Czasopismo pracowników Grupy FCA w Polsce • Rok XXV/2 • Numer 145 • Czerwiec 2020 POWRÓT DOPRACY BEZPIECZNY KORONAWIRUS ELEKTRYCZNEJ FCA WKRACZA DO ERY CZASOPISMO PRACOWNIKÓWGRUPYFCA•CZERWIEC2020 MOBILNOŚCI

10 16

4 32 36

20

Drodzy Czytel ni cy, niniej szy numer FCA wokół Nas dotarł do Was FCA wokół Nas z dwu mie sięcz nym opóź nie niem. Przy czy ną jest pan de mia ko - CZERWIEC 2020 rona wi ru sa, która zmusi ła nas do spowol nie nia prac związa nych

rok XXV/2 • numer 145 z przygo to wa niem kwietnio we go nume ru. Teraz, kiedy najgor sze po win no być już za na mi, wra ca my do Was. Mi łej lek tu ry!

Wydawca Polska Sp. z o.o.

Odpowiedzialny za edycję w Grupie FCA FCA w obliczu pandemii 4 Claudio D’Amico Redaktor Naczelny Ze świata FCA 8 Filippo Gallino Z-ca Redaktora Naczelnego Elektryczny 10 Stafania Castano

Redakcja Satiz Poland Sp. z o.o. Giulia GTA – powrót legendy 16 Mirosława Malich Studio graficzne Elektryczna przyszłość marek FCA 20 Irena Nycz-Imielska Maciej Feodorów Andrzej Jancza Na pierwszym planie 28 Reklama Gabriela Kolonko tel.: 33 8132761 Łatwe ładowanie – easyWallbox 32 [email protected]

Opracowanie, łamanie i przygotowanie do druku wciąż w Formule 1 34 Satiz Poland SATIZ POLAND Sp. z o.o. 110 lat zwycięstw 36 ul. Sempołowskiej 19 43-300 Bielsko-Biała www.satiz.pl e-mail: [email protected] Nietypowy debiut nazwy MC20 40

Druk Dimograf Portrecista bielszczan 44 Bielsko-Biała

Nakład 7200 egz. Książki 46

Oddano do druku 4 czerwca 2020 r. Gadżety 48 W NUMERZE

FCA wokół Nas 3 FCA BEZPIECZNIE WZNAWIA DZIAŁALNOŚĆ 16 marca z powodu koronawirusa stanęły linie produkcyjne w zakładach Grupy FCA. Po kilkumiesięcznym czasowym wstrzymaniu produkcji pracownicy wrócili do biur i fabryk.

ezpieczeństwo pracowni- mocy, aby chronić nasze spółki. Wie- w szkolenie ludzi, aby środki te były ków oraz ochrona Grupy rzymy, że kiedy gospodarka znowu odpowiednio wdrażane. Działanie na- Bw tym trudnym momencie to ruszy z miejsca, będziemy gotowi szego systemu przemysłowego to dwa filary, na których bazuje strategia sprostać wznawiającemu się popyto- oczywiście fundamentalna sprawa FCA w radzeniu sobie z globalnym wi na nasze produkty we wszystkich dla naszej Grupy, ale nie możemy kryzysem. Ale jest coś jeszcze, nie- krajach, w których działamy”. też pozwolić na żadne odstępstwa mniej ważne, a mianowicie wspar- Zdrowie i bezpieczeństwo pra- w kwestii bezpieczeństwa ludzi”. cie ze strony akcjonariuszy cowników to dla FCA kwestia Wytyczne określone w porozumieniu i spółek w różnych krajach wobec priorytetowa. „Podejmując inicja- ze związkami ściśle bazują na prze- społeczności dotkniętych wiru- tywy na rzecz ich bezpieczeństwa pisach określonych w rozporządze- sem. Mowa o darowiznach pienięż- już na początku rozprzestrzeniania niach rządowych wydawanych w ra- nych i współpracy technicznej oraz się pandemii – powiedział Pietro mach działań podejmowanych w celu przemysłowej w celu dostarczenia Gorlier, COO regionu EMEA – pra- zapobiegania rozprzestrzeniania się szpitalom niezbędnych w ich pracy cowaliśmy z ekspertami z branży koronawirusa oraz na najlepszych narzędzi. „W czasie tego kryzysu – i z organizacjami związkowymi, praktykach stosowanych od same- powiedział John Elkann, prezes FCA by wdrożyć zaawansowane środki go początku przez Grupę w krajach, – zrobiliśmy wszystko, co w naszej prewencyjne, angażując się mocno w których jest ona obecna.

4 FCA wokół Nas Jak się przygotowywały polskie fabryki W zakładach FCA w Tychach 1,5 metrowy dystans między pra- pracę zdalną. Wdrożono ponad- i Bielsku-Białej, ale także w innych cownikami. Zakłady zapewniają to dodatkowe cykle czyszczeń Od góry: polskich spółkach Grupy dokonano pracownikom dodatkowe środki obszarów zakładu, tj. kącików stołówka z osłonami kompleksowej analizy ryzyka ochrony indywidualnej, takie wypoczynkowych i toalet, jadalni, oddzielającymi, związanego z nowymi zagrożenia- jak maseczki, okulary i przyłbi- szatni, palarni, bram wejściowych. stanowisko ze mi, identyfikując obszary wymaga- ce; wprowadzona została zasada Dodatkowo, przed uruchomieniem środkami do jące zmian. Opracowane zostały używania maseczek podczas zakładu, wprowadzono dezynfek- dezynfekcji specjalne procedury wprowa- pracy na każdym stanowisku. Dla cję poprzez zamgławianie po- i osłony separujące dzające środki bezpieczeństwa. wszystkich stanowisk pracy udo- wierzchni, a raz w tygodniu, w dni oraz brama Zgodnie z przyjętym planem stępniono środki do dezynfekcji wolne od pracy, prowadzona jest wejściowa do przeprowadzono szereg działań miejsca pracy, narzędzi, wyposa- dezynfekcja obszarów wspólnych. Zakładu i zmian organizacyjnych, likwidu- żenia technicznego. Pracownicy jących lub radykalnie zmniejsza- są zobligowani do dezynfekcji jących zagrożenia. Obejmują one: swojego miejsca pracy każdo- wdrożenie systemu stacjonarnego razowo przed jej rozpoczęciem, na monitoringu termowizyjnego co przeznaczony został dodatkowy przy wejściu na teren przedsię- czas 10 min w dniu roboczym. biorstwa. Za pomocą przenośnych Wprowadzono modyfikacje w gra- kamer termowizyjnych dokony- fiku przerw w trakcie zmiany robo- wany jest pomiar temperatury czej, tak by zapewnić bezpieczne osób wjeżdżających do zakładu warunki odpoczynku i spożywania samochodami. Wprowadzono posiłków. Zmiany wprowadzono nowe zasady wejścia i porusza- także przy zakupie i wydawaniu nia się po terenie firmy, ogra- posiłków w zakładowych stołów- niczając dopuszczalny dystans kach. Zamontowano osłony między osobami do 1,5 metra. separujące w celu społeczne- Wprowadzono system komunikacji go dystansowania się. Pierwszego wizualnej, informującej o nowych dnia pracy każdy z pracowników zasadach. Pracownicy większości odbył godzinne szkolenie in- spółek otrzymali dodatkowo drogą formujące o nowych zasadach pocztową ulotkę z podstawowymi i procedurach obowiązujących informacjami o nowych zasadach w miejscu pracy, konieczności wprowadzonych w firmie wraz dbania o czystość i higienę, pra- z maseczką na dojazd do firmy. widłowego korzystania ze środków Zasadniczo zwiększono liczbę ochrony indywidualnej, jak rów- autobusów komunikacji zakłado- nież o zasadach, które powinny wej dla zapewnienia bezpiecznego być stosowane podczas kasłania, dystansu w czasie podróży. Zosta- kichania, mycia i dezynfekcji rąk. ła zmieniona organizacja szatni Pracownicy inżynieryjni i biurowi pracowniczych, gwarantująca mieli okazję skorzystać w czasie bezpieczną przestrzeń. W wyniku postoju ze specjalnego szkolenia relokacji pracowników lub poprzez on-line „We restart together”, montaż osłon rozgraniczających dedykowanego bezpiecznemu zreorganizowano stanowiska powrotowi do pracy. Tam, gdzie pracy, by uzyskać bezpieczny jest to możliwe, wprowadzono

FCA wokół Nas 5 zaniu możliwe było przekształcenie zwykłych masek do snorkelingu w re- Pomoc spiratory dla chorych. Ponadto dział ten przygotował drugi komponent, który pozwala na połączenie maski bez granic z filtrem, aby mogli z niej korzystać lekarze i Obrona Cywilna. Dzięki zaangażowaniu pracowników trolowane przez holding, czyli Fiat i kierownictwa poszczególnych spół- Chrysler Automobiles, i CNH 1300 PRZYŁBIC ek Grupy możliwe było także zorga- Industrial – do których dołączyły tak- Z TYSKIEGO ZAKŁADU nizowanie na całym świecie różnych że Ermenegildo Zegna i Fondazione Pracownicy FCA Poland, skupieni inicjatyw na rzecz służby zdrowia Pesenti – zakupiły u różnych dostaw- wokół działającej w tyskim zakładzie i krajowych instytucji walczących ców zagranicznych 150 respiratorów, Plant Academy, której celem jest z pandemią koronawirusa. Poniżej a także materiały medyczno-sani- m.in. rozwój umiejętności praktycz- przedstawiamy kilka z nich. tarne i pomogły w zapewnieniu ich nych poprzez testowanie i udosko- bezpośredniego transportu lotnicze- nalanie rozwiązań w istniejącym przy ZAANGAŻOWANIE go do Włoch. akademii laboratorium, wsparli oso- RODZINY AGNELLICH by pracujące na pierwszej linii walki Rodzina Agnellich przekazała da- ZAWORY W 3D z koronawirusem, przygotowując dla rowiznę w kwocie 10 milionów Z MIRAFIORI nich środki ochrony osobistej. Mowa euro włoskiej Obronie Cywilnej, by Dział Product Development – Addi- o prawie 1300 przyłbicach, wydru- wesprzeć ją w tej wyjątkowej sytuacji tive Manufacturing of Prototypes kowanych na istniejących w za- na poziomie krajowym, oraz fundacji – wykonał w Mirafori dla Obrony Cy- kładzie drukarkach 3D, które na – Specchio dei Tempi, wilnej w Acqui Terme około pięćdzie- co dzień służą inżynierom z Utrzy- zaangażowanej we wsparcie socjalne sięciu zaworów w drukarce 3D, mania Ruchu i Inżynierii Produkcji i sanitarne w Turynie oraz regionie które zostały dostarczone do szpitali do drukowania części zamiennych Piemont. oraz spółki kon- w tym mieście. Dzięki temu rozwią- i narzędzi wykorzystywanych w pro- dukcji, prototypów nowych narzędzi zaprojektowanych przez pracowni- ków oraz detali dla nowych urucho- mień. Przyłbice trafiły doUrzędu Miasta Tychy, szpitali w Tychach i Bielsku-Białej oraz innych instytucji publicznych. SAMOCHODY FCA POLAND WSPIERAJĄ WALKĘ Z PANDEMIĄ FCA Poland włączyła się w działania wspierające walkę z koronawiru- sem. Spółka przekazała łącznie 14 samochodów ze swojego parku demonstracyjnego, które uzupeł- niają tabor pojazdów wspierają- cych działania prowadzone przez Państwową Straż Pożarną, PCK, Ochotniczą Straż Pożarną i inne podmioty. Samochody służą do celów kwatermistrzowskich i admi- nistracyjno-zaopatrzeniowych, jak chociażby transport niezbędnych ar- tykułów sanitarnych, kombinezonów

6 FCA wokół Nas i maseczek. Flotę tworzą modele: w regionie Emilia-Romania – gdzie , Fiaty Tipo S-De- produkuje się silniki o wysokich osią- sign i crossover 500X Sport, Jeepy gach – zaangażował się w produkcję Renegade, w tym również w wersji kluczowych komponentów do respi- terenowej Trailhawk, modele Com- ratorów, tak potrzebnych w szpita- pass, Wrangler w wersjach Rubicon lach. Zespół 20 specjalistów z FCA, i Unlimited i topowy Grand Chero- we współpracy z technikami z Siare, kee, a także pojemne transportery przeanalizował przepływ dostaw oraz Fiorino Cargo i Talento Furgon. proces montażu elektrozaworów „No co dzień spełniamy potrzeby i opracował rozwiązania, które pomo- klientów w zakresie mobilności, gły zwiększyć wydajność produkcji. więc tym bardziej chcemy je re- Dzięki elektrozaworom wykonywa- alizować w stosunku do służb, które nym w Cento Siare szacuje się, że walczą dziś o zdrowie i bezpie- czas produkcji respiratorów będzie czeństwo Polaków – mówi Rafał można skrócić o 50%. Kilku spe- Grzanecki, dyrektor marketingu cjalistów z FCA pracuje wspólnie FCA Poland. – Dysponujemy sze- z personelem Siare również w ich roką gamą aut miejskich, dostaw- zakładzie w Bolonii. czych i SUV-ów, które w znacznym stopniu mogą usprawnić działania POMOC W AMERYCE policji, straży pożarnej czy ratow- PÓŁNOCNEJ ników medycznych”. Program środków pomocy urucho- Pierwsze samochody zostały prze- miony przez FCA w ramach walki kazane w ostatnich dniach marca. z obecnym kryzysem spowodowa- nym przez koronawirusa w Ameryce 400 POJAZDÓW Północnej koncentruje się głównie na OD FCA BANK I LEASYS dwóch obszarach: wsparciu na rzecz FCA Bank i kontrolowana przez nią organizacji dobroczynnych, do- spółka Leasys postanowiły wesprzeć starczających dzieciom posiłki oraz włoską społeczność, dostarczając dla udziale w szeregu programach na- Na powierzchni dwóch tysięcy me- ANPAS (Associazione Nazionale tury technicznej, logistycznej i pro- trów kwadratowych udostępnionych Od góry: Italiana di Assistenza Pubblica), sto dukcyjnej, między innymi produkcji przez Fiat Chrysler Automobiles przy- produkcja trzydzieści pojazdów. Flota ta będzie maseczek ochronnych na twarz. gotowano 200 łóżek. przyłbic w Zakładzie wykorzystywana w celu dostarcza- Firma postanowiła przekazać milion Tychy oraz nia próbek do szpitali i transportu maseczek wykonanych w swoich CHIŃSKA PRZYJAŹŃ jeden z Jeepów personelu: lekarzy, pielęgniarek, ra- zakładach w Azji i zainwestuje nowe GAC FCA odpowiedziało na apel wspierających towników i wolontariuszy. Ponadto środki w celu rozszerzenia produk- gminy Changsha, oferując tysiące walkę FCA Bank i Leasys wsparły Włoski cji tych środków bezpieczeństwa na maseczek N99 (o wartości całko- z pandemią. Czerwony Krzyż, przekazując im do inne zakłady. Inicjatywa ta przewiduje witej wynoszącej 128 tysięcy juanów, Na stronie dyspozycji flotę 300 pojazdów marek przekazanie maseczek ratownikom tj. ponad 16 tysięcy euro) włoskiemu obok: zawory Fiat i oraz 5 specjalnych ambu- medycznym i pracownikom służby miastu Ferrara poważnie dotknięte- z Mirafori, technik lansów (do ochrony przed czynnikami zdrowia na całym świecie. mu pandemią. Wcześniej GAC FCA z zakładu chorobotwórczymi) zbudowanych na dostarczyła aparaturę i pojazdy w Cento bazie Fiata Ducato. SZPITAL POLOWY na kwotę miliona juanów do Hunan i jeden z 300 W BRAZYLII Charity Federation i przekazała 200 samochodów RESPIRATORY Z CENTO Mniej niż tydzień, tyle wystarczy- tysięcy juanów dwóm szpitalom w epi- dla Włoskiego FCA połączyła siły z Siare Engine- ło, aby zbudować szpital polowy centrum kryzysu, czyli w Wuhan. Czerwonego ering International Group w Bolo- do leczenia pacjentów z Covid-19 Inicjatywa ta miała na celu sfinan- Krzyża nii w celu zapewnienia niezbędnych w siedzibie Fiat Clube, w Betim, sowanie zakupu sprzętu medyczne- zasobów i wiedzy w walce z koro- w Brazylii. Jest to pierwsze cen- go i udzielenie wsparcia personelowi nawirusem. Zespół FCA Manufactu- trum pomocy medycznej w walce szpitala przy Uniwersytecie Renmin ring Engineering z zakładu w Cento, z pandemią w stanie Minas Gerais. i IV szpitala w Wuhan.

