GMINA

ZAPRASZA NA SPACER PO NAJPIĘKNIEJSZYCH ZABYTKACH I OBIEKTACH ARCHITEKTURY SAKRALNEJ ORAZ ŚWIECKIEJ.

GNOJNIK 2013

EWIDENCJA WAŻNYCH MIEJSC I OBIEKTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W GMINIE GNOJNIK

SOŁECTWA GMINY GNOJNIK

BIESIADKI, GNOJNIK, , , , , ŻERKÓW

GNOJNIK 2013

GMINA GNOJNIK

Gmina Gnojnik - gmina wiejska położona w województwie małopolskim w powiecie brzeskim. W latach wcześniejszych 1975 - 1998 należała do województwa tarnowskiego. Od północy sąsiaduje z miastem i gminą , od wschodu z gminą Dębno, od południa z gminą Czchów, natomiast od zachodu z leżącą w powiecie bocheńskim gminą Nowy Wiśnicz. Cała gmina leży we wschodniej części Pogórza Wiśnickiego charakteryzującego się dość urozmaiconą rzeźbą terenu. Gmina położona jest w bardzo dogodnym miejscu komunikacyjnym. Przez jej teren przebiega, bowiem droga krajowa nr 75. Poza tym, leży pośrodku trójkąta tworzonego przez trzy duże miasta: Kraków, Tarnów i Nowy Sącz. Położenie komunikacyjne sprawia, że dojazd przyjezdnych osób jest bardzo łatwy.

W skład gminy wchodzi siedem sołectw: Biesiadki, Gnojnik, Gosprzydowa, Lewniowa, Uszew, Zawada Uszewska i Żerków. Obecnie gminę Gnojnik zamieszkuje około osiem tysięcy mieszkańców. Centrum administracji, gospodarki i kultury – Gnojnik, leży w odległości około 10 km od Brzeska. Sześć usytuowanych kościołów na terenach gminy urzeka swą „urodą” oraz konstrukcją: kościół p.w. św. Marcina w Gnojniku z 1382 roku, kościół p.w. Matki Bożej Fatimskiej w Gnojniku z 2006 roku, kościół p.w. św. Floriana w Uszwi z 1801 roku, drewniany kościół p.w. św. Urszuli w Gosprzydowej z 1697 roku, drewniany kościół p.w. św. Mateusza Ewangelisty w Biesiadkach z II połowy XVI wieku, około 1661 roku, kościół p. w. Matki Boskiej Częstochowskiej w Lewniowej z 1978 roku. Miejscowości mniejsze: Zawada Uszewska i Żerków posiadają Kaplice. Zawada Uszewska mieści Kaplicę p. w. Matki Bożej Fatimskiej z 1998 roku, natomiast Żerków Kaplicę p. w. św. Antoniego Padewskiego z 1948 roku. Przejeżdżając przez sołectwa gminy nie trudno nie zauważyć rozsianych po całym terenie licznych przydrożnych kapliczek, figur oraz krzyży. Stawiane są z wdzięczności za otrzymane łaski, za wysłuchanie próśb, bądź, jako ofiara dziękczynna za wybawianie z niebezpieczeństwa lub wyleczenie z choroby. Wtopione w krajobraz gnojnickich wsi, w otoczeniu przyrody widnieją niczym drogocenne kamienie na trudnych ścieżkach życia. Teren gminy Gnojnik gości 33 kapliczki przydrożne, 39 figur oraz 30 krzyży. W gminie spotkamy się również z obiektami historycznymi, które swym sędziwym wiekiem sięgają okresów międzywojennych albo i głębiej. W pełnej niezapomnianych chwil oraz pełnej uroku okolicy nie zabraknie pomników przyrody oraz parków zieleni.

Malowniczo i naturalnie ukształtowane tereny gminy Gnojnik można poznawać zarówno pieszo, jak i samochodem. Dzięki odnowionym drogom przyjemnie podróżuje się również rowerem. Piękno okolicznych skarbów architektury i natury terenów gminy Gnojnik zachwyca każdym, nawet najdrobniejszym elementem.

