizuar në masën 80%. Ky në katër vjet Siç duket, ai është bërë mbreti i botës së vetëm 2%, ne në tre vjet 80%. 40 herë ritëm më të nëndheshme, asaj kriminale, të trafikut të drogës, shpejtë pune sesa ritmi pa ritëm i Lulzimit. ndaj edhe flet me kompetenca kaq të mëdha se Ndërkohë, kanë sulmuar projektet e gjelbërimit, çfarë ka në pjesën e nëndheshme të Teatrit. projektet e rehabilitimit të lagjeve, projektet e Në fakt, kryetari i Grupit Parlamentar të Partisë infrastrukturës. Socialiste është dëshmia e qartë pse ju po e sillni Për shkak të kohës, dua të ndalem në diçka me ngut kaq të madh këtë projektligj. Ju po e sillni shumë konkrete. me ngut, sepse doni të investoni për 6 kulla në Zotëria aty në radhë të dytë, i treti nga mesi, tokën publike për të pastruar paratë që janë nisur nuk duhet të flasë për çështje të Teatrit Kombëtar. me “Toyota” apo që do t’i nisen të tjera nga Belgjika Zotëria aty ka konflikt interesi, sepse një investim atij që foli para meje. për një projekt të Teatrit Kombëtar, të filluar gjatë Gramoz Ruçi - Fjala është për zotin Basha. kohës së tyre te Piramida, ju artistë që më dëgjoni, Ju lutem, zotit Basha, t’i kronometrohen 12

27 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

minuta dhe 2 minuta i ka shtesë për replikë. makineria më e madhe e agjitacion-propagandës Lulzim Basha – Faleminderit, zoti Kryetar, për që ka parë ndonjëherë Shqipëria. Mësuan se 2 minutat e replikës, por nuk kam ndër mend të ministri i tyre i Brendshëm, krahu i djathtë, i lëvduar replikoj me kërriçin e “Toyota Yarisit”! për katër vjet si hero nga Edi Rama, ishte një I gjithë fjalimi i kërriçit me “Yaris” u bë për të trafikant i rëndomtë droge, që kishte shitur jo vetëm zhvendosur vëmendjen nga ajo që po ndodh sot pushtetin, por edhe shpirtin për drogën. Mësuan këtu, kështu që këtë teke le ta hanë këta të tjerët... se policia e tyre, krenaria e propagandës së Edi (Deputeti Taulant Balla ndërhyn nga salla pa Ramës, ishte kthyer në një organizatë kriminale mikrofon.) në shërbim të trafikut të drogës. Mësuan se Dërrkuc, qepe gojën! Qepe gojën, hajdut! pasardhësi i ministrit të Brendshëm trafikant është Gramoz Ruçi - Zoti Balla, ju lutem, mos një tjetër mbështetës i trafikut, që bënte i vëllai, i ndërhyni! dënuar në Itali me vendim të formës së prerë. (Deputeti Taulant Balla ndërhyn nga salla pa Mësuan se kryebashkiaku i Durrësit ishte ortak me mikrofon.) kriminelët për të vjedhur vota në shkëmbim të Lulzim Basha – Qepe gojën, hajdut! tenderëve publikë. Mësuan se ministri i Energjisë Gramoz Ruçi - Ju lutem, mos bëni asnjë njësoj jep dhe merr me kriminelët në skemën e ndërhyrje! qeverisë: “një leje, një votë”. Mësuan se ministri i Lulzim Basha – Zonja dhe zotërinj, Financave është bërë njësh me mafien e plehrave Rreth 10 muaj më parë në këtë foltore, në fillimet për ta kthyer Shqipërinë në koshin e plehrave të e kësaj legjislature, paralajmërova tri gjëra: Europës. Mësuan se numri dy i Partisë Socialiste Së pari, paralajmërova se, pas fazës së është garanti i pastrimit të parave të krimit dhe të kultivimit dhe trafikut masiv të kanabisit, krimi në mafies. vend do të evoluonte në një fazë dhe formë të re Shqiptarët panë dhe mësuan se si vendi i tyre edhe më të rrezikshme në trafikun e drogave të është bërë një nga vendet kryesore të trafikut të rënda dhe, mbi të gjitha, në pastrimin e parave kokainës në botë dhe mësuan se kudo në Europë, dhe kapjen e ekonomisë formale nga krimi. ku janë kapur tonelata kokaine, si: në Shqipëri, në Së dyti, paralajmërova se në Shqipëri do të Spanjë, në Gjermani, në Greqi dhe Turqi, janë shkatërrohej çdo proces demokratik politik dhe çdo përfshirë shtetas shqiptarë të lidhur drejtpërdrejt politikë institucionale, për t’u zëvendësuar me me Edi Ramën dhe qeverinë e tij, që përdorin sundimin personal të një njeriu. Shqipërinë si bazë të tyre. Së treti, paralajmërova se i vetmi interes që do Shqiptarët panë si po mbijnë nga hiçi, nga një kishte Edi Rama, do të ishte ruajtja e pushtetit të ekonomi e rrënuar, kulla dhjetëra katëshe, që tij, me dhëmbë e me thonj, si dhe me çdo mjet që kushtojnë dhjetëra e qindra milionë euro dhe që do ta zhyste atë dhe kupolën e tij qeverisëse çdo po e kthejnë Shqipërinë në një lavatriçe të ditë, çdo javë dhe çdo muaj më shumë në krim. paprecedentë të pastrimit të parave të pista, ashtu Edhe pse isha i bindur se këto gjëra do të sikurse e kanë parë se si banka e familjes së ndodhnin, as unë nuk e kisha menduar se brenda Kryeministrit po kap gjithë sektorin bankar, 10 muajve ato jo vetëm do të provoheshin ndërkohë që kudo po ngrihet alarmi se në bankat plotësisht, por në kaq pak kohë i gjithë shteti do të e Shqipërisë pastrohen para. Përballë krimit në degradonte, do të kalbëzohej dhe do të yrysh, fatkeqësisht shqiptarët panë në këta 10 muaj falimentonte plotësisht. edhe drejtësinë fasadë, me prokurorinë e kapur Në 10 muaj Shqipëria ka prodhuar kronika të nga Kryeministri, e cila, si kurrë më parë ka, liruar krimit politik më shumë se e gjithë Europa në 10 dhe ka lehtësuar kriminelë pa i hyrë gjemb në vjet. Në këta 10 muaj e keqja shpërtheu dhe po këmbë dhe nuk ka mundur të kapë asnjë kokë të qelb gjithë Shqipërinë dhe Europën. Në këta 10 krimit dhe asnjë politikan të korruptuar apo të lidhur muaj e keqja doli në shesh pa makijazh, pa ngjyra, me krimin. pa fasada. “Rilindja” doli lakuriq, cullak, dhe të Shqiptarët panë se si u shpërbë Gjykata gjithë, më në fund, zbuluan se ajo është një kërmë, Kushtetuese dhe se si u paralizua Gjykata e Lartë, që mbjell kolerën kudo ku shkel! duke e kthyer Shqipërinë në vendin e parë në Tani shqiptarët dhe Europa mësuan të vërtetat, historinë e botës, duke përfshirë edhe ato të të cilat u mbajtën për disa kohë të fshehura nga diktaturave, pa Gjykatë Kushtetuese dhe,

28 Legjislatura e 9-të Viti 2018

praktikisht, pa Gjykatë të Lartë. Kaq mjafton për të bandave kryesore të drogës të asaj kohe në Tiranë, pezulluar çdo mbrojtje të të drejtave të njeriut, të me të cilat siguroi pushtetin dhe vazhdimin e lirisë dhe të pronës. Shqiptarët panë në këta 10 karrierës politike. Sikurse të gjithë e dinë, që në muaj se si vetingu u shndërrua në vegël politike të ditët e para si ministër Kulture dhe kryetar bashkie Edi Ramës për të kapur të gjitha institucionet e zbuloi paranë e madhe që bëhet me leje ndërtimi drejtësisë. dhe me vjedhjen e pasurive publike. Në kohën kur Shqiptarët kanë parë në këta 10 muaj se si ka ishte kryetar bashkie, ai e ktheu Tiranën në një vazhduar pa u ndalur, pa u ngopur grabitja e vendit lavatriçe të parasë të krimit dhe nuk mbeti trafikant me koncesione të reja për rrugë, porte, aeroporte, droge apo kriminel që nuk ndërtoi në Tiranë duke kontrolle teknike dhe çdo gjë të mundshme, në marrë leje nga Rama në këmbim të 20- favor të oligarkëve, me paratë e zhvatura direkt përqindëshit. Ndërsa si Kryeministër ka më shumë nga njerëzit ose taksat e tyre. pushtet dhe tani garanton direkt trafikun e drogës Shqiptarët kanë parë në këta 10 muaj se si edhe dhe pastrimin e parave, duke dhënë leje ndërtimi ajo ekonomi anemike është përqendruar në në të gjithë Shqipërinë, nga Velipoja në Ksamil. Ja mënyrë të frikshme dhe kriminale në duart e pak si përfundoi bashkëqeverisja me krimin! Pesë vjet njerëzve, të pesë-gjashtë klientëve, që kontrollojnë bashkëqeverisje me krimin dhe do të vazhdojë çdo çdo gjë në marrëveshje me Edi Ramën. ditë, për sa kohë të jetë ai në pushtet! Rezultati Në mënyrë skandaloze sistemi bankar, sistemi është varfërimi i shqiptarëve, izolimi i tyre nga arsimor, sistemi shëndetësor, sektori i ndërtimit dhe Europa dhe braktisja e vendit. tregtia jonë është e përqendruar në pak duar. Moshapja e negociatave ishte rezultat i krimit Në asnjë vend nuk është mishëruar e gjithë kjo dhe korrupsionit të Edi Ramës. e keqe, e shkrirë e gjitha në një, se sa në përpjekjen Gramoz Ruçi – Zotit Basha i shtohen 2 minuta për shkatërrimin e godinës së Teatrit Kombëtar. për replikë. Aty janë bërë bashkë etja e Edi Ramës për para, Lulzim Basha – Moshapja e negociatave është duke zhvatur pronat publike për të ndërtuar dhe rezultat i zgjedhjes së tij të vetëdijshme për të për të marrë pjesën e tij, me qëllimin për të pastruar mbrojtur Saimir Tahirin, Fatmir Xhafajn, Gjiknurin, paratë e drogës që do të financojnë këtë projekt Dakon, Habilajt, Balilajt, pra të gjitha kokat e krimit masiv, një ndërtim prej qindra milionë dollarësh, dhe politikanët e korruptuar që janë të lidhur me me projektin e tij për ta përqendruar të gjithë krimin. ekonominë në pak duar, duke e bërë këtë projekt Oqean? Mos gënjeni veten tuaj, zotërinj me oligarkun e preferuar dhe arkitektin e preferuar. ambasadorë, se shqiptarët nuk gënjehen më! Në mënyrë personale, autokratike të qeverisjes, Peshqit e mëdhenj janë në krahun tuaj në çdo pritje pa përfillur as ligje, as institucione, as standarde zyrtare dhe në podiumin e qeverisë këtu në duke bërë një ligj antikushtetues dhe duke parlament. Edi Rama zgjodhi krimin dhe jo tjetërsuar në mënyrë antiligjore dhe kriminale Shqipërinë dhe sot ai nuk del dot më nga vatha e pronën publike, me kontrollin e të gjitha pushteteve krimit. Ai nuk është thjesht një politikan ballkanik i prej tij, me mungesën e drejtësisë pa asnjë korruptuar dhe i inkriminuar, por ai është një mundësi ankimimi për antikushtetueshmërinë e politikan i kapur dhe i kontrolluar tërësisht nga këtij ligji, me shkeljen e të drejtave të njeriut dhe të krimi. pronës, ku dy pronarëve u janë njohur pronat, por Shqipëria ka nevojë për ndryshime të mëdha, nuk u kthehen, sepse do t’ia japin privatit. Në këtë por ndryshimi i parë dhe fillimi i të gjitha projekt janë manifestuar të gjitha anët e Edi ndryshimeve është largimi i Edi Ramës dhe, Ramës: hajduti, i sëmurë, krimineli me kollare, bashkë me të, i regjimit të tij kriminal. Vetëm gënjeshtari patologjik, sundimtari dallkauk atëherë Shqipëria do të ketë sërish mundësinë të ballkanik. shohë përpara me optimizëm. E gjithë karriera politike e Edi Ramës, që nga Faleminderit! fillimet e saj, është e lidhur me dy faktorë të Gramoz Ruçi – Dy minuta për replikë zoti Balla. rëndësishëm: me paratë e krimit e drogës dhe me Të përgatitet zoti Beqaj, pastaj zonja Jorida vjedhjen, bashkë me ndërtuesit, të hapësirave Tabaku dhe zoti Nasip Naço. publike të Tiranës. Të gjithë e dinë se si Edi Rama Taulant Balla – Asnjëherë nuk do ta harroj pa para gati 20 vjetësh trashëgoi paratë e një prej përmendur fjalën e zonjës Topalli, që thoshte “Ky

29 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

të rren edhe kur e pyet sa është ora”. Gënjeve, Më pas të përgatiten Jorida Tabaku dhe Nasip por ti ke treguar që burrëri fjale nuk ke. Ta kam Naço. thënë 100 herë dhe po ta them edhe sot, Balili në (Ndërhyrje pa mikrofon) vitin 2009 dhe 2011 ka qenë kandidati yt, pra i PD- Ilir Beqaj - I nderuar Kryetar i Kuvendit, së, kurse që në vitet 2013-2015 dhe 2017 është Të nderuar kolegë e kolege, miku dhe anëtari i LSI-së. Ki burrërinë të çohesh Sapo mbajti fjalën kryetari i opozitës dhe, këtu e të thuash të kundërtën, ti rrenacak! praktikisht, ju të parët, aktorë të nderuar, e kuptuat Sa për lidhjet, ditën e martë të pres në Gjykatën që nuk foli asnjë fjalë për teatrin, pra vetë teatri e Krimeve të Rënda, Lulzim. Ky personi këtu, që ishte loja, siç ishte lojë “Babalja” dhe siç ishin lojërat është në krahun tënd dhe në zyrën tënde, nuk e tjera, për fat të keq, dhe lajthitja e pardjeshme është rastësisht në zyrën tënde, ai është vëllai i me Salvinin. Për ekonominë le ta bëjmë diskutimin dy personave në kërkim, ka qenë me dhjetëra herë ditën e hënë, kur të vijë paketa fiskale. në çadrën tënde të lirisë. Madje, Lulëzim, marr Motra dhe vëllezër, Shqipëria dhe Tirana e kanë përsipër të shpreh këtu dyshimet që dy personat të nevojshme një teatër kombëtar. Mjediset ku në kërkim kanë qenë edhe sponsorët e kryen aktivitetin sot trupa e Teatrit Kombëtar.... shpenzimeve të mirëmbajtjes së çadrës sate. Çoje (Ndërhyrje pa mikrofon) kokën! Për të gjitha këto të pres ditën e martë në Sali, ty të ka kaluar edhe mosha e check-up-it seancën e Gjykatës së Krimeve të Rënda. Çoje, dhe me ty nuk merrem, se ti as diagnostikohesh çoje kokën, se le nam, vjen në Kuvend e nuk e dhe as parandalohesh. Pra, po thosha që mjediset çon një herë kokën! Mos bëj, siç bëre më rrugën janë të papërshtatshme për këtë aktivitet të Durrës-Kukës, të marrësh raport, apo të nisesh rëndësishëm për vendin në aspektin kulturor, për në Holandë! edukativ, argëtues, qoftë edhe të përkatësisë e Faleminderit! krenarisë kombëtare. Diskutimet për nevojën e tij Gramoz Ruçi – Po, për procedurë. janë tashmë 20-vjeçare, ndërsa trupa zhvillon (Ndërhyrje pa mikrofon) aktivitetin në një godinë 80-vjeçare, me rreth 1200 Nuk e kishte me ty, zoti Berisha. metra godinë dhe me një sipërfaqe prej rreth 5500 Lulzim Basha – Nuk e kërkova fjalën për metrash katrorë. Sot ka dëshmi të institucioneve replikë për një arsye të thjeshtë. Derrkuci i “Yaris”- përgjegjëse, por edhe nga profesionistë, që godina it do të heqë vëmendjen nga çështjet e rendit të ekzistuese është praktikisht jo vetëm e ditës. Prandaj, në shkelje të procedurës, ia dhatë papërdorshme për aktivitet normal, por e fjalën derrkucit të “Yaris”-it. Derrkuci harron diçka, pamundur të rikonstruktohet, pavarësisht sa më akuzon mua se kam dalë me vëllanë e shumë mund të shpenzohet për të. Por më e personave që u dyshuakan se janë pas parave të rëndësishmja, thelbi i identitetit të formuar aty ndër “Toyota”-s. E para e punës, nëse ai qenka i vite nuk është godina, por shfaqjet e luajtura, dyshuar, pse nuk e keni arrestuar deri më sot?! E dramaturgët, regjisorët dhe aktorët. “Din Jonuzi” i dyta, ju keni vëllanë e trafikantit të dënuar ministër Naim Frashrit është i tillë se e ka luajtur Naim të Brendshëm, hani e pini nga mëngjesi në darkë Frashëri, dhe jo se e ka luajtur në atë skenë. me të. Çfarë standardi keni ju? Merre, more, “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, është i tillë se e ka arrestoje nëse është i dyshuar! Por nuk është ai. luajtur i madhi Sandër Prosi dhe jo skena ku e ka Derrkuci i “Toyota Yares”-it, garanti i parave të pista luajtur. “Doks Boruja” i Pjetër Gjokës është i tillë të drogës dhe nja dy të tjerë që nuk janë në sallë se e ka luajtur Pjetër Gjoka dhe jo skena ku është këtu, janë të përgjuar nga shërbimet partnere. Nuk luajtur. Në 10-15 javët e fundit është e pranuar keni për t’i shpëtuar dot kësaj, jeni të përgjuar nga nga të gjithë që godina ekzistuese e ka shteruar shërbimet partnere, duke bërë pazarin me Bacën misionin e saj, këtë e thonë arkitektët, inxhinierët në Selanik. Ah, sa keq, se shërbimet tona flenë dhe vetë profesionistët e teatrit. Këto duhet të jenë gjumë. E keni kapur SHISH-in, por të tjerat nuk i arsyet pse qeveria e mëparshme vendosi ta kapni dot! Jeni përgjuar duke i dhënë garanci. Jua spostonte Teatrin Kombëtar te Piramida. Alokoi 6 kanë vënë kryqin nga Uashingtoni në Bruksel, nga milionë euro dhe 3 milionë euro avulluan. Berlini në Romë, por kryqin e madh do t’jua vënë Sali, me Pinokun e ke fituar ti garën, se nuk shqiptarët shumë shpejt. merremi me ty për atë punë! Gramoz Ruçi – Fjala është për zotin Beqaj. Por edhe ndjeshmëria për vlera historike

30 Legjislatura e 9-të Viti 2018

rezulton e pambështetur. “çelësa në dorë”, pa shpërblim dhe sigurim, në Në vitin 2004 është rrëzuar nga Këshilli Shkencor këmbim të shfrytëzimit të sipërmarrës së tij në një i Monumenteve. Ministri juaj në 2007-n, në datën pasuri aktuale shtetrore me një projekt të integruar 5.3.2007, nuk e përfshiu në listën e monumenteve zhvillimi. të bulevardit. Në pamundësi të fondeve publike, pra nuk kemi Edhe më 11 qershor, para pak javësh, Këshilli hapësirë nga ligji për prokurimet, me nevojën për aktual i Monumenteve, i ka dhënë përgjigje ta pasur sot teatrin, që do të thotë se as partneriteti refuzuese një kërkese të re. publik-privat nuk mund të shfrytëzohet, qoftë edhe Një godinë e re e Teatrit Kombëtar, e po ta ndërtojë dhe ta shfrytëzojë për 20 vjet, as konceptuar, e projektuar, e ndërtuar dhe e pajisur me modelin e project financing, se në fund të fundit, me parametra bashkëkohorë, përfshirë edhe duhet ta financojmë ne, sot vijmë me këtë dinjitetin e zonës ku ndodhet, kushton 28-30 propozim. milionë euro. Pse? Sepse ka nevojë për metrat e Pse nuk bëhet garë? Nuk bëhet dot garë, sepse nevojshëm, për infrastrukturë mbështetëse për të duhet të jesh pjesë e 9800 metrave, që të mund të pasur disa salla, bashkë me mjediset ndihmëse vish me këtë titull zhvillimi. dhe mbështetëse për profesionistët dhe për Prandaj vijmë sot me një ligji të veçantë dhe publikun. kërkojmë një gjë shumë të thjeshtë: të drejtën e Kostoja e një ndërtimi të tillë i kalon 3000 euro qeverisë që të fillojë vetëm negocimin, një komision për metër katrorë dhe bashkë me projektidenë, që të ketë një kuadër negocimi dhe, sigurisht, projektimin, mbikëqyrjen, bërjen gati të sheshit të ngarkohet Bashkia e Tiranës të lidhë kontratën, e ndërtimit, aksesin në kantier, mendohet se ky cila bëhet efektive vetëm kur të miratohet nga investim shkon në 28-30 milionë euro. parlamenti. Edhe pse, në fakt, në 5 vjetët e fundit për Projektligji u hap për diskutim publik. U bënë trashëgiminë kulturore, muzetë dhe teatrot kemi disa takime publike, nuk po zgjatem, se të gjitha shpenzuar rreth 15 miliardë lekë, ku përfshihet janë bërë të njohura. Disa nga shqetësimet janë edhe teatri i ri “Turbina”, rikonstruksioni i teatrit pasqyruar në projektligjin që po diskutojmë. “Andon Zako Çajupi” në Korçë dhe i teatrit “Migjeni” Cilat janë 3 shqetësimet më kryesore? në Shkodër, investimet do të vazhdojnë. Kemi 10 Te godina e teatrit do të jetë vetëm godina e milionë tashmë për Operan. teatrit. 5500 metra me detaje do të mbeten pronë Nuk na mjaftojnë paratë për ta financuar nga publike për teatrin dhe, sigurisht, përfaqësuesit e buxheti i shtetit. Në këto kushte, çdo qeveri e trupës teatrore do të jenë pjesë, që me votën e përgjegjshme kërkon rrugë të tjera për të sotme, e komisionit të negocimit. përmbushur detyrimet, qoftë ndaj publikut, qoftë Nuk është hera e parë që në situata të veçanta ndaj trupës teatrore. i shfrytëzojmë këto mundësi. Nuk është shpikje shqiptare të bashkëpunosh Në 2015-ën i dhamë qeverisë të drejtën të me sipërmarrës privatë për të ndërtuar vepra negociojë me “China State Construction Company” publike apo për të përmbushur detyrimin e ofrimit për Rrugën e Arbrit. Negociata dështuan, u gjet të shërbimeve publike. Autoritetet publike sot nuk një zgjidhje tjetër. kanë fonde të nevojshme, por kanë pasuri publike Në 2016-ën, për portin e Karpenit. Negociatat të ndryshme. vazhdojnë. Do të vijë projekti për miratim. Në qendrën e Tiranës, si në çdo kryeqytet, trualli Para dy muajsh, edhe për aeroportin e Vlorës. është një pasuri publike, bashkë me një titull Negociatat vazhdojnë. zhvillimi bëhet edhe më i rëndësishëm. Pra, praktikisht, sot po i japim leje qeverisë të Ndërkohë, ka sipërmarrës aktivë, të cilët jo fillojë negocimet. Do të kemi një teatër të ri publik vetëm disponojnë pasuri, kanë fituar eksperiencë në po atë territor që ka qenë, shumë më modern, e njohuri, por vijnë edhe me ide e propozime. me rreth 8500 metra katrorë, me 4 salla. Ndërkohë, Praktikisht, unë besoj se këtë bashkëpunim me edhe në këtë pjesë të Tiranës, do të kemi një sipërmarrjen private shqiptarët e kanë vendosur zhvillim të integruar. prej 30 vjetësh që duhet të jetë kështu. Pra, një Shqipëria ka nevojë për teatrin e saj, për operan sipërmarrës, që ka pronë kufitare pronën publike, e saj, ka nevojë për të gjitha ato institucione që bën një propozim për të ndërtuar një teatër me mbartin esencën tonë, identitetin tonë shtetëror e

31 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

kombëtar! Kryeministri nuk është në seancë. Ne kemi pyetje, Faleminderit! kemi nevojë për sqarime. Unë e di se nuk dinë (Duartrokitje në sallë) çfarë të thonë, kanë 3 ditë që nuk dinë se çfarë të (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi.) thonë, por, për respekt të atyre njerëzve që kanë Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Beqaj! protestuar deri tani, një nga dy ministrat duhet të Fjalën e ka deputeti Nasip Naço. jetë këtu për t’iu përgjigjur pyetjeve që kanë Më pas deputetja Tabaku. deputetët e opozitës. Kërkoj të ndërpresim (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) seancën dhe të rikthehemi kur të vijnë ministrat. Urdhëroni? Vasilika Hysi - Zonja Tabaku, ju sjell edhe një Kush ka replikë? herë në vëmendje Rregulloren e Kuvendit. Pas Po, zoti Berisha. prezantimit të projektligjit nga ministri përgjegjës, Sali Berisha - Parafolësi është hajduti më i sipas neni 73, pika 2, të Rregullores ka pyetje për gjatë, pas Edi Ramës, në këtë parlament. Unë nuk projektligjin. Pyetje ka bërë vetëm kolegu Naço, them se gjatësia është me fat, por kur je për keq, për të cilat dhanë përgjigje ministrat përkatës. Në s’ia sheh hajrin më. Kështu që është e kotë t’i këtë moment është hapur debati dhe ka filluar dëgjosh. diskutimi. Ju nuk mund të bëni pyetje në këtë mo- Edhe një herë, jeni shndërruar në kope mafieje. ment sipas Rregullores së Kuvendit. E kishit të Ndaj, ju bëj thirrje, merrni 5 minuta pushim, se gjithë mundësinë që ta ushtronit të drejtën e bërjes ndoshta te ndonjëri prej jush zgjohet instinkti së pyetjeve. Prandaj, ju lutem, procedoni, vazhdoni njerëzor dhe dominon mbi vesin, që ju ka pushtuar konsumoni 10 minutat e diskutimit tuaj. në këtë mënyrë. Faleminderit! Pasurimi i paligjshëm ju ka verbuar sytë. Jorida Tabaku - Kërkoj të jenë ministra këtu. Ku shkoi ai që i ndodh vetëvrasja me 6 plumba, Nuk kisha asnjë dyshim se do të ishte kështu. Pandeli? Se ti je marrë edhe me punë ushtrie. (Ndërhyrje nga salla) Ku shkoi ai që gajasi botën për vrasjen mafioze Erdhi tani? që kreu në institucionin shtetëror. Ku shkoni? A e (Ndërhyrje nga salla) dini se jeni bërë simbol i krimit të tmerrshëm në Ku ishte aty? Europë? A e dini pse i shtynë, pse i degdisën Zoti Beqaj, për të mbrojtur këtë ligj kanë negociatat pas një viti e gjysmë? Vetëm nga zgjedhur mjeshtër pas mjeshtri dhe ju e kryesoni shëmtia e krimit tuaj. A e dini se nuk ju ka mbetur listën, por të paktën, ju lutem kini decencën, se më asgjë dhe po tallet Europa dhe bota me ju? sytë në ballë i kemi! Tërhiquni në këtë moment! Të nderuar qytetarë që po protestoni jashtë, Pandeli, të paktën ti tërhiqu, apo nuk të lë Të nderuar artistë, që keni protestuar mbi 5 karrigia e ministrit? muaj në dyert e Teatrit, të cilin sot duan ta prishin, (Ndërhyrje nga salla) unë jam e sigurt që sot është vetëm fillimi. Jam Çfarë ndodh? Si ka mundësi që e sillni me e sigurt që në shkurt, kur këta hodhën idenë, ishte procedurë urgjente? Vetëm vjedhja ju shtyn të vetëm fillimi dhe sot është vetëm fillimi i kësaj veproni në këtë mënyrë. beteje. Në 1938-ën, kur kryebashkiaku i parë i Vetëm hajnia, vetëm lidhjet me mafien. Iku ai, Tiranës, Servet Libohova, e shiti pronën, e shiti ia mbathi. Po si ajo foto mund të ketë me dhjetëra me qëllimin që ajo të ishte një institucion publik. E video dhe foto të tjera për ju. Kush merret me ju? shiti pothuajse sa 5% e parave në qarkullim. E shiti Problemi është se e ndëshkuat Shqipërinë në vetëm që të ishte një Teatër. mënyrën më të rëndë. Problemi është se e Po këta nuk pyesin as për ligjin, as për shndërruat në delen e zezë, simbol... Kushtetutën, nuk pyesin as për marrëdhënien e Vasilika Hysi - Faleminderit, zoti Berisha! pronës, nuk pyesin as për amanetin e pronës, nuk Faleminderit për propozimin! pyesin as për trashëgimi, nuk pyesin për asgjë në Fjalën e ka deputetja Jorida Tabaku. këtë vend. Të përgatitet deputeti Nasip Naço. Më pas Unë jam e sigurt që, ashtu si në komisionet deputetja Klotilda Bushka. parlamentare, do të bëheni gardh dhe do ta mbroni Jorida Tabaku - Për procedurë, asnjë nga sot këtë projektligj të turpshëm. Jam e sigurt që ministrat firmosës nuk është këtu në seancë, as asgjë nuk do t’ju ndalë të silleni më keq se

32 Legjislatura e 9-të Viti 2018

pushtuesit në këtë vend mbi trojet publike dhe mbi qytetit, siç do të bëni ju sot, për të falur 5 mijë e trojet private. 500 metra katrorë siç po bëni ju sot. E shoh që arsyeja ju ka zënë sytë. E shoh që Dëgjova ministrin e Financave, që, në fakt, doja nuk kuptoni asgjë. Dje propaganda e Bashkisë së t’i ktheja një përgjigje me seriozitet, t’i thosha se Tiranës shkoi me vrap dhe çoi zjarrfikësin për të ku çalonte projekti. Fakti që shkel ligjin e parë nëse ishte shembur Teatri. A shkoi dikush të koncesioneve, ligjin “Për prokurimet publike”, ligjin shikonte se çfarë ndodhi me kullën e Tiranës? A “Për pushtetin vendor”, sepse po cenoni të drejtën ka parë dikush njerëz nga bashkia që të dhe autoritetin e pushtetit vendor për të kontrollojnë institucionet e tjera? Çdo gjë në këtë administruar pronën. vend përdoret vetëm për propagandë. Tërmeti u Në fakt, ai është i njëjti kur tha se PPP-të i përdor vetëm për propagandë. kushtojnë zero lek buxhetit të shtetit. Të njëjtën Që të gjithë e kanë parasysh Tiranën e vjetër. shfaqje bëri edhe atë ditë, kur e tha. Sot tha se Që të gjithë e dinë ku ishte kinema “17 Nëntori”. edhe ky projekt i kushton zero lek buxhetit të shtetit. Ku është sot? Që të gjithë e dinë ku ishte Aty do të jetë Teatri, 1 mijë metra më pak, a më “Milleniumi”. Ku është sot? Që të gjithë e dinë shumë. Do të fusë 1 mijë metra pronari, do të marrë Pazarin e Vjetër të Tiranës. Ku është sot? Ku është nëntë mijë metra. Unë nuk e di se si i bëni llogaritë, stadiumi sot? E njëjta gjë do të ndodhë edhe nesër nuk e di si vazhdon e gjeni akoma justifikime, jepni me Teatrin. justifikime për këtë projekt. Kjo ka nisur në nëntor të 1944-ës, me vrasjen Ky projekt, përveç shkeljes së Kushtetutës dhe e intelektualëve të Tiranës, ka nisur me vrasjen e së paku të 3 ligjeve, përveç ligjit “Për trashëgiminë çdo identiteti që ka pasur qyteti, ka nisur me kulturore”, shkel, njëkohësisht, edhe MSA-në,, shkrumbimin e trashëgimisë kulturore të këtij qyteti, sepse shkel konkurrencën e lirë në treg. Nenet 71 ka nisur me identitetin e këtij qyteti, që doni ta fshini, dhe 74 të MSA-së shprehimisht thonë se nuk i ashtu siç doni të bëni me këtë ligj, ashtu siç doni duhet dhënë asnjë ndihmë shtetërore, asnjë të bëni me Teatrin. mbështetje shtetërore, asnjë mbështetje në garë, Është shumë e thjeshtë. Nuk kam fjalë të cilitdo që do të konkurrojë në tregun e lirë. shpjegoj as shkeljen e ligjit, as shkeljen e Në këtë rast po prishet konkurrenca në treg. Kushtetutës, as procedurën që nuk ka absolutisht Pse po prishet konkurrenca në treg? Sepse këtë asgjë ligjore. Vjen dikush, bën një propozim dhe projekt, në qoftë se do ta kishin bërë me tender ngrihet një shtet i tërë, mbledh parlamentin për ta ndërkombëtar, me garë të hapur, a do të kishte kthyer në zyrë tenderësh, në zyrë koncesionesh. kompani të tjera, të cilat do të kishin konkurruar? Po turp a keni? Po për pronën private, për pronën Këtu po kthehet përjashtimi në normë. Këtu vjen publike, turp, a keni? një biznes nga rruga, bën një propozim dhe ngrihet Unë, më shumë se të gjithë, e di se sa rëndësi qeveria e parlamenti. ka të zhvillohet prona. Kam luftuar për 5 vjet këtu Ashtu siç u shpenzuan 178 milionë euro për në parlament dhe në Gjykatën Kushtetuese, kam inceneratorët, 0 lek nga buxheti i shtetit, ashtu po luftuar edhe me banorët e njësisë sime adminis- falen, po grabiten 5500 metra katrorë publikë në trative që prona e tyre të zhvillohet. Më shumë se qendër të Tiranës. 30 milionë euro, me vlerën e kushdo unë dhe familja ime kemi vuajtur rregjimin asaj kohe, e kishte shitur Servet Libohova dhe e e Enver Hoxhës dhe të Edi Ramës me vjedhjen e kishte blerë shteti italian. pronës. Ju nuk i keni lënë qytetarët e këtij vendi të Sot kush e di sa miliona euro do të vlente ajo ndërtojnë, nuk i keni lënë ata që kanë të drejtën e pronë? Sot kush e di sa miliona euro do të vlente, tyre të pronës të ndërtojnë, sot po merrni një pronë po të shitej në tregun e lirë. Por ajo që ka më shumë publike dhe po e falni si plaçkë. Sot po bëheni rëndësi këtu, është prishja e trashëgimisë dhe gardh për vjedhjen, për abuzimin. Nuk e kuptoj dot identitetit. se si sot mund të ngrini kartonët. Unë mund të flas këtu pa fund për ato që kanë Partia Demokratike mund të ketë bërë shumë thënë aktorët dhe artistët atje. Në fakt, disa prej gabime për pronën, por jam e sigurt që kurrë partia nesh janë bërë pjesë edhe e protestës së tyre. ime nuk do të më vendosë në pozitë të votoj, ashtu Mund ta ngre zërin pa fund edhe për pronarët e siç do të votoni ju sot. Kurrë partia ime nuk do të vjetër të Tiranës, të cilët po shkelen dhe më detyrojë të votoj për prishjen e identitetit të nëpërkëmbën sot, dhe nuk e gjejnë dot të drejtën

33 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

e tyre. Mund të flas pa fund për vjedhjen dhe Faleminderit! korrupsionin, për faktin që qeveria që i rriti taksat Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Tabaku! 5 miliardë, nuk gjen dot 30 milionë për të restauruar Fjalën e ka deputeti Nasip Naço. Të përgatitet një teatër. deputetja Klotilda Bushka, ndërsa më pas deputeti Mund të flasë pa fund edhe për patetizmin, por Fatmir Mediu. jo. Sot zgjedh që të flas për grabitjen e pronës Nasip Naço – Të nderuar kolegë deputetë, publike. Në këtë parlament në vitin e fundit nuk ka Në fillim të fjalës sime do të doja të shprehja ardhur pothuajse asnjë ligj. Nuk ka ardhur respekt për të gjithë ata artistë, po edhe për pothuajse asnjë ligj, që bën ndryshime thelbësore. shoqërinë civile, të cilët duan të ruajnë vlerat Kemi pasur institucione të pavarura që kanë historike, vlerat kulturore, duan ta ruajnë këtë raportuar këtu. Në fakt, këtu nuk kishin pse të godinë të vjetër të qytetit të Tiranës. raportonin fare, kemi pasur marrëveshje të Sigurisht, ka edhe një pjesë, të cilët duan të shkuara, të cilave u është shtyrë afati, por nuk kemi prishet, duan të bëhet moderne, duan të kenë pasur asnjë ligj, që të vijë këtu dhe të mbështesë kushte më të mira. Sigurisht, më duhet të shpreh të varfrin, që të mbështesë të vobektin, një ligj që përsëri respekt si për ata që janë pro, si për ata që të rregullojë marrëdhëniet e pronës, një ligj që të janë kundër prishjes së kësaj godine, sepse janë ndihmojë atë që ka nevojë. artistë që meritojnë respekt. Janë ata që na bëjnë Por jo! Parlamenti mblidhet për të miratuar një krenarë dhe janë krenaria jonë kombëtare. ligj që sjell një biznes. Përveç krenarisë, përveç artistëve, sigurisht që Praktika e ligjeve, që vijnë me emra për shkak të sensibilitetit të këtij projektligji, të biznesmenësh në këtë parlament, duhet të marrë qëndrimit të artistëve, të qëndrimit të shoqërisë fund. Praktika e ligjeve që vijnë të porositura dhe civile, të opinionit publik, e kam lexuar me nuk shkruhen në zyrat e shtetit, duhet të marrë vëmendje projektligjin dhe relacionin që e fund. shoqëron këtë projektligj. Kam dashur të kuptoj Zyrtarët e shtetit, që ishin këtu pak më parë çfarë po ndodh, sepse në projektligj gjeta fjalët dhe ministrat që kanë qenë në komisione, nuk kanë “inovacion”, “qeveri inovative”. U bëra kurioz. pasur fjalë të përgjigjen, nuk dinë të përgjigjen, nuk Thashë: shumë paskan ecur! Pa ta lexoj një herë e dinë çfarë ka në atë projektligj. se çfarë ka inovative këtu. Në qoftë se ky është projektligji, që ju të gjithë Pashë se në relacion, por edhe në projektligj, e keni zgjedhur të votoni, të paktën ju kërkoni sot flitet e ne nuk japin asgjë, nuk japin asnjë lek nga informacion. buxheti. Po prona publike që është aty, që këta e Unë jam e sigurt që të gjithë ju nuk bini dakord kanë vlerësuar jo shumë: 1 milion euro godina, 5 me këtë. Jam e sigurt se ka edhe kolegë që dinë milionë euro trualli. Pra, ne vëmë 6 milionë euro, se çfarë po i ndodh Tiranës, çfarë po i ndodh dhe ky bamirës, ky qytetar, kjo firmë na kthen pronës publike, por të paktën mos votoni. Të mbrapsht 30 milionë euro për të bërë një godinë paktën mos u bëni palë. bashkëkohore në qytetin e Tiranës. Unë e di se ju do të vazhdoni ta shisni stadiumin Kushdo që dëgjon këto fjalë mund të krenohet, kombëtar si një nga arritjet më të mëdha. Sot mund të duartrokasë, mund t’i japë merita qeverisë, stadiumi është makabriteti më i madh i këtij qyteti. por nuk besoj se mjafton me kaq. Besoj se kërkon Ashtu do të jetë edhe teatri nesër. një analizë më të thellë, sepse si mundet që, për Të gjithë gjykohen nga veprat e tyre. Nuk herë të parë, kjo qeveri del me fitim nga gjykohen nga fjalët. koncesionet, që kjo firmë private na dhënka 30 Unë dua ta mbyll fjalën time me një shprehje të milionë euro?! Italo Calvino-s: “Mashtrimi nuk është kurrë në fjalë, E çfarë ka bërë Skënderbeu më shumë se kaq? por në vepra”. Mendon që teatri të mbajë emrin e firmës “Fusha”, E për ironi të fatit, vepra e fundit që po jepet sepse po na fal 30 milionë euro. Por nuk besoj se atje në Teatrin Kombëtar, është një komedi e Mark është kjo, që ata na falin pa marrë asgjë Twain: “A vdiq ai?”. Jo, teatri nuk ka vdekur dhe mbrapsht. Nuk besoj në seriozitetin e atyre që kanë ne nuk kemi për ta lënë të vdesë. Qytetarët atje sjellë projektligjin. Nuk doja të hyja më shumë, por dhe ne këtu në parlament do të bëjmë çdo betejë pyetjet e mia kanë pasur për qëllim vetëm që një për ta mbrojtur atë. pjesë e mirë e deputetëve të maxhorancës, jo të

34 Legjislatura e 9-të Viti 2018

opozitës, të kuptojnë atë çfarë po ndodh. Unë i referohet Kodit Civil, ai ka rreth 1200 nene. Pra, mirëkuptoj kolegët e maxhorancës, sepse shumë nëpër dhëmbë nuk e përmendin se cilin nga këto shpejt në shtator, një pjesë ka bërë gati kostumin nene duan të aplikojnë si bazë ligjore. Përmendin për t’u bërë ministra, pjesa tjetër duan të bëhen vetëm emrin “shkëmbim”, që i referohej nenit 760 kryetar bashkish, ndërsa pjesa tjetër e ka mendjen të Kodit Civil. Shkëmbimi është i barabartë me te listat. E kuptoj që Kryeministri i ka zënë në çark kontratën e shitjes dhe pyetja ime ishte e dhe me kokën ulur do të votojnë, pa bërë një drejtpërdrejtë: nëse bëhet ky shkëmbim, kompania analizë se çfarë po ndodh. Sigurisht, nuk jam në “Fusha sh.p.k” do t’i paguajë detyrimet që ka nga këtë pjesë, nuk m’i ka futur njeri të dyja këmbët në kontrata e shitjes? Nuk mora asnjë përgjigje nga një këpucë, por do të mundohem të bëj një analizë, ministri i Ekonomisë dhe Financave. Këtë e bëj prandaj bëra edhe ato pyetje për këtë qeveri vetëm për transparencë, sepse, në fund të fundit, inovative. ai ka ardhur për të fituar. Po ta lexosh me vëmendje Është normale që shoqëria “Fusha sh.pk” që projektligjin, nuk e gjen të pasqyruar konsulentin. do të investojë, duhet të bëjë një studim fizibiliteti, Qeveria është inovative në këtë projekt, se kështu duhet të bëjë një relacion; duhet të ketë një bilanc, thonë, dhe u referohen disa ligjeve të tjera të duhet të tregojë që (këtë qëllim kishin edhe pyetjet miratuara në vitin 2016 në parlament. Fatmirësisht, e mia) ka bërë godina të tjera analoge. Edhe në një nga ligjet e miratuara në Kuvend, që ka të Teatrin e Kukullave po të kishte bërë, përsëri do të bëjë me Rrugën e Arbrit, kam qenë ministër i ishte mirë. Por, në qoftë se ka bërë sheshin Drejtësisë, duke parë që ishte inovativ, u ktheva “Skëndërbej” dhe tani do të bëjë Teatrin, qenka e mbrapa në kohë për të parë nëse për këtë besuara e qeverisë. Jo pa qëllim pyeta: çfarë projektligj e kisha bërë detyrën si ministër i punimesh ka bërë me Bashkinë e Tiranës, me Drejtësisë, sepse në Ministrinë e Drejtësisë ka një Ministrinë e Kulturës, me Ministrinë e Financës apo Drejtori të Përgjithshme Kodifikimi, që bën me Ministrinë e Infrastrukturës, është pjesë e oponencën për çdo akt, por është edhe Avokatura oligarkëve, apo është pjesë e qeverisë, është një e Shtetit. Pashë dhe, kur i krahasova të dyja, vura biznesmen i ndershëm? Unë besoj te kjo e fundit. re se mungonte konsulenti i huaj, që ishte brenda Por kur bëra pyetjet, kërkova të kishim një CV për komisionit të negocimit. Sot nuk është. Po ta lexoni të ditur: a ka punuar brenda apo jashtë vendit? A me vëmendje projektligjin, i ishte deleguar ka ndërtuar një teatër të kësaj natyre, një teatër Bashkisë së Tiranës. Pra, Bashkia e Tiranës ka me përmasa europiane? Nuk mora asnjë lloj 2100 metra, merr përsipër t’ia kalojë Ministrisë së përgjigje nga rreth 40 pyetje që u mundova të bëja. Kulturës, Ministrisë së Ekonomisë dhe ai të jetë Pjesërisht, nëpër dhembë ministri i Ekonomisë dhe në krye të negocimit të kësaj kontrate. i Financave përmendi një shifër, e cila nuk është Sigurisht, pyetjet e mia ishin të shumta. Në fund në relacion. Aty thuhet se ne do të përfitojmë një të fundit, bashkia ka 2100 metra katrorë truall. Sa godinë, 1126 metra katrorë dhe ne, në përfundim përqind fiton shoqëria “Fusha sh.p.k” në këtë truall? të kësaj, do të fitojmë 9000 metra katrorë. Pra, nga Sa fiton edhe bashkia? Nuk mora përgjigje. Pra, rreth 40 pyetje që bëra për të kuptuar se çfarë po pyetjet e mia janë bërë për të parë se si ka evoluar ndodhte me këtë projektligj, mora një përgjigje në mënyrë inovative kjo qeveri që na sjell këtë nëpër dhëmbë nga ministri i Ekonomisë se çfarë projektligj sot. fitojmë ne, e cila nuk është në relacion, gjë që më I referohet ligjit për dhënien e portit të Karpenit bën të kuptoj akoma më shumë se ku janë bërë dhe aty parashikohet që ka konsulentë të huaj. negocimet e kësaj kontrate. Për sa kohë nuk Këtu nuk është, madje është planifikuar që përshkruhen në relacion, besoj se janë bërë diku bashkisë mund t’i shkojë në mendje dhe për shkak tjetër, ku nuk ka transparencë, ka vetëm një emër, të transparencës mund të mos e vënë fare pra ka korrupsion. Unë besoja se nga propozuesit konsulentin. Pra këto janë, njëra pas tjetrës, duhet të na pasqyrohej qartë çfarë ka ndodhur. dyshimet e mia, do të thosha, në lidhje me këtë Në fund të fundit, çfarë japim ne dhe çfarë na jep projektligj, prandaj bëra pyetje që të merrja privati? Cila është kjo kompani? A zbatohet ligji? përgjigje, por mora vetëm një përgjigje nëpër Unë jo pa qëllim me pyetjet e mia rendita se çfarë dhëmbë nga ministri i Ekonomisë. Sigurisht, po ta ndodh me këtë ligj. Këta pretendojnë se do t’i lexosh me vëmendje projektligjin, përsëri gjen referohen bazës ligjore të Kodit Civil. Në qoftë se i shmangie nga ligji nr. 9000 “Për organizimin e

35 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Këshillit të Ministrave”. Pra, referohet se dy çështjet e interesit publik, por thjesht të rrëmbejnë ministrat do të vijnë automatikisht në Kuvend, pa kauzat e të tjerëve, duke i keqpërdorur dhe më kaluar në Këshillin e Ministrave, pa marrë një pas duke i lënë ata jetimë, nuk kanë lejuar që vendim për ta sjellë këtu. Përsëri duan t’i mbledhjet e komisioneve të zhvillohen normalisht shmangen. Pra, iu shmangën në momentin e parë, dhe publiku, nga debatet e zhvilluara midis nuk e firmosi Kryeministri, por e firmosi kolegësh, në mënyrë konstruktive të mësojë se zëvendëskryeministrja, nuk e firmosi ministri, por për çfarë bëhet fjalë realisht. Në fakt, këto ditë, në zëvendësi; nuk e kalojnë në Këshillin e Ministrave sajë të meritës ekskluzive opozitare, janë kthyer për ta sjellë në Kuvend. E çfarë mund t’i themi tjetër në një teatër të shëmtuar, që e meriton titullin kësaj, përveçse mungesë transparence? Kur ka “Shumë zhurmë për asgjë”, siç ndodhi edhe me mungesë transparence, ka vetëm një fjalë, Parkun e Lojërave të Liqenit, gati një vit më parë. korrupsion. Ku ka korrupsion, nuk ka asnjë Sot dua t’u flas qytetarëve të gjithë Shqipërisë, kompani të huaj ndërkombëtare që të vijë në veçanërisht qytetarëve të Tiranës, qytetit tim. Të Shqipëri dhe nuk keni parë vitet e fundit që të vijnë. gjithë ne e meritojmë të kemi një teatër të ri dhe Nuk mund të hyjnë ata në këto negociata dhe të dinjitoz, pasuri e të gjithë shqiptarëve, pasuri jona flasin që artistët po vuajnë, dikush është sëmurë dhe pasuri e fëmijëve tanë. Ekspertët kanë folur dhe ne po bëjmë diçka të mirë, pa thënë çfarë po me zë dhe me figurë: “Teatri actual, i ndërtuar në humbasim dhe çfarë po fitojmë. Është një pronë vitet ’38 ’39 si një ambient argëtimi dhe jo si teatër, publike dhe sigurisht që ka një vlerë si pronë është kthyer si i tillë në vitin 1945 dhe, pavarësisht publike. Këtë doja të kuptoja nga propozuesit e vlerave kulturore apo historike që mbart, nuk ka ligjit: sa është vlera e kësaj toke, që nuk është sa qenë asnjëherë i konceptuar si vepër për teatër e çmojnë sot. Në qoftë se procedura do të ishte e kombëtar. Kush e thotë këtë, gënjen! Aktualisht, hapur, sigurisht do të kishim edhe një konkurrim kjo godinë përbën një vepër rreziku për jetën e të hapur dhe nuk besoj se do të kishim këtë vlerë. artistëve dhe artdashësve”. Raportet që unë kam Çfarë ndodh, të nderuar kolegë? Për të lexuar, qofshi ju që gënjeni, në gjykimin tim, janë zgjedhur drejtorin e teatrit bëhet me konkurrim, alarmuese, sepse, nëse i lexojmë këto raporte, do mblidhen artistët. Për të ndërtuar një godinë të re, t’i kishim vënë drynin teatrit orë e më parë. Jeta e me vlerë miliona euro, bëhet me negocim, bëhet e njerëzve vlen më shumë se çdo pasuri tjetër. mbyllur. Çfarë bëhet këtu? Ka mungesë transpar- Ekspertët thonë se rikonstruksioni i godinës ence dhe, ku ka mungesë transparence, ka ekzistuese është i pamundur dhe nuk plotëson korrupsion. Unë do doja ta tërhiqnit këtë projektligj. standardet e kërkuara për një teatër kombëtar, për Ju jeni përballë artistëve, përballë shqiptarëve, jeni më tepër që kostoja e rikonstruksionit nuk ka përballë partnerëve tanë ndërkombëtare, SPAK- leverdishmëri ekonomike dhe është e udhës që të un e keni te dera. ndërtohet nga e para një godinë e re, sipas të gjitha Faleminderit! nevojave dhe standardeve që duhet të ketë një Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Naço! vepër e tillë. Le të jemi realistë. Kjo vepër kushton Fjalën e ka deputetja Bushka. Të përgatitet zoti dhe është detyrë e qeverisë që ta ofrojë këtë Mediu. mundësi. Ashtu siç duhet të kujdeset për arsimin Klotilda Bushka – Faleminderit, e nderuar shëndetësinë, çështjet sociale, pensionet, drejtuese e seancës! drejtësinë e të tjerë, ashtu duhet të kujdeset edhe Kolegë deputetë, për teatrin. Ne që jemi në drejtim dhe ju që keni Të dashur qytetarë, qenë më parë, kolegë opozitarë, i dimë shumë mirë Kemi shumë ditë që ne deputetët e mundësitë ekonomike të shtetit tonë, ku rezulton maxhorancës, edhe pse me përgjegjshmëri, kemi qartë se ne nuk i kemi paratë për të ndërtuar tetarin marrë pjesë dhe kemi shqyrtuar në komisione e ri, siç e dëshirojmë të gjithë. projektligjin për Tetarin Kombëtar dhe nuk kemi Ju, që sot jeni opozitë, e dini shumë mirë se si mundur dot të themi të vërtetat e teatrit për e latë buxhetin e shtetit në vitin 2013, e latë në publikun. Kjo për arsye, sepse, në përpjekje për kolaps, gati në faliment. Po të mos ishte për të politizuar kauzën e artistëve, kolegët opozitarë, maxhorancën socialiste, ne sot do të ishim të gjithë që deri sot nuk kanë treguar se dinë të prodhojnë në një gropë të madhe fatkeqësie të falimenti të kauza, programe apo projekte alternative për shtetit. Na thoni: “Mos u krahasoni me ne!”, nuk

36 Legjislatura e 9-të Viti 2018

krahasohemi me ju, por ju e dini që derexheja, ku sipërfaqen e truallit të teatrit dhe privati do të ketë e çuat këtë vend për 8 vjet, nuk mund ta mundësi shfrytëzimi për ndërtim të truallit publik rimëkëmbte ekonominë menjëherë, sepse jashtë pronës së tetarit, në mënyrë që të justifikojë konsolidimi dhe shëndoshja e financave duan investimin privat për qëllime publike. kohë. Prandaj, siç po e rimëkëmbim ne sot Çfarë po shqyrtojmë ne sot?! Një projektligj, që ekonominë, duhet edhe të marrim në konsideratë i hap rrugë një procesi negocimi, nisur mbi bazën të gjitha mundësitë që janë duke na u ofruar për e një oferte që pala private i ka bërë shtetit shqiptar. një teatër të ri, i cili i rëndon sa më pak financat e Ashtu siç ndodh midis pronarit privat të truallit dhe shtetit. ndërtuesit privat, edhe në këtë rast shteti dhe Ju kujtoj se ne për 4 vjet kemi ndërtuar 4 muze privati duhet të negociojnë që të kemi një situatë dhe 4 teatro, ku kemi investuar vetëm nga buxheti në favor të drejtë të të dyja palëve dhe dobishmëri i shtetit 21 milionë euro dhe 19 milionë euro nga publike. Këto negociata mund të përfundojnë me fonde donatorësh, ndërsa ju për 8 vjet keni sukses dhe të konkretizohen me një kontratë, e investuar vetëm 23 milionë euro. cila do të ketë të gjithë transparencën e nevojshme E pra, ju që e latë Tiranën në gjumë, ju që nuk për publikun, duke marrë në fund edhe miratimin latë asnjë gjurmë për Tiranën, ju që nuk vutë një e kësaj salle të Kuvendit. gozhdë në Teatrin Kombëtar dhe ju që nuk bëtë E rëndësishme është që për të mirën e interesit asgjë për statusin e artistit nuk keni moral sot të publik, këtë shprehje interesi, që na e ka drejtuar godisni këtë projektligj, i cili është kaq transpar- pala private, duhet ta shqyrtojmë me ent, kaq në përputhje me ligjin dhe kaq në kuadër përgjegjshmëri. të interesit publik, siç po bëni sot. Kam dëgjuar mjaft akuza për Sot na është ofruar një mundësi, që me paratë antikushtetuesmëri, antiligjishmëri, klientelizëm të private të subjektit pronar truall, në kufij të pronës maxhorancës në këtë proces, madje edhe shtetërore ku shtrihet sot Teatri Kombëtar, të kërcënime se do të shkojmë në burg, por asnjë ndërtojmë një teatër të ri. Pra, nuk harxhojmë asnjë argument ligjor dhe konkret pse dhe cilat janë para publike, shpenzojmë zero para nga shteti. arsyet. Po përdorni populizmin që të tërhiqni Pala private propozon të ndërtojë një teatër të ri vëmendjen e qytetarëve, por edhe ketë herë po me sipërfaqe ndërtimore, sa 9-fishi i ndërtesës dështoni. Ne po bëjmë një procedurë transparente, aktuale të teatrit, ndërsa sipërfaqja e truallit, ku grupet e interesit dhe, veçanërisht, artistët janë ngrihet sot teatri, pas ndërtimit të teatrit të ri, do të pjesë e diskutimeve. Ne po veprojmë duke u jetë po e njëjta në madhësi. bazuar në Kushtetutë dhe në ligjin për pronat e Në fakt, ne do të ishim hipokritë në qoftë se do paluajtshme të shtetit. Ne jemi bazuar në të drejtën të thoshim se pala private po na bën një bamirësi, tonë si ligjvënës për të shprehur vullnetin tonë, që ose një nder të madh. Sigurisht që jo! Kjo nuk është publiku të ketë një vepër të re dinjitoze, qindra fish e vërtetë dhe për këtë dua t’u flas qytetarëve të më të lartë, të rëndësishme, më me vlerë se vlera Tiranës, të cilët e dinë shumë mirë se çfarë do të aktuale, më të sigurt dhe më të denjë për vendin thotë ta zhvillosh pronën për efekt ndërtimi. Ashtu tonë, jo vetëm kaq, por me zero kosto për buxhetin siç thatë, që janë pronarë trojesh private dhe nuk e shtetit. kanë para të ndërtojnë pallate në to, por kanë Ky projekt do të ndihmojë në rritjen e ekonomisë nevojë të kenë shtëpi të reja, bien në ujdi me së vendit, pasi do të kemi më shumë mundësi për investitorë privatë, duke u vënë truallin në biznese të reja përreth zonës së Teatrit, më shumë dispozicion të ndërtimit dhe në këmbim marrin punësim, pra më shumë mundësi për rritje apartamente apo dyqane. Edhe shteti shqiptar, në ekonomike për qytetarët e Tiranës. kuadër të shqyrtimit të një mundësie të tillë të lejuar Ne kemi treguar se fokusin për vepra të mira e nga ligji, duhet të vërë në dispozicion të një pale kemi prioritet. Ju kujtoj këtu “rilindjen” urbane, e private një truall publik, ku përveç teatrit do të ketë cila i ktheu qytetet tona nga të padëshiruara në edhe ndërtesa të tjera, që të justifikojnë qytete të jetueshme, që po vijon me “rilindjen” leverdishmërinë ekonomike të një marrëdhënieje rurale. Ju kujtoj këtu Pazarin e Korçës, Pazarin e të tillë midis publikut dhe privatit. Kjo marrëdhënie Ri të Tiranës, sheshin “Skënderbej”, Parkun e ri të do t’i japë publikut një godinë teatri shumë herë Liqenit të Tiranës, së bashku me Amfiteatrin. Të më të madhe se ekzistuesja, nuk do të prekë gjitha janë vepra që flasin vetë.

37 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Ju, që çirreni dhe qani sot me lot krokodili për por si shqiptar, ndieva një keqardhje shumë të kauza që i rrëmbeni nga të tjerët, ju ftoj të vizitoni madhe, sepse po flitej për qeverinë e vendit tim. teatrin e ri “Artturbina”, të inauguruar disa ditë Prandaj do të doja që sot, në këtë moment, më më parë, një vepër madhështore dhe e lëvduar shumë se përkatësinë tonë politike, duhet të nga emra të rëndësishëm arktitektësh dhe vlerësojmë pozicionin tonë si qytetarë, më shumë artistësh europianë. se të djathtë dhe të majtë, duhet të kuptojmë se Disa nga ju thanë se ajo është një vepër me kemi detyrimin për të mbrojtur Kushtetutën, pronën emër komunist. Më vjen shumë keq, por ju as nuk publike, ligjin, historinë e vendit dhe të kryeqytetit e morët mundimin të kuptonit pse ka këtë emër. tonë. Pikërisht në këtë vepër, inxhinierë të shquar të Sot dua të shtroj disa pyetje: kombit tonë kanë bërë eksperimente për turbinat A duhet të pranojmë që ky parlament të e hidrocentraleve. Ky emër u vu në nder të brezave shndërrohet në një institucion, i cili duhet të intelektualëve, të cilët pa u ndier, me aq pak legjitimojë përdhosjen përfundimtare të mundësi sa kishin, i dhanë këtij vendi shumë më Kushtetutës? tepër nga ç’mund t’i japim ne, me gjithë këto A duhet të pranojmë që të bëhemi pjesë që mundësi që kemi sot. qeveria të realizojë përfundimisht puçin kushtetues Për sa u takon vlerave historike dhe kulturore, të shkatërrimit të Gjykatës Kushtetuese, në mënyrë unë jam vajzë tiranase dhe jam rritur në atë teatër. të qëllimshme, duke ia marrë dhe duke ia Kam nostalgji për kënaqësinë që kam marrë nga kontrolluar të gjitha kompetencat e saj, në mënyrë veprat që i kanë vënë në skenë kolosët e artit, që të gjitha ligjet e saj antikushtetuese të mos i që nga “Romeo dhe Zhulieta”, “Dhelpra dhe gjykojë asnjë trupë gjyqësore, apo të mos ketë rrushtë”, “Kush e solli Doruntinën”, “Pallatin 176” asnjë zë që t’i kundërshtojë? etj. Sot nuk marr të njëjtën kënaqësi, jo për faj të A duhet të pranojmë ne që të mos realizohen artistëve, por për faj të faktit se sot në atë godinë të drejtat e qytetarëve, por të vendosë vetëm nuk mund të bëhet më art, se është e rrezikshme. Kryeministri dhe qeveria se cila është rruga dhe Nuk e bën godina artin, por e bëjnë artistët. cila është e drejta në këtë vend? Prandaj, unë besoj se ju nuk e keni seriozisht A duhet të pranojmë ne që kjo qeveri, nëpërmjet këtë teatër që po bëni. Unë dëgjova këtu diskutantë parlamentit, të votojë ligje antikushtetuese, në të ndryshëm dhe përfundimisht dua t’ju them se, mungesë të një Gjykate Kushtetuese funksionale? nëse ne duam t’i japim një mundësi vendit për të A duhet të dhunojmë sot përfundimisht pronën pasur një teatër të ri, le t’i japim një shans këtij publike, t‘i japim të drejtë qeverisë që pronën projektligji, që të hapet një faqe e re në historinë e publike, pronën e shqiptarëve, ta trajtojë sikur të Teatrit Kombëtar Shqiptar. jetë pronë private e qeverisë, e Kryeministrit apo Ju lutem, kolegë opozitarë, lërini kauzat boshe e klientëve të tij? që ju marrin kohë dhe energji negative juve dhe Dëgjova këtu lojëra shifrash, metrash katrorë, të gjithë shqiptarëve! Kthehuni në sallë! Kthehuni vlerash financiare në miliona euro apo dollarë. me këmbë në tokë, që të fillojmë debatet. (Bie Po ju bëj një pyetje të thjeshtë: Po t’i jepej një gongu) privati lulishtja te parku “Rinia”, a nuk do të Në fund, një urim për të gjithë artistët... prodhonte më shumë metra katrorë për (Flet pa mikrofon.) institucionet e ndryshme që do t’i përdornin? A nuk (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) do të prodhonte më shumë miliona euro apo Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja Bushka! dollarë për interesat e privatëve dhe të klaneve të Fjalën e ka zoti Mediu! biznesit? Të përgatitet Luan Rama! Pse duhet xhamia dhe Kulla e Sahatit? Pse Fatmir Mediu - Të nderuar kolegë deputetë, duhet trashëgimia e këtij vendi? Pa dyshim, çdo Para disa ditësh, në një aktivitet ndërkombëtar, vlerë kulturore nuk ka një vlerë financiare, por ajo së bashku me zotin Paloka, takuam një mik të është historia jonë, të cilën duhet ta mbrojmë. Shqipërisë, i cili ka ardhur disa herë në Shqipëri. Kështu është edhe për Teatrin. Ai tha se i vinte keq, por, kur takohej me qeverinë A duhet që parlamenti ta pranojë shkeljen e tonë, i dukej sikur takohej me Vito Xhenovezen. ligjit dhe të Kushtetutës, duke shpërfillur atë që Natyrisht, në pozicionin politik më erdhi mirë, me ligj dhe me Kushtetutë i takon edhe pushtetit

38 Legjislatura e 9-të Viti 2018

vendor dhe të pranojë pazarin ndërmjet kushtetuese, apo një shtet të kapur nga interesa Kryeministrit dhe kryebashkiakut, sepse ky i fundit antishqiptare, kriminale dhe korruptive? nuk mund ta kalojë me vendim të këshillit bashkiak, Asgjë nuk ndodh rastësisht. Është ky me vendim të të zgjedhurve nga qytetarët e Tiranës Kryeministër, i cili deklaroi se në këta 27 vjet nuk për të mbrojtur interesat e këtij qyteti? është bërë asgjë, se historia fillon me të, duke A mundet, mbi të gjitha, që qeveria për interesa shembur atë histori që e kanë krijuar të majtë e të politike, të na mbyllë sytë këtu dhe ne t‘i djathtë, qytetarë shqiptarë, të cilët donin të linin shkatërrojmë verbërisht vlerat historike dhe mbrapa historinë e trishtë, të dhimbshme e kulturore të kryeqytetit tonë për të parin e partisë, kriminale të diktaturës. sepse ai nesër ka në dorë karrigen tuaj të radhës Së dyti, pa dyshim që pushteti, kanabizimi, së deputetit? droga dhe paraja kërkojnë të përjetësohen në këtë Themi se jemi kombi më i lashtë në Ballkan, vend; kërkojnë kontrollin e politikës nëpërmjet por çfarë na ka mbetur nga lashtësia? E kemi blerjes së zgjedhjeve; kërkojnë kontrollin e kthyer Tiranën në Kandahar me ndërtime, pa asnjë ekonomisë dhe të biznesit; kërkojnë të zbrazin hapësirë të gjelbër dhe pa asnjë histori të këtij Shqipërinë për të mundësuar manipulimin e qyteti. shoqërisë shqiptare pafundësisht. Le ta prishim edhe bashkinë, edhe Kullën e Në çdo vend demokratik bëhen ligje për të Sahatit dhe le të fusim një sahat brenda një garantuar barazinë e qytetarëve përballë ligjit, ndërtese gjigante, sepse kështu është modernia, ndërsa këtu bëhen ligje vetëm për biznese e kjo është e ardhmja. Do të vijnë të na vizitojnë nga individë të veçantë. Në çdo vend europian bëhen bota dhe do të shohin se sa “të përparuar” jemi ligje dhe caktohen fonde për të ruajtur historinë në krahasim me atë botë, e cila investon me qindra dhe kulturën, jo shkatërrimin e tyre, siç po bëhet milionë euro për të mirëmbajtur trashëgiminë e me kompleksin historik të Teatrit Kombëtar. As më vet historike dhe kulturore. shumë, as më pak, kjo qeveri ka bërë dhe po bën Çfarë do t’i lëmë ne këtij qyteti dhe këtij vendi? ligje jo për qytetarët, por për interesat korruptive. Vetëm kulla, ndërtime, interesa dhe asnjëherë Nuk ka aspak dallim nga diktatura komuniste. vlera të historisë dhe të kulturës së tij. Kjo është Edhe ata në emër të ligjit, në emër të popullit e aq e turpshme, sa nuk ka ku të shkojë më. grabisnin pronën. Vranë me qindra-mijëra njerëz, Ne, si deputetë, bëjmë lojën tonë politike se shkatërruan kisha e xhami, shkatërruan familjet e kujt i përkasim, më shumë sesa vrasim mendjen kundërshtarëve të tyre politikë, duke folur për të qenë pjesë e historisë së këtij vendi, pjesë gjithmonë në emër të së mirës, të së ardhmes, të e qytetarëve të këtij vendi. Kjo është akoma më e së bukurës, të popullit. papranueshme dhe akoma më e turpshme. Edhe në vendin fqinj, në Turqi, për një lulishte A duhet të legjitimojmë Kryeministrin, i cili nuk u çuan të gjithë qytetarët e Turqisë kundër idhullit lë fjalë pa thënë për të fyer artistët intelektualët e të Kryeministrit tonë, atij idhulli të cilit po i hapim këtij vendi, duke i quajtur ata njerëz të llumit, duke rrugën për të kontrolluar besimin tonë fetar, për ta i përçmuar intelektualët e këtij vendi, duke kthyer atë në një aset politik të vetin; për të përçmuar çdo njeri, i cili është kundër tij, të cilit kontrolluar sistemin e edukimit në Shqipëri, për ta nuk i mbetet asnjë alternativë tjetër, veçse të kthyer në një aset të rekrutimit politik; për të largohet nga ky vend me dëshpërim? A mund të kontrolluar ekonominë e këtij vendi, për ta kthyer pranojmë ne që interesat politike, korruptive e në një bazë të korrupsionit politik dhe të kontrollit kriminale të shkatërrojnë dhe t’i vendosin shkelmin politik për interesa tërësisht antishqiptare! e fundit edhe këtij pushteti, që ne pretendojmë se Qeveria nuk ka qëllim për të ndërtuar teatër, përfaqësojmë, parlamentarizmin për interes të por vetëm për të realizuar biznesin dhe përfitimin qeverisë? e saj; nuk ka qëllim për t’u mundësuar artistëve Të nderuar kolegë deputetë, asnjë ambient modern, të përshtatshëm, sepse për Më shumë sesa çështja se ku do të jetë Teatri, Kryeministrin artistët janë llafazanë të pavlerë, janë sot më e rëndësishme është a duam të kemi një llumi i shoqërisë! Ai ka vetëm urrejtje për ta dhe kryeqytet me vlera dhe historinë e tij, apo kulla e do të shkatërrojë jo vetëm teatrin, por çdolloj vlere ndërtime, të cilat e mbysin jetën dhe të ardhmen e të këtij vendi. vendit, të fëmijëve tanë? Do të kemi qeverisje Për fat të keq, këtu nuk ka Kushtetutë, nuk ka

39 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

shtet, nuk ka ligj, por ka vetëm një njeri, dhe ky politikës, por në integritetin, vlerat tona personale është Edi Rama, i cili, për interesat e tij, përcakton e qytetare për të mbrojtur atë që është e qytetarëve se kush është publike e kush jo; përcakton se cilat të Tiranës dhe e mbarë Shqipërisë, historinë dhe janë projektet që i nevojiten ose jo këtij vendi, pa kulturën e këtij vendi! iu referuar asnjë ligji, asnjë kushtetute! Faleminderit! Vetëm një gjë duan të mbrojnë, pikërisht Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Mediu! historinë e diktaturës. Ju kujtohet? “Të mos prishet Fjalën e ka zoti Rama. Piramida, se na prishet arkitektura, vlera e madhe (Ndërhyrje pa mikrofon) e këtij vendi! Na prishet Piramida, historiku i këtij Fjalën e ka zoti Balliu për procedurë. vendi; muzeu i Enver Hoxhës, atë duhet ta Klevis Balliu – I nderuar zoti Kryetar, ruajmë?!” Ndërsa Teatrin, atë kompleks të traditës, Më vjen një shqetësim nga banorët e të vlerës, të historisë së këtij qyteti, duhet ta Thumanës, të cilët sot enden jashtë shtëpive të shkatërrojmë! Janë pikërisht ata që dolën në tyre për shkak të tërmetit dhe kanë frikë të hyjnë mbrojtje të Piramidës, sot kanë dalë në mbrojtje të në shtëpitë e tyre, sepse pallati është në gjendje prishjes së Teatrit! të rëndë për shkak të tërmetit. Qeveria kërkon t’u shmanget sot, të nderuar Mendoj se do të ishte mirë që edhe drejtori, kolegë deputetë, prandaj duhet t’i thërrasim edhe Hysenbelliu, i cili tha: “Në qoftë se bie tërmeti më i koshiencës sonë, përgjegjësive të saj ligjore vogël, teatri do të shembet”, dhe është rast penale, dhe kërkon të përdorë parlamentin, kërkon emergjence, më mirë të merret me rastet e vërteta që turpin dhe krimin e saj t’ia veshë këtij Kuvendi! të emergjencës, siç janë pallatet dhe shtëpitë e Nëse pranojmë për një çast se ky Teatër nuk qytetarëve shqiptarë... mund të rikonstruktohet, siç thoni ju, si një teatër Gramoz Ruçi – E qartë, zoti Balliu, por kjo nuk modern, me investime publike, të cilat i keni futur është për procedurë! gjithandej për interesat tuaja, pse nuk mund të rrijë Klevis Balliu – Lutem që të paktën... si një qendër historike, si një vlerë muzeale e (Deputetit Balliu i ndërpritet fjala.) padiskutueshme e vlerave të artit dhe të kulturës Gramoz Ruçi – Patjetër, bëni kërkesën. së Tiranës, të historisë së Tiranës, të atyre Fjalën e ka zoti Luan Rama. Të përgatitet njerëzve, të artistëve të mëdhenj, që u përmendën deputeti Luçiano Boçi. dhe u vlerësuan këtu, të cilët na kanë dhënë Luan Rama – Faleminderit, zoti Kryetar i mundësinë që ta ndienim veten njerëz edhe në Kuvendit! kohën e diktaturës, por na kanë vënë edhe përballë Në fakt, prej kohësh, madje prej shumë kohësh, përgjegjësisë në kohën e demokracisë me fjalën kjo sallë e Kuvendit është shndërruar në teatrin e tyre, ku ne nuk kemi bërë atë që duhet? më të shëmtuar dhe ne, aktorët, me ministrat dhe Prandaj, të nderuar kolegë deputetë, mendoj Kryeministrin në krye, në rolet kryesore, por edhe se sot është momenti të flasim jo për politikën, por ne të tjerët, deputetët e popullit, dikush në role të për të vërtetën, për atë çka duhet të jemi. Ne duhet dyta e disa në role episodike, jemi bërë turpi i këtij ta hedhim poshtë këtë ligj, në emër të historisë vendi, aq sa unë nuk arrij ta kuptoj përse qytetarët dhe vlerave të kryeqytetit tonë! Ne duhet ta hedhim nuk vijnë e të na përzënë si të padenjë për të qenë poshtë, me përbuzje, këtë ligj antikushtetues, i cili përfaqësuesit e tyre. e poshtëron parlamentin, duke e kthyer në noter Një javë më parë këtij Kuvendi iu imponua me të korrupsionit qeveritar. Ne duhet ta hedhim dhunën e kartonëve të maxhorancës një nismë me poshtë këtë ligj, në respekt të jetës, sakrificës së procedurë të përshpejtuar për një projektligj, që artistëve, që e kanë lënë dhe kanë lidhur jetën me nuk ka asgjë të veçantë për t’u shqyrtuar dhe për këtë Teatër! t’u miratuar me këtë procedurë. “Zullumi këputet me të trashur” dhe kjo qeveri Ajo seancë, në fakt, ishte vetëm akti i parë, sot nuk po njeh kufij në zullumet e saj, por, të nderuar jemi në aktin e dytë, ku Kuvendi gjendet para kolegë deputetë... provës së madhe për të vendosur: të nënshkruajë, (Bie gongu) të vjedhë apo të bëhet barrikadë, siç, në fakt, ia ...nuk kemi pse të bëhemi më pjesë e këtij do nderi dhe siç e detyron Kushtetuta! zullumi. Përse me procedurë të veçantë? Pra, përse me Sot ne nuk duhet të ndahemi në llogoret e ligj të veçantë, kur ne kemi një korpus të tërë ligjesh

40 Legjislatura e 9-të Viti 2018

që normojnë, kodifikojnë, që rregullojnë çështje që Ata ndërtuan sallën e re “Plejel”, duke e ruajtur kanë të bëjnë edhe me projektimin apo zhvillimin të vjetrën brenda saj dhe sot koncertet elitë qytetas, edhe me perspektivat e tij? zhvillohen në sallën e vjetër “Plejel”. Fakti që qeveria vjen me këtë projektligj, fakti Nuk është vetëm çështje sentimenti çështja e që ky projektligj vjen me ngutje të madhe dhe Teatrit. Mund të mendoni dhe të kujtoni sesa shoqërohet me nervozizëm e padurim, më e pakta emocione janë arkivuar në atë ndërtesë. Njerëzit na jep të drejtën të dyshojmë! kanë duartrokitur, kanë qeshur, kanë qarë, kanë Dyshojmë, sepse prej 18 vjetësh dëgjojmë të pranuar, kanë refuzuar. Jeta e kryeqytetit është e njëjtin refren, për të njëjtin objekt dhe me të njëjtën lidhur me këtë ndërtesë, sado modeste të duket. temë: Teatrin Kombëtar! Mirëpo qeveria kërkon ta presë e ta vrasë këtë E kam thënë edhe më parë në këtë sallë dhe lidhje, siç, në fakt, ka prerë e ka vrarë edhe shumë jam i detyruar ta përsëris sërish, për shkak se jemi lidhje të tjera! tek e njëjta temë, qëndrimi ndaj Teatrit shpreh 19 vjet më parë, kam qenë në këtë sallë së karakterin e një qeverie. Teatri nuk është vetëm i bashku me disa kolegë deputetë të Partisë artistëve, së pari ai është i qytetarëve, ndaj mbrojtja Socialiste, që ende janë të pranishëm, kur qeveria e teatrit është përgjegjësi qytetare, ndërsa solli një projektligj për t’i dhënë Ministrisë së transparenca dhe dialogu me artistët është detyrim Kulturës me ministër Edi Ramën, një fond prej 400 i qeverisë. mijë dollarësh amerikanë për rikonstruksionin e Teatri e ka fisnikëruar njerëzimin. Teatri e ka ish-kinema “Republikës”. Është bërë një debat i gdhendur njeriun dhe e ka çliruar nga egërsia. madh, madje kompozitori i shquar, deputeti Limoz Teatri ka meritën kryesore për ndryshimin e Dizdari, e ka kundërshtuar me të madhe brenda mendësisë njerëzore, për qytetërimin e shoqërisë grupit të maxhorancës socialiste dhe ka njerëzore. paralajmëruar që këto para do të vidheshin dhe Tirana është i vetmi kryeqytet në Europë, kinemaja do të zhdukej. mbase edhe në botë, pa një teatër dinjitoz, dhe Kinema “Republika” nuk është më sot e bashkë unë që e dua teatrin, nuk jam kundër idesë së një me të humbën dhe u vodhën edhe 400 mijë dollarët teatri të ri, sepse ashtu siç është, ai, natyrisht, nuk amerikanë! Në vend të kinema “Republikës” është është i denjë për të qenë tempull i artit dramatik ndërtuar një pallat, siç është ndërtuar pallat edhe apo i artit të fjalës. Po përse duke prishur, duke atje ku ishte kinema “17 nëntori”! Pra, qytetit iu fshirë një referencë që na vjen prej histories, si vodhën kinematë për t’u bërë pallate dhe i njëjti dëshmi e kohës së vet dhe si bartëse e saj?! Përse njeri na vjen sot të vjedhë Teatrin, emrin, tokën, duhet ta lemë Tiranën pa shenja kujtese?! Përse historinë, emocionet e tij për të bërë pazar! duhet t’ia zhdukim Tiranës edhe ato pak gjurmë të Unë nuk jam kundër nëse subjekti privat i biografisë së vet si qytet?! interesuar do që t’i dhurojë Tiranës një teatër, le ta Kur mendoj se Roma ka ujësjellës që punon bëjë, duke rindërtuar nga e para një teatër të ri në prej 2000 vjetësh, ndërsa Tirana ndërtesën më të hapësirën e re të perspektivës së zhvillimit qytetas vjetër e ka më pak se 200-vjeçare, më duket se e të Tiranës, që është Bulevardi i Ri që po ndërtohet kam gjetur shpjegimin se përse Shqipëria mbetet matanë Ish-Stacionit të Trenit. Po të dojë, le ta bëjë, vendi më i varfër në Europë dhe pse ajo nuk sepse këtu na u tha se kaq e madhe është leverdia, pasurohet, por varfërohet edhe më shumë. Jo se saqë do të marrim 8 apo 9-fishin e godinës e ka dëmtuar natyra apo Zoti, por se në Shqipëri ekzistuese. Jo, nuk është nevoja të na bëjë kaq sundon vetëdija e shkatërrimit, ndërsa në qeveri nder apo kaq sevap ky ndërtuesi i zgjedhur, ta sundon vetëdija e krimit. prishë godinën ekzistuese dhe ta rindërtojë nga e Meqë zoti Kryeministër i ka kaluar disa vjet në para, siç ka qenë e projektuar dhe e ndërtuar 80 Paris dhe e ka magjepsur Parisin, meqenëse në vjet më parë, duke ruajtur të gjitha elementet politikë e në qeverisje vjen si njeri i artit, duhet të përbërëse arkitekturore dhe estetike të qytetit, ketë parë se si janë sjellë francezët me ndërtesat natyrisht, duke e rikthyer atë në identitet. historike, ku qyteti është rritur dhe ato janë Mirëpo, nuk është ky qëllimi. Qëllimi është për zvogëluar. Si janë sjellë me sallën “Plejel”, për të fshirë jo vetëm një referencë kujtese, por për ta shembull, me sallën e koncerteve të Listit, Shopenit mbuluar atë me një monument korrupsioni dhe dhe kompozitorëve të tjerë të mëdhenj. vjedhjeje, ashtu siç, në fakt, ka ndodhur edhe me

41 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

pjesë të tjera të Tiranës. njësoj te “Globusi”. Sipas këtyre, rëndësi nuk ka Ne flasim sot për Teatrin, sepse ai është në fare ambienti, por një sallë, një foni dhe një lojë rrezik eminent për t’u humbur, në fakt, ne e kemi aktorësh. humbur edhe sheshin “Skënderbej”. Sheshi A e dëgjuat si e mati sipërfaqen e teatrit që do “Skënderbej” nuk është më ai i 85 vjetëve më parë. të përfitohet? Doli këtu një deputet dhe e mati Pra, Tirana në këtë pjesë të sajën nuk është më për së larti 3 x 3 = 9, kurse sipërfaqja që merrte Tiranë historike, sepse ai është bërë një shesh krejt privati, matet për së gjati, del gjashtë dhe është i ri, madje nuk është shesh, në kuptimin gjeometrik më e vogël. Ky është parimi i shtetit të Sudes. të termit, në kuptimin fizik dhe, po të doni, edhe në Jep 6000 metra dhe fiton 9000 metra katrorë. Po kuptimin estetik. Shesh, do të thotë një sipërfaqe ministrat i dëgjuat çfarë krenarie, fodullëku? “Do e rrafshtë dhe e niveluar në të gjithë hapësirën e të ndërtojmë teatër me zero lek”-, thanë. Do të vet, ndërsa ajo është një gungë e shëmtuar që fitonin 27 milionë euro me zero lek, ndërkohë shitet estetikisht si një arritje e madhe. Shkoni tani llogarinë tjetër nuk e bënë. 6000 metra, që janë në sheshin “Skënderbej” dhe shikoni sa funksional kulla, here 10, janë 60 mijë metra që falen. Ato është, sa qytetarë ka atje dhe çfarë kuptimi ka një janë para, që po t’i shumëzojmë me shifrën që e hapësirë publike që nuk është në të mirë të publikut shumëzoi ministri, unë nuk jam ekonomist, me apo të qytetarëve. matematikë të thjeshtë del afërsisht 180 milionë Tirana ka humbur edhe bulevardin, arterien euro. Pra, shteti shqiptar, publiku fiton 27 milionë kryesore, që e ndante dhe e lidhte qytetin nga euro, por humbet 180 milionë euro. Aleluja, veriu në jug apo anasjelltas, sepse është shqiptarët qenkan fitimtarë, publiku ka fituar! Si ndërprerë. Këtu nuk dua të flas vetëm për kaosin paska fituar publiku?! Po bëheni qesharakë deri urban, njerëzor dhe të trafikut që është krijuar, në fund. Ju duhet ta kuptoni që ai projektligj duhet por, mbi të gjitha, edhe për kaosin estetik dhe të të tërhiqet. vlerësimit që duhet të ketë një shoqëri moderne Megjithatë, ne kemi retorikën tonë dhe, po ta për qytetin e së ardhmes. japim në terma më të thjeshtë, do të thosha që Çfarë do t’i lëmë së ardhmes? Një qytet pa këtu po bëhet një debat për një projektligj dhe ne biografi, pa referencë historike, ka historinë e vet po flasim si mund të shkatërrohet Teatri në fund të fundit. Kombëtar, që ndryn brenda një histori të Jo shtatëdhjetë e ca deputetë, por edhe nëse mrekullueshme, ka brenda një pasuri shpirtërore 50 milionë apo 100 milionë njerëz të mbështesin të pakonvertueshme në asnjë lloj monedhe, as në një marrëzi, ajo njësoj mbetet, një marrëzi. lekë as në dollarë dhe as në euro; si po rrëmbehet Largojuni marrëzisë, sepse ajo do t’ju marrë me prona publike, jo për interes të publikut, por për vete! interes të klientit të qeverisë, jo për të bërë Faleminderit! diçka për publikun, sepse pjesa më e madhe Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zoti Boçi. është për ndërtim kullash, sepse ai vend prodhon Të përgatitet deputetja Milva Ekonomi. dhe “pjell” shumë euro, shumë lekë dhe shumë Luçiano Boçi – Nëse babëzisë, harbutërisë dollarë, por diskutojmë sot se sa qindra milionë dhe grabitjes do të mund t’i jepnim një pamje euro do të fusë Rama në xhepin e tij, sa qindra fizike, mendoj se paraqitja më adekuate e tyre milionë të tjera do të marrë fushëbardha me shtatë do të ishte, as më shumë dhe as më pak, portreti kullat, sa karamele do të marrin artistët dhe sa i këtij Kryeministri, kurse varrosja e historisë, mashtrime të radhës do të marrin qytetarët. Ky shkatërrimi i trashëgimisë kulturore, ndërprerja e është diskutimi ynë dhe kjo po realizohet nga ju memories shpirtërore nuk do të bëhej kurrë më nëpërmjet një gjakftohtësie perfide dhe një mirë sesa nëpërmjet kësaj cope letre, që na e masakre historiko-kulturore kombëtare, që, paraqisni sot si një projektligj. sigurisht, u tha edhe nga parafolësit, as pushtuesit Ndërsa sot qesharaken nuk e kam parë më nuk kanë guxuar ta bëjnë. bukur të interpretuar sesa në të gjitha argumentet Nuk kam ndër mend të merrem me kronologjinë që dhanë ministrat dhe deputetët e majtë. I e ngjarjes. Ajo fillon në vitin 1998 dhe në mes të dëgjuat?! Qenka njësoj sikur aktori të luajë tek saj ka një person... Turbina apo Masturbina dhe tek Teatri Kombëtar, Ka 20 vjet që Haxhi Qamili i ri i Shqipërisë, ky njësoj tek Turbina dhe te “Balshoi teatër”, dhe dumbabisti i kohërave moderne, herë në rolin e

42 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ministrit të Kulturës, herë në rolin e kryetarit të është drama “Arturo Ui”. Mesazhet e saj janë bashkisë dhe sot atë të Kryeministrit, i është qepur aktuale. Cicero, qyteti i Arturos, është Tirana e me bukë në trastë Teatrit, jo për mirë e as për sotme, është Shqipëria e sotme, e kapur prej fyti dashurinë ndaj tij, por sepse e ka parë atë si thes nga triada e krimit, politikës dhe biznesit. që, po ta shkundësh, ka miell brenda. Trusti i “lulelakrës” është trusti i “lulekanabisit”, Në vitin 1998 e shndërroi Teatrin, duke e i cili kërkon ekspansionin e tij. Ky trust nuk e ka falsifikuar sipërfaqen e tij, në një bingo për gjë ta shkatërrojë teatrin, i cili për ta është luzmëmadhe dhe zhurmëmadhe, kurse në vitin “magaza” e portit që i vihet flaka, sepse pengon 1999 i përzuri artistët nga Teatri. Është i vetmi ekspansionin e trustit, Xhirin dhe Ernesto Romën. ministër që i ka përzënë artistët për një vit rresht, Kthejini sytë nga qeverisja jonë dhe do ta gjeni sepse hollin e Teatrit e martoi me rubairat e aty edhe Xhivolën, edhe të gjitha përgjigjet për Kajamit, sepse prodhonte përsëri lekë. Siç e tha vetëvrasjet që janë vrasje, për të gjitha kapjet e edhe zoti Rama, pasi i shaloi kinematë e famshme drejtësisë dhe për të gjitha grabitjet e pronës “Nacional”, “17 Nëntori” dhe “Republika” me publike. ndërtesa shumëkatëshe, tani iu drejtua Teatrit për Pra, të gjitha i keni te drama “Arturo Ui” e Brehtit, ta bërë edhe atë të tillë. Atëherë artistët nuk e lanë, nga ku unë kam shkëputur një dialog dhe do t’jua opozita nuk e la, një pjesë e të majtëve, që sot lexoj. Jam i bindur se kush e dëgjon, do ta kuptojë heshtin, madje bëjnë edhe mbrojtësin e se ajo pjesë teatrale po luhet tani. Është pjesa e shkatërrimit të Teatri Kombëtar, nuk e lanë. personazhit të Shitit, që luhej nga Sandër Prosi, i Nuk dua të zgjatem në argumentet ligjore, që cili akuzohet për zjarrvënie. Ja çfarë thotë ai: dikush i kërkoi. Nuk ka argumente ligjore. Kemi “Gojën e së vërtetës, që nuk mund të mbulohet debatuar me zonjën ministre, e cila është autorja me 5 lopata dheu përsipër, duan ta mbysin këtu kryesore e përjashtimit të teatrit nga ansambli i me një copë letër. Në bazë të një vendimi që monumenteve të kulturës me VKM nr.325. mundohen t’ia shkëpusin shkëlqesisë suaj, Ministrja, megjithëse e përjashtoi teatrin nga zona parlamentit, i cili më pas nuk do të shkëlqente më, e mbrojtur, e di shumë mirë që ka një rregullore që por do të vinte erë. Këtu po i thirret drejtësisë: Duart shoqëron VKM-në, sipas së cilës në atë zonë nuk lart! Mos vallë qyteti ynë, i cili është mplakur brenda mund të lejohen ndërtime mbi shkatërrim. Pra, një jave që nga ajo natë, që u shtrëngua të mbrohet mund të lejohen ndërtime të reja, por jo ndërtime nga kjo pjellë, do të shohë se si po e therin dhe mbi shkatërrim. Madje “ndërtimet e reja duhet të vetë drejtësinë, jo vetëm po e therin, por edhe po ruajnë gradualitetin e zonës historike”, thuhet në e turpërojnë, duke e detyruar që të ulë kokën para ligjin për trashëgiminë kulturore. Prandaj nuk mund dhunës”. Këto janë fjalët e Brehtit në gojën e të lejohen ndërtesa më të larta se sa ndërtesa më Sandër Prosit, por që tingëllojnë aktuale. e lartë e qendrës historike, sepse bie në Meqenëse kjo koha çuditërisht ikën shpejt, unë kundërshtim edhe me VKM-në, edhe me ligjin. Por kam edhe një porosi për Kryeministrin që nuk është këtu ka një truk që e keni bërë ju, ku si ndërtesën prezent. Është marrë nga pjesa ku Prokop Mima, më të lartë të qendrës historike të Tiranës në rolin e Xhivolës, i drejtohet Ernesto Romës: “Të përcaktoni kullën e shëmtuar të stadiumit, por zona shkurtër më the e ke këmbën, zotërote, por më e e ansamblit të ndërtesave si etalon ka lartësinë e shkurtër qenka mendja jote”. ndërtesave të ministrive, sepse ruhet gradualiteti Faleminderit! dhe harmonizimi i zonës, për më tepër, siç edhe Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zonja Milva dikush e përmendi, që ndërtimet në këtë zonë Ekonomi. bëhen nga firma që ka licencën e përcaktuar për Milva Ekonomi- I nderuar, zoti Kryetar i këtë punë. seancës, Pra, argumentet ligjore janë të shumta, ndoshta Të nderuar kolegë deputetë, koha nuk është në dispozicion për t’i thënë, por i Shpesh në Komisionin e Edukimit dhe të kemi shtjelluar në komisione. Mjeteve të Informimit Publik puna nuk shkon siç Unë doja të bëja një qasje tjetër të dramës që duhet, Rregullorja nuk respektohet dhe për shumë po luhet me teatrin, duke e përqasur me mesazhet në çështjet, që kanë rëndësi për publikun, bëhet e një dramë të famshme, vënë në skenën e Teatrit aq zhurmë, sa është e vështirë që publiku ta Kombëtar, e cila ruhet në memorien e shqiptarëve, kuptojë realisht thelbin e çështjes. Këtë fat pati

43 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

para disa kohësh edhe një nga projektligjet më të Pak ditë më parë përfundoi ndërtimi i një rëndësishme që kaloi Kuvendi i Shqipërisë, kompleksi tjetër, “Arturbina”, një hapësirë arti më pikërisht ligji për trashëgiminë kulturore dhe shumë, që u jep mundësi krijuesve dhe muzetë. E gjithë retorika, e ngritur në fjalimet para interpretuesve për të shfaqur talentin e tyre në kamerave nga opozita në mbledhjet e komisionit aktrim, balet, pikturë dhe instrument. për nevojën urgjente të ruajtjes së trashëgimive Por le të kthehemi te beteja e Teatrit Kombëtar kulturore, nuk rezultoi e tillë në praktikën dhe te projektligji që po diskutojmë sot. Çfarë po parlamentare dhe, në fakt, nuk ka si të ndodhë ndodh me të? Pse bëhet kjo betejë e madhe? Në ndryshe, sepse beteja fjalëshumë dhe fakt, vjen një propozim i pakërkuar për të zhvilluar zhurmëmadhe që i është bërë trashëgimisë një zonë të Tiranës, ku gjendet edhe godina e kulturore në komision nga kjo opozitë, është Teatrit Kombëtar. Institucionet qeveritare e marrin dëshmi e mbrojtjes së asaj pak gjëje që kjo opozitë në konsideratë për të parë vlefshmërinë e kësaj ka bërë kur ka qenë në pushtet për trashëgiminë kontrate, siç shpesh ndodh edhe në projektligje të kulturore. Ishte po kjo opozitë që zhduku nga faqja tjera që ka miratuar parlamenti, që i jep mundësinë e dheut 100 objekte pasuri kulturore, shkatërroi një komisioni të përbërë nga anëtarë të deri në moskthim 200 monumente kulture, pa bërë institucioneve qendrore dhe vendore për të as edhe një herë inventar. Nuk investoi as edhe negociuar me propozuesin. Pra, kemi një propozim një qindarkë për të ndërtuar ndonjë muze kombëtar për një vepër, e cila do të negociohet. ose teatër të ri. Përdori 6 milionë dollarë për të Projekti u konsultua me publikun dhe, falë këtij bërë gjoja një teatër te Piramida, por ktheu mendje konsultimi, edhe artistët patën mënyrën dhe rrugës dhe vendosi ta prishte dhe të çonte dëm mundësinë për të dhënë propozimet e tyre, të cilat edhe 3 milionë dollarë për të ndërtuar një parlament u morën në konsideratë dhe u përfshinë në të ri, edhe pse aso kohe ajo besonte se godina e projektligjin që kemi në dorë aktualisht. Çfarë tagri Teatrit Kombëtar nuk kishte standardet i jepet këtij komisioni? Ky komision do të shikojë bashkëkohore, edhe pse aso kohe ajo e shikonte vlefshmërinë e shprehjes së këtij projekti, interesin që lartësia ishte më e lartë se ajo e komplekseve e zhvillimit të kësaj zone, natyrisht, edhe interesin të ministrive aktuale, por i la të rrënoheshin qendrat që ka vetë investitori privat për zhvillimin e një zone historike, i la të vidheshin ikonat e trashëgimisë të caktuar. Më pas, në qoftë se do të ketë kulturore në mes të ditës. dakordësi, do të arrihet në hartimin e një kontrate, Në vitet e qeverisë “Rama” u nxorën nga e cila garantohet tërësisht nga Kodi Civil i rreziku 571 monumente kulture të trashëgimisë Republikës së Shqipërisë dhe nga Kushtetuta e kulturore dhe objekte e pasuri të tjera; u ndërtuan Shqipërisë, gjithashtu, garantohet edhe nga ligji 4 teatro të rinj që mundësuan realizimin e më “Për pronat e paluajtshme të shtetit”, i cili daton në shumë shfaqjeve dinjitoze për artistët, duke i ofruar vitin 2001 dhe është ndryshuar në këtë parlament. edhe shumë kënaqësi publikut; u nxorën në pah Po ky ligj thotë: “Pronat e paluajtshme publike kanë dhe u rijetëzuan: thesari i dinastisë Marubi në mundësi të tjetërsohen dhe të jepen në përdorim, Shkodër; thesari i ikonave bizantine në Korçë; sipas mënyrave dhe kufijve të përcaktuar me ligje thesari i pasurive arkeologjike në Durrës; muzeu i të veçanta. Gjithashtu, në qoftë se ato nuk u “Gjethes”, si një dëshmi historike e asaj pjese të nënshtrohen dispozitave ligjore të posaçme për to, errët të historisë për t’ua lënë trashëgimi fëmijëve përdoret një regjim juridik i barabartë me pronën dhe brezave të ardhshëm atë që ne e hoqëm në private dhe u nënshtrohet rregullave të përcaktuara diktaturën komuniste; u rimëkëmb, gjithashtu, në Kodin Civil”. Galeria e Arteve; muzeu “Onufri” u rijetëzua ku Pra, ajo që po ndodh sot është që propozimi edhe u dyfishua numri e vizitorëve. do të negociohet nga një grup ekspertësh, së Ndërkohë që ne diskutojmë për Teatrin bashku me partnerin publik, për të parë nëse i Kombëtar, Teatri Kombëtar i Operës dhe Baletit kalon të gjitha ato iniciativa për të zhvilluar zonën është në ndërtim tërësor, duke lejuar që opera e dhe për të përputhur interesat ekonomike të Shqipërisë të ketë një sallë me akustikën e duhur palëve. Në fund, do të kemi një teatër, i cili dhe me konfortin e merituar, si për artistët, edhe ndërtohet tërësisht nga privati, duke mos përdorur për spektatorët, duke i dhënë kësaj salle një di- asnjë para, duke mos marrë përsipër asnjë kthim mension që i ka munguar që nga lindja. financiar mbrapsht, por duke zhvilluar vetëm zonën

44 Legjislatura e 9-të Viti 2018

urbane, për të cilën bëhet fjalë. Hapësira që do të betejë, beteja do të vazhdojë. Ata njerëz, të cilët marrim, sipas kësaj kontrate, do të jetë një hapësirë kanë dalë, që ju i konsideroni aktorë, artistë, i 4 herë më e madhe se hapësira që përdor sot Teatri konsideroni të dobët, të pafuqishëm, pa mbështetje Kombëtar, duke krijuar kështu jo vetëm komfort ndonjëherë njerëz që edhe mund të përçahen nga për aktorët, por edhe për publikun që ndjek Erjon Veliaj, që ndoshta edhe mund të tundohen shfaqjen, duke synuar edhe diçka tjetër shumë të prej tij, të cilin ndoshta edhe e kanë votuar para rëndësishme, që aktrimi të bëhet pjesë e jetës disa vjetësh, ata kanë një forcë të madhe, kanë kulturore të përditshme të qytetarëve shqiptarë. pikërisht forcën e moralitetit, atë që juve ju mungon Besoj se kjo skenë e re, që do të vijë në tërësinë sot. e objekteve që kemi për të zhvilluar artin, natyrisht, Ky projektligj u diskutua me procedurë të është një provë e re e vizionit dhe shijes qeverisëse përshpejtuar, në shkelje totale të Kushtetutës dhe për të ndërtuar objekte bashkëkohore në shërbim të Rregullores, 6 ditë më parë, e kaluat në të kulturës, artit dhe sportit. Ashtu siç rilindën komisionet parlamentare pa gjetur dot një argu- qendrat urbane të qyteteve tona si: Parku i Madh i ment të vogël logjik. E dëgjova sot në fund, nuk e Tiranës, Pazari i Ri, edhe ky teatër do të pësojë dëgjova nga Ministrja e Kulturës, nga Kryeministri, një transformim. jo e jo, i cili, siç e erdhi, ia mbathi, por nga Ministri Besoj se kjo maxhorancë ka gjithë fuqinë e i Financave, se, siç duket, logjika e vetme me të shpirtit për të synuar një Shqipëri të mirë, atë që cilën punoni, është ajo e financave, se nga 1 mijë duan të gjithë shqiptarët, që ka guximin dhe durimin metra që ka sot Teatri, do të shkojnë në 9 mijë. Sa për ta ndërtuar atë. Ne mbetemi të vendosur për bukur! Qytetarët shqiptarë do të fitojnë 27 milionë të prodhuar ndryshim, pozitivitet dhe optimizëm jo dollarë me zero kosto. Po cili është ky budalla vetëm në kulturë, por edhe në shoqëri dhe biznesmen, i cili dhuron pa asnjë kosto, pa asnjë ekonomi. interes, pa asnjë haraç 27 milionë dollarë?! Mjafton Ju faleminderit! kjo logjikë për të kuptuar hipokrizinë tuaj politike. (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi.) E në fakt, në qoftë se kërkohen disa argumente Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Ekonomi! juridike, ka. E kuptoj që kjo do të jetë një nga ato Fjalën e ka deputeti Enkelejd Alibeaj. Të seanca, ku historia do të vlerësojë qëndrimin që përgatitet deputetja Klajda Gjosha. kemi mbajtur dhe është e ndershme që, secili prej Enkelejd Alibeaj – Faleminderit, e nderuar nesh, sot, para publikut shqiptar të deklarojë votën zonja Hysi! e tij. Vota ime është kundër për shumë arsye: së Seanca e sotme nuk është një seancë në të pari, sepse shkelen në mënyrë flagrante 7 dispozita cilën diskutohet thjesht dhe vetëm një projektligj, të Kushtetutës. ku ca votojnë pro dhe disa kundër. Kjo është një Po shkelet e drejta e pronës, sepse edhe prona seancë, ku të gjithë ne, përfaqësuesit e publikut, publike duhet mbrojtur, në mënyrë të barabartë, testojmë moralin tonë ndaj atyre që na kanë votuar, njëlloj si prona private. Provoni t’ia vidhni pronën ndaj atyre që nuk na kanë votuar, ku kemi vënë një privati, ju ikën koka! dorën në Kushtetutë dhe përbetohemi para me- Po shkelet liria ekonomike. Revolucioni i madh, dias dhe publikut se do të mbrojmë interesat e që ndodhi në vitet ’90, ishte pikërisht për këtë gjë, publikut shqiptar. ku nga një sistem pa konkurrencë dhe pa liri, Sot, tani, është momenti për të treguar se cili arritëm në një sistem të lirisë ekonomike. Çfarë është me moralin dhe cili është me vjedhjen dhe po bëni ju? Po e shënoni në ligj, pa garë dhe pa krimin. E kam fare të qartë se si do të shkojë filli i konkurrencë, atë që do t’i fitojë këto para: “Fusha kësaj historie, ju do ta miratoni ligjin. I keni mbyllur sh.p.k”. sytë, veshët, gojë nuk keni për të mbrojtur atë që Po prishet procesi i rregullt ligjor dhe sistemi i është interesi i shqiptarëve. Ligji do të shkojë në drejtësisë. Ju keni 4 vjet që po u çani veshët Presidencë për t’u dekretuar. Shpresoj që shqiptarëve për sistemin e ri të drejtësisë, për Presidenti i Republikës të ngrihet në lartësinë e ngrehinën e re të drejtësisë, që do të mbronte të detyrës dhe të mos e dekretojë. Ju do ta riktheni drejtat dhe do t’u jepte akses shqiptarëve. Sot nuk përsëri këtu dhe do ta votoni. Më pas, do të bëheni ka Gjykatë Kushtetuese, sot nuk e gjen dot drejtësi, gati për t’i vendosur minat teatrit të shqiptarëve. sepse gjyqtarët e ngratë, por edhe ata të mbarët, Në fakt, kjo e sotmja nuk është e mbramja edhe ata të paudhët, kanë mbi qafë shpatën e

45 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

vetingut tuaj. Të dashur qytetarë, Po krijohet konflikt kompetencash. A e dini ju Kurrë nuk mendohej që në një vend normal të se çfarë ndodh me të drejtën e pronës shtetërore? bënim një diskutim të tillë për çështjen e Teatrit Këtu doli ministrja e Kulturës, doli edhe ministri i Kombëtar, ku qeveria nuk do të guxonte të Financave dhe thanë se prona shtetërore, që është ndërmerrte iniciativa të tilla shkatërruese dhe as vetëm 1100 metra, do të jepet pikërisht për të fituar nuk do të guxonte të politizonte një çështje, që ka 9 mijë metra/katrorë për teatrin. Por në Kushtetutë të bëjë me vlerat dhe traditën shqiptare. dhe në ligjin e pushtit vendor është përcaktuar Kur mendon për Teatrin Kombëtar të qartë se autoriteti i vetëm, që ka kompetencë për Shqipërisë, të vijnë ndër mend emra të shquar ta vendosur këtë, është këshilli bashkiak. Bashkë aktorësh, disa prej tyre sot, fatkeqësisht, nuk me këtë kjo është e sanksionuar edhe në Kartën jetojnë më, por që ende vazhdojnë të mbajnë gjallë e Autonomisë Lokale, një akt ndërkombëtar i një komb të tërë me rolet e tyre, me humorin apo nënshkruar nga Republika e Shqipërisë. Po ku doni duke sjellë në skenë ato grimca të historisë të dini juve! Në fakt, ju nuk po shkatërroni Teatrin, shqiptare, realitete të bukura apo të hidhura, por sepse ju keni shkatërruar Kushtetutën, ju keni që janë pjesë e identitetit tonë kombëtar. shkatërruar sistemin e drejtësisë, madje ju po Për shumë njerëz Teatri Kombëtar është një shkatërroni edhe marrëdhëniet, aq pak të brishta, shtëpi e dytë, për shumë të tjerë është një pjesë e që ka vendi ynë me BE-në. argëtimit të jetës së tyre. Ndoshta ka plot qytetarë Para një jave e morët vlerësimin, ku jo vetëm që nuk kanë mundur të frekuentojnë këtë që e shtynë afatin e negociatave, por na shtuan institucion, por që gjithçka në kryeqytet e lidhin me edhe kushtet, pikërisht për këtë çështje, të këtij Teatrin. teatrit të madh që po luan kjo qeveri. Teatri Kombëtar është vepër arkitekturore e Ministrja e Kulturës nuk është këtu, por më mirëmenduar e vitit 1939, që shkon në të njëjtën duhet t’i them disa fjalë. Ajo që po ndodh këtu nuk linjë me gjithçka tjetër që është ndërtuar rreth saj. është gjë tjetër veçse një skenë që ka ndodhur Çdo vend që do të ruajë historinë kombëtare, nuk shumë shekuj më parë, kur Luigji XIV shkoi në do të guxonte kurrë të shembte një simbol të artit parlament dhe tha shprehjen e famshme: “L’etat shqiptar, sado i vjetër të ishte ai, sado i c’est moi”, “shteti jam unë”. “La loi c’est moi”, “ligji pamirëmbajtur qëllimisht, sado e rrënuar në jam unë”. Ky është ligji që ka sjellë “Luigji XIV” i themelet e tij nga njerëz që vijnë e ikin në politikë, shqiptarëve! të cilët vizionin e kanë të shtrirë deri tek interesat Në fakt, situata “la loi c’est moi” e Kryeministrit personale dhe jo përtej kësaj. nuk është aq e pashpresë sa shumë shekuj më Askush nuk ju ndalon të ndërtoni një teatër të parë, sepse po ata francezë, të cilët e dëgjuan në ri, kudo në Tiranë, ku ka një plan zhvillimor të tillë, atë kohë shprehjen “l’etat c’est moi”, shpikën edhe por, minimum, do të duhej të respektonit këtë vlerë zgjidhjen, që duhet ta bëjmë tonën edhe ne historike, pse jo duke e kthyer atë edhe në një shqiptarët, se jemi si në Mesjetë. Cila është ajo muze të artit, apo duke vendosur në skenë vepra shpikje? Cila është ajo zgjidhje? Është shumë të mëdha, për hir të memories historike që thjeshtë: quhet “gijotinë”. Populli shqiptar sot ka gjithsecili nga ne, po kështu edhe fëmijët tanë, vetëm një mjet në dorë, që t’i këpusë kokën duhet t’i gjejnë në atë godinë. pushtetit të “l’etat c’est moi”, pra të këtij që qëndron Po si ka mundësi që gjetët dhe investuat lekë këtu mbrapa, që është gijotina. Duhet t’ia këpusë pa fund për zyrat e shtetit pa plan dhe nuk gjetët kokën pushtit para se ajo gijotinë t’u këpusë kokën kurrë lekë për të mirëmbajtur Teatrin Kombëtar?! njerëzve. Kjo është sfida që kanë shqiptarët: të Po si ka mundësi që gjetët lekë pa fund për të fryrë marrin dhe të zgjedhin. institucionet tuaja me burokratët e partisë dhe nuk Faleminderit! gjetët kurrë lekë për Teatrin Kombëtar?! Po si ka Vasilika Hysi - Faleminderit, zoti Alibeaj! mundësi që gjetët lekë pafund për koncesionet Fjalën e ka deputetja Klajda Gjosha. zhvatëse dhe nuk gjetët kurrë lekë për Teatrin?! Të përgatitet deputeti Klevis Balliu. Ndoshta përgjigjen e di dhe e ndien gjithsecili nga Klajda Gjosha – E nderuar drejtuese e ne, por padrejtësia e shtetit kundrejt artit është seancës, vetëvrasëse, është e dhimbshme. Të nderuar kolegë deputetë , Si të mos mjaftonte përbuzja gjatë gjithë këtyre

46 Legjislatura e 9-të Viti 2018

viteve, sot na vihet përpara një projektligj i teatrit dhe për fatin e këtij vendi. paprecedentë, që ligjëron plaçkitjen e pronës Meqenëse javës që shkoi nuk munda të mbaja publike ku, si asnjëherë tjetër, ligji paracakton edhe dot fjalën time në këtë foltore për sa i përket një fituesin me emër konkret për ndërtimin e teatrit dhe nga prioriteteve më madhore që ka vendi sot, atë të kullave rreth tij; në projektligj që shënon rënien të çeljes së negociatave, më lejoni të ndalem fare e shtetit, shkatërrimin e institucioneve, shkatërrimin shkurt duke ju thënë se çështje të tilla, si kjo e e rregullave dhe akteve të tjera ligjore mbi të cilat shembjes së teatrit dhe rrënimit të shtetit të së funksionon shteti. drejtës, e largojnë çdo ditë Shqipërinë nga vlerat Sot edhe pushteti lokal ka rënë, është i europiane. papërfillshëm përballë këtij projektligji. Këshilli Sot shqiptarëve u është shtyrë mundësia e bashkiak, që është një nga organet çeljes së negociatave me një vit. Shkaku është i vendimmarrëse, as që merret në konsideratë, qartë për të gjithë ne. Shqipëria po humbet edhe anashkalohet e përbuzet. Sot prona e gjithkujt atë pak demokraci të brishtë që mundi ta ndërtonte mund të rrëmbehet me dëshirën dhe urdhrin e një në 27 vjet. Sot kushtet që duhet të plotësojmë janë individi të vetëm. Unë nuk e di nëse dikush sot do të rënda për supet e një vendi ku s’ka asnjë të gjente ndonjë ndryshim midis diktaturës dhe bashkëpunim politik, ku nuk ka asnjë bashkëpunim kësaj katrahure që ka shkaktuar sistemi ynë me institucionet dhe me qytetarët. Në vend të autokratik, arbitrar dhe i pamëshirshëm i Edi diskutojmë për integrim ekonomik të Shqipërisë Ramës. dhe të rritjes së konkurrueshmërisë së tregut, ne Sot Shqipëria është pa Gjykatë Kushtetuese diskutojmë ende çmontimin e lidhjeve të politikës dhe pa Gjykatë të Lartë vetëm që të plotësohet me krimin. Kjo është një nga fatkeqësitë më të ëndrra e një individi të vetëm, për të qenë i mëdha, por do të duhet të durojmë edhe festën e gjithëpushtetshëm dhe ku asnjëri nga ne të mos qeverisë për dështimin e saj, edhe lojën ketë një vend ku të ankohej dhe ku të ankimonte psikologjike që ajo bën çdo ditë, për t’u thënë padrejtësitë që bëhen në emër të Kushtetutës së qytetarëve që fituam edhe një vit kohë dhe BE-ja, këtij vendi. Sot shteti i së drejtës është kthyer ndoshta pas një viti, edhe mund të na hapë një përfundimisht në shtetin që rrëmben dhe plaçkit dritë jeshile. Populli, nga ana tjetër, është varfëruar pronën e përbashkët. Teatri nuk është pronë e aq shumë, sa nuk ka forcë më as të mendojë dhe Kryeministrit dhe as e ministrave të tij. Teatri është jo më t’i kërkojë llogari qeverisë për mashtrimet pronë e historisë së Shqipërisë, ku të gjithë ne jemi dhe abuzimet e saj. Ndoshta në këtë pikë qeverisë bashkëpronarë. do duhet t’ia njohim këtë arritje të vetme! Arroganca për të vepruar me inat, atëherë kur Ne ndodhemi në një moment kritik, ku s’ka më të gjithë janë kundër, është rrezikshmëria më e kohë për lojëra. Kjo është dita ku të gjithë bashkë madhe që i kanoset një vendi, sepse këtu logjika do të duhet të veprojmë për të ndalur këtë marrëzi tashmë ka humbur. Shqiptarët po varfërohen shtetërore, për të ndalur shembjen e Teatrit gjithmonë e më shumë, duke i bërë ata edhe me Kombëtar dhe për t’iu rikthyer punës për plotësimin vulnerabël kundrejt kërkesës për drejtësi apo e kushteve jetike për Shqipërinë. kërkesës për llogari. Institucionet kanë pezulluar Ai teatër, sado i vjetër qoftë, është simboli i punën, pasi Kryeministri ka vendosur të jetë edhe vlerave shqiptare, nga i cili kanë lindur specialist, edhe shef sektori, edhe drejtor apo min- ambasadorët më të mire të imazhit të këtij vendi. ister, duke u tallur çdo moment me ndjeshmërinë Shqipëria nuk mund të jetë europiane duke e qytetarëve e duke i drejtuar ata drejt platformave shkatërruar historinë dhe kulturën e saj, por duke online që po i drejton vetë, ku askush nuk merr i ruajtur ato me krenari, si pjesë e një vlere që nesër kurrë përgjigje. do të jetë vlerë e shtuar edhe për vete Europën. Edhe çështja e teatrit është në të njëjtën grackë Faleminderit! dhe ky është momenti që ai duhet shpëtuar. Për Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Gjoshaj! shumëkënd kjo ngjan si një luftë me mullinjtë e Fjalën e ka deputeti Klevis Balliu. erës, por, në fakt, nuk është kështu, sepse janë Të përgatiet deputeti Besnik Baraj. mijëra qytetarë sot jashtë ambienteve të Kuvendit Klevis Balliu – Të nderuar qytetarë, përpara që kërkojnë të dëgjohen, të respektohen, sepse, se të filloj diskutimin tim, pashë që kishte shumë në fund të fundit, janë ata që vendosin për fatin e shqetësime nga maxhoranca kundrejt opozitës, do

47 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

t’u kërkoja të gjithë deputetëve të maxhorancës të Po nesër, cili do ta ketë radhën? aplikojnë te portali “Shqipëria që duam” dhe për tri Ai urren atë çfarë teatri përfaqëson: kujtesën, minuta, në dhjetë ditë, do t’i jepet përgjigje nga sepse ju keni probleme me kujtesën. I pari është ministria përkatëse! Kështu zgjidhen hallet dhe ky zotëria këtu, sepse ju e dini se çfarë përfaqëson problemet sot! kujtesa juaj. Sot e vërteta është se jemi përballë një vjedhje Kryeministri i kazmës dhe i sëpatës, që e keni monstruoze nga një qeveri, e cila ka vërtetuar, gati parë edhe vetë me kazmë, është simboli i në çdo ofertë të saj, që nuk njeh asnjë gjë përveç shkatërrimit në këtë vend. Pas gjithë këtij vjedhjes dhe plaçkitjes. Vjedhja dhe plaçkitja janë, shkatërrimi ai ka edhe dy misione: misionin e tashmë, simboli i kësaj qeverie bashkë me drogën, plaçkitjes e vjedhjes dhe misionin e damkosjes. e bardhë, e kuqe apo jeshile. Kjo që po ndodh këtu, Këtë të dytin, ai nuk do ta arrijë kurrë dhe, për të është një akt i turpshëm. Kjo vjedhje që po u bëhet parin, do të ndëshkohet. pronave të qytetarëve dhe pronave publike është Ndëshkimi do të jetë i ashpër, sepse ndëshkimi një akt i turpshëm. Duhet të dimë që në vitin 1945 do të vijë nga ju, të nderuar qytetarë, nga ne, nga diktatura bëri të ashtuquajturi revolucion prone, të gjithë bashkë. duke ua marrë latifondistëve pronat dhe duke ua Përballë këtij parlamenti sot ishin me qindra dhënë fshatarëve. Këtë ai e quajti Reformë të thellë qytetarë dhe nuk u tha një fjalë, as nga ndonjë Agrare, pastaj ua mori edhe fshatarëve këto toka. ministër apo nga vetë Kryeministri: “Ore, pse kanë Në vitin 1991 filloi njohja e pronës dhe njerëzit ardhur këtu këta zotërinj?”. morën shtëpitë dhe tokat e tyre, por sot Kryeministri Ata zotërinj, që ju i patë sot atje, do të hyjnë në i kazmës po shpik pa Kushtetutë, por me ligje histori si burra të ndershëm. Ato gra do të hyjnë qeverie dhe vendime një lloj pronë dhe emërohet në histori si zonja të vërteta dhe artistët do të hyjnë pronar, siç po bën me rastin e teatrit. Kryeministri në histori si elita e vetme që ka mbetur sot në i sëpatës sot kufizon dhe ndalon shfrytëzimin e shtetin tonë, të cilin ju po e shkatërroni, kurse Edi pronës në bregdet dhe jep leje me vendime qeverie Rama do të jetë objekt i gjykatave. dhe licenca për fshatra turistike. Vetëm kjo qeveri Ju, të dashur shqiptarë, do të jeni pjesë e mund ta bëjë këtë. Sot ky Kryeministër është i vetmi festave të fitores ndaj diktaturës, që mbiu sot nga në botë, që mban kazmën në dorë për të kullat e korrupsionit, nga kullat e Bllokut komunist. shkatërruar teatrin, për të shkatërruar bibliotekën. Janë këto afera korruptive, janë këto implikime Të mos harrojmë, sheshi për të cilin ju të kësaj qeverie me krimin e organizuar, që sot e krenoheni sot është shkaku i përmbytjes së lanë Shqipërinë jashtë Bashkimit Europian dhe nuk Bibliotekës Kombëtare. iu hapën negociatat. Arsyeja tjetër, absolutisht, Çfarë na garanton ne që projekti juaj i radhës është fakti që integrimin sot po na e drejtojnë nuk do të përmbytë diçka tjetër, vetë Teatrin apo këlyshët e Bllokut komunist. përsëri Bibliotekën Kombëtare? Sepse projektet Dekretohet si ambasadore mbesa e sekretarit tuaja nuk bazohen në analiza të vërteta, por personal të Enver Hoxhës, për punën që ka bërë bazohen në vjedhje, në plaçkitje, në miqësi. për integrimin e Shqipërisë. Kompania që ju keni marrë, është një kompani, së Vihet ministër i Jashtëm djali i kryetarit të degës cilës nga vetë Kontrolli i Lartë i Shtetit i është bërë së Partisë Komuniste në Shkodër dhe Kryeministër kallëzim penal, për shkak se ka krijuar një dëm keni vënë Edvin Ramën, djalin e Kristaqit. prej rreth 210 milionë lekësh. Kostumi i kanabisit, me të cilin janë veshur sot Pse nuk flisni për këtë ju? Pse nuk flisni për të gjithë ambasadorët tanë, për shkak të krimeve dëmin që i ka shkaktuar buxhetit të shtetit kjo të kësaj qeverie, është shumë i rëndë, por kostumi kompani? Nuk flisni dot, sepse kompania është komunist i kësaj qeverie është edhe më i rëndë aty për t’u paguar, për shërbimin që i bëri Erionit dhe për këtë ju do të mbani përgjegjësi. Për këtë, të Griseldës, me djalin e xhaxhait të pronarit të çdo njeri që sot nuk flet, do të mbajë përgjegjësi. kompanisë. Edhe ata që nuk janë të përfshirë në aferat Këto janë akte të turpshme! korruptive të kësaj qeverie, do të mbajnë Gjithë jetën ky njeri ka qenë me kazmë në dorë përgjegjësi, se do t’u duhet të mbajnë përgjegjësi për të shkatërruar kinema “17 Nëntorin”. Sot e ka përpara qytetarëve shqiptarë. radhën teatri. Dikush duhet të përgjigjet për krimet makabre

48 Legjislatura e 9-të Viti 2018

që po i bëhen këtij vendi. deputeti Romeo Gurakuqi. Dikush duhet të përgjigjet për ata 500 mijë Besnik Baraj – Faleminderit! shqiptarë, që janë larguar. Rrallëherë, në historinë 30-vjeçare të Dikush duhet t’u shpjegojë nënave të të rinjve tranzicionit shqiptar, kemi treguar maturi si klasë dhe të rejave, që janë larguar nga këtu, se pse iu politike, ku pozita dhe opozita të arrijnë larguan djemtë në kurbet, se pse nuk i kanë djemtë marrëveshje të arsyeshme. Kjo është vënë re me sot në shtëpitë e tyre. Dikush duhet të mbajë ligjet e ndryshme për zgjedhjet, me hartimin e përgjegjësi për këtë. Kushtetutës, me qëndrimet në procesin e integrimit Ka ikur koha kur nuk mbahej përgjegjësi. Ka europian e të tjerë. ikur koha kur keni pasur deputetë përballë, që u Gjithmonë, mesazhet e forumeve tundnit dosjet. Nuk ka më t’u tundni dosjet. Këtu i ndërkombëtare lexohen në dy këndvështrime keni njerëzit përballë dhe nuk kanë as dosje, as komplet të kundërta. nuk janë të implikuar në korrupsion, as nuk janë Pse vallë ndodh kjo papjekuri? Për mua ka të implikuar në krim, as nuk janë të implikuar me vetëm një arsye. Një shumicë njerëzish që kanë drogë. Sot, këtu përballë keni deputetë, të cilët drejtuar këtë vend e kanë parë këtë si plaçkë për përfaqësojnë interesat e qytetarëve. të përfituar vlera financiare dhe kapitale politike. Pavarësisht se juve ju duket se sot keni Interesat e vendit janë sekondare apo terciare. Kjo pushtetin në dorë dhe do të arrini t’i mbyllni gojën u vu re qartë në qëndrimet minuese të opozitës një gazetari apo të blini një gazetar, nja analist, që në procesin e integrimit europian ku, pasi flitej në paguhen sot me 10 dollarë për një fjalë nëpër mënyrën më negative për qeverisjen dhe reformën studiot televizive, harrojeni se do të arrini të blini në drejtësi, korrupsionin, që janë kritere për çdo qytetar shqiptar! integrimin në BE, si kopertinë thuhej “Jemi për Harrojeni se do të blini dhimbjen e nënave integrimin europian”. Kjo është njësoj si t’i thuash shqiptare, që sot nuk i kanë djemtë e tyre në shtëpi, dikujt në një martesë se dhëndri që po merr është për shkak të politikës që ndjek kjo qeveri, politikës trafikant droge dhe prostitucioni, vrasës, së drogës dhe të krimit. përdhunues dhe vjedhës, por në fund, unë si PD, Ky zotëria sot ka mbetur vetëm. e rekomandoj që ta bësh pjesë të familjes sate. Ku i ka analistët, të cilët e mbështesnin deri Kjo jo vetëm është e paarsyeshme e qesharake, dje? por, mbi të gjitha, është antikombëtare. Fatkeqësia Ku i ka shërbëtorët, që deri dje i shkonin nga e politikës sonë është se suksesi i PS-së nuk shihet mbrapa? si suksesi i vendit edhe integrimi në BE, por si Ku e keni sot pjesën intelektuale të Partisë dështim i PD-së. Aq e vërtetë është kjo, saqë edhe Socialiste? Janë zhdukur, kanë ikur edhe ata, në ato raste kur njerëzit e zgjedhur në forumet më sepse të qenit intelektual në Partinë Socialiste nuk të larta të shtetit, edhe kur propozohen nga vetë u hynë më në punë. Sot, që të ecësh dhe të bësh PD-ja, nëse nuk mbajnë qëndrime gjenerues karrierë në Partinë Socialiste, duhet të jesh i lidhur konflikt dhe vegla, anatemohen si armiq. Kështu me drogën, duhet të jesh i lidhur me krimin, sepse ndodhi me presidentët e nderuar të zgjedhur nga këto janë veset që ka kryetari juaj, veset e drogës, PD-ja, si Alfred Moisiu apo Bamir Topi. por me veset e drogës nuk hyhet në Europë. Me Të vetmit presidentë që mbështeti PD-ja ishin veset e drogës, shqiptarëve do t’u mbyllen dyert Sali Berisha, gjeneratori dhe autori kryesor i në Europë. Këtë nuk mund ta lejojë opozita dhe konflikteve në këta 30 vjet dhe Bujar Nishani, ku asnjë qytetar shqiptar. emblematike është pjesëmarrja e tij në protestën Ndaj, sot çdo qytetar duhet të dalë përballë te Parku i Lodrave te Liqeni. kësaj qeverie, për ta rrëzuar një herë e mirë, për Le të vijmë të problemi në fjalë. Jam i bindur se ta zhdukur këtë farë të keqe komuniste, që nuk çfarëdo alternative të paraqesë Erion Veliaj , PD- paska fund në këtë parlament! ja do të mbajë të njëjtin qëndrim mohues, do t’i Faleminderit! hedhë benzinë zjarrit të ndezur nga vetë ata. Në (Duartrokitje në sallë) mënyrë të ngjashme kundërshtuan për sheshin, Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Balliu! që mori çmim ndërkombëtar, po kështu me pazarin Fjalën e ka deputeti Besnik Baraj. që me siguri Veliaj ka plane ta zgjerojë më tej Të përgatitet deputeti Dashamir Shehi. Më pas rehabilitimin e tij, apo me parkun e lodrave etj.