FCA wokół Nas 7 ZE ŚWIATA FCA

USA TUNEZJA bohaterem filmu „Złota kierownica” „Szybcy i wściekli” dla Fiorino Marka Dodge opublikowała na swoich kanałach społecznościowych Czasopismo specjalistyczne „Tunisie auto” pierwszy film poświęcony jej udziałowi w dziewiątej już części filmu przyznało „Złotą kierownicę” modelowi Fiorino. „Szybcy i wściekli”, najpopularniejszej serii filmów akcji. Ten samochód marki Klip „House of Power”, w którym wystąpił aktor Vin Diesel, a towarzyszą z segmentu „small ” odpowiada bowiem mu Dodge Challenger SRT Hellcat Widebody, Dodge Charger SRT oczekiwaniom klientów w tym kraju. Hellcat Widebody i Dodge Durango SRT, koncentruje się na koncepcji To idealny model do użytku w mieście braterstwa, tak bardzo docenianej przez klientów marki Dodge. dzięki jego kompaktowym rozmiarom, które sprawiają, że łatwo można poruszać się nim w ruchu miejskim i łatwo nim zaparkować, a jednocześnie nie trzeba rezygnować ze znacznej pojemności załadunkowej.

BRAZYLIA Artyści z „Piccola Galleria” Celem „Casa Fiat de Cultura” jest promowanie sztuki nowoczesnej i brazylijskich oraz zagranicznych artystów poprzez program „Piccola Galleria”. Co roku specjalnie powołany w tym zakresie komitet specjalistów wybiera prace, które udostępniane są dla zwiedzających przez 40 dni. Tylko w 2019 roku „Casa Fiat de Cultura” i „Piccola Galleria” odwiedziło 230 tysięcy osób.

BRAZYLIA Jeep świętuje Światowy Dzień Wody Szerzenie kultury odpowiedzialności pod względem świadomego wykorzystywania zasobów wśród swoich pracowników jest jednym z zadań zespołu ds. zrównoważonego rozwoju Centrum Jeepa w Pernambuco, które na Światowy Dzień Wody przygotowało opublikowany na YouTube film pt. „Morze zaczyna się tutaj”. Brazylijski zakład jest jednym z najnowocześniejszych w Grupie FCA, a dzięki jego zarządzaniu pozyskiwaniem wody zdołał on o 52% ograniczyć jej zużycie na pojazd, zapewniając tym samym co miesiąc oszczędności na poziomie ok. 28 tys. m3. przygotowane przez redakcję

NIEMCY Nagrodzono klasyczne Alfy Romeo Czytelnicy niemieckiego czasopisma „Motor Klassik” nagrodzili w zorganizowanym w kwietniu br. plebiscycie „Motor Klassik Awards 2020” dwie Alfy Romeo. Model Spider „Duetto” z 1966, zaprojektowany przez Battistę Pininfarinę, zdobył nagrodę w kategorii „kabriolety”, a Giulia GT, która jest dziełem studia projektowego Bertone z 1963 roku i do dziś jest najbardziej poszukiwanym włoskim samochodem klasycznym w Niemczech, odniosła zwycięstwo w kategorii przeznaczonej dla „najpopularniejszych samochodów sportowych”.

FRANCJA Leasys przejmuje Grupę AIXIA Leasys, jedna ze spółek FCA Bank, zakupiła francuską grupę AIXIA, firmę zajmującą się wynajmem krótkoterminowym w tym kraju. AIXIA działa na rynku poprzez dwie marki: RENT&DROP, która specjalizuje się w wynajmie pojazdów użytkowych, oraz RENTIZ wypożyczającej samochody z segmentu premium, minibusy i microcary. Dzięki tej transakcji spółka FCA zamierza umocnić swoją obecność w tym obszarze, NIEMCY, SŁOWENIA, WĘGRY na którym i tak zajmuje dobrą pozycję. Lawina nagród CHINY dla Abartha Dziesięć lat GAC FCA Marka spod znaku skorpiona, która właśnie świętowała swoje 9 marca, przy zachowaniu bezpieczeństwa 70-lecie istnienia, wygrała w konkursach dwóch prestiżowych i zorganizowaniu w obliczu panującej pandemii szeregu niemieckich czasopism motoryzacyjnych: najważniejsza inicjatyw online, obchodzono w Chinach dziesiątą nagroda „The Best Brands 2020”, przyznana przez magazyn rocznicę GAC FCA. Historię tej spółki opowiedziano AUTO BILD, powędrowała do modeli 595, 695 i 124 w formie filmów oraz wystaw fotograficznych, spider. Również czytelnicy MOTORSPORT AKTUELL nagrodzili zaprezentowanych na portalach internetowych 595 i 695. Ale modele marki ze skorpionem w logo odnotowały i w sieciach społecznościowych. By długo zapamiętać też sukcesy w Słowenii i na Węgrzech, gdzie miała miejsce to wydarzenie, wszyscy pracownicy otrzymali w prezencie lokalna edycja konkursu „Best 2020”. modelik Jeepa Grand Commandera.

FCA wokół Nas 9 10 FCA wokół Nas DOŚ

ELE SHUTTERSTOCK

NOWY FIAT 500 KTRYZUJĄCE WIADCZENIE Powstaje trzecia generacja kultowego samochodu marki. W pełni elektryczny model po raz kolejny wpłynie na zmianę charakteru mobilności miejskiej w najbliższych latach.

Francesca Rech

FCA wokół Nas 11 ajwyższy czas, by zacząć tworzyć lep- szą przyszłość: taki cel przyświecał marce NFiat w trakcie uruchamiania projektu nowego modelu 500. Pierwszy samochód FCA w pełni elek- tryczny jest odpowiedzią Fiata na wymagania większego poszanowania środowiska, łączności ze światem i au- tonomii. 500-ka bowiem od zawsze dotrzymuje kroku panującym trendom i zmienia się, kiedy zmianie ule- gają potrzeby klientów. Tak było również w przypadku pierwszej generacji, tej z lat 60., kiedy model zapewnił użytkownikom mobilność i swobodę. Wraz z drugą generacją, wprowadzoną w 2007 roku, Fiat 500 stał się ikoną mody i stylu, która zdobyła szerokie grono miłośników. To model, który nieustannie się zmienia i który – w ciągu ostatnich trzynastu lat – występował w ponad 30 różnych seriach specjalnych. A dziś, po światowej premierze, która miała miejsce w marcu w mediolańskim muzeum Triennale, nadciąga trzecia generacja Fiata 500: bardziej modna, z większą dozą technologii, bardziej przestronna, a mimo to cały czas pozostająca „500”. Aby wyobrazić sobie jej przyszłość, marka Fiat zaczęła od tego, co wpłynęło na postrzeganie modelu jako symbolu designu, piękna i przyjemności z jazdy. Ale postanowiono pójść też o krok dalej, bowiem w zakładzie w Mirafi ori zaprojektowano nową platformę produkcyjną, przeznaczoną dla modeli zelektryfi kowa- nych, jakie powstaną w ciągu najbliższych 10 lat. BOGATY W TREŚCI Dla klientów najważniejszy jest zasięg i czas ładowania. Jeśli chodzi o pierwszy, w nowej Pięćsetce sięga on nawet 320 km w cyklu WLTP dzięki bateriom litowo- -jonowym, których pojemność wynosi 42 kWh. Aby zoptymalizować czasy ładowania, model wyposażono w system fast charger o mocy 85 kW, który pozwala na naładowanie akumulatora w bardzo krótkim czasie. akumulator do 80% w zaledwie 35 minut. Nie zapo- Np. w celu pokonania 50 km, czyli więcej niż potrzeba mniano także o prostych rozwiązaniach pozwalających średnio w codziennym użytkowaniu, wystarczy 5 minut. na ładowanie samochodu w domu. Początkowa edycja A poza tym, dzięki funkcji fast charger można naładować nowego Fiata 500 obejmuje easyWallbox. Jest to proste urządzenie typu „plug&charge”, w przystępnej cenie, łatwe do obsługi poprzez Bluetooth, z którego można korzystać bez konieczności jakichkolwiek dzia- łań ze strony specjalistycznego personelu: wystarczy podłączyć wtyczkę do zwykłego gniazdka elektrycz- nego i od razu można ładować swoją Pięćsetkę, wykorzy- stując moc ła- pola i – w razie wystąpienia przeszkód – ostrzegający kierowcę trójkątnym sygnałem świetlnym, który pojawia Nowy się na lusterku bocznym. I wreszcie system Attention elektryczny Fiat 500 Assist, który poprzez komunikaty ostrzegawcze na wy- w towarzystwie świetlaczu, zaleca zatrzymanie się i zrobienie przerwy, swojego gdy wykrywa oznaki świadczące o zmęczeniu kierowcy. poprzednika Z kolei czujniki wokół samochodu pozwalają pro- z 1957 roku. wadzącemu widzieć samochód „od góry”, aby mógł Poniżej uniknąć wszelkich przeszkód podczas parkowania lub szeroka deska bardziej skomplikowanych manewrów. rozdzielcza z poziomym Fiat 500 full electric to także pierwszy samochód Grupy ekranem FCA wyposażony w nowy system multimedialny piątej o przekątnej generacji UConnect 5 z ekranem dotykowym o wy- 10,25”. U dołu sokiej rozdzielczości i przekątnej 10,25’’. Pozwala samochód on na korzystanie z funkcji Android Auto, jest intuicyjny podłączony i można go na wiele sposobów dostosować do własnych do kolumny potrzeb. Posiadacze tego nowego samochodu mogą ładującej w pełni zintegrować swoje smartfony z wbudowanym w niego systemem i „komunikować się” z nim zarówno w jego wnętrzu, jak i poza pojazdem: można, na przy- dowania do 3 kW ze stabilizacją obciążenia elektrycznego. kład, ustawić wcześniej trasę nawigacji albo schłodzić W samochodzie przewidziano trzy tryby jazdy: Normal w upalne dni wnętrze Fiata 500 przed podróżą. Telefon (który jest najbliższy trybowi jazdy z silnikiem spalinowym), komórkowy łączy się z systemem w zaledwie 5 s i nie Range (który pozwala na jazdę praktycznie z wykorzy- trzeba w tym celu korzystać z żadnego przewodu. Poza staniem tylko pedału przyspieszenia) i Sherpa (w celu tym, w wersji startowej przewidziano system obsługi dotarcia do miejsca ustawionego w nawigacji lub do Natural Language z trybem rozpoznawania głosu, który najbliższej stacji ładowania pojazdów dzięki optymalnemu pozwala na interakcję z samochodem w celu sprawdzenia wykorzystaniu dostępnych zasobów energii). parametrów, ustawienia klimatyzacji czy wybrania muzyki. Silnik rozwija moc 87 kW. Pozwala na jazdę z prędko- ścią maksymalną 150 km/h (automatycznie ograni- DESIGN BĘDĄCY EFEKTEM czaną) i zapewnia przyspieszenie do 100 km/h w 9 NOWYCH PROPORCJI sekund (3,1 s wystarczą, by przyspieszyć do 50 km/h). Styl nowego modelu jest wyrazem włoskiej interpretacji przyszłej mobilności: bowiem nie należy nigdy zapomi- AUTONOMICZNY I ZAPEWNIAJĄCY nać, że nowy Fiat 500 jest i zawsze będzie kultowym ŁĄCZNOŚĆ ZE ŚWIATEM samochodem miejskim. Dlatego w Centrum Stylu Fiata Nowy Fiat 500 to pierwszy samochód w tym segmencie, pracowano nad spójnością stylistyki, aby ostatecznie który zapewnia jazdę autonomiczną na poziomie 2, określić linie trzeciej generacji: w dalszym ciągu są one ze wszystkimi korzyściami pod względem mobilności płynne i eleganckie, ale ukształtowane z myślą o nowych miejskiej. Jak bowiem wynika z badań w zakresie bezpie- proporcjach platformy. Inne gabaryty sprawiają wra- czeństwa drogowego, w mieście czyha na nas najwięcej żenie większej stabilności i większych rozmiarów. zagrożeń. Dlatego przyszłych kierowców modelu będzie Także kształt modelu odzwierciedla twórczego ducha. wspomagać wiele systemów. Między innymi technologia Dzięki nowej platformie trzecia generacja 500-ki jest monitorowania z wykorzystaniem kamery przedniej, szersza o 6 cm i o tyle samo dłuższa, ma o 2 cm kontrolująca otoczenie pojazdu wzdłuż i po bokach. Sys- szerszy rozstaw osi i większe koła. To wszystko tem IACC (Intelligent Adaptive Cruise Control), który dodaje jej charakteru i zwiększa przestrzeń wewnętrzną. hamuje lub przyspiesza, zwracając uwagę na wszystko Centrum Stylu „umeblowało” wnętrze, efektywnie za- wokół. System Lane Centering utrzymujący samochód rządzając przestrzenią i przywiązując wagę do prostoty na środku danego pasa ruchu, kiedy prawidłowo rozpo- formy. Świadczą o tym: szeroka i smukła deska roz- znaje linie wyznaczające poszczególne pasy. Intelligent dzielcza oraz takie rozwiązania jak modułowe schowki Speed Assist odczytujący ograniczenia prędkości i suge- pomiędzy siedzeniami przednimi (gdzie wcześniej rujący kierowcy przestrzeganie ich, a Urban Blind Spot, znajdowała się konsola dźwigni zmiany biegów), dzięki poprzez czujniki ultradźwiękowe, kontrolujący martwe czemu zwiększono postrzeganą przestrzeń.