EWIDENCJA WAŻNYCH MIEJSC I OBIEKTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO W GMINIE GNOJNIK

OBIEKTY ARCHITEKTURY SAKRALNEJ

SOŁECTWA GMINY GNOJNIK

BIESIADKI, GNOJNIK, GOSPRZYDOWA, LEWNIOWA, USZEW, ZAWADA USZEWSKA, ŻERKÓW

GNOJNIK 2013

EWIDENCJA WAŻNYCH MIEJSC I OBIEKTÓW DZIEDZICTWA

KULTUROWEGO W GMINIE GNOJNIK

OBIEKTY ARCHITEKTURY SAKRALNEJ

Biesiadki

 Cmentarz parafialny z XVIII / XIX wieku,  Kaplica Cmentarna p.w. Bożego Miłosierdzia z 2005 roku,  Pomnik Nieznanego Żołnierza z okresu międzywojennego

Kapliczki przydrożne:

 Kapliczka Chrystusa Frasobliwego z 1907 roku,  Kapliczka Szafkowa Chrystusa

Figury przydrożne:

 Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1859 roku,  Figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1872 roku,  Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z 1871 roku,  Figura Chrystusa Nazareńskiego z 1874 roku,  Figura Matki Bożej Różańcowej z 1921 roku,  Figura Pieta z 1939 roku,  Figura Matki Boskiej Różańcowej

Krzyże przydrożne:

 Metalowy krzyż z okresu powojennego,  Drewniany krzyż przykościelny z około 1979 roku Gnojnik

 Kościół p.w. Matki Bożej Fatimskiej z 2006 roku,  Cmentarz parafialny z 1817 roku,  Kaplica Cmentarna z 1915 roku

Kapliczki przydrożne:

 Kapliczka Szafkowa z początku XX wieku,  Kapliczka Matki Bożej z około 2000 roku,  Kapliczka Matki Boskiej z 1985 roku,  Kapliczka Szafkowa Matki Bożej z połowy XX wieku,  Kapliczka Szafkowa z 1990 roku Figury przydrożne:

 Figura św. Jana Nepomucena z 1732 roku,  Figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z około XIX wieku,  Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1874 roku,  Figura Matki Bożej Różańcowej z 1949 roku,  Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z XIX wieku

Krzyże przydrożne:

 Krzyż przydrożny z oszkloną kapliczką lata 80-te,  Krzyż przydrożny z upamiętniającą tabliczką z 1955 roku,  Przydrożny krzyż misyjny z połowy XX wieku,  Krzyż przydrożny z 2001 roku,  Drewniany krzyż przydrożny z 2012 roku,  Kamienny krzyż przydrożny z 1970 roku,  Krzyż przykościelny z 2004 roku,  Metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa z 1964 roku,  Drewniany krzyż misyjny z 1988 roku,  Drewniany krzyż przydrożny z 2008 roku

Pomniki:

 Pomnik Nieznanego Żołnierza z okresu międzywojennego,  Pomnik rodzinny Rodu Łysakowskich (ostatnich właścicieli Gnojnika) z 1927 roku Gosprzydowa

 Cmentarz parafialny z I połowy XX wieku,  Kaplica Cmentarna z 1958 roku,  Pomnik Nieznanego Żołnierza z okresu międzywojennego

Kapliczki przydrożne:

 Kaplica p.w. Wspomożenia Wiernych 1952 roku,  Kapliczka z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej z 1890 roku,  Kapliczka szafkowa Matki Bożej z Lourdes z 1908 roku,  Kapliczka Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z 1954 roku,  Kapliczka z figurą Matki Bożej z 1991 roku,  Kapliczka Matki Bożej z lat 80-tych (kapliczka ogrodowa),  Kapliczka Najświętszej Maryi Panny z 2011 roku (kapliczka ogrodowa),  Kapliczka Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z 1960 roku

Figury przydrożne:

 Figura św. Jana Nepomucena z 1798 roku,  Figura Matki Bożej Zwycięskiej z 1884 roku,  Figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z 1971 roku,  Figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej z 1975 roku

Krzyże przydrożne:

 Drewniany krzyż przydrożny z 1935 roku,  Przydrożny krzyż z 2001 roku,  Drewniany krzyż z kapliczką szafkową Chrystusa Frasobliwego z XIX wieku,  Krzyż misyjny z 13.09.2011 – 09.09.2011,  Krzyż przydrożny z 2005 roku Lewniowa

 Kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Królowej Polski z 1978 roku,  Cmentarz parafialny z 1976 roku,  Kaplica Cmentarna z 1976 roku

Kapliczki przydrożne:

 Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej z 1859 roku,  Kapliczka drewniana Matki Bożej z II połowy XIX wieku,  Kapliczka Chrystusa Ukrzyżowanego

Figury przydrożne:

 Figura Najświętszej Maryi Panny,  Kamienna „Figura Krzyża” z 1897 roku,  Figura Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem,  Figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej,  Figura Matki Bożej,  „Figura Krzyża” z wizerunkiem Chrystusa Ukrzyżowanego