49 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Sot, për fat të keq, PD-ja nuk ka fuqi që këto vepra peshohet mirë dhe të shihet nga peshon balanca. t’i zhbëjë apo t’i shkatërrojë, se po t’u dhimbsen Kemi me qindra raste nga historitë e vendeve shqiptarët dhe paratë e taksapaguesve shqiptarë, të tjera, ku janë marrë vendime të ngjashme me nuk do të bënin 60 kilometra autostradë me 1,3 këtë të ndërtimit të teatrit të ri. Unë po sjell një miliardë euro, nuk do të prishnin pasuri natyrore, emblematike: Anglia është djepi i futbollit, krenaria si Valbona me hidrocentralet e dhëna nga qeveria e saj ka qenë stadiumi i famshëm “Wembley”. Para Berisha, nuk do të prishnin mbikalimin te Zogu i disa vjetësh këtë monument historik e shembën Zi, nuk do të shisnin hidrocentralet e Ulzës, nuk dhe ringritën një të ri që plotësonte kriteret dhe do të krijonin Gërdecin, që mori aq jetë njerëzish, standardet e kohës. Ringritën një që u shërben nuk do të vrisnin në mes të ditës në sheshin e brezave. A pati kundërshti atëherë? Sigurisht që Kryeministrisë, ndaj ata morën atë që meritonin po, por debatet nuk ishin alla shqiptarçe, por në zgjedhjet e fundit, ndaj dhe Veliaj do të fitojë qytetare e profesionale, me objektiv të qartë që t’i bindshëm, sepse përballë ka karikatura që shërbejnë kohës dhe, mbi të gjitha, të ardhmes. gjenerojnë vetëm konflikte dhe shpesh fatkeqësi Një shembull tjetër është La Scala, e cila ka qenë për këtë vend. E quaj normale që një iniciativë e kishë dhe u bë teatër. Nuk besoj se në historinë e Veliajt, apo e kujtdo, të mos këtë pëlqimin e një njeriut ka ndjesi më të fortë se ajo fetare, e pjese, por ajo që më bën përshtypje është se nuk megjithatë ata e bënë teatër. Po të ndodhte në nxirren argumente, nuk pranohen të hidhen në Shqipëri, komunistët e antikomunistë, do të bënin tavolinë arsyet pse duhet dhe pse nuk duhet të namin. prishet, dhe në finale, të bëhet bilanci pohues dhe Personalisht kam vënë re se Kryetari i Bashkisë kundërshtues. e kërkon një dialog të tillë, por refuzohet dhe kulmi Për fat të keq, PD-ja flet për transparencë, por arrin kur refuzohet të flasë ne Komisionin e Medies, nuk lejon dhe nuk pranon diskutim që njerëzit të pra duket qartë se arsyeja pse PD-ja përfshihet marrin vesh se çfarë po ndodh dhe që të gjykojnë në këtë proces është të krijojë tensione, konfuzion ata vetë. Nuk jam për histeri politike, me të cilën dhe mjegull, si dhe të mos lejojë atë pjesë që është ngopur aq shumë opinioni publik në shumë kërkon të dialogojë. Lëreni publikun të marrë vjet, nuk jam për histerinë politike të Komisionit të informacionin e duhur dhe jo të dezinformohet. Medies që do të mbahet mend gjatë për mënyrën Politika duhet t’i marrë natyrshëm duartrokitjet nga si drejtohet. I quaj qëndrime të turpshme, joetike publiku dhe jo nga militanti ekstremist, t’i marrë dhe fyese për opinionin qytetar. Për fat të keq, nuk nga njerëzit e arsyeshëm e të mençur dhe jo nga kam vënë re pyetje të opozitës t’i kërkojnë Kryetarit ata që kanë abuzuar apo kanë shpresë se do të të Bashkisë se si është infrastruktura në këtë zonë vazhdojnë më abuzime. për furnizimin me ujë, apo kanalizimet, si do të Votat që ka marrë Veliaj dhe që do t’i marrë më zgjidhet problematika e parkimeve, cili është bindshëm vitin që vjen, janë ekuivalent me përfitimi social publik, çfarë kostoje ka për buxhetin duartrokitjet që populli i Tiranës do t’i japë atij në e shtetit dhe taksapaguesit shqiptarë, sa janë teatrin e madh politik dhe duartrokitjeve të hapësirat e teatrit të ri në raport me atë ekzistues, spektatorëve të brezit të ardhshëm, të cilët do të si është statusi i pronësisë së sipërfaqes që do të frekuentojnë teatrin e ri modern dhe do të ndërtohet, mos preket ndonjë pronë private, si duartrokasin artistët shqiptarë, por edhe ata që e është perspektiva, a janë këto ndërtime në harmoni bënë të mundur ndërtimin e tij. me planin rregullues të Tiranës? Sigurisht që këto Faleminderit! nuk ekzistojnë si pyetje. Jam i bindur se publiku Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Baraj! ka interes për sqarimin e pyetjeve të tilla, pasi teatri Fjalën e ka zoti Dashamir Shehi. nuk është pronë vetëm e artistëve, por e gjithë Dashamir Shehi – Të nderuar kolegë, të publikut dhe veçanërisht e atij brezi që e ka paktën ju që keni ngelur, kjo tema e Teatrit i ka të frekuentuar atë teatër e, mbi të gjitha, është pronë gjitha brenda si vetë teatër, pra dramaticitetin, e brezave të ardhshëm. Arsyeja më e fort që nxjerr humorin, butaforinë politike e jopolitike. Mirëpo ky PD-ja sot është elementi shpirtëror e historik. Pa teatri ynë, përtej kësaj që ka një teatër normal, dyshim kjo është me rëndësi, qoftë për artistët, domethënë dramën, komedinë etj. na paska edhe qoftë për publikun që e frekuenton. Kjo arsye duhet disa halle të tjera, për dreq, punë Shqipërie, atë të të jetë në balancë me argumentet pro ndërtimit, të parave. Të gjithë teatrot, mirë apo keq, edhe ai

50 Legjislatura e 9-të Viti 2018

më dramatiku, edhe i Shekspirit, japin një sens re, teatrin e ri, stadiumin e ri, gjykatat e reja, kënaqësie, se shkon e sheh një gjë të këndshme, bashkinë e re! Hajdeni ta bëjmë Tiranën më të edhe kur është tragjike, mirëpo ky yni, përtej kësaj, madhe sesa është! qenka kaq i këndshëm, kaq i lezetshëm, saqë kemi Ky është një qytet që fillon te Universiteti dhe 20 vjet që merremi me këtë punë. Personalisht, mbaron te hotel Tirana. Kaq ka ky kryeqytet, pjesa zoti Kryeministër, (nuk është këtu, më vjen shumë tjetër është konvikt, vetëm për të fjetur. Nuk ka keq), ka 20 vjet që merret me këtë. Kam pasur një asgjë. Shisni mend, se vijnë turistë, disa nordikë, tufë pronash nëpër Tiranë dhe nëpër Shqipëri, vitin ballkanikë. Çfarë shikojnë këtu ata? Këtu kaq ka. e tretë u mërzita dhe nuk i ndoqa më. Ishin të miat, Një kilometër jetë ka, pjesa tjetër është një konvikt të gjyshit tim, të babait tim, të ligjshme. Ky ka 20 i madh. Këta duan që brenda kësaj cope të vjet që i është ngjitur Teatrit nga mbrapa dhe nuk vendosin edhe kullat e reja, edhe Teatrin gjoja të i shkulet me lloj –lloj sipërmarrësish dhe ri. Teatri ka vlerë se është i vjetër. Por nëse është biznesmenësh. Ky ka bërë teatrin më të madh që fjala për të rinj, bëhen sa të duash. Shko dhe bëje është luajtur ndonjëherë këtu, vetëm për të marrë atje, bosh është vendi! Pse nuk e bëjnë? “Nuk truallin atje. Unë besoj se nuk ka ndonjë dashuri kemi para”-, thotë ministri i Financave dhe na gjeti të madhe për Teatrin, me sa di unë, sepse nuk e një skemë financiare shumë të zhvilluar, të rafinuar, kam parë ndonjëherë. nuk e kishte gjetur njeri deri sot këtë punë. “Zero”, Kjo qoshja e Tiranës, jo thjesht për ne që jemi thotë. Si zero? Me tokën e shtetit? Hajdeni të japim të këtij qyteti, por për të gjithë Shqipërinë, besoj dhe parkun “Rinia” me zero. Çfarë doni të bëni te se mund të jetë hapësira publike më e nderuar parku “Rinia”? Japin leje ndërtimi 40-katëshe, 10 për t’u mbajtur, për t’u respektuar. Nuk ka asnjë kate i merr shteti shqiptar. Bën Ministrinë e vend tjetër në Shqipëri ku të jetë shkruar kaq Financave, të Arsimit, çfarë doni të bëni? Dhe zero. shumë, jo thjesht për letërsinë, për artin, për Çfarë është ky shtet karagjozësh, për të prishur pikturën, por në njëfarë mënyre edhe gjithë çfarë kulturën e tij, traditën e tij, historinë?! kemi pasur, etapat historike të 80 vjetëve të fundit. Shyqyr që e kemi Teatrin! Me thënë të drejtën, Nëse ka diçka për t’u mburrur, që ka diçka për të qenë të sinqertë, nuk është se e bëmë ne. europiane ky qytet, se shumicën i shkatërroi Enver Na e la italiani. Duhet t’u themi: “faleminderit” atyre Hoxha, fatkeqësisht kemi shkatërruar edhe ne italianëve që i kemi anatemuar, se kjo “qenka vetë, kazmën e fundit po ia vë ky Kryeministri ynë. fashiste”, apo “ka arkitekturë komuniste”. Hajde Nëse ka mbetur me gjithë mend diçka që t’i prishim, edhe Pallatin e Kongreseve, meqenëse përfaqëson historinë e qytetit është Teatri. Këtu është bërë në kohën e diktaturës, edhe sheshin dëgjojmë të gjitha marritë se kjo “qenka një gjë e “Nënë Tereza”, se edhe ato të ulëta janë, mund t’i vjetër, kjo nuk duhet të respektohet dhe duhet të bëjë më të larta! Ministritë janë 3 kate, të bëhen shembet se është e vjetër”. Ajo, në fakt, të vetmen 30 kate. Jepja ndërtuesit më të vogël, po nuk i vlerë që ka nga ana e arkitekturës dhe e bëri 30 kate. Më të madhen, e bëni të gjithën prej urbanistikës, është pikërisht se është e vjetër, se xhami, por nuk kemi për të gjetur më historinë e me pallate të reja si këto të zotit Rama, por edhe këtij qyteti, nuk ka për të na quajtur më njeri shtet- si ato që janë bërë më parë, është e mbushur qytet që kemi një histori urbanistike, një histori Shqipëria, është e mbushur Europa, Afrika bën kulturore. Këtë keni gjetur ju, keni sjellë dhe një përditë, në Najrobi bëhet përditë nga një grataçelë ligj. shumë më e bukur se këtu. Dubai, Katari bëjnë sa Ta lëmë këtë punë, se jemi lodhur, kanë 2 muaj të duash, por stadiumin “Qemal Stafa” nuk e bëjnë shqiptarët duke dëgjuar nga këto histori, dot. Ne duhet të mburremi me atë që kemi histori. vlerësimet, rivlerësimet, rrëzimet nga një krah Ne do t’i vëmë shkelmin asaj që është histori, se tjetër. Ta lëmë këtë pjesë, është shumë e keqe, qenka e vjetër. Arsyetim më idiot dhe më të poshtër, shumë e hidhur, por është për më intelektualë sesa me thënë të drejtën, se sa për të rrënuar një gjë unë, me thënë të drejtën! që ka vlerë, qenka vjetërsia. Qenka e vjetër? Kam dëgjuar njerëz shumë të rafinuar si ai Merre, riparoje, rikonstruktoje, se asaj koha i vlen, Plasari, që kanë shkruar gjëra të mrekullueshme, se gjërat e tjera nuk kanë ndonjë rëndësi. Doni të që nuk i kemi ditur edhe ne. Ne, mirë apo keq, bëni të re? Ja ku është gjithë ai bulevard atje, që paskemi qenë në një cep pjate të kulturës. Duhet mburreni se e keni bërë vetë. Atje bëni operën e të jemi krenarë për këtë punë, para se t’i vëmë

51 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

shkelmin. që ta ndërprisni seancën, të thërrisni të gjithë ata Këtë punën tjetër, këtë të PPP-ve, këtë punë që duhet të jenë këtu, para se të vazhdojmë e di, e di se kam punuar disa vjet ministër i diskutimin. Ndërtimit. Ky është turpi më i madh! Mirë që doni Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Spaho! ta shembni, por mund të kishit 100 formula të tjera. Po të shikoni prezencën, në sallë ka më tepër Si do të na e sillni në parlament, që ta shembim ne deputetë se për çdo ligj tjetër që është diskutuar. për biznesmenët e Edi Ramës, për Edi Ramën, (Debat në sallë) me votën tonë? Nuk ka turp më të madh! Për çdo Fjalën e ka kolegu Romeo Gurakuqi. Të vepër që do të bëhet në Shqipëri do të sillni nga përgatitet deputeti Shezai Rrokaj. një ligj ad-hoc vetëm për këtë punë? Mendoni se Romeo Gurakuqi – Faleminderit, zonja ne këtu jemi budallenj?! Jo, ne do ta kundërshtojmë drejtuese e seancës! edhe sikur të ishte i drejtë, pasi e kemi për detyrë Në vitin e Skënderbeut, lajmëtari i kësaj ta kundërshtojmë se jemi opozitë. Më vjen keq që shpalljeje të bujshme, të përgatitur për propagandë nuk janë kolegët e mi, besoj se ndihen po kaq të mirëfilltë errësuese ndaj vëmendjes së publikut, keq sa ndihem unë, kur të shkojnë në shtëpi, kur dikur një djalë plangprishës i Tiranës, sot të flasin me gratë e tyre: “pse e ngrite kartonin, Kryeministër i vendit, ka sjellë para nesh një për çfarë e ngrite kartoni?”. Tha një fjalë të mirë, projekt, me anë të të cilit kërkon të shkatërrojë të mençur Balla, e thotë ndonjëherë: “Këtu nuk ka kompleksin e dy teatrove më të rëndësishëm në më diskutim, i sqaruam gjërat. Po e mbyllim vend, që gjenden në kompleksin e dikurshëm të abuzimin”. Në fakt, e mbyllët. Ju ngrini kartonin, fondacionit “Skanderbeg”, themeluar nga një prej ata marrin paratë. Nuk keni më çfarë të sqaroni, njerëzve më të shquar të këtij vendi, Profesor sot u sqaruan të gjitha në mënyrë definitive. Kjo Ernest Koliqi, dhe disa prej njerëzve më të është një vjedhje e pastër. Këtu në këtë shtet rëndësishëm të botës intelektuale e tradicionale janë bërë shumë, jo vetëm nga qeveria juaj, por të këtij vendi. E kam fjalën këtu për Vangjel Koçën, edhe nga të tjerat. Po ama me ligj, me mënyrë Aleksandër Xhuvanin, Anton Palucën, Patër Anton specifike, të detajuar, me ligji të ndërtuar te zyra e Harapin, Xhevat Korçën, Mustafa Merlikën, firmës së ndërtimit dhe të na e sjellin në parlament Dhimitër Beratin, Atë Zef Valentinin, Karl për të na poshtëruar deri në këtë farë feje, kjo Gurakuqin, Ekrem Vlorën, Dom Lazër Shantojën, është e tepërt. Eqrem Çabejn, Kolë Kamsin e të tjerë. Unë mendoj se, nëse keni kurajë civile, votoni Në republikat oligarkike, ku ndërthuren metodat kundër, nuk keni për të humbur asgjë. Këtu në e sundimit të klikave sunduese të fundit të shekullit këtë mes jemi të gjithë të humbur në qoftë se XV me ato Sigurimit të Shtetit të kohës së Kadri votojmë këtë ligj. Ne të tjerët këtu ruajmë fytyrën Hazbiut, mund të ndodhin gjëra të ngjashme, por tonë. Mundet që të mos e mbrojmë dot Teatrin, jo në një vend që është kandidat për të hyrë në por fytyrën e kemi mbrojtur. Ju, po deshët, Bashkimin Europian. firmoseni, votojeni, bëni si të keni qejf. E thashë, Në vjeshtën e vitit 2013, ju kam thënë publikisht ai e sqaroi shumë bukur: këta do të marrin paratë, se Rilindja është kuptuar si rilindje e politikave të ata që janë aty, ju do të merrni turpin, turp është ta marrëzisë, të përçarjeve, konfliktit, segregacionit, thuash, se kjo nuk mbyllet në një ditë. Këtu ka për shkeljes së lirisë, grabitjes së pronës e të pasurisë të mbetur kjo punë. Edhe vite të tëra do të publike, si dhe shkatërrimit të trashëgimisë përmendet se si u votua dhe ku përfundoi. historike. Unë këtë ftesë doja t’ju bëja. Një establishment që nuk gjeneron dot lirinë e Faleminderit! garantuar, që godet liberalizmin, klasën e mesme Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Shehi! që në momentin e saj të parë të ngjizjes, që Për procedurë? Po, zoti Spaho. funksionon si një klike grupesh kriminale, nuk ka Edmond Spaho – Zonja drejtuese e seancës, të ardhme. E keqja është se ajo mund ta fundosë Ne po debatojmë për një çështje shumë të vendin në kaos dhe në armiqësi të mëtejshme. rëndësishme, po për fat të keq asnjë pjesëtar i Sot, pas 5 vjetësh në pushtet, ju i keni tejkaluar qeverisë nuk ndodhet në sallë. Po kështu, numri i parashikimet: e keni zhytur vendin në kaos, deputetëve është shumë i kufizuar, gjë që tregon hajdutërinë e keni futur në sistem, sistemin mungesë të theksuar serioziteti. Do t’ju propozoja konstitucional të vendit e keni futur në kolaps, si

52 Legjislatura e 9-të Viti 2018

dhe e keni lënë vendin nën kontrollin e krimit të pjesës tjetër të sistemit duhet t’i lihet gjithë koha e organizuar, i cili po bën kërdinë. nevojshme për të kryer vetingun. Një opsion tjetër: Kryeministri, i dalë nga zgjedhjet e blera, bën duhet të gjendet një modalitet që t’i hapë rrugën sikur nuk kupton se çfarë udhe ka marrë Shqipëria. kushtetuese Presidentit të Republikës, që të Ai ka vendosur të bëjë karrierë politike duke e hedhë, pa kufizim, shortet në Këshillin e hedhur Republikën dhe Shqipërinë në kaos, në Emërimeve në Drejtësi, derisa të gjendet zgjidhja rrënim dhe çorientim strategjik, duke i hedhur e kandidatëve për gjykatën më të lartë të vendit, anëtarësisë së PS nga një copë thelë prej plaçkës ose duhet të gjendet një zgjidhje e përkohshme, së madhe, që po e grabit ai dhe establishmenti që ashtu sikurse keni gjetur për prokurorin e e mbështet. përkohshëm; duhet një zgjidhje me ligj të posaçëm Unë jam këtu për të kërkuar ndaljen e këtij akti për boshllëkun e krijuar në vend me Gjykatën të kontestuar dhe fillimin e një procedure për Kushtetuese, pa penguar procesin e vetingut për plotësimin e boshllëkut në administrimin e të institucionet e tjera të drejtësisë. drejtës në këtë vend, e para së gjithash në Kjo masë emergjente do ta vendoste në kushte administrimin e të drejtës kushtetuese. Duhet një të barabarta të vlerësimit të së drejtës sjelljen arbitër për të ndalur luftën politike që ka pllakosur institucionale dhe vendimmarrjen politike të vendin, e mbi të gjitha babëzinë e pozitës aktuale. krahëve të spektrit parlamentar, si dhe do të Aktualisht, ju keni sjellë me forcë në parlament shmangte konfliktin politik të paparimtë dhe të një ligj në të cilin nuk janë respektuar, madje janë pambarimtë. Kjo, sepse shoqëria gjendet para një shkelur, ligji “Për qeverisjen vendore”. Së dyti keni egërsie të shfrenuar të Kryeministrit të vendit dhe shkelur ligjin “Për koncesionet dhe partneritetin sankylotëve rreth tij, që drejtojnë edhe grupin publik-privat”. Keni shkelur Kushtetutën, e cila nuk parlamentar, të cilët po përdorin 60 deputetë i jep asnjë lloj tagri as qeverisë qendrore, as socialistë, të sjellë nga periferia e vendit, me formim qeverisë lokale për të tjetërsuar pronat publike. të cunguar, të pandjeshëm ndaj ndjeshmërisë Shumica ka mandat vetëm për të qeverisur, por jo qytetare të Tiranës, për trashëgiminë kulturore të për të tjetërsuar pronat. mbetur të kryeqendrës së vendit. Provincializmi Pse ndodh një gjë e tillë? Kjo ndodh sepse socialist, që, në fakt, është minoritar në shoqërinë shumica parlamentare u ka hequr prokurorëve e tonë, sot dikton politikat dhe vendimmarrjet politike gjyqtarëve autoritetin që u jep Kushtetuta, dhe këtë në vend. Një sistem i tërë piramidal i shkëmbimit autoritet të hetuesit dhe të prokurorit, maxhoranca të interesave të një grupi puthador dhe lëpirës ia ka dhënë ministrit të Punëve të Brendshme, në deputetësh, i kapjes së kokës së tyre në kohën e të cilit, për herë të parë në historinë e korrupsion, në favore, në trafikim, i përdorimit tranzicionit, ndodhën vrasje enigmatike brenda abuziv të paditurisë së tyre sistematike mbi të strukturës së Ministrisë së Punëve të Brendshme, vërtetat historike dhe kulturore, mban peng ndërsa rolin e gjykatësit suprem e ka marrë parlamentarizmin, europianizimin institucional të Kryeministri i vendit. vendit dhe prandaj kemi arritur në këtë pikë. Sot unë doja të kërkoja nga përfaqësuesit e Maxhoranca parlamentare gjendet e drejtuar maxhorancës ndryshimin e kalendarit parlamentar. nga një njeri, që ka mprehur shpatën dhe godet Është e nevojshme gjetja e një zgjidhjeje për Republikën, po dërrmon ndarjen e pushteteve vakuumin e krijuar nga grushti konstitucional i brenda saj, parimet e shpjegueshmërisë dhe të shtetit, i krijuar nga rënia e qëllimshme e Gjykatës përgjegjshmërisë në qeverisje, tolerancën në Kushtetuese të vendit. komunikim e të tjera. Boshllëku nuk mund të vazhdojë më, ndaj duhet Kjo është vetëm shfaqja e jashtme, që mbart të gjendet një zgjidhje emergjente. Unë propozoj brenda interesat e korrupsionit dhe krimit të ngritjen e një komisioni ekspertësh organizuar, ku është ngërthyer kupola drejtuese e konstitucionalistë, të cilët do të përgatisin brenda Partisë Socialiste. pak ditësh, e nënvizoj, brenda pak ditësh, Të nderuar kolegë, propozimet për ndryshimet e nevojshme Sistemi ynë penal parashikon sanksione në rast kushtetuese në aktet transitive ose në aktet të dhunimit të qëllimtë të Kushtetutës, dhe një prej themeltare, që do të mundësojnë vetëm vendosjen tyre është grushti i shtetit konstitucional, i cili në në funksion të Gjykatës Kushtetuese, ndërsa përgjithësi përkufizohet si krim politik, duke u

53 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

artikuluar në krime kundër sigurisë së brendshme Pra, sot është çasti, për të qenë të paktën një dhe kundër sigurisë ndërkombëtare të shtetit. Pra, herë deputet i pavarur nga partia, por i varur të gjithë kanë si karakteristikë të përbashkët se tërësisht nga emri yt, nga votuesi yt dhe nga janë krime, që drejtohen kundër institucioneve shërbimi që i bën vendit tënd, sepse, siç do ta politike shtetërore. Ndër këto krime bën pjesë edhe shohim më poshtë, ky draft na e nxjerr veten në obstruksionizmi i drejtimit të maxhorancës aktuale, tejqitje, përtej limiteve të deformimit ligjor, ekonomik e cila ka zhvlerësuar Gjykatën Kushtetuese dhe e dhe kulturor. Ky draft udhëhiqet prej stomakut të ka çuar atë në kolaps. babëzisë oreksngrënëse, jo prej mendjes e Zbulimi i këtyre krimeve u besohet gjykatësve, zemrës; jo prej dashurisë, por prej kokëfortësisë; në këtë rast i besohet Prokurorisë së Përgjithshme jo prej dialogut për të ndrequr punët e kombit, por detyra e hetimit të rastit të shfuqizimit të prej unit kryeneç e urrejtjes së alteregos, në dëm paramendimtë të Gjykatës Kushtetuese të këtij të interesit publik. vendi. Ndaj i bëj thirrje prokurores së Përgjithshme Kjo u duk qartë kur Kryeministria ngarkoi për të hetojë rastin, sepse është një rast flagrant i hartimin e draftit nga tri ministri në dy, duke krijimit të një zbrazëtie në sistemin e drejtësisë dhe, përjashtuar pikërisht Ministrinë e Infrastrukturës para së gjithash, në zhveshjen e arbitrit kryesor, dhe Energjisë, e cila merret dhe ka në objektin e që jep drejtësi midis palëve politike në këtë vend, saj të punës hartimin dhe zbatimin e politikave në dhe e ka çuar situatën në një vakuum të tillë, sa zhvillimin urban dhe të infrastrukturës, meqenëse akte të tilla grabitjeje të mirëfilltë të sillen në këtë është një plan zhvillimor. vend. Askush nuk mund ta pengojë drejtësinë dhe Kjo duket qartë edhe në relacionin shoqërues, aq më pak të parën, drejtësinë kushtetuese. ku nenet 41, 78 dhe 83 nuk kanë lidhje të mirëfilltë Kryetari i maxhorancës pengon konstituimin e me draftin në fjalë dhe anashkalohen nene të Gjykatës Kushtetuese me veprime dhe Kushtetutës, si neni 13, neni 113 dhe neni 116, që mosveprime, për të cilat e ka detyrim institucional përfshijnë kompetencat e pushtetit vendor, ku, siç të arsyetojë pozitivisht. Grushti i shtetit duhet të dihet, meqenëse kam qenë dhe anëtar i këshillit marrë fund sot, rendi juridik dhe konstitucional bashkiak, disa vendime , ato që kanë të bëjnë me duhet të rivendosen, në qoftë se në këtë vend tjetërsimin e pronës, kalojnë me 3/5 e votave. duhet të sundojë paqja, qetësia dhe e ardhmja Natyrisht, kjo duket qartë edhe në kakofoninë apo europiane. Ky ishte faktori kryesor i mosçeljes së në kakografinë, që lidhet me metrat katrorë, ku nuk negociatave me Europën javën që shkoi. thuhet fare se sa është pjesa që i takon privatit, Faleminderit! me shifrat që jepen aty, herë 500 milionë, herë 6 Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Gurakuqi! milionë, kur shteti duhet të fitojë dhe çmimi i Teatrit Fjalën e ka zoti Shezai Rrokaj. është fiksuar 30 milionë. Të përgatitet deputeti Fadil Nasufi. Të nderuar deputetë, a e keni vënë re se në Shezai Rrokaj – E nderuar zonja drejtuese e relacion flitet vetëm për teatrin që do të rilindë prej seancës, kullave, me përshkrime të detajuara, por nuk thuhet Drafti që po diskutojmë sot është i veçantë për asnjë fjalë se çfarë synohet realisht të ndërtohet nga sensibiliteti publik, ngarkesat emocionale në këtë zonë?! Pra, është dhënë një maket teatri, vetjake, por edhe për nga besimi që kemi marrë si pjesë e integruar e një qendre polifunksionale, nga populli dhe betimi ynë në Kuvend se që arkitektët e kanë identifikuar si të ngjashme me vendimmarrjet tona, për të mirën e qytetarëve tanë, ndërtesat në Afrikën e Jugut apo në Korenë e do të jenë të drejta. Kësisoj, për sa varet nga unë, Veriut, por nuk flitet fare për kullat që do të lindin nuk do ta këmbeja kurrë drejtësinë e një prej teatrit. Nuk dihet nëse do të jenë 4, 5 apo 6 vendimmarrjeje me kahjen politike dhe ca më keq, kulla, ashtu siç nuk dihet edhe sipërfaqja që do të vetëdijen personale dhe kombëtare ta keqpërdorja ketë privati. Në relacion ka terr informativ për për shkak të përkatësisë politike, sepse gjykoj, si lartësinë e qiellgërvishtëseve. Nuk ka asnjë shumë prej jush, se kemi një gjë të përbashkët informacion për përqëndrimin e popullsisë në këtë përtej ndasive e kundërshtimeve politike, që është zonë dhe asgjë për trafikun që, me ndërtimin e dashuria për Shqipërinë, për të cilën Fishta, në sheshit, është tejet i rënduar dhe paraqet probleme një kontekst tjetër, do të shprehej me fjalët: në lëvizjen e automjeteve. “Shqipërinë e kemi bashkë”! Gjithashtu, sillen modele, mbi të cilat është

54 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ndërtuar ky draft, por të tria modelet, si ai portit të Ndriçim Xhepa, Rajmonda Bulku e kështu me Karpenit, aeoproportit të Vlorës dhe i Rrugës së radhë. Më falni që nuk po i përmend të gjithë! Arbërit nuk kanë fare lidhje me këtë projekt, që Po ju pyes: a kanë lidhje këto raste me vlerat e kërkohet të kalohet me ligj të vecantë. Teatrit Kombëtar? Thuhet se shteti nuk ka asnjë risk financiar. Si Të nderuar deputetë, është e qartë se kësaj nuk ka asnjë risk financiar?! Toka, që jep shteti, qeverie nuk i intereson Teatri, sepse, për turpin nuk ka anjë vlerë?! Në qoftë se sipërmarrësi tonë kombëtar, do të ishin gjetur kaq fonde sa të falimenton dhe midis palëve lindin konflikte mos e koritnim turpësisht fytyrën e mbarë kombit gjyqësore, a ka risk? A ka risk për zhvillimin e kësaj dhe t’ia jepnim privatit, sepse nuk kemi burime zone në qoftë se negociatat e komisionit shtetëror financiare. Nëse nismën e merr privati, nuk ka me investitorin sipërmarrës, në mbrojtje të inter- dyshim se ai, me të drejtë, do të mendojë më parë est publik, nuk shkojnë ashtu siç duhet? Çfarë do për kullat dhe teatrin do ta ndërtojnë, sepse atij i të thotë “janë institucionet shtetërore kompetente duhen kullat. Por çuditërisht në relacion nuk flitet ato që do të garantojnë se zhvillimi do të bëhet në për to, sa kulla do të jenë, me sa kate do të jenë përputhje me kuadrin ligjor në fuqi”, a thua se nuk dhe si do të rrinë në harmoni me këtë pjesë janë dy palë, por, në fakt, një e vetme? historike të qytetit?! Pra, në momentin kur lidhet një kontratë, shteti, Siç e keni vënë re, këtu ka një kakografi ligjore, në rolin e pronarit të truallit, nuk mund të që nuk e legjitimon këtë sipërmarrje perfide. Ndaj përmbushë njëkohësisht rolin e rregullatorit, edhe qeveria po ia shet dhe po ia lë në derë këtë verifikuesit, kontrolluesit apo edhe të ndëshkuesit, vendimmarrje Kuvendit, sigurisht kolegëve të siç thuhet në realcion, sepse marrëdhëniet midis maxhorancës, sepse ajo do ta heqë përgjegjësinë palëve i rregullon gjykata. nga vetja. Të nderuar kolegë, më bënë shumë përshtypje Nuk ka bashkëpunim me grupet e interesit, as dy përkufizime në këtë relacion, ai i Institutit të me publikun, nuk ka transparencë ekonomike midis Monumenteve të Kulturës, i cili e konsidron publikut si pronar dhe sipërmarrësit, sepse rolin e “Ndërtesë pa vlerë” dhe ai i Institutit të Ndërtimit, i publikut e kanë marrë ata që, 20 vjet më parë, cili përpiqet ta nxjerrë këtë ndërtesë jashtë ushqyen në subkoshiencën e tyre ëndrrën se si kushteve minimale të punës. Natyrisht, vlerësime do ta gllabëronin bashin e vendit. si këto të dy instituteve, ashtu edhe të artistëve të Kryeministri tha se Teatri nuk është më pjesë e përdorur prej shtetit në dëm të interesit publik dhe historisë, por pak më lart ne vumë në dukje të për interes të grupeve të caktuara me imunitet kundërtën, se historia e dy teatrove me kulturën, qeverisës, në këto tri dekada demokraci janë artin, skenën, krijimtarinë, jetën shoqërore dhe vetë njohur me bollëk, ashtu siç po shpërfaqen albanologjinë është pjesë integrale e historisë sonë ekraneve të porositura edhe këto ditë. Ky lloj shteti 80-vjeçare. e dekurajon kurajën publike, sepse i fut hundët deri Në një shkrim shumë të qartë dhe te jeta personale e individit. argumentues, në një të përditshme, studiuesi Por, a përbën vlerë kjo “ndërtesë pa vlerë”? Plasari do t’i bënte thirrje publikut dhe sidomos Së pari, ndërmjet viteve 1944-1945, Teatri neve, vendimarrësve, se amnezia kolektive është Kombëtar, si prodhues i artit skenik, dhe si një fshirje e identitetit kolektiv. Ai do të shprehej se shkollë e artit teatror kombëtar, krijoi bazat e është i mjerë ai popull që ka humbur kujtesën e trupave të para teatrore dhe profesioniste. historisë së kulturës, të artit, të jetës sociale dhe Së dyti, në këtë Teatër u rritën dhe u afirmuan të albanologjisë. Po sa të mjerë janë ata që regjisorët e plejadës së parë, si Sokrat Miho, Pandi mendojnë se jeta fillon nga dita kur, të përfshirë Stillu, Andrea Malo, Pirro Mani, Kujtim Spahivogli, nga grykësia e pragmatizmit industrial, janë gati Mihal Luarasi, Fatos Haxhiraj, Dhimitër Pecani, ta themelojnë botën nga e para?! Në Europën ku Agim Qirjaqi, deri te regjisorët e kohëve të fundit, kërkojmë të shkojmë, modernizmi është në si Altin Basha, Kiço Londo e kështu me radhë. vazhdim dhe në harmoni me traditën, e cila ruhet Vlerë historike e kombëtare të këtij tetari janë si objekt kulti, si pasuri e gjeneratave dhe si kujtesë artistë e mëdhenj si Mihal Popi, Naim Frashëri, që bashkon brezat, duke krijuar arketipin identitar Kadri Roshi, Sulejman Pitarka, deri te aktorët e në kuptimin e Jungut. Pra, llogaritjet mjerane në brezit tjetër, si Agim Qirjaqi, Roland Trebicka, llaç e tulla, që pragmatistët industrialë janë rrekur

55 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

të japin për ta quajtur “ndërtesë pa vlerë”, nuk kanë financiare dhe buxhetet e nevojshme, edhe kur ka vlerë, sepse ato janë bërë në kushtet e presionit një ekonomi dhe financa të shëndetshme, pasi lista të pushtetit, që nën efektet e pragmatizmit, ka rënë e objekteve dhe e aseteve të trashëgimisë, që janë në amnezi historike. Historia ka si bashkudhëtare në prag zhdukjeje dhe të kërcënuara nga asgjësimi kohën dhe përfaqëson teatrin, ku luhet jeta e një i pakthyeshëm, është, fatkeqësisht, shumë e gjatë. populli. Aty ku, siç thotë Heidegger-i, “Qenia gjëllin Fjala vjen, për restaurimin e 37 monumenteve të në kohë dhe ku gjuha e folur është strehëza e saj”. kategorisë së parë në Berat nevojiten rreth 8 Këto dy teatro janë pjesë e qenies sonë dhe gjuhës milionë euro, që me trendin e fondeve që së lëvruar. akordohen nga buxheti i shtetit tani do të duhen Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Rrokaj! gati dhjetë vjet t’u vijë radha për investim. Fjalën e ka deputeti Fadil Nasufi. Të përgatitet Siç thoshte Henri Ford: “Mos kërko faj, por deputeti Aldo Bumçi dhe deputetja Valentina Duka. kërko një mjet shërimi”, edhe ne këtë po bëjmë, Fadil Nasufi – E nderuar zonja drejtuese e po gjejmë mekanizmat, instrumentet, partneritetet seancës, dhe mundësitë e kontribuesve, që i bashkohen Të nderuar kolegë deputetë, vizionit të qeverisë dhe programit tonë Të nderuar qytetarë, transformues, duke ndërtuar vepra konkrete dhe Ky projektligj, që ka lidhje me procedurën e modele zhvillimi urban të admirueshëm, të përshpejtuar në negocimin dhe lidhjen e kontratës mundësuara me ligj. me objekt projektimin dhe realizimin e projektit Gjej rastin të përshëndes dhe të falënderoj urban dhe godinës së re të Teatrit Kombëtar, ka donatorët e huaj, që kanë financuar specifikisht marrë kohën e nevojshme për t’u trajtuar nga të në qendrat historike edhe për projektet e gjithë aktorët, grupet e interesit dhe faktorët trashëgimisë, si Fondi Shqiptaro-Amerikan, politikë, të botës akademike dhe më gjerë. Komisioni Europian, Banka Botërore, Agjencia Debati publik dhe sensibilizimi për këtë çështje, Turke për Zhvillim (TIKA), falë të cilëve kemi pavarësisht nga këndvështrimet apo gojashpërsia modele të qëndrueshme të zhvillimit urban në e opozitës dhe e të rreshtuarve pro saj, është në Tiranë, në Berat, në Shkodër, në Korçë, në përpjesëtim të zhdrejtë me kohën dhe me të Gjirokastër, në Vlorë e të tjerë! vërtetën. Cila është e vërteta? Godina e Teatrit Është inkurajuese çdo ofertë e sipërmarrësve Kombëtar nuk është pjesë e historisë dhe e privatë, ashtu siç po ndodh edhe me rastin e Teatrit trashëgimisë dhe nuk figuron si e tillë në listën e Kombëtar, për të cilin shpreh interes kompania objekteve që e gëzojnë këtë status. Këtë gjë e “Fusha sh.p.k” dhe, pa dyshim, këtë ofertë po e vërteton urdhri nr. 122, datë 05.03.2007 i Ministrisë shqyrtojmë me transparencë, me procedura ligjore së Kulturës, që drejtohej nga opozita e sotme. dhe me vendimmarrjen e parlamentit, që, si hap Kjo godinë nuk i reziston më kohës, pasi të parë, hap procedurën për negocim, miraton është e degraduar, në gjendje emergjence si për komisionin e negocimit dhe përcakton shkallën e lartë të amortizimit strukturor, ashtu kompetencat e tij konform ligjit dhe fushave të edhe për kushtet e papërshtatshme për kryerjen e veprimit të çdo ministrie. aktiviteteve dhe përmbushjen e funksionit të saj. Ka një aksiomë që thotë: “Rregullat bëhen Si objekt i ndërtuar në vitin 1938, në brezin e kryesisht për dembelët dhe parazitët, ndërsa dytë të objekteve që janë përgjatë bulevardit kurajozët dhe vizionarët dalin mbi to”. Kur dëgjojmë “Dëshmorët e kombit”, është një objekt i që flitet për njerëz të suksesshëm apo për qeveri përkohshëm për të plotësuar shërbimet e kërkuara të suksesshme, si qeveria “Rama”, zakonisht të kohës dhe nuk mbart vlera të spikatura të nënkuptojmë se ka vështirësi dhe barriera për të arkitekturës së periudhës kur është ndërtuar. arritur qëllimin dhe suksesin. Kjo vështirësi është Trashëgimia, monumentet dhe kultura janë e shumëfishtë në Shqipëri, sepse ata që nuk sektorët më të aksidentuar dhe më në emergjencë punojnë, të bëjnë edhe gjyqin. Por ne nuk mund për fonde, investime dhe mirëmbajtje, pasi për të rrimë peng i atyre burokracive, që nuk i sjellin shumë vjet, në periudhën e tranzicionit, kanë qenë gjë zhvillimit dhe progresit, as nuk kemi luksin të tërësisht të braktisura dhe jashtë vëmendjes së vegjetojmë, të konstatojmë dhe të mos ndryshojmë qeverive të djathta. gjendjen, edhe atëherë kur shëmtia na rri para syve Në këtë kuptim, shteti nuk i ka mundësitë apo nëpër këmbë, edhe atëherë kur nevoja për

56 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ndërhyrje është më shumë sesa emergjente, aq me projekte konkrete. Ne nuk dekurajohemi nga më tepër kur shteti në raste të tilla përfiton një përpjekjet e opozitës për të na penguar në rrugën godinë të institucionit më monumental dhe më të tonë. identifikuar si vlerë elitare e tempullit të kulturës Një lidership ka të drejtë të goditet, por nuk ka kombëtare, siç është Teatri Kombëtar, dhe për të të drejtë të çuditet, dhe nga kjo anë opozita nuk cilin shteti nuk paguan asnjë lek. po bën asgjë të çuditshme, sepse është një refren Shembujt e fuqisë së mendimit pozitiv ndikojnë që edhe vetë e bezdis kur e dëgjon. Prandaj ju ftoj te njerëzit, por konstatojmë se shembujt e fuqisë ta votojmë këtë projektligj dhe të gjenerojmë sa së mendimit negativ po dominojnë dhe po më shumë projekte financimi për nevojat e shumta shtrembërojnë të vërtetën për shqiptarët. që ka Shqipëria në të gjithë territorin. Opozita nuk ka lënë asnjë shenjë gjatë Faleminderit! qeverisjes së saj në fushën e kulturës, të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Nasufi! trashëgimisë dhe të sporteve, përkundrazi, Fjalën e ka deputeti Aldo Bumçi! antikulturat dhe antivlerat i ktheu në model zhvillimi, Përgatitet deputetja Valentina Duka! madje më keq akoma, në filozofi mendimi, që Më pas e ka fjalën deputetja Kejdi Mehmetaj. reflektohet edhe te gjuha e komunikimit, te fjalori Aldo Bumçi – Të nderuar kolegë, agresiv, përbaltës, anatemues dhe te vullneti që Kjo që po shikojmë është një shfaqje tjetër e ka shfaqur jo vetëm për të ndalur projektin e një energjisë shkatërruese të Edi Ramës, e potencialit godine, siç është teatri, por edhe për të përbaltur shkatërrues të këtij njeriu. Në 27 vjet shqiptarët e njollosur emrin e Shqipërisë në përpjekjet tona nuk kanë parë një Kryeministër të sjellë kaq energji për hapjen e negociatave për integrimin europian. negative, dëshpërim dhe depresion në shoqëri, Duke vlerësuar debatin publik për Teatrin sa ka sjellë Edi Rama në këto 5 vjet. Kombëtar si një mundësi për ndërgjegjësimin Të nderuar qytetarë shqiptarë, publik dhe rritjen e vetëdijes kombëtare për A keni parë mjaft nga energjia shkatërruese e çështjen e kulturës, me keqardhje konstatova se këtij njeriu, nga energjia negative e këtij njeriu? deputetët e opozitës janë më të përshtatshëm si Kur ka ndodhur në 27 vjet (po të doni aktorë dhe, duke përjashtuar aktorët e mëdhenj të krahasojeni edhe me vitin ‘97), që shqiptarët të skenës, që kanë ngelur me gishta, para të cilëve kenë qenë kaq të dëshpëruar, sa të thonë se ky përulem me mirënjohje, të tjerët i njoha jo nga vend nuk bëhet? Ata nuk duan të jetojnë më në produkti artistik apo nga rolet që luajnë në skena, këtë vend, nuk duan t’i rrisin fëmijët në këtë vend. por nga rreshtimi në krah të opozitës për të Këtë energji shkatërruese, këtë dëshpërim e mbështetur një protestë. solli ky njeri, Edi Rama. Problemi është se zakonisht ne shijojmë A keni nevojë për më shumë fakte? Kemi 5 rezultatin përfundimtar të punës, ndërsa procesin vjet që mbajmë mbi shpinë këtë njeri, i cili e e përbaltim, e zhurmojmë, e vështirësojmë, e shkatërroi ekonominë e këtij vendi. Asnjë investim kundërshtojmë. Kështu ndodhi me Parkun e të huaj nuk ka pasur në 5 vjet. Asnjë investim Liqenit, me projektin e Pazarit të Ri, me projektet europian nuk ka pasur në vend në 5 vjet. e rilindjes urbane në të gjithë Shqipërinë, por pas Më thoni kur keni dëgjuar një lajm të mirë nga të gjitha këtyre punëve, që nuk janë thjesht ky Kryeministër në 5 vjetët e fundit? Kur e keni projekte infrastrukture, por janë modele kulturore, hapur televizorin dhe keni dëgjuar një lajm të mirë estetike, emancipuese dhe shumë qytetëruese, nga ky Kryeministër? Vetëm mynxyra. këto na kanë ka shijuar dhe relaksuar, duke Ai e ktheu Shqipërinë në kanabistan. A është e surprizuar edhe kolegët tanë të opozitës, si të gjithë vërtetë kjo apo jo? shqiptarët. Kështu do të ndodhë edhe me Teatrin Po, në kanabistan e ktheu. Sipas DASH-it, vendi Kombëtar. ynë është furnizuesi kryesues i Europës me drogë Ezopi thoshte: “Pasi çdo gjë është thënë dhe dhe me kanabis, porta kryesore e heroinës dhe e bëhet, më shumë është thënë sesa është bërë”. kokainës në Europës, baza e krimit të organizuar Ne jemi mandatuar për të pasur sukses dhe në rajonal. Ky njeri me një potencial shkatërrues të punën tonë udhëhiqemi nga idetë për të realizuar jashtëzakonshëm e ktheu Shqipërinë në këtë projekte të mëdha, duke shënjuar kohën, për të gjendje. cilën shqiptarët na dhanë besimin, me punë dhe Çfarë modeli u jepni fëmijëve ju? Pse duhet të

57 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

studiojnë? Pse duhet të punojnë? Për çfarë? atentate kundër Kushtetutës. Çfarë ishin atentatet? Model është i forti me drogë dhe me lekë, që bën Ishin vendime të Gjykatës Kushtetuese kundër një rrugë me drogë dhe nuk ka nevojë të punojë. nesh. Pra, gjykata ishte e lirë. Çfarë bëri Gjykata Nuk është djersa e ballit modeli, por një rrugë me Kushtetuese me ju? Ju rrëzoi ligje, të cilat godisnin drogë, një parcelë me drogë. lirinë, pronën, biznesin shqiptar (nëse e mbani Ky njeri solli shkatërrim në ekonominë mend) ligjin, që falimentonte bizneset për një kupon shqiptare, në shoqërinë shqiptare. Sa jetë njerëzish të vetëm. Për një njeri të paregjistruar, gjoba janë shkatërruar për shkak të drogës? Sa njerëz falimentonte bizneset. Gjykata ju tha se nuk mund janë vrarë? Sa është varësia nga droga? 2,5% e të vendosni që për një shkelje të tillë të vendosni popullsisë, thotë UN-ja. një gjobë, që falimenton një biznes. Varësia nga kokaina është më e larta në botë A e mbani mend numrin IMEI për telefonat, që në Shqipëri, 2,8% e popullsisë, sipas UN-së. Droga identifikonte çdo thirrje, çdo mesazh dhe çdo ka mbërritur nëpër shkolla. Kjo është një plagë, fotografi, që cenonte privatësinë? Atë e rrëzoi që nuk do të mbyllet për shumë kohë. Gjykata Kushtetuese. Cila është fatura njerëzore e familjeve, e jetëve Prishjen e ndërtimeve me leje pa të shkatërruara të njerëzve për shkak të këtij njeriu, dëmshpërblim, e rrëzoi Gjykata Kushtetuese. Ato për shkak të energjisë shkatërrimtare të Edi nuk ishin vendime politike, por mbronin të drejtat Ramës? themelore të individit dhe të sipërmarrjes. Kjo Në vitin 2003 demokracia shqiptare u gjykatë nuk ekziston më për shkak të këtij njeriu, konsolidua. Në pushtet keni qenë ju me Fatos me potencial shkatërrues. Nanon kryeministër. Zgjedhjet e vitit 2003 qenë A kanë nevojë shqiptarët për më shumë relativisht të lira. Opozita arriti të fitonte edhe në shembuj? Jo, nuk kanë nevojë më. Fjalët janë të Jug, duke u rikthyer në zonat ku ishte larguar me tepërta, jo se nuk janë të vërteta, por se ato po e dhunë, me armë. Ishit ju kur u bënë këto zgjedhje. humbasin autoritetin. Çfarëdo që është thënë për PD-ja fitoi në Elbasan, Korçë, Lushnjë, Sarandë Edi Ramën është e vërtetë, por atë nuk e etj. ndryshojmë dot më me fjalë. Në vitin 2005 u bë rotacioni i pushtetit. Ishit ju Ky ligj që ka ardhur këtu, është një ligj paçavure, që i bërë zgjedhjet. i turpshëm. Pse ka nevojë për parlament? Pse ka Në vitin 2009, qeveria e PD-së mori vetëm 70 nevojë për ministri? Le të dalë Edi Rama te dritarja deputetë dhe nuk e bënte dot qeverinë e vetme. e Kryeministrisë dhe t’u thotë shqiptarëve çdo Ku ishte manipulimi? mëngjes se çfarë do të bëjë. Ai nuk ka nevojë as Në vitin 2007, Edi Rama fitoi Tiranën, Durrësin për ligj, as për Kushtetutë. Ky është çifligu i Edi me 150 vota dhe Elbasanin me 600 vota, sepse Ramës dhe ai bën çfarë të dojë me këtë vend. sistemi kishte ekuilibër dhe opozita kishte hapësirë. Ka vetëm një zgjidhje për t’u kthyer autoritetin Mediet kritikonin nga mëngjesi deri në darkë fjalëve: duhet të dalim në rrugë. Nëse nuk dalim qeverinë e asaj kohe (nuk ka nevojë t’i them emrat) në rrugë, fjalët tona nuk do të kenë më dhe shumë mirë që ishte ashtu. Sistemi ishte në besueshmëri dhe autoritet. Mesazhi i vetëm që ekuilibër dhe opozita nuk ishte në cep, e njeh ky njeri, është ajo që i bënë kuksianët. Atë margjinalizuar, pa mbështetje, pa burime duhet të bëjnë të gjithë shqiptarët, të veprojnë si financiare, pa medie dhe pa asgjë. armenët, që e rrëzuan qeverinë për një javë, duke Ky njeri me energjinë dhe potencialin e tij bllokuar kryeqytetin e tyre. Të bëjnë atë që bënë shkatërrues, ka shkatërruar ekuilibrat e maqedonasit, të dalin në rrugë para demokracisë shqiptare. Sot është e pamundur të Kryeministrisë, t’i kthejnë dinjitetin dhe autoritetin bëhen zgjedhje të lira dhe të ndershme. Nuk ka këtij vendi, sepse ky njeri me energjinë e tij më. Në qoftë se qeveria socialiste pas 8 vjetëve të shkatërrimtare dhe me potencialin e tij negativ dhe qeverisjes sonë la trashëgimi rotacionin, shkatërrimtar, po e bën këtë vend të pajetueshëm. mundësinë e rotacionit, medien e lirë, që kritikonte Të dalim në rrugë! Kjo është zgjidhja e vetme për qeverinë dhe ekuilibrin e sistemit, tani këto nuk ta kthyer përsëri këtë vend në një vend të janë më. jetueshëm. A kishte një Gjykatë Kushtetuese, e cila i Faleminderit! rrëzonte ligjet qeverisë “Berisha”? Ju i quanit Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Bumçi!

58 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Fjalën e ka deputetja Valentina Duka! këtë institucion të rëndësishëm të trashëgimisë Më pas, të përgatitet deputetja Kejdi Mehmetaj kulturore, nga sjelljet e papërgjegjshme e dhe Eglantina Gjermeni. shkatërruese të pushtetarëve të sotëm. Mesazhet Valentina Duka – Të nderuara zonja dhe e forta, aktivitetet, protestat e përditshme, zëri zotërinj deputetë, kumbues, artikulimet poetike në mbrojtje të Të dashur qytetarë, tempullit të tyre po jehojnë në mbarë shoqërinë Presidenti i 16-të amerikan Abraham Linkoln shqiptare, me qindra njerëz po firmosin peticionin ka thënë: “Kur lapsin e kap injoranti, pushkën në mbrojtje të Teatrit, ndaj edhe opozita po e krimineli, pushtetin tradhtari, vendi kthehet në një mbështet fuqishëm kërkesën legjitime të artistëve, xhungël ku nuk mund të jetojnë njerëzit”. Kjo thënie arkitektëve, intelektualëve, akademikëve, e presidentit amerikan kohët e fundit është bërë gazetarëve dhe studentëve shqiptarë. virale në mediet sociale, sepse shqiptarëve Unë e kuptoj shqetësimin e një pjese të konstatimi i lartpërmendur u duket afër realitetit të aktorëve, të cilët mezi presin të punojnë në një sotëm të vendit të tyre. teatër normal si homologët e tyre europianë, sepse Nga kjo perspektivë do t’i shihja edhe përpjekjet godina ekzistuese qëllimisht është lënë në e qeverisë “Rama” për të hartuar një projektligj për mëshirën e fatit. Unë mendoj se ajo godinë me përcaktimin e procedurës së veçantë për rëndësi për historinë politike, sociale dhe negocimin dhe lidhjen e kontratës me objekt albanologjike duhet të rikonstruktohet sa më shpejt “Projektimin dhe realizimin e projektit urban dhe të jetë e mundur si një objekt i rëndësishëm i godinës së re të Teatrit Kombëtar”, që i hap rrugë trashëgimisë sonë historike. prishjes së godinës ekzistuese të Teatrit Kombëtar Më 8 prill 1940 në atë oaz historik u formua dhe ngritjes në vend të tij jo vetëm të godinës së ndër të tjera Instituti Mbretëror i Studimeve teatrit të ri, por edhe të disa kullave që do t’i marrin Shqiptare, i pari i këtij lloji në Shqipëri, si qendra e frymën qendrës së Tiranës. parë institucionale e studimeve albanologjike, i cili Ligji i lartpërmendur është një ligj monstër, nga përbëhej nga 3 komisione ekuivalente me titulli, forma, përmbajtja dhe mënyra e aprovimit. departamentet e sotme: Komisioni i Shkencave të Hartuesit e tij ose nuk i njohin teknikat juridike të Natyrës, Komisioni i Gjuhës dhe i Letërsisë, përgatitjes së një ligji, ose intelektualisht janë nën Komisioni i Arteve dhe më 22 prill 1944, instituti e nivelin mesatar të shoqërisë shqiptare, ose ndryshoi emrin në Instituti Shqiptar për Studime qëllimisht kanë zgjedhur një mënyrë të përçartur dhe Arte. Rreth këtij institucioni u mblodhën të përpilimit të dispozitës për të fshehur prapësitë shqiptarët e ditur të kohës dhe ia filluan punës për e këtij ligji antikushtetues. Objekti dhe qëllimi i ligjit studime të mirëfillta shkencore në fushën e janë djallëzorë. Çfarë mund të kuptojë një ligjvënës shkencave shqiptare. Prandaj sot kjo copëz e me nenin 2 të ligjit, të cilin po jua citoj: “Qëllimi i historisë sonë kombëtare nuk duhet kurrsesi të këtij ligji është realizimi i projektit për zhvillimin e shkatërrohet e të humbasë pa nam e nishan, vetëm një zone urbane në qytetin e Tiranës dhe ndërtimi e vetëm që në emër të ndërtimit të një teatri mod- i godinës së re të Teatrit Kombëtar me partnerë ern të kënaqet lakmia e pushtetarëve për të privatë”. shumëzuar fitimet e tyre nëpërmjet shtimit të Për cilën zonë urbane të Tiranës bëhet fjalë? kullave të reja në qendrën e kryeqytetit, por të Pse nuk përcaktohen këtu koordinatat dhe bëhet e përshtatshme si për aktorët, ashtu edhe sipërfaqja e saj? A është zonë historike e mbrojtur për ne si spektatorë, siç ndodh në të gjitha vendet apo jo? Shpjegimet e përkufizimeve në nenin 3 e emancipuara dhe të civilizuara. janë qesharake, të gabuara. Shumë nene të tjera Kjo nuk duhet lejuar në radhë të parë nga të ligjit janë të pakuptimta. Ajo që e bën më monstër komuniteti i artistëve, intelektualëve shqiptarë, ligjin është përmbajtja e tij. Ligji shkatërron oazin shoqëria civile dhe opozita e përgjegjshme. Në e fundit historik të qendrës së qytetit të Tiranës. rrugën kombëtare Lin-Pogradec janë dy bunkerë Pasi shkatërruan kinematë historike, bulevardin të Luftës së Parë Botërore, për ruajtjen e të cilëve, qendror të qytetit, i ka ardhur radha Teatrit, ndoshta rruga në fjalë e nisur para 6 vjetësh nuk ka mbaruar Bibliotekës Kombëtare nesër, Muzeut Historik apo ende, kostoja ndoshta është rritur me 50% të vlerës Galerisë së Arteve pasnerës. Artistët kanë kohë së përgjithshme, është dëmtuar ekosistemi i liqenit, që vendosmërisht po mbrojnë Teatrin Kombëtar, si dhe peizazhi gjeografik i zonës, megjithatë

59 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

qeveria “Rama” ka vendosur t’i ruajë bunkerët me partneritetit publik-privat ju po kërkoni ta ktheni para publike, por në fakt nuk ka të njëjtën qasje Kuvendin në një noter të një marrëveshjeje ndaj qendrës historike të Tiranës. korruptive dhe klienteliste. Jeni ende në kohë për Tirana jonë e dashur sot ka pak godina që i t’u bërë edhe një herë thirrje deputetëve të takojnë historisë së qytetit dhe ato pak që kanë maxhorancës të mos e votojnë ligjin në emër të mbetur duhet t’i ruajmë si sytë e ballit dhe kur janë trashëgimisë dhe të historisë sonë kombëtare. të amortizuara, t’i restaurojmë me kujdes dhe Dëgjoni zërin e atyre qindra njerëzve përjashta, kështu t’ua lëmë pasardhësve. Duke e shpëtuar në shtëpitë e tyre, që e duan qytetin historik, Teatrin nga prishja godinën e Teatrit ne do të mbrojmë dhe në emër të tyre mos votoni pro këtij ligji ab- historinë e kryeqytetit, do të mbrojmë vetë surd. kryeqytetin nga pushtimi i kullave që e rëndojnë Ju faleminderit! gjithnjë e më tepër jetën tonë të përditshme, Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Duka! përndryshe brezat e ardhshëm nuk do të na i falin Fjalën e ka zonja Mehmetaj. mëkatet e sotme. Kejdi Mehmetaj – Faleminderit! Ky ligj na mban larg akoma më shumë edhe Të nderuar qytetarë, nga Bashkimi Europian, të cilin e aspirojmë. Si një Ndihem e keqardhur dhe e turpëruar që sot e ent ndërkombëtar dhe ndërqeveritar sui generiss shoh veten pjesë të këtij parlamenti, që me dashje ai nuk është thjesht një kooperim politik, ekonomik, po shkruan anën më të errët të historisë së tij, financiar, por edhe social dhe kulturor. Ai është para shkatërrimin me vetëdije të funksioneve tona së gjithash një bashkim vlerash të vendeve të kushtetuese, që me dashje legjitimon si të jetë zyrë veçanta, ku një rol parësor zë trashëgimia historike noterie të gjitha zhvatjet, grabitjet, shpërdorimet, dhe kulturore e vendeve anëtare e ruajtur me aferat korruptive dhe aktet kriminale të një fanatizëm si pjesë e rëndësishme e identitetit të kryeministri, që po tenton të rivendosë në Shqipëri tyre. Me çfarë vlerash të trashëgimisë sonë një diktaturë të re. materiale dhe shpirtërore ne do të bëhemi pjesë e Zonja drejtuese e seancës, a mund të vendoset Europës së bashkuar po i vumë kazmën çdo gjëje pak qetësi në sallë, të lutem! të krijuar me shumë sakrifica nga paraardhësit Vasilika Hysi – Keni të drejtë. tanë? Kush janë esadistët, ata që kanë krijuar një Të nderuar kolegë, respektoni rregullin dhe realitet dëshpërues në Shqipëri, ata që hartojnë qetësinë! ligje të tilla antikombëtare apo ata që me të drejtë Ta respektojmë kolegen! i denoncojnë këto çdo ditë? Ku vallë duhet ta Kejdi Mehmetaj - Ndiej keqardhje të thellë që kërkojmë Esat Toptanin, këtë politikan, i cili në disa prej kolegëve të maxhorancës, të cilët kohën e vet në mënyrë dhelpërore përktheu sinqerisht i kam vlerësuar për integritetin e tyre, i interesat e vendeve fqinje dhe të Fuqive të Mëdha shoh sot të shkelin me këmbë karakterin e tyre, në kapital personal, politik dhe financiar dhe sa duke u bërë jo vetëm spektatorë, por edhe herë mori ndonjë post ngatërroi si askush tjetër duartrokitës të cirkut të radhës së Kryeministrit. në kohën e tij financat e shtetit me ato të shtëpisë, Protesta që po zhvillojnë qytetarët, reagimi ynë te qeveria që dështoi të sigurojë një vendim pozitiv sot janë shumë pak, realisht janë shumë pak për çeljen e bisedimeve për anëtarësim në BE apo krahasuar me reagimin shumë më të fortë që ne tek opozita që me të drejtë sot i kërkon llogari Edi duhet të kishim, një reagim tronditës që do ta Ramës, për humbjen e këtij shansi për shkak të zhbënte nga themelet këtë qeveri dhe do të kthimit të Shqipërisë në vend të drogës, krimit dhe shkatërronte kullën Kryeministër, i njëjtë si korrupsionit? shkatërrimi që ky Kryeministër do t’i bëjë një prej Ligji që ju po vraponi ta aprovoni sot, është një simboleve me domethënëse të historisë së artit akt i pastër korruptiv, sepse ju po vendosni pronën dhe kulturës në 100 e pak vjet të historisë së shtetit publike në shërbim të privatit, pa rregulla ligjore, të Shqipërisë. sepse keni përcaktuar firmën fituese pa Të nderuar shqiptarë, edhe ju që ende jeni transparencë dhe pa një proces konkurrimi dhe dyshues, reagoni, mos u gënjeni nga shfaqjet që jeni duke i atribuar komisionit të negocimit fuqi të inskenon Kryeministri çdo ditë! mëdha antikushtetuese. Duke përzgjedhur këtë Shembja e Teatrit Kombëtar nuk mund të formë ekstraligjore për realizimin e një projekti të interpretohet thjesht si identiteti i një godine: a

60 Legjislatura e 9-të Viti 2018

duhet të jetë kjo godinë e re apo e vjetër? zero. Mendojeni po të kishit ju 8500 metra katrorë Shembja e Teatrit Kombëtar do të jetë viti zero, pronë në qendër të Tiranës. Sa milionë euro do do të shërbejë viti zero i Edi Ramës, i cili pasi vlerësohej kjo pronë për ju? Për këta ministrat kriminalizoi vendin, pasi varfëroi shqiptarët, pasi këtu mbrapa është vetëm zero, sepse për këta largoi të rinjtë dhe intelektualët, pasi vrau zgjedhjet Shqipëria është një vend, që siç duket, ua kanë e lira, pasi vrau votën e lirë, pasi shkatërroi biznesin lënë trashëgimi dhe mund të përfitojnë e ta familjar, pasi degradoi sistemin arsimor, pasi izoloi shfrytëzojnë si të duan, sepse për shqiptarët ajo Shqipërinë duke bllokuar me vetëdije dhe tokë e ka vlerën zero, por për Kryeministrin dhe vetëdashje çeljen e negociatave, syrin tashmë ia ministrat e ka miliona euro, që i fusin në xhepat e ka vënë identitetit tonë kombëtar dhe shkatërrimit tyre. të tij, krijimit tashmë të kultit të “liderit”, sot jam Kushdo që përpiqet, që me argumentet e unë, sot vendos unë, unë shkatërroj, unë ndërtoj, sigurisë teknike, që i dëgjon nga ata profesionistët para meje nuk ka pasur asgjë, nga unë fillon çdo e paguar, që na sjellin në skenat e përditshmërisë gjë. Pas krijimit të unit të liderit, sigurisht kryesorja së tyre këta qeveritarë, të tërhiqet sa është në për ta mbajtur atë është uzurpimi i pronës publike, kohë. Të marrë dhe ta lexojë për kulturën e tij të qënurit zot i pronës publike, duke izoluar kështu personale letrën e 77 arkitekteve, inxhinierëve dhe çdo tentativë mbrojtëse të qytetarëve që, kur t’i vijë urbanistëve të pavarur, të cilët sigurojnë se ajo radha pronës sonë private, gojën ta kemi të mbyllur godinë është në gjendje t’iu rezistojë ndërhyrjeve e të mos kemi kurajë për të reaguar. për rijetëzim. Cila godinë e meriton më shumë se Si për të mos mjaftuar kjo, ka nisur ndërkohë godina e Teatrit Kombëtar të rijetëzohet ashtu siç një luftë e ftohtë klasash, ku me metoda moderne, krijuesit e kanë menduar dhe të fitojë shkëlqimin qytetarë dhe intelektualë janë vendosur të që i takon? Asnjë godinë tjetër nuk ka të gdhendur asgjësojnë njëri-tjetrin nën dirigjimin e vasalëve të mbi vete historinë e shumëfishtë të 106 vjet të Edi Ramës. shtetit shqiptar, asnjë godinë tjetër nuk mban mbi Këtë vepër antikushtetuese që na ka sjellë vete aq emocion njerëzor sa ajo e Teatrit Kombëtar. qeveria, këtë gjasme projektligj, nuk di nga ta Kushdo që mendon se mund të shkatërrojë këtë kapësh më parë. Ligjet ekzistuese ai i ka shkelur memorie, të përgatitet të presë mbi vete lumin e të gjitha me radhë, për shembull atë të qeverisjes inatit dhe të mallkimeve të shqiptarëve. lokale, ligjin për prokurimet publike, apo ligjin që Sot shqiptarët janë vënë në një dilemë të këta vetë miratuan po prapë në mënyrë të madhe: të shkatërrojnë identitetin e tyre, të parregullt qoftë procedurale, qoftë ligjore, për shkatërrojnë historinë e tyre, për të pasur përballë trashëgiminë kulturore. Të mos flasim pastaj për kullat që barazohen me Edi Ramën apo të luftojnë shkeljen që ky ligj i bën Kushtetutës, sepse kjo për të mbrojtur pikërisht të vetmen gjë që na ka është edhe më e rënda në shkeljet që ka, ku si për mbetur, identitetin tonë kombëtar. Unë jam e sigurt shaka i vetmi nen, të cilit i referohen të gjithë që kjo dilemë shumë shpejt do të shuhet dhe dokumentet që na kanë sjellë, është neni 41 i shqiptarët do të reagojnë, sepse, ashtu siç e thanë Kushtetutës që flet për garantimin e pronës pri- edhe shumë kolegë sot, duke iu referuar zotit vate. Plasari, mjerë ai popull që e ka humbur kujtesën e Shikojeni, të nderuar qytetarë, paradoksin që tij historike. ndodh këtu, qindra, mijëra qytetarë, plot njerëz që Ndaj po përfitoj nga këto pak minuta që kishim luftojnë për të mbrojtur pronën publike dhe i vetmi për të folur për këtë temë dhe po i bëj edhe njëherë hall që ka kjo qeveri është të sigurojë pronën pri- thirrje shumë të ndier ndërgjegjes së deputetëve vate të oligarkut që ka vendosur të ndërtojë kullën të mazhorancës. e radhës. Nëse ministrat dhe Kryeministri do të fitojnë Pikërisht te ky privat ndodhen edhe ato qindra shumë para nga shpërdorimi i pronës publike, ju milionat e eurove që do përfitojë Kryeministri, ky nuk do të fitoni asgjë tjetër përveç se një gur shumë privat është pikërisht edhe simboli i vjedhjes që të rëndë në ndërgjegjen tuaj. Historia nesër do t’ju po bën çdo ditë nga xhepat tanë Edi Rama. gjykojë dhe do t’ju mbajë mend të keqen që i bëtë Janë 8500 metra katrorë pronë publike, të Shqipërisë, shkatërrimin e njërit prej simboleve më nderuar qytetarë, ndërsa ministrat që folën në fillim të rëndësishme të historisë sonë kulturore, Teatrit kur prezantuan këtë projektligj na thoshin që ishte Kombëtar.

61 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Nëse ju do të gaboni, sepse kjo u bë praktikë Kombëtar jo vetëm është larg çdo lloj pritshmërie tani, pasi keni vetëm një Zot, vetëm një drejtues për të qenë skena më e rëndësishme e artit dhe dhe askush tjetër nuk ka të drejtë të mendojë apo kulturës në vend, por përbën një rrezik eminent të mbajë qëndrim, dhe do ta votoni këtë projektligj, për çdo individ që hyn në të, artist ose artdashës. të jeni të bindur se ne nuk do të ndalemi me kaq, Në kushtet ekzistuese godina nuk përmbush do të jenë të gjitha institucionet e drejtësisë që do standardet më minimale ndërtimore dhe të sigurisë ta gjykojnë këtë dëm të madh që ju po tentoni t’i teknike. Institucionet përgjegjëse deri tani kanë bëni Shqipërisë sot. ngritur zërin për këtë godinë të amortizuar. Në mos mjaftofshin të gjitha institucionet e Duke iu referuar relacioneve teknike të drejtësisë, nuk e di për pjesën tjetër të opozitës, specialistëve të fushës për situatën në të cilën por unë do të jem atje, tek Teatri Kombëtar dhe të ndodhet godina e Teatrit Kombëtar, disa herë janë jeni të sigurt se nuk do të lejoj as Kryeministrin kryer inspektime në këtë objekt nga Instituti i dhe asnjë ta prishë Teatrin, sepse ajo është historia Monumenteve të Kulturës dhe Instituti i Ndërtimit ime, ajo është historia e Shqipërisë. për të vlerësuar gjendjen e godinës së Teatrit Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Mehmetaj! Kombëtar, të cilët sjellin në vëmendje gjendjen e Fjala për zonjën Gjermeni. rënduar dhe të amortizuar të tij, pasi në objekt Eglantina Gjermeni- Faleminderit! nuk janë kryer asnjëherë ndërhyrje rrënjësore në Të nderuar kolegë, doja, së pari, t’i jepja strukturë që prej kohës së ndërtimit, por vetëm janë përgjigje zotit Balliu, që ishte i shqetësuar për realizuar pjesërisht ndërhyrje të lehta për pallatin në Thumanë dhe për qytetarët e atij pallati. mirëmbajtje. Ai është një pallat tej mase i amortizuar. Të gjitha Kësisoj, kjo godinë nuk mund të kualifikohet në familjeve që jetonin aty u është siguruar asnjë rast si ndërtesë e përshtatshme me vendstrehimi, kanë shkuar në konvikt. Bashkia e parametra optimalë për një teatër kombëtar, për Krujës dhe prefektura e Durrësit po marrin masa një simbol të identitetit tonë, për një mjedis për 20 godinat, të cilat kanë pësuar dëmtime nga edukues argëtues dhe, për më tepër përfaqësues tërmeti. Pra, situata emergjente është nën kontroll. të kulturës sonë kombëtare. Lidhur me argumentet për Teatrin, në fakt, Të gjitha arsyet e mësipërme sjellin nevojën e debati po vazhdon gjatë. Unë mendoj se disa nga një godine të re për Teatrin Kombëtar, i cili do të argumentet, megjithëse i keni dëgjuar edhe nga ndërtohet në një të njëjtën sipërfaqe ku ndodhet kolegët, më duhet t’i ritheksoj, sepse janë të aktualisht dhe pa ndryshuar destinacionin e rëndësishme dhe mund t’i vlejnë këtij debati. godinës, ku do të kemi shumëfishim të hapësirave Mungesa e një godine të një teatri kombëtar me për artistët dhe për të gjitha shërbimet. standarde e bën imediate nevojën për të krijuar Salla kryesore nga 480 do të ketë 620 vende. një mjedis të ri, modern për artin skenik në Shqipëri Gjithashtu, projekti i ri parashikon krijimin e një salle dhe dinjitoz, siç e meritojnë artistët e nderuar dhe të re, të një godine dhe 2 sallave të tjera me nga artdashësit tanë. 100 vende secila. Në total sipërfaqja e Teatrit Në kompleksin që sot përfshin Teatrin Kombëtar do të tetëfishohet. Pavarësisht se këto Kombëtar dhe Teatrin Kombëtar Eksperimental vite buxheti i shtetit për artin dhe kulturën është “Kujtim Spahivogli”, i ndërtuar në vitin 1938, ka disafish më i lartë se buxheti i 8 vjetëve të qeverisë pasur ndërhyrje të shumta në vite, të cilat kanë të së kaluar, vetëm investimi prej 9 milionë eurosh bëjnë me shtesa, rikonstruksione, me qëllim për rikonstruksionin e Teatrit të Operës dhe Baletit përshtatjen e ambienteve ekzistuese të kompleksit dhe 3,5 milionëve për ndërtimin e teatrit “Turbina”, për nevoja dhe funksione që iu janë dhënë atyre është i barabartë, në fakt, me investimin në total kohë pas kohe, si edhe me përpjekjet për të të 8 – vjetëve të qeverisjes së Partisë Demokratike përmirësuar kushtet dhe normat teknike për në art dhe kulturë. funksionet që këto ndërtesa kishin. Të gjithë jemi Kostoja e një teatri të ri modern është e koshientë se godina e Teatrit aktual Kombëtar papërballueshme për buxhetin e shtetit. Skema e është në gjendje të degraduar dhe nuk ofron as partneritetit publik-privat, përfaqësuar nga qeveria kushtet më minimale për trupën teatrale edhe për dhe bashkia, është një model i aplikuar edhe nga publikun, prandaj ky është një debat që shkon vende shumë më të zhvilluara se ne për ndërtimin përtej standardeve të shërbimit, pasi Teatri e objekteve të një rëndësie të veçantë që kanë

62 Legjislatura e 9-të Viti 2018

edhe një kosto shumë të konsiderueshme për përshtatshme për të intensifikuar bashkëpunimet buxhetin e shtetit. Shumë shembuj të tjerë veprash me teatrot simotra në rajon dhe më gjerë, si edhe publike në shërbim të kulturës dhe artit në Europë rritje e fluksit të artdashësve, audiencës artistike dhe në vende të tjera janë ngritur si rezultat i shqiptare dhe asaj ndërkombëtare. bashkëpunimit të interesit publik dhe atij privat. Ju faleminderit! Trendi i kohës kërkon që godinat që përfaqësojnë (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) një rëndësi të veçantë publike, siç është edhe rasti Gramoz Ruçi – Fjala për zotin Bylykbashi. i një teatri kombëtar, të jenë edhe ndërtesa me Oerd Bylykbashi – Të nderuar deputetë, vlera nga pikëpamja arkitektonike dhe për të Të nderuara zonja deputete, përmbushur një gamë funksionesh, duke i Sot është një ditë e zezë jo vetëm për bashkëngjitur skenës kombëtare, teatrove një parlamentarizmin, por për konceptin e shtetit të infrastrukturë moderne mbështetëse jo vetëm për së drejtës. Sot parlamenti po miraton për herë të artistët, por edhe për qytetarët, artdashësit, të cilët parë një ligj që nuk e ka bërë ndonjëherë, një ligj meritojnë, në fakt, të kenë fasilitete të nevojshme jo për një rast të veçantë, por për një person. Kjo para dhe pas shfaqjesh. Një konceptim i tillë do ta bie ndesh me konceptin themelor të ligjit. kthente godinën e teatrit në një mjedis edhe më Zonja Hysi, që po del tani nga salla, na e ka tërheqës dhe më mikpritës. dhënë këtë leksion që në ditët e para, kur na ka Konceptimi i këtij projekti investimi është shpjeguar se çfarë është ligji. Ligj është një normë përqafuar edhe nga shumë arkitektë dhe shumë që rregullon interesat, të drejtat e një shumësie të urbanistë, të cilët kanë nxjerrë në pah disa nga padefinuar subjektesh. vlerat që do të përfaqësojë një godinë e re për Edi Rama ka sjellë sot një ligj vetëm për një Teatrin Kombëtar, që ofron krijimin e një hapësire person. Sigurisht, kjo është thjesht fasada e kësaj të re qytetare në qendër të Tiranës; përmirësimin historie të shëmtuar, por më shumë se korrupsion, e marrëdhënieve me spektatorët duke zgjeruar është një histori e brutalitet autoritar të gamën e aktiviteteve dhe hapësirave të reja alter- jashtëzakonshëm, sepse pas janë Erion Veliaj dhe native artistike; rritjen e kapaciteteve të të gjithë të tjerët që kanë ndarë hesapet dhe juve veprimtarisë së Teatrit Kombëtar; përmirësimin e ju kanë lënë vetëm kartonin. Ju jeni të kënaqur kushteve bazë të domosdoshme për realizimin në me kaq, ju rikonfirmoni, ju ulni kokën, sepse kohë dhe cilësi të shfaqjeve; rritjen e cilësisë përndryshe ju ikën koka. Baza themelore e këtij profesionale, që mundëson vënien në skenë të ligji sot ra. Ligj për një person, një subjekt, një veprave që kërkojnë infrastrukturë dhe teknologji individ qoftë fizik, qoftë juridik nuk ka, por këtë e efikase, duke iu përgjigjur standardeve të artit bëni vetëm ju. bashkëkohor; sigurimin e parametrave optimalë Sot është dita e provës se shteti ka rënë. dhe përmirësimin e infrastrukturës dhe Miratimi i sigurt që kjo maxhorancë do t’i bëjë sot funksionalitetit të godinës si një domosdoshmëri këtij ligji për shembjen e teatrit, vjedhja e pronës për mbarëvajtjen e punës dhe veprimtarisë së publike; falja e saj një subjekti privat; ndarja e fitimit Teatrit Kombëtar; përmirësimin e cilësisë së jetës nga ndërtimi i kullave; turpërimi i artistëve duke i artistike, aksesit në kulturë dhe përcjelljen e artit injoruar, duke i fyer, duke i etiketuar, duke i përçarë në jetën sociale kulturore. ose qoftë edhe duke i korruptuar, të gjitha këto Të gjitha sa përmenda më sipër kanë një ndikim janë simptoma të një shteti minimalisht anormal. të ndjeshëm në rritjen e cilësisë së shërbimit dhe Të gjithë, brenda dhe jashtë kësaj salle e ofertës kulturore ndaj publikut, artdashësve të artit kujtojnë shprehjen e famshme: “Nuk keni parë gjë skenik, duke garantuar në këtë mënyrë kushte akoma” të Edi Ramës, thënë në shtatorin e vitit akomoduese dhe teknike artistike shumë më 2013: Nuk kemi parë gjë ende dhe, në fakt, në atë komode, që i shkojnë për shtat një teatri kombëtar kohë nuk e mendonim se mund të vihej në këtë dinjitoz dhe garantojnë një teatër ku artistët e ditë. Mund të debatonim shumë që ky ligj është i nderuar të performojnë dhe të kenë arritje jo vetëm mirë ose ky i keq, por për këtë jo. nga ana profesionale, por edhe një nivel më të Kemi parë, në fakt, gjatë gjithë kësaj kohe lartë kënaqësie si për aktorët, artistët, ashtu edhe ngjarje të ndryshme, si për shembull tentativën për artdashësit. Një infratsrukturë e tillë moderne për të sjellë armët kimike dhe plehrat; prishjen e ndihmon edhe për të krijuar kushte të pronës private me tritol; rishpronësimin e

63 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

pronarëve të vjetër; arrestimet për 30 mijë lekë Nëse do të kishte shtet të së drejtës, ligjet do faturë energji elektrike të papaguar; korrupsionin të vepronin dhe do të ndalnin dorën e qeverisë galopant të kthyer në vendime qeverie; dhe gjykatat do ta ndalnin qeverinë; në qoftë se kriminalizimin e parlamentit, bashkive dhe sot do të kishte Gjykatë Kushtetuese, do të kishim administratës publike; ndryshimin e Kushtetutës Kushtetutë dhe kjo nuk do të ndodhte, por nuk ka! për kriminelët. Menduam se të gjitha këto ishin Sot jemi para një akti që celebron esencën e prova të asaj që na tha Edi Rama. Kujtuam se asaj që nisi Kryeministri në vitin 2013, që, në fakt, kanabizimi total i vendit, për të cilin ju thoshit se është celebrimi i rënies së shtetit të së drejtës dhe nuk është e vërtetë, sot është në dokumentet ndarjes së pushteteve. Akti i sotëm është pikërisht themelore të Bashkimit Europian për Shqipërinë. momenti ku hordhia barbare shkel tempullin e Menduam se ishte provë e kësaj që thoshte Edi qytetit dhe fillon të ndajë plaçkën. Këtë jeni duke Rama. E ktheu Shqipërinë në platformën e trafikut bërë sot. Keni fituar luftën si barbarë me të të gjitha drogave të mundshme, kryesisht atyre Kushtetutën dhe sot po ndani plaçkën, pronën të forta, e mbyti Europën dhe botën. publike, financat dhe interesin publik. Modeli që Në fund vjen shitja e territorit të Republikës së po vendosni po i hap një rrugë të re grabitjes së Shqipërisë apo mohimi i identitetit kombëtar. Duke shqiptarëve, madje po e çoni atë në një nivel më menduar vuajtjet e çamëve, menduam se edhe të lartë. këto mund të ishin prova. Në fakt, këto janë vetëm Sot ju nuk po grabisni thjesht pronën publike, simptomat agresive të një qëllimi të sëmurë për të cilën po ia jepni privatit tuaj; sot jo vetëm po pushtet të Edi Ramës. përdhunoni historinë e artit dhe të teatrit, si tempull E ka thënë përsëri në fjalimin e tij të parë (e i artit të ngritur atëherë kur Durrësi 2700-vjeçar kam thënë edhe herë të tjera, e kam cituar dhe do nuk kishte teatër, por një amfiteatër, që sot ta ricitoj, sepse është çelësi i leximit të gjithë atij qëndron, edhe pse nuk është ndërtuar sipas fjalimi): “Në një vend që qeveriset keq, – thotë Edi kodeve moderne të ndërtimit; në fakt, po të jetë Rama, - është e kotë t’i drejtohesh gjykatësit dhe për Vangjush Dakon, ai ndërton pallate mbi të, por prokurorit”. Është kuintesenca e të gjithë asaj që ju po shkatërroni një nga monumentet e Edi Rama ngriti në pushtet në këta 5 vjet dhe synon arkitekturës së Tiranës, i cili është ndërtuar kur ta çojë më tej. Është ajo sentencë e atij fjalimi të Tirana kishte vetëm 18 vjet kryeqytet, ndërkohë parë, me të cilën Edi Rama, Kryeministri i që qytetet e tjera nuk kishin teatër. sapovotëbesuar, vrau në gjenezë konceptin e Tirana nuk daton në vitin 2020, por në vitin shtetit të së drejtës, që sot do të mbronte edhe 1920, as më 28 nëntor të vitit 1944, dhe ju po Teatrin, sigurisht edhe pronat, interesin publik, shkatërroni çdo gjë që është ndërtuar që nga financën publike, pronat e privatit, të drejtat e themelimi i kryeqytetit deri ditën kur morët pushtetin hallexhinjve. Ai koncept është vrarë atëherë dhe me armë më 29 nëntor 1944. Sot po shkatërroni sot ne thjesht numërojmë kufomat. Kushtetutën dhe çdo garanci, që nesër të shkelni Fundja, të gjitha ato abuzime që përmendëm, me këmbë shqiptarët. si armët kimike, rishpronësimet, nuk janë gjë tjetër Në fakt, atë keni bërë! Sot keni zhytur pirunin veçse shkelje të ligjit, abuzime me ligjin dhe, në te pjata e makaronave dhe po hani me bulçitë plot fund të fundit, për një gjë të tillë dënohesh ose jo, (nëse ju duhet vizualizim, hyni në Google dhe ka edhe impunitet, siç është sot këtu. Por sistemi gjejeni; është ai që qëndron aty pas); ekzaktësisht është aty dhe mbetet shansi që dikush të shkojë atë po bën edhe sot. Teatri Kombëtar po bëhet pas hekurave. viktimë e këtij teatri marionetash. Ai ju tërheq fijet Sado që mendoni se me këtë ligj apo me ligjin dhe ju të gjithë do ta votoni. Teatri do të prishet për që do të vijë pas tij, të cilin do t’jua japin juve për të llogari të tij. miratuar atë vjedhje skandaloze të pronës publike, Në teatrin që planifikoni të prishni me vendimin mos harroni se ka një nen të Kodit Penal, që është e sotëm është luajtur drama e jashtëzakonshme më elastik se ai ligj dhe ata që vënë firmën do të “Arturo Ui”, bosit të trusit të lulelakrës, por askush përgjigjen. Ju do të ikni nga kjo sallë. Kush do të nuk e kishte menduar që drama e vërtetë e Arturo ketë përgjegjësi nga ju, do ta pësojë. Ato letra Uisë do të luhej këtu, në këtë sallë, dhe Arturo Ui mbeten aty. Ai nen është më elastik nga ç’mendoni do të ishte ky që keni sot kryeministër; banda e ju. Arturo Ui-së do të ishte Këshilli i tij i Ministrave

64 Legjislatura e 9-të Viti 2018

dhe ju do të ishit ushtarët dhe sejmenët e tij. se është Kryeministri dhe klientela e tij, jo ligji apo Ndërkohë, që Xhivolon apo Gëbelsin e ka në interesi publik, që përcaktojnë zhvillimin e Bashkinë e Tiranës. projekteve në vend; është Kryeministri dhe Për ta mbyllur, po na thoni se keni shpikur diçka klientela e tij që vendosin për zënien e hapësirave inovative. Nëpërmjet kësaj PPP-je origjinale ju po publike. Vetëm ai vendos se cili është projekti e zhvilloni Shqipërinë. Në fakt, kjo PPP-ja juaj është fitues, ndërsa shqiptarët duhet të heshtin e të ulin trusti i lulelakrës, që në krye të saj ka Edi Ramën kokën. Kaq shumë erë korrupsion mban ky projekt! Kryeministër. Ne si opozitë dhe pjesa më e madhe e opinionit E thashë edhe më parë: ka një nen te Kodi publik shqiptar jemi kundër këtij projektligji, miratimi Penal, i cili është më fleksibël se çdo ligj që po i të cilit do të thotë shembje e Teatrit Kombëtar. Ne bëni ju këtu, dhe njerëzit do të shkojnë në burg kërkojmë rehabilitimin e tij të plotë duke ruajtur për këtë. vlerat historike, vlerat e trashëgimisë kulturore dhe Faleminderit! arkitektonike që përfaqëson ai objekt, pasi ai teatër Gramoz Ruçi – Fjala për zonjën Ulqinaku. nuk është vetëm një ndërtesë, por edhe një vend Izmira Ulqinaku – Të nderuar kolegë, që ka qenë ushqimi shpirtëror për dekada të tëra. Të nderuar bashkëqytetarë që po na ndiqni, Është e pafalshme që skenën, ku kanë interpretuar Pasi ka hyrë në histori për kanabizimin e vendit, aktorët më të mirë shqiptarë, doni ta ktheni në për grabitjen e pashoqe të parasë publike, pasi do pluhur. të mbahet mend për shkatërrimin dhe rrëmujën Kryeministri ynë hajdut nuk arrin të kuptojë që që ka bërë me pseudoreformat në shëndetësi dhe Teatri Kombëtar, pjesa e ansamblit “Skënderbeg”, arsim, sot kjo qeveri dhe kjo maxhorancë do të ka krijuar marrëdhënie të përhershme me qytetin hyjnë në histori si shkatërruesit e Teatrit Kombëtar. dhe njerëzit, shembja e tij krijon boshllëk në zemër Seanca e sotme, ku do të vendoset për të Tiranës, të cilin nuk e mbush dot asnjë markë shembjen e Teatrit, do të mbahet mend si një ndër betoni. Mesa duket, ansambli “Skënderbeg” i rastet flagrante ku shteti harton ligje dhe projektligje bezdis së tepërmi bijtë injorantë të komunistëve për interesat e një subjekti privat, duke shkelur shqiptarë. Ky ansambël, që Ministria aktuale e haptas interesin publik për qëllime korruptive. Kulturës e quan në mënyrë të gabuar dhe të trashë Me një ngut të paparë na keni sjellë këtë “dopo lovoro”, u ndërtua posaçërisht për të pasur projektligj antikushtetues për ta votuar, në një kohë një teatër, që quhej “Savoja”, me sallë takimesh, kur ende asnjëri prej jush nuk u ka kthyer përgjigje palestër e pishinë. A e keni pyetur veten këto ditë pyetjeve që kemi parashtruar në komision. Për nëse dikush e ka prishur ndonjëherë teatrin e parë çfarë arsye nuk bëni rikonstruksionin e Teatrit historik të vendit të tij? Askush nuk e ka bërë! Ju Kombëtar? Si mund të miratohet një ligj, që kërkon do të jeni të parët! shkatërrimin e teatrit? Pse është i përcaktuar fituesi Ndonëse duket që teatri nuk është vendi juaj i i projektit të kullave që do të ndërtohen në tokën e preferuar, klikoni në internet për të parë se si bota Teatrit Kombëtar? Në fakt, përgjigjet dhe të vërtetën e qytetëruar i ruan me fanatizëm të madh, madje opinioni publik shqiptar i ka kuptuar shumë mirë edhe me kosto të lartë, godinat e teatrove, që kanë prej kohësh. jo dekada, por shekuj që janë ndërtuar, sepse nuk Miratimi i këtij projektligji nënkupton shembjen janë godina të thjeshta, por janë tempuj të historisë e menjëhershme të Tetarit aktual Kombëtar dhe dhe qytetarisë së një vendi. Natyrisht, Teatri ynë ndërtimin e një teatri të ri, i cili do të përfshihet dhe Kombëtar nuk është as “Globus” dhe as “La Scala”, do të justifikojë kullat që do të ngrihen në hapësirën por për historinë e kulturës shqiptare vlen sa ato. e tij aktuale. Të gjitha këto bëhen vetëm për Që ky akt është një aferë e pastër korruptive, interesat e subjektit privat, që nuk është gjë tjetër ku shteti harton ligje për interesa të një projekti veçse një klient i dyshes Rama-Veliaj. privat, kjo shihet qartë, por mendoj se ky ngulmim, Që kemi të bëjmë me një abuzim të hapur, kjo kjo shfaqje haptasi e këtij projekti, nuk ka si qëllim shihet qartë në këtë projektligj, ndryshe nuk mund ndërtimin e një teatri të ri, por përfitimin nga klientë të kuptohet pse projekti i prezantuar kërkohet të të qeverisë të hapësirave publike në qendër të pranohet automatikisht, pa iu nënshtruar asnjë Tiranës. Kjo nuk është thjesht çështje abuzimi, nuk procesi konkurrimi apo gare të hapur. Me këtë është as fiksimi i radhës i një kryeministri, që projektligj po u tregohet qartë të gjithë shqiptarëve arrogancën e ka tipar qeverisës, mendoj se është

65 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

shumë më tepër se kaq. Do të doja të isha e të ma shpjegosh këtë gjë?”. “Do të jap një rast, që gabuar, por ajo që dita-ditës shihet qartë është se ta kuptosh se si është ligji dhe avokatura, si dhe në këtë rast duket se po ndiqet pikë për pikë një ata që e mbrojnë”-, më tha ai. strategji, e cila synon fshirjen e identitetit. Një klient shkon në zyrën e një avokati, i cili i Çfarë po bëjnë gjithë këtë periudhë? Shihni kërkon klientit t’i jepte të gjithë dosjen e çështjes. takimet e famshme gjunjë me gjunjë me popullin, Pasi e shikon dosjen, avokati i thotë klientit të tij meqë jemi tek teatri; shihni çdo ditë estradën në se ai nuk kishte të drejtë, por do të bënte të “ERTV”. Çdo vlerë dhe identitet të kësaj shoqërie pamundurën që ta bindte gjykatën që ta fitonte nxitojnë ta shuajnë me vulgaritet. Shikoni si po e çështjen. Me argumentet që dha dhe me aktrimin transformojnë vendin që prej të famshmes “Rilindje që bëri avokati arriti ta bindë gjykatën dhe e fitoi urbane”. Miliarda lekë të çuara dëm kanë çështjen, që ishte e padrejtë. shkatërruar ose kanë mënjanuar të gjitha ato Avokati vazhdonte të bënte punën e tij rutinë, elemente që na japin identitet dhe histori. Shikoni por pas 6 muajsh atij i shkon në zyrë një tjetër Tiranën, Durrësin dhe qytete të tjera, të cilat sot klient me të njëjtën çështjeje, por këtë herë ishte kanë filluar të kthehen në qendra urbane pa klienti që kishte të drejtë. Avokati shkon përsëri në identitet. gjykatë për të njëjtën çështje dhe gjykata i thotë: Këtu prishet qendra historike e kryeqytetit, “Para 6 muajsh ti e fitove këtë çështje, atëherë shkatërrohet teatri; atje ndërtohet një velierë betoni pse vjen përsëri?!” Avokati i thotë gjykatës: “Uroj mbi dëshmitë arkeologjike; aty ku është bukuria e që gjykata të mos bëjë gabimin që bëri para 6 natyrës japin leje me koncesion për të bërë batërdi. muajsh”. Kështu që avokati i fitoi të dyja çështjet. Kudo po mundohen që njerëzve normalë t’u prishin Në rastin konkret, kur qeveria e Sali Berishës, lidhjet me këtë vend; e kanë kthyer në një strategji, pa na pyetur, sillte ligje me procedurë të me qëllim për t’u kthyer njerëzve dëshirën për të përshpejtuar, pa i kaluar në komisione, asnjë nga ikur, duke i lodhur me varfëri e pasiguri, tani edhe këta juristët, që sot dalin këtu dhe mbajnë fjalime duke u fshirë kujtesën kolektive. E gjitha kjo bëhet për të çorientuar publikun, nuk bënte zë. Asnjë nga për ta zvogëluar e rrudhur këtë vend në një çiflig kolegët e nderuar këtu nuk e ngriti zërin kur 6 të tyre, në një territor që do ta sundojnë kollaj me milionë eurot u dhanë për teatrin e ri, që do të bandat e tyre. ndërtohej te piramida. 3 milionë ikën, siç e tha edhe Shikoni si vazhdojnë ta përjetojnë si fitoren e Taulanti, dhe asnjë nuk e ngriti zërin se ku shkuan tyre edhe dështimin e negociatave të para pak ato 3 milionë euro, që ishin për teatrin, për të cilin ditëve. Kjo qeverisje çdo ditë e më tepër, në çdo juve ju qan zemra. Sa për dijeni: në vitin 2006, kur hallkë të këtij shteti, po ndërton diktaturën e ministër i Kulturës ka qenë Bujar Leskaj, ju keni narkotrafikut. kaluar ligjin e trashëgimisë kulturore. Ndaj, nëse Ajo çfarë shqiptarët kanë nevojë më shumë se ju dhimbsej Teatri, pse nuk e futët Teatrin Kombëtar kurrë, nuk është rrëzimi i teatrit, por rrëzimi i kësaj në këtë ligj si objekt të trashëgimisë kulturore, që qeverie. ne sot të mos kishim çfarë të bënim? Ju e Ju faleminderit! konsideruat si një gjë pa vlerë dhe nuk hodhët Gramoz Ruçi – Fjala për Zotin Fidel Ylli. asnjë lek. Të përgatitet Endrit Braimllari. Unë dua t’i bëj një thirrje Robert Ndrenikës, i Fidel Ylli – I nderuar Kryetar, cili është idhulli im si aktor, por ka qenë edhe Të nderuar kolegë, deputet, siç jam edhe unë sot, se parlamenti Të jem i sinqertë, kam që në orën 10:00, që përbëhet nga juristë, nga ekonomistë, nga mjekë, kur ka filluar seanca, që nuk kam lëvizur asnjë nga artistë, nga sportistë dhe nga biznesmenë. Kur sekondë, as për kafe dhe as për drekë. Arsyeja ne kemi bërë ligjin e sportit, unë shpeshherë e kam është se ndiej që çështja e teatrit është sensitive ngritur zërin, por edhe për probleme të ndryshme. për publikun artëdashës. Dëgjova kolegët A e dini ju pse e kam ngritur zërin? Sepse dua të parafolës të opozitës, të cilët janë juristë shumë të pastroj fytyrën time, siç tha edhe Dashamir Shehi, mirë dhe m’u kujtua një darkë me një avokat që nesër njerëzit e sportit të mos më akuzojnë duke amerikan, me të cilin po diskutoja për taksat. I më thënë: “E ke fituar 3 herë mandatin si deputet kërkova të më shpjegonte disa mënyra ligjore dhe dhe nuk fole një herë për sportin se çfarë u bë.” ai më tha: “Ligji është elastik”. I thashë: “Si mund Për sportin janë bërë ato që nuk u bënë për 27

66 Legjislatura e 9-të Viti 2018

vjet. Kjo qeveri, me fondet e saj prej 10 milionë komisione nuk janë aktorë, sepse aktorët janë eurosh, në një zonë ku do të ndërtoheshin pallate, bindur se duhet një teatër i ri. Patjetër që duhet ndërtoi qendrën olimpike “Tirana Olimpik Park”. transparencë dhe qeveria duhet të jetë Shkoni dhe shikojeni, sepse aty do të gjeni një transparente. pallat sporti, ku ka palestër mundjeje, ka palestër Sot ne nuk aprovojmë shembjen e Teatrit, por peshëngritjeje, ka edhe 25 zyra të federatave të aprovojmë një projektligj për t’i hapur rrugë një ndryshme, të cilat më parë ishin poshtë stadiumit. komisioni, që nesër edhe mund ta rrëzojë, por edhe Krahas sportit, Qendrës Olimpike të Korçës, mund të thotë: “Jo, sepse dua të përfitoj më teatrit të Korçës, teatrit “Migjeni”, teatrit “Turbina”, shumë”. Pse i paragjykoni biznesmenët? Ai që duhet të vini ta shikoni se çfarë mrekullie është biznesmen, që ka dhënë këtë ofertë, është i bërë ajo qendër e vogël, me 100 apo 150 vende, nderuar, ai ka mbështetur dhe mbështet Partinë zonë në të cilën pronarët ishin gati të ndërtonin Demokratike. Një biznesmen po e ndërton pallate, kemi edhe çështjen e Teatrit. Shkoni dhe stadiumin “Qemal Stafa” sepse Sali Berisha afroi shikojeni teatrin “Turbina”, sepse ajo do të jetë firmat më të mëdha të botës për të bërë stadiumin ndihmë për Teatrin Kombëtar. Ne, bashkë me kombëtar. Ai afroi spanjollët, pasi kanë bërë kolegët e opozitës, kemi rënë dakord në parim se stadiumet e botës, sepse edhe nuk e mori njeri duhet të bëhet një teatër i ri. Po ku ta bëjmë teatrin përsipër. Del një “i çmendur” aty dhe bën një sta- e ri? Në Babrru? Ta bëjmë në Lanabregas? Ku ta dium, por do ta shikoni stadiumin kur të mbarojë bëjmë? Teatri bëhet në qendër, siç e ka e gjithë vitin tjetër, sepse do të vini me kapelë, fshehtazi bota, siç është në qendër të Nju Jorkut, në rrugën aty për të parë ndeshjet. nr. 42, siç është në qendër të Parisit, siç është në Kështu bëtë edhe për parkun e Liqenit, ku futët qendër të Romës, siç është në qendër të Milanos. edhe Presidentin e Republikës në lojë, se kushedi Unë do të isha dakord me ju nëse shteti do të kishte se çfarë po bëhej. Aty po ndërtohej një park për të para, që t’i bënte të gjitha vetë, madje edhe luajtur fëmijët. Keni një histerizëm, që po më stadiumet t’i bënte jashtë Tiranës po të kishte 100 habisni. milionë euro. A i kemi ne 100 milionë euro? A i A e dini për çfarë ju falënderoj sot? Sepse ka kemi ne 30 milionë euro? A i kemi ne 50 milionë kaq muaj që opozita po prish seancat. Unë kam euro për të bërë Pallatin e Sportit? Ju nuk e dini, futur emrin në listë për të folur për disa projektligje, por unë kam dëshirë që edhe Pallati i Sportit të por Taulanti më thoshte se do t’i tërhiqnim prishet, sepse është ndërtuar që në kohën e Petrit diskutimet. Sot u kënaqa, në radhë të parë, sepse Dumes. Pallati i Sportit më parë ka qenë hambar jeni këtu, në mënyrë që të flasim, të bëjmë debate avionësh. Madje, kur do të zhvillohej një olimpiadë dhe të kritikojmë që qeveria të jetë më e vendeve të komunizmit, në atë kohë u shprehën transparente, që komisioni të na japë shpjegime se nuk do ta bënin në Shqipëri, sepse Shqipëria edhe për centimetrat. Është skandal që të mos nuk kishte një pallat sporti. Petrit Dumja tha: “Po, bësh një teatër me 4 kate, vetëm sepse ju thoni se ne kemi pallat sporti” dhe më pas i nxori avionët aty do të ndërtohen kulla. Po le të bëhen edhe nga hambari dhe e bëri atë pallat sporti, që është kulla nga mbrapa, sepse edhe biznesi kërkon të edhe sot. Tani i bie që të dal unë me Ilir Metën, me fitojë. Ju e keni gabim kur mendoni se ky vend do Edi Ramën apo me Ilir Beqajn, që kemi qenë të ecë para pa biznesin, por po ju them se pa sportistë, dhe të themi: “Ne do të bëjmë grevë urie biznesin ky vend nuk mund të ecë para, sepse ai që të mos prishet Pallati i Sportit, sepse ai është e mbush arkën e shtetit, nuk e mbushim ne me yni”. Pallati është i publikut, Teatri është i publikut, rrogat tona këtu në parlament. që të shkojmë ne me fëmijët tanë, si njerëz dhe jo Prandaj, bëhuni më të kujdesshëm kur flisni për të ketë vetëm një sallë, por të ketë 4 salla, si dhe biznesin, sepse jeni tkurrur aq shumë dhe do të të ketë ambiente. Të ndjerët Sulejman Pitarka, vazhdoni të tkurreni. Më vjen keq, se vendi pa Bujar Lako, Violeta Manushi, por edhe Tinka Kurti, opozitë nuk ecën, por me këtë opozitë unë mendoj që është gjallë, dhe shumë të tjerë, nuk e kanë se ne do të rrimë më gjatë në pozitë. provuar një teatër modern, me atë performancë Faleminderit! që na kanë dhënë, gjatë gjithë jetës së tyre. Tani, Gramoz Ruçi - Fjalën e ka deputeti Endrit a t’i lemë edhe brezat që do të vijnë pa një teatër Braimllari. të ri? Të jeni të sigurt se ata që kanë ardhur në Të përgatitet deputetja Lindita Metaliaj.

67 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Më pas të përgatitet deputetja Nadire “Skënderbej”. Disa janë pro, disa janë kundër, nuk Meçorapaj. dua t’i futem këtij debati. Të jeni të bindur se ai Endrit Braimllari – I nderuar Kryetar i Kuvendit, shesh, që u bë me aq dëshirë nga kjo maxhorancë, Të nderuar kolegë, por edhe ai parkim i nëndheshëm, kanë vlerë dhe Në fakt, është e pashpjegueshme që po marrin vlerë vetëm kur ndërtohen kulla klienteliste diskutojmë një projektligj të tillë, sepse jo vetëm tek Teatri Kombëtar, merr vlerë kur ndërtohen kulla ne, të opozitës, por edhe deputetët e maxhorancës klienteliste te Muzeu, por edhe tek Teatri i Operës janë shumë të qartë se çfarë do të ndodhë me dhe Baletit. Të jeni të bindur se me këtë mënyrë të miratimin e këtij projektligji. Pikë së pari, si deputet drejtimit të vendit, duke mos njohur ligjet, duke mos i LSI-së, mund të them se asnjë nga deputetët tanë njohur Kushtetutën dhe duke mos respektuar asnjë nuk është kundër teatrove në Tiranë dhe në të institucion, pas disa kohësh Kryeministri do të na gjithë Shqipërinë. Sigurisht, ne jemi pro teatrit dhe thotë: “Te Kryeministria duhet të bëjmë një kullë beteja jonë është që çdo gjë të jetë në respektim dhe Kryeministrinë ta fusim brenda kullës”. Ashtu të ligjeve të këtij vendi. Pra, beteja jonë ka të bëjë siç bëri me kinema “17 Nëntorin”, që e futi brenda me respektimin e pronës publike, asaj prone një ndërtese dhe ia humbi vlerën, atë do të bëjë publike që ju kërkoni ta tjetërsoni me një procedurë me çdo vepër arti në vend, sepse ai ka alergji nga të përshpejtuar, me një projektligj që do të hyjë në arti dhe këtu del në pah sindroma e tij prej diktatori historinë e këtij parlamenti dhe që po kalon në drejtimin e vendit. Këtë e vërtetojmë çdo ditë jo drejtpërdrejt në emër të një firme. Në fakt, nuk vetëm nga mënyra sesi u drejtohet deputetëve të është meraku te firma, te biznesi, por se pas asaj tij, jo vetëm nga mënyra sesi e drejton këtë kabinet, firme qëndron një emër. Është Kryeministri i kësaj por edhe në llogaridhënien e tij partiake në çdo qeverie, i cili, nëpërmjet kësaj procedure, po tenton vend të Shqipërisë, ku arroganca, të vendosë në zbatim planin e pastrimit të parave papërgjegjshmëria, me të cilën u drejtohet të drogës, atë çka ne e kemi thënë prej kohësh. qytetarëve, janë tipike për një drejtues diktatorial. Çfarë ka ndodhur? Në këtë parlament ka Ju e mbani mend shumë mirë se, edhe kur ka ndodhur një fenomen shumë i çuditshëm. Me 69 qenë kryetar bashkie, ai ka pasur gjithmonë një vota keni zgjedhur Prokuroren e Përgjithshme të person për ta bërë fajtor. Në atë kohë ka pasur përkohshme, duke shkelur dhe dhunuar nënkryetarët e bashkisë. E mbani mend zotin Kushtetutën. Pas kësaj shkatërruat institucionet e Gonxhe, i cili u bë fajtor kur u hap diga e Tiranës drejtësisë. Sot nuk ka Gjykatë Kushtetuese në dhe u përmbyt Tirana e Re? Më pas fajtor ishte vend dhe kjo nuk erdhi rastësisht, ishte e nënkryetari tjetër, që sot është zgjedhur deputet. mirëmenduar, për të vënë në zbatim planin tuaj Për disa kohë fajtor ishte Saliu, pastaj ishte LSI- famëkeq, planin tuaj të grabitjes së Shqipërisë dhe ja, kurse tani ka kaluar në ekstrem, fajtor bën planin tuaj të pastrimit të parave të pista. popullin, sepse e kemi parë kur u thotë qytetarëve: E kemi thënë këtu në fillim, kur ka filluar “Ju jeni fajtorët.” Kjo është sindromë e një personi, parlamenti, se procesi juaj politik i kanabizimit të i cili drejton vendin në diktaturë. vendit ka marrë fund. Tani nuk do të ketë më Po e ndiqja me vëmendje sot teksa numëronte mbjellje kanabisi, por do të ketë droga të forta dhe operacionet e forcës së ligjit. Ai duhet të ketë diçka pastrim parash. Kjo është ajo çka ju po bëni, kjo parasysh: është e turpshme që del dhe u bën moral është ajo çka ju do të bëni me Teatrin. shqiptarëve, sepse personi që do të jetë subjekt i Tjetërsimi i pronës publike për t’ia dhënë Edi forcës së ligjit do të jetë vetë ky Kryeministër për Ramës që të investojë paratë e drogës, është turp atë çka i shkaktoi vendit, për kanabizimin, për kombëtar dhe këtë mund ta bëjë vetëm një trafikun e drogave të forta, për mungesën e sigurisë kryeministër antikombëtar. Çfarë do të ndodhë më në porte, në aeroporte dhe në çdo pikë kufitare të pas? Të jeni të bindur që muaj më pas do të na këtij vendi. vijë ndonjë projektligj me procedurë të përshpejtuar U ndaluan 613 kilogram kokainë dhe na për Muzeun, për Teatrin e Operës dhe Baletit, akuzuan ne, si opozitë, që nuk e falënderuam sepse do të tentojë që edhe ato t’i tjetërsojë dhe t’i policinë. Çfarë ndodhi sot? Ka vetëm dy të ndaluar, prishë për të ndërtuar kulla, me qëllim që të rrethojë një shofer dhe një magazinier. Pra, të gjitha të gjithë sheshin “Skënderbej”. veprimet që ky bën kanë përkrahje dhe suport Të gjithë jemi dëshmitarë të ndërtimit të sheshit politik, ndaj subjekt i operacionit “Forca e ligjit”

68 Legjislatura e 9-të Viti 2018

duhet të jetë ai vetë. Po të kishte vërtetë qëllime të pastra, kjo çështje Besoj se duhet të shkojë më me shumë dëshirë do të ishte trajtuar në mënyrë normale dhe në qytetet e ndryshme të vendit dhe ta bëjë siç transparente, në mbështetje të legjislacionit në fuqi duhet llogaridhënien publike, me banorët e vërtetë dhe nuk do të ishte shkelur Kushtetuta e të Shqipërisë, me qytetarët e vërtetë të bashkive Republikës së Shqipërisë, nuk do të ishte shkelur ku shkon, t’i dëgjojë nga afër hallet dhe ligji “Për koncesionet dhe partneritetin privat” dhe shqetësimet që ata kanë, sepse e ka varfëruar në nuk do të ishte shkelur ligji “Për vetëqeverisjen ekstrem këtë vend, duke pasuruar vetëm një kastë vendore”. të vogël, të cilën e përdor për pastrimin e parave Përse shkelen ligjet? Ligjet shkelen vetëm kur të tij. Është e turpshme se si nuk e ngre njeri zërin. ka qëllime korruptive dhe klienteliste, sepse, po të Të gjithë e shikojnë se çfarë po ndodh me të rinjtë mos ketë qëllime të tilla, nuk ka nevojë të shkelësh e këtij vendi. Të rinjtë dhe të rejat largohen nga ky ligjet, por i zbaton ato me përpikmëri. Kur ke qëllim vend, emigrojnë nga Shqipëria, sepse e vetmja të vjedhësh dhe të grabisësh, je i aftë të thuash e shpresë që ky Kryeministër i ka dhënë rinisë së të justifikosh çdo gjë, të marrësh kompetencat e këtij vendi është emigrimi. Ky është një fakt tragjik, çdo institucioni dhe çdo profesioni, vetëm për të 10 nga 8 të rinj, të cilët mbarojnë universitetin, duan mbrojtur vjedhjen dhe hajdutërinë. Në avokatinë e të largohen nga Shqipëria. Kjo është qeveria e tij vjedhjes së tij, Edi Rama deklaron se do të ndërtojë dhe kjo është ajo që ai ka zgjedhur për shqiptarët. një teatër të ri, pasi ekzistuesi nuk mund të I kërkoj që të mos bëj më estrada, siç bëri para një restaurohet. jave me çeljen e negociatave. Nuk e kuptoj se çfarë Po kush është ky njeri, i cili vendos për pronën Kryeministri është ky, i cili gëzon dhe falënderon, publike, duke shkatërruar trashëgiminë kulturore ndërkohë, që nuk i shtrohet punës për të zbatuar dhe historike, sepse kështu i pëlqen atij? Ky vend detyrat, me qëllim që vendimi për Shqipërinë mbas ka arkitektë, ka inxhinierë, ka urbanistë, ka një viti të jetë pozitiv, sepse nuk ia ka çelur njeri intelektualë dhe këto fusha kanë kritere, të cilat negociatat atij, sepse nuk çelen negociatat me krim janë njëkohësisht edhe art, edhe shkencë. Nuk të organizuar nëpër këmbë, me trafik droge dhe mund të vendosë një Kryeministër, i cili nuk ka me tjetërsim prone publike për t’ia dhënë vetes së kompetencën për të vendosur mbi këtë çështje, tij. Këto janë tipike për një njeri, i cili është një pasi ligji dhe Kushtetuta nuk ia lejojnë, arti dhe fatkeqësi kombëtare për këtë vend, por, më e rënda kultura nuk ia lejojnë dhe shqiptarët nuk do t’ia është që tenton ta kthejë Shqipërinë edhe një herë lejojnë, sepse, me këtë logjikë, nesër mundet të në diktaturë. mos i pëlqejë Kryeministria, kështu mund të na Faleminderit! sjellë një ligj që parashikon shembjen e saj, Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zonja Metaliaj. ndërtimin e një kulle në vendin e saj dhe vendosjen Lindita Metaliaj – Zonja dhe zotërinj, e Kryeministrisë në katin e dytë të kullës; mund të Të dashur qytetarë shqiptarë që po na ndiqni, mos i pëlqejë ky parlament dhe të ndërtojë një kullë Sot jemi mbledhur në këtë sallë, sepse dhe seancat t’i bëjmë në katin e dytë të kullës. Ky Kryeministri i Shqipërisë ka sjellë një ligj është një mentalitet primitiv, barbar dhe antikombëtar, duke na kërkuar të bëhemi firmëtarë antikombëtar, ku një Kryeministër vendos si të vjedhjes së tokës publike, të cilën ai ka vendosur arkitekt, urbanist, si kritik arti dhe si inxhinier, në t’ua marrë qytetarëve shqiptarë dhe t’ia japë një shkelje flagrante të Kushtetutës. Pikërisht për këtë subjekti privat. Këtu lind pyetja: për kë punon ky qëllim, sot vendi ka një sistem drejtësie në kolaps, Kryeministër? Kujt i shërben ai? Sepse kur ai sjell pa gjykatë kushtetuese, me qëllimin e vetëm që në parlament një ligj të paprecedentë, haptasi Kryeministri të ndërmarrë akte të tilla për të grabitur antikushtetues, në kundërshtim me legjislacionin pronën publike. Sot drejtësia nuk shërben më për në fuqi dhe me procedurë të përshpejtuar, sikur të të mbrojtur qytetarët shqiptarë nga padrejtësitë, por jetë një emergjencë kombëtare, tregon se nuk u shërben për të mbrojtur bandat dhe klientët shërben as qytetarëve, as interesit publik dhe as antikushtetues nga drejtësia. Shqipërisë. Meqenëse keni dëshirë të krahasoheni me Ky ligj është korrupsion, është vjedhje, është Europën, po ju them se as kryeministrja Tereza përvetësim i afro 8500 metrave katrorë tokë, në Mei nuk vendos për çështje të tilla në Londër, as qendër të Tiranës, për të përfituar 205 milionë euro. Presidenti Makron në Paris dhe as Merkel në Ber-

69 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

lin, sepse në shtete serioze ka arkitektë, urbanistë nëse do të ndjekin interesin e Edi Ramës për dhe ligje që vendosin. Në shtete serioze prona pushtet dhe pasurim të vetes e klientëve të tij, duke publike dhe trashëgimia kulturore nuk janë telajo, shkatërruar çdo gjë të bukur që i del përpara, apo ku Kryeministri i radhës shkarravit komplekset e do të ndjekin interesat e tyre për një Shqipëri tij, frustrimet dhe orekset e stomakut financiar. eurpiane! Unë jam e sigurt që shqiptarët nuk do të Të nderuar kolegë deputetë, qëllimi nuk është zgjedhin Edi Ramën, por Shqipërinë europiane. teatri dhe këtë ju e dini shumë mirë, sepse po të Faleminderit! kishte si qëllim ndërtimin e teatrit, paratë e Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zonja Meçorapaj. harxhuara për “Artturbinën” do t’i kishte shpenzuar Nadire Meçorapaj – Të nderuar qytetarë, për restaurimin e teatrit dhe sot kjo çështje do të Të nderuar kolegë që na ndiqni, ishte mbyllur. Qëllimi janë kullat, sepse te kullat Skenari për shembjen e Teatrit Kombëtar është fitohet, tek teatri nuk fitohet, por vetëm aktrohet. një skenar i trefishtë dhe ai bazohet te gënjeshtra Meqenëse për aktrimin nuk kanë më nevojë, sepse e pastër, tek abuzimi me arrogancë i ligjit dhe te ata janë bërë aktruesit më të mëdhenj të dramave babëzia e pangopur. Në themel të gjithë kësaj dhe të komedive të këtij vendi, kanë nevojë për skeme nuk ka asgjë tjetër veç përfitimeve kulla, sepse nuk janë bërë mjaftueshëm të pasur, marramendëse me qindra dhe miliona euro dhe por kanë nevojë për më shumë pasuri. Teatri në një ortakërie të pabesë të pushtetit me privatin këtë mes është përfshirë rastësisht, duke pasur nëpërmjet rrugës së paligjshme. Nuk kursehet për fatin e keq të ndodhet në vendin e gabuar, në përfitim as toka publike, të cilën shteti i mbretit Zog momentin e gabuar dhe me qeverinë e ia bleu privatit për t’ia dhënë publikut, ndërsa Kryeministrin e gabuar, prandaj duhet shembur me pushteti i Ramës ia merr publikut për t’ia dhënë çdo kusht me anë të këtij ligji antikushtetues që oligarkut. Për këtë nuk kursehet as memoria po diskutojmë sot. kulturore e teatrit, një vend ku interpretuan breza Prandaj dua t’u bëj një thirrje deputetëve të të tërë artistësh të talentuar, që i dhanë peshë maxhorancës: mos e votoni këtë ligj teatrit skenik shqiptar. Nuk kursehet as hapësira e antikushtetues; mos u bëni noterë të vjedhjes se fundit në qytet, ende e pambuluar me beton, sepse këtij akti korruptiv dhe mos i shembni asetet e kursimi nuk është zakon i atyre që nuk kanë fituar trashëgimisë kulturore dhe artistike, që përcaktojnë dhe ndërtuar asgjë vetë. identitetin e një kombi. Ky nuk është modeli i Teatri është guri i fundit i traditës dhe kujtesës Europës. Edhe dyert e Europës na u mbyllën për që pushteti i “rilindjes” kërkon të rrëzojë në rrugën të mos u bërë pjesë e saj, sepse me modelin e e tij të pa kthim në ndërtimin e një qyteti të panjohur, Ramës, nuk mundet dhe nuk do të na pranojë ndoshta, për banorët e tij, të cilit, po të mundte, do Europa as sot dhe as mot. Modeli dhe interesi i t’i ndryshonte edhe emrin dhe do ta quante Tirama Edi Ramës është pikërisht pasurimi i paligjshëm dhe jo Tirana. dhe i pafund; pastrimi i parave të pista, duke Artistët, aktivistët dhe qytetarët që prej tri javësh përdorur zyrat e shtetit; shkatërrimi i institucioneve protestojnë tek Teatri dhe sot mbërritën në dyert e të varura dhe të pavarura; dhunimi i demokracisë Kuvendit. Thirrja e tyre është kundër korrupsionit, dhe pamundësimi i votës së lirë. E gjitha kjo me kundër paligjshmërisë, kundër arrogancës dhe qëllimin e vetëm për të fortifikuar pushtetin dhe kundër mungesës së transparencës. Ata janë siguruar pasurinë e tij, të familjarëve të tij dhe të njerëzit e fundit të pashitur në Tiranë dhe me oligarkëve të oborrit qeveritar. protestën e tyre po na tregojnë të gjithëve se sa i Pra, të dashur qytetarë, interesi i Edi Ramës vlen lëkura këtij Kryeministri! Para tyre ishin bie ndesh me interesin e Shqipërisë. Shqiptarët kuksianët e varfër, të cilët kërkonin të mos dëshirojnë dhe kanë interes integrimin me paguanin tri herë për një rrugë të cilën e kishin standarde dhe me një nivel të lartë jetese, paguar dy herë; para tyre ishin naftëtarët e dëshirojnë normalitet, punë, arsim, shëndetësi, Zharrëzës, të cilët kërkonin shtëpi dhe respekt nga siguri, ekonomi dhe, mbi të gjitha, dinjitet kombëtar. shteti; para tyre ishin minatorët e Bulqizës, të cilët Këto nuk mund të arrihen duke pasur Kryeministër kërkonin kushte minimale të sigurisë në punë dhe Edi Ramën, i cili nuk i ka në axhendë, nuk i mendon në jetën e tyre; para tyre ishin tregtarët e vegjël, dhe as ka për t’i menduar ndonjëherë. Pra, të cilët kërkonin të mos rriteshin taksat; para tyre shqiptarët duhet ta vendosin dhe do ta vendosin, ishin të përmbyturit e Novoselës dhe të të gjitha

70 Legjislatura e 9-të Viti 2018

fshatrave në Pellgun e Vjosës dhe të Jugut të diferencë shumë e madhe dhe mendoj se e keqja, Shqipërisë; para tyre ishin të gjithë ata shpirtra të që kemi trashëguar nga e kaluara, është se nuk humbur që zgjodhën vetëvrasjen, sepse nuk i kemi shumë godina të vjetra. Kjo nuk do të thotë paguanin dot dritat, sepse i hoqën nga puna ose i që të kapemi pas kësaj godine, sepse nuk është futën në burg për një cigare hashash. Koloseu, por është një godinë e thjeshtë, e Kolegë deputetë, ky është teatri i përditshëm ndërtuar ne vitin 1938 për nevoja të qytetit. që qeveria luan në skenën e kurrizit të popullit. Çfarë kërkon koha që ne politikanët të Aktorët në dyert e Kuvendit janë shenja se ku ka vendosim për të ardhmen e vendit? Koha kërkon arritur degradimi i cirkut tuaj të përditshëm. të ndërtojmë të ardhmen e këtij vendi, të ardhmen Faleminderit! e shqiptarëve që kanë për ta gëzuar atë, për t’i Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zoti Sinaj. bërë ata krenarë për atë që kemi ndërtuar, sepse Të përgatitet zoti Hekuran Hoxhalli. do të ndërtojmë një teatër modern. Dua të them Vullnet Sinaj – Gjatë të gjitha diskutimeve të se për këtë duhet të më kuptojnë edhe aktorët, ditës së sotme vura re një paqartësi të mendimit edhe artistët. nga opozita në lidhje me këtë projektligj që sot po Opozita vazhdon të kundërshtojë me të madhe, diskutojmë. Kjo ka të bëjë me një procedurë të edhe pse Këshilli Shkencor i Monumenteve të veçantë të negociatës për lidhjen e kontratës për Kulturës që në vitin 2004 e ka përjashtuar Teatrin realizimin e projektit urban dhe ndërtimin e godinës nga lista e godinave dhe monumenteve të kulturës, së Teatrit Kombëtar, ku nuk ndahen dy momente: edhe pse tani në vitin 2018 Instituti i Ndërtimit, që nëse jeni kundër rrëzimit të teatrit të vjetër dhe ka në përbërje12 arkitektë dhe inxhinierë, thotë ndërtimit të teatrit të ri apo kundër procedurës se se ajo godinë nuk vlen, nuk ka asnjë vlerë dhe si do të ndërtohet teatri i ri. është një godinë që rrezikon çdo ditë shembjen e Gjithashtu, vura re që jeni konfuzë, të paqartë saj dhe jetët e atyre që rrijnë brenda, kurse ju dhe jo të bindur në atë që thoni, se nuk duhet vazhdoni ende t’i bindni shqiptarët se ajo godinë rrëzuar teatri i vjetër, por mendoj që edhe ju e keni duhet mbajtur. Po si mund t’ju besojnë shqiptarët kuptuar që ai teatër duhet rrëzuar për shumë arsye. kur ju kanë parë te Liqeni Artificial, ku donit të Unë mund kuptoj vetëm një gjë, nostalgjinë e pengonit ndërtimin e atij këndi sportiv argëtimi për aktorëve dhe artistëve që kanë luajtur në atë skenë të rinjtë? Janë ata shqiptarë që ju kanë parë se si dhe për këtë gjë i respektoj ata, por dua t’iu them kundërshtuat edhe me armë, edhe me forcë. që duhet të më kuptojnë edhe mua si deputet,që Shqiptarët, që shikojnë sot se çfarë është vota ime do të jetë pro rrëzimit të atij teatri dhe ndërtuar tek ai kënd sportiv, te Liqeni i Tiranës, se ndërtimi të një teatri të ri për një arsye të madhe, si argëtohen të rinjtë, se si shkojnë prindërit bashkë sepse historia na tregon se Shqipërinë fati nuk e me fëmijët e tyre, nuk kanë si t’ju besojnë. ka përkëdhelur ndër vite e ndër shekuj dhe nuk e Nuk arrij të kuptoj qëndrimin që mbani ndaj ka trajtuar ashtu siç duhet. Të parët tanë në vend sipërmarrjes private, qëndrimin që mbani për këtë që të ndërtonin, ishin të detyruar të luftonin për të partneritet, që do të ndërtojë bashkia dhe qeveria mbrojtur trojet, lirinë dhe pavarësinë e vendit. Sot me sektorin privat, për ndërtimin e kësaj godine të ne vijmë në këto ditë kur nuk ka luftë, por jetojmë Teatrit. Për mua është absurde. në paqe dhe duhet të ndërtojmë. Unë nuk mund Bëni shpesh pyetjen: “Po t’i kishte lekët Ministria t’ia fal vetes si deputet që të mos bëj atë që nuk e e Kulturës, a do ta ndërtonte Teatrin?” Ministria e bënë të parët tanë, të ndërtoj një teatër të ri, që do Kulturës thotë se nuk i ka lekët. Unë do të thosha t’u shërbejë brezave të ardhshëm të këtij vendi dhe se edhe po t’i kishte lekët, nuk duhet ta ndërtonte, Shqipërisë. E keqja dhe e mira rrinë afër njëra- kur ka një privat, që thotë: “Unë do ta ndërtoj teatrin, tjetrës, duhet inteligjencë dhe sy për t’i parë se do të ta fal dhe vlerën e Teatrit nga 6 milionë do ta cila është e keqja dhe cila është e mira. Këtu bëhet kthej në 30 milionë euro” dhe ju thoni: “Nuk ka çfarë edhe dallimi mes dy palëve, ju shikoni dhe kapeni na duhet privati!” Është e pamundur. mbas teatrit të vjetër, ndërsa ne shikojmë pjesën Në këtë parlament kemi miratuar ligjin dhe i e zhvillimit, atë detyrë që kemi ne për brezat e kemi detyruar ndërtuesit të falin 3% të vlerës së ardhshëm të këtij vendi, për ndërtimin e një teatri ndërtimit për të pastrehët e Tiranës dhe vijmë këtu të ri modern që do t’u shërbejë aktorëve, artistëve, e flasim kundër ndërtuesve dhe kundër privatit! vendit dhe të gjithë shqiptarëve. Kjo është një Më vjen keq, të nderuar kolegë të opozitës, për

71 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

një pjesë tuajën, sepse nuk paskeni ndryshuar Të nderuar kolegë, mendim! Paskeni ngelur akoma mbrapa, te Do t’ju thosha të reagonit sa më shpejt dhe të mendimet komuniste të pronës së përbashkët bashkoheni me ne për ta votuar këtë ligj, që të mbledhje-prodhimi. Ka ndryshuar koha. Jemi në mos jetë vonë, sepse ju garantoj, do të jeni ju ata ekonomi tregu, në kapitalizëm dhe është vetëm që do të shkoni në atë Teatër të ri për të parë dhe privati dhe ndërmarrja private që ka për ta çuar do të jenë ata artistë që kanë për të na uruar për përpara ekonominë e vendit. kushtet moderne që do të ndërtojë ajo firma pri- Për çfarë i bëni të gjitha këto? I bëni për të vate, që do ta dorëzojë Teatrin me çelësa në dorë. ruajtur karrigen. Jua garantoj unë, të gjitha karriget Kthejeni kokën sa më shpejt, që të mos jetë janë të thyera, sepse të gjithë ne do të ikim dhe vonë, sepse shqiptarët, kur të shkoni herën tjetër shqiptarët e tjerë kanë për të ardhur dhe do të zënë për t’iu kërkuar votën, nuk do t’ju dëgjojnë më! këto vende. Kështu që mos e bëni kot këtë luftë. Ndërroni mendje sa nuk është vonë, sepse po Dikush tha se ai Teatër është simbol i këtij vendi. e vonuat edhe pak, pastaj mendjen tuaj, jo populli, Jo, simbol i këtij vendi është ai flamur, para të cilit por nuk mund do ta marrë askush tjetër! të gjithë duhet të rrimë drejt, të flasim dhe të Faleminderit! mendojmë në këtë sallë, jo për interesa personale, (Duartrokitje në sallë) por për interesat e kombit dhe të së ardhmes së (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi.) vendit. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Sina! Për çfarë duhet t’ju besojnë më shqiptarët, kur Fjalën e ka deputeti Hekuran Hoxhalli. flisni për ndërtimin e Tiranës, kur ata kanë në Të përgatitet deputeti Luan Baçi. Më pas memorie se si ju e mbushët Tiranën me kioska në deputeti Petrit Vasili. çdo cep? E mbytët Lanën dhe të gjitha sheshet Hekuran Hoxhalli - Të nderuar deputetë, me kioska dhe e kthyet Tiranën në një vend ku Zonja kryesuese e seancës, nuk mund të rrihej më. Si mund t’ju besojnë Zonja dhe zotërinj qeveritarë, me Kryeministrin shqiptarët? kryearkitekt në krye, Pse nuk flisni këtu për amfiteatrin te liqeni, që Keni më shumë se një muaj që po luani teatër u ndërtua nga Bashkia e Tiranës dhe nga qeveria me Teatrin Kombëtar. Them po luani teatër, pasi “Rama”? Përse nuk thoni fjalë të mira për atë skenarin e keni shkruar shumë kohë më parë, që ndërtim, që kishte 50 vjet i rrënuar dhe u kthye në kur në planin rregullues të Tiranës ideuat nismën një amfiteatër të pashoq? Nuk thoni asnjë fjalë. “Ta kthejmë Tiranën në kazermë dhe për siguri Përse nuk flisni për sheshin “Skënderbej”, që publike do ta ruajmë me kulla.” mori çmimin e parë në Barcelonë? Luajtët aktin tuaj teatral për t’i hedhur publikut Pse nuk flisni për Lungomaren? hi syve, me trupën e një aktori kryesor, Aladinit me Për ç’arsye, sa herë diskutohen probleme llambë, që sa hap e mbyll sytë bën ç’t’i dojë qejfi ekonomike, me rëndësi strategjike për vendin, ju në Tiranë. Po, Aladini. Atë e shoqëronte dhe i bënte e bojkotoni këtë parlament? hosana një tufë figurantësh, eunukë të pushtetit, Si ka mundësi që, kur u diskutua për aeroportin ku të gjithë nxitonin kush e kush të thoshte një e Vlorës, e mbyllët këtë foltore dhe nuk na latë t’u fjalë, që çon ujë në mullirin me erë të shefit të tyre. thoshim asnjë fjalë qytetarëve tanë? Edhe Çfarë nuk pamë dhe dëgjuam, të padëgjuara aeroporti i Vlorës ishte në të njëjtat kushte si ky i më parë: xhindin e madh, kryetarin e Bashkisë sotmi? Vazhdoni akoma me të njëjtën histori. (këto dy ditë i është bashkuar edhe Kryeminstri Si ka mundësi që nuk e dorëzuat këtë foltore Aladin), në merak të madh se si duhet të kur bëhej fjalë për hyrjen e Shqipërisë në Europë, funksionojë një trupë teatrore, ku duhet të vishen por e bllokuat? dhe ku duhet të zhvishen artistët dhe si duhet të Si mund të gëzonit që Shqipëria nuk i hapi performojnë ata, që të jenë të pëlqyeshëm për negociatat me Europën? Çfarë është ky qëndrim?! publikun. Unë nuk ju akuzoj se nuk e doni Shqipërinë, se Po këta të dy, me tufën e eunukëve specialistë, edhe ju shqiptarë jeni dhe e doni Shqipërinë, por u treguan përralla me xhindë artistëve dhe publikut, juve ndonjëherë ju erren sytë për punën e pushtetit se godina e teatrit ka rrezik shembjeje, se ky prob- dhe të qeverisë dhe në këto momente harroni lem është konstatuar prej kohësh, por tani që detyrat që keni ndaj vendit. duhen ndërtuar këto kullat, rreziku i shembjes me