FCA wokół Nas 13 „1 z 500” tuż obok nazwy kraju, w którym dany klient zakupił jeden z pierwszych egzemplarzy 500. WYJĄTKOWY AMBASADOR Na ambasadora tak ambitnego projektu, jakim jest nowy Fiat 500, wybrano człowieka, który zdobył uznanie zaan- gażowaniem w walkę ze zmianami klimatu i w obronę różnorodności biologicznej. Mowa o amerykańskim aktorze Leonardo DiCaprio, który przyjął fi lozofi ę, jaka towarzyszy temu nowemu elektrycznemu samocho- dowi miejskiemu marki Fiat. W fi lmie-manifeście pt. Powyżej edycja „Allin”, poświęconemu edycji startowej „la Prima” (do startowa, „la Prima”, obejrzenia online na kanale YouTube), DiCaprio zachęca czteromiejscowy wszystkich do zdecydowanego angażowania się w walkę kabriolet ze zmianami klimatu: „We need to go all-in” - mówi. z otwieranym A między innymi właśnie dzięki elektryfi kacji modelu 500 dachem można pomóc uchronić naszą planetę Ziemię. Zresztą, Monogram zgodnie z przesłaniem krótkiego fi lmu pt. „Reincarnation” w unikalnych (również online na YouTube), Fiat od 1957 roku promuje kolorach zainspirowanych zmiany: marka znajduje odpowiedzi na każde pytanie naturą. Obok dotyczące życia. Leonardo EMOCJE, KTÓRE ZASKAKUJĄ DiCaprio, Fiat 500 jest od zawsze synonimem emocji. Również ONE-OFF – WYJĄTKOWE I SPECJALNE ambasador trzecia generacja jest gotowa, by zaskakiwać, jeszcze Drogę marki Fiat ku bardziej zrównoważonej mobilności całego projektu zanim kierowca wciśnie przycisk START. Między innymi podzielają również trzy fi rmy będące symbolem włoskiej nowego Fiata z myślą o pierwszych klientach przewidziano wersję doskonałości na świecie, Giorgio Armani, Bvlgari i Kar- 500. Na kanale „la Prima” tell YouTube kabriolet, noszącą nazwę . Jest to właściwie , które postanowiły partnerować fi rmie przy projekcie dostępne są dwa pierwszy zeroemisyjny, czteromiejscowy kabriolet nowego Fiata 500, projektując trzy wyjątkowe wersje, fi lmy, „All-in” z otwartym dachem, całkowicie elektryczny i bardzo które mają być rodzajem hołdu dla pierwszego w pełni i „Reincarnation”, cichy. Bo przecież odrodzona ikona Dolce Vita nie mogła elektrycznego samochodu Grupy FCA. Egzemplarze te ze słynnym nie pokazać całego swojego uroku - tak w formie, jak zostaną sprzedane na aukcji, a zysk będzie przekazany amerykańskim i w dźwiękach. A te ostatnie należą do kolejnych wy- organizacjom non-profi t założonym przez Leonardo aktorem jątkowych cech tego nowego samochodu miejskiego. DiCaprio, które zajmują się ochroną środowiska. i nowym Niebawem bowiem obowiązkowy przy prędkości poniżej We wszystkich trzech wersjach tzw. one-offs (z ang. samochodem miejskim Fiata. 20 km/h system AVAS (Acoustic Vehicle Alert System) „jedyne w swoim rodzaju”) zrównoważony rozwój U dołu trzy ostrzegał będzie akustycznie pieszych za pomocą utworu łączy się z doskonałością wykonania: wartości egzemplarze Amarcord w wykonaniu Nino Roty, który świadczy fi rm Armani, Bvlgari i Kartell są spójne z wartościami one-off, które o autentycznej włoskiej kreatywności. kultowego Fiata 500 i jego trzeciej generacji. W efek- zostaną Ekskluzywny kabriolet będzie dostępny w trzech, zainspi- cie powstały trzy arcydzieła włoskiego geniuszu, sprzedane rowanych naturą kolorach, Mineral Grey, Ocean Green, wykonane przy zastosowaniu najbardziej przyjaznych na aukcji Celestial Blue. Niezwykle elegancki jest też składany środowisku materiałów zrównoważonych, naturalnych dobroczynnej dach Monogram FIAT oraz plakietka z numerem i pochodzących z recyklingu.

14 FCA wokół Nas 500 Giorgio Armani W interpretacji stylu nie mogło zabraknąć Giorgio Armaniego, króla włoskiej elegancji. Stylista wykonał swoją wersję elektrycznej 500, 500 Armani, będącą wyrazem doskonałego krawiectwa i zrównoważonego rozwoju. Karoseria przypomina tkaninę, którą upiększono szaro-zielonym kolorem Armani o „efekcie jedwabiu”. Logo „GA” widnieje na felgach i na tkaninie otwieranego dachu, a szyby w kolorze bursztynowym sprawiają, że całość ma niezwykle wyszukany wygląd. We wnętrzu siedzenia pokryto naturalną skórą, a ozdobne detale zaczerpnięto z najwyższej klasy galanterii skórzanej. Autentyczność materiałów jest podkreślana przez wstawkę w desce rozdzielczej pokrytej porowatym drewnem, przyozdobionym cienkim i inkrustowanym aluminium.

B.500 „MAI TROPPO” Egzemplarz one-off B.500 „MAI TROPPO” stworzony przez markę Bvlgari stanowi hołd dla rzemiosła i piękna, to prawdziwy samochód-perełka, w kolorze perłowym „saffron” (szafran), w którym znalazły się pyłki złota uzyskane jak pozostałości podczas produkcji biżuterii. Wykończenia boczne i przednie listwy ozdobne poddano obróbce z wykorzystaniem techniki emaliowania; felgi zaprojektowano w kształcie gwiazd, symbolu domu mody Bvlgari, a z boku widnieje emblemat klejnotu z polerowanego złota, z diamentowym logo B.500. 500 Kartell Filozofi a recyklingu widoczna jest również we wnętrzu Kreatywność i innowacja stały się inspiracją dla modelu samochodu, gdzie pas deski rozdzielczej przyozdobiono one-off przygotowanego przez markę symbolizującą poszyciem wykonanym z jedwabnych apaszek Bvlgari włoskie wzornictwo przemysłowe. Z zewnątrz w 500 Kartell z poprzednich kolekcji. W środkowej części kierownicy, zastosowano koncepcję „kolor monoblock”: materiały w odpinanej broszce, wzrok przyciągają trzy kamienie – metal, szkło, guma, tworzywo i tkaniny – wykonano szlachetne: ametyst, topaz i cytryn. w jednakowej kolorystyce, w kolorze niebieskim Kartell będącym pochodną błękitu Kleina, koloru-symbolu tej marki. W elementach widać także nawiązania do designu inspirowanego wzorem lampy Kartell – Kabuki. Trudno nie dostrzec kontrastu między niebieskim kolorem z zewnątrz i jasnością wnętrza, które jest zarazem lekkie, bo dozuje się w nim odcienie ciepłe z chłodnymi. Tworzywo zastosowane we wnętrzu wykonano z polipropylenu z recyklingu, podobnie jak siedzenia pochodzące z najnowszej kolekcji Kartell i pozostałe tkaniny, o naturalnym wyglądzie.

FCA wokół Nas 15 POWRÓT LEGENDY Po 110 latach od założenia marka Alfa Romeo odnawia mit i powraca do źródeł, wskrzeszając jedną z legend w swojej historii, ale i w całej motoryzacji: Giulię GTA.

Francesca Rech

16 FCA wokół Nas POWRÓT LEGENDY ysiącom pasjonatów mocniej marki spod znaku węża Viscon- lepszą aerodynamiką i własnościami zaczęło bić serce na myśl tich dzięki połączeniu stylu z osiągami jezdnymi, w której przede wszystkim To nowym modelu oznaczonym jak w samochodzie sportowym. Model skoncentrowano się na obniżeniu skrótem GTA, który oferować będzie jest również udaną próbą powrotu masy. W porównaniu ze standardo- przyjemność z jazdy po torze, jaką do korzeni i hołdem oddanym jed- wą Quadrifoglio, wojowniczą GTA na może zapewnić tylko supersamochód nemu z najbardziej reprezentatywnych pierwszy rzut oka można rozpoznać przeznaczony do codziennego użytku. modeli marki Alfa Romeo: Giulii GTA po zderzaku z włókna węglowego Giulia GTA to bowiem najbardziej dy- z 1965 r. To nią zainspirowali się pro- i wielkich wlotach powietrza, położo- namiczna homologowana wersja ofe- jektanci przy tworzeniu nowego modelu nych tak nisko, jakby dotykały asfaltu. rowana przez Alfę Romeo; samochód, zaprojektowanego w oparciu o wersję W rozwiązaniach tych odnajdujemy który pozostaje wierny w 100% DNA Giulia Quadrifoglio, ale dysponującego wiedzę techniczną, która pochodzi

FCA wokół Nas 17 z Formuły 1 uzyskanej dzięki współ- Moc i charakter Giulii GTA pracy z Sauber Engineering i wyko- zdobywa serca rzystaniu tzw. Sauber AeroKit. Uwagę od pierwszego zwracają także nowy centralny tytano- spojrzenia. wy układ wydechowy marki Akrapovič Po prawej i 20-calowe felgi, które są przymoco- wersja mniej wane za pomocą tylko jednej śruby. „gniewna” Własności jezdne poprawiono dzięki z homologacją na cztery poszerzeniu o 50 mm rozstawu kół osoby. W boxie przednich i tylnych oraz zastosowaniu model z 1965 zestawu sprężyn, amortyzatorów i śrub roku do układów zawieszenia. Projektanci Alfy Romeo przewidzieli także wersję GTAm, „Gran Turismo Alleggerita Modificata”, która jest bardziej dyna- micznym wariantem tego modelu, tylko z dwoma miejscami i rollbarem oraz jednobryłowymi siedzeniami z włók- na węglowego i sześciopunktowymi pasami bezpieczeństwa marki Sabelt. Aerodynamikę GTAm zdołano po- prawić dzięki większemu splitterowi przedniemu i spojlerowi tylnemu z włókna węglowego, które zapewniają Szersze zastosowanie materiał ten o wyrafinowaniu technicznym i es- lepszy docisk i wyważenie pojazdu znalazł w wersji GTAm, w której po tetycznym, nadając temu wnętrzu przy dużej prędkości. wyeliminowaniu tylnego siedzenia po- charakter, który w wersji GTAm wy- We wnętrzu uwagę przykuwa tapicer- wstało miejsce na „wnękę” z uchwy- różnia się także otwieraniem drzwi ka z Alcantary na desce rozdzielczej, tami umożliwiającymi przewożenie za pomocą taśmy zamiast klamki. panelach drzwi, słupkach bocznych kasków i gaśnicy. Nowe wstawki Jeśli chodzi o osiągi, w wersji tej za- i środkowym poszyciu siedzeń. z włókna węglowego świadczą stosowano silnik Alfy Romeo 2.9 V6

Historia trwająca już 55 lat Znaczek GTA to coś więcej niż tylko marka w marce Alfa Romeo: to slogan świadczący o jej sportowym charakterze. Skrót od „Gran Turismo Alleggerita” po raz pierwszy zastosowano w 1965 roku w modelu Giulia Sprint GTA, w wersji wywodzącej się z modelu Sprint GT, z typowo sportową homologacją, którą zaprezentowano na Salonie w Amsterdamie. Giulia Sprint GT otrzymała taką samą karoserię, ale wykonaną z aluminium, dzięki czemu jej masa całkowita wynosiła 745 kg w porównaniu z 950 kg w wersji do codziennego użytku. Inna zmiana dotyczyła dwuwałowego silnika o pojemności skokowej 1570 cm3, który w konfiguracji drogowej z podwójnym zapłonem osiągał niezwykłą na tamte czasy moc 115 koni. Technicy z Autodelty, oficjalnego zespołu wyścigowego Alfy Romeo, wybrali go jako modelowy silnik w kategorii Turismo i przeprojektowali tak, by osiągnął maksymalną moc aż 170 KM. Na sukces nie trzeba było długo czekać: trzy wygrane z rzędu w rajdach „Challenge Europeo Marche”, dziesiątki mistrzostw krajowych i setki pojedynczych wyścigów w każdym zakątku świata. Wpłynęło to na spektakularną poprawę wizerunku całej gamy: Giulia Sprint GTA była najlepszym wyrazem hasła „Jedno zwycięstwo każdego dnia”. Od tamtego czasu GTA funkcjonowała w zbiorowej wyobraźni jako niekwestionowana ikona sportowego charakteru Alfy, a skrót „GTA” zaczęto łączyć ze wszystkimi sportowymi samochodami Alfy Romeo.

18 FCA wokół Nas U dołu wersja GTAm – „Gran Turismo Alleggerita Modificata”. U góry i obok siedzenia jednobryłowe z włókna węglowego oraz ozdoba lusterka Bi-Turbo wykonany z aluminium, lekkich kompozytów. Jeśli chodzi Alfa Romeo Giulia GTA i jej wersja w postaci który generuje moc aż 540 koni o wersję GTAm, należy wspomnieć Giulia GTAm zostaną wyprodukowane trójkolorowej (w Giulii Quadrifoglio było ich 510). także o materiale Lexan (specjal- w limitowanej serii 500 egzempla- flagi Włoch Intensywnie pracowano też nad nej żywicy z rodziny poliwęglanów), rzy. Każdy będzie posiadał tabliczkę lekkością. Masę zdołano zmniejszyć zastosowanym w szybach bocznych z numerem i certyfikatem, stając o blisko 100 kg dzięki zastosowaniu i tylnej. W efekcie masa wynosi około się, podobnie jak ich poprzedniczka m.in. włókna węglowego w wale na- 1520 kg, co – w połączeniu z mocą z 1965 r., przedmiotem kolekcjo- pędowym, pokrywie komory silnika, silnika zwiększoną do 540 koni – spra- nerskim. Po inauguracji rezerwacji dachu, przednim zderzaku, przednich wia, że uzyskano doskonały stosunek sprzedaż rozpocznie się w try- nadkolach czy w konstrukcji siedzeń masy do mocy 2,82 kg/KM, a to bie „one-to-one”, podczas którego sportowych stworzonych specjalnie czyni model Giulia GTA najlepszym specjalista od produktu będzie towa- dla wersji GTAm. W silniku i ukła- w swojej klasie. Przyspieszenie od rzyszył klientowi od momentu zamó- dach zawieszenia nie zabrakło na- 0 do 100 km/h jest w nim błyska- wienia aż do wydania pojazdu. Dla tomiast aluminium, a w przypadku wiczne: dzięki systemowi Launch Con- każdego nabywcy przewidziano także innych komponentów wielu różnych trol stoper pokazuje zaledwie 3,6 s. „experience package”, obejmujący kask Bell, kombinezon, rękawice i wy- ścigowe obuwie Alpinestars, a także opatrzony logotypem pokrowiec na samochód marki Goodwool i kurs w Akademii Jazdy Alfa Romeo.

