DOCSLIB.ORG

Polskie Państwo Podziemne. Podziemie Komunistyczne

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Polskie Państwo Podziemne. Podziemie Komunistyczne Polskie Państwo Podziemne. Podziemie komunistyczne Materiał składa się z sekcji: "Wprowadzenie", "Konspiracja wojskowa", "Armia Krajowa", "Konspiracja polityczna", "Polskie Państwo Podziemne", "Kultura w ukryciu", "Działalność dywersyjno - sabotażowa"", "Ku końcowi", "Polscy komuniści. Powstanie PPR", "O co walczymy?", "Różne możliwości", "Zamiast podsumowania". Wprowadzeniem jest ćwiczenie przypominające o doświadczeniu w konspiracji Polaków (rozbiory). Materiał zawiera: Tekst "O co walczy naród polski"; deklarację Rady Jedności Narodowej w sprawie współżycia międzynarodowego pokoju i przebudowy ustroju - Warszawa 15 III 1944 r.; wspomnienia Elżbiety Barszczewskiej;10 przykazań walki cywilnej; sprawozdanie gen. Stefana Roweckiego do Centrali; deklaracja programu PPR - listopad 1943; tekst manifestu PKWN; tekst o zjawisku kolaboracji w Polsce. Materiał zawiera 15 ilustracji: Fotografię Michała Tokarzewskiego - Karasiewicza; zdjęcie mosiężnego orzełeka Armii Krajowej, żołnierzy Armii Krajowej; zdjęcie ZHP w konspiracji; mapę Armia Krajowa - podział terenowy,16 ćwiczeń, w tym 16 interaktywnych oraz 17 poleceń dla ucznia. Ćwiczenia znajdujące się na stronie są na zasadzie wyboru poprawnej odpowiedzi, odnoszą się do zdjęć lub fragmentów tekstów. Znajdują się również ćwiczenia podsumowujące oraz jako przypomnienie wcześniejszych wiadomości. Bibliografia: Zjawisko kolaboracji w Polsce, [w:] Andrzej Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski, Warszawa 2005, s. 29–30. Manifest PKWN. „O co walczymy?” – druga deklaracja programowa Polskiej Pari Robotniczej, wydana w Warszawie w listopadzie 1943 roku – fragmenty. 10 przykazań walki cywilnej, „Biuletyn Informacyjny” 1942, nr 7 maja. Wspomnienia Elżbiety Barszczewskiej, [w:] Wiesław Głębocki, Karol Mórawski, Kultura walcząca 1939–1945, Warszawa 1985, s. 206. Polskie Państwo Podziemne. Podziemie komunistyczne Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0 Wprowadzenie Polskie Państwo Podziemne było ewenementem w okupowanej Europie. W żadnym innym kraju znajdującym się pod okupacją nie stworzono w podziemiu tak organizacyjnie sprawnie działających struktur państwowych. Polacy mieli jednak doświadczenie w działalności konspiracyjnej… Polecenie 1 Odnieś się do powyższego stwierdzenia, przypominając, jakie wydarzenia z przeszłości determinowały Polaków do podejmowania tajnych działań służących zachowaniu tożsamości narodowej. Konspiracja wojskowa Konspiracja polityczna i wojskowa zaczęła się kształtować jeszcze podczas kampanii wrześniowej. 27 września 1939 roku w oblężonej Warszawie gen. Michał Tokarzewski‐Karaszewicz powołał Służbę Zwycięstwu Polski. Nie zyskała ona jednak uznania premiera powołanego pod koniec tego miesiąca rządu emigracyjnego i zarazem Naczelnego Wodza. Władysław Sikorski obawiał się, że na kształt podziemnej organizacji zbyt duży wpływ będą mieć piłsudczycy (Tokarzewski był członkiem ZWC i Legionów Polskich, a w okresie sanacji popierał Piłsudskiego). Ponadto Sikorski planował rozdzielenie konspiracji politycznej i wojskowej oraz chciał ścisłego podporządkowania konspiracji w kraju Londynowi. Uważał, że skoro inicjatywa zorganizowania ruchu podziemnego wyjdzie od centrali, będą większe szanse jego kontroli. Tokarzewski był też zwolennikiem podejmowania walki od razu, natomiast Sikorski wychodził z założenia, że do działań należy się przygotować i przystąpić do nich wówczas, kiedy nadarzy się odpowiednia okazja. Michał Tokarzewski-Karaszewicz (1893–1964) – członek Związku Walki Czynnej, Związku Strzeleckiego, Legionów. Karierę wojskową kontynuował w II RP. Był zaangażowany w walkę o granicę wschodnią. Po wybuchu II wojny walczył w kampanii wrześniowej, dowodząc grupą operacyjną w składzie armii „Pomorze”. Z jego inicjatywy powstała SZP. W 1940 roku przy przekraczaniu granicy radzieckiej został aresztowany. Po zwolnieniu z więzienia w 1941 roku podjął służbę w armii gen. Władysława Andersa. