AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER, FDN & NVBF

KITTY GREEN OVER THE ASSISTANT DE MONOTONIE VAN MISBRUIK BERO BEYER OVER HOE HET GAAT EN HOE NU VERDER EFFACER L’HISTORIQUE HACKEN MET HUMOR GIANFRANCO ROSI OP IDFA WERELD VAN EINDELOOS CONFLICT ESCAPISME EN TOTAL RECALL OP VAKANTIE MET VERHOEVEN 2020 #434 NOVEMBER

JUST 6.5 TEHERAN ONDER SPANNING KeyFilm presenteert

naar de bestseller van Arthur Japin geïnspireerd op het leven van Karin Bloemen

Georgina Verbaan Abbey Hoes Eelco Smits FREEK DE JONGE

een fi lm van Jelle Nesna

/BuitenIsHetFeest

iedereen heeft geheimen, maar niet alles kan geheim blijven.

EEN FILM VAN THREES ANNA KEYFILM PRESENTEERT IN COPRODUCTIE MET AVROTROS FREEK DE JONGE “DE VOGELWACHTER” SOPHIE VAN WINDEN QUIAH SHILUE NICK GOLTERMAN PRODUCTION DESIGN VINCENT DE PATER MAKE-UP & HAAR TRUDY BUREN KOSTUUMONTWERP MARION BOOT SOUND DESIGN HERMAN PIEËTE CAS COMPONIST REYER ZWART MONTAGE WOUTER JANSEN NCE DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY JAN MOESKOPS NSC UITVOEREND PRODUCENT BEN BOUWMEESTER COPRODUCENT MYLÈNE VERDURMEN PRODUCENTEN HANNEKE NIENS & HANS DE WOLF SCENARIO & REGIE THREES ANNA

4ga NU IN DE BIOSCOOP 5 NOVEMBER IN DE BIOSCOOP 1

www.septemberfi lm.nl /septemberfi lmnl

BuitenIsHetFeest_VogelwachterDe_Filmkrant_260x320.indd 1 06-10-20 14:43 DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 3

REDACTIONEEL Na zes maanden thuis proefpersoon te zijn geweest in onze eigen streaminglaboratoria en na als bioscoopbezoekers het aanbod van de laatste maanden op het grote scherm bekeken te hebben, komen velen van ons tot dezelfde conclusie: meer is niet per se beter. Sterker nog: meer is minder. Want al wordt een handjevol blockbusters wél uitgesteld, het is onmisken- baar dat zowel streamingdiensten als een deel van de distributeurs vooral met volume bezig zijn en hun kanalen of bioscoopslots vullen met afgeprijsde titels van de internationale markt. Na de derde middelmatige Scandi-thriller of scifi met bordkartonnen decors en houten dia- logen, begin je de interesse te verliezen. Half oktober verscheen een interessant essay in het Amerikaanse blad Vanity Fair: ‘Has Peak TV already Peaked?’, vertaald: ‘Is Top-tv al over de top?’ De Amerikaanse televisie moest de afgelopen jaren concurreren met de gestoorde realityshow die het Trump-tijdperk is, stelt auteur Sonia Saraiya, en ‘nu hebben we een miljoen kijkopties maar veel minder dat de moeite waard is’. Trumps presidentschap werd al rond de inau- guratie met een 376 jaar oude term omschreven als een ‘kakistocratie’ – een systeem dat niet in de buurt komt van excellentie, sterker nog, dat niet eens het nut inziet van excellentie. Een sys- teem dat het belang niet ziet van het streven naar kwaliteit: daar schuilt een fundamentele achteruitgang in. Want ook al halen films en series zelden het hoogste niveau, soms lukt het wel. Reiken naar het hoogst haalbare heeft een intrinsieke waarde, die verloren gaat als politiek maar ook film en tv alleen met volume proberen te scoren. Saraiya stelt dat ook de Amerikaanse tv-productie inmiddels een kakistocratie is geworden. Er wordt ongeveer 2,5 keer meer geproduceerd dan in 2009, meldt het artikel, maar echt goede tv is ‘zorgelijk schaars’. Ik had het ter kennisgeving aangenomen (want het stuk ging specifiek over Amerikaanse tv) als Filmfonds-directeur Bero Beyer niet pre- cies deze kwestie op tafel had gelegd in ons interview (pagina 10). “We moeten niet meer alles wat we hebben op het doek kwakken”, zegt Beyer. Nog iets preciezer: we moeten beter nadenken over wat we willen maken. Het publiek wil volgens hem eigenzinnigheid. Dat laatste is een cruciaal inzicht – want mensen raken door herhalingen en formules echt een keer uitgekeken op middelmatige films en tv en ze worden bovendien steeds mediawijzer en ‘Bij mij wordt alles herkennen middelmaat dus steeds sneller. De vraag is dan natuurlijk: wat versta je uiteindelijk ruimteloos, onder eigenzinnig? Ik denk dan toch meer aan La haine of Rabat of aan Ierse films als The tijdloos en Guard of Wolfwalkers (pagina 32): films die én helemaal hun eigen koers volgen én een groter afstandsloos.’ publiek aan kunnen spreken. Hoe dan ook: je concentreren op minder maar betere films en eigenzinnigheid is een belangrijke stap, mits het niet bij mooie woorden blijft. Uiteindelijk wil IDFA-hoofdgast Gianfranco Rosi 4 16 geen enkel publiek en geen enkele bevolking een kakistocratie. RONALD ROVERS DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 4

STEUN DE DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 19 NOVEMBER FILMKRANT: WORD #434 ABONNEE Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang Papicha van Mounia Meddour op dvd.

Als u nu een jaarabonnement neemt, ontvangt u niet alleen een jaar lang de Filmkrant in de bus, maar als welkomst­ geschenk ook een prachtige dvd: het aangrijpende Papicha van Mounia Meddour. Bent u al abonnee maar brengt u een nieuwe abonnee aan? Dan ontvangt u allebei het welkomstgeschenk. THE ASSISTANT Papicha is het in haar geboorteland Algerije ver- Duizend minuscule speldenprikken 4 14 boden speelfilmdebuut van Mounia Meddour, dat zich afspeelt tijdens de Algerijnse Burger- oorlog. Nedjma, een jonge student, organiseert een modeshow en pleegt daarmee een verzets- daad tegen het oprukkende islamitische funda- mentalisme. Omar Larabi in de Filmkrant: ‘Med- DEZE MAAND OP FILMKRANT.NL dour voert in haar speelfilmdebuut een vastbe- 4 THE THINKING MACHINE #43: raden hoofdpersoon op, die koste wat kost een SEKS NADERT | Of ze nu het modeshow zal houden, met sexy outfits gangsterliefje speelde in gemaakt van de haik: een traditioneel wit Fritz Langs The Big Heat gewaad uit het Maghrebgebied.. [...] Papicha (1953) of Ado Annie, ‘the girl werd in Frankrijk de meest succesvolle Afri- who can’t say no’ in Fred kaanse film geregisseerd door een vrouw.’ Zinnemans musical Oklaho- ma! (1955), actrice Gloria Grahame (1923- Stort €42,50 (meer mag ook, dan steunt u de 1981) was onlosmakelijk verbonden aan seks Filmkrant ook als donateur) op rekeningnum- op het scherm. Of op zijn minst aan de be- mer NL28 INGB 0005 3933 95 t.n.v. Stichting lofte, aan verwachting, opbouw, de span- Fuurland te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe abonnee’ ning van wat gaat komen – het naderen van en vermeld daarbij uw adresgegevens + email- seks. Hollywood had in de jaren vijftig vele adres. Deze aanbieding is geldig tot 18 novem- manieren om seks te benaderen (zonder het ber 2020, met dank aan Contact Film. te tonen), en Grahame was (met Robert Mit- THE MAN WITH THE GOLDEN ARM DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 5

NIET TE MISSEN: GA DEZE MAAND IN IEDER GEVAL NAAR 4 1 THE ASSISTANT 4 15 2 JUST 6.5 4 7 3 LA ÚLTIMA PRIMAVERA 4 20 4 FAREWELL PARADISE 4 19 5 EFFACER L’HISTORIQUE 4 29

OP DE SET VAN ON THE ROCKS 32 WOLFWALKERS PLUS RECENSIES VAN 4 7 Just 6.5 4 11 La última primavera 4 15 The Assistant 4 19 Farewell Paradise 4 29 Effacer l’historique 4 31 Idiot Prayer | Dicktatorship 4 32 The Death of Antonio Sánchez Lomas 4 33 Le meilleur reste à venir | Hope 4 34 Kanarie | Everything – The Real Thing Story 4 35 La dea fortuna | The Singing Club 4 43 Thuiskijken: Rebecca | Ghost Hunting 4 44 Thuiskijken: Dick Johnson Is Dead | Lieve mama 4 45 Thuiskijken: Time | Tehran

NOLAN OP DE SET...... EN KAUFMAN OP DE SET

12 NOLAN VS KAUFMAN PLUS ARTIKELEN OVER 4 16 Gianfranco Rosi op IDFA: Ontmoetingen aan het einde van de wereld 4 22 Escapisme en Total Recall: Even geen vakantie van jezelf 4 26 De eenlingen van Naomi Kawase

PLUS DE RUBRIEKEN 4 3 Redactioneel 4 4 The Thinking Machine: Seks nadert 4 5 Niet te missen 4 9 Freeze Frame: La notte 4 13 Dansplaining: Social streaming 4 23 Prénom Carmen: 6 SAEED ROUSTAYI De vlechtjes van Jared Leto 4 27 Het nieuwe kijken: Presentatoren wees gewaarschuwd over Just 6.5 PLUS INTERVIEWS MET 4 10 Filmfonds-directeur Bero Beyer over de 4 31 Kort 4 36 Agenda en evenementen 4 40 Filmsterren 4 42 Boeken: The Press coronacrisis 4 14 Kitty Green over The Assistant 4 18 Sonja Wyss over Farewell Paradise Gang 4 43 Thuiskijken 4 46 Actie! Op de set van Hitte 4 46 Colofon 4 20 Isabel Lamberti over La última primavera 4 28 Gustave Kervern en Benoît Delépine over Effacer l’historique

chum en Robert Ryan) betrokken bij twee films van de Filmacademie, die op 24 okto- schrijft Sandra Heerma van Voss naar aan- van de meest verbluffende voorbeelden. In ber worden uitgezonden op NPO3 en ver- leiding van Kawase’s nieuwe film True Mo- hun maandelijkse video-essay voor film- volges op NPO start te zien zijn. In de aan- thers (zie pagina 26). De Filmkrant sprak in krant.nl zetten Cristina Álvarez López en loop naar de uitreiking van de prijzen in de de loop der jaren met Kawase over vele van Adrian Martin de scènes naast elkaar, uit studentencompetitie van het Nederlands haar films, al vanaf haar tweede speelfilm Stanley Kramers relatief onbekende Not as a Film Festival, dat gepland staat voor half Shara, de eerste die de Nederlandse biosco- Stranger (1955) en Robert Wise’s Odds december, interviewen we nu wekelijks een pen bereikte. Via filmkrant.nl/kawase leest u Against Tomorrow (1959). “Voor deze ene nieuw filmtalent, die allemaal te lezen zijn ze terug. keer...” via filmkrant.nl/lichting2020. 4 TOTAL RECALL UIT DE MOTTEN­ TOTAL RECALL 4 LICHTING 2020 | Ook in dit alles- 4 DOSSIER: NAOMI KAWASE | De Japanse BALLEN | Om de dertigste wordt-uitgesteld-jaar­ regisseur Naomi Kawase, verjaardag van Total Recall aanleiding om te filosoferen over het esca- neemt de Filmkrant weer de een lieveling van het film- te vieren en als vooruitblik pisme dat we ontberen nu alle blockbusters beste films van afstuderende festival van Cannes, ont- op een Paul Verhoeven-re- worden uitgesteld (zie pagina 22). Op film- makers van verschillende fermt zich in haar speelfilms trospectief in 2021 wordt krant.nl is ons interview met Paul Verhoeven academies onder de loep. bij voorkeur over personages Total Recall door Eye op- uit 1990 terug te lezen. “Het zit natuurlijk We begonnen begin oktober die om welke reden dan ook nieuw uitgebracht in een ‘Ultra HD 4K’ digi- zo: een profeet wordt niet geëerd in eigen met een beschouwing van alle afstudeer- buiten de maatschappij zijn komen te staan, tale restauratie. Voor Mariska Graveland land, nietwaar?” DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 6

SAEED ROUSTAYI OVER JUST 6.5 ‘MENSEN STOPTEN MET DRUGS NA HET ZIEN VAN DE FILM’ Iraanse arthousefilms kennen we, maar Just 6.5 tapt uit een ander vaatje. In de combinatie van sociaal drama en drugsthriller jagen twee rechercheurs op een drugsbaron. En passant toont regisseur Saeed Roustayi de ellende van drugsverslaving en levert hij kritiek op het Iraanse drugsbeleid. Hij moest er een heftig gevecht met de censuur voor leveren.

DOOR JOS VAN DER BURG SAEED ROUSTAYI

De 31-jarige Saeed Roustayi heeft pas twee films op Just 6.5 toont dat ook in Iran de war on drugs niet effectief in de rest van de wereld. Ik heb emails gekregen van zijn naam staan, maar wordt dankzij zijn tweede film is. Straffen en onderdrukking lijken niet de goede manier mensen die na het zien van Just 6.5 besloten om te Just 6.5 internationaal bejubeld als een groot talent. om drugsverslaving te bestrijden. Wordt er in Iran gedebat- stoppen met het verkopen of gebruiken van drugs.” Terecht, want de film oogt als het werk van een film- teerd over andere manieren om met drugsverslaafden om maker die weet wat hij doet en alle touwtjes strak in te gaan dan hen opsluiten in gevangenissen? “Er staan In Nederland zijn we goed op de hoogte van de Iraanse handen heeft. Genoeg reden om Roustayi te willen enorm hoge straffen op het bij je dragen of gebruiken arthousefilms van regisseurs als Jafar Panahi, Abbas interviewen. van drugs. Wie gearresteerd wordt met één gram me- Kiarostami, Asghar Farhadi en Mohammad Rasoulof. Voelt Dat is niet zonder hordes, want de in Teheran thamfetamine of cocaïne krijgt een jaar gevangenis- u zich met hen verwant? Of vertegenwoordigt u een nieuwe wonende maker spreekt alleen Perzisch. De oplossing straf. Met tien gram is dat tien jaar. Zelfs de regering generatie Iraanse filmmakers? “Ik ben door elk van de ligt in een mailinterview met in het Perzisch vertaalde heeft toegegeven dat deze aanpak het probleem niet genoemde regisseurs beïnvloed, vooral door Kiarosta- vragen en in het Nederlands vertaalde antwoorden. kan oplossen. Hoe strenger de wetgeving, hoe meer mi. Zij zijn een manier van filmmaken begonnen die ik Maar in het interview toont Roustayi zich juist een drugs er worden geproduceerd. Drugs vinden in elke doorzet. Maar ik heb ook veel geleerd van Bahram Bei- filmmaker voor wie film geen grenzen kent. situatie hun weg. Ik denk dat het vergroten van het so- zai, Nasser Taghvai, Dariush Mehrjui, Sohrab Shahid Inspiratie vindt hij bij Iraanse arthousefilmers, maar ciale bewustzijn erover enorm kan helpen bij het op- Saless en Rakshan Bani-Etemad. Het verschil is dat ik ook bij Martin Scorsese en Sydney Lumet. lossen van het probleem. Niet alleen in Iran, maar ook bewust en onbewust andere methoden hanteer dan

Just 6.5 is een imponerende film over de wijdverspreide drugsverslaving in Iran en het gevecht van de politie daartegen. In uw debuutfilm Life and a Day is verslaving ook een thema. Waarom bent u daar zo in geïnteresseerd? ‘Er staan enorm “Het idee van de film komt voort uit maatschappelijke hoge straffen op bezorgdheid, maar ik wilde geen documentaire maken. Toen ik nog studeerde heb ik een aantal het bij je dragen documentaires gemaakt over drugsverslaafden. Dat of gebruiken van leidde tot allerlei ideeën die ik later wilde uitwerken. Just 6.5 is voortgekomen uit één van die ideeën. De drugs. Wie gear- werkelijkheid die je erin ziet, komt uit mijn sociale resteerd wordt onderbewustzijn, maar dat is natuurlijk beïnvloed door gebeurtenissen in de samenleving.” met één gram methamfetamine Just 6.5 toont dat veel arme mensen verslaafd zijn. Is armoede in Iran de grootste oorzaak van drugsverslaving? of cocaïne krijgt “Het gaat beide kanten op: armoede kan drugsver- een jaar gevange- slaving veroorzaken, maar verslaving kan ook armoe- de veroorzaken. Er zijn ook veel verslaafden die niet nisstraf. Met tien uit arme gezinnen komen. In sommige gevallen ver- gram is dat tien stoten families verslaafde familieleden; in andere ge- vallen schamen verslaafden zich zo hevig dat ze zelf jaar.’ niet terug naar huis willen. Kortom, er is vaak een direct verband tussen verslaving en armoede, maar er zijn ook veel welvarende mensen die lijden aan ver- slaving. Alleen zien we het bij hen niet omdat ze rijk zijn.” DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 7

‘MENSEN STOPTEN MET DRUGS NA HET ZIEN VAN DE FILM’

zij. Ik heb een andere stijl en een andere blik op de ci- Just 6.5 is een combinatie van een genrefilm en een sociaal men armoede is de censuur strikter geworden. Hoe nema.” probleemdrama over drugs, corruptie en klassenverschil- dan ook, we moeten erkennen dat er altijd censuur is len. Waarom wilde u deze twee benaderingen combineren? geweest. Ik denk dat elk land zijn eigen censuur kent, Het rauwe realisme van Just 6.5 doet ook denken aan het “Die interpretatie van de film is niet onjuist, maar als maar op verschillende manieren. Hoewel het in Iran werk van Amerikaanse regisseurs als Sidney Lumet en ik een film maak denk ik niet na over het genre. Ik con- op de een of andere manier sterker speelt dan elders. Martin Scorsese. “Interessant dat u precies die twee centreer me op het verhaal en de mogelijkheden die ik Het grootste probleem is dat we ons niet alleen moe- makers noemt, want zij zijn twee van mijn favoriete heb. Ik schrijf het script zoals ik het verhaal voor me ten verantwoorden bij kunst- en cultuurambtenaren, filmmakers aller tijden. Raging Bull en Twelve Angry zie, zonder na te denken over genres. Voor mij is Just maar soms ook bij andere organisaties binnen de over- Men behoren tot mijn lievelingsfilms; ik heb ze meer- 6.5 een maatschappelijke film met elementen van een heid. dere keren bekeken en raad ze altijd iedereen aan. Ik politiefilm doordat sommige personages rechercheur “Just 6.5 was onderhevig aan censuur van verschil- vind dat elke filmmaker op de hoogte moet zijn van de zijn.” lende organisaties. Het kostte een jaar hard werken internationale cinema. Ik heb altijd geprobeerd om om toestemming te krijgen voor het script. En nadat zowel klassieke als moderne films te bekijken. Daar- Klopt het dat Just 6.5 een bioscoophit was in Iran? “Ja, dat de film gemaakt was, hebben we hard gevochten voor door ben ik sterk beïnvloed door regisseurs die ik be- klopt, ongeveer tweeëneenhalf miljoen mensen heb- een vergunning om hem uit te mogen brengen in de wonder. Niet alleen Sidney Lumet en Martin Scorsese, ben de film in de bioscoop gezien. En meer dan dertig bioscoop. Al met al was het hard werken voor de ver- maar ook Abbas Kiarostami, de gebroeders Dardenne, miljoen mensen hebben hem online, op dvd of via sa- sie die u gezien heeft. Binnen de overheid zijn velen Michael Haneke, Akira Kurosawa, Yasujiro Ozu, Hiro- telliet-televisie gezien. De film is ook vertoond op veel tot op de dag van vandaag tegen de film. Dus hoe jullie kazu Kore-eda en Paul Thomas Anderson.” internationale festivals, waaronder Venetië. In Iran over de censuur in Iran denken is niet onjuist. Film- won hij de publieksprijs voor beste film.” makers moeten hard werken en verschillende wegen In Iran worden jaarlijks zo’n honderddertig films gemaakt. bewandelen om een film te kunnen maken waarvan Wat voor films zijn dat? Komedies? Thrillers? Avonturen- In Nederland denken we dat het door de censuur in Iran men houdt in Iran. Soms heb ik het gevoel dat ik door films? Historische films? “Maatschappelijke films ko- onmogelijk is om films te maken over onderwerpen als alle moeilijkheden in de afgelopen jaren veel ouder men het meest voor. Slechts een paar films zijn kome- drugsverslaving en armoede. Hebben we het mis, aange- ben geworden.” dies en die zijn helaas weinig indrukwekkend. Meestal zien Just 6.5 juist hierover gaat? “De realiteit over ar- zijn de regie, het acteren en vooral het script niet goed. moede in Iran is dat door de nieuwe sancties de waar- Daarnaast worden er ook altijd wel een paar films ge- de van de Iraanse munt enorm snel is gekelderd. JUST 6.5 VIDEO-ESSAY maakt die andere genres proberen te kopiëren, maar ook Vroeger, toen er minder mensen arm waren, waren er IN VERSCHILLENDE THEATERS, die zijn niet erg succesvol, zowel bij critici als publiek.” niet zoveel filmbeperkingen, maar met de toegeno- OMAR LARABI

ning behendig wordt opgerekt en een poli- JUST 6.5 tiehond ontdekt dat de drugs niet in de keukenkastjes verstopt liggen, maar in het gewaad van de onschuldig gewaande huis- Een systeem zonder winnaars vrouw. Als Just 6.5 iets overtuigend laat zien is In Just 6.5 word je ruim twee uur onderge­ Samad (sterke rol van Payman Maadi) naar het dat vrijwel iedereen betrokken is of in elk dompeld in de drugswereld in Teheran. Een drugsbaas Nasser Khakzad. Maar hoe egaal geval kan zijn bij de Iraanse drugswereld. De rauwe, overtuigende film die draait om cor­ die plot ook klinkt, Just 6.5 is een film die politie bestaat allerminst uit eenzijdige hel- ruptie, wantrouwen, ongelijkheid en boven­ moeiteloos de aandacht vasthoudt en regel- den, de schurken zijn niet zomaar kwade al om onvergetelijke scènes. matig zelfs verrast, juist door niet op zoek te masterminds. Aan alles voel je dat dit verhaal zijn naar grote wendingen of schokeffecten. een groter probleem raakt dan we hier te zien Stel, de politie houdt in Teheran twee men- Vooral de scenische kracht van het geheel krijgen, een landelijke epidemie wellicht. En sen staande. De eerste heeft tien gram drugs valt op. Regisseur Saeed Roustayi slaagt erin doordat de zoektocht van Samad zo rauw en op zak, de tweede honderd kilo. Quizvraag: om zijn verhaal continu onder spanning te overtuigend is vormgegeven, voelt het alsof wie wordt zwaarder gestraft? Antwoord: zetten via verhitte dialogen en levendige ac- je in Just 6.5 steeds dieper tot die epidemie niemand – voor beiden dreigt de doodstraf. tiescènes. Technische foefjes worden geen doordringt. Langs de vaak uitzichtloze le- Dit kun je een ver doorgevoerd ontmoedi- moment uitgehaald, zelfs de muziek klinkt vens van gebruikers, langs de tussenperso- gingsbeleid noemen, en tegelijkertijd spoort minimaal; en toch is het achterliggende nen die hun leven ietsje aangenamer probe- het drugsdealers ook aan om risico’s te ne- drama van de personages voelbaar, zonder ren te maken, langs de dealers die agenten men. Immers, als de straf toch vaststaat zo- dat het wordt geduid in dialogen of persoon- willen omkopen zodra vervolging lonkt. Het dra je een snipper drugs bij je hebt, dan kun lijke zijpaden. En tussendoor komen er volop is een systeem zonder winnaars. Maar nie- je toch net zo goed grote partijen meene- beelden voorbij die zich direct in het geheu- mand kan zich er nog aan onttrekken. men? gen nestelen. Zoals de uitpuilende cellen Het is een van de VELE vragen die het bij- waarin iedereen die onderdeel vormt van de THOMAS HEERMA VAN VOSS zonder geslaagde Just 6.5 roert. Deze Iraanse drugsketen bij elkaar wordt gegooid, van ge- mix van politieke thriller, intense actie en bruiker tot kleinschalige dealer tot leveran- rauw drama draait om de benepen, gevaar- cier. En dan zijn er de beelden van de ont- JUST 6.5 (METRI SHESH VA NIM) IRAN, 2019 | REGIE lijke en bij tijd en wijle bijzonder corrupte manteling van een troosteloos drugshol, SAEED ROUSTAYI | MET PAYMAN MAADI, NAVID wereld van de anti-narcoticabrigade in Te- eigenlijk een verzamelplaats voor daklozen MOHAMMADZADEH EN PARINAZ IZADYAR | 131 MINUTEN | heran. Kort gezegd beslaat het verhaal vooral die in buizen slapen en volop gebruiken. An- DISTRIBUTIE CONTACT FILM | TE ZIEN VANAF 5 de zoektocht van de getergde rechercheur der hoogtepunt: de inval waarbij de span- NOVEMBER, OOK VIA picl.nl vanaf 22 oktober in de bioscoop

WINNAAR BEST DIRECTORS AWARD - FILMFESTIVAL VAN SAN SEBASTIÁN

vanaf 5 november in de filmtheaters DE FILMKRANT ILLUSTRATIE LAE SCHÄFER #434 NOVEMBER 2020 9

F REEZE FRAME Regisseur Shady El-Hamus (De libi) brengt maandelijks een ode aan een bijzondere filmscène. Deze keer: DE LIEFDESBRIEF IN LA NOTTE

Lidia en Giovanni zijn elkaar kwijt. Het huwelijk is rouwproces lijkt in volle gang. voor een intense beleving waarbij je helemaal in de koud en de gesprekken spaarzaam. Er is dood en ver- Als het licht wordt is er een nieuw begin. De twee film verdwijnt. Aan het einde heb je alle puzzelstukje derf in de wereld om hen heen en dat blijkt een reflec- vinden elkaar buiten de villa in het gras. De sfeer is in elkaar weten te zetten en daarmee is de puzzel af — tie van hun gevoelsleven. Als onderdeel van de elite gelaten, of misschien gespannen. In de stilte van de de film eindigt en is ook daadwerkelijk ten einde. leeft het stel een luxeleven in het Milaan van de jaren ochtend haalt Lidia een brief tevoorschijn en leest Bij Antonioni daarentegen moet je het allemaal zelf zestig, maar uiterlijke rijkdom verbloemt innerlijke hem voor. Het is de meest romantische brief die je doen. Je krijgt niets aangereikt, niets cadeau. Antoni- armoede. je kunt voorstellen, een ode van een man aan zijn oni sleurt je niet zozeer mee in zijn verhaal maar zet Het is een klassieke slice of life: we volgen Lidia vrouw. Giovanni lijkt nog niet door te hebben wat wij je op afstand. Je dwaalt als kijker met de personages en Giovanni vierentwintig uur lang. Ze bezoeken een als kijker beginnen te begrijpen – dit zijn zijn eigen rondom gevoelens en dat zorgt voor een totaal an- vriend die op sterven ligt en Lidia huilt. Ze dwalen woorden maar ze komen uit een ver verleden, het zijn dere kijkervaring — niet een die vermaakt maar een door het snel veranderende Milaan, waar glazen ge- woorden die hij zich niet eens meer kan herinneren. die uitdaagt tot reflectie. Antonioni is als filmmaker bouwen de oude klassieke architectuur vervangen, De brief laat zien dat er ooit warmte was, dat er woor- aanwezig in zijn afwezigheid. Als een Antonioni-film zonder een woord te wisselen. Als Giovanni Lidia den waren, en liefde. Giovanni pakt Lidia vast en kust eindigt, begint hij pas. Zijn films eindigen niet in de meeneemt naar een signeersessie van zijn laatste haar in een poging te ontkennen wat al lang gebeurd bioscoopzaal maar onderweg naar huis, in bed, of roman staat ze er verloren bij terwijl hij van de aan- is. De camera glijdt bij hen weg en het beeld gaat naar jaren later pas. dacht geniet. zwart. Einde. Zo blijft La notte door de jaren heen leven, uitdagen Die avond is er een groot feest in een villa met en om aandacht vragen. Je wordt ouder, je zoekt, je vrienden, maar ook daar raken ze elkaar al snel kwijt. NIETS CADEAU leert en op momenten, soms ineens, denk je aan de Beiden worden die avond verleid en beiden gaan er Een Franse journalist beschreef ooit in een docu- film omdat deze je iets heeft geleerd over hoe we als anders mee om. Giovanni zoekt afleiding en vertier, mentaire het verschil tussen Antonioni en Hitchcock. mens de vergankelijkheid moeten proberen te accep- terwijl er in Lidia’s ogen een destructiviteit zichtbaar Hitchcock, zegt hij, geeft je als kijker heel secuur ver- teren, hoe moeilijk dat ook is. is die verraadt dat ze weet wat gaat komen. Haar schillende puzzelstukjes tijdens zijn films. Dit zorgt SHADY EL-HAMUS DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 10

FILMFONDS-DIRECTEUR BERO BEYER OVER DE CORONACRISIS ‘WE MOETEN HET WEER HEBBEN OVER WAAR FILM VOOR STAAT’

Heeft iemand Bero Beyer wel eens somber gezien? Kleine kans, want de man straalt altijd optimisme uit. Hij beseft dat zelf ook, zegt Beyer lachend in het Zoom-interview. Wie een deprimerend verhaal ver- wacht over de gevolgen van de coronacrisis voor de Nederlandse filmwereld, is bij de directeur van het Filmfonds aan het verkeerde adres. Beyer is “veel te positief van aard om niet te weten dat dit juist iets goeds kan opleveren”, zegt hij over zichzelf. Dat doet misschien een onverbeterlijke optimist vermoeden, iemand die in een uitslaande brand een fijne mogelijkheid ziet om de handen te warmen, maar Beyer is niet blind voor de werkelijkheid. “Dit gaat wel over een ramp”, stelt hij vast over het effect van corona op de filmwereld. Maar ook rampen kun- nen mogelijkheden bieden. Er zijn wel eens mensen onder een gelukkiger gesternte aan een nieuwe baan begonnen dan Beyer. Begin dit jaar was hij nog directeur van het IFFR en leidde hij er zijn vijfde en laatste editie voordat hij overstapte naar het Filmfonds. “Het was een hart- stikke leuke editie. Ik ging daarna naar het filmfesti- val in Berlijn, heb drie dagen geslapen toen ik terug- kwam, en ging toen naar het Filmfonds. Acht dagen later brak de coronacrisis uit.” Sinds dat moment staat Beyer in crisisstand. “Vergeef me als ik even wat minder kleur op mijn gezicht heb, ik heb weinig zon gezien, maar het hart is stevig.”

CORONAPROOF Terugblikkend op maart zegt Beyer dat hem en het Hoe vergaat het de Nederlandse filmwereld in de coronapandemie? Filmfonds snel duidelijk werd dat de coronacrisis geen tijdelijke dip in de filmwereld zou veroorzaken. Filmfonds-directeur Bero Beyer ziet veel ellende, maar voelt zich “Dat het allemaal langer duurt dan menigeen had niet de kapitein op de Titanic. “Er zijn een hoop positieve gehoopt, dringt nu overal door, maar wij zagen al snel dat het voor de filmsector veel langer zou gaan duren bewegingen in de filmwereld. Als we die vasthouden komen we dan een half jaartje. Je kon makkelijk zien dat het twee keer sterker uit die crisis dan we erin gingen.” zeker anderhalf of twee jaar zou gaan duren. Het weg- vallen van festivals als Cannes had meteen invloed DOOR JOS VAN DER BURG EN RONALD ROVERS op de productie van nieuwe films, doordat financiers elkaar niet meer konden ontmoeten. Natuurlijk kon- den ze dat ook online doen, maar dat werkt niet bij financiering. Alleen dat had dus al gevolgen voor de lange termijn.” Het Filmfonds had andere zorgen dan het weg- vallen van Cannes. “Onze taak was en is om voor de hele Nederlandse filmketen een zinnig antwoord te vinden op essentiële punten.” Dat klinkt vaag, maar de “stuk of twaalf maatregelen” die het Filmfonds uit de grond stampte om de sector overeind te houden, zijn dat niet (zie kadertje). Beyer somt op: “Het gaat van steun aan producties tot aan een vergoeding van DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 20202020 11

FILMFONDS-DIRECTEUR BERO BEYER OVER DE CORONACRISIS Filmfonds ‘WE MOETEN HET WEER HEBBEN OVER vs. corona Het Filmfonds reageerde snel op de corona- crisis met een twaalftal steunmaatregelen. Te veel om op te noemen, maar een paar eruit ’ gelicht. De filmtheaters werden gesteund met 4,6 miljoen euro. De Garantieregeling Pandemie WAAR FILM VOOR STAAT (2,5 miljoen euro) maakte filmen weer mogelijk nadat opnames waren platgelegd omdat verze- keraars niet verzekerden tegen de gevolgen van meerkosten om coronaproof te kunnen draaien; van “Alle ontwikkelingen die haperden en schuurden, en de coronacrisis, zoals een lockdown. Filmmakers ondersteuning van filmtheaters tot aan steun aan waarvan we wisten dat we als filmindustrie er iets konden voor het realiseren van films over de campagnes voor het uitbrengen van films; van steun mee moesten, liggen nu bij wijze van spreken blakend coronacrisis terecht bij Lockdown Cinema; elf aan individuele makers met de projecten Film Fast naakt in de corona-zon.” filmmakers kwamen in aanmerking voor een bij- drage van in totaal 1,5 miljoen euro. In Film Fast Forward en Lockdown Cinema tot de Garantierege- Beyer noemt het denken over windows, de tijd tus- Forward (500 duizend euro in totaal) konden ling Pandemie.” sen bioscoopuitbreng en online, dvd en tv-vertoning. filmmakers versneld subsidie krijgen (à 10.000 “Dat moet veranderen. Je moet in hybride oplossin- euro) voor het uitwerken van een filmidee. Ook LOCALE AANGELEGENHEID gen denken en openstaan voor gelijktijdige uitbreng. Netflix droeg een steentje bij: het onlineplatform Beyer noemt de maatregelen “een nauw doorvlochten Het gaat erom dat je de mogelijkheden van films ten steunde via het Filmfonds filmmedewerkers in financiële nood, van cameramensen tot clapper- netwerkje, dat in elkaar stort als je er iets uithaalt”. volle benut. Mensen willen dolgraag films zien. Wat loaders, met 1 miljoen euro. De rest financierde Dat het Filmfonds snel deze steun kon geven, is te de filmindustrie moet doen is de economische basis het Filmfonds zelf. Beyer: “De samenwerking danken aan snel handelen binnen de eigen middelen zo maken dat alle sectoren kunnen overleven. Dat was snel, sweet and simple en met het juiste en het eerste steunpakket van 300 miljoen euro dat hebben we steeds voor ons uitgeschoven, maar ook aangrijpingspunt willen we de samenwerking de rijksoverheid in april uittrok voor het overeind als er een coronavaccin is, blijft dit spelen.” graag voortzetten.” houden van de culturele sector. De golf van kritiek Wat ook blijft spelen, is de overkill aan uitgebrach- die losbarstte op het in vergelijking met veel andere te films. “De afgelopen jaren gebeurde het omgekeer- sectoren geringe bedrag, leidde tot een tweede steun- de van waar het Filmfonds voor pleit. Er worden jaar- pakket van 482 miljoen euro. lijks zo’n vijfhonderd films afgevuurd in de bioscoop Over hoeveel van dit geld bij het Filmfonds terecht en de filmtheaters in de hoop dat er een paar blijven komt, kan Beyer op dit moment weinig concreets plakken. Dat moet anders. We moeten minder films zeggen. “We zijn nog in gesprek. Eind november is uitbrengen, zodat betekenisvolle films een grotere de verdeling over de diverse culturele sectoren pas slagingskans krijgen. We moeten films meer ruimte, duidelijk. Wij hebben substantiële middelen gevraagd diepte en lengte geven. Je ziet dat het werkt bij De voor de financiering van de meerkosten van produc- beentjes van Sint Hildegard. Buladó is ook zo’n voor- ties. Over het doorzetten van de pandemieregeling beeld. Die films doen het verrekte goed.” hebben we wel al een positief bericht ontvangen.” Nog niet duidelijk is of het Filmfonds, net als bij EIGENZINNIGHEID het eerste culturele steunpakket, filmtheaters zal Minder films op het doek betekent ook minder Ne- ondersteunen. Eerder dit jaar deed het Filmfonds dat derlandse films maken, beaamt Beyer, die dat geen wel met 3,5 miljoen euro, afkomstig uit het culturele nieuw beleid noemt. “Die beweging was er al. Doreen steunpakket van de rijksoverheid. Omdat de nood bij [Boonekamp, de vorige directeur van het Filmfonds, GROETEN VAN GERRIE de filmtheaters hoog was, legde het Filmfonds er zelf JvdB/RR] pleitte er al jaren voor. We moeten naden- nog ruim één miljoen euro bij. Bij het tweede steun- ken over hoeveel films we echt willen maken. Het gaat principieel verandert, maar we moeten de ruimte nu pakket zal het mogelijkerwijs anders gaan, blijkt uit mij om de best mogelijke films. Daarin gaat het niet omarmen om dingen te verbeteren. Niet meer alles Beyers woorden. Dat komt doordat veel geld deze per se om een groot publieksbereik, maar om eigen- wat we hebben op het doek kwakken. We moeten met keer direct naar gemeenten zal gaan, die beslissen zinnigheid en ambitie.” Beyer ziet daarin geen verschil meer overtuiging Nederlandse films in het culturele welke culturele instellingen en activiteiten zij zul- tussen arthousefilms en grote publieksfilms. “Feitelijk segment of in de markt zetten. Dan komen de mensen len steunen. Beyer erkent dat het overeind houden gaat het om hetzelfde: films moeten het medium en echt wel kijken, want ze hebben bij de streamingdien- van filmtheaters daarmee een lokale aangelegenheid het publiek serieus nemen. We moeten het weer heb- sten alles dan wel gezien.” wordt. Filmtheaters in dorpen en steden met ge- ben over waar film voor staat. En het publiek niet on- Voor als we het nog niet begrepen hadden: Beyer meentebesturen die weinig op hebben met film kun- derschatten. Eigenzinnigheid is juist wat het publiek voelt zich geen kapitein op de Titanic. “Er zijn een nen waarschijnlijk fluiten naar steun, terwijl filmthe- wil zien.” hoop positieve bewegingen gaande in de filmwereld. aters met gemeentebesturen die het belang van film Dat bioscopen en filmtheaters met maximaal der- Als we die een tijdje vasthouden komen we twee keer inzien, gered zullen worden. tig mensen in zalen moeten overleven, is dramatisch, sterker uit de crisis dan we erin gingen.” De scheep- maar Beyer hoopt dat ze niet opgeven. “Ook met in vaartanalogie is bij hem in goede handen: “We zitten VERWAARLOZING het achterhoofd de gedachte dat het cruciaal is om met zijn allen in dezelfde boot. De filmindustrie is Doel van het coronabeleid van het Filmfonds is ‘het de mensen aan filmtheaters en bioscoop te blijven niet in staal geklonken en af, maar flexibel en in be- verstevigen van de wendbaarheid en weerbaarheid binden. Anders zullen zij na de coronacrisis mis- weging. Ze is veel wendbaarder van aard dan een ou- van de sector’. Het is Beyers favoriete onderwerp, om- schien alleen nog films online kijken.” Al ziet hij dat derwetse stoomboot. De filmindustrie regenereert.” dat hij de coronacrisis niet alleen als een ramp ziet, laatste niet snel gebeuren. “De meerwaarde van met Filosofisch mijmerend: “De toekomst ligt daar waar maar ook als een kans om achterstallig onderhoud en elkaar in filmtheater en bioscoop naar een film kijken de linkerhand weet wat de rechter doet en de voeten urgente zaken die zijn verwaarloosd aan te pakken. blijft ongeëvenaard. Ik denk niet dat deze crisis dat weten waar het hart naar toe wil.” DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 12