FCA wokół Nas 19 ELEKTRYCZNA Trwa realizacja planu inwestycyjnego wprowadzonego przez FCA, dzięki któremu Grupa wkroczyła do ery mobilności elektrycznej. Obejmuje ona modernizację produkcji, porozumienia przemysłowe i handlowe, nowe specjalności i odnowioną gamę obejmującą 12 wersji elektrycznych. Francesco Novo

20 FCA wokół Nas ELEKTRYCZNA ELEKTRYCZNA PRZYSZŁOŚĆ ierzę, że wyzwań, jakim będziemy mu- z samochodu zwłaszcza przez najmłodsze pokolenia. sieli jeszcze sprostać w przypadku tego, Dużą wagę przywiązuje się także do wydajnych procesów ,,Wale też innych zakładów, jest naprawdę produkcyjnych realizowanych z troską o społeczeństwo wiele, mimo to jesteśmy gotowi podjąć każde z nich, i planetę. Programy te zaskakują swoją złożonością by reagować na transformację branży motoryzacyjnej” i podejściem do różnych aspektów, które zmuszają do – powiedział Pietro Gorlier, Chief Operating Officer głębokich przemyśleń na temat istnienia i funkcji EMEA, podczas prezentacji linii produkcji modelu Panda mobilności jutra. Do tej pory nic podobnego nie miało Hybrid w Pomigliano, na których będzie także produko- miejsca w całej historii motoryzacji. Sprawiła to dopiero wany nowy C-SUV Tonale marki Alfa Romeo. Obecnie mobilność elektryczna, tzw. e-mobility. wszystkie wielkie firmy motoryzacyjne na świecie starają W FCA myśli się o samochodach jutra w ujęciu glo- się projektować i produkować modele o niskim wpływie balnym, czemu służy rozpoczęty plan inwestycyjny, na środowisko naturalne, bezpieczne, oferujące jazdę który obejmuje modele, procesy, umowy z liderami autonomiczną, łączność, nowe sposoby korzystania w dziedzinie energetyki i usług w zakresie mobil-

FCA wokół Nas 21 ELEKTRYCZNAPRZYSZŁOŚĆ ności. Ale też liczne szkolenia mające przygotować obejmie także, albo przede wszystkim biura i fabryki, pracowników firmy do zrealizowania tych zamierzeń. w których pojawi się setka młodych, wyspecjalizowa- Gorlier wyjaśnia: „Celem jest wspieranie procesu nych ludzi, by pracować nad nowymi technologiami, odnowy gamy produktów poprzez wprowadzenie stosując różny typ organizacji. FCA tworzy bowiem wokół nowych i mocno odświeżonych modeli oraz uru- nowego życia starej fabryki sieć porozumień z firmami chamianie planu elektryfikacji oferty poprzez wpro- będącymi liderami w swoich branżach, co pozwoli na wadzenie 12 wersji z takim układem napędowym”. wprowadzenie do nowego „środowiska” samochodo- Niezależnie od tego, jaką drogę obierze Gru- wego infrastruktury umożliwiającej rozwój elektryfikacji. pa, by zdobyć rynek, będzie ona elektryczna. Mowa o systemach ładowania i dostosowywania sieci I właśnie taką rolę zamierza odegrać w tej najważniejszej do zmieniających się potrzeb. Enel, Terna i ENGIE to dla siebie rywalizacji. znane firmy z branży energetycznej, które współpracują Począwszy od Mirafiori, zakładu, w którym produkowany z FCA nad tworzeniem takiej właśnie przyszłości. Nie jest model 500 BEV i gdzie powstaną Battery Hub oraz zapominając o takich partnerach jak Transatel, Lexis- Solar Power Production Units i gdzie zainstalowanych Nexis i Generali, którzy specjalizują się w oferowaniu będzie 850 stacji do ładowania pojazdów. Ale nowa droga innowacyjnej gamy usług z zakresu mobilności. E-MOBILITY FCA ROZPOCZĘŁO SIĘ Firma zamierza W TYCHACH stworzyć najlepsze Droga do e-mobility składa się z kilku etapów. W pierw- szym z nich produkowane samochody wyposażane zostały środowisko dla w technologię Mild Hybrid, którą w FCA zastosowano w małych miejskich samochodach, tj. w Fiacie 500, mobilności elektrycznej Lancii Ypsilon oraz w Pandzie. Kolejny krok przewiduje

22 FCA wokół Nas wprowadzanie pełnej hybrydy (Plug-In Hybrid) w mode- gration), która umożliwiła współpracę wszystkich działów Duże zdjęcie: lach większych, a w następnym etapie przewidziano już firmy w trakcie realizacji projektu. Pracownicy uczestniczyli panele produkcję samochodów w pełni elektrycznych. Można w uruchomieniu od wczesnej fazy realizacji projek- fotowoltaiczne więc powiedzieć, że rozwój w kierunku mobilności tu (design), co wpłynęło na poprawę zarówno produk- na dachu przyszłości rozpoczął się w Tychach i Pomigliano. tu, jak i procesu w fazie koncepcyjnej. Dodatkowo po zakładu Produkowane w tych zakładach modele były bowiem raz pierwszy wykorzystano wydruk 3D, celem wyko- Mirafiori, obok: Ypsilon pierwszymi samochodami Grupy FCA, w których za- nania prób montowalności. „Nasi inżynierowie – mówi Hybrid i Fiat stosowano nową technologię. Mild Hybrid doceniana Adam Micor, kierownik Działu Planowania Inwestycji 500 Hybrid jest bowiem przez klientów ze względu na korzyści – samodzielnie wykonywli analizy komputerowe pozwa- w Zakładzie wynikające z zastosowania prostszego i tańszego układu lające wykryć problemy związane z dopasowaniem ele- Tychy. hybrydowego. W przypadku modelu 500 można o 20% mentów w samochodzie. Cały team pracował wspólnie, Na poprzedniej obniżyć zużycia paliwa i emisje spalin bez obniżania by zapewnić wykonanie produktu, redukując maksymal- stronie: Fiat osiągów. Zmiana ta pozwala spełniać wymogi emi- nie koszty wyrobu oraz analizując i proponując poprawę 500 Hybrid przewidziane przez nadchodzące normy. w każdej fazie realizacji produktu”. sfotografowany syjne w Miasteczku W trakcie uruchamiania modeli Mild Hybrid w Tychach Wdrożenie systemu hybrydowego związane było z wpro- Sztuki i Nauki nieocenione wsparcie przypadło funkcjonującej od 2017 wadzeniem nowego silnika, a także z dodatkowym w Walencji oraz roku w zakładzie Plant Academy, która wykorzystu- zainstalowaniem osłony poprawiającej charakterys- Pietro Gorlier jąc zasoby i kompetencje wewnętrzne wspierane przez tykę aerodynamiczną samochodu. Silnik ten to zu- w Pomigliano ośrodki badawczo-rozwojowe oraz szeroko pojęty ben- pełna nowość: jest to wolnossąca jednostka Fire- d’Arco chmarking z firmami wiodącymi prym w nowych techno- Fly 1.0 o mocy 70 KM, z 12-woltowym elektrycznym logiach, gromadziła i zdobywała wiedzę oraz zajmowała BSG (Belt integrated Starter Generator) i baterią lito- się szkoleniem pracowników. W trakcie warsztatów cały wo-jonową. System pozwala na odzyskanie energii team zapoznano z metodologią WPI (Work Place Inte- podczas hamowania i zwalniania, przechowywanie jej

FCA wokół Nas 23 MIRAFIORI ZACZYNA OD ELEKTRYCZNEGO FIATA 500 Nowy elektryczny Fiat 500 jest „siłą napędową” umożliwiającą odrodzenie tego kompleksu, który nie- dawno obchodził 80-lecie istnienia. Model ten zapewni pracę 1200 osobom, a rocznie będzie tam powstawać 80 tysięcy egzemplarzy tego auta. „To pierwszy samochód – jak uważa dyrektor generalny FCA, Mike Manley – z platformą full BEV, która będzie mogła być wykorzystywana również w innych modelach na całym świecie”. To olbrzymia odpowiedzialność, którą pracownicy tej fabryki czują na własnej skórze i chcą przekształcić w kolejny sukces. W ramach produktu 500 BEV grupa FCA buduje in- frastrukturę z zakresu zrównoważonego rozwo- ju i elektryfikacji, która ma istotne znaczenie dla wsparcia rozwoju systemu „no fuel”. Mowa m.in. o 120 tysiącach metrów kwadratowych paneli fotowolta- icznych zainstalowanych na dachach poszczególnych budynków tego kompleksu i zakrywających 30 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni parkingów. Będą one generować 15 megawatów energii i przyczynią się do zmniejszenia emisji aż o pięć tysięcy ton CO2 i wykorzystanie do ponownego uruchomienia silnika oraz zapewnią energię niezbędną do ładowania modeli U góry: stacje do ładowania (w trybie Start&Stop) oraz wspomagania go podczas produkowanych w obiekcie. Projekt ten jest realizowany pojazdów dla przyspieszania. Uruchomienie Mild Hybrid wymaga- przez firmyEdison i ENGIE. pracowników oraz ło utworzenia nowych stacji montażowych, np. Wraz z firmąTerna FCA utworzy w Mirafiorinajwięk - nowy elektryczny w celu montażu osłon aerodynamicznych, aby zapewnić szy obszar typu Vehicle-to-grid, którego celem Fiat 500 podczas ergonomiczny montaż elementów pod podwoziem, czy jest połączenie floty 700 samochodów elektrycznych testów też stacji DSA, która pozwala na testowanie baterii z infrastrukturą do ładowania dwukierunkowego, która w laboratorium. litowo-jonowej przed jej montażem w samochodzie. zapewni sieci 25 megawatów energii do realizacji usług Poniżej: szkic przyszłej Ponadto rozbudowano system testu samochodu na bilansowania energii. Alfy Romeo próbie rolkowej, pozwalający na weryfikację właściwego W strefie „Turyn”, która obejmuje również zakład w Grug- Tonale funkcjonowania ładowania baterii. liasco, przewidziano również 850 stacji do ładowania samochodów, z których 750 przeznaczonych jest dla pra- cowników na parkingach. Ale to nie wszystko. Wło- ski plan krajowy przewi- duje 12 tysięcy punk- Alfredo Leggero, pierwszy od lewej, przewodniczy wizycie w Plant Academy w zakładzie w Pomigliano. Poniżej linia modelu Panda

tów zlokalizowanych w różnych obszarach produkcyj- nych, w Leasys Mobility Store i u dealerów. Na terenie fabryki przy Corso powstanie nato- miast Battery Hub do produkcji modułów akumulatorów przeznaczonych do elektrycznych modeli Maserati. Jest to szczególnie ważny element strategii e-mobility, bowiem wraz z jej realizacją firma znajdzie się w samym centrum nowych systemów napędowych. Znajdzie się tam również obszar przeznaczony na szkolenie spe- cjalistów w tym specyficznym sektorze: kompetencje i doświadczenie, jakie zostaną zdobyte, są kluczowe przy opracowaniu technologii w tej dziedzinie. W miejscu, w którym powstaje Maserati Levante, ru- sza również budowa linii przeznaczonych do produkcji w 2021 roku nowych w stu procentach elektrycz- nych Maserati GranTurismo i GranCabrio.

DO POMIGLIANO WRACA ALFA ROMEO Pomigliano z kolei wkrótce znowu zabłyśnie czerwienią lakieru, przy minimalnym wykorzystaniu materiału, aby typową dla marki Alfa Romeo. Poza Pandą Hybrid tamtej- z jednej strony poprawić jakość produktu, a z drugiej sza fabryka ma produkować bowiem kluczowy model ograniczyć utylizację nadmiarów lakieru. Jeśli Alfy Romeo, jakim ma być Tonale, SUV z segmentu chodzi o środowisko, wprowadzono dodatkowe udo- C, który swoją premierę miał podczas ubiegłorocznego skonalenia technologiczne, które zmniejszają emisje, salonu w Genewie. Nowe inwestycje niezbędne do ograniczając jednocześnie o 40 procent zużycie energii uruchomienia nowego modelu dotyczą przede wszyst- przez zakładową spalarnię. kim lakierni, wydziału, który nieustannie się rozwija, Prace projektowe nad liniami pod nowe produkty oraz i w którym zainstalowano już 20 najnowszej generacji nad unowocześnieniem istniejących maszyn na lakierni robotów (w sumie jest ich tam teraz 70). Pozwalają prowadzone są w Plant Academy. Jest to miejsce, one na uzyskanie jednolitej, wysokiej jakości warstwy w którym pracownicy Pomigliano tworzą i dzielą się

FCA wokół Nas 25 kompetencjami, na przykład dotyczącymi „Przemysłu Z MELFI DO ABRUZZO, PRZEZ MODENĘ 4.0”, przyczyniając się do osiągania celów fabryki I CASSINO i stwarzania wartości dla firmy. Jak tłumaczyAlfredo Zmiany wynikające z mobilności elektrycznej dotyczą Leggero, Head of Manufacturing Mass Market Brands całej Grupy FCA. Począwszy od fabryki w Melfi, która EMEA Region FCA : „Academy ma wspierać kon- – jako 25-letni już zakład – dostosowała się do procesu kurencyjność zakładu w nowym kontekście przemy- elektryfikacji, wprowadzając do produkcji modeleJeep słu. Działa w oparciu o trzy aspekty: organizacja pracy, Compass i Renegade w wersji hybryda plug-in. budowanie wiedzy i rozwój umiejętności przywódczych. Jest to rozwiązanie, które pozwala na ładowanie akumu- Przyjęty model szkoleniowy bazuje na zasadzie szkoleń latorów poprzez odzyskiwanie energii przy hamowaniu doświadczalnych, czyli pozwala ludziom na szybkie lub przy użyciu zewnętrznego gniazdka prądowego. przejście od wiedzy do umiejętności wykonania poprzez Również tutaj będą produkowane wszystkie Com- trzy fazy. Pierwszą z nich jest wiedza teoretyczna i two- passy przeznaczone na rynek europejski. rzenie modułów szkoleniowych, w których uwzględnia się W Modenie natomiast bije serce Maserati. W tym komunikację zakładową. Druga to symulacje, w których roku marka uruchomiła kompletny proces elektryfikacji wiedza poddawana jest próbie w środowiskach odtwa- swojej gamy, wprowadzając rozwiązania technologiczne, rzających stanowisko pracy. Trzecia faza to praktyczne które są w stanie zapewnić wysokie osiągi, typowe wykorzystanie wiedzy w ramach rzeczywistych proce- dla marki spod znaku trójzębu. W 2020 roku pojawi sów. Każda z nich przewiduje specjalne narzędzia oceny, się pierwszy spośród nowych modeli Maserati, jakim które pozwalają na potwierdzenie poziomu zdobytych będzie supersportowy samochód naszpikowany kompetencji. Oczywiście skuteczność tego modelu jest technologią, ale nawiązujący do tradycyjnych warto- zapewniana również przez udział najlepszych osób, które ści marki: w tamtejszym zakładzie trwają ważne prace podzieliły się swoimi doświadczeniami w projektowaniu modernizacyjne linii produkcyjnych, na których zagości i realizacji każdej fazy szkolenia”. nowa wersja elektryczna. Równolegle rozpoczęto już Pomigliano przygotowuje się więc na powrót Alfy Ro- budowę nowej linii na lakierni. Ale to nie wszystko. meo. „Jak pokazuje nasza historia – powiedział Gorlier, Modena jest również siedzibą Innovation Lab, centrum – posiadamy kompetencje ludzi i technologię, by odegrać najbardziej zaawansowanych badań, gdzie powstają tę niezwykle ważną rolę”. Maserati, które ujrzą światło dzienne za kilka lat.