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii. W latach 50. pełnił funkcję Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i ministra obrony narodowej w rządzie emigracyjnym domena publiczna Polecenie 2 Prześledź biografie trzech wodzów polskiej konspiracji wojskowej. Znajdź cechy wspólne ich życiorysów. Na początku grudnia 1939 roku Sikorski powołał Związek Walki Zbrojnej, a na jego czele stanął Kazimierz Sosnkowski. Miała to być organizacja wojskowa, ogólnonarodowa i ponadpartyjna. Nadzór nad organizacją w kraju na terenach okupowanych przez Niemcy miał sprawować Stefan Grot‐Rowecki, a pod okupacją radziecką – Tokarzewski‐Karaszewicz, którego wkrótce aresztowało NKWD. Od czerwca 1940 roku komendantem ZWZ (na całym obszarze okupowanym) był Grot‐Rowecki. Rozbudowano także struktury organizacyjne i administracyjne ZWZ. Sama Komenda Główna ZWZ podzielona była na wydziały: łączności, wywiadu, informacji. Administracyjnie ZWZ podzielono na okręgi, obwody i placówki. 14 lutego 1942 roku zapadła decyzja o przekształceniu ZWZ w Armię Krajową i podjęto akcję scaleniową oddziałów zbrojnych i wojskowych. Część Batalionów Chłopskich, a także Narodowa Organizacja Wojskowa (zob. Konspiracja polityczna) nie zdecydowały się na przyłączenie do AK. Na początku stycznia 1944 roku AK liczyła 360 tys. żołnierzy. Armia Krajowa W ramach przygotowania wojskowego AK organizowano regularne szkoły podchorążych rezerwy i podoficerów. Polecenie 3 Przyjrzyj się symbolom AK, a następnie scharakteryzuj ich elementy wyszczególnione poniżej i postaraj się wyjaśnić, co oznaczały: orzeł w koronie, flaga biało-czerwona, napis „W.P.”, „P” z kotwicą. Mosiężny orzełek Armii Krajowej, bity w latach 1942-45 Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie, licencja: CC BY-ND 1.0 Armia Krajowa - podział terenowy Krysan Chariza i zespół, Ćwiczenie 1 Przyjrzyj się mapie przedstawiającej struktury terenowe AK. Skąd wynikał podział AK na okręgi? Nawiązywał do podziału administracyjnego II RP. Starano się podzielić obszar kraju na w miarę jednakowe wielkościowo okręgi. Był przypadkowy. Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Polecenie 4 Zastanów się i powiedz, co oznaczały nazwy: „Godło”, „Muzeum” itd. Polecenie 5 Poniższe zdjęcia przedstawiają oddziały AK. Sformułuj dwa wnioski dotyczące ubioru i uzbrojenia żołnierzy. Żołnierze Armii Krajowej domena publiczna Należy też pamiętać, że obok oficjalnie tworzonych struktur wojskowych, po zakończeniu kampanii wrześniowej oddziały, które nie znalazły się w niewoli, starały się samodzielnie prowadzić walkę partyzancką. Jednym z „leśnych oddziałów”, działających na Kielecczyźnie dowodził mjr Henryk Dobrzański, ps. Hubal. Partyzanci walczyli do kwietnia 1940 roku, czyli do śmierci swojego dowódcy. Na terenach okupowanych przez sowietów także funkcjonowała partyzantka, m.in. na Białostocczyźnie. Ćwiczenie 2 Ułóż we właściwej kolejności poszczególne etapy działania przewidziane do realizacji przez Armię Krajową. Odtworzenie Wojska Polskiego i włączenie się do zorganizowanej (frontowej) walki o wyzwolenie Polski. Nasilenie działań, prowadzenie walki jawnej, wybuch powstania zbrojnego. Szkolenie żołnierzy, występowanie przeciwko okupantowi (podejmowanie akcji dywersyjno-sabotażowych). Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Konspiracja polityczna Równie szybko kształtowała się konspiracja polityczna. Do działalności podziemnej przeszły partie. PPS jako PPS Wolność‐Równość‐Niepodległość podjęła działalność konspiracyjną i przyjęła kryptonim „Koło”. Jej organem zbrojnym stała się Gwardia Ludowa. Stronnictwo Ludowe na czas wojny przyjęło nazwę SL „Roch” i kryptonim „Trójkąt”. Jej ramię zbrojne tworzyła początkowo Chłopska Straż („Chłostra”), a następnie Bataliony Chłopskie. Stronnictwo Narodowe miało kryptonim „Kwadrat” i agendę zbrojną Narodową Organizację Wojskową. Stronnictwo Pracy przyjęło kryptonim „Romb” i jako jedyne nie miało organu zbrojnego. Te partie stanowiły wsparcie dla rządu emigracyjnego. Pierwszą strukturą polityczną utworzoną niejako przy SZP była Główna Rada Polityczna. W jej skład wchodzili przedstawiciele wspomnianych ugrupowań. W lutym 1940 roku powstał Polityczny Komitet Porozumiewawczy, który był organem reprezentującym główne stronnictwa polityczne. Jego przewodniczącym został Kazimierz Pużak. W 1943 roku Komitet został przekształcony w Krajową Reprezentację Polityczną, a w styczniu 1944 roku w Radę Jedności Narodowej, pełniącą funkcję podziemnego parlamentu. 15 marca 1944 roku RJN wydała deklarację O co walczy naród polski. "O co walczy naród polski" === deklaracja “ programowa Rady Jedności Narodowej w sprawie zasad współżycia międzynarodowego pokoju i przebudowy ustroju państwa polskiego uchwalona w Warszawie 15 III 1944 r. [...] Odrodzone państwo polskie opierać będzie swą politykę zagraniczną na ścisłym sojuszu z Wielką Brytanią, Stanami Zjednoczonymi Ameryki Północnej, Francją oraz Turcją i na ścisłej współpracy z innymi krajami sprzymierzonymi. Na tych samych zasadach Polska pragnie oprzeć swoje stosunki z sąsiadem wschodnim – Unią Sowiecką – pod warunkiem uznania z jego strony integralności przedwojennego terytorium Rzeczypospolitej oraz zasad nieingerowania w sprawy wewnętrzne. [...] Do Rzeczypospolitej winny być więc włączone całe Prusy Wschodnie, zniemczone siłą i podstępem, odwieczny port dorzecza Wisły Gdańsk, przylegający do dawnej granicy Polski klin pomorski pomiędzy Bałtykiem i ujściem Odry a Notecią, ziemie między Notecią i Wartą, wreszcie Śląsk Opolski z odpowiednim pasem bezpieczeństwa. [...] Granica polsko‐czeska powinna być uregulowana w zgodnym porozumieniu między Polską i Czechosłowacją na podstawie układu z dnia 5 X 1918 r. zawartego między ówczesną
Load more

Recommended publications
  • On the Threshold of the Holocaust: Anti-Jewish Riots and Pogroms In
    Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions. of the Holocaust carried out by the local population. Who took part in these excesses, and what was their attitude towards the Germans? The Author Anti-Jewish Riots and Pogroms Were they guided or spontaneous? What Tomasz Szarota is Professor at the Insti- part did the Germans play in these events tute of History of the Polish Academy in Occupied Europe and how did they manipulate them for of Sciences and serves on the Advisory their own benefit? Delving into the source Board of the Museum of the Second Warsaw – Paris – The Hague – material for Warsaw, Paris, The Hague, World War in Gda´nsk. His special interest Amsterdam, Antwerp, and Kaunas, this comprises WWII, Nazi-occupied Poland, Amsterdam – Antwerp – Kaunas study is the first to take a comparative the resistance movement, and life in look at these questions. Looking closely Warsaw and other European cities under at events many would like to forget, the the German occupation. On the the Threshold of Holocaust ISBN 978-3-631-64048-7 GEP 11_264048_Szarota_AK_A5HC PLE edition new.indd 1 31.08.15 10:52 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions.