WATS DUR AAN DE HAND TUSSEN KAUFMAN EN NOLAN

Allebei kwamen ze de afgelopen maanden met films die spelen met Minder bombastisch, minder in your face, soms irritant saai en tegelijkertijd vervelend fascinerend - tijd. Allebei maakten ooit een film over geheugen. En verdomd: de maar niettemin een film waarbij je na de eindcredits carrières van Charlie Kaufman en Christopher Nolan schuren al meteen de Google aanslingert in de hoop dat er heel langer tegen elkaar aan—misschien meer dan ze zelf zouden willen. veel verklaar-stukken over geschreven zijn. DOOR CARMEN FELIX WEIRD-AS-FUCK Dus ze hebben allebei een verwarrende film gemaakt over tijd en die kwamen allebei in 2020 uit. Big deal. Er bestaat een sappige complottheorie over hoe rap- bad guy, uiteraard van Russische makelij. Ik omschrijf Beetje overdreven om ze dan meteen met twee riva- per Nas al jaren door rapper Jay-Z wordt genaaid met het een tikkie lomp, maar eerlijk gezegd: dat is de liserende rappers uit New York te vergelijken, toch? releasedata. Die laatste zou er bij de meeste van Nas’ film ook. Na het zien van Tenet is het verleidelijk om Nee, luister. Hun hele carrières lopen redelijk parallel, singles, albums en andere belangrijke projecten voor hard op zoek te gaan naar de psyche achter het ver- ook al verdient de een er veel meer poen mee dan de zorgen dat hij op de dag zelf of de dag erna ook iets haal. Maar die is er niet. De achtergrondverhalen en ander. Ik denk dat ze vaker tegen elkaar aan schurken groots uitbrengt. Heel kinderachtig, om zo Nas’ shine beweegredenen van de personages zijn gewoon niet dan mensen denken. En dan ze allebei zouden willen. te jatten. Vooral als je bedenkt dat Jay-Z dat allemaal boeiend, het gaat Nolan om het concept van tijdsma- Beiden debuteerden rond dezelfde tijd. Nolan in ’98 niet nodig heeft. Niet dat Nas in de bijstand zit, maar nipulatie. Niks geen diepere laag. met Following, Kaufman als schrijver in ’99 met Jay-Z is miljardair. Nou wil ik niet zeggen dat film- Nee, dan I’m Thinking of Ending Things van Kauf- Being John Malkovich. Je weet wel, die film met een makers Christopher Nolan en Charlie Kaufman ook man. Ook hij buigt met tijd en speelt met geheugen. klein deurtje waarmee je in John Malkovich’ hoofd in zo’n pathetische vete met elkaar zitten, maar er is Tenminste, dat denk je na de eerste keer kijken. Na kon kruipen voor een kwartiertje dolle pret. volgens mij sowieso iets aan de hand tussen die twee. een beetje research blijkt dat het allemaal heel anders In 2000 kwam Nolan met z’n eerste echte knaller: Tijd om wat dingen op een rijtje te zetten. en fantasievoller in elkaar steekt. Maar, nog steeds Memento, een film over geheugen(verlies) waar de 2020 was een spannend jaar voor beiden, los van gedonder met herinneringen, tijd en wat-als-en dus. kijker twee tijdsritmes volgt waarvan er eentje dat rotvirus. Kaufman en Nolan brachten allebei een Kaufman heeft er wel iets minder budget voor nodig achteruit gaat. Waarbij je dus eigenlijk in iemands bijzondere film uit over tijd. Tenet is een superstrak- dan Nolan. Hoeveel kan het ook kosten om je film te hoofd kruipt. ke, keiharde, bombastische actieknaller. Een soort openen met twee mensen die twintig minuten lang Kaufman schreef vervolgens nog rustig even twee ‘draai-dat-volume-omhoog-dit-is-mijn-nummer!’ met elkaar praten in een auto? Voor het gemak accep- filmhits met ‘mind’ in de titel, Nolan liet ons heel erg cocainehigh met John David Washington als ‘De Pro- teer je maar even dat hoofdrolspelers Jessie Buckley medelijden hebben met Al Pacino omdat ie maar niet tagonist’ die ervoor moet zorgen dat de toekomst het en Jesse Plemons allebei niet door hebben dat er iets kon slapen in Insomnia (2002). Dit zijn twee film- heden niet gaat verneuken. Tenet gaat over tijd bui- geks gaande is zodra ze aankomen bij zijn ouderlijk makers met een gedeelde fascinatie voor alles wat gen, een week lang achteruit in de tijd gaan, achter- huis waar moeder Toni Collette en vader David The- met brein, geheugen, tijd en herinneringen te maken volgingsscènes in z’n achterstevoren en een typische wlis de hele tijd nonchalant van leeftijd veranderen. heeft. Toch zijn het ook twee archetypen die onwijs DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 13

DAN SPLAINING Kaufman, ondanks Social z’n successen, is de absurdistische streaming schrijver met Dan Hassler-Forest zoekt als de Indiana Jo- gitzwarte, weird- nes van de filmwetenschappen maande- lijks naar verborgen betekenissen en gehei- as-fuck komedies me kamers van de filmgeschiedenis.

waar je vaak geen We weten het allemaal: de filmindustrie ver- keert in zwaar weer. Nu Hollywoodstudio’s de reet van snapt. ene na de andere grote release uitstellen tot Nolan, dankzij 2021 of zelfs later, luiden filmmakers en bio- scoopexploitanten de noodklok. Volgens Won- z’n successen, der Woman-regisseur Patty Jenkins is het slui- ten van bioscopen een onomkeerbaar proces: is een soort als we dat nu doen, verliezen we de bioscooper- varing misschien voorgoed uit ons cultuuraan- megacommerciële bod. Nu een aantal grote Amerikaanse en Engelse bioscoopketens voorlopig dicht blijven, posterboy voor is de vraag inderdaad wat voor toekomst de bio- de slimme block- scoopervaring nog heeft. Zonder de huidge cri- sis te onderschatten, ben ik daar toch optimis- buster waar je tisch over. De geschiedenis leert dat onze behoefte om films gezamenlijk te bekijken vaak geen reet van enorm is en dat we daar steeds nieuwe vormen voor blijven verzinnen. snapt. Zo besloot ik in mijn eigen filmonderwijs om elke maandagavond iets met mijn studenten ETERNAL SUNSHINE OF THE SPOTLESS MIND samen te kijken. Iedereen zorgde voor eigen toegang tot de film – via schijf, download, of streaming – en dan telden we af voor een gelijk- tijdige start. En vervolgens reageerden we met ver uit elkaar liggen. die loopt te kissebissen. Kaufman geeft wel vaker zijn allen via de chatfunctie van Zoom (of Kaufman, ondanks z’n successen, is de absurdisti- af op het soort filmmaker dat Nolan is. In een Bafta Teams, Twitch, of welk platform dan ook). Het sche schrijver met gitzwarte, weird-as-fuck komedies Guru-speech in 2011 gaf hij aan dat hij het heus wel resultaat was niet alleen leuker dan verwacht, waar je vaak geen reet van snapt. Nolan, dankzij z’n leuk vond als mensen zijn films goed vinden, maar het het voegde ook een heel nieuwe dimensie toe successen, is een soort megacommerciële posterboy vooral belangrijk dat ie ze zelf goed vindt. Vervolgens aan de filmervaring. Waar viewings voor stu- denten voorheen toch wat suf en ongemakkelijk voor de slimme blockbuster waar je vaak geen reet gaf ie af op ‘franchise-films’, het soort films dat vol- waren – na mijn inleiding zaten we zo lang als van snapt. Kaufman de underdog, Nolan haantje gens Kaufman alleen wordt gemaakt om mensen geld het duurde met zijn allen in stilte op oncomfor- de voorste. Kaufman die na Synecdoche, New York af te troggelen. Batman iemand? tabele klapstoelen – was het nu een ontzettend (2008), (in sommige kringen bekend als ‘Inception Toch denk ik dat het de Nas en Jay-Z van de cine- rijke en interactieve ervaring. Via de chat kon ik met een hart’) enorme moeite had financiering los ma hartstikke goed zou doen als ze eens gezellig een bijzondere aspecten van scènes direct aanwij- zen, historische context bieden en filmtechni- krijgen voor volgende projecten. En Nolan, die na z’n pot kamillethee met elkaar zouden drinken. Er zijn sche keuzes toelichten zonder de film te hoeven eerste film het geld met zakken kreeg toegesmeten en namelijk belangrijke dingen die ze hetzelfde zien. Ze onderbreken. voor Tenet zelfs een volledig vliegtuig kocht en liet komen met al hun werk en hun liefde voor dezelfde Maar nog leuker was het om de spontane ontploffen. thema’s bijna altijd tot dezelfde conclusies: herinne- reacties op plotwendingen, grapjes en schrik- ringen zijn fragiel en onbetrouwbaar en de tijd is niet momenten samen te ervaren. Want op dezelfde manier dat films grappiger, spannender en KAMILLETHEE terug te draaien of te veranderen, zoals in Back to the indringender zijn wanneer je ze in een volle zaal Ook Kaufman zelf laat soms kruimeltjes kritiek achter Future. Wat is gebeurd, is gebeurd. Je kunt de boel ziet, wordt de ervaring versterkt door de getypte voor de scherpe luisteraar. Of lezer. In z’n debuut- dus maar beter accepteren en een manier vinden om uitroepen, GIF-jes en emojis in een chatbox. En roman Antkind zegt z’n hoofdpersoon B. letterlijk: ermee om te gaan. waar ik vooraf bang was dat die chat steeds van ‘Starbucks is de slimme koffie voor domme mensen. Zoals Leonard doet in Memento met z’n tattoos. Of de film zou afleiden, merkte ik in de praktijk het tegenovergestelde: de gedeelde ervaring zorgde Het is de Christopher Nolan van de koffies. Dunkin’ de twee exjes in Eternal Sunshine of the Spotless Mind ervoor dat we juist intenser en geconcentreer- Donuts is lowbrow, authentiek. Het is het eenvoudige, (2004) die ervoor kiezen om het toch opnieuw te pro- der met de film bezig waren. echte plezier van een Judd Apatow film. Geen uitslove- beren, met alle kennis uit het verleden, wetende dat Mijn advies voor nu is dan ook: maak van rij. Echt. Menselijk. Concurreer niet met me Christop- hun liefde misschien opnieuw zal mislukken. Een ma- social streaming een vaste gewoonte. Het is een her Nolan. Je gaat het altijd verliezen. Ik weet wie je nier vinden om ermee om te gaan. Kaufman en Nolan, kleine moeite om met een groepje af te spreken om een oude favoriet, een nieuwe bent en ik weet dat ik de slimmere ben van ons twee.’ samen met de benen opgetrokken op de bank, onder streaming-première of een obscure klassieker Een fan van beide mannen zou hierin kritiek kun- een fleecedekentje en met een pot kamillethee. Ik zou samen online te beleven. Het voegt niet alleen nen zien op het vak van filmcriticus (dat hoofdper- meekijken. een belangrijke dimensie toe aan de ervaring, soon B. in Antkind beoefent), maar iemand die zich maar blijft ons er ook aan herinneren dat film verlustigt aan complottheorieën over rivaliserende naast een artistiek medium, vooral ook een sociaal medium is. rappers leest hier ouderwets gekijf tussen twee ge- DAN HASSLER-FOREST talenteerde kerels. Ook al is het nu vooral Kaufman DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 14

Kitty Green focust in haar #MeToo-drama The Assistant niet op de dader en ook niet op een slachtoffer. In plaats daarvan draait de film om een toeschouwer; dader en slachtoffer tegelijk.“Deze film gaat over de banaliteit van het kwaad.” DOOR SACHA GERTSIK KITTY GREEN OVER THE ASSISTANT ‘MISBRUIK IS VOLKOMEN ALLEDAAGS’

Niets eentonigers dan een dag uit het leven van een Hoe kwam je uit bij het verhaal van een assistent? assistent. Toch neemt Kitty Green (Ukraine is not a “Assistenten zien alles wat er gebeurt in een bedrijf. Brothel, 2013; Casting JonBenet, 2017) haar als centraal De problematische werkomgeving, de sterke ge- personage om een van de grootste onderwerpen van slachtsgebonden werkverdeling binnen een bedrijf, de afgelopen jaren aan te kaarten. In The Assistant, die wangedrag, seksueel misbruik. Door het verhaal om vorig jaar in wereldpremière ging op het filmfestival een dag uit het leven van zo’n assistent te laten draai- van Telluride en vervolgens werd geselecteerd voor en, kon ik een heleboel onderwerpen tegelijk behan- Sundance en de Berlinale, zien we de alledaagsheid delen, in plaats van er slechts één onderwerp uit te van (machts)misbruik door de ogen van een assistent. moeten lichten. Greens eerdere films werden gekwalificeerd als “Toen ik met het onderwerp aan de slag ging, heb ik documentaires. Dat maakt The Assistant in de ‘offi- eerst met heel veel mensen gepraat. Mensen die werk- ciële’ telling haar eerste fictiefilm. Maar zij ziet dat ten voor Harvey Weinstein en andere mannen die zich onderscheid niet zo, vertelt ze op het filmfestival van schuldig hebben gemaakt aan verschillende vormen Berlijn. “Voor mij zijn films geen fictie of non-fictie. van misbruik. Want het gaat natuurlijk niet alleen om Ik neem een onderwerp dat ik interessant vind en ga aanranding of verkrachting; een werkomgeving kan vervolgens op zoek naar een vorm die dat onderwerp op allerlei manieren ongezond of giftig zijn. Ik sprak het beste voor het voetlicht kan brengen. Het gaat mij ook vrouwen in de financiële en technologiesector dus niet om de definitie van die vorm, maar om een en ik hoorde keer op keer dezelfde verhalen, zag een manier om zo’n onderwerp te belichten op een origi- patroon. Wat me opviel was het verschil tussen wat nele manier.” mannen en wat vrouwen gevraagd wordt te doen – de Green zoekt doelbewust naar onderwerpen die verdeling van werk op basis van gender. Dat werd mijn buzzy zijn, veel persaandacht krijgen, vertelt ze, en focus. Als je die cultuur bloot wil leggen, dan gaat het zoekt vervolgens een manier om mensen daar anders ook over het onderzoeken van microagressies, van naar te laten kijken. “Ik wil altijd zoeken naar iets aan kleine momenten – blikken, gebaren. Dat soort details zo’n onderwerp dat nog niet belicht is. In de verhalen werd steeds belangrijker tijdens het maakproces.” rondom #MeToo waren vaak de mannen het middel- punt, de daders, terwijl ik meer over de cultuur en het De film is opvallend minimalistisch in camerawerk en ge- systeem wilde weten waarin dat ontstaan is. Want dit luid. Waarom heb je daarvoor gekozen? “Het ging mij er is groter dan alleen een verhaal over mannen en hun niet om de film er cool uit te laten zien. Ik wilde zo slechte daden. We zijn niet van dit probleem af als graag het verhaal vertellen van iemand die zo lang KITTY GREEN we die kwaadaardige mannen verwijderen; het gaat door niemand is gezien, die assistent. Daarom wilde erom een cultuur te veranderen die vrouwen macht ik alles zo simpel en realistisch mogelijk houden. Dat ontzegt terwijl het mannen aan de macht houdt. Mijn geldt ook voor het geluid. Er zit weinig muziek in de THE ASSISTANT doel was die cultuur te onderzoeken, in plaats van te film; meestal hoor je alleen de soundscape die sound- FILMSCHUUR HAARLEM, 21 NOVEMBER, focussen op een specifiek verhaal of een specifieke designer Leslie Shatz creëerde. Hij maakte opnames ’S MIDDAGS ontmoeting.” op kantoren en daarvan hebben we een rare, gespan- DE FILMKRANT PORTRET JANINA GREEN #434 NOVEMBER 2020 15

THE ASSISTANT Als niets Hem maar ontrieft

De gevierde documentairemaker Kitty Green toont in haar fenomenale eerste speelfilm The Assistant een scherp oog voor de monotonie van machtsmisbruik door een Weinstein-achtige figuur.

Het eerste wat we Jane zien doen is het kan- toor van haar baas schoonmaken. Lege whiskyglazen uitspoelen, een achtergelaten sieraad wegwerken, vlekken van de bank poetsen. Ze is een van de drie assistenten van een hoge pief bij een filmproductiebedrijf in New York. Omdat ze de jongste is, of mis- schien omdat ze de enige vrouw is, is het haar taak om iedere ochtend belachelijk vroeg aanwezig te zijn en de rotzooi op te ruimen. De Australische regisseur Kitty Green maakte furore met de documentaires Ukraine Is Not a Brothel (2013) en Casting JonBenet (2017). In haar fenomenale speelfilmdebuut The Assistant, een #MeToo-verhaal rond een Weinstein-achtige figuur, toont ze een scherp oog voor de monotonie van misbruik. Het kantoor waar Jane (Julia Garner) werkt is ‘MISBRUIK IS ALLEDAAGS’ op een bijna agressieve manier karakterloos. Grijze bureaus; grijze archiefkasten; grijs VOLKOMEN tapijt. Grijze filmposters in grijze lijsten aan grijze muren. Het klinkt er zelfs grijs: geen muziek of geroezemoes, maar alleen het nen soundscape gebouwd. Die is enorm belangrijk Als het zo alomtegenwoordig is, waar beginnen we dan als zachte gezoem van computers en het kopieer- voor de film, maar dat werkt vooral onderbewust. we er ook maar iets aan willen veranderen? “De reden dat apparaat. Niets mag opvallen, iedereen Mensen zijn zo gewend aan het horen van dit soort dit soort problematisch gedrag op zo veel plekken zo werkt met gebogen hoofd, gesprekken wor- kantoorgeluiden, dat je vaak niet merkt dat wij ze in de lang plaats heeft kunnen vinden, is dat niemand in- den gevoerd op fluistertoon­—alles om maar te voorkomen dat iets Hem ontrieft. film langzaam opvoeren of ze manipuleren om span- grijpt. De macht ligt bij de daders en niemand durft Hem en Hij, dat is de baas—de hoofdletter ning te creëren. Met dat soort kleine ingrepen probe- daar tegenin te gaan. De verdeling van werkzaamhe- is steeds hoorbaar als er over Hem wordt ge- ren we, zonder al te manipulatief te zijn, over te bren- den volgens genderlijnen draagt bij aan onveilige wer- sproken. Hij komt de hele film lang niet in gen hoe stressvol zo’n ogenschijnlijk saaie plek kan komgevingen. Dus we moeten leren praten over mi- beeld en wordt nergens bij naam genoemd; zijn voor iemand in een giftige werkomgeving.” croagressies, onbewuste vooroordelen, kleine dingen Hij is gewoon Hij. Ook de andere personages blijven overigens naamloos; dat Jane zo heet, die mensen in hun dagelijkse werkzaamheden niet op- weten we alleen dankzij de eindcredits. Haar Die spanning is gedurende de hele film aanwezig. Omdat de merken maar die wel schadelijk zijn. Als we dit gedrag kamergenoten blijven ook in die credits slechts spanning aanhoudt, wordt hij ergens ook weer normaal; je leren herkennen en elke keer benadrukken dat het niet ‘Male Assistant 1 & 2’. Het is tekenend voor de went er aan. “De film gaat over de banaliteit van het oké is, dan kunnen we beginnen er een einde aan te ontmenselijking van het kantoorleven; deze kwaad en hoe volkomen alledaags misbruik vaak is. maken. En dat begint bij het analyseren hoe we zelf individuen zijn gereduceerd tot radertjes in een eindeloos doordraaiende machine. Het is niet sexy, het is niet bijzonder. Daarom focust anderen behandelen en hoe we beter en respectvoller The Assistant is geen film over misbruik— de film ook op die alledaagse routine. Het gaat over naar elkaar toe kunnen zijn.” al is volkomen duidelijk dat Hij in dat kan- de opeenstapeling van kleine dagelijkse taken, om toortje dingen uitspookt die niet door de dingen die niet normaal zouden mogen zijn maar op Toen The New Yorker in 2017 het verhaal ‘Cat Person’ van beugel kunnen. Maar de film gaat niet over sommige plekken totaal genormaliseerd zijn. Het Kristen Roupenian publiceerde en dat online de ronde deed, Hem; hij gaat over de mensen in de zijlijn, de mensen die toekijken, uit zelfbescherming of bracht het een heel nieuw vocabulaire voor alledaags ge- voelt als bezwijken onder duizend speldenprikken. onmacht, en daarmee medeplichtig worden “Toen ik een vriend vertelde dat ik een film aan het drag dat we geen seksuele intimidatie of dwang kunnen —assistenten in het misbruik. Zelfs als Jane maken was over de assistent van een man die mis- noemen, maar waar we door dit verhaal nu een betere be- wel probeert zich uit te spreken, stuit ze op bruik maakt van vrouwen, dacht die meteen dat de schrijving voor hebben. Ik was erg dankbaar voor dat ver- een breed scala aan bagatellisering: ze wordt film over enablers zou gaan, mensen die de dader uit haal. En toen ik The Assistant zag, dacht ik: is dit ‘Cat weggewuifd, genegeerd, tegengesproken, terzijde geschoven. De machine duldt geen Person’ voor de cinema? Geeft deze film ons beelden om de wind houden. Maar zo simpel is het niet. Mensen zand in de raderen. zoals de assistent in de film zijn elke dag opnieuw al- bepaald gedrag beter en sneller te kunnen herkennen als Het ergst is waarschijnlijk nog de achte- leen maar bezig met overleven. Elke nieuwe taak is er problematisch? “Het betekent heel veel voor me dat je loosheid waarmee het allemaal gebeurt. Elk eentje waar je je doorheen moet worstelen. Waarom dat zegt, want dat is precies mijn doel. Daarom heb ik individueel moment is op zichzelf genomen doet de kopieermachine het weer niet? Wat doet deze er uiteindelijk ook voor gekozen om een fictiefilm te niet zo problematisch. Het is een opeensta- peling van microagressies, details, terzijdes, vrouw opeens in het kantoor? Alles weegt even zwaar; maken: zodat ik die close-ups kon maken, de blikken vermoedens. Juist omdat alles zo diffuus is, alle taken hebben hetzelfde alledaagse gevoel, en te- en gebaren en kleine momenten kon vangen die men- komt Greens zelfverzekerde film aan als een gelijkertijd is er ook constant iets enigszins gevaarlijks sen volgens mij vaak niet opmerken of negeren, terwijl mokerslag. aan alles wat je doet.” ze iemand echt kunnen schaden. Dus als ik de kijker JOOST BROEREN-HUITENGA kan laten ervaren hoe het voelt om als jonge vrouw in THE ASSISTANT VERENIGDE STATEN, 2019 | REGIE zo’n omgeving te moeten werken, dan heb ik mijn doel KITTY GREEN | MET JULIA GARNER | 87 MINUTEN | bereikt.” DISTRIBUTIE DE FILMFREAK | TE ZIEN VANAF 19 NOVEMBER DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 16

IDFA-HOOFDGAST GIANFRANCO ROSI ONTMOETINGEN AAN HET EINDE VAN DE WERELD

De Italiaanse regisseur Gianfranco inderdaad ondergeschikt aan Rosi’s majestueuze beelden, die de constante nabijheid van de dood voel- Rosi is in november eregast op baar maken. Het is geen autoritaire documentaire die IDFA. In Notturno vindt hij, net de grensconflicten van het Midden-Oosten wil uit- leggen of oplossen, maar een lichamelijke ervaring die als in de rest van zijn kleine maar verbeeldt hoe deze wereld – die onderdeel is van onze indrukwekkende oeuvre, wereld – in chaos is geworpen. Juist die afstandelijke positie werd door enkele cri- opnieuw rake metaforen voor de tici in Venetië bekritiseerd. Rosi zou geen grip hebben staat van de wereld. op de complexe geopolitieke situatie en te weinig weten van gebieden waar hij filmde. Ook werd hij DOOR HUGO EMMERZAEL aangesproken op zijn bijna te mooie beelden, zoals dat ook al was gebeurd bij Fuocoammare, alsof hij te Hij won in 2013 al een Gouden Leeuw op het filmfes- veel schoonheid stopt in een onderwerp dat hier vol- tival van Venetië voor zijn portret van de Romeinse gens sommige geen behoefte aan heeft. rondweg in Sacro GRA. Vervolgens leverde Fuocoam- Die critici zien over het hoofd dat Rosi in een lange mare (2016), zijn urgente documentaire over vluch- traditie van filmische documentaires staat, van telingen aan de kust van Lampedusa, de in Eritrea Robert J. Flaherty’s Nanook of the North (1922) tot geboren, Italiaanse filmmaker Gianfranco Rosi (1963) aan het werk van Victor Kossakovsky (wiens nieuwe een Gouden Beer op in Berlijn en een Oscar-nomina- film Gunda dit jaar ook op IDFA draait). De werkelijk- tie in Hollywood. Eerder interviewde hij een Mexi- heid hoeft niet altijd zo waarachtig mogelijk in beeld caanse huurmoordenaar voor El Sicario, Room 164 gebracht te worden. Hij moet tot leven komen, ade- (2010) en zwierf hij jaren door de woestijn voor Below men, cinema worden. Sea Level (2008). Voor filmdebuut Boatman (1993) Rosi zoekt in elke film naar nieuwe omgevingen, keek hij in India de dood in de ogen. “En nog steeds verhalen, personen of werelden. Dat hij die allereerst ligt mijn grootste uitdaging als filmmaker nog voor benadert vanuit verwondering en onbegrip, wil niet me”, stelde Rosi in 2016 tijdens een interview op het zeggen dat het eindresultaat een ongeïnformeerde Rosi schroomt Golden Apricot Film Festival in Armenië, waar hij met film zal zijn. “I’m a thousand miles from nowhere”, niet om de een retrospectief werd geëerd. zegt een van de maatschappij afgesneden man in Ro- Hij had het over het lange maakproces van Nottur- si’s Amerikaanse woestijndocumentaire Below Sea realiteit voor zijn no, die op de afgelopen editie van Venetië in wereld- Level. Precies daar wil Rosi in al zijn films ook zijn. Als camera te veran- première ging en volgende maand op IDFA wordt ver- de wereld die hij al kent zijn centrum is, dan gaat hij toond, waar Rosi dit jaar als eregast wordt onthaald. voor zijn films keer op keer kopje onder in een nieuwe deren. “Ik geloof De film is het moeilijkste dat Rosi ooit heeft gedaan, periferie. stelde hij in 2016: “De film speelt zich af in het Mid- niet in cinéma den-Oosten. Voor het eerst maak ik een film waarbij ONTMOETING vérité”, vertelt ik niet versta wat de mensen zeggen. Taal is nu dus Die drive bracht Rosi na zijn in Miami opgenomen mijn grootste uitdaging. Ik moet de structuur van het afstudeerfilm voor New York University Film School hij over de broze verhaal overbrengen met beelden, en zo weinig moge- naar de Indiase stad Benares, een pelgrimsplaats aan relatie tussen lijk met woorden.” de Ganges waar hindoes heen trekken om te sterven en een uitvaart op het water te krijgen. Die omgeving feit en fictie. VER WEG VAN NERGENS heeft alle kenmerken van wat Rosi probeert te vangen “Ik geloof in Als resultaat van die inspanning is Notturno een at- in zijn films: het is een heilige oversteekplaats tussen mosferische, onheilszwangere film geworden. Rosie leven en dood, met de vele booteigenaren op de rivier transformatie.” draaide gedurende vijf jaar in Koerdistan, Libanon, als veermannen tussen de stoffelijke en de spirituele Irak en Syrië, waar soldaten en burgers, grootmoeders wereld. en kinderen, docenten en psychiatrische patiënten, Rosi bracht er maar liefst vijf jaar door om zijn mid- verliefde stelletjes en eenzame weduwen door leven dellange filmdebuut Boatman op te nemen, die in 1993 terwijl op de achtergrond een oorlog woedt. Taal is al op IDFA draaide en nu met de rest van zijn oeuvre in GIANFRANCO ROSI DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 17

BELOW SEE LEVEL

ONTMOETINGEN AAN HET EINDE VAN DE WERELD

gramma op IDFA), doorkruist hij landschappen op zoek naar de zielen die symbool gaan staan voor hun omgeving. Kramer creëert zijn ontmoetingen via een kleine fictionele interventie: voor de camera staat een acteur die namens de documentairemaker nieuwe mensen ontmoet. Rosi heeft al zijn ontmoetingen zelf. Het toeval bracht hem bijvoorbeeld in contact met de Mexicaanse huurmoordenaar die in El Sicario, Room 164 in een krappe motelkamer aan Rosi opbiecht hoe hij zo’n tweehonderd mensen heeft omgelegd in de drugsoorlogen. Wie anders dan Rosi kan deze moor- denaar een volle dag aanhoren, zo opnieuw de dood onder ogen zien, om hem vervolgens te veroordelen om zijn daden? De Italiaanse regisseur is niet bang om zijn mening te laten horen, en schroomt ook niet om de realiteit voor zijn camera te veranderen. “Ik geloof niet in cinéma vérité”, vertelt Rosi over de broze rela- tie tussen feit en fictie. “Ik geloof in transformatie.” Waar Rosi gaat, transformeert de wereld. Van de gigantische Italiaanse rondweg Sacro GRA die Rome omsingelt maakt hij een microkosmos bevolkt door de echte Italiaan, constant gevangen tussen geschiedenis NOTTURNO en moderniteit. Van Lampedusa maakt hij, lang voor- dat we er allemaal bewust van waren, in Fuocoammare het strijdtoneel van Europa, waar het fabeltje van een een retrospectief op het festival te zien zal zijn. In de Rosi ontbrak was de mens, de ander, de ontmoeting zorgeloos Europeaans leven ontkracht wordt door de zwart-wit-documentaire probeerde hij te vangen wat tussen maker en onderwerp. De vraag bleek niet zich opstapelende lijken van bootvluchtelingen. het voor hindoes betekent om de oversteek naar de waarom, maar wie. Uiteindelijk vond Rosi wat hij Notturno is in veel opzichten een van de puur- dood te maken. Waarom gebeurt dat hier zo, is natuur- zocht in een kleine woestijngemeenschap, waar een ste distillaties van Rosi’s filmische technieken. Hier lijk de vraag die Rosi wilde stellen. Een van de schippers groepje mensen een tweede kans had gevonden buiten transformeert een door het Westen opgedeelde, uit- op de Ganges kaatst die vraag terug naar de filmmaker: de beschaafde wereld. Ook hier bracht Rosi maanden gebuite en belegerde omgeving tot een schemerplaats “Waarom waarom? Waarom komen Europeanen altijd door voordat hij er überhaupt over nadacht om de ca- waar dood en leven constant met elkaar in dialoog hier om hun vragen te stellen? Waarom kan het niet mera aan te zetten en deze verloren zielen in de mar- staan. Hij schetst een beeld van de conflicten in het gewoon zo zijn? Waarom altijd weer waarom?” ges van de Amerikaanse Droom vast te leggen. Midden-Oosten dat voorbij de clichés gaat die we in Die ervaring zette het filmwerk van Rosi op scherp. In al zijn films voel je dat Rosi niet zoekt naar een het journaal zien. Zoals in al zijn films wordt het een Als het waarom er in een documentaire niet meer quick fix; er zit kalmte in het ritme en de flow van zijn metafoor voor de wereld. Een metafoor die steeds toe doet, waar ga je dan nog wel naar op zoek? Die films, een kalmte die ontstaat wanneer je als maker meer de einddagen van die wereld lijkt aan te kondi- zoektocht heeft jaren van zijn leven heeft gekost. “Ik je tijd neemt en de beelden niet forceert. “De beste gen. “Dat is wat mijn camera doet”, concludeerde Rosi moest mezelf opnieuw uitvinden”, vertelde Rosi over momenten zijn altijd voordat ik film”, vertelde Rosi in 2016: “Zij schept beelden over de wereld, zij veran- het vijftien jaar durende maakproces van zijn tweede daarover. “Maar dat is documentaires maken: je mist dert onze perceptie.” documentaire Below Sea Level. “Ik belandde na Boat- meer dan je vastlegt.” man in een crisis. Ik was alles verloren en wist niet wat ik moest maken. Ik zwierf jaren zonder geld door TRANSFORMATIE IDFA vindt dit jaar in hybride vorm plaats, de Amerikaanse woestijnen, om ze samen te laten Sinds Below Sea Level staat de ontmoeting veel cen- met een (minimaal en coronaproof) smelten tot een abstracte ruimte. Daar zoek ik naar: traler in de films van Rosi. Geïnspireerd door zijn zaalprogramma van 18 t/m 29 november en bij mij wordt alles uiteindelijk ruimteloos, tijdloos en filmische mentor, de Amerikaanse regisseur Robert online vertoningen van 18 november t/m afstandsloos. Maar al die jaren miste er nog iets.” Kramer (wiens Route One/USA (1989) een van de 6 december. Volgende maand meer achter- De woestijn was er al die tijd gewoon. Wat voor films is die Rosi selecteerde voor zijn Top 10-pro- gronden over het festival. DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 18