26 FCA wokół Nas W Melfi uruchamiana jest produkcja modeli Jeep Compass i Renegade plug-in. Poniżej prototyp Ducato Electric. Na stronie obok supersamochód Maserati MC20 jeszcze w wersji prototypowej

Również przyszłość Cassino naznaczona jest marką spod znaku trójzębu. Pojawi się tam nowy „utility vehicle”, który ma odegrać pierwszoplanową rolę w gamie marki dzięki swojemu rewolucyjnemu wyposażeniu. Pierwsze samochody z preserii pojawią się już w 2021 roku. Pozostaje jeszcze zakład , w miejscowości Atessa, w regionie Abruzja – fabryka, w której od lat powstają modele Ducato, odnoszące największe w historii sukcesy w segmencie samochodów dostawczych. Zaprezento- wany już prasie pierwszy model elektryczny marki Fiat Professional pojawi się w salonach jeszcze w tym roku. Opracowano go i zaprojektowano zgodnie z najbar- dziej zaawansowanymi standardami jakości Grupy FCA, a w ciągu roku ma być dostępny we wszystkich wa- riantach karoserii, dysponując jednakową pojemnością załadunkową jak „tradycyjne” Ducato, od 10 do 17 metrów sześciennych. Ducato Electric będzie dyspo- nować różnymi opcjami akumulatorów zapewniających zasięg całkowity wynoszący od 220 do 360 km.

FCA wokół Nas 27 NA PIERWSZYM PLANIE

Fiat 500 i Panda Hybrid z pakietem D-Fence Marka Fiat, chcąc zapewnić swoim klientom poczucie bezpieczeństwa, oprócz specjalnego finansowania zakupu auta postanowiła zaoferować także pakiet ochronny D-Fence. Pakiet, dostępny w całej gamie Fiata, pomaga chronić i dezynfekować wnętrze samochodu, zapewniając komfort podróżowania. Składa się z: filtra kabinowego wysokociśnieniowego z grupy produktów Premium, zapobiegającego przenikaniu zanieczyszczeń z zewnątrz i pochłaniającego 100% alergenów, a także zmniejszającego o 98% tworzenie się pleśni i bakterii; filtra kabinowego Dealerzy FCA umieszczonego między wlotem powietrza a kabiną i oczyszczacza blisko swoich klientów powietrza, który może być wykorzystywany również w domu, wyposażonego z filtr HEPA oraz z lampy UV CLEANER. FCA wraz z siecią dealerską wdraża nowy program, który ma na celu wsparcie klientów marek FCA, rozważających zakup nowego samochodu w tym trudnym okresie. Nowa strategia obejmuje w pełni bezpieczny, zdalny kontakt z dealerem i prezentację on-line wybranego samochodu, a we współpracy ze spółkami finansowymi Grupy FCA, tj. FCA bank i Leasys Polska, atrakcyjne finansowanie z pierwszą płatnością odroczoną nawet do 2021 roku i w wybranych przypadkach bezpłatną usługę Door to Door. Klienci chcący zakupić Abartha, Alfę Romeo, Fiata, Fiata Professional i Jeepa mogą umówić się na zdalną wizytę telefonicznie lub mailowo i otrzymać link umożliwiający bezpośrednie połączenie z doradcą. Sprzedawca dobierze i skonfiguruje nowe auto według potrzeb klienta, przygotuje ofertę i przedstawi dogodne opcje finansowania.

Flota Fiat Professional wspiera walkę z pandemią

Siedem samochodów zasiliło flotę Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rzeszowie. Auta służą do przewozu próbek do badań pobranych od osób z podejrzeniem zakażenia koronawirusem i chorych. Decyzją samorządu wojewódzkiego pojazdy trafią do miast, w których znajdują się oddziały zakaźne. Są to Przemyśl, Jarosław, Łańcut, Dębica, Mielec, Sanok i Jasło. Jak podaje podkarpacki samorząd, samochody zakupiła Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego w Rzeszowie z funduszy unijnych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego przeznaczonych na walkę z pandemią koronawirusa. Siedem Fiatów Fiorino Cargo Business do walki z pandemią, napędzanych ekonomicznymi silnikami 1.4 BZ 77 KM, jest wyposażonych w pakiety Pro z dodatkową parą gniazd 12V w przestrzeni bagażowej, służących do podłączenia lodówek do przewozu materiałów sanitarnych.

28 FCA wokół Nas przygotowane przez redakcję

Fiat Ducato dla firm kurierskich Fiat Professional przygotował wyjątkową ofertę na zakup modelu Ducato Furgon dla przedsiębiorców prowadzących działalność kurierską i transportową. W ramach oferty do końca czerwca br. przedsiębiorcy, którzy nabywają auto do celów realizacji usług kurierskich i transportowych, otrzymają atrakcyjny rabat do 7% wyższy niż w standardowej promocji. Program dotyczy Fiatów Ducato Furgon we wszystkich opcjach Jak powstaje spojler wyposażenia z 2019 roku produkcji, dostępnych od ręki w Made by Abarth? u dealerów FCA Poland. z dwoma tysiącami konfiguracji wersji, licznymi opcjami silnikowymi Diesla Regulowany ręcznie spojler, montowany w kultowym Abarthcie i CNG, dostępnością od ręki i prostymi formalnościami 695 70° Anniversario, zwiększa przyczepność na szybkich, zakupu, to najlepsze narzędzie pracy kuriera. mieszanych trasach oraz stabilność przy dużych prędkościach. Potwierdzają to testy w tunelu aerodynamicznym FCA w Orbassano pod Turynem i na torze Vallelunga niedaleko Rzymu. Zaprojektowanie spojlera jest rezultatem dążenia do coraz lepszych osiągów, w tym ciągłego doskonalenia aerodynamiki. Idea ta przyświeca marce już od lat 60. ubiegłego wieku, kiedy marka zaprojektowała aerodynamiczne „torpedo” Abarth 1000 Bialbero Record (1960) i dobrze znany Abarth 1000 Corsa (1966), pierwszy model ze spoilerem wykonanym z żywicy. Abarth 695 70 ° Anniversario Spoiler ad Assetto Variabile jest wyrazem uznania dla tego dokonania, udowadniając, że dla marki Abarth tor wyścigowy zawsze był idealnym poligonem do testowania rozwiązań technicznych i technologicznych przed zastosowaniem ich w samochodach ze znaczkiem Skorpiona.

#500NatureChallenge: Fiat w nowej kampanii społecznej W trakcie odbywającego się 22 kwietnia Światowego Dnia Ziemi, Fiat rozpoczął kampanię społeczną #500NatureChallenge. Kampania ma na celu zebranie materiałów zdjęciowych i filmowych, które świadczą o harmonii między miastami a przyrodą w czasie pandemii. Ograniczenie wychodzenia z domu spowodowały bowiem, że użytkownicy stają się świadkami nowych relacji „człowiek-środowisko” na terenie naszych miast, w których natura na nowo odnajduje swoje przestrzenie. „Partnerem” kampanii społecznej #500NatureChallenge jest nowy, elektryczny Fiat 500, samochód, który najlepiej reprezentuje nową relację między człowiekiem a środowiskiem. A inicjatywa obejmuje globalną bazę fanów Fiata, nawołując do optymizmu i pozytywnego myślenia, zgodnie z ekologicznym charakterem nowej 500.

FCA wokół Nas 29 NA PIERWSZYM PLANIE

Siedemdziesiąt lat mitu Abartha

Minęło 70 lat, kiedy 10 kwietnia 1950 roku , legendarny kierowca wyścigowy zakończył swoją pełną zwycięstw karierę za kierownicą Abartha 204A z silnikiem o pojemności 1100 cm3, pierwszego modelu skonstruowanego przez Carla Abartha. Miejscem zawodów było Palermo. Słynny „mantovano volante” (latający Mantuańczyk, więcej o nim na str. 36-39) wygrywa w swojej kategorii, a w klasyfikacji ogólnej zajmuje wysoką, 5. pozycję. Przyjaźń pomiędzy Carlem Abarthem i słynnym rajdowcem zrodziła się w okresie powojennym, gdy Nuvolari był również „twarzą” zestawów do przeróbek. I to właśnie za ich sprawą wiele zwykłych samochodów wygrywało wyścigi, pozwalając młodym kierowcom odnosić sukcesy w zawodach.

Studenci z IAAD pracują nad designem robotów

Comau, wspólnie ze studentami Wydziału „Product design” Uniwersytetu Sztuk Stosowanych i Designu (IAAD) w Turynie i zespołem Style&Design z jednostki biznesowej Robotics and Automation Products, pracowali nad projektem dotyczącym designu przyszłych robotów. Inicjatywę rozpoczęto pod koniec 2019 roku, a brało w niej udział 20 młodych ludzi. Program rozpoczęto w formie warsztatów. Studenci, podzieleni na 6 grup, do początku lutego pracowali nad nowymi rozwiązaniami Elektryczne Jeepy pod względem realizacji naszpikowanej czujnikami powłoki, która pozwala na korzystanie w trybie współpracy z robotami na testach w mroźnej . Uczestnicy dzięki temu mieli okazję poznać niezbędne Laponii etapy i kompetencje, aby opracować produkt w dziedzinie automatyki przemysłowej. Najbardziej interesujące pomysły Podczas testu drogowego na odcinku 3800 kilometrów, będą inspiracją przy opracowywaniu nowych technologii. prowadzącym z zakładu Mirafiori do Proving Ground w Arjeplog, w szwedzkiej Laponii, nakręcono 3-minutowy film. Widzowie mogą obejrzeć na nim, jakim poważnym próbom poddano pierwsze hybrydy typu plug-in marki Jeep na region EMEA. Celem było wypróbowanie pojazdów w realnych warunkach, w jakich będą one działać u przyszłych klientów. W czasie jazdy technicy mogli bowiem wypróbować rozwiązania techniczne i zachowanie modeli Jeep Renegade oraz Compass 4xe First Edition w trudnych warunkach, takich jak jazda nocą po zaśnieżonych drogach. Dzięki m.in. temu modele są już gotowe na wprowadzenie tych wersji na rynek, co stanowi zapowiedź nowej ery dla Jeepa. Film można obejrzeć na: www.media.fcaemea.com/it-it/jeep.

30 FCA wokół Nas

EASYWALLBOX ŁATWE ŁADOWANIE FCA i ENGIE Eps zaprezentowały system ładowania pojazdów elektrycznych, który pozwala podłączyć samochód elektryczny do domowej instalacji 3 kW bez konieczności wzywania specjalisty. Jest to rewolucyjne i łatwe w użyciu urządzenie. Paola Ravizza

32 FCA wokół Nas owa o easyWallbox, nowej stacji ładowa- nia typu plug-and-play, opracowanej przez MENGIE Eps wyłącznie dla FCA. Podłącza się ją do domowej instalacji elektrycznej, tak jak każdy arty- kuł gospodarstwa domowego, a po podłączeniu do niej samochodu (oczywiście elektrycznego) rozpoczyna się jego ładowanie. Kilka godzin później pojazd jest gotowy do drogi. To produkt opracowany z myślą o tych wszyst- kich, którzy pragną posiadać samochód ekologiczny, ale problem stanowi dla nich kwestia jego „tankowania”. Aby szybko zrozumieć, jak bardzo użyteczny jest to system, easyWallbox zaprezentowano w lutym w otoczeniu pięknej, choć niezbyt zelektryfikowanej, okolicydoliny Vigezzo, w Alpach Lepontyńskich. Pokaz miał miejsce na wyso- kości 1800 m n.p.m., gdzie znajdują się jedynie schroniska górskie i stoki narciarskie i gdzie trudno sobie wyobrazić ładowanie elektrycznego Jeepa Renegade 4xe. Historię powstania i rozwoju easyWallbox przybliżą nam Roberto Di Stefano, odpowiedzialny za e-Mobility w FCA, i Carlalberto Guglielminotti, Ceo ENGIE Eps, którzy skupili swoją uwagę na unikalności tego urządzenia. Stacje typu wallbox nie są bowiem nowością, ale jak dotąd były oferowane jedynie opcje typu premium, które wymagały interwencji specjalisty w celu ich zainstalowania. „FCA i ENGIE Eps postanowiły zrewolucjonizować mobil- ność elektryczną – tłumaczy Di Stefano, – stosując praktyczny i niedrogi system, który wpływa na sposób użytkowania samochodów i korzystania z nich”. Założenia te sprawiły, że producent postanowił przy tworzeniu easy- Wallbox skoncentrować się na mocno ograniczonej do tej pory dostępności do tego typu stacji ładowania: była skorzystać z pomocy specjalisty oraz ze zwiększenia to bariera, która zniechęcała nawet najbardziej zagorza- mocy w swojej instalacji, jak w przypadku typowych stacji Na zdjęciu u góry po lewej łych zwolenników podróżowania przyjaznego środowisku. wallbox. Wówczas uzyska możliwość naładowania auta Roberto Nie tyle ze względu na liczbę publicznych stacji ładowania, z mocą nawet 7,4 kW, przy skróconym czasie ładowania Di Stefano, których jest jeszcze niewiele, ale z powodu problemów o połowę i bez potrzeby zmieniania stacji”. a obok niego z ładowaniem w domu, gdzie 75 procent użytkowników FCA i ENGIE Eps współpracują ze sobą od 2017 roku. Carlalberto korzysta z sieci o mocy 3 kW. „Sporą zaletą nasze- Jak twierdzą obaj menedżerowie, easyWallbox to owoc Guglielminotti. go urządzenia – mówi Guglielminotti – jest możliwość pracy setki inżynierów i badaczy współpracujących Jak widać ominięcia trudności technicznych, ponieważ nie wyma- z naukowcami z politechnik w Turynie i Mediolanie. na zdjęciu powyżej, ga ono wprowadzania zmian w domowych instalacjach Stanowi on pierwszy wspólny element pracy zespołowej easyWallbox elektrycznych ani kontroli czy certyfikatów w zakresie rozpoczętej kilka miesięcy temu przez dyrekcję e-Mo- łączy się norm bezpieczeństwa. Wystarczy tylko przymocować bility FCA w ramach koordynacji działań związanych z domową siecią stację do ściany oraz podłączyć ją do typowego do- z mobilnością elektryczną. A działania te obejmują, między elektryczną mowego gniazdka elektrycznego (typu Schuko). Urzą- innymi, realizację instalacji fotowoltaicznej w Mirafori, poprzez typowe dzenie pobiera maksymalnie 2,3 kW energii i zostało największy na świecie projekt doświadczalny Vehicle to gniazdko tak zaprojektowane, aby nie przeciążać domowej sieci grid (V2G) oraz Solar Power Production Unit. Powstanie prądowe. Na zdjęciu elektrycznej i unikać przekraczania mocy, powodując easyWallbox jest potwierdzeniem wspólnej wizji posza- na pierwszej wybijanie bezpiecznika”. „W efekcie – kontynuuje Di nowania środowiska i mobilności, w której na pierwszym stronie Jeep Stefano – dzięki easyWallbox samochód można podłączyć miejscu stawia się potrzeby ludzi. Stacja będzie stano- Renegade 4xe do stacji wieczorem i rano korzystać już z samochodu, wiła element wyposażenia modeli Jeep Renegade na stokach pokonując 180 kilometrów. Jeśli natomiast użytkownik i Compass 4xe w wersji Launch, a także nowego elek- narciarskich chciałby naładować pojazd szybciej, wtedy musiałby trycznego Fiata 500 „La Prima”. Piana di Vigezzo

