THUIS& FARAH KARIMI

In de rubriek T huis& elke week een interview over familie en gezin. Vandaag: Farah Karimi, directeur van Novib en oud-Kamerlid voor GroenLinks.

B rig it K ooij m an

arah Karimi (52) ontvluchtte dertig jaar geleden haar geboorteland . Sinds die tijd leeft ze in bal- lingschap. Toen vorig jaar haar mFoeder overleed, kon ze er niet bij zijn. U it w at v oor g ez in k om t u? „Mijn ouders kwamen beiden uit een gegoede familie. In het feodale Iran van toen waren ze grondbezitters, ze leefden op het platteland. Mijn opa van moederskant had vier vrouwen en van elke vrouw kreeg hij zeven of acht kin- deren. Van al die kinderen was mijn moeder de oudste. Ik ben geboren in Garos, een dorp in Iraans Koerdistan, als eerste meisje na vier jon- gens. Ik was mijn vaders oogappel. Omdat mijn ouders vonden dat ik een opleiding moest hebben, besloten ze naar Teheran te verhui- zen, want in onze streek was geen school voor meisjes. Daar ben ik ze erg dankbaar voor.”

Hoe z ou u uw v ad er om sc hrij v en? „Vooruitstrevend. Trots. Zeer sociaal. Ons huis was altijd vol, met familie, met mensen Foto’s Roger Cremers uit het dorp waar we vandaan kwamen, met hun kinderen die in Teheran naar school gin- gen en zolang bij ons woonden. Voor iedereen die maar een probleem had, stond onze deur altijd open. Die betrokkenheid werd welis- waar van hem verwacht – mijn vader was een man van aanzien – maar hij nam de rol van pa- triarch maar al te graag en met verve op zich. Gastvrijheid, een enorm verantwoordelijk- heidsgevoel voor de gemeenschap waarin je Ik ben veel kwijtgeraakt leeft en waar je vandaan komt – met die waar- den ben ik opgegroeid. En dat heeft waar- schijnlijk de basis gelegd voor mijn latere poli- tieke activiteiten.” E n uw m oed er? aan de politieke strijd „Omdat haar ouders welvarend waren, kon ze als een van de eerste meisjes in Iran onderwijs volgen, op een particuliere koranschool. Ge- wone scholen voor meisjes waren er nog niet in haar tijd. Meer dan vijf jaar basisschool was het niet, maar het was genoeg om onderwijze- res te kunnen worden. Ze heeft er altijd spijt van gehad dat ze dat niet heeft gedaan, haar le- ven stond in het teken van het gezin. Wel heeft met wie ik trouwde, iemand uit de beweging, sier van mij ligt, gevluchte mensenrechtenac- overleden was en ik er niet bij kon zijn, heb ik ze zichzelf ontwikkeld door veel te lezen. Op vonden ze niks. Maar toen ik in 1983 het land tivisten vertellen me dat ze tijdens verhoren mezelf afgevraagd of het het allemaal waard latere leeftijd, toen de kinderen het huis uit uit wilde met hem omdat het te gevaarlijk vragen kregen over mij. Laatst stond in een was geweest. Ik antwoord moest wel ‘ja’ z ij n , waren, heeft ze mooie gedichten geschreven. werd, heeft mijn vader ons geholpen te vluch- van de regeringsgezinde kranten dat ik onder- anders zou mijn hele leven één groot vraagte- „Mijn moeder was gehecht aan haar sociale ten. Ik heb altijd, wat ik ook deed, op de on- deel zou zijn van een „z i o n i s t i s ch - f e m i n i s t i - ken zijn. En al sta ik niet meer achter mijn status. In Teheran had mijn vader geprobeerd voorwaardelijke steun van mijn ouders kun- sche samenzwering”. Alben ik dertig jaar gele- keuze voor het gewapend verzet van de Muja- om in zaken te gaan, maar daar had hij weinig nen rekenen.” den gevlucht, de gevolgen duren tot de dag hedien Khalq, ik vecht nog steeds voor dezelf- gevoel voor. Veel geld ging op aan het financi- van vandaag voort. Ballingschap houdt nooit de waarden. Maar de prijs is hoog.” eel ondersteunen van familie en kennissen. W anneer w as d e laat st e g rot e fam ilieb ij - op. Mijn moeder is eind vorig jaar overleden. Het was heel moeilijk voor mijn moeder toen eenk om st ? Ik kon niet bij haar sterfbed zijn, niet bij haar Hoe v ult uw part ner u aan? we ons op zeker moment geen dienstmeisje „De eerste twintig jaar na mijn vlucht kon ik begrafenis. Het was voor mij de moeilijkste „Mijn man en ik zijn al vijfentwintig jaar sa- meer konden veroorloven en zij zelf het huis- niet terug naar Iran. Mijn ouders hebben me tijd sinds ik uit Iran weg ben.” men. Ik leerde hem kennen in , waar houden moest gaan doen. Het maakte haar wel een paar keer in Nederland bezocht. Tij- ik een paar jaar heb gewoond voor ik naar Ne- erg ontevreden. Dat verlies aan glorie en wel- dens een van die bezoeken moest ik hen ver- Hoe v aak b elt u m et uw v ad er? derland kwam. Behalve in wat we belangrijk vaart heeft ze nooit kunnen accepteren.” tellen dat mijn zusje, die ook bij de Mujahe- „Twee of drie keer per week. Telefoneren vinden in het leven, zijn we zo verschillend als dien zat, niet teruggekomen was na een gewa- wordt steeds lastiger voor hem, hij heeft de twee mensen maar kunnen zijn. Hij is rustig W at is d e les d ie u v an uw oud ers heb t pend conflict met het Iraanse leger. Ik wist al ziekte van Parkinson. Hij kan niet accepteren en bedachtzaam, ik ben ongeduldig en wil de m eeg ek reg en? bijna een jaar dat ze vermist was en hoogst- dat hij hulpbehoevend is, hij wil nog steeds al- wereld veranderen. Lang voelde hij zich als „Mijn moeder heeft me van kleins af aan inge- waarschijnlijk gesneuveld, maar ik kon het les alleen doen, terwijl de hele familie Duitser niet thuis in Nederland, vanwege de peperd dat ik nóóit financieel afhankelijk zou niet over mijn hart verkrijgen om het hen klaarstaat om hem te helpen. Daar gaan al on- beladen geschiedenis. Het is een van de rede- mogen zijn van een man. Ik herinner me nog door te telefoon te vertellen. Jarenlang wilden ze gesprekken over, en over de aanstaande ver- nen dat we een tijdje uit elkaar zijn geweest. hoe ze me vertroetelde tijdens het eindexa- ze niet geloven dat ze dood was, hoewel nie- kiezingen in Iran. Intusxsen heeft hij geaccepteerd dat hij ook men van de middelbare school. Ze bracht me mand van haar strijdmakkers het overleefd ,,Mijn vader mist mij heel erg. In 2003, toen migrant is, en zijn we opnieuw getrouwd.” eten en drinken, en ’s avonds legde ze mijn had. Maar haar lichaam is nooit gevonden. ik voor het eerst weer terug was, vroegen mijn kleren klaar, prachtig gestreken. Toen ik als Mijn vader is alle gevangenissen van het land ouders of ik me alsjeblieft gedeisd wilde hou- W at w ilt u uw k ind m eeg ev en? eerste van de familie het toelatingsexamen af geweest in de hoop haar daar te vinden. den. ‘Er zijn zoveel andere landen, bemoei je „Mijn zoon werd geboren tijdens mijn vlucht voor de universiteit haalde, waren mijn ou- „,Tussen 2003 en 2005, de laatste jaren van daarmee, maar alsjeblieft niet met Iran.’ Ik uit Iran. Hij is het geluk van mijn leven. De ders apetrots. het bewind van Khatami, toen er een wat min- heb het overwogen, ik hóéfde de mensenrech- onvoorwaardelijke liefde en steun die ik van „In mijn studententijd sloot ik me na de val der straffe wind waaide, heb ik Iran een paar tenbeweging in Iran niet te steunen, ik hóéfde mijn ouders kreeg, heb ik hem ook altijd gege- van de sjah aan bij een islamitisch-linkse ver- keer kunnen bezoeken. Tegenwoordig, onder geen amendementen en moties in te dienen in ven, ook toen hij een lastige puber was en hij zetsbeweging, de Mujahedien Khalq. Daar wa- Ahmadinejads bewind, is de kans dat ik word de Tweede Kamer. Ik ben veel kwijtgeraakt het mij weleens moeilijk maakte. Dat heeft ren mijn ouders het niet mee eens, en de man opgepakt te groot. Ik weet dat er een dik dos- aan de politieke strijd. Toen mijn moeder een sterke band geschapen tussen ons.”