SONJA WYSS OVER FAREWELL PARADISE ‘IK WILDE HET VERTROUWEN VAN MIJN FAMILIE SONJA WYSS NIET BEZOEDELEN’ In Farewell Paradise bevraagt maakt. Om erachter te komen laat ze alle betrokke- waarin de nadruk vooral op de visuele kracht van het nen afzonderlijk aan het woord en probeert ze uit die beeld lag. Het karakteriseert ook Winterstilte (2008), filmmaker en kunstenaar Sonja veelheid van perspectieven een gezamenlijk verhaal haar enige lange speelfilm, waarin vier zussen in een Wyss het gezin waarin ze op- te maken. Het levert een fascinerende familiegeschie- afgelegen Alpendorpje door vreemde hertenmannen denis op die recht doet aan ieders beleving van de worden bezocht. Een film waarin dialoog spaarzaam groeide, dat uit elkaar viel toen gebeurtenissen, ook al zit die soms vol tegenstrijdig- is en symboliek belangrijk. ze nog erg jong was. Welk effect heden en hiaten. Het intieme en hyperpersoonlijke familieportret We spreken Wyss een week nadat haar documen- Farewell Paradise is haar eerste documentaire. “Over heeft dat gehad op de familie- taire tijdens het IFFR in première ging in Amsterdam, die tijd werd nooit veel gepraat binnen ons gezin. Dat banden? DOOR GUUS SCHULTING waar de Zwitserse begin jaren negentig naartoe ver- is ook niet gek. Het was een moeilijke periode: de fa- huisde om aan de Gerrit Rietveld Acade- Het is een stranger than fiction-verhaal. Dat van het mie te studeren. Wyss: “In Amsterdam gezin waarin de Zwitserse Sonja Wyss in 1967 geboren ging een wereld voor me open. Kunst werd als jongste van vier dochters. Haar ouders lei- in Zwitserland is ambacht, maar op de den op dat moment een tropisch droombestaan op de Rietveld waren juist je ideeën belangrijk. Bahama’s. Vader is adjunct-directeur bij een chemie- Tijdens de lessen hadden we ellenlange bedrijf dat als een van de eerste de anticonceptiepil discussies over de bedoeling van een produceert en moeder is de huisvrouw die het dage- werk, of het concept erachter. Ik vond lijks leven in hun riante Caribische woning draaiende dat heel erg bevrijdend.” houdt. Zon, zee en strand. Een paradijselijk leven, Op de Rietveld legde Wyss zich steeds dat de jonge Sonja tijdens haar eerste levensjaren ook meer toe op film. “We konden daar met meemaakt. video experimenteren en ik werd meteen Maar dan neemt het verhaal een onverwachte door het medium gegrepen. Een van de wending. Het gezin valt uit elkaar en waaiert de we- bijzonderheden van bewegend beeld is reld over. Wyss’ vader vertrekt met een ander naar de paradox die het behelst: aan de ene Amerika en haar moeder verhuist halsoverkop naar kant ben je telkens weer benieuwd naar New York, waar ze stilletjes hoopt op een verzoening wat er komen gaat: hoe het ene beeld op met haar ex-man. Vreemd genoeg worden drie van het andere volgt. Terwijl er tegelijkertijd hun dochters (waaronder Sonja die dan nog maar een geschiedenis wordt gecreëerd: je legt paar jaar oud is) op een vliegtuig naar Zwitserland ge- een stukje tijd vast zodat het herhaald zet, waar ze in pleeggezinnen terechtkomen. Het luxe kan worden. Dat heeft me altijd gefasci- leven van de Bahama’s verandert zo plotsklaps in een neerd.” onzeker bestaan in het koude Zwitserland, waar de meisjes geplaagd door geldzorgen en een gevoel van DE SCHANDE VAN EEN verslagenheid volwassenen moeten worden en het SCHEIDING leven (opnieuw) ontdekken. Die fascinatie resulteerde in een eclecti- sche carrière, waarin de Zwitserse zich in EXPERIMENT verschillende disciplines bekwaamde. Al Alle gezinsleden komen na de breuk relatief goed tijdens haar studie brak ze door met de terecht. Wyss’ documentaire Farewell Paradise gaat video-installatie To Date waarin ze zelf juist over de sporen die zo’n getroebleerd verleden de hoofdrol speelde. Later maakte Wyss achterlaat en op welke manier je die bespreekbaar ook beeldende kunst en korte films, DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 19

FAREWELL PARADISE De krater van de inslag milie viel uit elkaar en ook de nasleep was moeizaam. kunnen zijn, de afwezige vader. De enige man ook in Sonja Wyss maakte een belangrijke, voor Ik en mijn zussen zaten als minderjarigen plotseling het gezin. Ik was daar vooraf wel bezorgd over: zou hij velen herkenbare documentaire over ge­ in een vliegtuig naar Zwitserland; later heeft mijn niet bang zijn voor verwijten? Dat het vijf tegen één scheiden ouders en hun kinderen, die het zwijgen in haar familie verbreekt. Verplet­ moeder ons zonder hulp moeten opvoeden. In de zou worden? Ik heb hem gezegd: ik wil jou begrijpen, terend en met een briljante vorm. jaren zeventig was het echt nog een schande om uit ik wil je een podium bieden om te vertellen hoe jij die elkaar te gaan – zeker voor de vrouw. Die werd geacht tijd beleefd hebt. Grappig genoeg kwam hij volledig Zwijgende gezinnen leveren zwijgende kin- blij te zijn met haar huwelijk, daar stapte je niet zo- voorbereid naar de opnames. Hij had zelfs een mapje deren op. Eindeloos veel generaties hebben maar uit. Het heeft mijn moeder veel moeite gekost met documentatie mee.” de vuile was krampachtig binnengehouden. Problemen benoemde je niet. Daar waren haar leven weer op te pakken.” Al die pratende hoofden leveren een film op waarin vaak ook nog geen woorden voor. Kinderen Dat er over die tijd dus veel verwijten zouden het gesproken woord belangrijker is dan beeld. “Het van vechtscheidingen, van ouders met psy- komen, vormde in eerste instantie een struikelblok tegenovergestelde bijna van wat ik eerder deed”, chiatrische problemen, tweede-generatie- voor de film. Om conflicten te vermijden, interviewde aldus Wyss. “Ik ben altijd huiverig geweest voor slachtoffers, allemaal beginnen ze inmiddels Wyss de vijf gezinsleden apart, in een onpersoonlijke spraak en dialogen in film. Die ondermijnden de beel- – eerst met schroom maar steeds luider – hun verhaal te doen. studio. “Ik vond het vooral belangrijk aan ieders ver- dende kracht van het medium, vond ik. Om die theo- ‘Laat het grote vertellen beginnen’, was haal recht te doen. Elk perspectief moest echt eigen, rie te testen ben ik in 2014 een master gaan doen bij de hartenkreet van boekenuitgever Oscar authentiek zijn. Tijdens de productie heb ik iedereen de Nederlandse Filmacademie en sindsdien denk ik er van Gelderen onlangs in de Volkskrant, in bijvoorbeeld verboden hier met elkaar over te praten, anders over. Ze hebben juist een heel dynamische een stuk over zijn eigen gesloten jeugd. om geen beïnvloeding over en weer te krijgen – al relatie.” De zwijgcultuur moet eindelijk eens door- broken worden. Te veel kinderen hebben ten vroeg mijn moeder weleens: wat zei je vader hierover? In Farewell Paradise maakt die nadruk op spraak de onrechte gedacht dat ze de enige waren die Dat wilde ik nu precies vermijden, dat iedereen op el- kijker bijvoorbeeld extra gespitst op de lichaamstaal in de ellende zaten, of, nog erger, dat er wat kaar zou reageren. Ieders verhaal moest volledig recht of houding van de geïnterviewden: wanneer kijken mis met ze was. En te veel ouders doen aan hun kijk en beleving van de breuk van mijn mensen weg bij een vraag, of nemen ze een slokje hebben, vaak uit zelfbescherming, gedacht ouders en de nasleep ervan.” water? Wanneer leven ze juist op? Veel praten zonder dat als je iets niet benoemt het ook niet bestaat. visuele afleiding effent hier de weg voor goed kijken. De Nederlands-Zwitserse filmmaker TALKING HEADS Sonja Wyss zet alle ramen van haar ouderlijk Vooral van haar vader dacht Wyss dat ze hem zou VERSIE VAN VIER UUR huis open in Farewell Paradise, een verplet- moeten overtuigen om mee te doen, maar dat viel Voor Wyss was het maakproces van Farewell Para- terend portret van haar ouders en drie zus- mee. “Hij zou een beetje de bad guy in het verhaal dise zowel moeilijker als makkelijker dan verwacht, sen. Als kinderen leken ze een idyllisch leven te leiden op de Bahama’s, totdat ze halsover- zegt ze. Om zich voor te bereiden kop moesten vertrekken omdat hun moeder maakte ze researchboeken voor elk besloot zonder man naar het kille Zwitser- interview en sprak ze met een fa- land terug te keren. Daar werden ze verdeeld milietherapeut om haar interview- over meerdere gezinnen terwijl moeder technieken aan te scherpen. Ook de vooral bezig was met overleven. Langzaam horen we hoe de vork ongeveer in de steel zit setting van een kale studio was een en verschuift je blik op de gebeurtenissen. ‘Mijn moeder bewuste keuze om het speelveld gelijk Briljant aan de film is de strakke wijze te houden. “Iedereen moest uit zijn waarop hij is vormgegeven. Moeder, vader en vroeg weleens: comfortzone zijn. Het enige wat ik ze zussen zijn nooit samen in beeld maar wor- gevraagd heb is hun favoriete stoel mee den afzonderlijk geïnterviewd, als eilandjes, wat zei je vader want zo hebben ze zich ook altijd gevoeld. Ei- hierover? Maar te nemen. Een klein beetje houvast in landjes die zich los van elkaar aan de grillige dat onpersoonlijke decor.” situaties moesten aanpassen. Ieder vertelt dat wilde ik nu Toch lag alle macht uiteindelijk wel zijn persoonlijke ervaring waarbij de emoties bij haar als filmmaker. “Het lag in mijn ook nu nog onder de oppervlakte blijven. Zo precies ver- handen om ons verhaal te vertellen. snoert de film je langzaam in om pas aan het eind de krater van de inslag te laten voelen. mijden. Ieders Maar ik wilde het vertrouwen van mijn Wyss maakte een belangrijke, voor velen verhaal moest familie niet bezoedelen. Daarom resul- herkenbare documentaire over gescheiden teerde de eerste montagesessie ook in ouders en hun kinderen, die later als volwas- volledig recht een versie van vier uur: ik wilde er te senen zelf ook weer zijn gescheiden. Ze trekt veel in stoppen. Daar hebben we ver- een lijn tussen meerdere generaties door ie- doen aan hun kijk dereen, heel rustig, hun verhaal te laten volgens van alles uit moeten halen. Ik doen, zonder te oordelen, waardoor je voor en beleving van speel nog steeds met het idee om een iedereen wat begrip kan opbrengen. Ook hu- serie van het materiaal te monteren, mor is nooit ver weg. Sonja Wyss stelt zich- de breuk van mijn waarin elk gezinslid een uur krijgt om zelf eerst nog op als ‘de filmmaker’, verscho- zijn of haar verhaal te doen. Volgens len achter de camera, maar die positie blijkt ouders en de onhoudbaar als ze haar vader confronteert. nasleep ervan.’ mij levert dat ook weer nieuwe inzich- Het grote vertellen is ook hier begonnen. Het ten op. Maar eerst moet deze film de raakt recht in het hart. wereld in. Het verhaal heeft lang in onze hoofden geleefd, nu kunnen MARISKA GRAVELAND anderen dat ook te zien krijgen. Heel FAREWELL PARADISE NEDERLAND, 2020 |

spannend.” REGIE SONJA WYSS | 93 MINUTEN | DISTRIBUTIE PERISCOOP | TE ZIEN VANAF 29 OKTOBER, OOK VIA picl.nl DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 20

ISABEL LAMBERTI OVER LA ÚLTIMA PRIMAVERA AF EN TOE BEN JE DE REALITEIT

La última primavera, winnaar van mezelf ook de vrijheid om dingen toe te voegen, maar de New Directors Award op het het blijft wel dicht bij de realiteit. Ik merk dat ik het EEN fijn vind met echte mensen en dus hun echte verha- filmfestival van San Sébastian, len te werken.”

is een tedere raamvertelling over Wat levert dat op? En wat is de uitdaging? “Dat er dingen een Spaanse familie die toeleeft STAPJE ontstaan of gebeuren die ik zelf niet kan verzinnen en die ik veel beter vind dan alles wat ik wel kan verzin- naar het onvermijdelijke moment nen. Die hele uitzetting van de familie was een gege- dat hun geliefde huis in een ven. Dat werd voor mij de leidraad van het verhaal. In sloppenwijk buiten Madrid een specifieke scène heeft tienermoeder Maria een VOOR confrontatie met haar eigen moeder die ver buiten die wordt gesloopt. Isabel Lamberti: familie staat. Dat is echt haar moeder en dit is ook echt gebeurd voor mijn camera. Wat levert dat op? Dat je “Dit is een film waarin zij hun leed. Stille momenten van geluk maken geleidelijk een scène krijgt waarin zij een gesprek hebben en dat eigen toekomst naspelen.” plaats voor het opkruipende onbehagen dat alles Maria echt in huilen uitbarst. Dat had ze nooit kunnen binnenkort moet gaan veranderen. Lamberti schetst acteren en ik had dat waarschijnlijk nooit kunnen re- DOOR HUGO EMMERZAEL zo een melancholisch portret van een familiesysteem gisseren. Wat er dan gebeurt, is voor mij magisch, bij- In 2019 was Ena Sendijarevic’ Take Me Somewhere dat volledig is gebouwd rondom hun kwetsbare na echter dan echt. Zo werken geeft ons allemaal extra Nice geselecteerd voor ACID, het jongste program- woonomgeving, een verdwijnende sloppenwijk aan spanning en focus, want we wisten niet of hun huis maonderdeel van Cannes, waar nieuwe cinema een de rand van Madrid. bijvoorbeeld tijdens de opnames zou worden neerge- podium krijgt. Dit jaar ging die eer naar de Neder- haald. Wat zouden we moeten doen als dat zou gebeu- lands-Spaanse maker Isabel Lamberti met La última We spraken je eerder over je korte film Vader, in het kader ren? Uiteindelijk zijn ze een maand nadat wij klaar primavera. Lamberti’s speelfilmdebuut is een intiem van onze jaarlijkse serie Hollandse Nieuwe. Toen noemde je waren met filmen echt hun huis uitgezet. Nu wonen ze portret van de Spaanse familie Gabarre Mendoza, La última primavera een hybride film. Wat betekent dat in een ‘normale’ flat waar ze overigens best gelukkig waar zij eerder twee broertjes van filmde in haar af- voor jou en hoe ziet dat filmproces eruit? “Ik haal mijn zijn; de elektriciteit werkt altijd en ze zijn niet meer studeerfilm aan de Nederlandse Filmacademie, Vo- inspiratie uit de realiteit, terwijl ik me niet laat be- afhankelijk van de wekelijkse levering van water. Te- lando voy (2015). De focus is nu breder en het onder- perken door ‘de waarheid en niets anders dan de gelijkertijd moeten ze opeens huur betalen, wat ze niet werp prangender: de raamvertelling schakelt tussen waarheid’. Ik ken deze familie al sinds 2015, dus ik gewend zijn. Af en toe haalt de realiteit je dus in en af alle familieleden, inclusief aangetrouwde partners, heb mijn film met hen in gedachten geschreven. Alle en toe ben je hem een stapje voor. En daar zoek ik naar: die weten dat ze binnenkort uit huis worden gezet. verhaallijnen staan daardoor dicht bij de personages momenten waarop ik zelf verrast word, die vragen om In een neorealistische stijl volgen we hun lief en zelf. Het is absoluut geen documentaire, want ik geef een intuïtieve benadering.”

mogelijke toekomst van de familie. Ze woning, terwijl een bevriende familie al een LA ÚLTIMA PRIMAVERA maakte van hun leven geen documentaire — nieuw appartement heeft gekregen. Wan- hoewel het wel zo overkomt — maar een neer zijn zoontje daar bij zijn oude maatje op drama dat dicht bij de werkelijkheid blijft. bezoek gaat, vervelen ze zich stierlijk op de Vrolijkheid tussen grofvuil Eerder volgde Lamberti twee broertjes uit de kale binnenplaats, die eruitziet als een ge- familie in haar afstudeerfilm aan de Neder- vangenis. Hun lege blik ligt mijlenver van de In Isabel Lamberti’s sterke speelfilm- gen dat ze binnen twee dagen moeten ver- landse Filmacademie, Volando voy (2015). vrolijkheid tussen het grofvuil, waar je ten- debuut La última primavera speelt de kassen. “Dan verliezen we onze alegría!” Vader Gabarre Mendoza zit duidelijk in de minste vrij doorheen kon struinen. Natuur- Spaanse familie Gabarre Mendoza min of roept een buurtbewoner uit. Want ondanks ontkenningsfase: hij heeft net illegaal bijge- lijk verdienen deze mensen iets beters dan meer zichzelf. Ze wonen in een krottenwijk de ellende heerst er een groot saamhorig- bouwd aan zijn krot. En wanneer de elektri- die krottenwijk, maar Lamberti laat knap en bij Madrid die elk moment kan worden af- heidsgevoel in deze zelfgebouwde dorpsge- citeitskabels met een vonkenregen breken, meelevend zien dat ze er toch verknocht aan gebroken. meenschap waar men elkaar hard nodig wil hij collectief een generator kopen — een waren. Het was een rotplek maar wel hún heeft. slechte investering voor een buurt die bin- plek. Op een stuk niemandsland springen twee In Isabel Lamberti’s sterke speelfilmde- nenkort niet meer bestaat, zegt een buurman MARISKA GRAVELAND kinderen vrolijk over afgedankte apparaten. buut La última primavera speelt de Spaanse nuchter. Met grote aandacht volgt Lamberti Het lijkt een heerlijke vrije plek om te spelen, familie Gabarre Mendoza min of meer zich- ook de andere familieleden. Zo krijgt een LA ÚLTIMA PRIMAVERA NEDERLAND/SPANJE, maar de realiteit is anders. Ze wonen in de il- zelf. De sociaal-realistische film werd eerder zoon verdachte telefoontjes van louche figu- 2020 | REGIE ISABEL LAMBERTI | MET DAVID GABARRE legale krottenwijk Cañada Real langs de bui- dit jaar geselecteerd voor ACID, een onaf- ren in dure auto’s, die hem ronselen om on- JIMÉNEZ, AGUSTINA MENDOZA GABARRE, DAVID tenring van Madrid, die op het punt staat ge- hankelijk zijprogramma van het uiteindelijk derdelen van gestolen auto’s te verstoppen. GABARRE MENDOZA | 77 MINUTEN | DISTRIBUTIE sloopt te worden. Het land is verkocht aan geannuleerde filmfestival van Cannes, en Liever zou hij kapper worden. CHERRY PICKERS | TE ZIEN VANAF 29 OKTOBER, OOK een projectontwikkelaar en de straatarme won de New Directors Award op het filmfes- Vader worstelt ondertussen met de bu- VIA picl.nl. | DEZE RECENSIE VERSCHEEN EERDER IN bewoners kunnen elk moment te horen krij- tival van San Sébastian. Lamberti schetst de reaucratie bij het aanvragen van een nieuwe DE NFF-SPECIAL VAN DE FILMKRANT. DE FILMKRANT PORTRET ROBIN ALYSHA CLEMENS #434 NOVEMBER 2020 21

Hoe is deze film eigenlijk begonnen? Je kent de familie immers al jaren. “Ik heb mijn eindexamenfilm ge- ‘De selectie voor maakt met twee broertjes uit die familie. Bij het ACID in Cannes maken van die film raakte ik bevriend met de hele familie en sindsdien ben ik ze blijven volgen. Ik wil is natuurlijk een niet zeggen dat ik een onderdeel van de familie werd, erkenning, maar dat is te veel, maar ik ken ze allemaal door en door. Wat fijn was tijdens het draaien, want die band was ik ben ook meteen heel voelbaar en ik kon zo heel dichtbij komen. Hun die muts die wereld is uniek, omdat het bijna raar is dat het nog bestaat in een metropool als Madrid: een zelfvoor- denkt: het is geen zienende microkosmos met zijn eigen regels en eigen Quinzaine of normen en waarden. Ik wist van de dreiging dat ze weg moesten en wilde daar nog een laatste film hoofdcompetitie.’ maken.”

De film zit vol details en gebaren die je niet zomaar in een scenario schrijft. In hoeverre is het eindresultaat in de montage ontstaan? “We hadden een skeleton script waarin de opbouw stond, inclusief begin en einde, maar in de montage speelt dat script nog maar een be- perkte rol. Dat is aan de ene kant prettig en aan de an- dere kant een nachtmerrie. Montage is voor mij het leukste en het vreselijkste. Bij elke film denk ik in het montageproces: deze keer heb ik het echt verneukt. Hoe vaak ik piekerend naar huis ben gelopen met pa- niek en overpeinzingen... Dat overkomt me elke keer weer.”

Wanneer komt het moment dat je denkt: misschien heb ik toch een goede film? “Je raakt alle objectiviteit totaal kwijt, dat gebeurt al tijdens het draaien. Daarom ver- zamel ik mensen om mij heen die ik echt vertrouw, want ik leun op hun mening. Selecties bij filmfestivals ISABEL LAMBERTI helpen natuurlijk, maar ik blijf kritisch, op andermans werk, maar ook op dat van mijzelf.”

Hoe voelt het dan om voor ACID in Cannes geselecteerd te zijn? “Dat weet ik niet zo goed! Het is natuurlijk een erkenning, maar ik ben ook die muts die meteen denkt: het is geen Quinzaine of hoofdcompetitie.”

Dat is toch juist een goede gedachte? “Misschien wel, maar het is jammer dat ik automatisch naar ‘het kan nog beter’ spring. Ik moet leren meer te relaxen. In eerste instantie had ik niet eens door dat een ACID- selectie ook echt onderdeel is van Cannes. Nu vind ik het natuurlijk heel vet, maar ik denk altijd: het kan be- ter. Tegelijkertijd: hoe lastig is het als je eerste film gelijk de hoofdprijs wint? Dan moet je de rest van je carrière die verwachtingen hooghouden.” DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 22

In de Ultra HD 4K- restauratie van Total UITGESTELD Recall die Eye vanaf 5 november vertoont, ESCAPISME koopt Schwarzeneggers personage herinneringen aan een vakantie die EVEN nooit heeft plaats- gevonden. Dat is precies het escapisme dat film GEEN levert. Maar waar vinden we dat escapisme nu de ene na de andere VAKANTIE VAN blockbuster wordt uitgesteld? DOOR MARISKA GRAVELAND JEZELF De commercial van Rekall Incorporated zou het in dit jaar later, tijdens de Tweede Wereldoorlog, was er op- treme films als de wereld al zo extreem is? Maar is virusseizoen ongetwijfeld goed doen. Bij het futuris- nieuw een opleving in Amerikaanse bioscopen. Weer escapisme echt die platte, laffe bezigheid? Of is het tische bedrijf uit Paul Verhoevens Total Recall (1990) tien jaar later, tijdens de Koude Oorlog, was science- misschien noodzaak in deze hypergenormaliseerde kun je herinneringen aan een ideale vakantie kopen, fiction mateloos populair. Misschien omdat je daar wereld waarin arbeid een 24-uurs uitputtingsslag is zelfs aan vakanties ver buiten de aarde. “Goedkoper, kon pretenderen dat de vijand een tentakelmonster geworden en we via sociale media altijd alle ogen op veiliger en beter dan in het echt”, lokt een verkoop- van ver weg was en niet een mens zoals jij zelf. ons gericht zien? stem. “Laat het leven niet aan je voorbijgaan!” De herinneringen worden vervolgens biotechnologisch in SMACHTEN ACHTER HET GORDIJN je cortex geïmplanteerd. Nieuwste product is de Bij eerdere crises konden bioscopen dus profiteren Net als met een geliefde die je pas echt mist als de Egotrip—“Neem vakantie van jezelf!”—waarin je tij- van de schijnbaar tijdloze behoefte aan escapisme. relatie verbroken is, hunkeren we naar een escapisme delijk een andere identiteit aanneemt. Schwarzeneg- En niet alleen dat. Mensen zochten elkaar op in de dat we eerst voor lief namen. Dat escapisme is blijk- gers personage Douglas Quaid is meteen verkocht. zalen en zaten zij aan zij: film kijken was een gedeelde baar nodig. Amusing ourselves to death was een rake De uitbreng van deze Ultra HD 4K Total Recall ervaring. Maar juist nu de hele wereld smacht naar observatie van cultuurcriticus Neil Postman, maar komt dan ook als geroepen, dertig jaar na de premiè- contact, stellen de studio’s de blockbusters uit of ver- amusing ourselves to life is misschien even waar. Gla- re. Want hoe ontsnap je als je niet op vakantie kunt én plaatsen ze naar hun streamingdiensten. De torenho- mour is goedkoop en vluchtig maar nu alle glamour de ene na de andere blockbuster wordt uitgesteld? ge budgetten van het klassieke Hollywood-escapisme tijdelijk de wereld uit is, staan we in ons nakie te- Het briljante van Verhoevens film is dat Rekall maken releases op het grote scherm onbetaalbaar. genover de kale werkelijkheid. Het lijkt wel het einde Incorporated eigenlijk gewoon een andere naam is De nieuwe Bond, Dune, Black Widow en Soul zijn van The Wizard of Oz, als de tovenaar helemaal niet voor Hollywood. Herinneringen aan niet-bestaande inmiddels uitgesteld en een van ‘s werelds grootste blijkt te bestaan; er is alleen die eenvoudige, beetje vakanties zijn precies wat filmmakers al meer dan een bioscoopketens, Cineworld, sluit tot nader order de pafferige ‘man behind the curtain’. Als die het gordijn eeuw verkopen. deuren. wegtrekt, zien we de kale werkelijkheid. In de jaren tien had je in Amerika de Nickelodeons, Niet iedereen zal daar rouwig om zijn want Holly- Het is alsof de pil is uitgewerkt en we wakker eenvoudige bioscopen waar je voor vijf cent even aan wood wordt vaak nog steeds als plat vermaak gezien: worden in onze comfortabele stoelen en zien hoe de de honderdduizendurige werkweek kon ontsnappen. hadden we echt niets beters te doen dan te luisteren façade van de consumptiemaatschappij en de amuse- Juist op het dieptepunt van de Depressie in de jaren naar Schwarzeneggers ronkende oneliners of ons te mentsindustrie wankelt. Is dat de kans die al die com- dertig beleefde Hollywood gouden tijden, ook al laten misleiden door Michael Bay’s gepatenteerde plotdenkers ruiken, die net zo goed het ‘echte’ verhaal konden veel mensen nauwelijks voedsel kopen. Tien bombast? En wie zit er eigenlijk te wachten op ex- achter het weggetrokken gordijn denken te zien? Zijn DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 23

PR ÉNOM CARMEN De vlechtjes van Jared Leto

Carmen Felix schrijft over mainstream, ge- nre en niche en gaat haar mening niet onder bioscoopstoelen of lounge-banken steken.

Onlangs keek ik met een half oog mee naar Panic Room (2002), een film die ik inmiddels misschien wel zes keer heb gezien. Het is een film van David Fincher, over een kleine heist op een mooie brownstone waar Jodie Foster en een diabetische, elfjarige Kristen Stewart net in zijn getrokken. Het huis heeft een eersteklas panic room van staal en beton waar nog wat waarde- volle spulletjes van de vorige (zeer rijke) eige- naar in liggen. De voormalige security guy, de kleinzoon van de voormalige eigenaar en een professionele crimineel komen even om de hoek koekeloeren om het spul te jatten. Gewoon precies het soort film dat je bij 2002 verwacht dus, inclusief van die flashy shots waarbij de camera als een vlieg ín de meterkast vliegt en door het elektriciteitsnetwerk (of was het nou het luchtfilteringssysteem?) zoemt, iets wat destijds heel erg hot en techy was en er gewoon heel vet uitziet. Iets wat in dat jaar ook heel erg hot was, was Jared Leto. Mijn crush ontstond twee jaar daar- voor al, want ik had nog nooit zo’n lekkere junk gezien als Harry Goldfarb in Requiem for a Dream. Maar Junior, de inbreker die Leto in Panic Room speelt, moet mijn favoriete rol van de acteur zijn. Junior is namelijk niet zomaar een we dan misschien toch beter af met amusement dat al waardoor je zachter landt in de werkelijkheid. Zonder inbreker met een gênant kapsel, Junior is het die bizarre fantasieën tenminste kanaliseert? escapisme stuiteren we op onze blote billen door de soort rotkerel waarin ik helaas meer van mezelf wereld. herken dan ik zou willen. Niet dat ik een rijke opa NOODKRETEN Paul Verhoeven heeft een heerlijk dubbelzinnige of oma heb met een saferoom vol geld die ik van Vooral voor de verbeelding is deze crisis slecht verhouding met zulk vermaak. Hij weet hoe hij een plan ben leeg te roven. Zulke lekkere financiële meevallers zijn mij helaas niet gegund. nieuws. Bioscopen, filmtheaters en schouwburgen lekker verhaal moet vertellen, maar is tegelijk in staat Nee, Junior spreekt tot me omdat hij me heel kunnen nauwelijks iets laten zien of opvoeren. En als de verleidingen van dat vermaak te ontmaskeren en te hard laat lachen in een spannende, tikkie seri- je al iets ziet, als je je al even overgeeft aan de suspen- bekritiseren. euze film. Hij is enorm geneigd om iedereen die sion of disbelief, aan de droom die kunst en vermaak Veelzeggend is de scène in Total Recall waarin hem maar ook een beetje in de weg zit af te je kunnen laten dromen, word je de hele tijd herin- Douglas Quaid na allerlei achtervolgingen op Mars knallen en zit vol slechte ideeën gevoed door z’n matige intelligentie, zoals mensen in een nerd aan de werkelijkheid. Omdat je overal op moet een zelfrijdende taxi neemt met een eeuwig glimla- saferoom vergassen. Wat denk je dat er passen, afstand moet houden en routes moet volgen. chende buikspreekrobot achter het stuur, de Johnny- gebeurt? Dat ze de deur nog voor je opendoen Dat zijn absoluut geen onoverkomelijke zaken en laat cab. Tijdens een achtbaanrit gaat de taxi in vlammen om die schatkist aan je te overhandigen? Het iedereen vooral proberen zich wel aan die dromen op. Terwijl Johnny’s plastic gezicht wegsmelt, kan hij voelt enorm als onbedoelde Home Alone-vibes. over te geven. Maar Patty Jenkins, regisseur van het nog net wanhopig-optimistisch uitroepen: “We hope En dan die vlechtjes hè. Die vlechtjes waarover Jared Leto in een achter de schermen-docu’tje uitgestelde Wonder Woman 1984, waarschuwt niet you enjoyed the ride!” Verhoeven maakt hier korte overigens (grappend?) heeft beweerd dat David voor niets: “Als we bioscopen sluiten, is dat een on- metten met geforceerde vrolijkheid, maar wij kunnen Fincher ze eigenhandig voor hem heeft ‘gezet’. omkeerbaar proces. We kunnen de bioscopen voor er bij de heruitbreng ook iets anders in zien: het amu- Iets waar ik persoonlijk mijn twijfels bij heb, altijd verliezen.” En ze is lang niet de enige die zich sement zelf gaat in vlammen op. Hopelijk voor even. maar het zijn dit soort zielige grapjes die me op zorgen maakt. En ja, we genoten van de rit. de been houden. Het idee dat David Fincher een begenadigd vlechtjeszetter is doet me gewoon goed. Ik zie al OVERDRIVE helemaal voor me hoe hij over de stranden van Nu escapisme met een lampje te zoeken is, gaat er de Costa Brava sjokt met een tas vol kraaltjes, misschien iets wezenlijks verloren. Op z’n minst tij- TOTAL RECALL (4K-RESTAURATIE) VERENIGDE veertjes en gekleurde elastiekjes en met een STATEN, 1990 | REGIE PAUL VERHOEVEN | MET ARNOLD delijk en als filmtheaters en bioscopen omvallen in brede glimlach roodverbrande toeristen op hun SCHWARZENEGGER, SHARON STONE, MICHAEL strandbedjes lastigvalt en over probeert over te deze tweede golf misschien wel voor altijd. Escapis- IRONSIDE | 113 MINUTEN | DISTRIBUTIE EYE halen tot een Bo Derek-lookje. Ugh, ik heb zin in me is een vorm van zweven: het kan je even optillen FILMMUSEUM | TE ZIEN VANAF 5 NOVEMBER vakantie! CARMEN FELIX WINNAAR EUROPA CINEMAS LABEL BERLIJN FILMFESTIVAL

‘INTENSELY MOVING’ THE HOLLYWOOD REPORTER

‘CAPTIVATING AND AFFECTING PERFORMANCES’ CINEUROPA

EEN FILM VAN MARIA SØDAHL

www.cineart.nl /cineartnederland /cineartnl /cineartnl /cineart_nl 1 VANAF 29 OKTOBER IN DE BIOSCOOP

Hope Filmkrant okt2020.indd 1 09-10-20 14:53 19 NOVEMBER IN DE BIOSCOOP

Amsterdam Rotterdam The Hague 28 OCT 1 NOV 4 8 NOV 4 8 NOV SPANISH FILM FESTIVAL

WWW.SPANISHFILMFESTIVAL.NL

EEN UITGAVE VAN DE FILMFREAK

Elke week het laatste filmnieuws? Meld u aan voor de Filmkrant

4gat DIGITAAL GERESTAUREERDE KLASSIEKER (4K) – VANAF 5 NOVEMBER IN DE BIOSCOOP > filmkrant.nl/nieuwsbrief

Untitled-1 1 7/22/20 8:23 AM DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 26

TRUE MOTHERS Op een mission statement zul je de zachte films van Naomi Kawase niet betrappen. Toch dragen die films, over personages die zich onbemind en ongezien voelen, onderhuids een vorm van protest in zich, toont ook haar nieuwe film True Mothers weer. Kawase filmt vanuit een radicaal gelijkheidsprincipe. Alles wat leeft heeft een stem.

