OCENA STANU SANITARNEGO

I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ

POWIATU KOLSKIEGO

W ROKU 2019

Koło – luty 2020r.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona1

Spis tre ści:

1. Wst ęp……………………………………………………………………………………...3

2. Warunki zdrowotne środowiska…………………………………………………………..5

2.1. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Żywno ści, Żywienia...... ……………………………….....5

2.2. Ocena sytuacji epidemiologicznej i stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Epidemiologii……………………………………….…..22

2.3. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Komunalnej ………………………………………………………………..…34

2.4. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny...... ……………………………………………..45

2.5. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Pracy…………………………………………………………………………..48

2.6. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Dzieci i Młodzie ży…………………………………………………………….53

3. Działalno ść w zakresie Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia………………..….…..60

4. Działania kontrolne i represyjne ………………………………………………………....70

5. Podsumowanie………………………………………………………………………...... 70

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona2

1. Wst ęp. Rok 2019 był rokiem obchodów 65 – lecia Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej i 100 – lecia Słu żb Sanitarnych w Polsce. Ten jubileusz skłania do refleksji oraz zastanowienia nad wyzwaniami współczesno ści i zagro żeniami dla zdrowia człowieka. Słu żby sanitarno-epidemiologiczne swoj ą działalno ść rozpocz ęły po I wojnie światowej. Podstaw ę do ich działania, dała uchwalona przez Sejm RP w 1919 roku ZASADNICZA USTAWA SANITARNA. Tworzenie pierwszych struktur organizacyjnych słu żb sanitarnych zwi ązane jest z odbudow ą II Rzeczpospolitej po I wojnie światowej. ° XI 1918- powstanie Pa ństwowego Centralnego Zakładu Epidemiologicznego ° zmiana nazwy w 1923 na Pa ństwowy Zakład Higieny PZH ° do 1939 roku –PZH podlegało 13 filii terenowych Odbudowa struktur organizacyjnych nast ąpiła w okresie powojennym. Proces kształtowania jednostek przebiegał od struktur lokalnych do centralnych. ° 1945- Kolumny Sanitarne o zakresie regionalnym i lokalnym ° 1952- sie ć Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych Kolejnym etapem funkcjonowania słu żb sanitarnych było powołanie PA ŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ Dekretem z 14.08.1954r. ° 1954 –Pa ństwowa Inspekcja Sanitarna Zakres działa ń pierwszych instytucji był wielopłaszczyznowy i obejmował: popularyzowanie zasad higieny, nadzór sanitarny i profilaktyk ę. W powojennym Kole placówki słu żb sanitarnych na terenie powiatu kolskiego powstawały zgodnie z tendencj ą ogólnopolsk ą: ° 1945 - Lekarz Powiatowy i Powiatowy Referat Zdrowia Sanitarnego ° 1949-50 - Wydział Zdrowia i Powiatowa Kolumna Sanitarna ° 1954 - Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kole W wyniku reformy administracyjnej w kraju w 1975 roku likwidacji uległy powiaty i utworzono 49 województw. W zwi ązku z tym, Stacj ę podporz ądkowano województwu koni ńskiemu oraz przekształcono jej nazw ę w Terenow ą Stacj ę Sanitarno-Epidemiologiczn ą w Kole. W roku 1978 w Terenowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej powstało Laboratorium z pracowniami: żywno ści, wody oraz schorze ń jelitowych. Rok 1999 przyniósł kolejne zmiany, przywrócono podział na powiaty, podzielono kraj na 16 województw. Wrócono równie ż do nazwy z przed lat czyli do Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Kole. Obszarem działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole jest 11 gmin, w tym 7 gmin wiejskich (Babiak, Chodów, Grzegorzew, Koło, Ko ścielec, Olszówka, Osiek Mały), 3 gminy miejsko-wiejskie (D ąbie, Kłodawa, Przedecz) oraz 1 gmina miejska Koło. kolski zajmuje obszar 101 071 ha /1011 km 2, zamieszkały przez 86 925 mieszka ńców (stan na 30.06.2019r.). Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny (PPIS) na bazie Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole (Stacji) w roku 2019 realizował zadania, okre ślone w ustawie o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej oraz stosownych przepisach prawa materialnego

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona3 w cz ęś ci dotycz ącej wymaga ń sanitarno-przeciwepidemicznych. Działania nadzorowe w zakresie poboru próbek wody, żywno ści, kosmetyków i przedmiotów użytku prowadzono zgodnie z rocznym harmonogramem, akceptowanym przez Starost ę Kolskiego i zatwierdzonym przez Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Badania pobranych próbek prowadziły laboratoria PSSE w Koninie, WSSE w Poznaniu oraz laboratoria poza struktur ą laboratorium wojewódzkiego w zale żno ści od zakresu badań. Głównym celem działalno ści Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu kolskiego jest promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpiecze ństwem żywno ści i żywienia oraz bezpiecze ństwem zdrowotnym wody, przeciwdziałanie zagro żeniom stwarzanym przez środki zast ępcze i narkotyki, zapobieganie powstawaniu chorób, szczególnie chorób zaka źnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bie żą cego nadzoru sanitarnego w zakresie zdrowia publicznego w oparciu o analiz ę zagro żenia zdrowia i życia człowieka. Głównymi kierunkami działa ń Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole w roku 2019 były: 1. Sprawowanie nadzoru nad realizacj ą Programu Szczepie ń Ochronnych i procesem dystrybucji szczepionek do przeprowadzania obowi ązkowych szczepie ń ochronnych z wykorzystaniem Elektronicznego Systemu Nadzoru nad Dystrybucj ą Szczepionek (ESNDS). 2. Ograniczanie zagro żeń dla zdrowia publicznego zwi ązanych z zaka żeniami szpitalnymi. 3. Sprawowanie nadzoru nad bezpiecze ństwem żywno ści i żywienia oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywno ści ą zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami prawa żywno ściowego. 4. Sprawowanie bie żą cego nadzoru sanitarnego nad bezpiecze ństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi, wody w k ąpieliskach, miejscach okazjonalnie wykorzystywanych do k ąpieli, w pływalniach oraz nad obiektami u żyteczno ści publicznej, szczególnie podmiotami leczniczymi. 5. Ograniczanie zagro żeń zdrowia publicznego stwarzanych przez środki zast ępcze i nowe substancje psychoaktywne. 6. Opracowywanie i upowszechnianie materiałów informacyjnych z zakresu wpływu środków zast ępczych na zdrowie ludzi, w tym prowadzenie edukacyjnych kampanii społecznych, podnoszenie wiedzy i świadomo ści społecze ństwa na temat problemów zwi ązanych z u żywaniem substancji psychoaktywnych oraz zasad przeciwdziałania ich nabywania i spo żywania. 7. Ochrona zdrowia pracowników przed niekorzystnym oddziaływaniem szkodliwych i uci ąż liwych czynników wyst ępuj ących w miejscu pracy poprzez nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy. 8. Sprawowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzie ży. 9. Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. 10. Inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie działalno ści w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób. 11. Doskonalenie wdro żonego systemu zarz ądzania opartego na wymaganiach normy PN-EN ISO/IEC 17020:2012 „Ocena zgodno ści. Ogólne kryteria działania ró żnych rodzajów jednostek przeprowadzaj ących inspekcj ę”.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona4

12. Organizowanie i realizowanie kontroli w sposób, jak najmniej zakłócaj ący funkcjonowanie kontrolowanego podmiotu lub jednostki PIS przestrzegaj ąc zasad okre ślonych w obowi ązuj ących przepisach. 13. Rozwijanie działa ń zapobiegaj ących wyst ępowaniu zdarze ń korupcyjnych. 14. Dostosowywanie, aktualizacja i ujednolicenie informacji ujmowanych na stronach internetowych jednostek PIS (w tym BIP). 15. Uczczenie 100-lecia słu żb sanitarnych i 65-lecia Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej. Zgodnie z obowi ązuj ącym Regulaminem Kontroli Zarz ądczej i planem kontroli w tym zakresie podejmowano działania, dla zapewnienia realizacji celów i zadań, w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszcz ędny i terminowy. PPIS w Kole realizował zadania w zakresie działa ń Powiatowego Zespołu Reagowania Kryzysowego oraz kontynuował współprac ę z jednostkami samorz ądowymi oraz rz ądowej administracji zespolonej i niezespolonej, w tym: z Powiatowym Lekarzem Weterynarii, Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego, Pa ństwow ą Inspekcj ą Ochrony Ro ślin i Nasiennictwa, Inspekcj ą Ochrony Środowiska, Pa ństwow ą Inspekcj ą Pracy, Komend ą Powiatow ą Stra ży Po żarnej, Komendą Powiatow ą Policji oraz lokalnymi mediami. Przedło żona „Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu kolskiego w roku 2019” obejmuje sytuacj ę epidemiologiczn ą w zakresie chorób zaka źnych oraz wyniki nadzoru sanitarnego prowadzonego przez poszczególne komórki organizacyjne PSSE w Kole i jest dost ępna na stronie internetowej www.psse-kolo.pl .

2. Warunki zdrowotne środowiska.

2.1. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Żywno ści i Żywienia.

2.1.1. Zakres nadzoru sanitarnego. Post ępowanie administracyjne. W 2019 roku uj ęto w rejestrze ogółem 1272 zakłady produkcji i obrotu żywno ści: - 1257 zakładów żywno ści i żywienia, w tym 561 gospodarstw rolnych, - 10 miejsc obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywno ści ą, - 5 zakładów produkcji i obrotu produktami kosmetycznymi. Zakłady żywno ści i żywienia to obiekty: produkcji żywno ści, obrotu żywno ści ą, żywienia zbiorowego otwartego i zamkni ętego oraz środki transportu żywno ści.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona5

Liczba obiektów w poszczególnych grupach znajduj ących si ę pod nadzorem PSSE w Kole w 2019 roku

600 533

500 477

400

300 obiektów obiektów ść 200 Ilo 106 90 100 51 10 5 0

Z O Ś O O M O a r b o b b i b k i i e ie d e e j ie ła s k k k k c k d t i t t t y y t y y a y r p o a ż ż o p r b n y y b r o w w r o r s o d o p d ie ie t u tu o u u k r n n k t i i m c ż u a a c j y a ji i w z z b b t i ż n e o y i i r o o o i b w ś r r a r n c o o ł o w w a t o ią m u ś e e c g g i k o i o o i w s o z m t a y w m r e o t a b y r k t n a k e m a ię m i te p i r z e z .. Grupy obiektów .

W roku sprawozdawczym skontrolowano ogółem 328 obiektów, nale żą cych do zakładów żywno ści i żywienia, z tego oceniono na podstawie arkuszy stanu sanitarnego 200 , tj. 61%. Zatwierdzenie w drodze decyzji uzyskało 26 zakładów, a zmiany w zakresie działalno ści naniesiono w stosunku do 37 zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej. Przeprowadzona ocena stanu sanitarnego wykazała, że 17 zakładów uzyskało ocen ę niezgodn ą. Przeprowadzono 556 kontroli i rekontroli w zakładach żywno ści i żywienia oraz obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywno ści ą (dział 1 MZ-48) oraz 5 kontroli w obiektach obrotu produktami kosmetycznymi (dział 4 MZ-48). Łącznie 561 kontroli i rekontroli sanitarnych. Wydano ogółem 520 decyzji administracyjnych: - 60 merytorycznych (tj. 45 nakazuj ących usuni ęcie stwierdzonych nieprawidłowo ści w zakresie wymaga ń higienicznych i zdrowotnych w nadzorowanych zakładach, 4 wstrzymuj ące działalno ść zakładu, 4 przedłu żaj ące wykonanie zarz ądze ń, 4 uchylaj ące wstrzymanie działalno ści, 1 umarzaj ącą post ępowanie oraz 2 wygaszaj ące post ępowanie, - 26 zatwierdzaj ących nowe zakłady, - 37 zmieniaj ących zakres działalno ści zakładów znajduj ących si ę ju ż w rejestrze, - 52 wykre ślaj ących zakłady z rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej, - 345 płatniczych za kontrole kwestionowane w wyniku stwierdzonych uchybie ń sanitarnych i sprawdzenie usuni ęcia tych uchybie ń. Nało żono 98 mandatów karnych na ogóln ą kwotę 19500 zł . Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole w 2019 roku skierował do Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego wnioski o nało żenie kary pieni ęż nej w stosunku do 2 zakładów .

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona6

Kwoty nałożonych mandatów karnych z podziałem na grupy obiektów w 2019 roku

7350

11150

1000 Obiekty obrotu żywnością 7350

Obiekty produkcji żywności 1000

Obiekty żywienia zbiorowego 11150

W ramach monitoringu i urz ędowej kontroli żywno ści pobrano 204 próbki do bada ń laboratoryjnych: - 199 próbek środków spo żywczych, - 2 próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywno ści ą, - 3 próbki produktów kosmetycznych. Plan poboru prób został zrealizowany w 100%. Ponadto dodatkowo pobrano 6 próbek: - 3 próbki produktów kosmetycznych, - 1 próbk ę mi ęsa wołowego, - 1 próbk ę mi ęsa wieprzowego, - 1 próbk ę suplementu diety. Pobranych próbek w 2019 roku nie kwestionowano.

2.1.2. Porównanie stanu sanitarnego grup obiektów niezgodnych z wymaganiami (wyra żonego w % obiektów „niezgodnych” ) do stanu z roku ubiegłego.

2018 rok 2019 rok Liczba Liczba Rodzaj obiektów % obiektów % obiektów obiektów niezgodnych obiektów niezgodnych ocenionych (liczba obiektów) ocenionych (liczba obiektów) A Zakłady usług - - 3 33,3 % (1) cateringowych B Piekarnie - - 4 25,00 % (1) C Zakłady żywienia 26 19,2 % (5) 33 15,15 % (5) zbiorowego otwartego D Stołówki w przedszkolach - - 9 11,1 % (1) E Sklepy 90 3,3% (3) 115 7,82 % (9)

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona7

Porównanie grup obiektów niezgodnych z wymaganiami na terenie działalno ści PSSE w Kole w latach 2018-2019

35 33,3

zakłady usług cateringow ych 30 piekarnie 25 zakłady żywienia zbiorowego otwartego 25 stołówki w przedszkolach 19,2 sklepy 20 15,2 15 11,1 10

Obiekty niezgodne (%) niezgodne Obiekty 7,82

5 3,3

0 2018 2019

Grupy obiektów

2.1.3. Opis poszczególnych grup obiektów znajduj ących si ę w rejestrze Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole.

Grupy obiektów w których zakłady uzyskały ocen ę wysokiego ryzyka:

Zakłady usług cateringowych. W rejestrze zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli prowadzonym przez Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole znajduje si ę zarejestrowanych 6 zakładów usług cateringowych. Ocen ę zakładu z tej grupy (kategoryzacj ę) przeprowadzono w 3 obiektach, z których 1 uzyskał ocen ę niezgodn ą. W grupie tych zakładów przeprowadzono 7 kontroli. Wydano 9 decyzji administracyjnych, w tym 6 decyzji płatniczych, 1 merytoryczn ą, 1 zmieniaj ącą zakres zatwierdzenia działalno ści zakładu oraz 1 wykre ślaj ącą zakład z rejestru zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowo ści nało żono 1 mandat karny na kwot ę 200 zł. Do uchybie ń stwierdzonych podczas kontroli nale żały: • zniszczona powierzchnia sprz ętu i wyposa żenia wykorzystywanego w zakładzie; • brak prowadzonej na bie żą co dokumentacji potwierdzaj ącej przestrzeganie zasad systemu HACCP i dobrej praktyki higieniczno-produkcyjnej lub niepełne opracowanie tych zasadach oraz brak opracowanego wykazu dostawców żywno ści i brak monitorowania dostaw towaru do obiektu; • brak bie żą cej dokumentacji potwierdzaj ącej sposób zagospodarowania odpadów; • brak deklaracji zgodno ści materiałów opakowaniowych wykorzystywanych do pakowania żywno ści; • brak informacji dla konsumentów o wyst ępuj ących składnikach i substancjach powoduj ących alergi ę w produkowanych potrawach. Statystycznie nast ąpiło pogorszenie stanu sanitarnego w tej grupie obiektów w stosunku do roku 2018. W roku 2019 w tej grupie stwierdzono 33,3% zakładów wysokiego ryzyka , a w roku poprzednim 0%.

Piekarnie W ewidencji uj ęto 10 obiektów podlegaj ących urz ędowej kontroli. Ocenione zgodnie z arkuszem zostały 4 placówki, z tego ocen ę niezgodn ą uzyskał 1 obiekt. Przeprowadzono ogółem 17 kontroli i rekontroli w 9 zakładach, w tym 1 kontrol ę interwencyjn ą. Wydano 10 decyzji płatniczych za kontrole, podczas których stwierdzone zostały uchybienia sanitarno-techniczne i kontrole sprawdzaj ące usuni ęcie tych uchybie ń oraz 3 decyzje

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona8 merytoryczne. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowo ści nało żono 3 mandaty karne na kwot ę 850 zł. Nieprawidłowo ści stwierdzone podczas kontroli to: • krzy żowanie si ę dróg ,,czystych” i ,,brudnych”; • brak czysto ści i porz ądku w obiektach; • brak orzecze ń lekarskich do celów sanitarno – epidemiologicznych o braku przeciwskaza ń do wykonywania prac, przy których istnieje mo żliwo ść przeniesienia zaka żenia; • zły stan techniczny pomieszcze ń (brudne ściany, sufity), sprz ętu maj ącego kontakt z żywno ści ą oraz środków transportu; • obecno ść szkodników (owadów lataj ących) w obiekcie; • brak aktualnych bada ń mikrobiologicznych i fizykochemicznych; • brak opracowanej procedury/instrukcji uwzgl ędniaj ącej wyst ępowanie zanieczyszcze ń w surowcach i gotowych produktach.

Do bada ń laboratoryjnych w tej grupie obiektów pobrano ogółem 35 próbek, które zostały zakwalifkowane jako prawidłowe. Zarówno zasady dobrej praktyki higieniczno-produkcyjnej, jak i systemu HACCP są opracowane, wdro żone i przestrzegane we wszystkich znajduj ących si ę w nadzorze 10 obiektach.

Zakłady żywienia zbiorowego otwarte W rejestrze zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli znajdowało si ę 90 obiektów żywienia zbiorowego otwartego, w tym 45 to zakłady małej gastronomii. W grupie tej 6 zakładów to nowo zatwierdzone, a w stosunku do 6 obiektów znajduj ących si ę w rejestrze naniesiono w drodze decyzji zmiany w zakresie działalno ści. Ocen ę zakładu z tej grupy (kategoryzacj ę) przeprowadzono w 33 obiektach, w tym 14 w zakładach małej gastronomii. Przeprowadzono 108 kontroli i rekontroli w 52 zakładach. Ocen ę niezgodn ą uzyskało 5 zakładów nale żą cych do grupy zakładów żywienia otwartego, co stanowi 15,15%, z tego na 14 ocenionych zakładów małej gastronomii ocen ę niezgodn ą uzyskał 1 zakład, co stanowi 7,14% zakładów ocenianych. W obiektach tych przeprowadzono 5 kontroli interwencyjnych, w tym 2 w zakładach małej gastronomii. Kontrole interwencyjne prowadzone były w zwi ązku z za żaleniami konsumentów dotycz ącymi warunków sanitarno - higienicznych w obiektach. Wydano 17 decyzji merytorycznych w zwi ązku z naruszeniem wymaga ń sanitarno- technicznych, w tym 2 wstrzymuj ące działalno ść handlowo-produkcyjn ą zakładu. Przyczyn ą wydania decyzji wstrzymuj ącej było stwierdzenie: nieprawidłowego mycia i dezynfekcji naczy ń wielokrotnego u żytku, braku czysto ści i porz ądku w pomieszczeniach zakładu, braku środka przeznaczonego do mycia i dezynfekcji sprz ętu oraz do higienicznego mycia i suszenia r ąk przy punktach wodnych, braku segregacji żywno ści w urz ądzeniach chłodniczych, niewystarczaj ącego zabezpieczenia zakładu przed owadami lataj ącymi, braku mo żliwo ści dezynfekcji jaj świe żych oraz braku dokumentacji zdrowotnej do celów sanitarno-epidemiologicznych pracownika zakładu. Do uchybie ń najcz ęś ciej stwierdzonych podczas kontroli nale żały: • zły stan techniczny pomieszcze ń zakładu; • zły stan techniczny maszyn i urz ądze ń oraz wyposa żenia wykorzystywanego w procesie produkcji/ sprzeda ży; • brak czysto ści i porz ądku w pomieszczeniach zakładu; • brak segregacji żywno ści, gotowe potrawy przechowywane z surowcami oraz magazynowane w pomieszczeniach nie do tego przeznaczonych, • nieaktualna dokumentacja zdrowotna pracowników; • brak dokumentacji potwierdzaj ącej jako ść wody wykorzystywanej

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona9

w zakładzie; • brak środków chemicznych do dezynfekcji powierzchni maj ących kontakt z żywno ści ą; • brak szkole ń pracowników z zakresu bezpiecze ństwa żywno ści; • niezachowana higiena osobista pracowników – brak odzie ży ochronnej; • brak wody bie żą cej przy niektórych punktach wodnych w zakładzie; • brak informacji dla konsumentów o wyst ępuj ących składnikach i substancjach powoduj ących alergi ę w produkowanych potrawach; • sprz ęt produkcyjny myty w pomieszczeniu zmywalni naczy ń pochodz ących od konsumentów; • brak prowadzenia na bie żą co dokumentacji potwierdzaj ącej przestrzeganie zasad systemu HACCP i dobrej praktyki higieniczno-produkcyjnej lub niepełne opracowanie dokumentacji.

Wydano 82 decyzje płatnicze za kontrole, podczas których stwierdzone zostały uchybienia sanitarno-techniczne i kontrole sprawdzaj ące usuni ęcie tych uchybie ń. Za zły stan sanitarny placówek żywienia zbiorowego otwartego ukarano 25 mandatami karnymi na ogóln ą kwot ę 6950 zł. System HACCP wdro żono w 59 zrejestrowanych obiektach natomiast zagadnienia z zakresu dobrej praktyki higieniczno-produkcyjnej wdro żono w 63 zarejestrowanych zakładach żywienia zbiorowego otwartego. Podczas prowadzenia bie żą cego nadzoru stwierdzano pewne nieprawidłowo ści. Dotyczyły one nie prowadzenia bie żą cej dokumentacji potwierdzaj ącej przestrzeganie tych zasad lub opracowania procedur i instrukcji nie dostosowanych do stanu faktycznego obiektów. Nieprawidłowo ści usuwane były na bie żą co. W stosunku do pozostałych obiektów brak danych, gdyż s ą to placówki nowo otwarte, w których nie przeprowadzano kontroli klasyfikacyjnych. Statystycznie nast ąpiła poprawa stanu sanitarnego w tej grupie obiektów w stosunku do roku 2018 . W roku 2018 stanowiły 19,2%, natomiast w roku 2019 stanowiły 15,15%.

Zakłady żywienia zbiorowego zamkni ęte Do grupy tej nale żą : stołówki pracownicze, domy opieki społecznej, stołówki w żłobkach i domach małego dziecka, stołówki szkolne, stołówka w internacie, stołówki na koloniach i półkoloniach, stołówki przedszkolne, stołówka w zakładzie specjalnym i wychowawczym, zakłady usług cateringowych i inne zakłady żywienia. W rejestrze uj ęto 106 obiektów, skontrolowano 42 , w tym 33 oceniono na podstawie arkusza kategoryzacji. Przeprowadzono 55 kontroli, wydano 19 decyzji płatniczych i nało żono 2 mandaty karne na łączn ą kwot ę 400 zł. W 46 zarejestrowanych zakładach wdro żono zasady Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej, a w 27 wdro żono system HACCP. W grupie tych obiektów w roku sprawozdawczym znajdowały si ę 24 stołówki przedszkolne, w których przeprowadzono 17 kontroli, w tym 2 kontrole interwencyjne. Ocen ę kategoryzacji przeprowadzono w 9 obiektach, z który 1 uzyskał ocen ę niezgodn ą. Do uchybie ń stwierdzonych podczas kontroli nale żały: • działalno ść prowadzona niegodnie z zakresem decyzji zatwierdzaj ącej; • niewła ściwy stan techniczny wyposa żenia wykorzystywanego w zakładzie; • brak środków chemicznych do dezynfekcji powierzchni maj ących kontakt z żywno ści ą; • nieprawidłowe magazynowanie gotowych potraw wymagających zachowania ła ńcucha chłodniczego; • niewła ściwy stan techniczny pomieszcze ń zakładu; • uszkodzona wentylacja mechaniczna w pomieszczeniu kuchennym;

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona10

• brak opracowanych i wdro żonych instrukcji i procedur opartych na zasadach systemu HACCP obejmuj ących zagadnienia dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej oraz dokumentacji potwierdzaj ącej przestrzeganie tych zasad. W grupie stołówek w przedszkolach w stosunku do 2019 roku nast ąpiło pogorszenie stanu sanitarnego.

Sklepy W rejestrze znajduje si ę 280 sklepów spo żywczych, w tym 12 supermarketów. W 2019 roku zostało zatwierdzonych 9 sklepów, a w stosunku do 11 obiektów naniesiono zmiany w zakresie działalno ści. Skontrolowano 160 sklepów w toku 278 kontroli, w tym 12 supermarketów w toku 33 kontroli. Kategoryzacj ę przeprowadzono w 115 placówkach, w tym 5 w supermarketach. Ocen ę niezgodn ą uzyskało 9 sklepów. W obiektach tych przeprowadzono 13 kontroli interwencyjnych, w tym 5 dotyczyło supermarketów. Kontrole interwencyjne prowadzone były w zwi ązku z za żaleniami konsumentów dotycz ącymi warunków sanitarno - higienicznych w obiektach lub podejrzenia o niewła ściw ą jako ść zdrowotn ą artykułów spo żywczych oraz w ramach systemu RASFF. Wydano 34 decyzje merytoryczne, w tym 1 dotycz ącą supermarketów, nakazuj ące usuni ęcie stwierdzonych nieprawidłowo ści w zakresie wymaga ń higienicznych i zdrowotnych. Wydano 204 decyzje płatnicze za kontrole, podczas których stwierdzone zostały uchybienia sanitarno-techniczne i kontrole sprawdzaj ące usunięcie tych uchybie ń, w tym 9 w supermarketach. Nało żono 56 mandatów karnych na kwot ę 9400 zł, w tym 4 w supermarketach na kwot ę 750 zł. Sklepy spo żywcze to jedna z najliczniejszych grup ewidencjonowanych obiektów żywno ści i żywienia. Stan sanitarno-higieniczny w grupie sklepów jest zró żnicowany. Działaj ą zarówno obiekty nowe, wyposa żone w nowoczesne urz ądzenia i sprz ęt, jak i obiekty ze starszym wyposa żeniem, jednak zapewniaj ącym prawidłowe warunki do przechowywania i sprzeda ży żywno ści. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole w 2019 roku skierował w stosunku do sklepu spo żywczego 1 wniosek o nało żenie kary pieni ęż nej do Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sani tarnego. Wniosek został skierowany za popełnienie czynu polegaj ącego na prowadzeniu działalno ści w zakresie obrotu żywno ści ą wbrew decyzji Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole wstrzymuj ącej i zawieszaj ącej działalno ść handlow ą zakładu do czasu usuni ęcia stwierdzonych nieprawidłowo ści. Najwi ęcej uchybie ń stwierdzono w małych sklepach, były to : • zły stan techniczny pomieszcze ń sklepów; • zły stan techniczny urz ądze ń i wyposa żenia sklepów; • brak aktualnych orzecze ń lekarskich do celów sanitarno – epidemiologicznych o braku przeciwwskaza ń do wykonywania prac, przy których istnieje mo żliwo ść przeniesienia zaka żenia; • oferowanie do sprzeda ży artykułów spo żywczych po upływie terminu przydatno ści do spo życia/dacie minimalnej trwało ści; • brak czysto ści i porz ądku pomieszcze ń zakładu, w tym brak dokumentacji potwierdzaj ącej przydatno ść wody do spo życia; • brak środków chemicznych do dezynfekcji powierzchni maj ących kontakt z żywno ści ą oraz do higienicznego mycia r ąk; • brak wody bie żą cej ciepłej przy niektórych punktach wodnych w zakładzie; • brak szkole ń pracowników z zakresu bezpiecze ństwa żywno ści; • sprzeda ż środków spo żywczych nieprawidłowo oznakowanych, brak podania wszystkich wymaganych informacji tj. wykazu składników z uwzgl ędnieniem składników lub substancji powoduj ących alergie lub reakcje nietolerancji; • niewła ściwe warunki magazynowania artykułów spo żywczych: brak podestów, segregacji lub zabezpieczenia przed wpływem czynników zewn ętrznych;

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona11

• brak prowadzonej na bie żą co dokumentacji potwierdzaj ącej przestrzeganie zasad systemu HACCP i dobrej praktyki higieniczno-produkcyjnej oraz niepełne opracowanie b ądź brak opracowanych i wdro żonych w zakładzie procedur i instrukcji opartych na tych zasadach. Do bada ń laboratoryjnych w zakładach obrotu żywno ści ą pobrano 141 próbek, w tym 90 w supermarketach. Spo śród pobranych próbek żadnych nie kwestionowano. Zasady dobrej praktyki higienicznej s ą opracowane, wdro żone i przestrzegane w 253 zarejestrowanych sklepach spo żywczych, a system HACCP w 245 obiektach. Na 115 sklepów ocenionych na podstawie arkusza klasyfikacyjnego 9 oceniono jako obiekty o wysokim ryzyku i niezgodne z wymaganiami. W roku sprawozdawczym w toku przeprowadzanych ocen w sklepach spo żywczych mo żna zauwa żyć pogorszenie stanu sanitarnego w stosunku do roku 2018. Procent obiektów niezgodnych w roku 2018 stanowił 3,3%, natomiast w roku 2019 stanowił 7,82% w stosunku do wszystkich ocenianych z tej grupy.