72 Legjislatura e 9-të Viti 2018

demek është shtuar, me demek nuk mund të ato nuk i shërbejnë më interesit publik. rikonstruktohet më. Ka nevojë të shpjegoj këtu, që s’ka Zot të Mjerë Europa dhe bota mbarë që “nga padija” pranojë, se trualli në zemër të Shqipërisë nuk mund restaurojnë dhe rikonstruktojnë ndërtesa 500- t’i hiqet kurrë interesit publik?! Por edhe privatizimi vjeçare, madje edhe më të vjetra! bëhet me procedurë ligjore. Ligji thotë: “Vetëm me Një specialist eunuk na mësoi se si të njëjtët ankand”. njerëz, italianët (edhe këta nga “padija e madhe”), Oligarku dhe Aladini e ka frikë ankandin dhe në të njëjtin vend, në të njëjtën kohë, ndërtuan një konkurrencën. Nuk i pranon dot këto referenca objekt të qëndrueshëm dhe një të paqëndrueshëm ligjore. Natyrisht, ai ka llambën, ka edhe plot e në rrezik të përhershëm shembjeje. eunukë, të cilët duke i fërkuar llambën i nxjerrin Objekti i parë, ish-ndërtesa e Ministrisë së xhindin, që të bëjë mrekulli milionëshe... Zhvillimit Urban, mund të rikonstruktohet, ndërsa Kush tha se nuk bëhet garë? Bëhet që ç’ke me godina e Teatrit jo, sepse kjo ishte ndërtuar për të! Prona e privatit mund të njihet në ofertë, me dopo lavoro, me kolona pa stafa. vlerën e saj, madje sa të dojë ai. Hapeni garën Edhe një specialiste tjetër, kolege e eunukut të dhe të shikojmë, do të ketë apo jo ofertues! parë, na tha edhe një zbulim akoma më të madh: Nuk mendoj se ndonjëri prej jush beson se “Betoni, -tha ajo,- është shpikur në të njëjtën kohë interesi i publikut mbrohet duke negociuar me një me iPhone-in”. operator të vetëm dhe jo duke marrë oferta, aq sa Por, si gjithmonë, sejmenët kanë qenë e mund të ketë tregu për këtë qëllim. mbeten shumë më pak se njerëzit e ndershëm. Sot po zhvillohet akti i fundit i këtij teatri, ai i Ndaj, disa shoqata arkitektësh dhe konstruktorësh teatrit parlamentar. po ju thonë të kundërtën, po ju thonë të vërtetën Uroj që Zoti t’u japë mend e forcë deputetëve dhe nuk ishin 70 ata që kishin firmosur peticionin, socialistë, që t’ua kursejnë shqiptarëve këtë teatër, por dhjetëfish, ndoshta më shumë, të cilët, por siç duket terezia, s’ka për të ndodhur, sigurisht, kanë shumë arsye për të mos u megjithëse shumë deputetë socialistë, në heshtje, identifikuar. nuk e miratojnë këtë akt. Problemi është që asnjëra nga çështjet e Kryeministri javën e kaluar i lejoi vetes t’i quante mësipërme nuk është detyrë e Kryeministrit, as e opozitarët “budallenj”, një deklarim i pahijshëm, në kryetarit të Bashkisë. E para u takonte artistëve vazhdën e vulgaritetit të tij të shëmtuar, për të cilin dhe e dyta specialistëve. Detyra e tyre është të u fsheh pas Adenauerit. ruajnë dhe të miradministrojnë pronën publike, Kryeministri i Shqipërisë, etikën, edukatën, pronën e shqiptarëve, pronën tonë. Deri tani nuk i moralin, i ka shfaqje të huaja, ndaj unë nuk po i kemi dëgjuar të flasin për këtë detyrë. Nuk na kanë bëj thirrje të sillet si njeri, se nuk sjell gjë. dhënë asnjë argument, asnjë shpjegim, se si po e Aristoteli, në librin e tij “Politika”, që e ka shkruar përmbushin detyrën në këtë rast. para 2400 vjetësh, cilëson: “Një person, i cili nuk Çështja është që kjo nuk është një betejë jetë do t’ia dijë për të tjerët, është ose bagëti, ose a vdekje për kulturën, nuk zhvillohet midis perëndi”. Nastradini ynë, perëndi nuk është, dashamirësve të artit dhe armiqve të tij, por është sigurisht. një betejë për jetë a vdekje për shtetin ligjor dhe Unë ju them se Kryeministri ynë është dru i kundër korrupsionit, e cila duhet të zhvillohet midis shtrembër, që vetëm zjarri popullor e ndreq. shqiptarëve dhe udhëheqësve të korruptuar, në Një njohës tjetër shumë i mirë i shoqërisë qeveri, në bashki dhe kudo qofshin. njerëzore, i mençur si Adenaueri, Karlo Çipola, e Projekti për ndërtimin e kullave të oligarkëve ka përkufizuar dikur budallain, duke e quajtur: në truall publik nuk mund të jetë gjë tjetër përveçse “Njeri, veprimet e të cilit i bëjnë dëm si shoqërisë, teatër jokombëtar dhe korruptiv. ashtu dhe atij vetë.” Prandaj, të nderuar deputetë, ne duhet të mos Por Çipola ka bërë dhe edhe një përkufizim për e lejojmë qeverinë, bashkinë dhe askënd tjetër, banditin: “Një njeri që vepron për përfitim të vetin që pronën publike, pronën e të gjithë shqiptarëve dhe njëkohësisht për të dëmtuar të tjerët.” ta tjetërsojë në pronë private. Ligji e ndalon. Ligji Dua t’i them një gjë Kryeministrit tonë: nëse sot thotë se prona publike nuk tjetërsohet dhe pikë. tek kjo meseleja e Teatrit, do të kishte njeri nga Ligji lejon privatizimin e pasurive shtetërore, kur opozita që do t’ju quante “budalla”, unë do të dilja

73 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

i pari kundër. Te kjo histori, përfitimi juaj, zoti Sa kthehen në shërbime publike dhe investime Kryeministër, është po aq i madh sa edhe dëmi që nga kjo qeveri taksat që shqiptarët paguajnë, të po u bëni shqiptarëve. Ju e dini dhe e kuptoni mirë rritura mesatarisht dy herë në këtë vit? këtë, ndërsa shumë njerëz jo. FMN-ja dhe Banka Botërore vazhdojnë të Populli është zënë në pabesi. shprehin shqetësimin për frenimin ekonomik dhe Ju po bëni krim në mirëbesim të popullit! për rritjen e ekonomisë informale, për më tepër, A e dini, zoti Kryeministër, se çfarë jeni? Se kjo edhe të aktiviteteve kriminale të përfshira në të. që po bëni nuk është budallallëk. A e dini si e ka Treguesi më real i kësaj krize vazhdon të emrin një qeveri, që midis interesit të publikut dhe qëndrojë te pozita e dobët e euros në tregun atij të oligarkut, zgjedh këtë të fundit? Kësaj valutor, e cila po sjell probleme të mëdha edhe me pyetjeje, me siguri do t’i përgjigjet publiku shqiptar. eksportin e prodhimeve vendase. Asgjë nuk po Nuk keni ku shkoni, shumë shpejt do të përballeni ndryshon nga kriza që ka mbërthyer dy sektorët me të, kur t’i bëni thirrjen e radhës për t’ju ndjekur strategjikë në zhvillim të vendit. “në drejtimin e duhur”. Shëndetësia është gjithmonë e më shumë në Faleminderit! rrënim, ku mungojnë ilaçet bazike për tumoret apo (Duartrokitje në sallë) për sëmundjet e zemrës, rimbursimet janë tkurrur Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Hoxhalli! në mënyrë të papërballueshme për pensionistët Fjalën e ka deputeti Luan Baçi. dhe familjet e varfra. Në Fier, si dhe në të gjithë Luan Baçi – Zotërinj kolegë, vendin, janë me qindra pensionistë që kanë hapur Jo rrallëherë ky Kuvend ka miratuar ligje dhe listat e ilaçeve me borxhe te farmacitë, pasi nisma, që kanë cenuar rëndë të drejtat dhe pensionet e tyre nuk i përballojnë dot ilaçet e interesat e shqiptarëve, duke shkelur në mënyrë parimbursuara. Provimet e maturës nxorën në flagrante Kushtetutën dhe bazën ligjore. Kanë dukje problemet e mprehta të arsimit, si klasat e qenë ligje vetëm në interes të oligarkëve e tejmbushura, moskoordinimin në kurrikula, qeveritarëve, të cilët me propagandën e të bërit ngarkesën e mësuesve dhe nevojën për një qasje shtet, prishën fillimisht me ruspa dhe me tritol tjetër ndaj reformës në arsimin e mesëm etj. qindra pasuri, banesa dhe dyqane të shqiptarëve, Këto janë disa nga të shumtat arsye që Europa të vëna me aq mund, me sakrificë dhe punë. na ngeli në klasë edhe këtë herë për çeljen e Më pas, me pretekstin e pagesave të pashlyera negociatave. Kot përpiqeni të manipuloni opinionin të energjisë, futën në burg me dhjetëra djem e publik, më kot mundoheni ta shisni sapunin për burra, madje edhe gra, me të vetmin faj se nuk djathë, nuk mbulohet dielli me shosh. Negociatat kishin me çfarë t’i paguanin faturat e kripura të nuk u hapën, se jo vetëm nuk u plotësuan kushtet, energjisë elektrike dhe të ujit. por ato u përkeqësuan akoma më shumë dhe ju I detyruat shqiptarët të shisnin çdo gjë që kishin nuk po ndaloni, por vazhdoni me arrogancën tuaj dhe mblodhët para sa deshët, por asnjë shërbim me numrin e kartonëve të pamerituar që keni për nuk u përmirësua. I latë shqiptarët përsëri në të miratuar vendime të njëanshme, vendime që mëshirë të fatit. janë në interesin tuaj, por në dëm të qytetarëve. Presioni qeveritar vijoi më tej, me ligje të tjera Përtej të bërit politikë, sot kjo seancë na vë në represioni, që morën bekimin po nga ky parlament. një përgjegjësi historike të gjithëve. Ju, me Bëhet fjalë për koncesionet me partneritetin publik- miratimin që doni t’i bëni ligjit për shembjen e teatrit, privat, me fitime marramendëse, me mbi 200 tregoni se nuk pyesni për shtetin ligjor, për ligjet milionë euro vetëm në shëndetësi, arsim, energji, dhe për pavarësinë e pushtetit lokal. Jo pa qëllim mjedis dhe transport. po nxitoni të miratoni sa më shpejt dhe jo pa qëllim Nga ana tjetër, sipas investigimeve të medieve, e shpërfytyruat reformën në drejtësi, duke e lënë vitin e kaluar, tri kompani private, që iu dhanë me vendin pa Gjykatë Kushtetuese, duke mos u dhënë koncesion sektorë strategjikë, si: dogana, asnjë mundësi opozitës, artistëve e qytetarëve të aeroporti, pasaportat, kanë fituar në kurriz të ndalojnë në këtë proces që ju keni ndërmarrë. Jo taksapaguesve shqiptarë mbi 78 milionë euro. pa qëllim po bëni ligj të veçantë, të cilin e kaloni Më thoni, të nderuar kolegë dhe zotërinj në parlament, me qëllim që askush të mos mbajë ministra, çfarë fitojnë shqiptarët nga këto praktika përgjegjësi ligjore nesër. Ky është një rrezik dhe kaq abuzive që ju aplikoni? një kanosje e madhe që i bëhet Shqipërisë

74 Legjislatura e 9-të Viti 2018

demokratike, e cila është anëtare e NATO-s dhe e hedhin sytë nga arti dhe kultura perëndimore. Kjo lirë të lëvizë në zonën Shengen. është një arsye e shtuar për të mos i vënë Demokracia e oligarkëve nuk është sistemi që ekskavatorin dhe dinamitin teatrit. Teatri nuk i ne duhet t’u lëmë trashëgim fëmijëve tanë, sepse përket asnjë qeverie, asnjë kryeministri, as Shqipëria e ilirëve është një trashëgimi e vyer që parlamentit, sepse ky institucion, si nocion dhe si lidhet me Butrintin, me Apoloninë, me Gjirokastrën, nevojë humane, ka lindur para politikës, para me Beratin, si pasuri në UNESCO, me Shkodrën parlamentit, para qeverisë dhe para institucioneve dhe Korçën, si djepet e civilizimit dhe kulturës. shtetformuese. Është një manipulim i shëmtuar ta Kullat i përkasin kulturës së boshllëkut, vakumit të reduktosh aktin e rëndë dhe absurd të shembjes cilësive dhe vlerave. Me miratimin e këtij ligji, së teatrit, në emër të ndërtimit të një teatri të ri në pavarësisht se trumbetohet, për një teatër të ri me një hapësirë mes kullave, si një demonstrim i kushte bashkëkohore dhe në të mirë të qytetarëve, prepotencës dhe biznesit qeveritar dhe të rilindjes do të ndodhë krejt e kundërta. E gjithë kjo ngutje së fasadave urbane. Sot ne duhet të jemi në anën nga ana e qeverisë dhe e bashkisë, miratimi me e ligjit dhe të Kushtetutës për të cilën jemi betuar procedurë të përshpejtuar i ligjit, kalimi nëpër këtu para shqiptarëve se do ta respektojmë në çdo komisionet parlamentare në mënyrë formale, pa u rrethanë dhe me çdo kusht. lënë kohë opozitës apo grupeve të tjera të interesit Nuk ekziston asnjë kompromis dhe interes per- që ta argumentojnë me fakte, megjithëse kjo u sonal para respektit të ligjit, të mbrojtjes së pronës argumentua tashmë falë opozitës dhe qëndrimit publike, të mbrojtjes së trashëgimisë kulturore, të të ndershëm të artistëve, përpjekjet tuaja duke ligjit për artin, të kulturës dhe të respektimit të të manipuluar dhe keqinformuar opinionin publik se drejtave të njeriut. Prishja e teatrit është në opozita është kundër çdo iniciative të qeverisë, në kundërshtim me ligjin dhe vetë ligji që po miratoni këtë rast, dhe në shumë raste të tjera, po ju është i paligjshëm. Kush e bën këtë? Parlamenti. kthehen në bumerang, pasi janë qytetarët ata që Në emër të kujt e bën? Vetëm në emër të protestojnë çdo ditë, janë artistët, shkrimtarët dhe përfitimeve të biznesit pranë qeverisë. Deputetët intelektualët më me zë të vendit tonë, që po ju duhet të përfaqësojnë mendimet dhe qëndrimet e thonë: “Ndaloni, mos e prishni teatrin!”, por përsëri shoqërisë dhe jo interesat e ngushta të klaneve ju nuk reagoni, përsëri fajin ia lini opozitës. dhe bizneseve të qeverisë. Unë mendoj se sot Në vitet e fillimit të diktaturës, në këtë sallë, me është dita që parlamenti t’i thotë jo prishjes së firmat e deputetëve, u konfiskuan mijëra hektarë teatrit. tokë, shumë pasuri të tundshme e të patundshme, Faleminderit! u internuan mijëra familje të pasura dhe Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Baçi! intelektuale shqiptare, u persekutua pothuajse Fjalën e ka deputeti Petrit Vasili. Të përgatitet gjysma e popullsisë. Është guxim i deputetja Vilma Bello. paimagjinueshëm kjo tentativë sot në këtë seancë Petrit Vasili – E nderuar drejtuese e seancës, parlamentare për të rikthyer një diktaturë të re me Të nderuar kolegë deputetë, forcën e kartonëve dhe pa lënë asnjë hapësirë Sigurisht që jemi në një nga ditët më të errëta ligjore. të këtij parlamenti, pasi minimumi që duhet të Apeli im dhe i shumë të tjerëve është që sot kishim bërë sot, po të ishim në një situatë normale deputetët, qeveria, parlamenti, Ministria e Kulturës dhe po të kishim mbretërimin e arsyes e jo të dhe institucionet të mos vihen në anën e gabuar. çmendurisë, të gjithë së bashku dhe shumë të Kjo seancë të mos kthehet në seancën e lumtur do të kishim miratuar një projekt për një ndërgjegjes më të shprishur të parlamentarizmit, teatër dinjitoz, pikërisht aty ku ndodhet, por të ri, një parlament i urdhëruar nga qeveria dhe të rindërtuar dhe madhështor, i cili të jetojë e të Kryeministri, që miratojnë një ligj për prishjen e bashkëjetojë më së miri me qendrën historike, që teatrit. nuk daton në vitin 2013, ku fillon e qeveris një Kolegë deputetë, çështja e Teatrit Kombëtar Kryeministër, pasi ai është një pjesë e historisë që është çështje e kombit dhe e historisë së artit dhe kemi për detyrë ta trashëgojmë, ta respektojmë, kulturës së tij. Kthehuni në histori dhe në kohën e por edhe ta përmirësojmë sa më shumë të jetë e ndërtimit të tij! Janë pikërisht etapat kur shqiptarët mundur, pa ia humbur identitetin, mbi të gjitha, pa kërkojnë të zgjohen nga gjumi i thellë feudal dhe humbur identitetin e vetvetes. Jemi në një nga

75 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

situatat më të këqija dhe më paradoksalet, pasi Në 3 vjet, 2015, 2016 dhe 2017, vetëm për ne duhet të mbrojmë një teatër, të cilin pushtuesit shpenzime luksi, vila qeveritare, zyra, transferime, menduan ta ngrenë në ditët e vështira të pushtimit. fasada dhe transferime zyrash janë harxhuar plot Pushtuesit e blenë me franga ari tokën për të pasur 140 milionë euro. Nuk dëgjova asnjë nga këta, që një teatër, kurse tani një pushtim më i keq dhe më e prezantuan, të thoshte se ky teatri i ri me të gjitha i zi se çdo pushtim tjetër po përpiqet ta zhbëjë. këto pazaret, që ne japim kaq, marrim kaq, na jep Përpara kësaj gjëje, është e tmerrshme të kaq e do t’i japim aq, do të kushtojë 140 milionë mendosh se si mundet që një pushtim i ri të euro. degradojë dhe të jetë nën nivelin e një pushtuesi, Pra, paratë janë aty, se aty kanë qenë, por para i cili na e la këtë teatër. Jemi sot këtu jo vetëm për për një teatër, që nuk është thjesht teatër, por është ta mbrojtur atë. Praktikisht, sot në lojë është zemra e kulturës shqiptare, e kryeqytetit shqiptar identiteti ynë, kurse në krahun tjetër është dëshira dhe, duke qene i tillë, është edhe zemra e e shfrenuar për ta decelebruar artin, për ta zhbërë Shqipërisë, nuk ka. Këta nuk e kanë problem t’ia konsistencën e tij, për të bërë të kuptohet që arti shkulin zemrën. Para për të bërë zyra nga e para, është i pavlerë dhe se fatet e tij i ka në dorë mender edhe tualete, apo për të riparuar fasadat qeveria. ka, por për teatrin nuk ka. Gjithmonë mbarohen, Dihet fare mirë se as artistët dhe as arti nuk gjithmonë janë të pamjaftueshme. Sokakët e kanë qenë në dorë të qeverisë dhe qeveritë janë qyteteve mund t’i bëjmë edhe nga 4 apo 7 herë, harruar, ose, si në rastin e kësaj qeverie, kanë por përsëri para për teatrin nuk ka, nuk gjenden. mbetur në memorie si pjesë të zeza të kujtesës Këto janë alibi të neveritshme dhe të poshtra në kombëtare të një vendi, ndërsa artistët kanë jetuar mënyrën e të të sajuarit, pasi qëllimi është vetëm gjatë. një: të shuajnë dhe të asgjësojnë identitetin kulturor Besoj se sot ne kemi pasur fatin e zi të dëgjonim të ditës, të momentit, të së shkuarës dhe së dikë të thoshte se kanë konsultuar artistë dhe ardhmes që qeveritë të mos kenë besimin kulturor, artistë në pension. Unë nuk kam dëgjuar idiotësi por të kenë besimin qeveritar. Feja e re e më të madhe se kjo në botë. A ka artistë në pen- shqiptarëve duhet të jetë qeveria; ajo që duhet t’u sion?! A del arti në pension? Vetëm disa të japë dhurata duhet të jetë qeveria. Taksat, paratë çmendur, që mërziten nga fjalët e tyre, mund t’i e buxhetit, nuk janë të shqiptarëve, por të qeverisë, konsiderojnë ata në pension. Pra i vënë limite dhe të cilat ajo i rrëmben dhe i kthen në dhurata për moshë artit, por harrojnë se, kur injoranca ta. Të gjithë njerëzit presin në sokakë, në rrugë, çmendet, çfarë nuk bën; harrojnë se shumë artistë në zyra e kudo dhuratën e radhës që do t’u japë e kanë dhënë jetën e tyre në skenë, në teatrin e qeveria. Në këtë rast qeveria ua merr tokën atyre, tyre. Megjithatë, do të bashkëjetojmë edhe me por ajo nuk është tokë e qeverisë, por është tokë këtë, nuk kemi se ç’të bëjmë, se, në fund të fundit, e të gjithë shqiptarëve, të cilët ia japin për edhe kjo një mënyrë jetese është. administrim qeverisë, por jo që ta vjedhë e ta Njëherazi, po në këtë sallë diskutuam se ky grabisë atë. Në emër të kësaj gjëje, kjo pronë është një hall i madh dhe nuk kemi se çfarë të shpërdorohet dhe shpartallohet përpara bëjmë, nuk kemi lekë, jemi shumë të varfër, prandaj shqiptarëve. Një kompleksi historik dhe kulturor, do të pranojmë çfarëdolloj poshtërimi, çdolloj kulle. siç është kompleksi i trashëguar i ministrive, që Mbase, nëse privati do të ketë një projekt për të është pjesë e po këtij kompleksi të madh, do të bërë banja të mëdha publike në katin e parë, ne bashkëjetojë me kullat e reja pa asnjë kuptim, pa do të lumturohemi që po e bën edhe këtë, pasi asnjë vlerë, duke e zhbërë krejtësisht themelin e nuk kemi lekë fare. Nuk ekziston leku askund! Tiranës që kemi trashëguar dhe që kishim Shifrat nuk na e thonë këtë gjë, dhe cilido nga detyrimin ta mbronim e ta mbanim. Flas për ata që kolegët, që i bën shërbim kësaj tezë, teorie, ose, kanë minimumin e identitetit kulturor e qytetar dhe më mirë t’i themi, alibie, bie në një pozicion jo për ata, të cilët janë shumë të lumtur që po e qesharak dhe të shëmtuar, por bie edhe në zhbëjnë dhe po shkulin zemrën e Tiranës dhe të pozicionin e inkuizitorit, të zhbërësit të vetvetes gjithë vendit. Ne jemi të qetë se kemi vënë aty dhe të aktit tonë kulturor. E them këtë, sepse shifrat damkën, thundrën dhe vulën e qeverisë. janë kundër atyre, pasi shifrat janë publike,. Nuk i Sigurisht që qeveritë kanë një fat të keq, sepse shpik dhe as nuk i sajon opozita, por janë aty. ato më të shëmtuarat dhe ato që bëjnë gabimet

76 Legjislatura e 9-të Viti 2018

më të rënda mbahen mend për keq. Historia na mund të votohet me qetësi të madhe. Por të gjitha tregon se në dhjetëra perandorë që pati Roma e këto votime fatin e kanë shumë të errët dhe shumë Lashtë, njëri më i lavdishëm se tjetri, njëri më të zi. ngadhënjimtar se tjetri, për fat të keq, mbahet mend Faleminderit! vetëm Neroni. Mendje të tilla të çmendura ka pasur Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Vasili! historia dhe është gjynah që po përsëriten në Fjalën e ka deputetja Vilma Bello. vendin tonë në një kohë të papërshtatshme. Të përgatiten deputetët Bardh Spahia, Gent Ju e dini që Neroni ishte më i zoti se Seneka, i Strazimiri dhe Endri Hasa. binte lirës më mirë se gjithë të tjerët dhe ishte Vilma Bello - E nderuara zonja Nënkryetare arkitekti më i madh, por e dogji Romën. Pra, ai e Kuvendit, ishte filozofi më i madh, muzikanti më i madh, Të nderuar kolegë deputetë, arkitekti më i madh, por e dogji Romën, e Prej ditësh e javësh jemi përballë debateve të shkatërroi. Ai ishte inçestual në planin personal, forta, përplasjeve dhe tensioneve shpesh të edhe kjo ishte një gjë e rëndë. Pse duhet që ne të provokuara për një prej projektligjeve të riprodhojmë në kohët tona, në Shqipërinë tonë, e rëndësishëm, të shumëdiskutuar dhe mjaft të cila ka plot halle, një qeverisje të llojit të Neronit? ndjeshëm për artistët, për qytetarët e zakonshëm, Ata kanë garancinë se do të mbahen mend si madje edhe për ne ligjvënësit. Neroni, i cili dogji Romën, kurse këta i shkulën Sot jemi në diskutime për një prej përpjekjeve zemrën kryeqytetit. Ai pati një incest politik qoftë pozitive të qeverisë, atë të realizimit të denjë për me kundërshtarët, qoftë me familjarët e tij, kurse produktin kulturor të këtij vendi, një skenë e re për ne kemi një incest kundër artit, kundër kulturës. Teatrin, në rrugën e vështirë që është jo vetëm Kujt i bëri mirë?! Cili nga ata, që ka një moshë të përpjekja për t’i bërë gjërat mirë, por sidomos, caktuar, është i qetë se fëmijët e tij kanë mundësi përpjekja e pandërprerë e përballjes sonë me të gjejnë një aks kulturor, një themel të kulturës, përçartjen e opozitës, që kërkon vazhdimisht të apo një bazë të tillë të kulturës? A janë të qetë ata mos shohë dhe kësisoj, as të mos e dojë të për fëmijët e tyre, apo janë më të qetë që bukurën në këtë vend. magazina, e barabartë me një magazinë të frutave Në komisione dhe jo vetëm atje, nuk kanë dhe zarzavateve që kemi në autostradë, është munguar dhe spekulimet apo skepticizmat tipikë teatri “Turbina”? Po të kishin pasur pak mend, do nga opozita për çdo projektligj, pavarësisht të kishin kuptuar që atë laborator ta ringrinin prapë. përmbajtjes së tij. Nuk do të rendit sërish Le të ishte laboratori i hidrologjisë, le të kishte një argumentet për të cilat folën kolegët e mi më parë, gramë shkencë më shumë të hidrologjisë, se kemi por, sigurisht, dua të ndalem dhe të japë gjykimin nevojë, jemi përplasur vazhdimisht me fatkeqësi tim për këtë projektligj. natyrore që lidhen me veprat hidroenergjetike. Jo, Qeveria, në përgjegjësinë e saj dhe komuniteti jo, ajo nuk mund të ngrihet se është vepër teatror janë ata që do të vendosin se çfarë do të shkencore, shkenca është armiku ynë! Prandaj atë bëhet me Teatrin Kombëtar. Opozita edhe në këtë e kemi shkatërruar dhe mbi të kemi ngritur atë hiç rast mbeti në minorancë, në zhurmën e saj të gjënë, kemi ngritur atë mjedisin, hiç shkencën, hiç kaqkohëshme, për të kundërshtuar gjithçka dhe artin, një gjë që është multikulturore. Fare mirë në jo për misionin dinjitoz opozitar, por se u bënë vite atë lloj teatri mund të akomodohen edhe zarzavatet që shkon në drejtimin e gabuar dhe nuk po mundet edhe qepët, edhe patatet, pasi varet se çfarë ke dot të gjejë rrugën. në mendje, por kur ke të tillë tollovi zarzavatesh, Projekti për rivitalizimin e godinës, dikur monu- zarzavate do të çosh edhe atje! ment shumëdimensional, aty ku startoi historia Përfundimisht, sot nuk votohet thjesht dhe kulturore, artistike dhe sociale, sot e zymtë, e vakët vetëm me atë që quhet vendosje politike, nuk ka dhe me mungesa të theksuara infrastrukturore, nuk fare lidhje me vendosjen politike. Ka një vendosje, ka për qëllim zbehjen e identitetit të dikurshëm, e cila do të jetë një vendosje si prind dhe, në radhë përkundrazi! Formësimi dhe rikonstruksioni të parë, dhe, mbi të gjitha, një vendosje për rrënjësor i tij, më shumë sesa një investim është ndërgjegjen shoqërore të gjithë secilit. Nëse kjo një respekt që u bëhet lavdit dhe magjisë së asaj ndërgjegje rrënohet dhe nuk të thotë gjë, nëse bën godine, artistëve që e kanë bërë dhe e bëjnë artin kompromis me një ndërgjegje të bërë pis, sigurisht, shqiptar. Godina e re do të mbështesë aktivitetin

77 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

dhe jo pasivitetin e artistëve, të cilët në vazhdimësi Fjalën e ka deputeti Bardh Spahia. kanë apeluar për kushtet e mjerueshme në të cilat Të përgatitet deputeti Gent Strazimiri. ishin të detyruar të bënin art, aty ku arti ishte lënë Bardh Spahia – Të nderuar qytetarë shqiptarë, në harresë. Kolegë deputetë, Sot godina e Teatrit Kombëtar me muret e E ndjej për detyrë të ngre zërin me forcë kundër rrënuara, mykun e lagështinë që ka gllabëruar të një prej akteve më të shëmtuara, arrogante dhe gjithë ndërtesën të lë një shije të hidhur për barbare, që po ndërmerr sot Edi Rama për arsye indiferencën e viteve, si shenjë mosrespekti ndaj plotësisht korruptive ndaj një monumenti që monumenteve kulturore. Nuk është kjo ajo çfarë përfaqëson ndoshta si asnjë tjetër historinë meriton të ketë arti ynë. Përtej përpjekjeve për t’u kulturore, artistike, por edhe sociale, politike, përdorur nga opozita me pretendimin se po i vihet shqiptare siç është Teatri Kombëtar. Ngritja dhe kazma identitetit të një godine shumëvjeçare, në mbajtja e një teatri është domosdoshmëri për një këtë kauzë publike siç ështç godina e Teatrit shoqëri, por edhe një nevojë absolute e elitës së Kombëtar, artistët janë ndër ata që do ta vlerësojnç shoqërisë për të komunikuar me komunitetin, projektin. Por nuk është as godina gati në rrënim, shpeshherë për të gjetur shpresën dhe për të as lagështia ato që vulosin historikun identifikues ndriçuar shpirtërisht dhe mendërisht edhe të godinës së Teatrit Kombëtar. Historia njeh atëherë kur çdo gjë duket e errët. Kjo është edhe gjenezën prej nga nisi gjithçka, por është koha dhe magjia e teatrit, magji të cilën Edi Rama dhe kjo arti i kohës që kërkon domosdoshmërish maxhorancë nuk e durojnë dot, sepse teatri është ndryshimin, është arti që dikton rikonstruksionin pushtet pa votat e shitura dhe të blera, sepse rrënjësor janë edhe artdashësit që ende, teatri ka zë dhe mund të denoncojë, sepse artistët fatmirësisht e kanë kultivuar të pacenuar dashurinë kanë autoritet pa pasur nevojë të vendosin diktat për të. në shpirtrat e shqiptarëve. Njerëzit e duan teatrin, Gjej hapësirë që në fjalën time t’i drejtohem me sepse në kohë varfërie dhe errësire mbytëse një kërkesë qeverisë për një teatër ndryshe, me është ushqim dhe oksigjen për ta. Po ku i bëhet vizion ndryshe edhe në qytetin tim, në qytetin e vonë Edi Ramës dhe bandës së tij që moral, Vlorës, një qytet, i cili tashmë ka hyrë në një kohë kulturë, fe dhe atdhe ka vetëm paranë dhe luksin të re, të mrekullueshme, një qytet me një teatër në e shfrenuar, ndërsa mbrojtje ka kriminelët, të cilin kanë bërë dhe bëjnë art aktorë të injorantët, apo marionetat që ka promovuar, me të mrekullueshëm, teatër, i cili meriton dinjitetin që i cilët e ka mbushur edhe këtë parlament. Prandaj takon të ketë. për ta është e pamundur të përballojnë forcën e Të dashur artistë dhe njerëz të artit, moralit, mençurisë dhe iluminizmit që jep ajo Askush nga ne nuk cenon dhe as nuk mohon godinë. vlerat e dikurshme të godinës së Teatrit Kombëtar, Zotërinj, teatri është kulturë, ajo godinë mban por koha parashtron kërkesën për vitalizim në vetvete shumë histori, ndërsa ti, zoti Rama, dhe rrënjësor, duke na vendosur para përgjegjësisë për qeveria juaj e paaftë e lidhur me krimin, do të hyni t’i ofruar lavdinë e dikurshme, por tanimë në një në historinë e Shqipërisë për bëmat tuaja, që e kohë tjetër, me kushte mjaft bashkëkohore dhe me mbushët Shqipërinë me kanabis dhe kokainë dhe kapacitetet e nevojshme për të ndjerë dhe për të i varfëruat në palcë shqiptarët, duke e kthyer këtë bërë art. Nuk ka investim që mund ta cenojë artin. vend në vendin e të ikurve dhe të dëshpëruarve, Të nderuar kolegë deputetë, që zbrazet çdo ditë nga të rinjtë, nga mjekët, Njëra prej kolegeve të mia tha: “Koha gjykon intelektualët dhe punëtorët. gjithçka”. Po, e besoj edhe unë vërtet këtë gjë, Nga ana tjetër ironia shterpë e kësaj bande besoj vërtet se koha gjykon gjithkënd. hajdutësh dhe injorantësh arrin kulmin kur pyesin: Ju ftoj ta votoni këtë projektligj, i cili, në një kohë “Kur keni shkuar për herë të fundit në teatër?”. tjetër nga dje sot do t’i kthejë Teatrit lavdinë e Ata mendojnë se me milionat e pista të drogës munguar për shumë kohë. Skenës së Teatrit mund të blejnë edhe të shkuarën e tyre si Kombëtar, si Meka e artistëve dhe artit, sigurisht endacakë të palarë, me thonj të paprerë dhe pa që i duhet dhënë dinjiteti i duhur! limit në bëmat dhe monstruozitetin e tyre. Faleminderit! “Ky është modus viventi ynë”- tha ministrja në Vasilika Hysi - Faleminderit, zonja Bello! komision dhe ka të drejtë, pasi modus operandi

78 Legjislatura e 9-të Viti 2018

juaj pasqyron saktësisht modus viventin tuaj. Ju, dot këtë poshtërsi, prandaj do të sjellin një ligj të bijtë e Bllokut, ju që injorancën e ngritët në veçantë, se votat i kanë. piedestal, ju që hajdutërinë, intrigën dhe pisllëkun Ministrja tha këtu pak më parë: “Çdo iniciativë e kthyet në virtyt, ju që nuk krenoheni dot me vjen nga nevoja”. Cila është nevoja që mund të paraardhësit tuaj, sa herë hapni gojën nxirrni edhe ketë një qeveri apo një shoqëri për të shkatërruar më zbuluar injorancën, prapambetjen e kompleksin monumental që identifikon qytetërimin paraardhësve tuaj, atyre që pushkatuan dhe në kryeqytetin e saj, ditën kur ka filluar të burgosën pa mëshirë elitat intelektuale dhe familjet funksionojë si kryeqytet? Cila është nevoja që një më me identitet dhe histori të kombit. Te këto rrënjë qeveri t’i vërë godinës së Kryeministrisë, që është të thella të kësaj injorance dhe urrejtjeje ndaj çdo vetë një vepër monumentale, pjesë e këtij vlere, të cilat i çuan baballarët tuaj drejt shkatërrimit kompleksi, ato brekët që i kanë vënë në fytyrë dhe të kishave dhe xhamive apo varjes dhe pushkatimit ta quajnë modernizëm? Këtu e 3-4 vjet përpara të poetëve, gjen frymëzim edhe dëshira juaj për të ju kam thënë se është barbari. Më thonin: “ Jo, prishur Teatrin Kombëtar. nuk është barbari, ajo është një vepër moderne, Kolegë të së majtës, që e ka bërë një artist shumë i njohur”. Artistë Mos u bëni pjesë në ngritjen e kullës së parave shumë të njohur, sigurisht që bëjnë vepra moderne, të pista të drogës mbi themelet e historisë së artit por kjo nuk e ka bërë aspak kryetarin e Bashkisë shqiptar, sepse historia do t’ju dënojë! Jepini së Firences as Kryeministrin e Italisë të marrë dinjitet vetes, të paktën një herë në këta 5 vjet: brekët e Giorgio Armanit dhe t’ia veshë Davidit, thojini jo, aktit më të turpshëm në historinë e Davidi aty e ka mrekullinë e tij, te lakuriqësia. pluralizmit të këtij vendi. Mos lejoni të luhet teatër Cila ishte ajo nevojë që bëri të shembet me me ju! mina Komiteti Ekzekutiv i Tiranës, ish- bashkia, guri Faleminderit! më i çmuar i këtij kompleksi monumental nga Vasilika Hysi - Faleminderit, zoti Spahia! sheshi “Skënderbej” deri tek Universiteti, për të Fjalën e ka deputeti Gent Strazimiri. ndërtuar, sipas konceptit të tyre, Muzeun Historik Të përgatitet deputeti Endri Hasa. Kombëtar, ku Kristaqi ka bërë atë gruan me yllin Gent Strazimiri – Të nderuar qytetarë që na mbi kokë, që aq femër është saqë e ka llërën sa ndiqni, një kofshë burri? Prandaj nuk e keni më sot Nëse kjo që po ndodh dhe po përgatisin me komitetin. Cila ishte nevoja të prishej Pazari teatrin dhe me pronën publike mu në qendër të otoman i Tiranës, që e ka ruajtur Sarajeva, kompleksit monumental të Tiranës, (kështu ka Beogradi, kush nuk e ka ruajtur, për të ndërtuar qenë, kështu është dhe kështu do të jetë), do të Pallatin e Kulturës, në të cilin tullën e parë e ka ishte e ligjshme e bazuar në Kushtetutë apo në vënë shoku Hrushov? Prandaj ai nuk preket me Kodin Civil, do të ishte kryer siç e kryejnë dorë ende sot. Cila ishte nevoja të prisheshin në gjithmonë institucionet veprimtarinë e tyre në bazë vitin 1967 kishat dhe xhamitë, të vetmet dëshmi të të Kushtetutës, të Kodit Civil apo të ligjit, pra nuk kulturës sonë arkitektonike. Xhamitë dhe kishat do të ishte e nevojshme që të vinte këtu në tona paskan pasur një fytyrë të vetën. parlament. Nëse është një marrëdhënie civile, I vetmi shpjegim është nevoja e barbarit, e genit mbështetet në Kodin Civil, nëse është një të pangishëm të partizanit Meke, që si erdhi si marrëdhënie që duhet t’u krijojë mundësinë privatit pushtues këtu, më 1944, me të njëjtin respekt që dhe publikut të bëjnë partneritet të ndërsjellë për u ul mbi krevatin e perandorit me opingat tërë bajga përfitime të ndërsjella, kemi një ligj, atë më të ligun e baltë, e shikon tërë trashëgiminë tonë kulturore. e të gjitha kohërave, ligjin “Për partneritetin privat Janë akoma sot. –publik”, por që këtë nuk e mbulon dot. Kjo është E vetmja gjë që mbetet nga ajo Tiranë, janë arsyeja pse sjellin një ligj të veçantë, megjithëse ato vilat e Bllokut, që iu sekuestruan dinjitarëve të ekziston i gjithë kuadri ligjor. Kjo është arsyeja, kohës, për të futur aty genin e tyre, që prapë mbetet sepse të vetmin nen që përmendin nga Kushtetuta i pangishëm, prapë mbetet në konflikt me kulturën është ai që thotë: “Parlamenti mund të propozojë e me traditën, si mund të ngelet vetëm geni i ligje, qeveria mund të propozojë ligje” dhe nuk barbarit me kulturën e me traditën. përmendnin asnjë nen nga Kodi Civil. E pranojnë Kjo e teatrit nuk është një histori që zgjat njëzet vetë se partneriteti privat - publik nuk e mbulon vjet. Në vitin 1958, i kemi paraqitur dokumentet,

79 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

shoku Xhule Çiraku, ish-zëvendësministër i quaj lasiksi i Kuvendit, por në fakt është klizma. I Brendshëm, kërkonte ta prishte teatrin për të njëjtat kam dy fjalë edhe për të. Ai dhe Griseldi, shoku i arsye që thonë këta sot, sepse aty do të ndërtonin Visit të Kavajës e i Sajmir Tahirit, i Mark Frrokut disa pallate për oficerët e Sigurimit të Shtetit, që dhe i gjithë këtyre kriminelëve, që thoshin se nuk ta kishin më afër vendin ku rrihnin njerëzit. ekzistonin, por që në fakt ekzistojnë, duhet ta dinë Arsyeja pse nuk është zhvilluar plani i shokut se edhe plumbi, edhe pisqolla kanë një kod nderi: Xhule Çiraku, kuptohet nga emri se sa artist ishte me to nuk gjuhet në qenef. Nga kjo pikëpamje, ai, sa i përpunuar: Çiraku ishte fjala Xhule Çirakut, janë krejtësisht imun. Por ka një problem, që duhet dëshira e Xhule Çirakut, pushtetit të sigurimit i t’i ruani, është Piazzale Loretto. Ti konkurron atje shpëtoi. Pushtetit të nipit të shoferit të Ahmet Zogut, për vendin e Claretta Petacci-t, me atë që e mban që është sot Kryeministër (zyrtarisht i shoferit, se Rama afër, dhe e ka mu këtu, i cili mban mjekër mund të jetë edhe i Ahmetit, siç thonë), nuk po i dhe i lyen buzët me të kuqe për t’u bërë qejfin shpëton. Është geni i pangishëm, që sa më shumë ambasadorëve. Të shohim se kush do të fitojë. kalojnë brezat, aq më i pangishëm bëhet. Ju faleminderit! A do të kishte mundësi barbaria të skuqej para Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Strazimiri! kësaj që po bën, kur sheh se prej kohësh me Fjalën e ka deputeti Endri Hasa. dhjetëra qytetarë, qindra qytetarë, mijëra qytetarë, Nëse nuk është, mendohet se ka hequr dorë. herë pas here, në rrjetet sociale apo kudo që Fjalën e ka deputeti Lorenc Luka. ndodhen (nëse ndodhen në Tiranë vijnë aty tek Zoti Luka! Nuk është? teatri), kur burra dhe gra, sot tetëdhjetëvjeçarë, (Ndërhyrje nga salla) ata që na kanë dhuruar emocione në atë skenë, Fjalën e ka deputeti Xhemal Gjunkshi. thonë: mos e prekni! Këta vazhdojnë e sjellin ligjin Xhemal Gjunkshi – Të nderuar kolegë, këtu, dhe këpusin lloj-lloj argumentesh, që s’janë Të nderuar qytetarë, që po na ndiqni, argumente, se pse detyrimisht duhet ta grabisin e Sheshi i Teatrit Kombëtar në Tiranë, tashmë prej ta shkatërrojnë traditën artistike dhe arkitektonike javësh është kthyer në epiqendrën e mbrojtjes së të qendrës monumentale të Tiranës. Përgjigjja modelit të lirisë, përballjes midis qytetarëve me është një dhe e vetme: barbari nuk skuqet. qeverinë dhe me Kryeministrin arrogant, me Në atë protestë kam parë intelektualë, kam parë ministren më famëkeqe të Kulturës, së këtyre goxha njerëz, që mendojnë, që kanë keqkuptimin, njëzet e tetë vjetëve, e me kryetarin e bashkisë, që kanë naivitetin të thonë se trashëgimia, vlerat që çdo ditë e më tepër e zëvendëson ministren në tona kulturore, ky kompleks monumental i Tiranës, gjoja debatet dhe dëgjesat publike për teatrin. do të mund të mbijetonte me Edi Ramën Ndërkohë, aleanca qytetare për teatrin ka Kryeministër. hartuar dhe u ka drejtuar një peticion organizmave Kryeministri mund të vazhdojë e të qëndrojë më të lartë vendimmarrëse apo më ndikuese të në zyrë në qoftë se tërhiqet, në qoftë se heq dorë këtij vendi, në mbrojtje të teatrit. Është thirrja më nga ky plan për të pastruar paratë e drogës, si qytetare, e bërë ndonjëherë për çështje me dikur Xhule Çiraku, që donte të ngrinte pallate për përmasa e rëndësi të tillë. shokët e Sigurimit. Zoti Kryeministër, mos e anashkalo! Dëgjoje, Të nderuar miq, sepse kambanat bien për ty, dhe kur nuk i dëgjon, Jo, është krejtësisht e pamundur. Vlerat nuk ndjellin fatkeqësi. Ky është ligji i shkeljes në kallo. mund të bashkëjetojnë me antivlerat. Antivlera nuk Në të njëjtën kohë, fakte, dokumente të vjetra mundet kurrë të ruajë vlerën dhe të krenohet me e të reja tregojnë rëndësinë e votimit kundër këtij të, barbari nuk mundet kurrë të prodhojë apo të projektligji famëkeq, që është sjellë sot në ruajë vlera. parlament. Trualli i Teatrit Kombëtar është një truall Kjo është arsyeja pse e vetmja zgjidhje është publik, me vlerë për trashëgiminë dhe kryeqytetin, që ky të shporret sot, sepse çdo minutë që rri na ndaj nuk mund t’i vihet një çmim injorues, ndërsa kafshon, na grabit nga një pjesë shumë të nga ana e vlerave shpirtërore nuk mund t’i vihet rëndësishme të identitetit tonë kombëtar, të asnjë çmim. identitetit tonë qytetar. Vetëm mafia e bën këtë që bëni ju, zoti Meqenëse jemi te identiteti qytetar, më njoftuan Kryeministër: i vendos një çmim injorues, e se paradite më ka përmendur këtu ai që unë e zhvlerëson e më pas e përdor për qëllime

80 Legjislatura e 9-të Viti 2018

kriminale. Deri tani ke bërë sikur ke dalë hapur, ne kemi një qeveri që përmbyt bibliotekat për një tamam me këtë stil. Duke ndjekur edhe reagimet çmim sheshi, një qeveri që shet teatrin për një publike për këtë rast, vetvetiu lind pyetja: ku janë kullë, që shet me një lëvizje të gishtit pronën ata, që dikur ishin kundër shembjes së piramidës? publike, e cila u përket brezave. Ne kemi një qeveri Apo sot merren me statuse piktoreske nëpër që të vret natën dhe të qan ditën, që bën shumë Facebook e rrjete sociale, si njerëz të vegjël, të zhurmë për asgjë. ngopur me ndonjë post publik apo me tenderë E keni kthyer Shqipërinë në një skenë ku restaurimesh nga buxheti i shtetit. zhurmat fshehin krimet e vërteta, tamam si në një Ku janë ata, të cilët kërkuan me aq elokuencë tragjedi të lashtë. Ngele nëpër dëgjesa publike, restaurimin e Vilës 31. Mos vallë vila e diktatorit por në të vërtetë ti po bën teatër. Teatrin e ke ka më shumë vlerë e më shumë histori se sa vetë zhvendosur në rrugë, prandaj dhe të duken Teatri Kombëtar? qesharakë aktorët, sepse ti je vetë aktor, më i miri Ku janë ata, që quajnë objekt të një rëndësie të në gënjeshtrat publike. Skenat e dëgjesave të tua veçantë dhe firmosin për restaurimin e Teatrit të janë shndërruar në absurde të kohës sonë. Për Operas e të Baletit, Muzeun, por jo Teatrin këtë arsye ti nxore jashtë loje shoqërinë civile, Kombëtar?! njerëzit që kanë peshë e emër në këtë vend: i Çfarë skenari fshihet pas kësaj? Në shtator të përdor ata, dhe ata tërhiqen, sepse, me sa duket, vitit 2016, zonja Kumbaro bëri një deklaratë për me të keqen nuk ia dalin dot. godinën e Teatrit Kombëtar, duke u shprehur: Merre me ngadalë, zoti Kryeministër! Kur “Nëse doni mendimin tim personal, sikur t’i heqim qeveria është e prirë qëllimisht dhe haptazi nga Teatrit Kombëtar gjithçka që ka brenda, ajo është arroganca e dhuna, për t’i bërë keq vendit dhe një godinë më se mediocre”. Atëherë, dikush e pyet qytetarisë, kjo e fundit del në sheshe. Sheshet ministren: “Po nëse juve vetë, zonja Kumbaro, ju kthehen në revolta, të cilat nuk i ndal dot as ligji e heqin historinë, kujtimet, ndjenjat që mbartni as parlamenti. brenda; nëse do t’ju heqin shpirtin, çfarë do të Tashmë, historia e Teatrit Kombëtar nuk mund mbetej prej jush?” të jetë vetëm çështje e aktorëve, e spektatorëve Pse Ministria e Kulturës e quan mediokër teatrin dhe e politikës, e as vetëm juaja, zoti Kryeministër, dhe e trajton atë si masturbinën, që e inauguruan as e pasuesit tuaj dhe as e ministres tuaj. Tashmë si turpin zëvendësues të teatrit? E dëgjova edhe kufijtë janë zgjeruar. Përmasa e saj sjell para syve atë dhe ju, zoti Kryeministër, në inaugurimin që tanë një dukuri, e cila, po nuk u ndal dot, do të bëtë. Ishit më tepër se qesharakë, ndaj edhe krijojë precedentin më famëkeq të këtyre viteve: shoqëria ua gjeti direkt emrin e gjësë së re: grabitjen e pronës publike, cenon rëndë të drejtën “masturbina”. Kështu e quajnë atë Turbinën tuaj, dhe lirinë qytetare me firmën e vetë Kryeministrit. që s’mund të jetë publike sa Teatri Kombëtar. Mirë e kishte një anëtar aktiv i shoqërisë civile, Po çfarë do ta gjente këtë vend, nëse do të i cili tha: “Ktheje kaparin dhe mos e shemb teatrin!” kishte disa teatro? Po pse vendin e atij teatri, me Ju mund të ndërtoni masturbina, t’i inauguroni sharmin e çdo kohe, mund ta zëvendësojë ato, por kombit i duhet historia, i duhet shpirti, dhe masturbina? Pa llogaritur pastaj se pisllëqet dhe po ua hoqët ato nuk mbetet më asgjë. prapaskenat mafioze, skenarët që na servirni ju, Mos u bëni si ai i Vilës 31, i cili shembi çdo gjë shqiptarët i kanë parë më përpara nëpër filma. të shenjtë, por që megjithatë e mori hakën. Haka Edhe realitetet që servirni ju, janë realitete mafioze, shkoi te i zoti. Sot vendi i tij është bosh në atë që u ka kaluar koha, ndaj dhe trokitjen tuaj në shesh të shëmtuar, të cilin ju e ndërtuat pa portën e Europës nuk e dëgjuan disa shtete. funksionalitet dhe pa shpirt. Prandaj, protestës më E keni parë botën se çfarë bën për teatrot, të qytetare të bërë ndonjëherë duhet t’i bashkohemi vjetër e të rinj, se çfarë bën për bibliotekat. Kjo të gjithë, nën logon: “Unë jam teatri”. Po: edhe unë është arsyeja pse ato vende janë ato që janë sot. jam teatri. Po ne? Ne po e kthejmë historinë e teatrit të ri Kam ndjekur me vëmendje nisjen dhe dhe bibliotekës së vjetër si pazarin e rrobave të vazhdimin e protestës. Ju hyni herë pas here në Gabit, që papritur kthehet në dyqan firmash me të, si Juda, blini ndonjërin, manipuloni ndonjërin, 50 % zbritje. Ja, këtë panoramë po krijoni ju. tradhtoni ndonjërin, merrni në krah figura të Europa mbylli portën dhe na la në prag, sepse shquara, i përdorni ata, ndonëse vetë ata nuk e

81 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

kanë këtë qëllim. Por ju jeni mësuar ta bëni mirë është në sallë, konsiderohet se ka hequr dorë nga këtë: gjithçka që ju prekni thahet, prishet, diskutimi”. dëmtohet, shkatërrohet. Mos i vër duart dhe Së treti: “Drejtuesi i seancës ua jep fjalën mendjen te figurat që ia kanë mbajtur shpirtin gjallë diskutantëve, sipas regjistrimit paraprak, duke këtij kombi. Mos i shëmto ata, sepse populli i do. harmonizuar pjesëmarrjen në çdo grup Mos u kërko atyre firma, për të justifikuar dhe për parlamentar”. ta bërë fajin kolektiv. As këtij parlamenti. Kush e E para, unë jam e vëmendshme, e kam thirrur voton sot, është bashkëfajtor po aq sa ju. Kauza emrin, e kanë dëgjuar kolegët, nuk ka qenë i për Teatrin Kombëtar është një kauzë qytetare, dhe pranishëm. kauzat qytetare i fitojnë qytetarët, jo Don Kishotët E dyta, në listën zyrtare, që i është vënë në e historisë. dispozicion drejtuesit të seancës, ka vetëm një Ju jeni mësuar të blini njerëz dhe vota, por nuk ndryshim midis zotit Hekuran Hoxhalli dhe mund të blini dot kauza, ndonëse herë pas here deputetes Fatbardha Kadiu dhe nuk ka ndryshime jeni rrekur të bëni pis ndonjë figurë të shquar të të tjera. Kjo është lista që unë kam në dispozicion. teatrit. Prandaj, i themi jo shembjes së Teatrit Prandaj fjalën e ka deputeti Myslim Murrizi. Kombëtar; jo ligjit që i hap rrugë shembjes së tij. Urdhëroni, zoti Spaho! Ky është ligj antikushtetues, antikombëtar. Me këtë Edmond Spaho - Zonja drejtuese e seancës, ligj, ju sot, me votën tuaj, po legjitimoni dhe po unë jam dakord me ju që kur nuk është personi krijoni kompaninë Edi Rama sh. p. k. që ka radhën, ta kaloni radhën, por nuk jam dakord Këtë bëre ti, njeri dëgjesash! Ti bën sikur me ju, që deputetët, të cilët janë në kafen e dëgjon, por në fakt nuk e honeps dot popullin tënd. parlamentit t’i përjashtoni. Në atë moment ju T’i nuk i plotësove dot detyrat e shtëpisë, nuk e spostoni radhën dhe detyrimisht ata duhet të jenë kalove klasën. Je ti që ngele në klasë, jo populli këtu. Deputetët kanë qenë në një nga sallat e yt, ndaj ik, hap krahun, lërua vendin të tjerëve, parlamentit. Nëse do të ishte thënë që të përgatitej sepse ky vend nuk ka kohë të durojë që ta kthesh filani, sigurisht që do të kishte ardhur deputeti dhe edhe njëqind vjet pas. do të fliste. Prandaj, nuk më duket korrekte që të Ti je si njeri i mallkuar për këtë vend. përjashtohet... Faleminderit! Vasilika Hysi – Zoti Spaho, jeni dëshmitar, Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Gjunkshi! gjithçka është e regjistruar. Unë jam drejtuesja e Fjalën e ka deputetja Orjola Pampuri. seancës dhe lexoj 3-4 emra deputetësh rresht, me Kalon. Fjalën e ka deputeti Myslim Murrizi. qëllim që t’u jap kohën dhe mundësinë deputetëve, (Deputeti Spaho flet nga salla) që mund të jenë në pushim kafeje, ose kanë lëvizur Urdhëroni, zoti Spaho! për nevojat e tyre personale. Prandaj, do t’ju Edmond Spaho – Zonja drejtuese e seancës, lutesha, të mund të dëgjoni regjistrimin ose të Nuk po veproni drejt, që po i përjashtoni shikoni ditën e hënë procesverbalin kur të deputetët e opozitës nga lista e diskutimeve. Zoti zbardhet, se sa herë janë thirrur emrat. Xhemal Gjunkshi ka pas ndërruar radhën me Endri Po ju them se radhën e diskutimit e kanë Hasën, ndërsa Endri Hasa duhet të hyjë në vendin deputetët e opozitës, prandaj, nëse kolegët tuaj e Xhemal Gjunkshit. Zotin Lorenc Luka e keni këtu, duan të marrin fjalën, ftohen të jenë të pranishëm, prezent. Zoti Isuf Çelaj ka qenë këtu deri tani. përndryshe unë do të zbatoj nenin 46 të Orjola Pampuri ka llogaritur radhën pasi të flasin Rregullores. këta zotërinjtë. Kështu që, ta kërkoni tani dhe të Fjalën e ka deputeti Myslim Murrizi, të cilit ia thoni se nuk do të flasë, s’është korrekte. kam thirrur emrin tri herë. Vasilika Hysi – Zoti Spaho, do të doja të sillja (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) në vëmendjen tuaj nenin 46 të Rregullores, që bën Fjalën e ka zoti Balla. fjalë për diskutimet në seancë plenare ku thuhet: Taulant Balla – Zonja drejtuese e seancës, “Lista e diskutantëve të regjistruar u bëhet e njohur unë nuk e kisha menduar ndonjëherë se kafja e deputetëve në fillim të seancës plenare”, fjalia e Kuvendit qenka pjesë e Rregullores së Kuvendit fundit e pikës 1 të nenit 46. dhe, po të jesh në kafen e Kuvendit, qenke edhe Së dyti, paragrafi 5 i nenit 46 thotë: “Deputeti, i në sallën e Kuvendit! cili, kur i jepet fjala nga drejtuesi i seancës, nuk Ju lutem, zoti Spaho, mos u ngrini!

82 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Ju lutem, përmbahuni! Çfarë keni? mos harxhonit kohë dhe seancë tjetër, por Kjo tjetra ngrihet pa ia dhënë fjalën fare, shkon përfshijini në një ligj të gjitha çfarë keni menduar dhe zë foltoren. Ishte duke pirë kafen... për të prishur dhe të gjithë individët që ju keni taksur (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) për t’ua dhënë për ndërtim. Unë jam dakord që të Të lutem, mbylle, po flas unë! prishet tetari, jo me fadromë, por me tritol, që të Ka Rregullore... ketë pak adrenalinë, ashtu siç e filluat në shtator (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) të vitit 2013, kur bëtë atë videoklipin e famshëm Vasilika Hysi – Zonja Pampuri, fjalën e ka tek ai pallati në Vlorë; me tritol, siç prishët 10 kërkuar zoti Balla për procedurë. milionë euro pasuri të qytetarëve lushnjarë, te Taulant Balla – Kush ta dha ty fjalën që të rotondoja e Çermës; me tritol që besoj se ka edhe shkosh të zësh foltoren?! adrenalinë brenda, krenohet qeveria, trembet Vasilika Hysi – Fjalën për procedurë e ka zoti vogëlia, frymëzohet bashkia dhe vihet në provë Balla. ministria, kjo e Brendshmja. (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Unë besoj se teatri ka qenë arsyeja kryesore Taulant Balla – Në mirëkuptim të zotit Spaho, pse nuk u hapën negociatat! Si mund të na ju lutem, në fillim ta marrë fjalën zoti Murrizi, më pranonte ne Bashkimi Europian duke pasur një pas të bëjmë një përjashtim të vetëm, meqenëse teatër të ndërtuar nga fashistët italianë?! Duke bëhet fjalë për një tiranse të vjetër, le ta marrë fjalën parë deklaratën e ministrit tuaj të Jashtëm, dyshoj zonja. se mund të ketë vënë një tullë edhe gjyshi i Salvinit Të lutem, zonjë, bëhu pak me kulturë, se e ke aty, dhe duhet rrëzuar në tokë ky teatër! mandatin e parë. Fjala në këtë sallë, që ta mësosh Po, a mund të na pranojë ne BE-ja me një për herë të tjera, merret vetëm kur ta thotë emrin teatër, që e ka ndërtuar fashisti Ahmet Zogut, drejtuesi i seancës, sepse ka një rregull, që nuk satrapi?! Jo, jo! Tani e kuptova unë pse nuk na ka e shkelim dot. Kur i jepet fjala një deputeti, kushdo pranuar Europa dhe pse nuk u hapën negociatat! qoftë, ai do të marrë fjalën dhe zoti Murrizi ka të Teatrin e kanë ndërtuar armiqtë e partisë, armiqtë gjithë të drejtën të marrë fjalën. e baballarëve tuaj, duhet rrëzuar! Unë dyshoj Faleminderit! shumë në zemërgjerësinë tuaj, pra që kërkoni t’i Vasilika Hysi - Fjalën e ka deputeti Myslim jepni teatrit 5000 metra katrorë. Po përse i do Teatri Murrizi. 5000 metra katrorë? Një pjese të artistëve ua morët Të përgatitet deputeti Genc Pollo dhe më pas firmat dhe bëtë njëfarë kontrate, siç bëjnë pronarët deputeti Astrit Veliaj. me ndërtuesit, në bashki. Pra, firmat ua morët (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) aktorëve të “Portokallisë”, se ata firmosën! Ju lutem, qëndroni në sallë, siç qëndrojnë Nuk besoj se do të bëni ndonjë teatër të madh kolegët e tjerë, sepse zoti Spaho pati një vërejtje aty, teatrin më të madh po e shohim te llogaritë që për pjesëmarrjen dhe praninë e deputetëve në po bën qeveria! A ka teatër më të mirë se sallë. komunikimi që bëri Kryeministri me atë emigrantin Fjalën e ka deputeti Myslim Murrizi. nga Franca?! Gjithë atë aktrim kishte brenda! Ju kërkoj ndjesë, zoti Murrizi! Hajde, teatër, hajde! Ç’e duam teatrin, harxhojmë Myslim Murrizi – E nderuar zonja drejtuese e lekë kot! Kështu që më pak metra për teatrin! Mirë seancës, bëni që e lini në katet e poshtme. Ata që do të jenë Të nderuar kolegë dhe qytetarë, qejflinj, duhet të rrinë lart. Madje, unë propozoj që, Së pari, dua të di: çfarë është ky ngut për të pas prishjes së Teatrit, t’i futemi Kinostudios, çfarë bërë një ligj specifik për të dhënë një leje ndërtimi? të ketë atje brenda: TV “KLAN”, “Ora News”, Besoj se kemi një ligj organik për pushtetin lokal, “Channel One” edhe Akademinë Marubi, t’i sikurse kemi edhe ligj për urbanistikën, por nuk e rrëzojmë në tokë. Ah çfarë kullash dalin atje, buzë di se çfarë është ky zell, që për një leje ndërtimi Dajtit! Do të jenë të shkëlqyera! Sa të mbaroni specifike të kalohet në Kuvend dhe të bëhet ligj Kinostudion, filloni me Muzeun Historik Kombëtar enkas. dhe me Pallatin e Kulturës. Edhe ministritë fashistët Meqenëse shikoj se këto ditë keni shfaqur i kanë ndërtuar, kështu që t’i rrëzojmë. Por këtu te dëshirë dhe oreks për të prishur jo vetëm teatrin, ministritë të bëjmë një përjashtim, qeverinë ta lëmë por edhe objekte të tjera, do të ishte mirë që të lart, në katet e sipërme, kurse populli të jetë poshtë.

83 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Edhe Kryeministria, ku ka jetuar për 30 vjet Xhembulla dhe deputeti Viktor Tushaj. tradhtari Mehmet Shehu, duhet shembur. Ju lutem, kjo është radha! Do t’ju lutem shumë që të thërrisni arkitektët Urdhëroni, zoti Luka, për procedurë! më të mirë, meqë keni projektin më të mirë dhe Lorenc Luka - Sipas listës, para meje ishte më të bukurin në botë për teatrin, që të kujdesen zoti Hasa. Ishe në sallë, kur po fliste personi që për Komitetin Qendror dhe për piramidën e Enver zëvendësoi zotin Hasa dhe sipas asaj liste fjala Hoxhës. Regjimet mbahen nga simbolet dhe këta më takonte mua. Ju lutem, mos i bëni këto veprime, janë inspiruesit shpirtërorë të regjimit, që u sepse nuk ju nderojnë! Kështu që, unë kërkoj përmbys në ’90-ën. Komitetit Qendror dhe piramida fjalën. e diktatorit duhen shpallur me ligj si objekte të Vasilika Hysi – Zoti Luka, unë e lexova rëndësisë së veçantë. Të shihen shpejt e shpejt përmbajtjen e nenit 46 të Rregullores, emri i zotit nëse kanë ndonjë plasaritje nga tërmeti i fundit që Hasa dhe emri juaj janë thirrur disa herë, por nëse ra dje dhe të lyhen, të rregullohen dhe të ju nuk kishit mundësi ta dëgjonit, se nuk keni qenë mirëmbahen, sepse na duhen për të treguar se të pranishëm, shërbimet e seancës le të zbardhin nga vijmë. procesverbalin dhe të shikoni sa herë është thirrur Në çdo vend, ku do të bëhen kulla me këtë lloj emri juaj. Prandaj, ju lutem, mësoni Rregulloren e varianti dhe në këtë mënyrë siç e keni nisur, duhen Kuvendit dhe lexoni me vëmendje nenin 46. ndërruar edhe hyrjet, qeveritarët të hyjnë nga Përjashtimi i vetëm është bërë për zonjën Pampuri, mbrapa, populli të hyjë nga para, sepse gjithë meqenëse ishte duke hyrë në sallë dhe unë kohën, për fat keq, qeveria për 28 vjet nga mbrapa ndërkohë kisha lexuar emrin e deputetit Murrizi. ia ka futur popullit. Fjalën e ka deputetja Pampuri dhe më pas lista Një deputeti juaj, që është ndërtues dhe unë e vazhdon ashtu sikurse u informua në fillim të respektoj, siç respektoj çdo biznes pas dhjetorit të seancës plenare. ’90-ës (nuk jam kundër bizneseve, përkundrazi) Faleminderit! tha se kemi gjelbëruar të gjithë Shqipërinë. E (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) vërtetë është, por pak bar dhe shumë hashash Ju lutem, respektoni Kodin e Sjelljes dhe mbollët në 5 vjet, një gjelbërim, që nuk besoj se u Rregulloren e Kuvendit. bën mirë as fëmijëve tanë. Por vihet re që Urdhëroni, zonja Pampuri! gjelbëruat me shumicë çdo cep të Shqipërisë, çdo Orjola Pampuri – Të nderuar qytetarë, skutë që kontrollohej nga drejtorët e policive, të Të nderur kolegë deputetë, cilët sot i keni shpallur në kërkim dhe bëni sikur Deri më sot, nga fillimi i kësaj legjislature, nuk i gjeni. Madje, unë nuk jam as arkitekt, as art- pushteti i numrave, në fakt, jua ka errësuar ist, por që ky vend të ecë mirë dhe të jetë fanar përgjegjshmërinë dhe ndërgjegjen, dhe ndriçues, është mirë të shembet çfarë është pragmatizmi ka zëvendësuar parimin tuaj të ndërtuar para 6 shtatorit të vitit 2013, para se të moralit. Çfarë është parimi i moralit për ju dhe për votohej qeveria e “Rilindjes”! A ka mundësi ta ne të gjithë?! Është ai, i cili, pazëll pas pazlli, rrëzoni atë tunelin e Kalimashit?! Hidheni në tokë ndërton karakterin dhe e personalitetin tonë. Por edhe atë të Elbasanit. Bjerini rrugës Levan-Vlorë. a mund të flasim ne sot më për karakter, për Autostradën e kafshuat herë pjesë-pjesë dhe herë personalitet, kur atë na e udhëheq deliri, me çapë dhe bordurës i ratë në mes kur u përmbyt pragmatizmi, arroganca, individualizmi dhe “City Park”. Prishni çdo gjë që nuk ka firmën, vulën mungesa totale e apatisë? Jam e sigurt se shumë dhe stemën e “Rilindjes”, rrëzojeni në tokë! Vetëm prej jush, deputetë të maxhorancës, mendojnë kështu besoj se Europa do të na presë me krah ndryshe, mendojnë ashtu sikurse mendojmë edhe hapur, do të kënaqet shumë edhe kjo që ju ka ftuar ne, deputetët e opozitës, për sa u përket shumë sot për koktej, Vlahutini! çështjeve të rëndësishme, si: droga, teatri dhe Faleminderit! aferat korruptive, sepse e njohin mirë të drejtën, Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Murrizi! moralin dhe përgjegjësinë, të cilën nëse e shkelim Fjalën e ka deputetja Orjola Pampuri, një ditë do të na kthehet në bumerang. Ishte përjashtim nga Rregullorja. opozita, e cila ju përmendi trafikantët, drogën dhe Të përgatiten deputetët Genc Pollo dhe Astrit gjithçka rezultoi e vërtetë. Ishte opozita, që Veliaj. Më pas të përgatiten deputetja Almira përmendi kryebashkiakët tuaj, ish-kryebashkiakun

84 Legjislatura e 9-të Viti 2018

e Kavajës, e te tjerë me radhë, që ju e mohuat, Anagnostit, Margarita Xhepës dhe shumë e shumë por gjithçka rezultoi e vërtetë. Ishte opozita që kolosëve të tjerë, që sot nuk jetojnë. denoncoi avionët, të cilët ju i cilësuat si mushkonja, Unë dua t’i dërgoj fëmijët e mi në një tempull, por në fund gjithçka rezultoi e vërtetë. Ishte opozita, ku, përveç performimit të aktorëve, të njohin dhe që ju rikujtoi se në këtë gjendje mjerane, me banda të ndiejnë historinë që ajo godinë mbart brenda. mafiozësh, ku e keni çuar këtë vend, nuk mund të Ju nuk do ta shembni atë godinë. Ne aktorët dhe na pranonte Europa dhe, ndërkohë, ju trumbetonit të gjithë qytetarët do të jemi aty pa u ndalur. nën dëlir hapjen e negociatave, thua sikur edhe Shembeni shtëpinë e gjethes, që, kur u ndërtua, vetë ju nuk e kuptonit se çfarë kishit katranosur, më vinte turp t‘i hidhja sytë tek kaloja andej. por Këshilli i Europës, si kurrë ndonjëherë në këta Shembni Piramidën, shtëpinë e diktatorit që, me njëzet e tetë vjet, e dha verdiktin e tij dhe negociatat thënë të drejtën, më vjen ndot kur kaloj pranë. Pra, nuk u hapën. Pra, gjithçka që ne thamë rezultoi e shembini të gjitha ato kulte, apo ata bunkerë arti, vërtetë, por në mënyrën më paranojake të që gjeni para për t’i rikonstruktuar, por mos i mundshme, ju u munduat ta shisnit këtë situatë si shembni vlerat. sukses. Ky është absurditet, ky është paradoksi Në një fjalim të Kryeministrit, më bëri përshtypje më i madh, mes të cilit mundohemi të mbijetojmë një shprehje, që, me thënë të drejtën, ishte paksa çdo ditë. Të gjithë këtë turbullirë e krijoni vetëm ju. paradoksale: “Për teatrin nuk vendosin aktorët, as Ju, që doni me çdo kusht të ruani zinxhirin, sepse qytetarët, por vendos unë” dhe, sërish më erdhi shkëputja e tij, besoj se ju e dini shumë mirë, në mendje Narcizi, të cilit i pëlqente vetja, dhe në kushedi sa e sa grupe do të fundoste. Të gjithë çdo pellg liqen që kalonte shihej dhe i pëlqente këtë turbullirë e krijoni vetëm ju, duke mbajtur me gjithnjë e më shumë vetja. Ndërsa Kryeministrit pahir karriget tuaja, që ju e dini shumë mire se të tonë, në çdo fjalë dhe vendim që merr, i pëlqen disave prej jush janë të blera me para droge. Edhe gjithnjë e më shumë arritja. Kam përshtypjen, se, pse e mohoni, siç jeni gati të mohoni gjithçka, ashtu siç u mbyt Narcizi në pellgun me ujë, ky sepse mendoni se përballë keni një popull, që e Kryeministër do të mbytet në llumin e trazirave që vërdallisni si të doni, sepse, falë varfërisë, në të i ka shkaktuar këtij vendi. cilën e keni katandisur, e merrni si pikë referimi Ju nuk mund të prevaloni para atyre, para se sa kollaj mund ta blini. Çfarë t’ju thuash më aktorëve dhe para elitave. Sa shumë ngjani me juve?! Mes jush nuk gjetët një ministër të diktatorin, sa shumë ngjan ky Kryeministër me Brendshëm, që nuk është i përfshirë në afera diktatorin! Edhe ai me elitat e kishte merakun, droge; mes jush nuk gjetët një ministër të sepse atyre u frikej me shumë, ata nuk i blinte dot, Brendshëm, i cili nuk kishte një vëlla apo kushëri nuk i gënjente dot, nuk mund t‘u fliste në atë të përfshirë në afera droge. Hyjnë dhe dalin makina mënyrën e tij anakronike dhe të shëmtuar, sepse me drogë, por askush nuk flet për to. e kuptonin fare mirë atë që donte të thoshte. Asnjë Së fundi, në kuadër të depersonalizimit të s‘mund të të bëjë të ndihesh inferior pa lejen tënde. elitave, këtë herë, pas mjekëve dhe mësuesve, Ndaj, qytetarë të nderuar, sot është në dorën tuaj, radhën e kishin artistët. A mund të merreni ju me me në krah opozitën, që të ndiheni më të fortë për ta? A nuk është e turpshme për të gjithë ne sot që t‘i thënë mjaft këtij Kryeministri, i cili ka arritur aty, të mblidhemi këtu për të miratuar një ligj, i cili thyen ku ju nuk mbani më dhe ne të gjithë nuk mund të zemrën e secilit prej tyre, zemrën e secilit prej nesh, durojmë dot më. sidomos neve që jemi lindur dhe rritur në Tiranë Ju faleminderit! dhe atë teatër, atë rrugë e kemi si pikë referimi, në Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Pampuri! të cilin kemi kujtimet tona të së kaluarës dhe Fjalën e ka deputeti Genc Pollo. Nuk është. fëmijërisë sonë? Të gjithë në jetojmë falë (Ndërhyrje pa mikrofon) kujtimeve, përjetimeve dhe historisë të së shkuarës Nuk kam shënim. sonë, falë të cilave krijojmë identitetin tonë per- (Ndërhyrje pa mikrofon) sonal. Nëse secilin prej nesh e privojmë nga Shërbimet e seancës më vënë në dijeni sapo e kujtimet, i privojmë mirëfilli ekzistencën personale. keni kërkuar ndryshimin dhe unë, si drejtuese e Ne duam teatro, por jo të shembim historinë për të seancës, nuk jam në dijeni. Do të respektojmë ndërtuar kulla. Unë dua të shoh teatrin e Robert radhën, ashtu siç ju kam informuar, dhe më pas ia Ndrenikës, Roland Trebickës, Tinka Kurtit, Roza japim fjalën për ndryshimin e bërë.

85 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Ju lutem, të jemi seriozë! bulevardi, të cilit i kërceu piaca sipër dhe, së treti, Zoti Spaho, ju keni qenë gjatë gjithë kohës në po cenohen ndërtesat simbol. Ndërtesat simbol seancë dhe nuk keni lëvizur. Të paktën, një pjesë nuk kanë vlerë në metra katrorë dhe nuk kanë vlerë e kolegëve të mi dhe të tu duhet të jenë korrektë, në para, por ato maten me historinë e tyre. Sot, siç jeni ju, që nuk lëvizni. nëse e prishin këtë ndërtesë dhe aty ndërtojnë Edmond Spaho – Zonja Hysi, sipas Koloseun, sigurisht që kjo ndërtesë vlen më shumë Rregullores dhe praktikës së këtij Kuvendi, unë se një Kolose i ri. Ne mendojmë se duhet t’i japim kam njoftuar që zoti Genc Pollo të ndërrohet me vlerë historisë dhe jetëgjatësisë së këtyre zotin Halim Kosova dhe për këtë kam njoftuar ndërtesave. sekretarinë e seancës plenare dhe besoj se e kam Unë jam një nga ata ndërtues që ka realizuar mbaruar detyrën time. Është detyrë e sekretarisë ndërtesa neoklasike në Berat, në Fier dhe në që t’ju njoftojë ju. Durrës, të cilat i përkasin përjetësisë, por, po t’i Vasilika Hysi – Ju thashë që do t’i jepet fjala bashkojmë të tria bashkë, ata nuk e kanë vlerën sapo të mbarojë fjalën zoti Astrit Veliaj. që ka teatri sot, sepse nuk kanë vjetërsi. Vjetërsia Edmond Spaho – Dakord, por jo ta hiqni zotin nuk paguhet, nuk ka çmim. Genc Pollo nga lista. Unë mendoj ta tërhiqni këtë ligj dhe ta lini Teatrin (Ndërhyrje pa mikrofon) ashtu siç është. Merrini ato 30 milionë eurot, sepse Vasilika Hysi – Zoti Luka, ju lutem lexoni nuk i do njeri, bëni çfarë të doni me to, vetëm teatrin Rregulloren, sepse kur e merr fjalën deputeti, nuk mos e cenoni, sepse ai vlen më shumë se 7 kullat ka për procedurë. Kur të mbarojë deputeti, mund që do të ndërtoni. Të jeni të bindur se po ta nxirrni të flisni për procedurë. pas disa vitesh Teatrin në ankand, ai vlen më Nuk keni shtypur sinjalin. Unë ju fal herën e shumë se çdo gjë tjetër. parë, sepse jeni deputet i ri, por, ju lutem, mësoni Uroj ta kuptoni se historia nuk blihet me para. rregullat! Faleminderit! Ju tërheq vëmendjen për shkelje të Kodit të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Veliaj! Etikës dhe Rregullores së Kuvendit. Fjalën e ka deputetja Almira Xhembulla. Të Zoti Veliaj, fjala për ju! përgatitet... Astrit Veliaj – E nderuar, zonja drejtuese e (Ndërhyrje pa mikrofon) seancës, Po, zoti Hasa. Keni 3 minuta kohë. Të nderuar deputetë, Endri Hasa – Tri minuta, mos kini merak, sepse Më lejoni ta filloj fjalën me një shprehje rumune: i bie shkurt. Vjedhje, vjedhje dhe vetëm vjedhje. “Dacum lei, prestum Atenei”, “Paguaj një lej për të Doni edhe të bëni vjedhje, edhe të na hiqni fjalën. shpëtuar Atenein”. Me këtë fjalë rumunët shpëtuan Zonja drejtuese e seancës, kjo është një mënyrë teatrin e tyre, që sot është një nga qendrat kulturore tinzare, sepse thirrët këtu 4-5 deputetë të Partisë dhe një nga qendrat neoklasike të qytetit të Demokratike thjesht për të kaluar radhën dhe për Bukureshtit . t’u hequr fjalën. Nuk mund të na e hiqni fjalën, Që në Antikitet qytetërimi lindi si koncept vlerash sepse kjo vjedhja, që doni të bëni sot, nuk mbulohet politike, juridike, sociale dhe ekonomike. Atëherë me votë. T’ju vijë turp juve, që, fatkeqësisht, kjo lindi për herë të parë e drejta para ligjit dhe e drejta është një nga seancat, ku keni pasur më shumë për tubim. deputetë prezentë, të cilët rrinë me ankth të madh. Që në Romën e Lashtë qyteti u ndërtua në tri Qejf i madh se do të prishim teatrin. Një koleg juaji koncepte: në bulevard, në piaca dhe në ndërtesa doli këtu... simbol. Ndryshe nga ky koncept, shumë qytete në Vasilka Hysi – Ju lutem, zoti Hasa, flisni për botë kanë një ndërtim të tillë si Tirana, e cila është procedurë! e ndërtuar me bulevard, me ndërtesat simbol dhe Endri Hasa- Nuk ma heq dot fjalën. Për me piacat. Ndryshe nga ky koncepti botëror, procedurë e kam, sepse më hoqe fjalën pa asnjë Presidenti i tretë i Amerikës, Tomas Xheferson, e të drejtë dhe në mënyrë tinëzare. Bëj listën dhe shihte Romën e Lashtë si një simbol për të ndërtuar thuaj emrat e kolegëve që kanë ngelur. Sa kanë Amerikën e re. Nisur nga ky vizion, ne sot kemi ngelur nga Partia Socialiste? Sa kanë ngelur nga qindra ndërtesa neoklasike anembanë botës dhe Lëvizja Socialiste për Integrim? Ju thirrët 4-5 Amerikës. Pra, Tiranës iu cenua një nga simbolet, deputetë, që nuk ishin për momentin në sallë.

86 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Çfarë është kjo? Ç’janë këto metoda të turpshme? kaluarën e tij të dhimbshme, ka mundësi ta kthejë Kjo nuk ju justifikon që të mbuloni vjedhjen që po atë” dhe, fatkeqësisht, te ne është kthyer, sepse bëni sot. Kjo është vjedhje e pastër. Shkatërroni ky është imazhi i asaj qeverie, që ka marrë fytyrën historinë për të ngritur kullat, për të realizuar e qeverisë së 50 vjetëve, e cila është e njohur për ëndrrën e madhe të këtij kryebanditi, që i thotë bëmat e saj, duke shkatërruar... vetes Kryeministër, ëndrrën e madhe 20-vjeçare, Vasilika Hysi – Ju lutem, flisni për procedurë! se si do ta shkatërrojë teatrin dhe se si do ta Lexoni nenin 49, zoti Luka! gllabërojë atë truallin aty. Lorenc Luka – ...në mënyrën më të turpshme Ju nuk i dëgjoni njerëzit, nuk i dëgjoni qytetarët, Kishën e Danjës, vendin ku vuri kurorë Gjergj e keni shkatërruar këtë vend dhe keni hequr të Kastrioti, heroi ynë; shkatërroi Bixhistenin e drejtën e referendumeve. Ka mbi dy vjet kërkesa Shkodrës; shkatërroi xhaminë e Parrucës. Ata për referendum, me firma deputetësh, sipas artistë që protestojnë atje, pikërisht këtë qëllim Kushtetutës. Ku është referendumi që u ribë në kanë, të protestojnë për të mbrojtur teatrin dhe, fillim të kësaj legjislature? Keni frikë ta fusni në njëkohësisht, për të mbrojtur demokracinë, të cilën komisione, keni frikë të përballeni me njerëzit dhe ju nuk e njihni. Ju njihni vetëm dhunën, terrorin! t’ju vijë turp! Nuk mund t’ua hiqni fjalën njerëzve, Edhe diçka tjetër, kemi një projektligj sot, që i nuk mund t’ua hiqni fjalën qytetarëve. Kjo që po vjen era dinamit; që i vjen era shkatërrim, të cilin bëni sot është e turpshme! Është fatkeqësi që po nuk e ka firmosur as ministrja e Kulturës, sepse vrisni këtë pak histori që ka ky qytet, sepse ka turp ta firmosë, pasi nuk ndodh në botë që një historinë e bëjnë njerëzit, aktorët të cilët kanë vite Ministri Kulture të sjellë një projektligj që shkatërron që luajnë aty, por sot drama po luhet këtu, sepse një vepër, e cila është kujtesa historike e një qyteti, ju jeni të papërgjegjshëm, jeni marionetat e Edi por edhe e një komuniteti, i cili i ka sjellë kulturë Ramës. Keni ardhur në këtë sallë vetëm për t’iu dhe art Shqipërisë. përgjigjur urdhrave të tij. Doni të vrisni kulturën, Ju nuk mund të shkëputeni nga e kaluara. doni të vrisni gjithçka. T’ju vijë turp! Mentaliteti juaj është ai i para 50 vjetëve. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Hasa! Fatkeqësisht, shqiptarët ju njohin për bëmat tuaja, Meqenëse jeni deputet i ri, dua t’ju sjell në të cilat nuk kanë fund. vëmendjen tuaj përmbajtjen e nenit 49, i cili flet Sot ne jemi larg Europës, sepse aty jeni ju. Në për çështjet e procedures. Fjala juaj nuk kishte të një kohë kur Partia Demokratike ishte në pushtet, bënte aspak as me mënyrën se si duhet votuar, ne u bëmë anëtarë të Këshillit të Europës, u bëmë as me faktin nëse duhet miratuar ose jo rendi i anëtarë të NATO-s, si dhe na u liberalizuan vizat. ditës. Të paktën, merrni përvojë nga kryetari i grupit Ky është ndryshimi i madh mes nesh dhe jush! tuaj, i cili nuk ka lëvizur gjatë gjithë kohës. (Bie gongu) Zoti Hasa, lidhur me listën dhe ndjekjen e saj, (Duartrokitje nga salla) nuk është detyrë e Kryetarit dhe e drejtuesit të Vasilika Hysi – Fjalën e ka deputetja Almira seancës. Këtu ka shumë deputetë që nuk kanë Xhembulla. Të përgatiten deputetët Viktor Tushaj, lëvizur. Halim Kosova dhe Dhurata Çupi Tyli. Atëherë, fjalën e ka deputetja Almira Xhembulla. Almira Xhembulla – E nderuara zonja (Ndërhyrje pa mikrofon) drejtuese e seancës, Zoti Luka, ju kam tërhequr edhe një herë tjetër Të nderuar kolegë, vëmendjen, do të zbatoj nenin 62 të Rregullores. Të flasësh për teatër, për art, për memorie Ju lutem, mos përdorni gjuhë joparlamentrare dhe artistike, për vlera artistësh të mbikohshëm dhe fjalë të pahijshme! për skena kombëtare nuk është e lehtë. Të kesh Urdhëro! mundësi të flasësh për ndryshime dhe zhvillim, (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) është privilegj dhe, gjithashtu, kënaqësi! Vasilika Hysi – Tri minuta, për procedurë. Ndërkohë, unë nuk jam nga Tirana, por kam (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) pasur fatin, megjithëse pak më rrallë se disa prej Nuk ka nevojë të ulërini, por flisni me etikë! jush, të jem spektatore e një numri të madh perlash Lorenc Luka – Dua ta filloj fjalën time me artistike të shfaqura në atë skenë historike dhe shprehjen e një filozofi spanjoll të viteve ’90, Xhorxh madhështore. Mirënjohje pa fund dhe respekt pa Santana, i cili thoshte: “Çdo popull që harron të kufi për secilin artist që i ka dhënë dhe vazhdon t’i

87 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

japë jetë, emër dhe famë Teatrit tonë Kombëtar! nuk i ra ndër mend për vite me radhë, sot kujtoheni E besoj që e doni, sepse për ju është si shtëpia dhe thoni: “Ju duhet t’i gjeni paratë”. e prindërve, që e do dhe do të mbetet gjithnjë e Ku gjenden paratë për të gjitha njëherësh: edhe njëjtë, e pandryshuar që, me egoizëm, ndoshta me për rrugë, edhe për aeroporte, edhe për teatrin? fanatizëm, do të mbetet ashtu, e njëjtë! Prandaj po ndjekim të njëjtin model: në partneritet Të nderuar artistë, dhe në bashkëpunim me privatin, sepse ky vend Të dashur qytetarë të Tiranës dhe të gjithë jemi, këtë buxhet kemi, të cilin e gjetëm bosh dhe Shqipërisë: na duhet një teatër. në një mandat të plotë mezi i shlyem borxhet që Përtej zhurmave, diskutimeve apo procedurës na latë. se si do të ndërtohet, Teatri është një shtëpi që u Tani ju kërkoj, me shumë sinqeritet, të na lini të duhet artistëve dhe qytetit që ta gëzojnë brez pas bëjmë punën që na ka dalë përpara, sepse për brezi. Na duhet, pse jo, një skenë, që të vijnë artistë këtë jemi zgjedhur; na jepni edhe ju mendimin tuaj, ndërkombëtarë dhe me famë botërore. Ne kemi sepse për këtë jeni zgjedhur, por askush prej nesh artistë të mrekullueshëm, por jo një teatër të tillë. nuk është zgjedhur të bllokojë, pasi, mbi të gjitha, Kemi profesionistë të standardeve, por kemi një kemi një detyrë publike para mijëra qytetarëve, që teatër që nuk përmbush asnjë standard, ama besoj na kanë besuar të jemi të gjithë bashkë këtu. se për këtë jemi të gjithë në një mendje. Jam e I mirëkuptoj të gjithë për shqetësimin që kanë, bindur se pikërisht kjo gjë duhet të na bëjë të por ndërkohë ne kemi treguar se çfarë dimë të gjithëve bashkë për t’u dhënë artistëve një bëjmë. I kemi ndërtuar modelet tona të suksesit ndërtesë dinjitoze dhe spektatorëve një mundësi dhe besoj se kjo duhet të jetë garancia jonë më e për ta shijuar artin dinjitoz. madhe për të pasur besim. Të dialogojmë bashkë është shumë mirë; të Teatri që duam, duhet të jetë vlerë, krenari dhe bisedojmë me artistët është mirë, por debatet pasqyra e shoqërisë sonë të zhvilluar. Ndaj, le t’i duhet t’i mbeten politikës; ekonomia duhet t’u japim mundësinë një procesi të drejtë negociatash mbetet teknikëve; ndërtesat e teatrit duhet t’u dhe të jemi të gjithë bashkë pjesë e dhënies së mbeten inxhinierëve, ndërsa artistët dhe qytetarët ideve dhe monitorimit të procesit. Punët e bukura duhet të marrin artin që meritojnë. duan vizion, duan ide, duan dashuri dhe besim. I kam lexuar dhe dëgjuar me vëmendje të gjitha Ne kemi shkundur pluhurin e shumë monumenteve deklaratat, shkrimet, opinionet, disa objektive dhe dhe vlerave kulturore, duke i shndërruar ato në disa subjektive, por, pa dashur të replikoj me asnjë destinacione turistike dinjitoze. Ne jemi të prej tyre, dua të pyes: ku t’i gjejmë rreth 30 milionë ndërgjegjshëm dhe të vëmendshëm ndaj vlerave euro për të ndërtuar teatrin? Një nga zgjidhjet do dhe memories sonë historike, ndaj edhe sot jemi të ishte të ulnim pagat dhe pensionet, por nuk besoj të ndërgjegjshëm se teatri është një prioritet i se jemi dakord për këtë, sepse ne nuk duam të zhvillimit të artit. ulim as pagat, që na sjell një administratë, as Për ta mbyllur, dua të falënderoj çdo pensionet e shtresës më në nevojë të Shqipërisë. sipërmarrës që zgjedh të investojë në Shqipëri dhe Të shkurtojmë fondet, që japin ndihmën uroj që grupi i negocimit t’i adresojë siç duhet ekonomike? As këtë nuk e bëjmë dot, sepse ne interesat e të gjithë aktorëve, si dhe të respektojë mezi po e vëmë në vijë, e shpresoj që të përpiqemi edhe vullnetin e të gjithë qytetarëve shqiptarë! çdo ditë që të mbështesim të gjithë ata që realisht Punë të mbarë në ndërtimin e një vepre të bukur kanë nevojë për këtë ndihmë. Të lëmë qytetarët të artit tonë kombëtar! pa shërbime, pa shëndetësi, pa fonde për Suksese! emergjencat? Këto nuk i duam as ne, as ju. (Duartrokitje në sallë) Të mos ndërtojmë rrugë, të mos pajisemi me Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Xhembulla! sinjalistikë, të mos ndërtojmë shkolla dhe kopshte? Fjalën e ka deputeti Viktor Tushaj. Edhe këto i duam. Pra, atëherë i bie që të rrisim (Ndërhyrje pa mikrofon) taksat nëse nuk ndërpresim asnjë fond. Por kë të Viktor Tushaj – E nderuara zonja drejtuese e zgjedhim? Për fatin tonë, ky është buxheti dhe kjo seancës, është oferta e një kompanie private. Do të ishte Të nderuar kolegë deputetë, shumë më e thjeshtë edhe për ne që t’i kishim Të dashur qytetarë, paratë për teatrin, por për atë godinë, që askujt Projektligji për shembjen e Teatrit Kombëtar nuk

88 Legjislatura e 9-të Viti 2018

duhej të ishte aspak diskutim në parlamentin e kriminale, të cilat, siç po duket përditë e më shumë, Shqipërisë. Ky propozim i qeverisë është një kanë lidhje të forta qeveritare. Janë po ato goditje e rëndë për kulturën tonë kombëtare dhe organizata, të cilat në zgjedhjet e përgjithshme të për historinë tonë. vitit 2017 i siguruan pushtetin qeverisë së tepsisë; Nuk diskutohet për tulla, llaç e beton; nuk bëhet janë ato grupe kriminale, që po mbajnë në pushtet fjalë aspak për mure, dritare apo dyer. Këtu kemi këtë qeveri dhe sot i kërkojnë haraçin. Me çfarë të bëjmë me një shfarosje të pjesës më të bukur do t’ua shpërblejë qeveria investimin kriminal të kujtesës historike kombëtare, për atë që shumë bandave? Këtë mund ta bëjë me gjithçka ka në artistë, aktorë, regjisorë dhe të tjerë kanë punuar dorë dhe po e bën çdo ditë me pasuritë publike të për të zbukuruar jetën e qytetarëve shqiptarë edhe shqiptarëve. në kohët e tyre më të vështira. Të nderuar kolegë dhe qytetarë, kjo është Prej shumë javësh debatet për godinën e Teatrit skema që ka zgjedhur qeveria për zhvillimin Kombëtar janë orientuar vetëm në elementet ekonomik, që, në fakt, nuk është aspak i tillë për ndërtimore, por diskutimi për Teatrin Kombëtar nuk qytetarët, por vetëm për disa pushtetarë dhe lidhet aspak me aspektet infrastrukturore. Kazma oligarkë pranë tyre, të cilët po përjetojnë parajsën e teatrit qeveritar kërkon rrënimin e një monumenti fiskale që u ka siguruar qeveria. Natyrisht, shumëfish historik: histori kulturore, histori artistike, diskutimet tona sot këtu, përfshirë edhe histori sociale, histori albanologjike, histori politike kundërshtimet e forta të opozitës, do të kthehen e të gjithë kombit shqiptar. në pluhur, siç ka ndodhur në çdo seancë të kësaj “Mjerë ai popull që humb kujtesën historike”, legjislature. Maxhoranca e tepsisë do të vendosë shkruante sot një studiues i madh shqiptar. sërish sipas planit të saj, me forcën e kartonëve. Prandaj, ky projektligj është një aferë e pastër Ajo sot do të vendosë rrënimin e Teatrit Kombëtar korruptive në dëm të interesave publike. Qeveria dhe hapjen e rrugës për një kompleks kullash, të shqiptare ka vendosur të heqë nga fondi, që u cilat do të varrosin përfundimisht objektin simbol takon të gjithë shqiptarëve në qendër të kryeqytetit, të kulturës shqiptare. Kjo maxhorancë me një pasuri të përbashkët vetëm për qëllimet e saj arrogancën e saj, nuk vlerëson asnjë zë alternativ, financiare. opozitën jo e jo, por as ata dhjetëra artistë e qindra Projektligji është një nga ato skema, ku njerëz intelektualë, që kanë ngritur zërin kundër projektit të pushtetit fitojnë shumë herë më tepër sesa edhe mafioz të qeverisë, madje nuk dëgjohet as zëri i bizneset që duhet të zbatojnë këto kontrata mijëra qytetarëve, që u janë bashkuar kauzës së abuzive. artistëve. Arsyeja është shumë e thjeshtë. Kjo Teatri Kombëtar ka nevojë prej shumë vitesh qeveri nuk e sheh dhe nuk e ka sensin e për ndërhyrje, për sistemim, për shndërrimin e tij llogaridhënies. Ajo sot është në pushtet falë votave në një vend kulti, ashtu siç i takon. Por qeveria të blera në zgjedhjet e manipuluara. Qeveria sot nuk e ka parë me atë sy. Ajo ka gjithnjë zgjidhjen nuk i përgjigjet asnjë qytetari, pasi nuk ka kontratë për të përfituar miliona euro: miraton një skemë me ta. Qeveria u përgjigjet vetëm oligarkëve dhe dhe paratë vijnë vetë, pavarësisht se po grabitet bandave kriminale, të cilat e sollën dhe e mbajnë dhe zvogëlohet me ritme marramendëse prona në pushtet. Kjo qeveri nuk ka frikë as nga ligji. publike. Me të ashtuquajturën reformë në drejtësi, Tashmë nuk është sekret dhe as e padukshme maxhoranca shkatërroi përfundimisht institucionet strategjia e vetme e qeverisë, janë PPP-të, e drejtësisë. Sot askush, as opozita, as grupet e koncesionet për të gjitha pasuritë më të interesit, nuk mund ta kundërshtojnë në rrugë rëndësishme të shqiptarëve. Kjo është mënyra se ligjore këtë projektligj, të cilin, me forcën e si kabineti qeveritar synon të sigurojë qarkullimin kartonëve, maxhoranca do ta kthejë në ligj. e parave në vend. Por, për fatin e keq të kësaj Sot Shqipëria nuk ka Gjykatë Kushtetuese. qeverie, qytetarët e kanë kuptuar se plani rilindas Këtë e di shumë mirë edhe qeveria, ndaj vepron e për kanabizimin e vendit nuk çoi asgjëkundi. Me pashqetësuar për shkeljet ligjore, madje e di aq kanabizimin, qeveria e “tepsisë” arriti të krijonte mirë, pasi e përgatiti vetë terrenin që të mungojnë një panoramë të rrejshme se në vend kishte gjykatat që do të kontrollojnë ligjshmërinë e likuiditete, por, në fakt, milionat e eurove të veprimeve të saj. kanabisit u përqendruan në duart e organizatave Artistët, opozita dhe qytetarët, në një situatë

89 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

normale do t’i drejtoheshin Gjykatës Kushtetuese maxhorancën, duket e pakuptueshme kjo për të kundërshtuar vullnetin e mbrapshtë qeveritar urgjencë. Përse qeverisë i intereson që rrënimi i për prishjen e Teatrit Kombëtar dhe shndërrimin e Teatrit Kombëtar të bëhet me urgjencë? Çfarë e tij në një truall për pazarin e radhës. Por Gjykata nxit atë që të miratojë me shpejtësi të gjitha Kushtetuese, për fatin e keq të të gjithë procedurat institucionale dhe parlamentare për shqiptarëve, sot nuk ekziston. Qeveria me truket ndërtimin e kullave në qendër të Tiranës? Këto janë e saj antidemokratike krijoi terrenin që të veprojë pyetjet që duhet t’i bëjë vetes çdo qytetar, i cili ka e qetë, pasi askush nuk mund të verifikojë punën ndjeshmëri për pronën publike dhe për avancimin e saj. Maxhoranca në parlament as nuk bëhet fjalë e Shqipërisë drejt standardeve europiane. që të ngrejë ndonjë pikëpyetje për qëllimet e Unë, si pjesë e opozitës, por edhe si qytetar, qeverisë, përkundrazi, fatkeqësisht, shumë kolegë do të votoj kundër këtij projektligji abuziv dhe deputetë socialistë, me integritet, detyrohen që të korruptiv, por, për fat të keq, vota ime dhe e ngrenë kartonët, sipas urdhrit të Kryeministrit. Nuk kolegëve të mi, nuk do të llogaritet. Ne, si opozitë, ka frikë maxhoranca kur shkel ligjin, pasi sot nuk po dëshmojmë sot se jemi në krah të interesit ka prokuror që të guxojë të nisë një hetim ndaj publik, por qëndrimi ynë nuk do të ndikojë aspak Kryeministrit, ministrave apo çdo zullumqari tjetër në vendimin e qeverisë së tepsisë për të prishur që ka në zotërim pushtet. Nëse një prokuror do të objektin kult të kulturës shqiptare. merrte iniciativën, të zhvillonte hetim për zyrtarët Të dashur dhe të nderuar qytetarë shqiptarë, e qeverisë së tepsisë, në mënyrë të menjëhershme Ju jeni të paktët qytetarë në botë, që nuk e do të binte ndaj tij hakmarrja kryeministrore meritoni qeverinë që keni. nëpërmjet firmës së kryeprokurores së Faleminderit! përkohshme. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Tushaj! Të nderuar kolegë, Fjalën e ka deputeti Halim Kosova. Diskutimi mbi Teatrin Kombëtar shkon përtej Përgatitet deputetja Dhurata Çupi. asaj godine, sepse është një diskutim që ka të Më pas e kanë fjalën deputetët: Fatbardha bëjë me thelbin e tij, me arrogancën dhe me Kadiu dhe Ervin Salianji. korrupsionin e qeverisë së tepsisë, të bërë njësh Halim Kosova - Faleminderit! me oligarkët dhe bandat kriminale. Të nderuar qytetarë, Këto janë ndër arsyet kryesore që Këshilli i Kolegë deputetë, Europës as nuk na përfshiu në diskutim në samitin E nderuar drejtuese e seancës, e zhvilluar javën e kaluar. Qeveria, e cila nëpërmjet Nuk mund të rrija pa thënë edhe unë dy fjalë propagandës së saj i kishte bindur shqiptarët se për këtë situatë, të cilën po e ndjekim prej muajsh, viti 2018 do të ishte viti i negociatave, ua shiti sërish ku dy kampe në llogore të caktuara luftojnë se për triumf shqiptarëve dështimin e saj dhe shtyrjen cila ka të drejtë, pala që do ta shembë Teatrin dhe për një vit të diskutimit për hapjen ose jo të do të bëjë kulla përbri tij, apo ajo që e akuzon bisedimeve me BE-në. palën tjetër se ajo do të vjedhë dhe nuk do që të Çfarë tha KE-ja për hapjen e negociatave me ndërtohen kullat. BE-në? Shqipëria duhet të ecë përpara me Në fillim, desha t’ju tregoj një kuriozitet, të cilin reformën në drejtësi, në luftën kundër krimit dhe e kam thënë edhe në vitin 2015. Unë kam qenë i korrupsionit, duhet të sigurojë zgjedhje të lira dhe punësuar në Teatrin Popullor 50 vjet më parë. Kam kushte të tjera, që shqiptarët i kanë dëgjuar shpesh qenë i punësuar, por pa rrogë, sepse nëna ime ka vitet e fundit. Praktikisht, mesazhi i Brukselit ishte punuar dhe ka dalë në pension si rrobaqepëse që qeveria shqiptare nuk ka asgjë në vijë. në këtë teatër. Që unë të mos bëja trazira në lagje, Megjithatë, nga qeveria e tepsisë nuk ka asnjë më merrte me vete në punë dhe më mësonte të reflektim. Për më tepër ditën që duhej të tregonte bëja tegela të gjatë. Ky ka qenë vendi, ku unë kam vullnetin për të forcuar shtetin ligjor në Shqipëri, mësuar si bëhet tegeli i drejtë. ajo sjell në parlament me procedurë të Në fushatën e vitit 2015 pata deklaruar, se siç përshpejtuar ligjin korruptiv për shkatërrimin e di ta bëj këtë tegel kaq të drejtë, dhe kaq të mirë, Teatrit Kombëtar. Një javë pasi e votoi me kartonët kështu do të qep xhepat e korrupsionit në kurriz të e saj urgjencën e këtij ligji, sot e solli për ta votuar. qytetit të Tiranës dhe të qytetarëve të saj. Në pamje të parë, duke dëgjuar qeverinë dhe Në qoftë se do të kujtoja shkurtimisht vitin 2015,

90 Legjislatura e 9-të Viti 2018

kam zhvilluar një bisedë shumë interesante me shumë e thjeshtë. Kush nuk do të rregullojë dhe një grup shumë të vogël aktorësh te oborri i Pallatit është i verbër, të jeni të sigurt se ai nga dëshira të Pionerëve, se si mund të përmirësohet situata dhe nga dashuria për paranë, kurrë nuk do të e tyre në të ardhmen. shohë dhe kurrë nuk do të gjykojë drejt. Gjithashtu, kam pasur mundësi ta kaloj Tiranën Modeli që po ndiqet me Teatrin (larg qoftë se e cep më cep dhe kam parë se përveç qendrës, të kam menduar 100 herë, që ishalla nuk i vjen radha cilën ndonjë ambasador i huaj na e krahason me edhe maternitetit në fund të bulevardit), do të atë të kryeqytetit të vet, të gjithë pjesën tjetër e ka përdoret dhe do të propozohet shumë gjerë. Nuk mbërthyer mjerimi. Të gjithë jemi dëshmitarë për guxon një institucion (arkivë apo çerdhe etj.), po këtë. Në vitin 2015 (akoma edhe sot), shqiptarët e them para jush, se ndoshta një pjesë juaja duhet kërkonin kushte minimale: pak ujë, pak rrugë, pak ta dijë, të kërkojë rikonstruksion, sepse menjëherë drita, pak ambulancë dhe pak shkollë. Popull me propozimi që i bëhet është: a ka tokë pronari? Sille kërkesa kaq minimale nuk besoj se ekziston në këtu që t’i japim leje pallati! Kati i parë të jetë botë, se në Europë jo e jo. arkivë dhe të gjithë pallatin ta bëjmë bashkërisht. Duke pasur parasysh nevojat e aktorëve tanë, Ky është modeli që do ta gllabërojë dhe do ta që kanë një talent të jashtëzakonshëm (secilit prej rëndojë më shumë qytetin e Tiranës. Këtu do të nesh kur kemi qenë në shfaqjen e tyre, në orët e jemi dhe do ta dëgjojmë të gjitha këto shembuj. shfaqjes na është dukur vetja sikur jemi brenda Cili është sekreti, që të bësh diçka të mirë në një ngjarjeje të vërtetë dhe, kur kanë filluar jetë? Pa diskutim që është një rrugë dhe një e duartrokitjet jemi përmendur dhe kemi kuptuar vetme. Në radhë të parë, problemi duhet të të se kemi qenë vetëm spektatorë) dhe se këto hyjë në zemër. Po nuk e pate në zemër, kurrë talente vërtet shumë të merituara, që e gëzojnë nuk shkon në tru. Është truri ai që do të ndërtojë disi me talentin e tyre jetën e përditshme të qytetit, dhe do të gjejë zgjidhjet e duhura për atë që ti ke janë në dorë të një populli shumë të varfër, i cili vërtet në zemër. Në qoftë se një projektide kalon nuk ka mundësi t’i ndjekë siç duhet, mendoj se nëpërmjet xhepit, kurrë nuk do të jetë në shërbim ideja duhet të jetë si mund të bëjmë më të mirën të qytetit dhe të qytetarëve. në këtë pronë publike, ku sot ngrihet Teatri Sot kam dëgjuar kolegë nga të dyja krahët, Kombëtar. Unë nuk jam dakord as me njërën palë, diskutimet e të cilëve i mbyste fanatizmi dhe as me palën tjetër. Mendimi im personal është: servilizmi karshi kryetarit të secilës parti. Gjëja e çfarë mund të bëjmë ne që çdo centimetër katror i parë, që kam menduar dhe po mendoj gjatë gjithë këtij territori, të kthehet në të ardhura dytësore për kohës i ulur në atë karrige, është: sa e rëndësishme institucionet e teatrit, për aktorët, duke mos harruar është reforma zgjedhore, të cilën asnjëri prej nesh që është edhe një ushtri e tërë, që bën që të ketë nuk po e zë më me gojë dhe që do ta përmendin sukses shfaqja, siç janë në rastin konkret vetëm 1-2 muaj para zgjedhjeve? rrobaqepësit, marangozët, skenaristët e kështu me Vetëm një reformë zgjedhore e drejtë do të radhë. bëjë që në këto karrige të ulen vërtet ata, që shohin Pra, unë do të thosha se është rasti ideal që interesat e qytetarit dhe jo ato të kryetarit. Një të gjithë bashkë t’u japim një dorë aktorëve, kësaj minutë e më parë duhet të ndërtojmë një sistem, armate shumë të talentuar, e cila nuk e ka marrë që heq dorë nga emërimi i deputetëve. Një deputet kurrë djersën e vet. i emëruar është në shërbim të kryetarit. Një deputet Ka disa mendime, për t’u shembur apo për t’u i besuar, është në shërbim të qytetarit. Uroj që kjo rindërtuar. Nuk e kam parë problemin me kaq kohë të vijë sa më parë, sepse kështu do të fitojnë imtësi, ngaqë kjo nuk është puna ime. qytetarët e vendit! Po ju them edhe një variant tjetër. Sot Faleminderit! inxhinieria e ndërtimit ka arritur të presë vetëm Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Kosova! fasadën dhe të heqë të gjithë pjesën tjetër, nëse Fjalën e ka deputetja Dhurata Çupi! ajo nuk bën dhe po aty, të rindërtojë diçka të bukur, Dhurata Çupi - Faleminderit! pa zhdukur asnjë gjurmë nga historia e qytetit të Para për luks, para për koncesione, para për Tiranës, e qytetarëve të saj dhe të gjithë brezave, zyra komode, para për Shtëpinë e Gjetheve, para që kanë punuar në këtë institucion. për tunelet vrastare të komunizmit, por për Unë them se për të rregulluar diçka është shtëpinë, ku derdhën djersën dhe emocionet Roza

91 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Anagnosti, Margarita Xhepa, Tinka Kurti, Bujar abuzohet me pronën publike. Ata u bashkuan, Asqeriu dhe qindra personalitete të dashura për megjithëse u përdorën të gjitha format korruptive çdo shqiptar, nuk pati. Nuk ka para për Teatrin të dy njerëzve, që tashmë njihen, se drejtojnë duke Kombëtar. blerë dhe duke shitur. Duket se fati do të jetë i njëjtë. Kulla sjell para. Në asnjë vend demokratik nuk është dëgjuar Teatri sjell nostalgji dhe histori, që pushtuesve të që kryeministri apo ministri apo kryetari i bashkisë kohës moderne në Tiranë, nuk u bën përshtypje. të bëjnë ligj, të vjedhin me emrin e tyre dhe të Para, vetëm para. Me para blejmë vota, pushtet, sfidojnë hapur qytetarët. Këta njihen vetëm për propagandë të brendshme dhe të jashtme. Historia blerje interesash. Dihet se pas çdo ligji që sjellin e kullave është po njësoj. Përfitimi është më i madh drejtuesit e vendit tonë, ka blerje dhe shitje. Sapo nga viti në vit dhe nga kulla në kullë. fillon një debat publik për mbrojtjen e interesit Kinema “17 Nëntori” u prish. Iku sa hap e mbyll kombëtar, aferat më të tmerrshme janë se si blihen sytë dhe u zëvendësua me kullën. Ku vajti këto personalitete, çfarë interesash kanë, nëse emocioni, që sillte aktrimi i Kadri Roshit, Ndrekë kanë nevojë për tenderë, për shtëpi, për punësim Lucës dhe më pas i Ndriçim Xhepës, Bujar dhe mbasi identifikojnë hallin, derdhen për Asqeriut dhe shumë figurave të tjera, që sot duhet denigrimin e gjithkujt. Denigroni çdo personalitet t’i nderonim dhe jo t’u shpërdoronim djersën dhe publik duke i vendosur nofkën “i shitur”, apo duke sakrificat? Unë që flas, i kam parë vetë në teatër nënkuptuar që e blenë apo u shit. Për këtë apo në kinema këto figura, të cilat nuk i kthehen meritojnë respektin më të madh këta artistë, që i më publikut për nga emocioni. Mjafton të kujtonim rezistuan imoralitetit të pashallarëve që drejtojnë këto personalitete, që të mos prishej kinemaja. sot vendin, që e mbrojtën deri në fund kauzën e Ku vajti kinema “Republika”? E zëvendësoi me tyre, në të cilën besojnë dhe që nuk u një kullë. Trishtuese dhe dëshpëruese. Aktorët kompromentuan nga pushteti. lotonin në atë kohë dhe askush nuk i dëgjoi. Që të Shikoni projektligjin! Është cituar si bazë ligjore gjithë ne, që nuk ngritëm zërin atëherë, kur duhej, e drejta e Kryeministrit për të bërë ligje. Kaq. kemi gjynahet tona. Sot Teatri Kombëtar nuk po shembet se e Ku degradoi Biblioteka Kombëtare pa fonde kërkon Kushtetuta, ligji për vetëqeverisjen vendore, përkujdesjeje? Sot është katandisur duke nderur ligji për shitblerjen e tokës shtetërore apo ligji për në telat e ndryshkura të shpërfilljes si rrobat e koncesionin dhe partneritetin publik-privat. Teatri vjetra, fletët e shkruara të Kadaresë, të Agollit, të rrezikon të shembet, sepse rilindasve u duhen Nolit, e të Naimit, të Mesharit të Gjon Buzukut paratë për zgjedhjet vendore. dhe të mijëra fjalëve të arta për atdheun e kombin Teatri rrezikon të shembet, sepse nuk u sjell tonë. fitime në para. Kullat janë hambari i lekëve. Në Ku shkoi stadiumi “Qemal Stafa”, histori e fakt, tendencat për të pasuruar dhe për të krijuar trashëgimi kulturore? Pa asnjë lloj keqardhjeje doli klientelën e tyre nga njëra anë dhe për të varfëruar dhe tha se kanë ruajtur pllakatin në hyrje të 90% të shoqërisë, është tipike e qeverive stadiumit. Më tallje nuk ka ku të shkojë. autoritare. Nuk janë artistët të korruptuar, jo, ata Sot kemi kullën. Për ironi kullës i shtohen katet, janë të admirueshëm. Si mund të bëjnë art kur mbi sepse duan ta vendosin në funksionim sa më kokë ju përmendet vendi i punës nga drejtues shpejt, ndërsa për stadiumin ka kohë, se ai nuk injorantë, politikë e të përdorur. Nuk shiten artistët sjell aq fitime sa kulla. për mbrojtjen e vlerave kombëtare, por drejtohen Respekt dhe mirënjohje pa fund për të gjithë nga titullarë të paaftë, që të vetmen aftësi kanë të artistët, të cilët qëndruan të bashkuar për mbrojtjen qëndrojnë në karrige e t’i servilosen pushtetit të e Teatrit Kombëtar dhe e kthyen në art mënyrën radhës. se si mbrohet kultura dhe trashëgimia e vendit. Nuk mund të shitet e të blihet Robert Ndrenika, Ata na treguan se artistët duhen nderuar për artin i cili deklaroi publikisht se: “Këta duan të vjedhin e tyre, por ata janë mbi të gjitha intelektualë dhe tokën. E kuptoni, tani? Unë mendoj se për këta qytetarë, që në radhë të parë duan vendin, duan nuk ka shumë rëndësi nëse ka apo nuk ka teatër, dhe mbrojnë interesin publik dhe për këtë nderimi këta duan të vjedhin tokën. Janë lidhur. Duhet të është edhe më i madh. Ata, siç duan artin, duan flasim të gjithë, jo vetëm ne. Pse nuk flet ministri edhe trashëgiminë e vendit, duan që të mos i Financave do apo nuk do, Kryetari i Kuvendit,

92 Legjislatura e 9-të Viti 2018

shoqëria civile? Dikush më tha që edhe deputetja Adelina Rista dhe deputeti Tritan Shehu. ndërkombëtarët nuk janë dakord me këtë Ervin Salianji - Të nderuar qytetarë dhe partneritet me privatin”. qytetare, Nuk mund të shitet e të blihet Neritan Liçaj, i Të nderuar kolegë, cili thotë: “Si kujtoni ju, se unë do të rrezikoja Në diskutimet e sotme për shembjen ose jo të kokën time dhe të dy fëmijëve dhe të shkoja në Teatri Kombëtar kanë prevaluar dy diskutime. Njëri një vend të pasigurt? Jo. Është i sigurt. Të jeni të diskutim është shkatërrimi ose jo i godinës së bindur, është shumë i sigurt. Unë po ju them një Teatrit Kombëtar, për të cilin janë ndarë në dy anë: gjë të fundit, jeni deputetë të popullit, më shikoni në njërën anë janë arkitektët, artistët, aktorët, në sy, kam nderin që jam para jush: “Nuk vritet regjisorët, skenografët, zëra potentë të shoqërisë nëna pse është plakë. Çdonjëri prej nesh duhet të civile, profesorë dhe pedagogë, të cilët nuk duan shkonte të merrte kredi ta çonte nënën në spitalin që të shkatërrohet Teatri Kombëtar si pjesë e më të mirë që t’ia zgjaste jetën”. identitetit të qytetit të Tiranës, nuk duan që një Nuk shitet, përkundrazi, mes lotëve Gentian godinë historike në mes të qytetit të Tiranës të Zenelaj deklaroi: “Koha është e maskarenjve, por zëvendësohet me kulla të larta betoni, kurse pjesa Teatri i shqiptarëve”. Kastriot Çipi deklaroi: “Unë tjetër e diskutimit ka qenë se çfarë fiton publiku dhe shumë të tjerë si unë duan të restaurohet ky nëse e jep godinën e Teatrit Kombëtar. teatër, sepse është teatri i parë ende në funksionim Për qartësi të qytetarëve dhe të publikut, në Shqipëri, është ndërtesa historike e Teatrit qeveria në këto vite ka dëmtuar dhe ka vjedhur Kombëtar të Tiranës, është selia e dy teatrove ku ka pasur mundësi. Gjatë paradites një koleg i kombëtarë me katër salla, është ndërtesa ku janë Partisë Socialiste tha që, nëse thua hajdut, ke themeluar të gjitha institucionet kombëtare të shkelur Kodin e Etikës. Çfarë i thuhet dikujt apo arteve skenike. Kostoja e restaurimit është 10 një grupimi njerëzish, që shfrytëzon pozicionin herë më e vogël se kostoja e ndërtimit të teatrit politik dhe funksionin publik për të shpërdoruar të ri. Së fundi, por jo për nga rëndësia, - thotë zoti detyrën? Çipi, - është se ka vlera të jashtëzakonshme Sipërfaqja e tokës së Teatrit Kombëtar, sipas arkitektonike. Koha për të vepruar është sot, nesër përfaqësuesit të Bashkisë së Tiranës në do të jetë tepër vonë”. komisionet parlamentare, është 8465 metra Nuk u shitën ikonat e këtij teatri, Pavlina e Piro katrorë. Pra, Bashkia e Tiranës dhe Teatri Mani, të cilët thanë: “Ne jemi kundër shembjes Kombëtar zotërojnë një pronë prej 8465 metra së Teatrit dhe se firmat tona janë falsifikuar”. katrorë, të cilën po e jep në këmbim të 9000 Kjo duhet të ishte dita juaj e fundit në pushtet. metrave katrorë ndërtim. Nikoqiri i Tiranës, që Me këto afera na latë pa hyrë në Europë. Çdo thotë se është një negociator si familjet nikoqire ditë që ju qëndroni në pushtet, për shqiptarët është tironse, po jep për 60 mijë metra katrorë ndërtim, një vit larg Europës. Sot Shqipëria njihet në një sipërfaqe toke në të cilën merr pas 9000 Europë apo Shtetet e Bashkuara të Amerikës si metra katrorë, që janë thuajse 15% e vlerës së vendi i trafikimit të njerëzve, të drogës, korrupsionit pronës që çdo qytetar e jep në Bashkinë e më të madh në Europë, si vendi me emigrimin Tiranës. më të madh të të rinjve dhe intelektualëve, vendi Ka qytetarë në Republikë që nuk e dinë se në me taksat më të larta dhe borxhin më të madh atë zonë prona jepet minimumi 50% pronari dhe publik. Të gjitha këto janë aferat e tmerrshme të 50% investitori? Ka njeri nga ju që nuk e ka kësaj qeverie, të cilat e mbajnë peng këtë vend. dëgjuar, apo edhe ne këtu në këtë sallë, që ju Prandaj, thirrini mendjes, sepse ndërgjegje nuk 9000 metra katrorë i llogarisni të shkojnë në 30 keni, dhe kthejuni arsyes. Le të mblidhemi dhe milionë euro? Pse, me 3500 euro është metri katror të miratojmë fondet për rikonstruksionin e Teatrit i ndërtimit, ndërkohë që vetë ndërtimi aty shitet dhe të shpëtojmë një godinë me trashëgimi me 2500 euro? Keni ndërtues në pjesën tuaj, ka kulturore të papërsëritshme. në çdo pjesë tjetër. Kjo vjen erë e rëndë afere Faleminderit! korruptive, sepse 9000 metra katrorë, edhe sikur Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Çupi! ta merrni me vlerë maksimale, nuk bëjnë më Fjalën e ka deputeti Ervin Salianji. shumë se 9 000 000 euro. Të përgatitet deputeti Edmond Panariti. Më pas Po jepni një pronë për të pastruar para. Po jepni

93 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

një pronë për ta ndarë me personin që ka veçantë për negocimin e kontratës për ndërtimin kompaninë “Fusha sh.p.k” Duhet të pyesni nëse e kullave”. Ky është thelbi. Ky është një princip nuk e dini, unë do ta them meqenëse ekziston si makiavelik në politikë, ku mjeti shitet si qëllim, fakt në publik, INSTAT-i para disa kohësh ka kurse qëllimi është tjetërkund. Me sa duket e kanë publikuar të dhënat ku thotë se, pavarësisht studiuar mirë Makiavelin përderisa vënë në veprim rënies së kreditimit në ndërtim, lejet e ndërtimit një instrument makiavelik në funksion të një qëllimi dhe bumi i zhvillimeve në ndërtim janë në përmasa diabolik, që është grabitja e një hapësire publike, të mëdha. Kjo ndodh sepse paratë e drogës e cila u takon shqiptarëve, përpos faktit që po investohen në ndërtim. Çfarë ndodh në këtë rast? dhunohet qendra historike e qytetit. Rastësisht ose jo, mediat kanë raportuar që Jo vetëm kaq, më flagrante është që çdo gjë Sulejman Fusha, i afërm i “Fusha sh.p.k”, të cilit po zhvillohet në mungesë totale të sot po tentohet t’i jepet ndërtimi nga Rilindja, është parlamentarizmit. Unë mendoj që ky parlament nuk i dënuar në Alikante të Spanjës për 56 kilogramë është më funksional. Nuk bëhet fjalë për djegie heroinë. të parlamentit, siç ka ndodhur para 85 vjetëve Si ka mundësi që zotëria Fusha, që merr kur u dogj Rajshtagu, por është djegur funksioni ndërtimin, është i dënuar për trafik ndërkombëtar i këtij parlamenti. Pra, mund të bëjmë një droge, vëllai i ministrit të Brendshëm i dënuar për ekuivalencë: atëherë ndodhi djegia fizike, kurse trafik ndërkombëtar droge, ish-ministri i tani djegia funksionale, sepse mënyra si futen Brendshëm me kushërinjtë dhe të afërm janë duke ligjet, si propozohen, procedurat e përshpejtuara, u hetuar për trafik ndërkombëtar droge? Si ka duke anashkaluar komisionet dhe duke thyer mundësi që në këtë vend, çdo aktivitet ekonomik, Rregulloren, në një farë mënyre është shkatërrim social, kulturor, gjithçka që ka të bëjë me para, i parlamentarizmit, pa llogaritur faktin që këtu bëhet lidhet me persona që kanë të afërm, kushërinj fjalë edhe për cenime të rënda ligjore. Është apo vëllezër të lidhur me trafikun ndërkombëtar cenuar Karta e Autonomisë Lokale, një atribut që të drogës? duhet ta kishte bashkia, nëse do të merrej në Si mund të diskutohet dhe t’i jepet me ligj një konsideratë diçka, që është nonsens, kurse personi, me këto lidhje dhe me këto kushte refer- proceduralisht është një cenim i hapur i Kartës. ence, një pronë publike, pavarësisht se prona Pra, është diçka e paligjshme dhe mund të dhe toka e Teatrit Kombëtar as nuk duhet të kontestohej, por ku do ta kontestojmë në momentin preket dhe as të shembet? që sistemi i drejtësisë është paralizuar, kur Gjykata Këtu nuk diskutohet që Edi Rama e urren Kushtetuese nuk funksionon? Është mbyllur edhe kulturën, siç shumë kolegë e kanë thënë sot, ne ajo portë. Në këtë kontekst zhvillohen këto gjëra. nuk i hyjmë fare diskutimit nëse e urren kulturën, Unë jam dakord me prononcimin e një kolegu e do kulturën apo ka një formë tjetër të të dashurit të nderuar, i cili tha që na e kurseni këtë turp. Është të kulturës, por këtu është një aferë e pastër turp të sillni para nesh diçka që në thelb nuk i takon korruptive ku qeveria fiton 205 milionë euro në parlamentit. mënyrë të drejtpërdrejtë duke përdorur Bashkinë Për herë të parë me ligj kërkohet të vihet në e Tiranës në këtë rast dhe, për fat të keq, nëse do zbatim një procedurë e paracaktuar. Çfarë ta votoni, edhe votën tuaj, për t’i shpëtuar nesër negociatash do të bëhen, kur kemi dy javë që e përgjegjësisë penale. dimë kush e ka fituar? Pra, praktikisht ka ndodhur Faleminderit! me prokurim të drejtpërdrejtë. Ka dy javë që Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Salianji! dëgjojmë në media edhe termat e kontratës: 30 Fjalën e ka deputeti Edmond Panariti! milionë njëri, e të tjera. Praktikisht çdo gjë ka marrë Edmond Panariti - Të nderuar kolegë fund, është e paracaktuar dhe këtu jemi në kuadrin deputetë, e një farse, e cila, për mendimin tim, është një Të dy krahët, por edhe shqiptarët e dinë që këtu skandal i madh. nuk bëhet fjalë fare për Teatrin. Nuk është punë Më lejoni të heq edhe disa paralele. Është hera teatri kjo. Teatri është thjesht një instrument për e parë që ne e shikojmë këtë punë? Jo, nuk është arritjen e një qëllimi, që është ndërtimi i kullave. hera e parë. Në fakt, në qendër të Tiranës ne kemi Nëse do ta lexoja objektivisht si përmbajtje, jo dy raste të ngjashme, të cilat u përmendën këtu. si titull, projektvendimin, do të ishte: “Procedurë e Kemi kinema “17 Nëntorin”, ish - kinema

94 Legjislatura e 9-të Viti 2018

“Nacional”, një nga emblemat dhe ikonat e ndryshoni këtë pozicion. Ju bëj një apel të fundit memories historike të qytetit, jo vetëm si një për ta riparë, për t’ia kursyer Tiranës dhe të gjithë kinema ku janë emancipuar breza të tërë. Ne Shqipërisë këtë dëm të pariparueshëm, kujtojmë me nostalgji jo vetëm sallën qendrore, por shkatërrimin e një prej ikonave të kulturës dhe të edhe kinemanë verore. Përpos funksionit si historisë së saj. kinema, ajo ka pasur edhe funksione të tjera. Aty Sigurisht, na dëgjojnë edhe artistët, të cilët janë zhvilluar ngjarje të rëndësishme historike, dëshiroj t’i falënderoj, sepse kanë qenë ata që me duke filluar që nga demonstrata e parë antifashiste zërin e tyre na kanë inkurajuar edhe ne, na kanë deri te Gjyqi i Deputetëve. Ku do ta gjejmë atë përforcuar bindjen se ne mbrojmë një kauzë të tani? Tani kërkohet në arkiva, sepse aty edhe guri drejtë, mbrojmë trashëgiminë kulturore, mbrojmë i fundit u shkallmua. Çfarë po lulëzon aty? Po identitetin kombëtar. Prandaj, edhe një herë, do të lulëzon një qendër tregtare, që e gjen në të gjitha dëshiroja që të reflektonit, të tërhiqeni nga kjo anët e botës. Pra, nuk bëhet më fjalë për identitet, gjëmë, sepse kjo është një gjëmë. Ndërtoni një por për një globalizëm pa fytyrë dhe pa identitet. teatër të ri, se ka hapësira sa të duash Tirana dhe Të njëjtin fat pësoi edhe kinema “Republika” ruani si sytë e ballit atë trashëgimi historike, që e dhe dëgjuam po të njëjtën retorikë: “Do t’ia japim kemi për detyrë, jo vetëm ta mbrojmë, por t’ua një investitori, i cili vërtet do të bëj zhvillimin e kalojmë edhe brezave. zonës, por do të riaktivizojë edhe kinemanë”. Faleminderit! Çfarë ndodhi? U shkatërrua edhe ajo qendër ikonë Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Panariti! e artit dhe e kulturës, ku kanë kënduar sopranoja Urdhëroni, zoti Spaho! e famshme Tefta Tashko Koço, Marie Kraja e Edmond Spaho – Zonja drejtuese e seancës, shumë figura të tjera, të cilat e kanë pasur si Në emër të grupeve parlamentare të PD-së dhe platformë të lancimit të tyre në art. Gjithashtu, ajo LSI-së, kërkojmë gjysmë ore pushim, për të kinema krijoi edhe filialet e saj, por u shkatërrua zhvilluar mbledhjen e grupeve parlamentare të që nga themelet dhe nuk i ngeli asnjë gur. partive të opozitës. Praktikisht bëhet fjalë për asgjësim total të Vasilika Hysi – Zoti Spaho, a është e mundur identitetit, kulturës dhe të fizionomisë historike të të jetë më e shkurtër mbledhja? qytetit të Tiranës. Atëherë, a mund të themi një çerek ore pushim Ajo që më habit është fakti që Kryeministri ka dhe, nëse ju vazhdoni, e zgjasim? jetuar në Paris, aty janë qendrat historike të Parisit, Edomond Spaho – Ju mund të thoni një çerek për shembull në Etoile, ku është Harku i Triumfit, ore dhe ne do të përpiqemi të përfundojmë brenda ku është Champs Elysee, por a mund të imagjinosh asaj kohe, por, nëse nuk do të mundemi, do të të shkatërrosh e të ndërtosh aty një ndërtesë? vazhdojmë. Absolutisht, jo. Aty edhe ndërhyrjet rehabilituese Vasilika Hysi – 15 minuta pushim. bëhen shumë rrallë dhe vetëm kur gjykohet Mbledhje e Grupit Parlamentar të PD-së dhe absolutisht e domosdoshme, prandaj është LSI-së. Grupi i PS-së të lirojë sallën! Njëkohësisht, zhvilluar Parisi. Ka Parisi kulla, por janë qendrat edhe mediet dhe gazetarët të lirojnë sallën! urbane që janë zhvilluar më tej, por nuk bëhet fjalë për të prekur qendrat historike, memorien historike. (Rifillon seanca) Kjo i diferencon republikat serioze nga republikat Vasilika Hysi – Kolegë, rifillojmë seancën. banane, të cilat janë të etura vetëm ndaj yshtjes (Ndërhyrje pa mikrofon) për fitim, për shkatërrim, për ndërtim, për shitje, Mos kini merak! Pse ju shqetëson ju? për blerje etj. (Ndërhyrje pa mikrofon) Ndaj, edhe një herë, i apeloj ndërgjegjes suaj, Zonja Kushi ka kërkuar fjalën. pasi ka edhe diçka morale në këtë mes, kuptohet Urdhëroni, zonja Kushi! edhe ligjore, sepse e përmenda pak më parë, ka (Ndërhyrje pa mikrofon) edhe shkelje të rënda të ligjit, dhe ne ju drejtohemi Ka diçka për procedurë. juve, që jeni ligjvënës, që, normalisht, keni (Ndërhyrje pa mikrofon) maxhorancën dhe nuk diskutohet, unë mendoj se Më thirri kryetari i grupit tuaj parlamentar. ju tashmë e keni kalcifikuar pozicionin tuaj, pasi ju Po, zonja Kushi. dëgjova pak më përpara, do më dukej habi që ta Evis Kushi – Faleminderit, zonja kryesuese e

95 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

seancës! këtë periudhë dhe jo vetëm ne, por mbase i gjithë Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë populli shqiptar! Sa shumë “shfaqje teatrale” për Socialiste, kërkoj gjysmë ore pushim për të të qeshur e për të qarë, për të të ardhur keq, kemi zhvilluar një mbledhje grupi. parë dhe si jemi ndier pas këtyre shfaqjeve Vasilika Hysi – Atëherë, kemi 30 minuta aktoriale të luajtura keq? Si jemi ndier? Si i kemi pushim. përjetuar ato kur kemi menduar dhe kur kemi parë Ju lutem, deputetë të Partisë Demokratike dhe se e gjithë kjo lojë është bërë në sallën e të Lëvizjes Socialiste për Integrim, lironi sallën! parlamentit apo në sallat e komisioneve, ku Komisioni për Edukimin dhe Mjetet e Informimit (Rifillon seanca) Publik është kampion për modelin më të keq të Vasilika Hysi – Të nderuar kolegë, zini vend! mundshëm që ka përcjellë gjithë këtë periudhë. Fjalën e ka deputetja Adelina Rista. Sa shumë trishtim e dhimbje ndien pastaj kur e Të përgatitet deputeti Genc Pollo dhe më pas gjitha kjo ndodh pikërisht këtu në tempullin e deputeti Tritan Shehu. demokracisë, në tempullin e fjalës së lirë! (Diskutime nga salla pa mikrofon) Duam apo nuk duam Teatër, duhet apo nuk Paskeni ardhur? duhet Teatri, bën apo nuk bën Teatri, bëhet apo Adelina Rista - E nderuar drejtuese e seancës, nuk bëhet Teatri, do të bëjmë apo nuk do ta bëjmë, Kolegë deputetë, do ta bëni apo nuk do ta bëni ju, mafiozë, hajdutë, Jemi duke folur për teatrin në një seancë të kriminelë, narkotrafikantë e ku di unë se çfarë, tejzgjatur, kur më shumë se kurrë ndonjëherë fjala populli që sheh matanë thotë: “Bir Selman i nënës “teatër” është kryefjala e të gjitha fjalëve dhe jo ç’të të qaj më parë!” vetëm këtu ndërmjet nesh. Unë nuk dua as ta çoj Ka çjerrje zëri deri në ngjirje, ka bllokim foltoreje, nëpër mend, kolegë deputetë, e jo më ta besoj se a thua se të gjithëve këtu po u digjet barku për ata ndonjërit prej nesh i mungon ndjeshmëria dhe që janë atje jashtë; a thua se të gjithë këtu po bien ndjenja e përgjegjësisë ndaj teatrit, ndaj skenës përmbys për të gjithë ata që janë atje jashtë. Dhe teatrore, ndaj aktorëve dhe lojës aktoriale, ndaj të mendosh se jo pak vite më parë, pikërisht për atyre njerëzve që i kanë dhënë zë dhe emër Teatrit Teatrin u hodhën miliona lekë në gropën e zezë të tonë Kombëtar. korrupsionit dhe humbën pa nam e pa nishan, Kolegë deputetë, nuk dua as ta çoj nëpër mend pikërisht me mendimin se ndërtimi i Teatrit ishte i dhe jo ta besoj se ndonjërit prej nesh i mungon domosdoshëm. U hodhën gjithë ato para! Ku janë? ndjeshmëria... Unë e kam bërë një pyetje të tillë në Komisionin Vasilika Hysi – Të njoftohet media të futet për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik dhe brenda! nuk kam marrë përgjigje: ku kanë shkuar ato lekë Adelina Rista - ... dhe ndjenja e përdasisë ndaj të taksapaguesve shqiptarë që u hodhën për një trashëgimisë dhe vlerave tona artistike e kulturore teatër te Piramida dhe humbën pa nam e nishan? ndër vite. Unë nuk dua ta çoj nëpër mend, kolegë E pra, normal, pas gjithë kësaj se çfarë po deputetë, dhe jo ta besoj se ndonjërit prej nesh i ndodh, pas kësaj historie me lojë aktoriale nga mungon ndjeshmëria apo ndjenja e përgjegjësisë politikanët, natyrshëm lindin shumë pyetje: a i për ruajtjen dhe mbrojtjen e historisë sonë plotëson godina ekzistuese 80-vjeçare, që i tejkaloi kombëtare dhe trashëgimisë sonë historike, për synimet për çfarë u ndërtua, kushtet dhe nevojat mbrojtjen e vlerave më të mira të këtij kombi. Jo, e artistëve dhe të spektatorëve sot? Sipas studimit aspak! të ekspertëve të fushës përkatëse, arkitektëve Unë nuk dua ta çoj nëpër mend dhe jo ta besoj specialistë, a del si domosdoshmëri ndërtimi i një se ndonjëri prej nesh ka ndër mend t’u vërë godine të re? A i duhet Shqipërisë dhe shqiptarëve kazmën e shkatërrimit të gjitha këtyre që sapo ju një Teatër i ri Kombëtar me parametra e standarde përmenda më lart, aspak, por dua të besoj se të bashkëkohore? A u duhet artistëve dhe gjithë jemi të lidhur shpirtërisht dhe jo vetëm spektatorëve një Teatër i ri me standarde dhe shpirtërisht, dikush drejtpërdrejt apo dikush parametra bashkëkohorë? A i duhet skenës, artit indirekt, me teatrin, paçka se mund të ketë ndonjë skenik shqiptar, trashëgimisë sonë teatrore, këtu brenda që s’e ka parë kurrë derën e teatrit. vlerave tona kombëtare më të mira të përcjella nga Sa shumë “teatër” kemi parë ne deputetët në skena e Teatrit një godinë e re me parametra e

96 Legjislatura e 9-të Viti 2018

standarde bashkëkohore? dorëheqjen e kësaj qeverie dhe të Kryeministrit si E fundit, kolegë deputetë, a është ky projektligj shkaktarët e rrëzimit të mundësisë për hapjen e me procedurë të përshpejtuar, për të cilin po negociatave. Kështu do të ndodhë, prandaj, në ikje bëhet kaq zhurmë, i pari i këtij lloji në praktikën e sipër, këta janë gati të plaçkitin çdo gjë që u parlamentare? E rëndësishme është që pas gjithë del përpara dhe janë gati të mbushin çdo thes këtyre pyetjeve të marrësh përgjigje dhe pas që kanë mbi kurriz. Mendojnë se nuk do të marrin përgjigjeve të gjykosh me këmbë në tokë e me përgjegjësi, por unë e siguroj opinionin publik se mend në kokë, i pandikuar politikisht apo i këta do të mbajnë shumë përgjegjësi për këtë shfrytëzuar politikisht. Absolutisht, jo. tragjedi të madhe që po i krijojnë, jo thjesht Të gjithë ne deputetët kemi marrë nga ekonomisë shqiptare, por historisë dhe identitetit përfaqësuesit e qeverisë një panoramë të gjendjes tonë. aktuale të Teatrit Kombëtar, për investimet e bëra Në fakt, çfarë bëjnë? Në ikje e sipër, kanë në këta 4 vjet dhe për rijetëzimin e të gjithë sjellë një projektligj rrufe, që në vetvete përmban teatrove në rang kombëtar. Dua të përmend teatrin shumë nga ato probleme për të cilat nuk u hapën “Bylis” në Fier, i cili po rikonstruktohet për të ardhur negociatat, të pafirmosur nga Kryeministri, dhe në identitet. Pas gjithë kësaj, dua të jap u thonë deputetëve të tyre ta votojnë, kurse vetë falënderimin tim për teatrin “Bylis” dhe për fshihen. Pra, negociatat nuk u hapën pikërisht nga investimet që bëhen në këtë drejtim. shumë probleme që përmban projektligji që këta Nëpërmjet projektligjit të paraqitur shteti kanë sjellë. Tani janë fshehur. Nuk e di nëse janë realizon ndërtimin e Teatrit të ri Kombëtar në një poshtë tavolinës apo kanë shkuar diku tjetër për kohë shumë të shpejtë, në vetëm 3 vjet, pa asnjë të krijuar ndonjë alibi. financim publik apo fond buxhetor. Përpos kësaj, Pra, ky projektligj përmban ato elemente për shteti nuk ka asnjë risk financiar ekonomik në të cilat na i rrëzuan negociatat. lidhje me dhënien e të drejtave të zhvillimit të Së pari, përmban arrogancën e plotë të atyre zonës dhe përfitimin e Teatrit të ri Kombëtar. që qeverisin, atyre që zhvasin, përmban Gjithashtu, sipërfaqja që përbën pronën e Teatrit arbitraritetin e madh, mungesën e thellë të Kombëtar do të jetë po ajo edhe pas përfundimit demokracisë, antivlerën, dhe korrupsionin. të ndërtimit të teatrit të ri. Kjo çështje është e Pra, këta kanë sjellë një ligj për të realizuar parashikuar shprehimisht në projektligj. Po kështu, qëllimet e tyre të mbrapshta, për të shkelur rritet vlera e pronës në favor të interesit publik. legjislacionin shqiptar, për të fshehur veprimet Duke e parë në këtë këndvështrim dhe me e tyre antiligjore dhe për t’u fshehur pas tyre. pozitivitet të gjithë këtë projektligj, ju ftoj t’i hapim Prandaj janë fshehur edhe sot dhe nuk ndodhet rrugë ndërtimit të teatrit të ri. asnjë ministër këtu pas meje. Skema që po Faleminderit! përdorin për teatrin është e njëjtë me atë që Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Rista! përdorën për aeroportin e Vlorës Pra, kanë sjellë Fjalën e ka deputeti Tritan Shehu. një ligj që nuk ka mbështetje në legjislacion, në Tritan Shehu – Faleminderit, zonja drejtuese procedurat ligjore, një ligj që vjen për të tjetërsuar e seancës! pronën dhe për të mbushur thesin. Të dashur përfaqësues të mediave, kam një Nga ana tjetër, ky është një ligj që vazhdon thirrje për ju. të shkatërrojë vlerat historike kombëtare dhe A mund të filmoni këtu pas meje? A nuk është identitetin shqiptar. një skandal i vërtetë ky që po ndodh? Këta që Historia jonë, aq histori sa kemi të konkretizuar duhet të ishin ulur këtu pas meje, kanë sjellë një në objektet tona, është perëndimore, ka një bazë projektligj me procedurë të përshpejtuar për të të madhe italiane. Këtyre, pikërisht këto vlera tjetërsuar pronat publike, për të shkarkuar historinë perëndimore italiane u djegin më shumë dhe u kombëtare në një thes të madh korruptiv dhe janë sulur për t’i shkatërruar, sepse këto vlera askush nuk është këtu për ta mbrojtur, diskutuar kanë lidhje me Perëndimin, me Europën, e cila, apo kundërshtuar projektligjin. Janë fshehur të realisht, siç duket, këtyre u ka krijuar një alergji gjithë. Kjo është sjellje tipike e asaj që quhet “qeveri të madhe, sepse kokën e kanë diku tjetër, në në ikje”. Po, kjo është qeveri në ikje, sepse një Lindje. javë më parë ne dhe opinioni publik kërkuam Faktikisht, kjo skemë ka ndodhur edhe më parë.

