DOCSLIB.ORG

Koeien, Kaas, Kentering. De Agrarische Geschiedenis Van

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Koeien, Kaas, Kentering. De Agrarische Geschiedenis Van Koeien, kaas, kentering De agrarische geschiedenis van oostelijk West- Friesland tot 1811 Masterscriptie geschiedenis Naam: Lourens Schuijtemaker Emailadres: [email protected] Datum van inlevering: 24-07-2018 Begeleider: C. M. Lesger Inhoudsopgave Inleiding ....................................................................................................................................... 1 1. Middeleeuwen (tot 1500) ......................................................................................................... 9 1.1. Beginnende bodemdaling (tot 1350) ................................................................................... 9 1.2. Kommer en kentering (1350-1477) ................................................................................... 12 1.2.1. Een periode van extensivering (1350-1425) ................................................................ 12 1.2.2. Een periode van intensivering (1425-1477) ................................................................. 16 1.3. Een diep dal (1477-1500) .................................................................................................. 17 1.3.1. Akkerbouw ................................................................................................................ 18 1.3.2. Veeteelt .................................................................................................................... 20 1.3.3. Dorpsverschillen ........................................................................................................ 23 1.4. Bevindingen (tot 1500) ..................................................................................................... 24 2. Groei en bloei (1500-1650) ...................................................................................................... 25 2.1. Ontbrekende ossen (1500-1570) ....................................................................................... 25 2.1.1. Veeteelt .................................................................................................................... 26 2.1.2. Akkerbouw ................................................................................................................ 29 2.1.3. Tuinbouw .................................................................................................................. 33 2.2. Overstroming en opstand (1570-1600) .............................................................................. 34 2.2.1. Veeteelt .................................................................................................................... 35 2.2.2. Akkerbouw ................................................................................................................ 37 2.2.3. Tuinbouw .................................................................................................................. 39 2.3. Het gele goud van de Gouden Eeuw (1600-1650)............................................................... 40 2.3.1. Veeteelt .................................................................................................................... 40 2.3.2. Akkerbouw ................................................................................................................ 45 2.3.3. Tuinbouw .................................................................................................................. 48 2.4. Bevindingen (1500-1650) .................................................................................................. 52 3. Verlies, vloed en veepest (1650-1754) ..................................................................................... 53 3.1. Ontvouwend onheil (1650-1675) ...................................................................................... 53 3.1.1. Veeteelt .................................................................................................................... 55 3.1.2. Akkerbouw ................................................................................................................ 61 3.1.3. Tuinbouw .................................................................................................................. 64 3.2. Een nog diepere dip (1675-1713) ...................................................................................... 66 3.2.1. Veeteelt .................................................................................................................... 67 3.2.2. Akkerbouw ................................................................................................................ 76 3.2.3. Tuinbouw .................................................................................................................. 79 3.3. De verschrikkelijke veepest (1713-1719) ........................................................................... 83 3.3.1. Veeteelt .................................................................................................................... 84 3.3.2. Akkerbouw ................................................................................................................ 88 3.3.3. Tuinbouw .................................................................................................................. 91 3.4. Geabandonneerde grond (1719-1744) .............................................................................. 92 3.4.1. Veeteelt .................................................................................................................... 93 3.4.2. Akkerbouw ............................................................................................................... 101 3.4.3. Tuinbouw ................................................................................................................. 106 3.5. Wederom razende rundersterfte (1744-1754) .................................................................. 107 3.5.1. Veeteelt ................................................................................................................... 107 3.5.2. Akkerbouw ............................................................................................................... 114 3.5.3. Tuinbouw ................................................................................................................. 117 3.6. Bevindingen (1650-1754) ................................................................................................. 118 4. Beter boeren (1754-1811) ...................................................................................................... 120 4.1. Verschrikking voorbij? (1754-1780) .................................................................................. 121 4.1.1. Veeteelt ................................................................................................................... 122 4.1.2. Akkerbouw ............................................................................................................... 132 4.1.3. Tuinbouw ................................................................................................................. 134 4.2. Koeien, kaas, kansen (1780-1795) .................................................................................... 136 4.2.1. Veeteelt ................................................................................................................... 136 4.2.2. Akkerbouw ............................................................................................................... 143 4.2.3. Tuinbouw ................................................................................................................. 143 4.3. Franse fase (1795-1811) .................................................................................................. 145 4.3.1. Veeteelt ................................................................................................................... 145 4.3.2. Akkerbouw ............................................................................................................... 157 4.3.3. Tuinbouw ................................................................................................................. 164 4.4. Bevindingen (1754-1811) ................................................................................................. 166 Conclusie .................................................................................................................................. 167 Bijlage: kritische bronnenbeschouwing ...................................................................................... 171 Inleiding ................................................................................................................................ 171 B1. Boedelinventarissen ........................................................................................................ 171 B2. Grondbelastingen ............................................................................................................ 183 B3. Belastingpacht ................................................................................................................. 193 B4. Veetellingen .................................................................................................................... 196 B5. Enqueste en Informacie ................................................................................................... 205 B6. Doopboeken .................................................................................................................... 208 Literatuurlijst ...........................................................................................................................