Krzyże przydrożne:

 Drewniany krzyż przykościelny,  Przydrożny krzyż z oszkloną kapliczką z 1941 roku,  Przydrożny krzyż ze sceną upadku Jezusa pod krzyżem z 1954 roku Uszew

 Cmentarz parafialny z 1804 roku,  Kaplica Cmentarna z 1956 roku,  Pomnik Nieznanego Żołnierza z okresu międzywojennego

Kapliczki przydrożne:

 Kapliczka Najświętszej Maryi Panny z 2008 roku

Figury przydrożne:

 Figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z 1933 roku,  Figura św. Józefa z 1982 roku,  Figura św. Floriana z 1986 roku,  Figura św. Piotra z XX wieku,  Figura św. Pawła z XX wieku,  Figura św. Jana Nepomucena,  Figura Ukrzyżowania Jezusa z 1899 roku,  Figurka Chrystusa i Matki Bożej z 1956 roku,  Figura Najświętszej Maryi Panny z 1957 roku,  Figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus I połowa XX wieku,  Figura Jezusa Chrystusa z I połowy XX wieku,  Figura z wizerunkiem Ukrzyżowanego Jezusa,  Figura Matki Bożej opiekunki pustych łąk z 2003 roku,  Figura Najświętszej Maryi Panny,  Figura Matki Bożej

Krzyże przydrożne:

 Krzyż misyjny z 1996 roku,  Przydrożny krzyż z wizerunkiem Chrystusa z 1995 roku,  Przyrożny krzyż z 1977 roku,  Drewniany krzyż przydrożny z 1960 roku,  Przydrożny krzyż z wizerunkiem Jezusa Ukrzyżowanego z 1951 roku,  Betonowy krzyż z wizerunkiem Ukrzyżowanego Jezusa z 1947 roku,  Betonowy krzyż z figurką Maryi z 1987 roku Zawada Uszewska

Kapliczki przydrożne:

 Kaplica Matki Bożej Fatimskiej z 1998 roku,  Kapliczka Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z XVIII wieku,  Kapliczka Matki Bożej Królowej Polski,  Kapliczka Matki Bożej z Dzieciątkiem,  Kapliczka Matki Bożej z Dzieciątkiem (kapliczka ogrodowa),  Kapliczka Najświętszej Maryi Panny (kapliczka ogrodowa),  Kapliczka Jezusa Chrystusa z 1988 roku

Figury przydrożne:

 Figura Najświętszej Maryi Panny,  Figura św. Jana Nepomucena

Krzyże przydrożne:

 Przydrożny drewniany krzyż z 1993 roku,  Przydrożny krzyż z kapliczką Chrystusa Ukrzyżowanego i Matką Bożą Bolesną,  Przydrożny krzyż z wizerunkiem Chrystusa z 1976 roku Żerków

 Kaplica im. Antoniego Padewskiego z 1948 roku,  „Kamienny Głaz” - Pomnik ku pamięci ofiar I wojny światowej z 1973 roku ZAWADA USZEWSKA

Zawada Uszewska to niewielka lecz bardzo urokliwa wioska wchodząca w skład sołectw gminy Gnojnik. Zamieszkuje ją około 550 mieszkańców. Zawada Uszewska jest w całości położona wzdłuż rzeki Uszwicy, usytuowana pomiędzy Gnojnikiem a Uszwią. Należy do województwa Małopolskiego oraz przynależy do powiatu brzeskiego. Od pamiętnych lat nierozerwalnie związana z historią Uszwi, dzieliła wszystkie jej losy. Również współcześnie Zawada Uszewska należy do parafii Uszew oraz korzysta ze szkół i ośrodka zdrowia w Uszwi.

Z wątków historycznych Zawady Uszewskiej znane bliżej są dwa: tragiczna epidemia w latach 40-tych XIX wieku oraz starania o własną placówkę szkolną. Zaraza cholery i tyfusu głodowego w 1847 roku zdziesiątkowała mieszkańców Zawady Uszewskiej, nie oszczędzając również dzieci, a niekiedy pochłaniając całe rodziny. Czas wojen przyniósł kolejne klęski, z których wioska musiała się podnieść. Ciężką pracą mieszkańców oraz gorącą motywacją okolica stanęła na nowo na nogi, zaczynając się prężnie rozwijać.