FCA wokół Nas 33 ALFA ROMEO WCI ĄŻ W FORMULE 1

Kierowcy Kimi Räikkönen i . W tle dyrektor techniczny, Jan Monchaux, Frédéric Vasseur (Team Principal Alfa Romeo Racing ORLEN i dyrektor generalny AG), a także trzeci kierowca, i kierowca testowy – Tatiana Calderon

34 FCA wokół Nas ALFA ROMEO WCI ĄŻ W FORMULE 1 Nowy bolid C39 jest jedną z gwiazd mistrzostw świata, które wstrzymano przez pandemię koronawirusa. Z okazji 110-lecia marki w modelu poprawiono osiągi i design. Carola Popaiz

owy bolid C39 oraz zespół odrobinę przypomina swojego po- Alfa Romeo Racing ORLEN, przednika: dyrektor techniczny, Jan Nza kierownicą którego za- Monchaux, postawił na zupełnie no- siądą Kimi Räikkönen, Antonio Gio- wą koncepcję, opracowaną z myślą vinazzi, trzeci kierowca Robert Kubi- o tym, by zespół mógł ugruntować ca i kierowca testowy Tatiana Cal- postępy, jakie poczynił w ciągu ostat- -deron, będą bohaterami tegorocz- nich dwóch lat i stopniowo zbliżać nych mistrzostw świata Formuły się do pole position. Jak tłumaczy: 1, na których swoje piętno niestety „Wprowadziliśmy w bolidzie sporo mocno odcisnął wybuch pandemii udoskonaleń. Może poza obręczami koronawirusa. Pomimo zachowania i oponami oraz pewnymi komponenta- klasycznych barw, typowych dla wy- mi wewnętrznymi wszystkie pozosta- ścigowych pojazdów Alfy Romeo, C39 łe widoczne elementy zostały zmie- ma nowy wygląd: motyw charak- nione. Jest to zwykły proces ciągłej teryzujący szatę graficzną opraco- poprawy, ale tym razem w jego efek- waną przez Centrum Stylu nazwano cie mamy do czynienia z zupełnie „Speed-Pixel”, aby podkreślić kon- nowym samochodem”. Dla Fré- cepcję prędkości i upływające- dérica Vasseura, Team Principal Al- go czasu w hołdzie dla marki fa Romeo Racing ORLEN i dyrektora z okazji jej 110. rocznicy istnienia. generalnego Sauber Motorsport AG, Dostrzec można również nawiąza- nowy bolid „jest efektem zaanga- nie do przeszłości poprzez powrót żowania i wizji sporej grupy pra- do designu Quadrifoglio, z tym że cujących z poświęceniem osób, bardziej wystylizowanego i prostego a także wyrazem wysokich kompe- w liniach, oraz większy logotyp Alfa tencji każdego członka naszego zes Romeo, który nachodzi na główne połu. Cel nie uległ zmianie: nasze logo, krzyż dawnego herbu Mediolanu osiągi muszą być w przyszłości lep- i wąż rodu Viscontich. C39 jedynie sze niż dzisiejsze”.

FCA wokół Nas 35 ZWYCIĘSTW

lfa Romeo od zawsze kojarzy się z prędko- ścią, wyścigami i zwycięstwami. Powstała A24 czerwca 1910 r. w Mediolanie jako spółka „Anonima Lombarda Fabbrica Automobili (tj. Lom- bardzka Fabryka Samochodów) i niemal od razu brała udział w rajdach. W 1911 r. jej dwa samochody 24 HP pojawiły się na linii startu wyścigu , ale pierwsze zwycięstwo na torze w Mugello marka odnotowała dopiero po I wojnie światowej. Wśród jej osiągnięć warto wymienić 110 LAT ZWYCIĘSTW Założona w 1910 roku Alfa Romeo odegrała ważną rolę w historii sportów motorowych, uczestnicząc w wielu rajdach, począwszy od po Targa Florio, od Formuły 1 po Le Mans. Jej pozycję na torze przypieczętowała współpraca z Sauberem.

Giancarlo Riolfo

aż dziesięć zwycięstw w Targa Florio, 11 w Mille niejszy, człowiek, o którym mawiano, że potrafi zdziałać Miglia (więcej nie odnotowała żadna inna marka) i czte- rzeczy niemożliwe: Nuvolari. Był też kierowca, który odegrał ry w 24-godzinnym wyścigu Le Mans. Nie można kluczową rolę w sportowej historii producenta z Mediolanu. też zapomnieć o dwóch tytułach Mistrza Świata For- Był szybki, ale przede wszystkim został zapamiętany jako muły 1, jednym tytule Mistrza Świata w Grand Prix znakomity organizator i niesamowity znawca ludzi. Mowa w 1925 r. i licznych innych zwycięstwach. W latach 20. oczywiście o Enzo Ferrarim. i 30. za kierownicą modeli Alfa Romeo zasiadali najlepsi Ferrari pojawił się w Alfie w 1920 r. Wygrał dwa Grand Prix w historii mistrzowie kierownicy: Campari, Sivocci, Asca- Ravenny, na torze w Polesine, i , ale niemal od ri, Borzacchini, Brilli-Peri, Varzi. A także ten najsław- razu zauważono w nim inne cechy. W Fiacie pracował wów-

FCA wokół Nas 37 czas młody, utalentowany technik: . Ferrari W latach 30. Ferrari założył własny zespół: Scuderia namówił założyciela Alfy, Nicolę Romeo, by go zatrudnił. Był Ferrari. Był on niezależny od Alfy Romeo, ale tak napraw- to strzał w dziesiątkę, ponieważ Jano zaprojektował model dę stanowił rodzaj działu wyścigów. Wśród kierowców P2, który stał się asem w rękawie Giuseppe Campariego, wyróżniał się zwłaszcza jeden: Tazio Nuvolari. Karierę Gastone Brilli-Periego i Antonia Ascariego i który wygrał rozpoczynał jako motocyklista w rodzinnej miejscowości pierwszą edycję Mistrzostw Świata Konstruktorów. Ascari Castel d’Ario, nieopodal Mantui, w której urodził się także okazał się najlepszym kierowcą. Był odważny jak nikt Ascari. Do Stajni Ferrari trafił w 1930 r. i od razu zasiadł inny. Może nawet zbyt odważny. Stracił życie na torze za kierownicą nowej Alfy Romeo 6C 1750 w wyścigu Mille w Montlhéry. Osierocił syna, Alberto, który później dwa razy Miglia. Wraz z Achille Varzim, który również prowadził z rzędu, w 1952 r. i w 1953 r., zdobył mistrzostwo świata Alfę 6C 1750, ale w barwach Ferrari, stoczył zacięty w F1 w bolidzie Ferrari, zanim podzielił tragiczny los ojca. pojedynek na odcinku 1600 km. Nuvolari miał 7 minut pochodził z Lodi. W Alfie Romeo straty, ale nadrobił je w szalonej pogoni za rywalem. pracował na stanowisku testera, ale szybko dał się poz- W Peschiera del Garda był bliski wyprzedzenia rywala. nać jako niestrudzony rajdowiec. Dwukrotnie wygrał Była noc. Nuvolari wraz z mechanikiem Guidottim jechali wyścig Mille Miglia, trzy razy Coppa Acerbo, Grand Prix tuż za Varzim. Wpadli na pomysł, by wyłączyć reflektory Francji i Włoch, ale ciągle czuł niedosyt. Miał bowiem w samochodzie i jechać za swoim konkurentem, ko- inne marzenie – karierę śpiewaka operowego. Jego głos rzystając z oświetlenia drogi przed jego samochodem. nie był jednak wystarczająco piękny, by zachwycić pub- Ten, nie widząc za sobą świateł, odpuścił walkę, bo liczność. Podczas jego debiutu w „Traviacie” Verdiego pomyślał, że przeciwnik miał awarię, tymczasem Nuvolari w operze rozległ się krzyk „Lepiej idź się ścigać!”. Przerwał wykorzystał tę dekoncentrację i wyprzedził przeciwnika. swoją arię, podszedł w świetle reflektorów do widowni i po- Rywalizacja między Nuvolarim i Varzim trwała całe lata wiedział: „Kiedy się ścigam, mówią mi, żebym śpiewał, kiedy 30. Włochy podzieliły się wtedy na dwa obozy Jedni śpiewam, krzyczą, że mam się ścigać. Co w końcu mam upodobali sobie mistrza z Mantui, walecznego i cechu- robić?”. Ścigać się! Bo jako kierowca Campari miał nie- jącego się niebezpiecznym stylem jazdy, inni kibicowali wielu rywali. Jednym z nich był Borzacchini. Podczas racjonalnemu i zawsze opanowanemu Piemontczyko- Grand Prix Włoch w 1933 r. obaj kierowcy rozegrali między wi. Ale to Nuvolariemu udało się rozpalić serca fanów. sobą zacięty pojedynek. Ale wyciek oleju silnikowego W prasie okrzyknięto go mianem „Mantovano Volan- spowodował tragiczną śmierć obu rajdowców. te” (dosł. Latający Mantuańczyk”), człowieka o wyją-

38 FCA wokół Nas tkowej sprawności fizycznej, zachwycającego wyczy- Pod koniec sezonu 1951 Alfa odeszła jednak z For- nami i niepoddającego się żadnym przeciwnościom. muły 1. Zmienił się regulamin i marka, zamiast inwesto- Na pierwszych stronach 158 Na początku lat 30. , kolejny projekt Jano, wać w nowy bolid, wolała przeznaczyć środki na swoją „Alfetta”, święcił tryumfy w wyścigach. Mimo to mediolański produ- działalność. Wprowadzając na rynek model 1900, Alfa która w latach cent samochodów przechodził kryzys finansowy. Jednocze- odniosła duży sukces handlowy. Postanowiono więc iść pięćdziesiątych śnie nazistowskie Niemcy zaczęły traktować zawody jako za ciosem i zaprojektować Giuliettę, średniej wielkości sa- zdominowała broń propagandową i wspierać swój przemysł. Mercedes mochód, który miał stać się przedmiotem pożądania. Ale wyścigi Grand i wprowadziły na tory samochody, którym pożegnanie z F1 nie oznaczało dla marki całkowitej rezygna- Prix F1. trudno było stawić czoła. Uległ im także w 1935 roku model cji z wyścigów. W latach 60. modele Giulia GTA zdomino- Za kierownicą samochodu P3. Mimo to Nuvolari wziął udział w Grand Prix Niemiec. wały wyścigi w kategorii samochodów turystycznych. Manuel Fangio. I wygrał, wbrew wszelkim przeciwnościom. Najtrudniejszy W latach 1966-1972 Alfy wygrały sześć mistrzostw Europy, Powyżej, od tor na świecie, Nürburgring, pozwolił Mantuańczykowi a także mistrzostwa Trans-Am w Ameryce. Wśród kierow- lewej: Nino na zaprezentowanie atutów, których zabrakło rywalom. ców wyróżniał się zwłaszcza Andrea DeAdamich, który – Farina, wielki Nuvolari poniżył niemieckie zespoły na ich własnym po- zanim został znanym prezenterem telewizyjnym – ścigał się rywal Fangia, dwórku i to przed władzami III Rzeszy. również w F1. Sprawy sportowe powierzono później firmie Giulia Sprint W 1937 r. w stajni Ferrari powstał najsłynniejszy bolid Alfy , założonej przez projektanta Carlo Chitiego, GTA (1965) i P2 (1925-1930). Na Romeo. Był nim model 158 „Alfetta”, zaprojektowany która w 1966 została przejęta przez Alfę. Inżynier z Pistoi, dole, po lewej: przez Gioachino Colombo. Wyposażono go w 8-cylindro- który zaprojektował Ferrari 156 – zwycięzcę Mistrzostw Alfa Romeo wy, turbodoładowany silnik o pojemności 1,5 litra, który Świata F1 w 1961 r. – był również autorem projektu Alfa 33TT, gwiazda generował moc 195 KM. Z biegiem lat moc ta wzrosła Romeo T-33: prototypu samochodu sportowego z silnikiem lat 70. aż do 450 koni. Podczas swojego debiutu, na Coppa V8 o pojemności 2 l, który odnotował liczne zwycięstwa. Ciano w 1938 roku, bolid okazał się najlepszy, ale nad W swojej zmienionej wersji, z silnikiem 12-cylindrowym Europą gromadziły się już czarne chmury zwiastujące II o pojemności 3 l, model ten wygrał Mistrzostwa Świata Sa- wojnę światową. Sporty motorowe zostały wstrzymane. mochodów Sportowych w 1975 i w 1977 roku. Za jego kie- Wznowiono je po długiej przerwie pod koniec lat 40. rownicą zasiadali i . W 1950 roku rozegrano Mistrzostwa Świata F1, a w ich Silnik 12-cylindrowy zyskał duże uznanie. W latach 1976- ramach, najsłynniejsze Grand Prix, jakie odbywały się 1979 wykorzystywał go w F1 brytyjski zespół . przed wojną. W międzyczasie drogi Ferrari i Alfy Romeo W 1979 r. Alfa Romeo powróciła na tor, ale nie odniosła rozeszły się, a były kierowca z Modeny utworzył swoje sukcesów. Te nadeszły dopiero w latach 90., w mistrzo- własne przedsiębiorstwo. Alfetta zdominowała pierwsze stwach Italian Touring Competition, w których udział dwa mistrzostwa F1. W 1950 roku Nino Farina i Juan brał model 155 V6. Najważniejsze okazało się zwycię- Manuel Fangio zwyciężyli we wszystkich Grand Prix, stwo Nicoli Lariniego w mistrzostwach DTM w 1993 r., w których brali udział. Pierwszym mistrzem świata F1 dzięki któremu przerwano dominację na torze marek został Farina. Zdobywca srebrnego medalu Fangio nadrobił niemieckich. Model 155 V6 Lariniego i Alessandra Nan- zaległości rok później, zdobywając za kierownicą Alfetty niniego zdominował 13 z 20 wyścigów. swój pierwszy z pięciu tytułów mistrza świata. Fangio Alfa Romeo znowu bierze udział w F1. Jej model C39, pro- zdominował wszystkie wyścigi, jakie odbyły się w latach wadzić będą Fin Kimi Räikkönen, mistrz świata z 2007 50. Przed wyścigiem przebiegał całą trasę, starając się roku i Antonio Giovinazzi.Trzecim kierowcą jest Robert zapamiętać każdy szczegół toru: stan asfaltu, obecność Kubica, a kierowcą testowym Tatiana Calderon. Alfa ma zabrudzeń, oleju, żwiru. Był precyzyjny i szybki, i wygrywał. już 110 lat, ale jej pasja do wyścigów nie uległa zmianie.