97 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Kjo ndodhi në komunizëm dhe siç duket atë Piramidë kërkoni me çdo kusht ta Shqipëria për të tretën herë po ndodhet në këtë rikonstruktoni, duke harxhuar 50-60 milionë euro? batërdi. Ndodhi në Perandorinë Otomane, që Sepse është e kaluara juaj, është nostalgjia juaj, shkatërroi dhe dogji gjithçka duke lënë tokë të është reminishenca juaj, është mundimi juaj, është djegur; ndodhi në perandorinë komuniste, që ajo që ruani nga e kaluara. shkatërroi, duke kërkuar të impononte një stil të Pra, realisht, ju kështu po veproni, ju shkatërroni ri socialist, që ishte larg identitetit tonë; tjetërsoi çdo gjë që është perëndimore; ju shkatërroni çdo të vërtetën. Më kujtohet mirë se si shkatërruan lidhje që ka Shqipëria me Italinë; ju shkatërroni pazarin e vjetër, “Kursalin”, Bashkinë e Tiranës, çdo gjë që i jep identitet perëndimor Shqipërisë duke i zëvendësuar me stilin socialist, i cili ishte dhe mbani ato vepra, ato elemente që ndërtoi larg vlerave tona të historisë sonë ndaj qytetit të diktatura, sepse ato elemente i keni në zemrën Tiranës. Them kështu, sepse të dyja këto tuaj, në gjoksin tuaj, në mendjen tuaj dhe nuk perandori që kaluan donin të na largonin nga ndaheni kurrë nga ato. Europa. Të njëjtën gjë po bën sot edhe perandori Kjo është e vërteta, sepse modelet tuaja nuk i ri, sepse, siç duket, ka po ato qëllime, po ato janë modele perëndimore, modelet tuaja, siç ka dëshira, prandaj bëri të mos hapen negociatat me thënë edhe kryetari juaj, janë modele lindore, Bashkimin Europian. prandaj kërkoni të shikoni andej, dhe prandaj Ju shkatërruat vlerat e identitetit tonë, Shqipërisë nuk iu hapën negociatat, prandaj shkatërruat stadiumin, shkatërruat kinematë më Shqipërisë iu mbyll dera e Europës edhe këtë të mira të qytetit, shkatërruat sheshin “Skënderbej”, radhë. Këtë e bëtë me arrogancën tuaj, me tani i jeni sulur teatrit, dhe çdo gjëje që ka lidhje arbitraritetin tuaj, me shkeljen e demokracisë, me me kulturën italiane, me fytyrën tonë ndërtimore, korrupsionin që duket edhe në thesin, që po hapni pra në atë që ju doni të shkatërroni. Fatkeqësisht, kësaj radhe. E bëtë duke dhënë mesazhe të qarta Shqipëria ka pak objekte të tilla, por ju edhe ato që keni alergji nga Perëndimi dhe Europa, që pak doni t’i shkatërroni. kokën dhe mendjen i keni diku larg, që ju punoni Të reja mund të bëhen kudo, ka vende sa të pikërisht për të shkatërruar rrënjët, identitetin duash, kështu bëhet në Paris, në Romë, por e perëndimor, europian të Shqipërisë, dhe kërkoni rëndësishme është të mbrosh atë që është jotja, të mbani vetëm ato identitete, të cilat nuk na lidhin identitetin dhe historinë, e cila nuk përsëritet. me Europën, gjë e cila, pa dyshim, na ndëshkoi Zhbërja e historisë zhbën identitetin e një populli. me moshapjen e negociatave, me mbylljen e derës Ju po zhbëni identitetin e një populli. europiane, e cila do të qëndrojë e mbyllur përderisa Ju mendoni se bota fillon me ju dhe mbaron këta, që nuk janë sot këtu, të fshihen me ju, prandaj doni të shkatërroni çdo gjë që është përfundimisht dhe të zëvendësohen realisht me para jush dhe mendoni se do të mbeteni vetëm ju. ata, të cilët ëndërrojnë dhe aspirojnë ta çojnë Gaboni rëndë, sepse ky është mendimi i Shqipërinë në Europë, ta bëjnë Shqipërinë pjesë diktatorëve, ky është mendimi i atyre që pësojnë të Europës, t’i japin Shqipërisë atë identitet që i ka disfatë të madhe. dhënë historia jonë popullit tonë dhe vendit tonë: Dikush mund të thotë që ajo do të jetë e bukur. identitetin perëndimor dhe europian. Shumë gjëra të bukura mund të bëhen, edhe (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) “Skala” e Milanos mund të shkatërrohet dhe të Gramoz Ruçi – Fjala për zotin Pollo. bëhet diçka më e bukur, por atë vlerën që ka Genc Pollo –Faleminderit! “Skala” nuk e ka ndonjë tjetër, atë vlerë që ka teatri, Zonja deputete dhe zotërinj deputetë, nuk e ka ndonjë tjetër, atë vlerë që kishte stadiumi, Do të doja të formuloja dy arsye madhore pse nuk e ka ndonjë tjetër, atë identitet që i jepte opozita dhe mendoj i gjithë opinioni publik, të Shqipërisë sheshi “Skenderbej” nuk mund t’ia japë paktën pjesa më e madhe e tij, përfshi edhe shumë ndonjë tjetër. Ju pikërisht këto i shkatërruat. që kanë votuar ndonjëherë ose shumë herë Nga ana tjetër, çfarë po bëni? Ju po ruani vetëm Partinë Socialiste janë kundër këtij projektligji dhe Piramidën në Tiranë. Jeni gati të harxhoni dhjetëra asaj që ky projektligj synon të realizojë, pra miliona euro për të mbajtur në këmbë atë piramidë. zhdukjen e dy godinave të teatrit dhe zëvendësimin Unë ju pyes ju: pse vetëm për atë Piramidë luftuat e tyre me ndërtesa të larta shumëkatëshe, kaq shumë për ta mbajtur në këmbë? Pse vetëm mbase10-12 katëshe.

98 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Arsyeja e parë madhore ka të bëjë me atë që të gjërave të asaj kohe, që janë shumë të për shoqërinë shqiptare, për kujtesën historike të rëndësishme për trashëgiminë dhe kujtesën. Ndaj, saj, për trashëgiminë kulturore, për identitetin tonë shkatërrimi i tyre është ndër gjërat më të këqija që shtetformues përbejnë këto dy godina, por më mund të ndodhë kur bëhet me ndërgjegje, kur shumë se ngrehinat, historia që është luajtur dhe bëhet në mënyrë institucionale dhe kur bëhet me ka ndodhur brenda tyre. Nuk është çështja vetëm këtë projektligj, që është paraqitur sot nga qeveria për historinë e teatrit, nuk është çështje nostalgjie me nxitim për t’u miratuar. ose sentimentalizmi personal. Në atë sallë më Arsyeja e dytë madhore për ta kundërshtuar kanë çuar përdore kur kam qenë fëmijë, kam sot këtë nismë, këtë projektligj, me votë apo me shkuar i rritur, pastaj kam çuar edhe fëmijët e mi mënyra të tjera, është sepse nëpërmjet tij do të përdore. Këto mbase janë arsye të pamjaftueshme realizohet një grabitje e jashtëzakonshme e pronës për atë që përfaqësojnë këto dy godina dhe pse publike, e cila është shumë e thjeshtë për t’u ato nuk e meritojnë të shemben, por duhet me sqaruar dhe për t’u shpjeguar. Ju ndoshta e dini, domosdoshmërisht të ruhen. sepse e keni debatuar në komisione, por për Këtë histori mendoja se e dija, por duke lexuar publikun, që, mbase, na dëgjon, e ka shpjeguar një libër të Spiro Mëhillit dhe një artikull të detajuar edhe kolegu ynë, Hekuran Hoxhalli, që është të studiuesit Aurel Plasari njohuritë m’u zgjeruan. inxhinier, por edhe me përvojë si ndërtues, kjo Në vitet ‘30 në këto dy godina nisi ngritja e është fare e thjeshtë. Një pronë e tillë publike i institucioneve politike, shtetërore dhe e kërkimit jepet një kompanie, që quhet “Fusha sh.p.k” dhe shkencor, së pari, të Albanologjisë. Shqipëria pati është hera e parë që emri i kompanisë shkruhet një shtet funksional nga viti 1920, me Kongresin e në ligj! Ka pasur edhe procedura të veçanta, të Lushnjës. Në dekadën e tretë të tij do të vinte koha gjitha të palavdërueshme, por është hera e parë për t’i ngjizur embrionet e këtyre institucioneve dhe që emri i kompanisë shkruhet në ligj. Kur themi për t’i zhvilluar ato në trajtat që morën gjatë luftës “Fusha sh.p.k”, mund ta lexojmë “Lali Edi sh.p.k”, dhe pas Luftës së Dytë Botërore. Kanë ndodhur “Lali Eri sh.p.k”, pavarësisht se cilët janë njerëzit histori politike, sepse aty ka pasur mbledhje, që kanë emrin si administratorë dhe pronarë në organizime, tubime dhe janë marrë vendime nga qendrën e biznesit. Asaj i jepen me një goditje, me organet e thirrura në ato salla, të cilat përbëjnë një të prerë të votave tona, të votave tuaja, afro 8 një pjesë të pashlyeshme të historisë së asaj mijë metra katrorë. Me çfarë çmimi i jepen periudhe. Gjithashtu, në vitet ’30, kur u ndërtuan kompanisë private 8 mijë metra truall, që sot janë këto dy godina, kanë qenë fillesat e artit të pronë publike?! Me çmimin e hartës së pronave, organizuar, si të atij teatral, muzikor, koreografik. që është 275 euro për metër katror? Sa është Pikërisht në ato dy godina janë themeluar çmimi real në atë zonë, në zemrën e zemrës së akademitë e asaj kohe. Në njërën prej tyre, atje Tiranës?! Çmimi real është 2 mijë e 500 euro për ku ndodhet sot teatri eksperimental, janë mbledhur metër katror për sipërfaqen e banimit dhe 5 deri shkencëtarët e viteve’30, që do të studionin në 6 mijë euro për dyqanet. Sa fiton “Fusha sh.p.k”, albanologjinë, gjuhën shqipe, historinë e saj, të “Lali Edi sh.p.k” dhe “Lali Eri sh.p.k”, sipas llogarive shkuarën e largët, arkeologjinë, etnologjinë, neto të kolegut, pas shitjeve, por para tatimeve?! etnografinë, folklorin tonë. Kuptohet që teatrit i 205 milionë euro. shërbeu më shumë në vitet që vijuan. Në qoftë se mendoni se “Fusha sh.p.k”, siç e Ka pasur edhe ngjarje dramatike, të cilat, ka emrin, do t’i marrë të gjitha për vete, është e ndoshta, në faqet e historisë nuk marrin vlerësime drejta juaj. Që të hedhësh një akuzë personale, të denja. Ato i përkasin kohës së fashizmit, të është, gjithashtu, e panevojshme, se historia është nazizmit, por edhe të kohës së komunizmit me e qartë. Kemi kaluar orë të tëra në komisione për gjyqet, që janë bërë ndaj figurave të ndryshme. të diskutuar se është jokushtetuese, e paligjshme, Por ka pasur, dhe historia e tillë është, nuk është sepse shkel ligjin e prokurimit publik, shkel ligjin e monotone, edhe gjëra që i kujtoj me kënaqësi, të koncesioneve dhe PPP-ve, shkel ligjin e pushtetit cilat lypset t’i kujtoj me krenari. Relativisht, janë vendor, shkel një dynja të tërë me ligje, pra është pak godina të tjera në Tiranë, në kryeqytetin e e panevojshme. Kemi ujkun, nuk kemi arsye për Shqipërisë, që nga viti 1920, të cilat kanë një t’u marrë me gjurmët! 205 milionë plus, minus, janë ngarkesë të tillë historike, që ruajnë një memorie për ata që e propozuan, fatkeqësisht, edhe për

99 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

ata që do ta votojnë. Kjo është një arsye e çfarë kanë bërë këta katër muaj; thirrjes dhe mjaftueshme për të shkelur pothuajse të gjitha ligjet qëndresës së qytetarëve dhe intelektualëve të me rëndësi për këtë çështje, pa më të voglën breje vendit, për atë çfarë ata kanë bërë në drejtim të ndërgjegjeje, pa asnjë sens, që është një sensibilizimit të opinionit publik dhe të politikës, bumerang, i cili mund të kthehet penalisht kundër në mënyrë që nesër, kur ta shihni ndërgjegjen tuaj të gjithë atyre që kanë firmosur. në pasqyrë, në vend që ta përçmoni, duhet ta U pyet në komision se çfarë do të bëni ju si vlerësoni për aktin patriotik të tërheqjes suaj dhe opozitë. Së pari, ta lënë teatrin siç është. Janë mosvotimit të këtij projektligji mafioz. ngritur plot rrogëtarë që thonë: “Është me pupulina, Në vitin 1938, plot 80 vjet më parë, shteti i ri me çati të plasaritur, që nuk mban më, artistët shqiptar pati vullnetin dhe gjeti mundësinë të fillonte plasin vape, ngrijnë së ftohti”. Me një shumë të projektin e kompleksit kulturor “Skënderbeu”, ku arsyeshme, për të cilën mund të binim dakord ta bën pjesë edhe Teatri Kombëtar, duke hedhur gjenim në buxhet, që ndoshta nuk i kalon 20 apo themelet e një historie kulturore, pa shkatërruar 25 milionë euro, mund të rinovohej godina, duke ndonjë identitet publik të mëparshëm. ruajtur profilin e saj dhe bartjen historike që ka, jo Qëndrimit të Ministrisë së Kulturës se ky objekt të shkatërrohet dhe të ngrihen godina 10 apo nuk është vlerësuar kurrë për t’u kategorizuar si shumëkatëshe, ndoshta me një sallë të vogël, ku monument i trashëgimisë, do t’i përgjigjesha duke të strehohen aktorët dhe të shkojnë njerëzit. Kjo i thënë se ky nuk është një argument, por një turp është zgjidhja. Ato mund të ruhen. Unë nuk e për këtë ministri. Është turp për këtë ministri, që kritikoj faktin pse u bë “Turbina” përballë “Petro në vitin e shpallur, nga vetë kjo qeveri, si “Viti i Ninit”, por ajo është një sallë tjetër, jashtë Skënderbeut”, i vë kazmën një nga objekteve standardeve të një teatri normal, të Teatrit kulturore të ndërtuara në emër të tij. Kombëtar, siç e ka emrin, pra është për shfaqje të Unë, jo vetëm si deputete, por edhe si qytetare tjera. e përgjegjshme e këtij vendi, ndihem e fyer që Meqë Tirana po zhvillohet edhe përtej “Stacionit shteti im më thotë se nuk ka para të restaurojë të trenit”, projekt i disa qeverive, atje mund të ishte Teatrin Kombëtar, pasi më ka rritur taksat dhe tarifat vendi ideal për një teatër alternativ, të dytë apo të pothuajse në çdo fushë të jetës. Ndihem e fyer që tretë. Keni 5 vjet në qeveri që vetëm shkatërroni shteti im më thotë se nuk ka para të restaurojë dhe punoni për “Fusha sh.p.k” në forma të tjera. Teatrin Kombëtar, kur niveli i korrupsionit tashmë Ti, zotëri, që thoshe: “Ne e bëjmë me lezet!”, kjo ka arritur përmasa shumë të frikshme, aq sa nuk është bërë me lezet, por është bërë në shpeshherë na duket sikur jetojmë në një realitet mënyrën më të keqe të mundshme. Kjo është e tjetër. vërteta! Pse duhet prishur ky Teatër për të bërë një Kolegët e përmendën me të drejtë, që krahas tjetër? Mos vallë numri i qytetarëve që ndjekin ligjeve, po shkelin... Teatrin ka rënë për shkak të vjetërsisë së godinës?! Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Pollo! Unë besoj se vjetërsia e godinës është vlerë dhe (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) jo antivlerë. Jo, nuk ka asnjë minutë! Teatri Kombëtar është teatri kryesor në Tiranë, Fjalën e ka zonja Nora Malaj. ku gjatë viteve ka sjellë shumë emocione dhe (Diskutime nga salla pa mikrofon.) shumë kënaqësi për të gjithë ata qytetarë, që kanë Nora Malaj - I nderuar Kryetar i Kuvendit, qenë pjesë e edukimit, kujtesës, emocionit, Të nderuar kolegë të pozitës, pasionit, vizionit dhe eksperiencave të ndryshme Fjalën time sot në këtë seancë dua ta adresoj të tij. drejt jush, për t’i bërë edhe një herë thirrje Në qoftë se ne flasim për korifenjtë e skenës, ndërgjegjes suaj, që të reflektoni dhe të keni kjo godinë është tempulli i tyre, që sot me këtë mirësinë që këtë projektligj, i ardhur në këtë seancë projektligj, fatkeqësisht, disa kërkojnë ta prishin. me procedurë të përshpejtuar, të mos e kaloni. Korifenjtë nuk u bënë të tillë thjesht nga talenti i Ju ftoj që për herë të parë vendin e forcës së tyre, apo nga cilësia e sallës, apo edhe nga kartonit, t’ia lini logjikës së mendimit dhe vlerësimit materiali i ndërtimit të godinës, por nga fryma dhe të historisë, thirrjes dhe ndërgjegjes së aktorëve, morali që përçuan, duke farkëtuar breza të tërë, të cilët duhen falënderuar dhe përgëzuar për atë me një dinjitet civil dhe identitet qytetar. Ne as nuk

100 Legjislatura e 9-të Viti 2018

i nderojmë e as mund ta ruajmë këtë frymë, duke Teatrit. Ajo thotë: “Pasi gjendem në Paris, në prag prishur tempullin e tyre, me një projektligj paçavure të zgjedhjeve presidenciale, u apeloj atyre që do (më vjen keq, sepse nuk është në kodin tim të të marrin pushtetin të jenë më koshientë për etikës ta përdor këtë fjalë), i ardhur nga Ministria e përfitimet e paimagjinueshme që sjell teatri. Por, Kulturës, të cilin çdo jurist do ta bënte të skuqej kujdes, pa përndjekje të shtrigave! Teatri për mua nga turpi për mënyrën sesi është shkruar dhe sesi paraqet atë tjetrin, atë që është dialog dhe u mundua të mbrohej nga stafi i saj; që çdo shqiptar mungesë urrejtjeje. Unë besoj në bashkësi, në e bën të ndihet me turp nga standardi dhe niveli miqësinë mes publikut dhe aktorit, në unitetin e të skandaloz, në aspektin profesional të kësaj gjithë atyre që teatri i bashkon, atyre që e ministrie, për paaftësinë dhe joprofesionalizmin, që shkruajnë, atyre që e përkthejnë (këtë ministrja e kurrë më parë nuk e kisha hasur këtë standard, kupton më mirë se kushdo tjetër, sepse vjen nga në të gjitha nivelet e tij të përfaqësimit. Unë pa fusha e përkthimit), atyre që e ndriçojnë, e veshin hezitim do ta quaja një turp të madh. Po ashtu i dhe e dekorojnë, atyre që e interpretojnë dhe atyre kuptoj edhe specialistët që e kishin mision të që e publikojnë. Teatri na mbron, na strehon. Besoj pamundur mbrojtjen e një ligji që nuk mund të se teatri na do po aq sa edhe ne e duam atë”. mbrohet. Kurrë në historinë njerëzore, në asnjë Kujtoj një regjisor me të cilin kam punuar, i cili, vend më parë, rilindja e vlerave në shoqëri nuk ka para se të hapej perdja, ulërinte: “Hapjani rrugën ndodhur dhe nuk mund të ndodhë as nga asfalti, teatrit”. as nga xhamat, as nga hekurat apo betoni dhe as Prandaj, miqtë e mi, hapjani rrugën teatrit dhe nga pazaret e mbyllura. Ndërtimi i një Teatri të ri sot, me forcën e kartonit, votoni kundër këtij Kombëtar në këtë mënyrë jo vetëm që po tenton projektligji! Ju, deputetë të pozitës, tregoni se të shkatërrojë, në mënyrë të dhunshme, historinë, pozita dhe opozita nuk janë pjesë e teatrit politik, kulturën dhe zhvillimet politike të vendit, por po na por pjesë e teatrit dhe vlerave njerëzore. thellon antivlerat e arrogancës, manipulimit dhe Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zonja Shqina. marrjen në patronazh të interesave të secilit Të përgatitet zoti Edmond Haxhinasto. oligark. Këto antivlera na kanë futur dhe po Grida Shqina – U tha se nuk është çështje vazhdojnë të na fusin edhe më thellë në këtë krizë teatri; u tha se ky është një teatër politik; u tha se në të cilën shoqëria jonë po lëngon kaq gjatë. Tiranës dhe shqiptarëve u duhet një teatër i ri; u Ligji për të prishur Teatrin Kombëtar, si për spekulua se po diskutohet a duhet apo jo një teatër mënyrën se si ka ardhur deri këtu, ashtu edhe për i ri dhe se do të mbetemi pa teatër nëse nuk bëhet përmbajtjen që mbart në vetvete, është një dështim një teatër i ri. Pa diskutim që kryeqytetit i duhet një i frikshëm në nevojën që ka shoqëria jonë për të teatër i ri, një teatër më i madh dhe më modern, farkëtuar një frymë dhe identitet bashkëkohor me skena në të cilat të preformohet në mënyrë europian. A na tregoni dot, në historinë 100 e pak- më perëndimore dhe me më shumë standarde. Por vjeçare të shtetit tonë, një monument kaq shumë a është ky diskutimi?! Jo, nuk është ky diskutimi! historik të historisë kulturore, të historisë artistike, Është e vështirë ta vendosësh çështjen e artit dhe të historisë sociale, të historisë albanologjike, të teatrit në ligj, sepse kërkon diçka më shumë se historisë politike si ky monument? Jo një Teatër i politika, kërkon diçka më shumë se sa të menduarit ri, por dhjetëra teatro të rinj i duhen Tiranës dhe në mënyrë procedurale, pavarësisht se në këtë mbarë Shqipërisë jo vetëm për artistët, por, së pari, rast edhe procedurat janë thyer. Çdo gjë është për publikun dhe për ne që jemi këtu, që sot kemi thyer! Por ne do të përplasemi përsëri me këtë treguar teatrin më të shëmtuar dhe më të krizë morale, sepse gjithmonë do të jetë e vështirë dhimbshëm të historisë. që ligji të përfshijë gjithë dimensionin moral, Unë do të isha e para që do ta mbështesja shpirtëror dhe historik të një vendi. Ne do të jemi qeverinë dhe do t’i jepja votën time nëse do të përsëri këtu, sepse kjo është shumë më tepër se ndërtonte më shumë teatro, të cilët i mungojnë këtij një çështje e të menduarit me histori. vendi, për ta bërë shoqërinë më humane dhe më Ju thoni se është i vjetër dhe nuk mban. Në sociale. vendet ku njihet vlera e historisë, ajo që ndodh Të nderuar kolegë të pozitës, duke ju bërë thirrje është se harxhohen para dhe vendosen mbajtëse ndërgjegjes suaj, po ju sjell në kujtesë fjalët e për ta mbajtur historinë. Nëse kthehet në një muze Isabelle Huppert, mbajtur në Ditën Botërore të dhe nëse është sadopak funksional, kjo ka pak

101 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

rëndësi. Pak rëndësi kanë godinat, por ajo që ka mëngjes dhe të mendosh se do të bësh më mirë, më shumë rëndësi është çfarë ka ndodhur në to sepse ti nuk e di se kush je, nuk e di se çfarë ke dhe cilat janë ngjarjet që kanë ndodhur në këto dhe nuk mund të kesh një sistem krahasimi për godina, sepse në momentin kur një njëri shkon në më mirë. Kjo është ajo që po bëni sot me këtë një teatër 100-vjeçar apo 50-vjeçar, ai nuk shikon godinë dhe nuk është çështja nëse është një çfarë ngjyre kanë muret, por herë pas here shikon godinë që mban apo nuk mban. Ajo që nuk mban fotot e artistëve dhe mendon se te ky korridor kanë dot kombi shqiptar, është të jetë në amnezi të ecur këta artistë të mëdhenj dhe janë thënë gjëra përjetshme. Fillimi nga zero është shkatërrimi i që kanë mbushur shpirtërisht popujt, qytetarët e korpusit gravitacional të energjisë shpirtërore të të tjerë. Ndodhitë dhe ngjarjet nuk janë metra këtij vendi. katrorë. Sigurisht, po bëhet e gjitha për para. Nuk ka Historia njeh momente të rëndësishme. Për ata, asnjë dyshim që e gjitha po bëhet për para, nuk që nuk e njohin historinë, në thelb, barbarë quajmë ka asnjë dyshim që nuk është një çështje që njëra invazorët e Perandorisë Romake, të cilët u quajtën palë i thotë një pale tjetër: “Fituat ju, jemi ziliqarë barbarë jo se nuk kishin religjion, se nuk kishin ne”. Unë uroj që çdo kompani private të fitojë sa kulturë, por sepse nuk respektonin dot kulturën, më shumë në këtë vend dhe, pa asnjë diskutim, të trashëgiminë dhe historinë. A po sillemi sot si rriten sa më shumë të munden fitimet, por ajo që barbarë?! Çfarë do të thotë të zhdukësh historinë?! ne duhet të kemi kujdes, është si fitohet dhe me U tha shumë këtu: “Respektoni historinë”, por nuk çfarë kostoje. Ju siguroj për një gjë: kur keni një është çështje respekti, është një çështje më e njeri të sëmurë dhe e dini që është në prag të madhe, më problematike dhe më e rrezikshme për vdekjes, gjëja e fundit që ju shkon në mendje është një komb se çështja e respektit. Mendoni një njeri sa para kushton operacioni, por shkoni e i merrni (mjekët këtë e dinë mirë), i cili e humb kujtesën kudo, se nuk doni që ky njeri të vdesë dhe, sepse, çdo ditë në mëngjes; një njeri i cili zgjohet çdo ditë para një sëmundjeje, nuk ka më vlerë paraja. në mëngjes dhe nuk e di se çfarë i ka ndodhur dje, Në këtë botë ka supersticiozë; ka fetarë; ka nga nuk di as emrin! Mjekët e dinë mirë se çfarë do të ata që mendojnë racionalisht, por të tria kategoritë, thotë kur një njeri e humb memorien çdo ditë. Ai laikët, religjiozët, ateistët kanë frikë ta ndërtojnë është një njeri që, edhe nga pikëpamja shkencore, një shtëpi mbi varreza, sepse të gjithë e dinë se jeton më pak se çdokush tjetër, sepse identiteti diçka ka aty, pavarësisht se nuk e shpjegojnë atë është pjesë e energjisë së jetës. Për ata që i racionalisht apo në një mënyrë tjetër. Jam e bindur lexojnë pak shkencat e mjekësisë, ndërsa ata që se disa prej jush e mendojnë njësoj si ne, por nuk dinë më shumë mund ta konfirmojnë, shkenca keni mundësinë, fuqinë apo opsionin, sepse thotë se dy trupa me peshë 100 kilogramë dhe 50 politika sot ka tejkaluar një prag shumë më të vogël kilogramë, kur nuk jetojnë me dhe kur peshohen, se e djeshmja. Ju keni sot opsionin të mendoni atyre u mungojnë ekzaktësisht 23 gramë, që do të për këtë vend, ashtu siç do të mendonit për çdo thotë se diçka nga energjia peshon dhe energji njeri të shtrenjtë që, kur ai është i sëmurë, nuk ka janë ndodhitë e jetës. Historia është ndodhi e jetës më asnjë vlerë sa para keni në xhep. Nëse sot dhe është një lloj materieje, e cila, nëse mungon, përsëri nuk mendoni se jeni duke e varrosur, duke të sëmur ose të vdes. Me këtë energji të historisë e sëmurur, apo duke e kthyer këtë vend gjithmonë dhe me këtë që po i bëjmë këtij kombi, të cilin e në zero, zero, zero, duke i hequr historinë dhe duke zgjojmë çdo ditë me amnezi, duke i humbur menduar vetëm për para, besoj se kjo është pa memorien, ne jemi duke e plakur dhe duke e koment, por duhet t’ju rëndojë shumë. vdekur. Faleminderit! Edhe armiqtë në kryqëzata, si Rikardi I, i cili i Gramoz Ruçi – Fjalën e ka zoti Haxhinasto. drejtohej Saladinit pasi mbaronte beteja dhe i Të përgatitet zoti Edmond Spaho! thoshte: “Mund të bëjmë një armëpushim, të Edmond Haxhinasto - I nderuar Kryetar, ndalojmë pak dhe të vendosim kushtet e pushtimit”, Të nderuar deputetë, kishin kushtet që të ruhej historia, sepse, kur ruhej Edhe sot shikoj me keqardhje polarizimin e historia, në njëfarë mënyre, edhe si humbës, ai e tejskajshëm që ka mbërthyer diskutimin e të gjitha kishte fituar memorien. Pra, po nuk dite se çfarë çështjeve të rëndësishme, që kanë rëndësi ke nga e kaluara, nuk mund të zgjohesh në kombëtare në këtë parlament. Nuk ka asnjë pikë

102 Legjislatura e 9-të Viti 2018

takimi midis pozitës dhe opozitës për çështje të Mendoj se do të ishte shumë më e thjeshtë dhe rëndësishme, ashtu siç nuk kishte diskutimi një shumë më e lehtë për gjithsecilin që, në kushtet e javë më parë për çështjen e integrimit. Pasojat na transparencës, të gjendej një konsensus për lanë përsëri në paradhomën e Europës. Teatrin Kombëtar, por gjithçka preferohet të kthehet Sjellja politike në këtë parlament po bëhet e në konflikt. Sigurisht kjo ndodh kur nuk ka papranueshme dhe e dhimbshme. Nuk ekziston transparencë dhe kur qëllimet nuk kanë lidhje me më as forca e vlerave, e përgjegjësisë përpara të mirën publike. Në vend të transparencës, publikut, as përgjegjshmëria, as interesi publik, as shohim refuzim e arrogancë, madje edhe për t’iu turpi, por dominon vetëm një forcë, ajo e kartonit. përgjigjur pyetjeve shumë normale, që i Shoh me shqetësim se për maxhorancën ka parashtrohen qeverisë, siç ishte parashtrimi i rëndësi vetëm se si i serviret publikut ajo që pyetjeve nga kolegu Naço sot paradite. Edhe unë diskutohet, pra propaganda. Përsëri përballemi me kisha shumë pyetje për të bërë, por nuk e pata realitetin dhe me atë që është virtuale. Sa më asnjë moment shpresën se do të merrja përgjigje. shumë që maxhoranca përpiqet të ndryshojë Megjithatë, mendoj se do të ishte më e lehtë që perceptimin e këtij realiteti për publikun, aq më pak qeveria t’u përgjigjej pyetjeve të bëra, me qëllim i shërben ajo interesit publik, por, sigurisht, është që ata mijëra qytetarë në protestë të sqaroheshin qytetari i thjeshtë ai që paguan. Kurrë nuk kam dhetëmos mendonin se prona e tyre, prona menduar se një vend zhvillohet dhe çohet përpara publike, po grabitet në mes të ditës,me miratimin vetëm nga një force politike, sado maxhorancë e e pak më shumë se gjysmës së përfaqësuesve, madhe të jetë ajo, sado të fuqishme ta perceptojë që i kanë sjellë me votë në parlament për t’u ruajtur veten, sado të ketë aftësinë ta trajtojë atyre jetën, pronën dhe mirëqenien. kundërshtarin si armik publik, sado të fuqishme ta Besoj se në atë ndërtesë të teatrit është edhe ketë propagandën e saj, sepse qytetarët e dinë shpirti i atyre dhjetëra kolosëve mirë realitetin dhe propagandën, pasi ata e tëaktrimitdhetëartitshqiptar, pra është një ndërtesë përjetojnë realitetin dhe nuk mund të gënjehen. që nukpërfaqëson vetëmllaç e tulla, por është një Qytetarët e shohin se si nxirren institucionet simbol, një ikonë e kulturës. Le ta vlerësojmëpër normale kushtetuese jashtë normalitetit një moment si një opsion zhvillimor transparent, kushtetues, jashtë qenies në themel të Republikës. në interestë publikut dhe artistëve. Shohin një sistem gjyqësor të kapur, që nuk është Sot, gjatë diskutimeve, kam dëgjuar gjithfarëlloj i pavarur, përderisa gëzon besimin vetëm të një argumentesh pro kësaj nisme. pjese të politikës; shohin se një grusht klientësh Dikush citon faktin se është një model i mund të punojnë e të përfitojë tenderë e para suksesshëm, i përdorur për Rrugën e Arbrit apo publike; shohin se nuk ka siguri jete, siguri ushqimi, vepra të tjera, por harron një ndryshim themelor, siguri në trajtimin mjekësor dhe se si sëmundjet e që Rruga e Arbrit është një BOT, apo siç mund ta rënda bëjnë kërdinë, lindshmëria bie dhe popullsia themi ndryshe, ndërto, përdor dhe ktheja shtetit. tkurret; shohin se mirëqenia nuk është e bazuar Po ky bllok ndërtimesh, a do t’i kthehet në mbi punën, arsimin cilësor, por mbi drogën, trafikun pronësi shtetit, mbasi të përdoret për një periudhë dhe krimin; shohin e mendojnë të gjejnë shpëtim të caktuar? Nuk e kërkoj përgjigjen, sepse e kam diku jashtë vendit dhe duan të largohen shumë të qartë dhe, sigurisht, i kam shumë të qarta përfundimisht. Në këto kushte, ndoshta nuk ka edhe disa çështje të tjera, të cilat jam i detyruar t’i nevojë as për Teatër. përmend, sepse janë aq flagrante në këtë ligj. Diskutimi për teatrin nuk mund t’i shpëtoj Nuk tregohet qartësisht pronësia mbi truallin ku diskutimit konfliktual dhe të polarizuar që është zhvillohet projekti. kthyer në diskutimin normal në këtë parlament. Bëhet ligj i veçantë, kur projekti mund të Patjetër që trajtimin e kësaj çështjeje nuk mund të realizohet me ligjin ekzistues. mos e përndiqte e njëjta mungesë transparence, Nuk bëhet studimi dhe vlerësimi paraprak në arrogance apo pandjeshmëri, si në shumë çështje vlerë i pronës ekzistuese dhe pastaj të bëhet ligji, të tjera. pra së bashku me kontratën. Të tria këto tipare janë simptoma të një Nuk është e qartë dhe nuk theksohet nëse kjo sëmundje shumë të rëndë të pushtetit: “Shumicën është pjesë e një plani urbanistik më të gjerë, nëse e kam unë e bëj ç’të dua”. ky është një premtim elektoral, apo është një stan-

103 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

dard europian i sjelljes, siç pret Europa të sillemi? po përpiqet që kalin ku ka hipur tani, ta shfrytëzojë Sigurisht që nuk është i tillë. deri në fund, për të realizuar këtë objektiv. Dhe në fund, përse eliminohet konkurrimi, si Çfarë argumentesh nuk ka nxjerrë, nga më të një element i rëndësishëm i efikasitetit dhe i çuditshmet! Ka angazhuar të gjitha strukturat, duke transparencës, duke përjashtuar zhvillues të tjerë filluar nga bashkia, ministria, institutet, arkitektët, nga ky projekt? privatët, që punojnë në shtet, inxhinierët, madje Është fakt që edhe praktikat e tjera botërore, edhe ushtarakët, se teatri është me një lëndë të për raste të ngjashme, kanë shumë diskutime, rrezikshme kancerogjene dhe se kujdeset për kanë edhe protesta. Shpesh përdoren shëndetin e aktorëve dhe të qytetarëve që shkojnë referendumet për të vendosur. dhe shohin teatër. “Nuk rinkostruktohet, -thotë,- Pse nuk i referohemi referendumit? Kjo është është i vjetër”. “Është e pamundur të demokracia direkte. Kjo do të ishte mënyra për të rikonstruktohet, duhet prishur”. qetësuar të gjitha palët, edhe ata mijëra që Po mirë, kur nuk u rikonstruktuaka Teatri protestojnë tek Teatri. Maxhoranca, në fakt, nuk Kombëtar, pse ai i Elbasanit u rikonstruktua? Është mund të dalë mbi vetveten, mbi egon që ka, se 20 vjet më i vjetër,100-vjeçar është teatri i kontrollon gjithçka dhe nuk arrin të ofrojë Elbasanit. Dhe jo vetëm që është më i vjetër, por u transparencën, racionalitetin dhe dogj komplet, vetëm tullat i ngelën dhe prapë u përgjegjshmërinë. rikonstruktua. Sot teatri i Elbasanit është po ashtu Fatkeqësisht, kjo është një nga arsyet pse siç ishte dhe na nderon. Atje bëhen festivalet përsëri Europa na la të presim në paradhomën e ballkanike. Edhe aktorët e huaj që vijnë shprehen saj. Ka vite e vite që Europa na thotë të njëjtat me fjalët më të mira për të. Pse? Sepse aty ka gjëra, veçanërisht për mënyrën si të bëjmë politikë, histori arti dhe kultura. si të zhvillojmë vendin, si të gjejmë konsensusin. Po mirë, teatrin e Korçës pse e rikonstruktuam Përsëri këtë nuk arrijmë dot ta bëjmë. ne dhe këtë nuk e rikonstruktojmë dot? Duhet të kemi diçka parasysh, këto janë Pse teatri “Bylis” në Fier, siç e tha një kolege e standarde që Europa i ka vendosur para nesh. Ne maxhorancës: “Po rikonstruktohet dhe po bëhet i Europën nuk e ndryshojmë dot. Mënyra e vetme shkëlqyer”, funksionuaka? Në Korçë funksionon, për të ecur përpara, është të ndryshojmë vetveten. në Elbasan funksionon, në Tiranë nuk funksionon Faleminderit! dhe duhet ta prishim? Pse duhet ta prishim? (Duartrokitje në sallë) Pse i rikonstruktojmë pazaret kur qenkan të Gramoz Ruçi – Fjala për zotin Spaho. vjetër? “Është i vjetër”, por a ka më të vjetër se Të përgatitet Floida Kërpaçi. pazaret? Edmond Spaho – Faleminderit, zoti drejtues i E bëmë Pazarin e Korçës një gjë të bukur dhe seancës! tani gjithë turistët shkojnë atje. Në fakt, desha t’u drejtohesha kolegëve të Edhe ky mender “Pazari i Tiranës”, që nuk është maxhorancës. pazar, pa asnjëfarë rikonstruksioni ka marrë një Këtë ligj, që po përpiqeni të miratoni sot, do pamje më të hijshme. t’jua kenë zili edhe barbarët, edhe mafia. Do t’jua Pse në godinën e muzeut “Marubi” në Shkodër, kenë zili barbarët, sepse po përpiqeni gjoja në që ishte tërësisht e mbaruar, e rrënuar dhe e emër të zhvillimit, të progresit e të tjera, të prishni shkatërruar, u ngrit një muze, me të cilin qendrën historike të Tiranës. Do t’jua ketë zili edhe krenohemi? mafia, sepse me këtë ligj po krijoni një mekanizëm Pse Teatrin Kombëtar duhet ta shkatërrojmë? për të vjedhur sa më shumë të jetë e mundur. Apo për kullat? I pari që do të vjedhë është Kryeministri i vendit, “Është kapanon i vjetër i ushtrisë italiane”, na së bashku me enturazhin që ka rrotull tij dhe jo thotë Kryeministri. Atje na qenkan bërë edhe punë pak, por rreth 200 milionë euro. të turpshme! Namuzqari! “Dhe duhet ta prishim.” Ka 20 vjet që përpiqet e përpiqet dhe ia ka vënë Gënjeshtër kokë e këmbë! syrin Teatrit, o ta shkatërrojë dhe të ndërtojë kulla, Shikojeni kontratën e shitjes së tokës! E japin o s’ka, sa duket sikur ekzistenca e Edi Ramës për teatër pronarët. Kontrata mbetet në fuqi vetëm është e lidhur me shkatërrimin e Teatrit dhe nëse do të jetë teatër, se, po të mos jetë teatër, ndërtimin e kullave! Nuk do të gjejë derman dhe kontrata quhet e pavlefshme. Është ansambli apo

104 Legjislatura e 9-të Viti 2018

rrethi kulturor italo-shqiptar “ Skënderbeg”. Është nga piramida. gënjeshtër ajo që thotë Edi Rama: “Aty kanë qenë Më çuditi këtu një ish –kryetar bashkie i një kapanone ushtrie”. Këtu e ka fillesën Tirana qyteti historik, i Beratit, që doli dhe tha: “ Ta prishim moderne. Tirana moderne e ka këtu fillesën 80 se është i vjetër”. Po, ta prishim Beratin. Ka më të vjet më parë dhe jo me këto që ndërton Edi Rama. vjetër se Berati, 4 mijë vjet qytet?! Ta prishim dhe Nuk fillon bota kur ka ardhur Edi Rama dhe është të bëjmë disa kulla në anë të lumit. Të bëjmë atë bërë ky kryetar i bashkisë dhe Kryeministër i vendit. ishullin te lumi, që ka thënë ky këtu. Këtu ka filluar shteti modern shqiptar te kjo godinë, (Ndërhyrje nga salla) te godinat e tjera rrotull dhe institucionet moderne Doni të prishni? Ne kemi një parlament, ja ku shqiptare. Ky shtet që përpiqet të ndërtojë ky është është parlamenti këtu! Shkojmë të prishim Teatrin një karikaturë e shtetit të asaj kohe. Ky është shteti e Kukullave që ka qenë parlamenti i parë shqiptar, i mafies dhe i krimit të organizuar. Ku e gjen Edi i bashkojmë edhe ca tokë nga oborri i Partisë Rama të drejtën që i vetëm të prishë një godinë Socialiste dhe bëjmë disa kulla. A do ide? Prishe që nuk është e tij, por është e ne të gjithëve? Me Teatrin e Kukullave që ka qenë parlamenti i parë, të drejtë një shumicë e madhe nuk do që të prishet. shtoi edhe oborrin e Partisë Socialiste, prishe edhe Atëherë, do ta bësh demokratike? Organizo një restorantin dhe futni nja 3 kulla aty. referendum lokal, ku qytetarët e Tiranës, të (Ndërhyrje nga salla) shprehen, nëse e duan apo nuk e duan dhe do Të bëjmë kulla. Ti vdes për kulla. Hajde t’i ta shikosh rezultatin. “Do të vendosin prishim! vendimmarrësit” – thotë. Po pse ti je (Ndërhyrje nga salla) vendimmarrësi? Me çfarë të drejte? Një komb që Vë edhe njerëz të tillë, drejtorin e Institutit të prish historinë e tij është i destinuar të prishet, por Ndërtimit që na e solli para 2 ditësh në parlament, e keqja këtu nuk është se do kombi ta prishë, por “99,99% tha- tërmeti i parë që do të bjerë e do Edi Rama, gjoja në emër të kombit. rrafshon, prandaj mbajini njerëzit të mos hyjnë në Po na bën qesharakë të gjithëve. E majta ka teatër”. Perëndia e dëgjoi, dërgoi tërmetin dhe shumë kusure ndaj Tiranës. Historikisht vetëm e sot Teatrin e kemi më të fortë se më parë. Me këto ka shkatërruar atë. Prishët një nga godinat më të argumente të këtij palo drejtori, dëshiron ta prishë... bukura të ansamblit, bashkinë, ish-Komitetin Gramoz Ruçi - Faleminderit, zoti Spaho! Ekzekutiv për të ndërtuar një palo godinë, gjoja Fjala për zonjën Kërpaçi. muze, vunë atje një kazmë dhe një pushkë. Keni Floida Kërpaçi - I nderuar zoti Kryetar, prishur ish-muzeun e Luftës Nacionalçlirimtare, Të nderuar kolegë deputetë, që quhej një nga godinat më të bukura që ka pasur Shumë të nderuar qytetarë, Tirana me kopsht përpara, për të ndërtuar 3 Shkatërrimi i Teatrit Kombëtar nuk është gjë pallate të shëmtuara me nga 8 kate për banim. tjetër vetëm shkatërrim i identitetit kombëtar. Prej Prishët Pazarin e Vjetër të qytetit të Tiranës për të muajsh ashtu si dhe sot artistët, intelektualët, ndërtuar atë palo Pallatin e Kulturës dhe ia hoqët qytetarët e zakonshëm janë bërë bashkë për të tërësisht identitetin qytetit. Prishët stadiumin. mbrojtur me vendosmëri historinë, skenën e teatrit, (Ndërhyrje nga salla) që ka edukuar breza, që ka ushqyer shpirtin e Ju i keni prishur! Partia juaj e Punës dhe ju! kombit tonë. Kjo betejë mes rilindjes së krimit, Shikoni si qesh! shkatërrimit dhe qytetarëve të thjeshtë që dalin Të gjitha janë produkte të së majtës historike në mbrojtje të identitetit kombëtar të kujton më së dhe tuajat! miri luftën e përhershme të popullit tonë ndaj Prishi stadiumin për të ndërtuar kullën e vet, armikut të jashtëm që ndër vite ka tentuar të na kullën e Edi Ramës. Prishët “Rrugën e Dibrës” ndërrojë kufijtë, gjuhën, fenë dhe zakonet. Ndërsa dhe “ Rrugën e Barrikadave” me një sërë godinash me mund dhe me sukses populli ynë ia ka dalë karakteristike që kur është krijuar Tirana, që kur t’i rezistojë armikut të jashtëm, pikërisht pafytyrësia është bërë kryeqytet. Shkatërruat sheshin e më e madhe, tradhtia më e madhe kombëtare i Tiranës, sheshin “Skënderbej”, që ka qenë vjen nga brenda, nga ajo pjesë e sallës së jashtëzakonisht i bukur. Shkatërruat “Kursalin” për parlamentit që e solli në pushtet paraja e drogës të ngritur sheshin piramidë, sepse piramidat ju dhe sot nuk e kanë për siklet që të shesin në pëlqejnë. Aty e keni kultin, ju buron kulti i diktatorit mënyrë të pacipë kulturën dhe identitetin

105 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

kombëtar të vendit tonë. besimin e qytetarëve. Ju nuk njihni ligj, as Të nderuar qytetarë... demokraci, ndaj sy për sy e dhëmb për dhëmb Sot i jap shumë të drejtë shprehjes që thotë: qytetarët kanë për të mbrojtur veten, familjen, “Teatri është shkolla e dytë për ndriçimin e një vendin e tyre nga duart tuaja grabitqare. kombi”. Po kujt ia kanë thënë? Ky Kryeministër i Unë jam teatri. Sot s’do të votoj kundër, për ta korruptuar dhe tradhtar i atdheut tregon se përtej mbrojtur me zemër e më shumë përgjegjësi çdo shkatërrimi që i ka bërë vendit: për ekonominë, identitetin tim kombëtar. për largimin masiv, për papunësinë, për Faleminderit! shkatërrimin e arsimit dhe të të ardhmes së rinisë Gramoz Ruçi – Faleminderit! së vendit, tani kërkon të shkatërrojë edhe teatrin Klevis Balliu – Zoti Kryetar, në Rregulloren e Kombëtar, jo ta rindërtojë. Qytetarët duhet ta kenë Parlamentit, edhe në Kodin e Etikës, ka një kod shumë të qartë këtë. Ai do ta grabisë teatrin, që të veshjeje. Pra, pak se kemi xhepistë në parlament, fitojë para. sepse, po ta donte me të vërtetë artin, por të paktën këtu të mos na vijnë të veshur si ky që pa të drejtë e quan veten artist, do të ishte xhepistë. Ai që nuk e respekton Kodin e... kujdesur për teatrin gjatë kohës kur ka qenë Gramoz Ruçi – S’është për procedurë kjo. ministër i Kulturës apo gjatë viteve kur ka qenë Klevis Balliu – Kodi i veshjes, zoti kryetar, kryetar i bashkisë. Por, nëse paska pasur shumë është procedurë. punë atëherë, le të kujdeset e ta rikonstruktojë këtë Gramoz Ruçi – S’është procedurë, jo. Lexoje vepër të identitetit tonë kombëtar në cilësinë e nenin e procedurës! Kryeministrit. Këtu mbyllet debati për pikën e parë të rendit Ka pasur plot para për sheshe, për piktura, për të ditës. fasada, por me vetëdije s’i ka çuar tek teatri. S’i ka Kalojmë në emër të grupeve. çuar, sepse synimi i tij është vetëm shkatërrimi i Fjalën e ka Silvana Caka, në emër të Grupit identitetit të shqiptarëve. Në këtë mision që i ka Parlamentar të Lëvizjes Socialiste për Integrim. ngarkuar vetes, falë skemave korruptive që Silva Caka – Faleminderit, zoti kryetar! organizon me miqtë e tij, synon të mbushë xhepat Të nderuar kolegë deputetë, dhe llogaritë offshore. Gjatë gjithë këtyre ditëve, sinqerisht, nuk e kam Edi Rama dhe qeveria e tij kanë instaluar në kuptuar ende se cila është gjëja më hipokrite në Shqipëri modelin e të qenit trafikantë, këtë çështje, meraku i Kryeministrit dhe i ministrave kontrabandistë, gjakpirës të njerëzve të thjeshtë, të tij për gjendjen teatrit, jetën e artistëve apo edhe narkoshtetit që i shërben një grupi njerëzish, por të publikut që ndjek këta artistë, gjoja investimet e vetëm qytetarëve të thjeshtë, të rinjve, atyre që rëndësishme, që Kryeministri i favorizon vetëm kur janë më të pambrojtur e më të pamundur nuk u merr kaparin, gjoja respektimi i kornizës ligjore në shërben. rastet e këtyre projekteve, apo dëshira e mirë e E kam ndjekur me shumë vëmendje revoltën një subjekti privat, i cili ofrohet të harxhojë disa për mbrojtjen e identitetit të vendit tonë, revoltë miliona euro nga xhepi i tij për të ndërtuar Teatrin zemre e shpirti, ardhur nga njerëz që i bëjnë nder Kombëtar? kombit tonë, si Robert Ndrenika, Bujar Asqeriu, Në fakt, është shumë kollaj të bësh altruistin Mirush Kabashi, Margarita Xhepa, Tinka Kurti, si me lekët e gjakut të një fëmije, është shumë kollaj dhe shumë aktorë të tjerë të shquar. E çfarë ka të bësh altruistin me lekët e shqiptarëve, kur i merr bërë kjo qeveri antikombëtare? Ka përdorur paratë nga bashkia si tender publik. e korrupsionit për të mbyllur sy e veshë ndaj thirrjes E kam të vështirë ta kuptoj malinjitetin e së tyre, ka injoruar, ka shpërfillur dhe ka përbuzur procesit, sepse nuk karakterizohet vetëm nga mendimet e tyre. E duke përbuzur mendimet e tyre hipokrizia. Ajo çfarë e bën të frikshëm procesin kanë përbuzur edhe vlerat e kombit tonë. është djallëzia pas çdo veprimi të kryer në këtë Unë e di se ju të rilindjes keni etalon pikturat e çështje, duke filluar nga delegimi i firmës, për të kryetarit tuaj dhe jetesën në Francë, por ky ligj dhe institucionalizuar vjedhjen, te vota juaj pro sot, tregon qartësisht se për para ju zëvendëskryeministrja e te ministrat e tjerë, e deri shisni edhe identitetin e kombit, të cilin duhet të te sjellja e ligjit në parlament, si prova më e fortë e përfaqësonit. parimit: “Nëse do të vjedhësh, bëje me ligj e me Ju e keni shkelur betimin tuaj. Ju e keni shkelur letra”.

106 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Projektligji i ardhur për “Projektimin dhe të kundërshtonte asnjë shifër të investuar për realizimin e projektit urban dhe godinës së re të teatrot nga buxheti i shtetit, por ju nuk keni lekë Teatrit Kombëtar” është një projektligj, i cili mund për të harxhuar për teatrot dhe për trashëgiminë të konsiderohet pa frikë si një aferë gjigante kulturore të vendit tonë; ju harxhoni lekë për të korruptive dhe një krim, që nuk ka si qëllim të vetëm hartuar ligjin “Për trashëgiminë kulturore”, por përfitimin financiar të atyre që e kanë iniciuar, por realisht asnjë lek për ruajtjen e trashëgimisë; ju mbi të gjitha ka si qëllim çnderimin e trashëgimisë harxhoni lekë për të gjithë ata miq dhe shokë, që kulturore të një populli të tërë dhe të disa brezave ju përmendi zonja Vokshi në fjalën e saj, por asnjë artistësh, urrejtja ndaj të cilëve është e lek për kulturën. Ky ligj nuk vjen për një investim justifikueshme dhe e kuptueshme, kur vjen nga shtetëror, por është një ligj i veçantë në llojin e tij, një aspirant për artist, që artist nuk u bë dot kurrë, i cili tenton të grabisë mijëra metra katrorë pronë por ia doli me sukses të bëhet narko. publike dhe t’ia japë klientit të radhës. Sigurisht, kjo qeveri ua ka marrë dorën Edhe po të hapnit procedurat për një prokurim shkeljeve të Kushtetutës dhe ligjeve, e nuk i bën publik, duke zbatuar parashikimet e këtij ligji, për më përshtypje kur shkel një tufë të tërë me ligje konkurrimin e drejtë dhe të paanshëm, nuk do të vetëm e vetëm për t’u plotësuar qejfin oligarkëve kundërshtonte askush nga ne, por kjo nuk ndodh, të radhës, financuesit të fushatës, klientit të pasi nuk ju pëlqen gara dhe, mbi të gjitha, doni që preferuar të qeverisë e të bashkisë, e që sigurisht, edhe specifikimet teknike të investimit t’i përcaktojë pas miratimit të këtij ligji mund të bëhet edhe i vetë subjekti privat. Pra, ky ligj nuk vjen as konform preferuari i shumë deputetëve këtu. rregullave, që parashikon ligji “Për prokurimet Që në titullin e projektligjit kuptohet qartë se publike”, por është një ligj i veçantë në llojin e tij, prioriteti i projektligjit, në fakt, është realizimi i një që tenton të minojë çdo rregull të vendosur për projekti privat, nga një kompani private, e pastaj konkurrimin e ndershëm, për përzgjedhjen e më nga fundi flitet dhe për ndërtimin e teatrit. të mirit dhe zgjidhni kë ju do qejfi dhe siç iu do Kjo është e qartë dhe e kuptueshme për aq qejfi, siç tha edhe ministri Ahmetaj. kohë sa asnjërit prej jush nga ana këtej nuk i Historia jonë ka treguar se kur shteti nuk e intereson teatri, por vetëm të ndërtohet kulla e përballon dot me fonde dhe me investime një radhës, të pastrohen paratë e radhës, dhe kaparit sektor të caktuar, atëherë atë e ka dhënë për që ka marrë Kryeministri t’i shtohet edhe pjesa privatizim, madje duke respektuar një kriter përfundimtare, pas miratimit të ligjit. konkurrimi, për aq kohë sa sektori që duhet të Në Komisionin e Ligjeve ministres së Kulturës privatizohet ofron shërbime publike. Por ky ligj as i kam bërë pyetjen e drejtpërdrejtë se ku qëndron këtë kornizë nuk e ka respektuar, është një ligj i emergjenca e sjelljes së një ligji të posaçëm për veçantë në llojin e tij, i cili na tregon që do të investimin e kryer nga subjekt i veçantë privat. investojë privati, por nuk tregon se si do të investojë Ashtu siç bëri sot me kolegun tim Naço dhe 43 mbi pronën publike, sa përfiton nga ky investim, i pyetjet e tij tepër të rëndësishme e tepër të pakërkuar, në pronën publike, a ngelet më pronë përgjegjshme, ministrja preferoi ta anashkalonte publike pas këtij investimi, apo a përfiton diçka përgjigjen e vërtetë të pyetjes, dhe në vend të saj shteti nga ky investim?! Zero qartësi dhe zero na tregoi përrallën e radhës, atë të emergjencës transparencë për këtë marrëveshje negocimi, që së rikonstruksionit të teatrit. kërkohet të bëhet me ligj dhe me votat e Zonja Ministre, të jesh e sigurtë se edhe unë, deputetëve të këtij parlamenti. që mund të jem ndër më të rejat këtu në parlament, Në projektligjin e sjellë, njëkohësisht, dhe në por edhe më të rinj se unë, që deri diku jemi rritur raportin e komisionit përgjegjës, jo vetëm nuk është me kinematografinë shqiptare e me aktorët tanë e qartë se çfarë përfiton shteti e qytetarët dhe çfarë legjendarë, që ky Magua, (për atë që s’e mban përfiton privati, por thuhet se shteti menjëherë me mend, Magua është personazhi negativ tek “I fundi përfundimin e projektit, bëhet pronar i godinës së i Mohikanëve”) guxon t’i quajë artistët “Mohikan i Teatrit. Po me territorin rreth e rrotull Teatrit çfarë fundit”, e kemi të qartë që Teatri Kombëtar dhe do të ndodhë? Unë e kam të qartë, por besoj se çdo teatër në Shqipëri, për aq sa kanë ngelur ende edhe shqiptarët, që territori përreth do t’i hiqet në këmbë, kanë nevojë për dorë dhe për investime. Teatrit, do t’u hiqet artistëve, do t’u hiqet Askush nga ne në këtë sallë nuk do të guxonte shqiptarëve dhe tinëz do t’i jepet në pronësi

107 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

investitorit, i cili më pas do të bëjë, ashtu siç tha prej fyti, dhe nuk kanë ndër mend ta lëshojnë ministri Ahmetaj: “Çfarë të dojë dhe si të dojë me derisa atë ta largojnë artistët, ta largojnë kuksianët, ato metra”. ta largojnë mësuesit, ta largojnë policët e Një tjetër ligj, që shkelet duke sjellë këtë ndershëm, ta largojnë gjyqtarët dhe prokurorët e projektligj, është ligji i vetëqeverisjes vendore, i cili pakorruptuar, administratorët e bizneseve, që po obligon angazhimin e këshillit bashkiak, me një mbyllen çdo ditë (ju siguroj se vetëm në muajin shumicë prej 3/5-at, në rastet kur tentohet tjetërsimi qershor janë mbyllur 1301 biznese, të cilat kanë i territorit nën administrimin e një bashkie. kaluar në statusin pasiv), ta largojnë emigrantët, Meqenëse këta nuk e kanë shumicën në këshillin ta largojnë azilantët, madje të jeni të sigurt që do bashkiak të Tiranës, pikërisht 3/5-at, atëherë nuk ta largojnë edhe sirianët kur të vijnë, si dhe çdo e kanë për gjë të shkelin edhe një ligj tjetër dhe të shqiptar që është vënë nën thundrën e kësaj vendosin që tjetërsimi i territorit të Teatrit të bëhet qeverie të korruptuar dhe të kriminalizuar. me gjysmën e anëtarëve prezentë në mbledhjen Në emër të Grupit Parlamentar të Lëvizjes e Këshillit Bashkiak. Socialiste për Integrim, me shpresën që në anën Në fund, ciklimin e Këshillit Bashkiak do ta time të majtë të kësaj salle, ka ende socialistë të zëvendësojë Kryeministri dhe kryetari i Bashkisë vërtetë, të cilët do ta dënonin në çdo rast praktikën së Tiranës, që respektivisht do të bëjnë miratimin e sjelljes së një ligji nga emra të përveçëm, edhe dhe firmosjen e kontratës. Në fakt, kjo me të drejtë, një herë, ju bëj thirrje për reflektim dhe ju ftoj të sepse subjekti privat duhet të dijë se kujt duhet t’ia mos e votoni këtë paçavure, që tenton të përlyejë dijë për faleminderit për gjithë këtë nder që po i ndërgjegjen e të gjithëve, që është ndërtuar nga bëhet dhe se ku duhet të dorëzojë pjesën tjetër të një njeri, dhe të mos bëheni edhe ju parave. bashkëpunëtorë në këtë krim të shëmtuar, të Na sollët këtu si shembuj suksesi Parkun e orkestruar pa mëshirë nga Kryeministri. Liqenit dhe kullat e stadiumit. Në fakt, madje më Faleminderit! kujtohet se edhe në komisione na keni thënë që i (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi.) paskemi anatemuar, por në fund jemi krenuar, Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Caka! madje dikush nga kolegët guxoi të thoshte se edhe Fjalën e ka deputeti Florjon Mima. Teatrin po e anatemojmë, por në fund do të Florjon Mima – Faleminderit! krenohemi me kryeveprat që do të luhen aty. Kronologjia e kësaj që diskutojmë sot është pak Shyqyr Zotit, kryeveprat nuk i keni krijuar ju, i kanë a shumë kështu: më ’38-ën Francesco Jacomoni krijuar të tjerë njerëz, ato shqiptare dhe botërore. firmosi blerjen e një trualli rreth 10 mijë metra Ju po, e keni krijuar një kryevepër, pikërisht, kjo katrorë nga familja Libohova për 75 mijë franga paçavurja që keni sjellë sot është kryeveprat e një ari, afërsisht katërfishi i vlerës që vlerësohet sot afere të jashtëzakonshme korruptive. nga qeveria shqiptare. Pasi e bleu, ia dhuroi Ky është një delir i jashtëzakonshëm popullit shqiptar, publikut shqiptar vetëm me një madhështie. kusht: prona të përdoret vetëm për të mirën Ti, Alket, e ke thënë. publike, për të mirën e të gjithë shqiptarëve, për Madje jam shumë e sigurt dhe e bindur që me edukim, për kulturë, për shplodhje, për rekreacion mënyrën se si e keni mbrojtur sot këtë paçavure e të tjera. Francesco Jaconomi, ai i keqi, armiku i që keni krijuar, ua keni kaluar nga profesionalizmi zi, bleu me ar një tokë nga privati dhe ia dhuroi edhe aktorëve që po protestojnë jashtë. Kjo publikut shqiptar. paçavure, me të cilën kërkoni të legjitimoni vjedhjen (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) e 200 e kusur milionë eurove, nuk është ligj, Më ’44-ën ishte një fshatar, poturegrisur, me përkundrazi, është antiligj, që institucionalizon opingat me baltë dhe me bajga, i pari që hodhi djallëzinë dhe pazaret e zotit Kryeministër. idenë e prishjes së Teatrit Kombëtar, por jo vetëm Kjo paçavure nuk përputhet me asnjë ligj në të Teatrit, por edhe të Pallatit të Mbretit, edhe të Republikën e Shqipërisë, pasi shinat në të cilat ministrive, edhe të Radio Tiranës, por arriti vetëm ecën Kryeministri dhe qeveria e tij nuk janë ato të thyente qelqurina dhe serviset e argjendit te ligjore dhe Kushtetuese, por shina të shtruara nga Pallati i Mbretit dhe të bënte pis mbulojat e krevatit kriminelët, nga oligarkët, nga narkot dhe nga mafia, me baltën e opingave. që e kanë kapur Kryeministrin dhe qeverinë e tij Në vitin 1958, një fshatar poturegrisur bëhet

108 Legjislatura e 9-të Viti 2018

drejtor te Sigurimi i Shtetit dhe i bën një letër Enver vetë teatrin, qoftë edhe ta kishte riparuar? Dhe Hoxhës, ku i thotë: “Teatri Popullor duhet prishur, përgjigja e saj e sinqertë, madje naive, ishte: “Po, sepse ka rrezik zjarri, është prej pupuliti dhe ka por s’kemi para”. Ministrja vërtet nuk ka para, por mbulesë eterniti”, të gjitha arsyet, që sot qeveria i ne, në një bashkëbisedim disa minutash, i thamë përmend për të justifikuar prishjen. Për hir të së se si mund të gjenden paratë, ashtu siç u gjetën vërtetës, Enver Hoxha nuk e firmosi, edhe pse për gjysmëtunelin kapriçoz të Pogradecit, për të kishte nevojë të strehonte afër zyrave të punës ruajtur një bunker të kohës së fashizmit pa asnjë oficerët e Sigurimit të Shtetit, që rrihnin dhe vrisnin lloj vlere, vetëm që të justifikonte luftën. Kjo është njerëzit. e vërtetë dhe shpenzimi ka shkuar gati 11 milionë Në vitin 2002, doli një tjetër personazh, i cili euro, ku deri tani ka rënë 3 herë faqja e malit; ashtu sugjeroi që Teatri të bëhej muze për të varur brekët siç është e vërtetë që edhe rinovimi i Operës dhe e Violeta Manushit, por Kryeministri i kohës (nuk Baletit ka shkuar gati 11 milionë euro të tjera; ashtu po e shoh zotin Majko, e përzutë ju apo iku vetë), siç është e vërtetë që donatorët kanë dhënë 23 zoti Majko refuzoi dhe propozuesi, përkohësisht, milionë euro për evente dhe festime ngjarjesh, pa futi bishtin ndër shalë, në pritje të zhvillimeve të asnjë vlerë për historinë e kombit. reja. Sot ai është bërë sulltan që firmos fermane, Pra, nuk është problem paraja, por investimi i që fal prona të popullit për ata që pinë gjakun e disa parave të tjera, që duhen pastruar, duhen popullit. Sot populli proteston dhe thotë: “Unë jam shpëlarë, duhen tharë, duhen hekurosur, në teatri”, ndërsa ai bën karshillëk dhe thotë: “Unë mënyrë që të blihen zgjedhjet e radhës dhe jam kulla”. njerëzve t’u hidhet hi syve. Mundet që me këto Dikur, për hir të së vërtetës, ai rrinte me njerëz para të blesh heshtjen e një pjesë të aktorëve dhe të ditur, mendjehapur, properëndimorë, të shkolluar të partnerëve për të gjithë kohën; mundet që të dhe merrte edhe ndonjë ide të mirë prej tyre, siç blesh heshtjen e të gjithëve për një pjesë të kohës, ishte kthimi në identitet, zgjerimi i hyrje-daljeve të por kurrë nuk mund të blesh heshtjen e të gjithëve Tiranës, lyerja me bojë e ndërtesave të vjetra të për të gjithë kohën. komunizmit e kështu me radhë. Por sot, si Mbajeni mend mirë se Tiranën vërtet e kanë fashistoid, e harroi kthimin në identitet. Sot ai është plagosur për vdekje kusarët dhe zuzarët, por ajo kthyer në një princ të shkatërrimit, në kalorës të është gjallë, falë orientimit të saj perëndimor, falë errësirës, në satana të kullëzimit heroino-kokainik, shpirtit të saj antikomunist. Meket, në 50 e kusur në censor të fjalës së lirë ndaj kujtdo që nuk vjet, nuk ia kanë dalë dot ta nënshtrojnë, t’ia ulin mendon si ai dhe linja editoriale e ERTV-së. Sot ai kokën dhe ta kthejnë në një qytet të nënshtruar merr në telefon qytetarët e këtij vendi dhe i thotë nga barbarët. gjithsecilit, pa iu dridhur qepalla, TQR. Kryeministri Mbajeni mend mirë se gjithçka e shembur në u thotë njerëzve të këtij vendi T.Q.R, po nëse mënyrë korruptive do të rindërtohet siç ka qenë. populli të kthehet dhe të thotë: “R.K.T.K”? Gjithkush që do të identifikohet si shkaktar dhe Sot ai përfaqëson guston më vulgare, shijen bashkëpunëtor në këtë krim do të dalë përpara më gërvishtëse me majë, me cepa, me kulla, me drejtësisë dhe do të mbajë përgjegjësi ulërima çjerrëse kundruall një kompleksi harmonik individualisht. Mos e prishni teatrin, o delenxhinj! të qetë, gati si simfoni e kompozuar nga ata të Mos i hapni Tiranës plagën e radhës, o batakçinj, këqijtë, pushtuesit italianë. Kjo simfoni dhe kjo sepse është fare e qartë që barbarët nuk e harmoni është plagosur nga komunizmi, por nuk nënshtrojnë dot Tiranën! është vrarë, janë 3 karkasa dinozaurësh të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Mima! ngordhur: Piramida, Pallati i Kulturës dhe Muzeu Fjalën e ka deputeti Eduard Shalsi. Historik Kombëtar. Eduard Shalsi – E nderuar drejtuese e Kthimi në identitet duhet të fillonte me ngritjen seancës, e pazarit të vjetër, të çarshisë së Tiranës, të O tempora, o mores! Bashkisë së Tiranës dhe më tej, me nënkalimin e Parafolësi, i biri i një aktori jashtëzakonisht të dy akseve, nën gungën me pllaka majolike. nderuar dhe një person, për të cilin kam respekt, Në komision i kam drejtuar disa pyetje ministres pavarësisht pikëpamjeve të kundërta që kam, sot së Kulturës dhe pyetja kryesore ishte: në qoftë se në fakt duhet t’u thoshte shqiptarëve, si ish- qeveria do të kishte para, a do ta kishte ndërtuar ministër, zëvendësministër i Financave, çfarë kanë

109 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

bërë ata për teatrin? dhe bijave tuaja, mirë është që të gjitha këto sa (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) keni thënë sot e këta tre muaj, t’i arkivojmë, kur të Çfarë? shohin atë godinën e bukur e të mrekullueshme, (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) se ju nuk e keni parë, kurse ne e kemi parë në Tetë vjet në pushtet. Në fakt, sot ishte momenti mendjen tonë shumë kohë më parë se ajo të të tregonit se çfarë keni bërë për kulturën! ndërtohet... çfarë do t’u thoni? Bëhuni pak (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) largpamës... O tempora, o mores! (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Dëgjova ish-ministrin e Kulturës, Bumçin. Çfarë Nuk jeni shquar as për etikë, madje nuk keni bëre, Bumç, për kulturën? Çfarë bëre për teatrin? asnjë lidhje me estetikën dhe të bukurën! (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Aty ka qenë teatri! Ama sot është momenti të reflektoni jo për veten Dëgjova atë që Kryeministri e thërret “profesor”: tuaj, por për fëmijët tuaj! 20 vjet Edi Rama paska dashur ta prishë teatrin. (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Ku ishit ju tetë vjet në pushtet? Atë shesh, që ju e shihni sot, Edi Rama e ka (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) projektuar në mendje shumë vite më parë. Pazari Pse nuk e vendosët monument kulture? Çfarë i Ri, që ju e shihni sot, por ka qenë në... bëtë tetë vjet në pushtet? Po të mos kishit ardhur ju në pushtet, sot do të (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) flisnim për vepra të tjera madhore. Bëni një vizitë, Doli Pollo pastaj, sikur të mos mjaftonin të tjerët, shihni se çfarë po ndodh te stadiumi kombëtar. një tjetër ministër. Çfarë bëtë për kulturën? (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Shkoni pak dhe shihni tek Turbinat. Janë pa A e kuptoni se ku jeni katandisur, apo nuk e diskutim... kuptoni se ku jeni katandisur? Por sot kishte edhe Brenda jush ka disa mendje racionale, që unë pyetje racionale. Ishin dy kolegë, që u drejtuan kam besim se nuk thonë atë që mendojnë, por do pyetje ministrave. t’ju ftoja të shkonit të shihnit ndonjë shfaqje tek (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Turbinat. Sinqerisht, kam qenë brenda dy-tre Pyetje racionale, po them! muajve të fundit një herë në teatër, emrin ka teatër, Të gjithë ne do të jemi të vëmendshëm deri se, në fakt, është një ngrehinë e kalbëzuar, kam ditën kur do të shohim një teatër modern. Sigurisht, parë dy shfaqje. pikëpyetje ka, po, edhe ne kemi. Çfarë forme do (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) të ketë ky teatër? Sa të mëdha do të jenë Po, po, po, po, po, po, po, e kalbëzuar! hapësirat? (Deputeti Noka flet nga vendi pa mikrofon.) (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Flamur! Sa salla do të ketë brenda? Do të jenë mjediset Të them të drejtën, teksa shihja shfaqjen e e mjaftueshme? Çfarë duam? Duam një paçavure, interpretuar jashtëzakonisht bukur nga aktorët dhe duam një karakatinë, apo duam një ngrehinë regjisori i talentuar, dikush më preku te supet dhe moderne dinjitoze? Kjo është diferenca ndërmjet pyeti: “A e dini cila është arsyeja pse kam zgjedhur jush dhe nesh. të jem në radhën e fundit? Sepse sa herë vij këtu, Sot, në fakt, po përplasen dy mentalitete. vij me frikë!” Ne nuk e duam atë karakatinë. Ne nuk (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) mendojmë se i bën nder Shqipërisë.. Në fakt, ia kërkova ministres këtë, do të insistoj (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) për këtë që nga ky moment e tutje se atje nuk duhet Ne nuk mendojmë se u bëjmë nder aktorëve të të hyjë këmbë njeriu... nderuar, shumë të nderuar, ku hyjnë edhe ata që (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) nuk jetojnë më. Pra, sot ne po përballemi me dy ...derisa të fillojë projekti. filozofi krejtësisht të ndryshme. Ne i duam dhe (Deputetët e opozitës u bien tavolinave.) mendojmë edhe për ata që nuk jetojnë më, aktorët Kemi parë këto ditë... e nderuar, edhe për të rinjtë, edhe për ata që do të (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) vijnë nesër. Mbajeni mend dhe po ju them: kujtoni fëmijët Mbajeni mend këtë gjë që do t’ju them: bijve tuaj, se vite më pas, kur të kthejnë kokën, do të

110 Legjislatura e 9-të Viti 2018

thonë: ore, baballarët dhe nënat tona kanë qenë hënë puna vazhdon! Kemi një propozim konkret këto?! Për këtë godinë të bukur paskan luftuar...? për heqjen e tarifave roaming me Kosovën dhe (Deputeti Noka ndërhyn nga vendi pa mikrofon.) me të gjitha vendet e Ballkanit. Mos braktisni Keni pasur mundësi tetë vjet të tregonit me komisionet, sepse ka çështje shumë të vepra konkrete se çfarë jeni në gjendje të bëni. rëndësishme për të cilat edhe qeverinë duhet ta Ishit katër vjet në Tiranë, se kishit kryetarin e mbajmë accountable! Ka edhe një sërë çështjesh bashkisë! Ju paska bllokuar, me demek, Edi Rama të tjera për të cilat shqiptarët presin nga ne de- në dy vjetët e fundit. bate cilësore. (Deputeti Spaho flet nga vendi pa mikrofon.) Faleminderit! Po nga viti 2011 deri në vitin 2013 çfarë bëtë? (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) Po mirë, nuk e ktheni kokën pas për të thënë: Gramoz Ruçi – Këtu mbyllet debati për çfarë trashëgimie i latë? Tregoni, more, një vepër! projektligjin “Për përcaktimin e procedurës së Çfarë keni bërë ju për kulturën në tetë vjet? veçantë për negocimin dhe lidhjen e kontratës me E fundit, zonja Duka dhe zoti Gurakuqi janë objekt projektimin dhe realizimin e projektit urban plotësisht të legjitimuar të flasin, por, me thënë të dhe godinës së re të Teatrit Kombëtar”. drejtën, e kam shumë të vështirë, madje krejt të Vazhdojmë me çështjen e dytë! pamundur, kur dëgjoj ish-ministrat të flasin. Ku ishit, (Ndërhyrje pa mikrofon) more? Çfarë bëtë? Tregoni, more, tregoni një A ka mundësi të dëgjosh? monument në të gjithë Shqipërinë që e keni ruajtur, Nëse e ke regjistruar emrin, do të ta jap fjalën që e keni restauruar? Tregoni, more, një teatër! mbasi të mbaroj punë. Po ju ftojmë të shkoni në Korçë; po ju ftojmë të Vazhdojmë me projektligjin “Për profesionin e shkoni në Elbasan; po ju ftojmë të shkoni tek avokatit në Republikën e Shqipërisë”. Turbinat. Urdhëroni, për procedurë! (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) (Ndërhyrje pa mikrofon) Ku ishit, ku ishit në tetë vjet? Nuk ia bëni këtë Të dëgjojmë porosinë tani! pyetje vetes, të paktën të rinjtë? E keni katandisur Urdhëro, transmetoje! opozitën sa nuk kuptoni pse jeni tkurrur. Nuk Edmond Spaho – Zoti Kryetar, kuptoni pse ka vetëm një grusht njerëzish që ju Edhe një herë, në emër të qytetarëve të Tiranës ndjek pas. i bëj thirrje kësaj maxhorance ta tërheqë këtë (Ndërhyrje pa mikrofon) barbarizëm, pasi qyteti nuk ka asnjë kusur që për Na detyroni të bëjmë opozitën pastaj. interesa private të Kryeministrit, për pangopësinë (Ndërhyrje pa mikrofon) e tij të shëmtohet dhe të shkatërrohet, sikurse do A e kuptoni, që nuk mund të rrijë vendi pa ta bëjë ai. Ne, si opozitë, nuk do ta lejojmë këtë. opozitë? Ajo është shumë e rëndësishme. Gramoz Ruçi – Zotëri, keni gjë për të thënë (Ndërhyrje pa mikrofon) për projektligjin “Për profesionin e avokatit në Ministër, ministër, ministër. Dilni dhe thoni një Republikën e Shqipërisë”? të vetëm! Edmond Spaho – Lëre tani profesionin e Sot një pjesë juaja (jo të gjithë), duhet të ishte avokatit! Tërhiq ligjin! Tërhiq këtë barbarizëm, që kokulur. Në fakt, nëse do ta fillonit fjalimin duke po i bën qytetit dhe vendit! kërkuar ndjesë për ato që nuk keni bërë, edhe Gramoz Ruçi – Tërhiqeni nga diskutimi për mund të thoshim se po reflektoni dhe po mendoni projektligjin “Për profesionin e avokatit në për gabimet që keni bërë, por ju nuk keni zënë Republikën e Shqipërisë”? mend. Prandaj unë them: O tempore, o mores! Edmond Spaho – Hiqni dorë nga ky (Ndërhyrje pa mikrofon) kanibalizëm, që keni 20 vjet që insistoni ta bëni Do ta mbani mend këtë debat shterp. Nuk ka me çdo kusht! Ai është pjesë e historisë së qytetit. absurd më të madh, që në këtë Shqipërinë tonë të Gramoz Ruçi – Zoti Spaho, bëni një debat për 3 muaj për atë që ju e E mbyllëm pak më parë debatin për atë çështje. konsideroni Teatër Kombëtar. Është turp për ju! (Ndërhyrje pa mikrofon) Do ta kujtoni këtë turp dhe do të mbetet si një njollë Urdhëroni, zoti Balla! për të gjithë ju, kur të shihni godinën e re. Taulant Balla – Zoti Kryetar, Së fundi, mos e ndani nga mendja se ditën e Kemi rënë dakord edhe me zotin Spaho që t’i

111 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

tërheqim diskutimet për këtë projektligj. Edhe ne, Indrit Brahimllari? Nora Malaj? Edmond duke qenë dakord me kolegët, i tërheqim. Haxhinasto? Përparim Spahiu? Floida Kërpaçi? Gramoz Ruçi – Zoti Vasili, do të diskutoni për Nuk doni. projektligjin “Për profesionin e avokatit në Atëherë, këtu mbyllen çështjet që ishin sot në Republikën e Shqipërisë”? rendin e ditës. Petrit Vasili - Kërkesa ime është e njëjtë me Kalojmë në votim! kërkesën e zotit Spaho. Është momenti për ta Hapet votimi për prezencën. tërhequr këtë palaçollëk, që po bëni sot me (Ndërhyrje pa mikrofon)... projektligjin për Teatrin Kombëtar. 75 deputetë janë të pranishëm. Gramoz Ruçi – Cilin? Raporti vjetor i veprimtarisë së Këshillit Drejtues Petrit Vasili - Projektligjin për Teatrin Kombëtar. të RTSH-së për vitin 2017. Gramoz Ruçi - Zotëri, unë kam për diskutim Kemi një votim. Votimi është i hapur. tjetër projektligj, ndërsa ti po diskuton për Hapet votimi me elektronikë. projektligjin e mëparshëm. Mbyllet votimi. Petrit Vasili - Po lëre tani, Gramoz! 75 vota pro. (Ndërhyrje pa mikrofon) Miratohet. Jepja ta drejtojë seancën atij që është aty Raporti vjetor i veprimtarisë së Autoritetit të poshtë, se e drejton më mirë! Komunikimeve Elektronike dhe Postare për vitin Gramoz Ruçi – Atëherë, vazhdojmë me 2017. diskutimet. Kemi një votim. Votimi është i hapur. Nga Grupi Parlamentar i PD-së ka kërkuar Hapet votimi me elektronikë. fjalën deputeti Oerd Bylykbashi. Doni ta merrni Mbyllet votimi. fjalën? 75 vota pro. (Ndërhyrje pa mikrofon) Miratohet. Nuk doni. Projektligji “Për përcaktimin e procedurës së Gent Strazimiri, doni ta merrni fjalën? veçantë për negocimin dhe lidhjen e kontratës me (Ndërhyrje pa mikrofon) objekt: “Projektimin dhe realizimin e projektit ur- Nuk doni. ban dhe godinës së re të Teatrit Kombëtar””. Dhurata Çupi. Doni ta merrni fjalën? Hapet votimi në parim me elektronikë. (Ndërhyrje pa mikrofon) Mbyllet votimi. Nuk doni. 75 vota pro. Astrit Veliaj. Doni ta merrni fjalën? Miratohet në parim projektligji. (Ndërhyrje pa mikrofon) Fillojmë me votimin nen për nen, me vërejtjet e Nuk doni. komisionit përgjegjës. Nasip Naço. Doni ta merrni fjalën? Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? (Ndërhyrje pa mikrofon) Miratohet. Nuk doni. Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Në emër të grupeve, Enkelejd Alibeaj dhe Miratohet, me vërejtje sipas raportit. Adnor Shameti, do të diskutoni? Neni 3. Pro? Kundër? Abstenim? (Ndërhyrje pa mikrofon) Miratohet. Atëherë, kalojmë te projektligji “Për ratifikimin Neni 4, me vërejtje për numërim të paragrafëve. e korrigjimit të marrëveshjes së huas ndërmjet Pro? Kundër? Abstenim? Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Miratohet. Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim, për Neni 5, me vërejtje për shtim të shkronjës “dh” huan e politikës së zhvillimit të sektorit financiar”. në pikën 1 dhe riformulim të pikës 3. Pro? Kundër? Do të vazhdoni me diskutimin, zonja Vokshi? Abstenim? (Ndërhyrje pa mikrofon) Miratohet. Pra, të gjithë diskutantët nuk marrin pjesë në Neni 6, me vërejtje për riformulim të pikës 1, diskutim. zëvendësime fjalësh në pikën 3, shtim fjalie në fund Zonja Kryemadhi? Zoti Nasip? Zoti Luan? të pikës 3, heqje të pikës 4 dhe zëvendësim fjalësh Klajda Gjosha? Shezai Rrokaj? Kejdi Mehmetaj? në tekstin e dispozitës. Pro? Kundër? Abstenim?

112 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 7, me vërejtjet për zëvendësimin e 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. shprehjes në pikën 5 dhe shtim të shprehjes në Kalojmë në votimin nen për nen. fund të pikës 6. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 8, me vërejtje në pikën 2, shkronjat “gj” Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? dhe “a”, si dhe zëvendësime fjalësh në tekstin e Miratohet. dispozitës. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi në tërësi. Miratohet. 75 vota pro. Neni 9. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet edhe në tërësi. Miratohet. Ju njoftoj se sot janë depozituar edhe 3 Neni 10. Pro? Kundër? Abstenim? projektligje nga Këshilli i Ministrave, 2 ratifikime Miratohet. dhe buxheti faktik, të cilat do të jenë pjesë e Neni 11, me vërejtje për riformulim neni. Pro? programit të punës, pasi futen automatikisht, në Kundër? Abstenim? mbështetje të nenit 26 të Rregullores. Miratohet. Konferenca e Kryetarëve u mblodh në datën 4 Neni 12. Pro? Kundër? Abstenim? korrik dhe diskutoi draft-programin e punës së Miratohet. Kuvendit dhe draft-kalendarin 3-javor për Kalojmë në votimin në tërësi. periudhën në vijim. Hapet votimi. Opozita i bojkotoi punimet e Konferencës, për Mbyllet votimi. pasojë, në mbështetje të nenit 26, pika 6, dhe të Me 75 vota pro miratohet edhe në tërësi. nenit 27, pika 4, të Rregullores, e hedhim në votim. Projektligji “Për profesionin e avokatit në Kush është dakord me programin? Kundër? Republikën e Shqipërisë”. Abstenim? Urdhëroni, zoti Balla! Miratohet. Taulant Balla – Zoti Kryetar, Kush është dakord me kalendarin 3-javor? Meqenëse diskutimi u zhvillua, kërkoj që votimi Kundër? Abstenim? për këtë projektligj, në konsultim me Komisionin e Miratohet. Ligjeve, meqenëse ka pasur amendamente dhe Urdhëroni, zoti Balla! komisioni nuk i ka shqyrtuar, të bëhet në seancën Taulant Balla – Duke qenë se miratojmë pasardhëse. kalendarin, dy marrëveshjet, që, sipas Rregullores, Gramoz Ruçi – Kush është dakord me u njoftuan nga ana juaj, propozoj që të përfshihen propozimin? në kalendar për seancën e datës 23 korrik. Dakord. Pra, shtyhet votimi i këtij projektligji për Gramoz Ruçi – Kush është dakord me seancën e ditës së hënë. propozimin që dy marrëveshjet të përfshihen në Atëherë, kalojmë te projektligji “Për ratifikimin kalendar për seancën e datës 23 korrik? e korrigjimit të marrëveshjes së huas ndërmjet Dakord. Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Mbyllet seanca. Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim, për Seanca tjetër është ditën e hënë, në orën 10:00. huan e politikës së zhvillimit të sektorit financiar”. Hapet votimi me elektronikë në parim. (Seanca u mbyll në orën 22:45.)

113 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

E hënë, 09.07.2018 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 z. Gramoz Ruçi

Rendi i ditës: dhe Financat Diskutime 1. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në (Shprehen grupet parlamentare.) Kuvend (neni 44, pika 3, i Rregullores) Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në 2. Raporti vjetor i veprimtarisë së Entit tërësi) Rregullator të Energjisë për vitin 2017 (neni 103 i 6. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) në ligjin nr. 96/2016 “Për statusin e gjyqtarëve dhe Shprehet titullari i institucionit (jo më shumë se prokurorëve në Republikën e Shqipërisë”) (neni 60 minuta). 81/2 i Kushtetutës dhe nenet 73-77 të Rregullores, Shprehet Komisioni përgjegjës për Veprimtaritë votim me shumicë prej 3/5-ve të të gjithë anëtarëve Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin të Kuvendit) Pyetje Pyetje Diskutime (nëse kërkohet me shkrim nga një Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet komision i përhershëm, një kryetar grupi ose 10 Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e deputetë) Njeriut. (Shprehen grupet parlamentare.) Diskutime Koha e votimit (Shprehen grupet parlamentare.) 3. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në në ligjin nr.8438, datë 28.12.1998 “Për tatimin mbi tërësi) të ardhurat”, të ndryshuar” (nenet 73-77, 7. Projektligji “Për ratifikimin e memorandumit Rregullore, votim me shumicë e thjeshtë ) të qëllimit ndërmjet qeverisë së Republikës së Pyetje Shqipërisë dhe qeverisë së Shteteve të Bashkuara Shprehet Komisioni përgjegjës për Ekonominë të Amerikës, për instalimin dhe përdorimin e dhe Financat Sistemit për Krahasimin dhe Vlerësimin e Sigurt Diskutime të Identifikimit Personal (PISCES)”(nenet 73-77 të (Shprehen grupet parlamentare.) Rregullores, votim me shumicë absolute ) Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Pyetje tërësi) Shprehet Komisioni përgjegjës për Sigurinë 4. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr.92/2014 Kombëtare. “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në Republikën e Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Shqipërisë”, të ndryshuar” (nenet 73-77 të Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë ) Drejtat e Njeriut. Pyetje Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Shprehet Komisioni përgjegjës për Ekonominë Politikën e Jashtme dhe Financat. Diskutime Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për (Shprehen grupet parlamentare.) Integrimin Europian. Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Diskutime tërësi) (Shprehen grupet parlamentare.) 8. Projektligji “Për ratifikimin e protokollit Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Mbretërisë tërësi) së Spanjës, për zbatimin e marrëveshjes, ndërmjet 5. Projektligji “Për një shtesë në ligjin nr.9632, Republikës së Shqipërisë dhe Komunitetit datë 30.10.2006 “Për sistemin e taksave vendore”, Europian, për ripranimin e personave me qëndrim të ndryshuar” (nenet 73-77 të Rregullores, votim të paautorizuar” (nenet 73-77 të Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) me shumicë absolute) Pyetje Pyetje Shprehet Komisioni përgjegjës për Ekonominë Shprehet Komisioni përgjegjës për Sigurinë

114 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Kombëtare. qartëson që në sallën e Kuvendit tashmë çdo stan- Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për dard i funksionimit ka rënë. Është në vijimësi të të Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të njëjtit standard, i cili i hoqi mundësinë 2 javë më Drejtat e Njeriut. parë opozitës të vazhdonte të fliste. Në përputhje Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për me Rregulloren, kërkesa jonë, për shkak të kësaj Politikën e Jashtme. seance, e cila është kërkuar pikërisht nga ju për Diskutime t’u zhvilluar ditën e hënë, është depozituar 2 ditë (Shprehen grupet parlamentare.) më parë, edhe më shumë, sikurse e kërkon edhe 9. Për votim: projektligji “Për profesionin e Rregullorja. avokatit në Republikën e Shqipërisë”(nenet 73-77 Pra, ka qenë gjithë koha e nevojshme për të të Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) bërë investigimin e duhur për këtë çështje, pasi 10. Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës është fare e qartë që parlamenti nuk mund të (neni 45 i Rregullores) funksionojë si në ditët e tjera. Përderisa seanca Koha e diskutimeve deri në 60 minuta. po zhvillohet ditën e hënë, investigimi duhet të ishte bërë. Është një standard mjaft i ulët, i cili u verifikua Gramoz Ruçi – Ju lutem, kolegë, uluni, fillojmë më në fund në sallën e parlamentit, ku vota u seancën! tjetërsua në mënyrën më të turpshme që mundet Seancën e deklaroj të hapur. dhe për ne është e papranueshme dhe e (Pasi lexon rendin e ditës) patolerueshme që në këtë situatë të vazhdojmë të Ju njoftoj se nga institucionet e vetingut, bëjmë sikur nuk ka ndodhur asgjë, të jemi këtu konkretisht nga komisionerët publikë është dhe të ligjërojmë pikërisht këtë gjë, e cila ishte një depozituar në Kuvend kërkesa për një shtesë të emergjencë që duhej të verifikohej dhe seanca nuk numrit të punonjësve dhe riklasifikim të pagave të duhej të hapej... administratës së këtij institucioni. Gramoz Ruçi – Ju lutem, kolegë, ta dëgjojmë Njëherësh ju njoftoj se dy kryetarët e grupeve zotin Vasili! parlamentare, zoti Spaho dhe zoti Vasili, i kanë Petrit Vasili – Gramoz, qetësoji që të flasim drejtuar Kryetarit të Kuvendit një kërkesë për edhe ne. votimin e datës 06.07.2018, ku theksohet se ka Pikërisht për këto arsye kjo situatë e shkelje të Kushtetutës, të ligjit dhe të Rregullores papranueshme bën pikërisht këtë gjë, që ne të mos së Kuvendit, gjithashtu ka kontestime për votimin. vazhdojmë dot së bashku, derisa kjo situatë të Prandaj kërkohet zbatimi i nenit 61 të Rregullores, sqarohet dhe ky rivotim të kryhet. të cilin po jua citoj: “Çdo votim i kryer në Gramoz Ruçi – Zoti Spaho e ka fjalën. kundërshtim me Kushtetutën, ligjin ose Rregulloren Edmond Spaho – Faleminderit, zoti Kryetar! e Kuvendit është i pavlefshëm. Drejtuesi i seancës, Edhe unë dëshiroj ta mbështes qëndrimin e pasi merr mendimin e Sekretariatit për Procedurat kolegut Vasili. dhe Votimet, urdhëron anulimin e votimit dhe Ditën e enjte është kryer votimi për shembjen përsëritjen menjëherë të tij”. e godinës së Teatrit Kombëtar me një akt të Unë sot jam njohur me këtë kërkesë, prandaj paprecedentë, por më shumë se përmbajtja e ligjit, kam autorizuar dhe kam vënë shënimin që të edhe vetë procesi i votimit ka pasur defekte, mblidhet Sekretariati për Procedurat dhe Votimin, rezultati është manipuluar. Një prej deputetëve të të investigojë lidhur me pretendimet e ngritura nga opozitës, i cili nuk ka qenë prezent në sallë, dy kryetarët e grupeve parlamentare, të na japë rezulton të ketë votuar pro ligjit për shembjen e mendimin dhe mbi bazën e mendimit të Teatrit. Sikurse e tha edhe kolegu Vasili, nuk është Sekretariatit, sigurisht unë do të kem një qëndrim hera e parë që në këtë Kuvend ndodhin çudira të në përfundim të investigimit që do të bëjë komisioni tilla, edhe në të shkuarën ne jemi privuar nga e përkatës. drejta për të folur nëpërmjet vullnetit të shumicës. Fillojmë me raportin vjetor të veprimtarisë së Kërkesa jonë për ta anuluar votimin, për ta Entit Rregullator të Energjisë për vitin 2017. rivotuar ligjin është bërë para dy ditësh, duke qenë Po, zoti Vasili. se çështja është urgjente dhe mjaft e rëndësishme, Petrit Vasili – Zoti Kryetar, shumë e rëndësishme. Nuk e besoj të ketë ndonjë Ju cituat kërkesën që ne kemi bërë, e cila gjë më të rëndësishme sesa pretendimi nga

115 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

opozita për manipulimin e rezultatit të votimit për Demokratike kanë detyrimin t’i thonë opinionit një ligj special, të veçantë madje. publik arsyen e vërtetë të bojkotit të kësaj seance. Kështu që e para gjë që duhej të bënte Kuvendi, Bojkotimi i kësaj seance nuk ka të bëjë fare me gjatë këtyre dy ditëve, deri në seancën e sotme, kërkesën, sepse 75, apo 74 vota nuk është do të ishte verifikimi i pretendimeve të opozitës ndryshim i madh. Nëse e drejta e zotit Bitri është dhe sot të kishim një përgjigje të qartë për çfarë mohuar me pa të drejtë, sepse, në fund të fundit, ka ndodhur. një deputet ka votuar në atë pjesë të sallës, ku Të ndodhur në këtë situatë dhe në këto kushte, nuk ka asnjë deputet socialist, çfarë dhe kush ne si opozitë nuk do të marrim pjesë në seancën e fshihet pas këtij skenari gjoja për të prishur votimin sotme, për shkak se gjendje të tilla në Kuvendin e e ditës së enjte? Të gjithë e kuptojmë, le t’i hedhim Shqipërisë po bëhen të zakonshme, opozita jo një sy axhendës parlamentare të ditës së sotme, vetëm po privohet nga e drejta e fjalës, por më e pavarësisht kësaj, unë përsëri i bëj thirrje, në keq, vullneti i saj po denatyrohet nëpërmjet radhë të parë Lëvizjes Socialiste për Integrim, nuk mekanizmave të tillë, të cilët falsifikojnë votimin e kam asnjë dyshim që Partia Demokratike është një ligji kaq të rëndësishëm dhe të kontestuar nga kundër, se sot ne duhet ta votojmë ligjin për një pjesë e madhe e opinionit publik. Shkollën e Magjistraturës. Gramoz Ruçi – Faleminderit! Sot Shqipëria duhet të japë një mesazh tjetër Edhe një herë, në zbatim të Rregullores në rrugën e saj drejt anëtarësimit në Bashkimin përkatëse, siç jua thashë, ju keni bërë një kërkesë, Europian, që detyrimet tona përkundrejt është e drejta juaj, por unë kërkesën sot e kam implementimit të mëtejshëm të reformës në drejtësi marrë si Kryetar i Kuvendit. Ju e keni depozituar duhet të vijojnë. Kjo është arsyeja e këtij bojkoti! vërtet para 2 ditësh, por në orën e fundit të orarit Për sa i përket procedurës, dy anëtarët tanë të zyrtar, pasi ditën e shtunë dhe të diel administrata Sekretariatit të Votimit, zoti Kryetar, janë të gatshëm nuk funksionon. Unë sot, që në orët e para të ta marrin dhe ta shqyrtojnë kërkesën, por Partia mëngjesit, kam vënë shënimin që Sekretariati për Demokratike të paktën të ushtrojë kompetencën Votimin, i përfaqësuar konkretisht nga zoti Hyseni, dhe të drejtën që me kërkesën e saj të sjellë zoti Shameti dhe zoti Alibeaj, si dhe i kam dhënë anëtarin e vet që ka në Sekretariatin e Votimit për porosi administratës të vërë në dispozicion gjithë t’u mbledhur ky Sekretariat. dokumentacionin dhe pamjet filmike të sallës, ta Këta jo vetëm që bojkotojnë seancën, por shqyrtojë çështjen dhe të japë mendimin dhe mbi bojkotojnë edhe sekretariatin për të shqyrtuar bazën e mendimit të tyre do të marr vendimin kërkesën që ata kanë bërë po vetë. përkatës. Faleminderit! Po, zoti Balla. Gramoz Ruçi – Vazhdojmë seancën. Taulant Balla – Zoti Kryetar, Sekretariati të krijojë kuorumin përkatës dhe të Në fakt, nuk kam asgjë me procedurën, sepse shqyrtojë kërkesën e bërë nga dy grupet procedura që ju po ndiqni është korrekte. Ka parlamentare. Shërbimet e Kuvendit të vënë në ndodhur edhe në disa raste të tjera në Kuvendin e dispozicion të gjitha materialet që do të kërkojë Shqipërisë, ku ka një kërkesë që lidhet me Sekretariati për Votimin. procedurën e votimit dhe është Sekretariati i Votimit Fillojmë me çështjen e parë, raporti vjetor i ai që adreson kërkesën. Por përpara se ky fake veprimtarisë së Entit Rregullator të Energjisë për news të bëjë xhiron e të gjitha rrjeteve, dua ta vitin 2017. sqaroj opinionin publik se nga ana e Grupit Ftoj kryetarin e bordit, zotin Petrit Ahmetaj për Parlamentar të Partisë Socialiste nuk ka pasur të mbajtur raportin. asnjë deputet që të ketë votuar në emër të një Petrit Ahmetaj - Të nderuara zonja dhe zotërinj deputeti tjetër, sikurse për transparencë të opinionit deputetë, publik, deputetit të pavarur Robert Bitri në vendin Në emër të Entit Rregullator të Energjisë ju që ai voton i është vënë karta e një deputeti tjetër paraqes raportin vjetor për aktivitetin e këtij dhe sigurisht që kamerat apo shërbimet e Kuvendit institucioni gjatë vitit 2017, në fushën e rregullimit le ta hetojnë dhe t’i shkojnë deri në fund kësaj të sektorit të energjisë elektrike dhe gazit natyror çështjeje. në vendin tonë. Në këtë raport paraqitet në mënyrë Lëvizja Socialiste për Integrim dhe Partia të detajuar edhe aktiviteti i Entit Rregullator, si dhe

116 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ofrohet një informacion i përditësuar për zbatimin çështje të tjera brenda juridiksionit të ERE-s. e legjislacionit në fushën e energjisë elektrike dhe Siguria e furnizimit me energji elektrike në vitin gazit natyror. 2017 ka qenë në qendër të punës së ERE-s dhe Një vëmendje e veçantë i kushtohet realizimit operatorëve që sigurojnë shërbimet publike në këtë të detyrave dhe objektivave të shprehura në sektor. Konsumi total i energjisë elektrike për vitin rezolutën e Kuvendit për veprimtarinë e ERE-s 2017 është rritur me 4,9%, krahasuar me vitin gjatë vitit 2016. 2016; konsumi i klientëve familjarë u rrit me rreth Enti Rregullator i Energjisë aktivitetin e tij 2,6%. Në tregun e hapur me çmimet e tregut është rregullator e mbështet në ligjin nr.43/2015 për blerë rreth 39,6% e energjisë elektrike të sektorin e energjisë elektrike dhe ligjin nr. 102/2015 konsumuar në vend. për sektorin e gazit natyror. Ky institucion është Së fundi, nëpërmjet plotësimit të kuadrit në varësi të parlamentit shqiptar dhe ka pavarësi nënligjor dhe investimeve në sistemin e matjes të plotë financiare nga buxheti i shtetit. është bërë e mundur shkëputja nga tregu i Gjatë vitit 2017 sektori i energjisë tregoi një rregulluar i klientëve të lidhur në sistemin 35 kilo- qëndrueshmëri ndaj aktivitetit të prodhimit, volt. transmetimit dhe shpërndarjes së energjisë Në vitin 2017 treguesit teknikë të cilësisë të elektrike, duke mbajtur dhe ruajtur parametra furnizimit me energji elektrike u përmirësuan më optimalë në operimin fizik dhe rezultate shumë të tej. mira financiare. Po ashtu edhe sektori i gazit Për sa u takon çmimeve të energjisë elektrike natyror pati zhvillime në strukturimin e tij. në vitin 2017, referuar vendimit të ERE-s, janë Si një institucion i krijuar me ligj dhe në ruajtur të pandryshuara çmimet e shitjes me pakicë përputhje me besimin e dhënë nga organi më i për klientët fundorë. Gjatë vitit 2017 është realizuar lartë legjislativ, jemi përkushtuar në misionin tonë ndarja ligjore dhe pronësore e Operatorit të për të siguruar që shërbimet e rregulluara të Sistemit të Transmetimit dhe është punuar për të ofrojnë shërbime të sigurta dhe të besueshme, finalizuar ndarjen ligjore dhe funksionale të bazuar në kosto të drejta dhe të arsyeshme. Në Operatorit të Shpërndarjes së Energjisë Elektrike përmbushje të misionit tonë, ne ushtrojmë nga ai i furnizimit të shërbimit universal, e cila, së veprimtarinë në një mënyrë të hapur dhe fundi, u realizua me themelimin e tri shoqërive transparente duke synuar ekuilibrimin e interesave aksionere: furnizuesi i shërbimit universal; të konsumatorëve, shtetit dhe investitorëve në furnizuesi i tregut të lirë dhe operatori i sistemit të sektorët që ERE-ja rregullon. shpërndarjes. Raporti për sektorin e energjisë në Shqipëri Zhvillimi i tregut të gazit është gjithashtu një përfshin një pasqyrim të situatës dhe aktiviteteve nga sfidat e sektorit. Tubacioni i gazsjellësit “TAP” në sektorin e energjisë elektrike dhe gazit natyror, është projekti më i rëndësishëm për të cilin ka vijuar në tregjet përkatëse, në sigurinë e furnizimit me puna e ERE-s në bashkëpunim me dy rregullatorët energji dhe gaz natyror dhe në mbrojtjen e italianë dhe grekë, vende ku kalongazsjellësi. konsumatorëve të energjisë elektrike dhe gazit Aktualisht në zbatim të detyrimeve që burojnë nga natyror. traktati i Komunitetit të Energjisë jemi fokusuar në Për sa i përket strukturës dhe përmbajtjes, implementimin e vendimeve të grupit të raporti është, gjithashtu, në përputhje me përhershëm të nivelit të lartë të Komunitetit të përcaktimet e ligjeve dhe me rekomandimet e Energjisë, që kanë të bëjnë me kushtet për akses Kuvendit të Shqipërisë. në rrjetet e transmetimit të gazit natyror. Të gjitha vendimet, brenda kompetencës së Ndryshimet e miratuara në ligjin për sektorin e Entit Rregullator, miratohen nga bordi. Në vitin energjisë janë një hap i rëndësishëm që vendos 2017 bordi ka marrë 214 vendime në 34 mbledhje bazat për themelin e Bursës së Energjisë Elektrike të zhvilluara, në përputhje me rregullat e Shqiptare, si shoqëri anonime e Operatorit të organizimit të ERE-s. Këto vendime kanë qenë Sistemit të Transmetimit. produkt i analizave gjatë trajtimit të çështjeve të Tregu i energjisë elektrike për vitin 2017 ka tilla, si: rregullimi i çmimeve, miratimi i rregullave funksionuar bazuar në vendimin e Këshillit të për plotësimin e kuadrit rregullator, kërkesat për Ministrave nr. 242, datë 30.03.2016, për miratimin licencim, certifikimi i OST-së dhe “Albgaz”-it si dhe e kushteve për vendosjen e detyrimit të shërbimit

117 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

publik që do të zbatohet ndaj të licencuarve në siguria e operatorit të sistemit është rritur jashtë sektorin e energjisë elektrike. mase. Me hyrjen në fuqi të ligjit për sektorin e energjisë Shpërndarja e energjisë elektrike kryhet nga Enti Rregullator i Energjisë ka vijuar punën për Operatori i Sistemit të Shpërndarjes i licencuar nga miratimin e akteve rregullatore nënligjore në zbatim ERE sipas dispozitave të ligjit për sektorin e të tij. Me vendimin nr. 519, datë 13.07.2016, Këshilli energjisë elektrike. Operatori i sistemit të i Ministrave në zbatim të nenit 93, pika 3, të këtij shpërndarjes është përgjegjës për sigurimin e ligji, ka miratuar modelin e tregut në bazë të të cilit zhvillimit të sigurt dhe të qëndrueshëm të sistemit ERE, me vendimin nr.214, të bordit ka miratuar të shpërndarjes, përmbushjen e kërkesave për rregullat e tregut shqiptar të energjisë elektrike dhe shpërndarjen e energjisë elektrike dhe është i marrëveshjen e pjesëmarrjes në Bursën Shqiptare organizuar në 11 zona shpërndarjeje dhe 42 të Energjisë. agjenci. Veprimtaria e “OST sha” e transmetimit të Nga studimi i profilit vjetor të konsumit të energjisë elektrike kryhet nga Operatori i Sistemit energjisë elektrike, e para karakteristikë e këtij të Transmetimit, OST, një shoqëri publike me 100% profili është simetria thuajse e plotë e konsumit të aksioneve shtetërore. “OST sha” është krijuar dimër-verë. Ashtu sikurse në raportimet e viteve në vitin 2004 si rezultat e ndërhyrjes në Korporatën të mëparshme, edhe këtë vit vërehet i njëjti Elektroenergjetike nga një shoqëri e organizuar fenomen, ai i përdorimit të energjisë elektrike për vertikalisht, që kryen edhe funksionet e gjenerimit, ngrohje në dimër, sepse çdo ndryshim i të transmetimit dhe shpërndarjes së energjisë temperaturës së mjedisit reflektohet menjëherë në elektrike në tri shoqëri të veçanta. konsumin ditor të energjisë elektrike, pikërisht për “OST sha” kryen funksionet e operatorit të efekt të përdorimit ose mospërdorimit të ngrohjes rrjetit të sistemit, operatorit të sistemit të me energji elektrike. dispeçerimit dhe operatorit të tregut. “OST sha” Projekti “TransAdriatik”, TAP i gazsjellësit është garanton kapacitetet e nevojshme për furnizimin një projekt madhor, i cili është një pjesë e sistemit e pandërprerë me energji elektrike të të transmetimit të gazit të prodhuar nga nënstacioneve të sistemit të shpërndarjes, si dhe vendburime në Azerbajxhan drejt tregut europian të klientëve të energjisë elektrike të lidhur direkt të gazit. Transportimi nëpërmjet Azerbajxhanit dhe në rrjetin e transmetimit, transmetimin e energjisë Gjeorgjisë do të krijohet me një tubacion që do të elektrike të prodhuar nga burimet e vendit, si dhe kalojë në San Kaukaz, ndërsa transportimi përmes tranzitimin dhe shkëmbimet e nevojshme të Turqisë do të kryhet me anë të tubacionit. energjisë elektrike në vendet rajonit. Në këtë Transportimi i mëtejshëm do të kryhet me anë të kuadër, ai zhvillon sistemin e transmetimit në tubacionit “Trans Adriatik”, që do të kalojë përmes përputhje me kërkesat afatgjata të furnizimit të Shqipërisë, Greqisë dhe detit Adriatik në drejtim vendit me energji elektrike. Sistemi i transmetimit të Italisë. të energjisë elektrike përfshin të gjitha linjat me Dihet se territori, ku do të merret kjo sasi gazi tension 400 kilovolt, 220 dhe 110 kilovolt dhe është nga më të mëdhatë, krahasuar me Europën, nënstacionet lidhëse mes tyre. Afrikën Veriore dhe Rusinë. Enti Rregullator i Në lidhje me funksionin e sistemit të Energjisë të Shqipërisë, së bashku me Entin transmetimit, për vitin 2017 rezulton se sistemi në Rregullator të Greqisë dhe Italisë, janë në tërësi nuk është ballafaquar me avari të rënda ose koherencë të plotë në marrëdhënien e përditshme ngjarje të parashikuara të shoqëruara me me projektin dhe kanë marrë vendime të ndërprerjen ose kufizimin e energjisë elektrike. Një përbashkëta në lidhje me projektin TAP. Këto nga detyrat kryesore të OST-së është zbulimi i vendime janë marrë në përputhje me direktivën e aftësisë afatgjatë të sistemit për të plotësuar Parlamentit Europian, të Këshillit të Ministrave dhe kërkesën për transmetimin e energjisë elektrike, me rregulloren e Komunitetit të Energjisë. duke operuar, ruajtur dhe zhvilluar në mënyrë të Certifikimi i operatorit të sistemit të Transmetimit sigurtë dhe të besueshme dhe efikase sistemin e “Albgaz”, vendimi më i rëndësishëm gjatë vitit 2017 transmetimit. Duhet theksuar se me vënien në është certifikimi i “Albgaz”-it, si operator i punë të linjës 400 kilovolt Elbasan-Tiranë- kombinuar për transmetim dhe shpërndarjen në Podgoricë dhe 400 kolovolt, 220 dhe 110 Tiranë, përputhje të plotë me direktivën 2009/73 të

118 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Komunitetit të Energjisë dhe të Parlamentit me energji elektrike, përmes publikimeve në faqen Europian. Është ERE ajo që përcakton kërkesat online të institucionit, si dhe mjeteve të tjera të për aplikim, certifikim të operatorit të kombinuar, komunikimit; të kërkojë nga kompania “OSHE sha” përfshirë edhe dokumentacionin e nevojshëm që anulimin e faturave të konsumatorëve nën provon përmbushjen e kushteve të ligjit. Aplikimi emërtimin “dëm ekonomik” dhe energji e pamatur për certifikimin paraqitet nga operatori, i kombinuar në periudhën 2008-2011, në zbatim të vendimit në përputhje me kërkesat e miratuara nga ERE. përkatës të ERE-s. Rregullat për certifikimin e Operatorit të Sistemit Me gjithë uljen e ndjeshme të numrit të të Transmetimit për gazin natyror janë të miratuara ankesave të konsumatorëve, krahasuar me një vit edhe nga bordi i komisionerëve të Entit Rregullator. më parë, vijoi trajtimi me seriozitet i tyre, duke Një nga aspektet më të rëndësishme të punës kërkuar, njëkohësisht, një përgjegjshmëri më të së Entit Rregullator është edhe realizimi i detyrave lartë nga OSHEE. të lëna nga rezoluta e këtij parlamenti. Në lidhje Në përmirësimin e kujdesit për konsumatorin, me kërkesën për miratimin e tarifave të reja, ku i është përfunduar rregullorja e cilësisë dhe sigurisë kushtohet një vëmendje e veçantë, nga njëra anë, së furnizimit të konsumatorëve. Gjithashtu, gjatë mbrojtjes së konsumatorëve për tarifa me çmime kësaj periudhe jemi fokusuar edhe në intensifikimin sa më të drejta dhe të përballueshme dhe, nga e monitorimit të të gjitha segmenteve të sektorit ana tjetër, rritjes së cilësisë së shërbimit dhe për të raportuar rezultatet dhe masat që performancës së kompanisë, sqarojmë se edhe përmirësojnë situatën. Për periudhën janar-dhjetor vendimi nr. 52, datë 06.04.2017, vendosi lënien 2017 OSHEE-ja i ka rritur arkëtimet nga faturat e në fuqi të vendimit nr 190, datë 22.12.2016 të bordit energjisë elektrike, krahasuar me të njëjtën të ERE-s deri në 31.10.2017. Ministria e Energjisë periudhë të vitit të mëparshëm. Norma e arkëtimit ka bërë me dije se mbajtja e të njëjtës tarifë do të ndaj faturës pararendëse është rritur, sasia e garantonte zhvillimin normal të aktivitetit të energjisë elektrike të shitur rezulton me rritje, që shoqërive deri në përmbyllje të proceseve në është bërë e mundur nga rritja e kontrolleve në kuadër të reformave sektoriale. Në këto rrethana, terren dhe nga ulja e abuzimit. OSHEE-ja vazhdon për bazën e argumentit për mjaftueshmërinë e të të ulë, gjithashtu, edhe nivelin e humbjeve teknike ardhurave të shoqërive “KESH”, ose “OST” dhe dhe joteknike të rrjetit. Falë investimeve në rrjetin “OSHEE”, u vlerësua mbajtja e të njëjtit regjim e tensionit të mesëm dhe të ulët, humbjet përgjatë tarifor për vazhdimësinë normale të veprimtarisë vitit 2017 kanë arritur në 26,41%. së tyre edhe për vitin 2017. Ecuria pozitive vihet re edhe në treguesit e Zhvillimet në implementimin e reformës në reduktimit të nivelit të borxhit të keq, i cili rezulton sektorin e energjisë u kurorëzuan me miratimin e i ulët. Në rezolutë kërkohet, gjithashtu që ERE-ja 4 ligjeve bashkëkohore për këtë sektor, si: ligji për të marrë masat e nevojshme për plotësimin e energjinë elektrike; ligji për gazin natyror; ligji për kuadrit të legjislacionit sekondar në përputhje me energjinë e rinovueshme dhe ligji i eficiencës së rregullat dhe direktivat përkatëse të BE-së, të energjisë. Këto akte kryesisht janë: kushtet e domosdoshme për certifikimin e “Albgazit”, si përgjithshme të kontratës së shërbimit universal operatori i transmetimit dhe shpërndarjes së gazit të furnizimit me energji elektrike për klientët tariforë; natyror. Ky certifikim i paraprin hapit tjetër të rregullorja për kriteret standarde të cilësisë së rëndësishëm, që është dhënia e licencës së shërbimit të transmetimit të energjisë elektrike aktivitetit operatorit të transmetimit dhe metodologjisë së llogaritjes së rimbursimit të dëmit shpërndarjes “Albgaz”. ekonomik nga operatori i sistemit rregullator dhe Vlen të theksohet se bordi i ERE-s, me vendimin rregullorja mbi procedurat për paraqitjen e një nr. 82, datë 26.05.2017, ka miratuar certifikimin kërkese, shqyrtimin e saj dhe afatet e njoftimit paraprak të shoqërisë “Albgaz” në cilësinë e kur klientët dyshojnë në saktësinë e të dhënave të operatorit të kombinuar të gazit natyror, dhe me aparatit matës. vendimin nr. 10, datë 07.06.2017, ka miratuar Rezoluta fokusohet, gjithashtu, në vendosjen tarifën e përkohshme të transmetimit të gazit e detyrave ndaj ERE-s, siç janë: të rrisë përpjekjet natyror nga shoqëria “Albgaz sh.a” për periudhën e saj në ndërgjegjësimin e konsumatorëve për të 05.01.2017- 20.09.2017. drejtat e tyre që lidhen me shërbimin e furnizimit Nga ana tjetër, ligji për sektorin e gazit natyror

119 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

vendos parakushtin se subjekti që aplikon për një e tarifave të transmetimit të energjisë elektrike, licencë në transmetimin e gazit natyror, duhet që tarifave të operatorit të Sistemit të Shpërndarjes, më parë të certifikohet, sipas procedurës së çmimeve për shitjen e energjisë elektrike me përcaktuar në nenin 37 të ligjit nr. 102 të vitit 2015 pakicë, dhe çmimeve të shitjes së energjisë “Për sektorin e gazit natyror”. elektrike edhe nga furnizuesit e mundësisë së Licencimi dhe monitorimi i veprimtarisë në fundit. tregun e energjisë elektrike Tarifa për përdorimin e rrjetit të transmetimit dhe Licencimi dhe kërkesat e trajtuara gjatë vitit shpërndarjes së gazit natyror 2017 Bordi i ERE-s me vendimet nr. 191 dhe 192 të Gjatë vitit 2017 ERE-ja ka kryer një veprimtari datës 22.12.2016 filloi procedurat për shqyrtimin të gjerë për licencimin e subjekteve në aktivitete e aplikimit të kompanive, të Operatorit të Sistemit të ndryshme të sektorit të energjisë elektrike dhe të Transmetimit dhe Operatorit të Sistemit të gazit natyror. Në zbatim të kuadrit ligjor dhe Shpërndarjes. nënligjor në fuqi, për të gjitha aplikimet e paraqitura, Bordi i ERE-s mori vendimin për të filluar me është respektuar transparenca e parashikuar në iniciativën e vet procedurat për përcaktimin e tarifës procedurat për licencimin, në zbatim të ligjit nr. 43 së shoqërisë së prodhimit të energjisë elektrike, të vitit 2015 “Për sektorin e energjisë elektrike” dhe aksionet e së cilës zotërohen plotësisht ose të ligjit “Për gazin natyror”. pjesërisht nga shteti dhe është e ngarkuar me Monitorimi i tregut të energjisë elektrike detyrimin e shërbimit publik KESH për periudhën Monitorimet janë kryer bazuar në ligjin “Për 1 prill 2017 – 31 dhjetor 2017. sektorin e energjisë elektrike”, i ndryshuar”” dhe Në zbatim të rregullores “Për organizimin, VKM-në nr. 242, datë 30.3.2016, në bazë të të funksionimin dhe procedurat e ERE-s”, përgjatë cilave veprojnë pjesëmarrësit e tregut, mbledhja procesit të shqyrtimit të këtyre praktikave u kryen dhe përpunimi i rezultateve periodike, përpunimi i veprimet e nevojshme procedurale për të siguruar rezultateve të marra nga operatorët, apo të transparencën nëpërmjet publikimeve dhe konstatuara nga monitorimi në terren, identifikimi i seancave dëgjimore. Nga analizat e kryera dhe çështjeve për monitorim në terren, monitorimi për informacioni tekniko-ekonomik, ERE-ja konstatoi zbatimin e rregulloreve, si dhe kryerja e se gjatë viteve 2015-2016 të tria shoqëritë kishin monitorimeve në terren dhe analizat e tyre. krijuar rezerva, të cilat u gjykuan të mjaftueshme ERE-ja në bashkëpunim me USAID-in, është për zhvillimin normal të aktivitetit për periudhën në fazën e përfundimit të përgatitjes për ndërtimin pasardhëse. Ky konstatim u konfirmua edhe nga e një platforme elektronike për të gjithë sektorin, e rezultati financiar pozitiv në pasqyrat financiare për cila do t’i detyrojë pjesëmarrësit në tregun e tri kompanitë për periudhën 2015-2016. Për këtë energjisë të plotësojnë të gjitha detyrimet që arsye u vendos shtyrja deri më 31.12.2017 e fuqisë rrjedhin nga direktivat, nga rregulloret e Komunitetit juridike të vendimit nr. 190, datë 22.12.2016 të të Energjisë, si dhe nga ligji i sektorit të energjisë bordit të ERE-s për lënien në fuqi të tarifave dhe elektrike e gazit natyror. çmimeve të përkohshme të energjisë elektrike të Aktiviteti i ERE-s në fushën e rregullimit të miratuar me vendimin nr. 139. tarifave dhe çmimeve të energjisë elektrike dhe Prodhuesi me përparësi të energjisë elektrike gazit natyror Prodhimi i energjisë elektrike nga prodhuesit Bazuar në ligjin për sektorin e energjisë me përparësi të energjisë elektrike, ku përfshihen elektrike dhe atë të gazit natyror, ERE-ja është HEC-et me fuqi deri në 15 megavat, në vitin 2017 autoriteti përgjegjës për përcaktimin e tarifave dhe pësoi një ulje prej rreth 27%, krahasuar me vitin çmimeve për veprimtaritë e rregulluara dhe për ata 2016. Ndikimi kryesor në rënien e prodhimit nga që kanë detyrimin e shërbimit publik në sektorin e këta prodhues ishin prurjet e pakta hidrike gjatë energjisë, bazuar në metodologjitë e aprovuara. vitit 2017. Tendenca në rritje e prodhimit të Në zbatim të këtij detyrimi ligjor, veprimtaritë energjisë elektrike nga prodhuesit me përparësi kryesore të ERE-s gjatë vitit 2017 ishin: shqyrtimi ku, përveç shtimit të kapaciteteve prodhuese të i aplikimeve për tarifat dhe çmimet nga ana e të impianteve hidro në të ardhmen, parashikohet të licencuarve në sektorin elektroenergjetik dhe të fillojë prodhimi edhe i impianteve fotovoltaikë dhe gazit natyror; hartimi i metodologjive për llogaritjen eolikë, si dhe inceneratorët, që kanë lëndë të parë

120 Legjislatura e 9-të Viti 2018

pjesën biodegraduese të mbetjeve të ngurta ur- konfliktit të interesave në ushtrimin e funksioneve bane. publike”. ERE-ja ushtron përgjegjësitë e saj në Aktiviteti i ERE-s në zhvillimin e legjislacionit zbatim të ligjit nr. 43 të vitit 2015 “Për sektorin e sekondar dhe ndryshimet e tjera të bëra në ligj energjisë elektrike”, i cili ndihmohet në punën e tij Një pjesë e rëndësishme e veprimtarisë së nga një staf teknik mbështetës, që është shumë i ERE-s është edhe hartimi i legjislacionit sekondar, specializuar. Në raportet vjetore të implementimit që përbën dhe kuadrin rregullator në sektorin e të paraqitura nga Sekretariati Komunitetit të energjisë elektrike. Ky kuadër është plotësuar nga Energjisë në pjesën “Shqipëria dhe konkluzionet” ERE-ja në një pjesë të konsiderueshme dhe, ky organizëm ka theksuar, ndër të tjera prioritet aktualisht, janë ende në proces përpunimi nga kyçe për ERE-n, si më poshtë: ERE-ja i disa akteve të rëndësishme në zbatim të Zgjerimi më tej i përgjegjësive dhe ligjit nr. 43 të vitit 2015 “Për sektorin e energjisë kompetencave të ERE-s në kuadër të elektrike” dhe ligjit “Për gazin natyror”. implementimit të objektivave dhe parimeve të Hartimi dhe rishikimi i akteve nënligjore nga ana përcaktuara në paketën e tretë të energjisë. e ERE-s është bërë në çdo rast duke u konsultuar ERE-ja duhet ta forcojë më shumë pavarësinë gjerësisht me palët e treta, që kanë pasur interes e saj, pagat e stafit të ERE-s duhet t’u të drejtpërdrejtë mbi këto vendimmarrje. Vlen të korrespondojnë niveleve të pagave të rregulluara përmend faktin se në çdo rast fillimi i procedurës të kompanive dhe duhet të përcaktohen totalisht për shqyrtimin e një akti nënligjor nga ana e ERE- nga vetë rregullatori. s është njoftuar në mediet e shkruara për t’i dhënë Finalizimi i procesit të miratimit të ndryshimeve mundësi njohjeje publikut, si dhe për të marrë të ligjit nr. 95/84, datë 17.07.2006 “Për pagat, mendimin e tyre. shpërblimet dhe strukturat e institucioneve të Zhvillimi i seancave dëgjimore në prezencë të pavarura kushtetuese dhe të institucioneve të tjera palëve, që kanë shfaqur interes për dokumentet të pavarura, të krijuara me ligj” përbën një hap të në proces përpunimi nga ERE-ja, në çdo rast është domosdoshëm për qëllimet e implementimit të bërë publik nga palët e interesuara. pavarësisë financiare të ERE-s. Në çdo rast aktet e miratuara nga ERE-ja janë Duke e konsideruar zhvillimin në sektorin e konsultuar me Autoritetin e Konkurrencës, energjisë elektrike dhe gazit natyror në përputhje Ministrinë përgjegjëse për Energjinë, si dhe me me kërkesat më kualitative, të cilat përputhen Sekretariatin e Komunitetit të Energjisë, me të cilin plotësisht me ato të BE-së ku, ndër të tjera ERE- ne mbajmë një lidhje permanente për të gjitha ja zhvillohet si një institucion i pavarur me vendimet që merr ERE-ja. Kjo për një arsye shumë kapacitete të mjaftueshme dhe me ekspertizën e të thjeshtë, sepse aktualisht ne jemi në koherencë nevojshme për t’u përballur me sfidat e sektorit, të plotë me të gjithë legjislacionin e BE-së. është me rëndësi rishikimi i strukturës organizative Veprimtaria e ERE-së në fushën e mbrojtjes së të ERE-s, si dhe pavarësia operacionale e stafit të konsumatorit saj. Në funksion të detyrave të saj, ERE-ja ka Për vitin e ardhshëm objektivat e ERE-s janë analizuar të dhënat lidhur me numrin e ankesave orientuar në përputhje me sfidat që lidhen me të klientëve të paraqitur gjatë vitit 2017 dhe ka vijimin e punës, siç është liberalizimi i tregut të evidentuar se ky numër është shumë më i vogël energjisë elektrike, ngritja dhe bërja efektive e krahasuar me vitin 2016. Për vitin 2016 në ERE bursës dhe i mekanizmave të paparashikuara në janë paraqitur për trajtim 957 ankesa, ndërsa gjatë kuadër të nismave rajonale, konkretisht Western vitit 2017 këto ankesa shkuan në 564. Përveç Balkans 6. objekteve të saj, ERE-ja ka ofruar asistencë edhe Vitet e fundit, siç edhe kemi raportuar më parë, në dhënien e informacionit, të shpjegimeve dhe janë kryer një sërë investimesh me rëndësi ankesave të paraqitura nga konsumatori. kryesisht në rrjetin e amortizuar të shpërndarjes. Administrimi i burimeve financiare dhe Edhe për vitin në vazhdim ERE-ja do të ndjekë njerëzore me prioritet procesin që lidhet me shqyrtimin dhe Edhe për vitin 2017 për sa i takon fushës së miratimin e planit të investimeve tek operatorët burimeve njerëzore është zbatuar me përpikëri ligji kryesorë, ata të shpërndarjes dhe tek Operatori i nr. 93/64, datë 07.04.2005 “Për parandalimin e Sistemit të Transmetimit të Energjisë Elektrike.