    [Show full text]
  • Generate PDF of This Page
    Institute of National Remembrance https://ipn.gov.pl/en/digital-resources/articles/7475,Last-Will-of-the-Polish-Undergound-State.html 2021-09-30, 17:56 12.03.2021 Last Will of the Polish Undergound State The partition of Poland by Germany and the Soviet Union in September 1939 did not force Poles to capitulate. The interned president of Poland in Romania, Ignacy Mościcki appointed his successor on the basis of the constitution – Władysław Raczkiewicz, who in turn appointed the government with gen. Władysław Sikorski as its leader. Despite the occupation of the Polish land by Germany and the USSR, the continuity of the Polish state was preserved. Its officials, recognised by the free societies of the world, led the fight for independence abroad throughout the entire war, first in France, then after its fall, in Great Britain. Last shots of the soldiers of the Polish Army hadn’t gone silent yet in their unfair struggle against two aggressors, when the underground resistance began forming. The commitment full of patriotism and sacrifice and the organisational abilities of tens of thousands of Poles, from all walks of life, led to the creation of the Polish Underground State. The Polish Underground State had no similar counterpart in other countries of occupied Europe, where the resistance against the Third Reich had a much smaller percentage of citizens involved. What’s more, nowhere else, apart from Yugoslavia, did such huge underground armed forces as in Poland were created. The Underground State in occupied Poland was subordinate to the authorities of the government-in-exile.
    [Show full text]
  • The Polish Resistance Movement in Second World
    Bridgewater Review Volume 4 | Issue 1 Article 6 Apr-1986 The oliP sh Resistance Movement in Second World War Chester M. Nowak Bridgewater State College Recommended Citation Nowak, Chester M. (1986). The oP lish Resistance Movement in Second World War. Bridgewater Review, 4(1), 4-7. Available at: http://vc.bridgew.edu/br_rev/vol4/iss1/6 This item is available as part of Virtual Commons, the open-access institutional repository of Bridgewater State University, Bridgewater, Massachusetts. The Polish Resistance Movem.ent in the Second World War Chester M. Nowak he European Resistance Movement duals formed clandestine groups which ing German property. Individually these T provides us with one of the more shaped their own goals and activities. It is activities may have seemed unimportant, engaging and captivating stories of the here within the nature and the dynamics of but in their totality they had a positive Second World War, and the Polish Resis­ these early secret organizations that we find impact upon the Poles and made the Ger­ tance Movement has a central place in that the source of the variety and complexity of mans feel unwelcomed and insecure. story. Yet, the history and the struggles of both the resistance organizations and their Political parties of all persuasions also the Polish Resistance are not well known. clandestine activities. In Poland this spon­ went underground. They published their Few people are aware, therefore, of the taneous aspect ofresistance in its scope and own presses and journals and formed their Polish Underground's reports about the intensity soon reached the level ofa revolu­ own military detachments.