Grupy obiektów w których zakłady nie uzyskały oceny wysokiego ryzyka:

Wytwórnie lodów W rejestrze zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli znajduj ą si ę 2 obiekty, z których jeden został skontrolowany w toku 2 kontroli. W 1 obiekcie wdro żono zasady Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej oraz system HACCP. W ramach post ępowania administracyjnego wydano 1 decyzj ę płatnicz ą.

Automaty do lodów W rejestrze znajduje si ę 12 automatów do lodów. Skontrolowano 7 zakładów w toku 8 kontroli. W śród 6 ocenionych na podstawie arkusza kategoryzacji 5 zakładów otrzymało nisk ą kategori ę ryzyka, natomiast 1 otrzymał średni ą kategori ę ryzyka. Wydano 2 decyzje płatnicze za czynno ści kontrolne. W 10 obiektach wdro żono Dobr ą Praktyk ę Higieniczn ą i Produkcyjn ą oraz w 9 obiektach system HACCP.

Ciastkarnie Nadzorem obj ęte s ą 4 obiekty, wszystkie zostały skontrolowane, 1 obiekt został oceniony na podstawie arkusza kategoryzacji i uzyskał średni ą kategori ę ryzyka. W 3 zakładach wdro żono zasady GHP i GMP oraz system HACCP. W ramach post ępowania administracyjnego wydano 1 decyzj ę płatnicz ą i nało żono 1 mandat karny na kwot ę 150 zł. Pobrano do bada ń mikrobiologicznych 10 próbek wyrobu gotowego, których nie kwestionowano.

Przetwórnie owocowo – warzywne W rejestrze znajduje si ę 5 obiektów, z których 4 zostały skontrolowane, a 1 z nich oceniono na podstawie arkusza kategoryzacji. W 4 zakładach zostały wdro żone zasady Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej oraz system HACCP. Przeprowadzono 5 kontroli, a w ramach post ępowania administracyjnego wydano 3 decyzje płatnicze. W ramach urz ędowej kontroli pobrano do bada ń 2 próbki, które nie kwestionowano.

Browary i słodownie Nadzorem sanitarnym obj ęty jest 1 obiekt, który został oceniony na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego i uzyskał nisk ą kategori ę ryzyka. W wyniku kontroli stwierdzono zły stan sanitarno-techniczny. Przeprowadzono ł ącznie 2 kontrole. W ramach

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona12 post ępowania administracyjnego wydano 1 decyzj ę płatnicz ą. W obiekcie zostały wdro żone zasady GHP i GMP oraz system HACCP.

Zakłady przemysłu zbo żowo-młynarskiego W rejestrze znajduje si ę 1 obiekt. Młyn gospodarczy, prowadzi działalno ść usługow ą, miel ąc zbo że na potrzeby okolicznych rolników i na potrzeby lokalnych zakładów piekarniczych. W zakładzie tym wdro żone zostały zasady dobrej p raktyki higienicznej i produkcyjnej oraz system HACCP.

Inne wytwórnie żywno ści W rejestrze zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole znajduj ą si ę 442 obiekty. Do grupy tej zaliczono Kopalni ę Soli oraz Zakład Skupu Suszy Ziołowych i Obróbki Wst ępnej Ziół i Owoców. Przeprowadzono 6 kontroli. Najwi ększy udział w grupie maj ą gospodarstwa rolne w ilo ści 439, prowadz ące produkcj ę pierwotn ą pochodzenia ro ślinnego . W zwi ązku z otrzymanym wykazem podmiotów produkcji pierwotnej, które zostały przewidziane do kontroli w ramach „Planu działania na 2019 rok dotycz ącego produkcji pierwotnej żywno ści pochodzenia ro ślinnego”, Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole przeprowadził 2 kontrole z Pa ństwow ą Inspekcj ą Ochrony Ro ślin i Nasiennictwa - Oddział Koło. Nie pobierano próbek żywno ści.

Kioski spo żywcze W rejestrze zakładów uj ęto 4 obiekty tej grupy. Skontrolowano i oceniono na podstawie arkusza kategoryzacji 2 kioski spo żywcze. 1 zakład otrzymał nisk ą kategori ę ryzyka, za ś drugi z nich otrzymał średni ą kategori ę ryzyka. Za kontrol ę, podczas której stwierdzone zostały uchybienia sanitarno-techniczne wydano 1 decyzj ę płatnicz ą. W 4 zakładach zostały wdro żone zasady Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej oraz system HACCP.

Magazyny hurtowe Nadzorem sanitarnym obj ętych jest 13 magazynów hurtowych, w 10 obiektach wdro żono zasady Dobrej Praktyki Higienicznej, natomiast w 7 obiektach wdro żono system HACCP. Skontrolowano 6 zakładów w toku 8 kontroli, w tym 4 kontrole na podstawie arkusza kategoryzacji. Wszystkie z ocenionych obiektów uzyskały nisk ą kategori ę ryzyka. Do bada ń laboratoryjnych w ramach urz ędowej kontroli i monitoringu pobrano 4 próbki żywno ści, z których żadna nie była kwestionowana. Za kontrole, podczas których stwierdzono nieprawidłowo ści wydano 2 decyzje płatnicze.

Obiekty ruchome i tymczasowe W rejestrze zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli żywno ści znajduj ą si ę 32 obiekty. Do grupy tej zaliczono stoiska i obiekty prowadz ące działalno ść handlow ą na targowiskach lub miejscach wyznaczonych do handlu na wolnym powietrzu oraz obiekty handlu mi ęsem i w ędlinami ze specjalistycznych środków transportu przystosowanych do prowadzenie tego typ działalno ści. Przeprowadzono 18 kontroli. Nało żono 4 mandaty karne o ł ącznej wysoko ści 650 zł. W 5 obiektach z grupy tej wdro żono zasady Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej oraz system HACCP.

Inne obiekty obrotu żywno ści ą W rejestrze zakładów uj ęto 204 obiekty, w tym 122 rolników prowadz ących sprzeda ż bezpo średni ą oraz pozostałe tj. punkty sprzeda ży przy stacjach benzynowych, apteki, saloniki prasowe, sklepy sportowe. Skontrolowano 21 zakładów w toku przeprowadzonych 33 kontroli, w tym 3 kontroli interwencyjnych. W ramach post ępowania administracyjnego wydano 13 decyzji płatniczych OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona13 i nało żono 7 mandatów karnych o ł ącznej warto ści 1100 zł. Pobrano do bada ń laboratoryjnych 6 próbek, których nie kwestionowano.

Środki transportu W ewidencji zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli znajduje si ę 51 firm transportowych posiadaj ących 75 samochodów dostawczych. Wydano 6 decyzji zatwierdzaj ących, 6 decyzji wykre ślaj ących oraz 3 decyzje zmieniaj ące w stosunku do firm zajmuj ących si ę przewozem środków spo żywczych obejmuj ących głównie suplementy diety oraz inne artykuły spo żywcze niewymagaj ące warunków chłodniczych w opakowaniach transportowych zbiorczych. Skontrolowano 8 zakładów zajmuj ących si ę przewozem żywno ści. Przeprowadzono 9 kontroli tematycznych w zwi ązku z wydaniem decyzji zatwierdzaj ących lub dokonaniem zmian w decyzji zatwierdzaj ącej. Zakłady produkuj ące żywno ść posiadaj ą na ogół własne środki transportu, na które uzyskuj ą zatwierdzenie Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole. Kontroli poddano 43 środki transportu. Kontrole środków transportu przeprowadzano podczas planowych kontroli zakładów produkuj ących lub wprowadzaj ących żywno ść do obrotu handlowego tj. piekarnie, magazyny hurtowe, sklepy spo żywcze, zakłady usług cateringowych, żywienia zbiorowego otwartego i małej gastronomii, jak równie ż przy ich zatwierdzaniu lub dokonywaniu zmian w rejestrze. W roku 2019 ogółem skontrolowano 52 środki transportu. W przypadku 9 środków transportu zostały stwierdzone nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego cz ęś ci załadunkowych: zniszczone ściany i podłogi, skorodowane metalowe elementy, brak oddzielenia cz ęś ci załadunkowej od kabiny kierowcy, niezmywalne powierzchnie cz ęś ci załadunkowej, niewła ściwy stan sanitarny cz ęś ci załadunkowej. Nało żono 1 mandat karny oraz wydano 1 decyzj ę merytoryczn ą.

2.1.4. Jako ść zdrowotna środków spo żywczych. W 2019 roku pobrano do bada ń laboratoryjnych w ramach urz ędowej kontroli i monitoringu żywno ści 204 próbki, w tym: 189 próbek pochodzenia krajowego, 13 próbek pochodz ących z Unii Europejskiej i 2 próbki z importu. Próbek nie kwestionowano. Pobrane próbki pochodziły z nast ępuj ących grup: środki spo żywcze (199 próbek), materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywno ści ą (2 próbki), produkty kosmetyczne (3 próbki). Próbki pobrano w nast ępuj ących kierunkach bada ń:

- zanieczyszczenia metalami 10 - mikrobiologia 138 - substancje dodatkowe 12 - mykotoksyny- patulina 1 - parametry jełczenia i kwas erukowy 3 - WWA 9 - gluten i znakowanie 1 - badania materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu 2 z żywno ści ą - metanol 1 - pestycydy 4 - znakowanie i badanie żywno ści 14 - jod 4 - azotany 1

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona14

- alkaloidy tropanowe 1 - furan 1 - oporno ść na środki przeciw-drobnoustrojowe 2 u bakterii zoonotycznych i komensalnych

Dodatkowo pobranych zostało 6 próbek tj.: • 3 próbki produktów kosmetycznych: Oliwka piel ęgnacyjna Mamas Babydream, Łagodz ące mleczko nawil żajace do ciała oraz Serum uj ędrniaj ąco wyszczuplaj ące, do bada ń mikrobiologicznych. • 2 próbki mi ęsa (wołowego i wieprzowego) w kierunku oporno ści na środki przeciw- drobnoustrojowe u bakterii zoonotycznych i komensalnych. • 1 próbk ę suplementu diety w kierunku oznakowania. W 2019 roku pobranych próbek do bada ń laboratoryjnych nie kwestionowano. W przypadku do 3 próbek naniesiono uwagi w zakresie znakowania. Po otrzymaniu sprawozda ń z bada ń opatrzonych uwagami przekazano powy ższe sprawy do wła ściwych terenowo Pa ństwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych sprawuj ących nadzór nad producentami czy dystrybutorami ww. środków spo żywczych celem wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowo ści w zakresie ich oznakowania.

Analiza kwestionowania pobranych próbek w latach 2015-2019

Lata Liczba pobranych Ilo ść kwestionowanych % kwestionowanych próbek próbek próbek 2015 162 2 1,23 2016 210 3 1,43 2017 196 1 0,51 2018 196 7 3,57 2019 204 0 0,00

Przeprowadzona analiza wykazała, że liczba próbek kwestionowanych maleje, a jako ść artykułów spo żywczych ulega poprawie. OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona15

2.1.5. Badanie żywno ści w kierunku obecno ści organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO). PPIS realizowanł przedsi ęwzi ęcie nt. „Oceny dotycz ącej prowadzenia skutecznego nadzoru nad przestrzeganiem warunków okre ślonych w rozporz ądzeniach Nr1829/2003 i Nr1830/2003 dotycz ących żywno ści genetycznie zmodyfikowanej, ze szczególnym uwzgl ędnieniem prawidłowego znakowania środków spo żywczych zawieraj ących GMO, dokumentacji towarzysz ącej ww. środkom spo żywczym oraz pobierania próbek”. W trakcie prowadzonego nadzoru nad obiektami żywno ściowo-żywieniowymi nie stwierdził wyst ępowania artykułów spo żywczych, które zawierałyby w swoim składzie organizmy genetycznie zmodyfikowane. W obrocie handlowym spotyka si ę grupy produktów spo żywczych, które oznakowane s ą przez producenta lub dystrybutora informacj ą „bez GMO” lub „wolne od GMO”, głównie dotyczy to grup produktów nabiałowych. Na terenie powiatu kolskiego nie ma producentów b ądź importerów żywno ści genetycznie zmodyfikowanej. Nie pobierano próbek żywno ści w kierunku oznaczania organizmów genetycznie zmodyfikowanych.

2.1.6. System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywno ściowych i środkach żywienia zwierz ąt – RASFF. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole otrzymuje informacje o żywno ści oraz materiałach i wyrobach do kontaktu z żywno ści ą, które nie spełniaj ą wymaga ń przepisów prawnych i stanowi ą równocze śnie potencjalne zagro żenie dla zdrowia lub życia konsumentów w ramach funkcjonowania Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywno ści i Paszach – RASFF. W Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole powołane s ą: zespół ds. zbierania i przekazywania informacji w ramach systemu RASFF oraz zespół ekspertów dokonuj ących oceny ryzyka. W roku 2019 Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole nadzorował wycofanie z obrotu handlowego produktu pn. „Kłodawska kamienna sól spo żywcza jodowana” w opakowaniach po 1 kg, ze wzgl ędu na przekroczenia zawarto ści jodu, której producentem była Kopalnia Soli w Kłodawie. Sprawa dotyczyła zgłoszenia informacyjnego nr 2019.03 z dnia 09.04.2019r. dokonanego przez Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Mo ńkach. Kwestionowana partia soli w ilo ści 2152 kg została wycofana, sprawa zako ńczona. W roku 2019 Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole otrzymał od Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 11 powiadomie ń w ramach funkcjonowania systemu RASSF o produktach, które nie spełniaj ą wymaga ń przepisów prawnych stanowi ących potencjalne zagro żenie dla zdrowia lub życia konsumenta: - 10 powiadomie ń alarmowych, - 1 powiadomienie informacyjne. Z otrzymanych powiadomie ń 10 dotyczyło żywno ści, a 1 powiadomienie dotyczyło wyrobu do kontaktu z żywno ści ą. W przypadku powiadomie ń otrzymywanych w ramach systemu RASFF zgodnie z listami dystrybucyjnymi podejmowane były działania maj ące na celu sprawdzenie wyst ępowania w obrocie kwestionowanego produktu oraz nadzorowanie jego wycofania. W przypadku jego stwierdzenia nast ępowało wycofanie z obrotu. Ka żdorazowo post ępowanie w takich przypadkach prowadzone jest zgodnie z obowi ązuj ącą procedur ą funkcjonowania systemu RASFF. Zakwestionowane produkty obj ęte powiadomieniami zostały zwrócone do dostawców lub zutylizowne.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona16

2.1.7. Znakowanie środków spo żywczych. W toku sprawowanego nadzoru stwierdzano nieprawidłowo ści w znakowaniu wyrobów piekarniczo-cukierniczych, w zakładach obrotu żywno ści ą oraz potrawach gotowych oferowanych w zakładach żywienia otwartego i zamkni ętego w postaci nieopakowanej. Nieprawidłowo ści dotyczyły niepełnych lub braku podawania informacji dotycz ących: wykazu składników z uwzgl ędnieniem składników lub substancji powoduj ących alergie lub reakcje nietolerancji; terminu przydatno ści do spo życia; masy netto; warunków przechowywania; umieszczania w tabeli warto ści od żywczych składników w nieodpowiedniej kolejno ści. W znakowaniu soli spo żywczej jodowanej, której producent znajduje si ę pod nadzorem Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole niepoprawnie znakowano wyrób gotowy w zakresie procentowej dziennej referencyjnej warto ści spo życia dla jodu (%RWS). Nieprawidłowo ści zostały usuwane w ramach zalece ń pokontrolnych. Pobrano 14 próbek do oceny w kierunku znakowania. Były to: 10 próbek suplementów diety zawieraj ących witaminy, składniki mineralne, kwasy tłuszczowe omega-3, omega – 6, kofeina, rutyna, pozostałe parametry (białko); 2 próbki przetworów mleczarskich niefermentowanych wzbogaconych w witaminy i składniki mineralne, kwasy tłuszczowe n-3 (omega-3), fitosterole, estry fitosteroli, fitostanoli i/lub estrów fitostanoli; 2 próbki z grupy galanterii cukierniczej ( środki spo żywcze wzbogacone w witaminy i składniki mineralne, kwasy tłuszczowe Omega-3). Pobrano równie ż 1 próbk ę w kierunku oznakowania obecno ści glutenu. Prowadzone równie ż były działania w zakresie oceny znakowania suplementów diety, środków specjalnego przeznaczenia oraz środków wzbogaconych witaminami lub składnikami mineralnymi wyst ępuj ącymi w obrocie handlowym. Oceniono pod tym wzgl ędem 71 partii suplementów diety, w tym 43 partie suplementów diety sprzedawanych za pomoc ą portali internetowych. Nieprawidłowo ści w zakresie znakowania stwierdzono w 3 partiach ocenianych suplementów diety.

2.1.8. Środki spo żywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego Na terenie działalno ści Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole nie ma producentów środków spo żywczych specjalnego przeznaczenia. Sprawowano nadzór nad jako ści ą zdrowotn ą środków spo żywczych specjalnego przeznaczenia w obrocie. Do bada ń laboratoryjnych pobrano 2 próbki ww. środków spo żywczych z grupy środki spo żywcze uzupełniaj ące obejmuj ące produkty zbo żowe przetworzone i inne środki spo żywcze (napoje i soki) dla niemowl ąt i małych dzieci zbadanych w kierunku obecno ści metali w ramach kontroli urz ędowej i monitoringu żywno ści. Pobrane próbki były pochodzenia krajowego. Na podstawie otrzymanych sprawozda ń z bada ń próbek nie kwestionowano. Prowadzono ocen ę w zakresie przestrzegania wymaga ń dotycz ących znakowania, prezentacji i reklamy żywno ści wzbogacanej, suplementów diety, środków spo żywczych specjalnego przeznaczenia okre ślonych w szczególno ści przepisami rozporz ądzenia 1924/2006, 1169/2011, 432/2012. Przeprowadzono 2 kontrole tematyczne dotycz ące realizacji ww. przedsi ęwzi ęcia. Dokonano analizy 13 środków spo żywczych: suplementów diety (6 partii), żywno ści wzbogaconej (4 partie), środków spo żywczych specjalnego przeznaczenia medycznego (4 partie). Nieprawidłowo ści w zakresie oznakowania nie stwierdzono.

2.1.9. Suplementy diety Nadzór nad obrotem suplementami diety dotyczył obiektów sprzeda ży detalicznej w zakresie oznakowania suplementów diety zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami. Oceniono pod wzgl ędem znakowania 71 partii suplementów diety, w tym 43 partie suplementów diety sprzedawanych za pomoc ą portali internetowych. Prowadzono post ępowanie w zakresie nieprawidłowo ści stwierdzonych w 3 partiach ocenianych suplementów diety: - brak podania obowi ązkowej informacji o warto ści odżywczej; - podane zostało zalecane dzienne spo życie (ZDS), zamiast referencyjne warto ści spo życia (RWS); OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona17

- na etykiecie umieszczono o świadczenie ,,bez dodatku cukru”, cukry w środku spo żywczym wyst ępuje naturalnie, dlatego te ż na opakowaniu powinna znale źć si ę dodatkowa informacja : ,,zawiera naturalnie wyst ępuj ące cukry”; - w wykazie składników znajduj ą si ę witaminy, których nie ma w wykazie witamin i składników mineralnych, które mog ą by ć stosowane w produkcji suplementów diety tj. cholina (B4), inozytol (B8), PABA (B10); - brak podania informacji, że ,,suplement diety powinien by ć przechowywany w sposób niedost ępny dla dzieci”; - podano form ę chemiczn ą witaminy C, niezgodn ą z wykazem form chemicznych i składników mineralnych, które mogą by ć stosowane w produkcji suplementów diety; - nie umieszczono żadnej informacji o nazwie kategorii składników od żywczych lub substancji charakteryzuj ących produkt lub wskazanie ich wła ściwo ści.

W 2019 roku Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole prowadził post ępowanie wyja śniaj ące dotycz ące prowadzenia sprzeda ży produktów z grupy suplementów przez u żytkownika na portalu internetowym allegro. Prowadzona działalno ść w zakresie obrotu produktami spo żywczymi nie została zarejestrowana w rejestrze zakładów podlegaj ących urz ędowej kontroli organów PIS. Preparaty oferowane do sprzeda ży zostały wprowadzone do obrotu handlowego bez powiadomienia Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz nie posiadały oznakowania w j ęzyku polskim. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole wydał decyzj ę nakazuj ącą wycofanie suplementów z obrotu i bezpo średniej sprzeda ży, w tym internetowej. Skierowano wniosek o nało żenie kary pieni ęż nej do Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego za popełnienie tego czynu.

2.1.10. Jako ść zdrowotna przedmiotów u żytku. W ewidencji uj ęto 10 obiektów prowadz ących sprzeda ż ww. przedmiotów. Przeprowadzono 1 kontrol ę w obrocie. Do bada ń laboratoryjnych pobrano 2 próbki z grupy „Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywno ści ą”. Jedn ą próbk ę stanowił wyrób z tworzywa sztucznego, który pobrano do oceny organoleptycznej. Natomiast drug ą próbk ą był wyrób szklany dekorowany wokół obrze ża, który pobrano do bada ń w kierunku migracji ołowiu i kadmu. Pobranych próbek nie kwestionowano. Ponadto realizowano przedsi ęwzi ęcie dotycz ące „Oceny nadzoru nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywno ści ą zgodnie z przepisami”. W nadzorowanych zakładach produkcji i obrotu żywno ści ą oraz żywienia zbiorowego dokonywano ocen stosowanych wyrobów pod wzgl ędem warunków ich przechowywania, źródła pochodzenia, znakowania oraz posiadania deklaracji zgodno ści. Oceniono 278 deklaracji zgodno ści materiałów i wyrobów maj ących kontakt z żywno ści ą wykorzystywanych do pakowania produktów spo żywczych w obiektach żywno ściowo- żywieniowych.

2.1.11. Kosmetyki. Na terenie działania Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole istniej ą 2 wytwórnie produktów kosmetycznych: jedna produkuje sól k ąpielow ą, druga produkuje mydła, musy, pomadki ochronne. W ramach realizacji przedsi ęwzi ęcia dotycz ącego “Oceny działa ń w zakresie nadzoru nad produktami kosmetycznymi (ze szczególnym uwzgl ędnieniem wybielaczy do z ębów) poprzez badania wyrobów znajduj ących si ę w obrocie i kontrol ę zakładów produkcyjnych”, przeprowadzono kontrole w zakresie oznakowania ww. wyrobów znajduj ących si ę w obrocie. Ogółem oceniono 10 serii produktów kosmetycznych (2 wybielacze do z ębów, 1 pasta do z ębów, 2 partie kremów piel ęgnacyjnych, 1 parti ę płynu do k ąpieli, 2 partie szamponu do włosów, 1 part ę mydła oraz 1 partie emulsji do opalania).

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona18

W oznakowaniu ww. produktów kosmetycznych nieprawidłowo ści nie stwierdzono. W ramach drugiego przedsi ęwzi ęcia dotycz ącego „Oceny zgodno ści o świadcze ń, stosowanych w zwi ązku z produktami kosmetycznymi, z kryteriami dotyczącymi ich uzasadniania okre ślonymi w rozporz ądzeniu 655/2013” przeprowadzono kontrole wybranych losowo partii kosmetyków znajduj ących si ę w obrocie. Oceniono 10 partii produktów kosmetycznych w zakresie 10 o świadcze ń, z czego liczba o świadcze ń niezgodnych ze wspólnymi kryteriami wynosiła 5. W 3 przypadkach zastosowanie oświadcze ń tych mogłoby mie ć potencjalnie niekorzystny skutek dla zdrowia konsumenta (dotyczyło to przypisywania produktom wła ściwo ści leczniczych). Informacje o stwierdzonych nieprawidłowo ściach zostały przesłane do wła ściwych terenowo PPIS sprawuj ących nadzór nad zakładami produkcyjnymi ww. produkty kosmetyczne. Przeprowadzono 5 kontroli w obiektach prowadz ących obrót produktami kosmetycznymi. Do bada ń mikrobiologicznych pobrano 3 próbki produktów kosmetycznych. Pobranych próbek nie kwestionowano. Za po średnictwem Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu w ramach działania unijnego Systemu Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych (RAPEX) w 2019 roku otrzymano 1 informacj ę dotycz ącą produktów kosmetycznych.