121 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Në thelb të këtij procesi qëndron planifikimi me Po, zoti Ahmetaj. kujdes i investimeve të orientuara në uljen e Arben Ahmetaj – Faleminderit, Kryetar i kostove, në identifikimin e pjesëve të sistemit, ku Kuvendit! ndërhyrja është më e nevojshme, për të vijuar me Të nderuar deputetë, segmentet e tjera, që lidhen me kërkesat për një Të nderuar qytetarë dhe tatimpagues, sistem të integruar të tregut rajonal. Paketën fiskale, që po paraqesim sot në Një nga prioritetet e ERE-s për vitin që mbyllëm, Kuvend, e kemi prezantuar dhe konsultuar në një por edhe në vijim, mbetet reflektimi në legjislacionin raund të gjerë takimesh me sipërmarrësit dhe me aktual rregullator i ndryshimeve, të cilat do të jenë grupet e interesit, është vazhdimi i politikave tona në përputhje me paketën e tretë të BE-së në fushën në mandatin e parë dhe të dytë. Kjo paketë ka në e energjisë. Kjo do të bëjë të mundur krijimin e një thelb plotësimin e konturit lehtësues për tregu konkurrues dhe eficient që rrit sigurinë dhe sipërmarrjen e vogël, si dhe mbështetjen e cilësinë e furnizimit me energji elektrike në vend mëtejshme të sektorëve të bujqësisë dhe të dhe e integron atë në tregun rajonal. Për këtë qëllim turizmit. Pra, është vazhdimësi e natyrshme e ERE-ja ka vendosur një bashkëpunim të ngushtë filozofisë sonë qeverisëse dhe programit që ne me Komunitetin e Energjisë, Ministrinë përgjegjëse kemi miratuar, duke lehtësuar ngarkesën për për Energjinë dhe Autoritetin e Konkurrencës lidhur bizneset, si dhe duke stimuluar dy nga sektorët me çështje që kanë të bëjnë me kuadrin rregullator më prioritarë të ekonomisë. në sektorin e energjisë, por edhe me çështje të Ku konsistojnë konkretisht, masat që tjera të rëndësishme të këtij sektori. propozohen? Unë do të bëj një përmbledhje të Në përfundim, duke falënderuar të gjitha masave dhe lehtësive, më pas, në diskutimin nen institucionet, organizmat me të cilët ERE-ja për nen, jam i bindur se edhe deputetët, por bashkëpunon, shpresojmë që ky raport vjetor të edhe qytetarët do të kenë mundësi të marrin më shërbejë si një informacion i dobishëm e i qartë i shumë informacion. Sigurisht, Komisioni i të dhënave jo vetëm për institucionin e Kuvendit, Ekonomisë është mirinformuar deri në detaje gjatë por edhe për të gjitha institucionet, organizmat, debateve dhe diskutimeve që kemi zhvilluar në investitorët, konsumatorët dhe çdo person të komision. interesuar për tregun e energjisë. Siç e theksova, pas një turi të gjatë takimesh Ju faleminderit! me sipërmarrësit në të gjithë vendin, pas masave Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Ahmeti! të ndërmarra, në kuadër të betejës së Pyetje nuk ka, as kërkesë për diskutime, antiinformalitetit, dhe si rrjedhojë e një premtimi të prandaj jeni i lirë, zoti Ahmeti. bërë nga Kryeministrit Rama, direkt pas miratimit Vazhdojmë me projektligjet e tjera të rendit të të paketës fiskale në fund të vitit 2017, ne tashmë ditës. Konkretisht, lidhur me projektligjet “Për disa po bëjmë realitet lehtësimet konkrete për biznesin ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8438, datë e vogël. Këtë gjë e kemi theksuar edhe kur ulëm 23.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat”, të pragun e deklarimit të TVSH-së. Këtu dua të ndryshuar””; “Për një shtesë në ligjin nr. 92, të vitit ndalem një sekondë dhe të bëj një ballafaqim me 2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në grupin e munguar të opozitës, por në sy të Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar””; “Për një qytetarëve. A e mbani mend, të dashur qytetarë, shtesë në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006 “Për kur opozita thoshte: “Nëse ulet pragu i TVSH-së, sistemin e taksave vendore”, të ndryshuar””, që do të rriten çmimet”? Si është sot e vërteta? E janë pjesë e paketës fiskale dhe diskutimi do të vërteta është se për të gjitha njësitë, që preken bëhet për të tria bashkë. nga ulja e pragut të TVSH-së, është bërë një Kanë depozituar emrat për diskutim zotërinjtë: sondazh i drejtpërdrejtë nga INSTAT-i dhe jo nga Erion Braçe, Taulant Balla, Ervin Bushati, Evis qeveria. Rezultatet janë në dy drejtime: Kushi, Ilir Beqaj, Arben Pëllumbi, Antoneta Dhima, E para, është inflacioni, që për muajt prill-maj Xhevit Bushaj dhe Roland Xhelilaj. Në emër të rezulton të jetë në nivelin 2%, sa ka qenë në Grupit të Parlamentar të PS-së e ka depozituar vazhdën e gati 5 vjetëve, 1,8%; 2,1%; 1,8%; 1,9%; emrin deputetja Blerina Gjylameti. 2,1%. Pra, nuk ka asnjë ndryshim. Brenda të njëjtit Grupimet e tjera nuk kanë depozituar emra. indeks, kemi parë indeksin e mallrave që tregtohen Ju lutem, kush e do fjalën? nga njësitë e prekura nga ulja e pragut, dhe ka

122 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ulje çmimesh për shumë produkte. Kjo do të thotë për fermerët e inkorporuar në shoqatat e se pretendimi i opozitës nuk është i vërtetë. bashkëpunimit bujqësor. Konkluzioni është se opozita jo vetëm që nuk Po ndalem një sekondë këtu, se kjo është përfaqësoi qytetarët, jo vetëm që nuk përfaqësoi shumë e rëndësishme dhe përbën themelin e biznesin e vogël, por nuk kontribuoi në promovimit të ekonomisë së shkallës në bujqësi. konsolidimin financiar dhe fiskal të vendit. Ne po Kthehemi një hap prapa për të diskutuar me njëri- veprojmë në vazhdën e një planimetrie lehtësimi tjetrin se pse po e bëjmë këtë. Për çfarë e bëjmë fiskal, që shkon në përputhje me rritjen e sektorëve këtë? Sepse jemi duke kuruar pikërisht atë prob- prioritarë të ekonomisë dhe me rritjen ekonomike, lem që ka bujqësia. Çfarë problemi ka bujqësia? për të cilën unë do të flas pak më vonë. Tani po Problemi i bujqësisë është që i gjithë prodhimi kaloj konkretisht te masat. është bazuar në ngastra të vogla toke, të Së pari, tavani nga 5-8 milionë lekë xhiro me copëtuara, ku teknologjia dhe bashkimi i faktorëve tatimin e thjeshtësuar ka qenë dhe ngelet 5%. Ne të punës, faktorëve të prodhimit, puna dhe kapitali, po fusim brenda tatimfitimit një fashë të re nga 8- apo edhe teknologjia, nuk bëhen dot bashkë për 14 milionë lekë, pra tavani i tatimfitimit shkon në shkak të këtij copëtimi. Atëherë, nëpërmjet 14 milionë, dhe do të jetë 3 herë më pak se sa ka instrumenteve fiskale që, në fakt, janë dy, një e qenë, pra nga 15% në 5%. Këtë e premtoi bëmë para disa kohësh, me TVSH-në, një po e Kryeministri dhe e diskutoi me sipërmarrjen e vogël bëjmë tani, duke ulur tatimfitimin nga 15% në 5%, për 7 muaj rresht në të gjithë Shqipërinë. Bashkë ne po promovojmë bashkimin e fermerëve, në me Kryeministrin, me qeverinë dhe të gjithë mënyrë që politika e zhvillimit bujqësor dhe rural anëtarët e Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, të ketë mundësi të injektohet, të përpunohet, të e kemi diskutuar në territor çështjen e biznesit të zbatohet dhe të zërë vend më lehtë. vogël. Frytet e diskutimit janë lehtësimi fiskal. Është ndryshe kur një politikë e zhvillimit E dini çfarë ndodh, të dashur qytetarë dhe të bujqësor dhe rural vendoset në një platformë 10- nderuar deputetë? Me këto lëvizje, me këto hektarëshe, 20-hektarëshe, duke futur këtu edhe lehtësime fiskale, që po bën qeveria sot dhe që subvencionet, duke futur këtu edhe mbështetjen po i aprovon ky parlament, 91% e sipërmarrjes në e buxhetit, duke futur këtu edhe instrumentin e Republikën e Shqipërisë e ka tatimfitimin ose zero, garancisë, duke futur këtu edhe IPARD-in. ose 5%. Tani vijmë këtu, pas 5 vjetësh dhe gjithë Imagjinoni gjithë këto politika mbi një ngastër 1 ajo bolori antipolitike, parapolitike “u rritën taksat, dynym dhe mbi një fermë 10, 15, 20, 50 hektarë! u rritën taksat”, dolën boshe në fakt u ulën taksat. Ky është qëllimi. Lehtësimi fiskal na çon në drejtim U fermentua çdo ditë e njëjta bolori “taksa, taksa”, të konsolidimit të tokës, të konsolidimit të të gjithë por biznesi i vogël deri në 5 milionë lekë e ka zero faktorëve të prodhimit, të punës, të kapitalit, të lek tatimfitimin, zero! teknologjisë, në mënyrë që të rritim produktivitetin U rrit pragu nga 8 në 14%. Sot 91% e e këtij sektori. sipërmarrjes e ka ose zero tatimfitimin, ose 5%, Ndryshimi tjetër i rëndësishëm konsiston në nga 15% që ishte. Po të ishte dikush këtu nga këta lehtësirat që paraqiten për agroturizmin. Prapë të munguarit, do të thoshte: “Ne e kishim 10%”. kthehemi këtu një hap mbrapa për të kuptuar jo Po 5%, a është 2 herë më pak? Jo vetëm që është thjesht këto lëvizje fiskale, por për të kuptuar në 2 herë më pak, por krahasimisht (fatkeqësisht ju tërësi atë fill që kalon në të gjithë fabrikën e nuk jeni këtu, por qytetarët na ndjekin), ju e rritët ndërtuar të modelit të ri ekonomik. Çfarë dua të borxhin. Ne jo vetëm që kemi ulur taksat, por ne them me këtë? Në vjeshtë të vitit të kaluar në këtë po ulim edhe borxhin. Ka 3 vjet rresht që qeveria, parlament ne aprovuam paketën për strukturat e me operacionet e saj të përditshme, nuk krijon akomodimit me 4 dhe 5 yje. Strukturat e borxh të ri. Përkundrazi, kursen dhe trajton borxhin akomodimit me 4 dhe 5 yje kanë investime, në e trashëguar nga ju, të munguar. potencë, të larta, që shkojnë, në rastin më fillestar, Vazhdojmë më tej. Kombinuar me lehtësitë e mbi 10 milionë euro dhe pastaj kalojnë edhe në aplikuara, siç e theksova, 91% e sipërmarrjes e mundësinë e 50, 60 apo 100 milionë euro. ka ose zero, ose 5%. Në kuadër të mbështetjes Paketa u godit nga opozita dhe goditja ishte: së sektorit të bujqësisë, qeveria ka sjellë uljen e “Pse i ndihmoni ju këta oligarkët?” Pra, investimet normës së tatimfitimit koorporativ nga 15% në 5% e huaja u quajtkan tashmë oligarkë! Ne e bëmë

123 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

këtë, sepse ishim të bindur se kishte ardhur koha ndihmës apo e negociatës dilegjente që lidhet me që oferta jonë turistike të ishte konkurruese në IPARD-in, programit për mbështetjen e bujqësisë. krahasim me rajonin dhe jo vetëm. Madje atë ditë Sot është momenti t’i kthehemi situatës Kryeministri ka thënë se shumë shpejt do të ekonomike dhe ta ndajmë me qytetarët. Kemi avancojmë një mbështetje fiskale për agroturizmin, diskutimin: A është bërë mjaft? A është situata që është ana tjetër e turizmit, ku afron jo thjesht rozë?. A është ky vend i pasur? Jo, situata nuk ujin, jo thjesht detin, jo thjesht diellin, por kalon në është rozë, por situata është shumë më mirë se nivele të tjera, ku është ushqimi bio, janë aktivitetet çfarë ka qenë. sportive. Këto krijojnë mundësinë që të gjenerojnë Më në fund ekonomia shqiptare është futur në zhvillim ekonomik dhe punësim në zonat rurale. normalitet rritjeje, rritet me 4,5%. Ka qindra dhe Paketa edhe këtu është e konsoliduar. mijëra qytetarë që me të drejtë mund të dalin dhe Ka tri elemente shumë të rëndësishme. E para, të thonë: “Po, mirë, u rrit 4,5%, po ne ku jemi?”. dhe mbi të gjitha, ofron ulje të tatimfitimit nga 15% Po, patjetër që ka shumë për të bërë. Hajde t’u në 5 % për të gjitha njësitë e agroturizmit, që do të kthehemi numrave! Hajde t’u kthehemi jetëve të certifikohen në bazë të një vendimi specifik qeverie njerëzve! Hajde t’u kthehemi zemrave dhe që, për transparencë është vendimi nr. 22, i shkurtit mendjeve! të vitit 2018 “Për certifikimin e njësive të Më 1 janar të 2013-ës kanë qenë rreth 430 mijë agroturizmit”. Pra, tatimfitimi do të zbresë nga 15% të punësuar, sot janë 673 mijë të punësuar. në 5 %, tri herë më pak. Teknikisht duhet t’jua them që jam duke iu referuar Boloria e fermentuar e taksave sot është e E-Sig 27, borderosë së tatimeve që deklarojnë çmontuar njëherë e mirë përpara syve të opinionit sipërmarrjet vetë, për hir të së vërtetës dhe të publik. Kjo qeveri, kjo maxhorancë ka ulur taksat, transparencës. Janë gati 240 mijë mendje, zemra, ka lehtësuar ngarkesën fiskale për 97% të qytetarë, fytyra, familjarë, kryefamiljarë që shkojnë qytetarëve dhe sot del e thotë, me statistikë, “91% në punë më shumë se më 1 janar të 2013-ës. e sipërmarrjes e ka ngarkesën fiskale të ulur, pra Legjitimisht dhe në të drejtën e tyre çdo qytetar tatimfitimin nga 15% në zero dhe një pjesë e saj duhet të dalë dhe të më thotë: “Një sekondë, nga 15% në 5%”. Përveç kësaj, ulim TVSH-në për Ministër, çfarë je duke thënë? Kjo është situatë akomodimin dhe për ushqimin për agroturizmin rozë.” Jo! Mik i shtrenjtë, i dashur, që je ende pa nga 20% në 6 %. punë, nuk është situatë rozë, por mos harro që Patjetër që ka pasur debate edhe për pijet, por kemi 240 mijë zemra, mendje, fytyra, familjarë e unë, si ministër Financash, por edhe si anëtar i kryefamiljarë, që shkojnë në punë sot, më shumë kësaj maxhorance, kam argumentuar që për sesa në 2013-ën. shumë arsye, për shkak të aktivitetit dhe sistemit A kemi halle? Pa fund ka halle Shqipëria, sepse poroz të agroturizmit, është e pamundur që të vend i varfër është akoma, por është shumë herë mbahet kontrolli dhe balanca. Kështu që kemi më mirë se sa ka qenë në 2013-ën. Kur na dëgjoni mbetur vetëm në nivelin 6% të akomodimit dhe të këtu në debat dhe nganjëherë me të drejtën tuaj ushqimit, për t’i dhënë një mbështetje shumë të na përqeshni, nuk diskutohet se kemi arritur rëndësishme edhe këtij segmenti të sektorit të Gjermaninë dhe jemi vendi i dytë, ia kemi marrë shërbimeve dhe të nënsektorit të turizmit. edhe Holandës, nuk është ky diskutimi. Diskutimi Ndërkohë ato biznese që do të kenë rishtas këtu është fare i thjeshtë: e shpëtuam Shqipërinë investim në agroturizëm, do ta kenë taksën e nga humnera dhe e kemi futur në normalitet, në infrastrukturës zero. Këtu jemi duke folur për një rritje ekonomike, por kemi dhe shumë, shumë paketë shumë të rëndësishme me lehtësi fiskale punë për të bërë. që shkojnë drejtpërsëdrejti te biznesi i vogël. E Kjo paketë është një nga mendimet tona. Nëse thamë do të mbështesim biznesin e vogël dhe atë doni të mos e quajmë paketë fiskale, le ta quajmë po bëjmë. Thamë se do të ulim pragun e TVSH- paketë solidariteti, sepse së bashku kemi shkuar së për të kontrolluar të madhin dhe po e bëjmë. te qeliza e ekonomisë, kemi futur syrin, mendjen Thamë se do të lehtësojmë agroturizmin, po e te qeliza e ekonomisë, për ta ngacmuar pulsin e bëjmë sot. Thamë se do të mbështesim bujqësinë, ekonomisë pozitivisht, tek ajo qelizë e vogël, tek po e bëjmë sot, edhe nga ana fiskale, edhe nga ai fermeri, tek ai sipërmarrësi i vogël që shet ana e mbështetjes buxhetore, edhe nga ana e përditë, që prodhon përditë, që krijon përditë, që

124 Legjislatura e 9-të Viti 2018

afron shërbime përditë, tek ai i vogli, për ta ndezur Unë ju ftoj që jo vetëm ta mbështesim, kjo nuk akoma më shumë atë qelizë. Aty, tek ai fermeri në diskutohet, por të propagandojmë dhe të fshatin më të largët, duke i treguar që sot është ndihmojmë që çdo biznesi i vogël, çdo sipërmarrje mirë që ti të bashkohesh me fermerin tjetër që ke shqiptare ta ketë të qartë se çfarë sjell kjo paketë, në krah, për të bërë një ekonomi më të mirë, për që nuk është paketë fiskale, është paketë të pasur produktivitet dhe për të prodhuar më solidariteti me sipërmarrjen e vogël për ta shumë. ndihmuar të zhvillohet në favor të familjeve të tyre, Miq të dashur, e keni parë se çfarë ka ndodhur të ekonomisë dhe të Shqipërisë. me eksportet? Sot po rritemi me dy numra në Faleminderit! eksporte: 18.4 %. Patjetër dikush mund të thotë: Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Ahmetaj! “Çfarë je duke thënë, Ministër?!”. Por më besoni, Fjala është për zotin Bushati. nuk ka gëzim më të madh për një trupë që qeveris Ervin Bushati – I nderuar zoti Kryetar, dhe që drejton Shqipërinë si kjo maxhorancë, që Të nderuar kolegë, t’u referohet këtyre shifrave duke thënë: “Ka njerëz Sot maxhoranca ndërmerr një zinxhir masash që prodhojnë dhe eksportojnë”. Deri dje nuk kishin për të ndihmuar mbi 10 mijë biznese shqiptare, si asnjë mundësi. Ka njerëz që sot nuk kanë treg dhe 2 sektorët bazë të ekonomisë shqiptare. Këto vetëm Tiranën, por kanë treg Italinë, Gjermaninë, masa nuk ndërmerren thjesht për të mbajtur një Austrinë, Greqinë, Serbinë. premtim elektoral, sepse nuk jemi në kohë fushate Por për çfarë jemi votuar? Nuk besoj se thamë elektorale, po në mes të një mandati, por ditën që u votuam se do të bëjmë çudira. Jo! Ne ndërmerren sepse mendojmë se mund të ecim jemi njerëz normalë, do ta kthejmë këtë vend në përpara me masa fiskale, të cilat mbështeten në shina normale dhe këtë po bëjmë, të tjerat i bën një administratë që sot funksionon shumë më mirë, biznesi. në një situatë fiskale të konsoliduar dhe pa borxhe, Çfarë bëmë ne me sipërmarrjen? I hoqëm duart ku mund të propozojmë një ndërmarrje të tërë për që këta të munguarit ia kishin futur në fyt. Këtë të formalizuar ekonominë dhe për të mbështetur bëmë ne. Ne bëmë gjënë më të thjeshtë që bën biznesin e vogël, sepse sot i kemi mundësitë për një maxhorancë. Këta këtu që mungojnë, i kishin ta bërë këtë gjë. Kjo që po bëjmë nuk ka të bëjë as futur duart në fyt sipërmarrjes. Ne e çliruam atë, me fushatën elektorale, as me synimin për të do të vazhdojmë ta çlirojmë, sepse ka ende shumë bërë diçka, që nuk është në realitetin ekonomik punë për të bërë. Ka ende shtrëngesa të apo për të ndryshuar, por sepse besojmë që sot paarsyeshme në terrenin ekonomik. Këtu e ftoj është momenti për të ndërhyrë. sipërmarrjen që të na ndihmojë, sepse jemi ende Sinqerisht, më vjen keq që opozita nuk është e në një proces konsultimi për paketën fiskale të pranishme në një moment kaq të rëndësishëm, e vjeshtës, të na thotë se ku i kanë mbetur ende cila, po të ishte këtu, jam i sigurt se do të votonte, gishtat e këtyre në fyt, që t’ia heqim, ta çlirojmë deputetët e Partisë Demokratike do t’i votonin komplet sipërmarrjen që të realizojmë atë ëndërr këto ndryshime. Por lidershipi i Partisë që kemi, t’i japim Shqipërisë rritje ekonomike mbi Demokratike ndoshta për këtë arsye nuk është sot 5 %, që të përfitojë çdo qytetar, nga Kukësi, nga në sallë, sepse nuk mund të votojë kundër këtyre Tropoja, nga Saranda, nga Korça, nga Gjirokastra, ndryshimeve. nga Vlora, nga Tirana, nga Fieri, nga Lezha, nga Në radhë të parë, mbi 10800 biznese do të Dibra, gjithandej. përfitojnë nga ulja e tatimfitimit, që shkon nga 15% Ky është qëllimi që ne sjellim një paketë fiskale, në 5%. Kemi kaq kohë që diskutojmë për një e cila është baras me një paketë solidariteti, ku çështje shumë të rëndësishme, që ka të bëjë me syri, mendja dhe zemra e një maxhorance shkon formalizimin e ekonomisë. Kur ne flisnim për te qeliza më e vogël, më bazike e ekonomisë, te fomalizimin e ekonomisë, për të nxjerrë në dritën zemra, mendja, sytë, dora e fermerit; te zemra, e diellit të gjitha bizneset, që secili të paguante mendja, sytë e sipërmarrjes së vogël, te zemra, atë që i detyrohej shtetit, që secili të konkurronte mendja e sytë e atyre që bëjnë agroturizëm, që në mënyrë të ndershme, opozita thoshte: “Ne bëjnë biznes në zona rurale në favor të familjes duam të godasim të gjithë biznesin, të dëmtojmë së tyre, në favor të rajonit të tyre dhe në favor të qytetarët dhe punësimin e tyre”. Ja pra, sot kjo zhvillimit ekonomik. maxhorancë harmonizon masat, që të kemi një

125 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

formalizim të ekonomisë, si dhe një rritje të saj. dhimbshme, në një muaj, pastaj mezi të përballojnë Ekonomia shqiptare sot ka një ritëm të kënaqshëm kapacitetet në dy muajt e tjerë, por të funksionojnë dhe një trend pozitiv rritjeje prej 4,5%. Masat që gjatë gjithë vitit dhe qytetarët të punojnë gjatë gjithë po ndërmarrim do ta mundësojnë biznesin të vitit. Kështu do të jenë më të aftë dhe më të zhvillohet më shumë, të ketë më shumë para për përgatitur për të punuar në muajt e tjerë. të investuar, si dhe të punësojë më shumë qytetarë. Pika tjetër dhe më e rëndësishmja është Këto do të rritin investimet, punësimin dhe formalizimi i ekonomisë, i cili stimulohet me zhvillimin ekonomik. ndryshimet që po sjellim sot. Paketa që paraqesim, Gjithashtu, vëmendjen dhe mbështetjen tonë më shumë se 12 masa, në fakt, e stimulon e kemi pasur në dy motorë të rëndësishëm, që biznesin, e bën shumë më të thjeshtë, shumë më mendojmë se mund të sjellin shumë për logjike dhe favorizuese daljen në dritë të diellit të ekonominë shqiptare, e cila do të ketë një të bizneseve, të cilat shpeshherë mendojnë se mund ardhme të suksesshme, duke harmonizuar dhe të kenë më shumë përfitime, duke bërë evazion duke kombinuar turizmin me biznesin agrar. fiskal, duke iu shmangur tatimit, sigurimeve Mendoj se masat që marrim sot e çojnë shoqërore, duke mos deklaruar gjithçka në shtet. vëmendjen pikërisht mbi një kapital motor, ende Ulja kaq shumë e tatimfitimit, 5% tatimfitim për 90% të pashfrytëzuar plotësisht, siç është turizmi. të bizneseve në Shqipëri, nuk është diçka që mund Turizmi shqiptar po tregon përditë e më shumë t’i penalizojë ato. Ato, kështu jo vetëm kapacitetin e tij të plotë se si mund ta çojë formalizohen, por e kanë shumë më të thjeshtë, ekonominë shqiptare nga një nivel mbijetese në janë shumë më të gatshëm për të dalë, për të një nivel të kënaqshëm të rritjes ekonomike, konkurruar dhe për t’u futur te bizneset e mëdha. punësimit, zhvillimit dhe investimeve të mëdha. Duke pasur një prag të tillë, një shkallë të tillë Duke bërë këto investime sot, ne e kthejmë normimi, tatimi, 5%, ata nesër janë shumë më të vëmendjen tek turizmi dhe te biznesi agrar, si dy motivuar që ta deklarojnë një biznes, ta hapin një hallka që duhet të lidhen dhe të punojnë bashkë të tillë, ta formalizojnë atë, pse jo të mendojnë të për të përmirësuar ekonominë shqiptare, për të investojnë dhe të kenë plane të sakta biznesi për rritur punësimin dhe investimet. të kaluar në fazën tjetër, që është biznesi i madh. Duhet të kemi parasysh që potenciali turistik i Shpresoj që të gjitha këto masa të mos krijojnë Shqipërisë nuk duhet të limitohet vetëm në 3 muajt një efekt bllokues në ekonominë shqiptare, por të e verës. Ata që konsumojnë gjatë gjithë vitit në bëjnë të kundërtën, të incentivojnë, të shtyjnë ekonominë shqiptare, në turizmin shqiptar janë bizneset që të kalojnë në nivelet e zhvillimit, sepse qytetarët shqiptarë. Të gjithë e dimë që qytetarët është normale që çdo biznes të aspirojë për të shqiptarë gjatë 12 muajve, në fundjavë, në ditët e pasur një volum sa më të madh, e të mos mbetet festave apo të gëzimeve familjare dalin dhe janë te niveli 14 milionë lekë të rinj xhiro. më pranë një turizmi agrar, të cilin ne duam ta kemi Duhet të kuptojmë se është njerëzore si te në funksion gjatë 12 muajve për 2 arsye. qytetarët, si te ata që investojnë me kapitale, si te Në radhë të parë, për të pasur vazhdimësi dhe bizneset, që të kërkojnë të rriten sa më shumë, të zgjatje të sezonit turistik, por edhe për të mbajtur kenë sa më shumë volum tregtie, investimesh dhe në mënyrë konstante një kapacitet njerëzor, që biznesi. këto biznese të funksionojnë gjatë gjithë vitit dhe Me këto masa që ne ndërmarrim sot, që kanë të mos ndodhemi para situatës kur në 3 muajt e të bëjnë me biznesin agrar, që kanë të bëjnë me verës bizneset e turizmit të fillojnë dhe të ndihen turizmin, që kanë të bëjnë me bizneset e vogla, në ngërç, sepse nuk përballojnë dot volumin e patjetër që i jepet një impuls i ri shtesë ekonomisë shtuar të punës apo të turistëve, nëse arrijmë të shqiptare, sepse ne besojmë se duke mbështetur harmonizojmë dhe të kemi një lloj biznesi turistik biznesin, duke mbështetur punësimin, duke që funksionon në 12 muaj, qoftë edhe nëpërmjet mbështetur investimet, kthejmë në potencial pozitiv agroturizmit, ne do të kemi mundësi ta mbajmë gjithë kapitalin e fjetur që është sot në Shqipëri. gjallë këtë industri, që kapacitetet njerëzore të Ka shumë biznese shqiptare, ka shuam firma punojnë në mënyrë të vazhdueshme dhe hotelet, shqiptare, të cilat kanë kursime, i kanë në bankat restorantet, klubet të mos hapen vetëm 3 muajt e shqiptare, e me këtë rast ne përfitojmë t’i ftojmë të verës dhe të kalojnë në një fazë ringritjeje të investojnë në Shqipëri, sidomos në këto dy

126 Legjislatura e 9-të Viti 2018

biznese, të cilat incentivohen sot në mënyrë Të nderuar kolegë, specifike, siç është biznesi agrar dhe biznesi i Javën e kaluar shpresova që, më në fund, turizmit. parlamenti po i rikthehet normalitetit, pas disa Në këtë mënyrë, me këto masa që kemi marrë, muajsh që opozita e bllokonte foltoren këtu, duke në fakt kemi krijuar edhe mundësinë që, shumë mos na lejuar që ne të ushtronim të drejtën a nga këto biznese, të cilat janë thjesht turistike, detyrimin kryesor që kemi ndaj qytetarëve që na nesër mund të bëhen edhe biznese agrare; do të kanë votuar. Do të kisha preferuar që ai normalitet fillojnë të kombinohen. Pra, bizneset turistike, ato të ishte kthyer që para disa javëve, kur votuam që janë më të afta në treg, sepse kanë më shumë rezolutën për hapjen e negociatave, për vendimin kapitale, sepse kanë më shumë potencial, sepse e Komisionit Europian për hapjen e negociatave kuptohet, edhe sistemet e menaxhimit i kanë më me Shqipërinë. Ai do të kishte qenë një rast shumë të mira se bizneset agrare, nesër këto biznese i mirë, përmes të cilit ne, të gjithë deputetët, turistike do ta kenë shumë më të lehtë të qofshim të maxhorancës, qofshim të opozitës, sot kombinohen e të orientohen edhe ndaj biznesit të kishim shprehur qëndrimin tonë të përbashkët, agrar. Kjo na plotëson edhe një hallkë shumë të të ishim shprehur që jemi të gjithë të bashkuar kur rëndësishme, që ka të bëjë me kapacitetet është fjala për integrimin e Shqipërisë në njerëzore, me plane biznesi më të strukturuara, Bashkimin Europian. më të menduara, më të menaxhuara, sepse Fatkeqësisht, kjo nuk ndodhi, por megjithatë bizneset turistike i kanë mundësitë, i kanë edhe paketa që do të votojmë sot ka një rëndësi kapacitetet financiare, i kanë edhe kapacitetet mjaft të veçantë, pasi sjell lehtësim të drejtpërdrejtë njerëzore të ndihmojnë, e pse jo, edhe të bëjnë për sipërmarrjen në disa sektorë, në mënyrë të kalimin e butë drejt biznesit agrar. veçantë për bujqësinë dhe agroturizmin. Mendojmë se kjo do të jetë një pikë kthese në Paketa ofron masa lehtësuese në tre drejtime ekonominë shqiptare. Dua t’i them biznesit kryesore: tatimin mbi të ardhurat, tatimin mbi vlerën shqiptar, qytetarëve shqiptarë, se biznesi dhe e shtuar, si dhe taksat vendore. Më lejoni që edhe zhvillimi ekonomik i Shqipërisë është primar për këtu të shpreh keqardhjen që paketa nuk mori këtë maxhorancë e për këtë qeveri. vëmendjen e duhur gjatë shqyrtimit në Komisionin Më vjen keq që opozita, me gjithë zhurmën e për Ekonominë dhe Financat, sepse për tri ditë zallamahinë që bëri para se të merrej ftesa për në rresht opozita e bllokoi zhvillimin normal të Bashkimin Europian, para se të miratohen këto diskutimeve në komision. Pra, opozita jo vetëm që projektligje shumë të rëndësishme për biznesin, nuk dha asnjë kontribut, asnjë sugjerim, asnjë sot që miratojmë një paketë masash, një zinxhir mendim, asnjë ide, madje as edhe një kritikë apo masash mbështetëse shumë të rëndësime për rezervë, por nuk lejoi as që deputetët e ekonominë shqiptare, e ka lënë sallën bosh. maxhorancës të shprehnin mendimet e tyre, të Kjo opozitë, që ngelet part time, pra që punon bënin pyetje, diskutime, propozime e kështu me vetëm part time, proteston part time, bën namin radhë. deri në dymbëdhjetë të natës në një ditë të caktuar, Vetëm në mbledhjen e fundit të komisionit, që ndërsa gjashtë ditët e tjera të javës nuk vjen në do të thotë të premten e kaluar, kur opozita nuk komisione, kjo opozitë part time nuk është se erdhi fare ne komision, ne më në fund arritëm të përkujdeset për biznesin shqiptar, nuk është se kishim një diskutim konstruktiv, të bënim pyetjet, ka ndër mend ekonominë shqiptare, nuk është se të merrnim përgjigjet e duhura, madje të bënim ka ndër mend punësimin e qytetarëve shqiptarë. edhe propozime konkrete, edhe ndryshime, edhe Ajo ka ndër mend vetëm ardhjen në pushtet dhe përmirësime konkrete në projektligjet e paketës kujdeset vetëm për karrigen e vet, prandaj, kjo fiskale. opozitë part time nuk përpiqet, nuk vjen të votojë Edhe sot shpreh keqardhjen që opozita përsëri dhe nuk miraton një sërë masash që mbështesin e bojkoton seancën, duke mos marrë pjesë në ekonominë shqiptare. diskutimin dhe votimin e një pakete fiskale që, e Faleminderit! përsëris edhe një herë, lehtëson në mënyrë të Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Bushati! drejtpërdrejt sipërmarrjen në disa sektorë prioritarë Fjala për deputeten Evis Kushi. të ekonomisë sonë. Evis Kushi – I nderuar Kryetar i Kuvendit! Ndërkohë, siç e theksova pak më lart e ku dua

127 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

të ndalem në mënyrë të veçantë, kjo paketë ofron shiten në struktura të tjera, në biznese të tjera apo shkallëzimin e normës së tatimit mbi fitimin, që do në supermarkete, TVSH-ja të vazhdojë të aplikohet të thotë se për të gjitha bizneset me të ardhura në normën 20 %. deri në 14 milionë lekë, normën e tatimit mbi fitimin Duke ju falënderuar për vëmendjen, ju ftoj të do të jetë 5 %. gjithëve, ta votojmë paketën fiskale. Me këtë ndryshim ne realizojmë mbështetjen Ju faleminderit! më të madhe që i është dhënë biznesit ndër vite, Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja Kushi! sepse arrijmë që 91 % e bizneseve në të gjithë Fjalën për ministrin e Turizmit, zotin Klosi. Shqipërinë ta ketë tatimin 0% apo 5 %. Blendi Klosi – Të nderuar kolegë, Së dyti, paketa ofron jo vetëm lehtësim fiskal, Paketa që po kalojmë sot është një paketë por edhe ristrukturim të sektorëve, siç është për shumë e rëndësishme, një paketë e cila kërkon të shembull bujqësia, duke i nxitur fermerët të ndihmojë jo një grup të përcaktuar qartë, jo një përfshihen në shoqëritë e bashkëpunimit bujqësor grup biznesmenësh që tashmë janë në fushën e nëpërmjet reduktimit të normës së tatim-fitimit agroturizmit, por kërkon të mbështesë mijëra e koorporativ nga 15 % në 5 %. mijëra fermerë, të cilët do të duhet që, nëpërmjet Por, siç e theksova më lart, dua të ndalem pak kësaj pakete, të gjejnë një përthyerje të qartë të më gjatë tani, në mënyrë të veçantë paketa krijon ndryshimeve ligjore në lehtësira për bizneset e tyre. lehtësira fiskale dhe nxit zhvillimin e agroturizmit, i Ai që ne duam të ngremë në Shqipëri, rrjeti i tërë i cili vijon të jetë prioritet ekonomik, i reflektuar edhe agroturizmit, i cili sot merr një mbështetje shumë në programin e qeverisë, edhe në strategjinë të madhe edhe ligjore, është rrjeti i shumë e shumë ndërsektoriale për zhvillimin rural e bujqësor 2014 fermerëve të vegjël apo të mesëm, të cilët mund – 2020, por edhe në strategjinë për zhvillimin e të kenë, jo vetëm në 100 fshatra që ne kemi zonave rurale 2018 – 2020. përcaktuar si fshatra pilotë, por kudo në Shqipëri, Në mënyrë specifike, për të gjitha bizneset që një pol zhvillimi ekonomik, që do të dëshmojë se janë licencuar dhe operojnë si agroturizëm, do të munden të kenë biznes, munden të kenë jetë, reduktohet norma e tatim-fitimit nga 15 % në 5 %. munden të kenë arsye për të qëndruar në zonat e Po ashtu, të gjitha këto struktura do të përjashtohen tyre, në qoftë se fshati i tyre i traditës, fshati i tyre nga taksa e ndikimit në infrastrukturë. me histori apo fshati i tyre që prodhon histori apo Një ndryshim shumë i rëndësishëm është trashëgimi kulturore, fshati i tyre që prodhon traditë reduktimi i tatimit mbi vlerën e shtuar, pra i TVSH- në kulinari, fshati i tyre që ka traditë në agroturizëm, së, nga 20 %, që është norma standarde, në 6 % mund të shndërrohet në një pikë të vizitueshme për furnizimin e shërbimit të akomodimit e të nga turizmi shqiptar dhe nga turizmi i huaj; mund restorantit brenda strukturave të agroturizmit, por të shndërrohet në një arsye më shumë, që vetë duke përjashtuar këtu furnizimin me pije. Në fakt, ne, familjarët shqiptarë, të kemi mundësi që gjatë në këtë pikë, duke e vlerësuar edhe qëndrimin e uikendeve të kalojmë nëpër këto pika agroturizmi, ministrit, edhe argumentet që ai solli, unë kam një të ndihmojmë biznesin lokal dhe të futemi në një sugjerim, të cilin, së bashku me kolegun Braçe, rrjet, i cili sot në Shqipëri ka pionierët e tij të parë. do ta paraqesim në formën e një amendamenti në Nuk po ndërtojmë një politikë, e cila vjen vetëm ligjin “Për disa ndryshime për tatimin mbi vlerën e nga zyrat qeveritare, por që është në përputhje të shtuar”. plotë me zbatimin e asaj çfarë ne kemi bërë gjatë Me qëllim stimulimin e plotë të aktivitetit të gjithë këtyre kohëve; dëgjimit dhe analizimit të çdo njësive pritëse në agroturizëm dhe me qëllim kërkese dhe shqetësimi të biznesit të fushës. Po, unifikimin e paketës fiskale me hotelet me katër e biznesi i agroturizmit na e ka kërkuar me forcë që, pesë yje, ne sugjerojmë që reduktimi i tatimit mbi në qoftë se nuk ka një paketë si kjo e sotmja, që vlerën e shtuar të aplikohet jo vetëm për shërbimin do të ndihmonte në zhvillimin e tyre, do ta kishin e akomodimit e të restorantit, por të aplikohet edhe shumë të vështirë të funksiononin e të mbijetonin në shërbimin e pijeve, qofshin këto alkoolike apo në një treg të paformuar siç duhet. Prandaj kjo jo, të prodhuara e të ofruara brenda këtyre paketë vjen në kuadër të të gjitha politikave që po strukturave. Pra, e theksoj edhe një herë: vetëm ndërmarrim në Shqipëri, për ta shndërruar turizmin për ato pije që prodhohen e ofrohen brenda këtyre në një ekonomi, për ta shndërruar turizmin në një strukturave. Ndërsa për pijet që prodhohen dhe nga mundësitë më të arta ekonomike të zhvillimit

128 Legjislatura e 9-të Viti 2018

të vendit. për herë të parë kemi 18 qendra ambulance, të Sot ne jemi në mes të sezonit turistik, një sezon cilat përgjigjen në të gjithë zonën bregdetare, në i cili, si rrallëherë, ka filluar shumë kohë më parë, harkun kohor të 10 minutave. Pra, janë këto një sezon që është më se premtues, i mbushur përpjekje, të cilat na bëjnë të mendojmë se sezoni me turistë të huaj, ardhur nga e gjithë bota. do të vazhdojë të jetë i suksesshëm, me numër të Megjithatë, përsëri kemi probleme. Përsëri kemi rritur turistësh. Por sa më shumë rritet numri i shqetësime. Përsëri kemi momente, të cilat duhet turistëve, aq më shumë shtohet përgjegjësia jonë të na bëjmë të reflektojmë të gjithë së bashku. për të pasur mundësi që të kemi një sezon të Përsëri kemi probleme me të tria parimet bazë, diversifikuar. mbi të cilat duam të zhvillojmë sigurinë e një turizmi Paketa që sjellim sot është kryekëput një cilësor, që kanë të bëjë me sigurinë në plazhe, që paketë, e cila kërkon diversifikim të ofertës, por kanë të bëjnë me pastërtinë nëpër plazhe, që kanë edhe forcimin e arsyeve pse duhet të bëjmë të bëjnë me realizimin e mikpritjes në plazhet tona. turizëm në Shqipëri. Sot po miratojmë paketën e Për sa i përket sigurisë, kemi punuar shumë agroturizmit, e cila kërkon 4 gjëra: zhvillimin gjatë gjithë vitit, kemi punuar për të ndërtuar ekonomik në zonat me mundësi të kufizuara komitetet e ruajtjes së turizmit në të gjithë agroturistike: krijimin e vendeve të reja të punës; Shqipërinë, kemi bërë takime, dhe për herë të parë zhvillimin e qëndrueshëm të turizmit dhe, pa kemi ngritur pikat e sigurisë, të cilat kanë të bëjnë dyshim, ajo që është më kryesorja, rritjen e të me sigurinë në plazhe, me ruajtësit e ujit, e po ardhurave apo me fjalë të tjera, rritjen e mirëqenies ashtu me sigurinë që ka të bëjë me Ministrinë e për këto struktura akomoduese. Shëndetësisë, pra me ruajtjen e jetës. Çfarë kuptojmë me agroturizëm? Agroturizmi Në të tria drejtimet kemi avancime të është ajo veprimtari pritëse, që zhvillohet në një jashtëzakonshme, krahasuar me një vit më parë. fermë apo në njësi agrokulturore, për të tërhequr Kemi përcaktuar qartë me bashkitë, se ku do të vizitorë, shpesh duke u mundësuar atyre jenë vendet e mjeteve lundruese, dhe falë Zotit, pjesëmarrjen në veprimtarinë bujqësore apo në kemi akoma një sistem i cili po monitoron, kështu veprimtari të tjera ndihmëse, që zhvillohen në atë që nuk kemi asnjë incident në plazhet tona për sa mjedis bujqësor. Agroturizmi do të zhvillohet në u përket mjeteve lundruese. Kemi një reduktim zonat rurale, si veprimtari që ka një potencial të shumë të madh. Përsëri kemi ngjarje, për këtë jemi lartë zhvillimi ekonomik dhe ndikon drejtpërsëdrejti kokulur, dhe humbje jetësh në plazhet tona, por në familjet e këtyre zonave. ama sistemi i ruajtjes së plazhit është ngritur Subjektet që do të investojnë në agroturizëm pothuajse në të gjithë Shqipërinë, jo në kushtet që duhet t’u nënshtrohen kritereve specifike për t’u duhet, por ama po funksionon, dhe kemi disa jetë certifikuar si strukturë akomoduese agroturistike, të shpëtuara në të gjithë plazhet tona vetëm nga të cilat do të ndihmojnë për të pasur një rrjet të sistemi i ruajtjes së plazheve. Në krahasim me vitin certifikuar subjektesh që mund ta ofrojnë këtë e kaluar, kemi një numër shumë të reduktuar të shërbim, për të qenë të ndihmuar në hapat e tyre jetëve të humbura në plazhe, por përsëri një jetë nga strukturat shtetërore. e humbur na e rrëzon të gjithë atë çfarë themi. Po i shfrytëzoj këto 3 minuta, që më mbeten Duhet të jemi të gjithë së bashku atje, së bashku nga koha ime, për të informuar dhe për të njoftuar me pushtetin qendror, së bashku me pushtetin opinionin publik, (këto kohë kemi bashkëpunuar lokal, së bashku me vetë poseduesit e operatorëve edhe me Ministrinë e Bujqësisë, dhe me Ministrinë turistikë, të cilët duhet të kuptojnë se kjo është një e Infrastrukturës dhe me Ministrinë e Kulturës, përpjekje, që duhet të vijë nga poshtë lart. Nuk edhe brenda kuadrit të “100 fshatrave”), se çfarë mund të vëmë njerëz të shtetit për të ruajtur do të thotë një strukturë agroturistike. Agroturizmi plazhet, duhet të jetë vetë biznesi, siç e përcakton do të mbështesë turizmin e qëndrueshëm të edhe vendimi i Këshillit të Ministrave, që duhet ta zonave rurale nëpërmjet mbrojtjes së mjedisit, promovojë dhe ta realizojë këtë siguri. ruajtjes së traditës dhe promovimit të produkteve Për sa i përket sistemit shëndetësor, kemi tipike të zonës. Një subjekt që do të certifikohet si ngritur prej vitesh, por këtë vit i kemi në perfeksion, agroturizëm, duhet të plotësojë kryekëput disa qendrat e ndihmës së parë; kemi ndërtuar 26 pika parime, mbi të cilat ne kemi caktuar dhënien e ambulatore në të gjithë sistemin e plazheve, dhe certifikatës.

129 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Agroturizmi, si veprimtari, mund të zhvillohet në Sot qeveria propozon disa ndryshime në ligjet fermat, që i plotësojnë këto kritere. Ferma kryesore fiskale, të cilat vazhdojmë të njëjtën bujqësore duhet të ketë të paktën 1 hektar tokë të filozofi të filluar para 5 vjetëve dhe të përmirësuara mbjellë me kultura bujqësore ose minimalisht 0,5 me përpjekjet e konsolidimit vit pas viti. Me këto hektar serra. Fermat blektorale duhet të ligje ne prekim edhe atë çfarë ndodh në biznesin mbarështojnë minimalisht 10 krerë gjedhë apo 100 e madh dhe çfarë ndodh në biznesin e vogël, krerë dele, dhi apo 200 krerë shpendë. Te fermat sigurisht, duke u dhënë përparësi disa sektorëve, blegtorale klasifikohen edhe stanet, fermat e të cilët jo vetëm që janë identifikuar si shtyllat e peshkimit apo akuakultura. Agroturizmi duhet të modelit të ri ekonomik, por edhe kanë pasur zhvillohet në një njësi agrokulturore, që ka si përmirësime të ndjeshme dhe të prekshme këto aktivitet përpunimin e produkteve bujqësore, vite: kanë ndikuar në rritjen e përgjithshme blegtorale, të peshkimit dhe të akuakulturës, si, ekonomike, kanë ndikuar në përmirësimin e bilancit për shembull, pikat e përpunimit të vajit, të ullirit, tregtar, për pasojë në përmirësimin e gjendjes së fabrikat e përpunimit të verës, të rakisë, të frutave llogarisë korrente dhe këtu besoj se duhet parë të ndryshme apo gjithë këtë sistem në zonën pse kemi një situatë, ku monedha kombëtare është bujqësore. forcuar kundrejt euros. Subjektet që zhvillojnë veprimtari pritëse të Ka muaj që bëhen debate, ka pasur pretendime klasifikuara, si agroturizëm, duhet të ofrojnë para një viti, në kohë fushate, që u financua nga minimalisht njërën nga shërbimet e mëposhtme: para jo të pastra. Situata sot provon të kundërtën, akomodim, ushqim, pije, veprimtari argëtuese sepse turizmi ka përmirësim të ndjeshëm jo vetëm shlodhëse, të lidhura me fermën apo mjedisin në numër vizitorësh, jo vetëm në ditë qëndrimi, përreth. Subjektet agroturistike, që ofrojnë por, tashmë, është i reflektuar edhe në balancën akomodim, duhet të kenë të paktën nga 6 deri në e sektorit. Në qoftë se në vitin 2013 hyrjet dhe daljet 30 dhoma dhe jo më shumë se 30 dhoma, për të ishin zero, sot balanca është tejet pozitive, aq sa mos ta shndërruar atë në një hotel që prish vjet turizmi dha 1,7 miliardë euro vetëm nga strukturën e hoteleve të zonës. vizitorët e huaj, ndërsa sivjet pritet të shkojë në 2 Strukturat në të cilat do të ofrohet shërbimi i miliardë. akomodimit, sipas klasifikimit të ligjit për turizmin, Me miratimin e sotëm të ndryshimit të ligjit për në fuqi, duhet të respektojnë kriteret urbanistike të ardhurat, duke filluar nga 1 janari, ne vazhdojmë dhe kriteret e tjera në fuqi për ndërtimin e ta konsolidojmë angazhimin e një taksimi të përcaktuar sipas planeve të zhvillimit të zonave ndershëm, duke taksuar shumë më pak shumicën vendore, po ashtu për të ruajtur edhe traditën e dërrmuese jo vetëm të individëve, por tashmë edhe zhvillimit të kritereve ndërtuese në atë zonë. të bizneseve, sepse, pas këtij ndryshimi, me mbi Akomodimi mund të ofrohet edhe në formën e 14 milionë lekë të rinj xhiro vjetore mbeten vetëm pushimit në ambiente ku vendosen çadra apo 9% e sipërmarrjeve në Shqipëri. Rreth 65 mijë kampingje. Ofrimi i ushqimit dhe pijeve që bëhen biznese me të ardhura deri në 2 milionë e kanë brenda ambientit, duhet të jenë produkt i zonës, zero taksën; edhe ato deri në 5 milionë përsëri e po ashtu ushqimet për të cilat ne lejojmë që të kanë zero; ishim deri në 8 milionë në vit me 5%, certifikohet një zonë, duhet të jetë nga 30% - 70% shkojmë në 14 milionë. Në qoftë se e mbani mend, e produkteve që e ofron ajo njësi. para 5 vjetësh u thamë shqiptarëve se do ta Pra, të nderuar kolegë, ne do të vazhdojmë t’i përgjysmojmë, për shumicën e bëmë zero, ndërsa promovojmë këto kritere, pasi mendojmë se sot që flasim për bizneset që janë me xhiro nga 8- agroturizmi realisht mund të shndërrohet në një 14 e ulim barrën fiskale me tri herë. mekanizëm shumë të fortë zhvillimi jo vetëm i Ne duhet të ndjekim me vëmendje reflektimin turizmit lokal, por edhe i njësive ekonomike për e këtyre masave fiskale në uljen e kostove, për zhvillimin e më shumë mjeteve në zonën rurale. rrjedhojë edhe të çmimeve, në rritjen e Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Klosi! konkurrueshmërisë dhe pa dyshim, të Fjalën e ka zoti Ilir Beqaj. harmonizuara me përpjekjet që po bëhen, në Të përgatitet Arben Pëllumbi. infrastrukturën rrugore, në furnizimin me ujë të Ilir Beqaj – I nderuar zoti Kryetar i Kuvendit, pijshëm, në furnizimin me energji elektrike, në Të nderuar kolegë deputetë, trajtimin e ujërave të zeza dhe mbetjeve. Këto janë

130 Legjislatura e 9-të Viti 2018

arsyet pse sot, praktikisht, Golemi po rikthehet dhe të mos lejuar që këshillat bashkiakë të bëjnë shfrytëzohet si një pasuri kombëtare. Pak besonin devijime nga ligji i financave vendore, që më pas para 5 vjetësh se katastrofa e infrastrukturës në sjellin edhe kështu barrierash në vend. Golem do të rimëkëmbej. Atje sot kemi hotelet më Faleminderit! të mira të vendit, që e kanë sezonin turistik 120- Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Beqaj! 130 ditë. Pse? Po e përsëris, falë rrugëve, tani Fjalën e ka zoti Pëllumbi. edhe rrugëve të brendshme, furnizimit më të mirë Arben Pëllumbi – I nderuar zoti Kryetar, me energji elektrike, ujërave të zeza që pastrohen, Të nderuar kolegë deputetë, furnizimit me ujë të pijshëm, sigurisht, sigurisë dhe Të nderuar qytetarë, promocionit. Por çfarë sjellin të gjitha këto? Sjellin E kërkova me shumë kënaqësi fjalën në këtë punësim. U angazhuam për 300 mijë vende pune seancë, në të cilën do të diskutojmë paketën para 5 vjetësh, nga të cilat gjysma në sektorin fiskale, e cila vjen me disa ndryshime në tri ligje: jorural. Ka arritur në 230 numri i të punësuarve, të për tatimet mbi të ardhurat, tatimin mbi vlerën e cilët sjellin të ardhura për familjet, sjellin konsum. shtuar dhe taksat për pushtetin vendor. Në një kohë E kemi thënë, së pari, punësimi është edhe dinjitet. kur ekonomia jonë në këtë 6-mujor ka njohur një Kështu që edhe nëse momenti aktual kur bëjmë rritje të qenësishme dhe kur papunësia është në miratimin, nuk është momenti kur ka vëmendje më nivelin më të ulët historik të saj, sigurisht nuk kemi të madhe nga subjektet, unë besoj se strukturat vend për euforizëm, por kemi vend për t’u gëzuar, fiskale e kanë të gjithë kohën e nevojshme, nga pasi, sipas INSTAT-it, në 3-mujorin e parë kemi korriku deri në janar, për t’u përgatitur, për të një rritje ekonomike prej 4,45% dhe rritje të informuar bizneset dhe për të bërë dhe projektet e konsumit real prej 3%, tregues këta, që premtojnë tyre, me qëllim që nga 1 janari t’i japim një shtysë shumë për vijueshmërinë e këtij viti. më të madhe kësaj fashe të sipërmarrjes, e cila Çfarë synojnë në vetvete këto projektligje, në do të nxitet edhe më shumë që të investojë dhe të veçanti projektligji për tatimin mbi të ardhurat? punësojë. Qëllimet janë në disa plane dhe në disa fusha, Qeveria këtë vit ka si objektiv primar punësimin. por ajo që është shumë e rëndësishme të Faktet tregojnë se javë pas jave, edhe me një rol theksohet është fakti se propozohet vetëm ulje e shumë më aktiv të zyrave të punës, punësimi barrës fiskale, me synim mbështetjen për zhvillim. vazhdon të rritet, edhe pse, nga njëra anë, kemi I tillë është edhe ndryshimi i parë, sepse jo vetëm përsëri kontradiktën: njerëz pa punë dhe biznese që drejtohet ndaj sektorit bujqësor, të cilin e kemi që nuk arrijnë të gjejnë fuqi punëtore, sipas si prioritet zhvillimi, por është edhe shtysë reale e specialitetit apo kualifikimit që kërkohet. Kjo duhet rritjes ekonomike. Ky nuk është thjesht një ta nxisë qeverinë, që, bashkë me lehtësirat fiskale ndryshim, por synon të nxisë fermerët të përfshihen dhe biznesin, të bëjë përpjekje për të përmirësuar në shoqëri të bashkëpunimit bujqësor. Vetëm edhe cilësinë e kërkesës së tregut të punës. bashkimi i fermave të vogla në shoqëri më të Kam një kërkesë të vogël për Ministrinë e mëdha mund të sjellë rritje të prodhimit dhe ulje të Financave për paketën e ardhshme fiskale, që, në kostove. Për këtë arsye, në këtë projektligj fakt, lidhet me ligjin për taksave vendore. Por në propozohet ulja me 3 herë e tatimit mbi fitimin, nga Komisionin e Veprimtarive Prodhuese na ka ardhur 15% në 5%. Jam i bindur që ky ndryshim do të një shqetësim, praktikisht nga Bashkia e Beratit, sjellë efektet e duhura. Dua të theksoj se jemi në ku atje këshilli bashkiak ka miratuar tarifa të reja, një vit që eksportet tona bujqësore kanë njohur jashtëzakonisht të larta, për ata që ofrojnë me rritje të qenësishme. kabull shërbimin e internetit, duke e bërë koston Gjithashtu, në vazhdën e mbështetjes që mujore 60-70 mijë lekë të vjetër në muaj, duke bërë qeveria po i jep turizmit, pas asaj që dhamë për kështu një barrierë për shtrirjen e internetit. Me strukturat hoteliere akomoduese në përgjithësi, drojën time se mund të shtrihet edhe në bashki të duke ua reduktuar TVSH-në në 6%, për ato me 4 tjera, do t’i kërkoja Ministrisë së Financave të e 5 yje në veçanti, mendojmë se burimi i madh shikojë nëse ka nevojë për të përmirësuar zhvillimit dhe i punësimit mund të vijë edhe nga legjislacionin, që në paketën e ardhshme fiskale, sektori i agroturizmit, i cili ka marrë zhvillim të madh në nëntor, të sjellë ndryshimin ose të bëjë sqarimet në të gjitha vendet europiane dhe, për sa kohë ne nevojshme, të përdorë instrumentin e prefektit për i kemi të gjitha mundësitë sociale dhe natyrore,

131 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

në mënyrë të padiskutuar do të njohë rritje edhe të deklarimeve. te ne. Një korrigjim me shumë vlerë bëhet në Agroturizmi, edhe pse në vetvete është një ndryshimin e skemës së tatimit të investitorit në iniciativë, që përgjithësisht është biznes i vogël ose ndërtim në marrëdhënie shkëmbimi me pronarët i mesëm për vetë karakteristikat që ka, mund të e truallit, sipas një kontrate shkëmbimi. Sot në të shtrihet pothuajse në të gjithë vendin, duke sjellë ardhurat e tatueshme të investitorit, llogariten edhe një ndikim konkret në punësim dhe zhvillim në ato të ardhurat, të cilat i korrespondojnë pjesës së zona, aktualisht, të prapambetura ose të thella. sipërfaqes së ndërtimit, që përfitojnë pronarët e Pra, për zhvillimin e turizmit në zonat rurale, i cili truallit, duke e ngarkuar me një barrë fitimi, e cila mund të sjellë rritje të prodhimit dhe të tregtimit të nuk është faktike nga shitja dhe ia ka rritur në produkteve bujqësore lokale, propozohet ulje e mënyrë fiktive të ardhurat investitorit. Edhe pse ky tatimit të fitimit koorporativ me 3 herë, nga 15 në korrigjim, për mendimin tim, vjen me vonesë, 5%, për një periudhë 10-vjeçare për të gjitha ato gjithmonë vlen shprehja “Më mirë vonë se kurrë”. struktura, që brenda 31 dhjetorit të vitit 2021 do të Ky ndryshim ka pasur nevojë edhe për disa masa, përfitojnë statusin “subjekt i certifikuar agroturizmi”. që tashme janë marrë, siç janë ngritja e kadastrës Tashmë në legjislacionin për turizmin është fiskale, që sigurisht ka qenë një ndërmarrje më parashikuar kategoria agroturizëm si pjesë e tij, vete, si dhe ndryshimi i udhëzimit të përbashkët siç e sqaroi edhe ministri i fushës. Gjithashtu, me nr. 9 midis Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë vendim të Këshillit të Ministrave janë përcaktuar dhe Ministrisë së Drejtësisë. edhe kriteret për licencimin e tyre. Duke qenë i bindur se këto ndryshime sjellin Nxitja e këtij biznesi, i cili pritet të ofrojë dhe ndihmojnë vazhdimin e rritjes ekonomike, akomodim, si dhe veprimtaritë e tjera të lidhura formalizimin e ekonomisë dhe rritjen e konsumit, me fermat bujqësore, shoqërohen edhe në ftoj kolegët e maxhorancës ta votojnë këtë projektligjet, që do të paraqiten për diskutim dhe projektligj. votim si pjesë e kësaj pakete fiskale dhe synojnë Faleminderit! një mbështetje akoma më të madhe, duke e Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Pëllumbi! reduktuar TVSH-në në 6%, si dhe përjashtimin nga Fjala e ka zonja Antoneta Dhima. Të përgatitet taksa e ndikimit në infrastrukturë. Xhevit Bushaj. Një tjetër ndryshim në këtë projektligj, që dua Antoneta Dhima – I nderuar zoti Kryetar, ta theksoj, lehtëson ngarkesën fiskale për afërsisht Të nderuar kolegë, 10800 tatimpagues, dhe Komisioni i Ekonomisë Të dashur qytetarë, dhe Financave, ku unë bëj pjesë, ka një kontribut Komisioni për Ekonominë dhe Financat, në jo të vogël, është ulja e tatimfitimit për bizneset e cilësinë e komisionit përgjegjës, shqyrtoi dhe konsideruara të mesme, të cilët deklarojnë të miratoi projektligjet për disa ndryshime në ligjin për ardhura vjetore deri në 14 milionë lekë, edhe këtu tatimin mbi vlerën e shtuar, ligjin për tatimin mbi të parashikohet ulja e tatimit mbi fitimin me 3 herë, ardhurat, si dhe ligjin për sistemin e taksave nga 15 në 5%. E thënë me fjalë të tjera dhe më të vendore. Këto projektligje mbështesin sektorin e kuptueshme, rritim tavanin e aplikimit të taksimit agroturizmit, i cili është një nga prioritetet e prej 5%, nga 8 milionë, që është sot, në 14 milionë qeverisë shqiptare në këtë mandat të dytë lekë. Ky veprim synon mbështetjen e bizneseve qeverisës. të vogla, të cilat deklarojnë të ardhura vjetore rreth Agroturizmi është një sektor, që mbështet 8 milionë lekë, vlerë që në vitet e fundit është rritur zhvillimin e turizmit të qëndrueshëm të zonave automatikisht si rezultat i rritjes së çmimeve dhe rurale nëpërmjet mbrojtjes së ambientit, ruajtjes indeksimeve pa sjellë fitime reale për to, por, nga së traditave dhe promovimit të produkteve tipike ana tjetër, ul barrën për bizneset e mesme, duke të zonës. synuar të qetësojë dhe të rrisë transparencën e Me ndryshimet e miratuara, zhvillimi i deklarimeve. Së bashku me ndryshimet e bëra në agroturizmit në zonat rurale do të shoqërohet me paketën e kaluar për përfshirjen në skemën e nxitjen e prodhimit dhe tregtimit të produkteve TVSH-së edhe të bizneseve me të ardhura nga 2 lokale të zonave të ndryshme të vendit. Kjo në 5 milionë lekë, jemi të bindur se shkojmë në iniciativë e ndërmarrë nga ana e qeverisë do të rrugën e duhur për një formalizim gjithnjë e në rritje synojë të nxitë krijimin dhe rritjen e bizneseve, te

132 Legjislatura e 9-të Viti 2018

cilat priten të ofrojnë akomodim, ushqim, çlodhje, fermerëve, që përfshihen në shoqërinë e argëtim dhe veprimtari të tjera të lidhura me fermën bashkëpunimit bujqësor dhe nxitjen e bizneseve, ose njësinë agrokulturore. që janë të licencuara dhe operojnë në fushën e Projektligji për tatimin mbi vlerën e shtuar agroturizmit. parashikon aplikimin e normës së reduktuar të Për bizneset me të ardhura deri në 14 milionë tatimit mbi vlerën e shtuar prej 6%, nga 20%, që lekë, norma e tatimit mbi fitimin propozohet 5% e është norma standarde, për furnizimin e shërbimit fitimit para tatimit, ndërsa për bizneset me të të akomodimit, restorantit, me përjashtim të ardhura mbi 14 milionë lekë norma e tatimit mbi furnizimit të pijeve brenda strukturave që zhvillojnë fitimin të mbetet 15% e fitimit para tatimit. veprimtari pritëse të certifikuara, si agroturizmi. Sektori i bujqësisë përbën një ndër sektorët Projektligji për sistemin e taksave vendore ka bazë të ekonomisë shqiptare. Zhvillimi dhe si qëllim përjashtimin nga taksa e ndikimit në modernizimi i tij do të ketë impakt edhe në sektorë infrastrukturë dhe investimeve në infrastrukturë të të tjerë prioritarë për vendin, sikurse është indus- subjekteve që zhvillojnë veprimtari pritëse të tria e turizmit, e cila e ka të nevojshme certifikuara si agroturizëm. Ndërsa projektligji për bashkëpunimin me një sistem bujqësor, që është tatimin mbi të ardhurat ka si qëllim reduktimin e në gjendje të garantojë furnizimin me produkte normës së tatimit mbi fitimin për sektorin e bujqësore dhe blegtorale në sasi, në cilësi dhe në agroturizmit, nga 15% në 5%. kohë. Në kushtet ku ndodhet agroturizmi shqiptar e Ndërkohë, një sektor bujqësor i kompozuar nga ka të vështirë të konkurrojë me nivelin dhe cilësinë, fermerë individualë me ngastra të vogla toke dhe që aktualisht ofron agroturizmi në vendet e rajonit. prodhim minimal për treg nuk është në gjendje t’i Ofrimi i shërbimit të agroturizmit në nivele cilësore, plotësojë kërkesat e konsumatorëve dhe, për më me një infrastrukturë të mirë dhe bashkëkohore tepër, ato të një industrie, siç është turizmi. është i domosdoshëm, pasi këto do të bëjnë të Gjithashtu, është e vështirë që prodhuesit mundur rritjen e numrit të turistëve. individualë të jenë faktorë të rëndësishëm për Natyra e bukur shqiptare na ofron mundësi të rritjen e eksporteve të produkteve bujqësore. Për mëdha, pothuajse në të gjithë territorin e vendit, këto arsye, është e domosdoshme që të rritet sidomos në zonat malore. Krijimi i lehtësirave shkalla e kooperimit në bujqësi, një ndër format e fiskale do të mundësonte zgjerimin edhe më gjerë së cilës janë shoqëritë e bashkëpunimit bujqësor. të investimeve në këtë fushë dhe në zona të tilla, Rritja e kooperimit të fermave dhe krijimi i këtyre ku ka nevojë jo vetëm për punësimin, por edhe shoqërive kërkon edhe stimuj nxitës. Në këtë për zhvillimin ekonomik të këtyre rajoneve në kuptim, krahas masave të tjera nxitëse të sektorit funksion të agroturizmit, dhe jo vetëm. bujqësor, sikurse janë subvencionimet, investimet Përpos përmirësimit të infrastrukturës në kullim, ujitje, vaditje e të tjerë, është e agroturistike, apo përsosjes së imazhit dhe të arsyeshme që nxitjes së kooperimit dhe krijimit të prestigjit të vendit, këto investime do të njësive të mëdha prodhuese bujqësore t’i shërbejë kontribuojnë, gjithashtu, edhe në hapjen e vendeve edhe një normë tatimi mbi fitimin e reduktuar për të reja të punës direkte dhe indirekte; rritjen e këto shoqëri. turistëve e të vizitorëve me potencial të fuqisë Reduktimi i normës së tatimit mbi fitimin për blerëse, që do të vijnë në Shqipëri, si dhe rritjen e shoqëritë e bashkëpunimit bujqësor nga 15% në konsumit. Të gjitha këto ndërhyrje përkthehen në 5% nuk do të shoqërohet me reduktim të të përfitime për komunitetin dhe të ardhura shtesë ardhurave në buxhetin e shtetit, pasi aktualisht për shtetin në formën e taksave dhe tarifave. numri i atyre që janë regjistruar është minimal (rreth Agroturizmi në vetvete nuk është gjë tjetër 30 të tilla), ndërkohë që kontributi fiskal në buxhet veçse veprimtari pritëse që zhvillohet në një fermë ka qenë i papërfillshëm. Pritet që rritja e numrit të ose njësi tjetër agrokulturore, me qëllimin tërheqjen SHBB-ve dhe e volumit të punës së tyre do të çojë e vizitorëve, duke u mundësuar atyre pjesëmarrjen në rritjen e të ardhurave, rrjedhimisht edhe të në veprimtaritë bujqësore ose në veprimtari të tjera kontributit fiskal. ndihmëse, që zhvillohen në atë mjedis bujqësor. Reduktimi i normës së tatimit mbi fitimin për Reduktimi i normës se tatimit mbi fitimin sektorin e agroturizmit nga 15% në 5% nuk do të korporativ nga 15% në 5% do të sigurojë nxitjen e shoqërohet me reduktim të ardhurash në buxhet,

133 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

pasi numri i njësive agroturistike është minimal dhe ndryshme për realizimin e qëllimeve politike, në pjesa më e madhe e tyre janë të regjistruara si shërbim të partisë së tyre. Harrojnë shpesh se biznes i vogël. parlamenti është i të gjithë shqiptarëve dhe është Shqipëria është vend i potencialeve të mëdha. në funksion të tyre. Krijimi i fermave biologjike në vendin tonë është Ne, si përfaqësues të popullit, duhet ta një hap përpara drejt zhvillimit të agroturizmit. Në shohim këtë sallë vetëm në interes të njerëzve, të to vizitorët mund të ndjekin nga afër të gjitha cilët, me votën e tyre, na kanë besuar që këtu të ambientet e prodhimit në fermë dhe të jemi zëri, shqetësimi dhe forca e mendimit të tyre. konsumojnë, mes qetësisë dhe gjelbërimit, Unë, personalisht, nuk kam ndër mend t’i produktet e fermës. Mundësitë e shfrytëzimit të përgjigjem baltosjes suaj, kolegë deputetë të fermave janë të pafundme dhe nuk lidhen vetëm opozitës, as shpifjeve e sajesave tuaja për çdo me prodhimin. problem dhe çështje që diskutojmë. Ajo që dua të them është se hapësira Shqiptarët, ata që na kanë votuar dhe që përditë gjeografike e Shqipërisë është e përshtatshme më ndjekin me interes të veçantë, presin nga ne së miri me mënyrën e zhvillimit të agroturizmit. seriozitet dhe përkushtim në zgjidhjen e Fakti që një vend i vogël, siç jemi ne, i cili shtrihet problemeve dhe halleve që i shqetësojnë përditë. nga rëra e bregdetit Adriatik, peizazhet e bukura Shpesh gjeni pretekste për të bllokuar punimet të Jonit, fusha e Ultësirës Perëndimore të normale dhe funksionimin normal të seancave Myzeqesë, kodrat e ëmbla anës të lumenjve Erzen plenare, të komisioneve, por edhe funksionimin në dhe Mat, parqet kombëtare të shtrira në të gjithë tërësi të parlamentit. Në çdo seancë qëllim të vendin dhe malet e mrekullueshme në Veri dhe caktuar politik keni realizimin e skenarëve të Jug të Shqipërisë janë mundësi vetëm për ndryshëm dhe në vend të një mendimi të qartë, zhvillimin e agroturizmit. Duhet theksuar se profesional dhe konstruktiv, ju zgjidhni të silleni në Shqipëria nuk e ka të domosdoshëm rregullimin e të njëjtën mënyrë dhe në çdo moment të peizazhit, pasi ai është i mrekullueshëm dhe i transmetoni të njëjtën kasetë të incizuar në selinë larmishëm. e partisë suaj. Të njëjtën gjë po bëni edhe sot, Në kushtet kur këto projektligje janë në duke e bojkotuar këtë seancë shumë të përputhje me Kushtetutën e Republikës së rëndësishme, që flet për paketën fiskale dhe për Shqipërisë dhe mbështesin agroturizmin, si një nga pjesën më të madhe të qytetarëve shqiptarë. prioritetet e qeverisë shqiptare, për t’i dhëne hov Projektligji, që po diskutojmë sot “Për disa zhvillimit ekonomik dhe të qëndrueshëm në zonat ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8438, datë rurale, ju ftoj t’i miratojmë këto projektligje të 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat” (nr. 92/ paketës fiskale, sepse ulja e taksave mbështet 2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”; nr. 3632/ sipërmarrjen, mbështet biznesin dhe do të 2006 “Për sistemin e taksave vendore””) është mbështesë njësitë agroturistike. diskutuar gjerësisht në Komisionin për Ekonominë Faleminderit! dhe Financat, si dhe është i mbështetur në nenet (Drejtimin e seancës e merr zonja Vasilika 78, 83, pika 1 të Rregullores dhe nenit 155 të Hysi.) Kushtetutës. Vasilika Hysi –Faleminderit, zonja Dhima! Projektligjet kanë për qëllim të realizojnë nxitjen Fjalën e ka Xhevit Bushaj. Të përgatitet deputeti e fermerëve të përfshirë në shoqëritë e Roland Xhelilaj. bashkëpunimit bujqësor, sipas kuptimit të ligjit Xhevit Bushaj – Faleminderit, zonja drejtuese përkatës të fushës së bujqësisë, duke reduktuar e seancës! normën e tatimit mbi fitimin nga 15% në 5%; nxitjen Të nderuar kolegë deputetë, e bizneseve që janë të licencuar dhe të operojnë Të dashur qytetarë, në fushën e agroturizmit, duke reduktuar normën Shoh me keqardhje veprimet e kolegëve të e tatimit mbi fitimin nga 15% në 5%; të shkallëzojnë opozitës, që në çdo seancë qëllim kryesor nuk normën e tatimfitimit për bizneset me të ardhura kanë diskutimin dhe mendimin konstruktiv për deri në 14 milionë lekë, ku norma e tatimfitimit projektligjet që vijnë për diskutim dhe miratim në propozohet të jetë 5% e fitimit para tatimit. Ndërsa Kuvendin e Shqipërisë, por kanë përbaltjen e norma e tatimfitimit për bizneset me të ardhura mbi punës së qeverisë dhe krijimin e situatave të 14 milionë lekë propozohet të mbetet 15% e fitimit

134 Legjislatura e 9-të Viti 2018

para tatimit. Thënë ndryshe, përfitojnë 91% e synon nxitjen, krijimin dhe rritjen e këtij biznesi, i bizneseve nga 0% deri në 5%. cili pritet të ofrojë: akomodim, ushqim, çlodhje, Projektligji ka për qëllim të ndryshojë skemën argëtim dhe veprimtari të tjera të lidhura me fermën e tatimeve në industrinë e ndërtimit, me qëllim bujqësore. shpërndarjen e drejtë të barrës fiskale ndërmjet Projektligji parashikon për këtë kategori investitorit dhe pronarit të truallit; të unifikojë dhe biznesesh norma të reduktuara të tatimit të fitimit. të harmonizojë ligjin “Për lojërat e fatit në Ndryshimi i skemës së tatimit të investitorit dhe Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”, lidhur mbi pronarit të truallit në ndërtim synon të tatojë në bazën e tatueshme dhe normën e tatimit mbi lojërat mënyrë të drejtë pronarët e truallit dhe investitorët, e fatit për të gjitha kategoritë e lojërave të fatit; të që operojnë ne fushën e veprimtarive të ndërtimit bëjë të mundur harmonizimin ndërmjet dispozitave dhe shitjes së ndërtesave, në të gjitha rastet kur të ligjit nr. 9901/2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë trualli transferohet nga pronari i tokës, sipas një tregtare”. Këto projektligje janë në programin kontrate këmbimi të tokës me sipërfaqet e analitik dhe në politikat e qeverisë për vitin 2018. ndërtimit. Dua të ndalem në disa pika. Mendoj se ky Duke parë se këto projektligje synojnë nxitjen ndryshim do të ketë efektet e tij. e veprimtarisë pritëse të certifikuar si agroturizëm, Sektori i bujqësisë përbën një ndër sektorët asetet, resurset që ka vendi ynë për zhvillimin e bazë të ekonomisë shqiptare. Zhvillimi dhe këtyre sipërmarrjeve në tërësi dhe atij të modernizimi i tij do të ketë impakt edhe në sektorët agroturizmit në veçanti, të cilat sjellin rritjen e e tjerë prioritarë për vendin, sikurse është indus- punësimit në zonat rurale, rritjen e të ardhurave tria e turizmit, e cila e ka të nevojshme dhe konsumit për komunitetin, ju ftoj, të nderuar bashkëpunimin me një sistem bujqësor, që është kolegë, t’i votojmë këto projektligje. në gjendje të garantojë furnizimin me produkte Faleminderit! bujqësore dhe blegtorale në sasi, cilësi dhe kohë. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Bushaj! Ndërkohë, një sektor bujqësor i kompozuar nga Fjalën e ka kërkuar ministri Niko Peleshi. fermerë individualë, me ngastra të vogla toke dhe Niko Peleshi – Faleminderit, e nderuara zonja prodhim minimal për treg, nuk është në gjendje të drejtuese e seancës! plotësojë kërkesat e konsumatorëve dhe, për më Të nderuar deputetë, tepër, ato të një industrie, siç është turizmi. Në fakt, dua të them vetëm dy-tri fjalë Gjithashtu, është e vështirë që prodhuesit shkurtimisht, që më tepër janë falënderime për disa individualë të jenë faktor i rëndësishëm për rritjen iniciativa, që sot janë në prag të mbështetjes dhe e eksporteve të produkteve bujqësore. Për këto të formalizimit përmes votës suaj. Jam i bindur, arsye është e domosdoshme të rritet shkalla e por, për fat të keq, mungon opozita, këto iniciativa kooperimit në bujqësi, një ndër format e së cilës nuk janë për një pjesë të shqiptarëve, por për të janë shoqëritë e bashkëpunimit bujqësor. Por rritja gjithë Shqipërinë, që janë vështirësisht të e kooperimit të fermerëve dhe krijimi i këtyre kundërshtueshme dhe, natyrisht, të papolitizuara, shoqërive kërkon edhe stimuj nxitës. Në këtë sepse, së pari, siç e thashë, prekin hapësirën rurale kuptim, krahas masave të tjera nxitëse të sektorit të vendit, që është pothuajse 90% e territorit të bujqësor, sikurse janë subvencionimet, investimet vendit, dhe pothuajse zë gjysmën e popullsisë, atë në kullim, në ujitje, në infrastrukturë, në energji që jeton në fshat. elektrike e të tjerë, është e arsyeshme që nxitjes Në fakt, paketa për agroturizmin nuk është një së kooperimit dhe krijimit të njësive të mëdha paketë që prek pozitivisht vetëm jetën e fshatit, prodhuese bujqësore t’i shërbejë edhe një normë por është edhe një mundësi për të ndërtuar një tatimi mbi fitimin e reduktuar për këto shoqëri: një trend të ri, një hapësirë të re biznesi për TVSH e reduktuar apo heqja e taksës së ndikimit sipërmarrësit e rinj apo të vjetër. Pra, qëllimi është në infrastrukturë. që ta kthejmë agroturizmin nga një fjalë, që deri Sektori i agroturizmit do të jetë, gjithashtu, një dje ishte e papërdorur, e panjohur, si koncept për ndër prioritetet e vendit, me qëllim zhvillimin e ekonominë shqiptare, përveç disa iniciativave turizmit në zonat rurale, e shoqëruar kjo me nxitjen sporadike, që i ngjasojnë apo i afrohen e prodhimit dhe tregtimit të produkteve lokale në agroturizmit, në një nënsektor të rregulluar, siç e zonë. Në këtë këndvështrim, iniciativa e ndërmarrë kemi sot, që e shpjegoi ministri i Turizmit (kemi një

135 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

komision për agroturizmin, të ngritur në Ministrinë bujqësisë. Toka bujqësore në fshat është e Turizmit, në bashkëpunim me Ministrinë e mesatarisht 1,2 hektarë, pra një sipërfaqe e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural; kemi një rregullore pamjaftueshme për të ndërtuar mirëqenie në për agroturizmin, kemi një përkufizim të miratuar fshatin tonë, sado përpjekje të bëjmë ne dhe sado me vendim të Këshillit të Ministrave). të modernizohet dhe të komercializohet bujqësia. Me dy fjalë: “agroturizëm” quhet një strukturë Atëherë, rruga që po ndjekim ne është forcimi i me gjashtë deri në tridhjetë dhoma, që ka një bujqësisë shqiptare nëpërmjet rritjes së restorant shërbimi, pra gastronomik, ka edhe një mbështetjes financiare, nëpërmjet inkurajimit të fermë bujqësore, blegtorale apo akuakulture bashkimit, dhe këtu dua të kaloj te një incentivë bashkëngjitur. Pra, sot, që flasim, e kemi kthyer tjetër, që është ulja e tatimfitimit për kooperimet, agroturizmin në një nënsektor të rregulluar, por pra për shoqëritë e bashkëpunimit bujqësor, të cilat duhet që ta bëjmë atë edhe interesant. i kemi përjashtuar nga TVSH-ja dhe tani po e ulim Kjo paketë vjen sot pas një konsulte me tatimfitimin dhe po e pjesëtojmë me tre, duke e legjislacionin e vendeve që kanë pasur sukses në çuar në 5%. Pra, nga njëra anë, është mbështetja agroturizëm dhe pa dyshim Italia është një nga financiare për bujqësinë, inkurajimi i modeleve, që modelet më të mira botërore të agroturizmit. Çfarë funksionojnë dhe sjellin më shumë të ardhura, që ka ndodhur në Itali para 25 vjetëve, në fillim të krijojnë ekonomi shkalle, siç është kooperimi në viteve ’90? Në Itali u miratua një paketë e ngjashme shitje, jo kooperimi si kooperativat klasike të kohës fiskale. Ata përgjysmuan TVSH-në dhe tatimfitimin së shkuar, por një kooperim i orientuar nga kërkesa për strukturat e agroturizmit. Nga viti në vit pati një e tregut; kurse, nga ana tjetër, kemi krijimin e dy- trefishim të numrit të strukturave agroturistike, tri ekonomive të tjera jobujqësore në fshat, të cilat ndërsa sot në Itali ka 22 mijë struktura agroturizmi. komplementojnë, pra plotësojnë, të ardhurat e Madje vitin e kaluar në Itali, në vitin 2017, pati 7 familjes fermere. milionë prenotime në strukturat e agroturizmit. Natyrisht, kryesor është agroturizmi. Në vendin Në qoftë se pretendojmë të kemi 1% të kësaj tonë kemi suksese të strukturave të ngjashme me madhësie të këtij nënsektori në Itali, i bie që në agroturizmin apo, le të themi, agroturistike, që kanë vendin tonë, nga 3, 4, ose 5 struktura agroturizmi, krijuar një shëndet lokal ekonomik jo vetëm për të kemi brenda mandati tonë politik, le të themi, atë që e ka investuar, por për dy, tre apo më shumë brenda tre vjetëve, disa dhjetëra, pse jo edhe disa fshatra rreth e rrotull. Pra, duam të “martojmë” qindra struktura të tilla në të gjithë Shqipërinë, konceptin e agroturizmit me konceptin e marketimit sepse incentiva fiskale që po miratojmë sot është më të mirë të prodhimeve tipike, tradicionale, për tejet agresive. Tatimi i vlerës së shtuar nga 20% të cilat po bëjmë edhe një ligj, që do ta sjellim shkon në 6%; tatimi mbi fitimin nga 15% shkon në shumë shpejt në parlament, me modelin tonë të 5%; taksa e ndikimit në infrastrukturë shkon zero. zhvillimit në fshat, nëpërmjet programit “100 Pra, me këto tri ndryshime, të investosh në fshat, fshatrat”, pra të lidhim këto pika dhe të ndërtojmë të ndërtosh një strukturë agroturizmi, duke pasur një ide që funksionon. Në fakt, kjo është një gjetje parasysh edhe diversitetin e madh që ka Shqipëria, e zgjuar, për mendimin tim, sepse fshati ka nevojë ndonëse është një vend i vogël, ka shumë krahina për miliarda euro investime. Në qoftë se do të me shumë zakone; ka shumë legjenda, ka shumë bënim një shumatore të të gjitha nevojave bazike, mite, të cilat mund të kthehen në një ofertë për që nga rruga, ujësjellësi, kanalizimet, shërbimet turizmin vendas dhe të huaj. publike, shkollat, qendrat shëndetësore, për të cilat Kemi ende shumë shqiptarë që nuk e njohin fshati shqiptar ka nevojë, në fund fare do të dilte Shqipërinë, që do të jenë baza e një turizmi një faturë e papërballueshme. domestik të agroturizmit, por kemi edhe shumë të Rruga që ne kemi zgjedhur është nëpërmjet huaj, që duan të zbulojnë një vend të modeleve. mrekullueshëm, por pak të njohur, si Shqipëria. Me programin “100 fshatrat” duam të ndërtojmë Në fund të fundit, unë e kam thënë dhe do ta modele, ku familja fermere ka të ardhura të shtuara them vazhdimisht, ndonëse duket pak jokorrekte nga miradministrimi i tokës bujqësore dhe politikisht, në fshatin shqiptar është e pamundur mbështetja e ekonomisë bujqësore ka të ardhura të flasim për mirëqenie dinjitoze në qoftë se nuk të shtuara nga agroturizmi që ne inkurajojmë dhe do të ndërtojmë ekonomi të tjera plotësuese krahas mbështesim të zhvillohet atje, si dhe nga

136 Legjislatura e 9-të Viti 2018

inkubatorët e prodhimeve tipike, të cilët u japin që lidhen me paketën fiskale. mundësi familjeve fermere të tregtojnë prodhimet Kalojmë në diskutimet në emër të grupeve e zonës me çmim me vlerë të shtuar edhe në parlamentare. kanalet e tregut, për të cilat nuk dua të zgjatem, Fjalën e ka Blerina Gjylameti. por realisht jemi duke punuar dhe brenda këtij viti Blerina Gjylameti - E nderuar drejtuese e do të kemi rezultatet e para shumë interesante. seancës, Shfrytëzoj rastin të njoftoj edhe një herë të gjithë Të nderuar kolegë, të interesuarit se thirrja nga Agjencia e Zhvillimit Sot po diskutojmë për disa ndryshime të Bujqësor dhe Rural për investime në bujtina dhe paketës fiskale, të cilat vijnë si reflektim ndaj agroturizëm është e hapur deri në datën 15 korrik. kërkesave të vazhdueshme të grupeve të Pra, kush do që ta kthejë shtëpinë e tij, me së paku interesit, por jo vetëm; të shoqatave të biznesit, katër dhoma, në një bujtinë apo vend akomodues por mbi të gjitha si reflektim i asaj çfarë kemi për turistë vendas apo të huaj, përfton deri në 15 thënë në krye të herës. milionë lekë në qoftë se aplikon në AZHBR, Në fillim të mandatit tonë të parë ne thamë se kurse për strukturat e agroturizmit, të cilat i do të ndërmerrnim një sërë reformash strukturore përkufizova edhe pak më lart, deri në 100 milionë të ekonomisë, për ta kthyer ekonominë në shinat lekë. Pas pak javësh ne do të hapim edhe thirrjen e zhvillimit të qëndrueshëm, duke bërë ndryshime e IPARD-it, ku janë parashikuar 11 milionë euro të konsolidimit fiskal dhe duke ndërhyrë në sektorët për diversifikimin e ekonomisë në fshat. kyç të ekonomisë, me qëllimin e vetëm që të Pra, sot nuk na mungojnë burimet e nxisnim punësimin, zhvillimin e ekonomisë dhe të domosdoshme financiare për zhvillimin rural, por kishim më shumë mirëqenie për qytetarët. na duhet të punojmë për të investuar në konceptet Sot duhet të ishim në një sallë plot, pasi e duhura, të drejta dhe të ngremë kapacitetet e ndryshimet që sjell kjo paketë fiskale prekin shumë fermerëve, investitorëve dhe të gjitha qytetarë; prekin ata që e kanë pak më afër institucioneve tona, në mënyrë që këto para të zhvillimin, si qendrat urbane të zhvilluara. Kjo mund të absorbohen. Kemi eksperiencat e pakete që mbështet zhvillimin e agroturizmit çon vendeve përreth, të cilat i kanë pasur dritaret e në zhvillimin e zonave të thella, pra, jo vetëm financimit të hapura, por nuk kanë mundur dot të turizmin e përhershëm, atë bregdetar, por, mbi të përthithin investimin. Të mësojmë edhe nga gjitha, edhe atë malor. gabimet e të tjerëve, por edhe nga përvojat më të Sot ne kemi sjellë një sërë ndryshimesh në mira. paketën fiskale, të cilat janë në vazhdën e Për shembull, zhvillimi i turizmit duhet të bëhet ndryshimeve të ndërmarra që në fillim të mandatit. jo vetëm duke shfrytëzuar bregdetin dhe duke u Fillimisht e nisëm me lehtësimin e barrës së kthyer kurrizin fshatrave të mrekullueshëm të taksave për qytetarët, duke arritur të bënim atë territorit të Shqipërisë, me kaq shumë potencial që premtuam, taksimin e ndershëm. Pra, paguan dhe kaq shumë trashëgimi kulturore, por edhe më shumë ai që fiton më shumë dhe më pak ai duke ndërtuar një model turizmi, që kombinon që fiton më pak. Vazhduam më tutje të turizmin e bregdetit, vende-vende masiv, atje ku mbështesnim ata sektorë të ekonomisë, që ka mundësi ta mbajë, me turizmin që mund të karakterizojnë ekonominë tonë, që është biznesi i zhvillohet në thellësi të vendit tonë, të një vendi vogël dhe i mesëm. Bëmë zero taksën për ende të pazbuluar. biznesin e vogël dhe nuk fituan pak, por gati Jemi mbrapa shumë vendeve të tjera në 90% e bizneseve në Shqipëri. fushën e turizmit, por populli thotë se çdo e keqe Sot vijmë me një tjetër zhvillim. Kemi ulur në e ka një të mirë. Në rastin tonë, prapambetja e ka 5% tatimfitimin për bizneset me xhiro nga 8 të mirën se mund të përfitojmë nga gabimet dhe milionë deri 14 milionë lekë. Këtu duhet të ishim të modelet e suksesshme të atyre që janë disa dyja krahët për ta mbështetur, sepse përfitojnë hapa para nesh. 10867 biznese. Ne e dimë që në ato biznese ka Shumë faleminderit për mbështetjen! shumë të punësuar dhe ndikimi nuk është thjesht Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Peleshi! numerik, por janë më shumë të ardhura për të Zoti Roland është tërhequr. gjithë ata që kanë votuar për të pasur një qeveri të Këtu mbyllen diskutimet për të tria projektligjet përgjegjshme, e cila nuk funksionon sipas asaj

137 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

çfarë ka ndodhur më parë, pra, nxitje vetëm të kalimi i të drejtës së pronësisë mbi tokën bujqësore sërës së atyre që i kanë përkrah, por në nga një fermer i regjistruar te një fermer tjetër apo mbështetje të atyre që kanë votuar për të parë person fizik ose juridik, që kryen aktivitet bujqësor, ndryshim në Shqipëri. Ndryshimi po vjen. të përjashtohen nga tatimi jo vetëm në këtë rast, Sot duhej të ishim më shumë, sepse reflektimi por edhe në rastin e kalimit të së drejtës së është bërë mbi kërkesat e vazhdueshme, që nuk pronësisë brenda lidhjes gjinore burrë-grua-fëmijë, janë të pakta, që nga viti 2006, kur shoqatat e nëpërmjet dhurimit apo heqjes dorë nga pasuria, ndërtuesve kërkonin të ndryshohej një nga nenet, kur pasuria rrjedh pikërisht nga bashkëpronësia e që e konsideronte kalimin e pronësisë nga detyrueshme, e fituar nëpërmjet ligjit nr. 7501 për pronarët e truallit tek ata që ndërtonin përsëri si tokën. pjesë të tatimit mbi fitimin. Këtu duhet të ndalemi Gjithashtu, një element tjetër ku ne duhet të pak dhe të shikojmë se sa ndikon kjo në një sektor kemi vëmendjen, është që të gjitha këto ndryshime tjetër kyç të ekonomisë shqiptare, sikundër është të vijnë në vazhdën e nxitjes së atyre sektorëve, ndërtimi. që sjellin punësimin dhe nxisin e përmirësojnë E thashë që në fillim, është një politikë e situatën në ato zona që preken më pak. përgjegjshme, e cila nis fillimisht me reformat Do të doja të përmendja edhe një fakt tjetër. E strukturore për të konsoliduar ekonominë, një përmendi ministri i Bujqësisë, po ashtu edhe zhvillim të qëndrueshëm ekonomik, e më pas ministri i Turizmit, janë një sërë masash të kalon nga mbështetja për biznesin e vogël në ndërmarra, që synojnë nxitjen e atyre sektorëve mbështetje për biznesin e madh, nga 15% në 5% që deri më sot kanë qenë më pak të mbështetur, të tatimfitimit për bizneset me xhiro nga 8 milionë por nga ana tjetër kanë një ndikim shumë të madh deri 14 milionë lekë, më pas në ulje të tatimfitimit në pjesën rurale dhe në mënyrë të posaçme në për të gjitha shoqëritë e bashkëpunimit bujqësor, punësimin e të gjithë atyre që jetojnë në zonat të cilat do t’i nënshtrohen tatimfitimit 5% me rurale. synimin e vetëm që të nxisim ekonomitë e shkallës Duke ftuar të gjithë kolegët e maxhorancës ta pasi, ashtu sikundër janë sot, nuk përfitojnë siç votojnë projektligjin, ju falënderoj! duhet, dalin me çmime shumë më të larta në treg (Duartrokitje në sallë) dhe për këtë shkak nuk mund të kemi eksporte. Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Gjylameti! Ajo që duhet diskutuar dhe duhet ta kemi në Këtu përfundon diskutimi për projektligjin “Për vëmendjen tonë, ka të bëjë me ndryshimet e sjella, disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8438, datë që kanë të bëjnë edhe me pjesën e një sektori 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat”, i shumë të rëndësishëm, që e përmenda pak më ndryshuar””, për projektligjin “Për një shtesë në parë, të agroturizmit, ku lehtësojmë tatim-fitimin ligjin nr. 92/2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar nga 15% në 5% për një afat kohor 10-vjeçar. Janë në Republikën e Shqipërisë, i ndryshuar””, si dhe struktura akomoduese, të cilat sot janë të për projektligjin “Për një shtesë në ligjin nr. 9632, pazhvilluara në vendin tonë. datë 30.10.2006 “Për sistemin e taksave vendore, Në kuadër të paketës fiskale, por jo vetëm, edhe i ndryshuar””. të ndryshimeve që janë ndërmarrë edhe më parë, Kalojmë në pikën tjetër të rendit të ditës, te ne vazhdojmë të lehtësojmë dhe të nxisim të gjitha projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin ato biznese të cilat sigurojnë punësim dhe të nr. 96/2016 “Për statusin e gjyqtarëve dhe ardhura. prokurorëve në Republikën e Shqipërisë””. Kemi edhe disa ndryshime, që janë në vijim të Po, zoti Balla. paketës fiskale. Në mënyrë të posaçme, njëra prej Taulant Balla – Zonja nënkryetare e Kuvendit, tyre ka të bëjë me nenin 8/1, të ardhurat e Besoj se jo vetëm koleget dhe kolegët janë në përjashtuara. Mbas një diskutimi të gjerë dhe të dijeni, por i gjithë opinioni publik e ka kuptuar se gjatë në Komisionin e Ekonomisë, përsëri kolegët për çfarë bëhet fjalë. Pra, bëhet fjalë thjesht për e opozitës, përveçse penguan zhvillimin e një ndryshim afati, për t’u mundësuar studentëve punimeve, nuk kontribuan aspak. ekselentë, që mbarojnë studimet e larta për Por këtu kemi një problem, i cili ka qenë ndër drejtësi, të vijojnë karrierën e tyre studimore në vite. Ne e riformulojmë këtë nen pikërisht me nivelin më të lartë të studimeve, në magjistraturë, synimin e vetëm që të ardhurat e realizuara nga për shkak se në vitin 2016, kur ne kemi votuar të

138 Legjislatura e 9-të Viti 2018

gjithë, me 140 vota, i është vënë afati 2-vjeçar dhe identifikimit personal (PISCES)” meqenëse (edhe për pak javë) Këshilli i Lartë Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë Gjyqësor dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë nuk janë Socialiste, fjalën e ka deputeti Xhemal Qefalia. ngritur ende, kërkohet të bëhet një amendim për Xhemal Qefalia – Faleminderit, zonja drejtuese të rivendosur një afat tjetër, me qëllim që ata e seancës! studentë, djem e vajza shqiptare, e ritheksoj, Kjo është një marrëveshje që ka të bëjë me ekselentë, që duan të vazhdojnë studimet për rritjen e sigurisë kombëtare në vend. Unë jam i magjistraturë, të mund të regjistrohen në këtë vit bindur se, pavarësisht bojkotit, opozita do ta shkollor, që fillon në vjeshtë të këtij viti. miratojë këtë projektligj, sepse u shërben Për transparencë të publikut, sot, zyrtarisht, në interesave kombëtare. Edhe Shqipëria, si çdo vend emër të Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, tjetër, mund të jetë e kërcënuar nga rreziqe të dua t’u bëj edhe një herë thirrje kolegëve deputetë, lidhura me terrorizmin, prandaj, në këtë kuadër, në radhë të parë, deputetëve të Lëvizjes Socialiste del si domosdoshmëri që të ketë një konsolidim për Integrim, të cilët e kanë votuar këtë projektligj, dhe solidaritet jo vetëm politik, por edhe qytetar, por nuk nguroj t’i bëj thirrje çdo deputeti të Partisë për qasje në koncepte, kapacitete, infrastrukturë Demokratike, atyre që e kanë votuar paketën e dhe stërvitje mbarëkombëtare, duke pasur një reformës në drejtësi, edhe atyre që nuk kanë pasur teknologji bashkohore në rritjen e besimit dhe në mundësi të jenë këtu më 22 korrik të vitit 2016, të zinxhirin komandues. Në këtë kuadër vjen edhe votojnë sepse, nëse ka një pikë nga reforma në kjo marrëveshje, për të cilën gjej rastin të drejtësi, që nuk ka pasur asnjë lloj debati, ka qenë falënderoj, në emër të Grupit Parlamentar të pikërisht Shkolla e Magjistraturës. Për çështjen e Partisë Socialiste, qeverinë e Shteteve të Shkollës së Magjistraturës gjithmonë ka Bashkuara të Amerikës për nënshkrimin e mbizotëruar konsensusi i plotë. marrëveshjes, që ka të bëjë drejtpërdrejt me Kështu që çdo lloj makinacioni për t’iu përmirësimin e kushteve dhe me rritjen e masave shmangur kësaj përgjegjësie që kemi të gjithë të sigurisë, kryesisht në pikat e kalimit kufitar. bashkë, nuk i gjej dot asnjë përgjigje, nga ana e Çfarë thuhet konkretisht dhe cili është qëllimi i deputetëve të opozitës. kësaj aktmarrëveshjeje? Zonja nënkryetare, Me anë të kësaj marrëveshjeje ngrihet një Kolege e kolegë deputetë, sistem, i cili konsiston në rritjen e elementeve të Nisur nga fakti që ky është një ligj që kërkon sigurisë, kryesisht te pikat e kalimit kufitar. Elementi shumicë të cilësuar, por edhe për të vijuar të njëjtën kryesor është ai i të dhënave biometrike, të cilat frymë konsensuale për reformën në drejtësi, në identifikojnë edhe rastet më të vështira, pasi edhe emër të Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste sistemi aktual, duhet ta pranojmë, nuk është në kërkoj shtyrjen e diskutimit dhe të votimit të këtij nivelin dhe cilësinë e duhur. Gjithashtu, instalimi i projektligji për seancën pasardhëse, atë të datës këtij sistemi do të shoqërohet edhe me një rinovim 19 korrik, siç është përcaktuar me konsensus edhe të infrastrukturës, duke pajisur çdo punonjës me nga Konferenca e Kryetarëve dhe miratuar nga kompjuter, lexues për dokumente, lexues për seanca e shkuar plenare. gjurmët e gishtave, kamera dhe me kontrollin e Faleminderit! fytyrës. Këto do të sjellin një përmirësim të (Duartrokitje në sallë) dukshëm të rritjes së masave të sigurisë. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Balla! Çfarë është e detyruar të bëjë pala jonë në këtë Atëherë, projektligji “Për disa shtesa dhe marrëveshje dhe në këtë memorandum? ndryshime në ligjin nr. 96/2016 “Për statusin e Ministria e Brendshme e Republikës së gjyqtarëve dhe prokurorëve në Republikën e Shqipërisë ka për qëllim ta vendosë në punë dhe Shqipërisë””, shtyhet për seancën tjetër plenare. ta administrojë këtë sistem, të mirëmbajë pajisjet Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, te e sistemit, të parashikuara posaçërisht për qëllimet projektligji “Për ratifikimin e memorandumit të e specifikuara në përputhje me legjislacionin qëllimit ndërmjet qeverisë së Republikës së shqiptar “Për mbrojtjen e të dhënave personale”, Shqipërisë dhe qeverisë së Shteteve të Bashkuara gjithashtu, t’u garantojë qytetarëve shqiptarë dhe të Amerikës, për instalimin dhe përdorimin e shtetasve të huaj, që vizitojnë Shqipërinë, një Sistemit për krahasimin dhe vlerësimin e sigurt të marrëveshje ndërkombëtare, që lidhet me zbulimin

139 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

dhe ndalimin e personave që janë ndaluar Faleminderit! ndërkombëtarisht. Të dyja qeveritë synojnë të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Qefalia! bashkërendojnë përpara çdo transferimi Këtu mbyllet edhe lista e projektligjeve për zhvendosjen e mjeteve dhe të pajisjeve diskutim. kompjuterike të këtij sistemi. Kemi 5 minuta pushim. U lutem të gjithëve Të nderuar kolegë deputetë, kolegëve deputetë të vijnë në sallë, sepse do të Të nderuar qytetarë të Shqipërisë, kalojmë në votim. Kjo marrëveshje është në favor të sigurisë kombëtare dhe ka një vlerë rreth 5 milionë dollarë (Rifillon seanca) amerikanë. Marrëveshja do të fillojë implementimin (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) e saj si fillim në pikën kufitare të aeroportit të Rinasit Gramoz Ruçi - Të futen mediet! dhe më pas do të shtrihet në të gjithë sektorët e Rifillojmë seancën! tjerë. Hapet votimi për prezencën! Nuk e quaj të udhës të vazhdoj më tej, pasi kjo Ju lutem, hiqni kartat e zotit Sterkajt, zonjës është një gjë shumë pozitive. Duke vlerësuar Hoxha, zotit Angjeli, si dhe të ministrave Gjiknuri rëndësinë e saj dhe përfitimet e shumta që i sjellin dhe Bushati! shtetit shqiptar, shpreh mendimin dhe dakordësinë Mbyllet votimi. 72 deputetë janë prezent. se kjo marrëveshje do të miratohet dhe do të marrë Fillojmë me votimin e raportit vjetor të votë unanime nga të gjithë deputetët. veprimtarisë së Entit Rregullator të Energjisë për Faleminderit! vitin 2017. Bëhet një votim elektronik i hapur. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Qefalia! Hapet votimi! Këtu mbyllet diskutimi i projektligjit “Për Mbyllet votimi! ratifikimin e memorandumit të qëllimit ndërmjet 72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë Miratohet. së Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Kalojmë te votimi i projektligjit “Për disa instalimin dhe përdorimin e sistemit për krahasimin ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8438, datë dhe vlerësimin e sigurt të identifikimit personal 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat”, i (PISCES)”. ndryshuar””. Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, që Hapet votimi me elektronikë në parim! është projektligji “Për ratifikimin e protokollit Mbyllet votimi! ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Mbretërisë 72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. së Spanjës për zbatimin e marrëveshjes ndërmjet Miratohet. Republikës së Shqipërisë dhe Komunitetit Kalojmë në shqyrtimin nen për nen të Europian, për ripranimin e personave me qëndrim projektligjit. të paautorizuar”. Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Në emër të grupit parlamentar të Partisë Abstenim? Socialiste, përsëri fjalën e ka zoti Xhemal Qefalia. Miratohet. Xhemal Qefalia – Faleminderit, zonja drejtuese Neni 2. Kush është dakord? Kundër? e seancës! Abstenim? Në fakt, të gjitha marrëveshjet janë standarde Miratohet. dhe mendoj se kjo marrëveshje, ashtu siç është Neni 3, me vërejtjen për pikën 4. Kush është nënshkruar nga shumë shtete të Bashkimit dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet. Europian, normalisht edhe nga qeveria shqiptare, Neni 4. Kush është dakord? Kundër? ka të bëjë kryesisht me luftën e migrimit të Abstenim? paligjshëm dhe masat për parandalimin e tij. Miratohet. Kjo është një sfidë që po bëjnë të gjitha vendet Neni 5. Kush është dakord? Kundër? e Bashkimit Europian dhe, në këtë kuadër, duke Abstenim? qenë se është një marrëveshje standarde, nuk më Miratohet. mbetet gjë tjetër vetëm të shpreh dakordësinë në Neni 6. Kush është dakord? Kundër? emër të Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste Abstenim? për t’u miratuar. Miratohet.

140 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Neni 7. Kush është dakord? Kundër? Arben Ahmetaj – Ne e kemi diskutuar edhe Abstenim? në komision, që qeveria është shprehur kundër. Miratohet. Argumentimi është fare i thjeshtë. Kalojmë në votimin në tërësi! Së pari, jemi duke folur për dy gjëra të Hapet votimi me elektronikë! ndryshme. Resort - hotelet me 4 dhe 5 yje janë Urdhëroni, zoti Ministër! një terren fiskal i kontrolluar. Nuk kemi prodhim Arben Ahmetaj – Për sa i përket taksimit të brenda këtyre strukturave, gjë që e komplikon trashëgimisë së tokës bujqësore, pra bie ... akoma më shumë porozitetin e situatës fiskale të (Ndërhyrje pa mikrofon) njësive të agroturizmit. Shuma e investimeve në Mbi të ardhurat. të dy nënsektorët brenda turizmit është e (Ndërhyrje pa mikrofon) ndryshme. Në rastin e resort - hoteleve me 4 dhe Këtu është. Këtë po pyes, a është përfshirë, 5 yje, siç e theksova edhe në fjalën time, bëhet apo jo? fjalë për një investim prej mbi 10 milionë eurosh, Gramoz Ruçi – Është përfshirë tek togfjalëshi ndërsa në rastin e njësive të agroturizmit investimi “me vërejtjet e komisionit”. Kjo u miratua. është më modest, ndërkohë që aprovohet një Arben Ahmetaj – Me vërejtjet e komisionit pa strukturë subvencioni, që e ka drejtpërdrejt këtë amendament, që është paraqitur këtu? Ministria e Bujqësisë, edhe nëpërmjet udhëzimit (Ndërhyrje pa mikrofon) të përbashkët që kemi firmosur me cash në dorë Po pyes, sepse dua të jem i qartë se çfarë kalon. nga qeveria për njësitë e certifikuara të Gramoz Ruçi – Jemi te projektligji i parë, zoti agroturizmit. Ministër. E fundit fare, që e kam ndarë edhe me Arben Ahmetaj – Dakord. Kryeministrin, edhe me grupin parlamentar, edhe Gramoz Ruçi – Vazhdon votimi, zoti Ahmetaj! me kryetarin e Komisionit të Ekonomisë, të cilin e Mbyllet votimi! falënderoj për mbështetjen e vazhdueshme, edhe 72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. me këtë komision, duhet të jemi gardianë të Miratohet. sistemit fiskal, sepse një shthurje e vogël sjell Kalojmë te projektligji “Për një shtesë në ligjin shthurje të mëdha. Në rastin konkret, jam i bindur nr. 92/2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në që profesionalisht dhe në ndjeshmëri të plotë Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar””. fiskale edhe komisioni bie dakord me mua me këtë Hapet votimi me elektronikë në parim! gjë. Mbyllet votimi! Do t’ju lutesha ta tërhiqni këtë amendament! I 71 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. kërkoj grupit parlamentar dhe kryetarit të tij, ta Miratohet. tërheqin. Kalojmë në shqyrtimin nen për nen të Gramoz Ruçi – Fjalën e ka kryetari i grupit! projektligjit. Taulant Balla – Së pari, dua të theksoj edhe Kemi vërejtjet e propozuara nga komisioni një herë që të tria këto projektligje, që përbëjnë përgjegjës. Do të ndalemi edhe tek amendimi i paketën fiskale që kalon sot, kanë një rëndësi të deputetëve Erion Braçe dhe Evis Kushi. veçantë. Gjej rastin të falënderoj Komisionin e Para se të fillojmë me nenin 1, dua t’ju them se Ekonomisë për mënyrën se si i shqyrtoi dhe se si është depozituar amendimi i këtyre 2 deputetëve, i pasuroi këto 3 projektligje me disa angazhime të 24 orë para fillimit të seancës plenare, për rëndësishme tonat politike përkundrejt sektorit të riformulimin e pikës 5 të nenit 1. turizmit në tërësi dhe në mënyrë të veçantë, të Kush do të shprehet për këtë propozim nga agroturizmit, që ka të bëjë me secilën prej zonave nismëtarët? zgjedhore, të cilat ne kemi nderin t’i përfaqësojmë Urdhëroni, zoti Braçe! në Kuvend. Erion Braçe – Zoti Kryetar, Thënë gjithë kjo, edhe propozimi që vjen nga Amendimi nuk bën gjë tjetër, vetëm sa barazon kolegët Braçe dhe Kushi është një propozim statusin fiskal të resort - hoteleve me 4 dhe 5 yje konkret, i cili hedh një hap të rëndësishëm, por me statusin fiskal të njësive të agroturizmit. Ky dua të theksoj se ne kemi marrë garancitë e është amendimi. nevojshme edhe nga qeveria, edhe nga ministri, Gramoz Ruçi – Urdhëroni, zoti Ahmetaj! që ky do të jetë një hap i dytë që do të reflektohet

141 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

në një hap tjetër të ndryshimeve fiskale, të cilat SCES)”. janë incentiva të rëndësishme që mbështesin Hapet votimi elektronik në parim! agroturizmin. Kështu, propozimi im drejtuar Mbyllet votimi! deputetëve të të gjitha krahëve, është që ky 72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. amendament të abstenohet sot, por me footnote- Miratohet. n që, zoti Ministër, kjo do të jetë një prej detyrave Kalojmë në shqyrtimin nen për nen të që do të reflektohet në të ardhmen në paketat projektligjit. fiskale, që do të shqyrtohen. Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Faleminderit! Abstenim? Gramoz Ruçi – Kalojmë në votimin e Miratohet. amendimit me kartonë! Neni 2. Kush është dakord? Kundër? Pro? Kundër? Abstenim? Abstenim? Nuk miratohet. Miratohet. Votojmë nenin 1, me vërejtjet për riformulimin Kalojmë në votimin në tërësi! e pikës 5 të tij, sipas variantit të komisionit! Hapet votimi me elektronikë në tërësi! Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Mbyllet votimi! Miratohet. 72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Neni 2. Kush është dakord? Kundër? Miratohet. Abstenim? Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e Miratohet. protokollit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Kalojmë në votimin në tërësi! Mbretërisë së Spanjës për zbatimin e marrëveshjes Hapet votimi me elektronikë në tërësi! ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Komunitetit Mbyllet votimi! Europian, për ripranimin e personave me qëndrim 71 vota pro. Kundër? 1 kundër. Abstenim? të paautorizuar”. Asnjë. Hapet votimi me elektronikë në parim! Miratohet. Mbyllet votimi! Kalojmë te projektligji “Për një shtesë në ligjin 72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. nr. 9632, datë 30.10.2006 “Për sistemin e taksave Miratohet. vendore”, i ndryshuar”” Kalojmë te votimi nen për nen i projektligjit. Hapet votimi me elektronikë në parim! Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Mbyllet votimi! Abstenim? 71 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet. Miratohet. Kalojmë te votimi nen për nen i projektligjit. Neni 2. Kush është dakord? Kundër? Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Kalojmë në votimin në tërësi! Neni 2. Kush është dakord? Kundër? Hapet votimi me elektronikë në tërësi! Abstenim? Mbyllet votimi! Miratohet. 72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Kalojmë në votimin në tërësi! Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në tërësi! Kalojmë te projektligji “Për profesionin e avokatit Mbyllet votimi! në Republikën e Shqipërisë”, të cilin e kemi lënë 71 vota pro. nga seanca e kaluar. Miratohet. Urdhëroni, zoti Balla! Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e Taulant Balla – Faleminderit, zoti Kryetar! memorandumit të qëllimit ndërmjet qeverisë së Meqenëse komisioni nuk e ka shqyrtuar ende Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së amendamentin që kemi depozituar unë dhe zoti Shteteve të Bashkuara të Amerikës, për instalimin Manja, propozojmë të kalojë për në seancën dhe përdorimin e sistemit për krahasimin dhe pasardhëse. vlerësimin e sigurt të identifikimit personal (PI- Gramoz Ruçi – Seancën tjetër?