    [Show full text]
  • „Śladami Niezłomnych. Witold Pilecki I August Emil Fieldorf „Nil””
    Małopolski Konkurs „Śladami niezłomnych. Witold Pilecki i August Emil Fieldorf „Nil”” dla uczniów szkół podstawowych, dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa małopolskiego w roku szkolnym 2017/2018 ETAP SZKOLNY Patronat Instrukcja 1. Czas przeznaczony na rozwiązanie testu - 40 minut. 2. Test składa się z 25 pytań. 3. Nie używaj korektora. 4. Przed zaznaczeniem odpowiedzi przeczytaj uważnie treść pytania. 5. Błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe. 6. Nie zapominaj o napisaniu pełnych odpowiedzi słownych. POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE 1. Kto wsławił się usunięciem niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie w lutym 1942 roku? A. Stefan Mirowski. B. Tadeusz Zawadzki. C. Maciej Dawidowski. D. Jadwiga Falkowska. 2. Dnia 26 marca 1943 roku Szare Szeregi przeprowadziły akcję zbrojną pod Arsenałem. W jej wyniku uwolniono: A. Tadeusza Zawadzkiego „Zośkę”. B. Jana Bytnara „Rudego”. C. Stanisława Broniewskiego „Orszę”. D. Jana Rodowicza „Anodę”. 3. Jaki pseudonim nosił Aleksander Kamiński? A. „Druh”. B. „Kamyk”. C. „Krzemień”. D. „Piasek”. 4. Przeczytaj fragment tekstu źródłowego z dnia 17 lipca 1940 roku i odpowiedz na pytanie. Przesyłanie emisariuszy i kurierów drogą szybką (samolotową) może być uskutecznione tylko w stosunku do najważniejszych emisariuszy wojskowych i politycznych przyjeżdżających z Baz lub idących bezpośrednio z Kraju. W sprawie pierwszeństwa w wysyłce emisariuszy politycznych i wojskowych trzymać się zasady kolejności (jeden wojskowy, jeden polityczny), w wypadkach wątpliwych pytajcie drogą radiową SWK [Samodzielny Wydział Krajowy]. Będziemy się starać jednak, by emisariuszy wojskowych i politycznych łączyć w jednej osobie. Emisariusze i kurierzy mniej ważni i pilni będą wysyłani tylko dalszą drogą morską. Źródło: M. Fieldorf, L. Zachuta, Generał Fieldorf „Nil”.
    [Show full text]
  • Ewidencja Obiektów Upamiętniających Na Terenie Dzielnicy Ochota Stan Na Styczeń 2018 Rok
    Ewidencja obiektów upamiętniających na terenie dzielnicy Ochota Stan na styczeń 2018 rok Lp. Lokalizacja Dane historyczne Treść na tablicy lub głazie Opiekunowie Opiekunowie Opiekunowie Uwagi Firma/Urząd Szkoła Związek Kombatantów 1 2 3 4 5 6 7 8 1. ul. Barska 4 /na murze Egzekucja publiczna większej grupy W-wskie Zakłady Gimn. Nr 14 ZKRPiBWP tablica poddana przyzakonnym/ więźniów Pawiaka, ok.140 os. Była to Tu dnia 10.02.1944 r. „Meratronik” ul. Barska 32 Ochota-Północ renowacji w tablica Tchorka kolejna represja hitlerowska w odwecie hitlerowcy rozstrzelali 140 ul. Barska 28 02-315 W-wa ul. Barska 32 1997 r. za zgładzenie d-cy SS-Policji w Okręgu Polaków 02-315 W-wa Młodzieżowy 02-315 W-wa 2007 r. W-wskim gen. Kutschery przez grupę tel.822-69-09 Ośrodek Księży tel.822-58-76 szturmową Armii Krajowej Orionistów ul. Barska 4 2. ul. Białobrzeska 44 Szkoła prowadziła tajne nauczanie pod- W latach 1932-44 mieściły się w S.P. Nr 327 dla ZKRPiBWP S.P. Nr 327 dla dzieci czas okupacji w l.1939-1944 tym gmachu żeńskie szkoły dzieci Ochota-Północ niepełnosprawnych w zakresie szkoły powszechnej, gimnazjum i liceum im. Wandy niepełnosprawnyc ul. Barska 32 ruchowo gimnazjum i liceum. z Posseltów Szachtmajerowej. h ruchowo 02-315 W-wa tablica z brązu Zajęcia prowadzone były w Swoją 40. letnią działalnością ul. Białobrzeska tel.822-58-76 mieszkaniach uczennic, u sióstr Posselt pedagogiczną trwale zapisały się 44 i częściowo w budynku szkoły. w historii m. st. W- wy. Wpoiły Z nauczania korzystało 47 osób, którzy uczniom prawość i umiłowanie w większości byli członkami Ruchu Ojczyzny.