2.1.12. Ocena sposobu żywienia. W 2019 roku przeprowadzono badanie sposobu żywienia w 21 obiektach żywienia zbiorowego zamkni ętego, w których oceniono 26 jadłospisów dekadowych w nast ępuj ących grupach: • żłobkach – 2 oceny, • przedszkolach – 13 ocen, • szkołach – 5 ocen, • internatach – 1 ocena, • zakładach usług cateringowych – 1 ocena, • domach opieki społecznej – 2 oceny, • blokach żywienia szpitalnego w systemie cateringowym – 2 oceny. Żywienie zbiorowe zamkni ęte jest bardzo wa żnym elementem podstawowej formy wy żywienia dla okre ślonej grupy osób. Niewła ściwie zbilansowane żywienie przyczynia si ę do powstawania wielu chorób dietozale żnych. Ocen jadłospisów dokonywano w oparciu o zasady racjonalnego żywienia oraz z wykorzystaniem:„List wspomagaj ących ocen ę żywienia w szkole, przedszkolu i żywienia całodobowego pod k ątem ww. rozporz ądzenia”- oceny za pomoc ą „check list”, „Programu oceny stanu żywienia pacjentów w szpitalach i zakładach opieki zdrowotnej na podstawie jadłospisów/posiłków” – arkusza oceny dekadowej jadłospisów. Nadzorowano przestrzeganie rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spo żywczych przeznaczonych do sprzeda ży dzieciom i młodzie ży w jednostkach systemu o światy oraz wymaga ń, jakie musz ą spełni ć środki spo żywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzie ży w tych jednostkach (Dz. U. z 2016r. poz. 1154) w stołówkach szkolnych i przedszkolnych oraz sklepikach szkolnych. Przeprowadzono 3 kontrole sklepików szkolnych, podczas których stwierdzono nieprawidłowo ści w 1 placówce - w sprzeda ży wyst ępowały produkty spo żywcze zawieraj ące zawy żon ą zawarto ść cukru. Wydano zalecenie pokontrolne - nakazano wycofanie produktów spo żywczych niespełniaj ących wymaga ń ww. rozporz ądzenia w trybie odwrotnym. Przeprowadzono 35 kontroli stołówek w placówkach systemu oświaty. Nieprawidłowo ści zostały stwierdzone w 5 zakładach takich jak: stołówka szkolna – 1; przedszkolne - 3 (4 oceny) oraz sklepik szkolny – 1. Stwierdzanymi uchybieniami w zakresie sporz ądzania jadłospisów były: • brak co najmniej 1 porcji ryby w tygodniu; OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona19

• wyst ępowanie 1 porcji mleka/przetworów mlecznych w ci ągu dnia - nie zapewniono wymaganych co najmniej dwóch porcji mleka lub produktów mlecznych ka żdego dnia; • potrawy sma żone podawane cz ęś ciej ni ż 2 razy w tygodniu; • brak porcji warzyw/owoców w ka żdym posiłku; • brak poda ży napojów w podwieczorkach; • brak podania ilo ści cukru w przygotowywanych napojach; • zbyt wysoka warto ść energetyczna posiłków w odniesieniu do normy żywieniowej dla grupy; • brak pełnych nazw produktów/potraw wchodz ących w skład poszczególnych posiłków oraz podania gramatury potraw/produktów w posiłkach; • brak pełnej informacji o alergenach i wykazu występuj ących w produktach substancji powoduj ących alergie lub reakcje nietolerancji przy ka żdej potrawie; • brak prowadzenia analizy warto ści od żywczej posiłków. W trakcie sprawowania nadzoru nad jako ści ą żywienia z przeprowadzonych 26 ocen jadłospisów dekadowych stwierdzono: - 21 jadłospisów prawidłowych, - 5 jadłospisów nieprawidłowych. W roku 2019 na 26 przeanalizowanych jadłospisów, 5 oceniono jako nieprawidłowe, co stanowi 19,2 % w stosunku do wszystkich ocenianych. Wyniki z przeprowadzonych ocen jadłospisów przekazywano pisemnie dyrektorom placówek szkolnych/przedszkolnych, organom prowadz ącym placówki o światowe oraz zakładom cateringowym, które były dostarczycielami posiłków do stołówek. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole otrzymał informacje o podj ętych działaniach w zwi ązku ze stwierdzonymi nieprawidłowo ściami w zakresie żywienia zbiorowego dzieci i młodzie ży przebywaj ących w placówkach o światowych. W zakładach żywienia zbiorowego zamkni ętego prowadzone s ą nast ępuj ące formy żywienia: produkcja posiłków na miejscu (od surowca do gotowej potrawy) oraz żywienie cateringowe. W ewidencji placówek o światowych znajduj ą si ę 24 stołówki przedszkolne, z tego posiłki w formie cateringowej wydawane s ą w 13 placówkach oraz 43 stołówki szkolne, w których posiłki w formie cateringowej wydawane s ą w 32 placówkach. W wielu szkołach realizowany był „program dla szkół” w ramach którego wydawane było mleko, przetwory mleczne oraz owoce i warzywa. Ponadto realizowany był program edukacyjny „Trzymaj form ę”, którego celem jest kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych oraz promowanie aktywno ści fizycznej w śród dzieci i młodzie ży. Z wykorzystaniem „Programu oceny stanu żywienia pacjentów w szpitalach i zakładach opieki zdrowotnej na podstawie jadłospisów/posiłków” – arkusza oceny dekadowej jadłospisów przeprowadzone zostały 4 oceny (2 oceny w domach opieki społecznej i 2 oceny jadłospisu dla pacjentów szpitala – dieta podstawowa). Oceniane jadłospisy uzyskały ocen ę ko ńcow ą sposobu żywienia zadowalaj ącą. W 2018 roku na 37 ocenionych jadłospisów dekadowych 18 oceniono jako nieprawidłowe, co stanowiło 48,6%. Natomiast w 2019 roku na 26 ocenionych jadłospisów dekadowych 5 oceniono jako nieprawidłowe, co stanowi 19,2%. Oceny jako ściowe jadłospisów dekadowych wykazały znaczn ą popraw ę w stosunku do roku ubiegłego.

2.1.13. Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi, organizacjami konsumenckimi i środkami masowego przekazu . W 2019r. podobnie jak w latach poprzednich kontynuowano współprac ę z nast ępuj ącymi jednostkami: Inspekcj ą Weterynaryjn ą, Urz ędem Miejskim w Kole oraz Urz ędami Gmin powiatu kolskiego.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona20

Współpraca z Urz ędem Miejskim w Kole i Urz ędami Gmin w powiecie dotyczyła wzmo żenia nadzoru nad targowiskow ą sprzeda żą produktów spo żywczych pochodzenia ro ślinnego, sprzeda żą bezpo średni ą płodów rolnych z gospodarstw wiejskich oraz doradztwa przy organizowaniu imprez masowych tj. Wielka Orkiestra Świ ątecznej Pomocy, Dni Koła 2019, Koło Blues 2019, Świ ęto Solnego Miasta w Kłodawie, Targi Rolnicze w Ko ścielcu 2019, Wielkopolskie Świ ęto Mleka i Powiatu Kolskiego. Współpraca i współdziałanie organów Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej i organów Inspekcji Weterynaryjnej oparte jest na podpisanym w dniu 15 listopada 2018r. porozumieniu pomi ędzy Pa ństwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Kole i Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Kole. W roku sprawozdawczym z przedstawicielami Inspekcji Weterynaryjnej odbyły si ę 2 wspólne spotkania, na których: omawiano kontynuacj ę działa ń w zakresie post ępowania z odpadami gastronomicznymi w zakładach żywienia zbiorowego w obiektach nadzorowanych przez PPIS oraz zasady post ępowania w przypadku stwierdzenia podczas bie żą cego nadzoru sanitarnego nieprawidłowo ści w zakresie zagospodarowania ubocznych produktów pochodzenia zwierz ęcego lub wyst ąpienia nielegalnej sprzeda ży mi ęsa oraz produktów z mi ęsa wieprzowego lub dzików pochodz ących z pa ństw, na terenie których wyst ąpił ASF. Aktualizowano listy zakładów b ędących pod wspólnym nadzorem oraz omawiano harmonogram kontroli tych zakładów. Ustalano terminy wspólnych kontroli na targowiskach zlokalizowanych w powiecie kolskim, w zakresie warunków obrotu żywno ści na targowiskach i miejscach wyznaczonych do handlu na wolnym powietrzu ze szczególnym uwzgl ędnieniem mo żliwo ści wyst ąpienia nielegalnej sprzeda ży mi ęsa oraz produktów z mi ęsa wieprzowego lub dzików pochodz ących z pa ństw na terenie których wyst ąpił ASF oraz warunków sprzeda ży żywno ści w okresach przed świ ątecznym, w tym sprzeda ży ryb w okresie Bo żonarodzeniowym ze szczególnym zwróceniem uwagi na prowadzenie działalno ści podmiotów prowadz ących działalno ść w handlu ruchomym. Zakres tych kontroli obejmował źródła pochodzenia, warunków przechowywania i oceny wymaga ń zdrowotnych artykułów spo żywczych ze szczególnym uwzgl ędnieniem produktów pochodzenia zwierz ęcego lub w skład, których wchodz ą surowce pochodzenia zwierz ęcego. W ramach nadzoru nad stosowaniem dodatków do żywno ści omówiono zaktualizowany wykaz – zał ącznik do rozporz ądzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do stosowania azotynów (E 249-250) w golonce peklowanej, uznanej za wyrób tradycyjny: „kiełbasa surowa biała, kiełbasa surowa metka, tatar wołowy (danie tatarskie) i golonka peklowana”; Znakowanie żywno ści, w tym pochodzenia zwierz ęcego w oparciu o Rozporz ądzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011; omówiono bie żą ce sprawy dotycz ące rejestracji i prowadzenia nadzoru w ramach RHD podmiotów z terenu powiatu kolskiego w oparciu o obowi ązuj ące przepisy prawne. W ramach wymiany informacji Powiatowy Lekarz Weterynarii w Kole przesyłał uaktualniane listy podmiotów zarejestrowanych i nadzorowanych przez Inspekcj ę Weterynaryjn ą oraz tych, które mog ą swoje produkty zbywa ć w miejscu prowadzenia działalno ści bezpo średniej, na targowisku oraz w ramach sprzeda ży detalicznej. W roku 2019 dokonano wspólnie 9 wizytacji podmiotów prowadz ących działalno ść w handlu ruchomym w zakresie sprzeda ży bezpo średniej oraz 5 kontroli podmiotów w zakresie sprzeda ży ryb żywych i świe żych. Przedstawiciele Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole uczestniczyli równie ż w 2 spotkaniach organizowanych przez Wielkopolsk ą Izb ę Rolnicz ą w Poznaniu - Biuro Powiatowe w Kole w zakresie dotycz ącym przekazania informacji na temat rejestracji gospodarstw rolnych z uwzgl ędnieniem prowadzenia działalno ści w ramach RHD w oparciu o obowi ązuj ące przepisy prawne oraz w zakresie omówienia bie żą cych zagadnie ń dotycz ących działalno ści organów inspekcji sanitarnej w powiecie kolskim w roku 2019. Zgodnie z otrzymanym ,,Planem działania na 2019 rok dotycz ącego produkcji pierwotnej żywno ści pochodzenia ro ślinnego” Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole wspólnie z przedstawicielami Inspekcji Ochrony Ro ślin i Nasiennictwa skontrolował OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona21

2 obiekty produkcji pierwotnej żywno ści pochodzenia ro ślinnego. W roku 2019 sporz ądzano sprawozdania z bezpiecze ństwa sanitarnego poszczególnych gmin powiatu kolskiego i miasta Koła.

2.2. Ocena sytuacji epidemiologicznej i stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Epidemiologii.

2.2.1.Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zaka źnych.

L.p Kog wg ICD-10 Jednostka chorobowa 2018 2019

0 1 2 l. zachorowa ń zapadalno ść l. zachorowa ń zapadalno ść

1 A00 Cholera UE 2 A01.0 Dur brzuszny UE/PL 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C UE/PL 4 A02.0 zatrucia pokarmowe UE 34 38,9 19 21,9 5 A02.1 Salmonelozy posocznica PL 2 2,3 4 4,6 6 A02.2-8 inne zaka żenia pozajelitowe PL 1 1,1 7 A03 Czerwonka bakteryjna (szigeloza) UE wywołane przez E. coli 8 A04.0-2 biegunkotwórcz ą PL /4 wywołane przez E. coli 9 A04.3 enterokrwotoczn ą UE 10 A04.4 wywołane przez E. coli inn ą i BNO Inne bakteryjne UE 11 A04.5 zaka żenia jelitowe wywołane przez Campylobacter (ogółem) wywołane przez Yersinia enterocolitica lub 12 A04.6 pseudotuberculosis UE 13 A04.7 wywołane przez Clostridium difficile 56 64,0 58 66,7 14 A04.7-8 inne okre ślone 15 A04.9 nie okre ślone 16 A04 Inne bakteryjne zaka żenia jelitowe u dzieci do lat 2 /5 17 A05.0 gronkowcowe 18 A05.1 Inne bakteryjne jadem kiełbasianym (botulizm) UE/PL zatrucia 19 A05.2 pokarmowe(ogółe wywołane przez Cl. perfringens m) 20 A05.3-8 inne okre ślone 21 A05.9 nie okre ślone 22 A05 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe u dzieci do lat 2 /6 23 A07.1 Lamblioza (giardioza) UE 24 A07.2 Kryptosporydioza UE 25 A08.0 wywołane przez rotawirusy 34 38,9 66 75,9 Wirusowe i inne 26 A08.1 okre ślone zaka- wowołane przez norowirusy 3 3,4 żenia jelitowe 27 A08.2-3 (ogółem) inne okre ślone 5 5,7 10 11,5 28 A08.4 nie okre ślone 22 25,2 33 38,0 29 A08.0-4 Wirusowe zaka żenia jelitowe u dzieci do lat 2 /7 29 33,2 62 4.297

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona22

30 ogółem 121 138,3 121 139,0 Biegunka i zapalenie żoł ądkowo-jelitowe BNO, A09 w tym u o prawdopodobnie zaka źnym pochodzeniu dzieci do 31 lat 2 39 44,6 44 3.049 32 A20 Dżuma UE 33 A21 Tularemia UE 34 A22 Wąglik UE 35 A23 Bruceloza: nowe zachorowania UE 36 A24.0 Nosacizna PL 37 A27 Leptospiroza UE 38 A28.2 Jersinioza pozajelitowa UE 39 A31 Mikobakteriozy - inne i BNO 40 A32 Listerioza UE 41 A33-35 ogółem Tęż ec UE 42 A33 noworodków 43 A36 Błonica UE 44 A37 Krztusiec UE 7 8,0 1 1,1 45 A38 Płonica (szkarlatyna) PL 19 21,7 25 28,8 46 A39 ogółem 1 1,2 1 1,1 Choroba zapalenie opon mózgowych 47 A39.0;A39.8 meningokokowa, i/lub mózgu 1 1,1 inwazyjna UE/PL /8 48 A39.1-4 posocznica 1 1,2 49 A39.5-9 inna okre ślona i nie okre ślona 50 wym.ni żej ogółem 4 4,6 6 6,9 51 A46 ró ża 4 4,6 6 6,9 Choroba wywołana 52 A48.3 przez Streptococcus zespół wstrzasu toksycznego pyogenes, inwazyjna /PL 9 53 B95.0/O85 gor ączka połogowa 54 B95.0/(…) inna okre ślona i nie okre ślona /10 55 A48.1 choroba legionistów UE Legioneloza 56 A48.2 gor ączka z Pontiac PL 57 A50 wrodzona i noworodków 58 A51 wczesna 1 1,2 Kiła 59 A52 pó źna 60 A53 inne postacie kiły i kiła nie okre ślona 1 1,2 1 1,1 61 A54 Rze żą czka 62 A55 Ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydie Inne choroby przenoszone droga płciow ą wywołane przez 63 A56 Chlamydie 1 1,2 1 1,1

64 PL ogółem 2 2,3 11 12,6 A69.2 Borelioza z Lyme 65 neuroborelioza 1 1,1 66 A70 Ornitozy (zaka żenia Chlamydia psittaci ) 67 A75 Dur wysypkowy 68 A78 Gor ączka Q UE 69 A77; A79 Gor ączka plamista i inne riketsjozy UE/PL 70 A80.1-2,4 Poliomyelitis wywołane dzikim wirusem OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona23

wyw. wirusem pochodzenia 71 A80.0,3-8 szczepionkowego 72 — Ostre pora żenia wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat choroba Creutzfeldta- 73 A81.0 Jakoba (CJD) PL wariant choroby Encefalopatie g ąbczaste Creutzfeldta-Jakoba (vCJD) 74 A81.0 UE 75 A81 inne i nie okre ślone 76 A82 Wścieklizna UE

77 Z20.3/Z24.2 Styczno ść i nara żenie na w ścieklizn ę / potrzeba szczepie ń /11 16 18,3 22 25,0 78 A84 Kleszczowe zapalenie mózgu PL 79 B00.4 opryszczkowe A81.1;A83; 80 A85;B02.0 inne okre ślone Inne wirusowe zapalenie mózgu 81 A86 nie okre ślone w innych chorobach 82 — obj ętych MZ-56 /12 83 A87.0 enterowirusowe

84 B00.3 Wirusowe zapalenie opon opryszczkowe mózgowych inne okre ślone i nie 85 A87.1-9;B02.1 okre ślone 3 3,4 2 2,3 w innych chorobach 86 — obj ętych MZ-56 /13 87 A90-1 Gor ączka denga (klasyczna lub krwotoczna) PL 88 A92.0 Choroba wywołana przez wirus Chicungunya 89 A92.3 Gor ączka zachodniego Nilu UE 90 A92.8 Choroba wywołana przez wirus Zika 91 A95 Żółta gor ączka UE Ebola, Marburg, /14 92 A96.2;A98.3-4 Lassa Wirusowe gor ączki krwotoczne UE A92.0;A96.0-1,8- inne okre ślone i nie /14 93 9;A98.0-2,5-8,A99 okre ślone PL 94 A98.5 Choroba wywołana przez hantawirusy 95 B01 Ospa wietrzna 247 282,3 508 584,0 96 B03 Ospa prawdziwa UE 97 B05 Odra UE 1 1,1 98 B06 Ró życzka UE 99 B08.8 Pryszczyca 100 B15 typu A UE 2 2,3 3 3,5 101 B16 typu B - ostre UE 102 B18.0-1 typu B - przewlekłe /15 3 3,4 6 6,9

103 B17.1 Wirusowe typu C - ostre - ogółem zapalenie typu C – ostre wg definicji wątroby 104 B17.1 UE

105 B18.2 typu C – przewlekłe i BNO 6 6,9 10 11,5

106 odpowiednio typu B+C (zaka żenie mieszane) /18 B17.0,2-8;B18.8- 107 9;B19 inne i nie okre ślone 108 B20-B24 AIDS-Zespół nabytego upo śledzenia odporno ści UE/PL

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona24

109 Z21 Nowo wykryte zaka żenia HIV UE/19 1 1,2 1 1,1 110 B26 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) UE 4 4,6 111 B50-B54 Malaria (zimnica) UE 112 B67 Bąblowica (echinokokoza) UE 113 B69 Wągrzyca (cysticerkoza) 114 B75 Wło śnica UE 115 wym. ni żej ogółem 5 5,7 1 1,1 zapalenie opon B95.3/G04.2; mózgowych i/ lub Choroba wywołana przez 116 G00.1 mózgu 1 1,2 Streptococcus pneumoniae, 117 A40.3 inwazyjna UE/20 posocznica 3 3,4 1 1,1

inna okre ślona i nie 118 B95.3/(…) okre ślona 1 1,2 Zespół hemolityczno-mocznicowy w przebiegu zak. E. coli 119 B96.2/D59.3 UE/21 120 wym. ni żej ogółem 3 3,4 Choroba zapalenie opon mózgowych i/ lub wywołana przez 121 B96.3/G04.2;G00.0 mózgu Haemophilus 122 A41.3 influenzae, posocznica 1 1,2 inwazyjna UE/PL 22 inna okre ślona i nie 123 B96.3/(…) okre ślona 2 2,3 w innych chorobach 124 G01;G04.2;G05.0; obj ętych MZ-56 /23 Bakteryjne zapalenie opon 125 G00.2-8;G04.2 mózgowych i/lub mózgu inne okre ślone 1 1,2

126 G00.9;G04.2 inne, nie okre ślone 1 1,2 127 G03 Zapalenie opon mózgowych inne i nie okre ślone 1 1,1 128 G04.0,8-9 Zapalenie mózgu inne i nie okre ślone 129 J09 Grypa ptaków typu A/H5 lub A/H5N1 u ludzi UE/Pl 24 130 ogółem 4 4,6 2 2,3 J10-J11 Grypa UE/PL 131 u dzieci w wieku 0-14 lat 1 1,2 1 1,1 132 P35.0 ró życzka wrodzona UE Choroba wywołana przez 133 P35.8 wirus Zika Wrodzone choroby inne okre ślone i nie 134 P35.1-9 wirusowe okre ślone 135 P37.1 toksoplazmoza UE Inne wrodzone zaka żenia i 136 P37.2 listerioza UE choroby paso żytnicze inne okre ślone i nie 137 P37.3-9 okre ślone 138 U04 SARS-Zespół ostrej niewydolno ści oddechowej UE/24 139 T60 Zatrucia pestycydami - ostre 25 ryby, skorupiaki i inne produkty 140 T61 morza Zatrucia naturalnie toksycznymi substancjami spo żytymi jako 141 T62.0 grzyby pokarm 25 142 T62.1-2 jagody i inne częś ci ro ślin

143 T64 Ostre zatrucia żywno ści ą mikotoksyny 144 — ska żon ą biologicznie i/lub dioksyny chemicznie 25 145 — polichlorowane bifenyle Suma kontrolna 691 1030

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona25

2.2.2. Zaka żenia jelitowe i zatrucia pokarmowe W grupie chorób szerz ących si ę drog ą pokarmow ą, sytuacja epidemiologiczna przedstawia si ę nast ępuj ąco: • W przeci ągu kilkunastu lat nie odnotowano żadnych zachorowa ń na dur brzuszny, dury rzekome, czerwonk ę, zatrucie enterotoksyn ą gronkowcow ą i grzybami. • W stosunku do roku poprzedniego o 44,1% zmalała liczba objawowych zatru ć pokarmowych (wykazanych w MZ 56) wywołanych pałeczkami Salmonella . Wska źnik zapadalno ści wyniósł 21.9/100 tys. mieszka ńców powiatu. • Zarejestrowano 19 przypadków zachorowa ń na Salmonell ę. W 16 przypadkach czynnikiem etiologicznym była Salmonella Enteritidis , w 2 przypadkach Salmonella Typhimurium , w 1 przypadku Salmonella Spp.. 6 zachorowa ń wyst ąpiło w mie ście (zachorowały 2 kobiety i 4 m ęż czyzn). W środowisku wiejskim zanotowano 13 zachorowa ń (1 m ęż czyzna i 12 kobiet). • W roku 2019r. nie odnotowano zachorowa ń na salmonellozy niepotwierdzone laboratoryjnie. • Zarejestrowano 8 zachorowa ń bezobjawowych (2 m ęż czyzn i 6 kobiet). Liczba nosicieli bezobjawowych pałeczek Salmonella nieznacznie wzrosła w porównaniu z poprzednimi latami.

Lata 2016 2017 2018 2019

Liczba zachorowa ń 2 0 6 8

Współczynnik zapadalno ści 2,3 0 6,9 9,2

• W roku sprawozdawczym liczba przypadków biegunek u dzieci do lat 2 znacznie si ę zwi ększyła. Wska źnik zapadalno ści wyniósł 7346/liczb ę dzieci do lat 2.

Lata 2016 2017 2018 2019 Liczba zachorowa ń 125 125 68 106 Współczynnik zapadalno ści 7759 8069 4263 7346

Ze 106 zachorowa ń, 53 było hospitalizowanych, co stanowi 50% ogółu zachorowa ń oraz 53 leczonych ambulatoryjnie, co stanowi równie ż 50% ogółu zachorowa ń. 5 przypadków hospitalizowanych było na podstawie objawów klinicznych (nie wykonano im żadnych bada ń diagnostycznych). W 5 innych przypadkach hospitalizacji wykonano badanie bakteriologiczne z wynikiem ujemnym. 37 przypadków stanowiły wirusowe zaka żenia jelitowe z wynikiem dodatnim. Od 6 dzieci uzyskano wyniki ujemne. U 53 dzieci leczonych ambulatoryjnie nie wykonano żadnych bada ń. • Odnotowano 3 nosicieli zarazków schorze ń jelitowych: -1 dziecko (dziewczynka) w przedziale od 0 do 4 lat, - 1 dziecko (4-letni chłopiec), - 1 kobieta – 36 lat. Nosicielstwo utrzymuje si ę u 3 osób: 2-je dzieci i 1 kobieta. Nie zarejestrowano zachorowa ń w przedziale wiekowym 40-59 lat i powy żej 60-tego r. ż.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona26

• Spo śród 27 nowo zarejestrowanych nosicieli w roku sprawozdawczym, 19 stanowi ą zachorowania objawowe oraz 8 bezobjawowe. Wydano 4 decyzje odsuwaj ące od czynno ści zawodowych. Dwie z nich dotyczyły czynno ści zwi ązanych z kontaktem z dzie ćmi, jedna kontaktu z żywno ści ą i jedna w wyniku pracy z bydłem mlecznym. Wszystkie osoby zostały przywrócone do pracy na podstawie wyników ujemnych w trzech próbach.

2.2.3. Ogniska zachorowa ń. Wykryto 62 ogniska zachorowa ń. 8 ognisk zachorowa ń na chorob ę przenoszon ą drog ą pokarmow ą i 54 ogniska zachorowa ń na choroby inne ni ż przenoszone drog ą pokarmow ą. Na terenie wiejskim wyst ąpiło 36 ognisk, natomiast na terenie miejskim 26 ognisk. Łącznie w ogniskach zachorowało 275 osób, z czego 257 dzieci do 14 roku życia. Hospitalizacji poddano 16 chorych. Czynniki etiologiczne wywołuj ące ogniska to: - Salmonella enteritidis – 6 ognisk, domniemanym źródłem były jaja kurze. - WZW A – 1 ognisko, nośnik zaka żenia nieznany. - Clostridium difficile – zgłoszono 1 ognisko, które wyst ąpiło w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Oddziale Wewn ętrznym I. No śnikiem zaka żenia był kontakt bezpo średni z pacjentem i ska żone powierzchnie. - Streptococcus pyogenes – zgłoszono 4 ogniska. - Ospa wietrzna – 50 ognisk, w tym: w 11 przedszkolach, w 19 szkołach podstawowych, 1 w szkole ponadpodstawowej i 19 w ogniskach domowych. - Nie odnotowano ognisk zachorowa ń na ró życzk ę oraz śwink ę.

2.2.4. Krztusiec Liczba zachorowa ń na krztusiec w stosunku do roku poprzedniego zmniejszyła si ę. Zanotowano 1 przypadek, wska źnik zapadalno ści wynosi 1,1/ 100 tys. mieszka ńców powiatu. Chora była zaszczepiona zgodnie z Programem szczepie ń Ochronnych. Zachorowanie wyst ąpiło w środowisku miejskim. Zachorowała dziewczynka w przedziale wiekowym 10-14 lat w sezonie zimowym.

2.2.5. Ró życzka – nie zanotowano zachorowa ń na ró życzk ę.

2.2.6. Odra W roku 2019r. odnotowano 1 podejrzenie zachorowania na odr ę. Podejrzenie wyst ąpiło na terenie miejskim – męż czyzna w 2 roku życia. Zgłoszone na podstawie objawów klinicznych, pozostawione w leczeniu ambulatoryjnym. Odnotowano 1 zachorowanie na odr ę (dziewczynka w 9 roku życia). Do PSSE Kole we wrze śniu 2019r. wpłyn ęło zgłoszenie choroby zaka źnej o kodzie ICD-10 – B06 – ró życzka, wystawione przez lekarza I kontaktu. Na zlecenie PPIS w Kole pobrano materiał biologiczny (krew) celem potwierdzenia zachorowania na ww. chorob ę. Z Zakładu Wirusologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH otrzymano sprawozdanie z bada ń, które nie potwierdziło wyst ąpienia u dziecka wirusa ró życzki, potwierdziło natomiast dodatni wynik w kierunku odry. (B05). Dziewczynka szczepiona I dawk ą szczepionki p/odrze (Priorix) zgodnie z PSO (szczepienie w roku 2012). Osoby z otoczenia domowego, maj ący kontakt z w/w osob ą nie uskar żały si ę na zdrowie. 2.2.7. Poliomelitis - roku 2019 nie zanotowano zachorowa ń 2.2.8. Zachorowania i podejrzenia zachorowa ń na gryp ę W stosunku do 2018 roku spadła liczba zachorowa ń na gryp ę sezonow ą- zarejestrowano 245 zachorowa ń – współczynnik zapadalno ści wyniósł 281,8/100 tys. mieszka ńców powiatu.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona27

Lata 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Liczba zachorowa ń 4 259 378 572 354 245 Współczynnik zapadalno ści 4,5 291,5 428,5 649 404,6 281,8

W przedziałach wiekowych sytuacja wygl ądała nast ępuj ąco: -od 0- 4 lat – 12 zachorowa ń, -od 5-14 lat – 48 zachorowa ń, -od 15- 64 lat – 149 zachorowania, -65 i wi ęcej lat – 36 zachorowania. Wszystkie osoby były leczone ambulatoryjnie. W nadzorze nad gryp ą w systemie SENTINEL w sezonie 2018/2019 brał udział 1 podmiot leczniczy. W roku sprawozdawczym pobrano wymazy od 5 pacjentów z podejrzeniem grypy. W 4 przypadkach wyniki były ujemne. W 1 przypadku wyhodowano wirus grypy typu AH1N1.