FCA wokół Nas 39 Z WIATREM W ŻAGLACH

40 FCA wokół Nas MC 20 Z WIATREM ALLA PROVA W ŻAGLACH DEL VENTO Nietypowy debiut najnowszego supersamochodu spod znaku trójzębu. Do zaprezentowania jego nazwy marka wybrała żaglówkę Soldiniego – Maserati Multi 70. Cechą wspólną trimaranu i samochodu jest ta sama wiedza technologiczna, jaką dysponuje Innovation Lab w Modenie, oraz cel: doskonałe osiągi.

Carola Popaiz

FCA wokół Nas 41 odczas przygotowań do regat ROCRC Caribbean przeniosła do żeglarstwa swoją wiedzę motoryzacyjną. Maserati Multi 70 podczas 600 Race na grocie trimaranu Maserati Multi 70, Ale jaki jest właściwie wspólny punkt pomiędzy samo- regat ROCRC Pdowodzonego przez Giovanniego Soldiniego, poja- chodem i żaglówką? Ten pierwszy musi być możliwie jak Caribbean 600 wił się wraz z logo Maserati napis: „MC20”, oznacza- najbardziej „przyklejony” do asfaltu, drugi zaś, odwrotnie: Race. Trimaran jący nazwę nowego supersamochodu producenta z Mo- musi starać się wręcz unosić nad wodą. I jeden, i drugi ma długość deny, który zostanie wprowadzony na rynek w najbliższych dążą do uzyskania maksymalnej szybkości. Wspólnym 21,20 m, miesiącach. Ma on zapoczątkować nową erę marki, dla mianownikiem więc jest aerodynamika. powierzchnię której szyper ten jest od lat partnerem: „Jestem dumny, Maserati Multi 70 to statek laboratorium, nad którym pra- żagla 409 m2 i wyporność że mogę reprezentować markę spod znaku trójzębu na cują inżynierowie z Innovation Lab w Modenie, centrum 6,3 tony. W skład świecie – mówi Soldini – i czuję się zaszczycony, że Maserati badań, rozwoju i projektowania Maserati. Laboratorium jego zespołu Multi 70 wybrano do zaprezentowania po raz pierwszy to udostępniło symulatory i technologię, które dotychczas wchodzą, od nazwy nowego supersamochodu”. wykorzystywano w celu ograniczenia współczynnika opo- prawej: Giovanni Maserati i Soldiniego łączą już od 2012 roku te same ru aerodynamicznego samochodów, aby zoptymalizować Soldini, Oliver wartości: pasję, adrenalinę i dążenie do najwyższych przepływy powietrza wokół łodzi i w celu poprawienia siły Hernandez Perez, możliwych osiągów. Początkowo współpraca dotyczyła napędowej wytwarzanej przez żagle. Inżynierowie marki Nico Malingri, Ronan Cointo, jednostki pojedynczokadłubowej Vor 70, a od 2016 roku spod znaku trójzębu swą pracę rozpoczęli od analizy danych Guido Broggi, marka partneruje trimaranowi Maserati Multi 70. Relacja z ostatnich regat trimaranu w celu określenia kluczowych Carlos Hernandez ta z biegiem lat przybierała coraz silniejsze więzi: na po- parametrów ruchu. Później przeprowadzili badanie w celu Robayna czątku polegała na zwykłym sponsoringu, później można określenia możliwych obszarów poprawy poprzez zaawan- i Matteo Soldini było mówić już o ścisłej współpracy, dzięki której Maserati sowane symulacje CFD (Computational Fluid Dynamics)

42 FCA wokół Nas będące w stanie przewidzieć zachowanie przepływu, jaki ma miejsce wokół trimaranu. Wyszczególniono trzy obszary. Pierwszy z nich znajduje się pod grotem: poprzez zamknięcie strefy pomiędzy kokpitem a masztem ograniczono turbu- lencje, zwiększając powierzchnię żagla, a tym samym siłę napędową. Drugą strefą było ramię dziobu, gdzie znajdują się panele fotowoltaiczne zapewniające łodzi energię. Ponieważ tworzyły one turbulencje, zostały osłonięte owiewką, która sprawia, że przepływ powietrza jest płynniejszy. W trzecim obszarze inżynierowie pracowali nad trójkątnym żaglem uniesionym przy maszcie oraz nad dziobem, który stanowi pierwszy punkt, w którym powietrze styka się z trimaranem. Wszystkie te czynności pozwoliły na obniżenie współ- czynnika oporu aerodynamicznego Maserati Multi 70 o około 5%. Lepsze zarządzanie prze- pływami wokół trimaranu pozwala także na skuteczniejszą pracę żagli, dzięki cze- mu zdołano zwiększyć siłę napędową o 4 procent. To przekłada się na pręd- kość trimaranu, która może przekraczać 43 węzły, czyli 79,4 km/h. Dla Sol- diniego teraz celem jest bicie kolejnych rekordów. PORTRECISTA BIELSZCZAN

8 kwietnia zmarł Zbigniew Popadiuch, pracownik FCA Powertrain Technologies, autor wielu obrazów olejnych, grafik i rysunków.

Opr. Mirosława Malich

„To był skromny człowiek i dobry pra- a potem metodologii WCM w zakładzie, dla których cownik – mówi o Zbigniewie Popadiuchu szkic był podstawowym krokiem w rozwiązywaniu pro- jego bezpośredni przełożony, Ireneusz blemów wg zasady, kto umie naszkicować problem, Habdas, szef obszaru montażu silników znaczy, że go rozumie. Pracował do końca, walcząc GSE i TwinAir. – Pracę rozpoczął w na- z chorobą. Będzie nam go brakowało…”. szym zakładzie w 1988 roku jako frezer Pasję i talent artystyczny Zbigniewa Popadiucha, który w Wydziale Narzędziowni. Po pięciu la- wykorzystywał także w pracy, opisywaliśmy kilkakrotnie tach przeszedł na stanowisko szlifierza na łamach naszej gazecie, m.in. w artykule „Artystyczne w tym wydziale, a po zmianach struktu- dusze” w 104 wydaniu pisma. Ale Zbigniew Popadiuch ralnych, które miały miejsce w 2003 był znany i doceniany również w Bielsku-Białej. Jacek roku, trafił na montaż silnika SDE. Jego Proszyk, historyk i badacz religii, którego książki o historii ostatnim miejscem pracy była linia pod- Żydów i protestantów oraz o historii południowej Polski montażu głowicy silnika GSE. i czeskiego Śląska ilustrowane były przez Zbigniewa Przez te 32 lata pracy w naszym zakładzie dał się poznać Popadiucha, mówi: „Był człowiekiem niezwykle uczyn- jako niezwykle ciepły człowiek, podchodzący z nieprze- nym, któremu sprawiało radość przywracanie do życia ciętną sympatią do współpracowników i całego otoczenia. barw nieistniejącego już świata. Gdy trzeba było zre- Jako pracownik był skrupulatny, zdyscyplinowany i dys- konstruować np. dawny dworek Sułkowskich, herb biel- pozycyjny. Nigdy nie odmawiał pomocy. Powierzając mu skich Sunnegów czy zamek w czasach renesansu przy- jakiekolwiek zadanie, można było być pewnym, że wykona nosiliśmy mu fatalnej jakości zdjęcia, grafiki czy po- je wzorowo. Pomimo artystycznej duszy wykazywał zdol- cztówki, a on wyczarowywał w barwach to, co prawie ności i wiedzę techniczną, pozwalające mu na wykony- straciło już wizerunek i blask. Znany był z tego, że wy- wanie w domu mininarzędzi dla ułatwienia sobie i kole- konał setki portretów bielszczan, że zrekonstruował gom pracy, które gwarantowały jednocześnie wymaganą plany nieistniejącej synagogi w taki sposób, że nie po- jakość. Prace te wykonywał z własnej inicjatywy. wstydziłby się ich Karol Korn. Z przedwojennych czarno- Jednak tym, co szczególnie wyróżniało pana Zbyszka, białych fotografii wyczarował niezwykłe rekonstrukcje. był jego wielki talent malarski. Potrafił naszkicować Zawsze był chętny, uczynny i niezwykle skromny. i namalować wszystko: od wspaniałych portretów ludzi Był artystą nieprofesjonalnym. Malarstwa początkowo i gości naszego zakładu, które prezentował na niezli- uczył się sam, następnie był uczniem prof. Z. Kępińskiego czonych wystawach artystycznych, poprzez szkice sy- z Płocka i znanego bielskiego plastyka J. Grabowskiego. tuacyjne i poglądowe, aż po rysunki części. Te ostatnie Najczęściej stosowane przez niego techniki malarskie przyczyniały się w dużym stopniu do rozwoju TPM, to olej na płótnie, grafika i pastel. Niejednokrotnie wy-

44 FCA wokół Nas konywał swoje prace na cele charytatywne m. in.: fresk naścienny w szkole Podstawowej im. Tadeusza Ko- ściuszki w Bielsku-Białej z wizerunkiem patrona szkoły czy portret olejny Jana Brzechwy patrona Szkoły Pod- stawowej w Godziszce. Wiele obrazów przeznaczał na aukcje charytatywne. Jego prace mogliśmy oglądać podczas Dni Rodzinnych w FCA Poland w Bielsku-Białej, a także licznych wystaw, np. jego wystawę obrazów olejnych „Bielsko-Biała sprzed 100 lat” namalowanych z okazji 100-lecia istnienia Ratusza w 1997 r., cykl pas- teli „Bielszczanie znani-nieznani” (260 prac), cykl spor- towcy olimpijczycy Podbeskidzia, portrety „Aktorzy scen przedwojennych” (26 prac) czy też cykl pasteli „Portret – moja pasja” (50 prac). Jego prace znajdują się w zbio- rach między innymi Muzeum Historycznego w Bielsku- Białej, Książnicy Beskidzkiej w Bielsku-Białej czy Am- basadzie RP w Bernie w Szwajcarii (cykl Grupa Ładosia). W dorobku artystycznym miał ponad 2400 prac wyko- nanych różnymi technikami. Był laureatem wielu kon- kursów. Otrzymał między innymi: I Nagrodę w Konkursie Malarstwa Nieprofesjonalnego im. Ignacego Bieńka (2004), I Nagrodę w Konkursie Instytutu Teologicznego

Portrety bielszczan autorstwa Zbigniewa Popadiucha

Kurii Bielskiej „Serce za Serce” (2005), Nagrodę im. kańców naszego powiatu. Miał tyle nowych Władysława Orkana za wybitne osiągnięcia w dziedzinie pomysłów, chciał jeszcze pracować, malo- upowszechniania kultury i twórczości artystycznej wać, myślał o kilku swoich autorskich w 2011 roku (2012). Otrzymał też Medal Honorowy wystawach! Przewlekła cho- z okazji X lat Powiatu Bielskiego (2010). roba i śmierć przekreśliła Zbyszek tworzył rysunki i obrazy olejne z potrzeby serca, wszystko”. namalował m.in. portret papieża Jana Pawła II, wielu znanych bielszczan i mieszkańców powiatu bielskiego. Pasjonował się historią, był twórcą rubryki „Z Teki Zbig- niewa Popadiucha” w biuletynie „Mój Powiat”, gdzie od 1999 roku publikowaliśmy portrety znanych miesz-

FCA wokół Nas 45 KSIĄŻKI

DLA MŁODYCH …ORAZ DLA WIELBICIELI BOTANIKI MIŁOŚNIKÓW FAUNY

Przebywanie na świeżym powietrzu Analogicznie, w przypadku tej pozycji mamy do czynienia ze i interesowanie się ekologią jest światem zwierząt. Tym razem jako punkt odniesienia wystąpili bardzo na czasie, a znajomość panowie. Giganci i liliputy, uwodziciele i samotnicy, truciciele roślin wpisuje się w ten trend w stu i wyklęci – ile zwierzaków, tyle charakterów. Autorka umieściła procentach. Dwie Siostry, jak w encyklopedii zwykle, nie zawodzą. „Zwariowany ponad 600 gatunków atlas roślin”, jak głosi podtytuł, zwierząt z całego świata. wykorzystuje ciekawy zabieg Ten obrazkowy atlas literacki, mianowicie autorka tworzy doskonały duet przypisała roślinom kobiece cechy z pozycją powyżej. Obie – mamy więc do czynienia encyklopedie są z trucicielkami, plażowiczkami, elegantkami, zarumienionymi. wyśmienitym pomysłem W encyklopedii umieszczono ponad 700 roślin, czasem na prezent – opisując je bardzo żartobliwie, czasem zupełnie na serio. z pewnością zaspokoją Z pewnością pieniądze wydane na tę pozycję nie pójdą na ciekawość małych marne. Książka jest napisana w bardzo mądry sposób miłośników fauny i flory. i pozwala dziecku poznawać otaczający świat, którego Narwańcy. integralną częścią jest królestwo roślin. uwodziciele Zwariowany atlas roślin i samotnicy Adrienne Barman Adrienne Barman Wydawnictwo Dwie Siostry Wydawnictwo Dwie Siostry Warszawa 2020 Warszawa 2020

INSPIRUJĄCE CZY MOŻNA WYZBYĆ SIĘ LĘKÓW WNĘTRZA I SPEŁNIAĆ MARZENIA?