DOOR SANDRA HEERMA VAN VOSS

DE EENLINGEN VAN NAOMI KAWASE

Hikari is zwanger, en dat is een ramp. “Een kind kan ne, een blinde of, om nog wat Kawasiaanse figuren te ZO VEEL ZACHTHEID geen kind opvoeden”, briest haar moeder tegen de noemen, een oud dametje met lepra, een onvruchtba- Kawase is geen boze filmmaker. Ze klaagt niets of kalme dokter die hen de onverbiddelijke echo laat re man of een dementerende? niemand expliciet aan. Haar stijl is zacht, met rustig zien. Moeder huilt van woede. Hikari is veertien. Ze zwevend camerawerk, zoet-troostende muziek en zou hard moeten studeren, net als haar zus, om naar EERBIED lang uitgesponnen natuurshots: de ruisende ker- dezelfde goede middelbare school te kunnen. In plaats Kawase gunt deze gemarginaliseerden een plek. Ze senbloesem duikt her en der op, net als de schilder- daarvan liet ze zich verleiden – Takumi heet hij, een brengt ze zorgvuldig en onderzoekend in beeld, met achtige bergen van Nara in centraal Japan, Kawase’s knappe jongen die zich ook wezenloos is geschrokken aan eerbied grenzend respect. De kromme handjes geboortestreek en nog altijd haar ‘thuis’. De gezichten van de consequenties van zijn kalverliefde – en gooide van leprapatiënt Tokue (gespeeld door de fantastische van haar hoofdrolspelers legt ze zo minutieus vast dat ze de eer van haar familie te grabbel. Er is maar één Kirin Kiki) krijgen een hoofdrol als zij zich in An (2015) ze in je geheugen gegrift staan. oplossing, en dat is dat Hikari tijdelijk verdwijnt. ongevraagd aandient om de receptuur van de vulling Zo veel zachtheid, daar moet je tegen kunnen. Bij Sentaro zou ook liever verdwijnen; hij verdooft van de pannenkoekjes van de sombere Sentaro te ver- de Fransen lijkt Kawase geen kwaad te kunnen doen: zichzelf ‘s avonds met drank. Na een gevangenisstraf beteren. De handen van fotograaf Nakamori in Radi- haar internationale succes begon in 1997 in Cannes vanwege een geweldsdelict kampt hij met schulden ance (2017) zijn ook van cruciaal belang: ze nemen de met een Camera D’Or voor Suzaku en sindsdien wa- die hij aflost door in een vervallen afhaalzaakje dora- rol van zijn ogen over en gidsen hem langs geribbelde ren veel van haar films op het festival te zien, vaak in yaki te bakken, zoete pannenkoekjes die hij zelf niet muren en hekken, peper- en zoutvat, de knoppen en competitie. Ook met True Mothers haalde ze dit jaar eens lekker vindt. klepjes van zijn oude camera. Zijn liefde voor Misako, weer de (voorlopig alleen virtueel gepresenteerde) Fotograaf Nakamori (net als Sentaro vertolkt door een serieuze twintiger die films uitschrijft voor blin- selectie. In 2015 werd ze benoemd tot Chevalier dans Masatoshi Nagase, een acteur die uitblinkt in aange- denvertoningen, wordt bestendigd met het aftasten l’Ordre des Arts et des Lettres. slagen binnenvetters) wordt langzaam blind, en ver- van haar beeldschone gezicht. Een deel van de filmpers had er toen allang ge- liest daarmee zijn beroep, zijn status, zijn alibi. Ter- Bij Hikari, de zwangere tiener die centraal staat noeg van; in de kritieken proef je soms de irritatie. wijl zijn ex-vrouw haar volgende huwelijk voorbereidt in Kawase’s nieuwe film True Mothers (2020), draait ‘Eco-spiritualisme’, vatte journalist Maggie Lee Ka- en zijn oud-collega’s goed verdienen met sexy shoots alles om de ogen. “Kíjk niet zo naar me!”, gilt haar wase’s handelsmerk onlangs samen in een beetje zure voor tijdschriften, wacht hij in zijn appartement en moeder als Hikari haar weer eens intens aanstaart – recensie van True Mothers in vakblad Variety. Een tijdens eenzame straatwandelingen tot de vlekken die de kloof tussen de twee is dan al niet meer te dichten. welwillender omschrijving zou ‘meditatief kijken’ hij met gebogen hoofd nog net kan zien definitief in Maar Hikari huilt vooral. Om haar vriendje, dat zich kunnen zijn: wie niet op de klok let en houdt van mij- een waas zijn veranderd. onder familiedruk van haar afkeert; om haar ouders, meren bij fraaie wolken, golven en groen, zal zich even De Japanse regisseur Naomi Kawase (1969) ont- door wie ze zich verraden voelt; om de baby, die ze opgetild en getroost voelen. fermt zich in haar gestaag groeiende oeuvre van in een speciaal voor jonge moeders opgericht adop- speelfilms (ze maakt ook documentaires) bij voorkeur tiecentrum moet afstaan. Traan na traan druppelt er LUISTEREN NAAR DE MAAN over personages die om welke reden dan ook buiten langs de neus van actrice Aju Makita – True Mothers Toch is dat niet het hele verhaal. In Kawase’s lieflijke de maatschappij zijn komen te staan. Waar is in een duurt twee uur en twintig minuten, dus zonder verpakking schuilt iets dat je wel degelijk kunt opvat- traditionele, patriarchale, kapitalistische samenle- empathie voor deze tiener in de knel wordt het een ten als een vorm van protest. Protest tegen de van- ving plaats voor een tienermoeder, een oud-gevange- lange zit. zelfsprekendheid van de mainstream; protest tegen DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 27

HET NIEUWE KI KEN het achteloos omgaan met het leven en het ontkennen achtergrond als documentairemaker goed van pas J van de dood. komt. Terloopse bijrolletjes zijn allemaal even naturel. Hoewel ze zich in interviews nooit op een direct Kawase is geen feminist in de politieke betekenis Presentatoren mission statement zou laten betrappen, heeft Kawase’s van het woord. Mannen- en vrouwenrollen werkt empathie voor mensen die zich onbemind en ongezien ze op dezelfde manier uit, en ze heeft een diep-ro- wees voelen wortels in haar eigen vroege jeugd: haar ouders mantische inborst: liefdesscènes krijgen alle ruimte. gingen uit elkaar toen ze heel jong was en ze werd op- Maar ze laat weinig heel van het nucleaire gezin als gevoed door een oud-tante. Met geen van deze volwas- vanzelfsprekende veilige haven. In True Mothers gewaarschuwd senen had ze een makkelijke, vanzelfsprekende band. lijken de adoptieouders van Hikari’s baby het plaatje De natuur was er wel altijd en omgekeerd probeert Ka- even compleet te hebben; Asato is een engeltje in z’n Van alle beroepen die door kunstmatige intelli- wase nu Moeder Aarde in elk van haar films een plek te schooluniform, gedrieën horen ze er eindelijk echt bij. gentie en automatisering overbodig gemaakt worden, is presentator niet het eerste waar je geven. Voor leprapatiënt Tokue in An is de natuur zelfs Dan gaat de telefoon, en dient Hikari zich aan. Ze is aan denkt. Maar daar was zij opeens, de onheils- een gesprekspartner; wie de moeite neemt om te luis- alles en iedereen kwijt. tijding voor de presenterende professional, in teren naar de maan, of naar een pan kokende rode lin- Maar ze is er nog wel. een video op LinkedIn: Anna. Ze is het gezicht zen, wordt vanzelf de juiste weg gewezen. Alles wat van een promotionele video van synthesia.io, TRUE MOTHERS (ASA GA KURU) JAPAN, 2020 | leeft heeft een stem. Dit radicale gelijkheidsprin- leverancier van synthetische presentatoren REGIE NAOMI KAWASE | MET HIROMI NAGASAKU, ARATA voor elke boodschap. Haar gezicht is volmaakt cipe past Kawase ook op haar acteurs toe: ze is een IURA, AJU MAKITA | 140 MINUTEN | DISTRIBUTIE sympathiek, niet supermodel-achtig maar aan- meester in het werken met amateurs, waarbij haar CINÉART | TE ZIEN VANAF 12 NOVEMBER trekkelijk ‘normaal’. Ze ziet er niet uit als een enge robot, terwijl ze toch echt een computer- rendering is. Je kunt Anna alles laten zeggen wat je maar wilt. Als je een e-mail kunt schrijven, zegt Synthesia, dan kun je ook een video maken met een kunstmatige presentator. Typ een scriptje in hun software, kies een presentator uit een catalogus sympathieke jonge gezichten (met natuurlijk genoeg keuze qua diversiteit), voeg als je wilt een achtergrondje toe en klik op start. Even later heb je een video waarin iemand die niet bestaat met een welluidende stem jouw woorden uitspreekt. Altijd opgewekt, fris ogend en zonder versprekingen. De commerciële toe- passing van de deepfake technologie is gearri- veerd. Zet je schrap voor Minority Report- achtige toestanden! Je ziet op hun site vooral veilige toepassin- gen zoals veiligheidsinstructies, salesfilmpjes en online-onderwijs. Ter promotie is de techno-

AN logie ingezet om David Beckham negen ver- schillende talen te laten spreken, in een wereld- wijde campagne tegen malaria. Je ziet in de making of hoe zijn gezicht gevat wordt in een computermodel, dat vervolgens de juiste mimiek berekent bij elke tekst die je ‘David’ maar wilt laten uitspreken. Een andere case is al een tandje griezeliger: ‘We werkten samen met Reuters om ’s werelds eerste geautomatiseerde presentator-gedreven video-reports te maken’, staat er. Het ging in de test nog om sportuitslagen maar de stap naar nieuws met gewicht is natuurlijk maar klein. De ethieksectie van Synthesia’s website belooft nooit zonder toestemming iemand digitaal na te maken, ook beroemdheden en politici niet. Zulke illegale deepfakes worden al volop gemaakt door andere partijen, voor de gein of met duistere motieven. Mijn zorg na het zien van Anna en haar collega’s is dat de goede oude presentator van vlees en bloed een uit- RADIANCE stervend beroep beoefent. EBELE WYBENGA DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 28

BENOÎT DELÉPINE, GUSTAVE KERVERN EN BLANCHE GARDIN OVER EFFACER L’HISTORIQUE

De nieuwste komedie van de Franse regisseurs Benoît Delépine en komedie over, die het wereldwijde kapitalisme op de hak neemt. Drone’s, internet-captcha’s, Gustave Kervern doet in veel opzichten denken aan hun cult- Uber-chauffeurs, pakketbezorgers, privacyschen- doorbraak uit 2004, de nihilistische roadmoviekomedie Aaltra. dingen, catfishers, scammers, chatbots, superhac- kers en andere schimmige onderdelen van onze Grootste verschil is dat onze door smartphones en internetbedrijven hedendaagse internetcultuur domineren het leven gedomineerde wereld er een stukje uitzichtlozer op is geworden. van de drie tragische hoofdpersonages uit Effacer l’historique. De titel geeft al aan hoe ironisch deze “Daar kan je dan maar beter weer een komedie over maken.” film is: op internet kun je bijna niet meer permanent DOOR HUGO EMMERZAEL verwijderen. Wat gedaan is, is gedaan. Daar moeten de personages in deze film, net als de boeren in Aal- In 2004 debuteerden Benoît Delépine en Gusta- terechtgekomen. Ook deze gedupeerde vrouw staat tra, gaandeweg achter komen. ve Kervern op het Filmfestival Rotterdam met de daarom op de stoep van het volgens haar schuldige zwart-witcultfilm Aaltra, een zwartkomische road- hoofdkantoor, dit keer een internetbedrijf buiten Jullie schetsen een door technologie gedomineerde kapita- movie op rolstoelsnelheid waarin de regisseurs zelf de Silicon Valley. “I want my pussy back!”, schreeuwt ze listische wereld die onverschillig is voor de gevoelens en hoofdrollen vertolkten: twee gehandicapte Belgische terwijl de beveiliging haar van het terrein verwijdert. ervaringen van de gewone mens. Welke kwaliteiten vinden mannen op het plattelan. Het was een Finse tractor In de films van Delépine en Kervern neemt de klei- jullie in het komediegenre om zulke misstanden aan te van het merk Aaltra die de benen van beide heren on- ne man of vrouw het als een moderne Don Quichot kaarten? Gustave Kervern: “Er zijn inderdaad momen- bruikbaar heeft gemaakt. Al liftend en rollend reizen op tegen het gezag, de machine of de algehele malaise ten waarop deze film op de lachspieren werkt, maar ik ze daarom naar Scandinavië om op het hoofdkantoor van de wereld. In Aaltra vertaalde dat zich nog naar geloof dat we niet zomaar een komedie hebben ge- van de fabrikant stennis te schoppen. “I want my legs een relatief onschuldig en naïef scenario. In onze he- maakt. Er zijn ook ontzettend veel scènes waar je eerst back!”, schreeuwt de door Gustave Kervern gespeelde dendaagse samenleving – getypeerd door een groei- om moet lachen en die pas later schrijnend en boer. De Finse fabrieksarbeiders verstaan er niets van ende kloof tussen arm en rijk, een steeds groter be- hartverscheurend blijken te zijn. Wat ik bijvoorbeeld en gaan gewoon weer verder aan het werk. wustzijn van de ecologische crisis die we veroorzaakt heel pijnlijk vind is dat we alles door iedereen willen Cut naar 2020 op het filmfestival van Berlijn. De hebben, toenemende politieke onrust en een groot laten bezorgen. Ons eten, ons vermaak, onze gadgets, Franse actrice Blanche Gardin speelt samen met De- verlies van vertrouwen in de gigantische tech-indus- zelfs ons drinkwater. Het is praktisch een nieuwe nis Podalydès en Corinne Masiero in Effacer l’histori- trie – ziet die strijd er een stukje hopelozer uit. vorm van slavernij. Ook dat tonen we met een que van hetzelfde regieduo. Een seksueel getinte selfie Daar maken Delépine en Kervern met Effacer knipoog, maar we zijn ons erg bewust van de van Gardins personage is per ongeluk op internet l’historique een even schrijnende als hilarische onderliggende tragiek.” ‘DE MENS WORDT OVERBODIG GEMAAKT. WE STERVEN UIT, ZOALS DE DODO’ DE FILMKRANT FOTO ANDRÉ BAKKER #434 NOVEMBER 2020 29

Benoît Delépine: EFFACER L’HISTORIQUE ‘De grap is: bedrij- ven als Uber ver- Enen en nullen Benoît Delépine en Gustave Kervern maken zamelen alle data met het wrang-absurdistische Effacer l’historique een resoluut analoge satire op van chauffeurs en de digitale wereld. BENOÎT DELÉPINE, GUSTAVE KERVERN EN BLANCHE GARDIN OVER EFFACER L’HISTORIQUE de gebruikers van “In die immense datacentra moet zelfs God hun apps zodat ze zijn meerdere erkennen.” Dat ene zinnetje dialoog vat zo’n beetje de boodschap samen de zelfrijdende auto van Effacer l’historique, een mild-absurdis- tische satire op de digitale consumptiemaat- kunnen verbeteren schappij door Benoît Delépine en Gustave Kervern, die op het afgelopen filmfestival en alle chauffeurs van Berlijn een Zilveren Beer won. uiteindelijk kunnen Het is de negende speelfilm van het regis- seursduo, dat hun samenwerking begon met ontslaan.’ Aaltra (2004). In hun uitdijende filmuniver- sum grossieren ze in droogkomische obser- vaties van petites gens van allerlei pluimage; kleine luiden die moeten sjacheren om in le-

BENOÎT DELÉPINE EN GUSTAVE KERVERN ven te blijven. Dat is in Effacer l’historique niet anders. Hoewel de drie hoofdpersonen buren zijn in een ogenschijnlijk comfortabele middenklasse-nieuwbouwwijk, is al snel Maakt komedie het makkelijker om die tragiek bloot te leg- voor te stellen dan het einde van het kapitalisme gaat ook duidelijk dat ze alle drie op het randje leven, gen? Blanche Gardin: “Komedie heeft de juiste taal in op voor de personages in deze film. Ze proberen te ontsnap- mede dankzij die digitale megabedrijven zich om over de hedendaagse wereld te praten. Het pen uit een systeem, maar belanden altijd weer in dezelfde waar zelfs God niet meer bij kan. (De God in de film is overigens niet de almachtige, maar shit, zelfs aan de andere kant van de planeet. Hoe zien jullie kapitalisme is cynisch en heeft zijn eigen ironische gewoon een machteloze hacker, gespeeld schild gebouwd waardoor het zich effectief kan dat? Is er een ontsnapping of een alternatief mogelijk? door Bouli Lanners – een van de vele ‘ster- verzetten tegen kritiek. Daarom moeten we vuur met GK: “Dit is erg ingewikkeld, want je kan wel op het ren’ uit eerdere films van Delépine en Ker- vuur bestrijden. Ik heb het gevoel dat Kervern en platteland gaan wonen en je eigen radijsjes vern die in bijrollen op komen draven.) Delépine dat doen.” verbouwen, maar je leeft dan zo marginaal als maar De drie buren hebben allemaal een appel- tje te schillen met de techgiganten in Silicon kan. Het ontbreekt nu vooral aan politieke opties die Valley. Marie (Blanche Gardin) wordt ach- Effacer l’historique is een fantastische tijdscapsule. Wat een goed alternatief bieden. Er zijn natuurlijk tervolgd door een sekstape, die haar tiener- denken jullie dat men over 150 jaar in deze film ontdekt? tegenbewegingen, maar er is geen enkel land waar je zoon absoluut niet te zien mag krijgen. Ber- Zouden ze een soort bewijs vinden van hoe wij op dit mo- een uitweg gaat vinden uit de problemen die we hier trand (Denis Podalydès) moet lijdzaam ment de wereld aan het verpesten zijn? Benoît Delépine: schetsen. Dus je zit vast. Dat is een gegeven. En dat toezien hoe zijn dertienjarige dochter slachtoffer wordt van cyberpesten. En “Absoluut. Ook in deze film hebben de personages het gaat denk ik alleen maar erger worden. Kijk naar Christine (Corinne Masiero) raakte haar idee dat alles wel opgelost kan worden met nieuwere, jongeren. Volgens mij haten zij mensen van onze baan kwijt omdat ze eindeloos series binget betere en modernere technologie. Vooruitgang moet leeftijd. Zij erven een wereld die wij voor hen verpest en schraapt nu haar inkomen bij elkaar door ons nog steeds bevrijden, maar kunnen we het hebben. Ondertussen zorgt alle technologie ervoor haar woonkamer te verhuren en ritjes te eindeloos verbeteren van technologie überhaupt dat we bijna geen overlap meer hebben. We leven in doen voor een Uber-achtige taxiservice, waar ze geplaagd wordt door lage sterrenra- vooruitgang noemen? Neem de zelfrijdende auto. Is andere kanalen, apps en omgevingen dan zij. We tings. En dus zetten ze een tegenaanval in. dat vooruit-gang? We kunnen al op de bus of in de hebben de toekomst geen goed gedaan.” Het resultaat is een Frans-komische (of op metro stappen als we zelf niet willen rijden. Moeten zijn minst komisch bedoelde) variant op Ken we al die energie, al die grondstoffen en al die Die frustratie van dat vastzitten past natuurlijk ook bij de Loach’ Sorry We Missed You (2019). denkkracht echt stoppen in een apparaat waardoor gele hesjes waar in deze film veel naar verwezen wordt. Zijn Delépine en Kervern werkten voor en naast hun filmcarrière veelvuldig voor zulke politieke bewegingen dan per definitie hopeloos? we niet meer zelf achter het stuur hoeven te zitten? komedieprogramma’s voor de Franse tv. Dat We hebben al veel te veel auto’s op de planeet en de BD: “Ik geloof er wel in dat als genoeg individuen de is in Effacer l’historique duidelijk merkbaar. chauffeurs die we voor ons laten werken hebben het al handen ineenslaan ze voor verandering kunnen De film is in feite een losjes aaneengeregen zwaar. Daarom zit er ook een soort Uber-achtige zorgen. Als je bijvoorbeeld de scène neemt waarin reeks sketches, de één beter geslaagd dan de chauffeur in de film die totaal wordt uitgebuit door Gardin schreeuwt om haar pussy terug te krijgen: in ander (al zal per kijker verschillen wat aan- slaat en wat niet). Hun typerende stijl – in haar werkgever. De grap is: bedrijven als Uber, haar eentje wordt ze de tent uitgezet. Als honderden lo-fi esthetiek gevatte verhalen vol stekelige Amazon, Android, Apple en Facebook verzamelen hun pussy hadden terug geclaimd dan was het een melancholie en sociale betrokkenheid – alle data van chauffeurs en de gebruikers van hun heel ander verhaal en zou het bedrijf oprecht bang schuurt hier op een interessante manier apps zodat ze die zelfrijdende auto kunnen verbeteren worden.” met de onderwerpkeuze; Effacer l’histori- en alle chauffeurs uiteindelijk kunnen ontslaan. De BG: “Ik wil ook met een hoopvolle noot eindigen, want que is een resoluut analoge film over de di- gitale wereld. mens wordt overbodig gemaakt. We sterven uit, zoals de personages verdienen dat. Ja, ze proberen Het is jammer dat Delépine en Kervern de dodo.” tevergeefs een berg te verzetten, en ja, ze denken weinig anders dan nostalgie tegenover hun alsnog dat ze die strijd gaan winnen, maar dat komt kritiek weten te zetten. Al is dat misschien Met Sorry We Missed You liet Ken Loach op zijn eigen manier vooral omdat ze uitgaan van het beste in de rest van juist het punt – er is al geen redden meer de tragiek van de hedendaagse gig economy zien. Voelen de mensheid. Als zij denken aan Google, denken ze aan. Ze hoeven de werkelijkheid in ieder ge- val maar een héél klein beetje uit te vergroten jullie je verwant aan zulke sociaal geëngageerde cinema? niet aan onbemande datacenters, maar aan echte om er een wrange grap van te maken. BD: “Loach weet het niet, maar hij is onze kameraad. mensen van vlees en bloed die aan de andere kant van Hij is onze vriend. Wij maken films op een andere een computer zitten. Ik vind dat heel bijzonder: de JOOST BROEREN-HUITENGA manier, maar we denken na over dezelfde problemen. films van Delépine en Kervern gaan niet alleen over Overigens kunnen zijn films ook best grappig zijn.” verrotte systemen, maar ook over de veerkrachtige, EFFACER L’HISTORIQUE FRANKRIJK/BELGIË, 2020 | REGIE BENOÎT DELÉPINE, GUSTAVE KERVERN | oprechte en vastberaden mensen die daarin moeten MET BLANCHE GARDIN, DENIS PODALYDÈS, CORINNE Het idee dat het makkelijker is om het einde van de wereld leven.” MASIERO | 110 MINUTEN | DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM | TE ZIEN VANAF 19 NOVEMBER, OOK VIA picl.nl Eye Filmmuseum

TREMBLING TREMBLING LANDSCAPES LANDSCAPES Between Reality Eleven Artists from and Fiction the Middle East

IEDEREEN KAN HE I FILM het gouden Paul Ruven & Marian Batavier

T! DEE ZIN hoe verkoop hoe verzin je het? je het?

Exhibition , 2013 Films, talks and events

The Disquiet en speciale adressen. Als extra een hoofdstuk over Nederlandse gouden film-ide ë testen en omwerken tot een gouden film-idee. GEHEIM VANboek HET HOLLYWOOD deze unieke handleiding over hoe je idee kunt baar maken. film-idee bestaat. Dan kun je het ook zelf verzinnen, heel eenvoudig en daarna verkoop- THE FLOWER GUY en verkocht het voor 2,5 miljoen dollar. discreet aan maitresses bloemen aflevert van overspelige filmsterren. Hij noemde het 1985 per ongeluk is ingevroren in ijs, ontdooit nu en denkt dat alles nog als in 1985 is zinnetje maar goud is. doen. En het maakt ook niets uit of je nog nooit iets in de film gedaan hebt. Als dat te kopen, vaak voor miljoenen dollars. hebt is een gouden film-idee.Dan staat Hollywoodom dat ene zinnetje in de rij van je RIJK DOOR 1 ZIN: HET GOUDEN FILMIDEE staat volRIJK DOOR 1 ZIN: HET metsucces-voorbeelden, tips, trucs, Hollywood-kenners Paul Ruven en Marian Batavier schreven na hun succesvolle als je weetHet uit welke lijkt simpel, en dat is het ook, elementen een gouden Dezelfde man las in de krant over een artikel een bloemen-man, die in het geheim Een man verkocht het volgende zinnetje voor 600.000 dollar: “Een die politieagent, er niets Je eens voor hoeft naar Hollywood, je kunt het gewoon vanuit je luie stoel Iedereen kan door 1 zinnetjeworden. schatrijk Vandaag nog. Het enige dat je nodig Nederlands Fonds de Film. voor werd mogelijk gemaakthet van door een bijdrage uitgave Deze €19,95. baar voor september daar verkrijg - half vanaf de Theatrebookshop; van Een uitgave Het gouden filmidee”. “Rijk door 1 zin. en Marian Batavier: Paul boek van Ruven Het nieuwe

19 sep 2020 – 3 jan 2021 Ali Cherri, STUDENTENFILM WON. OSCAR VOOR BESTE BUITENLANDSE O.A. MEE AAN ‘ALASKA’, DAT EEN EN MARIAN BATAVIER WERKTEN BEKENDE FILMMAKERS PAUL RUVEN

LEES HET VANDAAG! en.

in .”

FILMIDEE

Paul Ruven & Marian Batavier Marian & Ruven Paul het gouden het DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 31

IDIOT PRAYER – NICK CAVE ALONE AT ALEXANDRA PALACE Essentieel destillaat van Cave Een wereldtournee zit er op dit moment via internet, waar Idiot Prayer op 23 juli, aan 2013) verdiepte en compliceerde de Ca- voor niemand in. Daarom nam muzikant het einde van de eerste Engelse lockdown, in ve-mythologie, het soort-van-vervolg One Nick Cave tijdens de lockdown een intiem première ging. Nu de deuren van filmthea- More Time with Feeling (Andrew Dominik, solopianoconcert op dat niet alleen online ters weer voorzichtig zijn opengezet, wordt 2016) toonde hem juist toegankelijk en maar ook in filmtheaters vertoond wordt. dit optreden ook als film op groot doek ver- dichtbij. Idiot Prayer is Cave tot de essentie toond. Dichter bij een muzikant van dit for- gedestilleerd: in het Londense Alexandra Een Nick Cave-concert is een collectieve be- maat kan het publiek momenteel niet ko- Palace draait het slechts om hem, zijn mu- zwering. De melancholische rockmuziek lijkt men. ziek, zijn teksten en zijn emoties. wel de soundtrack van een gigantische rouw- Zulke publiekloze registraties zullen een De opnames – elk nummer was blijkbaar stoet. Het onverwachtse overlijden van vast onderdeel van het cultuuraanbod wor- een onetaker, maar dan wel met twee came- IDIOT PRAYER Cave’s vijftienjarige zoon in 2015 versterkte den om onze honger naar muzikale ervarin- ra’s gefilmd – zijn gemaakt door camerave- dat gevoel aanzienlijk: het materiaal werd gen te stillen. Onlangs stonden supersterren teraan Robbie Ryan, die eerder de cinemato- Prayer opent een portaal naar de emotionele persoonlijker, de concerten intiemer. De mu- als Lil Uzi Vert en Megan Thee Stallion in een grafie verzorgde voor Ken Loach (Sorry We wereld van Cave die op bijzondere manieren ziek leek alle demonen in de ruimte te kunnen virtueel stadion voor hun eigen livestream- Missed You, 2019), Andrea Arnold (American de huidige wereld lijkt te reflecteren. Vervol- uitdrijven. Ik herinner me een show in Am- shows. Die artiesten worstelden nog met het Honey, 2016), Yorgos Lanthimos (The Fa- gens laat het de muziek voor zichzelf spre- sterdam waarin Cave gedurende een heel vinden van een performance die past bij de vourite, 2018) en Noah Baumbach (Marriage ken. nummer de hand van iemand in het publiek nieuwe, onzichtbare relatie tussen publiek Story, 2019). Zonder te veel aandacht op de HUGO EMMERZAEL vastklampte, terwijl hij een hartverscheurend en muzikant. Cave, een gevierd filmcompo- op te eisen met de beelden maakt hij knap lied zong van album Push the Sky Away. nist en terugkerend ‘hoofdpersonage’ in hy- gebruik van de elegante ruimte, vooral door IDIOT PRAYER – NICK CAVE ALONE AT Die vorm van intimiteit is onmogelijk nu bride biografische documentaires, is hier op te spelen met het natuurlijke licht dat de zaal ALEXANDRA PALACE VERENIGD KONINKRIJK, de meeste concerten virtueel worden aange- bekender terrein. Documentaire 20,000 in schijnt. Het is een kalme en intieme regis- 2020 | REGIE NICK CAVE | 103 MINUTEN | DISTRIBUTIE boden, ook die van Cave. In eerste instantie Days on Earth (Iain Forsyth & Jane Pollard, tratie die doet wat het moet doen. Idiot PIECE OF MAGIC | TE ZIEN VANAF 5 NOVEMBER

staat: zijn de verschillen tussen man en nog dominanter aanwezig in de samenleving DICKTATORSHIP vrouw vooral sociale constructies of is er dan hier – of, ook mogelijk, is het onderwerp sprake van een biologisch onderscheid? Het toevallig veel besproken in de culturele bub- is prettig dat de gesprekjes iets gemoedelijks bel waarin ik doorgaans verkeer (en waarin, Italië en de dominante mannen houden. De lucht die daardoor in Dicktator- voor de goede orde, de man/vrouw-verhou- ship zit – ook via vlotte montages, veel ge- ding problematisch blijft ondanks alle ge- In de documentaire Dicktatorship trekken Dicktatorship is geen hard-boiled onder- lach – maakt de documentaire een toegan- praat erover). Hoe dan ook, bij vrijwel alles de Italianen Gustav Hoger en Luca Ragazzi zoeksdocumentaire over deze ontwikkelin- kelijk en makkelijk verteerbaar geheel, van wat in Dicktatorship wordt aangehaald samen langs een pornoster, politici, een gen, er wordt niet met cijfers of data ge- vermoedelijk vooral geschikt voor mensen en gezegd dacht ik: dit weten we al. Dat er al psycholoog en bezoekers van een fallusfes­ strooid; dit is een algemenere verkenning die nog weinig uitgebreide gedachtes aan dit decennia een verlangen bestaat naar de klas- tival. Wat ze willen weten: hoe kijk jij naar van de stand van zaken rondom het patriar- onderwerp hebben besteed. sieke ‘sterke’ man à la Berlusconi. Dat vrou- de hedendaagse man? En waar komt die chaat in de huidige Italiaanse maatschappij. Maar hierin schuilt ook de zwakte van wen in pornofilms minder makkelijk over- blik vandaan? Zij aan zij trekken Hofer en Ragazzi langs Dicktatorship. Misschien is het thema ‘de heersende rollen spelen. Dat meisjes als baby politici, een psycholoog, een pornoster en dominante man’ de afgelopen jaren in Italië heel anders worden benaderd dan jongens en “Wij mannen moeten veranderen”, zegt Gu- bezoekers van een zogeheten fallusfestival. minder vaak belicht dan in Nederland. Mis- dat dit al serieus vormende invloed heeft, stav Hofer tegen zijn kompaan Luca Ragazzi. De vraag die impliciet en expliciet centraal schien is het patriarchaat daar gewoonweg enzovoorts. “Jij moet veranderen.” We zijn op dat mo- Dicktatorship beroert, kortom, een rele- ment al halverwege Dicktatorship, de Itali- vant thema, maar is te fragmentarisch en te aanse documentaire waarin deze twee algemeen om werkelijk smoel te krijgen. Of tegenpolen het thema mannelijkheid onder- om je op nieuwe ideeën te brengen. Uitein- zoeken via onderling gekibbel en interviews delijk zien we toch vooral een goedaardige met derden. De rolverdeling is helder: Hofer zoektocht langs betrekkelijk willekeurige is de zachtaardige, empathische van de twee, mensen die betrekkelijk bekende dingen degene die benadrukt dat de hedendaagse zeggen. Over een belangrijk onderwerp, maatschappij te mannelijk is ingericht. Ra- maar voor een overtuigende documentaire , gazzi blijkt conservatiever: ach, het valt wel blijkt maar weer eens, is meer nodig. mee, herhaalt hij steeds, vrouwen hebben genoeg te zeggen. THOMAS HEERMA VAN VOSS Dit is allerminst een nieuwe discussie, maar wel een die de laatste jaren weer extra DICKTATORSHIP ITALIË, 2019 | REGIE GUSTAV op de voorgrond is getreden: door #MeToo, HOFER, LUCA RAGAZZI | 90 MINUTEN | DISTRIBUTIE door mannen als Trump en Erdoğan, die zich ARTI FILM | TE ZIEN VANAF 29 OKTOBER, OOK VIA ongegeneerd vrouwonvriendelijk uitlaten. DICKTATORSHIP picl.nl

I AM GRETA Jungle draait om een pasgetrouwd Australisch Nathan Grossman | ‘Zo jong, zo slim, zo stand- stel dat naar de jungle van Papoea-Nieuw-Gui- vastig: de documentaire I Am Greta is een KORT geslaagd eerbetoon aan de zeventienjarige Greta Thunberg. (...) Eigenlijk kleeft aan deze BUITEN IS HET FEEST meeslepende documentaire maar één minpunt: Jelle Nesna | ‘Het risico van een film over men- terwijl regisseur Grossman zijn best doet om sen die niet willen praten is dat het publiek niet zijn hoofdpersoon in zelfbeheersing te evena- (snel) genoeg meegaat met de personages ren, schiet de soundtrack voortdurend in over- omdat zoveel verzwegen blijft. Dat geldt door drive. Violen! Treurballades! Het had allemaal het iets te oppervlakkige scenario in zekere niet gehoeven. De beelden maken zelf al diepe mate ook voor Buiten is het feest, ook al zet indruk.’ Sandra Heerma van Voss in de Filmkrant Abbey Hoes overtuigend de charismatische en #433. Lees de recensie op filmkrant.nl. complexe Sonne neer.’ Boyd van Hoeij in de TE ZIEN VANAF 22 OKTOBER Filmkrant #433. Lees de recensie en ons interview met Jelle Nesna in de reeks INTO THE JUNGLE Hollandse Nieuwe op filmkrant.nl. Mark Hanlin | Opnieuw een natuurdocumen- TE ZIEN VANAF 22 OKTOBER BUITEN IS HET FEEST taire uit de koker van WFFR on Tour. Into the INTO THE JUNGLE DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 32