Zawada Uszewska rozpoczęła starania o otwarcie własnej i samodzielnej placówki szkolnej, które zwieńczyła decyzja Rady Szkolnej Krajowej z 1900 roku o wyłączeniu 1 września tegoż roku Zawady z obwodu szkoły w Uszwi. W konsekwencji w Zawadzie powstała samodzielna szkoła. Jednak działania wojenne, które miały miejsce również na terenie wioski odcisnęły piętno na jej ziemiach. Po wojnie znacznie spadła liczba uczniów uczęszczających do szkoły. Radość mieszkańców z własnej szkoły nie trwała długo. Niestety w skutek malejącej liczby dzieci w 1974 roku zlikwidowano placówkę. Przez wiele lat budynek po byłej szkole stał niewykorzystany. Dopiero w roku 2004 ożył na nowo, rozbrzmiewając śmiechem i rozmowami podopiecznych Warsztatów Terapii Zajęciowej, które powstały dzięki Pani Ewie Cierniak – Lambert, Prezesa Stowarzyszenia „Pomocna Dłoń”. Ta niewielka miejscowość prezentuje odnowiony i zadbany Dom Strażaka, który rozświetlają coroczne imprezy kulturalne, czy to gminne czy miejscowe. Tuż za Domem Strażaka mieści się nowo otwarty, pełen żywych kolorów plac zabaw dla dzieci.

Wioska prezentuje 12 urokliwych obiektów sakralnych jakimi są: przydrożne kapliczki , figury oraz krzyże. Największym obiektem sakralnym na terenie Zawady jest obecnie Kaplica p.w. Matki Bożej Fatimskiej. Kaplica została ufundowana przez mieszkańców Zawady w 1998 roku. Jest świadectwem wciąż silnego kultu maryjnego wśród mieszkańców wioski. Okolica pełna jest wzniesień, które stwarzają idealne warunki do pieszych bądź rowerowych wędrówek.

L.P.101 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICA MATKI BOŻEJ FATIMSKIEJ ROK 1998 OBOK SKRZYŻOWANIIA ZA MOSTEM RZEKI - USZWICA

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ FATIMSKIEJ ZOSTAŁA UFUNDOWANA PRZEZ MIESZKAŃCÓW ZAWADY USZEWSKIEJ W 1998 R. JEJ UROCZYSTE POŚWIĘCENIE ODBYŁO SIĘ 10 MAJA 1998 ROKU. CO ROKU PRZEZ CAŁY MIESIĄC MAJ ODBYWA SIĘ W KAPLICY RÓŻANIEC FATIMSKI ORAZ ŚPIEWANE SĄ MAJÓWKI. OD MAJA DO PAŹDZIERNIKA ODPRAWIANA JEST MSZA ŚWIĘTA POPRZEDZONA RÓŻAŃCEM. FUNDATORZY UMIEŚCILI NA KAPLICZCE NAPIS: „MATKO BOŻA, MIEJ W SWEJ OPIECE WSZYSTKIE RODZINY NASZEJ PARAFII W TRZECIM TYSIĄCLECIU”. KAPLICA JEST MUROWANA, OTYNKOWANA NA BIAŁO, POKRYTA DUSPADOWYM DACHEM Z BLACHY. POSTAWIONA NA PLANIE CZWOROBOKU Z OBSZERNYM WEJŚCIEM GŁÓWNYM. W ŚRODKU MIEŚCI SIĘ OŁATARZ MATKI BOŻEJ FATIMSKIEJ, PIĘKNE PRZYZDOBIONY LICZNYMI KWIATAMI I WSTĘGAMI ORAZ ŁAWKI DLA UCZESTNIKÓW NABOŻEŃSTW. L.P.102 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM JEZUS XVIII WIEK NAD RZEKĄ USZWICĄ, DROGA W KIERUNKU USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM JEZUS WYKONANA JEST W CAŁOŚCI Z DREWNA. ZROBIONA W KSZTAŁCIE RZEŹBIONEGO SŁUPA Z WNĘKĄ, W KTÓREJ USYTUOWANA JEST GIPSOWA POSTAĆ MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM. MATKA BOŻA STOI NA GLOBIE ZIEMSKIM OPLECIONYM PRZEZ WĘŻA. FIGURA MIEŚCI SIĘ NA MUROWANYM FUNDAMENCIE, CAŁOŚĆ FIGURY PRZYZDOBIONA JEST BUKIETEM KWIATÓW. NIESTETY NIE ZNANE SĄ ŹRÓDŁA NA TEMAT FUNDACJI KAPLICZKI. CIEKAWOSTKĄ JEST FAKT, ŻE KAPLICZKA TA DOTARŁA DO USZWI W CZASIE POWODZI, NIESIONA WODAMI USZWICY. STOI