2.2.9. Wirusowe Zapalenie W ątroby typu B W stosunku do roku ubiegłego wzrosła liczba zachorowa ń na wirusowe zapalenie w ątroby typu B. Zarejestrowano 6 przypadków zachorowa ń - współczynnik zapadalno ści wynosi 6,9/100tys. mieszka ńców powiatu.

Lata 2016 2017 2018 2019 Liczba zachorowa ń 5 9 3 6 Współczynnik zapadalno ści 5,6 10,2 3,4 6,9

Wszystkie przypadki to zachorowania o charakterze przewlekłym. Spo śród 6 zgłosze ń 3 przypadaj ą na terenie wiejskim (2 m ęż czyzn i 1 kobieta) oraz 3 na terenie miejskim (2 kobiety i 1 m ęż czyzna). • 2 przypadki wyst ąpiły w przedziale wiekowym 20-29 na terenie miejskim (kobieta i m ęż czyzna), oraz 1 w przedziale 30-39 na terenie wiejskim (m ęż czyzna), • 2 przypadki wyst ąpiły w przedziale wiekowym 40-49 (kobieta na terenie miejskim oraz m ęż czyzna na wsi), oraz 1 w przedziale 50-59 kobieta na terenie wiejskim), Spo śród 6 zgłosze ń, 4 osoby nie otrzymały szczepie ń przeciwko WZW B, natomiast dwie osoby (kobieta 27 lat i m ęż czyzna 29 lat) otrzymały pełny cykl szczepie ń. Hospitalizacja dotyczyła zachorowania m ęż czyzny w wieku 48 lat w środowisku wiejskim, pozostałe zachorowania leczone były ambulatoryjnie. Nadzorem epidemiologicznym obj ęto 16 osób z otoczenia osób chorych. Zarejestrowano 3 przypadki bezobjawowych nosicieli wirusa HBV, z czego tylko jedna otrzymała wcze śniej pełen cykl podstawowy szczepionki przeciwko temu schorzeniu. Wszystkich nosicieli skierowano do nadzoru lekarza rodzinnego i poradni wzw, 15 osób z otoczenia skierowano do obj ęcia nadzorem przez lekarzy rodzinnych.

2.2.10. Wirusowe Zapalenie W ątroby typu C W roku sprawozdawczym w stosunku do roku ubiegłego wzrosła liczba zachorowa ń na wirusowe zapalenie w ątroby typu C. Zarejestrowano 10 przypadków. Współczynnik zapadalno ści wynosi 11,5/100tys. mieszka ńców powiatu. • 3 zachorowania (2 kobiety i 1 m ęż czyzna) przypadaj ą na teren miejski, pozostałe 7 na teren wiejski (4 m ęż czyzn i 3 kobiety). • Przedziały wiekowe, w których wyst ąpiły zachorowania:

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona28

20-29 – 1 kobieta 30-39 - 3 m ęż czyzn pow. 60 roku - 4 kobiety i 2 męż czyzn • 1 chory otrzymał niepełne szczepienie przeciwko WZW B (II dawki) a 3 chorych otrzymało pełny cykl. Pozostałych 6 chorych nie zostało zaszczepionych. • Hospitalizacja dotyczyła zachorowania m ęż czyzny w wieku 36 lat w środowisku wiejskim, pozostałe zachorowania leczone były ambulatoryjnie. • W ramach nadzoru do lekarza rodzinnego ze wskazaniem do szczepie ń zostało zgłoszonych 6 niezaszczepionych chorych. • Do nadzoru lekarzy rodzinnych zostały skierowane 23 osoby z otoczenia chorych. W roku sprawozdawczych odnotowano 7 przypadków bezobjawowego zaka żenia wirusem HCV. Wszyscy nosiciele zostali obj ęci nadzorem lekarza rodzinnego i poradni chorób zaka źnych. 4 osoby skierowano do szczepie ń przeciwko wirusowemu zapaleniu w ątroby typu B, natomiast 18 osób z najbli ższego otoczenia nosicieli obj ęto nadzorem przez lekarzy rodzinnych.

2.2.11. Nagminne zapalenie przyusznic Sytuacja epidemiologiczna zachorowa ń na nagminne zapalenie przyusznic, w stosunku do lat poprzednich nie zmienia si ę znacz ąco. W roku 2019 nie zarejestrowano zachorowania na śwink ę.

Lata 2016 2017 2018 2019 Liczba zachorowa ń 4 5 4 0 Współczynnik zapadalno ści 4,5 5,7 4,6 0

2.2.12 T ęż ec Od lat nie odnotowano zachorowa ń na t ęż ec. 2.2.13. Zachorowania na inwazyjn ą chorob ę meningokokow ą W roku sprawozdawczym zgłoszono jedno zachorowanie na meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Zachorowanie niezwłocznie zgłoszono na telefon alarmowy Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu. Zachorowała 6 miesi ęczna dziewczynka zamieszkała na terenie miejskim. Hospitalizowana w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Koninie. Ze wzgl ędu na pogarszaj ący si ę stan zdrowia, wysok ą temperatur ę i mętny płyn mózgowo- rdzeniowy dziecko zostało przetransportowane z Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Koninie do Szpitala Klinicznego im. Karola Jonschera w Poznaniu. W celu diagnostyki pozaszpitalnych bakteryjnych zaka żeń o środkowego układu nerwowego płyn mózgowo-rdzeniowy został przesłany do KOROUN. Rozpoznanie zaka żenia zgłoszono jako meningokokowe zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych. W dochodzeniu epidemiologicznym ustalono osoby maj ące kontakt z chor ą. Wszystkie osoby z otoczenia chorej nie zgłaszały jakichkolwiek objawów chorobowych. Chemioprofilaktyk ą obj ęto 17 osób (3 osoby personel medyczny oraz 14 osób z otoczenia). Zastosowano preparaty: Cipronex 500 mg-tabletki, Biotraxon 250 mg, Cipronol 500 mg oraz Ceftriaxon 125 mg.

2.2.14. Zachorowania na inwazyjn ą chorob ę pneumokokow ą Zanotowano 1 przypadek inwazyjnej choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae w postaci posocznicy Zachorował 81 – letni męż czyzna w środowisku wiejskim. Pacjent został przyj ęty do Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Koninie z powodu OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona29 nagłego wyst ąpienia zaburze ń mowy i niedowładu połowicznego lewoskr ętnego. Na podstawie objawów klinicznych, wyniku badania TK głowy rozpoznano udar niedokrwienny mózgu. W chwili przyj ęcia do szpitala stan ogólny ci ęż ki, przytomny bez kontaktu słowno-logicznego. Ze wzgl ędu na podwy ższone parametry zapalne, stan gor ączkowy pobrano krew na posiew. W trakcie hospitalizacji doszło do nagłego zatrzymania akcji serca, w wyniku resuscytacji nie udało si ę przywróci ć akcji serca i oddechu. Stwierdzono zgon.

2.2.15. Zachorowania na choroby wywołane przez Haemophilus influenzae W 2019 roku nie odnotowano zachorowa ń na choroby wywołane przez Haemophilus influenzae.

2.2.16. Zachorowania na bakteryjne zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych W 2019 roku nie odnotowano zachorowa ń na bakteryjne zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych.

2.2.17. Zachorowania na wirusowe zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych W roku sprawozdawczym zanotowano 2 przypadki wirusowego zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych inne okre ślone i nieokre ślone: zachorował m ęż czyzna w wieku 34 lat w środowisku wiejskim oraz 22-letna kobieta w środowisku miejskim. Rozpoznanie postawiono na podstawie objawów klinicznych oraz po wykonaniu badania płynu mózgowo - rdzeniowego, w którym nie wyizolowano wirusa. Powy ższe zachorowania zostały wykazane jako potwierdzone, a zej ściem choroby było wyzdrowienie.

2.2.17. Choroby odzwierz ęce W roku 2019 nie odnotowano chorób odzwierz ęcych.

2.2.18. Gru źlica W roku sprawozdawczym nast ąpił spadek liczby zachorowa ń na gru źlic ę, zarejestrowano 9 przypadków zachorowa ń na gru źlic ę płucn ą. 4 zachorowania odnotowano w mie ście, natomiast 5 na wsi. Współczynnik zapadalno ści wynosi 10,3/100 tys. mieszka ńców powiatu.

Lata 2015 2016 2017 2018 2019 Liczba zachorowa ń 8 8 23 13 9 Współczynnik zapadalno ści 9 9,1 26,1 14,9 10,3

Wszystkie zachorowania na gru źlic ę potwierdzono bakteriologicznie. 39 osób z kontaktu z chorymi zostały obj ęte nadzorem lekarza rodzinnego (16 osób w środowisku domowym, 23 osoby w środowisku pracy). Poniewa ż 1 przypadek zachorowania wyst ąpił u pensjonariusza Domu Pomocy Społecznej, nadzorem lekarskim obj ęto pensjonariuszy i pracowników domu pomocy społecznej z pierwszego kr ęgu nara żenia.

2.2.19. Borelioza W roku sprawozdawczym, w stosunku do roku ubiegłego, czterokrotnie wzrosła liczba zachorowa ń na borelioz ę. Wska źnik zapadalno ści wynosi 12,65/100 tys. mieszka ńców powiatu.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona30

Lata 2016 2017 2018 2019 Liczba zachorowa ń 13 3 2 11 Współczynnik zapadalno ści 14,7 3,4 2,3 12,65

• Zanotowano ogółem 11 zachorowa ń na borelioz ę w środowisku wiejskim. • Zachorowało 6 kobiet i 5 m ęż czyzn w przedziale wiekowym od 10 do powy żej 60 lat • Na podstawie objawów klinicznych rozpoznano posta ć skórn ą w 10 przypadkach i posta ć neurologiczna w 1 przypadku. • Hospitalizacja dotyczyła zachorowania na neuroborelioz ę, pozostałe zachorowania leczone były ambulatoryjnie. • W diagnostyce zachorowa ń wykonano badania laboratoryjne u 5 osób. W 6 przypadkach chorob ę rozpoznano na podstawie objawów klinicznych – rumie ń wędruj ący. Miejscem nara żenia w 8 przypadkach były: działka, las, ł ąka, teren nad jeziorem i ogród, znajduj ące si ę na terenie powiatu kolskiego. Jeden kontakt z kleszczem miał miejsce poza terenem powiatu kolskiego. Z po śród wszystkich zachorowa ń 3 osoby nie pami ętaj ą ukłucia przez kleszcza. Zachorowania wyst ąpiły w okresie od kwietnia do pa ździernika, z czego 5 w lipcu. Według wywiadów nikt nie chorował wcze śniej na borelioz ę.

2.2.20. Ospa Zarejestrowano 247 przypadków zachorowa ń na osp ę wietrzn ą. W stosunku do roku ubiegłego liczba zachorowa ń na osp ę wietrzn ą zwi ększyła si ę znacz ąco (o 206%), współczynnik zapadalno ści wyniósł 282,3/100 tys. mieszka ńców powiatu.

Lata 2015 2016 2017 2018 2019 Liczba zachorowa ń 316 292 456 247 508 Współczynnik zapadalno ści 355,7 331 517,5 282,3 584,0

2.2.21. Choroby przenoszone drog ą płciow ą W 2019 roku zarejestrowano: - 1 przypadek innej postaci kiły i kiły nieokre ślonej - męż czyzna lat 47, zamieszkały w środowisku miejskim, leczony ambulatoryjnie. - 1 przypadek inne choroby przenoszone drog ą płciow ą wywołane przez Chlamydie – kobieta lat 30, zamieszkała w środowisku wiejskim, leczona ambulatoryjnie. Nie zarejestrowano przypadków zachorowa ń na rze żą czk ę, kił ę wrodzon ą i noworodków oraz kił ę pó źną.

2.2.22. Zapobieganie w ściekli źnie. W roku sprawozdawczym opracowano ogółem 134 przypadki pok ąsa ń przez zwierz ęta, w tym 104 przez psy, 29 przez koty i 1 przez konia. • 103 przypadki pok ąsa ń przez zwierz ęta zostały skierowane do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Kole w celu obserwacji w kierunku w ścieklizny. Otrzymano zwrotnie 103 za świadczenia o wyniku obserwacji, wszystkie wyniki były ujemne. • 15 osób odmówiło wyjazdu na konsultacj ę i ewentualne szczepienia przeciwko wściekli źnie, podpisuj ąc odpowiednie o świadczenie. • 12 osób skierowano na szczepienia p/ w ściekli źnie. W przypadku 5 osób po konsultacji odst ąpiono od szczepie ń. Pełen cykl szczepie ń otrzymało 6 osób, 1 osoba otrzymała 3 dawki szczepienia, po czym zrezygnowała z dwóch kolejnych dawek.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona31

Przeprowadzono 4 badania laborator yjne w kierunku w ścieklizny, z czego w 2 przypadkach równolegle prowadzona była obserwacja zwierz ęcia, której wynik był ujemny. W roku sprawozdawczym nie zanotowano żadnego przypadku w ścieklizny u zwierz ąt

2.2.23. Inne choroby zaka źne. W roku sprawozdawczym zarejestrowano: - 4 posocznice salmonellozowe, - 1 przypadek innych zaka żeń pozajelitowych wywołanych pałeczkami salmonelli. Nie zarejestrowano zachorowa ń na kampylobakteriozy i zaka żenia enterokrwotocznymi szczepami E. Coli .

2.2.24. Ogniska epidemiczne w podmiotach leczniczych. W roku 2019 odnotowano 1 przypadek ogniska zaka żeń szpitalnych, którego potwierdzonym czynnikiem etiologicznym był drobnoustrój Clostridium difficile. Ognisko wyst ąpiło w oddziale wewn ętrznym. Dochodzeniem w ognisku obj ętych było 6 osób dorosłych. Nara żonych było 165 osób (9 osób personelu lekarskiego, 25 osób personelu piel ęgniarskiego, 125 pacjentów przyj ętych w oddział, 6 osób personelu sprz ątaj ącego). Dwie osoby z powodu ustania objawów zostały przetransportowane na sal ę chorych bez re żimu sanitarnego, trzy osoby zostały wypisane do domu, jedna osoba zmarła z powodu niewydolno ści kr ąż eniowo-oddechowej. Ognisko zostało zamkni ęte z powodu ustania objawów u dwóch ostatnich pacjentów. Podczas trwania ogniska wydzielone zostały 2 sale w celu zapewnienia warunków izolacji pacjentów z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego w kierunku Clostridium difficile . Była to jedna sala chorych i izolatka. Obie sale bez w ęzła sanitarnego, wyposa żone w punkty wodne zaopatrzone w mydło w płynie, środek do dezynfekcji r ąk, podajnik z r ęcznikami jednorazowego u życia, kosze na odpady zaopatrzone w worki koloru czerwonego (odpad medyczny zaka źny) oraz jednorazowe podkłady. W oddziale znajdował si ę dedykowany sprz ęt medyczny dla izolowanych pacjentów. Głównym objawem w ognisku była biegunka. Podejrzanym no śnikiem zaka żenia był kontakt bezpo średni z pacjentem oraz ska żone powierzchnie. W Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Kole zebrał si ę Zespół ds. zaka żeń celem podj ęcia działa ń zapobiegawczych dotycz ących unieszkodliwienia źródła zaka żenia i wyeliminowania ognisk. Otrzymano raport o podejrzeniu ogniska. Nie otrzymano raportu ko ńcowego. Raport ko ńcowy został przesłany bezpo średnio z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kole do Wojewódzkiej stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu w miesi ącu styczniu 2020r.

2.2.25. Szczepienia ochronne jako element zwalczania chorób zaka źnych Liczba puntów szczepie ń na dzie ń 31.12.2019r. wynosiła 22 obiekty z czego 19 było pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole, a 3 obiekty (1 oddział noworodkowy i 1 gabinet lekarza rodzinnego i jego filia) był pod nadzorem Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu. W roku sprawozdawczym odnotowano 2 przypadki NOP po szczepionce BCG oraz 8 przypadków niepo żą danych odczynów poszczepiennych innych ni ż po BCG. Wszystkie odczyny miały charakter łagodny. W stosunku do roku 2018 liczba przypadków zmniejszyła si ę o 2 przypadki.

2.2.26. Działania zwi ązane z dystrybucj ą szczepionek Szczepionki dostarczane s ą do PSSE w Kole przez pracowników WSSE w Poznaniu

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona32 z aktualnym terminem wa żno ści, specjalnym samochodem transportowym z zachowaniem ła ńcucha chłodniczego. W punktach szczepie ń obowi ązuj ą procedury transportu i przechowywania preparatów szczepionkowych. Osoby upowa żnione do odbioru szczepionek z PSSE w Kole post ępuj ą zgodnie z w/w procedurami – prowadz ą monitoring warunków transportu. Preparaty szczepionkowe transportowane s ą w termotorbach wyposa żonych w termometr i wkłady chłodz ące. Protokół transportu szczepionek zawiera nast ępuj ące dane: dzie ń pobrania szczepionek, temperatur ę i czas transportu, nazw ę, ilo ść , seri ę i dat ę wa żno ści, podpis osoby pobieraj ącej szczepionki. Pracownik PSSE wydaj ący szczepionki sprawdza temperatur ę i wpisuje w wy żej wymieniony protokół. Terminy wa żno ści preparatów szczepionkowych s ą na bie żą co kontrolowane zarówno w punktach szczepie ń, jak i w magazynie szczepionek PSSE w Kole. Punkty szczepie ń przekazuj ą raz w miesi ącu sprawozdania ze stanu magazynowego szczepionek, zawieraj ące informacje dotycz ące nazwy szczepionki serii, ilo ści i daty wa żno ści. W roku sprawozdawczym, w trakcie kontroli bie żą cych punktów szczepie ń prowadzona była kontrola stanów magazynowych pod k ątem terminów wa żno ści preparatów szczepionkowych. Przeprowadzono 22 kontrole 22 punktów szczepie ń na terenie powiatu kolskiego, w wyniku których nie stwierdzono du żej ilo ści szczepionek z krótk ą dat ą wa żno ści. Nie doszło do utylizacji szczepionek z powodu przeterminowania. Terminy wa żno ści preparatów szczepionkowych s ą na bie żą co kontrolowane zarówno w punktach szczepie ń, jak i w magazynie szczepionek Powiatowej stacji sanitarno- Epidemiologicznej w Kole. W przypadku krótkiego terminu wa żno ści pracownicy Oddziału Nadzoru ds. Epidemiologii podejmuj ą działania maj ące na celu wykorzystanie w/w szczepionek w innych placówkach wykonuj ących szczepienia na terenie powiatu kolskiego. W roku 2019 doszło do utylizacji preparatów szczepionkowych w 1 punkcie szczepie ń, w zwi ązku z brakiem energii elektrycznej w obiekcie. Zniszczeniu uległy szczepionki na łączn ą kwot ę 1027,90zł. Po przeprowadzonej kontroli w w/w obiekcie protokół przesłano do WSSE w Poznaniu.

2.2.27. Działania zwi ązane z egzekwowaniem obowi ązku szczepie ń Wyszczepialno ść w powiecie kolskim w roku 2019 wyniosła 95%. W roku sprawozdawczym zanotowano 162 dzieci, których rodzice (223 rodziców/opiekunów) nie poddaj ą obowi ązkowi szczepie ń ochronnych. Liczba ta co roku si ę zwi ększa. W stosunku do rodziców, którzy nie poddaj ą dzieci obowi ązkowym szczepieniom ochronnym podejmowano działania administracyjne i edukacyjne. Piel ęgniarki wykonuj ące szczepienia obowi ązkowe współpracuj ą z piel ęgniarkami i poło żnymi środowiskowymi, pracownikami opieki społecznej w zakresie edukacji. Do rodziców, którzy nie poddaj ą dzieci obowi ązkowym szczepieniom wysyłane s ą za zwrotnym potwierdzeniem wielokrotne wezwania na szczepienia.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona33

2.3. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Komunalnej. Nadzorem sanitarnym obj ęto 785 obiektów w tym: • 30 obiektów wodnych, • 566 obiektów u żyteczno ści publicznej, • 189 podmioty lecznicze.

Zestawienie obiektów nadzorowanych przez Oddział Nadzoru ds. Higieny Komunalnej w 2019r.

Wydano 120 decyzji administracyjnych, w tym: • na obiekty wodne - 68 decyzji merytorycznych i 5 decyzji płatniczych, • na obiekty u żyteczno ści publicznej - 8 decyzji merytorycznych i 12 decyzji płatniczych, • na podmioty lecznicze – nie wydano żadnej decyzji, • 26 decyzji na ekshumacje, • 1 decyzj ę zezwalaj ącą na wywóz zwłok z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z ustaw ą z dnia 14 marca 1985 roku o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej kontynuowano bie żą cy nadzór sanitarny w zakresie: • oceny jako ści wody podawanej przez obiekty centralnego zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo życia przez ludzi poprzez kontrol ę stanu sanitarno- technicznego urz ądze ń wodnych, pobór prób wody z tych urz ądze ń do bada ń fizykochemicznych, pobór prób wody z tych urz ądze ń do bada ń bakteriologicznych; • oceny utrzymania stanu higienicznego obiektów u żyteczno ści publicznej według opracowanego na 2019 rok harmonogramu kontroli, z uwzgl ędnieniem: − podmiotów leczniczych, − hoteli, pokoi noclegowych, zakładów opieku ńczych, usługowych, obiektów sportowych, widowiskowych i komunalnych, − środków transportu publicznego, − obiektów i o środków turystycznych (ocena stanu sanitarnego przed sezonem i w sezonie letnim), − oceny instalacji wentylacji i klimatyzacji w nadzorowanych obiektach, − oceny zakładów pogrzebowych pod k ątem warunków sanitarno-higienicznych

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona34

oraz wła ściwego post ępowania ze zwłokami i szcz ątkami ludzkimi, − oceny świadczenia usług w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej i tatua żu pod k ątem obowi ązuj ącego rozporz ądzenia.

2.3.1. Nadzór sanitarny nad jako ści ą wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi. Do zbiorowego zaopatrzenia w wod ę do spo życia przez mieszka ńców powiatu kolskiego wykorzystywane s ą wył ącznie uj ęcia podziemne. Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Kole w 2019 roku nadzorowała 26 wodoci ągów sieciowych oraz 4 inne podmioty zaopatruj ące w wod ę, która wykorzystywana jest w działalno ści produkcyjno- handlowej o ró żnej wydajno ści:

• < 100 m 3/d – 1 wodoci ąg sieciowy (zlokalizowany na terenie wiejskim), • 100-1000 m 3/d – 23 wodoci ągi (1 w mie ście i 22 na obszarze wiejskim), • 1000-10000 m 3/d – 2 wodoci ągi (2 w mie ście), • Inne podmioty zaopatruj ące w wod ę – 4 wodoci ągi zakładowe (4 w mie ście).

Podział obiektów wodnych pod wzgl ędem produkcji wody w m 3 /dob ę.

Długo ść sieci wodoci ągowej w 2019r. wyniosła 1395,9784km. W porównaniu z rokiem 2018 przybyło 2,104km sieci wodoci ągowej. Nowe odcinki sieci wodoci ągowej powstały w Kole ul. Zawadzkiego i ul. Zakładowa - 0,58km , w Kłodawie ul. Cegielniana - 0,454km , w miejscowo ści Czołowo gm. Koło - 0,024km , w miejscowo ści Plebanki gm. Osiek Mały - 0,33km , w miejscowo ści Budzisław Nowy gm. Osiek Wielki - 0,247km , w miejscowo ści Barłogi i Pon ętów Dolny, gm. Grzegorzew - 0,469km. Skontrolowano 26 wodoci ągów sieciowych i 4 zakładowe, przeprowadzono 123 kontrole, wydano 73 decyzje administracyjne, w tym: • 1 decyzj ę zatwierdzaj ącą metody badawcze w Laboratorium Miejskiego Zakładu Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Kole, • 63 decyzje – oceny o jako ści wody, • 4 decyzje – oceny higieniczne na zastosowane materiały lub wyroby słu żą ce do uzdatniania wody, • 4 decyzje płatnicze za wydane oceny higieniczne, • 1 decyzj ę płatnicz ą za zatwierdzenie metod badawczych w Laboratorium Miejskiego Zakładu Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Kole Pobrano w ramach monitoringu kontrolnego i przegl ądowego do bada ń fizyko – chemicznych pobrano 210 próbek wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi, a do bada ń mikrobiologicznych 281 próbek wody, w tym 7 próbek wody w kierunku bada ń na obecno ść bakterii z grupy Legionella Sp. oraz 85 próbek wody z Pływalni Krytej w Kole. OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona35

Odnotowano 1 wniosek o interwencj ę w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi z wodoci ągu publicznego Nowa Wie ś. Po przeprowadzonym post ępowaniu wyja śniaj ącym Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole wydał komunikat w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi z wodoci ągu publicznego Nowa Wie ś, gmina Osiek Mały informuj ąc, i ż jako ść wody odbiega od obowi ązuj ących wymaga ń w zakresie zwi ązków manganu, jednocze śnie wyja śniaj ąc, że przekroczenia te nie maj ą negatywnego wpływu na zdrowie konsumentów, mog ą obni żać cechy organoleptyczne wody (powodowa ć zmian ę barwy, smaku, brunatne zabarwienie armatury oraz przebarwienie bielizny podczas prania). Komunikat obowi ązywał od 30 sierpnia do 30 pa ździernika 2019r.

Realizowano przedsi ęwzi ęcia uj ęte w planie na rok 2019 oraz pozaplanowe, w tym: • prowadzono kontrole przedsi ębiorstw wodoci ągowo-kanalizacyjnych zaopatruj ących ludno ść w wod ę do spo życia przez ludzi; • opracowano oceny obszarowe jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi dla poszczególnych gmin oraz dla powiatu kolskiego; • opracowano oceny okresowe jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi dla wszystkich wodoci ągów powiatu kolskiego; • dokonano weryfikacji punktów poboru próbek wody dla przedsi ębiorstw wodoci ągowych sprawuj ących nadzór nad obiektami wodnymi; • na wniosek podmiotów przekazywano informacje gabinetom profilaktyki szkolnej i pomocy przedlekarskiej o zawarto ści fluorków w wodzie z poszczególnych obiektów wodnych w zwi ązku z prowadzonym programem fluoryzacji jamy ustnej; • sporz ądzano protokoły uzgodnie ń z przedsi ębiorstwami wodoci ągowymi i zatwierdzono na 2020r. harmonogramy prowadzenia kontroli wewn ętrznej przez przedsi ębiorstwa wodoci ągowe. • w ramach obchodów jubileuszu 100–lecia Słu żb Sanitarnych oraz 65-lecia Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej w Polsce zorganizowano konferencj ę pt. „Bezpiecze ństwo Zdrowotne Wody”. Podczas konferencji wykład wygłosi dr in ż. Łukasz Weber specjalista ds. technologii produkcji wody, konsultant Komisji ds. Bezpiecze ństwa Zdrowotnego Wody przy Krajowej Radzie Sanitarno-Epidemiologicznej Głównego Inspektoratu Sanitarnego w Warszawie, redaktor i autor artykułów technicznych pism bran żowych, wykładowca na wielu konferencjach, a przede wszystkim praktyk i wielki pasjonat wszystkiego, co wi ąż e si ę z zapewnieniem bezpiecze ństwa zdrowotnego wody. W konferencji udział wzi ęli pracownicy urz ędów miast i gmin oraz przedsi ębiorstw wodoci ągowo-kanalizacyjnych powiatu kolskiego.