WOLFWALKERS Het meisje dat vriendinnen werd met een wolf THE DEATH OF ANTONIO SÁNCHEZ LOMAS Een stadsmeisje vindt in het bos bij Kilken­ andere meisjes van de stad in de wasruimtes ny in 1650 een nieuwe vriendin: een wolf- moeten werken maar dat is ze mooi niet van walker. Van de makers van de schitterende plan. Op een dag sluipt ze haar vader ach- THE DEATH OF ANTONIO SÁNCHEZ LOMAS Ierse animaties The Secret of Kells en Song terna het bos in. Als ze vast komt te zitten in of the Sea. een van de vele vallen in het bos, wordt ze gered door een wolf. Niet zomaar een wolf, De doden leven nog maar een wolfwalker: een mythisch wezen, half mens half wolf, die met de andere wol- Een burgeroorlog, een dictatuur – Spanje De openhartige toon verraadt dat de Gie- ven kan praten en genezende krachten bezit. heeft nog steeds veel onverwerkt verleden. lings op vertrouwd terrein zijn. Met spre- Haar naam is Mebh Óg MacTíre. Ramón en Salvador Gieling doen in een kende beelden, een prachtige opening op Al- Wolfwalkers is de handgetekende derde Zuid-Spaans dorp een poging het zwijgen te lerheiligen en een betrekkelijk intuïtieve film van de makers van The Secret of Kells doorbreken. montage ontvouwt zich een geïnspireerde en (2009) en Song of the Sea (2014). Films ge- betrokken documentaire die meer wil dan maakt in een heerlijk eigen stijl waarin de Op 20 januari 1952 bonsde Franco’s beruchte puur registreren. Denk hierbij aan het artikel prachtige ronde vormen van de natuur, vol Guardia Civil op de deur van Antonio Sán- van Marc Schmidt in de Filmkrant van sep- leven en energie, zodra ze de kans krijgen de chez Lomas en sommeerde hem zich over te tember. Zo zien we niet alleen de nage- rechte lijnen van de mensenwereld over- geven. Toen hij wegrende werd hij onmid- speelde moorden van toen, maar ook hoe die spoelen en voor zich innnemen. Het zijn dellijk doodgeschoten. Om het goed in te reconstructie wordt aangepakt. Het levert geen animaties voor de allerkleinsten, omdat wrijven werd zijn lichaam over een muilezel heftige beelden op die de andere getuigenis- WOLF WALKERS sommige vormen in de schaduwen nog wel gehangen en als een overwinningstrofee sen en voorbeelden van de sluimerende eens dreigend kunnen overkomen, maar door het Zuid-Spaanse dorp Frigiliana ge- tweedeling in Spanje versterken. Maar het Ierland, 1650. Robyn Goodfellowe wil met voor kinderen en volwassenen vanaf een jaar dragen, waar de inwoners juist het feest van trekt ook veel aandacht naar zich toe. Daar- haar valk Merlyn niets liever dan samen met of acht, negen zijn het onvergetelijke films Sint Sebastiaan vierden. naast kon ik zo’n zijlijntje rond het geestelijk haar vader op jacht gaan in de bossen bij met een liefde voor alles wat leeft en zichzelf Lomas was een van de laatsten van de zo- gehandicapte zoontje van de conciërge dan Kilkenny. Dit zuidoostelijke deel van Ier- wil zijn, waarin al het goede in de wereld met genaamde Maquis, guerilla’s die zich ook na weer wat moeilijk plaatsen. Misschien is de land is dan al eeuwen betwist gebied, nadat elkaar verbonden is. de burgeroorlog tegen het regime van dicta- ambitie van de makers af en toe iets te hoog. de Noormannen er in de twaalfde eeuw een Het is een plek waar je de levende mythi- tor Franco bleven verzetten. In Frigiliana is Eenvoud is soms gewoon het beste. Zie kasteel bouwden, en iets van die spannin- sche geschiedenis van Ierland voelt, een ge- de moord nog steeds een trauma waarover bijvoorbeeld de ontmoeting tussen twee gen tussen Ieren en vreemdelingen vind je schiedenis van dromen en verhalen die eeu- men liever niet spreekt. Ramón Gieling, die dorpelingen die zich aan weerskanten van de terug in animatiefilm Wolfwalkers: de stad wen en eeuwen teruggaat en zin probeert te al meer dan tien jaar regelmatig in dit dorp scheidslijn bevinden. De een was burge- wil groeien, daarvoor moet er meer voedsel geven aan alle verlies en verwoesting die de komt en vaker zijn onderwerpen in Spanje meester onder Franco. De ander maakte als verbouwd worden en daarvoor moeten de laatste rots van Europa voor het woeste wa- vond (De gevangenen van Buñuel, 2000; vierjarige mee dat zijn broer en vader werden bomen wijken. Maar de houthakkers wor- ter van de Atlantische Oceaan te verduren Johan Cruijff: en un momento dado, 2004) vermoord. Hun ongemak illustreert wat er in den bedreigd door de vele wolven in de bos- kreeg. Dat is de geschiedenis die je voelt bij doet samen met zijn zoon Salvador een dap- Spanje onder het oppervlak broeit. Dat ze sen en dus heeft de Engelse beschermheer elk lijnenspel in Wolfwalkers. Het is een we- pere poging die sluimerende pijn te bespre- ermee instemmen zich te laten filmen als van het stadje een professionele jager in reld waarin je wil blijven, ook nadat de laat- ken. En niet alleen door getuigen of hun ver- symbool voor een mogelijke verzoening is dienst: Robyns vader. Voor de oorspronke- ste noten van de muziek wegsterven en het wanten voor de camera te halen. dan mooi. lijke bewoners hoeft die strijd met de na- prachtige rode haar van de wolfwalkers voor The Death of Antonio Sánchez Lomas ont- LEO BANKERSEN tuur niet zo. de laatste keer tussen de bomen verdwijnt. leent zijn dramatische kracht mede aan een Eigenlijk mogen kinderen niet buiten de plan dat de Gielings samen met de geënga- stadsmuren komen en moeten meisjes so- RONALD ROVERS geerde conciërge van de plaatselijke school THE DEATH OF ANTONIO SÁNCHEZ wieso gehoorzamen. Robyn zou dus met de heeft uitgebroed. Ze laten dorpelingen de LOMAS NEDERLAND, 2019 | REGIE RAMÓN GIELING, WOLFWALKERS IERLAND/LUXEMBURG/ moord op Lomas en enkele andere gruwel- SALVADOR GIELING | 90 MINUTEN | DISTRIBUTIE FRANKRIJK/VERENIGDE STATEN, 2020 | REGIE TOMM daden – ook van de Maquis – naspelen. De WINDMILL FILM | TE ZIEN VANAF 19 NOVEMBER EN OP WOLFWALKERS MOORE, ROSS STEWART | MET HONOR KNEAFSEY, EVA opzet krijgt ook kritiek. Sommigen vrezen HET SPANISH FILM FESTIVAL (ZIE PAGINA 37) | IN FILMSCHUUR HAARLEM, WHITTAKER, SEAN BEAN | 103 MINUTEN | DISTRIBUTIE nieuwe controverse. Hoe ver zullen de ma- DECEMBER VERTOONT EYE FILMMUSEUM EEN 14 NOVEMBER, MIDDAG PERISCOOP FILM | TE ZIEN VANAF 11 NOVEMBER kers gaan? RETROSPECTIEF VAN GIELINGS WERK

nea reist om daar de lokale bevolking ervan te ook beroemdere natuurredders als David Atten- THE LAST RIGHT leerde onze recensent Mike Lebbing al in 2004, overtuigen niet meer te jagen op de boomkan- borough en Jane Goodall aan het woord. Aoife Crehan | Na The Other Lamb maakt ‘aantoonbaar beter’ zijn: ‘Dit is het hoogtepunt goeroe die op het punt van uitsterven staat. TE ZIEN VANAF 22 OKTOBER Michiel Huisman het met dit komisch drama in de zeven jaar durende samenwerking tussen Naast dit echtpaar, Jim en Jean Thomas, komen nóg Ierser. Hij speelt een gesjeesde jonge advo- Jackson en de verschillende effectenteams die SWEET THING caat en zijn autistische broer op roadtrip. Klinkt aan de trilogie werkten: de combinatie van Alexandre Rockwell | ‘Stilistisch put de film bekend? ‘The Last Right blijkt een mix van live-action, CGI en schaalmodellen levert een vooral uit het arsenaal van de indie cinema rond populaire feelgoodfilms. Eigenheid is er alleen 1990 – de tijd dat Rockwell doorbrak in het fes- in de vorm van het Ierse landschap’, aldus Alex- tivalcircuit met In the Soup (1992). Met solide ander Zwart in de Filmkrant #433. Lees de zwart-witfotografie als basis veroorlooft recensie op filmkrant.nl. Rockwell zich frivoliteiten als irisfade-outs, in TE ZIEN VANAF 22 OKTOBER kleur gefilmde geluksmomentjes en over het beeld geprojecteerde tekstflarden. Het zijn THE LORD OF THE RINGS: THE RETURN ingrepen die lucht geven aan een melodrama OF THE KING (EXTENDED) dat, ondanks een tragische ontwikkeling, toch Peter Jackson | Ook de laatste van de drie Lord

hoopvol eindigt.’ Fritz de Jong in de Filmkrant of the Rings-films wordt opnieuw uitgebracht

#433. Lees de recensie op filmkrant.nl. in de bioscoop, in de extended versies die tot nu SWEET THING TE ZIEN VANAF 22 OKTOBER toe alleen op dvd te zien waren en die, zo signa- THE LAST RIGHT

DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 33

te vragen. Hij heeft ooit een slippertje ge- HOPE maakt en zij was jaloers op zijn carrière. Hoewel de façade binnen haar relatie met Tomas is weggevallen, kan ze maar af en toe Soms verdient op hem leunen, en raakt ze – mede door de invloed van de medicijnen – steeds meer ge- ïrriteerd door de zalige onwetendheid van liefde een haar kinderen. Hoewel de film de invloed toont van kanker op psyche en gezin, ligt de nadruk in het tweede kans enigszins melancholische drama eerder op de veerkracht van de liefde te midden van het

LA MEILLEUR RESTE À VENIR De eindigheid van het leven kan de voe­ (verwachte) verdriet. De intimiteit van het dingsbron zijn voor ware liefde. Het Noorse drama is doorleefd want Anja is het alter ego drama Hope toont een volwassen liefdes­ van regisseur Sødahl en Tomas een weerspie- LE MEILLEUR RESTE À VENIR verhaal waar een crisis de relatie van een geling van haar partner, de filmregisseur Hans ouder stel onder druk zet. Petter Moland. Sødahl laat zien dat je liefde pas volledig kan ervaren door te accepteren De bucketlist afvinken De tijdloze dagen tussen Kerstmis en Nieuw- dat je wederzijds van elkaar afhankelijk bent. jaar. De succesvolle danschoreografe Anja Gespannen stiltes, onuitgesproken woor- De rijpe jeugdvrienden in deze buddykome­ gens maling aan César als hij van zijn balkon (Andrea Bræin Hovig, En affaere, 2018) rondt den, hooglopende emoties en frustraties: het die willen nog een paar maanden voluit le­ flikkert. Zijn overbezorgde jeugdvriend Art- een internationale tour af voordat ze afreist is Bræin Hovig die de film draagt. Een mo- ven voordat een van hen sterft. Maar wie hur sleept hem direct mee naar de eerste naar Oslo. Eenmaal thuis krijgt ze te horen derne vrouw die halsstarrig probeert om de van deze boomers heeft dat zwaard van Da­ hulp voor een scan. Die komt op Arthurs dat ze een hersentumor heeft. Ze zoekt steun angsten die door de kieren van haar koele mocles boven zich hangen? naam terecht omdat César geen zorgpas bij haar oudere man, theaterregisseur Tomas masker naar buiten sijpelen binnen te hou- heeft. Zo kan het gebeuren dat Arthur gebeld (Stellan Skarsgård), maar verbergt de uitslag den. Skarsgård is de ondersteunende kracht De trailer doet vermoeden dat dit komische wordt met het nieuws dat er uitgezaaide voor de kinderen in het samengestelde gezin. die middels een blik of een zachte aanraking drama zwaar leunt op kolderieke, typische kanker is aangetroffen op de scan. Door al- In haar tweede speelfilm onderzoekt de zijn spijt en liefde toont. Franse humor van het belegen soort. Dat valt lerhande, daaropvolgende misverstanden en Noorse regisseur Maria Sødahl (Limbo, 2010) Hope is een intiem drama waarbij twee in de praktijk gelukkig best mee. Toegege- spaak lopende gesprekken draait het er op de valkuilen van het moderne leven met onze geliefden door de indringende emotionele ven, Patrick Bruel bezigt wat flauwe slap- uit dat flierefluiter César denkt dat zijn beste verlangens, ambities, offers en de beloftes complexiteit van een crisis navigeren. Soms stick en Fabrice Luchini maakt af en toe vriend stervende is – niet hij zelf. Direct aan levenspartners die we proberen in te wil- moet je de liefde een tweede kans geven. vreemde geluiden die voor lollig door moe- trekt hij bij zijn vriend in om hem te begelei- ligen. De onderdrukte relatieperikelen van ten gaan. Maar beide heren kiezen over het den bij wat wel eens de laatste maanden van het stel borrelt naar de oppervlakte. De GISELLE DEFARES geheel genomen voor de wat serieuzere toon. zijn leven kunnen worden. Wat kunnen ze werkverslaafde Tomas wordt geconfronteerd De aankomende dood van je beste vriend ís nog samen ondernemen voordat de ziekte met zijn ongevoeligheid tegenover de inner- HOPE NOORWEGEN, 2019 | REGIE MARIA SØDAHL | natuurlijk ook weinig opbeurend te noemen. onherroepelijk toeslaat? Arthur vindt het lijke werking van het gezin, terwijl Anja on- MET STELLAN SKARSGÅRD, ANDREA BRÆIN HOVIG | 126 Arthur Dreyfus (Luchini) is altijd het ondertussen steeds moeilijker om te onthul- derzoekt waarom ze in al die jaren nooit ge- MINUTEN | DISTRIBUTEUR CINÉART | TE ZIEN VANAF 29 braafste jongetje van de klas gebleven. En de len wie er de echte patiënt is. trouwd zijn, en worstelt om Tomas om hulp OKTOBER vervelendste tegelijkertijd. Hij volgt gerust In de loop van het komische drama vinken een chauffeur stratenlang om haar er met de heren grote en kleine onderdelen van hun een belerend vingertje op te wijzen dat ze bucketlist af en moeten ze, zoals verwacht, haar richtingaanwijzers niet gebruikt. Zijn allebei aan de slag met een onverwerkt ver- ex-vrouw kon het niet meer aan: haar liefde leden en levens- en liefdeszaken die ze toch was simpelweg niet krachtig genoeg om het echt beter aan hadden kunnen pakken. Een blaartrekkend irritante karakter van haar en ander is niet erg verrassend, maar de be- echtgenoot te overleven. Tegenover hem levenissen van deze uiteindelijk sympathiek staat in deze Franse buddymovie voormalig geworden personages kijken best soepel weg. hartenbreker Patrick Bruel als César Monte- siho. Deze goed geconserveerde charismati- MARICKE NIEUWDORP sche man leeft juist alsof alle wetten en re- gels hem niet deren. Zijn prioriteiten zijn LE MEILLEUR RESTE À VENIR FRANKRIJK, afwijkend van de goegemeente. Zo haalt hij 2019 | REGIE ALEXANDRE DE LA PATELLIÈRE, MATTHIEU z’n schouders op als hij zijn huis wordt uit- DELAPORTE | MET FABRICE LUCHINI, PATRICK BRUEL, gezet, maar gaat hij hysterisch tekeer als ZINEB TRIKI, PASCALE ARBILLOT | 118 MINUTEN | blijkt dat hij ook zijn auto in moet leveren. DISTRIBUTIE SPLENDID FILM | TE ZIEN VANAF 12 De wet van de zwaartekracht heeft overi- NOVEMBER HOPE

THE RACER zie bijvoorbeeld All Is Lost (J.C. Chandor, 2013), THE CRAFT: LEGACY Kieron J. Walsh | De Tour de France van 1998 Adrift, (Baltasar Kormákur, 2018) en The Boat Zoe Lister-Jones | De tienerhorror van The ging de boeken in als Le Tour Noir en Le Tour (Winston Azzopardi, 2018). Horizon Line tilt dat Craft, over vier meiden die hun kracht vinden Dopage, aangezien dankzij grootschalige concept een eind de lucht in: een jong stel moet dankzij hekserij, was in 1996 een flinke hit dopingschandalen uiteindelijk slechts te helft zichzelf zien te redden wanneer de piloot van van de renners de ronde uitreed. Deze Ierse film hun kleine vliegtuigje halverwege de vlucht (de openingsetappe werd destijds in Dublin overlijdt. gereden) neemt het schandaaljaar als achter- TE ZIEN VANAF 29 OKTOBER grond voor het verhaal over een Belgische ‘meesterknecht’ die aan het eind van zijn carri- AMONGST MAKERS VOL. 2: HALLOWEEN ère zijn kans schoon ziet voor een laatste Diverse regisseurs | Na een eerste editie zon- poging tot glorie. der centraal thema laat deze tweede bundeling TE ZIEN VANAF 22 OKTOBER THE RACER korte films van Nederlandse bodem, ontstaan als podium voor filmmakers om hun korte films stuk Totale Cinema van de eerste orde op.’ Lees HORIZON LINE op het grote doek te kunnen vertonen, zich

de recensie uit de Filmkrant #251 terug op film- Mikael Marcimain | Films rond een klein inspireren door horrormaand oktober. De films

krant.nl. groepje mensen dat zich moet zien te redden op worden geïntroduceerd door hun makers. TE ZIEN VANAF 22 OKTOBER een boot deden het goed de afgelopen jaren – TE ZIEN VANAF 29 OKTOBER HORIZON LINE

DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 34

witte tieners die hielden van nummers als het blik spreekt boekdelen. Everything legt hier EVERYTHING – THE REAL THING STORY door Star Wars geïnspireerde Can You Feel the de vinger op een emotionele waarheid en op Force. Na de flop van hun ruwe, radicale en de frustratie bij ‘de zwarte Beatles’. Een pop- persoonlijke album 4 from 8, volgens Chris groep die legendarisch mocht worden maar Soulgroep als vreemde eend Amoo “een waarschuwing voor wat er op ra- nooit zichzelf kon zijn. ciaal vlak kan ontsporen”, jojoën ze tussen IVO DE KOCK “Hun songs zeggen meer over Liverpool dan Front raciale spanningen deed ontploffen. vergetelheid en comeback via de remix-rage. Penny Lane”, zucht Billy Ocean in Every- In Everything – The Real Thing Story volgen Everything wisselt – nogal conventioneel EVERYTHING – THE REAL THING STORY thing – The Real Thing Story, een documen­ we de beproevingen en dilemma’s van The – talking heads af met interviews en archief- VERENIGD KONINKRIJK, 2019 | REGIE SIMON SHERIDAN taire die toont hoezeer de legende van de Real Thing, een zwarte soulgroep opgericht fragmenten. De groepsleden bekennen | 94 MINUTEN | DISTRIBUTEUR PINK MOON | TE ZIEN zwarte soulgroep The Real Thing een ver­ door de uit de kansarme L8-wijk van Liver- doodeerlijk blunders (optredens met David VANAF 29 OKTOBER, OOK VIA picl.nl haal van discriminatie is. pool afkomstige broers Eddy en Chris Amoo. Essex in apartheidsbolwerk Sun City) maar Simon Sheridan richt zich meer op de socio- tonen zich ook verbitterd over discriminatie. “Ja, ik ben een racist”, schreeuwt een Brit politieke context dan op het ‘de zwarte Beat- “Je blijft altijd een vreemde eend, een zwarte recht in de camera, “ik mag die niggers niet les’-showbizzverhaal. De documentaire gaat Brit.” Bij het verhaal van de veelvuldige poli- en dat gaat ook nooit gebeuren. Wij willen de verder dan opmerkingen als “de groepsnaam tiecontroles wanneer ze rondrijden met een multiraciale samenleving vernietigen.” De ontstond toevallig en knipoogt naar een Co- mooie auto (“Je gezicht klopt niet”) past de korrelige zwart-wit-openingsbeelden van ca-Cola-slogan”. Want al benadrukt Billy BlackLivesMatter-hashtag. Die racistische deze documentaire hakken er met hun hoog Ocean dat hun bubblegum-soulhit en televi- vernedering deed pijn, maar de ontgooche- haat- en woedegehalte stevig in. 1976 ging sieoptredens “de weg vrijmaakten voor ling is nog groter: de muziekindustrie geeft dan wel de geschiedenis in als het jaar van zwarte artiesten”, een rechtlijnig succes- en “een zwarte groep geen podium om iets an- een hete zomer, de opkomst van punk en de vooruitgangsverhaal werd het nooit. De muzi- ders, iets relevants te doen”. Met zachte eerste nummer-1-hit (You to Me Are Every- kanten, die nog speelden met Lennon en Mc- dwang werd het meer van hetzelfde: Let’s Go thing) van een zwarte Britse groep, het was Cartney, bleken al snel gevangen te zitten in Disco. “Wat haatte ik die song”, zegt Chris, ook het jaar waarin het fascistische National hun popsterrenstatus. Hun fans waren vooral “ik vond het Mickey Mouse-muziek.” Zijn EVERYTHING – THE REAL THING STORY

luikende homoseksualiteit, dat afgelopen ook van de ogen. Want: wat betekent het dat KANARIE augustus werd uitgebracht door dezelfde de zwarte landgenoten stelselmatig worden distributeur.) uitgesloten en gediscrimineerd? Is dat wel Johan weet een plek te bemachtigen in het een land dat moet worden gevierd met de Militair koor als uitweg militaire koor, de Kanaries, waarmee hij door koorzang van de Kanaries? het land toert om de moraal van de achter- Kanarie is een vreemde cocktail van stijlen De Zuid-Afrikaanse coming-of-age-musi­ heerst een grensconflict met buurland Na- blijvers hoog te houden. Die tocht zal Johans en visuele uitstapjes – regisseur Christiaan cal Kanarie contrasteert de ontluikende mibië en de Zuid-Afrikaanse overheid ver- leven op z’n kop zetten, want hoewel mili- Olwagen brengt in meerdere musicalnum- homoseksualiteit van hoofdpersoon Johan langt van alle jonge mannen dat ze zich in- taire discipline en kerkelijke doctrines het mers bijvoorbeeld odes aan de jaren tachtig. Niemand met de gruweldaden van het zetten voor de verdediging van hun land. jonge mannenkoor in toom moeten houden, Toch is het een plezierige rit, die geankerd apartheidsregime in de jaren tachtig. (Diezelfde oorlog was overigens ook de set- wordt Johan gaandeweg verliefd op de we- wordt door een mooie hoofdrol van de ting voor Moffievan Oliver Hermanus, even- reldwijze Wolfgang (Hannes Otto) en vallen Zuid-Afrikaanse komiek Schalk Bezuiden- ‘Ik wil hier weg, uit dat provinciedorp’, zong eens een coming-of-age-verhaal over ont- de schellen over het apartheidsregime hem hout en door de manier waarop Olwagen (die Belle ooit in het openingslied van Disney’s eerder de boekverfilming Poppie Nongena tekenfilmBeauty and the Beast (1991). Je zou maakte, maar voornamelijk in het theater Johan Niemands extravagante openingsdans werkt) het verhaal zich vooral in lange, onaf- in bruidsjurk uit Kanarie kunnen zien als een gebroken scenes laat ontvouwen. De muzi- punky jarentachtig-equivalent daarvan. kale intermezzo’s verbeelden vooral het in- Ook Johan (Schalk Bezuidenhout) droomt nerlijke conflict waarin Johan steeds verder van een leven buiten zijn bekrompen ge- dreigt weg te zakken: wanneer hij voor het hucht, het Zuid-Afrikaanse Villiersdorp. eerst een discotheek bezoekt, zien we een Daar is in 1984 geen plek voor de gevoelige schuchtere puber aan de kant staan, maar in jongen die merkt dat hij zich aangetrokken gedachten danst en zingt Johan als zijn held voelt tot jongens en wegdroomt bij de al- Boy George de sterren van de hemel. Uitein- bums van Culture Club, Queen en Kate Bush. delijk moet hij die twee versies van zichzelf bij Maar waar hij dan heen moet is Johan niet elkaar zien te brengen. duidelijk. Het liefst zou hij een modeoplei- GUUS SCHULTING ding doen in het buitenland, maar verloo- chent hij daarmee dan niet de christelijke le- KANARIE ZUID-AFRIKA, 2018 | REGIE CHRISTIAAN venswijze van zijn ouders? OLWAGEN | MET SCHALK BEZUIDENHOUT, HANNES Johans ticket naar een grotere wereld OTTO | 123 MINUTEN | DISTRIBUTIE CINEMIEN | TE ZIEN komt in de vorm van militaire dienst. Er KANARIE VANAF 5 NOVEMBER

eigentijdse sequel dan wel remake, precies op Silent Heart (Bille August, 2014), met Susan heruitvoering ook de klinische, grauwe Scandi- tijd voor Halloween. Sarandon in het middelpunt als matriarch die navische mise-en-scène geleend, hoewel de TE ZIEN VANAF 29 OKTOBER haar familie om zich heen verzamelt omdat ze plot zich afspeelt in de New Yorkse Hamptons euthanasie gaat plegen. ‘De Denen weten als (en de film werd gedraaid aan de Engelse zuid- THE SHINING (RERELEASE) geen ander dat familieweekenden een voe- kust).’ Lees de recensie op filmkrant.nl Stanley Kubrick | Zo is al die ruimte op de dingsbodem zijn voor explosief melodrama’, TE ZIEN VANAF 5 NOVEMBER releaselijst dankzij doorgeschoven blockbusters schrijft onze recensent Omar Larabi. ‘Mitchell tenminste nog ergens goed voor. Op één dag na beseft dit en heeft voor zijn Angelsaksische DE VOGELWACHTER exact veertig jaar na de oorspronkelijke Neder- Threes Anna | ‘Voor ze zich op film stortte landse release verschijnt Kubricks horrorklas- maakte Threes Anna jarenlang gevierd locatie- sieker opnieuw in de bioscopen, in een digitaal theater, onder meer als artistiek leider van opgepoetste versie. Een uitgelezen kans om op theatergroep Dogtroep, en die achtergrond is groot doek de vele theorieën rond de Stephen hier voelbaar, zoals hij dat ook was in haar

THE CRAFT: LEGACY King-verfilming te toetsen. speelfilmdebuut The Bird Can’t Fly (2007). Niet TE ZIEN VANAF 29 OKTOBER alleen in de intieme schaal van de vertelling, dankzij de destijds zeer zeitgeistige combinatie maar ook in de bereidheid een meer allegorische van grunge en girlpower. Horrorproductiehuis BLACKBIRD toon aan te slaan – een prettige uitzondering in Blumhouse gaat er nu mee aan de haal voor een Rogel Mitchell | Remake van de Deense film THE SHINING de zo op realisme gestoelde Nederlandse DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 35

THE SINGING CLUB

zorg voor de twee kinderen brengt allerlei Zingen tegen de zorgen LA DEA FORTUNA oud zeer tussen Arturo en Alessandro naar boven. De uitgebluste Arturo ploetert zich door ingewikkelde vertaalklussen terwijl hij Het ideaal van treurt om zijn eigen mislukte schrijverschap. Ondertussen is de jongere Alessandro nog altijd een gewild man; zijn escapades worden je partner door Arturo stilzwijgend toegestaan. Hun levens drijven steeds verder uit elkaar, en dat wordt door de zorg voor Annamaries kinde- bestaat niet ren plotseling pijnlijk duidelijk. Is hun liefde wel sterk genoeg om dat aan te kunnen? Blaast de plotselinge zorg voor twee kinde­ Ondanks die zware thematiek is La dea ren nieuw leven in de relatie van Arturo en fortuna een warme, menselijke film (de zin- Alessandro? Of is de kloof tussen de twee in­ derende zon spat van het scherm), die uit- middels te diep? Dat is het uitgangspunt van eindelijk gaat over hoe je moet omgaan met de Italiaanse bioscoophit La dea fortuna. het besef dat het ideaalbeeld van je partner niet bestaat. Je kan dan wel een mentale foto Hoe kan je zorgen dat degene die je liefhebt nemen, maar in werkelijkheid tast de tijd dat voor altijd bij je blijft? Heel simpel: kijk die- beeld altijd aan. Mensen veranderen, zijn gene recht in de ogen, maak er een mentale onvoorspelbaar en groeien uit elkaar. Dat foto van en sla die op in het binnenste van je besef doet pijn, maar – zo betoogt Özpetek THE SINING CLUB ziel. Dat is in ieder geval het advies van de in zijn film – als je je ermee verzoent krijgt je god van geluk (de ‘dea fortuna’ uit de titel), leven nog meer betekenis. Om dat punt te il- De vrouwen van uitgezonden militairen ver­ Monty) kleurt keurig binnen de lijntjes: we aldus de zevenjarige Alessandro. lustreren neemt hij misschien een paar me- drijven angst en verveling door samen te zien hoe een strenge en een rebelse dame Hij vertelt het nadat hij net met zijn zusje lodramatische uitstapjes te veel, maar het zingen, in een even lieve als conventionele met vallen en opstaan samen een amateur- is afgezet bij het ogenschijnlijk gelukkige ho- laatste beeld, waarin Arturo en Alessandro feelgoodkomedie. koor oprichten, culminerend in een uitver- mostel Arturo (Stefano Accorsi) en Ales- elkaar in de ogen kijken terwijl de wereld om kocht optreden in de Royal Albert Hall. Ru- sandro (Edoardo Leo). De bedoeling is dat de hen heen lijkt te verdwijnen, is ongelofelijk Allemaal anders, samen één: er begint een zies worden bijgelegd, iedereen wordt kinderen er een paar dagen blijven, zodat krachtig. Wij kijken hen aan, doen onze ogen heus Brits subgenre binnen de feelgoodko- elkaars beste vriendin en het koor klinkt uit- hun moeder Annamarie (Jasmine Trinca) dicht en sluiten de twee voor altijd in ons medies te ontstaan, met The Full Monty eindelijk als een klokje. zich in het ziekenhuis kan laten onderzoeken hart. (1997) als start- en The Singing Club (2019) Een paar pluspunten geven de film toch voor haar ‘vage migraineklachten’. Maar al GUUS SCHULTING als voorlopig eindpunt. Tussendoor waren er behoorlijk wat charme. Zo wordt er tot aan gauw blijken haar klachten erger dan gedacht nog de Calendar Girls (2003) en de Fisher- de grote slotshow wel aanstekelijk, maar niet – ze heeft een tumor en takelt gaandeweg af. LA DEA FORTUNA ITALIË, 2019 | REGIE FERZAN man’s Friends (2019): allemaal warme films echt goed gezongen; de actrices repeteerden Zo is er wel meer dat gaandeweg aftakelt ÖZPETEK | MET STEFANO ACCCORSI, SILVIA RANFAGNI, over gewone mensen die hun sores te boven zo min mogelijk en klinken daardoor aan- in Ferzan Özpeteks warme, maar soms ook GIANNI ROMOLI | 114 MINUTEN | DISTRIBUTIE ARTI FILM komen met een gezamenlijke hobby. De doenlijk onvast en ijl. Kristin Scott Thomas heftige melodrama La dea fortuna. Want de | TE ZIEN VANAF 12 NOVEMBER werkloze mannen uit The Full Monty werden en Sharon Horgan acteren lekker losjes, de strippers, de Calendar Girls poseerden naakt rest van het ensemble improviseert van alles ten bate van de kankerbestrijding en de Fis- op de achtergrond. En de knagende onge- hermen bezongen in hun shanties de onbe- rustheid die over alles heen hangt, wordt wel rekenbare zee. degelijk voelbaar. Vooral Greg Wise en Kris- De vrouwen uit The Singing Club vervelen tin Scott Thomas overtuigen als officier- zich aanvankelijk vooral: als partners van sechtpaar met een jong gesneuvelde zoon: naar Afghanistan uitgezonden beroepsmili- we kennen de jongen niet, maar als je hoort tairen zijn ze achtergebleven in het quasi-­ dat hij zijn autootje ‘Joe’ noemde en zichzelf dorp van een legerbasis, met één winkel, ‘The Shite Rider’, ja, dan mis je hem ook. identieke huizen en straffe bewaking bij de Over het nut van militaire missies of de poort. En dan maar wachten, de angst voor voor niet-ingewijden onbegrijpelijke ambitie slecht nieuws wegslikken (of -drinken) en de van beroepsmilitairen rept de film met geen kinderen zo normaal mogelijk opvoeden. In woord. Accepteren en afwachten, iets anders Groot-Brittannië en de overzeese gebieden zit er niet op. is zo een netwerk van 75 vrouwenkoren ont- SANDRA HEERMA VAN VOSS staan; in 2011 behaalden de Military Wives, zoals ook de oorspronkelijke titel van deze THE SINGING CLUB VERENIGD KONINKRIJK, 2019 losjes op de werkelijkheid gebaseerde film | REGIE PETER CATTANEO | MET KRISTIN SCOTT luidt, zelfs de fel begeerde Christmas Num- THOMAS, SHARON HORGAN, GREG WISE | DISTRIBUTIE ber One. IMAGINE | 110 MINUTEN | TE ZIEN VANAF 5 NOVEMBER LA DEA FORTUNA Regisseur Peter Cattaneo (van The Full

cinema.’ Joost Broeren-Huitenga in de Film- alweer de volgende hedendaagse update van gelijknamige film van Harry Hurwitz uit 1982. krant #433. Lees de recensie en ons interview een aloud concept. In dit geval krijgen klassieke TE ZIEN VANAF 12 NOVEMBER met Threes Anna op filmkrant.nl. gedaanteverwisselingskomedies een bloederige TE ZIEN VANAF 5 NOVEMBER twist doordat een tienermeisje niet met haar JOOST BROEREN-HUITENGA moeder van lichaam ruilt, zoals in het befaamde KATWALK Freaky Friday, maar met een psychopatische Mark Verkerk | Dankzij De wilde stad werd seriemoordenaar. Abuntu in 2018 de favoriete filmkat van Neder- TE ZIEN VANAF 12 NOVEMBER land. In oktober kreeg hij al zijn eigen ‘spinoff’ Poeslief. Nu volgt een Nederlandse bioscoopre- THE COMEBACK TRAIL lease van de internationale versie van De wilde George Gallo | Twee filmproducenten in het Hol- stad, met een vertaalde voice-over en nieuwe lywood van de vroege jaren zeventig staan op het montages van enkele scènes. randje van faillissement als ze op een gouden TE ZIEN VANAF 5 NOVEMBER idee komen: ze stoffen een stokoude cowboyster af, verzekeren hem van kop tot staart en laten FREAKY hem vervolgens de gevaarlijkste stunts en capri- Christopher Landon | Twee weken na The Craft: olen uithalen. Maar dan blijkt de ijzervreter KATWALK Legacy brengt horrorproducent Blumhouse taaier dan verwacht in deze remake van de FREAKY DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 36