142 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Taulant Balla – Po. negocimin dhe lidhjen e kontratës me objekt: Gramoz Ruçi – Faleminderit! “Projektimin dhe realizimin e projektit urban dhe Më lejoni të njoftoj përfundimet e mbledhjes së godinës së re të Teatrit Kombëtar””. Sekretariatit për Procedurat dhe Votimet të Së dyti, konstaton të vlefshme procedurën e Kuvendit. Sipas Rregullores dhe rekomandimit që votimit për projektligjin në fjalë. Argumentet e bëra në fillim të seancës, sot u mblodh Sekretariati Sekretariatit janë si vijojnë: “Procedura dhe votimi për Procedurat dhe Votimet për të shqyrtuar janë të sakta dhe të vlefshme. Ky votim është i ankesën e grupeve parlamentare të opozitës për bazuar në Kushtetutë dhe në Rregulloren e anulimin e votimit të projektligjit “Për përcaktimin Kuvendit për kuorumin dhe për shumicën e votimit. e procedurës së veçantë për negocimin dhe lidhjen Votimi ka qenë i hapur, ka qenë elektronik dhe me e kontratës me objekt: “Projektimin dhe realizimin ngritje dore, sipas nenit 58 të Rregullores “Për e projektit urban dhe godinës së re të Teatrit votimin nen për nen dhe në tërësi”. Asnjë deputeti Kombëtar””. të Kuvendit nuk i është mohuar ushtrimi i të drejtës Sekretariati i Kuvendit të Shqipërisë për së votimit dhe shprehja e vullnetit. Rezultati i votimit Procedurat dhe Votimet, pasi zhvilloi mbledhjen nuk ka ndikuar dhe nuk ndikon në vendimmarrjen për shqyrtimin e kësaj kërkese, thirri në seancë përfundimtare të Kuvendit, Sekretariati i Kuvendit”. dëgjimore deputetin Robert Bitri dhe administratën Unë e konsideroj të drejtë vendimin e tyre. e Kuvendit. Pas diskutimeve vendosi, me shumicë Seanca mbyllet. votash ta rrëzojë kërkesën e paraqitur nga kryetarët Seanca tjetër do të njoftohet me mjetet e e grupeve parlamentare të Partisë Demokratike informimit publik. dhe të Partisë Lëvizja Socialiste për Integrim në Faleminderit! lidhje me anulimin e votimit të projektligjit “Për përcaktimin e procedurës së veçantë për (Seanca u mbyll në orën 13:00)

143 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

E enjte, 19.07.2018 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 z. Gramoz Ruçi

Rendi i ditës: në tërësi) 6. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes 1. Miratimi i procesverbaleve të seancave së ndryshimit ndërmjet Republikës së plenare të datave 05.07.2018 dhe 09.07.2018 Shqipërisë, duke vepruar nëpërmjet Këshillit të (neni 44 i Rregullores) Ministrave, dhe Trans Adriatic Pipeline AG, 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në lidhur me marrëveshjen me qeverinë e vendit Kuvend (neni 44, pika 3, i Rregullores) pritës” (nenet 73-77 të Rregullores, votim me 3. Raporti vjetor i veprimtarisë së Kontrollit shumicë absolute) të Lartë të Shtetit për vitin 2017( neni 103 i Pyetje Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) Shprehet Komisioni përgjegjës për Shprehet titullari i institucionit (jo më shumë Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. se 60 minuta). Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Ekonominë dhe Financat. Drejtat e Njeriut. Pyetje Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Diskutime (nëse kërkohet me shkrim nga një Politikën e Jashtme. komision i përhershëm, një kryetar grupi ose Diskutime 10 deputetë) (Shprehen grupet parlamentare.) (Shprehen grupet parlamentare.) Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe Koha e votimit në tërësi) 4. Projektligji “Për një ndryshim dhe shtesë 7. Projektligji “Për disa shtesa dhe në ligjin nr. 8378, datë 22.07.1998 “Kodi Rrugor ndryshime në ligjin nr. 96/2016 “Për statusin e i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”” ( gjyqtarëve dhe prokurorëve në Republikën e neni 81/2 i Kushtetutës dhe nenet 73-77 të Shqipërisë” (neni 81/2 i Kushtetutës dhe nenet Rregullores, votim me shumicë prej 3/5-ve të 73-77 të Rregullores, votim me shumicë prej 3/ të gjithë anëtarëve të Kuvendit) 5-ve të të gjithë anëtarëve të Kuvendit) Pyetje Pyetje Shprehet Komisioni përgjegjës për Sigurinë Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Kombëtare. Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Diskutime Njeriut (Shprehen grupet parlamentare.) Diskutime Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe (Shprehen grupet parlamentare.) në tërësi) Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe 5. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes në tërësi). me vendin pritës ndërmjet Republikës së 8. Projektvendimi “Për miratimin e Shqipërisë dhe Fondit të Ballkanit Perëndimor” ndryshimeve të strukturës dhe organikës së (nenet 73-77 të Rregullores, votim me shumicë Komisionit të Prokurimit Publik” (nenet 73-77 absolute) të Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) Pyetje Shprehet Komisioni përgjegjës për Shprehet Komisioni përgjegjës për Politikën Ekonominë dhe Financat. e Jashtme. Diskutime Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për (Shprehen grupet parlamentare.) Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Koha e votimit Drejtat e Njeriut. 9. Projektvendimi “Për një ndryshim në Diskutime strukturën dhe organikën e Zyrës së (Shprehen grupet parlamentare.) Komisionerit për të Drejtën e Informimit dhe Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale” (nenet 73-

144 Legjislatura e 9-të Viti 2018

77 të Rregullores, votim me shumicë të Së pari, më lejoni t’ju falënderoj që, pas një thjeshtë) sërë vitesh, Kuvendi i Shqipërisë ka marrë një Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet vendim shumë të dobishëm për të dëgjuar në Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e seancë plenare të gjithë drejtuesit e Njeriut. institucioneve kushtetuese dhe institucioneve Diskutime të tjera të pavarura! (Shprehen grupet parlamentare.) Filozofia e punës sonë, si Kontroll i Lartë i Koha e votimit Shtetit, në këto vite është bazuar në 10. Projektvendimi “Për ngritjen e Kushtetutën e vendit, në ligjin organik të KLSH- nënkomisionit parlamentar “Për ndjekjen dhe së dhe në korpusin ligjor në fuqi, në standardet mbikëqyrjen e zbatimit të ligjit nr. 12/2018, “Për ndërkombëtare të auditimit, në rezolutat e vlerësimin kalimtar dhe periodik të punonjësve Kombeve të Bashkuara për mbështetjen që të Policisë së Shtetit, Gardës së Republikës dhe kuvendet duhet t’u japin institucioneve supreme Shërbimit për Çështjet e Brendshme dhe të auditimit, kuptohet, edhe në rezolutën e Ankesat në Ministrinë e Brendshme” (nenet 73- Kuvendit të Shqipërisë për Kontrollin e Lartë të 77 të Rregullores, votim me shumicë të Shtetit. Filozofia jona ka qenë modernizimi i thjeshtë) institucionit në punën audituese, si dhe thellimi Koha e votimit i transparencës dhe llogaridhënies për një 11. Për votim: qeverisje të mirë dhe në luftë kundër Projektligji “Për profesionin e avokatit në korrupsionit, duke vepruar nën moton: “Kontroll Republikën e Shqipërisë” (nenet 73-77 të i Lartë i Shtetit – shërbestar i qytetarit dhe agjent Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) i Kuvendit”. 12. Diskutime për çështje jashtë rendit të Mbi bazën e kësaj filozofie, ne ndërtuam ditës (neni 45 i Rregullores) strategjinë e zhvillimit 2013-2017, e cila ishte Koha e diskutimeve deri në 60 minuta në një linjë me strategjitë e zhvillimit të INTOSAI-t dhe EUROSAI-t, organizata Gramoz Ruçi – Ftohet media të jetë në sallë. ndërkombëtare ku ne aderojmë prej vitesh. Atëherë, fillojmë, të nderuar kolegë. Me kënaqësi, në fund të vitit 2017 edhe nga Seancën e ditës së sotme e deklaroj të institucionet tona simotra u konstatua që hapur. strategjia është përmbushur në masën mbi (Pasi lexon rendin e ditës) 90%. Lidhur me procesverbalin, ka vërejtje? Nuk Strategjia e Kontrollit të Lartë të Shtetit 2013- ka. 2017 përcaktoi gjashtë qëllime strategjike Miratohet. kryesore, të cilat mbuluan dimensionet më të Ju njoftoj se janë propozuar tri projektligje rëndësishme të zhvillimit të institucionit. Këto nga Këshilli i Ministrave, dy prej të cilëve janë gjashtë qëllime strategjike ishin: zhvillimi i ratifikime. Nga deputetët është depozituar kapacitetit institucional të KLSH-së; rritja e kërkesa e bashkëkryetarëve të Komisionit të kapaciteteve audituese dhe e cilësisë së Posaçëm për Reformën Zgjedhore për shtyrjen auditimit; përmirësimi i cilësisë dhe shtimi i e afatit të veprimtarisë së komisionit. Titujt i keni numrit të auditimeve të performancës; zhvillimi të gjithë përpara te njoftimet. Materialet, si dhe konsolidimi i auditimeve të teknologjisë së gjithmonë, do t’i gjeni në faqen zyrtare të informacionit dhe përdorimi i IT-së në auditim; Kuvendit në internet. rritja e kontributit të KLSH-së për qeverisje të Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës, mirë nëpërmjet luftës kundër korrupsionit, si dhe me raportin vjetor të veprimtarisë së Kontrollit rritja e ndikimit të rolit të KLSH-së nëpërmjet të Lartë të Shtetit. komunikimit dhe bashkëpunimit. Ftoj zotin Bujar Leskaj, kryetar i Kontrollit të Kjo strategji ishte guri i themelit për Lartë të Shtetit, të marrë fjalën. ndryshimet që pasojnë në të gjitha dimensionet Bujar Leskaj – I nderuar zoti Kryetar i e punës së institucionit tonë, ku më kryesoret, Kuvendit, pa dyshim, janë: ligji organik nr. 154 i vitit 2014 Të nderuar zotërinj deputetë, i Kontrollit të Lartë të Shtetit, i cili konfirmoi

145 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

plotësisht funksionimin e Kontrollit të Lartë të referencat përkatëse, sipas standardeve ISSAI Shtetit në të njëjtën linjë me standardet apo dokumenteve bazë të INTOSAI-t, ndërkombëtare të auditimit, sipas vlerësimit të EUROSAI-t apo organizatave homologe, si dhe DG Budget; konsolidimin profesional nëpërmjet organizatave të tjera ndërkombëtare të auditimit manualeve të auditimit dhe trajnimit të stafit; suprem, me në fokus performancën hapjen institucionale nëpërmjet botimeve institucionale! shkencore në shtypin e përditshëm dhe Treguesit e agreguar dëshmojnë se Kontrolli komunikimin me palët e interesit, sikurse edhe i Lartë i Shtetit për vitin 2017 ka një bashkëpunimet me institucionet supreme të performancë mbi nivelin mesatar. Konkretisht, auditimit në Europë dhe më gjerë, bazuar nën për tre nga gjashtë fusha vlerësimi, përkatësisht moton e INTOSAI-t: “Experientia mutua, omni fusha 3, 4 dhe 5, merr vlerësimin “4” nga 4, që bus prodest – Eksperienca e përbashkët u është maksimumi, ndërsa për tri fushat e tjera shërben të gjithëve”. merr vlerësimin “3” nga 4, që është maksimumi. Në këtë vit të fundit të strategjisë, në vitin Më në detaje kjo performancë cilësohet si 2017, ne paraqesim performancën e vijon: institucionit tonë përpara Kuvendit të Shqipërisë Në tryezat tuaja, me lejen e Kryetarit të mbështetur në kornizën e matjes së Kuvendit, ne kemi vendosur edhe një doracak, performancës së institucioneve supreme të i cili jep indikatorët e performancës së auditimit, dokument ky i miratuar në kongresin institucionit tonë për vitin 2017, si dhe bën një e fundit ndërkombëtar INTOSAI 22 në Abu krahasim ndërmjet gjashtë vjetëve (2012-2017) Dhabi, në dhjetor të vitit 2016. me dhjetë vjet (2002-2011). Korniza e matjes së performancës është një Performanca dhe korniza ligjore metodologji moderne që analizon në thelb Performanca e kësaj fushe u mat dhe u lidhjen shkak-pasojë të faktorëve që vlerësua nga Gjykata Austriake e Auditimit përcaktojnë suksesin e aktivitetit auditues. nëpërmjet procesit “peer review”, proces Është në thelb një auditim performance i rishikimi mes kolegësh. Gjykata në fjalë gjykon: drejtuar nga vetja, një auditim me sy kritik, “Kontrolli i Lartë i Shtetit në Shqipëri ka një reflektim kritik, periodik për t’u përmirësuar dhe kornizë rregullatore, që garanton pavarësi të për t’u udhëhequr nëpërmjet shembullit. përshtatshme në realizimin e plotë të misionit Metodologjia mbështetet në sistemin e dhe detyrimeve kushtetuese. Kjo kornizë vetëvlerësimit dhe/ose vlerësimit nga sanksionon pavarësinë organizative në planin institucione të tjera të auditimit. Edhe ne e auditimeve në strukturën dhe stafin e pikërisht këtë kemi bërë, e kemi mbështetur atë nevojshëm”. për sa i përket pavarësisë së institucionit në Sipas Gjykatës, ligji ka qenë një hap i bazë të një procesi peer review, proces rishikimi rëndësishëm për të sanksionuar si aksesin në mes kolegësh me Gjykatën Austriake të informacion, ashtu edhe të drejtën dhe Auditimit, e cila është njëherazi edhe sekretare detyrimin për raportim, dimensione këto që e Përgjithshme e INTOSAI-t, si dhe me kolegët kanë përmirësuar ndjeshëm performancën polakë për pjesët e tjera. institucionale. Fushat e matjes së performancës Nisur nga aspekti i së drejtës, dimensionet institucionale janë: pavarësia dhe korniza që përcaktojnë mandatin e KLSH-së vlerësohen ligjore; qeverisja e brendshme dhe etika, cilësia me “4”, me vlerësimin maksimal. Gjykata e auditimit dhe e raportimit; menaxhimi Austriake e Auditimit konkludoi se aktiviteti i financiar, asetet dhe strukturat mbështetëse; KLSH-së është në përputhje me Deklaratën e burimet njerëzore dhe trajnimi, si dhe Limës (ISSAI-n 1), pra me standardin komunikimi dhe menaxhimi i palëve të interesit. ndërkombëtar nr. 1; me Deklaratën e Meksikos Secila prej fushave përmban parametra, (ISSAI-n 10), atë për pavarësinë e tregues specifikë (25 në total), të inkuadruar institucioneve supreme të auditimit, si dhe me në një matricë. Çdo parametër përmban dy deri ISSAI-n 11. në katër dimensione, të cilat synojnë të Përveç vlerësimit pozitiv, kolegët e Gjykatës ballafaqojnë kriteret e specifikuara nga Austriake të Auditimit cilësuan si aspekt që

146 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ndikon në forcimin e pavarësisë reale edhe integritetit, INTOSAINT-it, e cila zbatohet nga pavarësinë financiare. Duke vlerësuar arritjet ESAI holandez, e konsideruar si një nga e KLSH-së, dhanë edhe sugjerime, të cilat besoj metodat inovative dhe të efektshme me impakt se edhe Kuvendi i Shqipërisë do t’i ketë në zhvillimin e politikave të integritetit. parasysh në të ardhmen. Institucioni ynë dha kontributin e tij modest Edhe sipas kornizës ligjore, institucioni ka në hartimin e draftit të ri të standardit ISSAI 30 mandat të mjaftueshëm dhe akses të plotë në “Kodi i etikës”, i cili u miratua si dokument zyrtar informacion. Gjatë vitit 2017 kanë qenë disa në kongresin INCOSAI 22 në Abu Dhabi, në raste sporadike ku ne kemi hasur pengesë në dhjetor të vitit 2016. informacion, por këto raste, në bashkëpunim Në korrik të vitit 2017 Kontrolli i Lartë i Shtetit me Komisionin Parlamentar për Ekonominë dhe u bë anëtar i grupit të punës së EUROSAI-t ‘Mbi Financat apo drejtuesit e ekzekutivit, jemi rolin e institucioneve supreme të auditimit në përpjekur t’i zgjidhim apo t’i tejkalojmë, me përhapjen e kulturës etike në sektorin publik”, i përjashtim të një rasti, që nuk kemi arritur ta cili udhëhiqet nga SAI i Hungarisë. Nëpërmjet zgjidhim. pjesëmarrjes aktive në këtë grup, ne synojmë Qeverisja e brendshme dhe etika zbatimin e auditimit të etikës dhe integritetit në Qeverisja e brendshme është vlerësuar në subjektet e auditimit të sektorit publik. përputhje me kërkesat e standardeve ISSAI 10, Shtylla e dytë është menaxhimi i etikës dhe 12, 20, 30 dhe 100. Sistemi i vetëvlerësimit integritetit. Në këtë aspekt kemi kryer trajnime bazohet në matjen e ciklit të planifikimit intensive, që kanë synuar edukimin e strategjik, ku përfshihen: plani strategjik, plani punonjësve të institucionit me frymën e vjetor, planifikimi organizativ dhe monitorimi, si standardeve etike dhe vlerave morale. dhe raportimi i performancës institucionale. Megjithatë, gjykojmë se kemi ende shumë për Vlerësimi cilëson se KLSH-ja është drejtuar të bërë. duke dhënë shembullin e mirë, duke synuar të Shtylla e tretë është ushtrimi i funksioneve jetë organizatë model, si dhe duke promovuar mbikëqyrëse dhe kontrolluese, investiguese transparencën dhe llogaridhënien. dhe ndëshkuese ndaj sjelljeve në shkelje të Mjedisi i kontrollit organizativ është vlerësuar etikës dhe integritetit. Për periudhën 2012-2017 nëpërmjet dimensioneve të lidhura me mjedisin komisioni i etikës së institucionit ka larguar e kontrollit të brendshëm, si etika dhe integriteti, dhjetë punonjës nga detyra për shkelje të etikës sistemi i kontrollit të brendshëm, sistemi i dhe integritetit. kontrollit të cilësisë dhe sistemi i sigurimit të Gjatë gjithë kësaj periudhe, pra gjatë këtyre cilësisë. Të gjitha këto dimensione janë matur gjashtë vjetëve, pavarësisht largimeve të në përputhje me kërkesat e udhërrëfyesve shumta, asnjë punonjës nuk është ankuar për metodologjikë, modelit COSO, modelit largime për motive politike. INTOSAINT e të tjerë. Nëpërmjet shkresës së datës 18.11.2016, ne Këta tregues vlerësohen me 4 pikë kundrejt i kemi kërkuar inspektorit të Përgjithshëm të 4, përveç sistemit të kontrollit të cilësisë, ku ILDKPKI-së kryerjen e verifikimit të plotë e të duhet të përmirësojmë instrumentet thelluar lidhur me deklarimin e të gjithë metodologjike për matjen e risqeve që lidhen punonjësve të KLSH-së, që mbartin detyrimin me cilësinë. ligjor për deklarimin e interesave private, në Mjedisi nivel drejtori dhe kryeaudituesi. Nga ILDKPKI- Strategjia jonë për zbatimin e një sistemi ja u kryen verifikimet, bazuar në kërkesat e ligjit efektiv të etikës dhe integritetit për sa i përket përkatës, për 28 drejtues të KLSH-së dhe në mjedisit të kontrollit të brendshëm, etikës dhe përfundim të këtij procesi nuk rezultuan shkelje integritetit, u fokusua në tri shtylla kryesore: të kuadrit rregullator. hartimi dhe konsolidimi i kuadrit rregullator mbi Në vitin 2018, mbështetur në miratimin që etikën dhe integritetin, ku KLSH-ja renditet ndër parlamenti i bëri Kodit të Etikës së Deputetëve, të parat e institucioneve supreme të auditimit pranë Kontrollit të Lartë të Shtetit u miratua kodi që, në mënyrë vullnetare, që nga viti 2014, ka i etikës së kryetarit, i cili njeh si shtyllë kryesore, adoptuar metodologjinë e vetëvlerësimit të pranon pa asnjë kondicion se kryetari i KLSH-

147 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

së në veprimtarinë e tij njeh dhe zbaton pa asnjë drejtuesit e institucioneve të ekzekutivit dhe kusht Kodin e Etikës së Deputetit. agjencitë e tjera ligjzbatuese në vend. Indikatori Cilësia e auditimit dhe raportimi i cilësisë së auditimit, i cili është një tregues që Nëpërmjet këtij dimensioni kemi vlerësuar mat raportin e shpenzimeve të buxhetit të cilësinë e punës audituese, si dhe rezultatet e shtetit për kontrollin nga institucioni i KLSH-së auditimit për të tria llojet e auditimeve: auditim me dëmin, që janë shpenzimet joefektive të financiar, auditim i performancës dhe auditim i zbuluara nga KLSH, kryesisht me dëmin për përputhshmërisë. vitin 2017, është 31,9 lekë. Ndërsa po ta Gjatë periudhës janar-dhjetor të vitit 2017 krahasojmë me periudhën 6-vjeçare (2012- Kontrolli i Lartë i Shtetit ka kryer 156 auditime 2017), rezulton se për çdo 1 lek të shpenzuar nga 154 të planifikuara, nga të cilat 92 janë nga institucioni i KLSH-së është kërkuar të auditime rregullshmërie, 25 janë auditime zhdëmtohen 108,7 lekë, ose 5 herë më shumë, përputhshmërie, 14 janë auditime financiare, 15 nga 21,1 lekë, që ishte ky tregues në periudhën janë auditime performance, 5 janë auditime të 2002-2011. teknologjisë së informacionit, si dhe 5 të tjera Edhe gjatë vitit 2017, KLSH-ja ka adresuar janë auditime tematike. rekomandime për institucionet publike të Institucioni ka arritur të konsolidojë një nivel audituara, struktura e të cilave ka ruajtur të dysheme auditimesh për të siguruar njëjtën tipologji sikurse në vitet e kaluara. mbulueshmërinë e duhur me auditim në fushat Janë dhënë 3521 masa për përmirësime kryesore të shpenzimeve publike dhe gjenerimit ligjore, masa organizative, masa administrative të të ardhurave, prag në të cilin nuk ka rënë dhe masa disiplinore për periudhën janar- asnjë në 6 vjetët e fundit. dhjetor 2017, nga të cilat janë pranuar afërsisht Nga auditimet e kryera në vitin 2017 KLSH- 60% e masave të rekomanduara. Ky numër ja ka identifikuar mungesë përgjegjshmërie nga vijon të plotësohet, pasi në 6-mujorin e dytë të titullarët e institucioneve të çdo niveli, vitit 2017 ne vazhdojmë auditimet për zbatimin mosnjohje të kërkesave të ligjit të menaxhimit e rekomandimeve tona, duke respektuar financiar, nivele të ulëta dhe ineficiencë të kërkesat e ligjit, sipas të cilit ne jemi të detyruar sistemeve të kontrollit të brendshëm, duke t’i presim subjektet 6 muaj për zbatimin e krijuar risqe për shpenzime jo në përputhje me rekomandimeve tona. kërkesat ligjore dhe efektivitet të ulët në Puna audituese është përqendruar kryesisht shpenzimin e fondeve buxhetore. në fushat për të cilat Kontrolli i Lartë i Shtetit KLSH-ja ka konstatuar se vijojnë praktikat ka vlerësuar një nivel të lartë risku dhe ku dhe vendimmarrjet institucionale me efekte sistemet e kontrollit janë të niveleve që nuk negative në fondet publike, ku niveli i dëmeve mund të garantojnë dhe japin siguri për një dhe i shpenzimeve joefektive të konstatuara aktivitet në përputhje me kërkesat e kuadrit të paraqitet si më poshtë: menaxhimit financiar dhe të kontrollit. Edhe në - parregullsi dhe shkelje financiare në të të ardhmen puna jonë audituese do të vazhdojë ardhurat dhe shpenzimet e kryera, me dëm të mbështetet në punën e audituesve të ekonomik në shumën totale prej 11,5 miliardë brendshëm. lekësh ose 85,8 milionë euro; Standardet e Auditimit dhe Menaxhimit të - shkelje të disiplinës financiare me ndikim Cilësisë negativ në perfomancën e fondeve publike të Auditimi financiar me dhënien e opinionit për shpenzuara nga subjektet e audituara në pasqyrat financiare, megjithëse përbën një nga shumën totale prej 99,05 miliardë lekësh, ose aktivitetet audituese tradicionale, për shkak të afërsisht 739,7 milionë euro, nga të cilat 92,7 niveleve të deformuara ndër vite të raportimit miliardë lekë në fushën e të ardhurave dhe 6,3 financiar në sektorin publik (pas viteve ‘90-të), miliardë lekë në fushën e shpenzimeve. Në to- për praktikën e KLSH-së mbetet ende një lloj tal janë konstatuar shkelje në shumën 110,5 relativisht i ri auditimi, i cili kërkon punë dhe miliardë lekë ose afërsisht 825,6 milionë euro. mbështetje tërësisht në standardet e auditimit. Dëmi i konstatuar është në trend rritës në Për vitin 2017, KLSH-ja ka dhënë opinion për vitet e fundit, pavarësisht përpjekjeve që bëjnë pasqyrat financiare të 14 njësive publike dhe

148 Legjislatura e 9-të Viti 2018

po progresojmë nga viti në vit në këtë fushë. Në bazë të standardit ISSAI 40 për kontrollin Kemi qenë të kushtëzuar nga mungesa e e cilësisë, ne i përmbushim këto kritere për pasqyrave financiare të konsoliduara të shtetit, arsye se ushtrojmë kontroll cilësie të ftohtë në mungesa e pasqyrave të konsoliduara në nivel masën 30% të dosjeve. Nga 156 auditime, qendror dhe në nivelet e tjera. është realizuar rikontrolli për 46 dosje, duke Korniza e matjes së performancës kërkon përfshirë të gjithë ciklin auditues. Kjo punë adoptimin e manualit të auditimit financiar dhe reflekton një përmirësim të dukshëm, referuar të përputhshmërisë, në përputhje me kornizës rregullatore të procesit auditues, ku standardet ISSAI 200 dhe ISSAI 400. Në lidhje rreth 27% e dosjeve vlerësohen shumë të mira, me këtë dimension, KLSH-ja i përmbush mbi 60% e tyre vlerësohen të mira dhe vetëm pjesërisht, 2-3 nga 4 kërkesat e përcaktuara. 13% e dosjeve të auditimit janë vlerësuar Që në vitin 2012 i kemi përkthyer këto mjaftueshëm. standarde, i kemi përshtatur dhe po i përdorim Fusha e katërt “Menaxhimi financiar, asetet në punën tonë në zbatim të një marrëveshjeje dhe strukturat mbështetëse” që kemi me IDI-in për implementimin e Në zbatim të ISSAI-t 20, vlerësimi i kësaj standardeve ndërkombëtare të auditimit. fushe tregoi se KLSH-ja ka një menaxhim Për auditimet financiare, KLSH-ja përmbushi organizativ të përshtatshëm dhe struktura plotësisht 20 nga 21 kërkesat e këtij dimensioni mbështetëse, që sigurojnë një qeverisje të mirë vlerësimi. të institucionit. Për auditimet e përputhshmërisë, KLSH-ja Gjatë vitit 2017 u realizua ngritja e përmbushi plotësisht 11 nga 18 kërkesat e këtij infrastrukturës së IT-së në ambientin e godinës dimensioni vlerësimi. së re falë mbështetjes që na dha Kuvendi i Lidhur me auditimet e performancës, që Shqipërisë, Komisioni i Ekonomisë dhe qeveria është një auditim i ri, KLSH-ja e ka strukturuar shqiptare, si dhe investimi në krijimin e një aktivitetin auditues në 5 fusha të konsideruara sistemi informacioni për menaxhimin dhe me risk të lartë për buxhetin e shtetit dhe mbështetjen e proceseve të auditimit në KLSH. konkretisht në: Ky investim realizoi një sistem elektronik për 1. Projektet infrastrukturore administrimin e punës audituese në KLSH 2. Projektet mjedisore dhe energjetike nëpërmjet një platforme software të integruar 3. Projektet social-ekonomike dhe me proces pune (workflow) të automatizuar 4. Projektet social-kulturore në përputhje me manualet dhe me rregulloren 5. Reformat qeveritare në fuqi në lidhje me disponueshmërinë, Ky auditim është rritur ndjeshëm në KLSH. integritetin dhe konfidencialitetin e sistemit. Ne jemi të kënaqur me ritmet dhe tashmë ky Këtë sistem ne e përmirësojmë dhe e auditim është vlerësuar ndjeshëm edhe nga plotësojmë nga muaji në muaj në kuadër të simotrat tona në 2-3 vjetët e fundit. punës sonë audituese. Nga temat e trajtuara për vitin 2017, mund Fusha e pestë “Burimet njerëzore dhe të përmend telegrafisht: sigurinë ushqimore, trajnimi” zhvillimin e turizmit, ruajtjen e ekosistemit të Ky aspekt i aktivitetit është vlerësuar bazuar liqenit të Prespës, performancën e DAP-it, në ISSAI-40, si dhe në udhëzuesin e Komitetit prokurimet publike, detyrimet tatimore të të Ndërtimit të Kapaciteteve të INTOSAI-t për prapambetura, grantet në Agjencinë e Zhvillimit menaxhimin e burimeve njerëzore, kuadrin të Bujqësisë, performancën e borxhit publik, institucional të ndërtimit të kapaciteteve. kostimin e shërbimeve spitalore, unifikimin e Aspektet dimensionale të kërkuara lidhen me pikave doganore me Kosovën, përmirësimin e funksionin e burimeve njerëzore, strategjinë e sistemit të vlerësimit doganor etj. burimeve njerëzore, rekrutimin e burimeve Tashmë kemi krijuar praktikën e mirë që ia njerëzore, shpërblimin, promovimin dhe përcjellim këto auditime Kuvendit të Shqipërisë, mirëqënien e stafit etj. Komisionit tonë bazë për Ekonominë dhe Në KLSH kemi prej vitesh një dokument të komisioneve të tjera parlamentare. politikave të burimeve njerëzore, të cilin e Kontrolli i Cilësisë apdejtuam në bashkëpunim me ekspertët e

149 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

NIK-ut polak. Pavarësisht mbështetjes që na ka qenë në periudhën 2010-2011, tashmë është dhënë nga Kuvendi i Shqipërisë duke është 14-fishuar. shtuar çdo vit nga 5 auditues, ne si institucion Në fund të vitit 2017 kishim 28,8 ditë trajnimi kemi ende nevojë për shtimin e numrit të të realizuara në institucionet tona homologe, auditimeve, duke e krahasuar me punën tonë jashtë dhe brenda vendit, me personel si institucion. akademik, në bashkëpunim dhe të zhvilluara Profesionet kryesore të stafit auditues janë në ambientet akademike dhe organizatat financierë dhe juristë. Për vetë natyrën dhe profesionale të fushës, që ne i kemi partnere. kompleksitetin e punës, kërkesat për këto Komunikimi dhe menaxhimi i palëve të profesione rriten, ashtu si edhe për inxhinierë interesit të IT-së apo specialistë të diplomuar në Në vitin 2017 KLSH-ja ka hartuar dhe ekonomi informatike. Kemi një tregues shumë miratuar Strategjinë e re të Komunikimit të sinjikativ për sa i përket barazisë gjinore. Për KLSH-së për periudhën 2017-2019, e cila është vitin 2017, raporti femra - meshkuj është 40 % vlerësuar me 3 nga 4 pikë të mundshme. Po me 60%, nga 33 % me 67% që ishte në vitin përpiqemi të përmirësohemi vazhdimisht. 2011. Një arritje të veçantë (për këtë falënderoj Kemi ulje të moshës mesatare në KLSH, në Kuvendin dhe veçanërisht Kryetarin e tij) kemi fund të vitit 2017 ishte 42,9 vjeç, nga 50 vjeç në komunikimin me parlamentin, i cili këtë vit që ka qenë në vitin 2011. Ky progresion i është rritur ndjeshëm jo vetëm në sasi, por edhe natyrshëm na bën të krijojmë një kontingjent në cilësi. Edhe sot, pavarësisht vëmendjes suaj audituesish edhe për vitet e ardhshme (2020- apo mungesave, ky fakt flet shumë. E 2025), kohë kur Shqipëria do të jetë në BE. rëndësishme është që Kryetari i KLSH-së të KLSH-ja ka zbatuar politika efektive të flasë në Kuvend. Dëgjojnë ata që marrin pjesë, menaxhimit dhe rekrutimit të burimeve por dëgjojnë edhe ata që nuk marrin pjesë. Këtu njerëzore, bazuar në 3 parime bazë: flitet për dëme ekonomike të zbuluara gjatë i) vlerësimi i profesionalizmit veprimtarisë sonë audituese, flitet për punën ii) i transparencës e 180 audituesve dhe nuk bëhet fjalë për iii) konkurrimi i hapur dhe mundësia e performancën time si person, pasi nuk shquhem pjesëmarrjes për të gjithë të interesuarit për performancë në shpejtësinë e të folurit. Gjatë vitit 2017 janë rekrutuar në KLSH 22 Megjithatë, ne vlerësuam maksimalisht auditues, nga të cilët 1 drejtues me titullin rezolutën e Kuvendit të tetorit 2016 dhe besoj “profesor doktor”, 2 drejtues me diplomë se jemi i vetmi institucion që kemi përcjellë tek ndërkombëtare në Kontabilitet dhe Auditim dhe ju planin tonë të punës për zbatimin e kësaj 1 auditues me titullin Doktor i Shkencave. rezolute dhe e realizuam këtë në harkun kohor Në 6 vjetët e fundit (2012-2017) janë të 2 vjetëve. rekrutuar në KLSH dhe vazhdojnë të punojnë Në cilësinë e Kryetarit të KLSH-së dhe në 8 drejtues ose auditues, të cilët kanë titullin emër të audituesve të KLSH-së vlerësoj “profesor”, “profesor i asociuar”, ose “doktor i maksimalisht mbështetjen që na ka dhënë shkencave”; 19 drejtues dhe auditues që kanë Komisioni për Ekonominë dhe Financat, një diplomë të dytë, nga të cilët 14 në Drejtësi vlerësoj maksimalisht kryetarin e këtij komisioni, dhe 5 në Financë; 5 drejtues dhe auditues kanë Erion Braçe, sekretarin e këtij komisioni, prof. diplomë/certifikatë ndërkombëtare në dr. Anastas Angjeli, anëtarët e komisionit të Kontabilitet dhe Auditim (CIPFA) dhe certifikatë PD-së, të LSI-së dhe të PS-së, veçanërisht ndërkombëtare në auditim (CPA). anëtarin e komisionit, zotin Florjon Mima e të Sistemi i zhvillimit profesional reflekton tjerë. efektivitetin e politikave të rritjes së Më duhet të shpreh respektin dhe vlerësimin kapaciteteve profesionale në KLSH në vite dhe tim për të gjithë deputetët e Kuvendit të është një tregues i konsoliduar. Shqipërisë, përfshi edhe Kryetarin e Kuvendit, Në komunitetin EUROSAI, mbas Estonisë, pavarësisht kahjeve politike, për mbështetjen jemi të dytët për faktin se zhvillojmë mbi 25 që i kanë dhënë KLSH-së. ditë trajnimi në vit. Ky tregues nga 2-3 ditë, që Dimensioni i komunikimit të KLSH-së me

150 Legjislatura e 9-të Viti 2018

medien është vlerësuar me 3 nga 4 pikë, duke · zhvillimi i metodologjive të auditimit dhe identifikuar se duhet të realizohen më shumë kapaciteteve të raportimit; konferenca për shtyp për raportin vjetor të · forcimi i kapaciteteve institucionale dhe institucionit dhe duke përfshirë, sipas rastit, përmirësimi i impaktit të rezultateve të auditimit raporte të tjera të rëndësishme dhe raporte të Në mënyrë që të identifikonim qartë auditimit të performancës në përmbushje të objektivat tanë strategjikë përpara hartimit të kërkesave të udhëzimit të INTOSAI-t: strategjisë 2018-2022, ne aplikuam analizën “Komunikimi dhe promovimi i vlerave dhe SWOT në institucion, në të cilën përcaktuam përfitimeve të SAI-ve”. fuqitë dhe dobësitë tona, kërcënimet, I falënderoj të gjitha mediet pa asnjë oportunitetet e ndryshme dhe listuam faktorët paragjykim, sepse na kanë dhënë mbështetje pro dhe kundër aktivitetit tonë auditues. maksimale dhe na kanë ndihmuar në punën Faktorët janë të lidhur me rritjen e kapaciteteve tonë. Në fund të vitit 2017, institucioni ynë ka audituese, organizimin më të mirë të punës, qenë i pranishëm me rreth 100 kronika raportet më të mira me Kuvendin, agjentë të të televizive më shumë se në vitin 2016 Institucioni cilit ne konsiderohemi, për vendosjen e besimit ynë është prezantuar në medien e shkruar me të qytetarëve. Jo më kot motoja e zgjedhur nga 840 artikuj, njoftime, editoriale dhe komente ne është: “KLSH-ja është shërbestari i qytetarit”. analitike, kundrejt pothuajse zero që ishte ky Në reflektim të risqeve dhe analizës që ne prezantim gjatë viteve 2010-2011. zhvilluam, si dhe mbështetur në strategjitë e Kemi një veçori. Pothuajse çdo ditë zhvillimit të INTOSAI-t dhe EUROSAI-t, pas vitit audituesit e KLSH-së dalin me një shkrim në 2018 objektivat tanë prioritarë në strategjinë medien e shkruar, ku trajtojnë problematika të 2018-2022 u formuluan në tri shtylla kryesore: ndryshme të auditimeve. Kjo është një praktikë, 1. Rritja e impaktit të punës audituese me e cila po rezulton shumë eficiente. Mendojmë fokus te 6E-ja. Pra, tashmë ne kalojmë nga të vazhdojmë në të ardhmen edhe në rrjetet koncepti 3E (eficiensë, efektivitet, sociale, por gjithmonë, duke ruajtur ekonomicitet), të cilin e zhvilluam pas vitit 2012, kompleksitetin e brishtë të marrëdhënieve tona në konceptin 6E ku tre “E-ve” të para u shtohet me subjektet e audituara, duke mos dashur në edhe energji, etikë dhe ambient (environment). asnjë mënyrë të cenojmë cilindo subjekt që 2. Optimizimi i kapaciteteve profesionale, auditojmë, punën dhe djersën e tyre. Jemi aftësive audituese, procedurave të punës, përpjekur të jemi të kujdesshëm. Ritheksoj këtu logjistikës dhe funksioneve të tjera moton që kemi pasur dhe kemi në punën tonë: mbështetëse. “Institucioni suprem i auditimit (KLSH) auditon 3. Vazhdim i përmirësimit të kanaleve të zbatimin e politikave, por nuk bën politika”. Kjo komunikimit dhe bashkëpunimit me partnerët nuk është thënia ime, por është thënia e dhe palët e interesit. audituesit të Përgjithshëm të GAO-s amerikane, Sigurisht, brumi i aktivitetit tonë duhet të vijë që është konkluzioni nr.1 i komunitetit të nga objektivi i parë, që është objektivi madhor. INTOSAI-t në botë. Por, sikurse brumi nuk mund të bëhet bukë e Projekti i binjakëzimit IPA 2013 “Forcimi i mirë nëse mielli është jocilësor apo furra nuk kapaciteteve të auditimit të jashtëm”, i financuar funksionon, dy objektivat e tjerë janë po aq të nga BE- ja, nisi të implementohej në KLSH në rëndësishëm për të rezultuar të suksesshëm. muajin mars të vitit 2016, u fitua në vitet 2012- Vetë objektivi 1 zbërthehet në një sërë 2013 falë edhe mbështetjes të qeverisë së asaj objektivash, secili i rëndësishëm dhe kohe, të drejtuar nga profesor doktor Sali bashkarisht shterues. Në ta adresohen të gjitha Berisha”, vijoi të implementohej deri në fund të problematikat e konstatuara dhe të vitit 2017 dhe përfundoi me sukses, sipas pakorrektuara plotësisht në planin strategjik vlerësimeve të EUROSAI-t, NIK-ut polak, SAIT- 2013-2017, sikurse edhe sfidat e reja që ofron it kroat, si dhe të delegacionit të BE-së dhe DG e ardhmja, duke dëshmuar kështu se plani i ri Buxhet, pra partnerëve tanë jashtë. është, në fakt, një vazhdimësi e natyrshme e Projekti ishte i ndarë në tre komponentë: përditësuar e planit të mëparshëm strategjik. · përmirësimi i kornizës ligjore për auditim; E njëjta gjë ndodh edhe me objektivat e tjerë,

151 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

secili i zbërthyer dhe i detajuar në disa fusha, Fatmir Mediu – Faleminderit, zonja me dimensionet dhe parametrat përkatës të drejtuese e seancës! arritjes dhe kontrollit. Së pari, dua të vlerësoj raportimin dhe punën Kujtoj se për strategjinë 2018-2022 ne kemi e institucionit të Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe pasur një bashkëpunim të ngushtë me në veçanti të kryetarit të tij. Komisionin e Ekonomisë. E kemi përcjellë te Kam dy pyetje: njëra ka të bëjë me deputetët e Kuvendit, kemi marrë mendimet rekomandimet që shtron parlamenti përballë tuaja dhe pastaj kemi reflektuar strategjinë jush, konkretisht rekomandimin nr. 2, që thotë: përfundimtare. “KLSH -ja duhet të vijojë të thellojë përpjekjet Në formulimin e këtyre objektivave motoja për forcimin e pavarësisë së institucionit për të dhe qëllimi parësor është: “Kontrolli i Lartë i siguruar auditime të paanshme dhe objektive”. Shtetit, shërbestari i qytetarit”. Kjo është vënë Pra, forcimi i pavarësisë dhe auditime të në respekt të standardeve ndërkombëtare të paanshme. Përderisa parlamenti ka arritur në auditimit, në respekt të pritshmërisë që këtë konkluzion, zoti kryetar, ka ndonjë vlerësim qytetarëve shqiptarë, por edhe në respekt të nga ana juaj që auditimet që ju bëni janë të filozofisë së Mithat Frashrit, sipas të cilit njëanshme dhe të pavarura nga pikëpamja institucionet dhe drejtuesit duhet të jenë politike? shërbestarë të qytetarëve Në këtë strategji, E dyta, raportet e Kontrollit të Lartë të Shtetit KLSH-ja është e angazhuar maksimalisht edhe të çdo viti tregojnë abuzime pa fund me fondet për plotësimin e objektivave të OKB-së në publike. Pra, nuk kemi rënie të abuzimeve me axhendën e saj të vitit 2030 të zhvillimit të fondet publike, por rritje. Në vlerësimin tuaj, si qëndrueshëm. kryetar i Kontrollit të Lartë të Shtetit çfarë nuk Të nderuar deputetë, funksionon në përgjigjen që duhet të japin I nderuar zoti Kryetar, institucionet që marrin rekomandimet e Në tërësi, zbatimi i kornizës të matjes së Kontrollit të Lartë të Shtetit, si ministritë performancës së institucionit nga pikëpamja përkatëse, qeveria, por edhe pjesa tjetër, që ka metodike, e krahasueshme me atë të të bëjë me hetimin dhe vlerësimin përfundimtar partnerëve tanë të komunitetit të INTOSAI-t dhe në gjykatë? EUROSAI-t, na inkurajon për t’u ballafaquar me Faleminderit! sfidat e së ardhmes, si dhe përcakton aspektet Vasilika Hysi – Fjalën e ka zoti Leskaj. që kërkojnë përmirësim të mëtejshëm, sipas Bujar Leskaj – Ju nuk të jepni asnjë minutë standardeve të INTOSAI-t dhe praktikave më kohë për t’u menduar. të mira ndërkombëtare. Rezolutën e Kuvendit të tetorit 2016, i Puna për rritjen e impaktit të veprimtarisë nderuar zoti deputet, e kemi vlerësuar audituese për një qeverisje më të mirë dhe maksimalisht. Në këndvështrimin tonë, si eficiente të pasurisë publike, kërkon zhvillimin Kontroll i Lartë i Shtetit, ajo është rezolutë shumëdimensional të institucionit. Për këtë ne shumë pozitive, e cila vlerëson punën tonë, por jemi të ndërgjegjshëm. Vetëm nëpërmjet një natyrisht shton dhe arritjet. Në këtë kontekst, partneriteti aktiv me ju, të zgjedhurit e popullit, për një formulim dhe adresim profesional me ekzekutivin, me Presidentin, me opozitën, përdoret shprehja: “Të rriten përpjekjet për me shoqërinë civile, me partnerët auditime të paanshme dhe auditime ndërkombëtarë dhe me medien do të arrijmë të profesionale”. Të paktën në këto vite që unë jemi rezultativë dhe të suksesshëm ndaj sfidave drejtoj Kontrollin e Lartë të Shtetit nuk ka pasur të zhvillimit të qëndrueshëm dhe proceseve të auditime të anshme, por si te rezoluta, ashtu integrimit europian, të cilat i kemi të edhe te Komisioni i Ekonomisë nuk ka qenë ky përbashkëta. qëllimi. Gjithmonë jepen rekomandime, pasi Ju faleminderit! institucioni suprem i auditimit riskohet nga kjo. (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi) Në çdo moment ne jemi midis Shilës dhe Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Leskaj! Karibdës, prandaj ky rekomandim është në këtë Ka pyetje nga kolegët dhe koleget deputete? kontekst. Ne e kemi diskutuar këtë me hartuesit, Po, zoti Mediu. por edhe në Komisionin e Ekonomisë dhe kemi

152 Legjislatura e 9-të Viti 2018

gjetur mirëkuptim të plotë. dhe tenderë. Kjo nuk është e dhëna ime apo e Rezolutën e Kuvendit të tetorit 2016 ne e opozitës, por e institucionit qendror të llogarive kemi konsideruar një nga dokumentet më të të shtetit. rëndësishme në punën tonë. Kemi hartuar një A e dini ju që këta kanë sjellë një ligj në plan zbatimi të rezolutës dhe kemi raportuar në parlament për Olsin dhe Geronin?! A e dini ju Kuvendin e Shqipërisë se si i kemi plotësuar çfarë do të thotë ligji i Olsit dhe Geronit?! E dini, kërkesat e kësaj rezolute. apo jo?! Do të thotë të ulet me tri herë tatimi Dëmet rriten, çfarë nuk funksionon?! për lojërat e fatit, sepse Olsi dhe Geroni duhet Rekomandimi kryesor në progresraportet e BE- 3-4-fishojnë .... së është që të rriten përpjekjet për zbatimin e (Ndërhyrje pa mikrofon) rekomandimeve të institucionit suprem të Po, Pandeli! Më mirë mos fol, sepse ty të auditimit, pra të Kontrollit të Lartë të Shtetit, dhe përzënë dhe të kthejnë përsëri. Lexoje ligjin! të rriten përpjekjet për mbështetjen e Pyeti specialistët se sa është përcaktuar fitimi institucioneve supreme të auditimit. Janë dy në lojërat e fatit për lojtarët dhe sa është e rezoluta të Organizatës së Kombeve të përcaktuar për kompaninë. Kuptohet, në qoftë Bashkuara të dhjetorit 2011 dhe të dhjetorit se gjeni raportin. 2013, që e kërkojnë këtë gjë. Unë mendoj se Çfarë bën ndryshimi i ligjit?! Zoti kryetar, ne duhet të rrisim bashkëpunimin. Ne po e ndryshimi i ligjit ul taksën për Olsin dhe Geronin, bëjmë punën tonë, natyrisht duhet të bëjmë më nga 80% të fitimit që kanë ata, tani nuk do t’u shumë, por duhet të rritet edhe trysnia nga merret më 15%-i i 80%-it, por do t’u merret Kuvendi për zbatimin e rekomandimeve të vetëm 20% e fitimit. Pra, ulet me katër herë KLSH-së. taksa për lojërat e fatit. Ky është ligji. Vendimi i fundit, që ka marrë Kuvendi i Shkëlqim Cani, për të cilin kam Shqipërisë për krijimin e mekanizmit të diskonsideratë absolute, tregoi karakter dhe monitorimit të zbatimit të rekomandimeve të nuk pranoi ta firmoste një ligj të tillë, kurse institucioneve të pavarura, ku zbatimi i “hajduti me çizme”... rekomandimeve të KLSH-së zë vendin kryesor, Vasilika Hysi – Zoti Berisha, jemi në pjesën unë gjykoj se është pozitiv, do të jetë pozitiv e pyetjeve, jo të diskutimeve. Nuk është e dhe do të sjellë fryte në të ardhmen. regjistruar për diskutime. Janë pyetje. Nëse ke Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Leskaj! pyetje, po. Fjalën e ka kërkuar deputeti Tritan Shehu. Sali Berisha – Vasilika, ju, si shumicë, keni (Ndërhyrje pa mikrofon) alergji ndaj të vërtetave. Po, doktor, por fjalën e ka kërkuar zoti Tritan, Vasilika Hysi - Zoti Berisha, keni mundësi i cili ka pyetje për të bërë. në 60 minutat e diskutimit për çështjet jashtë (Ndërhyrje pa mikrofon) rendit të ditës të flisni për çdolloj çështjeje. Fjalën e ka zoti Berisha. (Deputeti Berisha nuk dëgjohet kur flet) Sali Berisha – Zoti kryetar i Kontrollit të Ju lutem, bëni pyetje direkte. Lartë të Shtetit, unë kam një pyetje konkrete. Sali Berisha – Kjo është pyetja. U ke deklaruar shqiptarëve, me dokumente Herë tjetër ki parasysh që t’u drejtohesh origjinale shtetërore, të firmosura dhe të këtyre: “Hajdutë dhe kryehajdutë”. Kjo është vulosura nga kjo maxhorancë, se këta ... Çdo gjuha që kuptojnë këta. epitet mund t’u vendosësh këtyre që janë Vasilika Hysi – Faleminderit! mbrapa, me në krye atë kryehajdutin aty. Zoti Leskaj, nuk ka deputetë të tjerë të A iu drejtuat në fjalën tuaj: “O të poshtëruar regjistruar për të bërë pyetje dhe as nuk është hajdutë që u keni vjedhur 1,2 miliardë euro kërkuar debat, kështu që mbyllet diskutimi. qytetarëve më të varfër të Europës, apo jo?!” Faleminderit, zoti Leskaj! Unë e kuptoj, por ka diçka, po shkove te Mithat (Ndërhyrje pa mikrofon) Frashëri, shkon tek e vërteta, dhe ajo e vërtetë Vetëm pyetje nuk bëtë, doktor. do të të detyronte ty t’u drejtoheshe vetëm në (Ndërhyrje pa mikrofon) këtë mënyrë atyre që u kanë grabitur Zoti Leskaj, nëse arritët ta kuptonit pyetjen shqiptarëve 1,2 miliardë euro në koncesione brenda diskutimit, ju lutem përgjigjuni.

153 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Bujar Leskaj – I nderuar dhe i dashur doktor, së masës së heqjes së lejes është një kalvar i mendoj se Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe unë e tmerrshëm që fillon me policinë, nga policia kemi bërë punën tonë audituese. Ne nuk mund kalon në prefekturë, prefektura brenda 5 ditëve t’i kalojmë ato vija që ligji nuk na i lejon. duhet të japë një masë dënimi nga 1 deri në 3 Ne audituesit nuk bëjmë politika, por muaj, më pas, nga prefektura shkon prapë në auditojmë zbatimin e politikave. polici, nga policia kalon në Ministrinë e Në rast se unë, si kryetar i Kontrollit të Lartë Jashtme, nga Ministria e Jashtme kalon në të Shtetit, në punën time në këto vite do të konsullatën e vendit ku banon personi. Në rastin kaloja në këtë fushë, riskoja pavarësinë e më të mirë duhen 3 muaj për të marrë patentën, institucionit dhe profesionalizmin e institucionit. lejen e drejtimit të automjetit. Kemi hasur Mund të kisha fituar disa kredite më tepër për problematika të pazgjidhshme, që kanë sjellë veten, por nuk do të ishte mirë për institucionin. pasoja të rënda në jetën, në punën dhe në Për ne si Kontroll i Lartë i Shtetit, parësore shumë aspekte të ndryshme personave që janë janë interesat e qytetarëve shqiptarë, të penalizuar. taksapaguesve shqiptarë, interesat e Çfarë ka ndodhur? Ka ndodhur që këta per- ekonomisë kombëtare, ruajtja e pronës publike, sona kanë ardhur, janë penalizuar dhe nuk kanë pronës shtetërore, nëpërmjet auditimeve dhe marrë dot as lejen e drejtimit. Mirëpo me këtë rekomandimeve tona, por jo të kalojmë në leje drejtimi ata janë të punësuar diku jashtë politikë. shtetit, kanë patentën, punojnë me kamionë, Ju falenderoj për të gjitha sugjerimet! nxjerrin bukën e gojës dhe ne nuk kemi pasur Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Leskaj! mundësi t’ua japim patentën. Ka ndodhur që Kuvendi i Shqipërisë do të miratojë një janë nisur për rrugë, kanë ngelur në rrugë me projektrezolutë. gratë dhe fëmijët e tyre dhe ne nuk kemi qenë Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, në gjendje t’u kthejmë lejen e drejtimit të projektligjin “Për një ndryshim dhe shtesë në automjetit. Po marr si analogji se çfarë ndodh ligjin nr. 8378, datë 22.07.1998 “Kodi Rrugor i në Kosovë. Ne kur u marrim patentën shtetasve Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”, nismë kosovarë na duhen 3 muaj për t’ua kthyer, e deputetit Pjerin Ndreu. ndërsa kur ne shkojmë në Kosovë mundemi të Sipas nenit 73, paragrafi 2, të Rregullores, paguajmë gjobën dhe e marrim lejen e drejtimit a ka pyetje për projektligjin? të automjetit menjëherë. Nuk ka. Pra, në këto situata, kam propozuar të Zoti Ndreu, a dëshironi ta paraqitni nismën? gjejmë një rrugë alternative: drejtuesi i Pjerin Ndreu – E nderuar drejtuese e automjetit që penalizohet, nëse dëshiron, seancës, mundet që me dyfishin e penalitetit, në rastin Të nderuar kolegë, konkret të gjobës, ta marrë patentën në vend, Kjo nismë për të ndërhyrë me një ndryshim pa hyrë në kalvarin e tmerrshëm të sorollatjeve në nenin 127, pika 3, të Kodit Rrugor, është polici-prefekturë, prefekturë-polici, polici- diktuar nga disa problematika të hasura në Ministri e Jashtme. praktikën e përditshme për zbatimin e këtij Kodi, Është e vetmja pikë e Kodit që ka hasur problematika, të cilat më së shumti prekin probleme edhe në komision: pse ne nuk emigrantët shqiptarë, dhe të mos harrojmë se ndërhyjmë në shumë problematika të Kodit? kemi 1 milion shqiptarë jashtë Shqipërisë, Kodi me të vërtetë ka shumë probleme, por prekin shtetasit shqiptarë të Kosovës, shtetasit është e vetmja problematikë që nuk ka zgjidhje shqiptarë të Maqedonisë dhe turistët e huaj, që dhe penalizon rëndë shtetasit shqiptarë, vijnë në Shqipëri për turizëm. Cilat janë kryesisht emigrantët, por edhe shtetasit problematikat? shqiptarë nga Kosova dhe Maqedonia. Sot, me Kodin Rrugor aktual ka një sorollatje Si deputet i qarkut të Lezhës kam kontakte të tmerrshme, që vjen nga kontakti i parë me të përditshme për këtë problematikë, sidomos shërbimin e qarkullimit rrugor, bëhet fjalë për nga shtetasit shqiptarë të Kosovës (në 10 shkelje, për të cilat Kodi parashikon heqje kryqëzimin e Milotit ndodhet vetëm një kalim të lejes së drejtimit të automjetit. Pas marrjes për të ardhur në Shqipëri për pushime), të cilët

154 Legjislatura e 9-të Viti 2018

penalizohen dhe ne nuk u japim dot zgjidhje Meqenëse shumë shpejt do të jetë e për kthimin e patentës. pranishme për të përshëndetur seancën U bëj thirrje të gjithë deputetëve ta shohim Presidentja e Kroacisë, do t’ju lutesha ta këtë problem jo si një problem politik, por... ndërpresim seancën për 2 minuta! (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Faleminderit! Ato i di ti, Doktor. Ato që i di ti, unë nuk i di... (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) (Rifillon seanca) Doktor, të lutem, unë merren me gjëra (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) serioze, nuk merrem me gjëra... Gramoz Ruçi – Të nderuar deputetë, Dakord! Siç jeni në dijeni, sot Kuvendin e Republikës Ti ke kohë për gjëra të tjera, por për mua kjo së Shqipërisë do ta përshëndesë Presidentja e është diçka mjaft serioze, sepse gjërat që nuk Republikës së Kroacisë, prandaj e mirëpresim janë serioze janë për Facebook, nuk janë për zonjën Presidente të zërë vend. këtu, në parlament... (Duartrokitje në sallë) (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Shkëlqesia Juaj, zonja Presidente e Si një detyrim që kemi ndaj shtetasve Kroacisë, Kolinda Grabar-Kitaroviç, shqiptarë që ndodhen jashtë shtetit, ndaj Shkëlqesia Juaj, President i Shqipërisë, zoti shtetasve shqiptarë që banojnë në Kosovë, për Ilir Meta, të cilët ju, unë, të gjithë kemi dashuri të madhe, Të nderuar ambasadorë dhe përfaqësues të duhet t’i hapim rrugë një zgjidhjeje teknike. trupit diplomatik, Ashtu siç ata na e japim patentën pas pagesës Të nderuara deputete dhe deputetë, së gjobës, edhe ne duhet t’ua japim. Kjo vlen Zonja dhe zotërinj, edhe për turistët e huaj që vijnë në Shqipëri. Kam kënaqësinë dhe privilegjin t’i uroj Sot që jemi duke folur ka deputetë të PD- mirëseardhjen në Kuvendin e Republikës së së, të PS-së, të cilët interferojnë me ne për t’i Shqipërisë Shkëlqesisë së Saj, zonjës Kolinda marrë këto patenta dhe ne nuk jemi në gjendje Grabar-Kitaroviç, Presidente e Republikës së ta zgjidhim këtë problem. Prandaj mendoj se ai Kroacisë. Kroacia është një vend mik dhe part- duhet parë. Tentativa për të na futur në disa ner i Shqipërisë në sfidat tona të përbashkëta hulli të paqarta, ku disa interpretime politike për zhvillim, për mirëqenie, për demokraci, për absurde, si, për shembull, të thuash se me këtë paqe dhe stabilitet në rajon. Kroacia është një masë do të mbushim buxhetin e shtetit, është mbështetëse dhe aleate, model i suksesshëm skandaloze. Efekti në buxhetin e shtetit është i për Shqipërinë dhe të gjithë shqiptarët e rajonit papërfillshëm, është zero, është një shumë në përpjekjet për integrimin në Bashkimin parash mjaft qesharake. Këtu bëhet fjalë për Europian dhe bashkimin tonë me familjen një zgjidhje. Prandaj, ju bëj thirrje të bashkoheni europiane. Në këto vlerësime jam i bindur se dhe ta votoni këtë ndryshim, sepse krijon shpreh mirënjohjen e përbashkët të të gjitha drejtpërsëdrejti lehtësi për emigrantët, për forcave politike dhe të deputetëve të Kuvendit shtetasit shqiptarë të Kosovës, për shtetasit të Shqipërisë, si dhe të gjithë qytetarëve shqiptarë të Maqedonisë dhe për turistët e huaj. shqiptarë. Faleminderit! E nderuar Presidente, vizita juaj është një Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Ndreu! rikonfirmim i marrëdhënieve dhe i Për këtë projektligj janë regjistruar për të bashkëpunimit të shkëlqyer midis dy vendeve diskutuar nga Grupi Parlamentar i Partisë dhe dy popujve tanë për të mirën e përbashkët Socialiste deputetët: Taulant Balla, Elisa të tyre, të popujve të rajonit dhe më gjerë. Spiropali, Xhemal Qefalia, Jurgis Çyrbja dhe Zonja dhe zotërinj, ftoj Presidenten e Sadi Vorpsi. Nga Grupi Parlamentar i Partisë Kroacisë, zonjën Kolinda Grabar-Kitaroviç, për Demokratike nuk ka deputetë të regjistruar. Nga të përshëndetur Kuvendin e Shqipërisë! Grupi Parlamentar i Lëvizjes Socialiste për Kolinda Grabar-Kitaroviç - Integrim janë regjistruar deputetët Luan Rama, I nderuar President, Endrit Braimllari, Viktor Tushaj, Edmond I nderuar Kryetar i parlamentit, Haxhinasto, Silva Cakaj dhe Kejdi Mehmetaj. I nderuar Kryeministër,

155 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Të nderuar deputetë dhe përfaqësues të argjendarësh dhe pastiçerësh me origjinë qeverisë, shqiptare jetojnë dhe punojnë pothuajse në të Të nderuar anëtarë të trupit diplomatik, gjitha qytetet e Kroacisë, janë bashkëqytetarët Shkëlqesitë tuaja, tanë, me të cilët ne shoqërohemi në pjesën tonë Zonja dhe zotërinj, më të gëzueshme të jetës sonë të përditshme, Të dashur miq, dhe kjo është falë aftësive dhe profesioneve të Së pari, më lejoni t’i shpreh mirënjohjen time tyre tradicionale. Në këtë mënyrë ata japin parlamentit të Republikës së Shqipërisë, që më kontributin e tyre në ekonomitë e vendeve dhe ka bërë këtë ftesë dhe më ka dhënë mundësinë qyteteve tona si qytetarë të vlerësuar dhe për t’ju përshëndetur me rastin e vizitës sime përgjegjës. shtetërore në Republikën e Shqipërisë. 2 vjet më parë u themelua në Zagreb Dy vendet tona janë të lidhura fizikisht me shoqata e artistëve shqiptarë në Kroaci, e cila detin Adriatik, por, gjithashtu, me diçka më të ka si qëllim promovimin e artistëve dhe fortë, e cila ka lehtësuar një miqësi të projekteve, që përfaqësojnë kreativitetin e përhershme dhe të pandashme ndërmjet artistëve shqiptarë në Kroaci. popujve të dy vendeve tona: Shqipëria ka qenë Dua të përmend, gjithashtu, Nënë Terezën, vendi ynë mik, kur miqtë ishin të paktë dhe më një shenjtore katolike, një misionare me origjinë shumë të nevojshëm. Gjatë luftës dhe mbrojtjes shqiptare, e cila themeloi “Misionarët e sonë kundër agresioneve shumë shqiptarë u bamirësisë” dhe ka qenë aktive në 133 vende bënë pjesë e forcave të mbrojtjes kroate dhe në të gjithë botën, përfshirë këtu edhe Kroacinë, luftuan për pavarësinë e Kroacisë. Ne, në fakt, të cilën që nga viti 1928 e ka vizituar disa herë. ishim pjesë e së njëjtës ushtri edhe para se të Ajo u ndikua shumë edhe nga prifti kroat Franjo bëheshim pjesë e NATO-s në të njëjtën ditë në Jambrekoviç në Shkup. Në Indi ajo punoi, vitin 2009. Shumë shqiptarë sakrifikuan jetët e gjithashtu, me një tjetër prift kroat Ante Gabriç. tyre për Kroacinë. Më besoni, Kroacia nuk Më 19 korrik të vitit 1990 qyteti i Zagrebit e harron! deklaroi Nënë Terezën “Qytetare nderi” e Për shkak edhe të vetë formës si shqiponjë Zagrebit. të territorit të Kroacisë dhe pozicionit të saj Miqësia jonë, miqësia ndërmjet kroatëve historik, si një vend ku takohen kulturat e dhe shqiptarëve daton shumë herët, që në ndryshme, kristianizmi dhe islami, si dhe traditat kohën kur Dalmacia dhe Shqipëria ishin të tona detare dhe kontinentale, Kroacia është një sunduara nga Republika e Venedikut. shembull i shkëlqyer i bashkëjetesës, i Gjergj Kastriot Skënderbeu është një nga gjithëpërfshirjes dhe integrimit të kulturave dhe figurat historike më të njohura shqiptare, një feve të ndryshme. komandant ushtarak, i cili ndaloi avancimin e Shqiptarët janë tërësisht të integruar, janë perandorisë osmane dhe e lejoi Europën që të qytetarë dhe anëtarë të respektuar të shoqërisë përfundojë ndërtimin e mureve të qyteteve të kroate. Ata, gjithashtu, janë të përkushtuar për tyre për t’i rezistuar këtij sundimi, që ishte mjaft të mbajtur gjallë të gjitha lidhjet sociale, i përhapur në Kroaci dhe në të gjitha vendet kulturore dhe ekonomike të vendeve tona, duke tona fqinje. Këtë ne ia dedikojmë suksesit të dhënë kështu kontributin e tyre në përforcimin tij. e marrëdhënieve Kroaci-Shqipëri. Ata janë një Një nga themeluesit e albanologjisë ishte shembull i mrekullueshëm si pakicat mund të historiani kroat, shkencëtar, figurë politike dhe bëhen një urë e rëndësishme për përfitimet e përkthyes, Milan Shuflai, i cili ia përkushtoi jetën të dy kombeve. Mënyra si ata e duan dhe e e tij hulumtimit të historisë kroate dhe respektojnë Kroacinë, duke qenë në të njëjtën shqiptare. Shuflai botoi disa studime historike kohë krenarë dhe shqiptarë patriotë, është një shkencore të popullit shqiptar, si një nga popujt shembull i shkëlqyer i ndikimit pozitiv në më të vjetër të Ballkanit dhe Europës. Shuflai marrëdhëniet e vendeve tona. udhëtoi në Shqipëri në dhjetor të vitit 1929, Në këtë lloj lidhjeje duhet të përmend edhe me ftesën e mbretit shqiptar Ahmet Zogu, i cili komunitetin arbanasi në Zadar, i cili ka ekzistuar kërkonte që të mbështeste kërkimet e Shuflait atje që në shekullin XVIII. Një numër i madh për historinë e Shqipërisë.

156 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Një nga aspektet e të gjitha hulumtimeve të së kësaj ambasade. Presidenti Tudman theksoi tij ka qenë çështja e marrëdhënieve kroato- në fjalimin e tij se Kroacia dhe Shqipëria duhet shqiptare gjatë Mesjetës, një fushë e pa të bëhen mbështetëse të fuqishme të regjimit eksploruar deri atëherë. Në bazë të të gjitha të ri ndërkombëtar në Europën Juglindore duke provave që kishte, Milan Shuflai pranoi që iu referuar kështu të gjitha demokracive të cilat kroatët kanë përshtatur mjaft elemente të sapo kishin lindur pas rënies së komunizmit dhe qytetërimit shqiptar dhe të paraardhësve të perdes së hekurt. Që nga ajo ditë shumë nga famshëm shqiptarë, të ilirëve. Sipas mendimit ëndrrat tona u bënë realitet dhe qëllimi ynë të tij, kroatët dhe shqiptarët kanë pasur strategjik për të qenë anëtarë të NATO-s me të marrëdhënie mjaft të mira gjatë të gjithë drejta të plota u arrit nga të dyja vendet në vitin periudhës së historisë së Mesjetës dhe më 2009. vonë. Nuk ka pasur asnjëherë ndonjë dokument Tani Kroacia dhe Shqipëria marrin pjesë si që dëshmon ndonjë konflikt ndërmjet tyre, kjo aleate në misionet e paqes dhe operacionet asnjëherë nuk ka qenë e dokumentuar. në zonat e krizës, siç është Afganistani. Kroacia Duke përdorur këto fakte historike ai e i jep një rëndësi mjaft të madhe stabilitetit, zgjeroi dhe forcoi më tej marrëdhënien ndërmjet sigurisë dhe begatisë së Europës Juglindore dy popujve, kroat dhe shqiptar, një histori dhe e mbështet fuqishëm perspektivën marrëdhëniesh që ka ekzistuar për më shumë europiane në rajon. se një mijë vjet. Gjithashtu, Shqipëria është një partner mjaft Një tjetër lidhje historike është edhe i rëndësishëm jo vetëm strategjik, por edhe historiani kroat i shekullit të XVIII dhe shkrimtari politik. Kjo gjë është pranuar dhe njohur edhe Andria Kaçiç Miosiç. Nëpërmjet punës së tij ai, nga Bashkimi Europian. Kroacia e mbështet gjithashtu, promovoi Gjergj Kastriot fuqishëm rrugën e Shqipërisë drejt integrimit në Skënderbeun, heroizmin dhe mbrojtjen e tij Bashkimin Europian dhe mirëpret të gjithë kundër të gjithë perandorisë Osmane. progresin e dukshëm që është bërë nga Në këtë vit, që Shqipëria e ka deklaruar si Shqipëria në përmbushjen e kritereve të vitin e Skënderbeut, duhet përmendur që kërkuara për anëtarësimin në BE. Skënderbeu dhe djali i tij kanë marrë titullin e Sot, si një komb i ri, energjik dhe me njerëz qytetarit të nderit të Republikës së Dubrovnikut të zellshëm, të angazhuar ndaj vlerave për kontributin e tyre në luftën kundër demokratike perëndimore, Shqipëria ka perandorisë osmane dhe në forcimin e perspektiva të shkëlqyera. Është mjaft e marrëdhënieve tregtare. rëndësishme të theksohen shembujt pozitiv dhe Në fillim të viteve ’90 ngritja e kanaleve Bashkimi Europian duhet t’i vlerësojë ata për diplomatike të komunikimeve ndërmjet Kroacisë këtë gjë. dhe Shqipërisë nuk ka qenë një proces pa Do të doja t’ju përgëzoja edhe për vendimin probleme. Kroacia ishte në luftën e saj për e Këshillit, i cili njohu progresin e bërë nga fitoren e pavarësisë dhe njohjen Shqipëria dhe kjo i hap rrugën çeljes së ndërkombëtare, por në të njëjtën kohë përpiqej negociatave në qershor të vitit 2019. Për këtë të ndërtonte institucionet kryesore shtetërore arsye në vitin që vjen është mjaft e të saj dhe forcat e saj të armatosura. rëndësishme të sigurohet një bashkim kombëtar Shqipëria, gjithashtu, po përballej me sfida për çështjet strategjike, me qëllim që të ruhet mjaft ekstreme në ngritjen e një demokracie dhe motivimi për reformat. ekonomie tregu pas dekadash të tëra izolimi Në këtë kontekst duhen pranuar dhe njohur dhe diktature komuniste. reformat që Shqipëria ka bërë deri sot, Hapja e ambasadës së Republikës së veçanërisht ato në fushën e gjyqësorit. Është Kroacisë në Tiranë në mars të vitit 1994 është mjaft e nevojshme të theksohet rëndësia e pa dyshim një ngjarje historike për marrëdhënie procesit të vetingut, i cili do të rrisë besimin tek ndërmjet dy vendeve tona. Me këtë rast institucionet gjyqësore, të cilat përbëjnë edhe presidenti kroat Franjo Tudman vizitoi Tiranën bazën e pushtetit ligjor. dhe hapi këtë ambasadë. Zyrtarët më të lartë Si shtet anëtar, që sapo jemi bërë pjesë e shqiptarë ishin pjesë e ceremonisë së hapjes Bashkimit Europian, ne jemi veçanërisht të

157 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

kënaqur me faktin që presidenca bullgare dhe Presidente, ju faleminderit për fjalët! austriake i kanë vendosur çështjet e zgjerimit Ju faleminderit për mesazhet drejtuar si pjesë kryesore të axhendës së tyre. Ne e Kuvendit dhe gjithë qytetarëve të Republikës shikojmë këtë si një zhvillim, i cili mirëpritet dhe së Shqipërisë! konfirmon edhe një herë angazhimin e ripohuar Këto mesazhe burojnë nga lidhjet e për Europën Juglindore nga vetë institucionet fuqishme historike dhe miqësia tradicionale e Bashkimit Europian dhe shtetet anëtare të midis dy popujve tanë, burojnë nga vlerat e Bashkimit Europian. përbashkëta që kemi kultivuar në shekuj, Kroacia do të vazhdojë në të njëjtën rrugë burojnë nga bashkëjetesa e shkëlqyer e dhe do ta përkushtojë të gjithë vëmendjen e komunitetit shqiptar në Kroaci gjatë shekujve saj drejt zgjerimit. Këto gjëra do të bëhen pjesë deri në ditët tona, burojnë nga përpjekjet tona e prioriteteve të presidencës sonë. Ne do të të përbashkëta për t’u integruar në NATO dhe investojmë përpjekje më të mëdha për të në Bashkimin Europian, burojnë nga sfidat tona organizuar një samit tjetër ndërmjet Bashkimit të përbashkëta për mirëqenie për demokraci Europian dhe Ballkanit Perëndimor. Kroacia do dhe për stabilitet në rajon dhe më gjerë. të vazhdojë të mbështesë procesin e integrimit Edhe një herë shumë faleminderit! të Bashkimit Europian të Shqipërisë duke i Zonja dhe zotërinj deputetë, më lejoni të ofruar përvojën dhe njohuritë e saj, duke shoqëroj zonjën Presidente dhe të vazhdojmë mbështetur ngritjen e kapaciteteve të seancën. institucioneve shqiptare, përfshirë këtu forcimin Zonja Hysi mund të marrë drejtimin e e kapaciteteve administrative dhe seancës. institucionale. Vasilika Hysi - Të nderuar kolegë, Gjithashtu, ne do të vazhdojmë të punojmë vazhdojmë seancën plenare. së bashku për një bashkëpunim edhe më të Fillojmë diskutimet për projektligjin “Për një mirë në fushën e transportit. Është e ndryshim dhe shtesë në ligjin nr.8378, datë pabesueshme që në shekullin XXI, të dy vendet 22.07.1998 “Kodi Rrugor i Republikës së tona, duke mbajtur parasysh potencialin e Shqipërisë”, i ndryshuar”. jashtëzakonshëm të detit Adriatik, të kenë ende Fjalën e ka deputeti Luan Rama. nivelin e lidhjeve detare të shekullit XIX. Kjo (Ndërhyrje pa mikrofon) është pa dyshim një pengesë serioze për Luan Rama – Faleminderit, zonja Hysi! bashkëpunimin tonë. Ju lutem, për efekt të administrimit të kohës, Sa i përket bashkëpunimit ekonomik, ne meqenëse diskutimi im është pak më shumë duhet të forcojmë fushën e mbrojtjes së se 10 minuta, do të marr edhe kohën në mjedisit. Ndërsa ndërtimi i gazsjellësit Jon- dispozicion të deputetit Endrit Braimllari. Adriatik mbetet një prioritet për të dyja vendet. Vasilika Hysi – Koha juaj është 20 minuta Si një komb, i cili ka një bukuri të shkëlqyer, në dispozicion. ka një turizëm mjaft të madh dhe potencial të Luan Rama- Zonja drejtuese e seancës, mirë bujqësor, si edhe duke pasur parasysh Luan Rama – Kolegë deputetë, pozitën e saj gjeostrategjike, Shqipëria do të Një abstragim për të mos u marrë vazhdojë të luajë një rol të rëndësishëm në drejtpërdrejt me çështjen, por mbi bazën e Europën Juglindore. mundësisë që krijon procedura, do të bëj një Për këtë arsye Kroacia kërkon të forcojë më vlerësim pak më romantik sesa herët e tjera. tej marrëdhëniet strategjike me Shqipërinë, me Disa syresh i kam parë shumë vite më parë, qëllim që të përmirësojë edhe bashkëpunimin ndonjë edhe e kam njohur, por, pavarësisht ekonomik. faktit në i kam njohur apo jo, të gjithë kishin Kroacia dhe Shqipëria mund të bëjnë shumë diçka të ngjashme, diçka përbashkuese dhe po punë së bashku. aq identifikuese në raport me të tjerët, kishin Do të doja t‘ju uroja gjithë të mirat! Bllokun, prej edhe nga morën nofkën Miqësia kroate shqiptare qoftë sa më e identifikuese “bllokmenë”, një kompozitë gjatë! gjysmë shqip, e gjysmë anglisht. Gramoz Ruçi – E nderuara zonja -Si nuk e kuptuan, dreqi ta marrë, që

158 Legjislatura e 9-të Viti 2018

rrokullisja drejt theqafjes do t’i merrte edhe ata “komunistët në litar”, e gjente të keqen po tek përpara, me gjithë “Bllokun” e tyre, e të paktën ata, tek bllokmenët! të mos ishin bërë pengesë?!- pyesnim shpesh Gjithsesi, gjithçka duhej bërë! Mbi të gjitha njëri-tjetrin ne të “Zërit të popullit”, në atë duhej shpëtuar vendi, nuk duhej lënë të shkonte dhjetorin e fundit të regjimit komunist të 1990- në kaos dhe anarshi! ës, pa marrë përgjigje prej askujt, sepse, në Dukej mision i pamundur, por ia dolëm. fakt, nuk kishte mbetur më askush! Ia dolëm të fitojmë sfidën e kohës me të Të gjithë kishin ikur, kishin ikur bashkë me shkuarën dhe të sfidonim të ardhmen! “Bllokun” e tyre e ishin fshehur! Partia Socialiste lindi si shpresë dhe shumë Kishim mbetur vetëm ne, gazetarët e “Zërit të shpejt u bë alternativë qytetare e një kohe tjetër, popullit”, pikëlidhja e vetme mes udhëheqjes, e kohës në liri! që nuk ishte, dhe mijëra të tjerëve në bazë, Por sot nuk dua të merrem me historinë e komunistëve intelektualë, punëtorëve, lindjes së Partisë Socialiste. kooperativistëve, veteranëve, pensionistëve etj. Gjetiu e kam fjalën! Më konkretisht, dua të Nuk qe e lehtë! Ishte shumë e vështirë, merrem pak me Bllokun, jo si kastën e madje shumë e vështirë 27 vjet më parë të udhëheqjes së Partisë së Punës, as me Bllokun zgjidhje të ishe socialist, ngjante pothuaj si një si territor apo si hapësirë publike në qytetin tim herezi! Ishte njësoj si të vetëzgjidhje linçimin e mbushur me kontraste, në qytetin tim, të cilit të pranoje ferrin, të pranoje barrën e mëkatit, qeveria do që t’i prishë teatrin e historisë që nuk e kishe kryer! qytetare, pasi i ka prishur më parë sheshin Të dilje si socialist rrugëve të Tiranës, pa “Skënderbej” e bulevardin që dikur “ngacmonte” folur për Shkodrën, Tropojën, Laçin, qoftë edhe kronikanët e huaj të shpreheshin për të Durrësin, Elbasanin e gjetiu, duhej të merrje “Bulevardi pa qytet”! Jo, sot do të flas për parasysh që do të kaloje nëpër një kalvar “Bllokun institucion”, për Bllokun si fenomen fyerjesh, sharjesh, kërcënimesh e kanosjesh, psikosocial e politiko-qeverisës. për të cilat, po t’u flasësh sot atyre që kanë Gjatë gjithë viteve në opozitën e parë të lindur në ato vite, mund të të marrin për të Partisë Socialiste, askush, asnjë i vetëm prej marrë! Por kështu ka qenë e kështu ka ngjarë! ish-udhëheqësve a të afërmve të tyre nuk shkeli Ndër ne, në këtë sallë të Kuvendit ka ende as edhe një herë të vetme në zyrat e “Zërit të dëshmitarë të atyre kohëve, sharës e të sharë, popullit” për të na parë si ishim e ku punonim, kanosës e të kanosur, dhunues e të dhunuar! apo qoftë edhe për të na thënë një fjalë të Lëvizja e dhjetorit të vitit 1990, duke rrëzuar vetme, si shenjë solidariteti në atë kohë terrori, nga pushteti Partinë e Punës, mbylli edhe ku edhe ne gazetarët e “Zërit të popullit”, si të epokën e saj dhe i çeli udhë ndryshimit të gjithë socialistët e thjeshtë, identifikoheshim sistemeve! Partia Demokratike erdhi në pushtet. padrejtësisht me ta, shaheshim për ta, Partia e Punës, e mbetur pa udhëheqje, urreheshim për ta, burgoseshim për ta! identifikohej me bllokmenët byroistë, paçka se Nuk u panë as në Partinë Socialiste, qoftë edhe ata e kishin braktisur partinë së cilës i për t’u dukur një herë të vetme në oborrin e qenë bërë udhëmbyllës! saj, se për komisionerë numërues në qendrat Ata që kishin vdekur, i nxorën nga varret, ndërsa e votimit as që mund të mendohej! Ikën të gjithë, të mbeturit gjallë, i përzunë nga Blloku e më u fshehën e u zhdukën! Si minjtë kur ndiejnë pas edhe i burgosën! tërmetin! U zhdukën dje, për t’u ringjallur sot e Ndërsa Blloku iu kthye qytetit dhe qytetarët për të na u shfaqur si hibridë, si minjtë e Dino mund të shkelnin në të, bllokmenët, jo vetëm Buxatit në “Familjen që e gllabëruan minjtë”. etërit, por të gjithë, edhe fëmijët e tyre, djemtë, “Një verë të largët (tregon ai) shumë kohë vajzat, nuset, dhëndurët, nipër e mbesa e gjithë para luftës – ishte hera e dytë që shkoja si mik ç’qenë, u gjendën në udhëkryq e mes dy në shtëpinë e Koriove – më solli në mendje këtë zjarresh: nga njëra anë, e djathta, që i urrente skenë: isha ngjitur në dhomën e fundit të katit dhe i fajësonte për çdo gjë, nga ana tjetër, vetë të dytë, ajo me dritaret nga oborri, e po partia e tyre, të cilën e kishin braktisur dhe e shtrihesha të flija. kishin lënë nën peshën e akuzave. Nën refrenin Dëgjova papritur një zhurmë të vogël, një

159 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

gërvishtje në fund të derës. Shkova ta hap. Një një zhurmë të llahtarshme sipër tavanit të miush i vogël shkau mes këmbëve të mia, dhomës sime, sikur vraponin njerëz. Dhe e dija përmes dhomës, dhe u fsheh poshtë komosë. mirë që sipër s’kishte njeri, se aty ishte vetëm Iku me një vrap të ngathët, aq sa mund ta kisha papafingoja e pabanueshme, plot me mobilie e shkelur me këmbë po të doja, por ishte i arka të vjetra. këndshëm dhe i brishtë. -Duket si këmbësori! – them me vete – Do Fare pa ndonjë qëllim, të nesërmen ia të jenë bërë shumë të mëdhenj ata minj. përmenda Xhovanit, të zotit të shtëpisë. Këtë zhurmë dëgjoja derisa më zuri gjumi. -Aha, po, – tha ai, pa i dhënë rëndësi, – Të nesërmen, pyes në tavolinë: qëllon që del ndonjë mi nëpër shtëpi. -S’do të bëni gjë për këta minjtë? Po bënin Kaloi një vit. Sapo futem në vilë, shoh dy namin mbrëmë mbi tavan. mace të mëdha, me një gjallëri befasuese: Xhovani më sheh me fytyrë të habitur. mace me vija, muskulaturë prej atletësh, me -Minjtë?! Për çfarë minjsh e ke fjalën? Falë gëzofin që u shkëlqen si atyre maceve që Zotit, s’kemi më asnjë mi në shtëpi. ushqehen me minj. Edhe prindërit e Xhovanit, pleqtë, që po rrinin -Qenkeni vendosur, më në fund. – thashë - në sallon, më thonë: Kushedi sa e mbushin barkun! S’kanë për të -Çfarë minjsh thua! Do t’i kesh parë në vuajtur për minj këtu. ëndërr, i dashur. -Jo, përkundrazi. Rrallë hanë minj, me raste. -Mos e beso babanë! Ato që dëgjove ishin Po të jetonin vetëm me minj ato… minj, e ndonjëherë as ne s’na zë gjumi. Veç t’i -I shoh shumë të shëndetshme. shohësh, janë përbindësha! Të zinj sterrë, me -Po, janë mirë, s’u mungon shëndeti. Kanë qimet që u ngrihen si gjemba. Dhe macet, sa gjithë të mirat e Perëndisë në kuzhinë. për dijeni, i përzunë minjtë, ndodhi natën. Kaloi edhe një vit tjetër dhe, kur futem në S’kishim as dy orë që na kishte zënë gjumi, dhe vilë, për pushimet e zakonshme, dy macet më na zgjuan mjaullimat e tmerrshme! Zbritëm dalin sërish përpara. S’duken më të poshtë, por macet s’dukeshin gjëkundi. Gjetëm shëndetshme e të shkathëta, por të dobësuara, vetëm tufa qimesh e njolla gjaku gjithandej. kockë e lëkurë, të drobitura. Nuk rendin më nga -Po si nuk merrni masa, xhanëm? Çarqe! njëra dhomë në tjetrën, përkundrazi, rrinë Helme! S’e kuptoj si nuk shqetësohet yt atë! gjithnjë nëpër këmbët e të zotëve, si të -Po si jo! I është bërë makth. Por tani ka frikë përgjumura, pa dashur të marrin asnjë nismë. I edhe ai, thotë që më mirë të mos i provokojmë, pyes: se do të ishte më keq. Thotë që s’do të -Janë sëmurë? Pse janë kaq të plogështa? shërbente për asgjë, se tashmë janë shtuar Nuk kanë më minj për të ngrënë? shumë. Thotë që e vetmja zgjidhje është t’i vësh -E gjete! –tha Xhovani Korio, me gjallëri, e flakën gjithë shtëpisë. E di çfarë thotë tjetër? pastaj qeshi me të madhe – kanë varur turinjtë Është qesharake vetëm ta mendosh. Thotë që që kur s’ka më minj shtëpia. S’u ka mbetur as s’ia vlen t’u dalim kundër. fara! -Kujt t’u dilni kundër? Më pas, Xhorxho, djali më i madh, më merr -Atyre, pra! Minjve!” veç e më thotë me pamje komplotisti: Minjtë janë të gjithë njësoj! -E di si është e vërteta? Kanë frikë! Edhe minjtë e tregimit të Buzzatit, edhe -Kush ka frikë? minjtë e kanaleve, edhe minjtë e ugareve, edhe -Macet, kanë frikë! Babai s’do që ta ato të Bllokut, po, po, njësoj janë! përmendim fare. E bezdis kjo bisedë, por është Pra, minjtë, edhe pse minj – hibrid, në fund e sigurt që macet kanë frikë. të fundit, minj janë. Brenda një viti, nga dhjetë që ishin, ato Ata miushët e dikurshëm, ata që nuk qenë kafshë të ndyra janë bërë me qindra… e s’janë të zot të thoshin një fjalë e të mbronin baballarët më ata miushët e atëhershëm. Janë si tigra. Më e tyre, kanë rilindur e janë rikthyer. Janë rikthyer të mëdhenj se një urith, me gëzof të si “Hibridë”. neveritshëm e të zi. Macet s’dinë t’i kapin! -Ku janë? I gjeni kudo mes nesh, janë Dhe vitin tjetër, që nga nata e parë, dëgjova ministra, deputetë, këshilltarë, drejtorë,

160 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ambasadorë! Gjithkund, kudo! Kanë rilindur! Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Rama! Sepse edhe minjtë rilindin! Rilindja e minjve! Të nderuar kolegë, Përgjigjja është e thjeshtë, tmerrësisht e Do të doja të përqendroheshim te çështja e dhimbshme në të vërtetën e vet! rendit të ditës, që bën fjalë për nismën e kolegut “Plaku Ziso Vangjeli gjatë luftës kishte Ndreu “Për një ndryshim dhe shtesë në ligjin zbarkuar në Normandi si oficer amerikan. His- nr. 8378, datë 22.07.1998 “Kodi Rrugor i torian dhe ushtarak punoi në Paris, pastaj në Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar””, i cili një klub kulturor dhe iu dha të kthehej në është në interes të të gjithë shtetasve shqiptarë Shqipëri”, na dëshmon në një prej librave të tij që banojnë jashtë vendit dhe që vijnë në shkrimtari Visar Zhiti. Sëmundja e dashurisë për Shqipëri, të cilët mund të kenë pasoja për shkak atdhe. Sipas bisedimeve paraprake, do të të shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor. punonte si pedagog kur të kthehej në Tiranë. Ndaj, do t’ju lutesha, nëse keni çështje që Ia fali shtetit gjithë bibliotekën e tij, por përfundoi janë të rëndësishme në gjykimin tuaj, të cilat në burg. nuk janë në rendin e ditës, mund të regjistroheni – “Kur të bjerë “komunizma”, – thoshte – se për të diskutuar në pikën e fundit të rendit të do të bjerë “patjetër”, ne do të vuajmë më pas ditës, te 60-minutëshi. me dekada prej hibridit… Bijtë e të kuqve do të Ndjesë që ju them, por parlamenti duhet të vijojnë etërit. Ajo përzierje zelli dhe inati, herë i punojë në normalitet! Sot kemi projektligje apo fshehtë e herë i hapur për etërit e kuq, që marrëveshje me një kohë diskutimi prej 20 s’patën fuqi dhe mend të ishin të përjetshëm, minutash, por kjo nuk do të thotë ta keqpërdorim do t’i bëjë më dinakë dhe më të ligj. Nga atë! kundërshtarët e tyre që i urrejnë për vdekje, do Fjalën e ka deputetja Elisa Spiropali. Të të vjedhin idetë, projektet, madje edhe sloganet përgatitet Endrit Braimllari dhe më pas deputeti e do t’i propagandojnë më mizorisht për t’i vënë Fatmir Mediu. ata në jetë, gjoja si amanete. Dhe do të kërkojnë (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) me çdo çmim zhdukjen e të zotëve të këtyre Zoti Mediu, në bazë të Rregullores, ideve. Do të kërkojnë pushtet të pamerituar si marrëveshja midis deputetëve mundëson trashëgimtarë, si zanatçinj të kuq dhe ndryshimin e radhës. kundërshtarët do t’i durojnë sa për sfond. Do Fatmir Mediu – Faleminderit, drejtuese e të kërkojnë të bëhen ata pronarë dhe që të seancës! mbrohen do të bëjnë atë politikë që etërit e tyre Të nderuar kolegë deputetë, e rroposën ose e luftuan gjithë jetën si Pa dyshim, edhe çka sjellin kolegët deputetë bolshevikë të trashë. Kundërshtarët e të kuqve si ndryshim të ligjit për rregullat e qarkullimit në Shqipëri, ç’kanë mbetur pas kasaphanave rrugor, tregon edhe një herë se manipulimi dhe dhe të rinjtë që do të dalin janë të papërvojë. dhuna e shtetit nuk pyesin për të drejta edhe Dhe kështu te ne do të sundojë hibridi. Gjatë, për një arsye të thjeshtë, sepse nuk ka më mjaft gjatë. Hibridët janë si monstrat. E për të gjyqësor. luftuar ata duhet qenë si ata. “Të gjitha të drejtat e qytetarëve, që garanton Do të jetë më keq ca kohë e njerëzit do të Kushtetuta, janë të pavlefshme, janë fluska, mendojnë diktaturën si zgjidhje. Burg i detyruar, nëse nuk garantohen nga një pushtet gjyqësor liri e detyruar, kaos dhe llum. Pra, pas dënimit i pavarur” - Andrey Jackson. me burg, populli do të dënohet me liri qorre. Të dashur kolegë deputetë, Liria qorre është si dënim, se ne nuk do të Shqipëria dhe demokracia sot janë në krizën dimë se çfarë t’i bëjmë asaj si një gjëje të tepërt, më të madhe ekzistenciale kushtetuese. Ne do ta përdhunojmë si barbarët. Unë nuk do të jemi në kushtet e një grushti shteti dhe jem atëherë, ju do të jeni! Mbajeni mend dhe banditizmi kushtetues, sepse nuk kemi Gjykatë kujtomëni! Nuk ke ç’bën jo, veç kujtomëni mua Kushtetuese, nuk kemi Gjykatë të Lartë, së plakun! Nuk jam unë njeriu kundër komunistëve, shpejti nuk do të ketë as gjykata apeli dhe as por janë komunistët kundër njeriut!” Minjtë janë gjykata rrethesh, pra, nuk do të kemi sistem ringjallur, edhe pse si hibridë! gjyqësor. Këtë po e pranojnë çdo ditë edhe Faleminderit! ndërkombëtarët që ndodhen këtu.

161 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Faktikisht shteti ka rënë, sepse një nga aprovon çdo ligj antikushtetues dhe askush nuk kolonat e tij më të rëndësishme, ajo e pushtetit mund ta kundërshtojë. gjyqësor, nuk ekziston dhe nuk funksionon. Kjo Së dyti, sepse pa gjyqësor ai mund të cenojë është një situatë skandaloze dhe alarmante, që çdo të drejtë të qytetarëve, të tjetërsojë prona duhet të na bëjë të gjithëve të mendohemi. Ne publike dhe private për interesa korruptive, siç jemi kthyer në republikë bananesh dhe po ndodh në bregdet apo me Teatrin Kombëtar. Republika parlamentare kushtetuese ka Askush nuk ankohet dot në Gjykatën pushuar së funksionuari. Çdo republikë Kushtetuese, se ajo nuk ekziston më; askush parlamentare kushtetuese ka tri pushtete bazë, nuk shkon dot në Gjykatën e të Drejtave të që garantojnë funksionimin e shtetit dhe të Njeriut në Strasburg, sepse më parë duhet të drejtat e shtetasve. Ato janë të ndara, të ezaurojë shkallët e gjyqësorit në Shqipëri, por pavarura dhe ndërveprojnë bazuar në parimin gjykatat nuk ekzistojnë më. check and balance. Dua t’ju kujtoj se Gjykata e Strasburgut për Rënia e pushtetit gjyqësor do të thotë rënie çështjen e pronave e ka paditur dhe e ka e shtetit, por, mbi të gjitha, rënie e interesave detyruar shtetin shqiptar që t’u paguajë dhe e të drejtave të qytetarëve, sepse është pronarëve të ligjshëm me qindra milionë euro. pushteti gjyqësor ai që mbron qytetarin nga Kurse sot asnjë pronar që i cenohet e drejta abuzimi i shtetit, i qeverisë, i parlamentit; është nuk shkon dot në Strasburg, sepse paraprakisht gjyqësori që garanton dhe detyron zgjedhjen duhet të ankimohet në një gjykatë që nuk dhe zgjidhjen e të drejtave të tij. ekziston, siç është Gjykata Kushtetuese. Kjo situatë nuk është më hipotetike, por Së treti, qytetarët nuk mund të organizohen është realitet në Shqipëri. Si në asnjë vend kundër dhunës së pushtetit, nuk mund t’i tjetër në rajon apo në Europë, sot kemi vetëm gëzojnë dot të drejtat e tyre, sepse këto të drejta një pushtet dhe një njeri që kontrollon gjithçka. referendare, pa një sistem gjyqësor, janë të Rama de facto është Gjykatë Kushtetuese, drejta të mohuara. është Gjykatë e Lartë, është kryeprokuror, A mundet që të zgjidhen padrejtësitë e shtetit është ligjvënës dhe zbatues, është përcaktuesi dhe çështjet korruptive në dëm të qytetarëve, dhe mohuesi i të drejtave të shqiptarëve, është në dëm të biznesit? Absolutisht jo, sepse nuk biznesi, është ligji dhe antiligji. ka më Gjykatë të Lartë. Janë mbi 20 mijë dosje Kjo situatë është sa e paprecedentë, aq të pashqyrtuara në këtë gjykatë. Sot në proces edhe dramatike. Madje, edhe Enver Hoxha, shqyrtimi janë dosjet e vitit 2014. Pra, po diktatori famëkeq, të paktën formalisht kishte shqyrtohen dosjet e para 4 vjetëve dhe gjykata, hetuesi dhe prokurori, ndërsa sot po mosfunksionimi i kësaj gjykate do t’i çojë këto shkojmë drejt një shteti pa asnjë hallkë të dosje në kalendat greke. gjyqësorit. Para disa ditësh në hard talk në BBC-i, Të gjithë kemi qenë pro reformës në drejtësi, gazetari ishte në një intervistë me ministrin e kemi qenë pro vetingut dhe ndryshimeve Drejtësisë së Indisë dhe e konsideronte skandal kushtetuese, por që në fillim Komisioni i që në Gjykatën e Lartë të Indisë ishin rreth 50 Venecias me shqetësim në vlerësimet e tij mijë dosje të pashqyrtuara. India ka një popullsi theksoi: “Në qoftë se kjo reformë nuk do të me rreth 1,3 bilionë banorë. Kurse në Shqipëri aplikohet me kujdes, do të sjellë një goditje të që janë 2,8 milionë banorë, janë 20 mijë çështje rëndë dhe të pakthyeshme për sistemin e të pashqyrtuara. Faktikisht, ne kemi ngelur drejtësisë”, dhe ja ku jemi sot. vetëm 1 milion banorë, sepse shqiptarët e tjerë A ka ndonjë vend europian pa pushtet kanë ikur për shkak të kësaj situate të gjyqësor? A mund të ndodhë në Amerikë që të papranueshme. India ka 18 gjyqtarë të mos ketë Gjykatë të Lartë? Atëherë, pse kjo po Gjykatës së Lartë, kurse Shqipëria ka 17 ndodh në Shqipëri? Pse e filloi Rama vetingun gjyqtarë. nga Gjykata Kushtetuese, Gjykata e Lartë, si Shikoni padrejtësinë dhe abuzimin e shtetit dhe kandidaturat për KLD-në dhe KLP-në? Pse kundrejt qytetarëve që shkojnë në Gjykatën e i intereson qeverisë shkatërrimi i gjyqësorit? Lartë. Abuzimi i përditshëm i institucioneve Së pari, sepse pa Gjykatë Kushtetuese ai shtetërore në raport me të drejtën është kolosal.

162 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Ky volum problemesh do të shtohet gjithnjë e dhe liritë e qytetarëve shqiptarë, të cilat po i më shumë dhe qytetarët asnjëherë nuk kanë mohoni çdo ditë. për ta gjetur të drejtën e tyre. Gjyqësori gjykon padrejtësisht dhe në Qeveria dhe maxhoranca nuk u morën mënyrë të padiskutueshme interesat politike, në vetëm me Gjykatën e Lartë, nuk u morën vetëm vend që të diskutojë interesat e ligjit. Ai duhet me Gjykatën Kushtetuese, por, nga ana tjetër, të gjykojë korrupsionin e qeverisë në rastet më mohuan edhe një element shumë të të shumta, prandaj për qeverinë ai nuk duhet rëndësishëm të kësaj reforme: ngritjen e të ekzistojë. institucioneve të rëndësishme, që kishin të Përveç kësaj situate absurde, qeveria, njësoj bënin me emërimet në drejtësi, në KLD dhe si në diktaturë, ka filluar një propagandë bajate: KLP, duke e penguar dhe duke e sabotuar atë. më mirë pa gjyqësor, sesa me gjyqtarë të Madje, edhe ata që guxuan të mendonin në korruptuar. Kjo është marrëzia e një shteti, që mënyrë të pavarur, që besonin në aftësitë dhe do të bëhet pjesë e BE-së; kjo është marrëzia vlerat e tyre si gjyqtarë dhe prokurorë për t’u e propagandës bajate “alla komuniste”. bërë pjesë e këtyre organeve të rëndësishme Kryeministri thotë se ne udhëhiqemi nga dhe që konkurruan, duhet të kalonin një herë pasioni për Shqipërinë. Ne nuk jemi këtu për të në sitën e partisë, nëse ishin ose jo njerëz të gjykuar pasionet, sepse ato mund t’i kemi të besueshëm të partisë, para se të kalonin në ndryshme. Kryeministri i një vendi duhet të ketë shkallën e dytë të vlerësimit të tyre politik, pra vetëm një pasion: të jetë ushtar i bindur i në sitën e vetingut, të bërë përsëri nga partia. Kushtetutës, i ligjit dhe i rregullave, jo i Gjyqtarët që besonin në integritetin e tyre, u dëshirave dhe pasioneve të tij, që s’kanë asgjë përjashtuan nga e drejta për të qenë anëtarë të përbashkët me shtetin, ekonominë apo të të KLD-së dhe KLP-së, pavarësisht nëse ishin drejtën. të majtë apo të djathtë. Po marr rastin e një Shqipëria po kthehet në një lloj Kalifati, ku gjyqtari të krahut të majtë, i cili njihet për Kalifi kontrollon çdo gjë, por ky Kalifati ynë nuk funksionin e tij në institucionet kushtetuese. Ai është i bazuar te feja, por te pushteti dhe paraja, ishte propozuar nga Partia Socialiste, por pati që kërkon të kontrollojë çdo gjë guximin një apo dy vjet më parë t’i thoshte Edhe Enver Hoxha ishte pasionant, donte ta Kryeministrit se ishte ushtar i ligjit dhe jo ushtar bënte Shqipërinë “fanar ndriçues” dhe u bë ligj, i partisë, se socialist nuk e kishte bërë Edi maliq dhe kalif i fesë komuniste dhe e shkatërroi Rama, por bindja e tij, dhe tani që ishte bërë vendin duke e çuar në prag të inekzistencës. gjyqtar nuk mund të merrte urdhra prej tij për Komunizmi ishte pasioni i fjalëve të bukura të liruar njerëz nga burgu apo për të futur në dhe i veprave të tmerrshme antinjerëzore. I burg njerëz të opozitës. Ky gjyqtar i shkallës njëjti pasion është ngjallur edhe sot me këtë së parë u skualifikua. Unë nuk dua të përmend pushtet emra, sepse ju, me një analizë të thjeshtë, Të jesh krenar me injorancën, është mund ta kuptoni se për kë bëhet fjalë. Sot ky fatkeqësi; të jesh krenar me maskarallëkun, gjyqtar diskutohet se ka shtuar me 1,7 pasurinë është poshtërsi. Kjo situatë po cenon interesin e tij, ndërkohë që sitën e vetingut e kanë kaluar dhe sigurinë tonë kombëtare, të të gjithë ata që e kanë shtuar me 17 herë pasurinë e shqiptarëve kudo që janë. Ka disa ide që ne tyre. Ky lloj vetingu dhe kjo lloj marrëdhënieje duhet të shtojmë kuotat në Magjistraturë, sepse është vetëm për të kontrolluar dhe për të kështu do ta zgjidhnim problemin. Ku do t’i shkatërruar sistemin gjyqësor. gjejmë ne anëtarët për në Gjykatën e Lartë apo Sot nuk ka as KLD, as KLP dhe as gjyqësor, në Gjykatën Kushtetuese, sepse duhet sepse nuk mund të emërohet më askush. Sot eksperiencë disavjeçare në gjyqësor? 90% e gjyqeve kundër qeverisë, fitohen nga A e dini ju se për t’u futur në konkursin e qeveria, ndërkohë që para vetingut mbi 87% e Magjistraturës duhet të kesh një mesatare të gjyqeve fitoheshin nga qytetarët. Avokati i vlerësuar sipas sistemit arsimor shqiptar dhe Shtetit krenohet dhe thotë: “Ne kemi fituar”. Jo, studentët që kanë mbaruar në Harvard, Bokon, ju nuk keni fituar, por po kontrolloni pushtetin Columbia University apo Oksford me një gjyqësor, duke shkelur pafundësisht të drejtat mesatare më poshtë se 8, nuk kanë të drejtë të

163 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

konkurrojnë në Magjistraturë?! Kjo është në mëshirën e gjykimit të idiotësive politike apo absurde, sepse mesatarja 7 apo 8 e këtyre të interesave të ngushta për të shkatërruar të universiteteve, që janë më të njohurat në botë, ardhmen e këtij vendi. është shumë e lartë (pjesa tjetër është Faleminderit! superekselente), por nuk mund të të kualifikojë Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Mediu! për të konkurruar në Magjistraturë dhe për t’u Fjalën e ka zoti Spaho, për procedurë. bërë gjykatës. Ky është sistemi që ne kemi dhe Edmond Spaho - Zonja drejtuese e kjo është marrëzia, për të cilën ne vazhdojmë seancës, të këmbëngulim. Ka dhe nga ata që thonë: “Hë Në seancën e kaluar grupet opozitare mo, se shqiptarë janë këta, ku dinë se ç’janë kërkuan që të rivotohet ligji për prishjen e Teatrit dhe pse duhen gjykatat. Nuk ka problem që të Kombëtar, pasi një nga deputetët e rrinë disa kohë pa gjykata”. Ata thonë atë që maxhorancës kishte votuar në emër të një nuk do të guxonin kurrë ta thoshin për vendet e deputeti të opozitës. tyre. Kryetari i Kuvendit porositi që të mblidhej Ka nga ata që thonë që të marrim gjyqtarë Këshilli i Votimeve dhe i Procedurave, i cili u të huaj, si në Kosovë me EULEX-in, sepse kjo mblodh dhe vërtetoi qëndrimin e opozitës, se do të ishte një zgjidhje. A nuk është mjerim për votimi ishte kryer në emër të një deputeti të ne, që duam të jemi një vend i BE-së, të ecim opozitës, pavarësisht pretendimeve të palëve pa kolonën më të rëndësishme të shtetit, se kush e kishte kryer. Prandaj, për sa kohë që pushtetin gjyqësor? Çfarë duam të jemi ne në ky votim nuk ka qenë i rregullt, në përputhje BE? Tualeti i BE-së apo duam të jemi një vend me Rregulloren, duhet të përsëritet. dinjitoz? Këto janë disa pyetje që duhet t’u Për rrjedhojë, në emër të grupeve të kthejmë përgjigje, të nderuar kolegë deputetë. opozitës, unë vazhdoj të kërkoj që të rinovohet Nëse dikush mendon se mund të sillet me ligji për Teatrin, pasi votimi ka qenë i parregullt. këtë popull, si ai arixhiu që i vendos zinxhirin Për shkak se ju nuk po lejoni të korrigjohet ky në hundë ariut dhe i bie defit, duke e detyruar veprim i gabuar, në shenjë proteste, ne do të të sillet vërdallë, sepse kështu kënaqen njerëzit, largoheni nga kjo seancë, pasi nuk mund të duhet të kuptojë se shqiptarët i këputën qëndrojmë në një parlament ku vidhet vota edhe zinxhirët e diktaturës dhe do të këpusin edhe kur nuk është nevoja për ta vjedhur atë. zinxhirët e krimit dhe të korrupsionit. Mjerë ata Faleminderit! që do të përballen me vrullin dhe urrejtjen e Vasilika Hysi - Faleminderit! qytetarëve. (Deputetët e opozitës largohen nga seanca) Kolegë deputetë, të majtë dhe të djathtë, kjo Ditë të mbarë kolegëve të opozitës! situatë e turpshme kërkon zgjidhje këtu në Fjalën e ka Taulant Balla për procedurë. parlament, sepse jam i bindur se qeveria është Taulant Balla – Në fakt, do të ishte mirë më se e lumtur me këtë situatë! Kjo zgjidhje që opozita, kryetari i grupit të saj, zoti Spaho, nuk mund të jetë as e majtë dhe as e djathtë, kur bën një kërkesë, duhet që minimalisht të por duhet të jetë kushtetuese. Prandaj, në respektojë edhe përgjigjen. mënyrë urgjente, ne duhet të mblidhemi dhe Kam këtu procesverbalin e seancës së të thërrasim specialistët më të mirë të së drejtës kaluar të Kuvendit të Shqipërisë, e cila është kushtetuese për të parë nëse kemi një mbyllur me vendimin e bërë publik nga Kryetari Kushtetutë funksionale dhe si mund të i Kuvendit, zoti Ruçi, lidhur me një kërkesë të ndërtojmë një sistem gjyqësor të pavarur. Ne të dy kryetarëve të grupeve parlamentare të duhet të thërrasim specialistë të Kushtetutës, opozitës, të Partisë Demokratike dhe Lëvizjes të cilët janë marrë me të drejtën kushtetuese Socialiste për Integrim për pretendimin e dhe kanë bërë kushtetutat në vendet e tyre, jo paraqitur, se pse deputeti Bitri ka votuar me njerëz të rastësishëm, që vijnë dhe na japin kartën e aksesit në sistemin e votimit të zotit leksione për Kushtetutën. Në vitin 1998 ne kemi Tavo. pasur Pol Xhonsin, përfaqësuesin më të lartë Unë mendoj se publikisht kjo çështje është të kushtetutshmërisë greke, italiane e kështu sqaruar. Aq mirë është sqaruar, saqë nëse ka me radhë. Ne nuk mund ta lemë vendin tonë një faj për këtë çështje, i gjithi u takon

164 Legjislatura e 9-të Viti 2018

deputetëve të caktuar nga krahu i opozitës, të shtetit të së drejtës në Shqipëri, sikurse është cilët janë munduar të bëjnë një rreng ndaj një Magjistratura, sepse do të jenë këta magjistratë deputeti që ka qenë pjesë e atij grupi dhe prej të rinj, qofshin gjyqtarë apo prokurorë, që do të pak kohësh është vetëdeklaruar si deputet i plotësojnë këto vakanca që vetingu po krijon pavarur në Kuvendin e Shqipërisë. Bëhet fjalë me të drejtë. për deputetin e nderuar, zotin Bitri. Dëgjova këtu deputetin Fatmir Mediu, të E gjithë kjo çështje është e sqaruar. Sa kohë ankohej për sistemin e drejtësisë, i cili tha: “Sot që është e sqaruar, më vjen shumë keq që kemi vakanca në Gjykatën Kushtetuese apo në opozita bojkoton vetëm dy ditë pas vizitës së Gjykatën e Lartë”. Përse e bëmë ne vetingun, komisionerit Hahnn në Shqipëri, me të cilin dhe që të qëndronin ata që ishin? Kush nuk e ka me komisionin që ai përfaqëson, qeveria filloi ditur që vetingu do të prodhonte vakanca, nuk punën intensive parapërgatitore për hapjen e e paska ditur çfarë ka votuar sot e dy vjet në negociatave. Por thirrjes që komisioneri Hahnn këtë seancë. i bëri opozitës, por edhe thirrjes që Këshilli Për pak ditë, për tri ditë, bëjmë dy vjet nga Europian i bëri opozitës që të mos bojkotojë momenti që kemi votuar me 140 vota në këtë Kuvendin, opozita i përgjigjet me të njëjtën sallë paketën kushtetuese të reformës në gjuhë. drejtësi. Vetingu i prodhoi vakancat. Kush është Siç e dini të gjithë, shqiptarë dhe shqiptare kundër plotësimit dhe vijimit të vitit shkollor nga kudo që jeni, sot në seancën e Kuvendit të Magjistratura, sigurisht që është duke votuar Shqipërisë ka përsëri dy projektligje të kundër vetvetes për atë që ka votuar dy vjet rëndësishme, të cilat kërkojnë një maxhorancë më parë. të cilësuar. Propozimi i deputetit Ndreu u vjen Zonja Nënkryetare e Kuvendit, po i në ndihmë shqiptarëve dhe shqiptareve, që rikthehem procedurës. Më lejoni t’ju propozoj jetojnë jashtë territorit të Shqipërisë, të cilët që, për hir të dialogut të rëndësishëm me një malli për familjen, për vendin i bën të kthehen pjesë ende të përgjegjshme të opozitës, qoftë dhe për drejtimin e automjeteve të përdorin ky ligj, qoftë propozimi i deputetit, që është lejet e drejtimit të vendeve nga vijnë. Edhe edhe ekspert, ndër më të mirët e fushës, zotit vëllezërit dhe motrat tona kosovare, të Ndreu, qoftë edhe projektligji tjetër për Maqedonisë, të Malit të Zi dhe të Preshevës, ndryshimet në ligjin “Për statusin e gjyqtarëve të cilët përdorin leje drejtimi të vendeve nga dhe të prokurorëve” që mbart në vetvete dhe vijnë, sot mezi presin që ne ta votojmë këtë amendamentet që bëjnë të mundur hapjen e ndryshim, i cili kërkon shumicë të cilësuar. pranimeve të reja në Shkollën e Magjistraturës Zonja Nënkryetare e Kuvendit, më lejoni të të shtyhen për seancën e datës 23, duke vazhdoj duke thënë se përveç kësaj kemi edhe shpresuar që kolegu im i nderuar, zoti Spaho, një projektligj mjaft të rëndësishëm. Këtu po nuk do të vijë më të recitojë vjershën e radhës risjell në vëmendje kërkesën e ardhur nga se në Kuvendin e Shqipërisë, në seancën e komisioneri Hahnn drejtuar opozitës, se nuk datës 5 korrik paska ndodhur hataja më e kanë asnjë arsye të qenësishme që përmes një madhe për demokracinë në këtë vend, sikurse bojkoti të shpikur për një çështje që nuk bëhet fjalë për votimin, që siç e dimë ekziston, të bllokojnë votimin në Kuvend, Sekretariati, ku merr pjesë edhe opozita, dhe shtyrjen qoftë edhe vetëm me një vit. këtu është e gjithë përgjigjja, ka votuar për këtë Jam i gatshëm të bëj një propozim në emër çështje dhe e ka marrë vendimin përfundimtar. të Grupit Parlamentar të PS-së drejtuar Vendimi i Sekretariatit është rekomandim opozitës, në mënyrë të veçantë LSI-së, të cilët drejtuar Kryetarit të Kuvendit. Në fund të fundit, e kanë bashkëvotuar me ne këtë draft që është Kryetari i Kuvendit është shprehur me një gati: të mos e shtyjmë për dy vjet, por ta shtyjmë vendim të bërë publik në seancën e kaluar. vetëm për një vit, për vitin shkollor 2018-2019, E falënderoj opozitën që ishte në një mo- të Magjistraturës, për të pranuar 50 djem dhe ment të rëndësishëm përkujtimor për një figurë vajza ekselentë në drejtësi, për të vijuar të rëndësishme të opozitës, sikurse është karrierën e tyre në profesionin që sot është më Pjetër Arbnori, por nëse do të ishte Pjetër i nevojshmi dhe më i dobishmi për forcimin e Arbnori gjallë sot, (do të ishte mirë të ndiqnin

165 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

sado pak edhe mendimet e vyera të tij), Partia Ballkanit Perëndimor, e cila përbën një objektiv Demokratike do të ishte sot në sallën e strategjik për anëtarësimin e plotë të Shqipërisë Kuvendit. në Bashkimin Europian, nëpërmjet evidentimit Shumë faleminderit! të rolit të saj konstruktiv në rajon. (Drejtimin e seancës e merr zoti Gramoz Qëllimi i këtij Fondi është nxitja e Ruçi) bashkëpunimit ndërmjet vendeve anëtare, Gramoz Ruçi - Zoti Balla, edhe një herë, forcimi i lidhjeve midis tyre, integrimi drejt kërkuat shtyrjen për votim apo edhe për Bashkimit Europian dhe NATO-s, promovimi i diskutime? vlerave të përbashkëta mes qytetarëve, Taulant Balla – Shumë faleminderit, zoti shoqërisë civile dhe institucioneve të rajonit të Kryetar që më jepni mundësinë ta risqaroj! Ballkanit Perëndimor, duke siguruar një qasje Atëherë për projektligjin “ Për disa konkrete në nivelin “people-to-people” për ndryshime në Kodin Rrugor të Republikës së popujt e vendeve anëtare, duke ndihmuar në Shqipërisë”, diskutimi quhet i ezauruar, sepse ruajtjen, konsolidimin e paqes dhe stabilitetit deputetët e morën fjalën. Kjo mbartet vetëm demokratik. për votim. Këto qëllime Fondi synon t’i realizojë përmes Ndërsa për ligjin tjetër “Për statusin e mbështetjes së projekteve të përbashkëta. Kjo gjyqtarëve dhe prokurorëve” unë besoj dhe gjykohet si rruga më e mirë për të afruar shpresoj se opozita ditën e hënë të ketë njerëzit, për të shkëmbyer eksperiencat e reflektuar për këtë kërkesë dhe këtë detyrim ndërsjella, për të njohur më mirë vlerat, traditat që ka Kuvendi i Shqipërisë dhe në kuadër të dhe kulturën e vendeve respektive. vijimit të implementimit të reformës në drejtësi, Procesi i përgatitjes dhe i zbatimit të të kemi mundësinë për ta pasur një çështje të projekteve nga aktorët rajonalë, përfaqësues të hapur për diskutime, ku mirëpresim edhe shoqërisë civile, të komunitetit të biznesit, diskutimet e opozitës. institucioneve qendrore apo në nivel lokal, Faleminderit! gjykohet se do t’i shërbejë rritjes së Gramoz Ruçi - Faleminderit! kapaciteteve për të përgatitur në të ardhmen Këtu përfundon debati për Kodin Rrugor të projekte më të mëdha dhe më komplekse. Republikës së Shqipërisë, të ndryshuar. Kalon Fondi i Ballkanit Perëndimor do të financojë në seancën pasardhëse për votim. projekte të vogla dhe të mesme, që synojnë Vazhdojmë me projektligjin tjetër “Për rritjen e bashkëpunimin rajonal, ndërkufitar dhe ratifikimin e marrëveshjes me vendin pritës forcimin e kohezionit rajonal në këto fusha ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Fondit kryesore si: edukimi, arsimi, mbrojtja e mjedisit, të Ballkanit Perëndimor”. të drejtat e njeriut, kultura, shkëmbimet Zonja Elona Hoxha, e ka fjalën. ndërkufitare dhe bashkëpunimi rinor. Elona Hoxha – I nderuar zoti Kryetar, Ky Fond vjen në një moment mjaft të Të nderuar deputetë, rëndësishëm për Shqipërinë, që aspiron për Me nënshkrimin e Marrëveshjes së t’u bërë pjesë e familjes europiane. Para nesh Stabilizim -Asociimit Republika e Shqipërisë, janë dy procese: ndër të tjera, merr përsipër të angazhohet në Së pari, thellimi i reformave bazuar te zhvillimin e bashkëpunimit rajonal dhe detajimi i 5 prioriteteve që ka bërë vetë Këshilli ndërkombëtar, si dhe në zhvillimin e i Bashkimit Europian, që janë bashkudhëtaret marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, prej nga tona në këtë proces, si dhe fuqizimi i i lind edhe detyrimi për nënshkrimin e kapaciteteve njerëzore dhe administrative në marrëveshjeve dypalëshe, synimi i të cilave funksion të përgatitjes së hapjes së bisedimeve është rritja e fushave të bashkëpunimit dhe për anëtarësim. përforcimi i këtij bashkëpunimi ndërmjet Në këtë kuptim projektet e Fondit të Ballkanit vendeve në fjalë, siç është edhe marrëveshja Perëndimor dhe jo vetëm do të ndihmojnë në për themelimin e Fondit të Ballkanit Perëndimor. konsolidimin e këtyre reformave. Mekanizmi i Kjo marrëveshje ndihmon në zbatimin e aplikimit për financimin do të jetë i thjeshtë dhe marrëveshjes për themelimin e Fondit të i arritshëm si për individët, ashtu edhe për

166 Legjislatura e 9-të Viti 2018

organizatat rinore, rrjetet rajonale të shoqërisë më shumë me njëri-tjetrin, duke na dhënë një civile, komunitetin e biznesit, institucionet mesazh të qartë se ajo çka na bashkon është kërkimore dhe akademike. shumë më tepër se ato që mund të na ndajnë. Nga ana tjetër, zbatimi i marrëveshjes nuk Pikërisht kësaj ëndrre apo aspirate të sjell asnjë efekt nga pikëpamja buxhetore. përbashkët i shërben edhe Fondi i Ballkanit Formalizimi i këtij procesi nëpërmjet ratifikimit Perëndimor, duke u krijuar më shumë hapësira të marrëveshjes me vendin pritës, ndërmjet e mundësi organizatave të shoqërisë civile, Republikës së Shqipërisë dhe Fondit të universiteteve dhe institucioneve, që të Ballkanit Perëndimor, përveç rëndësisë në konkurrojnë me projekte për zhvillim të kuadër të bashkëpunimit rajonal, është qëndrueshëm dhe rritje të mirëqenies së përfundim i natyrshëm i përpjekjeve të mëdha qytetarëve tanë. diplomatike për të sjellë në vend për herë të Krijimi i Fondit të Ballkanit Perëndimor parë selinë e një nisme rajonale. Diplomacia konsiderohet si një vendim i rëndësishëm jonë në këto vite të qeverisjes së zotit Rama politik, por gjithashtu dhe një shenjë e ka dëshmuar se është në lartësinë e duhur për rëndësishme pozitive e mentalitetit të ri të një shtet dinjitoz që aspiron për një vend të bashkëpunimit mes vendeve të Ballkanit merituar në familjen europiane. Perëndimor, konkretisht Shqipërisë, Bosnjë – Si rezultat i kësaj pune, përveç arritjeve të Hercegovinës, Kosovës, Malit të Zi, tjera, vlen të theksohen dy arritje dhe momente Maqedonisë dhe Serbisë. te rëndësishme: marrja e statusit kandidat në Qëllimi i këtij Fondi është nxitja e vitin 2014, si dhe marrja e afatit kohor në bashkëpunimit ndërmjet vendeve anëtare, qershor të vitit 2019 nga Këshilli i BE-së për forcimi i lidhjeve mes tyre, integrimi në çeljen e bisedimeve për anëtarësim. Shqipëria Bashkimin Europian dhe NATO, promovimi i ia doli një sfide tejet të vështirë, në kushtet ku vlerave të përbashkëta mes qytetarëve, u zhvillua debati mes shteteve anëtare për shoqërisë civile dhe institucioneve të rajonit të çeljen e negociatave dhe jemi besimplotë për Ballkanit Perëndimor, duke siguruar një qasje arritjet që duhen të konsolidohen në vijim. konkrete në nivelin njerëz me njerëz, people to Të nderuar deputetë, ju ftoj ta miratojmë këtë people, për popujt e vendeve anëtare, duke projektligj të rëndësishëm! ndihmuar në ruajtjen dhe konsolidimin e paqes Faleminderit! dhe stabilitetit demokratik. Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja Hoxha! Me nënshkrimin e Marrëveshjes së Fjalën e ka zonja Gjermeni. Stabilizim – Asociimit, ndër të tjera, Republika Të përgatitet zonja Spiropali. e Shqipërisë merr përsipër të angazhohet në Eglantina Gjermeni - Faleminderit, zoti zhvillimin e bashkëpunimit rajonal dhe Kryetar! ndërkombëtar, si dhe në zhvillimin e Të nderuar kolegë deputetë, marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, prej nga Kur flasim për vendet e Ballkanit Perëndimor, lind edhe detyrimi për nënshkrimin e shpesh mendja na shkon te secili prej vendeve marrëveshjeve dypalëshe për bashkëpunimin të rajonit, tek të veçantat dhe karakteristikat e rajonal. tyre, duke u fokusuar më shumë tek ato çfarë Këto marrëveshje synojnë rritjen e fushave na ndajnë, se sa tek ato që na bashkojnë. të bashkëpunimit dhe përforcimin e këtij Vërtet vendet e Ballkanit Perëndimor janë bashkëpunimi ndërmjet vendeve në fjalë, siç të ndryshme në histori, gjuhë, nivele zhvillimi, është edhe marrëveshja për themelimin e këtij por njëkohësisht kanë shumë të përbashkëta, fondi. Konkretisht, vetë misioni i Fondit, e për pika lidhëse, që i kanë bërë bashkë për hir të më tepër ideja e krijimit të tij nga vetë sfidave me të cilat janë përballur dhe vazhdojnë përfaqësuesit e vendeve të këtij rajoni, të përballen. demonstrojnë vullnetin dhe angazhimin politik Sot që flasim, e përbashkëta e vendeve tona, të qeverive respektive për forcimin e përveç faktit se bëjmë pjesë në Ballkanin marrëdhënieve mes vendeve tona, rritjen e Perëndimor, është ëndrra për t’u bërë pjesë e mëtejshme të bashkëpunimit në rajon drejt Bashkimit Europian, si një aspiratë që na afron proceseve të integrimit europian.

167 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Fondi synon ta realizojë misionin e tij përmes deputetë, që e kanë shqyrtuar këtë nismë, e mbështetjes së projekteve të përbashkëta. Kjo cila është formale, sepse ka të bëjë me gjykohet si rruga më e mirë për të ofruar funksionimin e Fondit, me raportet që vendosen njerëzit, qytetarët e vendeve tona, për me shtetin mikpritës, që është Shqipëria, që shkëmbimin e përvojave të ndërsjella, për gjatë diskutimeve në Kuvend kanë qenë njohjen më mirë dhe promovimin e vlerave, mbështetës të projekteve që do të zbatojë traditave dhe kulturës së vendeve respektive. Fondi, në të njëjtën kohë inkurajues për Procesi i përgatitjes dhe i zbatimit të qeverinë shqiptare dhe qeveritë e vendeve të projekteve nga aktorët rajonalë, përfaqësues të tjera të rajonit të Ballkanit Perëndimor, për të shoqërisë civile, komuniteti i biznesit, vendosur më shumë angazhime të karakterit institucionet qendrore apo vendore, pa dyshim financiar e jo thjesht politik, me qëllim që do t’i shërbejë rritjes së kapaciteteve, për të transformimin e kësaj nisme në një histori përgatitur në të ardhmen projekte më të mëdha suksesi. e më komplekse. Falënderimi i dytë shkon për vendet e Në datën 7 maj 2018, Fondi i Ballkanit Vishegradit, duke qenë se kjo është një praktikë Perëndimor organizoi aktivitetin me moton e bashkëpunimit rajonal, që pasqyron deri diku “Fondi i Ballkanit Perëndimor, një instrument i bashkëpunimin rajonal të vendeve të rëndësishëm për rritjen e bashkëpunimit rajonal Vishegradit. Edhe atje nisi në mënyrë simbolike, dhe people to people contact “, kontaktet mes me një fond simbolik, por me kalimin e viteve, njerëzve me organizata që dhanë grante për për shkak të vullnetit politik të demonstruar nga thirrjen e parë të këtij fondi. qeveritë, u fuqizua. Gjatë këtij aktiviteti janë vlerësuar 18 Së treti, në emër të qeverisë, dua të siguroj projekte, të cilat përfshijnë 84 organizata kolegët deputetë, por jo vetëm, se shumë shpejt partnere nga universitetet, shkollat, shoqatat e do të vijë edhe marrëveshja për zyrën apo për kulturës, artit, sportit dhe institucioneve të tjera selinë tjetër që është vendosur në Tiranë, për nga Ballkani Perëndimor, duke thelluar kështu Fondin e Bashkëpunimit Rinor Rajonal. Edhe procesin simbolik të zbatimit të tij. këtu do të jetë një praktikë e ngjashme me këtë Duke përgëzuar Ministrinë e Jashtme, në që po kalojmë sot, por me një fokus të veçantë veçanti ministrin, por edhe ekipin e tij, për te çështjet e bashkëpunimit rinor, sepse, siç gjithçka ka arritur, për faktin se ky Fond e ka dihet, ishte një iniciativë mes Kryeministrit selinë në Tiranë, gjë që tregon edhe një herë Rama dhe Vuçiç, që ishte Kryeministër rolin proaktiv të Shqipërisë në këtë asokohe, por e mbështetur edhe nga praktika bashkëpunim, i uroj suksese në zbatimin e më e mirë e ndërtimit të marrëdhënieve në këtë projekteve që janë mbështetur nga ky Fond, si gjeneratë, pra të rinjtë, që është praktika franko- dhe frymëzimin për projekte të tjera më gjermane. afatgjata për zhvillimin e mëtejshëm të Ballkanit Në do t’i mbështesim fuqimisht këto nisma, Perëndimor. jo vetëm në kuptimin politik, financiar e logjistik, Faleminderit! sepse besojmë se një prani më e shtuar e selive Gramoz Ruçi – Një minutë, zonja Spiropali, rajonale në Tiranë, jo vetëm flet qartë për një do ta marrë fjalën ministri Bushati! qëndrim më të balancuar të nismave në rajonin Ditmir Bushati – Faleminderit, zoti Kryetar, tonë, por është edhe dëshmi e pjekurisë së Të nderuar kolegë deputetë, Shqipërisë dhe rolit gjithnjë e më në rritje të Duke qenë se kjo është një nismë që vjen saj, për sa i përket politikës së jashtme në rajon. nga qeveria shqiptare, në radhë të parë dua të Gjithashtu, duke marrë shkas nga diskutimet theksoj faktin se është selia e parë rajonale që që kanë bërë të gjithë kolegët: Gjermeni, vendoset në Shqipëri. Fondi për Ballkanin Spiropali e të tjerë, por edhe nga diskutimet që Perëndimor, që grupon të gjashtë vendet e janë bërë gjatë shqyrtimit të këtij projekti në Ballkanit Perëndimor, ka edhe drejtorin komisionet parlamentare, ne mbetemi të ekzekutiv, i cili, gjithashtu, në këtë mandat të angazhuar për të përfshirë në këto procese, aq parë, i përket Shqipërisë. më tepër tani që filloi edhe procesi përgatitor Dua të shpreh falënderime, për kolegët për bisedimet për anëtarësim në Bashkimin

168 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Europian, të gjitha grupet e interesit, sidomos pronësisë mbi tokën bujqësore”, i cili po ashtu të rinjtë, duke qenë se ata do të jenë përfituesit përbën një nga pikat kyçe të zhvillimit të vendit. kryesorë të këtij procesi transformues, e jo Nuk kanë votuar projektligjin “Për strehimin vetëm, por edhe shoqërinë akademike, botën social”, një nga ligjet më të rëndësishme, i cili i e biznesit. Shpresojmë shumë që, në një jep zgjidhje përfundimtare çështjes së strehimit mënyrë apo një tjetër, do të stimulojmë edhe në vend. filantropinë në rajonin tonë, e cila është ende Nuk kanë diskutuar dhe nuk kanë votuar në fazat e para, sepse jo çdo gjë mund ta ketë marrëveshjet, të cilat nuk po i marr me radhë: origjinën te mbështetja buxhetore apo te me Gjermaninë, me Maqedoninë, me njohjen e mbështetjet që mund të vijnë nga organizata e pensioneve, me Austrinë e me radhë. nga partnerë të ndryshëm, që operojnë në Nuk kanë votuar projektligjin “Për Shqipëri. diasporën”, por as nuk kanë diskutuar në lidhje Edhe një herë tjetër: faleminderit për me të. mbështetjen! Nuk kanë votuar projektligjin “Për statistikat Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Ministër! zyrtare”, projektligjin për ratifikimin e Fjala për zonjën Spiropali. “Marrëveshjes me Republikën e Francës”, e cila Elisa Spiropali – I nderuar, zoti Kryetar! ishte po ashtu e rëndësishme për zhvillimin në Para jo më larg se dhjetë minutash, Mesdhe; strehimin social e përmenda; drejtuesja e seancës iu drejtua disa “Trashëgimia kulturore dhe muzetë”, opozitarëve, që dolën në këtë foltore, duke u projektligjin “Për Fondin Shqiptar për Zhvillimit thënë se duhet të flisnin për rendin e ditës. e Diasporës”. E kuptoj gjykimin e drejtueses së seancës, Këta zotërinj, të cilët vijnë këtu dhe flasin por më lejoni të kujtoj se në këtë sesion për gjithçka, përveçse për zhvillimin e parlamentar, deputetët e opozitës dhe drejtuesit Shqipërisë dhe integrimin, nuk kanë votuar as e tyre në asnjë rast të vetëm nuk kanë folur projektligjin “Për tatimin mbi vlerën e shtuar në dhe nuk kanë votuar për një ligj që ka qenë në Republikën e Shqipërisë”, një ligj i interesin publik. rëndësishëm, i cili lehtëson agroturizmin në Shekspiri ka thënë: “E gjithë bota është një vend. S’duan t’ia dinë as për të e as për ndonjë skenë, është një teatër”. Sigurisht, këta e kanë ligj tjetër, që lidhet me integrimin europian të marrë këtë thënie të lavdishme të Shekspirit dhe Shqipërisë. e kanë shndërruar në: “E gjithë politika është Se për çfarë duhen zotërinjtë në këtë sallë një teatër”. Në fakt, e gjithë jeta e tyre politike të Kuvendit, ne e dimë edhe më mirë: duhen është një teatër. për të inskenuar Babalet; duhen për të hedhur Këtu, në këtë foltore, një i pandehur u ngrit çizme e miell në këtë sallë të Kuvendit në dhe foli për gjykata. U ngrit një komunist, që e momentin që zgjidhet Kryeprokurorja, një hallkë reflekton komunizmin edhe në fijen e flokut, i shumë e rëndësishme e reformës në drejtësi; cili foli për anëtarë byroje e për komunizmin që duhen në këtë sallë Kuvendi apo nëpër është gjallë. U ngrit një grabitës koncesionesh komisione për t’i mësyrë komisionet e për të dhe foli për hajdutëri. Këtu nuk ka mbetur penguar fizikisht zhvillimin e tyre; duhen për të tradhtar pa folur për patriotizëm. bërë teatër me teatrin, i cili nuk e di si qëndron Ky është teatri që luajnë çdo të enjte. Për ta në këmbë në qendër të qytetit, pikërisht këta ilustruar me fakte, po ju them se në të gjithë që nuk kanë investuar asnjë qindarkë të sesionin parlamentar, po i marr me radhë rëndësishme për kulturën e vendit, ndërsa tani projektligjet që nuk kanë votuar: që kultura është ringjallur, kujtohen të ngrihen Nuk kanë votuar projektligjin “Për mbrojtjen nga varri arkeologjik. e pakicave kombëtare në Republikën e Pra, në këtë sesion parlamentar, që rastis Shqipërisë”, një nga projektligjet më të mira, më të jetë i pari për mua, nuk kam parë asnjë ide, të forta, që na nderon në sytë e partnerëve tanë nuk kam dëgjuar asnjë program, asnjë vizion, europianë. dhe nuk jemi përballur asnjëherë me njerëz të Nuk kanë votuar projektligjin “Për shqyrtimin cilët, përveç shpifjes, kanë edhe ndonjë kredo e vlefshmërisë ligjore të krijimit të titujve të tjetër.