2.3.2. Stan sanitarny obiektów u żyteczno ści publicznej. Na 566 obiektów u żyteczno ści publicznej uj ętych w rejestrze, skontrolowano 175 zakładów w ramach 211 kontroli sanitarnych. W wyniku stwierdzenia nieprawidłowo ści wydano 20 decyzji administracyjnych, w tym: 8 decyzji merytorycznych i 12 decyzji płatniczych, nało żono 2 mandaty karne na kwot ę 300zł.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona36

Obiekty u żyteczno ści publicznej.

Ocena pływalni krytej. Obiekt Pływalni Krytej w Kole zaopatrywany jest w wod ę z wodoci ągu publicznego Koło – Miejski Zakład Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o. o. 62-600 Koło, ul. Energetyczna 11. Źródłem ciepłej wody w obiekcie jest kotłownia miejska - Miejski Zakład Energetyki Cieplnej Spółka z o. o. 62-600 Koło, ul. Przesmyk 1. W ramach nadzoru nad jako ści ą wody do k ąpieli przeprowadzono 11 kontroli, w trakcie których pobrano i oceniono pod wzgl ędem bakteriologicznym i fizyko-chemicznym 89 próbek wody z pływalni. Jako ść wody oceniono jako bezpieczn ą do k ąpieli w zakresie badanych parametrów. W ramach kontroli wewn ętrznej z instalacji wody ciepłej pobrane były 3 próbki wody w kierunku bada ń na obecno ść bakterii z grupy Legionella Species, uzyskano wyniki zgodne z wymaganiami obowi ązuj ącego rozporz ądzenia. Kontrola wewn ętrzna jako ści wody prowadzona była przez zarz ądc ę obiektu wodnego na podstawie zatwierdzonego przez Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole harmonogramu. Kontrola wewn ętrzna jako ści wody zgodna z zakresem i cz ęstotliwo ści ą okre ślon ą w rozporz ądzeniu Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymaga ń, jakim powinna odpowiada ć woda na pływalniach (Dz. U. z 2015r., poz. 2016). Z instalacji wody ciepłej pobrane były równie ż 3 próbki wody w kierunku bada ń na obecno ść bakterii z grupy Legionella Species, uzyskano wyniki zgodne z wymaganiami obowi ązuj ącego rozporz ądzenia. Obiekt oceniono jako dobry.

Ocena Domów Pomocy Społecznej. Bie żą cym nadzorem sanitarnym obj ęto 8 placówek pomocy społecznej, w tym 2 Domy Pomocy Społecznej oraz 6 innych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Obiekty te oferuj ą dzienn ą lub całodobow ą opiek ę, wy żywienie, udział w programach rehabilitacyjnych i terapii zaj ęciowej. Skontrolowano 2 obiekty w ramach 2 kontroli sanitarnych, których stan sanitarno-techniczny oceniono jako dobry.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona37

Ocena noclegowni. Na terenie powiatu usytuowany jest 1 obiekt tj. Noclegownia Miejskiego O środka Pomocy Społecznej w Kole przy ul. Sosnowej 1. Zastrze żenia budził stan sanitarno-techniczny pomieszcze ń mieszkalnych i toalet ogólnodost ępnych. W wyniku kontroli PPIS w Kole wydał decyzj ę merytoryczn ą na stwierdzone uchybienia sanitarno-techniczne z terminem realizacji do dnia 31.03.2020r.

Ocena innych obiektów, w których świadczone s ą usługi hotelarskie. W rejestrze PSSE w Kole znajduje si ę ogółem 28 obiektów, w tym 3 hotele, 1 motel oraz 24 inne obiekty, w których świadczone s ą usługi hotelarskie. Skontrolowano 9 obiektów w toku 9 kontroli sanitarnych. Przy ocenie obiektów uwzgl ędniano m.in. zaopatrzenie w bie żą cą wod ę ciepł ą i zimn ą, jako ść wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi, funkcjonowanie i sprawno ść instalacji wentylacyjnej i klimatyzacji, dbało ść o stan bie żą cej czysto ści i higieny pomieszcze ń zwłaszcza na pobyt ludzi oraz higienicznosanitarnych i terenu wokół obiektu. Skontrolowane obiekty oceniono jako dobre w zakresie utrzymania nale żytego stanu higienicznego. Wzrasta standard usług hotelowych.

Ocena zakładów fryzjerskich. W ewidencji PSSE w Kole ujeto 53 zakłady fryzjerskie. Skontrolowano 15 zakładów w toku 18 kontroli stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń, wyposa żenia, sprz ętów i urz ądze ń, zapewniaj ących utrzymanie higieny osobistej oraz porz ądku i czysto ści pomieszcze ń. W 3 zakładach stwierdzono brak utrzymania nale żytego stanu higienicznego. Wystawiono 4 decyzje administracyjne, w tym 1decyzj ę merytoryczn ą i 3 decyzje płatnicze. Nało żono 2 mandaty karne na sum ę 300zł.

Ocena zakładów kosmetycznych. Nadzorem sanitarnym obj ęto 35 zakładów kosmetycznych, z których skontrolowano 22 zakłady w ramach 24 kontroli. W 1 zakładzie stwierdzono brak utrzymania nale żytego stanu higienicznego. Wystawiono 2 decyzje decyzje administracyjne, w tym 1 decyzj ę merytoryczn ą i 1 decyzj ę płatnicz ą. Po przeprowadzonych rekontrolach, zakład uznano za dobry w zakresie utrzymania nale żytego stanu sanitarnego. W zakresie sterylizacji narz ędzi na wyposa żeniu 9 zakładów kosmetycznych znajduj ą si ę autoklawy. Pozostałe zakłady maj ą podpisane umowy z podmiotami leczniczymi, które w ramach usługi zajmuj ą si ę sterylizacj ą narz ędzi kosmetycznych. W ramach post ępowania z odpadami wła ściciele zakładów kosmetycznych maj ą podpisane umowy z podmiotami leczniczymi na przechowywanie we wła ściwych warunkach odpadów niebezpiecznych do czasu przekazania ich do utylizacji. W stosunku do 2018r. odnotowano wzrost liczby zakładów w ewidencji o 7. Z uwagi na świadczone usługi zakłady kosmetyczne wymagaj ą stałego szczególnego nadzoru sanitarnego i podejmowania działa ń edukacyjnych w celu przeciwdziałania zaka żeniom i chorobom zaka źnym u ludzi.

Ocena zakładów tatua żu. W ewidencji Stacji znajduj ą si ę 3 zakłady tatua żu. Skontrolowano 3 obiekty w ramach 3 kontroli. Sprawowanie nadzoru w szczególno ści obj ęło kontrol ę procedur post ępowania zapewniaj ącego ochron ę przed zaka żeniami i chorobami zaka źnymi przy świadczeniu usług.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona38

Skontrolowane obiekty oceniono jako dobre pod wzgl ędem zachowania stanu sanitarno- technicznego.

Ocena zakładów odnowy biologicznej. Nadzorem obj ęto 13 obiektów: 1 solarium, 9 gabinetów masa żu i terapii manualnej, 1 gabinet refleksologii, 1 studio treningów grupowych i personalnych oraz 1 siłownia. Powstały 2 nowe obiekty tj. o środek rehabilitacyjno-szkoleniowy (gabinet masa żu i terapii) oraz studio treningów grupowych i personalnych. W roku 2019 skontrolowano 5 zakładów w ramach 5 kontroli. W 1 zakładzie stwierdzono brak utrzymania nale żytego stanu higienicznego i wystawiono 2 decyzje (1 decyzj ę merytoryczn ą i 1 decyzj ę płatnicz ą). Pozostałe skontrolowane obiekty oceniono pozytywnie pod wzgl ędem sanitarno-technicznym.

Ocena dworców autobusowych. Brak w ewidencji.

Ocena dworców i stacji kolejowych. W nadzorze znajduje si ę 1 obiekt tj. dworzec i stacja PKP Koło. W 2019r. skontrolowano obiekt i oceniono jako dobry pod wzgl ędem zachowania stanu sanitarnego. W czerwcu 2019r. zako ńczył si ę remont linii kolejowej Pozna ń – Warszawa. Z odnowionej stacji kolejowej w Kole poci ągi odjechały w połowie czerwca. Podró żni korzystaj ą z funkcjonalnego i pozbawionego barier architektonicznych obiektu. Uło żono nowe tory kolejowe i sie ć trakcyjn ą. Perony zostały zadaszone i wyposa żone w dynamiczny system informacji pasa żerskiej. Na peronach uło żono now ą nawierzchni ę oraz zamontowano czytelne oznakowanie i tablice informacyjne. Perony wyposa żono w wygodne ławki i kosze na odpady komunalne. Zlikwidowano nadziemne przej ście na perony i wybudowano przej ście podziemne. Dla osób z niepełnosprawno ści ą ruchow ą na peronie nr 2 zamontowano wind ę. Przy peronie nr 1 wybudowano pochylni ę prowadz ącą do tunelu. W najbli ższym czasie dost ęp do peronów osobom niewidomym i niedowidz ącym ułatwi antypo ślizgowa nawierzchnia z wypukł ą faktur ą i ście żkami naprowadzaj ącymi. Na okres najbli ższych 12 miesi ęcy zaplanowane s ą prace wyko ńczeniowe przej ścia podziemnego. Powstało lokalne centrum sterowania ruchem poci ągów.

Ocena terenów rekreacyjnych. W ewidencji Stacji w 2019r. znajdowało si ę 41 obiektów. S ą to parki i skwery (11) oraz place zabaw (30). Skontrolowano 18 obiektów w ramach 21 kontroli. Na miejskich terenach parkowych stwierdzono: cz ęś ciowo powybijane obrze ża trawnikowe, skorodowane kosze na odpady komunalne, uszkodzone drewniane siedziska ławek. Opisane nieprawidłowo ści zostały usuni ęte w wyznaczonym terminie w ramach zalece ń pokontrolnych. PPIS w Kole wystawił 1 decyzj ę płatnicz ą za kwestionowan ą kontrol ę.

Ocena cmentarzy. W ewidencji PSSE w Kole znajduje si ę 25 cmentarzy. Skontrolowano 3 cmentarze. W ramach kontroli cmentarzy brano pod uwag ę stan sanitarno-techniczny zabudowa ń i infrastruktury cmentarza, gospodark ę odpadami, miejsca postojowe, ogrodzenie i ust ępy ogólnodost ępne. Nie stwierdzono nieprawidłowo ści w zakresie utrzymania nale żytego stanu sanitarnego.

Ocena domów pogrzebowych. W 4 zakładach pogrzebowych zlokalizowanych na terenie powiatu kolskiego wykonywane s ą nast ępuj ące czynno ści: toaleta po śmiertna, ubieranie zwłok, składanie do trumny OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona39 i przechowywanie do czasu pogrzebu. Ponadto funkcjonuje 14 domów przedpogrzebowych (kaplice wyposa żone w chłodnie lub sarkofagi) przy cmentarzach, w których przechowuje si ę zwłoki ludzkie do czasu pogrzebu. Skontrolowano 2 domy przedpogrzebowe. Nie stwierdzono nieprawidłowo ści w zakresie utrzymania nale żytego stanu sanitarnego.

2.3.3. Ocena innych obiektów u żyteczno ści publicznej. W ewidencji PSSE w Kole w 2019r. uj ęto 313 innych obiektów u żyteczno ści publicznej. Skontrolowano 82 obiekty w ramach 107 kontroli sanitarnych. Wystawiono 8 decyzji administracyjnych, w tym 4 decyzje merytoryczne i 4 decyzje płatnicze. Stan ogólny obiektów:

Przystanki PKP – w ewidencji znajduje si ę 8 obiektów: w D ąbiu, Kłodawie, Babiaku, Lipich Górach gm. Babiak, Pon ętowie Górnym gm. Grzegorzew, Turzynowie gm. Chodów, Barłogach gm. Grzegorzew i Budkach Nowych gm. Osiek Mały). Liczba tych obiektów nie uległa zmianie. Cztery obiekty (tj. przystanek w: D ąbiu, Babiaku, Lipich Górach gm. Babiak i Ponętowie Górnym gm. Grzegorzew) od kilku lat s ą wył ączone z eksploatacji z powodu odwołania ruchu pasa żerskiego. W 2018r. pozyskano informacj ę o czasowym uruchomieniu przystanku PKP w Babiaku w zwi ązku z powy ższym przeprowadzono kontrol ę sanitarn ą, podczas której stwierdzono m. in. zniszczon ą stolark ę okienn ą w poczekalni dla podró żnych. Stolarka okienna została odmalowana wiosn ą 2019r. W zwi ązku z powy ższym w 2019r. skontrolowano 1 obiekt tj. przystanek PKP w Babiaku w ramach 1 kontroli sanitarnej. Czasowe wł ączenie przystanku PKP w Babiaku do obsługi ruchu pasa żerskiego było spowodowane zmianami tras przejazdów poci ągów ze wzgl ędu na prace modernizacyjne linii kolejowej Warszawa–Pozna ń. Przystanek PKP w Babiaku został wył ączony z eksploatacji w sierpniu 2019r. Parkingi – w nadzorze znajdowały si ę 4 obiekty. W 2019r. skontrolowano 2 obiekty w toku 2 kontroli. Skontrolowane obiekty oceniono jako dobre zakresie utrzymania nale żytego stanu sanitarnego. Obiekty sportowe – w ewidencji Stacji znajduje si ę 13 obiektów w tym: 4 stadiony, 1 hala widowiskowo-sportowa w Kole oraz 8 obiektów – kompleksów sportowych „Orlik 2012”. W 2019r. obiekty nie były uj ęte w harmonogramie kontroli, nie onotowano interwencji w zakresie utrzymania nale żytego stanu sanitarnego. Domy i O środki Kultury – w ewidencji PSSE w Kole znajduje si ę 5 obiektów. Skontrolowano 1 obiekt w toku 1 kontroli sanitarnej. Obiekt oceniono jako dobry. Nie onotowano interwencji w zakresie utrzymania nale żytego stanu sanitarnego. Stacje paliw – w ewidencji stacji znajduje si ę 18 obiektów. Skontrolowano 8 obiektów w ramach 9 kontroli. Wystawiono 2 decyzje (1 decyzję merytoryczn ą i 1 decyzj ę płatnicz ą). Po usuni ęciu nieprawidłowo ści stacje paliw oceniono jako dobre pod wzgl ędem sanitarno- technicznym. Przystanki autobusowe i wiaty przystankowe – w ewidencji Stacji uj ęto 263 obiekty, w tym 27 przystanków autobusowych w miastach i 236 wiat przystankowych na terenie gmin. W stosunku do roku ubiegłego przybyło 14 wiat przystankowych na terenie Gminy Koło. Skontrolowano 25 przystanków autobusowych w ramach 30 kontroli sanitarnych. Stwierdzono niewła ściwy stan sanitarno-techniczny 3 obiektów, dotycz ący uszkodzonego siedziska ławki, skorodowanej konstrukcji przystanku i uszkodzonego zadaszenia.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona40

Wystawiono 2 decyzje administracyjne, w tym 1 decyzj ę merytoryczn ą z terminem realizacji do dnia 30.09.2019r. oraz 1 decyzj ę płatnicz ą za kwestionowan ą kontrol ę. Decyzja została wykonana w cało ści. Pozostałe skontrolowane obiekty oceniono jako dobre. Skontrolowano 44 wiaty przystankowe w toku 63 kontroli sanitarnych. Wystawiono 4 decyzje (2 decyzje merytoryczne i 2 decyzje płatnicze). Spo śród skontrolowanych 35 wiat przystankowych poło żonych na terenie Gminy Koło w 10 obiektach stwierdzono niewła ściwy stan sanitarno-techniczny dotycz ący ubytków tynku ściennego i brudnych ścian. Na wy żej wymienione uchybienia PPIS w Kole wystawił na Urz ąd Gminy Koło 1 decyzj ę merytoryczn ą z terminem realizacji do dnia 31.07.2019r. oraz 1 decyzj ę płatnicz ą za kwestionowan ą kontrol ę. Decyzja została wykonana w cało ści. Skontrolowano 9 wiat przystankowych na terenie Gminy Kłodawa. W przypadku 8 obiektów stwierdzono niewła ściwy stan sanitarno-techniczny dotycz ący łuszcz ącej si ę farby na powierzchni ścian, ubytków tynku ściennego i uszkodzonych siedzisk ławek. Na wy żej wymienione uchybienia PPIS w Kole wystawił na Urz ąd Miasta i Gminy w Kłodawie 1 decyzj ę merytoryczn ą z terminem realizacji do dnia 30.09.2019r. oraz 1 decyzj ę płatnicz ą za kwestionowan ą kontrol ę. Decyzja została wykonana w cało ści. Pozostałe skontrolowane wiaty przystankowe oceniono jako dobre pod wzgl ędem stanu sanitarno-technicznego. Biblioteka – w ewidencji PSSE w Kole znajduje si ę 1 obiekt tj. Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Kole przy ul. Kolejowej 1. Liczba obiektów nie uległa zmianie. W 2019r. skontrolowano ten obiekt w ramach 1 kontroli sanitarnej. Stan sanitarno-techniczny biblioteki oceniono jako dobry. Muzeum – nadzorem obj ęto 1 obiekt tj. Muzeum byłego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, gm. D ąbie, nie był uj ęty w harmonogramie kontroli.

Inne obiekty u żyteczno ści publicznej .

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona41

Lp. Grupa obiektów Liczba obiektów 2019r. 1. Przystanki PKP 8 2. Parkingi 4 3. Obiekty sportowe 13 4. Domy i o środki kultury 5 5. Stacje paliw 18 6. Przystanki, wiaty autobusowe i plac postojowy autobusów 263 7. Biblioteki 1 8. Muzea 1 RAZEM 313

2.3.4. Ocena stanu sanitarnego podmiotów leczniczych lecznictwa zamkni ętego. Na obszarze działalno ści Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole znajduje si ę jeden zakład lecznictwa zamkni ętego (szpital) – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kole przy ul. Ks. J. Poniatowskiego 25. Organem zało życielskim SP ZOZ w Kole jest Starosta Kolski. Od dnia 1 stycznia 2010r. obiekt ten jest nadzorowany przez Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Dla niniejszej placówki usługi świadcz ą trzy firmy zewn ętrzne: „CLAR SYSTEM” S.A. z siedzib ą w Poznaniu, 60-542 Pozna ń, ul. Janickiego 20 B, Laboratorium ALAB w Kole z o.o. z siedzib ą w Warszawie, 00-739 Warszawa, ul. St ępi ńska 22/30 oraz Pracownia TOMMA Diagnostyka Obrazowa z siedzib ą w Poznaniu, 60-147 Pozna ń, ul. Ściegiennego 84a. W ramach opracowanego na rok 2019 harmonogramu kontroli, skontrolowano 2 z ww. obiektów świadcz ących usługi dla SP ZOZ w Kole. Przeprowadzona kontrola sanitarna Pracowni TOMMA Diagnostyka Obrazowa S.A., świadcz ącej usługi w zakresie bada ń radiologicznych i tomografii komputerowej na rzecz SP ZOZ w Kole oraz dla pacjentów z zewn ątrz szpitala, nie wykazała uchybie ń w zakresie utrzymania nale żytego stanu sanitarnego. W przypadku kontroli przeprowadzonej w Laboratorium ALAB w Kole stwierdzono nast ępuj ące nieprawidłowo ści dotycz ące stanu sanitarno-technicznego pomieszcze ń użytkowanych przez niniejsz ą firm ę: ubytki płytek podłogowych w pomieszczeniach laboratorium, brudne ściany w pomieszczeniach laboratorium, zacieki i łuszcz ąca si ę farba na ścianie i suficie w pomieszczeniu porz ądkowym oraz ubytki płytek ściennych przy punkcie wodnym w pomieszczeniu porz ądkowym. Obecnie prowadzone jest post ępowanie administracyjne dotycz ące stwierdzonych nieprawidłowo ści. Posiłki dla pacjentów SP ZOZ w Kole przygotowywane i dostarczane s ą przez firm ę Catering i Gastronomia 62-600 Koło, Powiercie 3. Podmiot ten nadzorowany jest przez Oddział Nadzoru Higieny Żywno ści i Żywienia PSSE w Kole.

2.3.5. Ocena stanu sanitarnego podmiotów leczniczych lecznictwa otwartego. W ewidencji Oddziału Nadzoru ds. Higieny Komunalnej znajdowało si ę ogółem 189 podmiotów leczniczych lecznictwa otwartego. Skontrolowano 54 obiekty w ramach 55 kontroli sanitarnych. W bie żą cym roku powstały 2 nowe podmioty, a 16 wyrejestrowało działalno ść . Podmioty oceniono jako dobre pod wzgl ędem sanitarno-technicznym.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona42

Ocena stacji dializ. Nadzorowano 1 stacj ę dializ – DaVita Clinic Koło, ul. Poniatowskiego 25, 62-600 Koło. Stacja dializ w Kole nale ży do DaVita sp. z o. o., ul. Legnicka 48, 54-202 Wrocław. Stacja dializ mie ści si ę w budynku wolnostoj ącym, parterowym na terenie SP ZOZ w Kole. Obiekt przystosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych. W DaVita Clinic Koło udzielane s ą świadczenia zdrowotne osobom dorosłym w zakresie hemodializy jak równie ż prowadzona jest kompleksowa opieka nefrologiczna nad pacjentami we wszystkich stadiach choroby nerek, tak że w okresie przeddializacyjnym. Działalno ść poradni obejmuje w szczególno ści diagnozowanie i leczenie chorób nerek, przygotowanie do dializoterapii oraz ocen ę i leczenie częstych powikła ń wyst ępuj ących w trakcie choroby nerek, takich jak nadci śnienie, niedokrwisto ść czy zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej. Świadczenie usług odbywało si ę wył ącznie przy u życiu sprz ętu jednorazowego u żytku: (igły, igły dializacyjne strzykawki, pakiety do rozpocz ęcia i zako ńczenia dializy (podł ączenie na przetoce t ętniczo-żylnej), pakiety do podł ączenia dializy na wkłuciu centralnym (cewniki permanentne), koreczki do zamkni ęcia cewnika permanentnego, aparaty do przetaczania płynów infuzyjnych, kolce do nakłuwania SPIKE, r ękawice: lateksowe i foliowe, maseczki ochronne, przyłbice. Stacja dializowała 57 chorych sze ść dni w tygodniu. W poniedziałki, środy i pi ątki dializowanych jest 31 chorych, natomiast we wtorki, czwartki i soboty 26 chorych. Obiekt oceniony jako dobry pod wzgl ędem sanitarno-technicznym.

Lp. Wyszczególnienie Liczba Liczba % skontrolowa obiektów skontrolowa nych obiektów wg. nych ewidencji obiektów /ilo ść kontroli 1. Przychodnie, O środki, Poradnie, Ambulatoria 17 11/12 65 2. Medyczne laboratoria diagnostyczne 5 3/3 60 3. Zakłady rehabilitacji leczniczej 9 3/3 33 4. Inne podmioty lecznicze 33 12/12 36 5. Indywidualne praktyki lekarskie 6 1/1 17 6. Indywidualne praktyki lekarzy dentystów 26 3/3 12 7. Indywidualne specjalistyczne praktyki 50 8/8 16 lekarskie 8. Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy 7 3/3 43 dentystów 9. Grupowe praktyki lekarskie 2 1/1 50 10. Indywidualne praktyki piel ęgniarek 12 2/2 17 11. Grupowe praktyki piel ęgniarek 18 6/6 33 12. Inne obiekty 4 1/1 25 RAZEM 189 54/55 29%

Tab.Podmioty lecznictwa otwartego na terenie działalno ści Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona43

Podmioty lecznictwa otwartego.

2.3.6. Gabinety profilaktyki szkolnej. Nadzorem sanitarnym obj ęto 16 Gabinetów Profilaktyki Szkolnej. W 2019 roku skontrolowano 4 gabinety profilaktyki szkolnej w ramach 4 kontroli sanitarnych. Stan sanitarno-techniczny obiektów nie budził zastrze żeń.

2.3.7. Interwencje. W 2019r. do Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole wpłyn ęło 10 wniosków o interwencj ę. Dotyczyły: warunków mieszkaniowych, składowania odpadów na niezamieszkałym terenie, wyst ępowania insektów w mieszkaniu, jako ści wody z wodoci ągu publicznego, lokalizacji punktu złomu, uci ąż liwo ści zapachowej w budynku administracji publicznej, niewła ściwego stanu sanitarnego stacji paliw oraz znaleziska pojemników z niebezpiecznymi substancjami. Wszystkie interwencje zostały rozpatrzone łącznie z anonimami. W celu rozpoznania sprawy przeprowadzane były wizje lokalne, cz ęsto przy współudziale innych organów lub instytucji. W przypadku, gdy do rozpatrzenia interwencji potrzebne były dodatkowe wyja śnienia, pozyskiwano je od organów według kompetencji. Wszystkie zło żone w 2019r. interwencje zostały rozpatrzone.

2.3.8. Inne realizowane przedsi ęwzi ęcia uj ęte w planie na rok 2019 oraz prace pozaplanowe. • Opiniowanie regulaminów utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie gmin powiatu kolskiego .

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona44

• Opracowywanie ocen, analiz, sprawozda ń i wyst ąpie ń na temat stanu sanitarnego poszczególnych miast i gmin powiatu kolskiego. • Opracowywanie dokumentacji zwi ązanej z ekshumacjami (26 decyzji). • Opracowanie dokumentacji zwi ązanej z wywozem zwłok z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (1 decyzja). • Opracowywanie na wniosek Starostwa Powiatowego w Kole dokumentacji dotycz ącej sprowadzenia zwłok lub szcz ątków ludzkich z zagranicy . • Udział w opiniowaniu obiektów wodnych, u żyteczno ści publicznej . • Opiniowanie i prowadzenie nadzoru sanitarnego nad imprezami rekreacyjno-sportowymi organizowanymi na terenie powiatu. • Aktualizacja plików woda Excel z danymi za poszczególne kwartały i zestawienie zbiorcze za 2019r. • Usługowe prowadzenie poboru próbek wody na rzecz przedsi ębiorstw wodoci ągowo- kanalizacyjnych. • Przekazywanie na wniosek informacji gabinetom profilaktyki szkolnej o zawarto ści fluorków w wodzie przeznaczonej do spo życia przez ludzi w zwi ązku z prowadzonym programem fluoryzacji jamy ustnej. • Przygotowywanie informacji na stron ę internetow ą Stacji.

2.4. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny. Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ma na celu zapewnienie, na etapie planowania zagospodarowania przestrzennego oraz projektowania i realizacji inwestycji, wła ściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w obiektach, w taki sposób, aby w trakcie eksploatacji nie powstawały zagro żenia dla zdrowia i życia ludzi, powodowane przyj ętymi w tym zakresie rozwi ązaniami. W projektowanych rozwi ązaniach oceniano ryzyko nara żenia ludno ści na czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne, uci ąż liwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka w miejscu jego zamieszkania lub przebywania. Na wniosek zainteresowanych podmiotów lub w zwi ązku z wyst ąpieniem organów prowadz ących post ępowanie administracyjne przeprowadzono 48 kontroli, wydano 46 decyzji ustalaj ących wysoko ść opłaty za wykonane czynno ści. W zakresie sprawowanego zapobiegawczego nadzoru sanitarnego przygotowywano oceny i wyst ąpienia dla poszczególnych miast i gmin powiatu kolskiego. Wydano 3 postanowienia dotycz ące uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Opracowano i wydano 111 opinii sanitarnych, w tym: • 12 opinii sanitarnych dotycz ących: projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (5 opinii) oraz zakresu i stopnia szczegółowo ści informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko (7 opinii), • 40 opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, • 9 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, • 17 opinii dotycz ących uzgodnienia dokumentacji projektowej, • 15 opinii dotycz ących dopuszczenia do u żytkowania w trybie art. 56 Prawo Budowlane, • 18 opinii dotycz ących spełnienia wymaga ń higienicznych i sanitarnych w obiektach. W ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko wydano 7 opinii sanitarnych. Uzgodnienia dotycz ące zakresu i stopnia szczegółowo ści informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko dokonane zostały dla: • miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pod nazw ą „Zmiana miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla wybranych terenów OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona45

w Gminie Kłodawa – Etap VII” w obr ębach: Bierzwienna Długa Wie ś, D ębina, Dzióbin, Kłodawa, Korzecznik, Luboniek, Ł ąż ek, Rgilew, Słupeczka, Straszków; • zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy D ąbie oraz miasta D ąbie – Etap VII dla wybranych terenów w obr ębach: Augustynów, , Chełmno Parcele, Chełmno Wie ś, Chru ścin, , D ąbie, Domanin, Gaj, , Karszew, Krzewo, Krzykosy, , Ladorudz, Lisice, Lutomirów, Majdany, Ro śle, Rzuchów, Sobótka, Tarnówka Du ża, Tarnówka Wiesiołowska, Wiesiołów, Zalesie; • miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wybranych terenów poło żonych na obszarze gminy Olszówka; • miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Koła w rejonie ulic: Wojciechowskiego – Niezłomnych; • miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wybranego terenu w obr ębie Ko ścielec; • miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wybrany ch terenów w obr ębach Dobrów oraz Daniszew; • miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wybranych terenów gminy Osiek Mały.