Load more

Recommended publications
  • Klik Hier Voor De PDF-Versie
    Inventaris van de foto’s in de jaarboeken 1-1926 t/m 80-2013 van het Westfries Genootschap, in beheer van Stichting Projector. Opgemaakt door Bert Kölker INLEIDING. Dit register is geen index op de jaarboeken van het Genootschap, maar wil slechts een toegang verschaffen op de foto’s van het Genootschap, afgedrukt in onze jaarboeken en de door leden geschonken foto’s. Particuliere foto’s, welke door de makers na publicatie in de jaarboeken zijn terug gevraagd, zult u hier niet aantreffen, maar wel een vermelding van de publicatie met nummers van het jaarboek en de betreffende pagina. Dit laatste is soms wat moeilijk, omdat de oudste delen meestal beginnen met enige ongenummerde pagina’s of met een romeins cijfer. Ik heb deze laatste cijfers soms in onze cijfers gewijzigd. Bovendien telt de serie twee jaarboeken met als jaar 1950, nl. de nummers 14 en 15 en enige jaren zijn er geen delen verschenen. Omdat het weinig zin heeft om bij groepsfoto’s, zoals Westfriezendagen, of de oude en nieuwe Raadsleden van opgeheven en nieuw gevormde gemeenten, allen met naam te vermelden, heb ik volstaan met de groepsfoto en het betreffend jaar te vermelden. Hetzelfde uitgangspunt heb ik genomen voor grote familiefoto’s. Het is dus mogelijk, dat een enkel persoon bovendien ook nog eens te vinden is onder zijn familienaam. Om het register niet te overladen heb ik personen, welke in een artikel meerdere malen zijn afgebeeld, volstaan met de eerst vermelde en de laatst vermelde foto per artikel aan te geven met een “-“. Bijv. Bakker, JOS pg.
    [Show full text]
  • Multicore Study of Upper Holocene Mire Development in West-Frisia, Northern Netherlands
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Multicore Study of Upper Holocene Mire Development in West-Frisia, Northern Netherlands: Ecological and Archaeological Aspects van Geel, B.; Brinkkemper, O.; van Reenen, G.B.A.; Van der Putten, N.N.L. ; Sybenga, J.E.; Soonius, C.; Kooijman, A.M.; Hakbijl, T.; Gosling, W.D. DOI 10.3390/quat3020012 Publication date 2020 Document Version Final published version Published in Quaternary License CC BY Link to publication Citation for published version (APA): van Geel, B., Brinkkemper, O., van Reenen, G. B. A., Van der Putten, N. N. L., Sybenga, J. E., Soonius, C., Kooijman, A. M., Hakbijl, T., & Gosling, W. D. (2020). Multicore Study of Upper Holocene Mire Development in West-Frisia, Northern Netherlands: Ecological and Archaeological Aspects. Quaternary, 3(2), [12]. https://doi.org/10.3390/quat3020012 General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.