169 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

E kanë kthyer sallën e parlamentit, parlamenteve të ndryshme nga Mali i Zi, komisionet dhe politikën në tërësi në një arenë Maqedonia, Kosova, Serbia dhe Shqipëria, llumi, ku vetëm e vetëm shpifin ndaj njerëzve vende të një rajoni. Para disa kohësh këto me emër e mbiemër dhe duan medoemos t’i vende nuk i shikonim në një tryezë 3-ditore vënë damkën përfundimtare Shqipërisë. duke mbajtur punime të përbashkëta, duke Kanë rastin e madh për të ndryshuar rrugë. bashkëbiseduar dhe duke ngritur pyetje, por për Komisioneri Hahn erdhi në Shqipëri dhe foli shkak të proceseve që kanë ndodhur, të cilat shumë qartë në lidhje me detyrat që ka kanë ulur në një tavolinë vende që e kanë pasur Shqipëria deri në qershorin e ardhshëm. Rruga shumë të vështirë të komunikonim dhe të flisnim e Shqipërisë është përfundimisht e hapur drejt më parë me njëri-tjetrin, tashmë ato janë më Bashkimit Europian. Pengesa e vetme që kemi, se të mirëpritura. Në këtë kuadër, edhe është mirëkuptimi mes nesh, mirëkuptimi si mekanizmi i ri që propozohet sot mendoj se do deputetë, si njerëz, si shqiptarë, si patriotë, që të jetë shumë i nevojshëm për të harmonizuar duam të përfaqësojmë njerëz të tjerë në këtë bashkëpunimin, bashkërendimin, pse jo edhe vend. projekte të përbashkëta midis vendeve, të cilat Në rast se nuk e kanë kuptuar mesazhin dhe më parë nuk kanë pasur ura komunikimi, siç në rast se për ta Komisioneri Hahn është një ishte Kosova me Serbinë, qoftë edhe Kroacia armik, i cili vjen këtu për t’i nxjerrë ata zbuluar, me Serbinë, apo vende të tjera, që kanë pasur siç janë, atëherë është problemi i tyre, jo i vështirësi në komunikim. komisionerit. Në rast se, sipas tyre, Faza e sotme e zhvillimit të vendit, por edhe përfaqësuesja e lartë, Mogherini, është halla e ajo e rajonit kërkon që vendet, të cilat një komunisteje, problemi është i tyre dhe i shpeshherë kanë pasur problematika të qasjes që ata kanë mbi shpifjen! Në rast se mbartura ndër shekuj, për arsye të përfitimeve presidenti Juncker, këtu më lejoni të kërkoj qoftë sociale, por edhe ekonomike, të ulen në ndjesë, sipas tyre është një sarhosh, që nuk e tryezë, të kapërcejnë ndasitë dhe të punojnë si drejton komisionin siç duhet, sepse nuk paska një trup i vetëm. Prandaj, krijimi i Fondit të folur për Shqipërinë me gjuhën e tyre, atëherë Ballkanit Perëndimor është më se i mirëpritur, problemi i madh i këtij vendi nuk janë këta sepse Shqipëria, Bosnje-Hercegovina, Mali i Zi, përfaqësues të lartë, por janë pikërisht ata që Maqedonia, Kosova dhe Serbia do të ulen dhe duhet ta përfaqësonin në Kuvend. do të kenë projekte të përbashkëta. Unë uroj që në sesionin e ardhshëm ne të Unë kam dy sugjerime të shkurtra. kemi këtu një opozitë të përgjegjshme, e cila Së pari, mendoj se formati, në të cilin do të voton për ligjet që vijnë në Kuvendin e bashkëpunojnë, të jetë i marketueshëm në Shqipërisë, diskuton për to dhe, mbi të gjitha, mënyrë edhe më konkrete, më të prekshme, më mban përgjegjësitë e saj: të votojë projektligjin të thjeshtë, më thithëse për të afruar sa më për magjistraturën, reformën zgjedhore, që shumë të rinj, për të afruar sa më shumë duhet ta bëjmë së bashku, dhe në qershor të shtresa apo grupe interesi, të cilat janë të jemi kryelartë përpara Bashkimit Europian dhe interesuara, siç mund të jetë turizmi, sepse e partnerëve tanë, të cilët nuk presin gjë tjetër, bëjmë më të thjeshtë, më bashkëpunues, por përveçse konsensusit politik. edhe më përftues procesin. Faleminderit! Po shikojmë disa raste kur turizmi, sidomos Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja ai alpin, po kombinon sot paketa të përbashkëta Spiropali! ndërmjet Malit të Zi, Kosovës, Shqipërisë, pse Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë jo edhe Serbisë. Ka shumë të huaj që vijnë nga Socialiste, fjalën e ka zoti Bushati. Europa Qendrore apo vendet nordike, që duan Ervin Bushati – Faleminderit, zoti Kryetar! t’i shikojnë këto vende si një paketë, pra ta Të nderuar kolegë, trajtojnë Ballkanin si një paketë e vetme Të nderuar qytetarë, turistike. Kjo duhet menduar si diçka e tillë. Pra, Para tri javësh me disa kolegë të nderuar të duhet të kemi një format të thjeshtë, të parlamentit ishim në një sesion punimesh të marketuar mirë, që të funksionojë edhe përtej FMN-së në Vjenë, ku kishte përfaqësues të parametrave politikë, duke pasur pse jo edhe

170 Legjislatura e 9-të Viti 2018

një logo më mikpritëse, për të pasur një flamur funksion të lehtësimit të marrëdhënies midis bashkëpunimi shumë më të thjeshtë nëpërmjet administratës tatimore dhe konsorciumit. E rrjeteve sociale dhe projekteve. njëjta gjë ka ndodhur me regjimin fiskal të Së dyti, në fakt, thuhet se krijimi i këtij fondi ndërtimit të hidrocentralit të Devollit. Pra, jemi nuk ka kosto financiare. Ndërkohë, fakti që ne duke thjeshtësuar marrëdhënien në reflektim të u kemi dhënë 72 mijë euro për 5 vjet, që është problematikës së rimbursimit të akumuluar në një kosto e munguar ekonomike e zyrave, 5 vjetët e fundit. Kjo do të thotë se kompania përsëri është një kosto financiare, e cila do të bën në mënyrë rigoroze transparencë fiskale, fillojë të regjistrohet në bilancet e shtetit duke deklaruar të gjithë nënkontraktorët e saj. shqiptar. Ndërkohë, për importet nuk do të paguajë Unë dua që nga viti i ardhshëm ministri i TVSH, por do të konsiderohet, në bazë të Jashtëm dhe ministri i Financave të flasin për të regjimit brenda TVSH-së, me “reverse charge”, krijuar një fond të përbashkët, ndoshta duke pra është e njëjta gjë si në rastin e hidrocentralit kaluar në fillim shuma modeste, por fondit të të Devollit. bashkëpunimit i duhen dhënë edhe mjete Besoj se ky është një rast shumë i mirë për financiare, që nesër të kemi disa projekte të të folur për zhvillimet e ekonomisë shqiptare. përbashkëta; të ftojmë disa të rinj nga të gjitha Për këtë gjë do t’i referohem shumë shkurt trevat e këtyre vendeve; të kemi disa projekte raportit të fundit të Komisionit Europian për kulturore, të kemi disa projekte turistike, të kemi vendet kandidate dhe potencialisht kandidate, disa projekte kulinare; të kemi disa projekte ku përfshihet edhe Shqipëria. Çfarë thotë etnografike e të tjera. Prandaj, dua që vitin e Komisioni për zhvillimet ekonomike?! Ai thotë: ardhshëm mundësisht të shikohen edhe “Shqipëria është rritur ekonomikisht 4,45% dhe hapësirat financiare nga ministri i Financave dhe kjo është rritja më e lartë në shumë e shumë ministri i Jashtëm për të pasur projekte të sakta vjet”. dhe me kosto financiare. Të paktën unë dhe E dyta, edhe kjo shumë e rëndësishme, Komisioni i Jashtëm, që kemi ardhur për të brenda rritjes ekonomike flet për investimet në mbështetur këtë projektligj, mendojmë se janë tërësi dhe për investimet e huaja dhe thotë atë shumë e nevojshme dhe duhen mbështetur. që thotë INSTAT-i, Banka e Shqipërisë, të cilën Faleminderit! e përsëritim edhe ne: “Në aspektin e kërkesës, Gramoz Ruçi – Atëherë, mbyllet debati për rritja ka ardhur për shkak të rritjes së konsumit këtë projektligj. dhe rritjes së investimeve”. Pra, e gjithë ajo Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin bolori fermentuese për rënie ekonomike tashmë e marrëveshjes së ndryshimit ndërmjet ka tre vjet që provohet jo vetëm statistiksht, por Republikës së Shqipërisë, duke vepruar edhe praktikisht në terrenin ekonomik. Pra, nëpërmjet Këshillit të Ministrave, dhe Trans tregohet e kundërta e asaj që trumbetohet, pra Adriatic Pipeline AG, lidhur me marrëveshjen e rënies ekonomike. Në të njëjtën kohë aty flitet me qeverinë e vendit pritës” . edhe për eksportet në rritje me dy shifra. Zoti Ministër, keni fjalë. Të nderuar qytetarë, Arben Ahmetaj – Faleminderit, zoti Kryetar Praktikisht, kompanitë shqiptare kanë i Kuvendit! mundur të eksportojnë jo vetëm në rajon, por Dua të them disa fjalë për marrëveshjen në edhe në Bashkimin Europian. Rritja e fjalë. Marrëveshja e Republikës së Shqipërisë eksporteve tregon se ekonomia shqiptare ka me konsorciumin për ndërtimin e Trans Adriatic rritur konkurrueshmërinë dhe është 18,3%, pra Pipeline ka qenë dhe mbetet një sukses i rritja e eksporteve është me dy shifra. Me gjithë vazhdueshëm i bashkëpunimit të qeverisë me vlerësimin e lekut në raport me euron, që mund një investitor strategjik me rëndësi të veçantë të ketë ngarkuar dhe diku mund të ketë dëmtuar jo vetëm për ekonominë e Shqipërisë, por edhe eksportues të mundshëm për shkak të rritjes për ekonominë e rajonit, si dhe për futjen e së volumeve dhe për shkak të rritjes së Shqipërisë, nëpërmjet këtij investimi, në hartën konkurrueshmërisë së ekonomisë shqiptare, gjeoenergjetike-strategjike. volumet janë vetëm në rritje, vlerat janë vetëm Kjo marrëveshje përsërit regjimin fiskal në në rritje dhe gama e eksporteve të produkteve

171 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

shqiptare në rajon, në Bashkimin Europian dhe Komisioni thotë se është ulur borxhi publik. më gjerë është vetëm në rritje. Eksportet kanë A i keni dëgjuar budallallëqet dhe broçkullat: qenë një nga pikat më të dobëta të ekonomisë “U rrit borxhi publik.”?! Borxhi publik është në shqiptare. Nuk po them se ky element është ulje dhe komisioni thotë: “Borxhi publik ka rënë forcuar përgjithmonë, sepse është ende i nga viti në vit dhe po shkon në 3-mujorin e parë brishtë dhe do të duhet të investojmë të vitit 2018 në 69%”. Mos harroni premtimin procedura, vëmendje dhe punë, në mënyrë që se në fund të vitit do të jetë nën 68% dhe konkurrueshmëria e ekonomisë shqiptare në konsolidimi fiskal do të vazhdojë deri në fund raport me eksportin të vijë në rritje dhe tregjet të këtij mandati, 60-63%, për ta shëndoshur të zgjerohen. përfundimisht dhe në mënyrë të pakthyeshme Ndërkohë, flitet edhe për tregun e punës. Në edhe këtë pjesë të financave publike. fakt, tek tregu i punës kisha një sfidë për Ndërkohë, dua të bëj një sqarim për opozitën, por, fatkeqësisht, ajo, si zakonisht, qytetarët. Të përfitojë nga i dituri i paditur, që, mungon në çdo gjë. Komisioni Europian thotë faktikisht, ka vendosur rekord në hajdutëri, se tregu i punës është përmirësuar në mënyrë gënjeshtër, vrasje dhe shkatërrim, i cili akuzoi të konsiderueshme për shkak të ekspansionit qeverinë se ka ulur tatimin për lojërat e fatit, dhe rritjes së ekonomisë. madje kam parë edhe portale që, për shkak të Dje po dëgjoja në Komisionin e Ekonomisë mosleximit ose moskuptimit të ligjeve, mund të përfaqësuesit e opozitës që thoshin se rritja e jetë edhe kjo, thonë atë që tha boloria. Ja ku e punësimit nuk është reale. A e dini çfarë bëra?! keni ligjin e vitit 2015! Shikoni kutitë! Kam sjell të gjitha listëpagesat Të nderuar qytetarë, e Republikës së Shqipërisë, ta gjitha borderotë Të dashur deputetë, e Republikës së Shqipërisë. Ky ligj nuk ka ndryshuar. Ky ligj vendos Të dashur qytetarë, konceptin, definicionin dhe mënyrën e tatimit. Të dashur deputetë, Çfarë ka ndodhur? Këta kanë dhënë Lotarinë Në këto kuti janë të gjitha listëpagesat e Kombëtare. Ky hajduti këtu, që iku, dhe ai qytetarëve shqiptarë që shkojnë në punë, dhe hajduti tjetër, pra të dy këta hajdutë, njëri kryetar janë me kompani dhe me emra; janë 670 mijë komisioni i atëhershëm dhe tjetri kryeministër i qytetarë. Le t’i marrin të gjitha listëpagesat dhe atëhershëm, sollën një ligj në këtë parlament t’i verifikojnë. Pra, të gjithë asaj bolorie për Lotarinë Kombëtare, ku e taksonin 10%. fermentuese që punësimi nuk është real po i Çfarë ka bërë ligji për disa ndryshime dhe tregoj të gjithë listëpagesat e Republikës së shtesa në ligjin për tatimin mbi të ardhurat? Nga Shqipërisë. Kam kënaqësinë t’ju lë kutitë, listat, 10%, ia ka bërë tatimin 15%, asnjë gjë tjetër borderonë e Republikës së Shqipërisë për të nuk ka ndryshuar. Ja ku e keni, është publik, prekur me dorë dhe për të lexuar emra është i botuar e zeza mbi të bardhë dhe thotë njerëzish, fytyra njerëzish, emra kompanish që që shkalla e tatimit edhe për Lotarinë punësojnë në Republikën e Shqipërisë, si dhe Kombëtare do të jetë 15%, jo 10%! qytetarë shqiptarë të cilët kanë emra konkretë, Me padituri, injorancë, qëllimshmëri dhe punë konkrete, pagë reale, që dalin në mëngjes hajdutëri vjen këtu dhe akuzon për ulje të dhe shkojnë çdo ditë në punë, të cilën e kanë taksimit. Asnjë gjë nuk ka ndryshuar, përveç siguruar, të paktën mbi 35% e tyre, në mandatin rritjes nga 10% në 15% të tatimit mbi të ardhurat e parë dhe në vazhdim të mandatit të dytë të bruto, një definicion i shkruar në ligjin e vitit qeverisë “Rama”. 2015, i pandryshuar që atëherë, i cili barazon Të dashur qytetarë, ju të medies, të dashur tatimin e të gjithë të tjerëve me Lotarinë deputetë, ja ku është verifikimi: listëpagesat e Kombëtare, i dhënë në një dorë ekskluzive nga Republikës së Shqipërisë, thënë shkurt, Sali Berisha. Këtë bën ligji. borderotë. Për të sqaruar opinionin publik dhe për të Të dashur miq, në këto bordero është emri i hedhur dritë edhe në zhvillimet ekonomike, nuk çdo të punësuari në Republikën e Shqipërisë. po themi që ekonomia shqiptare është e dyta Do ta vazhdoj diskutimin për atë që thotë pas Gjermanisë dhe ka lënë mbrapa edhe Komisioni për ekonominë e Shqipërisë. Francën, nuk po themi nga këto idiotësira,

172 Legjislatura e 9-të Viti 2018

vazhdojmë të them që në raport me dhe jo më i Bashkimit Europian nuk është pritshmërinë kemi absolutisht shumë për të respektuar aty. Këto punime janë sa 1/12 e bërë, por në raport me atë që gjetëm, jemi dita atyre që kishte parashikuar Sali Berisha, dhe kemi lënë mbrapa natën. superpatrioti i Shqipërisë, që e do natyrën dhe Faleminderit! ka dëshirë të udhëtojë në natyrë. (Drejtimin e seancës e merr zonja Vasilika Ku janë zërat e kolegëve deputetë të PD- Hysi) së, që kanë kaq muaj që flasin për teatrin dhe Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Ahmetaj! nuk thonë një fjalë për Valbonën? Teatri do të Fjalën e ka deputetit Besnik Baraj. prishet për t’u bërë një më i bukur, më i Besnik Baraj – Faleminderit! përshtatshëm për artistët dhe publikun, por Në fakt, tema për të cilën doja të flisja Valbona, ajo bukuri miliona vjeçare, po mendoj se u ezaurua nga ministri, por në këtë shkatërrohet falë projekteve famëkeqe të kuadër dua të sjellë një shqetësim tjetër, që i qeverisë “Berisha”. Në Valbonë po ndërtohet përshtatet edhe ndjeshmërisë së qeverisë sonë, shëmtimi. Pse nuk flisni, apo sepse ju me por edhe publikut në përgjithësi. Berishën jeni autorë të 12 masakrave të Këtë fundjavë, për arsye familjare, isha në projektuara vetëm në Valbonë? Nuk po flas këtu Bajram Curri. Para pak vitesh, kur shkoja atje, për zona të tjera të mbrojtura dhe me vlera ndieja një trishtim të thellë. Qyteti ishte i mjedisore, që gjatë viteve që ju ishit në pushtet mbuluar me një hije vdekjeje, rrugët e shqyera i shkatërruat. në mes të qytetit, vende-vende të çara e me Për fat të keq, në këtë vend shpesh kanë zgavra, të krijonin përshtypjen se nga thellësia dominuar interesat personale dhe është kjo e tokës vinin rënkimet e qindra të rinjve të arsyeja që shpesh biznesi u bie me shqelma vdekur, të vrarë për arsye nga më të ndryshmet, dyerve të ministrave përkundrejt një përfitimi ku shpesh arsyet ishin edhe për motive politike. financiar. Si është e mundur, thosha me vete, që ky qytet Shteti e blen energjinë e prodhuar prej HEC- është katandisur në këtë gjendje?! Si është e ve me çmim shumë të favorshëm për biznesin mundur që vendlindja e Presidentit dhe në raport me koston. Biznesi ka fitim të Kryeministrit të Shqipërisë për 14 vjet me radhë garantuar, por a ka rëndësi ekonomike kjo për katandiset në këtë mënyrë?! Kontrasti midis vendin në tërësi? Roli i një HEC-i të tillë në një bukurisë së natyrës, trishtimit dhe braktisjes së perlë turistike është i papërfillshëm për qytetit ishte tragjik. ekonominë shqiptare dhe ai që mbetet është Sot, falë ndërhyrjes dhe planifikimit të shkatërrimi. Çfarë janë 5 apo 10 megavatë rehabilitimit të qytetit, tagër i rilindjes urbane, energji të prodhuara në Valbonë, përballë atij ky qytet ka një pamje komplet tjetër. Vlerësimin dëmi monstruoz?! Imagjinoni çfarë do të dhe ndryshimin e atmosferës e vije re edhe nga ndodhte nëse këto hidrocentrale do të numri jo i vogël i turistëve, që ishin të pranishëm inicioheshin nga qeveria socialiste! Flisni, në qytet. kolegë deputetë të PD-së! Ju, gjoja, e doni këtë Morëm rrugën për në Valbonë. Në këtë pjesë vend dhe përgjëroheni për Teatrin dhe hallet e me bukuri të rralla, ndoshta unikale në rajon, këtij populli, por, nga ana tjetër, me gjithë të kapte trishtimi i viteve më parë, faqe mali të reduktimin drastik të numrit të hidrocentraleve çjerra, sikur ndonjë përbindësh kishte dashur në Valbonë nga qeveria socialiste, mendoj se të gërmonte për të shtrirë vrapin mbi perlën dy ministritë, ajo e Energjetikës dhe e Mjedisit natyrore, Valbonën. Për nga turbullira, nuk kanë qenë koshiente në nivelin e fundjavën e kaluar Valbona i ngjante lumit të legjislacionit shqiptar për të ngritur alarmin te Lanës, por më e keqja ishte se përbindëshi Kryeministri, që asnjë HEC të mos lejohej në kishte bllokuar lumin me diga betoni, i cili Valbonë, sepse janë këto dy ministri që e gjarpëronte si gojë e stërmadhe për të thithur alertojnë dhe e informojnë kreun e qeverisë. ujin, që do ta orientonin tubat e stërmëdhenj, Edhe pse lejet u dhanë nga qeveria “Berisha”, duke e zhdukur lumin në segmente të caktuar në çdo fazë të ndërtimit të tyre ka pasur dhe ka në masën 90%. Katastrofa mjedisore ishte mundësi që të ndalohen. ulëritëse. Asnjë ligj i Republikës së Shqipërisë Fare mirë, një ligj i ngjashëm si ai i teatrit

173 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

mund të vijë në parlament për të pezulluar vazhdon të jetë e angazhuar më shumë se kurrë vazhdimin e ndërtimit në Valbonë. Le të jetë kjo në të gjithë sektorët, edhe në mbështetje të një peshë edhe për kolegët e PD-së, në mënyrë turizmit, që këtë vit, si asnjëherë më parë, të që të provojnë sa e duan këtë vend. Mendoj se kemi 2 miliardë euro të ardhura nga vizitorët e asnjë sakrificë politike nuk do të ishte e tepërt huaj, me një shtesë shumë të vlefshme të për të shpëtuar Valbonën. Ne duhet të japim shtuar në punësim. Prandaj, nuk na mbetet gjë atë mesazh që Fan Noli ka dhënë 100 vjet më tjetër, vetëm ta mbështesim qeverinë në këtë parë: “U mësojmë brezave se ka vetëm një projekt. Perëndi që duhet t’i shërbejnë, Perëndia e Faleminderit! njerëzimit, e njëjtë për të gjithë tributë, përfshirë Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Beqaj! edhe tributë politike”, e thënë ndryshe: “Le ta Këtu përfundon diskutimi për projektligjin duam pak këtë vend, në mënyrë që ne, në mos “Për ratifikimin e marrëveshjes së ndryshimit na kujtofshin për mirë, të paktën të mos ndërmjet Republikës së Shqipërisë, duke urrehemi për të këqijat që i bëmë apo nuk i vepruar nëpërmjet Këshillit të Ministrave, dhe ndaluam dot, sikurse është rasti i Valbonës”. Trans Adriatic Pipeline AG, lidhur me Faleminderit! marrëveshjen me qeverinë e vendit pritës”. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Baraj! Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë në projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime Socialiste, fjalën e ka deputeti Ilir Beqaj. në ligjin nr.96/2016 “Për statusin e gjyqtarëve Ilir Beqaj - E nderuar drejtuese e seancës, dhe prokurorëve”. Ky projektligj është shtyrë për Të nderuara kolege dhe kolegë deputetë, në seancën e radhës. Në fakt, projektligji që ka sjellë sot qeveria Çështja tjetër e rendit të ditës është ndihmon vijimin normal të zbatimit të një projekti projektvendimi “Për miratimin e ndryshimeve të shumë të rëndësishëm, atë të gazsjellësit Trans strukturës dhe organikës së Komisionit të Adriatik, projekt i cili ka ecur me ritme shumë Prokurimit Publik”. Nuk ka emra të regjistruar të mira. për diskutim, është thjesht për votim. Qeveria ka bërë maksimumin për të krijuar Çështja tjetër e rendit të ditës është mjedisin e përshtatshëm, që të paktën shteti projektvendimi “Për një ndryshim në strukturën shqiptar të përmbushë të gjitha detyrimet ndaj dhe organikën e Zyrës së Komisionerit për të kësaj nisme, e cila është përtej vendit tonë dhe Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave shumë e vlefshme si për vendin tonë, edhe për Personale”. Edhe ky projektvendim është vetëm të tjerët. për votim, pasi nuk ka emra të regjistruar. Ndërkohë, sot, nisur nga volumi shumë i Këtu përfundojmë me çështjet e madh financiar i të gjithë aktivitetit të projektit, parashikuara në rendin e ditës. qeveria ka gjetur një mënyrë më të thjeshtë për Gjithashtu, kemi një projektvendim “Për të mbyllur procedurat fiskale, njësoj siç kemi ngritjen e nënkomisionit parlamentar “Për vepruar edhe me projektin e Devollit. Kështu ndjekjen dhe mbikëqyrjen e zbatimit të ligjit nr. që, përveçse duhet ta mbështesim, në mënyrë 12/2018 “Për vlerësimin kalimtar dhe periodik që ky projekt të vazhdojë me lehtësi punën e të punonjësve të Policisë së Shtetit, Gardës së tij, është edhe momenti t’u bashkohemi atyre Republikës dhe Shërbimit për Çështjet e që prezantoi ministri i Financave dhe Brendshme dhe Ankesat në Ministrinë e Ekonomisë, që, përtej asaj çfarë thuhet nga Brendshme”. Ky projektvendim është vetëm për opozita, për fat të mirë vazhdojmë të kemi votim. tregues të përmirësuar dhe rritje të ekonomisë, Në kalendar është parashikuar edhe të investimeve të huaja, të konsumit, të tregtisë projektligji “Për profesionin e avokatit në me jashtë, të zhvillimit të turizmit dhe të Republikën e Shqipërisë”. Ky projektligj është investimeve të brendshme. për votim. Pavarësisht se një pjesë e opinionit publik Të nderuar kolegë, sekretaria e seancave mund të jetë e përqendruar në çështjet e më bën me dije se Komisioni për Politikën e zakonshme para sezonit të pushimeve, Jashtme ka propozuar në Kuvend praktikisht edhe për këtë sezon qeveria projektrezolutën “Për reformën e politikës

174 Legjislatura e 9-të Viti 2018

shtetërore për diasporën”. Shqyrtimi i kësaj 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. rezolute do të bëhet në seancën e ardhshme Miratohet në parim. plenare. Kalojmë në votimin nen për nen me kartonë. Të nderuar kolegë, 3 minuta pushim! Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. (Rifillon seanca) Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? Gramoz Ruçi – Të futet media brenda! Miratohet. Rifillojmë seancën për të votuar projektligjet. Hapet votimi në tërësi me elektronikë. Hapet votimi për prezencën. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. 74 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. 75 deputetë të pranishëm. Miratohet në tërësi. Në fillim kalojmë në votimin e Kalojmë te projektvendimi “Për miratimin e projektrezolutës “Për vlerësimin e veprimtarisë ndryshimeve të strukturës dhe organikës së së Kontrollit të Lartë të Shtetit për vitin 2017”. Komisionit të Prokurimit Publik”. Në mbështetje të nenit 78 të Kushtetutës dhe Në mbështetje të nenit 78 të Kushtetutës dhe nenit 55 të Rregullores, kërkohet shumicë e 55 të Rregullores, ky projektvendim kërkon thjeshtë votash. Procedura e votimit: një votim, shumicë të thjeshtë votash për miratim. me elektronikë, i hapur. Hapet votimi. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet edhe ky projektvendim. Miratohet. Kalojmë te projektvendimi tjetër “Për një Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e ndryshim në strukturën dhe organikën e Zyrës marrëveshjes me vendin pritës ndërmjet së Komisionerit për të Drejtën e Informimit dhe Republikës së Shqipërisë dhe Fondit të Mbrojtjen e të Dhënave Personale”. Në Ballkanit Perëndimor”. Në mbështetje të neneve mbështetje të nenit 78 të Kushtetutës dhe 55 121 dhe 122 të Kushtetutës, ky projektligj të Rregullores, edhe ky projektvendim kërkon kërkon shumicë absolute votash për miratim. shumicë të thjeshtë votash për miratim. Hapet votimi në parim. Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet në parim. Miratohet edhe ky projektvendim. Kalojmë në votimin nen për nen. Projektvendim “Për ngritjen e nënkomisionit Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? parlamentar “Për ndjekjen dhe mbikëqyrjen e Miratohet. zbatimit të ligjit nr. 12/2018 “Për vlerësimin Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? kalimtar dhe periodik të punonjësve të Policisë Miratohet. së Shtetit, Gardës së Republikës dhe Shërbimit Kalojmë në votimin në tërësi të projektligjit. për Çështjet e Brendshme dhe Ankesat në Hapet votimi në tërësi me elektronikë. Ministrinë e Brendshme”. Ju bëj me dije se ligji Mbyllet votimi. nr. 12/2018 “Për vlerësimin kalimtar dhe 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. periodik të punonjësve të Policisë së Shtetit, Miratohet. Gardës së Republikës dhe Shërbimit për Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e Çështjet e Brendshme dhe Ankesat në marrëveshjes së ndryshimit ndërmjet Ministrinë e Brendshme” parashikon ngritjen e Republikës së Shqipërisë, duke vepruar nënkomisionit parlamentar në përbërje të nëpërmjet Këshillit të Ministrave, dhe Trans Komisionit për Sigurinë Kombëtare për të Adriatic Pipeline AG, lidhur me marrëveshjen ndjekur dhe mbikëqyrur zbatimin e ligjit në fjalë. me qeverinë e vendit pritës”. Edhe ky projektligj Është menduar që nënkomisioni të ketë në kërkon shumicë votash për miratim. përbërje 7 deputetë, me raportin, 4 nga Hapet votimi në parim me elektronikë. maxhoranca, nga PS-ja dhe 3 nga opozita, 2 Mbyllet votimi. nga PD-ja dhe 1 nga LSI-ja.

175 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Emrat e depozituar deri tani janë: Ermonela Mbyllet votimi. Valikaj Felaj, kryetare; emri i zëvendëskryetarit, 75 vota pro. që do të jetë nga PD-ja, nuk është depozituar; Miratohet. Pjerin Ndreu, anëtar nga PS-ja; Elona Gjebrea, Projektligji “Për profesionin e avokatit në anëtare nga PS-ja; Sadi Vorpsi, anëtar nga PS, Republikën e Shqipërisë” shtyhet për herën si dhe dy vendet bosh, një nga PD-ja dhe një tjetër bashkë me dy projektligjet e tjera. nga LSI-ja, të cilët janë të lutur t’i depozitojnë Mbyllet seanca për ditën e sotme. emrat. Në mbështetje të nenit 78 të Kushtetutës Seanca tjetër do të zhvillohet ditën e hënë dhe nenit 55 të Rregullores, ky projektvendim në orën 10:00. kërkon shumicë të thjeshtë votash për miratim. Hapet votimi me elektronikë. (Seanca u mbyll në orën 13:00)

176 Legjislatura e 9-të Viti 2018

E hënë, 23.07.2018 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 z. Gramoz Ruçi

Rendi i ditës: Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në tërësi) 1. Miratimi i procesverbalit të seancës plenare 6. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime të datës 19.07.2018 (neni 44 i Rregullores) në ligjin nr. 96/2016 “Për statusin e gjyqtarëve 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në dhe prokurorëve në Republikën e Shqipërisë” Kuvend (neni 44, pika 3, i Rregullores) (neni 81/2 i Kushtetutës dhe nenet 73-77 të 3. Projektligji “Për kontrollin shtetëror të Rregullores, votim me shumicë prej 3/5-ve të të transferimeve ndërkombëtare të mallrave gjithë anëtarëve të Kuvendit) ushtarake dhe të artikujve e teknologjive me Pyetje përdorim të dyfishtë” (nenet 73-77 të Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Pyetje Njeriut. Shprehet Komisioni përgjegjës për Sigurinë Diskutime Kombëtare. (Shprehen grupet parlamentare.) Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Integrimin Europian. tërësi) Diskutime 7. Projektligji “Për denoncimin e marrëveshjes (Shprehen grupet parlamentare.) ndërkombëtare ndërmjet Këshillit të Ministrave Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së tërësi) Republikës Federale të Gjermanisë, për 4. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime bashkëpunimin financiar 2010, për projektin në ligjin nr. 9669, datë 18.12.2006 “Për masat “Rifinancimi i ndërmarrjeve të vogla dhe të ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”, të mesme në zonat urbane dhe rurale, faza e dytë”, ndryshuar”” (nenet 73-77 të Rregullores, votim ratifikuar me ligjin nr. 86/2015" (nenet 73-77 të me shumicë të thjeshtë) Rregullores, votim me shumicë absolute) Pyetje Pyetje Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Shprehet Komisioni përgjegjës për Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Ekonominë dhe Financat. Njeriut. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. Drejtat e Njeriut. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Sigurinë Kombëtare. Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. Diskutime Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për (Shprehen grupet parlamentare.) Politikën e Jashtme. Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Diskutime tërësi) (Shprehen grupet parlamentare.) 5. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në në ligjin nr. 69/2012 “Për sistemin arsimor tërësi) parauniversitar në Republikën e Shqipërisë”, të 8. Projektligji “Për denoncimin e marrëveshjes ndryshuar”” (nenet 73-77 të Rregullores, votim ndërkombëtare ndërmjet Këshillit të Ministrave me shumicë të thjeshtë ) të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Pyetje Republikës Federale të Gjermanisë, për Shprehet Komisioni përgjegjës për Edukimin bashkëpunimin financiar 2010, për projektin dhe Mjetet e Informimit Publik “Eficienca energjetike përmes sektorit bankar”, Diskutime ratifikuar me ligjin nr. 89/2015" (nenet 73-77 të (Shprehen grupet parlamentare.) Rregullores, votim me shumicë absolute)

177 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Pyetje Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Ekonominë dhe Financat. Drejtat e Njeriut. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Politikën e Jashtme. Drejtat e Njeriut. Diskutime Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për (Shprehen grupet parlamentare.) Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për tërësi) Politikën e Jashtme. 11. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Diskutime së huas ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe (Shprehen grupet parlamentare.) Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Zhvillim, për shtesën e financimit për projektin e tërësi) modernizimit të asistencës sociale” (nenet 73- 9. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes 77 të Rregullores, votim me shumicë absolute ) financiare ndërmjet Këshillit të Ministrave të Pyetje Republikës së Shqipërisë, të përfaqësuar nga Shprehet Komisioni përgjegjës për Ministria e Financave dhe Ekonomisë, dhe Ekonominë dhe Financat. Cassa Depositi e Prestiti S.p.A., për programin Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për e arsimit dhe formimit profesional nëpërmjet Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë. inovacionit” (nenet 73-77 të Rregullores, votim Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për me shumicë absolute) Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Pyetje Drejtat e Njeriut. Shprehet Komisioni përgjegjës për Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Ekonominë dhe Financat. Politikën e Jashtme. Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Diskutime Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik. (Shprehen grupet parlamentare.) Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të tërësi) Drejtat e Njeriut. 12. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për së huas ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Politikën e Jashtme. Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Diskutime Zhvillim për projektin e konektivitetit të rrugëve (Shprehen grupet parlamentare). rajonale dhe lokale” (nenet 73-77 të Rregullores, Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në votim me shumicë absolute) tërësi) Pyetje 10. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Shprehet Komisioni përgjegjës për së grantit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Ekonominë dhe Financat. Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim, Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për për financimin e projektit “Hekurudhat shqiptare Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. - rehabilitimi i linjës hekurudhore Tiranë - Durrës Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për dhe ndërtimi i linjës hekurudhore për në Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës”, në kuadër Drejtat e Njeriut të grantit të investimit nga Fondi i Përbashkët Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për Europian i Ballkanit Perëndimor” (nenet 73-77 Politikën e Jashtme. të Rregullores, votim me shumicë absolute) Diskutime Pyetje (Shprehen grupet parlamentare.) Shprehet Komisioni përgjegjës për Koha e votimit (në parim, nen për nen dhe në Ekonominë dhe Financat. tërësi) Shprehet për dhënie mendimi Komisioni për 13. Projektvendimi “Për miratimin e Veprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin. strukturës, organikës dhe kategorizimit të

178 Legjislatura e 9-të Viti 2018

pozicioneve të punës të Komisionerit për Për këtë projektligj kanë kërkuar të marrin Mbrojtjen nga Diskriminimi” (nenet 73-77 të fjalën deputetët: Luan Rama, Edmond Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) Haxhinasto, Nasip Naço, Endrit Brahimllari, Shprehet Komisioni përgjegjës për Çështjet Klajda Gjosha, Kejdi Mehmetaj, Edmond Panariti Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e dhe Viktor Tushaj. Në emër të grupeve Njeriut. parlamentare Silva Caka nga LSI-ja dhe Vullnet Diskutime Sinaj nga PS-ja. (Shprehen grupet parlamentare.) Fjalën e ka zoti Luan Rama. Koha e votimit Luan Rama - Faleminderit, zoti Kryetar i 14. Projektvendimi “Për zgjatjen e afatit të Kuvendit! veprimtarisë së Komisionit të Posaçëm të Të nderuar kolegë, Reformës Zgjedhore” (nenet 73-77 të Si dje, dy vjet më parë në këtë sallë, pas një Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) periudhe debatesh, përplasjesh, takimesh dhe 15. Projektrezoluta “Për reformën e politikës ndërhyrjesh midis faktorit politik, partnerëve shtetërore për diasporën” (nenet 73-77 të ndërkombëtarë, por edhe midis aktorëve dhe Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë ) faktorëve diplomatikë, u miratua paketa e Shprehet Komisioni përgjegjës për Politikën ndryshimeve kushtetuese, e cila do t’i çelte e Jashtme. rrugën reformës në drejtësi, duke e parë dhe e Diskutime konsideruar këtë si një çështje prioritare, madje (Shprehen grupet parlamentare.) shumë të rëndësishme, për të bërë të mundur Koha e votimit që drejtësia të merrte vlerën e saj, siç i takon 16. Për votim: një shteti të së drejtës, por edhe të ndahej - Projektligji “Për profesionin e avokatit në njëherë e mirë raporti jo vetëm që drejtësia kishte Republikën e Shqipërisë” (nenet 73-77 të dhe vazhdon të ketë ende me krimin dhe me Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) korrupsionin, por nëpërmjet integritetit dhe - Projektligji “Për një ndryshim dhe shtesë në vendosmërisë në zbatimin e ligjit, organet e ligjin nr. 8378, datë 22.07.1998 “Kodi Rrugor i drejtësisë të bënin të mundur atë që, në fakt, e Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”” ( neni ka si mision një shtet normal demokratik dhe i 81/2 i Kushtetutës dhe nenet 73-77 të së drejtës: goditjen e gjithë veprimtarisë së Rregullores, votim me shumicë prej 3/5-ve të të paligjshme dhe në mënyrë të veçantë të asaj që gjithë anëtarëve të Kuvendit) ka të bëjë me krimin e organizuar, me 17. Diskutime për çështje jashtë rendit të ditës korrupsionin e të tjerë, si dhe me sektorë të tjerë (neni 45 i Rregullores) të jetës publike dhe politike, në mënyrë të Koha e diskutimeve deri në 60 minuta. veçantë për të ndarë njëherë e mirë raportet e krimit me politikën apo të varësisë së politikës Gramoz Ruçi – Seancën e deklaroj të hapur! nga krimi. (Pasi lexon rendin e ditës.) Dy vjet më pas, me përgjegjësitë që i takojnë A ka vërejtje për procesverbalin e seancës këtij Kuvendi, meqë sot është edhe seanca e së kaluar? Nuk ka. fundit e këtij sesioni, do të duhej të bëhej një Miratohet. bilanc se çfarë ka ndodhur, çfarë po ndodh dhe Ju njoftoj se është depozituar një projektligj ku kemi mbërritur të gjithë së bashku me nga Këshilli i Ministrave, i cili është ratifikim. reformën në drejtësi; do të duhej të bëhej një Nga deputetët është depozituar një bilanc se cili ka qenë roli i Kuvendit, jo vetëm në projektrezolutë për mbrojtjen e të drejtave të monitorimin apo në atë që quhet kontrolli njeriut. Titujt e këtyre projektakteve i keni parlamentar për hallkat e institucioneve të përpara. Materialet do t’i gjeni në faqen zyrtare drejtësisë, por edhe cili ka qenë roli i Kuvendit të Kuvendit në internet. për të nxitur, për të përshpejtuar dhe për të Fillojmë me projektligjin e parë, “Për kontrollin konsoliduar hapat e reformës. shtetëror të transferimeve ndërkombëtare të Në thelb, unë dhe Lëvizja Socialiste për mallrave ushtarake dhe të artikujve e Integrim ishim të bindur se reforma në drejtësi teknologjive me përdorim të dyfishtë”. pa dyshim duhej bërë, madje duhej bërë mbi

179 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

bazën e atyre parimeve dhe frymës që ne duke iu referuar rasteve konkrete, ku vërejmë sanksionuam me ndryshimet kushtetuese. veprime, gjykime, vlerësime vendime me dy Mirëpo çfarë ndodh?! Dy vjet më pas bilanci nuk standarde dhe në mënyrë selektive për të është thjesht negativ, por është skandaloz. Sot ndëshkuar disa dhe për të marrë në mbrojtje disa Shqipëria është i vetmi vend pa Gjykatë të tjerë. Kushtetuese, është i vetmi vend pa Gjykatë të Zoti Kryetar i Kuvendit, përballë këtij realiteti Lartë dhe është i vetmi vend, që shumë shpejt vijmë edhe te problemi, që do të diskutohet pak do të gjendet në kolapsin total edhe të niveleve më vonë, i cili ka të bëjë me Shkollën e të tjera të organizimit të pushtetit gjyqësor, gjë Magjistraturës dhe me ndryshimet në statusin e që në thelb dëshmon më së paku se projeksioni gjyqtarëve dhe të prokurorëve për të zgjidhur mbi të cilën u ndërtua reforma në drejtësi ka qenë problemin e saj. Kush e krijoi problemin në më e pakta me defekte, të cilat vijnë dhe na Shkollën e Magjistraturës?! A nuk e ngritëm zërin shfaqen hap pas hapi deri te kjo gjendje në të dhe thamë se kjo arrogancë dhe ky arbitraritet cilën jemi sot. Natyrisht që e gjithë përgjegjësia do t’i çojnë në kolaps organet e drejtësisë?! i takon klasës politike. Unë nuk bëj pjesë tek ata Çfarë ndodh? Sot na kërkohet t’i kthejmë pushtet që e shohin njërën pjesë të bardhë dhe pjesën atij institucioni, që të gjithë së bashku kemi qenë tjetër të zezë, përgjegjësia është e të gjithë të bindur dhe vendosëm që jo vetëm nuk i takon klasës politike. Duke e marrë në konsideratë dhe pushtet, por i takon përgjegjësia kryesore për për një çast ta quaj të drejtë pretendimin e situatën që është krijuar në organet e drejtësisë maxhorancës se faji është i opozitës, dua t’ju dhe në sistemin e drejtësisë, i cili është Këshilli bëj një pyetje. Dy vjet më pas, për këtë situatë i Lartë i Drejtësisë. Çfarë na thoni?! Na thoni t’i skandaloze, në të cilën gjendet sistemi i japim jetë vatrës më të inkriminuar dhe më të drejtësisë, maxhoranca nuk ndien asnjë korruptuar të reformës në drejtësi, të sistemit të përgjegjësi? Nuk ndien asnjë përgjegjësi që sot drejtësisë, t’i kthejmë frymëmarrjen dhe vendi është në këtë situatë skandaloze? Nuk autoritetin Këshillit të Lartë të Drejtësisë, kur ligji ndien asnjë përgjegjësi që për faj të arrogancës parashikon që ky institucion të mos ekzistojë më, së vet dhe të veprimit në mënyrë të njëanshme, edhe për shkak të përgjegjësisë që ka, apo t’i jemi sot në zgrip të funksionimit të institucioneve japim autoritet vendimmarrës Prokurores apo të sistemit të drejtësisë? Pra, në sensin më nor- Prokurorit të Përgjithshëm, referuar termit mal të përgjegjësisë institucionale, publike, institucional. Pse? Pikërisht sepse nuk i politike dhe qytetare, do të duhej të kishte një projektuam siç duhet hapat që duheshin reflektim nga secila palë dhe të gjithë së bashku ndërmarrë, duke llogaritur defektet, mangësitë të zbardhnim përgjegjësitë tona përballë këtij apo vakancat që do të krijonte sistemi. Pra, në realiteti që është krijuar. këto kushte mungesa e ndjenjës së Procesi i vetingut është pa dyshim hapi më i përgjegjësisë dhe e reflektimit është dëshmia më rëndësishëm dhe më i prekshëm i reformës në e qartë e papërgjegjshmërisë dhe e aventurizmit drejtësi. Ne kemi qenë dhe jemi të bindur se me të cilin ju e trajtuat dhe e realizuat reformën vetëm procesi i vetingut, i ndërtuar dhe i realizuar në drejtësi, gjithashtu është dëshmi se e gjithë në zbatim të ligjit, në paanshmëri të plotë dhe kjo ka qenë një skemë e organizuar dhe e me transparencë të plotë, do të bëjë të mundur qëllimtë për të kapur sistemin, për të korruptuar pastrimin e organeve të drejtësisë, të gjykatave sistemin dhe për ta përdorur sistemin për dhe të prokurorisë nga njerëzit e korruptuar dhe interesat politike. të inkriminuar, nga ata prokurorë dhe gjyqtarë, Zoti Kryetar, vetëm 2 minuta nga fjala e që gogësijnë duke u mbllaçitur mbi dosjet e krimit diskutantit të radhës të LSI-së... dhe të korrupsionit, peng i të cilave janë dhe jo Gramoz Ruçi – Zoti Rama, nuk e krijoj dot në pak raste subjekt i të cilave janë. Por nuk precedentin. mjafton vetëm kaq, madje më të rëndë e bën (Zotit Luan Rama i ndërpritet fjala, sepse i situatën fakti se në përbërje të organeve të mbaron koha.) vetingut ka elementë me vlera të dyshimta Ju lutem, mbylleni! intelektuale, profesionale dhe me mangësi të (Zoti Rama flet pa mikrofon.) njohura edhe në integritetin e tyre, aq më tepër Zoti Rama, përfundojeni!

180 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Fjalën e ka zoti Haxhinasto. konceptin e mallrave ushtarake dhe artikujve e Zoti Haxhinasto, a dëshironi ta merrni fjalën? teknologjive me përdorim të dyfishtë, të cilat, Zoti Nasip Naço, a dëshironi të flisni? pavarësisht ngjashmërive në kontrollin e tyre, Zoti Endrit Braimllari, a dëshironi të flisni? kanë disa dallime thelbësore. Zonja Klajda Gjosha, a dëshironi të flisni? Rregullorja e re nr. 428/2009, datë 5 maj Zonja Kejdi Mehmetaj, a dëshironi të flisni? 2009, e Këshillit të Bashkimit Evropian, e Zoti Edmond Panariti, a dëshironi të flisni? ndryshuar, krijon një regjim komunitar në Urdhëroni, zoti Rama! kontrollin e eksporteve, transferimeve, Luan Rama – Nëse ekziston mirëkuptimi juaj, ndërmjetësimin dhe transitin e mallrave e zoti Kryetar, kërkojmë 10 minuta pushim për të artikujve me përdorim të dyfishtë. Ajo ka bërë një mbledhje të grupit parlamentar. shfuqizuar rregulloren nr. 1334/2000, ku Gramoz Ruçi – 10 minuta pushim për grupin mbështetej ligji i mëparshëm. e LSI-së. Pra, projektligj i ri që do të miratojmë sot, është i domosdoshëm, pasi do të bëjë të mundur (Rifillon seanca.) përshtatjen e dispozitave themelore të kontrollit Gramoz Ruçi – Rifillojmë seancën. shtetëror të transferimeve ndërkombëtare në Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së përputhje me rregulloret e BE-së dhe me fjalën e ka Silva Caka. Nuk është. marrëveshjet ndërkombëtare dhe traktatet ku Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së fjalën Shqipëria është palë. e ka Vullnet Sinaj. Në projektligjin e ri dallimet për ndryshimet Vullnet Sinaj – Të nderuar deputetë, në konceptin e mallrave ushtarake dhe artikujve I nderuar drejtues i seancës, e teknologjive me përdorim të dyfishtë janë Të nderuar qytetarë, reflektuar, duke ndarë mënyrën e licencimit të Projektligji i sotëm ka si qëllim vendosjen e këtyre kategorive në dy kapituj të veçantë. kontrollit shtetëror për transferimin ndërkombëtar Projektligji i ri ka ndryshuar thelbësisht ligjin të mallrave ushtarake, artikujve dhe teknologjive e mëparshëm, duke futur koncepte të reja, si dhe me përdorim të dyfishtë për të siguruar mbrojtjen duke ndryshuar dhe duke përputhur me e interesave kombëtare të Republikës së rregulloren e BE-së terminologjinë, licencimin, Shqipërisë, sigurinë, politikën e jashtme, programin e përputhshmërisë etj. kredibilitetin ndërkombëtar dhe garantimin e Në nenin 11 të projektligjit janë parashikuar respektimit të angazhimeve ndërkombëtare në rastet e kontrollit shtetëror në transferimet këtë fushë. ndërkombëtare edhe për mallrat dhe artikujt, të Ligji i mëparshëm nr. 9707, datë 05.04.2007 cilët nuk janë të listuar në listën e kontrollit, por, “Për kontrollin shtetëror të veprimtarisë së im- nëse ekziston informacion se këto mallra do të port-eksportit të mallrave ushtarake dhe artikujve përdoren për qëllimet e përcaktuara në këtë nen, e teknologjive me përdorim të dyfishtë” është këto mallra do t’i nënshtrohen procedurës së hartuar në përputhje të pjesshme me rregulloren kontrollit dhe licencimit. nr. 1334/2000 të Bashkimit Europian “Për krijimin Në kreun VI është parashikuar një risi në këtë e një regjimi komunitar për kontrollin e projektligj, neni 36 “Kontrolli doganor”, ku eksporteve të mallrave dhe artikujve me përcaktohet mënyra e bashkëpunimit të përdorim të dyfishtë”. Autoritetit të Kontrollit Shtetëror të Eksporteve Problematikat e vërejtura në ligjin e me autoritetin doganor për informimin për mëparshëm nr. 9707, datë 05.04.2007 janë: licencat e lëshuara dhe vendimet e marra, si dhe Sistemi i licencimit dhe i autorizimit, që kompetencën e autoritetit doganor për të parashikonte ky ligj, ishte i paqartë në përkufizim pezulluar procesin e transferimit dhe për të dhe i papërputhur me rregulloret e BE-së. bllokuar mallrat. Ky parashikim mungonte në Licencat dhe autorizimet kishin të njëjtat legjislacionin e mëparshëm, duke u gjendur përkufizime, ndërkohë që ato, sipas ligjit dhe nga përpara vështirësive dhe situatave të tilla, ku praktika e këtyre viteve, ishin dokumente të asnjë organ nuk kishte parashikuar ndryshme. kompetencën për të marrë këtë vendim. Nuk bënte dallim për ndryshimet në Në projektligjin e ri është parashikuar thirrja

181 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

e ekspertëve të jashtëm për çështje të ndryshme, Sot sjellim për miratim në Kuvend një të cilat nuk mund të mbulohen nga institucionet projektligj të rëndësishëm “Për disa shtesa dhe shtetërore. Ky projektligj është konsultuar me ndryshime në ligjin nr. 9669, datë 18.12.2006 ekspertët e Departamentit Amerikan të Shtetit, “Për masa ndaj dhunës në marrëdhëniet si dhe me ekspertët e Bashkimit Europian. familjare”, i ndryshuar””. Ky projektligj do të Projektligji është përfshirë në Planin Kombëtar forcojë masat e mbrojtjes në të gjitha nivelet për për Integrimin Europian 2017-2020. sa u përket viktimave të dhunës në familje. Në këtë projektligj politikën e kontrollit për Avancimi i barazisë gjinore dhe lufta ndaj dhunës transferimin ndërkombëtar të mallrave e bën në familje e dhunës me bazë gjinore përbëjnë Këshilli i Ministrave. Zbatimi i politikave një prioritet të rëndësishëm, që është i lidhur në shtetërore në këtë fushë bëhet nga Autoriteti i mënyrë të pandërprerë me proceset integruese Kontrollit Shtetëror të Eksporteve, ministritë dhe të Shqipërisë. organet e tjera shtetërore, të cilat gëzojnë Qeveria ka ndërmarrë hapa konkretë në kompetencat për kryerjen e kontrolleve. drejtim të qëllimit për tolerancë zero kundër Për zbatimin e këtij projektligji ngarkohen dhunës me bazë gjinore dhe dhunës në familje Autoriteti i Kontrollit Shtetëror të Eksporteve, nëpërmjet fuqizimit të mekanizmave koordinues Ministria e Mbrojtjes dhe Drejtoria e të referimit, si dhe shtimit e përmirësimit të Përgjithshme e Doganave. shërbimeve mbështetëse të specializuara për Ky projektligj nuk ka efekte apo kosto shtesë mbrojtjen dhe trajtimin e rasteve të dhunës me në buxhetin e shtetit. bazë gjinore dhe dhunës në familje në të gjitha Nisur nga rëndësia e këtij projektligji, që lidhet nivelet. me përafrimin e legjislacionit shqiptar me atë të Kemi miratuar, kemi rishikuar dhe kemi Bashkimit Europian dhe me situatën në të cilën zbatuar një sërë strategjish, planesh veprimi dhe ndodhet sot Europa dhe bota, ju ftoj ta miratojmë programesh në fushën e shëndetësisë, arsimit, të gjithë bashkë. mbrojtjes sociale, pronësisë, mbrojtjes nga Faleminderit! diskriminimi, të cilat kanë parashikuar masa të Gramoz Ruçi – Faleminderit! veçanta për gratë, fëmijët, të moshuarit në risk, Këtu mbyllet diskutimi për projektligjin “Për personat më aftësi të kufizuara. Këto masa kontrollin shtetëror të veprimtarisë së import- synojnë përfshirjen dhe integrimin e tyre në eksportit të mallrave ushtarake dhe artikujve e shoqëri, për punësim dhe pjesëmarrje në të teknologjive me përdorim të dyfishtë” . gjitha shërbimet. Vazhdojmë me projektligjin “Për disa shtesa Aplikimi i buxhetimit gjinor është një tregues dhe ndryshime në ligjin nr. 9669, datë që qeveria shqiptare është e vetëdijshme për 18.12.2006 “Për masa ndaj dhunës në rëndësinë e buxhetimit gjinor, si një parim kyç marrëdhëniet familjare”, i ndryshuar””. për përgatitjen e buxhetit kombëtar. Si rezultat, Fjalën e ka ministrja e Shëndetësisë. 2,3% e buxhetit të shtetit ndahet për iniciativat Ogerta Manastirliu – I nderuar zoti Kryetar, dhe investimet e ndjeshme gjinore. Në Të nderuar kolegë deputetë, planifikimin e buxhetit afatmesëm aktualisht janë Sot shtetasi E.F, banues në Cërrik, është 28 programe sektoriale në projektbuxhetin vënë në pranga, pasi akuzohet se ushtronte afatmesëm 2018-2020. Tashmë, vendi ynë është dhunë ndaj nënës së tij. Burime zyrtaren bëjnë shembull në rajon për sa i përket buxhetimit të me dije se E.F ka ushtruar dhunë fizike dhe përgjegjshëm gjinor. psikologjike ndaj nënës së tij 60 vjeç. Për fat të Paralelisht kemi fuqizuar strukturat e keq, rastet e dhunës në familje janë ende mbështetjes sociale, duke investuar në burime, prezente dhe fenomeni është ende aktiv në në zbatimin e ligjit dhe në shërbimet e ndihmës shoqërinë tonë. shoqërore. Shërbimet mbështetëse për viktimat Denoncimet për rastet e dhunës janë shtuar e dhunës në familje janë përmirësuar, duke për shkak të ndërgjegjësimit dhe besimit të pasur parasysh standardet e konventës së shtuar tek institucionet, por kërkohet forcimi i Stambollit. Dua të përmend këtu: ngritjen dhe instrumenteve ligjore dhe bashkërendimi i fuqizimin e Qendrës Kombëtare për Viktimat e koordinuar midis strukturave përgjegjëse. Dhunës në Familje, Linjën e Këshillimit për

182 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Viktimat e Dhunës, qendrat emergjente të e dhunës së grave dhe dhunës në familje ngritura dhe që funksionojnë në disa bashki, si tregojnë se dhuna është ende e pranishme në dhe shërbimet ligjore të dhëna nga organizatat realitetin shqiptar. Ajo shfaqet në forma të jofitimprurëse. Shërbimet, si ndihma sociale, ndryshme, deri te më ekstremet, ku më së shumti strehimi, ndihma ligjore falas dhe mbështetja viktima janë gratë dhe fëmijët. psiko-sociale ofrohen nga institucionet 74% e numrit total të të dëmtuarve nga dhuna përgjegjëse, por ende kanë nevojë të shtrihen në familje janë gra dhe vajza, duke treguar qartë në të gjithë vendin shërbime të specializuara, të se dhuna në familje është dhunë gjinore që prek cilat duhet të aksesohen nga grupet vulnerabël. më shumë bashkëshortet, motrat, nënat dhe Dy ligjet e miratuara së fundi: ligji “Për bijat. ndihmën juridike të garantuar nga shteti” dhe ligji Ndaj sot po sjellim për miratim një projektligj “Për strehimin social” janë ligje që garantojnë shumë të rëndësishëm që mbron familjen dhe mbështetje për grupet vulnerabël, por edhe pjesëtarët e saj, duke parandaluar dhe duke mbështetje specifike për viktimat e dhunës në siguruar mbrojtje të veçantë ndaj çdo forme të familje. dhunës, sidomos për ata anëtarë të familjes që Mekanizmi koordinues i referimit kundër janë më të pambrojtur, siç janë gratë dhe fëmijët. dhunës në familje, një strukturë e cila Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime bashkërendon veprimet me të gjitha institucionet në ligjin nr. 9669, datë 18.12.2006 “Për masa përgjegjëse në nivel vendor dhe qendror është ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”, i eficient sot në 37 bashki të vendit dhe siguron ndryshuar” vjen si një domosdoshmëri, nisur nga pikërisht mbrojtjen, mbështetjen dhe nevoja për harmonizimin e legjislacionit shqiptar rehabilitimin e viktimave të dhunës në familje. me atë të Bashkimit Europian dhe për Ende në disa bashki nuk ka një reagim të përputhshmërinë me standardet e konventave koordinuar të të gjitha institucioneve përgjegjëse ndërkombëtare, rekomandimet e dhëna në kundër dhunës, ndaj ne jemi duke punuar që kuadër të Konventës për Eliminimin e të Gjitha mekanizmi koordinues, referues kundër dhunës Formave të Diskriminimit ndaj Grave (CEDAW) të jetësohet sa më shpejt në të gjitha bashkitë e në vitin 2016, gjithashtu, nisur edhe nga vendit. problematikat që kanë dalë nga zbatimi i ligjit Koordinatorët vendorë kundër dhunës në çdo ekzistues në praktikë, si dhe kërkesat e bashki janë personat kyç shumë të rëndësishëm vazhdueshme të institucioneve zbatuese të ligjit, në përpjekjet tona të përbashkëta për të organizatat e shoqërisë civile bënë të parandaluar, për të evidentuar dhe për të ofruar domosdoshme që ne, si ministri përgjegjëse për mbështetje për viktimat e dhunës në barazinë gjinore dhe dhunën në familje, të marrëdhëniet familjare. Ndaj, paralelisht trajnimi fillonim këtë proces për të bërë ndryshimet e i punonjësve për të trajtuar rastet dhe për të nevojshme për këtë ligj. ofruar ndihmë të specializuar mbetet një ndër Komiteti i Ekspertëve të Këshillit të Europës sfidat kryesore. (GREVIO) në raportin që publikoi në dhjetor të Një gjë tjetër shumë e rëndësishme që vitit të kaluar për zbatimin e konventës së vlerësohet është ndryshimi i mentalitetit, Stambollit për Shqipërinë, vuri në dukje dhe stereotipit gjinor, sidomos në zona rurale dhe në vlerësoi masat e ndërmarra nga qeveria ato më të thella të vendit, por ky është një proces shqiptare në zbatimin e konventës, si dhe që kërkon investim të pandërprerë. inkurajoi që këto masa duhet të vazhdojnë edhe Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes më tej, duke e sjellë ligjin vendas në standardet Sociale, duke qenë edhe ministria kryesore që parashikon konventa. përgjegjëse për çështjet e barazisë gjinore, Përpos përafrimit të legjislacionit, rishikimi i dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje, punon këtij ligji, së pari dhe mbi të gjitha, vjen në për adresimin e barazisë gjinore dhe për përgjigje të rasteve të shtuara të denoncimit të minimizimin e dhunës me bazë gjinore dhe dhunës në familje. Vetëm në gjashtë muajt e parë dhunës në familje, si dhe drejton programe që të këtij viti janë bërë rreth 2277 denoncime për synojnë përmirësimin e kushteve dhe mirëqenien dhunën në familje dhe janë regjistruar 1387 e grave e vajzave në Shqipëri. Megjithatë, rastet kërkesa për urdhër mbrojtjeje. Por, pa dyshim,

183 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

ka disa mangësi, të cilat janë raportuar gjatë barrë për viktimën dhe më pas fatura për këto zbatimit të ligjit ekzistues, ndryshimet e të cilit, shërbime do të jetë e dhunuesit. në fakt, datojnë në vitin 2010. Të gjitha këto Përcaktimi më i qartë i organeve përgjegjëse, ndryshime janë adresuar shumë mirë në këtë detyrat dhe përgjegjësitë e zyrtarëve, është projektligj të ndryshuar që vjen për miratim sot gjithashtu një element ku ky projektligj ndikon në Kuvendin e Shqipërisë. drejtpërdrejt dhe ka lidhje me të gjitha Çfarë do të sigurohet me anë të këtyre përgjegjësitë që do të kenë autoritetet për ndryshimeve? Ky është një ligj që do t’i mbrojë evidentimin, trajtimin dhe të gjitha proceset që mirë palët; është i përputhur më mirë me duhet të ndjekin institucionet në mënyrë të standardet ndërkombëtare; një ligj më i shpejtë përgjegjshme për të trajtuar të gjitha rastet që në veprim; një ligj më efektiv. kanë nevojë të marrin shërbime pranë Propozimet për ndryshimin e këtij ligji kanë institucioneve; për marrjen e masave për kaluar nëpërmjet një procesi gjithëpërfshirës, si trajnimin e punonjësve të shërbimeve sociale dhe janë prezantuar në tryeza konsultimi me të pranë çdo njësie të qeverisjes vendore, të gjithë aktorët përgjegjës. punonjësve të Policisë së Shtetit dhe të Risitë që sjell ky projektligj kanë të bëjnë me punonjësve të licencuar për të ofruar shërbime parandalimin dhe reduktimin e rasteve të dhunës sociale, duke përfshirë struktura, të cilat i ofrojnë në familje dhe në njësinë shtëpiake, por edhe këto trajnime, siç është Shkolla e Administratës me mbrojtjen e veçantë, pa diskriminim, për çdo Publike, Shkolla e Magjistraturës, Urdhri i person që paraqet nevoja të veçanta mbrojtjeje; Psikologut dhe Urdhri i Punonjësit Social, si dhe përmirësimin e masave mbrojtëse të për trajnimin e stafeve mjekësore. parashikuara në ligjin kuadër për sa i përket Ky projektligj parashikon, gjithashtu, ngritjen urdhrit të menjëhershëm të mbrojtjes dhe urdhrit e qendrave të menaxhimit të krizës për rastet e të mbrojtjes, duke vendosur masa mbrojtëse dhunës seksuale, që shërbejnë për trajtimin e emergjente, apo vendosjes në përkujdesje al- rasteve emergjente në spitalet ku viktimat marrin ternative të fëmijëve për të gjitha subjektet e trajtim. Kjo përgjegjësi e re është futur për të mbrojtura. parën herë te Ministria e Shëndetësisë dhe Rritja e sigurisë që jep Policia e Shtetit Mbrojtjes Sociale dhe mbulon ngritjen e këtyre nëpërmjet urdhrit për masat paraprake të qendrave, të cilat do të trajtojnë viktimat e mbrojtjes së menjëhershme është një element i dhunës seksuale. ri i përfshirë për herë të parë në këtë ligj, si një Ky ligj do të veprojë për herë të parë edhe në masë konkrete e menjëhershme e 48 orëve të rastet e dhunës në marrëdhëniet intime, pra jo para, që merret nga Policia e Shtetit deri në detyrimisht të përcaktuara si lidhje gjaku, marrjen e vendimit nga gjykata, që, pa dyshim, martese apo bashkëjetese, duke garantuar siguron mbrojtje për viktimën. mbrojtje efikase për gratë dhe vajzat. Gjithashtu, risitë e këtij projektligji lidhen edhe Shtesat dhe ndryshimet e propozuara, si dhe me përcaktimin e afateve të qarta procedurale plotësimi i kuadrit nënligjor përkatës synojnë që për regjistrimin e kërkesës së urdhrit të zbatimi i ligjit të përmirësuar të ketë efekte të mbrojtjes, urdhrit të menjëhershëm të mbrojtjes menjëhershme në parandalimin dhe reduktimin dhe për ankimet ndaj vendimeve gjyqësore. Po e rasteve të dhunës në familje në të gjitha for- ashtu, ky projektligj rrit ndihmën e kualifikuar mat e saj, duke garantuar edhe masa të tjera të gjyqësore falas nëpërmjet detyrave të nevojshme për anëtarët e tjerë të familjes, të cilët parashikuara për Dhomën Kombëtare të janë viktima të dhunës, duke u kushtuar Avokatisë dhe Komisionin e Ndihmës Juridike. vëmendje të veçantë grave, fëmijëve, të Parashikimi i detyrimit të organeve shtetërore moshuarve dhe personave me aftësi të kufizuar. për të ofruar falas çdo shërbim ekspertize për Ky ligj do të ketë efekt të drejtpërdrejtë në rastet e dhunës në familje, duke filluar nga rritjen e efikasitetit dhe bashkëpunimit të shërbimi i ekspertizës psikosociale dhe ai strukturave përgjegjëse, që punojnë në mjekoligjor, si dhe të gjitha shërbimet e mbështetje të viktimave të dhunës në familje. ekspertizës, do të jepen falas nga shteti, nuk do Efektet që sjell ky projektligj prekin jo vetëm të ndikojnë fare në proces dhe nuk do të jenë sistemin e mbrojtjes për viktimat, por, gjithashtu,

184 Legjislatura e 9-të Viti 2018

parashikojnë edhe shërbime sociale për Luan Rama – Faleminderit, zoti Kryetar i dhunuesit. Prandaj ky ligj do të sjellë rritjen e Kuvendit! pjesëmarrjes së dhunuesve në shërbimet Natyrisht, çdo akt që diskutohet, shqyrtohet specifike të rehabilitimit, me fokus të veçantë dhe miratohet në Kuvend ka rëndësi, por unë dhunuesit e alkoolizuar, të droguar apo me gjykoj që ditën e sotme jemi përballë probleme të shëndetit mendor. Këto do të përgjegjësisë për të zgjidhur dy probleme, që shprehen qartësisht në vendimet e gjykatave për janë, në fakt, vetëm fillimi i problemit që ka në lëshimin e urdhrave të mbrojtjes. Gjithashtu, do tërësinë e saj ajo çfarë duhet të bëjë ky Kuvend. të rrisë mbështetjen e kualifikuar gjyqësore falas Kam parasysh këtu propozimin për ndryshim, për për viktimat e dhunës në familje. amendamente në Kodin Rrugor, si dhe Të nderuar kolegë deputetë, propozimin për ndryshim në ligjin “Për statusin Sfida për të çrrënjosur dhunën me bazë e gjyqtarëve dhe prokurorëve”, ligje që kërkojnë gjinore dhe dhunën në familje pa dyshim është shumicë të cilësuar. e madhe dhe të gjithë jemi të ndërgjegjshëm që Zoti Kryetar, meqenëse nuk ka funksionuar duhet bërë më shumë, së pari, për të ndryshuar institucioni i dialogut politik ndërmjet mendësinë e pranimit dhe legjitimitetin e dhunës maxhorancës dhe opozitës, unë propozoj që ju nga vetë shoqëria. Duhet bërë më shumë për ta të inicioni një tryezë dialogu tani ndërmjet të parandaluar këtë fenomen dhe kjo duhet të nisë gjithë aktorëve parlamentarë për ta zgjidhur këtë menjëherë që nga edukimi në moshë të problem. hershme, të vazhdojë me fuqizimin në vazhdim Ne kemi vullnetin e plotë për të bërë zgjidhjen të vajzave dhe grave dhe me ndërveprimin e të më të mirë të mundshme edhe për problemin e gjitha institucioneve dhe aktorëve të shoqërisë Kodit Rrugor, që qytetarët shqiptarë ose ata të për mirëfunksionimin e mekanizmave të huaj, që vijnë në Shqipëri dhe kanë probleme, denoncimit të dhunës, sepse vetëm nëse të mos sorollaten dyerve të policisë apo të bashkërendojmë përpjekjet, mund t’i japim fund prokurorisë, por edhe për t’i hapur rrugë procesit dhunës ndaj grave. të emërimit të magjistratëve në organet e Përmirësimi i këtij projektligji për masat ndaj drejtësisë, pasi, e theksoj edhe një herë, sistemi dhunës në marrëdhëniet familjare është pa do të gjendet shumë shpejt në kolaps. Jo vetëm dyshim hapi i duhur. Çdo masë parandaluese, kaq, por ne jemi të gatshëm, pra Grupi vepruese në mbrojtje të grave dhe vajzave, Parlamentar i LSI-së është i gatshëm nga sot fëmijëve dhe grupeve në nevojë, zhvillon derisa të zgjidhet problemi i funksionimit të shoqërinë, garanton drejtësinë sociale dhe pa Gjykatës Kushtetuese, të Gjykatës së Lartë dhe dyshim shëndosh familjen dhe vendin. çdo problem që ka shfaqur implementimi i Në fund të fjalës sime, dua të bëj një reformës në drejtësi, të punojmë non stop, falënderim të sinqertë për kontributin e dhënë Kuvendi të mos i fillojë pushimet, derisa të bëhet për të bërë një ligj sa më efikas nga ekspertët e realisht funksional procesi i reformës në drejtësi. angazhuar nga shoqëria civile, ata të fushës Prandaj, zoti Kryetar, edhe një herë, propozoj akademike, të gjitha grupet e interesit, strukturat të inicioni një tryezë dialogu ndërmjet të gjithë e përfshira e, pa dyshim, kontributet nga aktorëve parlamentarë për të dyja çështjet dhe, komisionet parlamentare: Komisionin përgjegjës ndërkaq, të mos ikim me pushime pa zgjidhur të Ligjeve dhe relatoren, njëkohësisht problemin e Gjykatës Kushtetuese dhe Gjykatës zëvendëskryetare e Kuvendit, zonjën Vasilika së Lartë. Hysi; Komisionin për Punën, Çështjet Sociale Faleminderit! dhe Shëndetësinë, si dhe Komisionin e Sigurisë! Gramoz Ruçi – Faleminderit! Faleminderit! Unë, siç e kam deklaruar edhe herë tjetër, (Duartrokitje nga salla) kam inkurajuar dhe e mbështes dialogun për të Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja kapërcyer mbi luftën politike të ditës dhe Manastirliu! axhendën normale politike të partive politike. (Ndërhyrje nga vendi pa mikrofon) Sigurisht, kemi gjëra që na ndajnë, por kemi plot Po, zoti Rama, tri minuta, për procedurë. gjëra që na bashkojnë, siç është reforma në Urdhëroni! drejtësi, dhe unë e përgëzoj Grupin Parlamentar

185 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

të Lëvizjes Socialiste për Integrim, që është i është problemi i Gjykatës Kushtetuese dhe në gatshëm për dialog. momentin kur nuk funksionon Gjykata Sigurisht, unë e kam inkurajuar atë dhe jam Kushtetuese në një shtet normal, Kuvendi, sërish në dispozicion të funksionimit të këtij qeveria dhe të gjitha institucionet duhet të mos dialogu. Prandaj do t’u kërkoja shërbimeve të ushtrojnë aktivitet, sepse nuk ka se kush të Kuvendit që mundësisht të komunikojnë edhe shprehet për legjitimitetin e akteve apo të me kryetarin e Grupit Parlamentar të Partisë veprimtarisë së tyre. Por është edhe problemi i Demokratike dhe në një moment, gjatë zhvillimit institucioneve të tjera të organeve të drejtësisë, të seancës, të ulemi për të diskutuar të dyja i KED-së, KEP-së, SPAK-ut e kështu me radhë. projektligjet që kërkojnë shumicë të cilësuar, si Problemi nuk është se, nëse do ketë ndonjë ai që ka të bëjë me gjyqtarët dhe prokurorët, nismë ligjore, Kuvendi do të mblidhet, por ashtu edhe me Kodin Rrugor, që janë të përfshira Kuvendi duhet të mos shpërndahet derisa të në rendin e ditës. zgjidhen problemet e reformës në drejtësi. Gjithashtu, mbështes edhe propozimin tjetër, Faleminderit! që, pavarësisht nga vakanca e lejes për muajin Gramoz Ruçi - Zoti Rama, seanca do të gusht, që është një e drejtë, në qoftë se do të vazhdojë. Unë do të jem në dispozicion të këtij duhet të thirret Kuvendi për institucionet e tjera, dialogu. Çështjet në rend të ditës do të që kanë të bëjnë me hapjen e rrugës së diskutohen. Menjëherë, sa të kem një përgjigje kandidatëve që ka Presidenti apo Kuvendi si për nga Grupi Parlamentar i PD-së, do të thërras të Gjykatën Kushtetuese, ashtu edhe për Gjykatën tre drejtuesit e grupimeve politike për dialogun e Lartë, nuk do të resht, madje besoj se me këtë që ju kërkuat. shpreh edhe vullnetin e të gjithë deputetëve, që Fjalën e ka Edlira Bode! Kuvendi të thirret në çdo kohë për këtë çështje. Edlira Bode - I nderuar zoti Kryetar, Vazhdojmë me rendin e ditës. Të nderuar kolegë deputetë, Kanë regjistruar emrin për diskutim deputetët: Të nderuar qytetarë, Luan Rama, Edmond Haxhinasto, Nasip Naço, Po ju sjell disa tituj lajmesh të gazetave Endrit Braimllari, Klajda Gjosha, Kejdi Mehmetaj, shqiptare. “Rrahu gruan në sy të fëmijëve”, Edmond Panariti, Luan Duzha, Taulant Balla, “Rrahu bashkëshorten në spital”, “Rrahu gruan Elisa Spiropali, Edlira Bode, Almira Xhembulla në mes të Vlorës”, “Arrestohet 37-vjeçari që dhe Klotilda Bushka. rrahu gruan në Bulqizë”, “Gruaja rreh burrin në Në emër të grupeve parlamentare... Kavajë”, “Dhunoi vjehrrin, vjehrrën dhe gruan”, (Kryetari i Kuvendit dhe zoti Rama flasin “Gruaja rreh burrin në Lushnjë”, “Dhunoi gruan, njëkohësisht.) arrestohet 51-vjeçari nga Gjirokastra”, “Vrau Luan Rama – Me leje, zoti Kryetar? gruan dhe e rrënoi psikologjikisht”, “Një burrë Gramoz Ruçi – Po. ka plagosur gruan me armë gjahu në Devoll”, Luan Rama – Propozimi që unë bëra nuk e “Refuzoi dashurinë, vritet studentja e Juridikut”, pranon logjikën e normalitetit në funksionimin më “Studentja vritet me armë nga djali që i kërkonte tej të seancës dhe gjykoj, madje insistoj që është lidhje”, “Gruaja vret burrin në Milot”, “Një krim i rëndësishëm takimi, dialogu i të gjithë aktorëve pasioni tronditi kryeqytetin”, “Vritet me dy plumba parlamentarë në këtë moment, sepse, duke ia në kokë gjykatësja në mes të Tiranës”, “Gruaja lënë spontanitetit apo rastësisë, jemi në këtë vritet nga bashkëshorti në sy të vajzës”, “Gruaja gjendje. Ka dështuar, nuk ka pasur vullnet, nuk vret burrin dhe më pas, veten, në Pogradec”, është konkretizuar, prandaj kërkoj të investoheni “Para se të vritej gruaja e denoncoi në polici të ju, me autoritetin tuaj si Kryetar i Kuvendit, por shoqin”, “Gruaja vret burrin”, “Burri vret gruan”. edhe me autoritetin që ju jep përvoja politike, Në një vit ka pasur 4005 raste dhune në për ta zgjidhur këtë problem, pa ecur pastaj me familje të evidentuara nga policia. 13 prej tyre normalitetin e projektligjeve të tjera. Natyrisht, janë vdekje si pasojë e dhunës së ushtruar. Ka ato janë të rëndësishme, por më i rëndësishëm pasur 2593 kërkesa për urdhër-mbrojtjeje. se të gjitha këto është problemi që kemi krijuar Dhuna në familje është një fenomen kaq i me implementimin e reformës në drejtësi. Nuk përhapur në shoqërinë tonë, ndodh mes është vetëm çështja e emërimit të magjistratëve, partnerëve të ngushtë dhe në familje, ndodh mes

186 Legjislatura e 9-të Viti 2018

të gjitha klasave shoqërore, pavarësisht moshës, mënyrës së referimit të rasteve të dhunës në arsimit, fesë, gjendjes ekonomike, etnisë ose familje; monitorimin e ekzekutimit të urdhrit të identitetit kulturor. Shumë shpesh individët janë mbrojtjes dhe të urdhrit të menjëhershëm të të rrezikuar pikërisht aty, ku ata duhet të jenë mbrojtjes; rritjen e alternativave dhe fuqizimin e më të mbrojtur, aty ku ata presin siguri, dashuri masave mbrojtëse. dhe mbështetje në familje. Ja pse po diskutojmë Ndryshimet sjellin përmirësime edhe në sot një projektligj, që sjell disa shtesa dhe efektet e masave mbrojtëse për fëmijët, pra ndryshime në ligjin “Për masat ndaj dhunës në parandalim, mbrojtje, ndjekje penale, politika të marrëdhëniet familjare”. Në themel të projektligjit integruara, në përputhje të plotë me konventat është parandalimi i dhunës, mbrojtja e viktimave dhe me rekomandimet ndërkombëtare. të dhunës dhe ndjekja penale e dhunuesve, me Të nderuar kolegë, qëllim krijimin e një ambienti më të sigurt dhe E kam nisur rrugëtimin politik jo pa mëdyshje në respekt të plotë të të drejtave dhe të lirive dhe jo pa dhimbje, sepse kjo nënkuptonte lënien themelore të individit. Shtesat dhe ndryshimet mënjanë të angazhimit tim profesional në në këtë ligj do të sjellin parandalim dhe reduktim mjekësi, por pjesëmarrja në hartimin dhe të rasteve të dhunës në marrëdhëniet familjare miratimin e ligjeve, që shërojnë plagë sociale, dhe në njësinë shtëpiake dhe mbrojtje të veçantë siç ishte ligji për strehimin social, apo ky ligj për dhe pa diskriminim të çdo grupi, që paraqet luftën ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare, nevoja të veçanta mbrojtjeje, përmirësim të heqin çdo mëdyshje dhe i japin kuptim masave mbrojtëse të parashikuara në ligj, në angazhimit politik. Të gjithë ne kemi arsye për kuadrin e urdhrit të menjëhershëm të mbrojtjes, të votuar pro tij. përkundrejt vetëm urdhrit të mbrojtjes në ligjin Faleminderit! ekzistues. Ato rrisin sigurinë që jep Policia e (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi.) Shtetit nëpërmjet urdhrit paraprak të mbrojtjes Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Bode! së menjëhershme, rrisin ndihmën e kualifikuar Fjalën e ka deputetja Elisa Spiropali! gjyqësore falas, parashikojnë detyrimin e Elisa Spiropali - E nderuar drejtuese e organeve shtetërore për të ofruar falas çdo seancës, shërbim ekspertize në rastet e dhunës në familje, Të nderuar kolegë, përcaktojnë më qartë organet përgjegjëse, Të dashur qytetarë, detyrat e tyre, si dhe përgjegjësitë e zyrtarëve. Dhuna në familje është një luftë e vërtetë që Të drejtat themelore, barazia dhe nuk zhvillohet në rrugë, por pas perdeve të rënda mosdiskriminimi garantohen për të gjithë. të shtëpive shqiptare. Ajo gjymton, godet, Definohet qartë koncepti “dhunë në familje”, paralizon jo vetëm gruan, por sakaton ëndrrat duke nënkuptuar të gjitha aktet e dhunës fizike, dhe shpresat e mijëra fëmijëve, që rrojnë në ter- psikologjike ose ekonomike. ror brenda mureve të shtëpive. Bilanci i kësaj Shtohet rrethi i subjekteve të mbrojtura, në lufte ndihet në disa breza dhe pasojat i vuan të cilin përfshihen personat që janë në lidhje shoqëria e tërë. afektive ose në çift, ose i personave, të cilëve u Gjatë vitit 2017 janë regjistruar dhe trajtuar është hequr ose kufizuar zotësia për të vepruar, mbi 4543 raste të dhunës dhe krimeve të tjera sipas dispozitave të Kodit të Familjes. të ndodhura në familje. Janë trajtuar me Ligji parashikon ngritjen e qendrave të kërkesë-padi për lëshimin e urdhrit të mbrojtjes emergjencës për trajtimin e menjëhershëm të 2593 raste. Të dëmtuara nga dhuna në familje viktimave të dhunës në familje; ngritjen e kanë qenë 3243 gra dhe vajza ose 73,6% e strukturave trajnuese dhe rritjen e pjesëmarrjes rasteve. Janë 272 të mitur nën 18 vjeç të dëmtuar së dhunuesve në shërbimet specifike të në mënyrë të drejtpërdrejtë nga dhuna dhe nga rehabilitimit, veçanërisht të dhunuesve të krimi në familje. alkoolizuar, të droguar ose me probleme të Gjatë vitit 2017 kanë ndodhur 15 vrasje në shëndetit mendor; marrjen e përgjegjësive nga familje, me 16 viktima, prej të cilave 11 janë ana e qeverisjes vendore për mbikëqyrjen dhe gra dhe vajza. Dhuna në familje i tejkalon shifrat monitorimin e zbatimit të ligjit dhe trajtimin e e të gjitha krimeve të tjera me numrin më të lartë rasteve të dhunës në familje. rregullimin e të viktimave. Projektligji që kemi sot përpara

187 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

synon ta adresojë këtë murtajë të shoqërisë vetëm një trupë gjyqësore që gjykon aftësitë, përmes parandalimit dhe reduktimit të rasteve pasuritë, vendimet e dhëna dhe lidhjet me krimin. të dhunës në marrëdhëniet familjare dhe në Opozita nuk kishte besuar se kjo mund të njësitë shtëpiake, si dhe mbrojtje të veçantë, pa ndodhte. Iu duk si një ëndërr e keqe. U mundua diskriminim të çdo grupi, që paraqet nevoja të ta pengojë me Gjykatën Kushtetuese, por vetëm veçanta mbrojtjeje. e vonoi, nuk e ndali. Projektligji synon përmirësimin e masave Më pas hapën çadrën për të mos e votuar, u mbrojtëse të parashikuara në ligj në kuadër të detyruan të kthehen në sheshin e betejës urdhrit të menjëhershëm të mbrojtjes dhe të elektorale dhe ta votojnë të shtyrë nga partnerët urdhrit të mbrojtjes, duke pasur parasysh dhe nga presioni popullor. Me pak fjalë, periudha sidomos përmirësimin e masave mbrojtëse për tranzitore e parashikuar nga ligjet e mësipërme fëmijët dhe të gjitha subjektet e tjera; rritjen e dhe veçanërisht fillimi i procesit të vetingut, sigurisë që jep Policia e Shtetit nëpërmjet urdhrit kusht për ngritjen e KLGJ-së dhe KLP-së, u zgjat paraprak të mbrojtjes së menjëhershme, rritjen pothuajse një vit për shkak se ligji i vetingut u e ndihmës së kualifikuar gjyqësore falas përmes pezullua nga Gjykata Kushtetuese dhe detyrave të parashikuara për Dhomën menjëherë pas rënies së pezullimit të këtij ligji Kombëtare të Avokatisë dhe Komisionin e për shkak të rrëzimit të kërkesës, Partia Ndihmës Juridike; përafrimin e afateve të qarta Demokratike filloi serinë e protestave para procedurale për regjistrimin e kërkesës për Kuvendit, ngriti çadrën dhe refuzoi të votonte urdhrat e mbrojtjes dhe urdhrat paraprakë të organet e vetingut. mbrojtjes dhe për ankimet ndaj vendimeve Në kushte normale organet e vetingut duhej gjyqësore, shpeshherë skandaloze. të ishin zgjedhur dhe duhej të kishin filluar punën Sigurisht, dhuna në familje nuk është e që në tetor-nëntor 2016. Kjo vonesë e vetmja formë dhune ndaj grave dhe vajzave. qëllimshme në ngritjen e organeve të drejtësisë Themeli i kësaj barbarie është dhuna me bazë ka sjellë nevojën e ndërmarrjes së nismës tjetër gjinore, vrasjet, plagosjet, kërcënimet, legjislative, për statusin e gjyqtarëve dhe përdhunimet, abortet selektive, martesat në prokurorëve në Republikën e Shqipërisë, sot në moshë të vogël dhe diskriminimi gjithfarësoj i Kuvend. vajzave dhe grave, pavarësisht pozicionit të tyre Në kushtet kur nuk janë ngritur ende këshillat ekonomik dhe statusit të tyre shoqëror, dhe nuk parashikohet ngritja e tyre në kohë për pavarësisht se punojnë në zyra në Bllok apo në përcaktimin e numrit të kandidatëve gjyqtarë dhe fushat e Shqipërisë. Për sa i përket sistemit, ai prokurorë për këtë vit akademik, si dhe në shpesh i ka lënë në baltë gratë. kushtet kur është i nevojshëm pranimi i Fildes Hafizin e vrau ish-bashkëshorti, por e magjistratëve të rinj me qëllim garantimin e çoi në pritën e shqekëzës së tij sistemi i mirëfunksionimit të sistemit të drejtësisë, është drejtësisë. Shumë gra kanë humbur jetën si parashikuar të shtohet një pikë në nenin 170 të Fildesi, të tradhtuara nga sistemi i drejtësisë, i ligjit për statusin, e cila ngarkon Shkollën e cili duhet t’i mbronte. Magjistraturës të organizojë jo më vonë se muaji Ka shumë vendime gjyqësore që penalizojnë tetor konkursin për pranimin e kandidatëve për gratë. Mjafton të përmendim faktin që për vrasjet magjistratë për vitin akademik 2018-2019. e grave burrat janë dënuar mesatarisht me 5 Çfarë problemi kanë zotërinjtë e opozitës me vjet, ndërsa gratë për të njëjtin krim në familje këtë nismë? Përse nuk duan ta votojnë? Në fund janë dënuar me 15-20 vjet. Pabarazi ulëritëse, të fundit, përmes këtij ligji rregullohen vetëm korrupsion i pastër, ku i forti, ai që ka mundësi pasojat, që ata i kanë sjellë sistemit të drejtësisë financiare, nuk merr vetëm jetën, por shkelmon me vonesat e tyre të qëllimshme. edhe kufomën para syve të familjarëve të Ky vit është vendimtar për fatin europian të pafuqishëm. Këtij sistemi drejtësie, që ka Shqipërisë. Opozita ka treguar që jo vetëm nuk prodhuar më shumë viktima se kriminelët e ka ide dhe vizion, por nuk ka as atdhedashurinë rëndomtë, i ka ardhur fundi. Fshesa e hekurt e minimale për të marrë pjesë në një proces, i cili vetingut nuk po kursen askënd. Aty nuk ka mik, nuk është i Partisë Socialiste, nuk është i nuk ka parti, nuk ka krushqi apo ryshfet, por ka qeverisë sonë, nuk është i maxhorancës sonë,

188 Legjislatura e 9-të Viti 2018

por është i të gjithë shqiptarëve. Kjo ka të bëjë dhunës në familje dhe harmonizimit me me aspiratën dhe vokacionin tonë kombëtar, me dokumentet dhe detyrimet ndërkombëtare, si dëshirën tonë për të qenë si gjithë Europa, me dhe nga problematikat e dala gjatë zbatimit të ligje, me rregulla, me norma, me standarde të këtij ligji nga autoritetet shtetërore doli nevoja e pranuara. Ata janë mësuar që Shqipërinë ta kenë rishikimit të ligjit nr. 9669, datë 18.12.2006 “Për në dorë edhe kur qeverisin, edhe kur janë në masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”, opozitë, por kjo kohë ka mbaruar, sistemi i i ndryshuar”, drejtësisë do të ndryshojë me themel dhe Këto ndryshime do të synojnë parandalimin Shqipëria ka filluar të ndryshojë me themel. Sa dhe reduktimin e rasteve të dhunës në familje, më shpejt ta kuptojnë, sa më shpejt të bëhen do të rrisin eficiencën e bashkëpunimit të pjesë, aq më mirë do të jetë për ta dhe për të strukturave përgjegjëse që punojnë në gjithë. mbështetje të viktimave të dhunës, do të rrisin Faleminderit! pjesëmarrjen e dhunuesve në shërbimet Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Spiropali! specifike të rehabilimit me fokus të veçantë Fjalën e ka deputetja Almira Xhembulla. dhunuesit e alkoolizuar, të droguar dhe me Almira Xhembulla – E nderuar drejtuese e probleme të shëndetit mendor, të specifikuar seancës, qartësisht në vendimet e gjykatave për lëshimin Të nderuar kolegë, e urdhrave mbrojtës dhe do të sigurojnë Të dashur qytetarë, mbështetjen e kualifikuar gjyqësore falas për Dua të falënderoj të gjithë ata që ndër vite viktimat e dhunës në familje. nuk kanë reshtur së punuari për të pasur një Të nderuar miq, kuadër ligjor mbështetës dhe të integruar për Unë kam lindur në Dibër, jam vajza e parë e masat e dhunës në familje, përfshi këtu edhe një familjeje të mrekullueshme dhe kam dy disa nga koleget e mia të nderuara. motra. E falënderoj babanë tim, modelin më të Dua të falënderoj të gjithë organizmat mirë të një prindi, që na rriti me dashuri dhe ndërkombëtarë që u mëshuan fort kritereve dhe shumë përkujdesje, por heroina e vërtetë është parimeve gjinore, të cilat sigurisht çojnë në nëna ime. Shumë e kanë shtyrë drejt të parandalimin e dhunës me bazë gjinore apo pamundurës, shumë e kanë kritikuar që nuk arriti dhunës në familjes. Mbase kurrë nuk bëmë aq dot të bënte dot një djalë, por ajo qëndronte sa duhet, por përpjekjet tona ndër vite vazhdojnë krenare për familjen e saj, duke bërë dhe arritjet nuk janë të vogla. Ligji nr. 9669, datë maksimumin që ne të mos e ndienim asnjëherë 18.12.2006 “Për masat ndaj dhunës në paragjykimin, por të rriteshim të forta dhe t’ia marrëdhëniet familjare”, i ndryshuar”, i cili erdhi dilnim në jetë. Që nga ajo kohë jam betuar të si një iniciativë qytetare me 20 mijë firma dhe luftoja çdo lloj paragjykimi, të ndaloja çdo lloj hyri në fuqi në qershor të 2007-ës, krijoi bazën presioni, të çdo lloj natyre, ndaj nënës, motrës, ligjore të domosdoshme për mbrojtjen e vajzës apo gruas. E fillova nga vetja. Kurrë nuk viktimave të dhunës në familje. Kuadri ligjor u u ndalova nga asgjë apo nga askush dhe fati e përmirësua me ndryshimet që pësoi ky ligj në deshi të punoja në vendin e duhur. Për shumë vitet 2008 dhe 2010, si dhe aktet nënligjore në vite, së bashku me shumë kolegë të nderuar, funksion të tij. Ndryshimet në Kodin Penal në punova duke u kujdesur për të fuqizuar pozitat vitet 2012 dhe 2013 e ngritën në një shkallë më e grave dhe vajzave në dhjetëra zona dhe të lartë mbrojtjen e viktimave të dhunës në fshatra të Shqipërisë. Ka qenë sfiduese, por më familje, duke e parashikuar dhunën në familje si besoni, punë shumë e bukur! vepër penale. Është kënaqësi e madhe kur sheh që me pak Por përsëri, referuar statistikave, vetëm në 9 mbështetje ato ia dalin, ia dalin se janë të zonjat, muajt e parë të vitit 2017 janë regjistruar mbi ia dalin se jeta i ka bërë më të forta, ia dalin, 3400 denoncime për dhunë në familje, nga të sepse kjo është ajo që ato duan më shumë, të cilat 1940 kërkesa u regjistruan për urdhër- jenë të vlerësuara, të jenë të barabarta, të jenë mbrojtjeje, 11 persona, 8 prej të cilave gra, dinjitoze. Por ka me qindra që janë atje dhe bashkëshorte, nëna kanë humbur jetën. Në presin dikë që të shkojë t’i takojë, t’u japë përgjigje të rasteve të shtuara të denoncimit të shpresë, t’u jap informacion, t’u krijojë një

189 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

mundësi punësimi, t’i fuqizojë dhe t’i mbrojë. viktimave që përballen me forma të ashpra të Ndërkohë, në pritje të kësaj shprese, ato dhunës në marrëdhëniet familjare. përballen çdo ditë me dorën e fortë, me fjalën e Ndërkohë, vihet re nevoja e garantimit të rëndë, me shikimin e egër. Sfida është që gratë shërbimit ligjor falas për viktimat e dhunës në dhe vajzat ta kuptojnë realisht që dhuna është marrëdhëniet familjare, pasi shihet ende se problem, që dhuna është krim, që dhuna e çdo përqindja e rasteve të pambështetura me avokat lloj natyre nuk duhet të tolerohet, prandaj jemi ligjor falas ose të mbrojtura me avokat privat nuk sot këtu dhe jemi shumë të angazhuar që të implementohen. Policia dhe prokuroria nuk kanë parandalojmë çdo lloj dhune me bazë gjinore apo përdorur aq sa duhet të drejtën që u njeh ligji dhune në familje. për paraqitjen e kërkesës për urdhër-mbrojtjeje Kush janë viktimat e dhunës? Nga analizat e të viktimave në moshë madhore. Policia në disa profileve sociale të viktimave të dhunës në nga rrethet gjyqësore i ka shoqëruar viktimat në marrëdhëniet familjare, në përqindjen më të lartë rastet kur ka vlerësuar se jeta e tyre është në të rasteve, viktima e dhunës në marrëdhëniet rrezik. Personat e tretë të dëmtuar në familjare është një grua e paarsimuar dhe e marrëdhëniet familjare rezultojnë fëmijët, por papunë. Viktimat e dhunës në familje janë përqindja e rasteve kur kërkohet mbrojtje për përballur me forma të ndryshme të dhunës fizike, fëmijët përmes lëshimit të urdhrit të mbrojtjes psikologjike dhe të kombinuar. Ka rezultuar se është akoma e ulët. Përqindja e lartë e fëmijët dhe pjesëtarë të tjerë të familjes janë vendimeve të pushimit të çështjeve kërkon një personat e tretë të dëmtuar nga kjo dhunë e punë më të koordinuar dhe efektive të aktorëve ushtruar në marrëdhëniet familjare. Shkaqet që përgjegjës, anëtarë të mekanizmit të koordinimit shkaktojnë dhunën në ato familje, ku gratë dhe referimit të rasteve të dhunës në familje me kërkojnë mbrojtje nga dhuna, janë shumë të qëllim rritjen e besimit të viktimave te këto larmishme: alkooli, xhelozia, shpenzimi i kohës organe. dhe i parave në lojërat e fatit, mosmarrëveshjet Prandaj, është shumë e rëndësishme të për shkak të çështjeve pasurore dhe çështjeve forcohet akoma më shumë koordinimi dhe të pronësisë, jetesa e përbashkët me ish- efektiviteti i punës së anëtarëve të koordinimit bashkëshortët pas zgjidhjes së martesës, dhe referimit të rasteve të dhunës në mosmarrëveshjet dhe konfliktet familjare që marrëdhëniet familjare. Ky reagim i koordinuar shoqërojnë marrëdhëniet në familje, personaliteti është i nevojshëm jo vetëm në procesin e i dhunshëm dhe gjendja psikologjike e rënduar paraqitjes së kërkesës në gjykatë për lëshimin e dhunuesit. Këto dukuri shoqërojnë dhunën në e urdhrit të mbrojtjes, por edhe në zbatimin e tij marrëdhëniet familjare dhe prandaj kërkojnë një nga zyrat e shërbimeve sociale pranë njësive të vëmendje shumë të veçantë. qeverisjes vendore, komisariateve të policisë Para dy ditësh, në mbrëmje, një viktimë u apo zyrave të përmbarimit. Është shumë e godit nga bashkëshorti i saj me dru, me bishtin rëndësishme që të monitorohet në vijimësi puna e sqeparit, në këmbë, në krahë, në shpinë, duke e aktorëve, të rritet roli i mekanizmit të referimit i lënë asaj plagë dhe shenja dhune kudo në trup. dhe koordinimit të rasteve, është e rëndësishme, Paditësja nga fshati B., bashkia A., deklaroi se gjithashtu, të përmendim faktin se çështja e disa herë ishte shkëputur nga bashkëshorti i saj, strehimit të grave në rastet e dhunës në por përsëri ata janë bashkuar përmes marrëdhëniet familjare do të adresohet tashmë ndërhyrjeve të familjarëve dhe të të njohurve, si shumë mirë nëpërmjet ligjit të ri të strehimit so- dhe premtimeve që ka bërë i padituri, premtime, cial. Njësitë e qeverisjes vendore do të mund të të cilat ai kurrë s’i ka mbajtur. Veprimet e zgjidhin efektivisht çështjen e strehimit të dhunshme kanë ardhur si rezultat i xhelozisë së viktimave të dhunës në familje dhe t’i japim të paditurit. I padituri ka deklaruar se ishte prioritet këtij target-grupi për akomodim në penduar dhe se nuk do ta përsëriste më dhunën. banesa sociale. Gjykata e rrethit gjyqësor me vendim nr. 65, të Ndërkohë, në Dibër funksionon mekanizmi i vitit 2016, vendosi lëshimin e urdhrit të mbrojtjes referimit të dhunës në nivel bashkie dhe me afat kohor 1 vit, duke shprehur qartë mekanizmi i referimit të rasteve të dhunës ndaj vëmendjen që tregon qeveria për mbrojtjen e grave dhe fëmijëve në nivel qarku, por është

190 Legjislatura e 9-të Viti 2018

shumë e rëndësishme të punohet dhe të Konventa e Stambollit, e cila është ratifikuar edhe mbështetet ngritja e një qendre pritëse 3-ditore nga vendi ynë, ku mua më ka bërë përshtypje për gratë dhe fëmijët. Jam shumë e bindur se një shënim, gjë që e kam thënë edhe herë të ky projektligj i ri, që kemi sot përpara, do të tjera në fjalimet e mia në këtë sallë. Shënimi adresojë shumicën e çështjeve që ngrita dhe që është pikërisht ky: “Opinioni publik në Shqipëri kanë nevojë të adresohen dhe të zgjidhen në nuk ka një perceptim gjinor të dhunës ndaj grave mënyrë eficiente, që ky fenomen, ndoshta më dhe priret ta shohë dhunën vetëm si një pak i përhapur, por gjithmonë prioritet për t’u nënprodukt të një zhvillimi të ulët social- adresuar, të adresohet në mënyrën më eficiente ekonomik. Ky është mendimi që kanë edhe të mundshme. shumë profesionistë në Shqipëri, prandaj Faleminderit! perceptimi që dhuna shihet e kufizuar vetëm në Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja atë pjesë të vendit që është e prekur nga Xhembulla! varfëria, lagjet e paprivilegjuara dhe gratë me Fjalën e ka deputetja Klotilda Bushka. nivel të ulët arsimor është mjaft i përhapur. Një Klotilda Bushka – Faleminderit, zonja perceptim i tillë nënkupton gabimisht që dhuna i drejtuese e seancës! kursen gratë dhe vajzat që nuk ndodhen në Të nderuara kolege dhe kolegë, kushte të tilla. Ky perceptim shpërfill provat e Të dashur qytetarë, qarta që tregojnë se pozicioni i grave në shoqëri Më lejoni fillimisht të përgëzoj dhe të dhe cenimi i tyre nga dhuna ndikohet nga një falënderoj Ministrinë e Shëndetësisë dhe të kombinim i elementeve politike, kulturore, Mbrojtjes Sociale dhe të gjithë ata aktorë sociale, fetare, ideologjike dhe mjedisore dhe qeveritarë që në një kohë kaq të shkurtër arritën nuk përcaktohet vetëm nga faktorët ekonomikë. të sjellin në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë Për më tepër, në Shqipëri, - thotë grupi i ndryshimet përkatëse për ligjin, i cili parandalon ekspertëve, - vihet re një prirje për falje, nën marrjen e jetëve të pafajshme nga dhuna në justifikimin e vlerave tradicionale të familjes dhe familje dhe nga dhuna me bazë gjinore. vetë gratë dhe vajzat besojnë gjerësisht se ato Më 4 dhjetor të vitit të kaluar ne miratuam duhet ta tolerojnë dhunën për të mbajtur familjen. rezolutën “Për mbrojtjen nga dhuna me bazë Kjo i bën gratë të jenë më të cenueshme nga gjinore dhe dhuna në familje”. Në një kohë kaq dhuna brenda familjes. Për këtë arsye na duhet të shkurtër ne sot kemi adresuar gjithçka që të bëjmë edhe më shumë për të rritur vendosëm së bashku, të gjithë deputetët e kësaj ndërgjegjësimin brenda shoqërisë, salle, në atë rezolutë, me një projektligj, i cili profesionistëve të fushës, sidomos të grave, zgjidh më së miri të gjitha problemet që kemi rreth natyrës gjinore të dhunës ndaj grave dhe hasur në praktikë sa i takon mbrojtjes së jetës mospranimin e saj, pavarësisht rrethanave ose së grave dhe vajzave, viktima të dhunës me bazë justifikimeve”. gjinore. Në fakt, ky shënim i ekspertëve të Këshillit të Qëllimi kryesor i projektligjit është të Europës duhet të na ndërgjegjësojë për një mbrojë jetë dhe të parandalojë që të merren jetë perceptim më të gjerë të shkaqeve që sjellin të pafajshme nga dhunues, të cilët pa asnjë dhunë, me qëllim që puna dhe përpjekjet e arsye e kanë shumë të lehtë të vrasin gruan, të institucioneve të shtetit dhe të të gjithë shoqërisë vrasin motrën, të vrasin nënën dhe t’i lënë fëmijët për të luftuar këtë fenomen të jenë më efektive. jetimë. Shumë mund të thonë që dhuna është Sot ndihem mirë që në këtë projektligj, i cili vjen një fenomen që gjendet në komunitete me nivel për shqyrtim dhe miratim në këtë seancë të ulët social, ekonomik apo në lagje të parlamentare, janë adresuar pikërisht këto papërfillura dhe të paintegrura në shoqëri. çështje. Në fakt, ky është një perceptim i gabuar dhe Ky projektligj ka në qendër të tij parandalimin për këtë perceptim të gabuar është shprehur e rasteve të dhunës në marrëdhëniet familjare edhe komiteti përkatës, i cili monitoron zbatimin dhe mbrojtjen e veçantë dhe pa diskriminim të e Konventës së Stambollit për parandalimin dhe asnjë forme për çdo grup në nevojë për mbrojtjen luftimin e dhunës ndaj grave dhe dhunës në nga dhuna në familje dhe përmirësimin e masave familje ose siç quhet ndryshe gjerësisht, mbrojtëse të parashikuara në ligj.

191 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Më parë, edhe pse urdhrat e mbrojtjes rëndësishëm, sepse ka adresuar në mënyrë lëshoheshin në mënyrë të menjëhershme nga shteruese problemet që ne kemi deri sot. Fakti gjykata, krijohej një vakuum dhe viktimat ishin që janë rritur rastet e dhunës në familje ose pa mbrojtje, sepse vononte vendimi i gjykatës. rastet e dhunës me bazë gjinore, në analizë Sot është një akt të cilin e merr punonjësi i statistikore dhe cilësore, në gjykimin tim, nuk specializuar i Policisë së Shtetit. tregojnë që është rritur dhuna, sepse dhuna në Punonjësi i Policisë së Shtetit, në momentin këto nivele ka qenë, por është rritur besimi i e parë kur vihet në kontakt me viktimën, është i viktimave tek institucionet për ta denoncuar detyruar të lëshojë menjëherë një urdhër për ta dhunën. Duke u nisur nga kjo situatë, duke marrë mbajtur të mbrojtur viktimën nga dhunuesi. Në për bazë këtë mekanizëm të ri ligjor, që na është këtë mënyrë nuk kemi vakuum gjatë kohës, kur paraqitur sot nga qeveria dhe që do të viktima mund të dhunohej sërish derisa gjykata mbështetet gjerësisht nga ne, duhet të jemi të vendoste masën përkatëse, që dhunuesi të aktivë që t’i mbështesim organet kompetente për rrijë larg viktimës, dhe, ajo që është më e zbatimin e këtij ligji. Ne duhet të jemi pranë rëndësishme, dhunuesi të mos jetojë në të njerëzve në nevojë për t’i orientuar ata si ta njëjtën banesë me viktimën. marrin shërbimin përkatës dhe si t’i referojnë Kjo është mbrojtja efektive që ky projektligj rastet e dhunës, ta kemi këtë një prioritet bën në rastin konkret duke adresuar një kombëtar, ashtu siç ka qenë, në mënyrë që të shqetësim të kahershëm të të gjitha rasteve të parandalojmë sa më shumë raste të marrjes së denoncuara nga aktorët, të cilët janë marrë me jetës nga dhuna në familje. Të gjithë së bashku rastet e dhunës në familje. Pra, në momentin duhet ta fitojmë këtë betejë, e cila nuk ndodh më të parë kur kemi një rast dhune në familje, vetëm në Shqipëri, por ndodh në çdo vend të edhe sikur të jetë një rast në dukje i dhunshëm, botës. qoftë i dhunës fizike, ose emocionale, ose Gjithashtu, ne, si deputetë, duke qenë se jemi psikologjike, gjëja e duhur që duhet bërë është përgjegjës për zonat tona elektorale, duhet të që viktima dhe dhunuesi të ndahen nga njëri- jemi në krye të betejës për të ndihmuar që tjetri. organet e shtetit të vihen në kontakt me të gjitha Në ligjin që kemi në fuqi këtë parashikim nuk viktimat ose viktimat potenciale të dhunës, në e kemi pasur të përcaktuar qartë, gjë që ka bërë mënyrë që ne të bëjmë rolin tonë proaktiv. të kemi përsëritje të rasteve të dhunës deri në Së fundi, do të kërkoja që edhe organet e marrjen e jetës së grave ose viktimave të dhunës pushtetit lokal të jenë më aktive. Ato kanë nën në familje. Sot ky problem është ezauruar me përgjegjësitë e tyre mekanizmat e referimit të parashikimet e reja ligjore që sjell ky projektligj. dhunës dhe të bashkëpunojnë me të gjitha Çështja tjetër, që është shumë e organet e tjera të shtetit, në mënyrë që ne të rëndësishme, ka të bëjë me faktin se shumë prej shpëtojmë të gjitha jetët e cenuara. viktimave, edhe pse e kanë denoncuar dhunën, Faleminderit! janë tërhequr për shkak të ruajtjes së Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Bushka! marrëdhënieve familjare ose të mentalitetit, sipas Këtu mbyllet lista e diskutantëve të regjistruar të cilit duhet të durojnë për hir të fëmijëve, por për të diskutuar. pastaj ka ndodhur rasti fatal që në momentin kur Sipas nenit 74, pika 2 të Rregullores, kalojmë janë tërhequr, është përsëritur rasti i dhunës në shprehjen në emër të grupeve parlamentare. duke shkaktuar edhe vdekjen e viktimave. Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së e Tashmë, me projektligjin që ka ardhur për ka fjalën zonja Nora Malaj, e cila nuk është e miratim në këtë seancë, kjo nuk do të jetë më e pranishme. mundur. Edhe nëse do të tërhiqet viktima, do të Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë vazhdojë shqyrtimi i çështjes nga organet Socialiste e ka fjalën Vasilika Hysi. përkatëse, të cilat do ta ndjekin deri në fund Të nderuar kolegë, rastin, në mënyrë që të sigurojmë jetën Sot vijmë me një ndryshim shumë të njerëzore. rëndësishëm në një ligj të miratuar në vitin 2006, Së fundi, ajo që do të doja të përmendja ka me një nismë të qytetarëve, të 20 mijë të bëjë me faktin që projektligji është shumë i firmëtarëve, i ndryshuar në vitet 2008 dhe 2010,

192 Legjislatura e 9-të Viti 2018

me synimin për të parandaluar dhunën në propozues të Ministrisë së Shëndetësisë dhe marrëdhëniet familjare. Mbrojtjes Sociale, janë marrë në konsideratë Në fakt, shumë ndryshime janë bërë në ligj pjesa më e madhe e tyre. për mbrojtjen e grave dhe pjesëtarëve të tjerë Gjithashtu, në kuadër të konsultimit publik të familjes nga dhuna në familje, por në praktikë që Kuvendi e ka tashmë traditë të konsoliduar, të gjithë jemi dëshmitarë se edhe ky ligj, i cili ka ka pasur një konsultim të gjerë publik me pësuar përmirësime të vazhdueshme dhe organizatat e shoqërisë civile, me rrjetin e përbën një nga risitë në praktikën shqiptare, hasi organizatave të shoqërisë civile për mbrojtjen në vështirësi të mëdha në zbatimin e tij në nga dhuna, me organizatat që mbrojnë të drejtat praktikë. e personave me aftësi të kufizuara, UNICEF-in Konkretisht, nisma që ka sjellë Këshilli i dhe me një serë institucionesh të pavarura Ministrave synon, në radhë të parë, të garantojë kushtetuese të krijuara me ligj. Pra, ka pasur mbrojtjen reale të grave në periudhën paraprake, mendime dhe sugjerime shumë të rëndësishme, në momentin sapo ato të denoncojnë dhunën të cilat janë analizuar një për një dhe në pjesën në polici, çka në ligjin ekzistues ka qenë një më të madhe të tyre janë marrë në konsideratë. vakuum ligjor. Nuk dua të ndalem në detaje pasi raporti i Së dyti, edhe urdhrat e mbrojtjes, edhe depozituar në emër të Komisionit të Ligjeve, si urdhrat e menjëhershëm të mbrojtjes, për të cilët komision përgjegjës, i ka bërë transparent një të gjithë qytetarët kanë dëgjuar, jo gjithnjë kanë për një opinionet, rekomandimet dhe sugjerimet qenë efektivë. Nuk janë të pakta rastet kur e dhëna. personave nën urdhër mbrojtjeje u është marrë Ajo që do të doja të theksoja, të nderuar edhe jeta. kolegë, janë dy raportet më të rëndësishme, Gjithashtu, pak kohë më parë ne kaluam një pikërisht raporti i CEDAW-s dhe i GREKO-s, dy ligj të rëndësishëm në kuadër të reformës në mekanizmave monitorues të Kombeve të drejtësi, ligjin e ndihmës ligjore të garantuar nga Bashkuara dhe të Këshillit të Europës lidhur me shteti, i cili mundëson mbrojtjen reale të konventat. viktimave dhe dhënien e ndihmës ligjore falas Sot unë kam kënaqësinë të deklaroj para për to. jush, por edhe para qytetarëve shqiptarë, se Ky ligj duhej patjetër të pasqyrohej edhe në pjesa më e madhe e rekomandimeve të bëra ligjin për parandalimin e dhunës në marrëdhëniet nga Komiteti për Eliminimin e Diskriminimit ndaj familjare, për të mos thënë që sot, sikurse e tha Grave, CEDAW-s dhe GREKO-s janë pothuaj të më parë edhe kolegia Bushka, ne nuk i kemi përmbushura në një sërë ligjesh që kanë kaluar mekanizmat e referimit në të gjitha bashkitë. Të në Kuvend, së pari, në ligjin për strehimin so- 61 bashkitë kanë detyrimin të kenë mekanizmin cial, ku një interes të veçantë i jepet strehimit të e referimit të rasteve të dhunës në familje. Në grave të dhunuara ose çdo personi që është shumë bashki këta mekanizma nuk ekzistojnë, viktimë e dhunës në familje; së dyti, me ligjin por edhe aty ku ekzistojnë, nuk funksionojnë sa për ofrimin e ndihmës juridike të garantuar nga dhe si duhet, ndaj ne si ligjbërës kemi detyrimin shteti; së treti, në paketën e reformës në drejtësi, për të adresuar më mirë komunikimin midis një që janë një sërë ligjesh që lidhen me organizimin sërë institucioneve, koordinimin e punës dhe dhe funksionimin e pushtetit gjyqësor, por edhe realizimin në praktikë të mbrojtjes reale të në ligjin që lidhet me statusin e gjyqtarëve dhe personave nga dhuna në familje. prokurorëve, i cili pritet të amendohet sot për Të nderuar kolegë, Komisioni i Ligjeve ishte t’i dhënë frymëmarrje vazhdimit të reformës në komision përgjegjës, por në përmirësimin e këtij drejtësi, e cila do të ketë impakt të drejtpërdrejtë projektligji, të sjellë nga qeveria, kanë kontribuar edhe në zbatimin e këtij ligji. edhe kolegët e dy komisioneve të tjera, të Risia më e madhe e këtij projektligji është Sigurisë Kombëtare dhe të Punës Çështjeve përmbushja e pjesës më të madhe të Sociale. Komentet dhe rekomandimet e tyre janë rekomandimeve që GREKO i kishte adresuar analizuar me përgjegjësi një për një në qeverisë shqiptare për t’i përmbushur në një Komisionin e Ligjeve gjatë diskutimeve dhe në periudhë afatshkurtër. bashkëpunim me ekspertët dhe përfaqësuesit Do të doja ta vlerësoja Këshillin e Ministrave,

193 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

ministren përkatëse dhe stafin e Ministrisë së mbështetjen e nevojshme financiare dhe Shëndetësisë, ekspertët që punuan dhe që burimet njerëzore, por edhe për të kordinuar më mundën të adresonin pjesën më të madhe të mirë punën në mes institucioneve në nivel ven- rekomandimeve, por pa rolin dhe bashkëpunimin dor dhe qendror. me shoqërinë civile, me ekspertët dhe me Gjithashtu, të nderuar kolegë, do të doja t’u kontributin e deputetëve në të tria komisionet, bëja apel 61 kryetarëve të bashkive. Në disa ky projektligj për parandalimin e viktimave të bashki mekanizmi është ngritur, por edhe ata që dhunës në familje nuk do të ishte e mundur të nuk e kanë ngritur ende këtë mekanizëm, të vinte në formën e duhur, me qëllim që të mos mendojnë për ngritjen dhe forcimin e tij, për jetë thjesht përmbushje rekomandimesh, por punësimin e njerëzve profesionistë në këtë ndihmë dhe mbrojtje reale jetësh të viktimave, mekanizëm, të njerëzve me integritet, që e duan të grave dhe vajzave, të rinjve dhe të punën dhe ofrojnë mbrojtje për viktimat e dhunës moshuarve. në familje. Të nderuar kolegë, ky projektligj përbën një Ky ligj vepron atëherë kur premisat për të risi, që po vë përpara përgjegjësisë institucionin pasur dhunë në familje janë të mëdha. e Policisë së Shtetit. Në këtë rast, më lejoni t’u Të nderuar kolegë, duhet të adresojmë më bëj një kërkesë publike nga kjo sallë strukturave mirë faktorët që çojnë në dhunën në familje dhe të Policisë së Shtetit për të filluar menjëherë duhet të parandalojmë ndikimin e këtyre bashkërendimin e punës me strukturat përkatëse faktorëve. në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Do të doja të bëja një apel për Ministrinë e Sociale për të hartuar të gjitha protokollet e Financave lidhur me forcimin e formimit nevojshme, udhëzimet dhe aktet nënligjore sa profesional dhe punësimin me përparësi në më praktike, sa më funksionale dhe të qarta. programe të veçanta për gratë që kanë marrë Së dyti, duke pasur parasysh që do të kemi urdhra mbrojtjeje, urdhra të menjëhershëm një institut të ri, urdhra paraprak të mbrojtjeje, për gratë dhe burrat, për të rinjtë dhe menjëhershëm të mbrojtjes, çka do të thotë në të rejat, edhe për fëmijët, të cilët kanë probleme 48 orë çdo viktimë e mundshme e dhunës në në familjet e tyre, shpesh ekonomike, të cilat familje duhet marrë në mbrojtje reale që në çojnë në dhunën në familje. momentin që raporton, kjo kërkon një rritje të Gjithashtu, do të doja të bëja një apel edhe aftësive të punonjësve të policisë, një rritje të për ministrin e Financave. Ligji për strehimin ndjeshmërisë së aftësive të tyre, por mbi të gjitha social ka hyrë në fuqi. Aktet nënligjore po një bashkërendim të punës së Policisë së Shtetit përgatiten, por do të ishte shumë e me institucionet e tjera, sidomos me mekanizmat domosdoshme dhe do ta inkurajoja fort në nivel vendor. Ministrinë e Financave për të planifikuar buxhetet Që të funksionojë ky lloj kordinimi, të nderuar e nevojshme për zbatimin e ligjit për strehimin kolegë, ne kemi përgjegjësinë për të ofruar social, si edhe për krijimin e të gjitha buxhetet e mjaftueshme, qoftë në nivel vendor, programeve, të cilat do të mundësojnë qoftë të Ministrisë së Brendshme, Policisë së rehabilitimin e viktimave të dhunës në familje. Shtetit, sidomos asaj që është kryesorja, Së fundi, të nderuar kolegë, konstatuam se Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Qendra e Publikimeve Zyrtare në Ministrinë e Sociale. Drejtësisë nuk ka publikuar variantin e Mbi të gjitha, nëpërmjet krijimit të përditësuar të këtyre projektligjeve. Është e Nënkomisionit për Barazi Gjinore dhe domosdoshme që me miratimin e këtij Parandalimin e Dhunës ndaj Grave dhe miratimit projektligji, të botohet varianti i integruar dhe i të rezolutës ne kemi përgjegjësinë dhe kemi përditësuar. marrë angazhimin për të monitoruar qeverinë në Këto ishin disa nga problemet dhe sugjerimet përmbushjen një për një të detyrave që kemi lënë e mia. në rezolutën tonë, ku një detyrë e veçantë ka Do të doja të falënderoja të gjithë kolegët, në qenë miratimi i këtyre ndryshimeve në këtë ligj mënyrë të veçantë ata që kanë qenë relatorë në që po diskutojmë dhe do ta miratojmë, por mbi çdo komision, kolegët e Komisionit të Ligjeve, të gjitha të kontribuojmë për të dhënë të gjithë zonjën Bushka, ekspertët e Ministrisë së

194 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Shëndetësisë, ekspertët e Ministrisë së herë se janë ndryshime që përkojnë me statusin Drejtësisë, ekspertët e Ministrisë së Brendshme aktual të reformës në sistemin tonë arsimor, e dhe këshilltaren ligjore, zonjën Koka! Jemi përsëris, me kah cilësinë. mësuar që përmendim shumë emra dhe Më poshtë do të rendis 6 risitë që sjell harrojmë gjithë armatën e njerëzve që kanë projektligji: punuar me përkushtim për ta përmirësuar këtë - Qeveria shqiptare nuk e lë më si çështje ligj. vullneti, por e vendos me ligj nevojën për të Faleminderit, zoti Manja, për mbështetjen që larguar një orë e më parë drejtuesit e paaftë, të na ke dhënë si ish-prokuror, për adresimin e një cilët janë zgjedhur pa meritë, me ndërhyrje sërë çështjeve! politike apo me korrupsion Faleminderit! Do të krijohet shkolla e drejtorëve, e cila do Kolegë të nderuar, këtu përfundon edhe të certifikojë dhe do të mundësojë zhvillimin diskutimi i projektligjit “ Për disa shtesa dhe profesional të drejtuesve të institucioneve ndryshime në ligjin nr. 9668, datë 18.02.2006 arsimore parauniversitare, publike ose private. “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet Kjo shkollë do të ketë një proces trajnimi të familjare”, të ndryshuar”. detyrueshëm përgatitor për pajisjen me Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, certifikatë, një proces trajnimi të vazhdueshëm te projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në dhe të specializuar, si dhe procesin e provimit ligjin nr. 69/2012 “Për sistemin arsimor dhe certifikimit për drejtimin e institucioneve parauniversitar në Republikën e Shqipërisë”, të arsimore parauniversitare. ndryshuar”. Shkolla e drejtorëve do të luajë një rol kyç Nismëtare për këtë projektligj është Ministria në hartimin e politikave dhe zhvillimin e e Arsimit. studimeve në bashkëpunim me institucionet Fjala për ministren, zonjën Nikolla. përgjegjëse për arsimin parauniversitar dhe Lindita Nikolla – Faleminderit, zonja arsimin e lartë në Republikën e Shqipërisë për drejtuese e seancës! të gjitha fazat, që do të ndikojnë në cilësinë e Të nderuar kolegë deputetë, drejtimit të institucionit arsimor parauniversitar: Qeveria propozon një projektligj, që përbëhet në sistemin e formimit dhe certifikimit të nga 24 nene, 7 nga të cilët janë shtesa të reja, drejtuesve, në sistemin e përzgjedhjes dhe 11 janë ndryshime dhe 3 janë shfuqizime nga punësimit të tyre, në sistemin e zhvillimit ligji aktual. profesional të vazhdueshëm, si dhe në sistemin Ky është një draftligj i përgatitur nga grupi i e vlerësimit të performancës. punës, pas një konsultimi të gjerë jo vetëm me Modeli i shkollës së drejtorëve është bazuar institucionet e varësisë së Ministrisë së Arsimit, në praktikat dhe modelet më të suksesshme të por edhe me organizatat partnere dhe partnerët disa vendeve të botës, të përshtatura për socialë që nga muaji dhjetor i vitit të shkuar. kontekstin shqiptar. Është një draftligj ku janë pasqyruar, po ashtu, Statusi dhe financimi i shkollës së drejtorëve. edhe sugjerimet e vyera të ardhura nga Ministria Ky institucion do të krijohet si person juridik e Drejtësisë, Ministria e Financës, Ministria e më vete dhe do të gëzojë pavarësi në Brendshme dhe nga DAP-i. Është një projektligj vendimmarrjet administrative-financiare nën që orienton nevojat reale që ka sistemi ynë mbikëqyrjen e Ministrisë së Arsimit. Kjo shkollë arsimor, me kah cilësinë, referuar reformës do të drejtohet nga një bord drejtues, i cili do të kurikulare, po ashtu edhe procesit të përbëhet nga përfaqësues të Ministrisë së administrimit të sistemit arsimor në kushtet e Arsimit, nga përfaqësues të Fondit Shqiptaro- reformës territoriale. Amerikan për Zhvillim, si dhe nga partnerë të Duke falënderuar paraprakisht Komisionin e tjerë të fushës së arsimit. Për më tepër, pranë Medias dhe Arsimit, që ka bërë një punë të shkollës së drejtorëve do të krijohet edhe bordi shkëlqyer përmes analizave dhe këshillave të këshillimor, si një organ konsultativ i përbërë nga shëndetshme, si edhe ka monitoruar të gjithë palë të interesuara të fushës. Ky model është punën tonë në këta muaj, do të doja t’ju referoja zgjedhur për të siguruar cilësinë e shërbimeve risitë që sjell projektligji, duke theksuar edhe një dhe për të mënjanuar çdo ndikim politik në

195 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

punësimin dhe ushtrimin e detyrave të drejtorit hapur me ndërhyrjet e politikës dhe korrupsionit. të shkollës. Portali “Mësues për Shqipërinë” tashmë Shkolla e drejtorëve do të financohet nga adresohet në ligj dhe nuk do të jetë vetëm një Fondacioni Shqiptaro-Amerikan për Zhvillim. mekanizëm që orientohet dhe bazohet në Fondet do të administrohen nga shkolla e udhëzim ministri, por do të jetë një autoritet që drejtorëve. Qëllimi i këtij bashkëpunimi është që përcaktohet përmes ligjit, një platformë ku pas periudhës së investimit nga Fondi Shqiptaro- kandidatët për mësues në sistemin e arsimit Amerikan për Zhvillim kjo shkollë të shndërrohet parauniversitar regjistrohen për të marrë pjesë në një institucion të qëndrueshëm të në konkurrim për një pozicion të lirë pune, një vetëfinancuar. platformë e cila realizon, gjithashtu, edhe Në këtë foltore do të doja të thosha edhe renditjen e punëkërkuesve sipas profileve të diçka shumë të rëndësishme, e përsëris, kjo caktuara. shkollë nuk do të ofrojë program arsimor për Është për t’u përmendur se ky proces, formimin fillestar të drejtuesve të institucioneve ndryshe nga ç’është realizuar më parë, është i arsimore, por do të mundësojë zhvillim tëri online. Për testimin këtë vit të mësuesve profesional aplikativ, i cili do të ndihmojë në punëkërkues u bë një test dixhital, ku përgjigjet përmirësimin e ushtrimit me cilësi të detyrave e testit u dhanë në kohë reale dhe me praktike të drejtuesve të institucioneve arsimore transparencë maksimale. Nuk do të ketë më në Shqipëri. Ky institucion nuk konkurron mësues që kanë kontakte me persona në programet e ofruara nga universitetet, drejtoritë apo zyrat arsimore, sepse do të jetë përkundrazi, do të bashkëpunojë me një proces transparent dhe online. universitetet dhe me ekspertët më të mirë në -Riorganizimi i funksioneve kryesore të Shqipëri për ofrimin e moduleve të trajnimit. ministrisë dhe institucioneve të varësisë, është Përveç akreditimit në Shqipëri, shkolla e risia e tretë që sjell ky projektligj. Këto drejtorëve do të certifikohet nga organizata dhe institucione i largojmë nga Ministria e Arsimit, organizma certifikues, sipas standardeve duke përcaktuar rolin e vet politikëbërës. Nga ndërkombëtare të cilësisë. ana tjetër, ky është një moment shumë i Organizimi i programit të zhvillimit rëndësishëm kthese për cilësinë e sistemit tonë profesional të drejtuesve, kriteret e përzgjedhjes arsimor, pasi rikthejmë inspektimin dhe figurën së trajnerëve dhe detyrat e tyre, kushtet dhe e inspektorëve në çdo shkollë. kriteret e pranimit, vlerësimi i pjesëmarrësve, Ministria do të përcaktojë vizionin qeverisës certifikimi dhe detaje të tjera të funksionimit të për sektorin e arsimit parauniversitar dhe do ta shkollës së drejtorëve do të përcaktohen me akte zhvillojë këtë sektor drejt këtij vizioni. Funksionet nënligjore dhe në rregulloren e shkollës së kryesore ndryshojnë për të vënë theksin në rolin drejtorëve. politikëbërës të institucionit qendror dhe të Ministria e Arsimit do të miratojë një plan pune institucioneve të varësisë, në ndarjen e të detajuar, i cili do të jetë edhe publik, për përgjegjësive dhe harmonizimin mes tyre. trajnimin dhe certifikimin e drejtorëve dhe Institucionet e varësisë do të garantojnë nëndrejtorëve aktualë, krahas trajnimit të zbatimin e politikave, të programeve të hartuara pjesëmarrësve të tjerë, që mund të aplikojnë për nga ministria, si dhe do të ofrojnë shërbime të të marrë pjesë në këtë program. ndryshme. -Risia e dytë e këtij projektligji kërkon votën - Momenti tjetër që adreson ky projektligj ka e të gjithë deputetëve. Do të ishte mirë që ky të bëjë pikërisht me monitorimin e standardeve projektligj të miratohej me konsensus, është të cilësisë, që realizohet në çdo shkollë të vendit, reforma që do të ndërmarrim në mësuesi. dhe, kur them në çdo shkollë të vendit, kam Portali “Mësues për Shqipërinë”, i krijuar që parasysh pikë së pari shkollat që ndodhen në në vitin 2014, si një instrument i rëndësishëm zonat e largëta të vendit. për rekrutimin e mësuesve në punë, rezultoi një Për sa i përket procesit të inspektimit, sipas nismë e suksesshme. Ka edhe dëshmi që sot kushteve të përcaktuara në ligjin aktual, 4300 mësues shumë të mirë janë punësuar Shqipërisë i duhen 20 vjet kohë fizike për të kryer përmes meritës dhe transparencës, në luftë të një inspektim të plotë të standardeve në çdo

196 Legjislatura e 9-të Viti 2018

shkollë, këtu kam parasysh jo vetëm standardet vendas dhe të huaj, qytetarët, prindërit dhe ish- e kushteve nga pikëpamja infrastrukturore, por, nxënësit e institucioneve arsimore kanë kërkuar së pari, standardet që lidhen me cilësinë e që kontributet financiare që i dhurohen nxënies në çdo shkollë të Shqipërisë. institucionit arsimor, sipas ligjit nr. 7892 “Për Rikthimi i një strukture krejt tjetër për sponsorizimet”, të ndryshuar”, të arkëtohen dhe miradministrimin dhe monitorimin e procesit të të përdoren 100% për nevojat e institucionit sistemit arsimor parauniversitar, do të na arsimor. Po ashtu të ardhurat e papërdorura në vendosë para kushteve të reja duke aplikuar fund të vitit të lihen në vitin pasardhës. Këto të standardet më të mira bashkëkohore, por nga ardhura të mos përfshihen në buxhetin e shtetit, ana tjetër duke marrë në kohë reale dhe në në sistemin e thesarit, por të përdoren vetëm mënyrë tejet të përgjegjshme edhe nisma e për të plotësuar kushtet e mësimdhënies në politika për të ndryshuar situatat ku konstatohen institucionet arsimore. Ndaj, nëpërmjet ligjit, problematika që bien ndesh me standardet e mundësohet një rregullim i veçantë, i cili nuk bie cilësisë. në kundërshtim me ligjin nr. 9936 “Për -Ngritja e Këshillit Kombëtar të Prindërve menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën është risia e katërt e këtij projektligji. Është një e Shqipërisë”, të ndryshuar.”” këshill dhe strukturë ligjore që do të mundësojë Risia e gjashtë është vlerësimi i arritjeve të fuqizimin e partneritetit dhe përfshirjen e nxënësve. Ne do të kemi një sistem matjeje të qëndrueshme të prindërve në vendimmarrjen e shtuar, nëpërmjet ndryshimeve që propozohen institucioneve të sistemit arsimor parauniversitar, në këtë ligj, duke mundësuar që, edhe pas do të përfaqësojë interesat e prindërve në nivel përfundimit të ciklit fillor të kemi një matje qendror dhe do të jetë mekanizmi kryesor i kombëtare të cilësisë së arritjeve të nxënësve, komunikimit, këshillimit dhe delegimit të zërit të ndryshe nga ç’ishte deri më sot, ku nga klasa e prindërve, që vijnë nga të gjitha shkollat e vendit. parë deri në klasën e nëntë nuk kishim një matje Këshilli identifikon problematika, të cilat do të standardizuar në nivel kombëtar të arritjeve t’ia parashtrojë Ministrisë së Arsimit, Sportit dhe të nxënësve. Rinisë për të përmirësuar cilësinë e arsimit Profesioni i mësuesit parauniversitar, po ashtu, do të jetë një instru- Nëpërmjet dispozitave që propozohen në ment shumë i rëndësishëm bashkëpunimi me këtë ligj do të krijohet mundësia për të marrë në këshillat rajonalë të prindërve në njësitë arsimore konsideratë të gjitha burimet njerëzore, që nuk vendore, shoqatat e prindërve etj. e kanë titullin “mësues”, por që disponojnë di- -Financimi i shkollave nga donacionet për ploma universitare të njëjta apo të përafërta me llogari të vetë shkollës është risia e pestë që sjell fushat dhe lëndët që zbatohen në kurrikulat ky projektligj. Për vite e vite, që prej kohës kur arsimore të sistemit parauniversitar. Kjo do të edhe unë kam qenë mësuese, kemi pasur një mundësojë plotësimin e nevojave të caktuara të problematikë dhe një kërkesë të vazhdueshme institucioneve arsimore. Kandidatët për mësues, për të mundësuar që donacionet që vinin nga të cilët nuk e kanë titullin “mësues”, por kanë shkolla, nga ish-nxënës, nga donatorë, nga formim universitar në fusha të përafërta, do të prindër, nga biznesi, nga komuniteti të mund t’i kenë mundësi që, nëpërmjet institucioneve të mbeteshin shkollës dhe t’u adresoheshin vetëm arsimit të lartë, të marrin kreditet e caktuara për problemeve që lidheshin me cilësinë dhe me sa u përket dijeve dhe shprehive të tyre në zhvillimin e gjithë sistemit brenda shkollës. Deri fushën e pedagogjisë dhe psikologjisë. Në çdo më sot kjo ka qenë e pazgjidhur, por ky ligj i jep rast, kandidatët që dëshirojnë të ushtrojnë përgjigje konkrete kësaj kërkese të profesionin e mësuesisë në çdo kategori, do të vazhdueshme, duke u dhënë mundësi vijojnë të kenë detyrim dhënien e provimit të institucioneve arsimore t’i vetadministrojnë të shtetit për marrjen e licencës për t’u punësuar ardhurat që krijohen nëpërmjet të tretëve. nëpërmjet aplikimit në portalin “Mësues për Përdorimi i të ardhurave në institucionet arsimore Shqipërinë”. Ne zgjidhëm edhe një do të jetë vetëm në mbështetje të realizimit problematikë, që ka qenë evidente këto vite cilësor të veprimtarisë mësimore dhe edukative. lidhur me mësuesit e ish-institucioneve të larta Biznesi, organizatat joqeveritare, donatorët pedagogjike, për të cilët në këtë ligj vendosëm

197 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

që diploma e përfituar t’u njihet si arsim i lartë Vazhdojmë me diskutimin e këtij projektligji. me tetë semestra për efekt page. Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë Po ashtu, dua t’i referohem një momenti të Socialiste kanë regjistruar emrat deputetët: rëndësishëm, që do t’u japë fund problematikave Milva Ekonomi, Vilma Bello, Ismet Beqiraj dhe të shfaqura pas procesit të decentralizimit, pasi Almira Xhembulla. pushtetit vendor i kaluam shërbimin e arsimit Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë parashkollor, pra kopshtet, sepse çerdhet i Demokratike nuk ka të regjistruar. kishin. Patjetër do të mbetet në autoritetin e Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë kryetarit të bashkisë emërimi dhe shkarkimi i Lëvizja Socialiste për Integrim kanë regjistruar punonjësve arsimorë (këtu e kam fjalën për emrat deputetët: Luan Rama, Edmond edukatorët dhe për drejtuesit e kopshteve), por Haxhinasto, Nasip Naço, Endrit Braimllari, Klajda me detyrimin ligjor që përzgjedhja e tyre të ketë Gjosha, Kejdi Mehmetaj, Edmond Panariti dhe njëjtat kushte si në të gjithë sistemin Viktor Tushaj. parauniversitar, që do të thotë sipas portalit Në emër të Grupit Parlamentar të LSI-së do “Mësues për Shqipërinë” dhe procedurave të të flasë deputeti Shezai Rrokaj. rekrutimit për drejtuesit e institucioneve të arsimit Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë parauniversitar. Socialiste do të flasë deputetja Adelina Rista. Gjithashtu, kemi edhe një riorganizim të Fjalën e ka deputetja Milva Ekonomi. Këshillit Kombëtar të Arsimit Parauniversitar. Në Të përgatitet deputetja Vilma Bello. kuadër të riorganizimeve institucionale, heqjes Milva Ekonomi – E nderuar drejtuese e së komunave, është bërë ndryshimi i nevojshëm seancës, në nenin 29, duke përfshirë si anëtarë të Këshillit Të nderuar kolegë deputetë, Kombëtar të Arsimit Parauniversitar edhe Në ditët që lamë pas në Komisionin për përfaqësues të institucioneve që tashmë Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik u bënë funksionojnë sipas kuadrit ligjor në fuqi, duke disa diskutime për ligjin aktual të arsimit hequr ato institucione të cilat janë riorganizuar. parauniversitar. Debatet ishin shumë të forta, Shtesa është bërë për të shtuar një përfaqësues prandaj ne, anëtarët e maxhorancës në këtë nga Ministria përgjegjëse e Shtetit për komision, u nxitëm për t’i shkuar deri në fund Diasporën, pasi arsimimi në gjuhën dhe kulturën qartësimit të disa çështjeve të rëndësishme që shqiptare për fëmijët e shqiptarëve që jetojnë ky projekt sillte për diskutim, për të parë në jashtë atdheut dhe problemet që ata mund të thellësi se çfarë duhej të përmirësohej në kenë janë shumë të rëndësishme për të reformën arsimore që ishte ndërmarrë në këtë përmirësuar punën tonë. Ndaj, një përfaqësues nivel të sistemit arsimor në vend. Duhet të nga ministria përkatëse do të sjellë një vlerë të theksoj që në krye të herës se për ne arsimi shtuar në përfaqësimin e tij në këtë këshill. parauniversitar konsiderohet si një e mirë publike Duke i falënderuar edhe një herë të gjithë dhe shërben si një themel për ndërtimin e së deputetët e përfshirë në procesin e diskutimeve ardhmes. Prandaj ne ndoqëm nga afër të gjitha të këtij projektligji, do t’ju ftoja ta votoni këtë ndryshimet për të parë se sa me efektivitet do të projektligj, pasi kam bindjen se përmirëson të ishte zbatimi i reformës dhe sa do të gjitha objektivat dhe programin qeverisës për të përmirësohej cilësia e saj. pasur një reformë me cilësi në të gjithë sistemit Ky projektligj sjell ndryshime, që kanë të tonë arsimor. Kjo do të mundësojë edhe njëherë bëjnë me riorganizimin e institucioneve të largimin e politikës dhe korrupsionit në formimin varësisë; me përfshirjen dhe fuqizimin e rolit të fillestar në kualifikimin dhe rekrutimin e prindërve në hartimin dhe zbatimin e politikave mësuesve. Gjithashtu, duhet riadresuar një orë arsimore; me përmirësimin e cilësisë së drejtimit e më parë çështja e vendosjes së personave me dhe administrimit të institucioneve shkollore; me integritet dhe aftësi profesionale në krye të zhvillimin e praktikave të rekrutimit të shkollave të përzgjedhur në kushtet e meritës punonjësve të sistemimit arsimor, sipas dhe të transparencës. parimeve të transparencës dhe meritokracisë; Faleminderit! me zhvillimin e burimeve njerëzore dhe Vasilika Hysi - Faleminderit, ministrja Nikolla! potenciale për ushtrimin e profesionit të