24.10, zo 25.10, za 31.10, zo 1.11 | Lil Buck Real Swan zo 25.10 | There When House Took Over ween Night za 31.10 | Klassie­ | Jackie en Oopjen za 24.10, Rize zo 25.10 | Klassiekers All the World zo 25.10 | Larry’s Ga- kers Der Amerikanische Freund zo 25.10, za 31.10, zo 1.11 | The That Heaven Allows vr 23.10 | rage za 24.10 | Witch: We In- zo 1.11, zo 8.11, zo 15.11 | Metro- Crossing za 24.10, zo 25.10, za Carnival of Souls za 31.10 | The tend To Cause Havoc do 22.10 polis zo 25.10 | Specials Beppie 31.10, zo 1.11 | De schooltuin za Stepford Wives ma 26.10, vr 4 The Movies + Vier muren + Het leesplank- 24.10, zo 25.10, za 31.10, zo 1.11 | 30.10 | QT’s Cuties From Dusk Haarlemmerdijk 161 | 020- je za 31.10 , za 7.11, di 17.11 | Een Spanish Film Festival do 29.10 Till Dawn do 22.10 | Vrijheids­ 638 6016 | themovies.nl fotograaf filmt Amsterdam di Agenda t/m za 31.10 | Cinemini zo 25.10, films Vrouwen van Surina- Premières Blackbird do 5.11 | I 3.11 | Frank & Eva za 24.10, di zo 1.11 | Black Light Almaci- me zo 1.11 Am Greta do 22.10 | Just 6.5 do 10.11 | Paranoia di 27.10, za 14.11 Programmagegevens voor de Filmkrant van 435 moeten vóór ta di desolato do 22.10 | Boyz n 4 Lab111 5.11 | Muziek Nick Cave do 5.11, | Vriendenfilm A Pigeon Sat on vrijdag 6 november (per e-mail [email protected]) bij de re- the Hood za 14.11 | Do the Right Arie Biemondstraat 111 | 020- ma 9.11 | Phil Lynott di 27.10 | a Branch Reflecting on Existen- dactie zijn ingeleverd. De Filmkrant is niet verantwoordelijk Thing wo 28.10, wo 18.11 | Joe’s 616 9994 | [email protected] | Stevie Nicks zo 25.10 | Royal ce wo 28.10 voor onjuiste vermeldingen of wijzigingen. Aanvangstijden en Bed-Stuy Barbershop do 5.11 | lab111.nl Opera Manon Lescaut wo 4.11 4 Zuid-Afrikahuis nadere informatie vindt u op de websites van de betreffende New Lights za 14.11 | Koolhoven 1984 Beverly Hills Cop do 22.10, 4 Rialto Keizersgracht 141-C | 020- theaters. De volgende Filmkrant verschijnt op woensdag 18 no- & Simons HarryKümel do 12.11 di 27.10 | Blood Simple za 31.10 | Ceintuurbaan 338 | 020‑676 624 9318 | Reserveren: evene- vember en loopt t/m woensdag 16 december. | Restored & Unseen Ousmane Body Double di 3.11 | Footloose 8700 | rialtofilm.nl [email protected] | Sembène ma 26.10 di 27.10 | Gremlins do 22.10, zo Premières Sweet Thing do zuidafrikahuis.nl ALKMAAR 033‑422 6555 | lievevrouw.nl 4 FC Hyena 1.11 | The Karate Kid ma 26.10 22.10 | Africadelic Eyimofe za 4 Filmhuis Alkmaar De beentjes van Sint-Hildegard Aambeeldstraat 24 | 020-363 | Love Streams wo 28.10, vr 14.11 | Fassbinder Die Ehe der APELDOORN Pettemerstraat 3 | 072-520 | Buladó | Corpus Christi | Deux 8502 | fchyena.nl 30.10 | The NeverEnding Story Maria Braun ma 26.10 | Lola vr 4 Filmtheater/Podium Gigant 2022 | filmhuisalkmaar.nl | Lara | The Painted Bird | Pre­ Everything: The Real Thing zo 25.10, vr 30.10 | A Nightma- 30.10 | Die Sehnsucht der Ver- Nieuwstraat 377 | 055‑521 Movies That Matter Anti- mières Buiten is het feest do Story do 29.10 | Sweet Thing re on Elm Street wo 28.10 | Ni- onika Voss vr 23.10 | Welt am 6346 | gigant.nl gone di 10.11 | Special Stevie 22.10 | Just 6.5 do 5.11 | The Sin- do 22.10 | Words on Bathroom neteen Eighty-Four ma 26.10 Draht za 7.11, za 14.11 | Queer Pi­ Premières Antoinette dans les Nicks za 24.10, za 31.10 | Wild­ ging Club do 5.11 | Sweet Thing Walls do 29.10 | Paris, Texas vr 23.10, za 31.10 oneers Funeral Parade of Roses Cévennes vr 23.10 | Blackbird life Film Festival Into the Jun- do 22.10 | True Mothers do 12.11 4 Het Ketelhuis | Repo Man zo 25.10, ma 2.11 | di 27.10 | Rialto for Short di 3.11 do 5.11 | Buiten is het feest do gle do 22.10 | La última primavera do 29.10 Westergasfabriekterrein | Stop Making Sense za 24.10 | | Seret Israeli Film Festival Gol- 22.10 Corpus Christi do 22.10 | | De vogelwachter do 5.11 | Do­ Pazzanistraat 4 | 020-684 The Terminator vr 30.10 | This da do 5.11 | Incitement zo 8.11 Deux do 22.10 | Dirty God vr 13.11 ALMELO cumentaires Aznavour | I Am 0090 | ketelhuis.nl Is Spinal Tap vr 23.19 | Ma­ | Peaches and Cream wo 4.11 | | Everything: The Real Thing 4 Filmhuis Almelo Greta do 22.10 | De Schooltuin Premières Buiten is het feest rilyn Monroe The Asphalt Jun- The Prophet zo 8.11 | Verwacht Story do 29.10 | Farewell Para- Elisabethhof 4 | 0546-850 | Everything: The Real Thing do 22.10 | Farewell Paradise do gle ma 26.10, ma 2.11, wo 4.11 | Aznavour | Farewell Paradise | dise do 29.10 | Hope do 29.10 | 264 | filmhuisalmelo.nl Story do 29.10 | Film & Archi­ 29.10 | I Am Greta do 22.10 | The Gentlemen Prefer Blondes do Hope | Just 6.5 | True Mothers I Am Greta do 22.10 | Nick Cave Adam vr 6.11, wo 11.11 | Baby- tectuur La nave i.s.m. FASadE Singing Club do 5.11 | La últi- 22.10, wo 28.10, za 31.10 | How 4 Studio/K do 5.11 | I Am Greta do 22.10 | In teeth vr 23.10, wo 28.10 | Der do 12.11 | Gayfilm El príncipe ok- ma primavera do 29.10 | De vo- to Marry a Millionaire vr 23.10, Timorplein 62 | 020-692 0422 Search of Chopin zo 8.11 | Into Fall Collini vr 13.11 | The Secret tober | Dicktatorship november gelwachter do 5.11 | Nog te zien ma 26.10, di 3.11 | The Misfits vr | studio-k.nu the Jungle do 22.10 | Jeanne vr 30.10, wo 4.11 | Jeugd The Crossing | Marona | Buladó | Corpus Christi | Deux 23.10, di 27.10, di 3.11 | Niagara The Lord of the Rings: The Re- d’Arc zo 25.10 | Just 6.5 do 5.11 | Poeslief | Klassieker Total Re- | Marionette | Hoe lees ik een za 24.10, di 27.10, za 31.10 | River turn of the King do 22.10, zo Kajillionaire do 22.10 | Kales zo ALMERE call do 5.11 | Movies That Mat­ film? wo 11.11 | Scènes voor een of No Return za 24.10, do 29.10, 25.10, di 27.10, wo 28.10 | Pre­ 25.10 | On the Rocks do 22.10 4 Het nieuwe filmhuis/ ter Antigone ma 16.11 huwelijk Manchester by the zo 1.11 | The Seven Year Itch zo mières Hope do 29.10 | I Am | Onward za 7.11 | Made in Italy De nieuwe bibliotheek Sea zo 1.11 | Het Schip x Het Ke­ 25.10, wo 28.10, vr 30.10 | Some Greta do 22.10 | Nick Cave do do 22.10 | Marona do 22.10 | The Stadhuisplein 101 | 036-548 AMSTERDAM telhuis Der Golem & Metropolis Like It Hot do 22.10, zo 25.10, 5.11 | Kadavers in /K The Ba- Painted Bird vr 23.10 | Poeslief 6000 | denieuwebibliotheek. 4 Cinema De Balie zo 25.10, zo 15.11 do 29.10 badook za 24.10 | Tales from vr 23.10 | De schooltuin do 22.10 nl/hetnieuwefilmhuis Kleine-Gartmanplantsoen 10 4 Kriterion 4 The Melkweg the Hood wo 28.10 | The Shining vr 30.10 | The Sin- A Girl Missing vr 13.11, di 17.11, | Info: 020-553 5151 | Reserve- Roetersstraat 170 | 020‑623 Lijnbaansgracht 234a | 020- 4 Filmtheater De Uitkijk ging Club do 5.11 | Sweet Thing wo 18.11 | Leonardo da Vinci vr ren: 020-553 5100 | debalie. 1709 | kriterion.nl 5318181 | melkweg.nl Prinsengracht 452 | 020-223 do 22.10 | La última primave- 30.10, za 31.10, di 3.11, wo 4.11 | nl/cinema Antigone wo 11.11 | Premières I Nick Cave wo 5.11 t/m zo 8.11 | 2416 | uitkijk.nl ra do 29.10 | De vogelwachter Shirley di 27.10, wo 28.10 | Sidik Black Achievement Month Cu- Am Greta do 22.10 | ADE x Kri­ Phil Lynott wo 28.10 | Africade­ Drift x De Uitkijk Film en filo- do 5.11 | Bewogen Tijden Be­ en de panter vr 6.11, za 7.11, di raçao korte filmfestival wo terion If It Were Love do 22.10 lic Ade Shorts vr 23.10 | I Was sofie ma 9.11, ma 16.11 | Hallo­ wegend Beeld 1984 di 3.11 | Die 10.11, wo 11.11 | Urban Film Day 28.10 | Verwacht Farewell Pa- Wand di 10.11 | Fruitvale Stati- Do the Right Thing za 14.11 | One radise | I Am Greta volgt documentairemaker on di 17.11 | Once di 24.11 | Film & Man and His Shoes za 14.11 4 Filmhuis Cavia Sporten in de bioscoop Carol Dysinger in Kaboel Af- Lunch Hope, Farewell Paradi- Van Hallstraat 52-1 | 020-681 ghaanse meisjes die zich niet se, Into the Jungle zo 1.11 | In Se- ALMERE HAVEN 1419 | filmhuiscavia.nl Ook het Sport Film Festival Aan aspiraties dus geen bij de inperking van hun leven arch of Chopin zo 15.11 | Gouden 4 Corrosia Malenkaya Vera vr 23.10, za Rotterdam moet zich aan de gebrek bij het festival, dat dit neerleggen en leren lezen, Kalf Kapsalon Romy, Buladó Markt 43 | 036-521 5929 | 31.10 | Henri Plaat za 24.10 | Ci­ omstandigheden aanpassen. jaar noodgedwongen in com- schrijven en skateboarden. ma 26.10, ma 2.11 | Special Into corrosia.nl nema Colombiano Dopamina Dit jaar op 27 en 28 oktober in pacte vorm plaatsvindt. Op Drie films strijden om de the Jungle zo 25.10 Emma vr 13.11 | A Separation vr vr 30.10 LantarenVenster geen talk- het programma staan twee Rotterdam Sport Film Award. 30.10 | The Square vr 23.10 | The 4 Cinecenter shows maar vooral filmverto- lange en zestien middellange In Loslaten portretteert Mar- ARNHEM Wild Goose Lake vr 6.11 Lijnbaansgracht 236 | 020- ningen. Toch is er met de uit- en korte films. Het festival loes van der Haagen een zie- 4 Focus Filmtheater 623 6615 (vanaf 15.45) | cine- reiking van de Rotterdam opent met Amore infinito kenhuismedewerker die met Audrey Hepburnplein 1 | ALPHEN A/D RIJN center.nl Sport Film Award ook een (Boudewijn van Eijck), een zeilen de stress en werkdruk 088‑190 0666 | focusarn- 4 Filmhuis Parkvilla Antoinette dans les Céven- feestelijk live-evenement. eerbetoon aan de Giro, met van zich afgooit. Surfweer hem.nl Cornelis Geellaan 2 (Park nes | Buladó | Corpus Chris- Dat films over sporten en beelden van onder andere (Thomas Roos) geeft een in- Premières Blackbird do 5.11 | Rijnstroom) | 0172-493 737 | ti | Made in Italy | On the Rocks sporters de afgelopen jaren Bauke Molllema, die vertelt kijkje in de wereld van pro- La dea fortuna do 12.11 | Fare- parkvilla.nl/filmhuis/ | The Nest | Premières Black- een vlucht namen, is begrij- hoe hij de Giro vorig jaar be- fessionele golfsurfers. En well Paradise do 29.10 | Hope Corpus Christi do 5.11, za 7.11, bird do 5.11 | Buiten is het feest pelijk, want in de sportwereld leefde. En passant onthult hij Ghetto Dino (Jack Westerla- do 29.10 | I Am Greta do 22.10 zo 8.11, wo 11.11 | Deux do 22.10 , do 22.10 | Farewell Paradise do liggen jubel en tragedie voor een paar wielergeheimen. ken) gaat over een nieuwe | Just 6.5 do 5.11 | Le meilleur vr 23.10, wo 28.10, do 29.10, za 29.10 | Hope do 29.10 | I Am Gre- het opscheppen. Ideaal voor Kampala Cycling Couriers sport: de film portretteert reste a venir do 12.11 | The Sin- 31.10 | Made in Italy do 29.10, di ta do 22.10 | Just 6.5 do 5.11 | Le film, dat leeft van drama en (Jamillah van der Hulst) volgt een ‘drone racer’. Don’t try ging Club do 5.11 | Sweet Thing 3.11, do 5.11, vr 6.11, di 10.11 | Da- meilleur rester a venir do 12.11 | spektakel. Het Sport Film de oprichting van een fiets- this at home! SPORTFILM do 22.10 | True Mothers do 12.11 vid Copperfield (2019) za 24.10, The Singing Club do 5.11 | Sweet Festival Rotterdam wil de koerierbedrijf in Oost-Afri- FESTIVALROTTERDAM.COM | La última primavera do 29.10 zo 25.10, di 27.10 | The Tobac- Thing do 22.10 | De vogelwach- veelzijdigheid van sportfilms ka. Met steun van een ervaren | De vogelwachter do 5.11 | Arn­ conist di 27.10, vr 30.10, zo 1.11, ter do 5.11 | Cine Art Botticel- laten zien, maar de ambities Nederlandse fietskoerier hem 2040 Twee films over de di 3.11, wo 4.11 | White Riot do li | Van Gogh | Cine Natuur Chili reiken verder. Het festival proberen vier lokale fietskoe- stad van de toekomst i.s.m. 22.10, za 24.10, zo 1.11 | Jeugd di 27.10 | Into the Jungle di 17.11 heeft als doel ‘bij te dragen riers een duurzaam bedrijf op Ruimtekoers di 10.11, wo 11.11 | Elfkins vr 23.10 | Ella Bella Bin- | CineMacaron Loving do 22.10, aan de ontwikkeling van te zetten. Hun enthousiasme Arts in Cinema Frida Kahlo wo go vr 23.10, zo 25.10 do 29.10 | Nureyev do 22.10 | sportfilms, de sportfilmin- komt door onderlinge span- 28.10, ma 9.11, ma 16.11 | Gau- 4 Eye Filmmuseum dustrie te stimuleren en ningen onder druk te staan. guin di 10.11 | Modigliani vr AMERSFOORT IJpromenade 1 | 020-589 1400 sportcinema lokaal,nationaal In de middellange film 30.10 | Raphaël zo 15.11 | Se- 4 Filmtheater De Lieve Vrouw | eyefilm.nl en internationaal in de Learning to Skateboard in a cret Impressionists di 27.10, vr Lieve Vrouwestraat 13 | Buladó za 24.10 | Marona za schijnwerpers te zetten’. Warzone (If You are a Girl) KAMPALA CYCLING COURIERS 13.11 | Cinekid Kapsalon Romy DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 37

ADVERTORIAL raden zo 8.11 | Woensdagdocu ted Bird do 12.11 t/m wo 18.11 | Spui 191 | 070‑365 6030/345 di 27.10 | Everything:The Real Antigone in Movies Prison for Profit wo 28.10 Rocks do 29.10 t/m wo 4.11 | The 9900 | filmhuisdenhaag.nl Thing Story do 29.10, zo 1.11, wo Shining do 29.10 t/m wo 4.11 | Premières Sweet Thing do 4.11 | Frida Kahlo ma 26.10, zo BUSSUM The Singing Club do 5.11 t/m wo 22.10 | Arts in Cinema Modig- 1.11, di 3.11 | I am Greta do 22.10, that Matter On Tour 4 Filmhuis Bussum 11.11 | Sweet Thing do 22.10 t/m liani wo 28.10 | Jeugd Festi- za 24.10, di 27.10, vr 30.10, ma In november zie je in Movies redden. Maar de politie Brediusweg 1 | 035-693 8694 | wo 28.10 | White Riot do 5.11 | val de betovering do 22.10 t/m 2.11 | Into the Jungle ma 26.10, that Matter On Tour Antigone, speelt het spel niet mee, en filmhuisbussum.nl Cinekid do 22.10 t/m zo 25.10 za 24.10 | Klassiekers The Bri- do 29.10, za 31.10 | Jeanne d’Arc een meelevend drama over Antigone en haar familie ko- Premières Antoinette dans | Deutsches Kino Die Goldfi- de wo 4.11, vr 13.11 | The Brilli- za 24.10, zo 25.10, za 31.10 | opoffering, gerechtigheid en men erachter dat gerechtig- les Cévennes do 22.10 | Black- sche do 22.10 | Jeugd Jackie en ant Biograph wo 28.10, za 14.11 Made in Italy vr 23.10, za 24.10, het leven van immigranten. heid voor immigranten heel bird do 5.11 | Buiten is het feest Oopjen | De schooltuin | Movies | Faja lobbi do 5.11 | Funny Face wo 28.10, do 29.10, za 31.10 Nadat haar ouders werden eigen spelregels heeft.Anti - do 22.10 | Farewell Paradise do That Matter Antigone do 12.11 | vr 30.10, za 7.11, zo 15.11 | Il gri- t/m di 3.11 | The Painted Bird vr vermoord in Algerije toen ze gone is te zien in zestien ste- 29.10 | Hope do 29.10 | I Am Gre- Sneak preview elke zondag do do 22.10, za 31.10, di 10.11, wo 23.10, ma 26.10, ma 2.11 | Da- nog maar drie jaar oud was, den door heel Nederland, met ta do 22.10 | Nick Cave do 5.11 18.11 | Guess Who’s Coming to vid Copperfield (2019) za 31.10, vond Antigone een nieuw bij elke vertoning een nage- | Jackie en Oopjen do 22.10 | DEN BOSCH Diner za 24.10, di 3.11, wo 11.11, di 3.11 | The Shining zo 1.11 | Ste- thuis in Montreal, samen met sprek. Just 6.5 do 5.11 | Kajillionaire do 4 Verkadefabriek di 17.11 | Mishima za 7.11, za 14.11 vie Nicks zo 25.10 | The Tobac- zus Ismène, broers Polynice MOVIESTHATMATTER.NL 29.10 | The Singing Club do 5.11 | Boschdijkstraat 45 | 073-681 | Nina’s Heavenly Delights vr conist za 24.10, di 27.10 | Hal­ en Étéocle en hun oma. Als Sweet Thing do 22.10 | True Mo- 8160 | verkadefabriek.nl 23.10, di 27.10, zo 1.11, do 12.11 | loween The Shining za 31.10 | jaren later Antigone’s broer thers do 12.11 | La última prima- Premières Blackbird do 5.11 | Once Upon a Time in Hollywood Jeugd De Schooltuin do 22.10, wordt doodgeschoten door vera do 29.10 | De vogelwachter Buurman & Buurman do 29.10 | za 24.10, zo 8.11 | Total Recall wo 28.10, vr 30.10, wo 4.11 | Ya- de politie en haar andere do 5.11 | Arts in Cinema Raphael Everything: The Real Thing Sto- vr 6.11 | LGBTQ+ El principe ma kari vr 23.10, zo 25.10 | WFFR broer dreigt te worden gede- do 12.11 | Classic The Shining ry do 29.10 | Farewell Paradise 26.10 Into the Jungle do 22.10 porteerd, smeedt ze een ris- do 29.10 | IDFA Openingsavond do 29.10 | Hope do 29.10 | I Am kant plan om de familie te ANTIGONE wo 18.11 Greta do 22.10 | Just 6.5 do 5.11 DEN HELDER DORDRECHT | Le meilleur reste à venir do 4 Cinema Zevenskoop 4 Cinema The Movies za 24.10 | Kort maar krach- 9.11 | Festen ma 26.10 | Cine­ CAPELLE A/D IJSSEL 12.11 | No Time to Die do 12.11 | Julianaplein 43 | 0223‑610 Nieuwstraat 60-62 | 078-720 tig do 22.10 | Madison vr 23.10 | kid do 22.10 t/m vr 23.10 | Ci­ 4 Isalatheater The Singing Club do 5.11 | Sweet 941 | cinemazevenskoop.nl 0777 (vanaf 11.00) | themo- Mier do 22.10, za 24.10 | Petts- nema of Love Dicktatorship Stadsplein 5 | 010-458 6300 | Thing do 22.10 | La última pri- Babyteeth do 22.10 t/m ma viesdordrecht.nl on & Findus 3 do 22.10, vr 23.10 di 10.11 | Cursus Filmanaly- isalatheater.nl mavera do 29.10 | De vogel- 26.10 | Barn do 29.10 t/m ma Premières Buiten is het feest | Pietje Kortstaart do 22.10, zo se elke dinsdag en zaterdag | Misbehaviour vr 23.10, za 24.10 wachter do 5.11 | Arts in Cinema 2.11 | Michelangelo di 3.11, 4.11 do 22.10 | Hope do 29.10 | I Am 25.10 | Verhalen met een staar- Halloween Night of the Living | On the Rocks vr 13.11, za 14.11, Modigliani di 27.10 | Raphael | David Copperfield (2019) do Greta do 22.10 | Special Nick tje do 22.10 | Cracking the Dead za 31.10 | Jeugd Bert’s Di- di 17.11 | A Perfectly Normal Fa- zo 15.11 | Cursus City Trips ma 12.11 t/m ma 16.11 | The Singing Cave za 7.11 Frame He Dreams of Giants ma ary vr 23.10 | Calamity vr 23.10 mily vr 30.10, za 31.10 | David 26.10 | Déja vu do 29.10, do 12.11 Club do 5.11 t/m ma 9.11 26.10 | Jeugd Buurman & Buur- | The Crossing do 22.10 | Dear Copperfield (2019) vr 6.11, za | Film & Filosofie wo 18.11 | Kids DRACHTEN man vanaf wo 4.11 | Wolfwal- Mr. Führer do 22.10 | Madi- 7.11, di 10.11 Only Jackie en Oopjen do 22.10 DEVENTER 4 Schouwburg De Lawei kers vanaf wo 11.11 | Living, For­ son do 22.10 | Man Up vr 23.10 | | Leefomgevingen ism. BAI 4 MIMIK Laweiplein 1 | Reserveren via giving, Remembering Theat- Kunstfilm Raphael zo 15.11 | Ro­ DELFT (Bosch Architectuur Initiatief) Achter de Muren Vispoort 10 | de site of 0512 335 050 | lawei. re of War di 27.10 | Movies That yal Ballet Giselle zo 25.10 | Ro­ 4 Filmhuis Lumen The Infinite Happiness di 27.10 | 0570‑618 822 | mimik.nl nl/film Matter Allen tegen allen wo yal Opera Manon Lescaut za Doelenplein 5 | 015‑214 0226 | Ridge wo 11.11 | Peuterpret Pick- Premières Blackbird do 5.11 | Babyteeth do 22.10 | De been- 28.10 | Special Asian Animati- 7.11 | Specials The Brilliant Bio- filmhuis-lumen.nl nick met taart zo 25.10 | Speci­ Buiten is het feest do 22.10 | tjes van Sint-Hildegard vr on Shorts do 29.10 | David At- graph za 24.10 t/m ma 26.10 | The Brilliant Biograph ma 9.11 | al Nick Cave do 5.11 Hope do 29.10 | I Am Greta do 23.10, zo 25.10, di 27.10, zo 1.11, tenborough do 22.10, zo 25.10, De centen van Knegsel + Honds Hope do 29.10 t/m wo 4.11 | Just 22.10 | Sweet Thing do 22.10 | vr 6.11 t/m zo 8.11 | Love Sarah ma 26.10 | Nick Cave do 5.11, zo wo 11.11 | Max Havelaar wo 18.11 6.5 do 5.11 t/m wo 11.11 | Lara do DEN HAAG The Singing Club do 5.11 | La úl- do 5.11 | Made in Italy vr 30.10, 8.11, ma 9.11 | Vrijheid! Onbevangen vastbe- 29.10 t/m wo 4.11 | The Pain- 4 Filmhuis Den Haag tima primavera do 29.10 | De za 31.10, wo 4.11 | David Copper- vogelwachter do 5.11 | Arts in field (2019) do 29.10 | Shirley do ASSEN Cinema Raphael do 12.11 | Gay 29.10 | Tenet vr 23.10, za 24.10, 4 Bioscoop De Nieuwe Kolk Vrouwen in de Spaanse cinema Film Dicktatorship do 29.10 | wo 28.10 | Arts in Cinema Gau- Weiersstraat 1 | 088-012 8560 Klassieker The Shining do 29.10 guin do 5.11 | asserfilmliga.nl Het Spanish Film Festival Het festival speelt zich af las mentiras (Paula Cons). System Crasher za 24.10 werd in mei afgeblazen maar van 28 oktober t/m 1 novem- Het programma ‘Spanish DIEMEN EINDHOVEN wordt nu alsnog gehouden in ber in Amsterdam (Eye, Pathé Cinema Without Fear’ ziet er 4 Filmtheater De Omval 4 Natlab BERGEN maar liefst drie steden. Naast Tuschinski en Pathé De anders uit dan in vorige jaren Ouddiemerlaan 104 | 020- Kastanjelaan 500 | 040‑294 4 Fth CineBergen/Zwarte Amsterdam kunnen we in Munt) en van 4 t/m 8 novem- doordat het zich richt op 600 1897 | theaterdeomval.nl 6848 | natlab.nl Schuur Rotterdam en Den Haag naar ber in Rotterdam (Lantaren- Spaans-Nederlandse copro- Helmut Newton vr 23.10, zo 100% Wolf do 22.10 t/m zo Eeuwigelaan 7 | 072-581 5914 | Spaanse films. Ook is er een Venster en Pathé Schouw- ducties. Isabel Lamberti, de 25.10, di 27.10 | Hope do 12.11, 25.10, wo 28.10 | Antoinette cinebergen.nl uitvoerig online-programma. burgplein) en Den Haag (Pa- regisseur van het uitstekend zo 15.11, di 17.11 | Once Were Bro- dans les Cévennes do 22.10 t/m Buiten is het feest do 22.10 | I Opmerkelijk is dat de meeste thé Buitenhof). ontvangen La última primavera thers do 5.11, za 7.11, di 10.11 | wo 28.10 | Buladó do 22.10 t/m Am Greta vr 23.10 | Nick Cave films in het festival gemaakt Het hart van het festival (zie pagina 10) en Vaneso Abajo, David Copperfield (2019) do di 27.10, wo 28.10 (Eng Sub) | do 5.11 | The Last Right vr 23.10 zijn door vrouwen. vormen de zeven films in het die met de documentaire Het 29.10, di 3.11 | Special Nick Cave Corpus Christi do 22.10 t/m wo | Sweet Thing do 22.10 | Ver­ Als er seksegelijkheid zou hoofdprogramma. We noe- leven is droom terugblikt op do 5.11 28.10 | The Crossing vr 23.10, zo wacht Blackbird do 5.11 | Hope bestaan in de filmwereld men alleen de titels: La inno- het immigrantenleven van 25.10 | Deux vr 23.10, zo 25.10, do 29.10 | The Singing Club do hoefden we het er niet over te cencia (Lucía Alemany), La haar ouders in Nederland, DOESBURG ma 26.10, wo 28.10 | I Am Gre- 5.11 | La última primavera do hebben, maar die is er nog hija de un ladrón (Belén Fu- komen over hun werk praten. 4 Filmhuis Doesburg ta do 22.10 t/m wo 28.10 | Jac- 29.10 | De vogelwachter do 5.11 niet, dus valt het op dat tach- nes), Intemperie (Benito Naast deze twee films ver- Het Arsenaal 1309, Klooster- kie en Oopjen do 22.10 t/m zo tig procent van de films op Zambrano), Las niñas (Pilar toont Spanish Cinema straat 15 | 0313‑482 336 | film- 25.10, wo 28.10 | Kajillionai- BOLSWARD het Spanish Film Festival Palomero), Black Beach Without Fear My Mexican huis-doesburg.nl re do 22.10 t/m wo 28.10 | Lara 4 Filmhuis door vrouwen is gemaakt. De (Esteban Crespo), La muerte Bretzel (Núria Giménez). Shower za 24.10 | Volver za do 22.10, za 24.10, zo 25.10, di Broereplein 7/8 | filmhuis- namen Belén Funes, Isabel de Antonia Sánchez Lomas Ook te zien op het festival 31.10 27.10, wo 28.10 | Made in Italy bolsward.nl Lamberti, Pilar Palomero, (Ramon Gieling) en La isla de zijn korte films die Spaanse do 22.10 t/m wo 28.10 | Leonar- Leticia Dolera, Lucía Alema- regisseurs tijdens de lock- DOETINCHEM do da Vinci vr 23.10, zo 25.10, BREDA ny, Paula Cons en Nuria Gi- down maakten. Voor wie zich 4 Filmhuis/Gruitpoort ma 26.10, wo 28.10 | Marionette 4 Chassé Cinema ménez zullen (nog) niet ie- wil onderdompelen in een Hofstraat 2 | 0314-340 943 | do 22.10, za 24.10 t/m wo 28.10 Claudius Prinsenlaan 8 | 076- dereen iets zeggen, maar het tv-serie is er Vida perfecta: gruitpoort.nl | Marona do 22.10 t/m zo 25.10, 530 3131 | chasse.nl festival noemt hen ‘nieuwe acht afleveringen over drie De beentjes van Sint-Hilde- wo 28.10 | The Nest vr 23.10, zo Premières Buiten is het feest frisse stemmen’ in de Spaan- vrouwen van boven de dertig gard vr 23.10 t/m zo 25.10, wo 25.10, di 27.10, wo 28.10 | On the do 22.10 | Hope do 29.10 | De se cinema. Hun films waren in crisis. Te zien in een mara- 28.10, do 29.10, za 31.10, zo 1.11 | Rocks do 22.10 t/m wo 28.10 | vogelwachter do 5.11 | Bel­ eerder te zien op festivals in thon met hapjes en drankjes. Buiten is het feest do 22.10, za The Painted Bird do 22.10 t/m cum Bios The Life Aquatic with San Sebastian en Malaga, Voor wie de deur niet uit wil: 24.10, di 27.10, vr 30.10, ma 2.11 wo 28.10 | Poeslief do 22.10 Steve Zissou di 27.10 | Chas­ maar nu als Nederlandse pre- er is ook een online program- t/m wo 4.11 | Buladó ma 26.10, t/m zo 25.10, wo 28.10 | Rocks sé 25 jaar Before Sunrise ma mières op het Spanish Film ma. wo 28.10, vr 30.10, zo 1.11, di za 24.10, zo 25.10 | Yakari do 2.11 | Being John Malkovich ma Festival. LAS NIÑAS SPANISHFILMFESTIVAL.NL 3.11 | Corpus Christi zo 25.10, 22.10 t/m zo 25.10, wo 28.10 | DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 38

Arts in Cinema Frida Kahlo ma Rijksstraatweg 64 | info@ Deux do 29.10, vr 30.10 | Été 85 26.10, wo 28.10 | Modigliani zo lingefilm.nl | lingefilm.nl Franse films op de rode loper di 27.10 | The Tobacconist do 25.10, do 29.10 | Cursus Groot- Barn vr 30.10, wo 4.11 | Engel zo 22.10, vr 23.10 | Zin in Film Cor- meesters van het witte doek do 1.11 | Été 85 vr 23.10, wo 28.10 | Een Frans filmfestival was er fing van Ciné Premières een online te zien. pus Christi wo 28.10 29.10 | Sneak Preview ma 26.10 Un fils vr 6.11, wo 11.11 | Gli anni al een tijdje niet meer in Ne- aantal jaren geleden, maar Geen festival zonder prijs | Wildlife Film Festival Into the più belli vr 13.11, di 17.11 | On the derland, maar sinds vorig jaar sinds vorig jaar vult Tapis en dat geldt ook voor Tapis KAMPEN Jungle zo 1.11, zo 8.11 rocks za 7.11, zo 8.11 | David Co- is er Tapis Rouge (‘rode lo- Rouge de lacune op. Het fes- Rouge. Zes films strijden om 4 Filmhuis 4 Filmhuis De Zwarte Doos pperfield (2019) za 24.10, zo per’). De eerste editie van het tival was een succes, zodat Le Prix Tapis Rouge. Daaron- Burgwal 84 | Reserveren via TU/e terrein | 040-247 5348 25.10 | Tenet za 31.10, zo 1.11, di festival was een succes, zodat we van 5 t/m 10 november der Des hommes (Lucas Bel- website | filmhuiskampen.nl of 040-2474900 (ma t/m wo) 3.11 | The Tobacconist za 14.11, we dit jaar naar de tweede naar de tweede editie kun- vaux) met Gérard Depardieu, Babyteeth vr 23.10, za 24.10 | | tue.nl/sg zo 15.11, wo 18.11 editie kunnen. nen. Het festival opent in Pa- een drama over vier Franse Buladó vr 13.11, za 14.11 | Shirley Frankrijk is het enige film- thé Tuschinski in Amsterdam veteranen die in 1960 in de 30.10, 31.10 | The Tobacconist EMMEN GOES land in Europa dat sinds met Adieu les cons, waarin Algerijnse bevrijdingsoorlog vr 6.11, za 7.11 4 Filmhuis Emmen 4 ’t Beest mensenheugenis een con- Virginie Efira een vroege vochten en bij wie de trauma- Westeinde 70 | 0591-668 250 | Beestenmarkt 3 | 0113‑228 142 stante, vitale filmcultuur veertiger speelt die op zoek tische herinneringen zich LEEUWARDEN filmhuisemmen.nl | tbeest.nl heeft. Opmerkelijk, want in gaat naar de zoon die ze als veertig jaar later niet langer 4 Slieker Film Der Fall Collini ma 26.10 | La Babyteeth do 22.10, di 27.10 | andere landen wisselt de ci- tienermoeder afstond. Regis- laten onderdrukken. Licht- Wilhelminaplein 92 | 058‑205 odisea di 27.10 | Openluchtfilm Corpus Christi do 29.10 t/m za nema bloeiperioden af met seur en acteur Alfred Dupon- voetiger is Le discours (Lau- 0300 | sliekerfilm.nl/pro- Bumperkleef do 22.10 31.10, di 3.11, wo 4.11 | Love Sa- diepe inzinkingen. Wie een tel kennen we van visueel in- rent Tirard), een komedie gramma rah vr 23.10, za 24.10, di 27.10, Frans filmfestival organi- ventieve films alsAu revoir over een neurotische en hy- Premières Hope do 29.10 | I Am wo 28.10 | Cinekid Mier do 22.10 seert, weet zeker dat er altijd là-haut, maar met Adieu les pochondrische dertiger, die Greta do 22.10 | Sweet Thing do | Special Nick Cave do 5.11 interessante films zijn te vin- cons voegt hij aan de visuele door zijn vriendin, die knet- 22.10 | De vogelwachter do 5.11 den. In Nederland ontbrak brille een emotionele lading tergek van hem wordt, een | Arts in Cinema Frida Kahlo ma GOUDA zo’n festival sinds de ophef- toe. maand in de pauzestand is 16.11, wo 18.11 | Nick Cave Idi- Nog meer over film weten? 4 Filmhuis Na de openingsavond ver- gezet. En natuurlijk is er een ot Prayer do 5.11 | The Proposi- De Filmkrant komt live en op Lethmaetstraat 45 | 0182‑522 huist het festival naar de film met Isabelle Huppert. De tion za 31.10, ma 2.11 | 20,000 film in de filmtheaters bij u 200 | filmhuisgouda.nl Filmhallen, waar coronavei- workaholic is te zien in La Days on Earth za 24.10, ma in de buurt. Filmkrantmede- De beentjes van Sint-Hilde- lig ruim twintig voorpremiè- daronne (Jean-Paul Salomé) 26.10 | Roze Film Je suis mort, werkers verzorgen elke gard vr 23.10 | Corpus Chris- res, interessante films uit het in een komische rol van poli- mais j’ai des amis vr 6.11, zo 8.11 maand intro’s bij speciaal ti zo 25.10, wo 28.10 | Deux do afgelopen jaar en unieke Ne- tietolk met een dubbelleven | Sliekerdoks Farewell Paradi- geselecteerde films en daar- 22.10, ma 26.10 | Findus gaat derlandse vertoningen zijn te in de drugscriminaliteit. se do 29.10 | naast inleidingen, lezingen, verhuizen za 24.10 | Hope Gap ADIEU LES CONS zien. Een aantal films is ook TAPISROUGEFRANSFILMFESTIVAL.NL Q&A’s en workshops bij an- vr 23.10, ma 26.10 | Kort maar LELYSTAD dere films uit het actuele krachtig vr 23.10 | Lara zo 4 Filmtheater/Agora aanbod en filmprogramma’s. 25.10, di 27.10 | Mier do 22.10 HAARLEM am Greta vr 6.11 t/m zo 8.11 | Ka- HILVERSUM Agorabaan 12 | 0320-239 239 | Live, gefilmd en online. | Misbehaviour za 24.10, wo 4 Filmschuur jillionaire vr 30.10 t/m zo 1.11 4 Filmtheater agora-lelystad.nl Check de website van het 28.10 | Summerland do 22.10, Lange Begijnestraat 9 | 023- Herenplein 5 | 035‑623 5466 | Corpus Christi di 3.11 | Der Fall betreffende theater vanwe- zo 25.10 | Verhalen met een 517 3910 | filmschuur.nl HEERLEN filmtheaterhilversum.nl Collini di 27.10 | Thema-avond ge eventueel aangescherpte staartje zo 25.10 Premières Hope do 29.10 | I Am 4 Filmhuis De Spiegel Premières Blackbird do 5.11 | Autisme in de film zo 15.11 coronamaatregelen. Greta do 22.10 | Just 6.5 do 5.11 | Royal Theater | Stationsplein Buiten is het feest do 22.10 | GRONINGEN Sweet Thing do 22.10 | True Mo- 5 | 045-5118178 | filmhuisde- Farewell Paradise do 29.10 | LEUSDEN 4 Verschillende theaters 4 Forum Groningen thers do 12.11 | La última prima- spiegel.nl Hope do 29.10 | I Am Greta do 4 De Filmtuin Just 6.5 | gefilmd intro en vi- Nieuwe Markt 1 | 050-368 vera do 29.10 | De vogelwach- La camarista do 22.10 | The 22.10 | Into the Jungle do 22.10 De Smidse 1b | 033-495 3107 | deo-essay | Omar Larabi 3683 | forum.nl ter do 5.11 | Docu op zondag Fa- Man from Laramie zo 15.11 | The | Just 6.5 do 5.11 | Le meilleur theaterdetuin.nl 4 Gigant | Apeldoorn Aardman Marathon zo 1.11 | rewell Paradise zo 1.11 | Ger- Painted Bird vr 23.10 | Jeugd reste à venir do 12.11 | Nick Cave Het theater is gesloten tot 1 ja­ Sweet Thing | 27 oktober Aznavour di 17.11 | Blackbird do rit van Dijk zo 25.10 | Haarlem Minuscule (+workshop) do do 5.11 | The Shining do 29.10 | nuari 2021. 20.00 uur 5.11 | Dicktatorship do 29.10 | op film Haarlem en Polygoon za 22.10 | Rita en Krokodil + Vogel- The Singing Club do 5.11 | Total 4 Filmschuur | Haarlem Farewell Paradise do 29.10 | 31.10, za 7.11 huis verhaaltjes (+ workshop) Recall do 5.11 | True Mothers do LISSE The Shining | 3 november Goldfinger za 24.10, ma 26.10 vr 23.10 | Cursus Het landschap 12.11 | La última primavera do 4 Filmhuis Lisse 19.30 uur | Hope do 29.10 | I am Greta do HARDENBERG in de western wo 4.11 | De klas- 29.10 | De vogelwachter do 5.11 Floralisplein 69 | 0252‑213 Wolfwalkers | 14 november 22.10 | Nick Cave do 5.11 | Just 4 Filmhuis Hardenberg sieke western wo 11.11 | De revi- | Arts in Cinema Modigliani do 458 | filmhuis-lisse.nl middag 6.5 do 5.11 | La última primave- Badhuisplein 3 | 0523-280 353 sionistische Western wo 18.11 12.11 | Movies That Matter An- Au nom de la terre di 3.11 | Grâ- The Assistant | 21 november ra do 29.10 | Live and Let Die za | filmhuishardenberg.nl tigone di 10.11 | Ontbijt & Film ce à dieu di 10.11 | Mrs. Lowry & middag 7.11, ma 9.11 | Shaun het schaap Amanda do 29.10, di 3.11 | The HELMOND Blackbird zo 25.10 | The Singing Son di 27.10 | Out Stealing Hor- vr 23.10, za 24.10, za 7.11 | Shaun Lord of the Rings: The Return 4 De Cacaofabriek Club zo 25.10 ses di 17.11 FILMKRANT.NL/FILMKRANTLIVE het ruimteschaap za 31.10, vr of the King vr 23.10, zo 25.10, di Cacaokade 1 | 0492‑529 009 13.11, za 14.11 | The Singing Club 27.10 | Première The Craft: Leg- (di t/m do van 9.00 tot 17.00) HOOGEVEEN MAASTRICHT do 5.11 | Sweet Thing do 22.10 acy do 29.10 | Zin in I’ll Push | cacaofabriek.nl/film 4 Filmhuis 4 Lumière Cinema ENSCHEDE | True Mothers do 5.11 | De vo- You wo 4.11 Corpus Christi zo 1.11 | Nick VUE Hoogeveen, van Echten- Bassin 88 | 043‑321 4080 | 4 Concordia Film Theater gelwachter do 5.11 | Wolf Wal- Cave do 5.11 plein | 0528-234 000 | film- lumiere.nl Expositie kers do 12.11 | You Only Live Twi- HARDERWIJK huishoogeveen.nl Premières Hope do 29.10 | I Am Oude Markt 15 | 053-430 ce za 31.10, ma 2.11 | Ciné-Club 4 Filmhuis Harderwijk/ HENGELO Instinct di 27.10, ma 2.11 | Offi- Greta do 22.10 | The Singing 0999 | concordia.nl di 3.11 | Classics Dr. Strange- Catharinakapel 4 Filmhuis Hengelo cial Secrets di 10.11, ma 16.11 Club do 5.11 | Sweet Thing do Premières Farewell Paradise do love vr 30.10 | Underground Klooster 1 | 0341-419 500 | Beursstr 44 | 074-255 6789 | 22.10 | La última primavera do 29.10 | I Am Greta do 22.10 | Just Horror Festival za 31.10 | Docs filmhuisharderwijk.nl filmhuishengelo.nl HOORN 29.10 | De vogelwachter do 5.11 | 6.5 do 5.11 | De vogelwachter do Gaza wo 28.10 | Swans: Where Adam ma 9.11, di 10.11 | Baby- Barn zo 8.11, vr 13.11 t/m zo 15.11 4 Cinema Oostereiland Filmblik do 22.10 t/m za 24.10 | 5.11 | Arts in Cinema Modigliani Does a Body End? wo 11.11 | Ex­ teeth za 31.10, di 3.11 | House of | De beentjes van Sint-Hilde- Krententuin 25 | 0229-232 296 InScience ma 16.11 t/m wo 18.11 di 27.10 | Philofilm Big Fish ma pat Hope vr 30.10 | The Painted Hummingbird zo 15.11, di 17.11 gard do 5.11 t/m zo 8.11 | Bomb- | cinemaoostereiland.nl | Psychoanalyse & Film Hap- 26.10 | Special Nick Cave do 5.11 Bird vr 23.10 | Jeugd De Gruffalo | J’accuse za 24.10, ma 26.10 shell vr 23.10 t/m zo 25.10, wo Premières Buiten is het feest py-Go-Lucky wo 11.11 | Specials zo 15.11 | Het kind van de Gruf- | Madre zo 1.11, ma 2.11 | Once 28.10 | Gli anni piu belli vr 6.11, do 22.10 t/m wo 28.10 | Fare- Fire in the Blood di 27.10 | Nick ERMELO falo zo 25.10 | Minuscule zo 1.11, Were Brothers za 14.11, ma 16.11 wo 11.11 t/m vr 13.11 | Un homme well Paradise do 29.10, za 31.10, Cave do 5.11 4 Filmhuis Ermelo zo 8.11 | Pride Cinema No Hard | The Souvenir do 22.10, di 27.10 et une femme vr 30.10, zo 1.11 | ma 2.11 | I Am Greta do 22.10, za Raadhuisplein 4 | Reserveren Feelings ma 26.10 | Sneak Pre­ | Tenet do 5.11, za 7.11 Honeyland do 22.10 | Matthi- 24.10 | Sweet Thing do 22.10, MIDDELBURG per e-mail: filmhuisermelo@ view wo 11.11 as et Maxime vr 23.10, zo 25.10, ma 26.10 | Special Galapagos 4 Cinema Middelburg gmail.com of 06-20207920 | 4 RKZ Bios HEEMSKERK do 29.10, za 31.10 | On the Rocks zo 25.10 Achter de Houttuinen 30 | filmhuisermelo.nl Emmastraat 15-s101 | 4 Fh Heemskerk zo 15.11, wo 18.11 | Les plus bel- 0118‑613 482 | cinemamid- Roxane di 10.11, za 14.11 050‑526 2482 | http://rkz- Laurentz A. Verherentsrtaat 1 les années d’une vie vr 30.10, zo HOUTEN delburg.nl bios.nl | decirkelheemskerk.nl 1.11, wo 4.11 | 4 Film Aan de Slinger Antigone di 10.11 | Antoinet- GELDERMALSEN RKZ Bios blijft voorlopig ge­ Babyteeth vr 23.10 t/m zo 25.10 De Slinger 40 | 030-635 1024 | te dans les Cévennes do 29.10, 4 LingeFilm sloten. | Buladó vr 13.11 t/m zo 15.11 | I aandeslinger.nl vr 30.10, ma 2.11, di 3.11 | I Am DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 39