    [Show full text]
  • Downloaded for Personal Non-Commercial Research Or Study, Without Prior Permission Or Charge
    Blackwell, James W. (2010) The Polish Home Army and the struggle for the Lublin region. PhD thesis. http://theses.gla.ac.uk/1540/ Copyright and moral rights for this thesis are retained by the author A copy can be downloaded for personal non-commercial research or study, without prior permission or charge This thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the Author The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the Author When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given Glasgow Theses Service http://theses.gla.ac.uk/ [email protected] By James Blackwell Submitted in fulfilment of the requirements for the Degree of PhD Department of Central and East European Studies Faculty of Law, Business and Social Studies Glasgow University The Polish Home Army and the struggle for the Lublin Region - 1943–1945 1 Abstract Between 1939 and 1944 the underground forces of the Polish Government-in-Exile created an underground army in the Lublin region, which, at its height, numbered 60,000 men. The underground Army was created in order to facilitate the reestablishment of an independent Poland. The Army that was created, the AK, was in effect, an alliance organisation comprising, to varying degrees, members of all pro-independence underground groups. It was, in Lublin, to always suffer from internal stresses and strains, which were exaggerated by the actions of the region’s occupiers.
    [Show full text]
  • Morriss, Agnieszka (Redacted).Pdf
    City Research Online City, University of London Institutional Repository Citation: Morriss, Agnieszka (2016). The BBC Polish Service during World War II. (Unpublished Doctoral thesis, City, University of London) This is the accepted version of the paper. This version of the publication may differ from the final published version. Permanent repository link: https://openaccess.city.ac.uk/id/eprint/15839/ Link to published version: Copyright: City Research Online aims to make research outputs of City, University of London available to a wider audience. Copyright and Moral Rights remain with the author(s) and/or copyright holders. URLs from City Research Online may be freely distributed and linked to. Reuse: Copies of full items can be used for personal research or study, educational, or not-for-profit purposes without prior permission or charge. Provided that the authors, title and full bibliographic details are credited, a hyperlink and/or URL is given for the original metadata page and the content is not changed in any way. City Research Online: http://openaccess.city.ac.uk/ [email protected] The BBC Polish Service during World War II Agnieszka Morriss Submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of PhD Supervisors: Professor Suzanne Franks, Dr James Rodgers City University Department of Journalism April 2016 . THE FOLLOWING ITEMS HAVE BEEN REDACTED FOR COPYRIGHT REASONS: p.95 Fig 4.1 p.111 Fig 5.1 p.122 Figs 5.3 & 5.4 Acknowledgements First of all, I would like to thank my supervisors, Professor Suzanne Franks and Dr James Rodgers, for their guidance, patience, feedback, encouragement and, most of all, for helping me to complete this thesis.