W MIEJSCU, W KTÓRYM SIĘ ZATRZYMAŁA PRZY DRODZE PROWADZĄCEJ DO CENTRUM USZWI. KAPLICZKA CO JAKIŚ CZAS JEST ODNAWIANA. L.P.104 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ KRÓLOWEJ POLSKI DROGA GMINNA PROWADZĄCA Z BIESIADEK DO USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ KRÓLOWEJ POLSKI ZNALAZŁA SWOJE MIEJSCE TUŻ PRZY DRODZE GMINNEJ PROWADZĄCEJ Z BIESIADEK DO CENTRUM USZWI. USYTUOWANA JEST NA WYSOKIM, MUROWANYM, CZTEROBOCZNYM SŁUPIE. KAPLICZKA JEST OSZKLONA ORAZ ZABEZPIECZONA PÓŁOKRĄGŁYM, OZDOBNYM ZADASZENIEM Z KRZYŻYKIEM NA SZCZYCIE. POSTAĆ MATKI NAJŚWIĘTSZEJ WIEŃCZY ZŁOTA KORONA NA GŁOWIE. KAPLICZKA JEST PRZYZDOBIONA KOLOROWYMI KWIATAMI, A NATURALNA ZIELEŃ OTACZAJĄCYCH JĄ DRZEWI I KRZEWÓW DODAJE JEJ UROKU. L.P.105 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM DROGA OD STRONY BIESIADEK, OKOLICE DOMU STRAŻAKA

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ŚREDNIOZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR)

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM MIEŚCI SIĘ TUŻ OBOK DROGI GMINNEJ PROWADZĄCEJ OD STRONY BIESIADEK DO USZWI I GNOJNIKA. KAPLICZKA USYTUOWANA JEST NA MUROWANYM, CZTEROBOCZNYM, NIEWYSOKIM SŁUPIE. POSTAĆ MARYI Z DZIECIĄTKIEM JEST SCHOWANA W OSZKLONEJ SZAFCE. CAŁOŚĆ NAKRYTA JEST METALOWYM, OZDOBNYM, DWUSPADOWYM ZADASZENIEM Z KRZYŻYKIEM NA SZCZYCIE. KAPLICZKA PRZYZDOBIONA JEST KOLOROWYMI KWIATAMI ORAZ NATURALNĄ ZIELENIĄ. L.P.106 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM JEZUS PRZY DRODZE GMINNEJ Z BIESIADEK W STRONĘ USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ŚREDNIOZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

KAPLICZKA MATKI BOŻEJ Z DZIECIĄTKIEM MIEŚCI SIĘ PRZY DRODZE GMINNEJ Z BIESIADEK W STRONĘ USZWI I GNOJNIKA. POSTAĆ MATKI BOŻEJ TRZYMA DZIECIĘ JEZUS NA RĘKACH PRZYTULONE DO PIERSI. GŁOWĘ MATKI NAJŚWIĘTSZEJ I DZIECIĄTKA JEZUS OZDABIAJĄ ZŁOTE KORONY. KAPLICZKA JEST OSZKLONA, POSIADA DWUSPADOWY DASZEK WYKONANY Z KOLOROWEJ BLACHY. SWOJE MIEJSCE ZNALAZŁA W OGRODZIE PEŁNYM KWIATÓW I ZIELENI. L.P.107 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICZKA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY PRZY DRODZE GMINNEJ Z BIESIADEK W KIERUNKU USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

NIEZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR)

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

KAPLICZKA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY MIEŚCI SIĘ PRZY DRODZE GMINNEJ PROWADZĄCEJ Z BIESIADEK W STRONĘ USZWI. POSTAĆ MATKI BOŻEJ ZAMKNIĘTA JEST W ZASZKLONEJ PÓŁOKRĄGŁEJ SZAFCE. NA SZCZYCIE KAPLICZKI UMIEJSCOWIONY JEST METALOWY KRZYŻYK. POSTAĆ MARYI TRZYMA ZŁOŻONE DŁONIE, A JEJ TWARZ WYDAJE SIĘ BYĆ SKUPIONA I ZAMYŚLONA. CAŁOŚĆ KAPLICZKI OTACZA METALOWE OGRODZENIE. KAPLICZKA STOI POŚRÓD NATURALNEJ ZIELENI ORAZ KOLOROWYCH, POLNYCH KWIATÓW. L.P.108 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICZKA JEZUSA CHRYSTUSA ROK 1988 DROGA W KIERUNKU CENTRUM USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNLEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ŚREDNIOZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