Greta do 29.10, vr 30.10, zo 1.11, | filmhuisoldenzaal.nl ADVERTORIAL Brimstone). Zij gaan die The Painted Bird vr 23.10 t/m zo di 3.11 | Made in Italy vr 23.10, Emma wo 28.10 | Das Vorspiel Twintig jaar Lux: avond met elkaar en gasten 25.10, wo 28.10, vr 30.10, zo 1.11, t/m ma 26.10 | Sweet Thing do di 27.10 aan tafel over religie, intole- wo 4.11 | The Souvenir vr 23.10, 22.10, zo 25.10, di 27.10 | Te- rantie, Disney, troost, tech- zo 25.10, do 29.10, zo 1.11 | Yaka- net vr 23.10, zo 25.10, wo 28.10, Moving Bubbles nologie, manipulatie en sur- ri za 24.10, zo 25.10 | Royal Bal­ za 31.10, zo 1.11, wo 4.11 | Les OSS “You never know you’re in a over de schurende werking rogaatbeleving. Zij delen hun let Giselle do 22.10 | Royal Ope­ misérables za 24.10, zo 25.10, di 4 Cultuurpodium Groene bubble until it pops.” tussen feit en fictie met on- favoriete fragmenten en live ra Manon Lescaut do 5.11 27.10 | De schooltuin do 29.10, Engel – Andrew Revkin derzoeksjournalist en docu- optredens met het publiek. vr 30.10, zo 1.11, wo 4.11 | Cine­ Kruisstraat 15 | 0412-405 504 mentairemaker Sinan Can SOEST kid Fourmi do 22.10 | Madison | groene-engel.nl LUX bestaat twintig jaar en (De Arabische storm; Bloed- Live & Livestream 4 Artishock vr 23.10 | Pettson & Findus 3 vr Blanco en blanco zo 25.10 t/m komt daarom met het unieke broeders) en filmmaker Mar- In verband met de corona-­ Steenhoffstraat 46 | 035-601- 23.10, wo 28.10 | Pietje Kort- di 27.10 | Once Were Brothers vr jubileumprogramma Moving tin Koolhoven (Het schnitzel- maatregelen is de jubileum­ 9577 | artishock-soest.nl straat do 22.10 | Filmcollege 23.10, za 24.10 Bubbles. Het arthouse ver- paradijs; Oorlogswinter; avond niet alleen live en via Babyteeth ma 26.10 | Été 85 zo De tweede laag vr 6.11 | Special toont vanaf zondag 11 okto- stream in alle andere film­ 1.11 | Un homme et une femme Nick Cave do 5.11 OUDENBOSCH ber twintig dagen op rij de fa- zalen van LUX te beleven, ma 2.11 | House of Humming- 4 Filmtheater Fanfare voriete films van de afgelopen maar wordt er ook een gratis bird ma 9.11, wo 18.11 | J’accu- MIDDELHARNIS Utopiazaal (Markland Colle- twintig jaar (waaronder No livestream beschikbaar ge- se wo 28.10 | Misbehaviour zo 4 Fh Middelharnis (Het ge) | Pagnevaartweg 7 | 0316- Country for Old Men, Black steld zodat iedereen vanuit 8.11, zo 15.11 | Paradise Drifters Diekhuus) 344250 | filmtheaterfanfare.nl Swan en Still Alice) en sluit op huis mee kan kijken. zo 25.10, zo 1.11 | The Piano zo Beneden Zandpad 7 | 0187- Just 6.5 do 5.11, di 10.11 | The zaterdag 31 oktober af met 25.10 | De piraten van hiernaast 482 400 | hetdiekhuus.nl Lion King voor De Zonnebloem een spraakmakende avond NO COUNTRY FOR OLD MEN LUX-NIJMEGEN.NL/MOVINGBUBBLES vr 6.11 | Les plus belles an- April, May & June wo 4.11 | De do 22.10 | Rocks do 22.10, di nées d’une vie wo 4.11, zo 15.11 beentjes van Sint-Hildegard do 27.10 | The Singing Club do 12.11, 4 ECI Cultuurfabriek Premières Hope do 29.10 | I Am 29.10 | Nick Cave do 5.11 | De vo- | Rocks zo 8.11, ma 16.11 | Sum- 22.10 | Sorry We Missed You do di 17.11 | Sweet Thing do 29.10, ECI 13 | 0475-317 171 | ecicul- Greta do 22.10 | Nick Cave do gelwachter do 5.11 | Arts in Ci­ merland wo 11.11 29.10 | Documentaire Woman di 3.11 tuurfabriek.nl 5.11 | Just 6.5 do 5.11 | Sweet nema Modigliani zo 1.11 | Cur­ wo 28.10 Barn vr 23.10, ma 26.10, do Thing do 22.10 | IFFR Nobo- sus Politiek in de Amerikaan- STADSKANAAL PURMEREND 29.10, vr 30.10, di 3.11 | Cor- dy Knows wo 4.11 | IQMF No se cinema ma 9.11, ma 16.11 | 4 Filmliga Stadskanaal NEERIJNEN 4 Filmhuis Purmerend pus christi do 22.10, vr 23.10, Hard Feelings di 27.10 | Speci­ Expat Buladó zo 1.11 | Gay Film Menistenplein 9 | 0599‑610 4 Stroomhuis Neerijnen Kerkstraat 11 | 0299-416 506 zo 25.10, wo 28.10 | Un fils do als Se7en vr 23.10 | The Shining Dicktatorship di 3.11 | InScien­ 777 | smoky.nl Van Pallandtweg 1 | 06-1347 (reserveringen via internet) | 22.10 t/m zo 25.10, vr 30.10, zo do 29.10 | Total Recall zo 1.11 | ce Hunting for Hedonia do 12.11 Adam di 27.10 | Babyteeth di 3992 | stroomhuisneerijnen.nl filmhuispurmerend.nl 1.11, ma 2.11, wo 4.11 | Fire Will This Is America Blue Collar wo | Spanish Film Festival wo 4.11 3.11 | Fire Will Come di 10.11 | Otto Frank, vader van Anne do Un homme et une femme vr Come do 22.10, vr 23.10, zo 28.10 | Clockers za 31.10 | Medi- t/m zo 8.11 | Queen & Slim di 17.11 5.11 | Cursus De Italiaanse cine- 13.11, di 17.11 | Honeyland vr 25.10, di 27.10 | On the Rocks za um Cool ma 26.10 | On The Wa- ma do 12.11 30.10 | Les misérables vr 23.10, 24.10, ma 26.10 t/m wo 28.10 | terfront za 24.10 | They Live vr SCHAGEN TIEL di 27.10 | Out Stealing Horses za Jeugd Lassie vr 23.10 | Marona 30.10 | Winter’s Bone ma 2.11 4 Scagon De Luxe 4 Filmtheater Agnietenhof NIJMEGEN 31.10 | A Perfectly Normal Fa- do 22.10 | Vogelhuis verhaaltjes 4 Lantaren Venster Torenstraat 1B | 0224-213 162 St. Agnietenstraat 2 | 0344- 4 Lux mily di 3.11 | Pinocchio zo 15.11 vr 23.10 | Special Nick Cave do Otto Reuchlinweg 996 | | scagondeluxe.nl 673 500 | agnietenhof.nl Mariënburg 38-39 | 024-381 | Les plus belles années d’u- 5.11 | Stevie Nicks zo 25.10 010‑277 2277 | lantarenven- Beanpole vr 23.10 | House of Barn di 27.10, wo 28.10 | Hope 6859 | lux-nijmegen.nl ne vie za 14.11, di 17.11 | System ster.nl/film Hummingbird do 29.10, vr 30.10 di 3.11, wo 4.11 | Made in Italy di Premières Farewell Paradise Crasher za 24.10, di 27.10 | La ROTTERDAM Premières Buiten is het feest | One Day do 22.10, vr 23.10 3.11, di 17.11, wo 18.11 | Marionet- do 29.10 | Hope do 29.10 | I Am vérité di 10.11 4 KINO Rotterdam do 22.10 | Everything: The Real | System Crasher vr 30.10 | te di 10.11, wo 11.11 | The Tobac- Greta do 22.10 | Just 6.5 do 5.11 Gouvernestraat 129-133 | 010 Thing Story do 29.10 | Farewell Goodnight Scagon The Elep- conist do 22.10 | La última primavera do 29.10 | ROERMOND 268 1160 | kinorotterdam.nl Paradise do 29.10 | Hope do hant Man za 24.10 Sweet Thing do 22.10 | The Sin- TILBURG ging Club do 5.11 | Arts in Cine­ Bias (Shalini Kantayya, Ver- SCHIEDAM 4 Cinecitta ma Modigliani wo 28.10 | Cur­ Weg met de borrelpraat enigde Staten), over de impli- 4 Wenneker Cinema Willem II straat 29 | 085-902 sus De grote regisseurs do ciete vooroordelen in algorit- Vijgensteeg 2 | 010-473 3000 | 2996 | cinecitta.nl 29.10, wo 4.11 | Cursus InScien- Het wetenschapsfilmfestival competities. Daarnaast zijn mes van gezichtsherken- wennekercinema.nl Everything: The Real Thing Sto- ce di 27.10, di 3.11 | Cursus Xan­ InScience kijkt verder dan de er onder de titel ‘Big Ideas’ ningssoftware, want die her- Hope Gap do 22.10, vr 23.10, zo ry do 29.10 | Hope do 29.10 | The tippe Green Book ma 26.10 | coronapandemie. Zorgt de lezingen van drie vooraan- kent vaak de gezichten van 25.10, wo 28.10 | Misbehaviour Shining do 29.10 | The Singing Filmkring Hope di 3.11 | Indo­ wereldwijde ramp voor een staande wetenschappers. mensen met een donkere do 22.10 t/m zo 25.10, wo 28.10 Club do 5.11 | Cinecitta Inter­ FilmCafé Joris Ivens Avond zo omwenteling in onze levens- Philomena Essed, hoogleraar huidskleur niet. | Tenet do 22.10 t/m zo 25.10, national Film Festival do 22.10 8.11 | Ziarah, Tales of the Other- wijze? De zesde editie van het Critical Race, Gender and Oliver Sacks: His Own Life wo 28.10 t/m zo 25.10 | Gay Film El prin- worlds wo 28.10 | InScience In- festival gaat onder het motto Leadership Studies aan de (Ric Burns, Verenigde Staten) cipe wo 28.10 | Halloween The ternational Science Film Fes- ‘Our future in the making’ Amerikaanse Antioch Uni- duikt in het leven van de vijf SCHIJNDEL Shining za 31.10 | Filmclub do tival wo 11.11 t/m zo 15.11 | Li­ over de toekomst. versity in Ohio, komt praten jaar geleden overleden 4 Filmclub Schijndel/’t 29.10 | Filmsalon Just Mercy di mited release Everything: The Dat er iets grondig mis is in over alledaags racisme. Mihai neurowetenschapper. Aan Spectrum 17.11 | The Peanut Butter Falcon Real Thing Story do 29.10 | LUX onze omgang met de aarde, Netea, hoogleraar Experi- bod komen Sacks’ strijd te- Steeg 9 | 073-547 4837 | di 3.11 | InScience wo 11.11 t/m zo 20 jaar Amour vr 24.10 | Black kan dit jaar niemand zijn ont- mentele Interne Geneeskun- gen homofobie, zijn versla- schijndelfilm.nl 15.11 | Masterclass Martin Kool- Swan do 22.10 | Boyhood zo gaan. InScience, dat van 11 de aan het Radboudumc, legt vingen en de worsteling om A Perfecty Normal Family di 3.11 hoven vr 23.10 25.10 | Den Skyldige do 29.10 t/m 15 november in Lux in uit hoe we ons kunnen weren zijn wetenschappelijke idee- 4 Filmclub Schijndel/Het | Jubileumavond za 31.10 | La Nijmegen wordt gehouden tegen infectieziekten. En ën geaccepteerd te krijgen. Gasthuis UDEN grande bellezza za 24.10 | La (een selectie festivalfilms is te Joyeeta Gupta, hoogleraar Wie nog steeds denkt dat Lidwinahof 70 4 Filmhuis De Pul La Land wo 28.10 | Parasite vr zien in tien (!) andere steden), Environment and Develop- ruimtevaart vooral iets is van Themafilms Elke tweede dins- Kapelstraat 13 | 0413-265 091 30.10 | Still Alice ma 26.10 | To- vraagt zich af of nu het mo- ment in the Global South aan de Verenigde Staten, wordt dag van de maand | Wereldci­ | filmpul.com nio di 27.10 | LUX 20 jaar juni­ ment is bereikt ‘waarop we de de UvA, houdt een lezing over door Indian Space Dreams nema Elke vierde dinsdag van Fin de siglo di 27.10 or Kikkerdril wo 28.10 | Oorlogs- grote omwenteling kunnen de wereldwijde gevolgen van (Sue Sudbury, Groot-Brit- de maand winter za 31.10 | Marathon The maken die het klimaat nodig klimaatverandering. Dat het tannië) uit de droom gehol- UTRECHT Lord of the Rings zo 1.11 | Mo­ heeft’. Het festival doet dat armste deel van de wereldbe- pen. De film volgt vijf jaar SITTARD 4 Hoogt On Tour vies That Matter Antigone wo met wetenschapsfilms in drie volking de zwaarste lasten lang de poging van India om 4 Filmhuis De Domijnen Kantoor: Nijverheidsweg 18.11 | Psychoanalyse & Film ervan draagt, is onrechtvaar- een satelliet te ontwikkelen Ligne 3 | 088-599-5587 | de- 16-C | 030‑2312216 | hoogt.nl Lazzaro Felice do 29.10 | Spe­ dig en leidt tot mondiale so- en in de ruimte te brengen. domijnen.nl CineArt Only Lovers Left Alive cials Nick Cave do 5.11 | Prison ciale crises als rijke landen Dat alles met een fractie van Buiten is het feest do 22.10 t/m do 29.10 (De Nijverheid) | Hoogt for Profit do 22.10 | Stevie Nicks hun verantwoordelijkheid het budget van een gemid- zo 25.10, do 29.10 t/m zo 1.11 | in Bieb Neude Buiten is het zo 25.10 niet nemen. delde NASA-missie. Buladó do 5.11 | Corpus Chris- feest do 22.10 | La última pri- Niet alle films staan in het Wie genoeg heeft van bor- ti vr 30.10 t/m zo 1.11, wo 4.11 | I mavera do 29.10 | Cinekid do OLDENZAAL teken van klimaaturgentie; relpraat, maar werkelijk in- am Greta vr 23.10 t/m zo 25.10, 22.10 t/m zo 25.10 Kort maar 4 Filmhuis/Stadstheater De sommige zijn om andere re- zicht wil in de wereld, weet vr 30.10 t/m zo 1.11 | Nick Cave Krachtig | Mier | Pettson & Fin- Bond denen urgent en interessant. waar hij moet zijn. vr 6.11 | On the Rocks vr 23.10, dus 3 | Verhalen met een staar- Molenstraat 25 | 0541-511 094 PICTURE A SCIENTIST Zoals de documentaire Coded INSCIENCEFESTIVAL.NL zo 25.10, wo 28.10, vr 30.10 | tje | Eye Special The Brilli- DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 40

ant Biograph do 5.11 | IDFA Ex­ VELSEN na spelende Las niñas (Pilar De club van Sinterklaas zo 15.11 tended vanaf wo 18.11 | 4 Filmtheater Velsen Inventief Leiden Palomero) is een coming-of- | Corpus Christie di 3.11, di 10.11 4 Louis Hartlooper Complex Groeneweg 71 | 0900-1505 | age verhaal over een vijftien- | Deux di 17.11 | Lizzie wo 11.11 | Tolsteegbrug 1 | 030‑232 0452 stadsschouwburgvelsen.nl De organisatoren van Leiden wordt met een caravan ge- jarige tiener, die worstelt met Love Sarah di 27.10 | Made in | hartlooper.nl | Onderstaande International Film Festival reisd: Colin Firth en Stanley het strenge regime op een Italy zo 8.11 | The Nest wo 28.10 films draaien in Louis Hart- VENLO hadden zich het vijftienjarig Tucci spelen een stel, waar- nonneninternaat. | The Secret zo 25.10 | Shirley looper of Springhaver 4 Filmtheater De Nieuwe jubileum anders voorgesteld van het door Tucci gespeelde In het Deense Wildland di 10.11 | Tenet do 22.10 t/m za Premières Blackbird do 5.11 | Scene dan in de aangepaste vorm. personage dementerend is, (Jeannette Nordahl) wordt 24.10, di 27.10 | The War with Buiten is het feest do 22.10 | Nieuwstraat 13 | 077‑351 8183 Omdat er maximaal dertig dat door Engeland reist om een tiener na de tragische Grandpa do 22.10 t/m zo 25.10 Dicktatorship do 29.10 | Nick | nieuwescene.nl mensen in de zaal mogen is oude vrienden, familie en bij- dood van haar moeder opge- | Arts in Cinema Leonardo da Cave do 5.11 | Just 6.5 do 5.11 | Barn do 22.10 t/m wo 28.10 | het festival uitgebreid met zondere plekken voor de laat- nomen in het gezin van haar Vinci di 3.11 The Singing Club do 5.11 | Stevie Berlin Alexanderplatz do 29.10 zeven extra zalen. Ook kun- ste keer te bezoeken. tante, maar die blijkt met Nicks do 22.10 | Sweet Thing do t/m wo 4.11 | Buladó do 29.10 nen films online worden be- Save Yourselves! (Alex haar zoons een criminele or- WAGENINGEN 22.10 | La última primavera do t/m wo 4.11 | Corpus Christi do keken. Huston Fischer & Eleanor ganisatie te leiden. In 1982 4 Filmhuis Movie W 29.10 | De vogelwachter do 5.11 22.10 t/m wo 28.10 | Deux do De organisatoren van het Wilson) is een komische (Qualid Mouoness) tenslotte Generaal Foulkesweg 42a (‘t 4 Springhaver 22.10 t/m wo 28.10 | Un fils do festival, dat van 29 oktober science­fiction over een stel in staat Libanon aan de voor- Venster) | moview.nl Springweg 50 | 030‑231 3789 | 29.10 t/m wo 4.11 | Lucian Freud t/m 8 november wordt ge- Brooklyn, dat hun relatie een avond van een Israëlische in- Premières I Am Greta do 22.10, springhaver.nl | Bovenstaan- do 22.10 t/m wo 28.10 | On the houden, zijn geen types die kwaliteitsimpuls wil geven vasie, maar het grootste pro- vr 23.10, zo 25.10, wo 28.10, za de films draaien in Louis Rocks do 22.10 t/m wo 28.10 | snel bij de pakken neerzitten. door een week zonder smart- bleem van een elfjarig jonge- 31.10, di 3.11, wo 4.11, vr 6.11, zo Hartlooper of Springhaver Paradise Drifters do 22.10 t/m Met veel inventiviteit gaan zij phones op het platteland te tje is hoe hij een meisje in de 8.11 | Shirley za 24.10, zo 25.10, wo 28.10 | David Copperfield om met de coronarestricties. leven. Slechte timing: als klas moet vertellen dat hij di 27.10, do 29.10, vr 30.10, zo VEENDAM (2019) do 29.10 t/m wo 4.11 | Si- Zo opent het festival niet in aliens de aarde aanvallen, haar leuk vindt. Zijn leraren 1.11 4 Filmhuis vanBeresteyn dik en de panter do 29.10 t/m één zaal, maar gaat het van missen ze het nieuws en zijn zien de donkere wolken, die Museumplein 5a | 0598-317 wo 4.11 | The Tobacconist do start in zes zalen met evenzo- ze volledig op zichzelf aange- zij voor de schoolkinderen WEESP 730 | vanberesteyn.nl 22.10 t/m wo 28.10 | Yellowsto- veel openingsfilms. Te zien wezen. Het in het begin van proberen te verbergen. 4 City of Wesopa Buiten is het feest ma 16.11 | Der ne do 22.10 t/m wo 4.11 zijn Nomadland, Supernova, de jaren negentig in Barcelo- De openingsfilms geven Herengracht 23 | 0294-458 Fall Collini ma 26.10 | Honest Save Yourselves!, Las niñas, een indruk van waar het fes- 093 | wesopa.nl Thief ma 9.11 | Lara ma 2.11 | Le- VLAARDINGEN Wildland en 1982. In Nomad- tival voor staat: onafhanke- Babyteeth do 29.10 | Shirley do onardo da Vinci di 3.11 | Cine­ 4 Filmtheater Het Zeepaard land (Chloé Zhao), de Gou- lijke, originele en inventieve 5.11 | Tenet do 22.10 maLive Mirusia Sings for You Veerplein 134e (Vue Vlaardin- den Leeuw-winaar van het films. Te zien in de American wo 4.11 gen) | Reserveren via website / filmfestival van Venetië, reist Indie Competition, de First WINTERSWIJK hetzeepaard.nl een berooide vrouw met een Feature Competition, en de 4 Filmhuis Winterswijk VEENENDAAL Sweet Thing do 29.10, zo 1.11 caravan door Amerika. Met programma’s ‘Bonkers!’, Meddosestr 4-8 | 054-352 1515 4 Filmhuis Veenendaal een glansrol van Frances ‘Panorama’ en ‘Nordic Wat- | filmhuiswinterswijk.nl Kees Stipplein 72 (Spectrum) | VLISSINGEN McDormand. Ook in Super- ching’. Uiteraard alle verto- Adam di 10.11 | Moffie di 17.11 | La Alleen info 06-5388 3412 | 4 Cine City nova (Harry Macqueen) NOMADLAND ningen coronaproof. LIFF.NL odisea di 3.11 | A Perfectly Nor- filmhuisveenendaal.nl Spuikomweg 1 | cinecity.nl mal Family di 27.10 De beentjes van Sint-Hildegard The Lord of the Rings: The Re- VOORSCHOTEN schoten.nl WAALWIJK za 24.10 | Love Sarah za 25.10, turn of the King do 22.10 | Royal 4 Filmtheater Voorschoten Vos en Haas: een feest voor 4 Filmtheater De Leest WOERDEN za 31.10 Ballet Giselle vr 23.10 | Royal Prinses Marijkelaan 4 | 071- Haas za 14.11 Vredesplein 12 | 0416-337- 4 AnnexCinema Opera Manon Lescaut vr 30.10 561 2566 | filmtheatervoor- 746 | deleest.nl Rosmolenlaan 1 | 0348-436 dorp ­ dorp De Groene De Groene Het Parool Bor Beekman de Volkskrant Jan Bockting Berend de Volkskrant Basje Boer -­ Broeren Joost Huitenga Busch Gerhard Cinema.nl/VPRO Dam van Elise Cine.nl de Graaf Belinda van Trouw Krieken van Romy Magazine Veronica de Lange Remke Trouw Dana Linssen Handelsblad NRC Maricke Nieuw Dagblad Algemeen Rovers Ronald de Filmkrant/Trouw Floortje Smit de Volkskrant Ab Zagt Dagblad Algemeen Zwol Coen van Handelsblad NRC Gemiddeld stemmen) (aantal Amsterdammer

After We Collided 11111 11111 11111 111123 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,25 (2) Allen tegen allen 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 3,80 (5) Antoinette dans les Cévennes 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,00 (3) Buiten is het feest 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 2,93 (7) Corpus Christi 11111 11111 11111 11111 111123 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 111231 3,95 (11) David Attenborough: A Life on Our Planet 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,17 (3) De Dick Maas Methode 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,07 (7) Honest Thief 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 2,90 (5) I Am Greta 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,25 (4) Jackie en Oopjen 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 4,00 (1) Jeanne d’Arc 11111 11111 111231 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,14 (7) Kajillionaire 11111 111231 11111 11111 11111 111123 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 111231 3,70 (10) Lizzie 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,29 (7) Marionette 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 3,00 (7) Marona 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,80 (5) The Nest 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 3,56 (8) On the Rocks 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,14 (11) Prison for Profit 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,00 (1) The Painted Bird 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111123 3,60 (10) Sweet Thing 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 3,70 (5) De schooltuin 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 111231 11111 11111 3,00 (3) The Trial of the Chicago 7 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 3,58 (6)

11111 is zeer goed | 11111 is goed | 11111 is redelijk | 11111 is matig | 11111 is slecht | 11111 is niet gezien DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 41

510 | annexcinema.nl in zijn eindeloze praatgraagte film knipoogt naar de hete tegelijkertijd laten gaan met Premières Buiten is het feest Lezersacties november en door hoe Deneuve en Bi- hangijzers van het politieke je partner en je concentreren do 22.10 | The Singing Club do noche de show stelen. Kore-­ debat zoals dat wordt gevoerd op je eigen gevoelens. Daar- 5.11 CAPONE Capone is verkrijgbaar op eda voegt voor de goede ver- op Twitter en naar de stok- om hing zoveel af van de ac- Capone dvd. Remain in Light stelt vijf staander wat vrolijke meta-­ paardjes van reactionaire teurs, in hoeverre ze bereid ZAANDAM toont de dvd’s beschikbaar. knipogen naar hun rijke oeu- nieuwsmakers als Fox News.’ waren naar elkaar te luiste- 4 Filmtheater De Fabriek laatste le- vres toe.’ The Hunt is verkrijgbaar op ren. Als Holly en Harvey het Jan Sijbrandsteeg 12 | 075‑631 vensdagen LA VÉRITÉ La vérité is verkrijgbaar op dvd. Universal stelt vijf exem- eindelijk samen doen is het 1993 | de-fabriek.nl van opper- In La vérité dvd. September Film stelt vijf plaren beschikbaar. teder en langzaam.’ Premières Antoinette dans gangster Al van Hiro- exemplaren beschikbaar. The Piano is vanaf 6 no- le Cévennes do 22.10 | Black- Capone, kazu Ko- THE PIANO vember te zien op lumiere­ bird do 12.11 | Farewell Para- gespeeld re-eda THE HUNT Digitaal ge- series en vanaf 20 november dise do 29.10 | Hope do 29.10 | door Tom speelt Ca- The Hunt restaureer- verkrijgbaar op dvd en blu- Just 6.5 do 5.11 | Kajillionaire do Hardy. therine De- speelt zich de versie ray. Lumière stelt vijf vou- 12.11 | The Singing Club do 5.11 | Joost neuve het af in een van Jane chercodes beschikbaar. True Mothers do 12.11 | La últi- Broeren-­ Franse fil- griezelig Campions ma primavera do 29.10 | De vo- Huitenga in de Filmkrant: micoon Fa- realistisch klassieker INTERESSE? gelwachter do 5.11 | 50+ Film ‘Hardy’s energie blijkt een bienne, die toekomstig uit 1993, Stuur een e-mail met naam Buiten is het feest do 29.10 | van de grote krachten van de haar me- Amerika. die werd en adres naar info@filmkrant. Hope do 5.11 | The Singing Club film. Die levenskracht wordt moires uit- Twaalf bekroond nl en geef daarin aan voor do 12.11 | Cineville Speciaaltje diep verborgen, zowel onder brengt. mensen met de welke actie u belangstelling The Shining vr 6.11 | Fluxus Ani­ de flinke hoeveelheid latex Haar dochter Lumir (Juliette worden Gouden Palm en drie Oscars. hebt. Er wordt geloot onder mation Film Festival za 31.10 | die Hardy meer op Capone Binoche) komt voor de gele- wakker op een open plek in Het zinnelijke liefdesdrama, de inzenders. N.B. Slechts Jeugd Yakari zo 8.11 | Music & moet laten lijken, als onder genheid naar Parijs. Hun re- een bos en hebben geen idee met hoofdrollen voor Holly één actie per inzender. Deze Movie Night Nick Cave za 7.11 | zijn op het absurde af trage en ünie ontaardt in een confron- hoe ze daar terecht zijn geko- Hunter en Harvey Keitel, actie loopt tot 18 november lispelende uitspraak. [...] In tatie waarin de schokkende men. Ze weten ook niet dat ze speelt in negentiende-eeuws­ 2020. Winnaars ontvangen ZALTBOMMEL combinatie met het merk- waarheid eindelijk boven ta- onderdeel zijn geworden van Nieuw-Zeeland. bericht en over de uitslag kan 4 Filmtheater Cinemaarten waardige accent dat Hardy fel komt. een jacht op leven en dood. Jane Campion in een inter- niet worden gecorrespon- In Theater de Poorterij zijn personage meegeeft [...] Joost Broeren-Huitenga in Joost Broeren-Huitenga in view met Patrick Duynslager deerd. Nieuwstraat 2 | Reserveren via heeft het een magnetische de Filmkrant: ‘La vérité is een de Filmkrant: ‘The Hunt biedt in de Filmkrant: ‘Liefde is in e-mail cinemaarten@planet. werking.’ film die Franser dan Frans is satire op meme-niveau. De essentie een kwestie van je nl / cinemaarten.nl Het theater blijft voorlopig ge­ 26.10, wo 28.10, vr 30.10, zo nl zo 1.11 | FbtS door het jaar elke | Fanfare wo 18.11 | Un fils za ZWOLLE sloten. 1.11 | Buladó vr 23.10, di 27.10, Aznavour vr 6.11 | De beentjes dinsdag 24.10, ma 26.10 | A Girl Mis- 4 Filmtheater Fraterhuis wo 28.10, vr 30.10, zo 1.11 | Cor- van Sint-Hildegard ma 2.11, za sing do 29.10, vr 30.10, za 7.11 | Blijmarkt 25 | filmtheaterfra- ZEIST pus Christi do 22.10, za 24.10, 7.11 | Bigfoot Family wo 4.11, zo ZOETERMEER Die göttliche Ordnung ma 2.11, terhuis.nl 4 Hotel Theater FIGI ma 26.10, di 27.10, vr 30.10, di 8.11, wo 18.11 | Buladó do 29.10 4 Filmhuis Cameo di 3.11 | Hope do 29.10, za 31.10, Premières Blackbird do 5.11 Het Rond 2 | 030-692 7400 | 3.11 | De Elfkins vr 23.10 | Every- | De elfkins vr 23.10 | I am Gre- Theaterplein 10 | filmhuisca- do 5.11, za 7.11, ma 9.11, di 10.11 | Buiten is het feest do 22.10 | figi.nl/bioscoop thing: The Real Thing Story do ta za 24.10, wo 4.11 | Into the meo.nl House of Hummingbird do 12.11, La dea fortuna do 12.11 | Fare- Claire Darling di 17.11 | Le jeu- 29.10, zo 1.11, wo 4.11 | Love Sa- Jungle wo 11.11 | Jackie en Oop- Duelles wo 28.10 | House of zo 15.11 | I am Greta do 22.10 t/m well Paradise do 29.10 | Hope ne Ahmed di 3.11 | Mrs. Lowry rah do 22.10, di 27.10, do 29.10, jen zo 15.11 | Kapsalon Romy vr Hummingbird wo 4.11 | Lilli- za 24.10, do 29.10 t/m za 31.10, do 29.10 | Just 6.5 do 5.11 | Le & Son ma 26.10 | Parasite ma ma 2.11 | Made in Italy vr 23.10, 6.11, ma 9.11 | Lassie za 24.10 | an wo 18.11 | Nasir zo 1.11 | Three di 3.11 | Een koninkrijk voor een meilleur reste à venir do 12.11 | 16.11 | The Third Wife di 27.10 | wo 28.10, ma 2.11, di 3.11 | Mari- The Last Right zo 8.11, vr 13.11 Summers wo 11.11 huis wo 4.11 | Marona ma 26.10 The Singing Club do 5.11 | Sweet Yuli di 10.11 | Boek en film Kes onette do 29.10, za 31.10, di 3.11, | Love Sarah vr 23.10, vr 30.10, | Misbehaviour do 12.11, za 14.11, Thing do 22.10 | True Mothers ma 9.11 | Gauguin vr 6.11, zo 8.11 wo 4.11 | Stevie Nicks zo 25.10 za 31.10 | Marionette za 14.11, ZUTPHEN di 17.11 | Moffie vr 6.11, di 10.11 | do 12.11 | | Zwolse premières | David Copperfield (2019) do wo 18.11 | Leonardo da Vinci do 4 Filmtheater Luxor Öndög vr 6.11, za 7.11 | Shirley The Assistant | De vogelwach- ZEVENAAR 22.10, za 24.10, ma 26.10, di 22.10 | On the Rocks zo 1.11 | Da- Houtmarkt 64 | 0575‑513 750 | do 5.11, ma 9.11, vr 13.11, za 14.11, ter | Wolfwalkers | Geprolon­ 4 Filmhuis Zevenaar 27.10, do 29.10, vr 30.10, di 3.11, vid Copperfield (2019) wo 28.10 luxorzutphen.nl ma 16.11 | Stevie Nicks vr 23.10, geerd Farewell Paradise | Hope Kerkstraat 27 | 0316-331 527 | wo 4.11 | The Tobacconist do | Qt8: The First Eight zo 15.11 | Corpus Christi do 22.10, vr zo 25.10, zo 1.11 | Summerland | La última primavera Arts in Reserveringen 0316-344 250 | 22.10, zo 25.10, di 27.10 | Whi- De schooltuin za 14.11, ma 16.11 23.10, di 27.10 | De dijk is dicht za 14.11, ma 16.11 | The Tobacco- Cinema Raphael ma 16.11 | Fra­ filmhuiszevenaar.nl te Riot ma 26.10 t/m wo 28.10 | | The Secret za 24.10, ma 26.10, wo 11.11 | Emma za 24.10, di nist vr 30.10, za 31.10, ma 2.11 terhuis Academie Spaanse Allen tegen Allen ma 2.11, di Yakari zo 25.10 vr 30.10 | The Secret Garden 27.10, vr 30.10, za 31.10 | Em- | Jeugd The Crossing za 24.10 film za 24.10 | De Zijderoute za 3.11, wo 4.11 | Antoinette dans zo 25.10, wo 11.11 | The Singing ma’s Moviola vr 13.11 | Ergens | Kort maar krachtig vr 23.10 | 7.11 | Special Nick Cave ma 5.11 les Cévennes za 31.10, ma ZIERIKZEE Club do 5.11, za 7.11, vr 13.11 | Te- in Nederland wo 28.10 | Eve- Lassie zo 8.11 | Marona wo 28.10 | Wildlife Film Festival Into the 2.11, di 3.11 | De beentjes van 4 FiZi net vr 23.10, zo 25.10, za 31.10 rything: The Real Thing Sto- | Mier do 22.10 | Yakari zo 15.11 Jungle za 24.10 Sint-Hildegard vr 23.10, ma Kerkhof 3 | 0111-410 202 | fizi. | Trolls Wereldtoer do 22.10, ry vr 6.11, zo 8.11, vr 13.11, di 17.11 DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 42