    [Show full text]
  • Ondernemers Over De Toekomst Van Westfriesland Ruim Duizend Westfriese Ondernemers Hebben Zich Verenigd in De WBG
    SAMEN ÉÉN WESTFRIESLAND De weg naar de gemeenteraadsverkiezingen 2022 Ondernemers over de toekomst van Westfriesland Ruim duizend Westfriese ondernemers hebben zich verenigd in de WBG. Niet gebonden aan grenzen vervult de Westfriese Bedrijvengroep de belangrijke taak van regionale belangenbehartiging en zijn wij het grootste ondernemersnetwerk van de regio. In 2019 startte de WBG de campagne Amsterdam first, Westfriesland second, met een knipoog naar Arjan Lubach. In 2020 draaiden we het om: ‘Westfriesland first’. Onze regio heeft zo veel te bieden, dat mogen we met trots laten zien! Dit visiedocument is tot stand gekomen in samenwerking met alle ondernemersverenigingen in Westfriesland. De Koggenlandse Ondernemersvereniging Colofon Dit visiedocument is een initiatief van de Westfriese Bedrijvengroep in samenwerking met alle ondernemersverenigingen in Westfriesland. Het dient ter inspiratie in voorbereiding op de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. Fotografie: Alex Gitzels en aangeleverd Interviews en teksten: Mieke de Beer-Koomen Vormgeving en realisatie: De Beer Grafimedia, Wervershoof Copyright 2021 Westfriese Bedrijvengroep Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de Westfriese Bedrijvengroep. 2 Inhoud Eén Westfriesland in zeven gemeentes Beste lezer, Westfriesland First voor u ligt een visie van ondernemend Westfriesland op de toekomst van onze regio. Gerealiseerd in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar op 16 Samen één verhaal 4 maart. Een belangrijk momentum om kansen te creëren voor Westfriesland. Voor een Westfriesland concreet 5 toekomst die oplossingen biedt voor de uitdagingen van deze tijd. Vanuit het bedrijfs- leven en als inwoners van Westfriesland treden wij met één gemeenschappelijk geluid naar buiten.
    [Show full text]
  • Het Is Mooi Aan De Dijk: Een Culturele Biografie Van Drechterland
    Het is mooi aan de dijk Een culturele biografie van Drechterland - Marieke Wever Het is mooi aan de dijk Een culturele biografie van Drechterland - Marieke Wever Zaandam, september 2007 Onderzoek in het kader van de stage voor de opleiding Erfgoedstudies (Universiteit van Amsterdam) bij Islant – atelier voor stedebouw Dank aan alle personen die mij welwillend te woord stonden, materiaal leenden of zelfs rondleidden: Nan Kluft, Jaap Boon, Frans Brieffies, Jacob Haring en zijn familie. Inhoud Samenvatting ......................................................................... 5 1. Inleiding ........................................................................... 7 2. De theoretische basis ........................................................... 8 3. Cultuur als kennis: het ‘grote’ verhaal ................................... 13 4. Intermezzo: monumentaal Drechterland ................................ 27 5. Cultuur als proces: de ‘kleine’ verhalen ................................. 30 6. Conclusie en aanbevelingen ................................................ 39 Geraadpleegde bronnen .......................................................... 42 Bijlagen: 1. Statistieken leeftijdsamenstelling Drechterland ...................... 46 2. Stills website www.drechterland.nl/toekomstvisie ................... 47 Samenvatting Culturele biografie Naast de bindende factor groen, kenmerken de kernen zich door een sterke sociale Bij het ontwikkelen van een toekomstvisie kun je op verschillende manieren omgaan cohesie en een rijk verenigingsleven: een
    [Show full text]
  • Want Twee Is Beter Dan Één
    Zakenmagazine voor ondernemers, 13e jaargang april 2021 bestuurders en managers in West-Friesland e.o. editie 02 Thema: Regionale Energie- strategie Techno-Fashion viert het partnerschap Want twee is beter dan één Ondernemers Club Westfriesland HOORN, Breed 29 HOORN, Grote Noord 73 HOORN, Kleine Noord 39 Het totaal aanbod voor Noord-Holland • Winkelpand van circa 85 m2 • Hoek-/winkelpand met een frontbreedte • Winkelruimte van circa 140 m2 BVO • Op een per auto bereikbaar locatie van circa 5,5 meter • Goede winkelstand in de binnenstad gelegen • Winkelruimte van circa 165 m2 en • Frontbreedte circa 7,50 meter 2 De G7 BedrijfsMakelaarsGroep bestaat uit acht vooraanstaande bedrijfsmakelaars- • Frontbreedte van circa 6,80 meter magazijnruimte van circa 