    [Show full text]
  • Żołnierze Wyklęci
    Marzec 2012 Nr 3/2012/5 – e Wydanie specjalne Polskie Państwo Podziemne ŻOŁNIERZE WYKLĘCI... – to żołnierze podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiających opór próbie sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR w latach 1944–1963. ŻOŁNIERZE WYKLĘCI... – to kontynuacja walki i oporu, podjętej na spotkaniach między władzami cywilnymi Warszawy (prezydent Stefan Starzyński, Radą Obrony stolicy i gen. Juliuszem Rómmlem (dowódca obrony Warszawy) 25. września 1939 r. Brał w nich udział gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz. W tym czasie gen. Rómmel otrzymał od Naczelnego Wodza pełnomocnictwo dowodzenia na terenie całego kraju. Tokarzewski zaproponował, aby w to pełnomocnictwo Rómmel przekazał jemu, w celu zorganizowania zakonspirowanych agentur bądź delegatur wojskowo-politycznych państwa polskiego. Efektem był rozkaz gen. Rómmla: „Dane mi przez Naczelnego Wodza w porozumieniu z Rządem pełnomocnictwo dowodzenia w wojnie z najazdem na całym obszarze Państwa, przekazuję gen. bryg. Michałowi Tadeuszowi Tokarzewskiemu- Karaszewiczowi z zadaniem prowadzenia dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic. – J. Rómmel, gen. dyw.” W nocy z 26. na 27. września 1939 r. powstała w Warszawie Służba Zwycięstwu Polski – konspiracyjna organizacja wojskowa, mająca toczyć walkę przeciw obu okupantom. 13. listopada została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), podlegający Rządowi RP na uchodźstwie. W ten sposób zachowano ciągłość polityczno-wojskowej kontynuacji władz Rzeczypospolitej Polskiej i pośredni wpływ władz państwowych na sytuację w kraju. Powstawało Polskie Państwo Podziemne – tajne struktury państwa polskiego, istniejące w czasie II wojny światowej, podlegające Rządowi RP na uchodźstwie. 14. lutego 1942 r. gen. Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową. Jej komendantem głównym został gen. Stefan Rowecki. Utworzenie AK miało służyć scaleniu wszystkich grup wojskowych, podległych do tej pory różnym, podziemnym ugrupowaniom politycznym, w jedną organizację podległą rządowi RP na uchodźstwie.
    [Show full text]
  • ARTYKUŁ Last Will of the Polish Undergound State Author: Marek Gałęzowski 01.12.2019
    Schemat Polskiego Państwa Podziemnego. Źródło: portal Polskiego Radia S.A. ARTYKUŁ Last Will of the Polish Undergound State Author: Marek Gałęzowski 01.12.2019 The partition of Poland by Germany and the Soviet Union in September 1939 did not force Poles to capitulate. The interned president of Poland in Romania, Ignacy Mościcki appointed his successor on the basis of the constitution – Władysław Raczkiewicz, who in turn appointed the government with gen. Władysław Sikorski as its leader. Despite the occupation of the Polish land by Germany and the USSR, the continuity of the Polish state was preserved. Its officials, recognised by the free societies of the world, led the fight for independence abroad throughout the entire war, first in France, then after its fall, in Great Britain. Last shots of the soldiers of the Polish Army hadn’t gone silent yet in their unfair struggle against two aggressors, when the underground resistance began forming. The commitment full of patriotism and sacrifice and the organisational abilities of tens of thousands of Poles, from all walks of life, led to the creation of the Polish Underground State. The Polish Underground State had no similar counterpart in other countries of occupied Europe, where the resistance against the Third Reich had a much smaller percentage of citizens involved. What’s more, nowhere else, apart from Yugoslavia, did such huge underground armed forces as in Poland were created. The Underground State in occupied Poland was subordinate to the authorities of the government-in-exile. The Home Army was the equivalent of the armed forces and during the time of war it also performed some judicial functions (it had supervision over the Special Court Martials which were being established since 1942).
    [Show full text]
  • When a Nation Is Being Murdered” – the Secret Biological and Chemical War Against the Third Reich
    Zeszyty Naukowe AON nr 2 (103) 2016 ISSN 0867–2245 HISTORIA WOJSKOWOŒCI ”WHEN A NATION IS BEING MURDERED” – THE SECRET BIOLOGICAL AND CHEMICAL WAR AGAINST THE THIRD REICH Robert PETERSEN, Ph.D. Centre for Biosecurity and Biopreparedness, Denmark Abstract During the Second World War, the Polish resistance movement used chemical and biological weapons (CBW) against the Nazi occupation in Poland and inside the Third Reich. This subject is under growing scrutiny in modern-day Poland, but remains largely unknown outside the country. By using a wide range of sources (including Polish and German wartime records) this paper attempts to reconstruct what happened. Key words: chemical and biological warfare, Home Army, second world war Introduction The Second World War in Europe began with the German invasion of Poland in 1939. Over the following six years, the Poles were victims of severe persecution and genocide, thereby losing six million citizens (or 22 percent of the population). Half of the victims were Polish Jews1. While suffering at the hands of foreign occupiers, the Poles also developed one of the most sophisticated resistance movements during the war. The first named ZWZ (Związek Walki Zbrojnej, Union of Armed Struggle) and renamed AK (Armia Krajowa, Home Army) in 1942 was meant to be a secret Polish army loyal to the Polish Government-in-Exile. At its peak in 1944, the AK probably had about 380,000 members, although only a small percentage of them were properly armed2. A significant part of the AK perished during the Warsaw Uprising in August-October 1944, when they tried and failed to liberate the Polish 1 Richard C.