FIGURA JEZUSA ZNAJDUJE SIĘ PRZY DRODZE GMINNEJ PROWADZĄCEJ W KIERUNKU CENTRUM USZWI. GIPSOWA POSTAĆ JEZUSA USYTUOWANA JEST NA CZTEROBOCZNYM, OTYNKOWANYM POSTUMENCIE. FIGURKA ZNAJDUJE SIĘ W OSZKLONEJ SZAFCE Z BLASZANYM ZADASZENIEM I METALOWYM KRZYŻYKIEM U SZCZYTU. POSTAĆ CHRYSTUSA CECHUJE SERCE NA PIERSIACH ORAZ OTWARTA DŁOŃ. FIGURKA OZDOBIONA JEST KWIATAMI, A Z KAŻDEJ NIEMAL STRONY UROKU DODAJE JEJ ŻYWA ZIELEŃ DRZEW, KRZEWÓW I PÓL. NA POSTUMENCIE WIDNIEJE TABLICZKA Z NAPISEM: „FUNDATORZY WŁADYSŁAW I ZOFIA DUDOWIE 1988 R”. L.P.109 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

FIGURA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY PRZY DRODZE GMINNEJ Z BIESIADEK W KIERUNKU USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ŚREDNIOZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

FIGURA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY ZNAJDUJE SIĘ OBOK DROGI GMINNEJ BIEGNĄCEJ Z BIESIADEK W KIERUNKU USZWI. POSTAĆ MATKI BOŻEJ USYTUOWANA JEST NA CZTEROBOCZNYM, MUROWANYM, WYSOKIM POSTUMENCIE. MATKA BOŻA TRZYMA SZEROKO OTWARTE DŁONIE. POSTAĆ JEJ NAKRYTA JEST BLASZANYM, METALOWYM, OZDOBNYM ZADASZENIEM Z KRZYŻYKIEM NA SZCZYCIE. CAŁOŚĆ FIGURY JEST BOGATO PRZYZDOBIONA KOLOROWYMI KWIATAMI ORAZ OTOCZONA ŻYWĄ ZIELENIĄ OGRODU. L.P.110 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

FIGURA ŚW. JANA NEPOMUCENA PRZY DRODZE KRAJOWEJ, TEREN SKLEPU „DELIKATESY CENTRUM”

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY

(DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

FIGURA ŚW. JANA NEPOMUCENA UMIEJSCOWIONA JEST NA MUROWANYM, MASYWNYM POSTUMENCIE, KTÓRY ZDOBIĄ PŁASKORZEŹBY. POSTAĆ ŚW. JANA JEST MUROWANA, OTYNKOWANA NA CIEMNY KOLOR. GŁOWĘ FIGURY ZDOBI PIĘĆ SYMBOLICZNYCH GWIAZD, A DŁONIE SKUPIAJĄ KRZYŻYK. USYTUOWANA JEST TUŻ PRZY DRODZE KRAJOWEJ NIEOPODAL GRANICY GNOJNIKA Z ZAWADĄ USZEWSKĄ. POSTAĆ ŚW. JANA NEPOMUCENA CZUWA NAD BEZPIECZEŃSTWEM MIESZKAŃCÓW ORAZ PODRÓŻUJĄCYCH DROGĄ KRAJOWĄ BIEGNĄCĄ PRZEZ ZAWADĘ USZEWSKĄ. L.P.111 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KRZYŻ PRZYDROŻNY ROK1993 DROGA W KIERUNKU CENTRUM USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

PRZYDROŻNY KRZYŻ UMIEJSCOWIONY JEST TUŻ PRZY GMINNEJ DRODZE BIEGNĄCEJ PRZEZ ZAWADĘ USZEWSKĄ POŚRÓD ZIELENI PÓL. PO OBU STRONACH ROSNĄ OKAZAŁE I PEŁNE ŻYWEJ ZIELENI TUJE. KRZYŻ WIEŃCZY METALOWY WIZERUNEK JEZUSA UKRZYŻOWANEGO Z BLASZANYM, OZDOBNYM ZADASZENIEM. NA RAMIONACH KRZYŻA WIDNIEJE NAPIS „PAMIĄTKA JUBILEUSZOWA” NATOMIAST U DOŁU WYRYTO DATĘ „1993”. OBIEKT JEST OTOCZONY METALOWYM OGRODZENEM I MIEŚCI SIĘ NA DWUSTOPNIOWYM FUNDAMENCIE. KRZYŻ JEST ZADBANY ORAZ PRZYZDOBIONY KOLOROWYMI KWIATAMI. L.P.112 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