198 Legjislatura e 9-të Viti 2018

mësuesit, si dhe me përdorimin e të ardhurave Këshillin Kombëtar të Arsimit Parauniversitar. dytësore që realizojnë këto institucione. Ndërkohë, në këtë projektligj jepet një strukturë Duhet të kujtojmë se në mandatin tonë të parë e qartë e komitetit të prindërve në nivel kombëtar një pjesë e reformave në sistemin arsimor dhe se si mund të fuqizohet partneriteti midis lidheshin edhe me cilësinë e vetë institucioneve prindërve dhe institucioneve të arsimit të arsimit. Në këtë periudhë rezultuan jashtë parauniversitar. funksionit 33 cikle studimi nga 10 institucione të Për sa u takon mësuesve, në këtë projektligj arsimit të lartë, që përgatisnin mësues për qartësohen të gjitha pozicionet dhe arsimi që arsimin parauniversitar, kurse sot ato nuk duhet të kenë mësuesit sipas nivelit arsimor ku operojnë më në asnjë qytet. Duhet të kujtojmë, ata kontribuojnë. Në këtë projektligj mbahet gjithashtu, se në buxhetin e vitit 2018 u krijuan parasysh se niveli arsimor i mësuesve duhet të mundësi të barabarta për shkollimin cilësor të vijë si pasojë pozitive e ndryshimeve që ka sjellë të gjithë fëmijëve, duke siguruar mbulime me ligji “Për arsimin e lartë dhe kërkimin shkencor tekste falas për 100 mijë fëmijë, sipas kategorive në institucionet e arsimit të lartë në Republikën të posaçme, por duke shtuar edhe 140 fëmijë, e Shqipërisë”. që u takonin klasave nga e para në të katërtën, Gjithashtu, duhet të kemi parasysh se në të për një mësimnxënie sipas një kurrikule të re që gjitha ndryshimet që po merren në konsideratë, po përgatitej. Gjithashtu, duhet të theksojmë se për ata që nuk e kanë ende titullin “mësues”, shkolla shqiptare po merr karakteristikat e një por që kanë mbaruar edukimin e lartë në fushat institucioni të pavarur, i cili menaxhohet me ku që sot ka nevojë mësimdhënia dhe ku ende efikasitet, për plotësimin e nevojave të nxënësve ka mungesa, po bëhet e mundur që ata të marrin sipas prioriteteve. disa dije shtesë, të plotësojnë diplomën e tyre Në vitin shkollor që lamë pas ne ndoqëm nga të mësuesit dhe të ushtrojnë profesionin e afër të gjithë procesin e testimit që Ministria e mësuesit ku ka nevojë në të gjithë vendin. Në Arsimit zhvilloi për drejtuesit e shkollave. Në këtë asnjë moment nuk duhet të harrojmë se proces testimi u kuptuan disa mangësi profesioni i mësuesit është një profesion i menaxheriale që kishin drejtuesit tanë. Për këtë rregulluar më ligje të veçanta, specifike, ndaj arsye në buxhetin e vitit 2018 u planifikua edhe edhe për ta do të jetë e domosdoshme që t’i një buxhet për trajtimin intensiv të drejtuesve të nënshtrohen dhënies së provimit për të marrë shkollave. certifikatën e një mësuesi profesionist në Që dija të transmetohet nga mësuesi te Republikën e Shqipërisë. nxënësi duhet ta shikojmë këtë sipas rezultateve Në komision ne shumë herë kemi pasur personale që ka arritur secili mësues, sipas shqetësime, që vinin nga grupet e ndryshme edukimit në vazhdimësi që ai ka bërë dhe sipas politike lidhur me diplomat e marra në kohë të preferencave. Prandaj portali “Mësues për hershme. Ky projektligj qartëson pikërisht këtë Shqipërinë” solli më pranë mësuesin dhe gjë, që personelit mësimdhënës, që ka transmetimin e dijeve të tij te nxënësit. Ky vit përfunduar studimet universitare në ish- buxhetor, që ne jemi duke ushtruar, ka sjellë institucionet e larta pedagogjike, do t’i njihet di- edhe më shumë financime për trajnimin e ploma e përfituar si arsim i lartë me tetë semestra mësuesve. Pa dyshim që me këto ndryshime ky për efekt page. Kjo pa dyshim sjell edhe vënien projektligj do të sjellë edhe disa efekte të në zbatim të disa prej shqetësimeve që vijnë nga pritshme, që do të shikohen në territor gjatë zona të ndryshme të vendit tonë. zbatimit të tij. Në projektligj saktësohet më mirë se si do të Arsimi parauniversitar është një çështje që i funksionojë portali “Mësues për Shqipërinë”, që përket edhe komunitetit, prandaj ky projektligj tashmë është një portal shumë transparent, ku sjell si risi edhe përmirësimin e Këshillit sistemi funksionon në mënyrë perfekte dhe lejon Kombëtar të Arsimit Parauniversitar, duke që të bashkohen meritokracia me preferencën. vendosur aty përfaqësues të shoqërisë civile, Ndërkohë, një risi tjetër që sjell projektligji përfaqësues të institucioneve të arsimit të lartë, lidhet me drejtuesit e shkollave. Natyrisht nga por edhe përfaqësues nga komuniteti i prindërve, lidershipi i institucioneve të arsimit i cili përfaqëson një zë me shumë peshë në parauniversitar kërkohet më shumë

199 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

performancë dhe më shumë rritje profesionale. saktësohet që nxënia mund të matet me disa Për këtë arsye në këtë projektligj kemi vendosur forma. Nxënia mund të jetë një praktikë që po shkollën e drejtorëve, e cila në vetvete është një bëhet e konsolidueshme brenda sistemit, por ajo përpjekje pasi janë dëgjuar shumë komunitete ka nevojë edhe për matje, e cila bëhet me dhe grupe interesi, dhe vjen si një risi e një metoda që mund të vijnë nga jashtë sistemit. projekti që ndihmon tashmë Shqipërinë prej Gjithashtu, një pikë tjetër e projektligjit është vitesh, projekt i Fondacionit Shqiptaro-Amerikan edhe cilësia që ofron arsimi në Shqipëri dhe për për Zhvillim. Kjo strukturë ka për qëllim të rrisë këtë arsye institucionet e varësisë marrin disa dijet e tyre në procesin e administrimit dhe në funksione të reja. Institucioni për sigurimin e procesin përgatitor të menaxhimit të shkollës. cilësisë në arsimin parauniversitar duhet të Ndërkohë, shkolla e drejtorëve do të ndiqet nga nxjerrë kuadro që do të sigurojnë jo vetëm ekspertë ndërkombëtarë dhe shqiptare, si dhe cilësinë, që do të bëjnë kontrollin e zbatimit të do të bazohet në praktikat më të mira botërore, tyre, por edhe do të monitorojnë në mënyrë të qoftë ato europiane, qoftë edhe më gjerë. vazhdueshme se si luhatet zbatimi i cilësisë në Shkolla e drejtorëve nuk do të ofrojë institucionet tona të arsimit parauniversitar. programe arsimore për formimin fillestar të Për këtë projektligj kemi pasur një drejtuesve të institucioneve arsimore, i cili bie kundërshtim të hapur të kolegëve të opozitës, ndesh me funksionin që u është dhënë ndërkohë që kanë filluar përgatitjet për vitin institucioneve dhe universiteteve, sipas ligjit të shkollor 2018- 2019. Në këtë kontekst të ri kohor arsimit të lartë, por do të ofrojë një zhvillim ka shumë nevojë që reforma arsimore të profesional aplikativ, për të ndihmuar në zbatohet dhe të matet efektiviteti i saj. përmirësimin e ushtrimit me cilësi të detyrave Ky projektligj ka nevojë për miratimin tonë, praktike të drejtuesve të institucioneve arsimore ndaj i ftoj kolegët ta miratojnë atë. në Shqipëri. Ky institucion nuk do t’i konkurrojë Faleminderit shumë dhe votim të mbarë! asnjëherë programet e ofruara nga universitetet, Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Ekonomi! përkundrazi do të bashkëpunojë me to dhe me Fjalën e ka deputetja Vilma Bello. ekspertët më të mirë që të japë modelet më të Vilma Bello – E nderuar drejtuese e seancës, mira të trajnimit. Të nderuar kolegë, Në fakt, nevoja për këtë shkollë drejtorësh Të dashur qytetarë. vjen pikërisht në një moment kur ne i kemi dhënë Me gjithë respektin për opozitën, por jo për një dimension të ri shkollës, duke e konsideruar sjelljen e tyre opozitare, do t’u drejtohem shkollën si qendër komunitare dhe si e tillë ajo kolegëve të munguar të opozitës me një pyetje arrin të grumbullojë të ardhura dytësore. Për shumë të thjeshtë: ku jeni? Me mungesën tuaj këtë arsye në projektligj ka një paragraf të të padenjë, por edhe të shëmtuar, a nuk veçantë, ku mendohet se si do të përdoren të mendoni, të nderuar kolegë opozitarë, që ka ardhurat dytësore. Shkolla e drejtorëve do të ardhur vërtetë koha që të bëheni pjesë për ta aftësojë më shumë drejtorët për menaxhimin e ndryshuar dhe për ta bërë më të mirë arsimin burimeve dytësore që realizohen në shkollë. shqiptar dhe jo vetëm? Askush më nuk e pranon Një nga gjërat e rëndësishme që sjell ky këtë papërgjegjshmëri tuajën, madje as votuesit projektligj është edhe emërimi i drejtuesve në tuaj. arsimin parashkollor në Shqipëri. Duke marrë Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime parasysh faktin që njësitë e qeverisjes vendore në ligjin nr.69/2012 “Për sistemin arsimor e njohin shumë mirë zonën dhe institucionet që parauniversitar në Republikën e Shqipërisë”, të shpërndahen në zonat e tyre gjeografike, është ndryshuar” ka si qëllim kryesor jo ndryshimin e domosdoshme për shërbimet komunitare që rrënjësor të ligjit në fuqi, por përmirësimin e disa edhe njësitë e qeverisjes vendore të kenë një aspekteve dhe neneve të ndryshme të tij, për zë në emërimin e drejtuesve të arsimit një funksionim dhe organizim më të përsosur, parashkollor. duke u përqasur me kuadrin ligjor të përparuar Një pikë tjetër e rëndësishme në këtë europian për të zbatuar standardet projektligj është nxënia. Sa kanë nxënë fëmijët bashkëkohore. tanë që janë në arsimin fillor? Në këtë projektligj Si çdo projektligj, edhe ky projektligj ka risitë

200 Legjislatura e 9-të Viti 2018

e tij, ku do të përmendja vlerësimin e jashtëm të ndikojnë në cilësinë e drejtimit të institucionit të arritjeve shkollore në arsimin fillor, testimin online arsimit parauniversitar. Ky model është zgjedhur të mësuesve, certifikimin e drejtuesve të për të siguruar cilësinë e shërbimeve dhe për të institucioneve arsimore parauniversitare dhe mënjanuar çdo ndikim politik në punësimin dhe portalin “Mësues për Shqipërinë”, i cili është ushtrimin e detyrave të drejtuesve. tregues faktik i zhvillimit të transparencës në Shkolla e drejtorëve do të ofrojë program konkurrimet për vendet e lira të punës në arsim, arsimor për zhvillim profesional aplikativ, i cili do duke i rekrutuar mësuesit në bazë të meritës dhe të ndihmojë në përmirësimin e ushtrimit me cilësi duke punësuar mësues cilësorë. Ky mekanizëm të detyrave praktike të drejtuesve të këtyre rriti cilësinë në arsim. Duke ndryshuar në mënyrë institucioneve. Kjo shkollë nuk konkurron radikale mekanizmat e dikurshëm, që programet e ofruara nga universitetet, përdoreshin për punësimet në arsim, ku përmes përkundrazi, ajo do të bashkëpunojë me ryshfeteve dhe bindjeve partiake, mjaftonte të institucionet e arsimit të lartë. ishe anëtar apo simpatizant i partisë në pushtet, Projektligji parashikon mundësi konkrete për të sigurohej vendi i punës, duke mbajtur kështu institucionet arsimore për krijimin dhe peng dhe duke cenuar ndjeshëm cilësinë e vetëadministrimin e të ardhurave nëpërmjet arsimit në vend. shërbimeve ndaj të tretëve. Në këtë projektligj zhvillohen më tej parimet Në projektligj është një mekanizëm i ri ligjor, e arsimimit të fëmijëve me aftësi të kufizuar, duke duke iu deleguar njësive të vetëqeverisjes zgjeruar respektimin e të drejtave të tyre për t’u vendore kompetenca në menaxhimin e arsimuar sipas nevojave specifike që kanë. punonjësve mësimorë dhe në emërimin apo Nisur nga përvoja e shkollave europiane, ku shkarkimin e këtyre drejtuesve të arsimit institucionet arsimore ndërveprojnë brenda një parashkollor nga kryetari i bashkisë, në bazë të kuadri ligjor, në lidhje të ngushtë sistem arsimor ligjit dhe akteve nënligjore në fuqi. – komunitet, ky projektligj krijon bazën ligjore për Duke u bazuar tek efikasiteti dhe një strukturë të re duke e ligjëruar këshillin transparenca që secila prej shtesave apo kombëtar të prindërve si një partneritet mjaft të ndryshimeve të përfshira në projektligj do të ketë, rëndësishëm në vendimmarrjet e institucioneve duke garantuar cilësi në sistemin e arsimit të sistemit arsimor parauniversitar, falë parauniversitar, ne sigurisht do të votojmë pro komunikimit të vazhdueshëm dhe të këtij projektligji, pasi cilësia, transparenca dhe drejtpërdrejtë që kjo strukturë do të ketë me efikasiteti i munguar prej vitesh në shkollat tona ministrinë. është në plan të parë për të gjithë ne. Por që mekanizmat arsimorë të ecin në Faleminderit! rrugën e duhur, duhet fillimisht të sigurojmë një Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Bello! drejtim dhe menaxhim si duhet të shkollave. Kjo Fjalën e ka deputeti Ismet Beqiraj. është arsyeja që në këtë projektligj përcaktohen Ismet Beqiraj – E nderuar zonja drejtuese e qartë aftësitë dhe kompetencat që duhet të ketë seancës, drejtori apo nëndrejtori i institucionit arsimor, me Të nderuar kolegë deputetë, qëllim sigurimin e një administrimi më cilësor të Edhe pse jemi pak, me mungesë të theksuar shkollave në vend. Për këtë arsye është të opozitës, unë i bashkohem apelit që bëri menduar funksionimi i shkollës së drejtorëve, si kolegia parafolëse që për një ligj kaq të një institucion me qëllim zhvillimin profesional rëndësishëm, siç është ligji për arsimin të drejtuesve të institucioneve arsimore parauniversitar, opozita duhet të ishte këtu dhe parauniversitare, publike ose private. ta thoshte fjalën shumë fort, ashtu sikurse e thotë Gjithashtu, shkolla e drejtorëve, si një risi, në me orë të tëra në Komisionin e Edukimit dhe gjykimin tim, mjaft e rëndësishme dhe shumë me Mjeteve të Informimit Publik. vlerë, do të luajë një rol kyç në hartimin e Ne sot mbyllim siparin e sesionit të vitit politikave dhe zhvillimin e studimeve në parlamentar 2017-2018, duke pasur në bashkëpunim me institucionet përgjegjëse për axhendën e punimeve një sërë projektligjesh dhe arsimin parauniversitar dhe arsimin e lartë në vendimesh të rëndësishme, ku projektligji “Për Republikën e Shqipërisë, për të gjitha fazat, që disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 69/2012

201 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

“Për sistemin arsimor parauniversitar në edhe pse u thanë nga parafolësit, unë do t’i citoj Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”, edhe një herë. propozim i Këshillit të Ministrave, përbën kurorën Projektligji shënon një qasje të re për e kësaj axhende. funksionimin dhe organizimin e institucioneve Legjislacioni për arsimin shqiptar gjatë përgjegjëse për sistemin arsimor parauniversitar, dekadave të fundit, sipas ligjit nr. 95/2018, ka duke synuar sigurimin e cilësisë së arsimit pasur zhvillime dinamike, të cilat kanë paraunivesitar. mbështetur trendin e ritmeve të rritjes së Në nenin 1 ky projektligji zhvillon më tej kërkesës për cilësi arsimimi dhe njësime me mënyrën e rekrutimit të mësuesve nëpërmjet standardet e BE-së. portalit “Mësues për Shqipërinë”, si një sistem Nismat e reja progresiste, të ndërmarra me transparent, sipas meritës dhe preferencës, kurajë dhe guxim nga qeveria gjatë mandateve tashmë i provuar në sistemin parauniversitar, ku të fundit të kësaj maxhorance, jo vetëm iu prenë duart politikës, drejtorëve, drejtoricave orientojnë këtë sektor drejt njësimit dhe dhe kryetarëve të papërgjegjshëm kudo në përafrimit të legjislacionit tonë me atë europian, Shqipëri. Po në këtë nen të projektligjit, jepen por janë shoqëruar me një sërë risish inovatore, bazat e nevojshme ligjore për certifikimin e që institucionet dhe përfaqësuesit e BE-së i drejtuesve të institucioneve arsimore vlerësojnë si modele që duhen përkrahur dhe parauniversitare. zhvilluar. Një përparësi e projektligjit është përmirësimi Të nderuar kolegë, ne nuk duhet të jemi i kritereve dhe standardeve profesionale të inferiorë përballë zhvillimit global në politikë, lidershipit të institucioneve arsimore. Në nenin drejtësi, shkencë, arsim dhe ekonomi, por, 4 të këtij projektligji, propozohet që drejtori dhe mbështetur në vlerat më të mira të identitetit tonë zëvendësdrejtori i institucionit arsimor të kenë kombëtar, si popull dhe komb, në institucionet e aftësi dhe kompetenca të certifikuara demokratizuara dhe inteligjencën shqiptare, profesionale për drejtimin dhe administrimin e duhet të krijojmë modelin e zhvillimit. Këtu nuk institucionit arsimor. Për këtë është ngritur dhe bën përjashtim edhe sektori i arsimit. Ne duhet strukturuar shkolla e re e drejtorëve. të krenohemi edhe me nismat në sistemin e Në nenin 5 të projektligjit zhvillohen më tej arsimit që ka marrë ky dikaster i rëndësishëm i parimet e arsimit të fëmijëve me aftësi të vendit. Ne duhet të krenohemi që vetingu i nisur kufizuara. në pallatin e drejtësisë është një model i pastër Në nenin 7 të këtij projektligj është krijimi i shqiptar, me një impakt në të gjithë sistemin bazës ligjore për një strukturë të re të prindërve, demokratik dhe jo vetëm në Shqipëri, shumë i në nivel kombëtar, atë të Këshillit Kombëtar të hidhur në fillim, por është ilaçi që shëron dhe Prindërve, i cili do të jetë një strukturë ligjore, shpëton demokracinë. që do të mundësojë fuqizimin e partneritetit dhe Të nderuar kolegë, projektligji që propozohet përfshirjen e qëndrueshme të prindërve në për diskutim dhe miratim në këtë seancë ka për vendimmarrjen e institucioneve të sistemit qëllim rritjen e efektivitetit të zbatueshmërisë së arsimor parauniversitar. Gjithashtu, këshilli do të ligjit dhe njëherazi mbështetjen e reformave në përfaqësojë interesat e prindërve në nivel sistemin arsimor parauniversitar. qendror dhe do të jetë mekanizmi kryesor i Synimi kryesor, sikurse e përmendën edhe komunikimit dhe këshillimit ndërmjet MAS-së kolegët parafolës, i këtij projektligji është krijimi dhe prindërve. i bazës së nevojshme ligjore për zbatimin e Risi tjetër e këtij projektligji, e shprehur në vizionit dhe të politikës së qeverisë shqiptare në nenin 9 të tij, janë mundësitë konkrete për fushën e arsimit parauniversitar. Gjithashtu, këto institucionet arsimore për krijimin dhe ndryshime do të mundësojnë adresimin e disa administrimin e të ardhurave të tyre për shërbime aspekteve, që ndikojnë në cilësinë dhe ndaj të tretëve. efektivitetin e sistemit arsimor parauniversitar. Në nenin 12 të projektligjit propozohet për Në vazhdim të fjalës time, do të theksoja edhe herë të parë zbatimi i konceptit të vlerësimit të një herë për mësuesit, fëmijët dhe prindërit jashtëm të arritjeve shkollore në arsimin fillor. shqiptarë risitë që sjell ky projektligj, të cilat, Po në këtë nen të projektligjit hidhen bazat ligjore

202 Legjislatura e 9-të Viti 2018

për krijimin e Regjistrit Shtetëror të Mësuesve universitar në fusha dhe lëndë të përafërta me të Gjuhës Shqipe dhe të kulturës shqiptare në to, që zbatohen në kurrikulat shkollore, diasporë, si dhe për pajisjen me certifikatë të mbështetjen e zhvillimit të tyre profesional me nxënësve pas përfundimit të programit të programe të vazhduara formimi në fushën e mësimit të Gjuhës Shqipe dhe kulturës shqiptare psikologjisë dhe pedagogjisë. Programet do të në diasporë. ofrohen nga institucionet e arsimit të lartë. Në Në nenin 14 të projektligjit synohet çdo rast kandidatët për ushtrimin e profesionit përmirësimi i kritereve dhe standardeve të mësuesit të çdo kategorie do të vijojnë të kenë profesionale të lidershipit të institucioneve detyrimin për të dhënë provimin e shtetit sipas arsimore. Nëpërmjet këtij projektligji propozohet kërkesave të ligjit nr. 10/717, të vitit 2009 “Për që drejtori dhe nëndrejtori i institucionit arsimor profesionet e rregulluara në Republikën e të kenë aftësi dhe kompetencë profesionale të Shqipërisë”. certifikuara për drejtimin dhe administrimin e Risi tjetër me benefite financiare, efekt page, institucionit arsimor, të përfunduara nga trajtimi është neni 20, pika 2 e projektligjit, nëpërmjet të i detyrueshëm përgatitor pranë shkollës së cilit, kjo maxhorancë, me vullnet të plotë, bën drejtorëve. Risia e këtij ndryshimi qëndron në realitet kërkesën e kahershme të personelit faktin se për herë të parë futet koncepti i mësimdhënës, që ka përfunduar studimet depolitizimit të drejtimit të institucioneve universitare në ish-institutet e larta pedagogjike, arsimore, të cilët nuk mund të jenë anëtarë të ku diploma e përfituar u njihet si arsim i lartë, 8 forumeve drejtuese të partive politike gjatë semestra për efekt page. Problematikat dhe ushtrimit të detyrës. prioritetet, që ka sistemi arsimor kudo nëpër Në nenin 15 të projektligjit thellohet Shqipëri, janë të shumta, por janë më të mprehta decentralizimi i kompetencave drejt organeve të në zonat rurale të vendit. vetëqeverisjes vendore dhe njëkohësisht Duke e mbyllur fjalën time u bëj thirrje mundësohet rregullimi ligjor i menaxhimit të kolegëve deputetë, edhe atyre që janë jashtë punonjësve mësimorë, të cilët administrohen nga kësaj salle, të mos bëjnë sehir nga tavolinat e njësitë e vetëqeverisjes vendore. Në këtë drejtim kafeve (e kam fjalën për të dyja opozitat), por ta propozohet që edhe drejtuesit e institucioneve votojnë këtë projektligj të rëndësishëm të të arsimit parashkollor të emërohen dhe të legjislacionit dhe të arsimit shqiptar. shkarkohen nga kryetari i bashkisë përkatëse, Faleminderit! por me detyrimin për të zbatuar kriteret dhe Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Beqiraj! detyrimet ligjore e nënligjore të përcaktuara nga Këtu mbyllet edhe diskutimi në parim për këtë ministria përgjegjëse për arsimin. projektligj. Në nenin 16 të projektligjit qartësohet Kalojmë në shprehjen e grupeve niveli arsimor i kandidatëve për ushtrimin e parlamentare. profesionit të rregulluar të mësuesit për arsimin Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së fjalën parashkollor, arsimin bazë dhe atë të mesëm të e ka deputetja Adelina Rista. lartë. Gjithashtu, me këtë nen, nëpërmjet Adelina Rista – E nderuar drejtuese e ndryshimeve të propozuara, do të krijohet seancës, mundësia për të marrë në konsideratë të gjitha Të nderuar kolegë deputetë, burimet njerëzore që nuk kanë titullin “mësues”, Nëse ka një gjë që na bashkon të gjithëve por disponojnë diplomë universitare të njëjtë apo është e nesërmja, siguria për të nesërmen, dhe të përafërt me fushat dhe lëndët që zbatohen e nesërmja janë fëmijët tanë, pasi ata janë e në kurrikulat arsimore të sistemit parauniversitar, ardhmja. si një e drejtë e parregulluar ligjërisht deri tani. E pra, gjithçka fillon nga arsimi, sepse është Kjo do të mundësonte plotësimin e nevojave të baza e shoqërisë. E parë në këtë këndvështrim caktuara dhe të veçanta të institucioneve unë, si deputete, nuk e justifikoj mungesën e arsimore, ku këto janë më emergjente sidomos opozitës sot për të marrë pjesë në debatin, në në zonat rurale. Gjithashtu, ky projektligj u diskutimin dhe në miratimin e një projektligji për mundëson të gjithë kandidatëve për mësues, që arsimin. nuk e kanë titullin “mësues”, por kanë formimin Thashë që arsimi është baza e shoqërisë. Si

203 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

u gjet arsimi në vitin 2013? Qeveria shqiptare u kufizuara, ku përfitojnë 4000 nxënës në nevojë. përball me një sërë problemesh të mbartura në Është neni 5 i projektligjit që i sjell këto infrastrukturëm shkollore në të gjitha drejtimet. ndryshime dhe efekti financiar që buron nga neni Ajo e pa arsimin si sfidë dhe si përgjegjësi. Parë 5 do të mbështetet nga njësitë e vetëqeverisjes në këtë këndvështrim, reforma në arsim i ka vendore. dhënë dhe po i jep dita-ditës, gjithnjë e më Në këtë projektligj rregullohet edhe paga e shumë, rezultatet e saj, duke e kthyer sot të gjithë personelit mësimdhënës që ka shkollën shqiptare në kushte dhe standarde përfunduar studimet universitare në institutet e bashkëkohore, duke iu kthyer kështu shkollës, larta pedagogjike. Diploma e përfituar u njihet si mësuesve dhe nxënësve dinjitetin e munguar në arsim i lartë, 8 semestra për efekt page. vite. Projektligji krijon, gjithashtu, Regjistrin Shtetëror Më lejoni që në fillim të fjalës sime, edhe në të Mësuesve të Gjuhës Shqipe në diasporë, si emër të Grupit Parlamentar të PS-së, të shpreh dhe pajis me certifikatë të gjithë nxënësit pas mendimin dhe qëndrimin pro të gjithë përfundimit të programit të mësimit të Gjuhës maxhorancës qeverisëse ndaj këtij projektligji që Shqipe dhe të kulturës shqiptare në diasporë. vjen sot. Nëpërmjet projektligjit propozohet që drejtori Ky projektligj ka gjithsej 24 nene, të cilat sjellin dhe nëndrejtori i institucionit arsimor të kenë disa ndryshime, që kanë si qëllim fuqizimin e aftësi dhe kompetenca të certifikuara reformës në arsim, duke i dhënë kështu profesionale për drejtimin dhe administrimin e mbështetjen maksimale asaj. Projektligji synon institucionit arsimor, pasi t’i jenë nënshtruar një qasje të re për funksionimin dhe organizimin trajnimit përgatitor pranë një strukture të re, që e institucioneve përgjegjëse për sistemin arsimor është shkolla e drejtorëve, e cila do të ngrihet parauniversitar. Në kuadër të funksionimit të me mbështetjen e Fondacionit Shqiptaro- reformës së re territoriale, ku komunat nuk janë Amerikan për Zhvillim. Projektligji krijon mundësi më njësi të vetëqeverisjes vendore, projektligji konkrete për institucionet arsimore për krijimin rregullon përbërjen e Këshillit Kombëtar të dhe vetadministrimin e të ardhurave që krijojnë Arsimit Parauniversitar. Për herë të parë këto institucione. propozohet zbatimi i konceptit të vlerësimit të Duke e parë në këtë këndvështrim dhe duke jashtëm të arritjeve shkollore në arsimin fillor. përmbledhur gjithçka që ka sjellë ky projektligj Nëpërmjet këtij projektligji mundësohet krijimi i (do të përmend shkurt të gjitha risitë që sjell ky bazës ligjore për një strukturë të re të prindërve projektligj), ju ftoj ta votojmë të gjithë. në nivel kombëtar, atë të Këshillit Kombëtar të Cilat janë risitë? Largimi përfundimisht i Prindërve. Ky projektligj mundëson, gjithashtu, drejtuesve të paaftë dhe politikë nëpërmjet rregullimin ligjor të menaxhimit të punonjësve certifikimit të shkollës së drejtorëve dhe futja në mësimorë dhe drejtuesve të institucioneve të ligj e portalit “Mësues për Shqipërinë”, që deri arsimit parashkollor, duke ia dhënë si tani ka qenë me udhëzim të ministrit. Tashmë kompetencë kryetarit të bashkisë. futja në portal ofron më tepër transparencë dhe Në projektligj qartësohet niveli arsimor për parim meritokracie për të gjitha vendet e lira të ushtrimin e profesionit të rregulluar të mësuesit punës. Testimi online i mësuesve është një tjetër për arsimin parashkollor bazë dhe atë të mesëm risi; riorganizimi në institucionet e varësisë ku të lartë. Nëpërmjet ndryshimeve të propozuara ndahen funksionet menaxhuese nga ato krijohet mundësia për të gjitha burimet njerëzore monitoruese; ngritja e Këshillit Kombëtar të që nuk e kanë titullin “mësues”, por që Prindërve; vlerësimi i nxënësve dhe i arritjeve disponojnë diploma universitare të njëjta apo të pas ciklit fillor, shfrytëzimi i burimeve njerëzore përafërta me fushat që zbatohen në kurrikulat që nuk kanë titullin mësues, por kanë formim arsimore të sistemit parauniversitar. Këto burime universitar në fusha të përafërta dhe financimi i do të mbështeten me programe të vazhduara shkollave nga donacionet dhe nga të ardhurat e formimi në zhvillimin e tyre profesional në fushën krijuara nga vetë shkolla në shërbim të të tretëve. e pedagogjisë dhe të psikologjisë. Parë nga ky këndvështrim, unë ju ftoj gjithëve Ndryshimet në projektligj zhvillojnë më tej që ta votojmë një zëri projektligjin! parimet e arsimimit të fëmijëve me aftësi të Faleminderit!

204 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Rista! EURALIUS, që asiston drejtësinë. Me fjalën tuaj mbyllet diskutimi në parim për Pse po e paraqesim këtë projektligj? Arsyet projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime në kryesore janë dy: e para, organet e reja të ligjin nr. 69 të vitit 2012 “Për sistemin arsimor sistemit të drejtësisë, KLGJ-ja dhe KLP, të cilat i parauniversitar në Republikën e Shqipërisë”, të ka ngarkuar ligji për të bërë emërimin e ndryshuar””. magjistratëve të sapodiplomuar në Shkollën e Kalojmë në çështjen tjetër të rendit të ditës, Magjistraturës dhe përcaktimin e kuotave të projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime në pranimit të magjistratëve të rinj në programin e ligjin nr. 96, datë 6.10.2016 “Për statusin e formimit fillestar në këtë shkollë ndarazi për gjyqtarëve dhe prokurorëve në Republikën e gjyqtarë dhe për prokurorë, janë në krijim e sipër. Shqipërisë”. Kjo është nismë e dy deputetëve, E dyta, dispozitat tranzitore të ligjit “Për zotit Ulsi Manja dhe zonjës Klotilda Bushka. rivlerësimin kalimtar të gjyqtarëve dhe A ka pyetje nga kolegët për dy propozuesit? prokurorëve në Republikën e Shqipërisë” dhe Nuk ka. ligjit “Për organet e qeverisjes së sistemit të Për këtë projektligj janë regjistruar për të drejtësisë”, të cilat kishin përcaktuar kuotat e diskutuar deputetët: Ulsi Manja, Alket Hyseni, pranimit në Shkollën e Magjistraturës për vitet Taulant Balla, Klotilda Bushka dhe ministrja akademike 2016-2017 dhe 2017-2018, e kanë Etilda Gjonaj. kryer efektin e tyre dhe tashmë nuk mund të Nga Grupi Parlamentar i PD-së nuk ka të zbatohen. regjistruar, nga Grupi Në këto rrethana e vetmja zgjidhje për të bërë Parlamentar i LSI-së janë regjistruar të mundur emërimin e 16 magjistratëve të deputetët Luan Rama, Edmond Haxhinasto, diplomuar në qershor, 10 për gjyqtarë dhe 6 për Nasip Naço, Endrit Brahimllari, Klajda Gjosha, prokurorë, si dhe për t’i hapur rrugë procesit të Kejdi Mehmetaj, Edmond Panariti dhe Viktor pranimit të magjistratëve të rinj në Shkollën e Tushaj. Magjistraturës në muajin tetor të këtij viti mbetej Fjalën e ka zoti Manja, i cili është një nga një ndryshim në ligjin “Për statusin e gjyqtarëve propozuesit e nismës ligjore. dhe të prokurorëve” në dispozitat e neneve 160 Ulsi Manja – E nderuar zonja drejtuese e dhe 170 të këtij ligji. seancës, Tani vijmë te realiteti. Ne, si maxhorancë nuk Të nderuar qytetarë, i kemi votat për ta votuar këtë projektligj, sepse Projektligji që paraqesim sot synon një na duhen 84 vota, por kjo nuk na pengon ta ndryshim në ligjin për statusin e gjyqtarëve dhe shfrytëzojmë këtë foltore dhe këtë rast për të prokurorëve në Republikën e Shqipërisë, por komunikuar edhe një herë sy më sy, jo me fatkeqësisht duket se nuk do të mbështetet me karriget e lëna bosh nga opozita, por me votë nga opozita, edhe pse është një projektligj qytetarët shqiptarë në lidhje me disa të vërteta tërësisht i pastër i karakterit juridik, i hartuar me të pathëna për reformën në drejtësi dhe qëllimin e mirë për të garantuar vijimësinë e vetingun, në mënyrë që qytetarëve t’u japim programit të formimit fillestar në Shkollën e edhe një herë mundësinë për të rikonfirmuar Magjistraturës në kuadër të zbatimit të reformës forcat pro dhe kundër reformës në drejtësi dhe në drejtësi. Nuk ka asnjë qëllim apo prapavijë vetingut, edhe pse ato tashmë dihen. politike për të kapur sistemin e drejtësisë në Të dashur qytetarë, nuk ka as më të voglin rrënjë nëpërmjet Shkollës së Magjistraturës, siç dyshim se reforma në drejtësi mbetet përpiqet ta paraqesë opozita, pasi procesi i kryereforma e të gjitha reformave që kjo klasë pranimit të magjistratëve të rinj në atë shkollë politike ka ndërmarrë në 27 vjetët e fundit të këtij është tërësisht meritor dhe transparent, pra, e tranzicioni të gjatë dhe të stërmundimshëm. Ju thënë shqip, atje fiton më i miri i të mirëve dhe duhet të jeni besimplotë se ne si shumicë këtë nuk e themi ne, si shumicë socialiste, por e socialiste jemi të vendosur për ta çuar deri në thonë të gjitha raportet e organizmave fund, pikë për pikë, zbatimin e kësaj reforme, ndërkombëtarë, që monitorojnë shkollën. Këtu siç e ka përcaktuar Kushtetuta, vullneti juaj politik kam vlerësimin e tre vjetëve të fundit, 2015-2018 dhe ligjet e reformës. Në këtë pikë nuk ka kthim për Shkollën e Magjistraturës, të misionit mbrapa. Për këtë jemi tërësisht të qartë dhe të

205 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

sinqertë me ju në këtë drejtim. Unë jam shumë rezulton të ketë ardhur nga Shkolla e i bindur se shumë prej jush sot doni të dini pse Magjistraturës. opozita nuk e voton këtë projektligj. Shumë prej Ne vazhdimisht e kemi thënë se PD-ja është jush gjatë këtyre ditëve na keni pyetur: “Po me bërë pishman për votën e dhënë për ndryshimet Shkollën e Magjistraturës çfarë kanë? Pse nuk kushtetuese mesnatën e 21 korrikut, por disa e votojnë? Çfarë e keqe mund t’i vijë një opozite syresh na sulmonin duke thënë se opozita ishte nga shkolla, nga arsimi?”. më e interesuar se pushteti për reformën në Të dashur qytetarë, halli nuk është te Shkolla drejtësi. E keni gabim! Ne, në fakt, në atë kohë e Magjistraturës, sepse fundja magjistratët e rinj kishin edhe provat që Partia Demokratike nuk e pas 3 vjetësh shkollë nuk do të shkojnë as në donte reformën në drejtësi dhe prova më e qartë Gjykatën Kushtetuese, as në Gjykatën e Lartë, ishte fakti se të gjitha ligjet e reformës në sepse ka kritere ligjore për të shkuar në këto drejtësi u atakuan në Gjykatën Kushtetuese, por organe. Por e thënë troç opozita nuk e do fare kishte ende njerëz që nuk besonin te ne, në reformën në drejtësi dhe kërkon kthimin mbrapa atë kohë kur e thoshin këtë fakt. Po tani që në korrikun e vitit 2016. cunami i vetingut po merr përpara pa dallim të Unë kam një pyetje për opozitën, në fakt gjithë gjyqtarët dhe prokurorët, që nuk është hipotetike: po, mirë po shkojmë te korriku justifikojnë dot pasurinë, a ka ndonjë përgjigje i vitit 2016, por gjyqtarët dhe prokurorët e opozita? Opozita, pasi dështoi në të gjitha larguar nga hierarkia më e lartë e sistemit të tentativat radhazi për ta bllokuar reformën në drejtësisë, nga Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata sistemin e drejtësisë, vjen sot dhe kapet si i e Lartë për shkak të mosjustifikimit të pasurisë mbyturi pas fijes së barit për një ndryshim në dhe të problemeve me figurën, a do t’i projektligjin “Për statusin e gjyqtarëve dhe të përfshijmë në këto negociata? Sigurisht, prokurorëve” që, as më shumë dhe as më pak, përgjigjen na e ka dhënë vetë opozita: “Po - kërkon të emërojë 16 magjistratë të thotë opozita, vetingu është selektiv, po largohen sapodiplomuar në atë shkollë me taksat tona, gjyqtarë dhe prokurorë”. Absurditeti më i madh i që të mos qëndrojnë rrugëve, por të shkojnë atje liderit historik: “ Po largohen gjyqtarë dhe ku me ligj janë të detyruar të emërohen, si edhe prokurorë që kanë ardhur nga Veriu”. Ju i çuat të hapim programin e pranimit për magjistratët me vota ata, sepse drejtësia pas vitit 1990 e rinj, që do të plotësojnë vendet bosh që do të dihet që ishte drejtësi e ngritur nga inkubatori i rezultojnë nga procesi i vetingut. “Jo - thotë Plepave të Durrësit dhe me votë politike nga opozita, është kolapsuar sistemi, duhet të ulemi ky krah për në Gjykatën Kushtetuese dhe në edhe një herë po në muajin korrik”. Gjykatën e Lartë. Por një gjyqtar në Gjykatën Nuk ka kthim mbrapa! Harrojeni! Reforma në Kushtetuese dhe në Gjykatën e Lartë, që drejtësi nuk mund t’i nënshtrohet asnjë largohet nga vetingu për shkak të korrupsionit kompromisi apo pazari politik të radhës, sepse dhe të problemeve me figurën, a do të kishte këtë mësim njëherë e përgjithmonë na e ka ndonjë ndryshim nëse do të ishte nga Shqipëria dhënë vetingu. Vetingu ka shkuar shumë larg. e Mesme dhe nga Jugu i Shqipërisë? Jo, miq, Edhe po të duam ne si klasë politike të korrupsioni ka vetëm një ngjyrë, ngjyrën e zezë kthehemi mbrapa, nuk na lejojnë më shqiptarët. dhe 99% e shqiptarëve prandaj e kërkojnë Shqiptarët tani shikojnë një realitet të prekshëm. reformën në sistemin e drejtësisë. Të nderuar kolegë të opozitës, edhe nëse Në vitin 1997 u hap për herë të parë Shkolla nuk e votoni sot këtë projektligj, ne shumica e Magjistraturës. Është fakt që sot nga 356 dërmuese e shqiptarëve të ndershëm, do të gjyqtarë që ka në Republikën e Shqipërisë 197 presim me durim krijimin e organeve të reja të prej tyre janë magjistratë të kualifikuar dhe nga sistemit të drejtësisë, por kompromise me ju në 319 prokurorë 110 janë magjistratë. Pra, afro kurriz të aspiratave të shqiptarëve, që duan 46% e sistemit të drejtësisë që kemi sot të drejtësi të pavarur dhe të pakapur politikisht, nuk gjyqtarëve dhe të prokurorëve vijnë nga Shkolla do të ketë. Harrojeni! Vendet bosh, që do të e Magjistraturës. Shikoni rezultatet e krijohen pas vetingut, nuk do të plotësohen më deritanishme të vetingut! Ndër të gjithë gjyqtarët nga selitë e asnjë partie politike dhe as me dhe prokurorët e larguar nga vetingu, vetëm 1 pazare politike, por do të plotësohen vetëm me

206 Legjislatura e 9-të Viti 2018

magjistratë të dalë nga Shkolla e Magjistraturës kërkoni më të kthehemi përsëri në korrik të nëpërmjet konkursit, duke e larguar 2018-ës siç jemi sot, pasi kohën nuk e kthejmë përfundimisht sistemin e drejtësisë nga duart e dot mbrapa për tekat tuaja të radhës. politikës. Këtë e thotë Kushtetuta dhe ligji, këtë Profeti në PD nuk është vetëm, e ka të do të bëjmë edhe ne, për sa kohë ju do të na ngjashmin e tij edhe te LSI-ja, kuptohet jo në jepni votat tuaja, siç na i dhatë në 2013-ën dhe nivelin e tij si profet juridik, por një gjysmë profet në 2017-ën. që i inatosur me Ramën se nuk i dha dekoratë Nuk dua të replikoj personalisht me zotin për kontributin e çmuar që dha për reformën Bylykbashi në lidhje me një status të tij në faqen në drejtësi, në fakt Rama ia dha në Pallatin e zyrtare të facebook-ut, por duke iu përgjigjur Brigadave, tani gjithë ditën e ditës qëndron atij mendoj se u jap një përgjigje edhe tezave ekraneve dhe bën tellallin profet: “Rama është kolapsuese të opozitës për sistemin e lugati i reformës në drejtësi, po i kap të gjitha drejtësisë. organet e drejtësisë. Sistemi i drejtësisë është Zoti Bylykbashi duke iu kundërpërgjigjur në kolaps. Tani që ju nuk i keni 84 votat, s’keni thirrjes së përgjegjshme të koleges sime ku të shkoni, sepse ju kemi në dorë. Ktheni Vasilika Hysi, për të votuar ligjin “Për Shkollën dekoratat e reformës ose na thërrisni në tavolinë, e Magjistraturës” kishte shkruar se gjoja i qenka por jo për kafe. Ne do të vijmë në tryezën e vërtetuar profecia e tij në lidhje me kolapsimin bisedimeve vetëm dorë për dore me Patinë e sistemit të drejtësisë, të cilin ai e paska Demokratike”. Tamam si shkohet në kopsht me parashikuar saktësisht se do të ndodhte 2 drekë! vjet pas ndryshimeve kushtetuese. Mua, Mos u hallakatni as njëri dhe as tjetri! personalisht dhe zonjës Hysi na qenkan dashur Të nderuar kolegë të opozitës, mos harxhoni 2 vjet që të kuptonim profecinë e tij për energji, sepse është shumë vapë! reformën në drejtësi dhe se opozita nuk mund Sa për reformën në drejtësi tani që shqiptarët ta ndihmojë me votë shumicën për të kapur po shohin dhe po shijojnë rezultatet e vetingut, Shkollën e Magjistraturës! Duke e ditur sesi nuk ka profet në tokë dhe jo më ju, që t’ua funksionon laboratori i profecive në PD dhe si mbushë mendjen se sistemi i drejtësisë po përzgjidhen profetët politikë për t’i shpallur ata, kolapsohet. Me profetë si ju ata tallen dhe qeshin nuk u çudita aspak, por e shikoj të udhës që sa herë dilni në ekranet televizive, sepse statusin e facebook-ut të zotit Bylykbashi ta vetingu e ka shpallur vetë popullin profet. A shqipëroj tamam për qytetarët shqiptarë, pasi nuk na thanë 99% e shqiptarëve, jo para 2 zbulon në dritën e diellit qëllimin dhe qëndrimin vjetësh, por plot 27 vjet me radhë ne permanent të PD-së, që ditën e parë dhe deri politikanëve të këtij vendi që sistemi i drejtësisë sot ndaj reformës në drejtësi. po na merr shpirtin, është i kolapsuar dhe i Të dashur qytetarë, një shprehje popullore kalbur nga korrupsioni dhe hajdutëria? Ne ju andej nga jam unë, nga Dibra, po e citoj në thoshim: “Jo, ka probleme”, por edhe gjykatat dialektin tim, thotë: “U hutofsh e dëftofsh”. PD- dhe prokuroritë reflektojnë nivelin e të gjithë ja, nëpërmjet statusit në facebook të zotit shoqërisë. Ja tani që i madhi veting po i rrëzon Bylykbashi, si ish- nënkryetar i Komisionit të një nga një listat e korrupsionit brenda sistemit Posaçëm për Reformën në Drejtësi, ka treguar të drejtësisë, erdhi prova e parë e profecisë së me dorën e tij se ka pasur një strategji të qartë profetit popull. Mos u bëni qesharakë! Kursejani politike për të bllokuar reformën në drejtësi, të vetes këtë kllouneri politike, sepse shqiptarët cilën tani po na e shpall si profeci opozitare. Nuk që kanë duruar mbi shpinë 27 vjet me radhë e bënë dot me bllokimin e KLGJ-së, KLP-së, gjyqtarë dhe prokurorë të fabrikuar në KED-së dhe ILD-së dhe tani u është mbushur inkubatorët e famshëm të Durrësit apo lloj- lloj mendja se mund ta bëjnë me Shkollën e sharlatani me diplomë juridiku dhe fermanë Magjistraturës, por do të marrin zhgënjimin e partie, nuk e kanë për gjë të durojnë edhe pak radhës shumë shpejt, sepse organet e reja të muaj pa Gjykatën Kushtetuese apo Gjykatën e drejtësisë janë në krijim e sipër, por turpi i Lartë, se fundja edhe kur i kishim nuk është se mosdhënies së votës për Shkollën do t’ju mbetet i mbyti drejtësia e tyre hyjnore. në derë dhe atëherë do t’ju lutem, të mos na Jemi shtet dhe nuk ka shtet në demokraci pa

207 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Gjykatë Kushtetuese dhe Gjykatë të Lartë, u Dikur e quaje veten profet i dekriminalizimit, po thoni përditë shqiptarëve nga mëngjesi deri në nuk ta mbajti të thuash asnjë fjalë për këtë haber darkë dhe po i nxirrni dorën me gjithë shpatull që erdhi nga fronti i vetingut. Nuk keni se çfarë çdo të huaji që hyn dhe del në Shqipëri, duke të flisni, sepse ky krahu këtej ka ngritur kartonin ia përmendur këtë gjë. Por harroni, kolegë të jo një herë, por plot dy herë në dy gjykatat më të opozitës se ne gjykatat dhe prokuroritë i duam rëndësishme të vendit: në Gjykatën Kushtetuese që t’i shërbejnë popullit dhe jo partive. Kur dhe në Gjykatën e Lartë. Por të paktën meqë populli thotë se nuk i duam më këta të korruptuar nuk e bëtë këtë radhë, dilni dhe kërkojuni në gjykata dhe në prokurori, për kë shqiptarëve falje paradhënie, më besoni, sepse shqetësoheni ju profetët e opozitës, për cilin nëse prisnin raste të tjera brenda sistemit, që popull? Pse ju duket korriku dimër sa herë që do të jenë subjekt i ligjit të dekriminalizimit, do vetingu largon gjyqtarë dhe prokurorë nga t’ju mbarojnë profetët dhe votat. Xhanëm, votat sistemi? Çfarë halli keni? Reforma në drejtësi ju kanë firuar që tani, sepse ju po bëni vetëvrasje dhe vetingu janë një realitet i prekshëm, jo politike duke marrë në mbrojtje gjyqtarët dhe ëndërr. Nuk i bllokoni më dot! Qetësohuni dhe prokurorët e larguar nga vetingu, si dhe duke zbrisni me këmbë në tokë! Sa më shpejt ta sulmuar vetingun e reformën në drejtësi. Ju po kuptoni këtë, aq më mirë do të jetë për ju si shkelni mbi ndërgjegjen e mijëra e mijëra opozitë. Mos e sulmoni reformën në drejtësi qytetarëve shqiptarë, të cilëve u ka ikur rinia në dhe vetingun, se do të ngelni pa kokërr vote duart e gjykatave, në pritje për të marrë të drejtat në zgjedhjet e radhës, por bëhuni urë e zbatimit e tyre të mohuara jo nga ligji, por nga Maliqët e të saj! Ne kemi boll vota si shumicë socialiste, sistemit të drejtësisë. por ju po na i shtoni përditë me këto që po bëni. Unë nuk e di se kur dhe kush jua vuri në gojë Hidheni hanxharin e antireformës në tokë, se këtë profecinë e kolapsimit të sistemit të u lodhët duke e mbajtur në dorë dhe mos u drejtësisë, por fjalën kolapsim mos e ngatërroni bëni palë me gjyqtarët dhe prokurorët e larguar me fjalën kapsllëk politik. Nuk janë e njëjta gjë, që po shastisin dynjanë dhe mbarë shqiptarinë sepse për të parin e ka ilaçin Kushtetuta dhe me budallallëqet dhe justifikimet groteske, ligjet e reja të reformës, të cilat kanë përcaktuar se si e kanë vënë pasurinë e tyre! I keni dëgjuar mekanizmin e zhbllokimit, pavarësisht bllokimit apo jo? “Kemi kursyer thërrimet nga rroga - thotë tuaj politik, që gjithsesi do të jetë i përkohshëm, njëri, - për të blerë shtëpi 300 milionë euro”. “Nuk ndërsa për këtë të dytin ilaçet i ka populli, dhe e di sa e kam pasur rrogën”. “E kam bërë me populli nuk e jep qesim, pa ardhur zgjedhjet. lekët e mbledhura nga dasma e fëmijëve - thotë Kështu siç po silleni ju me reformën në drejtësi, tjetri”. “Nuk kemi faj -thotë tjetri - që në çdo cep kam frikë se do të mbeteni shumë gjatë kaps pallati ka lloto dhe salla bixhozi. Jemi njerëz me politikisht. fat - thotë, sa herë hyj, fitoj”. “Tokën ma ka Sa për Shkollën e Magjistraturës, përsëri i ftoj dhuruar pa ditur gjë babai me ligjin nr. 7502”- kolegët e opozitës që ta votojnë, sepse kështu thotë tjetri këtej. “Lekët mi dha borxh kunati, do të mund të tregojnë përgjegjshmëri politike. motra, vëllai, tezja, daja”. Listojnë të gjithë Nëse shkolla nuk u kap në kohën kur në krye të farefisin në radhë, kur këta të shkretët as që i saj ishte një ish-kandidat për deputet i Partisë pranojnë në shtëpi edhe si miq kur u shkojnë, Demokratike, sot avokat i familjes së të parit sepse këta janë gjyqtarë dhe prokurorë dhe e historik të Partisë Demokratike, nuk ka shanse kanë pjacën e madhe, ndërsa farefisi i tyre është të kapet sot e mot. Prandaj, e ftoj kolegun klasë punëtore. “Nuk kam ditur të plotësoj Bylykbashi që të pyesë dy kolegët e tij në PD: formularin e pasurisë” - thotë një tjetër pas 30 zotin Halimi dhe zotin Alibeaj, të cilët vijnë nga vjet punë si gjyqtar në një nga gjykatat e larta të kjo shkollë. vendit, por kulmi i kulmit është haberi që vetingu Integriteti i shkollës nuk është as meritë jona na dha nga Gjykata e Lartë, aty ku ligji për si shumicë e sotme, e as nuk ishte meritë juaja dekriminalizimin ra në tokë. Unë sot kam të dje, por e vetë stafit të pedagogëve, drejtë të pyes në emër të asaj pjese të popullit magjistratëve dhe miqve ndërkombëtarë, të cilët që përfaqësoj: ku është profeti i kolapsimit të e asistojnë shkollën që nga dita e parë e krijimit sistemit të drejtësisë? Pse nuk flet, pse hesht? të saj.

208 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Për ta ditur se sa integritet ka shkolla, zoti Në fakt, u bë një reformë e madhe, që është Bylykbashi, shko e pyet përsëri te familja e liderit në implementim e sipër, një reformë e cila tënd historik, që vazhdon të jetë e lidhur me kërkohej prej 99 % të shqiptarëve. Kishte në mësimdhënien në atë shkollë, të cilën ti e sulmon sondazhe një përqindje shumë të vogël, më pak sot e gjithë ditën. Shko e pyete sa transparencë se 1 %, të cilët nuk e donin këtë reformë. ka testimi dhe sa mundësi ka Rama për të Fatkeqësisht, sot kolegët tanë të opozitës, të të dërguar aty një student që nuk e meriton! E meqë dyja opozitave, me mosveprimin e tyre të ti ke qejf t’i citosh raportet e BE-së, KE-së, qëllimshëm, me mosardhjen në këto diskutime OSBE-së, OPDAT-it, USAID-it e të tjerë, shko e të rëndësishme, e aq më tepër me mosvotimin lexoji e pastaj tregoju shqiptarëve se çfarë thonë e këtyre akteve ligjore të rëndësishme për ato për Shkollën e Magjistraturës. implementimin e kësaj reforme madhore, që Mendohuni edhe një herë në lidhje me votimin është reforma në drejtësi, po identifikohen me e projektligjit për Shkollën e Magjistraturës, sa këtë minorancë, që përbëhet nga më pak se 1 s’e ka hedhur Gramozi ende në votim. Pastaj % e shqiptarëve. Kushtetuta ka garancitë dhe mekanizmat e Ju kujtohet, të nderuar qytetarë, që kur i duhur... votuan nga halli ndryshimet kushtetuese, filluan (Bie gongu) në kor duke shfrytëzuar çdo mënyrë mediatike, ...për të pasur KLGJ-në, KLP-në, ILD-në, për të treguar se këta e duan reformën në drejtësi Gjykatën Kushtetuese, Gjykatën e Lartë, por më shumë se ne. Në fakt, ne nuk kemi arsye të edhe në mos pastë, do t’i gjeni ju me pahir, njëlloj bëhemi xhelozë, ndaj nuk u bëmë as atëherë. siç e votuat në korrik të 2016-ës, sepse kësaj Shumë mirë, do të ishim të nderuar të kishim pune ia keni marrë dorën. Ju e shtypni butonin një opozitë, e cila do të ishte më e predispozuar “OK” më mirë, kur jua shtrëngojnë dorën të huajt, se ne për të bërë reformën në drejtësi, se sa kur vëllezërit tuaj të një gjaku ju ftojnë të pavarësisht se ne ua premtuam shqiptarëve, votoni bashkërisht një ligj në të mirë të duke lexuar kërkesën e tyre, dhe e Shqipërisë e të shqiptarëve. implementuam atë. S’ka asgjë të keqe, madje Është koha ta shtrëngoni dorën tonë sot, pasi do të dëshironim që edhe sot ta tregonin këtë nesër do të jetë shumë vonë. zell, të tregonin se ishin më me dëshirë se ne Në fund kam një falënderim për kolegët e mi për të dhënë kontributin e tyre për reformën në socialistë, të cilët vazhdojnë të jenë konsekuentë drejtësi. në mbështetjen që i japin me votë zbatimit të Kjo bëhet duke qenë në këtë sallë. Kjo bëhet reformës në drejtësi. duke filluar që nga mbledhjet e komisioneve, aty Edhe një herë faleminderit, kolegë! ku ata munguan në çdo debat të qenësishëm Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Manja! për ligjet e rëndësishme të reformës, aty ku ata Fjalën e ka deputeti Alket Hyseni. Të munguan edhe për këtë ligj të rëndësishëm, këtë përgatitet deputeti Taulant Balla. ndryshim të ligjit, që kemi sjellë sot, një ndryshim Alket Hyseni – Faleminderit, zonja spikere! i thjeshtë, një ndryshim praktik, i cili në thelb nuk Të nderuar kolegë të maxhorancës, sepse është shkencë, por është një element ndihmës kolegë të opozitës nuk ka më, për emërimin e magjistratëve të rinj. Të nderuar qytetarë, E kemi borxh zyrtar si shtet, që këta Në fakt, vijmë këtu për të disatën herë, me të magjistratë, të cilët shkollohen dhe arsimohen njëjtin synim, me të njëjtin qëllim parimor, për të me paratë e taksapaguesve shqiptarë, të bërë detyrën tonë ndaj jush, për të bërë detyrën përzgjedhur nëpërmjet formave më inovative në ndaj qytetarëve të këtij vendi, ndaj vetë këtë proces, pasi përfundojnë studimet e tyre, Shqipërisë, për të bërë detyrën dhe për të të kenë gjithë të drejtën të emërohen dhe t’i raportuar premtimet e mbajtura qoftë gjatë shërbejnë detyrës për të cilën janë arsimuar me fushatave, por qoftë edhe për të qenë kryelartë paratë e taksapaguesve. Aq më tepër, kjo vlen e dinjitozë ndaj partnerëve tanë ndërkombëtarë, në kohën e sotme, kur reforma e madhe në në lidhje me ato gjëra që janë në të mirën tonë. sistemin e drejtësisë, nëpërmjet elementit të Pra, nuk po bëjmë asgjë që nuk na shërben, nuk vetingut, po i jep frytet e veta dhe po krijon po bëjmë asgjë që nuk i shërben këtij vendi. vakancat e duhura, për të zënë vend këta

209 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

magjistratë. Opozita, e cila e ka detyrë t’i votojë me ne. Mund të ndahemi në shumë çështje këto ndryshime teknike ligjore, të cilat në thelb politike, mund të kemi mospërputhje në nuk janë fare politike, shmanget. I shmanget këndvështrimin se si duhet bërë reforma, sepse pranisë, sepse disa nga deputetët e saj janë të secili nga ne mund të ketë rezerva edhe për emra përgjegjshëm atje dhe kanë frikë se po të jenë të ndryshëm në procesin e vetingut, por kjo nuk në seancë plenare mund të devijojnë nga është çështje zgjedhjesh personale, kjo është qëndrimi politik dhe do të detyrohen t’i votojnë çështje principesh e parimesh. Dhe principi e këto ndryshime të rëndësishme, qoftë edhe falë parimi është se askush nuk mund t’i kalojë këta presionit të gjithë demokratëve të thjeshtë në të filtra, për të cilët ju ishit skeptikë. Para një viti gjithë territorin e Shqipërisë, sepse në të gjitha filluat, por deri para një jave, dy javësh e një nivelet, ka plot demokratë, të cilët kërkojnë që muaji, ju thoshit se nuk ka rezultat, sepse në këta kjo reformë të shkojë deri në fund. Janë po aq filtra do të kalojnë vetëm ata që zgjedh hallexhinj edhe demokratët, edhe socialistët, kur maxhoranca, ndërsa të tjerët nuk do të kalojnë. përplasen në dyert e gjykatave. Janë po aq Tani ju po e shikoni, të nderuar qytetarë, se nevojtarë edhe demokratët, edhe lësëistët edhe ky filtër është i pagabueshëm. Është një filtër socialistët, kur nuk e gjejnë të drejtën nga që nuk fal as gabime të vogla të së kaluarës, e gjyqtarët e korruptuar. Është shumë mirë që jo më gabime principale, të cilat bien ndesh me vetingu po e nxjerr jashtë radhëve një pjesë të interesat e së drejtës. madhe të këtyre gjyqtarëve të korruptuar, të Ky filtër po funksionon në mënyrë perfekte. padenjë e të papërshtatshëm për të qenë pjesë Ky filtër po nxjerr masivisht jashtë radhëve të sistemit të drejtësisë. Hajt t’i zëvendësojmë. gjyqtarë e prokurorë të padenjë e të Ky është mekanizmi: do të zëvendësohen papërshtatshëm për sistemin e drejtësisë. Këtu nëpërmjet magjistratëve që prodhon Shkolla e qëndron arsyeja e frikës së madhe të opozitës, Magjistraturës. fakti se po i humbin interesat brenda sistemit Ne kërkuam një konsensus, jemi të hapur dhe gjyqësor, interesa të cilat maxhoranca as nuk i i presim. Patjetër që me konsensusin e opozitës ka pasur e as synon t’i ketë. do të kalojë ky ligj. Çështja nuk është thjesht Ndërkohë, ata që bërtasin të frikësuar nga janë numrat apo s’janë numrat, por çështja largimet masive, tregojnë se kanë frikë se është: a ekziston apo jo vullneti politik për t’i humbin miqtë, por edhe pse e dinë se do të vijë dhënë drejtësi qytetarëve të Republikës së dita që në këta filtra apo në filtra të tjerë do të Shqipërisë, e jo vetëm atyre. Edhe investitorët kalojë morali i tyre politik, pasuria e tyre, por e huaj, edhe qytetarët e huaj që jetojnë e punojnë edhe elementet penale të konsumuar prej tyre në Shqipëri e kanë të domosdoshme një gjykatë gjatë ushtrimit të detyrës në të kaluarën, qoftë të pavarur, të paanshme, që në fund të fundit edhe kushdo që i konsumon ato aktualisht. nuk ndikohet as nga shteti, as nga politika, as Prandaj, të nderuar qytetarë, ne nuk jemi këtu nga interesat e ngushta të xhepit, por jep drejtësi. për të larë gojën para jush. Ne kemi ardhur me Kjo bëhet thjesht duke vënë aty njerëz të besimin se edhe opozita do të na bashkohet. Ne paimplikuar, të ndershëm e profesionalisht të po prisnim me ankth përfundimin e mbledhjeve aftë, siç janë magjistratët. qoftë të njërit grup opozitar, qoftë të tjetrit, të cilët Ç’kusur kanë ata të rinj, që presin prej kohësh vetëm nxjerrin pretekste për të mos qenë këtu për t’u emëruar? Ç’kusur do të kenë ata të tjerët, sot. Deri dje nxirrnin pretekste procedurale të të cilët do të diplomohen vitin që vjen? Pse duhet inskenuara nga vetë ata për parregullsi votimi të rrinë ata pa u emëruar për shkak të kapriçove në seancë, dhe nuk vinin në sallë; sot flasin për politike të opozitës? Aq më tepër kur sistemi pretekste të tjera, të paqena, jomorale, por në gjyqësor ka nevojë të jashtëzakonshme. fakt janë vetëm kapriço politike, që vijnë nga Mungesa e gjyqtarëve do të sjellë zvarritje të shterpësia e ideve, që nga lideri kryesor i dosjeve, zvarritje të gjykimit. Sipas parimit: “Një opozitës e deri te anëtarët e thjeshtë të këtij gjykim i vonuar është një e drejtë e mohuar”, parlamenti, të cilët nuk po arrijnë të ngrihen në jemi duke shkelur rëndë parimet kushtetuese, lartësinë e momentit të sotëm. Ky është moment të nderuar kolegë të opozitës. Prandaj politik shumë i rëndësishëm në historinë e këmbëngulim që ju të jeni këtu sot, së bashku parlamentarizmit shqiptar, në historinë e gjithë

210 Legjislatura e 9-të Viti 2018

shtetit shqiptar, kur një nga mekanizmat kryesorë ekspertët e vendeve mike, me institucionet që ka sistemi i drejtësisë duhet të vihet në partnere dhe me ekspertët e nivelit të lartë, të eficiencë. Ky është mekanizmi bazë, i cili mund cilët na kanë dhënë edhe sugjerime dhe kemi t’i rregullojë në mënyrë perfekte edhe pritur që të diskutojmë me kolegët e opozitës mekanizmat e tjerë. Ekzekutivi nuk është perfekt, për t’i votuar të gjithë së bashku. Ju nuk pranoni legjislativi nuk është perfekt, por nëse arrijmë të të bëni konsensus, por ne do t’ju presim, sepse kemi një sistem gjyqësor perfekt, të jeni të bindur kjo është detyra jonë dhe ky është misioni ynë. se edhe dy pushtetet e tjera do të bëhen patjetër Ne gjykojmë se ka gjithmonë kohë për një perfekte, sepse ky është filtri ku kalojnë të gjithë. opozitë konstruktive dhe këtë e kemi diskutuar Ndërkohë, e kundërta nuk sjell asnjëherë edhe me disa nga kolegët tanë brenda radhëve perfeksion. Prandaj, le të bashkohemi për ta bërë të opozitës, të cilët janë të predispozuar sa më perfekt sistemin e drejtësisë, që kështu personalisht për ta ndihmuar këtë proces, por të perfeksionohemi edhe ne, të gjithë së bashku, vendimet politike nuk i lejojnë. Gjithashtu, në ekzekutiv apo në parlament nesër. besojmë se aty ka qytetarë të ndershëm, të cilët, Ne nuk kërkuam asnjë zgjidhje shkencore për hatër të fëmijëve të tyre, duan ta ndryshojnë dhe ndonjë tejkalim politik të rëndësishëm. Ne i një herë e mirë situatën në këtë vend, ku kërkojmë opozitës që thjesht, ashtu siç u mburr pritshmëritë janë shumë të larta dhe meritojmë dje sikur e donte më shumë reformën, të vijë sot të jemi shumë më përpara se ku ndodhemi sot, e të kontribuojë; të votojë këtë ndryshim ligjor, por për shkak të këtyre ngërçeve artificiale të që kërkon patjetër një shumicë të cilësuar dhe politikës, vazhdojmë e zvarritemi dhe nuk kapim t’i japë mundësi plotësimit të vendeve vakante ritmin e duhur. në ato gjykata ku janë prej kohësh vakante, ku Të dashur qytetarë, mali i dosjeve sa vjen e shtohet. Por këta duan Të nderuar kolegë, që dosjet të shtohen pa fund, që të drejtojnë Shqipëria ka nevojë të rendë, nuk mjaftojnë gishtin nga ne dhe të thonë: “Këta e bënë! Këta hapat që hedhim me motorët e maxhorancës, janë fajtorët! Këta e donin këtë mënyrë reforme, por na intereson që të gjithë së bashku të ndezim ndaj le të mbajnë përgjegjësi sot.” motorët e mundshëm drejt asaj rruge, ku Se këta janë të parimit që, po doli djalë e shqiptarët na ka kanë adresuar që në vitet ’90 marrim për vete, ndërsa po doli vajzë ta lënë në me ndryshimet e sistemit drejt Europës. Që ta derë. Jo, të nderuar, ne i kemi marrë përsipër arrijmë Europën na duhet të kemi ritme edhe më të gjitha përgjegjësitë. Ne e dimë se kjo reformë të larta se vendet europiane, në mënyrë që në nuk është e lehtë. Madje jemi koshientë se është dekadat e ardhshme të kapim nivelin minimal një reformë shumë komplekse, patjetër që do të apo qoftë edhe mesatar të këtyre vendeve. ketë vështirësi, dhe vështirësitë janë krijuar; Opozitat vërtet kanë për detyrë të paraqesin patjetër që do të ketë ngërçe, dhe ngërçe janë alternativat e tyre, të tregojnë mangësitë në krijuar gjatë implementimit të saj, por ne jemi të punët e maxhorancave, pse jo edhe të përgatitur, madje për një pjesë të tyre edhe të demaskojnë shkeljet e ligjit apo veprimet e parapërgatitur, dhe zgjidhjet ligjore janë aty, por gabuara të maxhorancave, por duhet të mos jemi të përgatitur edhe për rastet kur zgjidhjet harrojnë detyrën kryesore për të cilën janë ligjore nuk janë parashikuar, siç janë një tërësi votuar, detyrën për t’i shërbyer këtij vendi, e cila rastesh të shkaktuara nga vonesat e ngritjes së vjen vetëm duke u bashkuar në këtë rrugë të disa institucioneve të sistemit të drejtësisë. Këto madhe të integrimit europian. vonesa ne i kemi diskutuar edhe herë të tjera, Kolegë të opozitës, ne ju presim tani, ju nuk dua të ndalem sot dhe as të vë gishtin tek presim edhe gjatë pushimeve, patjetër që jemi askush, por, duke menduar se janë vetëm gati, sepse për ne nuk ka pushime, ju keni kohë artificiale dhe populli shqiptar e di shumë mirë që jeni me pushime, jemi këtu në çdo moment se kush është autori i këtyre pengesave që sollën që mund të arrihet konsensusi për të votuar së këto vonesa, ne jemi të hapur për t’i zgjidhur të bashku këto ndryshime të rëndësishme dhe për gjitha ato ngërçe ligjore që krijohen t’u dhënë mundësi atyre gjyqtarëve dhe profesionalisht. Këto ndryshime ligjore fillimisht prokurorëve magjistratë të paemëruar të janë konsultuar me kolegët e opozitës, me emërohen nëpërmjet një formule të

211 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

pandikueshme. Të mos harrojmë se formula e i Pavarur i Kualifikimit apo të dorëhequr. Ky lloj emërimit të tyre nuk varet më, siç ishte deri dje, procesi, pra nevoja për të garantuar një sistem nga vullneti i votave në KLD apo nga vullnetit të pavarur dhe të gjithanshëm drejtësie, duhet personal i Prokurorit të Përgjithshëm, por është të kryhet, por vonesat në ngritjen e organeve të e paracaktuar. Rezultatet, performanca dhe reja nuk kanë ardhur si pasojë e këtij procesi. dëshira e secilit nga magjistratët përcaktojnë Unë jam e sigurt që disa prej jush nuk e kishin emërimin e tyre, pozicionin e punës dhe vendin menduar kurrsesi që do t’i shkatërrohej në këtë ku do të emërohen. Prandaj, të nderuar, këto nuk mënyrë kontrolli dhe pushteti që kishin mbi janë pretekste teknike, por vetëm kapriço tuaja sistemin gjyqësor. politike, kapërcejini ato dhe shërbejini Shqipërisë Prandaj sot jo pak deputetë të opozitës, por në këtë moment të rëndësishëm, ku sovrani do jo vetëm, janë kundër këtij projektligji dhe kundër të vendosë se kush kishte të drejtë. reformës në drejtësi. Disa prej tyre po përpiqen Ju faleminderit! me çdo mënyrë për të ruajtur fijet e errëta, të Vasilika Hysi –Faleminderit, zoti Hyseni! cilat garantojnë kontrollin mbi sistemin e Fjalën e ka ministrja Etilda Gjonaj. drejtësisë dhe shpresojnë që reforma në drejtësi Etilda Gjonaj – E nderuar zonja nënkryetare të dështojë. Procesi i vetingut është një proces i e Kuvendit, pakthyeshëm. Kundërshtarët e reformës janë të Të nderuar deputetë, destinuar të dështojnë. Gjatë këtyre muajve në detyrë si ministre e Më lejoni të sjell në vëmendje se Drejtësisë kam dëgjuar pa fund përfaqësues të kundërshtarët e reformës nuk janë të paktë në opozitës, deputetë, ose jo, që e kanë numër dhe as të pafuqishëm. Këta kundërshtarë konsideruar të nevojshme reformën në drejtësi e dërguan dy herë ligjin e vetingut në Gjykatën për rikthimin e besimit të publikut te ky sistem. Kushtetuese, duke sjellë pezullimin e tij. Këta Po ashtu kam dëgjuar edhe përfaqësues të kundërshtarë vonuan votimin e anëtarëve të opozitës, që mezi presin dhe bëjnë çmos me të organeve të vetingut, si pasojë pati shtyrje të gjitha mënyrat që ta konsiderojnë reformën në fillimit të funksionimit të këtyre organeve. Kjo drejtësi si të dështuar. Pavarësisht se kjo vonesë në ngritjen e organeve të reja të reformë ka mbështetjen më të gjerë të qytetarëve drejtësisë ka sjellë edhe nevojën për që ka pasur ndonjë reformë tjetër, përsëri ka ndërmarrjen e kësaj nisme legjislative. Kjo nismë kundërshtime nga kolegët e opozitës. Kjo legjislative krijon mundësinë për të rivendosur reformë në drejtësi i dha Shqipërisë një në afat zbatimin e reformës në drejtësi dhe rekomandim të pakushtëzuar nga Komisioni garantimin e një sistemi drejtësie të pavarur dhe Europian, i dha Shqipërisë datën e çeljes së paanshëm për qytetarët shqiptarë. Pra, negociatave nga Këshilli Europian, të cilët i nëpërmjet këtij projektligji ne po përpiqemi të njohën rezultatet e zbatimit të reformës në rregullojmë dëmet që i janë shkaktuar zbatimit drejtësi, që kishin të bënin pikërisht me procesin të shpejtë dhe në kohë të reformës në drejtësi. e vetingut të gjyqtarëve dhe prokurorëve. Nëpërmjet këtij projektligji ne duam të rifitojmë Kur bashkërish miratuam ndryshimet kohën e humbur për shkak të përpjekjeve kushtetuese dhe vendosëm të ngrinim sistemin dashakeqëse, të cilat duan ta mbajnë Shqipërinë e vetingut për gjyqtarët dhe prokurorët, sigurisht larg familjes së madhe europiane. që secili prej nesh kishte një vlerësim personal Ky projektligj afron në kohë ngritjen e për numrin e gjyqtarëve dhe prokurorëve që organeve të reja të sistemit të drejtësisë, mund të largoheshin nga sistemi për shkak të veçanërisht organeve të SPAK-ut; përmbush më këtij procesi. Megjithatë, jam e sigurt që askush shpejt detyrat e caktuara nga Këshilli Europian prej nesh apo partnerëve ndërkombëtarë, që për hapjen e negociatave me Shqipërinë, dhe asistuan në këtë proces, nuk e kishin menduar më e rëndësishmja, afron çdo ditë e më shumë asnjëherë që ky proces mund të prekte një ballafaqimin e një pjesë prej jush me drejtësinë numër kaq të madh gjyqtarësh dhe prokurorësh. dhe të vërtetën. Ky është dallimi i madh ndërmjet Më lejoni t’ju risjell në vëmendje se vetëm sot një opozitë të trembur nga këputja e fijeve të që flasim janë plot 32 gjyqtarë dhe prokurorë të kontrollit mbi sistemin gjyqësor dhe kësaj larguar nga sistemi, të shkarkuar nga Komisioni qeverie, e cila po përpiqet me çdo mjet që të

212 Legjislatura e 9-të Viti 2018

garantojë një sistem të drejtë dhe të pavarur në drejtësi? Përsëri përgjigjja është e njëjtë: drejtësie. Ne nuk po kursejmë asgjë për të absolutisht që është e njëjtë si në rastin e garantuar drejtësi për shqiptarët. pranimit të magjistratëve të rinj, pra është e njëjta Më lejoni t’ju sjell në vëmendje se në janar të zgjidhje që bashkërisht i kemi dhënë dhe që e vitit 2019 do t’i dyfishojmë pagat e gjyqtarëve kemi vendosur në dispozitat transitore të ligjit të dhe prokurorëve. Për të garantuar pavarësinë e statusit, kur i kemi dhënë të drejtën Këshillit të anëtarëve të organeve të vetingut, ua kemi rritur Lartë të Drejtësisë dhe Prokurorit të atyre pagën 50%, duke i shndërruar në zyrtarët Përgjithshëm për të emëruar magjistratët publikë me të paguar në Shqipëri. Çfarë po kandidatë të diplomuar në vitin 2016, deri në bëjmë ne me këto ndryshime ligjore?! Asgjë më ngritjen e institucioneve të reja. Kjo është një shumë se garantimin e qëndrueshmërisë së zgjidhje e përkohshme, me qëllim që këta sistemit gjyqësor dhe parandalimin e çdo bllokimi magjistratë të mund të emërohen në pozicione të mundshëm të punës në gjykata për shkak të e vende vakante në gjykata apo prokurori, sipas mungesës së gjyqtarëve, të cilët po largohen nga nevojave. Pra, nëpërmjet këtyre ndryshimeve sistemi për shkak të procesit të vetingut. ligjore nuk po bëjmë as më shumë e as më pak Nëpërmjet ndryshimeve të propozuara i japim sa kemi bërë bashkërisht më parë: të garantojmë të drejtë Shkollës së Magjistraturës që edhe këtë funksionimin e sistemit të drejtësisë gjatë vit, siç ka bërë dy vjet radhazi që nga miratimi i periudhës transitore nëpërmjet pranimit të reformës në drejtësi, të ketë mundësi të hapë studentëve të rinj në Shkollën e Magjistraturës, dyert për vitin e ri akademik për të pranuar si dhe të emërojmë magjistratë të magjistratët e rinj. Propozimi që bëhet është të sapodiplomuar, që sjellin një gjak të ri në hapet viti i ri akademik me një numër kuote më sistemin e drejtësisë, i cili ka nevojë për një të lartë se vitet e kaluara, me qëllim që të shtohet transfuzion total gjaku. numri i gjyqtarëve dhe i prokurorëve të rinj. Të nderuar qytetarë, Kuotat e magjistratëve të rinj janë të Unë jam e bindur se pjesa më e madhe e domosdoshme për zëvendësimin e gjyqtarëve opozitës është e ndërgjegjshme për nevojën për dhe prokurorëve që largohen nga sistemi i të pasur një sistem drejtësie të pavarur dhe të drejtësisë, për shkak se kanë qenë dhe kanë paanshëm. Jam e bindur se ata duhet të kthehen rezultuar të korruptuar, të paaftë apo me në këta sallë për të miratuar pikërisht këto probleme me integritetin. A është kjo një qasje e ndryshime kaq të rëndësishme për vetë sistemin ndryshme nga qasja që kemi pasur kur hartuam e drejtësisë. Ndërkohë, sot është mundësia që dhe miratuam bashkërisht paketën e reformës ata nga opozita, që duan një sistem drejtësie të në drejtësi?! Absolutisht që jo! Është e njëjta pakapur nga korrupsioni, krimi i organizuar apo qasje; është thjesht një zgjatje e efekteve kohore të paaftët, përtej retorikës politike, ta votojnë këtë të parashikimit ligjor transitor, deri në momentin projektligj që t’u tregojnë shqiptarëve se nuk janë e ngritjes së këshillave, të cilët kanë detyrimin kundër reformës në drejtësi dhe kundër ligjor të përcaktojnë kuotat e magjistratëve që Shqipërisë europiane. do të ndjekin Shkollën e Magjistraturës. Është e Faleminderit! njëjta zgjidhje që kemi vendosur në dispozitat Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Gjonaj! transitore të ligjit për vetingun dhe në ligjin për Fjalën e ka deputetja Klotilda Bushka, e cila organet e qeverisjes së sistemit të drejtësisë. është një ndër nismëtarët e nismës që po Pra, gjatë një periudhe transitore, deri në ngritjen diskutojmë. e këshillave, Shkolla e Magjistraturës mund të Klotilda Bushka – E nderuar zonja pranonte një numër të caktuar kandidatësh. kryesuese e seancës, Parashikimi i dytë i ndryshimeve ligjore ka Të nderuar kolegë deputetë, lidhje me emërimin e kandidatëve për Projektligji që kemi paraqitur si nismë dhe, magjistratë. Sigurisht, qytetarët shqiptarë kanë që mbështetet nga maxhoranca, ka të bëjë të drejtë të shtrojnë të njëjtën pyetje që unë pikërisht me një çështje, e cila është e shtrova pak më parë: a është kjo një qasje e re, rëndësishme në kuadrin e reformës në drejtësi, e ndryshme nga qasja që kemi pasur bashkërisht pra me dy elemente të rëndësishme, emërimin kur hartuam dhe miratuam paketën e reformës e të gjithë studentëve të Shkollës së

213 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Magjistraturës, që sapo kanë mbaruar ciklin e pritshmërive të ligjvënësit në atë kohë, i cili studimeve, në pozicionet e tyre të punës, detyrim miratoi ligjin në vitin 2016, për dy arsye. që e ka shteti shqiptar, dhe hapjen e Shkollës Këshilli i Lartë Gjyqësor dhe Këshilli i Lartë i së Magjistraturës për vitin akademik 2018 me Prokurorisë, të cilët kanë për detyrë të studentë të rinj. përcaktojnë se ku emërohen studentët që Shkolla e Magjistraturës, për efekt të përfundojnë studimet e Magjistraturës dhe sa do reputacionit dhe cilësisë së lartë që ka krijuar të jetë numri i studentëve të rinj që do të hyjnë ndër vite, jo vetëm në sajë të stafit drejtues dhe në ciklin e Shkollës së Magjistraturës, pra këto atij akademik, por edhe në bazë të mbështetjes dy organe, nuk janë ngritur ende dhe janë vonuar së partnerëve ndërkombëtarë, ka një rol të për arsye shumë të qarta. shtuar dhe shumë të rëndësishëm për sa i takon Ligji i vetingut, i cili është çelësi i reformës të gjithë sistemit të ri të drejtësisë në vend. në drejtësi, është pikërisht ligji që parashikon se Roli i saj është rritur duke u pozicionuar si një të gjithë ata kandidatë për anëtarë të Këshillit të nga organet e qeverisjes së sistemit të Lartë Gjyqësor dhe Këshillit të Lartë të drejtësisë. Përgjegjësitë e saj janë rritur jo vetëm Prokurorisë do të duhet të kalojnë procesin e në kuadrin e pozicionimit të ri më të fuqishëm rivlerësimit të pastërtisë së figurës së tyre, të në sistemin e drejtësisë, por edhe në kuadrin e profesionalizmit dhe të pasurisë. Nëse ky proces rezultateve të para të procesit të vetingut. Këto nuk mbaron, nuk mund të kemi ecurinë e ngritjes rezultate, siç tashmë jemi të gjithë koshientë, së organeve të reja të drejtësisë. Ky proces janë mbi pritshmëritë e Analizës së Reformës është vonuar, sepse për muaj me radhë Gjykata në Drejtësi. Numri i gjyqtarëve dhe i prokurorëve Kushtetuese pati në shqyrtim ligjin e vetingut, i që po shkarkohen nga organet e vetingut është cili, nëse e mbani mend, madje askush nuk mund më i lartë sesa është parashikuar në fazën e ta harrojë, ishte atje si pasojë e kërkesës së miratimit të ligjeve të reformës. Me këtë trend opozitës. Më në fund Gjykata Kushtetuese rezultatesh nga procesi i vetingut Shkolla e vendosi qartësisht, duke iu referuar edhe Magjistraturës duhet të jetë e aftë të përgatisë opinionit të Komisionit të Venecias, se ligji i një numër më të lartë magjistratësh, të kualifikuar vetingut ishte në përputhje me standardet dhe profesionalisht për të plotësuar vakancat që po garantonte një drejtësi të re për të gjithë krijohen në gjykata dhe në prokurori. shqiptarët. Ama ky proces mori kohën e tij. Nuk Por kjo nuk është arsyeja e vetme pse unë mjaftoi ky proces, por “Çadra” e opozitës, e cila dhe kolegu im, Manja, kemi paraqitur këtë nismë, bllokoi dhe futi në ngërç jo vetëm situatën politike e cila sot, në kuadrin e një projektligji, po parazgjedhore, por edhe të gjithë procesin e shqyrtohet në seancë plenare. Në fakt, siç e tha ngritjes së organeve të reja të vetingut, bëri që edhe ministrja e Drejtësisë në mënyrë shumë të të shtyhej me disa muaj të tjerë emërimi dhe qartë dhe shteruese në argumentet e saj, ne sot zgjedhja e anëtarëve të organeve të vetingut, si po bëjmë një detyrë të karakterit krejtësisht pasojë edhe fillimi i punës së këtyre organeve. teknik. Ne propozojmë që dy nga dispozitat E pa mbaruar procesi i rivlerësimit të atyre kalimtare të ligjit “Për statusin e gjyqtarëve dhe kandidatëve nga radhët e gjyqtarëve dhe të të prokurorëve” të amendohen, në mënyrë që të prokurorëve për të qenë pjesë e Këshillit të Lartë kalojmë ato problematika që janë krijuar nga Gjyqësor dhe Këshillit të Lartë të Prokurorisë, vonesa e ngritjes së institucioneve të reja të nuk mund të kemi ngritjen e dy këshillave. drejtësisë: Këshilli i Lartë Gjyqësor dhe Këshilli Pra, duke qenë se të dy këshillat kanë për i Lartë i Prokurorisë. detyrë të emërojnë edhe studentët që mbarojnë Në ligjin aktual periudha kohore, nga momenti Magjistraturën, edhe të përcaktojnë sa do të jetë i hyrjes në fuqi të ligjit derisa të ngrihet Këshilli i numri i atyre studentëve që do të fillojnë vitin e Lartë Gjyqësor dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë ri akademik, ne kemi propozuar një projektligj të për sa i takon emërimit të magjistratëve që karakterit tërësisht juridik teknik, i cili bën mbarojnë ciklin dhe numrit të studentëve që do shtyrjen e periudhës kalimtare deri në ngritjen e të hyjnë në Shkollën e Magjistraturës është të dy këshillave të lartë të sistemit të drejtësisë. rregulluar posaçërisht. Prandaj ne sot kemi kërkuar, në fakt prej disa Kjo periudhë kalimtare ka dalë tej ditësh, që kur e kemi paraqitur këtë nismë, një

214 Legjislatura e 9-të Viti 2018

dakordësi mes të gjithë aktorëve politikë në këtë ta votojnë këtë projektligj, është e qartë se deri sallë të Kuvendit për të shtyrë në kohë atë në ngritjen e KLGJ-së nuk do të kemi një kurs të dispozitë kalimtare që parashikon ligji “Për ri të Shkollës së Magjistraturës, pra nuk do të statusin e gjyqtarëve dhe të prokurorëve”. kemi studentë për vitin akademik 2018. Ama kjo Kjo nuk është ndonjë çështje e vështirë, aq nuk mund të vazhdojë përfundimisht. më tepër duke pasur parasysh kolegët opozitarë Procesi i vetingut është duke ecur përpara. që në momentin kur është miratuar reforma në Kandidatët për prokurorë dhe për gjyqtarë janë drejtësi janë shprehur pro çdo lloj nisme që ka në një proces vetingu, i cili do të përfundojë të bëjë me fuqizimin e Shkollës së shumë shpejt. Presim që shumë shpejt, brenda Magjistraturës, një element kyç në pavarësinë e këtij viti, të ngrihet KLP-ja dhe KLGJ-ja dhe këtë gjyqtarëve dhe të prokurorëve. ngërç, që po e krijojnë sot kolegët e opozitës, Për të qenë e sinqertë, që në momentin kur e do ta zgjidhin më së miri të dy këshillat, qoftë kam paraqitur këtë nismë, kam besuar se do të për ata magjistratë që kanë përfunduar ciklin e kishim dakordësinë e deputetëve të opozitës për studimeve të Magjistraturës dhe presin të ta miratuar këtë ndryshim për sa i takon Shkollës regjistrohen në pozicione pune, qoftë për numrin së Magjistraturës. E shoh që mungon dhe, në e ri të studentëve, të cilët duhet të hyjnë në fakt, më vjen keq, sepse këta, që ishin shkaktarë Shkollën e Magjistraturës dhe do të jenë për të gjitha vonesat në lidhje me ngritjen e kontingjenti kryesor i ekselencës për të plotësuar organeve të reja të drejtësisë, sot hedhin baltë, vakancat që na janë krijuar nga vonesat në kritikojnë dhe janë sërish bllokues për të ecur ngritjen e organeve të drejtësisë. përpara me zbatimin e reformës në drejtësi. Siç e shihni, ka zgjidhje. Do të ishte mirë që Të gjithë ata që janë juristë nga kolegët e ne të fitonim kohë, por një gjë është e opozitës e dinë shumë mirë se edhe në gjykatë rëndësishme, e qartë dhe këtë duhet ta dinë të askush nuk të justifikon me faktin e një shkeljeje gjithë shqiptarët dhe të gjithë kolegët opozitarë: ligjore kur shkeljen ligjore e ka bërë kërkuesi. kjo maxhorancë nuk ka bërë dhe nuk do të bëjë Pra, këta që thonë sot: “Nuk ngrihen asnjëherë pazare në kurriz të reformës në institucionet, janë vonuar” dhe drejtojnë gishtin drejtësi. Kështu, nëse kanë ende kohë dhe kanë e fajit te ne, ta dinë se shkaktarët e vonesës janë ende mundësi të mendojnë, le të vendosin edhe vetë, madje sot duhet të ishin këtu për të qenë një herë për qëndrimin që do të mbajnë pjesë e zgjidhjes dhe jo pjesë e përfundimisht deri në fund të kësaj seance. Në bllokimit.Megjithatë, duke e menduar me qetësi rast të kundërt, më vjen keq t’ju them, por çështjen e projektligjit që kemi sot në shqyrtim, metoda juaj e bllokimit veçse ju bllokon edhe ju unë jam e bindur për një fakt, që nuk është fakt vetë, sepse do të vijë shumë shpejt dita kur i lumtur, por është një zgjidhje: do të ishte shumë Shkolla e Magjistraturës, pasi të ngrihen KLGJ- mirë që së bashku me kolegët e opozitës ne sot ja dhe KLP-ja, do të funksionojë normalisht. të bashkonim votat dhe ta votonim projektligjin Atëherë, ju nuk do të keni më asnjë argument që kemi sjellë për shqyrtim. Edhe nëse nuk e kundrejt shqiptarëve. votojmë, para shqiptarëve ne po tregohemi të Faleminderit! ndërgjegjshëm dhe të përgjegjshëm, si deputetë (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) të maxhorancës dhe si maxhorancë në tërësi, Gramoz Ruçi - Urdhëroni, zoti Balla! ne jemi që reforma në drejtësi të ecë përpara Taulant Balla – Faleminderit, zoti Kryetar! dhe të mos bllokohet. Ne sot kemi bërë detyrën Mendoj se kolegët tanë i parashtruan të gjitha tonë për ta zbatuar me tej dhe me ritmet e duhura propozimet tona, sepse ky është një projektligj reformën në drejtësi, por këtë duhet ta bëjmë së që ka marrë të gjithë kohën e nevojshme për bashku me kolegët opozitarë, të cilët, me sa diskutim dhe, në mungesë të refleksioneve nga duket nga karriget bosh, nuk e kanë këtë vullnet. ana e përfaqësuesve të opozitës, mendoj se Ata nuk mund ta bllokojnë përgjithmonë këtë gjë. këtu duhet të ndërpriten diskutimet për këtë Nëse kolegët opozitarë nuk duan sot të vijnë dhe çështje dhe të kalojmë te çështjet e tjera. Grupi ta votojnë këtë projektligj, është e qartë se ligji i ynë parlamentar i tërheq diskutantët, me qëllim ka zgjidhur me mekanizma zhbllokues të gjitha kalimin në diskutimet në emër të grupit dhe më çështjet. Nëse sot kolegët opozitarë nuk duan pas në votim.

215 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Faleminderit! grantit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Gramoz Ruçi – Atëherë, vazhdojmë me Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim për projektligjin “Për denoncimin e marrëveshjes financimin e projektit “Hekurudhat shqiptare - ndërkombëtare ndërmjet Këshillit të Ministrave rehabilitimi i linjës hekurudhore Tiranë - Durrës të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së dhe ndërtimi i linjës hekurudhore për në Republikës Federale të Gjermanisë, për Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës”, në kuadër bashkëpunimin financiar 2010, për projektin të grantit të investimit nga Fondi i Përbashkët “Rifinancimi i ndërmarrjeve të vogla dhe të Europian i Ballkanit Perëndimor””, një grant prej mesme në zonat urbane dhe rurale, faza e dytë”, 35,4 milionë eurosh, i cili akordohet nga Fondi i ratifikuar me ligjin nr. 86/2015"”. Nuk ka Përbashkët Europian i Ballkanit Perëndimor. diskutime. Kostoja totale e projektit kap vlerën 90,6 milionë Zoti Balla, do të shpreheni për të dyja euro, nga të cilat 15,6 milionë euro do të marrëveshjet? financohen nga qeveria shqiptare, 36 milionë Taulant Balla – Jemi dakord. Të kalojmë te euro do të financohen nga BB-ja me kredi dhe projektligji tjetër! 35,4 milionë euro do të financohen nga Fondi i Gramoz Ruçi – Atëherë, mbyllen diskutimet Përbashkët Europian i Ballkanit Perëndimor. për këtë marrëveshje. Marrëveshja e grantit nga Fondi i Përbashkët Vazhdojmë me projektligjin “Për denoncimin Europian i Ballkanit Perëndimor në vlerën 35 e marrëveshjes ndërkombëtare ndërmjet milionë euro është një ndër projektet fituese në Këshillit të Ministrave të Republikës së samitin e Parisit në korrik të vitit 2016. Shqipërisë dhe qeverisë së Republikës Federale Pra, me miratimin e këtij granti përmbyllet të Gjermanisë, për bashkëpunimin financiar fatura financiare për realizimin e këtij projekti 2010, për projektin “Eficienca energjetike strategjik dhe ekonomik për vendin. Me vlerën e përmes sektorit bankar”, ratifikuar me ligjin nr. siguruar prej 90,6 milionë eurosh bëhet i mundur 89/2015"”. realizimi i projektit për rehabilitimin e linjës Do të diskutojë ndonjëri për këtë ekzistuese Tiranë-Durrës, me gjatësi 34,2 marrëveshje? Nuk ka diskutime. kilometra, si dhe ndërtimi i linjës së re Vazhdojmë me projektligjin tjetër “Për hekurudhore, që lidh linjën kryesore me ratifikimin e marrëveshjes financiare ndërmjet aeroportin e Rinasit, me gjatësi 4,7 kilometra, Këshillit të Ministrave të Republikës së duke përfshirë edhe degëzimet shtesë në Tiranë Shqipërisë, të përfaqësuar nga Ministria e dhe në Durrës, me gjatësi 950 dhe 800 metra, Financave dhe Ekonomisë, dhe Cassa Depositi respektivisht, për të lidhur linjën e re me e Prestiti S.p.A., për programin e arsimit dhe terminalin publik. Projekti parashikohet të fillojë formimit profesional nëpërmjet inovacionit”. në janar të 2019-ës dhe të përfundojë më Do të diskutojë ndonjëri për këtë 31.12.2020, falë sigurimeve të fondeve nga marrëveshje? Nuk ka diskutime. qeveria shqiptare. Impakti strategjik i këtij projekti Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin e me interes ekonomik do të japë frytet e veta në: marrëveshjes së grantit ndërmjet Republikës së shkurtimin e kohës së lëvizjes si për njerëzit, Shqipërisë dhe Bankës Europiane për Rindërtim edhe për mallrat, ku mendohet që koha e lëvizjes dhe Zhvillim për financimin e projektit nga Tirana për në Durrës do të jetë 22 minuta “Hekurudhat shqiptare - rehabilitimi i linjës dhe anasjelltas, dhe 11 minuta do të jetë koha e hekurudhore Tiranë - Durrës dhe ndërtimin e lëvizjes nga Tirana për në aeroportin e Rinasit; linjës hekurudhore për në Aeroportin zvogëlimin, reduktimin e bllokimit të trafikut Ndërkombëtar të Tiranës”, në kuadër të grantit rrugor ndërmjet Tiranës dhe Durrësit dhe të investimit nga Fondi i Përbashkët Europian i aeroportit të Rinasit, shkurtim në kohë dhe një Ballkanit Perëndimor””. lëvizje me komoditet. Urdhëroni, zoti Suli! Ky investim do të japë kontribut në reduktimin Rakip Suli – I nderuar zoti Kryetar, e ndotjes së ajrit nga trafiku rrugor në rajonet Të nderuar kolegë deputetë, Tiranë dhe Durrës, por do të ndikojë edhe në Sot kemi për diskutim dhe miratim portofolin e qytetarëve, ku do të ketë një kosto projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes së shumë të ulët në lëvizje. Veçanërisht do të

216 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ndikojë në portofolin e studentëve dhe të Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e punonjësve që janë të punësuar në Tiranë, në marrëveshjes “Për ratifikimin e marrëveshjes së Durrës dhe në Rinas. huas ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Unë besoj se deputetët e opozitës, edhe pse Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe nuk janë të pranishëm, nuk do të kenë më nevojë Zhvillim për shtesën e financimit për projektin e pas vitit 2020 për makinat e tyre personale për modernizimit të asistencës sociale”. të lëvizur nga Durrësi në Tiranë, por mund ta Fjala e ka zonja Ogerta Manasterliu, ministre bëjnë rrugën me tren dhe me një kosto më të e Shëndetësisë dhe e Punës Sociale. ulët, pavarësisht se e kanë braktisur parlamentin. Ogerta Manastirliu – I nderuar zoti Kryetar! Hekurudha do të japë një impakt shumë të Të nderuar deputetë, madh në ekonomi dhe në punësim, ku do të Qeveria shqiptare ka ndërmarrë një reformë punësohen shumë njerëz si gjatë investimit të të rëndësishme për modernizimin e sistemit të këtij projekti, edhe pas vënies në punë të kësaj mbrojtjes sociale, duke e reformuar atë në dobi hekurudhe. dhe në mbështetje të qytetarëve në nevojë e Të nderuar kolegë deputetë, sigurisht të individëve me aftësi ndryshe. Kjo Hallet e vendit nuk zgjidhen duke braktisur reformë ka pasur një rrugëtim të gjatë dhe një parlamentin apo komisionet parlamentare, siç po përvojë e eksperiencë të vlefshme, siç është ajo vepron opozita, por duke shkëmbyer ide dhe e Bankës Botërore. Zanafilla e reformës për alternativa. Ne nuk jemi duke thënë se opozita modernizimin e sistemit të aftësisë së kufizuar duhet t’i bëjë ftesë qeverisë, por ajo ka detyrime daton në vitin 2012, në kohën kur u nënshkrua ndaj vendit, të paktën në respekt të elektoratit marrëveshja e parë e huas me Bankën Botërore, të saj. Nuk është faji i qeverisë që opozita po marrëveshje e cila ishte e fokusuar në reformën braktiset edhe nga elektorati i saj dita-ditës, por e skemës së ndihmës ekonomike, marrëveshje, kjo opozitë duke mos pasur një alternativë dhe në fakt, e cila e prekte shumë pak komponentin ide ka zgjedhur rrugën e braktisjes së parlamentit e reformës së pagesës në lidhje me aftësinë e dhe rrugën e braktisjes së elektoratit që e ka kufizuar. votuar. Ne besojmë se ka ardhur koha të ndërmarrim Në këtë sallë 2 muaj më parë kemi kaluar një aksione konkrete për modernizimin e sistemit të ligj shumë të rëndësishëm, atë të strehimit so- vlerësimit për personat me aftësi të kufizuar dhe cial, ligj që prek shtresat më në nevojë të vendit kur flasim për këtë kategori, duhet të kemi dhe kjo opozitë edhe këtë projektligj nuk e votoi, parasysh se, sipas të dhënave globale, 15,6% e por e braktisi. Të njëjtën gjë po bën edhe sot popullsisë është me aftësi të kufizuar dhe 2,2% për këtë investim strategjik dhe ekonomik të ka aftësi të kufizuar, e cilësuar shumë e rëndë. vendit, siç është linja hekurudhore Tiranë- Kjo statistikë ka gjasa të rritet akoma edhe më Durrës-Rinas, investimi i parë strategjik dhe shumë në vitet në vazhdim si rrjedhojë edhe e ekonomik në linjat hekurudhore të vendit me një plakjes së popullsisë. Këto të dhëna pa dyshim strategji europiane pas 27 vjetësh. reflektohen edhe në programet tona të mbrojtjes Ne, si maxhorancë, do të vazhdojmë të bëjmë sociale, të cilat sot ofrojnë shërbime për një punën tonë për atë që jemi votuar dhe besuar numër gjithnjë e në rritje të personave me aftësi nga votuesit në interes të vendit, për një Shqipëri ndryshe. që po i afrohet çdo ditë e më shumë familjes së Vetëm 10-vjeçarin e fundit janë rritur me 70% madhe europiane. fondet nga programi i mbrojtjes sociale për Të nderuar kolegë, trajtimin me pagesa të personave me aftësi së Ju ftoj ta votojmë këtë grant për interesin e kufizuar, por, në fakt, nuk duhet të harrojmë se vendit, sepse për herë të parë do të kemi një në vitin 2013 ne gjetëm një borxh prej 2,5 linjë me standardet e Bashkimit Europian, linjën miliardë lekësh, që prekte direkt shtresën më hekurudhore Tiranë-Durrës dhe mendohet që vulnerabël të shoqërisë sonë. Ndaj, synimi i parë brenda vitit do të ketë një lëvizje nga 1,5 deri në i qeverisë sonë ishte pikërisht shlyerja e këtij 2 milionë pasagjerë. borxhi për personat me aftësi ndryshe në lidhje Faleminderit! me pagesat për programin e mbrojtjes sociale. Gramoz Ruçi – Faleminderit! Synimi i dytë ishte garancia që pagesa t’u

217 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

shkonte vetëm atyre që kishin nevojë, në mënyrë europiane. që të gjithë ata që përfitojnë pa të drejtë pagesën Marrëveshja, gjithashtu, përfshin përvojën e aftësisë së kufizuar në kurriz të atyre që u ndërkombëtare të vlerësimit të aftësisë së takonte kjo pagesë të mos ishin më të përfshirë kufizuar dhe dhënien e përfitimeve të aftësisë në këtë skemë. Për këtë qëllim kemi ngritur disa së kufizuar në sistemin jokontributiv, duke marrë grupe të task forcës në 12 qarqe të vendit, të parasysh kontekstin profesional, kulturor, social- cilat përbëhen nga mjekë, personel, punonjës ekonomik, legjislativ dhe politiko-administrativ të socialë, që po kontrollojnë dhe evidentojnë të Shqipërisë. gjitha rastet e përfitimeve të padrejta, si dhe Kjo reformë i fokuson kriteret e reja të vënien përpara përgjegjësisë shkelësit e ligjit, vlerësimit të aftësisë së kufizuar bazuar në sepse çdo qindarkë e parave të taksapaguesve modele të reja, ku individi vlerësohet jo vetëm duhet të shkojë për të pamundurit, për ata që nga ana mjekësore, por edhe nga ana sociale kanë më shumë nevojë dhe ky mbetet objektivi dhe nga pikëpamja e integrimit në shoqëri. Duke ynë kryesor. qenë një komponent shumë i vogël i Për të pasur transparencë, për të analizuar marrëveshjes ekzistuese, në të cilin kemi arritur dhe vlerësuar çdo të dhënë për të gjithë të pilotojmë vetëm dy zona administrative të kategorinë e personave me aftësi të kufizuar, ne Tiranës, së bashku me ekspertët e Bankës ngritëm sistemin dixhital të aftësisë së kufizuar, Botërore gjykuam se në këtë sistem duhet të duke integruar një arkiv elektronik. Sot, për thellohemi më shumë duke e parë si secilin prej 157 mijë personave me aftësi të domosdoshmëri vlerësimin e çdo qytetari me kufizuar, ka një dosje elektronike me historikun aftësi të kufizuar me metoda dhe kritere të reja e sëmundjes. Ky arkiv elektronik përditësohet vlerësimi dhe duke prioritizuar jo vetëm aftësinë periodikisht dhe na mundëson një panoramë të e kufizuar, por, gjithashtu, edhe nevojën e qartë sa u përket sëmundjeve më të shpeshta madhe për rehabilitim dhe shërbime të të invaliditetit dhe të sëmundshmërisë së riintegrimit. personave me aftësi të kufizuar. Pilotimi ka treguar se personat e vlerësuar Një tjetër objektiv i qeverisë sonë ishte me sistemin e ri duhet të mbështeten në tërësinë lehtësimi i qytetarëve nga barra administrative e aktiviteteve jetike dhe jo vetëm në dhënien e e dokumenteve të tepërta dhe sorollatjeve pa pagesave kesh, çka bën që të përmirësohet jeta fund për të përfituar atë që u takon. Me reformën e tyre por në të njëjtën kohë ndihmohet edhe e deregulimit që ne ndërmorëm, sot ky objektiv familja nga barra e dhënies së shërbimeve ndaj u bë realitet, sepse lehtësuam procedurat dhe familjarit të tij pa ndihmën e shtetit. Në këtë ia ngarkuam administratës barrën për të gjithë kontekst, një nga objektivat e kësaj reforme dokumentacionin, për marrjen e të cilit qytetari është ristrukturimi i modelit ekzistues të sorollatej zyrë më zyrë për të marrë një të drejtë vlerësimit të aftësisë së kufizuar, i cili aktualisht që i takonte me ligj. Secili prej 157 mijë është i bazuar vetëm në vlerësimin mjekësor personave me aftësi të kufizuar e di shumë mirë dhe, gjithashtu, shtimi i marrjes së përfitimeve se çfarë do të thotë të mos paraqitesh çdo vit në në përputhje me kryerjen e veprimtarive të komision, siç ndodhte deri dje. Sot të gjitha jetesës së përditshme. dokumentet merren online nga punonjësit e Çfarë përmirësohet me këtë sistem të ri administratës, duke pasur një kosto vlerësimi vlerësimi? Së pari, shmangen një seri zero. Pra, vlerësimi sot bëhet në bazë të problematikash, që kanë të bëjnë me mungesë dokumentacionit, pa qenë e nevojshme prania njëtrajtshmërie në funksionimin e komisioneve e individit në komision, dhe pagesat merren në mjekësore sa u përket praktikave të vlerësimit kohë reale. dhe njohjes së përcaktimit të aftësisë së kufizuar, Për të vijuar në këtë rrugë, për të përmirësuar shmangen rastet flagrante të konfliktit të dhe modernizuar çdo ditë sistemin e vlerësimit interesit, ku i njëjti mjek, që i referohet rasti në të aftësisë së kufizuar, kjo marrëveshje që sjellim komision, merr pjesë, gjithashtu, edhe në sot për miratim u parashikua si një aplikim i vlerësimin dhe vendimmarrjen; shmang udhëzimeve të Organizatës Botërore të mbingarkesën e punës kur në një ditë mund të Shëndetësisë, sipas standardeve bashkëkohore vlerësohen 100 deri në 200 raste; shmang

218 Legjislatura e 9-të Viti 2018

mungesën e trajnimit për të bërë interpretimin e lidhet me aftësinë e kufizuar dhe ka të bëjë me kritereve, kërkesave ose diagnozave, shmang përdorimin e regjistrit elektronik, me mjediset e papërshtatshme për përfitimin e infrastrukturën e përshtatshme të ambienteve të këtyre shërbimeve për personat me aftësi të vlerësimit, me pagesat e aftësisë së kufizuar, me kufizuar. shmangien e abuzivitetit nëpërmjet mashtrimit Kjo marrëveshje e huas, si vazhdim i dhe kontrollin e ndihmës ekonomike. marrëveshjes së parë, do të realizojë hartimin e Lidhur me strategjinë e daljes nga skema, kjo kritereve të reja të vlerësimit, përgatitjen e marrëveshje ka vendosur një indikator, që është kuadrit rregullator, çfarë do të thotë që do të përfshirë në projektin e modernizimit të rishikojmë të gjitha kriteret që lidhen me asistencës sociale dhe, gjithashtu, mundëson sëmundshmërinë, të cilat do të përmirësohen në një “follow up” për sa i përket reformës që ne frymën e evoluimit të sëmundshmërisë. tashmë kemi nisur dhe e kemi aplikuar për Kriteret aktuale, të cilat datojnë që prej vitit ndihmën ekonomike. 2008, do të ndryshojnë, ato janë të vjetëruara Në përfundim të kësaj marrëveshje, duhet të dhe nuk i përgjigjen më realitetit, ndërkohë që jenë krijuar dhe vendosur elementet kyçe të pa dyshim shkenca ka evoluar si në sistemit, në mënyrë që të realizohet vizioni parandalimin e hershëm, diagnostikimin, afatgjatë i qeverisë shqiptare për mbrojtjen dhe trajtimin, por edhe në përdorimin e aparaturave mbështetjen e çdo familjeje dhe individi në bashkëkohore për një seri diagnozash, të cilat nevojë. më parë konsideroheshin se shkaktonin aftësi Faleminderit! të kufizuar, ndërkohë që sot janë plotësisht të Gramoz Ruçi - Faleminderit! rikuperueshme dhe nuk pengojnë në kryerjen e Vazhdojmë me projektligjin “Për ratifikimin e aktivitetit të përditshëm. marrëveshjes së huas ndërmjet Republikës së Kuadri rregullator do të parashikojë një sistem Shqipërisë dhe Bankës Ndërkombëtare për unik të aftësisë së kufizuar me një ligj të Rindërtim dhe Zhvillim për projektin e dedikuar, i cili do të parashikojë platformën e konektivitetit të rrugëve rajonale dhe lokale”. sistemit të integruar të vlerësimit dhe jo vetëm Kush e do fjalën, zoti Marto; Zoti Pëllumbi? vlerësimin e nevojës për asistencë në kesh, por Të hiqen kartat e të gjithë deputetëve, edhe edhe nevojat e individit për shërbime integruese. të opozitës, që nuk janë në sallë. Sipas marrëveshjes së huas, do të miratohet A mund të uleni, kolegë deputetë? reforma e aftësisë kufizuar, e cila është Hapet votimi për prezencën. parashikuar të shtrihet gradualisht në disa faza, Mbyllet votimi! fillimisht duke vlerësuar të përmbyllim pilotimin Janë 78 deputetë prezentë. në Tiranë dhe më vonë në rajone të tjera, si Para se të filloj votimin, duhet të njoftoj Durrës, Elbasan dhe pastaj në të gjithë seancën për propozimin e bërë nga Lëvizja Shqipërinë. Socialiste për Integrim, e cila kërkoi që grupimet Miratimi i marrëveshjes ndërmjet Republikës politike, nën drejtimin e Kryetarit të Kuvendit, të së Shqipërisë dhe Bankës Ndërkombëtare për negociojnë për sa u përket dy projektligjeve që Rindërtim dhe Zhvillim, për shtesën e financimit kemi për diskutim sot në seancën plenare. të projektit të modernizimit të asistencës sociale, Siç e deklarova në fillim, në inkurajim të plotë do të mundësojë shtrirjen progresive të këtij të këtij dialogu midis grupeve parlamentare dhe modeli të ri social duke qenë shumë të me qëllimin e mirë për të mundësuar votimin e kujdesshëm dhe shumë të matur në çdo proces, dy projektligjeve, që kërkojnë shumicë të i cili për herë të parë do të ketë avokat mbrojtës cilësuar: problemi i ngërçit për Shkollën e vetë personat me aftësi të kufizuar, të cilët do të Magjistraturës si dhe nisma e deputetit Ndreu jenë bashkëvendosës dhe bashkudhëtarë në për Kodin Rrugor për t’u ardhur në ndihmë këto procese të rëndësishme dhe shumë emigrantëve, siç e dini, unë e ndërpreva delikate për ta. Monitorimi i zbatimit të këtij drejtimin e seancës për të negociuar me të 3 projekti dhe i reformave të ndërmarra do të bëhet grupet parlamentare. Komunikova me të 3 nëpërmjet realizimit të 4 indikatorëve kyçë. kryetarët e grupeve dhe prej asaj ore e deri tani Gjithashtu, disbursimi i 3 prej indikatorëve kyçë nuk u mundësua kjo tryezë, pasi i

219 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

disponueshëm ishte vetëm kryetari i Grupit Miratohet. Parlamentar të PS-së, zoti Balla. Zoti Spaho, pas Neni 10. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. negociatave, refuzoi të marrë pjesë në tryezë Abstenim? Nuk ka. me argumentin se pa u anuluar ligji për teatrin Miratohet. nuk marrim pjesë në tryezë”. Zoti Rama, i cili Neni 11. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. ishte edhe propozuesi, pasi negocioi edhe ai me Abstenim? Nuk ka. grupimin më të madh opozitar, Partinë Miratohet. Demokratike, sigurisht që nuk e mundësoi Neni 12. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. prezencën e tij në tryezë. Kështu që të dyja Abstenim? Nuk ka. projektligjet, pavarësisht nga diskutimi, shtyhen Miratohet. deri në arritjen e një vullneti politik për t’i votuar Neni 13, me vërejtjet e komisionit përgjegjës me shumicë të cilësuar. për germën “b”. Kush është pro? Kundër? Nuk Vazhdojmë me projektligjet e tjera. ka. Abstenim? Nuk ka. Fillojmë me projektligjin e parë “Për kontrollin Miratohet. shtetëror të transferimeve ndërkombëtare të Neni 14. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. mallrave ushtarake dhe të artikujve e Abstenim? Nuk ka. teknologjive me përdorim të dyfishtë”. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në parim. Neni 15. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Mbyllet votimi. Abstenim? Nuk ka. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet. Miratohet në parim. Neni 16. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Fillojmë votimin e neneve me kartonë. Abstenim? Nuk ka. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 17. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 2, me vërejtjet e komisionit përgjegjës Miratohet. për pikën 5, germa “a”. Kush është pro? Kundër? Neni 18. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 3. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 19. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 4. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 20. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 5. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 21. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 6. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 22. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 7. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 23. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 8, me vërejtjet e komisionit përgjegjës Neni 24. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. për pikën 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 25. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 9, me vërejtjet e komisionit përgjegjës Abstenim? Nuk ka. për pikën 4. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 26. Kush është pro? Kundër? Nuk ka.

220 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Abstenim? Nuk ka. Neni 43, me vërejtjet e komisionit përgjegjës Miratohet. për ta ndarë atë në 2 pika. Kush është pro? Neni 27. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 44. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 28. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 45. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 29. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 46. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 30. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 47. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 31. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 48, me vërejtjet e komisionit përgjegjës Neni 32. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. për pikën e parë. Kush është pro? Kundër? Nuk Abstenim? Nuk ka. ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 33. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 49. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 34. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Përpara se të votojmë për hyrjen në fuqi, Abstenim? Nuk ka. komisioni ka bërë një vërejtje në aspektin e Miratohet. teknikës legjislative, në të gjitha dispozitat e Neni 35. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. ligjit akronimi “AKSHE” të shkruhet i plotë: Abstenim? Nuk ka. “Autoriteti i Kontrollit Shtetëror të Eksporteve”. Miratohet. Jemi dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk Neni 36. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 50 “Hyrja në fuqi”. Kush është pro? Neni 37. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Kalojmë në votimin në tërësi. Neni 38. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Hapet votimi me elektronikë. Abstenim? Nuk ka. Mbyllet votimi. Miratohet. 75 vota, asnjë kundër, asnjë abstenim. Neni 39, me vërejtjet e komisionit përgjegjës Miratohet. për pikën 4. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime Abstenim? Nuk ka. në ligjin nr.9669, datë 18.12.2006 “Për masat Miratohet. ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”, të Neni 40. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. ndryshuar”. Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi me elektronikë në parim. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 41. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. 75 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Vazhdojmë sipas variantit integral të Neni 42. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. komisionit përgjegjës. Abstenim? Nuk ka. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka.

221 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 19. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 3. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 20. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 4. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 21. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet, gjithmonë sipas variantit integral Abstenim? Nuk ka. të tekstit. Miratohet. Neni 5. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 22. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 6. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 23. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 7. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 24. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 8. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Kalojmë në votimin në tërësi. Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 9. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Abstenim? Nuk ka. Miratohet projektligji në tërësi. Miratohet. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime Neni 10. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. në ligjin nr. 69/2012 “Për sistemin arsimor Abstenim? Nuk ka. parauniversitar në Republikën e Shqipërisë”, të Miratohet. ndryshuar”. Neni 11. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Hapet votimi me elektronikë në parim. Abstenim? Nuk ka. Mbyllet votimi. Miratohet. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Neni 12. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet në parim. Abstenim? Nuk ka. Kalojmë shqyrtimin nen për nen me kartonë, Miratohet. sipas vërejtjeve të paraqitura nga komisioni Neni 13. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. përgjegjës. Abstenim? Nuk ka. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 14. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 15. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 3. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 16. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 4. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 17. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 5. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Neni 18. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet.

222 Legjislatura e 9-të Viti 2018

Neni 6, me vërejtjet e komisionit për Miratohet. riformulimin e nenit. Kush është pro? Kundër? Neni 23. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 7. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 24. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 8. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Kalojmë në votimin në tërësi me elektronikë. Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 9. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Projektligji “Për denoncimin e marrëveshjes Neni 10. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. ndërkombëtare ndërmjet Këshillit të Ministrave Abstenim? Nuk ka. të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Miratohet. Republikës Federale të Gjermanisë, për Neni 11. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. bashkëpunimin financiar 2010, për projektin Abstenim? Nuk ka. “Rifinancimi i ndërmarrjeve të vogla dhe të Miratohet. mesme në zonat urbane dhe rurale, faza e dytë”, Neni 12. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. ratifikuar me ligjin nr. 86/2015". Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi me elektronikë në parim. Miratohet. Ky ligj kërkon shumicë absolute të votave. Neni 13. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Mbyllet votimi. Abstenim? Nuk ka. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet. Miratohet. Neni 14. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Kalojmë në shqyrtimin nen për nen me Abstenim? Nuk ka. kartonë, sipas variantit të paraqitur nga Miratohet. propozuesi. Neni 15. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 16. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Neni 17. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Kalojmë në votimin në tërësi. Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi me elektronikë. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 18. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Projektligji “Për denoncimin e marrëveshjes Neni 19. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. ndërkombëtare, ndërmjet Këshillit të Ministrave Abstenim? Nuk ka. të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Miratohet. Republikës Federale të Gjermanisë, për Neni 20. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. bashkëpunimin financiar 2010, për projektin Abstenim? Nuk ka. “Eficienca energjetike përmes sektorit bankar”, Miratohet. ratifikuar me ligjin nr. 89/2015". Neni 21. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Edhe ky ligj kërkon shumicë absolute të Abstenim? Nuk ka. votave. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në parim. Neni 22. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Mbyllet votimi. Abstenim? Nuk ka. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim.

223 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Miratohet. votave. Kalojmë në shqyrtimin nen për nen me Hapet votimi me elektronikë në parim. kartonë sipas variantit të paraqitur nga Mbyllet votimi. propozuesi. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Kalojmë në shqyrtimin nen për nen me Miratohet. kartonë, sipas variantit të paraqitur nga Neni 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. propozuesi. Abstenim? Nuk ka. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Kalojmë në votimin në tërësi. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë. Neni 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Mbyllet votimi. Abstenim? Nuk ka. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet. Miratohet. Kalojmë në votimin në tërësi me elektronikë. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Hapet votimi. financiare ndërmjet Këshillit të Ministrave të Mbyllet votimi. Republikës së Shqipërisë, të përfaqësuar nga 75 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Ministria e Financave dhe Ekonomisë dhe Cassa Miratohet. Depositi e Prestiti S.p.A, për programin e arsimit Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së dhe formimit profesional nëpërmjet inovacionit”. huas ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Ky projektligj kërkon shumicë absolute të Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe votave. Zhvillim për shtesën e financimit për projektin e Hapet votimi me elektronikë në parim. modernizimit të asistencës sociale”. Mbyllet votimi. Ky projektligj kërkon shumicë absolute të 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. votave. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë në parim. Kalojmë në shqyrtimin nen për nen me Mbyllet votimi. kartonë, sipas variantit të paraqitur nga 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. propozuesi. Miratohet. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Kalojmë në shqyrtimin nen për nen me Abstenim? Nuk ka. kartonë, sipas variantit të paraqitur nga Miratohet. propozuesi. Neni 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Neni 1. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Kalojmë në votimin në tërësi me elektronikë. Neni 2. Kush është pro? Kundër? Nuk ka. Hapet votimi. Abstenim? Nuk ka. Mbyllet votimi. Miratohet. 75 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Kalojmë në votimin në tërësi me elektronikë. Miratohet. Hapet votimi. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së Mbyllet votimi. grantit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe 76 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim për Miratohet. financimin e projektit “Hekurudhat shqiptare - Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së rehabilitimi i linjës hekurudhore Tiranë – Durrës huas ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe dhe ndërtimi i linjës hekurudhore për në Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës”, në kuadër Zhvillim për projektin e konektivitetit të rrugëve të grantit të investimit nga Fondi i Përbashkët rajonale dhe lokale”. Europian i Ballkanit Perëndimor”. Zoti Manja, pse e ktheve, mos e ke gabim? Ky projektligj kërkon shumicë absolute të (Zoti Manja flet nga salla pa mikrofon)

224 Legjislatura e 9-të Viti 2018

76 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Kemi një votim të hapur me elektronikë. Miratohet. Hapet votimi. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së Mbyllet votimi. huas ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe 76 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Miratohet. Zhvillim për projektin e konektivitetit të rrugëve Projektligji “Për profesionin e avokatit në rajonale dhe lokale”. Republikën e Shqipërisë”. Ky projektligj kërkon Ky projektligj kërkon votim me shumicë ab- shumicë të thjeshtë votash për miratim. solute. Hapet votimi me elektronikë në parim. Hapet votimi me elektronikë në parim. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. 76 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet në parim. Kalojmë në votimin nen për nen me kartonë, Kalojmë votimin nen për nen me kartonë, sipas variantit të paraqitur nga propozuesit. sipas variantit integral të paraqitur nga komisioni Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? përgjegjës. Do të ndalemi edhe tek amendamenti Miratohet. i deputetëve Arben Pëllumbi dhe Edmond Leka Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? në nenet përkatëse, si edhe tek amendamentet Miratohet. e deputetëve Balla dhe Manja. Kalojmë në votimin në tërësi të projektligjit. Neni 1. Pro? Kundër? Abstenim? Hapet votimi me elektronikë. Miratohet. Mbyllet votimi. Neni 2. Pro? Kundër? Abstenim? 76 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet. Miratohet. Neni 3. Pro? Kundër? Abstenim? Projektvendimi “Për miratimin e strukturës, Miratohet. organikës dhe kategorizimit të pozicioneve të Neni 4. Pro? Kundër? Abstenim? punës të Komisionerit për Mbrojtjen nga Miratohet. Diskriminimi”. Ky projektvendim kërkon shumicë Neni 5. Pro? Kundër? Abstenim? të thjeshtë votash. Miratohet. Procedura e votimit: një votim me elektronikë, Neni 6. Pro? Kundër? Abstenim? i hapur. Miratohet. Hapet votimi me elektronikë. Neni 7. Pro? Kundër? Abstenim? Mbyllet votimi. Miratohet. 76 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Neni 8. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Projektvendimi “Për zgjatjen e afatit të Neni 9. Pro? Kundër? Abstenim? veprimtarisë së Komisionit të Posaçëm të Miratohet. Reformës Zgjedhore”. Edhe ky projektligj kërkon Neni 10. Pro? Kundër? Abstenim? shumicë të thjeshtë votash për miratim. Ashtu Miratohet. siç e kam njoftuar edhe në seancën e kaluar, Neni 11. Pro? Kundër? Abstenim? bashkëkryetarët e komisionit të posaçëm Miratohet. parlamentar kanë kërkuar shtyrjen e afatit të Neni 12. Pro? Kundër? Abstenim? veprimtarisë së komisionit edhe për 6 muaj. Miratohet. Procedura e votimit: një votim me elektronikë, Para se të kaloj te neni 13, do të ndalemi tek i hapur. amendamenti i bërë nga zoti Balla dhe nga zoti Hapet votimi. Manja. Amendamenti konsiston në shtimin e Mbyllet votimi. germës “dh/1” dhe pikës 2 të nenit 13. Zotërinj 76 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. deputetë, dëshironi të shpreheni? Miratohet. Urdhëroni, zoti Balla! Projektrezolutë “Për reformën e politikës Taulant Balla – Zoti Kryetar, bashkë me shtetërore për diasporën”. Kjo projektrezolutë kolegun Manja, në vijim edhe të diskutimeve që kërkon shumicë të thjeshtë votash për miratim. janë bërë në Komisionin e Ligjeve, bashkë me

225 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

zotin Fino dhe kolegë të tjerë të komisionit, si: Kushtetutës, e ka vetëm gjykata. Është gjykata zonja Bushka, zoti Manja, zonja Hysi e të tjerë, ajo që vendos. Mirë me avokatët, po me kemi bërë këtë propozim: profesionin e përmbaruesit çfarë do të bëjmë? Në nenin 13, pika 2, të shtohet germa “dh/1” Po me noterët? Kështu që u bëj thirrje kolegëve me këtë përmbajtje: “Nuk është shkarkuar nga (sepse këtu në sallë nuk ka jurist që e pranon ushtrimi i detyrës ose funksionit publik për arsye këtë logjikë) të mos e votojnë. të integritetit etik me vendim të organit Gramoz Ruçi – Urdhëroni, zoti Balla! kompetent, që ka marrë formë të prerë, me Taulant Balla – Jam dakord me shqetësimin përjashtim të rasteve kur masa disiplinore është e kolegut Braho. Kjo është edhe arsyeja që ne shuar sipas legjislacionit të posaçëm”. Sipas do të kërkojmë nga Komisioni i Venecias, një parashikimeve të projektligjit, por edhe sipas institucion i gjithëpranuar, këshillim në lidhje me parashikimeve të këtij amendamenti që këtë çështje. Në rast se Komisioni i Venecias do propozojmë, duke qenë se është një profesion i të na thotë se amendamenti i propozuar është vetërregulluar, hyrja në profesionin e avokatit të në kundërshtim me liritë dhe të drejtat themelore kryhet nën kontrollin dhe mbikëqyrjen e posaçme të njeriut, siç pretendohet edhe në vendimin që të Dhomës Kombëtare të Avokatisë. Bazuar në i referohemi, që dua ta sqaroj, nuk janë në të nenin 21, pika 6, për çështjen e kualifikimit të njëjtën gjatësi vale vendimi i ’93-shit, me këtë avokatëve, të thuhet: “Vendimi për regjistrimin e që po propozojmë, sigurisht, këtu jemi dhe do ta personave që plotësojnë kushtet për të marrë ndryshojmë. pjesë në provimin e pranimit të rregullohet Faleminderit! nëpërmjet statutit të Dhomës Kombëtare të Gramoz Ruçi – Në Venecia do të çohet ligji Avokatisë”. pasi do të miratohet, apo do të çohet amendimi Dua të informoj Kuvendin se ne u jemi pa u miratuar? referuar disa shembujve të shumë vende anëtare (Ndërhyrje pa mikrofon) të Bashkimit Europian. Amendamenti, për sa më Çfarë kuptimi ka? sipër, është në pajtim të plotë me Kushtetutën e Megjithatë, e hedhim në votë amendimin e Republikës së Shqipërisë, me legjislacionin propozuar nga deputetët Balla dhe Manja. aktual në fuqi, me Konventën Europiane për të Pro? Kundër? 2 kundër. Abstenim? Nuk ka. Drejtat e Njeriut, me jurisprudencën e Gjykatës Miratohet. Europiane të të Drejtave të Njeriut dhe të Neni 13. Pro? Kundër? Abstenim? Gjykatës Kushtetuese, me opinionet e Komisionit Miratohet. të Venecias dhe me rekomandimet e Këshillit të Neni 14. Pro? Kundër? Abstenim? Ministrave të Këshillit të Europës. Megjithatë, Miratohet. pas miratimit nga Kuvendi të këtij amendamenti Para se të kalojmë te neni 15, të ndalemi tek dhe të ligjit në tërësi, sigurisht në komunikim të amendimi i deputetëve Pëllumbi dhe Leka. Kuvendit me Ministrinë e Drejtësisë, do të Amendamenti konsiston në riformulimin të kërkojmë që kjo çështje të marrë më pas edhe pikës 4 të nenit 15. një vlerësim nga Komisioni i Venecias. Kështu Zotërinj deputetë, a dëshironi të shpreheni? që ftoj Kuvendin, ftoj Grupin Parlamentar të Urdhëroni, zoti Leka! Partisë Socialiste ta votojë. Edmond Leka – Në nenin 15 të projektligjit Gramoz Ruçi – Pra, kërkon që të votohet? “Për organizimin e avokatisë” pika 4 të Urdhëroni, zoti Braho! ndryshohet me këtë përmbajtje: “Ndalohet krijimi Spartak Braho – ....është në përqasje me i studiove të avokatisë pa pjesëmarrjen e të Kushtetutën amendamenti i propozuar, madje paktën një avokati të pajisur me licencë kam përshtypjen që unë, por më duket se edhe profesionale të avokatit”. ju, zoti Ruçi, para 20 e ca vjetësh, i jemi drejtuar Gramoz Ruçi – Kush është dakord me Gjykatës Kushtetuese me një kërkesë për ta amendamentin? Kundër? Abstenim? prishur dhe Gjykata Kushtetuese na ka dhënë Miratohet. të drejtë jo një herë, por dy herë. Ky nuk është Neni 15. Pro? Kundër? Abstenim? amendament normal, ky është një lloj lustracioni Miratohet. i fshehur, sepse të drejtën e profesionit, sipas Para se të kalojmë te neni 16, përsëri do të

226 Legjislatura e 9-të Viti 2018

ndalemi tek amendimi i deputetëve Pëllumbi dhe Neni 34. Pro? Kundër? Abstenim? Leka, që konsiston në ndryshimin e germës “c” Miratohet. të pikës 1 të nenit 16. Neni 35. Pro? Kundër? Abstenim? Urdhëroni, zoti Leka! Miratohet. Edmond Leka – Në nenin 16: “Mënyra e Neni 36. Pro? Kundër? Abstenim? shpërblimit të avokatit” germa “c” e pikës 1 të Miratohet. ndryshohet me këtë përmbajtje: “Me udhëzim të Neni 37. Pro? Kundër? Abstenim? përbashkët ndërmjet ministrit të Drejtësisë dhe Miratohet. ministrit përgjegjës për Financat, pasi të ketë Neni 38. Pro? Kundër? Abstenim? marrë më parë mendimin e Dhomës Kombëtare Miratohet. të Avokatisë, në rastin e mbrojtjes së Neni 39. Pro? Kundër? Abstenim? detyrueshme, sipas Kodit të Procedurës Penale. Miratohet. Gramoz Ruçi – Kush është dakord me Neni 40. Pro? Kundër? Abstenim? amendamentin? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 41. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 16. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 42. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 17. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 43. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 18. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 44. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 19. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 45. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 20. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 46. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 21. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 47. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 22. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 48. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 23. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 49. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 24. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 50. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 25. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 51. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 26. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 52. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 27. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 53. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 28. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 54. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 29. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 55. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 30. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 56. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 31. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 57 Pro? Kundër? Abstenim? Neni 32. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 58. Pro? Kundër? Abstenim? Neni 33. Pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. Miratohet. Neni 59. Pro? Kundër? Abstenim?

227 Viti 2018 Legjislatura e 9-të

Miratohet. fundit, sipas programit të kalendarit të Kuvendit, Kalojmë në votimin në tërësi të projektligjit. për këtë sesion parlamentar. Kështu që seancën Hapet votimi me elektronikë. dhe sesionin e deklaroj të mbyllur, gjithmonë me Mbyllet votimi. gatishmërinë dhe predispozicionin e gjithë 76 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. kolegëve deputetë për të thirrur parlamentin për Miratohet. çdo emergjencë kushtetuese apo ligjore. Këto ishin çështje e parashikuara sot për Gjithë të mirat dhe pushime të këndshme! votim, me përjashtim të dy projektligjeve, për të cilat fola në fillim të votimit. Kjo është seanca e (Seanca u mbyll në orën 15:30)

228