Zaopiniowano 5 projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Opiniowane projekty wraz z prognozami oddziaływania na środowisko dotyczyły: • projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wybranego terenu w obr ębie Gozdów, gmina Ko ścielec; • projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wybranych terenów w Gminie Kłodawa – Etap VII, gmina Kłodawa; • projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Koła w rejonie ulicy Klonowej – cz ęść II, gmina miejska Koło; • projektu zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy D ąbie i miasta D ąbie – Etap VII, gmina D ąbie; • projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wybranych terenów w obr ębach Dobrów oraz Daniszew, gmina Ko ścielec. Wydano 40 opinii sanitarnych co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko. W 9 przypadkach stwierdzono konieczno ść przeprowadzenia oceny i okre ślono zakres raportu o oddziaływaniu przedsi ęwzi ęcia na środowisko. Opinie sanitarne, w których stwierdzono potrzeb ę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dotyczyły: • budowy i rozbudowy gospodarstw rolno – hodowlanych (1), • lokalizacji punktów zbierania złomu i przetwarzania odpadów innych ni ż niebezpieczne i oboj ętne (4), • budowy zbiornika dla gazu propan – butan (1), • budowy farmy fotowoltaicznej (3). Pozostałe 31 opinii sanitarnych o przedsi ęwzi ęciach nie wymagaj ących przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dotyczyło: • budowy farm fotowoltaicznych (12), • budowy urz ądze ń wodnych, wałów p/powodziowych (2),

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona46

• rozbudowy budynków magazynowo – produkcyjnych (4), • przebudowy dróg wojewódzkich, gminnych (4), • rozbudowy budynków inwentarskich i hodowlanych (1), • zabudowy mieszkaniowej, budowy domów jednorodzinnych (2), • budowy lub modernizacji sieci ciepłowniczej, kanalizacji sanitarnej oraz stacji paliw (6). W omawianym okresie sprawozdawczym wydano 9 opinii sanitarnych przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsi ęwzi ęcia. Opinie dotyczyły: • budowy chlewni (2), • budowy budynków inwentarskich dla bydła mlecznego (3), • budowy budynków gospodarsko – hodowlanych dla drobiu (3), • budowy instalacji fotowoltaicznej (2), • budowy stacji demonta żu pojazdów wycofanych z eksploatacji (1), • pogł ębienia warstwy wydobywczej kopalin ze zło ża kruszywa naturalnego (1).

Zaopiniowano 17 dokumentacji projektowych dotycz ących budowy nowych obiektów oraz adaptacji pomieszcze ń. Opinie dotyczyły grup obiektów: • pomieszcze ń dla zakładów fryzjerskich, kosmetycznych (4), • pomieszcze ń na cele żywieniowe – lokale gastronomiczne z pełn ą produkcj ą posiłków, usługi cateringowe, przetwórstwo owocowe i warzywne (9), • pomieszcze ń przeznaczonych na gabinety lekarskie i rehabilitacj ę (2),

• obiekty u żyteczno ści i szkolnictwa (2). Wydano 15 opinii sanitarnych w zwi ązku z odbiorami obiektów po zako ńczeniu budowy i zgłoszeniu zamiaru przyst ąpienia do u żytkowania w trybie art. 56 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2019r., poz. 1186 ze zm.). Dotyczyły:

• obiektów gastronomicznych (2), • obiektów u żyteczno ści publicznej – obiekty handlowe, lecznicze, kulturalno- rozrywkowe (6), • stacji uzdatniania wody, obiekt kubaturowy PKP (2),

• zakładów pracy – rozbudowa hali produkcyjnej, magazynowej (5). Opiniowano równie ż lokale i pomieszczenia pod k ątem dostosowania do prowadzenia działalno ści gospodarczej. Wydano 18 opinii sanitarnych o spełnieniu wymaga ń higienicznych i zdrowotnych po wykonanych adaptacjach i modernizacjach. Dotyczyły one m.in.: • obiektów u żyteczno ści publicznej – gabinety rehabilitacji, kosmetyczne, fryzjerskie (11), • obiektów handlowo – żywieniowych (6), • innych – do przedło żenia w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (1). W ramach post ępowania administracyjnego sporzdzono 13 zawiadomie ń o odst ąpieniu od wniesienia sprzeciwu w sprawie oceny zgodno ści wykonania inwestycji z projektem budowlanym na podstawie art. 122a § 1 i § 2 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks post ępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018r. poz. 2096 ze zm.) w zwi ązku z art. 56 ust 1, pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (Dz. U. z 2019r., poz. 1186 ze zm.). OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona47

Dokonano przekazania 4 spraw wg wła ściwo ści rzeczowej do Wielkopolskiego Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Przygotowano 8 wyst ąpie ń w sprawie przedłu żenia terminu wydania opinii co do potrzeby sporz ądzenia oceny oddziaływania przedsi ęwzi ęcia na środowisko oraz uzupełnienie karty informacyjnej przedsi ęwzi ęcia.

2.5. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Pracy.

2.5.1. Zakres nadzoru. Post ępowanie administracyjne. Działalno ści ą nadzorow ą w zakresie higieny pracy w powiecie kolskim obj ęto 315 zakładów o ł ącznym zatrudnieniu 10220 osób (10076 osób w 2018r.). Przewa żały zakłady zatrudniaj ące do 9 osób. Zaobserwowano wzrost ilo ści zakładów w stosunku do ubiegłego roku z 301 na 315. W pierwszej kolejno ści kontrolowane były zakłady, w których wyst ępowały istotne czynniki szkodliwe dla zdrowia zatrudnionych pracowników. Przeprowadzono 188 kontroli w 120 obiektach. Na zakłady, w których stwierdzono uchybienia sanitarno – higieniczne wydano 44 decyzje merytoryczne i 42 decyzje płatnicze. Stwierdzone uchybienia dotyczyły: • braku aktualnych bada ń i pomiarów czynników szkodliwych w 7 zakładach, • braku rejestru czynników szkodliwych w 6 zakładach, • brak oceny ryzyka zawodowego w 15 zakładach, • zły stan sanitarno-techniczny pomieszcze ń pracy w 17 zakładach, • uchybienia w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin w 30 zakładach, • uchybienia w zakresie czynników rakotwórczych lub mutagennych w 1 zakładzie.

Struktura najistotniejszych uchybie ń stwierdzonych w skontrolowanych zakładach pracy w 2019r.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona48

Struktura zatrudnienia w nadzorowanych zakładach pracy w 2019 r.

W zakładach prowadzone s ą działania w celu sukcesywnej poprawy warunków pracy, w szczególno ści zmniejszenia jej uci ąż liwo ści (hałas, zapylenie, mikroklimat, ergonomia pracy) m.in. przez: • wyeliminowanie prac r ęcznych poprzez automatyzacj ę stanowisk pracy (roboty produkcyjne), • zakup nowych maszyn i urz ądze ń, • monta ż instalacji automatycznego dozowania substancji chemicznych, • obudowanie istniej ących urz ądze ń emituj ących hałas, • wymian ę wentylatorów oraz obudowanie istniej ących wentylatorów obudowami dźwi ękoizolacyjnymi, • monta ż dodatkowych wentylacji stanowiskowych oraz dodatkowych systemów wentylacyjnych, • stosowanie indywidualnych ochron słuchu dobranych do wielko ści charakteryzuj ących hałas i do cech indywidualnych pracowników, zakup osobistych ochronników dla ka żdego pracownika, • ograniczenie czasu ekspozycji na hałas, w tym stosowanie dodatkowych przerw w pracy, • monta ż systemu klimatyzacji, • wygłuszenie pomieszcze ń produkcyjnych poprzez obudowanie ścian materiałami dźwi ękoizolacyjnymi, • zakup podno śników no życowych, wózków, suwnic w celu wyeliminowania d źwigania materiałów i wyrobów gotowych, • modernizacj ę pomieszcze ń socjalno - sanitarnych dla pracowników.

2.5.2.Nadzór nad warunkami środowiska pracy. W skontrolowanych zakładach pracy stwierdzono przekroczenia nast ępuj ących czynników szkodliwych dla zdrowia : • czynnik fizyczny - hałas – 539 osób, - drgania - 23 osoby, - mikroklimat zimny – 52 osoby,

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona49

• pyły – 215 osób, • czynnik chemiczny – 11 osób. Liczba zakładów i liczba zatrudnionych pracowników na stanowiskach pracy, gdzie stwierdzono przekroczenie czynników szkodliwych dla zdrowia: Hałas : - PKD 01 (1 zakład) - 10 osób - PKD 02 (1 zakład) - 2 osoby - PKD 08 (1 zakład) - 75 osób - PKD 10 (9 zakładów) - 57 osób - PKD 16 (1 zakład) - 3 osoby - PKD 20 (1 zakład) - 56 osób - PKD 22 (1 zakład) - 2 osoby - PKD 23 (6 zakładów) - 185 osób - PKD 28 (1 zakład) - 7 osób - PKD 31 (2 zakłady) - 76 osób - PKD 33 (1 zakład) - 9 osób - PKD 36 (1 zakład) - 3 osoby - PKD 38 (1 zakład) - 8 osób - PKD 43 (1 zakład) - 5 osób - PKD 46 (4 zakłady) - 14 osób - PKD 52 (1 zakład) - 8 osób - PKD 81 (1 zakład) - 17 osób OGÓŁEM: 34 zakłady, 537 osób Pyły: - PKD 08 (1 zakład) - 66 osób - PKD 10 (5 zakładów) - 25 osób - PKD 23 (1 zakład) - 102 osoby - PKD 46 (3 zakłady) - 22 osoby OGÓŁEM: 10 zakładów, 215 osób Drgania: - PKD 02 (1 zakład) - 2 osoby - PKD 08 (1 zakład) - 4 osoby - PKD 23 (1 zakład) - 5 osób - PKD 46 (1 zakład) - 11 osób - PKD 49 (1 zakład) - 1 osoba OGÓŁEM: 5 zakładów, 23 osoby Czynnik chemiczny : - PKD 23 (1 zakład) - 4 osoby - PKD 25 (1 zakład) - 7 osób OGÓŁEM: 2 zakłady, 11 osób Mikroklimat zimny: - PKD 10 (1 zakład) - 52 osoby.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona50

Liczba osób pracuj ących w przekroczeniach najwy ższych dopuszczalnych st ęż eń ( NDS) i nat ęż eń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia w latach 2016 – 2019.

2.5.3. Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami. W ramach nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami (produkcja, import, dystrybucja oraz stosowanie) przeprowadzono 130 kontroli (1– producent, 2– importerów, 8– formulatorów, 22– dystrybutorów substancji chemicznych i ich mieszanin, 97– stosuj ących substancje chemiczne i ich mieszaniny). W 30 zakładach stwierdzono nieprawidłowo ści w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin, które dotyczyły: − braku oceny ryzyka zawodowego w zwi ązku z wyst ępowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych, − braku kart charakterystyki na stosowane substancje chemiczne i ich mieszaniny, − braku natrysku wodnego do przemywania oczu, − braku spisu stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, − braku instrukcji magazynowania, − braku oznakowania magazynu chemicznego. W zwi ązku z powy ższym wydano 28 decyzji merytorycznych na stwierdzone nieprawidłowo ści. W 2 zakładach wydano zalecenia na podstawie których nieprawidłowo ści usuni ęto w ci ągu 7 dni od ich otrzymania. Na terenie powiatu kolskiego znajduje si ę 26 podmiotów odpowiedzialnych za wprowadzanie do obrotu produktów biobójczych. W ramach nadzoru nad produktami biobójczymi przeprowadzono 9 kontroli w zakresie wprowadzania do obrotu oraz 38 kontroli w zakresie stosowania w/w produktów. Nie stwierdzono nieprawidłowo ści. W zakresie nadzoru nad detergentami przeprowadzono 6 kontroli. Nie stwierdzono nieprawidłowo ści. Kontynuowano kontrole dotycz ące przestrzegania w zakładach ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W ewidencji znajduje si ę 10 zakładów stosuj ących prekursory narkotyków kategorii 2 i 3, które mog ą by ć przetworzone na środek odurzaj ący lub substancj ę psychotropow ą albo mog ą słu żyć do ich wytworzenia. Skontrolowano 6 zakładów. Najcz ęstszymi prekursorami stosowanymi w działalno ści zawodowej s ą: aceton, kwas siarkowy, chlorowodór.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona51

2.5.4. Czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy. W ewidencji PSSE w Kole znajduje si ę 26 podmiotów, w których wyst ępuj ą czynniki rakotwórcze/mutagenne. Analizuj ąc nara żenie zawodowe na substancje rakotwórcze, źródła i przyczyny zagro żeń w kontrolowanych zakładach w 2019r. ustalono liczb ę 245 osób w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi na stanowiskach pracy (kobiet - 36, męż czyzn – 209). Przeprowadzono 14 kontroli. Stwierdzono wyst ępowanie nast ępuj ących czynników rakotwórczych: • - chromian potasu, dichromian potasu, • - siarczan kobaltu, • - pyły drewna twardego, • - benzen, • - olej kreozotowy, • - formaldehyd, • - kobalt, • - chlorek niklu, • - wwa. Przeprowadzone kontrole wykazały, i ż w zakładach, w których stwierdzono wyst ępowanie czynnika rakotwórczego pracodawcy podejmuj ą działania zmierzaj ące do ograniczenia kontaktu na stanowiskach pracy poprzez: stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, automatyzacj ę procesów produkcji oraz monta ż odpowiednich wentylacji. W 2019r. do Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole nie wpłyn ęły żadne zgłoszenia dotycz ące rozbiórek dachów z pokryciem azbestowym (eternit).

2.5.5. Czynniki biologiczne. W ewidencji PSSE w Kole zarejestrowane s ą 163 podmioty, w których wyst ępuj ą czynniki biologiczne. Przeprowadzono 96 kontroli pod wzgl ędem nara żenia pracowników na działanie czynników biologicznych. W ekspozycji na szkodliwe czynniki biologiczne pracuj ą 1504 osoby (grupa II – 1504 osoby, grupa III – 244 osoby). Dokonano oceny warunków pracy pracowników maj ących kontakt z czynnikiem biologicznym bior ąc pod uwag ę: - ogólne środki bezpiecze ństwa - stosowanie środków dezynfekcyjnych, sterylizacja, - techniczne środki ochrony – wentylacja , śluzy, pomieszczenia socjalno – sanitarne, - organizacyjne środki ochrony - zbieranie oraz usuwanie odpadów z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemników, - środki ochrony indywidualnej - odpowiedni ą odzie ż i obuwie robocze, - profilaktyczn ą ochron ę zdrowia - okresowe badania lekarskie, szczepienia , - procedury post ępowania ze szkodliwym czynnikiem biologicznym. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono brak oceny ryzyka zawodowego na czynniki biologiczne w 9 zakładach i wydano 9 decyzji merytorycznych celem usuni ęcia stwierdzonych nieprawidłowo ści. Przeprowadzone kontrole wykazały, i ż pracodawcy wykonuj ą szereg działa ń profilaktycznych zmniejszaj ących nara żenie pracowników na czynnik biologiczny m.in. poprzez szczepienia ochronne, stosowanie procedur i instrukcji bezpiecznego post ępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, zapewnienie odpowiednich środków ochrony indywidualnej oraz środków do odka żania skóry.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona52

2.5.6. Choroby zawodowe. W sprawie chorób zawodowych przeprowadzono 18 post ępowa ń. Wydano 7 decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej, w tym 4-przewlekłe choroby narz ądu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, 1-uszkodzenie słuchu, 1-astma oskrzelowa, 1-bruceloza oraz 8 decyzji o braku podstaw do jej uznania.

Rok Przewlekłe Astma Przewlekłe Uszkodzenie Choroby choroby układu oskrzelowa choroby słuchu zaka źne lub ruchu wywołane narz ądu głosu paso żytnicze sposobem albo ich wykonywania nast ępstwa pracy Nr 6 wykazu Nr 15 wykazu Nr 21 wykazu Nr 26 wykazu Nr 19 wykazu chorób chorób chorób chorób chorób zawodowych zawodowych zawodowych zawodowych zawodowych 2017 0 1 4 1 0 2018 1 1 9 0 0 2019 0 1 4 1 1

Liczba stwierdzanych chorób zawodowych uległa zmniejszeniu w porównaniu z rokiem ubiegłym. Analogicznie jak w latach poprzednich w strukturze chorób zawodowych dominowały przewlekłe choroby narz ądu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym.

2.5.7. Działania w zakresie przeciwdziałania narkomanii w obszarze środków zast ępczych. W zakresie nadzoru nad wytwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu środków zast ępczych w 2019r. pracownicy Pa ństwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Kole przy współudziale pracowników Komendy Powiatowej Policji w Kole przeprowadzili 9 kontroli. Podczas czynno ści kontrolnych w jednym ze sklepów na terenie miasta Koła stwierdzono w ofercie sprzeda ży produkt psychoaktywny o nazwie „susz konopny CBD CONES”. Z uwagi na podejrzenie, że jest to substancja psychoaktywna produkt ten został zabezpieczony przez pracowników Komendy Powiatowej Policji w Kole i przekazany do badania. Spraw ę prowadzi KPP w Kole. Pozostałe kontrole nie wykazały wyst ępowania środków zast ępczych. Pracownicy PSSE w Kole prowadzili działania profilaktyczne (ł ącznie 15 działa ń) polegaj ące na u świadamianiu nauczycieli, pedagogów szkolnych, młodzie ży i dzieci o zagro żeniach wynikaj ących ze spo żywania środków zast ępczych poprzez szkolenia dla kadry pedagogicznej i młodzie ży oraz dystrybucj ę ulotek na festynach i szkoleniach. W 2019r. do Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole nie wpłyn ęła żadna informacja o przypadkach zatru ć środkami zast ępczymi lub o innych sytuacjach mog ących wskazywa ć na u żywanie nowych środków psychoaktywnych z powiatu kolskiego.

2.6. Ocena stanu sanitarnego w zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Dzieci i Młodzie ży.

2.6.1.Zakres nadzoru. W zakresie higieny dzieci i młodzie ży nadzorem sanitarnym obj ęto 94 obiekty stałe i 14 obiektów sezonowych , w tym: • 4 żłobki/kluby dzieci ęce, • 22 przedszkola, OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona53

• 41 szkół podstawowych, • 2 ponadpodstawowe szkoły zawodowe, • 8 zespołów szkół, • 2 placówki kształcenia ustawicznego (centra szkolenia zawodowego), • 1 internat i 1warsztaty szkolne, • 7 placówek opieku ńczo-wychowawczych wsparcia dziennego, • 6 pozaszkolnych placówek specjalistycznych, • 14 placówek sezonowych, w tym 4 placówki półkolonii zimowych i 10 półkolonii letnich organizowanych w miejscu zamieszkania. Do placówek o światowo-wychowawczych w skontrolowanych placówkach ucz ęszczało 9211 dzieci i młodzie ży.

Zakres nadzoru nad warunkami pobytu dzieci i młodzie ży w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych obejmuje: • warunki higieniczne pomieszcze ń, w tym o świetlenie, wentylacj ę, ogrzewanie, dost ępno ść do urz ądze ń higieniczno-sanitarnych, • higien ę procesów nauczania – rozkład zaj ęć dydaktyczno-wychowawczych z uwzgl ędnieniem m.in. rozpoczynania zaj ęć o stałej porze oraz ró żnicy liczby godzin lekcyjnych pomi ędzy kolejnymi dniami tygodnia, • zapewnienie miejsc na pozostawienie w szkole cz ęś ci podr ęczników i przyborów szkolnych, • ergonomie mebli szkolnych i przedszkolnych, • warunki do prowadzenia zaj ęć wychowania fizycznego w szkołach, • przestrzeganie zasad stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin, • warunki sanitarno-higieniczne dla dzieci 6-letnich w tzw. oddziałach „zerowych” i placach zabaw, • warunki realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach, • warunki i formy do żywiania uczniów, • warunki wypoczynku dzieci w czasie ferii zimowych oraz wakacji,

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona54

2.6.2. Ocena stanu technicznego obiektów. Kontrole placówek obejmowały ocen ę stanu technicznego i sanitarnego budynków, pomieszcze ń i otoczenia w/w placówek, ocen ę warunków higieniczno-sanitarnych, realizacj ę wydanych decyzji i zalece ń oraz kontrole interwencyjne, odbiory nowych obiektów. Prowadzono kontrole w zakresie bada ń problemowych, w tym ocen ę warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów oraz zebranie informacji dotycz ącej frekwencji uczniów ze wzgl ędu na zwi ększon ą liczb ę zachorowa ń na gryp ę. Przeprowadzono 82 kontrole placówek o światowo-wychowawczych. W celu poprawy warunków pobytu uczniów w szkołach i innych placówkach o światowych wydano 34 decyzje administracyjne (18 decyzji merytorycznych i 16 decyzji płatniczych). Decyzje merytoryczne dotyczyły doprowadzenia do wła ściwego stanu powierzchni ścian, sufitów oraz podłóg w salach zaj ęć , salach sportowych, sanitariatach i ci ągach komunikacyjnych, wyposa żenia pomieszcze ń sanitarnych, zapewnienia standardów dost ępu do urz ądze ń sanitarnych, dostosowania do zasad ergonomii mebli edukacyjnych w salach zaj ęć , sprawno ści punktów świetlnych oraz elementów wyposa żenia placów zabaw.

2.6.3. Ocena warunków do utrzymania higieny. Wszystkie placówki czerpi ą wod ę z miejskich/gminnych wodoci ągów. Podł ączenie do sieci kanalizacyjnej centralnej miejskiej/gminnej posiadają 43 placówki (71,7%). Z pozostałych 17 placówek nieczysto ści płynne odprowadza ne s ą do bezodpływowych zbiorników (szamb) – 12 placówek, a własne oczyszczalnie ścieków posiada 5 placówek. Wszystkie nadzorowane placówki posiadaj ą ust ępy wewn ętrzne skanalizowane. Nie zapewniono zachowania standardów dost ępności do urz ądze ń sanitarnych okre ślonych w rozporz ądzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18 wrze śnia 2015 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz. U. z 2019r., poz. 1065) w 7 placówkach (11,6 %), w tym: 2 przedszkola, 5 szkół podstawowych. Stan uległ nieznacznemu pogorszeniu w porównaniu z rokiem 2018 (z 9,4 % na 11,6%). W roku sprawozdawczym wła ściwe warunki do utrzymania higieny osobistej na 60 skontrolowanych placówek o światowo-wychowawczych zapewniły 53 placówki (88,3%). W porównaniu z rokiem 2018 nast ąpiło pogorszenie w tym zakresie (z 98,4 % na 88,3%). Niewła ściwe warunki do utrzymania higieny osobistej ze wzgl ędu na stan techniczny stwierdzono w 7 szkołach podstawowych - wydane zostały decyzje administracyjne. We wszystkich nadzorowanych placówkach zapewniony jest stały dopływ ciepłej wody przy ka żdej umywalce. Roczna ocena warunków do utrzymania higieny osobistej w placówkach nauczania i wychowania nie wykazuje znacz ących zaniedba ń w tym zakresie.

2.6.4.Ocena dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów. Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu uczniów i przedszkolaków w 13 placówkach - 55 oddziałach, ł ącznie 807 stanowisk pracy ucznia (2421 oznaczenia). W jednej szkole podstawowej w 15 oddziałach, ł ącznie 263 stanowiska pracy ucznia stwierdzono brak dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii. Kontrola w placówce wykazała brak pomiarów wzrostu uczniów, stoliki i krzesła nie były zró żnicowane – jeden rozmiar. W zwi ązku ze stwierdzon ą nieprawidłowo ści ą dotycz ącą dostosowania mebli wydano 1 decyzj ę administracyjn ą. W pozostałych placówkach nie stwierdzono niezgodno ści z wymogami.

2.6.5. Inne pomiary fizyczne W ramach działa ń kontrolnych, w placówkach o światowych prowadzona była równie ż ocena mikroklimatu (pomiary temperatury pomieszcze ń), ocena powierzchni/wysoko ści pomieszcze ń, ocena prawidłowo ści usytuowania pojemników na odpady wzgl ędem budynku placówki - nie stwierdzono nieprawidłowo ści w tym zakresie.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona55

Ogółem wykonano 2755 oznacze ń fizycznych. Wykonane pomiary przedstawiono w poni ższej tabeli:

Badania Oznaczenia Wyszczególnienie ogółem fizyczne Ocena dostosowania mebli do zasad ergonomii 807 2421 Ocena mikroklimatu (pomiary temperatury) 66 66

Ocena powierzchni i wysoko ści pomieszcze ń (pomiary powierzchni: długo ści, 68 91 szeroko ści i wysoko ści)

Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej w zakresie zapewnienia ciepłej 133 140 wody

Ocena prawidłowo ści usytuowania pojemników na odpady wzgl ędem budynku 37 37 placówki Razem 1111 2755

2.6.6. Ocena higieniczna tygodniowych rozkładów zajęć . Przeprowadzono ocen ę higieniczn ą tygodniowych rozkładów zaj ęć lekcyjnych w 22 placówkach - 191 oddziałach. Podczas oceny zwrócono uwag ę głównie czy zaj ęcia rozpoczynały si ę o stałej porze i ró żnica pomi ędzy dniami nie była wi ększa ni ż 1 godzina oraz czy ró żnica liczby godzin lekcyjnych pomi ędzy kolejnymi dniami tygodnia nie była wi ększa od 1 godziny. W 2 placówkach w 5 oddziałach ró żnica pomi ędzy kolejnymi dniami tygodnia była wi ększa ni ż 1 godzina. W pozostałych placówkach nie stwierdzono nieprawidłowo ści w tym zakresie. Przestrzegano limity godzin w danym dniu, uwzgl ędniano ró żnorodno ść zaj ęć w danym dniu, nieł ączenia w kilkugodzinowe bloki zaj ęć z tego samego przedmiotu. Roczna ocena rozkładu zaj ęć oraz organizacji czasu pobytu w szkole w nadzorowanych palcówkach o światowych nie wykazuje znacz ących zaniedba ń w tym temacie. Organy prowadz ące oraz dyrektorzy szkół świadomie i wła ściwie organizuj ą proces nauczania i wychowania w szkołach, szczególnie w zakresie planowania nauki i wypoczynku. W skontrolowanych placówkach długo ść przerw mi ędzylekcyjnych ustalana była przez dyrektorów po zasi ęgni ęciu opinii rady rodziców oraz samorz ądu uczniowskiego. Przerwy organizowane były w sposób umo żliwiaj ący spo życie posiłków na terenie szkół.