    [Show full text]
  • The Fighting Republic of Poland 1939–1945
    The Fighting MACIEJ KORKUĆ Republic of Poland 1939–1945 The Fighting MACIEJ KORKUĆ Republic of Poland Reviewers Prof. dr hab. Marek Wierzbicki Dr hab. Zdzisław Zblewski Translated by IURIDICO Legal & Financial Translations Sp. z o.o. (employer Ministry of Foreign Affairs) Proofreading and typesetting Publishing House of the IPN Cover Elżbieta Waga-Krajewska Graphic design Sylwia Szafrańska Printed by Pasaż Sp. z o.o. ul. Rydlówka 24, 30-363 Kraków ISBN 978-83-8098-769-2 © Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2019 SPIS TREŚCI Foreword ......................................... 5 I. The Versailles Order ................................. 7 II. 1939: A war fought alone instead of Allied pincers .......... 13 III. A state resisting the occupations ....................... 33 I V. The terror of occupation and genocide ................... 47 V. The Polish Underground State ......................... 81 VI. A sinister “ally” ..................................... 93 VII. Freedom: not for Poles ............................... 105 FOREWORD World War II changed the course of history. Started by the Germans with the complic- ity of the Soviet Union, it led to unimaginable destruction and millions of deaths. Later, it brought many nations under Soviet domination for almost fifty years and left the world divided in the Cold War. Poland fell victim to the aggression of both totalitarian systems, German national socialism and Soviet communism. The Ribbentrop-Molotov pact entered into by the Third Reich and Soviet Union on 23 August 1939 was the prelude to a global conflict, started on 1 September 1939 when Hitler invaded Poland, the first country to demonstrate ac- tual armed resistance against the aggressor, ending the string of Berlin’s peaceful con- quests.
    [Show full text]
  • The Second World War and Its Continuing Relevance
    The Second World War and its Continuing Relevance Photographs on the cover: The Pilecki family archive, Polish Underground Movement Study Trust The Second World War and its Continuing Relevance Publication accompanying the exhibition “The Volunteer. Witold Pilecki and his mission to infiltrate Auschwitz” Edited by Mateusz Fałkowski Warszawa – Berlin 2019 Translation and Proofreading: Beate Achilles, Joanna Adamczyk, Steffen Beilich, John Cornell, Sebastian Feller, Nora Gielke, Maciej Grabski, Małgorzata Hoc, Ian Stephenson, Herbert Ulrich, Stefan Widdess, Tina Wünschmann, Maciej Zakrzewski, Cover Design: pigalopus – Malwina Borowiec, Karolina Chodur Graphic Design and Typesetting: pigalopus – Malwina Borowiec, Karolina Chodur Copyright © by Instytut Pileckiego, 2019 Instytut Pileckiego Warszawa, ul. Foksal 17 Berlin, Pariser Platz 4a www.instytutpileckiego.pl www.pileckiinstitut.de ISBN 978-83-66340-09-1 The Pilecki Institute in Berlin and perspectives on the Second World War 005 The exhibition. Pilecki and his mission to infiltrate Auschwitz 009 The war. Towards a perfect death factory 022 Remembrance and post-war justice 039 Wojciech Kozłowski Historian and Director The Pilecki of the Pilecki Institute in Warsaw Institute in Berlin Today, on September 16, 2019 the Pilecki Institute inaugurates its foreign branch in Berlin. and perspectives It is a special moment for us and I am delighted 005 to see that long months of hard work have come on the Second to fruition, and that from now on people from Berlin and the whole of Germany have a unique World War place at hand that will serve as an international meeting space for culture, scholarship and learning about 20th-century history, its memory, and its significance in the building of a better future in Europe, and in particular between Germany and Poland.
    [Show full text]