Autorka od lat prowadzi w Internecie Hygge Blog, w którym Bardzo pozytywna i inspirująca opowiada o inspirujących miejscach, ludziach, sytuacjach. książka, idealna na letnie wieczory. „Odwiedziny” oparte są na super prostym, a jakże chwytliwym Sole i Stella to przyjaciółki na śmierć pomyśle – zajrzeć ludziom do mieszkań i omówić z nimi to, i życie. Jednak ich charaktery nie jak są urządzone. Koncept jest idealny – spotkanie, a przy mogłyby się bardziej różnić. Sole jest okazji inspirująca pogawędka. Mamy więc okazję poznać przepełniona strachem, nawet nie najróżniejsze wnętrza – małe mieszkania w słynnej zdając sobie z tego sprawy. Kiedy superjednostce w Katowicach, dom urządzony w dawnym Stella ginie niespodziewanie drewnianym szynku. Książka jest godna polecenia, pokazuje w dramatycznych okolicznościach, bowiem pomysłowych, kreatywnych Sole postanawia pójść za ostatnim właścicieli, którzy są jednocześnie życzeniem przyjaciółki i zacząć spełniać wszystkie marzenia, ciekawymi osobowościami i niosą ze przed którymi do tej pory hamował ją strach. Nagle okazuje się, sobą niewiarygodne historie. Atutem że może łapać życie pełną piersią... Autorka przyznaje, że sama książki są również piękne zdjęcia miała problem z przełamaniem swoich lęków (np. przed wykonane przez Kachnę Baraniewicz pająkami czy ciemnością), ale dzielnie stawiała im czoło, i Michała Lichtańskiego. co zaprocentowało w uczucie spełnienia i tę książkę.... Odwiedziny. Rozmowy o designie Sztuka sięgania gwiazd Aleksandra Koperda Chiara Parenti Wydawnictwo Znak Wydawnictwo Znak Kraków 2020 Kraków 2020

46 FCA wokół Nas Joanna Lasek

PRAWDZIWA CO BYŁO PRZED HISTORIA O PRZETRWANIU SMS-AMI I MAILAMI…

Agata Tuszyńska długo dojrzewała do opisania tej historii, na Historia komunikowania początku nie czuła się zbyt silna, aby zmierzyć się z tematem. jest nierozerwalnie „Mama zawsze wraca” to historia małej Zosi, która spędziła związana z historią gatunku dzieciństwo w piwnicy, gdzie, tuż po likwidacji getta, ukryła ją ludzkiego. Tak długo, jak jej mama, stwarzając dziewczynce równoległą rzeczywistość. długo istnieje człowiek, Zosia nie znała innego świata, potrafiła tak ubarwić sobie istnieją sposoby rzeczywistość własną wyobraźnią, że ciemna, śmierdząca porozumiewania się. piwnica wydawała jej się atrakcyjnym miejscem. Mama Zosi Pamiętajmy, że nawet przed wojną była nauczycielką małych dzieci, niezwykłą drzewa nawiązują ze sobą kobietą, która potrafiła relacje i przekazują sobie zorganizować ukochanej komunikaty. Autorka robi córeczce warunki do przetrwania. przegląd najróżniejszych Zosia spędziła wiele miesięcy kanałów wymiany w towarzystwie ulubionej lalki informacji – od pisma oraz szczurów, których wcale się supełkowego, poprzez gołębie pocztowe, znaki dymne, nie bała. Ta historia porusza do wystrzeliwanie kopert z armaty i wiele, wiele więcej. Ciekawa głębi, co wzmacniają przepiękne i pouczająca lektura pokazująca, że SMS-y i e-maile miały ilustracje Iwony Chmielewskiej. swoich bardzo interesujących poprzedników. Mama zawsze wraca Halo. Historia komunikowania się Agata Tuszyńska Liliana Fabisińska Wydawnictwo Dwie Siostry Wydawnictwo Nasza Księgarnia Warszawa 2020 Warszawa 2020

O DZIAŁANIACH WSZYSTKO O NIEZNANEJ SIŁY DRAPIEŻNYCH PTAKACH

Alice Lungen zajęła się zgłębianiem tajemniczej historii, która Ptaki drapieżne cieszą się szacunkiem wydarzyła się w 1959 roku, a do której ciągle w Rosji się ze względu na swą majestatyczną siłę, wraca. Grupa turystów, aby uczcić kolejny zjazd KPZR, ale jednocześnie napawają lękiem, postanowiła zdobyć górę Ortoten na Uralu. Nigdy tego nie budzą niepewność i brak zaufania. dokonali. W nocy, z niewyjaśnionych powodów, rozcięli swój Konrad Malec jest ich znawcą namiot i wybiegli w noc, aby rozpalić ognisko. Nikt nie przeżył. i sprzymierzeńcem. Przybliżając Niektórzy, jak udało się ustalić, umarli z powodu hipotermii, poszczególne gatunki czytelnikowi, inni mieli na ciele i twarzy siniaki, złamania, otarcia. Śledztwo odczarowuje mityczne zagrożenie utknęło, w martwym punkcie, a prokurator, po wyjaśnieniach, płynące z ich strony. Autor prowadzi że turystów zabiła „potężna siła”, przyrodniczy wykład, po którym nie zamknął je nagle. Alice Lungen nie sposób nie odczuwać do tych ptaków skupia się na próbach wyjaśnienia szacunku i wdzięczności. Pan Malec tajemniczych śmierci, a raczej na przybliża nam zwyczaje godowe, przyzwyczajenia kulinarne czy mechanizmach biurokratycznej machiny, natręctwa związane z życiem codziennym ptaków drapieżnych. która uniemożliwiła odkrycie prawdy. Na przykład okazuje się, że orzeł bielik to leń i oportunista. Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Doskonała pozycja dla wielbicieli ptaków i dzikiej przyrody. Historia bez końca Myśliwce. Życie ptaków drapieżnych Alice Lungen Konrad Malec Wydawnictwo Czarne Wydawnictwo Czarne Wołowiec 2020 Wołowiec 2020

FCA wokół Nas 47 GADŻETY

NOWATORSKA ZABAWKI BIŻUTERIA Z NATURALNYCH MATERIAŁÓW Anna Orska to jedna z najbardziej utalentowanych i kreatywnych osobowości w świecie rodzimego jubilerstwa. Jej kolekcje są nowatorskie i awangardowe. Nie boi się Świat drewnianych zabawek to świat naszego dzieciństwa. zaprojektować choćby serii „insects”, w której namawia Przeciążenie plastikiem i bodźcami sprawia, że konsumenci klientów do noszenia w uszach, na szyjach i na rękach zwracają się z powrotem ku naturalnym, pająków, komarów, krabów, koników polnych, mrówek. ekologicznym i przyjaznym środowisku Tym razem inspiracją stała się podróż materiałom. Firma Tarnawa to znany do Peru – kolebki tradycyjnego od pokoleń producent drewnianych tkactwa. To jedno z niewielu miejsc, zabawek. Ładne i przyjazne, cieszące gdzie tka się jeszcze tradycyjną, oko i wnętrza swoim stylem retro, wręcz prymitywną metodą. są najlepszym sposobem na zabicie W przygotowanie kolekcji nudy przez malucha. Wystarczy zaangażowanych było ponad góra drewnianych klocków, dwadzieścioro tkaczy oraz a w kilka minut urosną zamki, tkaczek. Kolekcja „Peru” ma tory wyścigowe, zjeżdżalnie więc nie tylko komercyjny sklepy i wiele innych. wymiar – przypomina, że Wyobraźnia dziecięca nie zna tradycja i wielowiekowa kultura ma granic. Drewno do zabawek więcej do zaoferowania niż seryjnie Tarnawy pochodzi od wykonywane, „minutowe” wyroby dostawców prowadzących tak popularne w naszych szybkich gospodarkę leśną zgodnie czasach. z wymogami UE.

RADIO INTERNETOWE

Urządzenie to łączy w sobie tradycję i nowoczesność. Mając radioodbiornik z dostępem do Internetu, można połączyć się ze stacjami całego świata. Urządzenia firmy Revo zapewniają jakość odbioru wysokiej klasy, ale również posiadają atrakcyjny design. Producent otrzymywał już w przeszłości nagrody za doskonałe wzornictwo. Design charakteryzuje się utrzymaną w klimacie retro, ręcznie robioną drewnianą obudową. Wersje kolorystyczne to orzech amerykański/srebrne aluminium lub orzech amerykański/czarne aluminium. Standardem w sprzęcie REVO jest dostęp do tradycyjnych analogowych stacji FM i cyfrowych stacji DAB – każdy z systemów w obsługą RDS. Modele wyższe, jak Revo SuperConnect, posiadają już większą moc przetwornika oraz dostęp do stacji internetowych, umożliwiają także dostęp do Spotify Connect.

48 FCA wokół Nas Joanna Lasek

Z MIŁOŚCI SMARTFON DO WIECZNEGO PIÓRA NA KAŻDĄ KIESZEŃ

Mimo że wieczne pióra utraciły swój prymat nad długopisem Gigaset specjalizuje się (komu w dzisiejszych czasach chce się pieczołowicie czyścić w telefonach dla pióro?), ciągle są jeszcze pasjonaci, którzy doceniają „starożytny” określonych grup kunszt ładnego i starannego nim pisania. Popularnością cieszy odbiorców. Tym razem się chociażby sztuka kaligrafii – organizowane są kursy na rynku pojawiło się i warsztaty kaligrafowania i nie mogą one narzekać na brak urządzenie w bardzo uczestników. Nie dziwi więc, że powstały w Polsce firmy, budżetowej wersji – specjalizujące się w tej niszy. w sklepach jego cena KWZ Ink to mały producent, oscyluje w granicach który zapoczątkował swój biznes 250 PLN. Przekątna z miłości do wiecznych piór. wyświetlacza Właściciel początkowo zaczął wynosi 5,0”, robić atramenty na własny użytek, ze szkłem 2,5 D a pierwsze receptury ściągnął i powłoką odporną z Internetu. Teraz w ofercie na zabrudzenia. znajduje się kilkadziesiąt kolorów, Smartfon posiada a firma weszła także na rynek czterordzeniowy procesor 1,3 GHz kaligrafii. Kolory KWZ są mocno z obsługą 4G LTE i 1 GB pamięci RAM. GS80 pracuje nasycone i mają bardzo na dwóch kartach SIM i posiada micro-USB z funkcją różnorodną paletę. Można „on the go”, dzięki niej telefon może służyć jako power bank. przebierać w kilku odcieniach, Urządzenie waży 151 gramów, a jego wymiary to nawet w tak trudnym, jak żółty… 145x72x10,1 mm.

MINISTERSTWO DOBREGO MYDŁA

To nazwa małej rodzinnej firmy, która powstała z miłości do ręcznie robionych kosmetyków opartych na naturalnych produktach. Kremy, mydła, hydrolaty, serum – wszystko cechuje pieczołowicie opracowana receptura i dbałość o klienta. Do tego design strony i kosmetyków cieszy oko, przyjemnie się korzysta z takich cudeniek. Hitem firmy Ministerstwo Dobrego Mydła jest na przykład krem nazwany

„Konfiturą malinowo-różaną”. Uzupełnieniem kremu jest różano-malinowe serum o pięknym zapachu. Warto zainwestować w kosmetyk wykonany w rodzimej małej firmie, do tego widząc, że maksymą „ministerstwa” jest dbałość o szczegóły. Opakowania nadają się bowiem do recyclingu.

FCA wokół Nas 49 KUCHNIA przygotowane przez redakcję

PULPECIKI RYBNE

Pulpeciki rybne to proste i apetyczne drugie danie, które wymieszać. Gdyby masa okazała się zbyt luźna, dodać z pewnością zasmakuje całej rodzinie, a przede wszystkim odrobinę bułki tartej (masa nie powinna być zbyt twarda). podbije podniebienia naszych dzieci. Można je przygotować Przy pomocy łyżki formować pulpeciki, obtoczyć najpierw ze zwykłego fileta z dorsza, morszczuka, okonia lub innej, w mące, następnie w roztrzepanym jajku i na koniec w tartej dowolnej ryby, po czym usmażyć w chrupiącej panierce lub bułce. Jeśli chcemy, by pulpety były bardziej chrupiące, upiec w piekarniku, gdy wolimy lżejszy i zdrowszy posiłek. można ponownie obtoczyć je w jajku i bułce tartej. Rozgrzać mocno olej roślinny na patelni o wysokich krawędziach, Składniki smażyć pulpety, co pewien czas je obracając. Usmażone kulki przekładać do odsączenia na talerz wyłożony papierowym 350 g dorsza (lub innego fileta rybnego), 50 g czerstwego ręcznikiem kuchennym. Jeśli natomiast wolicie nieco lżejsze chleba pokrojonego w kostkę lub czerstwą bułkę, jajko, potrawy, wyłóżcie pulpeciki na blasze wyłożonej papierem do 30 g parmezanu, pęczek pietruszki, ząbek czosnku (wedle pieczenia, skropcie odrobiną oleju i pieczcie w piekarniku uznania), sól i pieprz. Do przyrządzenia panierki: mąka, rozgrzanym do 180° przez około 20 minut, co pewien czas je 1 – 2 jajka, bułka tarta. Do smażenia: olej roślinny. obracając. I gotowe! Smacznego!

Przygotowanie

Włożyć do miksera kawałki fileta rybnego i zmiksować na papkę. Dodać czerstwy chleb, ząbek czosnku i pietruszkę, całość posiekać. Przełożyć do miski, dodać starty parmezan, jajko, szczyptę soli i świeżo zmielony pieprz i dobrze

50 FCA wokół Nas stan na 31 maja 2020 r. Spółki Grupy Fiat Chrysler Automobiles

al. Wyścigowa 6 (Catalina Bldg., VII piętro) 1. Fiat Chrysler Polska Sp. z o.o. 02-681 Warszawa, tel. (22) 6074350 reprezentacja i koordynacja Prezes Zarządu: Zileri dal Verme działalności Grupy FCA w Polsce ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała 2. FCA Poland S.A. Tel. (33) 8132100, Fax (33) 8132036 produkcja Prezes Zarządu: Alfredo Leggero samochodów osobowych ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała 3. FCA Powertrain Poland Sp. z o.o. Tel. (33) 8132452, Fax (33) 8132451 Dyrektor Generalny: Davide Guerra produkcja silników do samochodów ul. Ciężarowa 49, 43-430 Skoczów 4. Iron Poland Sp. z o.o. Tel. (33) 8538200, Fax (33) 8532964 produkcja odlewów żeliwnych Wiceprezes Zarządu: Marek Kanafek dla przemysłu samochodowego ul. Węglowa 72, 43-346 Bielsko-Biała 5. FCA Services Polska Sp. z o.o. Tel. (33) 8132182, Fax (33) 8134108 administracja księgowa, Wiceprezes Zarządu: Ettore Actis Goretta personalna i płace ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała zakupy ma te ria łów pośrednich 6. FCA Group Purchasing Poland Sp. z o.o. Tel. (33) 8132549, Fax (33) 8126988 i bezpo śred nich do produkcji Dyrektor spółki: Rafał Staciwa samochodów ul. Konwojowa 51, 43-346 Bielsko-Biała 7. Sadi Polska – Agencja Celna Sp. z o.o. Tel. (33) 8135323, Fax (33) 8134113 Wiceprezes Zarządu: Ettore Actis Goretta usługi celne ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała 8. Sirio Polska Sp. z o.o. Tel. (33) 8132485, Fax: (33) 813 5333 ochrona osób, mienia i ochrona Prezes Zarządu: Filippo Ricciarelli przeciwpożarowa oraz transport ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała 9. Gestin Polska Sp. z o.o. Tel. (33) 8132272 zarządzanie i utrzymanie nieruchomości, Prezes Zarządu: Jan Maślorz usługi

Spółki joint venture

al. Wyścigowa 6, 02-681 Warszawa 1. FCA Bank S.p.A. Spółka Akcyjna Tel. (22) 6074990, Fax (22) 6074879 usługi bankowe Oddział w Polsce Dyrektor Oddziału: Lucyna Bogusz al. Wyścigowa 6, 02-681 Warszawa 2. Leasys Polska Sp. z o.o. Tel. (22) 6074800, Fax (22) 6074982 usługi finansowe: leasing i wynajem Prezes Zarządu: Claudio Catania pojazdów

Spółki koncernu CNH Industrial

ul. Otolińska 25, 09-407 Płock 1. CNH Industrial Polska Sp. z o.o. Tel. (24) 2679600, Fax (24) 2679605 produkcja Dyrektor Zakładu: Giacomo Stella maszyn rolniczych Al. Wyścigowa 6, 02-681 Warszawa 2. Iveco Poland Sp. z o.o. Tel. (22) 5784300, Fax (22) 5784318 import i sprzedaż samochodów Dyrektor Generalny: Daniel Wolszczak dostawczych i ciężarowych ul. Metalowa 15, 99-300 Kutno 3. CNH Industrial Kutno Polska Sp. z o.o. Tel. (24) 355 96 15, Fax: (24) 355 96 35 produkcja Dyrektor Zakładu: Leszek Kaczmarek maszyn rolniczych