THE PRESS GANG. WRITINGS ON CINEMA FROM NEW YORK PRESS 1991-2011 CINEFIELEN OP DE KAST JAGEN blad voor de mond. The het enfant terrible van de Amerikaanse filmjour- Press Gang wordt dan nalistiek. Hij wordt in 1997 aangesteld om, zoals in ook met veel bravoure het voorwoord wordt omschreven, ‘cinefielen en gepresenteerd als een reguliere bioscoopbezoekers op de kast te jagen’. De soort laatste stuiptrek- meeste artikelen van de grillige conservatief laten king van de onafhanke- zich omschrijven als ‘vroeger was alles beter’. Vroeger lijke filmjournalistiek. is overigens erg relatief: soms Max Öphuls, af en toe Daar zit een kern van Jean-Luc Godard, maar vooral Robert Altman. waarheid in, omdat er sinds de teloorgang van AMERIKAANSE DROOM tijdschriften als de New Altmans Nashville (1975) passeert in bijna elke recen- York Press steeds minder sie van White de revue. Als voorbeeld voor hoe het paginaruimte is voor moet; als voorbeeld voor ‘hoe de filmcultuur geen filmkritiek in kranten en interesse meer heeft in complexe verhalen’. Ook als tijdschriften. Hoewel on- White wél lyrisch is over een film dan moeten andere afhankelijke filmkritiek films en filmmakers het flink ontgelden: Three Kings op internet welig tiert. (1999) is goed; die andere militairenfilm uit datzelfde DAUGHTERS OF THE DUST Godfrey Cheshire was jaar, Beau travail, is zwak. vanaf 1991 enkele jaren White’s conservatisme is misschien wel terug te Filmjournalisten Godfrey Cheshire, Matt Zoller de enige filmjournalist op de burelen van de New York leiden naar zijn jeugd in Detroit. Zijn familie was het Seitz en Armond White schreven in verschil­ Press. Hij is afkomstig uit North Carolina, uit een fa- eerste zwarte gezin uit de buurt dat verhuisde naar lende combinaties voor de New York Press. Hun milie van plantagehouders. Dat levert interessante in- een Joodse buurt. White leerde zich aan te passen en uiteenlopende en onverschrokken bijdragen — zichten op, zoals in zijn lovende recensie van Daugh- te geloven dat de Amerikaanse Droom niet discrimi- van met name White, de geboren querulant — ters of the Dust (1991) van Julie Dash, over een zwarte neert. zijn gebundeld in The Press Gang. gemeenschap op een eilandengroep voor de kust van Dat is mogelijkerwijs een van de redenen waarom DOOR OMAR LARABI South Carolina. Cheshire roept in zijn recensie dat het nooit boterde tussen White en Spike Lee (die in het een schande is dat dit pas de eerste bioscoop- Do the Right Thing (1989) en de rest van zijn oeuvre Het alweer in 2011 ter ziele gegane de New York Press release is die is geregisseerd door een Afro-Ameri- juist verwijst naar de discriminerende Amerikaanse werd in 1988, nota bene in Baltimore, opgericht als kaanse vrouw. De criticus ontpopt zich daarnaast als Droom). Hoewel White in The Press Gang wel degelijk tegenhanger van het populaire The Village Voice. Het voorvechter van Chinese en Iraanse films. een aantal lucide punten aanstipt die ook vandaag de doel was om New Yorkers in hun eigen stad de loef af In 1995 voegt Matt Zoller Seitz zich bij de redactie. dag nog een heet hangijzer zijn. Zoals de toentertijd te steken. De New York Press was een tweewekelijks De uit Dallas afkomstige jongeman staat bekend als door critici genegeerde culturele impact van Scarfa- gratis tijdschrift, bestierd door een rechts-conserva- kenner van indiefilms en om zijn liefde voor de ge- ce (1983) in de zwarte gemeenschap en bijvoorbeeld tieve hoofdredacteur. Maar in het voorwoord van The nrefilm. Zijn artikelen zijn verfrissend omdat Zoller de wijze waarop alleen films die een markt vinden Press Gang wordt benadrukt dat het schrijversteam Seitz zelfspot en zelfreflectie niet schuwt. Ook speelt aandacht krijgen van het filmjournaille. En zijn quo- een samenraapsel was van linkse, rechtse en eigen- hij met de vorm van zijn schrijfsels (zie zijn kijk op te over Gone with the Wind (1939) is nog steeds zeer zinnige types. Dat geldt zonder meer voor het film- Memento, 2001), durft hij voorspellingen te doen over treffend: ‘Hollywoodfilms zijn dromen voor de één, katern waarin Godfrey Cheshire (1991-2000), Matt popcultuur (The Matrix (1999) wordt volgens hem nachtmerries voor de ander.’ Zoller Seitz (1995-2006) en Armond White (1997- een groot fenomeen) en waagt hij zich in de discussie 2011) de boventoon voerden. rondom masculiniteit op het witte doek. Het trio gidste de lezer destijds langs filmrevolu- Seitz en Cheshire zijn filmcritici met een open THE PRESS GANG. WRITINGS ON CINEMA ties in Iran en Taiwan, de Dogme 95-beweging, de blik, van wie de artikelen nog steeds de moeite waard FROM NEW YORK PRESS, 1991-2011 GODFREY CHESHIRE, MATT ZOLLER SEITZ EN ARMOND introductie van digitale projectie, de impact van in- zijn. De twee kennen hun klassiekers maar zijn ook WHITE | REDACTIE JIM COLVILL | 2020, SEVEN STORIES ternet en de culturele implicaties van de aanslagen op buitengewoon geïnteresseerd in wat de toekomst gaat PRESS, NEW YORK, OAKLAND EN LIVERPOOL | 467 11 september 2001. Ze namen in hun observaties geen brengen. Dat geldt geenszins voor Armond White, PAGINA’S | € 25,50 DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 43 Thuiskijken

REBECCA Schimmen op een landgoed Ben Wheatley’s verfilming van de roman de Winter, een adonis van adel. Voor even Rebecca van Daphne du Maurier spreekt lijkt het alsof filmmaker Ben Wheatley een weinig tot de verbeelding, in schril contrast film maakt over klassenstrijd, als Van Hop- met Alfred Hitchcocks klassieker. per terloops maar indringend aan Maxim meedeelt dat haar medewerkstertje geen “Was ze erg mooi?”, vraagt mevrouw De blauw bloed of fortuin heeft. Maar in de rest Winter (Lily James) aan wie ze ook maar te- van de film wordt de verhaallijn uit het ge- genkomt op het landgoed van haar nieuw- lijknamige boek van Daphne du Maurier, in bakken echtgenoot Maxim (Armie Hammer). 1940 al verfilmd door Alfred Hitchcock, Ze doelt natuurlijk op Rebecca, de nog niet bijna tot op de letter gevolgd. zo lang geleden overleden voormalige vrouw Mevrouw De Winter komt na een spon- des huizes wier ziel als je de huishoudster taan huwelijk in Zuid-Frankrijk terecht in mevrouw Danvers (Kristin Scott Thomas) het romantische en unheimische landhuis mag geloven nog steeds door de duistere Manderley aan de onstuimige Zuid-Engelse gangen rondzwerft. Het antwoord op de kust. Pas daar ontdekt ze dat Maxim last vraag van De Winter is: ja, ze was beeld- heeft van woede-uitbarstingen. Maar haar REBECCA schoon, maar ook een plaaggeest. Dat is liefde voor hem blijkt wonderlijk genoeg waarom Maxim zo raadselachtig doet over onvoorwaardelijk; ze neemt zijn toxische uit Hitchocks klassieker. Lily James, die (2011) of High-Rise (2015). Ja, Rebecca is erg zijn eerste echtgenote. gedrag voor lief. Hadden scenaristen Jane doorbrak in Downton Abbey (2010-2015), mooi. Maar daarmee is alles ook wel gezegd. Het verhaal van Rebecca begint in Monte Goldman, Joe Shrapnel en Anna Water- kan haar meisjesachtige naïviteit maar Carlo, waar de toekomstige mevrouw De house in 2020 niet iets inventievers kunnen moeilijk van zich afschudden en Armie OMAR LARABI Winter werkt als persoonlijk assistent van de doen met die misogyne mores uit 1938? Hammer komt in zijn spel niet verder dan puissant rijke mevrouw Van Hopper (Ann Wat resteert is een keurige hervertelling een generieke Britse gentleman. Het meest REBECCA VERENIGD KONINKRIJK, 2020 | REGIE BEN Dowd, heerlijk onuitstaanbaar). Die ziet met met mooifilmerij die niet zou misstaan in re- opvallend aan Rebecca is echter dat er vrijwel WHEATLEY | MET LILY JAMES, ARMIE HAMMER, KRISTIN lede ogen toe hoe er een romance ontstaat clames van een bekend rummerk en met ac- niets in terug is te zien van Wheatley’s ken- SCOTT THOMAS | 121 MINUTEN | DISTRIBUTIE NETFLIX tussen haar employee en weduwnaar Maxim teurs die slechts schimmen zijn van de cast merkende bezwerende stijl—zie Kill List (VOD) | TE ZIEN VANAF 21 OKTOBER

mensen de architectuur van hun eigen on- willen ze dat trauma zo beter begrijpen. Het van die geesten. Het knappe aan Ghost GHOST HUNTING derdrukking nabouwen en herbeleven. Die geeft maar aan hoe omvangrijk collectief Hunting is dat Andoni erin slaagt om een reconstructie gebeurt tot in het kleinste de- trauma kan zijn en hoe toegankelijk Andoni deel van die geesten uit het verleden ook tail. Een decorbouwer van speelfilms (zelf de verbeelding daarvan hier heeft gemaakt. echt te vangen en op film te vereeuwigen, Gevangen ook ex-gevangene van Moscobiya) gebruikt Toen Andoni in 2017 een van de gasten zodat zelfs de kleinste details niet meer ver- zijn ervaring om de gangen, ondervragings- van IDFA was vertelde hij in een uitverkocht geten worden. kamers, kantoortjes en isoleercellen te laten Tuschinski dat Ghost Hunting samen met HUGO EMMERZAEL tussen virtuele herrijzen. Ondertussen vinden er audities zijn filmdebuut Fix Me (2009) deel uitmaakt plaats met mannen die ook gevangen hebben van een trilogie waarin hij de camera op zijn GHOST HUNTING PALESTINA/FRANKRIJK/ gezeten en een rol willen krijgen in dit pro- eigen leven richt. Het levert therapeutische ZWITSERLAND/QATAR/ITALIË, 2017 | REGIE RAED muren ces. Een van hen is de Palestijnse filmacteur cinema op die tegelijk de trauma’s van een ANDONI | MET RAMZI MAQDISI, RAED ANDONI | 98 Ramzi Maqdisi, die auditie doet voor de rol onderdrukt volk verkent. De titel van deze MINUTEN | DISTRIBUTIE SECOND RUN (BLU-RAY) | TE “Gevangenschap is de dood”, zeggen Pales­ van beul/bewaker, maar door Andoni wordt documentaire lijkt te slaan op het najagen ZIEN SINDS 28 SEPTEMBER tijnse mannen in deze radicale documen­ gecast als gevangene. Die castingscène, taire over hun opsluiting en marteling door waarin Maqdisi zich even moet voordoen als Israëlische soldaten. Maar Ghost Hunting Andoni’s beul, laat zien wat er in deze docu- laat op ingenieuze wijze zien dat gevangen­ mentaire op het spel staat. Het rollenspel schap voor deze mannen óók het leven was. komt gevaarlijk dicht in de buurt van het be- kende Stanford-experiment. Het grootste De Palestijnse regisseur Raed Andoni (Fix verschil is dat alle deelnemers aan Ghost Me, 2009) overleefde de beruchte gevange- Hunting al een zwaar trauma hebben opge- nis Moscobiya in West-Jeruzalem. Hij is een lopen dat zich soms op onvoorspelbare ma- van de minstens 750 duizend Palestijnse nieren uit. mannen die sinds 1967 werd gemarteld door Ghost Hunting lijkt ook op Joshua Oppen- het Israëlische leger, in Moscobiya of op ver- heimers The Act of Killing (2012), maar ver- gelijkbare plekken. Voor zijn hybride docu- ruilt het perspectief van de onderdrukker mentaire Ghost Hunting vond hij mannen die voor dat van de onderdrukte. Er lijkt, mis- in Moscobiya een soortgelijk lot hebben on- schien door de film-in-de-filmconstructie, dergaan en bereid waren om met hem de ver- een soort mysterieuze aantrekkingskracht stikkende muren van die helse plek weer op aan dit project te hangen, want zelfs mannen te richten. die nooit vast hebben gezeten willen meekij- Ghost Hunting presenteert zich als de ken en misschien ook wel deelnemen aan het ‘making-of’ van een fictiefilm over Mosco- experiment. Misschien kennen of hebben ze biya, maar richt zich vooral op hoe deze iemand gekend die opgesloten is geweest en GHOST HUNTING DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 44

LIEVE MAMA ‘Wat te doen met Brian?’ Deze thrillerserie overtuigt op meerdere aflevering zo veel mogelijk plotlijnen uit. fronten: door te wisselen tussen twee per­ Lieve mama heeft het lef eenduidig te blijven. spectieven op één situatie, maar ook door We hebben een echtpaar dat zich in stilte ons mee te nemen in de fight or flight mo­ probeert te ontdoen van een stoffelijk over- dus van de hoofdpersonages. schot. En we hebben Ralf, een ‘vriend’ van Brian, die zonder zijn eigen handen al te vuil Hoe kom je van een lijk af? In de loop der ja- te willen maken in stilte probeert te achter- ren zijn vele films aan die vraag gewijd, van halen wat er precies is gebeurd. Alfred Hitchcocks zwarte komedie The Dit dubbele perspectief op dezelfde situa- Trouble with Harry (1955) waarin de inwo- tie creëert het spanningsveld van deze ver- ners van een dorpje zich geen raad weten met rassende serie die ons meevoert in de vecht- een stoffelijk overschot tot Danny Boyle’s of-vlucht modus van de sympathieke gehypete debuut Shallow Grave (1994) personages, die door overmacht in een las- waarin een onverklaarbaar rijke huisgenoot tige situatie terecht zijn gekomen. De kers- DICK JOHNSON IS DEAD plotseling overlijdt. verse Gouden Kalf-winnaar Shahine El- Met de nieuwe serie Lieve mama, naar het Hamus overtuigt als Ralf en Rifka Lodeizen spectief zet. Met het maken van de docu- gelijknamige boek van Esther Verhoef, gaat los als Helen, constant balancerend op DICK JOHNSON IS DEAD mentaire anticipeert ze op al die zware din- schaart zich nu een Nederlandse productie het randje van een instorting. gen voordat ze werkelijkheid zijn en probeert in dat eervolle rijtje. De zesdelige serie draait De grootste ontdekking van Lieve mama ze er tegelijkertijd ook wat lol, gezelligheid om Ralf, een tiener die bij zijn ouders woont, staat achter de camera: regisseur Jelle de Maar niet heus en hoop uit te halen. Vandaar al die prachtige en om veertigerskoppel Helen en Werner. Jonge. Hij bouwde al een staat van dienst op en intieme scènes waarin er door tranen Aanvankelijk hebben stel en tiener niets met als regisseur van populaire films en series als In deze charmante, ontroerende documen­ heen gelachen wordt of bij het lachen stie- elkaar te maken, totdat hun paden elkaar on- Bon Bini Holland (2015) en De luizenmoeder taire zet een regisseur de dood van haar kem ook een beetje wordt gehuild. Dick gezien kruisen door een overval/ongeval (2018). Met Lieve mama toont hij nu heel an- vader op allerlei ludieke manieren in scène. Johnson Is Dead is in veel opzichten de meest waarbij ene Brian om het leven komt in het dere kant van zijn kunnen. Het is te hopen Dat alles om het gesprek over zijn onvermij­ optimistisch mogelijke tegenhanger van huis van Helen en Werner. dat hij die kant de komende tijd flink verder delijke overlijden een beetje meer behap­ Chantal Akermans No Home Movie (2015), Dit incident in aflevering één is het start- gaat onderzoeken. baar te maken. eveneens een krachtige documentaire over schot voor de hele serie. Wat te doen met ALEXANDER ZWART een regisseur die haar laatste ouder ziet Brian? Een jongen die er niet meer is, maar Het zal je vader maar zijn. Dood op de stoep, wegglippen. overal zijn stempel op drukt en alle persona- LIEVE MAMA NEDERLAND, 2020 | REGIE JELLE DE omdat een printer uit een kantoorraam op Dat Dick Johnson Is Dead ondanks zijn ges bezighoudt. Zes afleveringen lang focust JONGE | MET RIFKA LODEIZEN, SHAHINE EL-HAMUS, zijn hoofd viel. Of zijn gekreukelde lichaam zware thematiek zo’n opbeurend effect Lieve mama zich op dit ene incident en zijn GUY CLEMENS | 6X35 MINUTEN | DISTRIBUTIE onderaan het trapgat, plasje bloed druipend heeft, is niet alleen te danken aan de speelse gevolgen. Veel televisieseries gooien in hun VIDEOLAND (VOD) | TE ZIEN SINDS 15 OKTOBER uit het achterhoofd, omdat hij onhandig was opzet van de regisseur, maar ook aan de uitgegleden. Of een soortgelijke uitglijder op sympathieke man die voor de camera in al straat, waardoor hij met zijn slaap keihard zijn eenvoud steeds weer de show steelt. neerknalt op de betonnen stoep van New Dick Johnson heeft een warme, meegaande York City. persoonlijkheid en stort zich met veel over- Of het zal je vader maar zijn, die begint te gave en plezier op het levenswerk van zijn lijden aan geheugenverlies, net als eerder je dochter. De film opent met een home-video moeder al. Een veel langzamere mars rich- waarin Dick met zijn kleinkinderen speelt en ting de dood. In het geval van regisseur Kir- uitglijdt—zo weten we ook gelijk waar al die sten Johnson gebeuren al die dingen met bloederige scenario’s vandaan komen. “Ik haar vader, al heeft ze de meest bloederige heb altijd al in films willen spelen”, roept hij scenario’s zelf in scène gezet. De verbeeldin- lachend uit terwijl hij weer overeind krabbelt. gen van zijn stuntelige overlijden zijn kleine De film die volgt vervult dus een wens van stukjes fictiefilm die zij als regisseur en hij zowel vader als dochter. Het is een zeldzaam- als hoofdrolspeler samen hebben bekok- heid: een afscheid tussen ouder en kind stoofd. Zijn dood speelt zich dus af in de voordat het te laat is. Dat anderen mogen filmwereld van stuntmensen, set dressers en meekijken is een geschenk van levensbelang. cameramensen, maar zijn geheugenverlies is een realiteit waar ze in deze documentaire HUGO EMMERZAEL nooit omheen kunnen filmen. Johnson toonde zich al een specialist in de DICK JOHNSON IS DEAD VERENIGDE STATEN, egodocumentaire met haar filmmemoires 2020 | REGIE KIRSTEN JOHNSON | MET MICHAEL Cameraperson (2016). Deze nieuwe film geeft HILOW, ANA HOFFMAN, DICK JOHNSON | 89 MINUTEN | een unieke spin aan het genre, waarmee ze DISTRIBUTIE NETFLIX (VOD) | TE ZIEN SINDS 2 rouw, verlies en trauma in een bijzonder per- OKTOBER LIEVE MAMA DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 45

TIME Alles is relatief Twee films, twee tijdvakken en twee ver­ haallijnen smelten samen in deze ontroe­ rende en urgente documentaire over de vaak te lange duur van gevangenschap. Het leverde regisseur Garrett Bradley de regie­ prijs op het filmfestival van Sundance op.

Sibil Richardson—iedereen noemt haar Fox Rich—kent het Amerikaanse strafrechtsys- teem als geen ander. Wat niet wil zeggen dat ze er profijt van heeft. Elke dag belt ze het kan- toor van een rechter in Louisiana om te infor- meren naar zijn besluit over haar man Rob. Twintig jaar geleden werd Rob veroordeeld tot een gevangenisstraf van zestig jaar. Niks voor- waardelijk, geen ruimte voor eerdere vrijlating bij goed gedrag of andere vormen van cou- lance. En nu schuift die rechter een beslissing over mogelijke vervroegde vrijlating steeds vooruit. “Zestig jaar—van een mensenleven”, verzucht Fox. Hoe langer je stilstaat bij dat ge- tal, hoe groter de tragedie wordt. TIME De familie Richardson is zwart, wat rele- vant is omdat rechtvaardigheid in Amerika op zijn zachtst gezegd een relatief begrip is. Iraniërs die in Israël wonen over hun oude en “Het is een moderne vorm van slavernij”, nieuwe thuisland. Of de weerstand tegen het stelt een vrouw in een steungroep in New regime onder studenten in Teheran. Orleans voor vrouwen wiens mannen in de Bovendien is de hoofdrol—een hacker gevangenis zitten. In die gemeenschap is Fox nota bene—voor een vrouw en dat is nog Rich een sleutelfiguur. Al twintig jaar staan steeds zeldzaam in het genre. We volgen de haar privéleven, haar dagelijkse routine, jonge Tamar Rabinyan vanaf het moment dat haar ambities, haar dromen en nachtmerries ze Iran binnenkomt. Haar doel: het tijdelijk in het teken van de gevangenschap van haar buiten werking stellen van een radarinstalla- man. Waarvoor hij vastzit vertelt de film wel, tie zodat een nucleaire installatie gebombar- maar doet er op dit moment niet echt toe. deerd kan worden. Haar komst wordt echter Wat er toe doet is dat hij zit, en dat de tijd bij vrijwel direct opgemerkt door Faraz Kamali, hem twintig jaar heeft stilgestaan terwijl het een belangrijke speler binnen de Iraanse leven buiten de gevangenismuren genade- contraspionage. loos doorgaat. Wat volgt is een klassiek kat-en-muis- Dat weet regisseur Garrett Bradley in zijn spel, dat gefilmd werd in Athene. In zo’n documentaire Time zo sterk over te brengen, compact geschreven serie met zoveel actie en dat het pijn doet de film tot het einde te kij- plotwendingen is het pittig om personages ken. En toch moet je, want Time zit bijzonder genoeg diepgang te geven. De makers doen hypnotiserend in elkaar. Bradley kiest vaak dat door te laten zien dat het spionagewerk voor intieme close-ups van het gezicht van hoge persoonlijke kosten met zich meebrengt. Rich, of beklemmende zooms op haar omge- TEHRAN Niet alleen voor de hoofdpersonages, maar ving. Op de laatste opnamedag kreeg hij een vooral ook voor de mensen om hen heen. geschenk van de vrouw die hij zo lang had Het politieke decor waartegen het verhaal gefilmd: meer dan honderd uur aan thuisop- TEHRAN zich afspeelt blijft buiten beschouwing: niets names die de afgelopen twintig jaar van de over het totalitaire regime in Iran of de mo- familie Richardson tot leven wekken. rele implicaties van een Israëlisch bombar- In Time versmelt het materiaal van Fox Undercover in Iran dement in een ander land. Dat kun je een Rich met dat van Bradley, alsof twee films, makke noemen, want een serie die weigert twee levenslijnen en twee tijdsvakken met In deze achtdelige Israëlische spionage- kost iets aan moet worden gedaan? Of rauwe op ideologieën in te gaan kan daarmee nog elkaar in dialoog gaan. Het levert een lyrisch serie gaat een jonge hacker undercover in undercover-actie zoals in de drie seizoenen steeds ideologisch zijn. Juist onder extreme portret op van een gezin dat constant leeft Iran. De soepele, spannende serie laat de van Fauda, dat net als Tehran werd geschre- regimes is het persoonlijke politiek. Zou Ap- met afstand en afwezigheid. Het zet de duur morele en politieke dimensies voor het ge­ ven door de voormalige Israëlische onder- ple TV+ bijvoorbeeld een Iraanse serie uit- van tijd ook op een prachtige manier in per- mak maar even voor wat ze zijn. zoeksjournalist Moshe Zonder? zenden waarin een Iraanse spion in Israël een spectief: op het einde besef je pas echt hoe Tehran, dat afgelopen zomer met veel radarinstallatie uitschakelt zodat gevechts- belangrijk die thuisopnames zijn. “Tijd is Wat kun je verwachten van Tehran, een Isra- succes in Israël werd uitgezonden, is dat al- vliegtuigen Israël kunnen bombarderen? wat je ervan maakt, tijd is onverschillig, tijd ëlische spionageserie over het saboteren van lemaal net niet en dat is in dit geval een aan- Spionageverhalen bestaan niet in een va- kent geen vooroordelen”, zegt een zoon van het nucleaire programma van aartsvijand beveling. Het is een spannende, soepel ge- cuüm. Maar spannend is Tehran wel. Sibil en Rob. Bradley’s meesterwerk stopt Iran? Simplistische propaganda over dap- schreven serie die voor zijn acht afleveringen liefde, leed en leven in die treffende observa- pere geheim agenten die strijden tegen een rijkelijk put uit het wapenarsenaal van spio- RONALD ROVERS tie. kwaadaardige Revolutionaire Garde? nagefictie (een verleidelijke spion, een ro- HUGO EMMERZAEL Slimme propaganda die de suggestie wekt mantische affaire, achtervolgingen, aansla- TEHRAN ISRAËL, 2020 | REGIE DANIEL SYRKIN | MET dat het de beide kanten van het conflict eer- gen, ontvoeringen, dubbelspionnen en races NIV SULTAN, SHAUN TOUB, MENASHE NOY | 8X45 TIME VERENIGDE STATEN, 2020 | REGIE GARRETT lijk laat zien, maar in zijn premisse toch die tegen de klok), maar die ook tijd neemt voor MINUTEN | DISTRIBUTIE APPLE TV+ (VOD) | TE ZIEN BRADLEY | 81 MINUTEN | DISTRIBUTIE AMAZON (VOD) | nucleaire dreiging inbakt waar koste wat nuances. Zoals de ambivalente gevoelens van SINDS 25 SEPTEMBER TE ZIEN VANAF 16 OKTOBER 2020 DE FILMKRANT #434 NOVEMBER 2020 46

Het Breed 16, 1025 KD Amsterdam-Noord 11 augustus 2020, 14.48 uur

“We doen een pickup shot met een langere lens”, legt regisseur Martijn Winkler uit aan V.L.N.R. REGISSEUR/SCENARIST MARTIJN WINKLER, DOP DIDERIK onbarmhartig; het is drukkend heet. Handig, auto rijdt door. Winkler: “Dankjewel, man.” twee dik aangeklede figuranten die staan te EVERS (GROEN SHIRT), 2ND A.D. RICK MAASSEN VAN DEN BRINK zou je denken, maar alle scènes zijn day for Dan is alles klaar voor opnamen. De twee (IN PAARS OP DE RUG) EN DE TWEE PLUNDERAARS, JASPER VAN puffen met zware tassen en rugzakken. Hij BEUSEKOM EN JOHN DELWEL, DIE ACHTERNA WORDEN GEZETEN night: ze worden weliswaar overdag opgeno- plunderaars rennen richting de camera, ach- loopt het afgezette kruispunt op van Het DOOR EEN PATROUILLEWAGEN men, maar met behulp van lensfilters, on- terna gezeten door een patrouillewagen. Breed en Het Laagt, bij een futuristisch derbelichting en speciale printtechnieken Vlak voor de camera gooien ze een deel van ogend wooncomplex dat in de jaren zestig wel ‘klimaat-Prinsjesdag’. ziet het eruit alsof het nacht is. het buit weg, precies zoals Winkler het ze werd gerealiseerd naar ontwerp van archi- Winkler baseerde de serie op uitgebreide Een productiemedewerker met mond- had gevraagd. “Ging goed, hè!?”, zegt tect Frans van Gool, en wijst de exacte plek research en gesprekken met experts en kli- kapje loopt langs met een dienblad vol be- Winkler tegen Lammers. “Zeg maar dat het aan waar ze hun geplunderde spullen moeten maatwetenschappers van de Vrije Universi- kertjes water. “Allemaal goed blijven drin- goed ging.” laten vallen. “Wacht nog maar even tot de teit en het KNMI. “Zij achten het scenario ken”, zegt ze. Als iedereen is voorzien, maant JAN PIETER EKKER patrouillewagen weer op zijn plek staat”, zegt dat door ons wordt geschetst plausibel en opnameleider annex BHV’er Marjan Lam- FOTO BOB BRONSHOFF hij terwijl hij een stuk plastic opraapt dat bij zelfs waarschijnlijk binnen tien jaar”, aldus mers tot actie. “Gooi het maar dicht”, zegt ze een eerdere take is afgebroken. Winkler, die vorig jaar een Rose d’Or won door haar portofoon tegen een aantal strate- HITTE NEDERLAND, 2020 | SCENARIO EN REGIE Winkler cum suis is bezig met de opna- met zijn webserie #tagged. “Met Hitte kijken gisch opgestelde jongemannen in gele hesjes. MARTIJN WINKLER | PRODUCTIE VERTOV | IN men van Hitte, ‘een zenuwslopende ram- we de klimaat-apocalyps recht in de ogen. Dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. COPRODUCTIE MET EO | UITVOEREND PRODUCENT penserie die de verwoestende impact van We willen de kijker wakker schudden. Aan “We wachten nog even op die vriendelijke MANDY LIM | CAMERA DIDERIK EVERS | MONTAGE NILS een extreme hittegolf laat zien’. De twaalf- een hittegolf kun je niet ontsnappen. De rea- vriend op zijn fiets”, zegt Lammers als ze een RENSEN | ART DIRECTION THOMAS WIEGERINK | delige, op young adults gerichte webserie is lisatie dat dit ons allen kán, waarschijnlijk man in het vizier krijgt die gewoon door- KLEDING ANNEKE LOHY | MAKE-UP PUR THIJS | een coproductie tussen het Amsterdamse zál gebeuren, ook in het veilige Nederland.” fietst. Vervolgens blijkt een van de wegafzet- MUZIEK JAMES BANBURY, PETE DAVIS | MET LUCA productiebedrijf Vertov (dat films en series Dat het klimaat een serieus te nemen ters zichtbaar, daarna wordt er een auto HOLLESTELLE, ANOUAR ENNALI, CARINE CRUTZEN, maakt ‘die ertoe doen in het hier en nu’), de vraagstuk is, blijkt tijdens de opnamen, die middenin het kader geparkeerd. “We zijn nog JONATHAN HUISMAN, TARA HETHARIA | KLEUR, EO en Warming Up, een ‘artistieke klimaat- plaatsvinden tijdens de langste hittegolf die even aan het filmen”, zegt Winkler, die achter 12 X 10 MINUTEN | OMROEP EO | TE ZIEN OP campagne’ die toewerkt naar 22 oktober, of- ooit gemeten is in Nederland. De zon schijnt zijn monitor vandaan is gekomen. De NPO3.NL/HITTE

DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE LINDA HEYWEGEN, [email protected] | AGENDA HEERMA VAN VOSS, THOMAS HEERMA VAN OP EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, COLOFON VAN STICHTING FUURLAND, ROMY VAN KRIEKEN, [email protected] | VOSS, IVO DE KOCK, OMAR LARABI, ADRIAN NEEM CONTACT OP MET DE UITGEVER VIA PRIN­SEN­GRACHT 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 623 BUREAUREDACTIE NICOLE SANTÉ | VORMGEVING BART MARTIN, MARICKE NIEUWDORP, NICOLE INFO@FILM­KRANT.NL | DE FILM­KRANT 0121, [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | OOSTER­HOORN & ROLF HERMSEN | BEHEER WEBSITE SANTÉ, GUUS SCHULTING, EBELE WYBENGA,­ WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR OPRICH­TERS JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE HENK RABBERS | COVER JUST 6.5 | FOTOGRAFIE ANDRÉ ALEXANDER ZWART | DRUK RODI ROTATIEDRUK,­ FINAN­CIËLE BIJDRAGEN VAN DE NEDER­­­LANDSE LEIDING & ADVER­TENTIE-ACQUISITIE ILONA VAN BAKKER, BOB BRONS­HOFF, ROBIN ALYSHA CLEMENS, DIEMEN | OPLAGE 25.000 | ©2020 STICHTING VERENIGING VAN BIOSCOOPEXPLOITANTEN­ EN FILM­ GENDEREN STORT, [email protected]­ | HOOFD­ JANINA GREEN | ILLUSTRATIE LAE SCHÄFER | VERDER FUURLAND/DE FILMKRANT, AMSTERDAM­ | ISSN THEATERS (NVBF) EN FILM DISTRIBUTEURS­ REDACTIE RONALD ROVERS | EIND­REDACTIE JOOST WERKTEN MEE CRISTINA ÁLVAREZ-LÓPEZ, LEO 01698109 | DE FILM­KRANT HEEFT GEPROBEERD­ DE NEDERLAND (FDN) EN WORDT U MEDE AANGE­ ­BODEN BROEREN-HUITENGA, MARISKA GRAVELAND | REDACTIE BANKERSEN, GISELLE DEFARES, KEES DRIESSEN, JAN RECHT­HEBBEN­DEN VAN HET GEBRUIKTE BEELD­ DOOR DIT FILMTHEATER­ JOS VAN DER BURG, HUGO EMMERZAEL­ | WEB­REDACTIE PIETER EKKER, SHADY EL-HAMUS, CARMEN FELIX, MATERIAAL TE ACHTERHALEN­ EN IN TE LICHTEN.­ EDO DIJKSTERHUIS (NIEUWS) | FILMKRANT.LIVE GER­ SACHA GERTSIK, DAN HASSLER-FOREST, SANDRA MOCHT U DESONDANKS­ MENEN DAT U RECHTEN BEZIT

“THIS IS A QUALITY ENTERPRISE WITH NUMEROUS REWARDS FOR ADULT AUDIENCES” - VARIETY -

“A DELICATE BALANCE IN A DOMESTIC DRAMA THAT ABLY COMBINES HEARTBREAK AND HUMOR.” - INDIEWIRE -

“MAY BE THE MOST BEAUTIFULLY COMPLETE FILM YOU’LL SEE ALL YEAR” - THE TELEGRAPH -

A FILM BY ROGER MICHELL DIRECTOR OF NOTTING HILL

5 NOVEMBER IN DE BIOSCOOP

Blackbird_adv(260x320).indd 1 09-10-2020 09:35