2.6.7. Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole cz ęś ci podr ęczników. W trosce o stan zdrowia uczniów w placówkach szkolnych w zakresie zapewnienia uczniom miejsca na pozostawienie w szkole cz ęś ci podr ęczników przeprowadzono 37 kontroli. Stwierdzono, i ż wszystkie skontrolowane szkoły zapewniły uczniom mo żliwo ść pozostawienia cz ęś ci podr ęczników przyborów szkolnych zgodnie z § 4a rozporz ądzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie bezpiecze ństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69). Uczniowie klas młodszych (I-III) maj ą mo żliwo ść pozostawiania cz ęś ci podr ęczników i przyborów szkolnych w salach zaj ęć w wydzielonych szafkach, natomiast uczniowie klas

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona56 starszych korzystaj ą z szafek/półek zbiorowych, ogólnodost ępnych w salach zaj ęć lub indywidualnych szafek. Sukcesywnie zwi ększa si ę ilo ść indywidualnych szafek dla uczniów w szkołach.

2.6.8. Ocena warunków realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach. We wszystkich 36 skontrolowanych szkołach uczniowie obj ęci s ą opiek ą medyczn ą przez piel ęgniark ę lub higienistk ę szkoln ą. Z gabinetów profilaktycznej opieki zdrowotnej, które były bez zastrze żeń sanitarnych i technicznych korzysta 14 placówek. W 21 placówkach piel ęgniarki sprawuj ą opiek ę w pomieszczeniach zast ępczych (pokoje nauczycielskie, gabinety dyrektorów, sale zaj ęć ). W 1 placówce opieka świadczona jest poza terenem szkoły - pobliski NZOZ.

Infrastruktura do prowadzenia profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w placówkach jest nadal niewystarczaj ąca. W kontrolowanych placówkach informowano o wej ściu w życie z dniem 12 wrze śnia 2019r. Ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami (Dz. U. z 2019, poz 1078) ze szczególnym uwzgl ędnieniem opieki stomatologicznej w szkołach.

2.6.9. Ocena realizacji wymogów w zakresie stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin. W zakresie nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi, który obejmował mi ędzy innymi: sposób przechowywania, wła ściwe oznakowanie, posiadanie kart charakterystyki, aktualny wykaz substancji chemicznych i ich mieszanin, wyposa żenie w środki ochrony indywidualnej i do udzielania pierwszej pomocy, skontrolowano 11 placówek (9 szkół podstawowych i 2 zespoły szkół). Posiadanie substancji chemicznych i ich mieszanin stwierdzono w 11 placówkach. W 2 placówkach stwierdzono: brak aktualnego spisu posiadanych substancji chemicznych i ich mieszanin, brak wymaganych kart charakterystyki substancji chemicznych i ich mieszanin. W 1 placówce stwierdzono brak oznakowania szafy do przechowywania substancji chemicznych. W 2 placówkach stwierdzono substancje chemiczne bez oznakowania lub oznakowanie było niezgodne z przepisami. Wydane zostały zalecania pokontrolne. Dwie placówki okazały w PSSE w Kole dokumenty potwierdzaj ące przekazanie niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin do utylizacji. W pozostałych kontrolowanych placówkach zaj ęcia prowadzone były w formie pokazowej elektronicznej, bez konieczno ści stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona57

2.6.10. Ocena warunków do prowadzenia zaj ęć wychowania fizycznego. W 2019r. nast ąpiła dalsza poprawa w zakresie warunków do prowadzenia zaj ęć wychowania fizycznego . W istniej ących obiektach sportowych prowadzono prace takie jak: remont sali korekcyjnej; remont bloku sportowego - malowanie ścian, cyklinowanie i lakierowanie parkietu, monta ż drzwi wejsciowych do sali gimnastycznej; modernizacja boiska wielofunkcyjnego; monta ż elementów siłowni na terenie szkoły. Ze wzgl ędu na niewystarczaj ącą infrastruktur ę do prowadzenia zaj ęć wychowania fizycznego nadal w 2 szkołach prowadzone s ą zaj ęcia na korytarzach. W wielu placówkach uczniowie maj ą mo żliwo ść korzystania z innych form wychowania fizycznego np. z zaj ęć na basenie, boisku/stadionie sportowym, hali sportowej, siłowni. Placówki nadal korzystaj ą z obiektów sportowych nale żą cych do organów samorz ądowych z powodu braku własnej lub niewystarczaj ącej infrastruktury do prowadzenia zaj ęć wychowania fizycznego, w tym: • z hal sportowych – 7 placówek • z siłowni i innej sali sportowej – 1 placówka • z basenu w ramach zaj ęć wychowania fizycznego – 7 placówek • z boisk sportowych – 11 placówek

W celu poprawy warunków sanitarno-technicznych w obiektach do prowadzenia zaj ęć wychowania fizycznego zostały wydane 2 decyzje merytoryczne, w trakcie realizaji.

2.6.11. Ocena prowadzenia do żywiania uczniów. W szkołach prowadzone było do żywianie uczniów. Ocen ę przeprowadzono w 37 placówkach: w 31 szkołach podstawowych, 1 ponadpodstawowej szkole zawodowej, 5 zespołach szkół. Wydawanie ciepłych posiłków zapewniły wszystkie skontrolowane placówki, w tym obiady dwydaniowe wydawane były w 28 placówkach szkolnych, z których korzystało 1925 uczniów i obiady jednodaniowe w 9 placówkach dla 458 uczniów. Ogółem

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona58 z wydawania ciepłych posiłków korzystało ł ącznie 2383 dzieci i młodzie ży. W porównaniu z ubiegłym rokiem do 12 ( 9 w 2018r.) zwi ększyła si ę liczba placówek, w których posiłki przygotowywane s ą na miejscu. W roku szkolnym 2019/2020 tylko na terenie miasta Koła przywrócono funkcjonowanie 4 stołówek szkolnych, które przygotowuj ą posiłki w pomieszczeniach znajduj ących si ę na terenie danej szkoły podstawowej. W 25 placówkach do żywianie prowadzono w formie posiłków dostarczanych przez zewn ętrzne firmy cateringowe. W 4 placówkach organizowane były śniadania szkolne, z których korzystało 160 uczniów. Podawanie napoju zorganizowano w 32 placówkach, liczba korzystaj ących 4109 uczniów (herbata). Dodatkowo w szkołach podstawowych realizowany był „Program dla Szkół”, w ramach którego dla uczniów klas I-V wydawane było mleko lub przetwory mleczne (jogurty, serki wiejskie, kefiry) oraz owoce i warzywa. Dla 449 uczniów do żywianie dofinansowane było przez Miejskie lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. W porównaniu z 2018r. zmniejszyła si ę liczba uczniów korzystaj ących z posiłków dofinansowanych (w roku 2018 – 597 uczniów). Liczba dzieci korzystaj ących z ciepłych posiłków wynosi zaledwie 32,3%, w porównaniu z 2018r. wyst ąpił niewielki wzrost z 30 % na 32,3 %. Dwie placówki (szkoły podstawowe) posiadaj ą urz ądzenie z wod ą do picia (fontanny z wod ą do picia), podł ączone do wody wodoci ągowej, zgodnie z wytycznymi Pa ństwowego Zakłady Higieny - „Zasady udost ępniania wody wodoci ągowej dzieciom w placówkach szkolno-wychowawczych – bezpieczne formy i zalecenia higieniczno-sanitarne.”

2.6.12. Wypoczynek dzieci i młodzie ży W 2019 roku w elektronicznej bazie wypoczynku na terenie powiatu kolskiego, zgodnie z wykazem zgłoszono i zarejestrowano do Kuratorium O światy 14 turnusów wypoczynku dla dzieci i młodzie ży, w tym: 4 turnusy wypoczynku zimowego (2 turnusy zorganizowane w 1 placówce) oraz 10 turnusów wypoczynku letniego (9 turnusów w miejscu zamieszkania oraz 1 turnus obozu je ździeckiego). Cztery turnusy zostały odwołane przez organizatora (mała ilo ść ch ętnych). Podczas trwania wypoczynku zimowego i letniego przeprowadzono 8 kontroli placówek, na których wypoczywało 169 uczestników (w 2018r. – 161). W wypoczynku zimowym i letnim nie odnotowano tzw. placówek „dzikich”. Oceniano stan sanitarny placówek i warunki do utrzymania higieny osobistej uczestników – nie stwierdzono nieprawidłowo ści. Obiekty były przygotowane prawidłowo, zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku, oferowały dla uczestników ró żnorodny program. Uczestnikom zapewniono opiek ę zdrowotn ą. Nie odnotowano przypadków zachorowa ń, urazów, wypadków oraz zatru ć pokarmowych uczestników wypoczynku. Stan sanitarny pomieszcze ń, obiektów sportowych i bloków żywieniowych nie budził zastrze żeń. W zakresie bezpiecze ństwa żywno ści w trakcie wypoczynku letniego i zimowego wspólnie z Oddziałem Nadzoru ds. Higieny Żywno ści, Żywienia i Przedmiotów U żytku przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych. Nie stwierdzono nieprawidłowo ści.

2.6.13. Ocena warunków sanitarno-higienicznych dla dzieci 6-letnich w tzw. oddziałach „zerowych” w placówkach o światowych. Przeprowadzono ocen ę warunków sanitarno-higienicznych dla dzieci 6 letnich w tzw. oddziałach „zerowych”. Na 36 skontrolowanych placówek, w których funkcjonuj ą oddziały „zerowe” 20 placówek nie posiada odpowiedniej infrastruktury (55,6%). Brak odpowiedniej infrastruktury do funkcjonowania oddziałów „zerowych” stwierdzono dla oddziałów usytuowanych w budynkach szkół podstawowych (16 placówek) oraz w budynkach przedszkoli (4 placówki), które nie s ą w pełni do tego przystosowane ze wzgl ędu na: • zbyt mał ą powierzchni ę sal (min 2,5m 2 na dziecko) – w 7 placówkach (3 przedszkola, 4 szkoły podstawowe), • wyposa żenie w pomieszczeniach sanitarnych niedostosowane do wzrostu dzieci – w 10 szkołach podstawowych, OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona59

• brak mo żliwo ści wydzielenia ci ągów komunikacyjnych, tak by nie krzy żowały si ę z drogami komunikacyjnymi starszych dzieci – w 12 szkołach, • brak wydzielonego placu rekreacyjnego dla dzieci– 1przedszkole.

3. Działalno ść w zakresie O światy Zdrowotnej i Promocji Zdrowia. Podstawowe kierunki działa ń o światowo -zdrowotnych i promocji zdrowia wynikaj ą z zapisów Ustawy o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej, zalece ń Światowej Organizacji Zdrowia, Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia, sytuacji epidemiologicznej oraz bie żą cych potrzeb zdrowotnych społecze ństwa. W szczególno ści dotycz ą promowania zdrowego stylu życia oraz realizacji programów polityki zdrowotnej pa ństwa.

W roku 2019 inicjowano, koordynowano oraz podejmowano działania dotycz ące nast ępuj ących zagadnie ń: • profilaktyki tytoniowej • profilaktyki nowotworowej, • profilaktyki w zakresie HIV/AIDS, • profilaktyki innych chorób zaka źnych, • narkotyków i nowych substancji psychoaktywnych, • racjonalnego od żywiania, • propagowania szczepie ń ochronnych, • promowania zdrowego stylu życia, w tym rolnictwa ekologicznego, • zapobiegania zatruciom pokarmowym.

Na terenie powiatu kolskiego realizowane były programy edukacyjne o zasi ęgu ogólnopolskim i wojewódzkim.

Programy krajowe

Profilaktyka HIV/AIDS

Działania z zakresu profilaktyki HIV/AIDS prowadzone były w oparciu o Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zaka żeniom HIV. Celem profilaktyki HIV/AIDS jest ograniczanie rozprzestrzeniania si ę zaka żeń HIV w Polsce, zapewnienie odpowiedniego dost ępu do informacji, edukacji w zakresie HIV/AIDS, poprawa jako ści życia w sferze psychospołecznej osób żyj ących z HIV/AIDS, ich rodzin i bliskich, poprawa jako ści i dost ępu do diagnostyki i opieki medycznej nad lud źmi żyj ącymi z HIV/AIDS oraz osobami nara żonymi na zaka żenie HIV. Adresatami programu jest społecze ństwo powiatu kolskiego ze szczególnym uwzgl ędnieniem młodzie ży ponadgimnazjalnej.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona60

W ramach realizacji profilaktyki HIV/AIDS, podj ęto działania edukacyjno – informacyjne. W ramach akcji „Bezpieczne Walentynki 2019” przeprowadzono szkolenie dla 21 uczniów i nauczycieli z Zespołu Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych w Kole oraz dla 39 uczniów III klas gimnazjalnych w Szkole Podstawowej Nr 1 im. Adama Mickiewicza w Kole. Hasłem przewodnim kampanii było „Mój Walenty jest The Best, idzie ze mn ą zrobi ć test”.

“Bezpieczne walentynki“ Szkoła Podstawowa Nr 2 im. A. Miskiewicza w Kole

W roku 2019 kontynuowana była realizacja Projektu edukacyjnego „Młodzie żowi Liderzy Zdrowia - kontra HIV” . Projekt edukacji rówie śniczej kierowany jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych .

Celem Projektu jest podniesienie poziomu wiedzy z zakresu HIV/AIDS oraz przygotowanie Młodzie żowych Liderów Zdrowia, którzy b ędą przekazywa ć wiedz ę swoim rówie śnikom. Edukacja rówie śnicza wpływa na tworzenie pozytywnych wi ęzi w grupie, powoduje, i ż młodzie ż staje si ę bardziej aktywn ą w procesie edukacyjnym, a nie biernymi odbiorcami okre ślonych informacji lub wiedzy. W szkoleniu i warsztatach uczestniczyło 18 uczniów z sze ściu szkół ponadgimnazjalnych powiatu kolskiego. OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona61

Do współpracy przy realizacji Projektu zaproszono Pracowników Miejskiego O środka Profilaktyki i Pomocy Rodzinie i funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Kole. W roku 2019 we współpracy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Poznaniu przeprowadzono 16 edycj ę konkursu pod hasłem „ Nie daj szansy AIDS”. Zadanie konkursowe polegało na przygotowaniu przez uczniów szkół ponadpodstawowych memu internetowego na temat profilaktyki HIV/AIDS. Laureatk ą I miejsca została uczennica repezentuj ąca Liceum Ogólnokształc ące im. Kazimierza Wielkiego w Kole. Oprócz nagród rzeczowych dla laureata uczniowie z Liceum Ogólnokształc ącego w Kole uczestniczyli w finale wojwódzkim w Poznaniu.

W dniu 3 grudnia 2019 roku w ramach obchodów „ Światowego Dnia AIDS” Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kole podj ęła si ę organizacji „Powiatowej Olimpiady Wiedzy o HIV/AIDS”. Współorganizatorami Olimpiady byli: Powiat Kolski oraz Zarz ąd Polskiego Czerwonego Krzy ża w Kole. Do testu przyst ąpiło 18 uczniów ze wszystkich szkół ponadgimnazjalnych powiatu kolskiego. Laureaci i uczestnicy Powiatowej Olimpiady Wiedzy o HIV i AIDS otrzymali nagrody i upominki ufundowane przez Starost ę Kolskiego i Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kole.

Uczestnicy i laureacji „Powiatowej Olimpiady Wiedzy HIV“

Ogólnopolski Program „Trzymaj Form ę”

Celem programu jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków w śród młodzie ży szkolnej poprzez promocj ę zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety w oparciu o odpowiedzialno ść indywidualn ą i wolny wybór jednostki. Program realizowany był w oparciu o metod ę projektu, dzi ęki której uczniowie wspólnie z nauczycielami i rodzicami opracowywali własne metody propagowania zasad zdrowego stylu życia, zarówno w szkole jak i w swojej rodzinie.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona62

W roku szkolnym 2018/2019 program realizowały był w śród 1971 uczniów w 24 placówkach oświatowych w powiecie, co stanowi 57,14% wszystkich szkół podstawowych na terenie powiatu kolskiego. Koordynatorami i realizatorami szkolnymi programu s ą nauczyciele przyrody, biologii oraz wychowania fizycznego.

Profilaktyka tytoniowa

W ramach profilaktyki tytoniowej podejmowanych było wiele działa ń, które miały na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu si ę nałogu palenia tytoniu, a tak że zmniejszenie liczby osób pal ących.

W placówkach o światowych realizowane s ą programy edukacyjne:

„Czyste powietrze wokół nas”- program edukacyjny dla dzieci 5 i 6-letnich. Celem programu jest wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycj ą na dym tytoniowy oraz zwi ększenie umiej ętno ści dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywaj ą w zadymionych pomieszczeniach lub gdy doro śli pal ą przy nich tyto ń. Program realizowany jest 27 placówkach o światowych powiatu kolskiego na 46 zarejestrowanych, co stanowi 58,7% placówek tego typu.

„Czyste powietrze wokół nas” Oddział przedszkolny w Szkole Podstawowej w Chodowie.

„Bieg po zdrowie” W roku 2019 r. na terenie powiatu kolskiego realizowana była III edycja programu profilaktyki antytytoniowej skierowanego dla klas IV szkół podstawowych „Bieg po zdrowie” . Do realizacji programu zostało wytypowanych 16 placówek z terenu powiatu, co stanowi 38,1 % szkół podstawowych. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kole we współpracy z Inspekcj ą Sanitarn ą Województwa Wielkopolskiego w zwi ązku z działaniami przeciwtytoniowymi zorganizowała kolejn ą edycj ę konkursu pod hasłem „Pali ć, nie pali ć – oto jest pytanie?” dla uczniów klas V szkół podstawowych powiatu kolskiego. Zadaniem konkursowym ubiegłorocznej edycji było stworzenie komiksu ph. „Pali ć, nie pali ć – oto jest pytanie?” . Konkurs składał si ę z trzech etapów: szkolnego, powiatowego i wojewódzkiego, a współorganizatorami byli Kuratorium O światy w Poznaniu oraz Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu. Celem organizacji kolejnej edycji konkursu było poszerzenie wiedzy uczniów na temat negatywnych skutków palenia tytoniu, promocja zdrowego stylu życia wolnego od palenia. Na etap powiatowy wpłyn ęło 9 prac. W dniu 10 czerwca br . nast ąpiło uroczyste podsumowanie etapu powiatowego konkursu OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona63

„Pali ć nie pali ć oto jest pytanie” , które miało miejsce w siedzibie Stacji w obecno ści laureatów I, II i III miejsca i ich opiekunów, sponsorów nagród i współorganizatorów. Nagrody dla laureatów ufundował Poseł na Sejm RP Leszek Galemba oraz Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole. Laureat I miejsca etapu powiatowego przedmiotowego konkursu wzi ął udział w inauguracji Konkursu w Multikinie w Poznaniu.

Konkurs „Pali ć nie pali ć - oto jest pytanie?“

„Światowy Dzie ń Bez Tytoniu”.

W ramach obchodów „Światowego Dnia Bez Tytoniu” w dniu 1 czerwca 2019 roku na Stadionie Miejskim przy ul. Sportowej 12 podczas festynu „Dni Koła” zorganizowano stoisko, na którym zainteresowanym osobom przekazywano tre ści edukacyjne w zakresie profilaktyki palenia tytoniu. Prowadzono poradnictwo na temat szkodliwo ści czynnego i biernego palenia oraz zagro żeń zwi ązanych z paleniem tytoniu.

Stoisko informacyjno-edukacyjne z okazji Światowego Dnia Bez Tytoniu

„Światowy Dzie ń Rzucania Palenia ”. W dniu 20 listopada 2019 roku w ramach obchodów „ Światowego Dnia Rzucania Palenia” realizowano Projekt edukacyjny „Młodzie żowi Liderzy Zdrowia kontra Tyto ń”. Szkolenie miało miejsce w Szkole Podstawowej w Osieku Wielkim. W szkoleniu wzi ęło udział 18 uczniów z klas VII i VIII i 2 nauczycieli. Szkolenie składało si ę z cz ęś ci teoretycznej oraz z cz ęś ci warsztatowej. Podczas szkolenia przeprowadzono anonimowe badania ankietowe oceniaj ące wiedz ę uczniów przed i po szkoleniu. Młodzie ż dowiedziała si ę mi ędzy innymi jakie choroby wywołuje palenie tytoniu, poznała skład dymu tytoniowego i jego wpływ na organizm ludzki, zapoznana została z cyklem uzale żnienia od nikotyny oraz poj ęciem

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona64 czynnego i biernego palenia. Szeroko został omówiony szkodliwy dla zdrowia aspekt używania e - papierosów, które s ą popularne w śród młodzie ży poniewa ż s ą trudne do wyrycia przez np.: rodziców lub w toaletach szkolnych. Na podstawie tekstu jednolitego Ustawy o ochronie zdrowia przed nast ępstwami u żywania tytoniu i wyrobów tytoniowych omówiono zakaz palenia w miejscach publicznych zarówno tytoniu jak i nowatorskich wyrobów tytoniowych i palenia papierosów elektronicznych. Przedstawiono równie ż konsekwencje karne nieprzestrzegania litery prawa. W ramach zaj ęć warsztatowych młodzie ż zaprezentowała niekorzystny ekonomiczny aspekt u żywania tytoniu, okre śliła miejsca obj ęte zakazem palenia tytoniu i u żywania e-papierosów oraz przedstawiła rakotwórcze zwi ązki zawarte w papierosach. W dniu 21 listopada na terenie Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Kolmed” w Kole pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole zorganizowali akcj ę informacyjno-edukacyjn ą. Podczas akcji zach ęcano wszystkich pal ących, aby podj ęli prób ę powstrzymania si ę od palenia, cho ćby na jeden dzień. Podczas pracy stoiska mo żna było uzyska ć informacje n/t szkodliwo ści palenia tytoniu oraz ch ętne osoby pal ące mogły wykona ć badanie zawarto ści tlenku w ęgla w wydychanym powietrzu przy u życiu smokerlyzera oraz badania ci śnienia krwi, które cieszyły si ę du żym powodzeniem. Podczas pracy stoiska prowadzona była dystrybucja materiałów edukacyjnych i gad żetów.

Stoisko informacyjno-edukacyjne Szkolenie „Młodzie żowi Liderzy Zdrowia konta Tyto ń”

„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzale żnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych”

Celem projektu jest ograniczenie u żywania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym. Grup ą docelow ą bezpo średni ą są kobiety w wieku 19-49 lat. Grup ą po średni ą s ą rodziny kobiet, lekarze, nauczyciele, uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, pracownicy PIS, pracodawcy oraz ogół społecze ństwa do których kierowana b ędzie kampania społeczna. Instytucjami partnerskimi są mi ędzy innymi Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chod źki w Lublinie, Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera w Łodzi, Pa ństwowa Agencja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych oraz Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Do realizacji programu „Ars, czyli jak dba ć o miło ść ” pozyskano 7 szkół ponadpodstawowych.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona65

Programy wojewódzkie.

„ Moje Dziecko Idzie do Szkoły”.

Celem programu „Moje Dziecko Idzie do Szkoły” jest: • ukształtowanie prawidłowych nawyków i umiej ętno ści prozdrowotnych dzieci, • podniesienie poziomu wiedzy rodziców na temat zdrowego stylu życia oraz czynników wpływaj ących na zachowanie zdrowia, • przekonanie ich o słuszno ści podejmowanych działa ń profilaktycznych i wskazaniu ogromnej roli, jak ą pełni ą w kształtowaniu nawyków u dzieci. Program w roku 2019 realizowały 4 placówki z terenu powiatu kolskiego. Program jest na stałe wpisany w Szkolne Programy Wychowawcze.

Działania zwi ązane z profilaktyk ą uzale żnie ń maj ą na celu wzrost świadomo ści społecznej na temat wpływu narkotyków i nowych substancji psychoaktywnych na funkcjonowanie organizmu ludzkiego, przeciwdziałanie rozszerzeniu si ę psychoaktywnych środków zast ępczych w środowisku młodzie ży, jak równie ż zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne wynikaj ące z korzystania z dopalaczy jako kluczowego zagro żenia dla zdrowia dzieci i młodzie ży. W ramach działa ń z profilaktyki środków zast ępczych oraz realizacji projektu edukacyjnego „ Wiem - nie bior ę! Jestem bezpieczny” we współpracy z Komend ą Powiatow ą Policji w Kole przeprowadzono 6 szkole ń dla młodzie ży ze szkół gimnazjalnych oraz szkół ponadgimnazjalnych powiatu kolskiego, w których uczestniczyły 133 osoby. Podczas 2 szkole ń przeprowadzono badania ankietowe oceniaj ące wiedz ę uczniów przed i po szkoleniu. Młodzie ż dowiedziała si ę jakie zagro żenia zdrowotne i skutki prawne niesie ze sob ą za żywnie dopalaczy. Podczas szkolenia wykorzystano krótkie filmiki z udziałem sportowców i muzyków popieraj ących projekt: „ Wiem - nie bior ę! Jestem bezpieczny”. Ponadto pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole wraz z funkcjonariuszem Komendy Powiatowej Policji w Kole poprowadzili szkolenie pn.: „Tylko słabi gracze bior ą dopalacze” dla 16 osób z kadry pedagogicznej ze Specjalnego O środka Szkolno Wychwawczego w Kole.

Interwencje nieprogramowe.

Profilaktyka Raka Piersi W roku 2019 PSSE w Kole kontynuowała działania profilaktyczne w zakresie profilaktyki nowotworu piersi. Celem prowadzonej profilaktyki jest zmniejszenie ryzyka zachorowa ń na raka piersi. Prowadzono szkolenia w dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych przebywaj ących w Bursie Szkolnej Zespołu Opieku ńczo - Edukacyjno – Wychowawczego w Kole , dla osób zrzeszonych w Klubie Seniora w Pomarzanach Fabrycznych. Przył ączono si ę do akcji profilaktycznych organizowanych przez firm ę Saint – Gobein oraz Urz ąd Miasta Kłodawa oraz dla mam przedszkolaków z Przedszkola Miejskiego Nr 3. Prowadzono szereg akcji informacyjno – edukacyjnych na imprezach plenerowych tj. Dni Koła, Wielkopolskie Świ ęto Mleka w Kole, Piknik Ekologiczny w Kole, Profilaktyczne Po żegnanie Lata

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona66 w Kłodawie zach ęcaj ąc kobiety do wykonywania bada ń profilaktycznych i do samobadania. Zarówno podczas szkole ń jak i akcji plenerowych zainteresowane osoby mogły pozna ć technik ę i zasady prawidłowego badania na fantomie. Profilaktyka raka piersi wpisana jest na stałe w działania Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Kole, które b ędą kontynuowane w kolejnych latach.

Profilaktyka Raka Piesi nauka samokontroli Bursa w Kole. Urz ąd Miasta I Gminy Kłodawa.

Światowy Dzie ń Zdrowia W roku 2019 hasłem przewodnim było „Zdrowie dla wszystkich” . W nawi ązaniu do słów Dyrektora Generalnego WHO: „Nikt nie powinien wybiera ć mi ędzy śmierci ą, a trudno ściami finansowymi. Nikt nie powinien wybiera ć pomi ędzy kupowaniem lekarstw, a kupowaniem jedzenia", tematem przewodnim Światowego Dnia Zdrowia jest „Powszechna opieka zdrowotna: wsz ędzie dla ka żdego”. Z okazji Światowego Dnia Zdrowia na terenie Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Kolmed” zorganizowano stoisko informacyjno-edukacyjne, podczas pracy którego promowano zdrowy styl życia. Informacje na ten temat rozpowszechniono na łamach prasy i na stronach internetowych.