30 m • Gebruiksklaar kantoren. Allen zijn lid van de NVM en de NVM Vakgroep Bedrijfsonroerendgoed. Zij vonden elkaar in hoge vakkennis, degelijkheid en service. En werken samen. € € € Voor U. Want acht bedrijfsmakelaars weten meer dan één. Met in totaal zestien Huurprijs 1.395,- per maand (excl. btw) Huurprijs 4.167,- per maand (excl. btw) Huurprijs 1.700,- per maand (excl. btw) filialen bestrijken zij heel Noord-Holland. Zeker weten dat u met de G7 de meest ideale huisvesting vindt voor uw bedrijf of kantoor. Maar ook bij verkoop of verhuur ligt samenwerken met een G7-bedrijfsmakelaar voor de hand. Uw pand wordt in heel Noord-Holland onder de aandacht gebracht. In zestien filialen, via het fraaie ASSENDELFT G7 Magazine en op de G7 internetsite. G7 BedrijfsMakelaarsGroep, een goede en brede
    [Show full text]
  • Archaeobotanical Investigations of a Middle and Late Bronze Age Settlement Site at Westwoud (West-Friesland) with Contributions by G.F
    JANNEKE BUURMAN Archaeobotanical Investigations of a Middle and Late Bronze Age Settlement Site at Westwoud (West-Friesland) with contributions by G.F. IJzereef and WJ. Kuijper Keywords: archaeobotany, seeds, bones, molluscs, correspondence analysis, Middle and Late Bronze Age, Westwoud, West-Friesland, the Netherlands; 85 references. I INTRODUCTION From June 20th until July 6th 1988, the Dutch State Service for Archaeological Investigations (ROB) carried out a small excavation in the village ofWestwoud (municipality of Drechterland, prov. ofNoord­ Holland). I At this site the presence of settlement remains in so-called 'kadetjesland'3 had clearly been demonstrated by dr. WHo de Vries-Metz by means of aerial photography and field surveys.4 In the course of the Westwoud reallotment scheme, the parcels concerned were due to be levelled, during which the habitation traces would be totally destroyed. The excavation at Westwoud was carried out under the direction of the archaeozoologist dr. G.F. IJzereef and the author. The technical direction was in the hands of Figure 1 Map of the Netherlands with the area of A. de Haan. The aim of the project was to gain as much West-Friesland. information as possible on house-building, the food economy, agricultural activities and the environment from the perspectives of the ecological disciplines. This investigation would make it possible to compare the results of the rather roughly executed, large-scale detailed sampling programme. Because of delays in excavations in the province of Noord-Holland which working out the archaeological aspects of the Westwoud the ROB carried out at Andijk (I973) and Bovenkarspel­ excavations, the archaeobotanical study will be Het Valkje (1974-1978) and which so far have not been published separately here.
    [Show full text]
  • De Nakomelingen Van Pieter Janz Wagenaar
    een genealogieonline publicatie De nakomelingen van pieter janz Wagenaar door Aart S Wagenaar 24 augustus 2021 De nakomelingen van pieter janz Wagenaar Aart S Wagenaar De nakomelingen van pieter janz Wagenaar Generatie 1 1. pieter janz Wagenaar, zoon van Jan Janz en Trijn Claes. Hij is getrouwd (1) op 5 februari 1741 in Hem, North Holland, Netherlands met Marij Jans. Zij kregen 1 kind: Aafje pieters Wagenaar, volg 2. Hij is getrouwd (2) op 19 augustus 1742 in Hem, North Holland, Netherlands met Neeltje Claas Braak, dochter van Klaas Freek Braak en Neeltje Cornelis. Zij is geboren op 7 september 1718 in Schermer, North Holland, Netherlands en, is gedoopt op 7 september 1718 in De Goorn, North Holland, Netherlands. Neeltje Claas is overleden januari 1778 in Hem, Noord-Holland, Nederland en is begraven op 5 januari 1778 in Hem, North Holland, Netherlands. Zij kregen 1 kind: Kornelis Pieters Wagenaar, volg 3. pieter janz is overleden op 27 juni 1774 in Hem, North Holland, Netherlands. Generatie 2 2. Aafje pieters Wagenaar, dochter van pieter janz Wagenaar en Marij Jans, is geboren op 30 maart 1741 in Hem, North Holland, Netherlands en is gedoopt op 1 april 1741 in Hem, North Holland, Netherlands. Zij is getrouwd op 27 januari 1771 in Hem, North Holland, Netherlands met Claas Dirkze Hoffer, zoon van Dirk Hoffer en Cornelia Claas. Hij is geboren op 6 augustus 1745 in Hem, North Holland, Netherlands. Claas Dirkze is overleden op 37 jarige leeftijd op 15 mei 1783 in Hem, North Holland, Netherlands. Zij kregen 1 kind: Pieter Hoffer, volg 4.
    [Show full text]