PRZYDROŻNY KRZYŻ Z KAPLICZKĄ PRZY DRODZE PROWADZĄCEJ W KIERUNKU USZWI

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

PRZYDROŻNY KRZYŻ Z KAPLICZKĄ MIEŚCI SIĘ TUŻ OBOK DROGI GMINNEJ, POŚRÓD ZIELENI KORON DRZEW I KRZEWÓW. KRZYŻ WYKONANY JEST Z DREWNA, MIEŚCI NA SWYCH RAMIONACH DREWNIANĄ KAPLICZKĘ, KTÓRA PRZEDSTAWIA JEZUSA UKRZYŻOWANEGO, ŚW. JÓZEFA ORAZ MATKĘ BOŻĄ KLĘCZĄCĄ POD KRZYŻEM. KAPLICZKA JEST OSZKLONA ZABEZPIECZONA BLASZANYM OZDOBNYM ZADASZENIEM. FIGURY JEZUSA, ŚW. JÓZEFA I MATKI BOŻEJ PRZYZDOBIONE SĄ KWIATAMI. U STÓP KRZYŻA WIDNIEJĄ ŻYWE, PEŁNE ZIELENI KRZEWY. W 2013 ROKU KRZYŻ ZOSTAŁ ODŚWIEŻONY I ODNOWIONY, A OSZKLONA SZAFKA ZOSTAŁA WYKONANA W CAŁOŚCI NA NOWO. L.P.113 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 865 ZAWADA USZEWSKA

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

PRZYDROŻNY KRZYŻ Z WIZERUNKIEM CHRYSTUSA ROK 1976 TERENNA WZNIESIENIU - DAWNY CMENTARZ CHOLERYCZNY

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

PRZYDROŻNY KRZYŻ Z WIZERUNKIEM CHRYSTUSA ZOSTAŁ WZNIESIONY W ROKU 1976. ZNAJDUJE SIĘ NA BYŁYM CMENTARZU CHOLERYCZNYM W ZAWADZIE USZEWSKIEJ. KRZYŻ JEST SYMBOLEM TRAGEDII ZMARŁYCH W WYNIKU EPIDEMI CHOLERY I TYFUSU GŁODOWEGO W 1847 ROKU. ZOSTAŁ UFUNDOWANY PRZEZ PANA WŁADYSŁAWA ODRONIA, A WYKONANY PRZEZ PANA JANA BASISTĘ W 1976 ROKU. NA KRZYŻU WIDNIEJE WIZERUNEK CHRYSTUSA UKRZYŻOWANEGO NAKRYTEGO BLASZANYM, OZDOBNYM ZADASZENIEM. KRZYŻ UMIEJSCOWIONY JEST POŚRÓD ZIELENI PÓL ORAZ DRZEW. ŻERKÓW

Żerków to najmniejsza wioska w gminie Gnojnik, liczy około 280 mieszkańców. Od lat związana jest z Biesiadkami wspólną szkołą, parafią oraz stadionem sportowym. Czyste powietrze, wspaniałe krajobrazy dużo zieleni, cisza i spokój sprawiają, że może się tutaj doskonale rozwinąć turystyka piesza lub rowerowa. Z tutejszych wzgórz można podziwiać całą panoramę Pogórza Wiśnickiego.

Powstanie Żerkowa datuje się na I połowę XIV wieku. Dokumenty wskazują, że wieś praktycznie od założenia była podległa Biesiadeckiemu sołtysowi i stanowiła przysiółek Biesiadek. Wśród znanych epizodów historycznych związanych z Żerkowem wymienić należy lata 1959 – 2001, kiedy to wieś posiadała własną szkołę filialną. Obecnie dzieci i młodzież z Żerkowa uczęszczają do szkół w Biesiadkach i Gnojniku.

W 1948 roku wybudowano we wsi Kaplicę p.w. św. Antoniego Padewskiego. Istotnym elementem kaplicy jest pamiątkowa tablica z nazwiskami mieszkańców Żerkowa poległych w czasie I wojny światowej. Obok Kaplicy znajduje się głaz z tablicą upamiętniającą oraz zapisem dwudziestu pięciu mieszkańców z Żerkowa poległych w czasie I wojny światowej. Umieszczony na głazie krzyż, kotwica i orzeł w koronie symbolizują ówczesny system wartości Polaków – Bóg, Honor, Ojczyzna. Pomnik datuje się na 1973 rok. W obecnym 2013 roku Kaplica św. Antoniego Padewskiego została całkowicie odnowiona. Dzięki wspólnie podjętej pracy mieszkańców Żerkowa wykonano szereg prac, które na nowo przywróciły blask „perełki” Żerkowa.