Promocja Zdrowego stylu życia W ramach obchodów jubileuszu 100–lecia Słu żb Sanitarnych oraz 65-lecia Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej w Polsce 15 pa ździernika zorganizowano „Dzie ń profilaktyki”, podczas którego mieszka ńcy powiatu kolskiego mogli skorzysta ć z bezpłatnych bada ń profilaktycznych na krew utajon ą w kale, diagnozuj ące nowotwór dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Prowadzono tak że, badania w kierunku wykrycia nowotworu prostaty. Dzie ń 15 pa ździernika ustanowiono Europejskim Dniem Walki z Rakiem Piersi dlatego w tym dniu zorganizowano badania w kierunku nowotworu piersi. Osoby ch ętne miały równie ż mo żliwo ść zmierzenia ci śnienia krwi, nauczenia si ę technik samobadania piersi, a tak że obejrzenia wystawy o historii kolskiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Uczestnicy bada ń ch ętnie wzi ęli udział w konkursie z krzy żówk ą. Spo śród 39 prawidłowych rozwi ąza ń wylosowano dwie laureatki. Nagrody ufundowali Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole oraz firma „Prima Zdrowie”.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona67

„Mały kleszcz-du ży problem” Projekt informacyjno-edukacyjny ma na celu przestrzec przed uk ąszeniami kleszczy, a tak że jak uchroni ć si ę przed chorobami roznoszonymi przez kleszcze. Informacje na temat cyklu rozwoju kleszczy, żerowania, uk ąsze ń oraz informacje o sposobach post ępowania po uk ąszeniu przez kleszcza, na temat profilaktyki i diagnostyki chorób odkleszczowych, w toku 3 szkole ń usłyszały 133 osoby z Kolskiego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych „Sprawni Inaczej”, z Klubu Senior+ w Grzegorzewie, z Stowarzyszenia Klub Seniora „Trzecia Zmiana”.

„Mały kleszcz-du ży problem” Szkolenie dla osób zrzeszonych w Stowarzyszeniu Klub Seniora „Trzecia Zmiana”

Inne przedsi ęwzi ęcia, do których organizowania przył ączyła si ę Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kole. Mistrzostwa Pierwszej Pomocy PCK dla Gimnazjalistów, których celem jest propagowanie w śród młodzie ży szkół gimnazjalnych, zasad udzielania pierwszej pomocy oraz zach ęcanie do podnoszenia poziomu swoich umiej ętno ści. Przeciwdziałanie wyst ępowaniu wypadków poprzez upowszechnianie zasad bezpiecze ństwa. W 2019 roku odbyły si ę XXVII Powiatowe Mistrzostwa Pierwszej Pomocy PCK Przeprowadzono Ogólnopolski konkurs na etapie rejonowym XXVII Olimpiady Promocji Zdrowego Stylu Życia. Uczestnicy Olimpiady musieli wykaza ć si ę wiedz ą dotycz ącą zdrowego od żywiania, przeciwdziałania uzale żnieniom, ekologii oraz zasad udzielania pierwszej pomocy. Olimpiada przeznaczona była dla gimnazjalistów i uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych. Konkurs składał si ę z czterech etapów: szkolnego, rejonowego, okr ęgowego i centralnego.

Wypoczynek letni W ramach akcji „ Bepieczne feriee” i „Bepieczne wakacje” prowadzono szereg działa ń informacyjno-edukacyjnych. W śród uczestników zimowego i letniego wypoczynku propagowano zdrowy styl życia wolny od nałogu palenia tytoniu, informowano o szkodliwym wpływie dymu tytoniowego na organizm człowieka. Zach ęcano do aktywnego sp ędzania wolnego czasu. Przypomniano o zasadach higieny i zdrowego od żywiania oraz

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona68 o bezpiecznym korzystaniu z k ąpieli słonecznych. Uczestników letniego wypoczynku poinformowano o ryzyku kontaktu z kleszczami oraz o chorobach odkleszczowych. W placówkach, w których prowadzone były spotkania pozostawiono równie ż pakiet materiałów informacyjno–edukacyjnych dotycz ący bezpiecznego sp ędzania wolnego czasu. Do działa ń edukacyjnych doł ączyła Komenda Powiatowa Policji w Kole.

Profilaktyka Grypy.

W roku 2019 podejmowano działania maj ące na celu zmniejszenie zachorowalno ści na gryp ę. Propagowano szczepienia ochronne przeciwko grypie poprzez prowadzenie szkole ń dla młodzie ży, rodziców i opiekunów oraz dla kadry pedagogicznej. Podczas spotka ń przypomniano o objawach, podstawowych zasadach higieny w profilaktyce grypy i mo żliwo ści wyst ępowania powikła ń. Prowadzono dystrybucj ę materiałów informacyjno – edukacyjnych oraz zamieszczano informacje na łamach lokalnej prasy i na stronach lokalnych portali internetowych.

Współpraca. Informacje z przeprowadzonych działa ń z zakresu O światy Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w wi ększo ści przekazywane były do lokalnych mediów. Podczas realizacji zada ń zaplanowanych zgodnie z harmonogramem pracy na rok 2019 współpracowano z wieloma instytucjami i organizacjami: • Redakcja Przegl ądu Kolskiego, • TV Kablowa w Kole, • Starostwo Powiatowe w Kole, Urz ędy Miast i Gmin powiatu kolskiego, • Redakcja portalu internetowego e –kolo.pl, • Redakcja portalu internetowego „Okr ągłe Miasto”, • Komenda Powiatowa Policji w Kole, • Miejski O środek Profilaktyki i Pomocy Rodzinie w Kole, • Zarz ąd Rejonowy Polskiego Czerwonego Krzy ża w Kole, • Miejski Dom Kultury w Kole, • Placówki O światowe - dyrektorzy szkół wszystkich typów, nauczyciele, pedagodzy szkolni, piel ęgniarki i higienistki szkolne, • Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej, • Stowarzyszenia zrzeszaj ące seniorów i osoby niepełnosprawne, • OPEN -Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów im. Aliny Pie ńkowskiej S.A. w Poznaniu

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona69

4. Działania kontrolne i represyjne. W roku 2019 Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole realizował zadania zwi ązane ze sprawowaniem zapobiegawczego i bie żą cego nadzoru sanitarnego, prowadzeniem działalno ści zapobiegawczej i przeciwepidemicznej oraz o światowo- zdrowotnej. Działania kontrolno-represyjne za rok 2019 przedstawione zostały tabeli.

DZIAŁANIA KONTROLNE I REPRESYJNE POWIATOWEJ STACJI SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNEJ W KOLE ZA ROK 2019* Liczba liczba nałożonych Oddział jednostek liczba mandatów Nadzoru nadzoro kontroli/ Liczba liczba liczba do spraw: wanych wizytacji/ pobranych wydanych wydanych Kwota przez wywiadów prób postanowie ń decyzji ogółem (zł) komórki wiod ące HŻ 1220 561 204 9 520 98 19 500,- HK 778 400 293 14 120 2 300,- HD 93 82 - - 34 - HP 255 197 - - 101 1 300,- EP 19 347 189 - 8 - NS 0 48 - 114 46 - OZ 0 40 - - - - RAZEM 2365 1675 686 137 829 101 20 100,-

Opis: HŻ - Higieny Żywno ści, Żywienia i Przedmiotów U żytku HK - Higieny Komunalnej HP - Higieny Pracy HD - Higieny Dzieci i Młodzie ży EP - Epidemiologii NS - Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego OZ - Stanowisko pracy ds O światy Zdrowotnej i Promocji Zdrowia

5. Podsumowanie.

5.1. W zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Żywno ści, Żywienia i Przedmiotów U żytku: • W 2019 roku ocena skontrolowanych obiektów żywno ści i żywienia wykazała pogorszenie tj. - w 2018 roku – 116 obiektów niezgodnych z wymaganiami, - w 2019 roku – 164 obiekty niezgodne z wymaganiami. • Zakłady, które uzyskały ocen ę niezgodn ą wyst ępuj ą w grupach: sklepy spo żywcze, piekarnie, zakłady żywienia zbiorowego zamkni ętego (przedszkole), zakłady żywienia zbiorowego otwartego (małe gastronomie), zakłady usług cateringowych. • Liczba próbek kwestionowanych zmalała, a jako ść artykułów spo żywczych ulega poprawie. • Wykazano popraw ę jako ści żywienia w placówkach o światowych. Kontynuowany będzie nadzór nad jako ści ą posiłków z uwzgl ędnieniem wymaga ń w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzie ży w jednostkach systemu o światy i oraz nadzór nad jako ści ą posiłków w szpitalach i domach opieki społecznej .

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona70

• Kontynuowany b ędzie nadzór sanitarny w zakresie zanieczyszcze ń fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych żywno ści gwarantuj ący wła ściwy poziom bezpiecze ństwa zdrowotnego żywno ści. • Kontynuacja nadzoru w zakresie poprawnego znakowania środków spo żywczych. • Kontynuacja nadzoru nad produkcj ą żywno ści pochodzenia ro ślinnego, monitorowanie pochodzenia surowców, ich identyfikacji na ka żdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywno ści. Kontynuacja wspólnych kontroli z przedstawicielami Inspekcji Ochrony Ro ślin i Nasiennictwa producentów produkcji pierwotnej żywno ści pochodzenia ro ślinnego. • Prowadzenie nadzór nad obiektami żywno ści i żywienia w dni wolne od pracy i w godzinach popołudniowych ze szczególnym uwzgl ędnieniem obiektów zlokalizowanych przy głównych trasach komunikacyjnych oraz w miejscach zgrupowania du żej liczby ludno ści.

5.2. W zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Komunalnej. • Na koniec roku 2019 wszystkie nadzorowane obiekty wodne zlokalizowane na terenie powiatu kolskiego produkowały wod ę spełniaj ącą wymagania rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. z 2017r. poz. 2294). • W 2019 roku zgłoszono 51 awarii skutkuj ących przerwą w dostawie wody konsumentom. Były to awarie krótkotrwałe, nie wymagaj ące stosowania zast ępczego zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo życia. • W ci ągu całego roku zgłoszono 30 planowanych przerw w dostawie wody spowodowanych konserwacj ą urz ądze ń wodoci ągowych. • W 2019 roku odnotowano jedn ą skarg ę na jako ść wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi z wodoci ągu publicznego Nowa Wie ś. Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole wydał komunikat w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi z wodoci ągu publicznego Nowa Wie ś, gmina Osiek Mały informuj ąc, i ż jako ść wody odbiega od obowi ązuj ących wymaga ń w zakresie zwi ązków manganu, jednocze śnie wyja śniaj ąc, że przekroczenia te nie maj ą negatywnego wpływu na zdrowie konsumentów, mog ą obni żać cechy organoleptyczne wody (powodowa ć zmian ę barwy, smaku, brunatne zabarwienie armatury oraz przebarwienie bielizny podczas prania). • W 2019 roku wydano 4 oceny higieniczne na zastosowanie materiałów lub wyrobów używanych w procesie uzdatniania wody zgonie z § 24 pkt 1 rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi (Dz. U. z 2017r. poz. 2294), po których wydano decyzje płatnicze za wydanie ocen higienicznych. • Podczas kontroli sanitarnych obiektów wodnych w 2019 roku przypominano administratorom o: ° wyst ępowaniu do PPIS w Kole o uzyskanie oceny higienicznej przed zastosowaniem nowych materiałów, preparatów, wyrobów bior ących udział w procesie uzdatniania wody, ° konieczno ści zgłaszania do PPIS w Kole wykazów zastosowanych materiałów, preparatów, wyrobów bior ących udział w procesie dystrybucji wody wraz z aktualnymi atestami w celu monitorowania, czy zastosowane materiały nie maj ą negatywnego wpływu na jako ść wody (§ 24 pkt 1 i 3 rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 roku w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo życia przez ludzi),

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona71

° obowi ązku zgłaszania awarii wyst ępuj ących na sieci wodoci ągowej skutkuj ących odci ęciem wody dla konsumentów z uwzgl ędnieniem podania przyczyny i czasu trwania awarii, ° wykonywaniu bada ń jako ści wody w urz ądzeniach wodoci ągowych ka żdorazowo po wyst ąpieniu okoliczno ści mog ących spowodowa ć zmian ę jako ści wody, szczególnie jej pogorszenie, w szczególno ści awarii sieci wodoci ągowej, awarii systemu uzdatniania wody, wymiany sieci wodoci ągowej, oddania do u żytku nowego odcinka sieci wodoci ągowej, powodzi, intensywnych opadów b ądź suszy (§ 6 pkt 1 lit. c, cytowanego wy żej rozporz ądzenia MZ), ° potrzebie zastosowania dodatkowego zabezpieczenia terenu Stacji Uzdatniania Wód jak równie ż studni gł ębinowych i zbiorników wody czystej przed dost ępem osób niepowołanych (inne systemy zabezpiecze ń, w tym elektroniczne). • Spo śród 566 obiektów u żyteczno ści publicznej znajduj ących si ę w ewidencji Oddziału Nadzoru ds. Higieny Komunalnej PSSE w Kole skontrolowano 175 zakładów w ramach 211 kontroli sanitarnych. Wydano ogółem 20 decyzji administracyjnych (8 decyzji merytorycznych i 12 decyzji płatniczych). Nało żono 2 mandaty karne na kwot ę 300zł.

5.3. W zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Epidemiologii: • W stosunku do 2018 roku spadła liczba zachorowa ń na gryp ę sezonow ą- zarejestrowano 245 zachorowa ń – współczynnik zapadalno ści wyniósł 281,8/100 tys. mieszka ńców powiatu.W nadzorze nad gryp ą w systemie SENTINEL w sezonie 2018/2019 brał udział 1 podmiot leczniczy. W roku sprawozdawczym pobrano wymazy od 5 pacjentów z podejrzeniem grypy. W 4 przypadkach wyniki były ujemne. W 1 przypadku wyhodowano wirus grypy typu AH1N1. • W stosunku do roku poprzedniego o 44,1% zmalała liczba objawowych zatru ć pokarmowych (wykazanych w MZ 56) wywołanych pałeczkami Salmonella . Wska źnik zapadalno ści wyniósł 21.9/100 tys. mieszka ńców powiatu. • Zarejestrowano 19 przypadków zachorowa ń na Salmonell ę. W 16 przypadkach czynnikiem etiologicznym była Salmonella Enteritidis , w 2 przypadkach Salmonella Typhimurium , w 1 przypadku Salmonella Spp.. • W roku 2019r. odnotowano 1 podejrzenie zachorowania na odr ę. Podejrzenie wystąpiło na terenie miejskim – męż czyzna w 2 roku życia. Zgłoszone na podstawie objawów klinicznych, pozostawione w leczeniu ambulatoryjnym. • Odnotowano 1 zachorowanie na odr ę (dziewczynka w 9 roku życia). Do PSSE Kole we wrze śniu 2019r. wpłyn ęło zgłoszenie choroby zaka źnej o kodzie ICD-10 – B06 – ró życzka, wystawione przez lekarza I kontaktu. Na zlecenie PPIS w Kole pobrano materiał biologiczny (krew) celem potwierdzenia zachorowania na ww. chorob ę. Z Zakładu Wirusologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH otrzymano sprawozdanie z bada ń, które nie potwierdziło wyst ąpienia u dziecka wirusa ró życzki, potwierdziło natomiast dodatni wynik w kierunku odry. (B05). • Nie zanotowano zachorowa ń na ró życzk ę. • Nie odnotowano zachorowa ń na choroby wywołane przez Haemophilus influenzae. • Odnotowano 1 przypadek inwazyjnej choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae w postaci posocznicy. • Zgłoszono jedno zachorowanie na meningokokowe zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych. • Zarejestrowano 3 przypadki zachorowania w ognisku domowym na wirusowe zapalenie w ątroby typu A (2 w 2018r.).

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona72

• W stosunku do roku ubiegłego wzrosła liczba zachorowa ń na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Zarejestrowano 6 przypadków zachorowań (3 w 2018r.) - współczynnik zapadalno ści wynosi 6,9/100tys. mieszka ńców powiatu. • W roku sprawozdawczym w stosunku do roku ubiegłego wzrosła liczba zachorowa ń na wirusowe zapalenie w ątroby typu C. Zarejestrowano 10 przypadków(6 w 2018r.) Współczynnik zapadalno ści wynosi 11,5/100tys. mieszka ńców powiatu. • Zgłoszono 1 ognisko Clostridium difficile , które wyst ąpiło w szpitalnym oddziale wewn ętrznym. No śnikiem zaka żenia był kontakt bezpo średni z pacjentem i ska żone powierzchnie. • W roku sprawozdawczym liczba zachorowa ń na krztusiec w stosunku do roku poprzedniego zmniejszyła si ę. Zanotowano 1 przypadek (7 w 2018r.), wska źnik zapadalno ści wynosi 1,1/ 100 tys. mieszka ńców powiatu. • Nast ąpił spadek liczby zachorowa ń na gru źlic ę, zarejestrowano 9 przypadków zachorowa ń na gru źlic ę płucn ą (13 w 2018r.). Współczynnik zapadalno ści wynosi 10,3/100 tys. mieszka ńców powiatu. • W stosunku do roku ubiegłego, czterokrotnie wzrosła liczba zachorowa ń na borelioz ę – 11 zachorowa ń (2 w 2018r.). Wska źnik zapadalno ści wynosi 12,65/100 tys. mieszka ńców powiatu. • Zarejestrowano 247 przypadków zachorowa ń na osp ę wietrzn ą . W stosunku do roku ubiegłego liczba zachorowa ń na osp ę wietrzn ą zwi ększyła si ę znacz ąco (o 206%), współczynnik zapadalno ści wyniósł 282,3/100 tys. mieszka ńców powiatu. • Odnotowano 2 przypadki NOP po szczepionce BCG oraz 8 przypadków niepo żą danych odczynów poszczepiennych innych ni ż po BCG. Wszystkie odczyny miały charakter łagodny. W stosunku do roku 2018 liczba przypadków zmniejszyła si ę o 2 przypadki. • Nadal wzrasta liczba dzieci, których rodzice nie poddaj ą obowi ązkowym szczepieniom ochronnym. W roku sprawozdawczym zanotowano 162 dzieci (137 w 2018r.), których rodzice nie poddaj ą obowi ązkowi szczepie ń ochronnych. Liczba ta co roku si ę zwi ększa.

5.4. W zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Pracy: • Sprawowany nadzór sanitarny nad warunkami pracy w 2019 roku, oparty na działalno ści kontrolnej Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej wykazał wzrost liczby zakładów pracy obj ętych ewidencj ą, zarejestrowano 315 zakłady pracy (303 zakłady w 2018r.) a liczba zatrudnionych pracowników wyniosła 10220 osób. • Stwierdzono zwi ększenie liczby osób pracuj ących w przekroczeniach najwy ższych dopuszczalnych st ęż eń ( NDS) i nat ęż eń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia (hałas, pyły, wibracje, mikroklimat). • Jednym z głównych działań podejmowanych przez PPIS w powiecie kolskim były kontrole, które dotyczyły przestrzegania ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Najcz ęstszymi prekursorami stosowanymi w działalno ści zawodowej s ą: aceton, kwas siarkowy, chlorowodór. • Przeprowadzono 18 post ępowa ń w sprawie chorób zawodowych. Wydano 7 (11 w 2018r.) decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej (4 - przewlekłe choroby narz ądu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, 1 – uszkodzenie słuchu, 1 – astma oskrzelowa, 1- bruceloza) oraz 8 decyzji o braku podstaw do jej uznania.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona73

5.5. W zakresie działa ń Oddziału Nadzoru do Spraw Higieny Dzieci i Młodzie ży: • Wszystkie placówki czerpi ą wod ę z miejskich/gminnych wodoci ągów. • Wszystkie nadzorowane placówki posiadaj ą ust ępy wewn ętrzne skanalizowane. • Nie zapewniono zachowania standardów dost ępno ści do urz ądze ń sanitarnych w 7 placówkach (11,6 %), w tym: 2 przedszkola, 5 szkół podstawowych okre ślonych w rozporz ądzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18 wrze śnia 2015 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz. U. z 2019r., poz. 1065). Stan uległ nieznacznemu pogorszeniu w porównaniu z rokiem 2018 (z 9,4 % na 11,6%). • W ka żdej placówce zapewniony jest stały dopływ ciepłej wody do umywalek. • Na 36 skontrolowanych placówek, w których funkcjonuj ą oddziały „zerowe” 20 placówek nie posiada odpowiedniej infrastruktury (55,6%). Brak odpowiedniej infrastruktury do funkcjonowania oddziałów „zerowych” stwierdzono dla oddziałów usytuowanych w budynkach szkół podstawowych (16 placówek) oraz w budynkach przedszkoli (4 placówki). Infrastruktura do funkcjonowania oddziałów „zerowych” usytuowanych w budynkach szkół podstawowych nadal wymaga dostosowania do wymaga ń dla dzieci wieku przedszkolnego. • Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu uczniów i przedszkolaków w 13 placówkach (55 oddziałów), ł ącznie 807 stanowisk pracy ucznia (2421 oznaczenia). W jednej szkole podstawowej w 15 oddziałach, ł ącznie 263 stanowiska pracy ucznia stwierdzono brak dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii. • Roczna ocena rozkładu zaj ęć oraz organizacji czasu pobytu w szkole w nadzorowanych palcówkach o światowych nie wykazuje zaniedba ń w tym temacie. Organy prowadz ące oraz dyrektorzy szkół świadomie i wła ściwie organizuj ą proces nauczania i wychowania w szkołach, szczególnie w zakresie planowania nauki i wypoczynku. W skontrolowanych placówkach długo ść przerw mi ędzylekcyjnych ustalana była przez dyrektorów po zasi ęgni ęciu opinii rady rodziców oraz samorz ądu uczniowskiego. Przerwy organizowane były w sposób umo żliwiaj ący spo życie posiłków na terenie szkół. • Uczniowie klas młodszych (I-III) maj ą mo żliwo ść pozostawiania cz ęś ci podr ęczników i przyborów szkolnych w salach zaj ęć w wydzielonych szafkach, natomiast uczniowie klas starszych korzystaj ą z szafek/półek zbiorowych, ogólnodost ępnych w salach zaj ęć lub indywidualnych szafek. Sukcesywnie zwi ększa si ę ilo ść indywidualnych szafek dla uczniów w szkołach. • Infrastruktura do prowadzenia profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w placówkach jest nadal niewystarczaj ąca. W kontrolowanych placówkach informowano o wej ściu w życie z dniem 12 wrze śnia Ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami (Dz. U. z 2019, poz 1078) ze szczególnym uwzgl ędnieniem opieki stomatologicznej w szkołach. • W porównaniu z 2018r. zmniejszyła si ę liczba uczniów korzystaj ących z posiłków dofinansowanych (z 449 na 597). Liczba dzieci korzystaj ących z ciepłych posiłków wynosi zaledwie 32,3% - w porównaniu z 2018r. wyst ąpił niewielki wzrost (z 30 % na 32,3 %).

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona74

5.6. W zakresie O światy Zdrowotnej i Promocji Zdrowia: • Podstawowe kierunki działa ń o światowo -zdrowotnych i promocji zdrowia wynikaj ą z zapisów Ustawy o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej, zalece ń Światowej Organizacji Zdrowia, Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia, sytuacji epidemiologicznej oraz bie żą cych potrzeb zdrowotnych społecze ństwa. W szczególno ści dotycz ą promowania zdrowego stylu życia oraz realizacji programów polityki zdrowotnej pa ństwa. • Działalno ść o światowo-zdrowotna ukierunkowana była na przeciwdziałanie nast ępstwom palenia tytoniu, przeciwdziałanie za żywania i uzale żnienia od środków psychoaktywnych ze szczególnym uwzgl ędnieniem zagro żeń jakie nios ą za sob ą „nowe narkotyki”, propagowanie zdrowego stylu życia, w tym profilaktyk ę nowotworow ą, a tak że przeciwdziałanie chorobom zaka źnym, w tym HIV/AIDS. • Zadania realizowane były poprzez długofalowe programy edukacyjne oraz kampanie informacyjno-edukacyjne. • Działania prowadzone były w zakresie wszystkich obowi ązuj ących interwencji programowych zarówno o zasi ęgu krajowym jak i wojewódzkim. • Realizacja programów o światowo -zdrowotnych przebiegała zgodnie z zało żeniami programowymi. • W roku 2019 w placówkach o światowych przeprowadzono 40 wizytacji z zakresu działalno ści o światy zdrowotnej i promocji zdrowia oraz dokonano ocen nast ępuj ących programów: „ARS -czyli jak dba ć o miło ść ” „Trzymaj Form ę”, „Bieg po zdrowie”, „Moje Dziecko Idzie do Szkoły, „Czyste Powietrze Wokół Nas”, „Mamo, Tato Co Wy Na To?”, „Wybierz Życie Pierwszy Krok”, Profilaktyka HIV/AIDS. • Podczas realizacji zada ń współpracowano z wieloma instytucjami, organizacjami i zakładami pracy. Współpraca ta przeło żyła si ę na działania edukacyjno- informacyjne, które b ędą kontynuowane w roku 2020.

W ramach obchodów jubileuszu 100–lecia Słu żb Sanitarnych oraz 65-lecia Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej w Polsce zorganizowano konferencj ę pt. „Bezpiecze ństwo Zdrowotne Wody”. Podczas konferencji wykład wygłosi dr in ż. Łukasz Weber specjalista ds. technologii produkcji wody, konsultant Komisji ds. Bezpiecze ństwa Zdrowotnego Wody przy Krajowej Radzie Sanitarno-Epidemiologicznej Głównego Inspektoratu Sanitarnego w Warszawie, redaktor i autor artykułów technicznych pism bran żowych, wykładowca na wielu konferencjach, a przede wszystkim praktyk i wielki pasjonat wszystkiego, co wi ąż e si ę z zapewnieniem bezpiecze ństwa zdrowotnego wody. W konferencji udział wzi ęli pracownicy urz ędów miast i gmin oraz przedsi ębiorstw wodoci ągowo-kanalizacyjnych powiatu kolskiego. Obchody jubileuszu podkre ślono równie ż podczas zorganizowanego 15 pa ździernika „Dnia profilaktyki”. Mieszka ńcy powiatu kolskiego mogli skorzysta ć z bezpłatnych bada ń profilaktycznych diagnozuj ących nowotwór dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Prowadzono tak że, badania w kierunku wykrycia nowotworu prostaty. Dzie ń 15 pa ździernika ustanowiono Europejskim Dniem Walki z Rakiem Piersi, dlatego w tym dniu zorganizowano równie ż badania w kierunku nowotworu piersi. Osoby ch ętne miały równie ż mo żliwo ść zmierzenia ci śnienia krwi, nauczenia si ę technik samobadania piersi. Uczestnicy wzi ęli udział w konkursie z krzy żówk ą. Dwie laureatki uhonorowano nagrodami, które ufundowali Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole oraz firma „Prima Zdrowie”. Osoby odwiedzaj ące Stacj ę miały mo żliwo ść obejrzenia wystawy o historii kolskiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona75

Jubileusz był równie ż okazj ą do wr ęczenia długoletnim i zasłu żonym pracownikom Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole nadanych przez Ministra Zdrowia Łukasza Szumowskiego Odznak Honorowych „Za zasługi dla ochrony zdrowia”. Odznaki wr ęczał Starosta Kolski Robert Kropidłowski.

W przedło żonej ocenie stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu kolskiego za rok 2019 uj ęto sytuacj ę epidemiologiczn ą w zakresie chorób zaka źnych oraz wyniki nadzoru sanitarnego prowadzonego przez Powiatow ą Stacj ę Sanitarno-Epidemiologiczn ą w Kole wskazuj ąc kierunki dalszych działa ń, w celu utrzymania dobrego poziomu stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu kolskiego.

Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Kole realizuj ąc zadania okre ślone w ustawie o Pa ństwowej Inspekcji Sanitarnej stwierdza, że bezpiecze ństwo sanitarne powiatu kolskiego w 2019 roku zostało zachowane.

Opracował: Aprobował:

Kierownik Oddziału Nadzoru Pa ństwowy Powiatowy Powiatowej Stacji Inspektor Sanitarny Sanitarno-Epidemiologicznej w Kole w Kole mgr Ewa Lewicka mgr in ż. Ewa Wo źniak Specjalista epidemiolog (podpis nieczytelny) (podpis nieczytelny)

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU KOLSKIEGO W ROKU 2019 strona76