Wioska jest niezwykle przyjazna, zarówno swym klimatem jak i malowniczym krajobrazem. Z całą pewnością miło i relaksująco spędzimy tam czas, czy to niedzielny spacer, wycieczkę rowerową czy chwilę zapomnienia od codziennych w zmagań.

L.P.114 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 864 ŻERKÓW

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

KAPLICA IM. ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO ROK 1948 CENTRUM ŻERKOWA, NAPRZECIW SZKOŁY

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

KAPLICA JEST MUROWANA OTYNKOWANA NA JASNY KOLOR, PROSTOKĄTNA Z LEKKO ŚCIĘTYMI NAROŻAMI. POSIADA NIEDUŻĄ TRÓJBOCZNĄ ABSYDĘ, I BETONOWY PORTYK OD FRONTU. WIELOSPADOWY DACH WIEŃCZY OŚMIOBOCZNA WIEŻYCZKA NA SYGNATURKĘ, NAKRYTA DASZKIEM. CHARAKTERYSTYCZNYM ELEMENTEM KAPLICY JEST UMIESZCZONY NAD PORTYKIEM DWUSPADOWYDACH Z TRÓJKĄTNYM SZCZYCIKIEM OD FRONTU, A NA NIM ZNAJDUJĄCE SIĘ OKO OPATRZNOŚCI. WNĘTRZE ŚWIĄTYNI ZDOBIĄ: POSĄG ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO ORAZ OLEODRUKI SERCA JEZUSA, SERCA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY, ŚW. TERESY OD DZIECIĄTKA JEZUS. W KAPLICY MIEŚCI SIĘ PAMIĄTKOWA TABLICA Z NAZWISKAMI MIESZKAŃCÓW ŻERKOWA POLEGŁYCH W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ. CO ROKU ODBYWAJĄ SIĘ TU MSZE „ODPUSTOWE”. W OBECNYM CZASIE TRAWJĄ PRACE REMONTOWE PRZY KAPLICZCE. WYDARZENIE CIESZY SIĘ LICZNYM UDZIAŁEM MATERIALNYM ORAZ DUCHOWYM MIESZKAŃCÓW ŻERKOWA. L.P.115 KARTA EWIDENCYJNA OBIEKTU 3 MIEJSCOWOŚĆ 32 – 864 ŻERKÓW

1 NAZWA OBIEKTU 2 CZAS POWSTANIA 4 ADRES

„KAMIENNY GŁAZ” - POMNIK KU PAMIĘCI OFIAR I WOJNY ŚWIATOWEJ ROK 1973 TUŻ OBOK KAPLICY

7 FOTOGRAFIA 5 PRZYNALEŻNOŚĆ ADMINISTRACYJNA

WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE POWIAT BRZESKI GMINA GNOJNIK

6 STAN ZACHOWANIA

ZADOWALAJĄCY

8 OPRACOWANIE KARTY (DATA, AUTOR )

ROK 2013

URZĄD GMINY GNOJNIK EWELINA ŁUKASIK

TUŻ OBOK KAPLICY IM. ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO ZNAJDUJE SIĘ KAMIENNY GŁAZ Z TABLICĄ UPAMIĘTNIAJĄCĄ NAZWISKA 25 MIESZKAŃCÓW ŻERKOWA POLEGŁYCH W CZASIE I WOJNY ŚWIATOWEJ. UMIESZCZONY NA GŁAZIE KRZYŻ, KOTWICA ORAZ ORZEŁ W KORONIE SYMBOLIZUJĄ ÓWCZESNY SYSTEM WARTOŚCI WŚRÓD POLAKÓW – BÓG, HONOR, OJCZYZNA. JEST TO MIEJSCE NIEZWYKLE WAŻNE DLA MIESZKAŃCÓW WIOSKI, CZY TO POD WZGLĘDEM HISTORYCZNYM CZY DUCHOWYM. ŻERKÓW TO NAJMNIEJSZA WIOSKA W GMINIE GNOJNIK, A JEDNAK TO WŁAŚNIE ONA DOBITNIE PRZEDSTAWIA ODCIŚNIĘTE PRZED LATY PIĘTNONA TERENACH GMINY.