Hendrik Werkman Gratis Epub, Ebook
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
HENDRIK WERKMAN GRATIS Auteur: Han Steenbruggen Aantal pagina's: 60 pagina's Verschijningsdatum: 2020-10-02 Uitgever: Noordboek EAN: 9789056156770 Taal: nl Link: Download hier H.N. Werkman (1882-1945) Naar hoofdinhoud. Zoek je naar.. Nieuws Gebouw Wall House 2. Menkemaborg Zaalverhuur David Bowie is. Werkman In ging hij, na de derde klasse op de rijks-HBS te hebben gedoubleerd, werken bij de uitgever-drukker T. Borgesius in Sappemeer. En het zou dit uitgevers- en drukkersvak zijn waarin Werkman zijn verdere loopbaan zoeken moest. Maar in begon hij in de stad Groningen een eigen drukkerij, die het uithield tot Door onzakelijk beleid gedwongen tot liquidatie richtte Werkman in een drukkers-bedrijf in op de derde en vierde verdieping van een pakhuis in Groningen. Dit bedrijf zou tot blijven bestaan. Al vroeg bleek bij Werkmans werkzaamheden als drukker zijn kunstzinnige aanleg en ontstonden er tussen hem en andere Groninger kunstenaars vele contacten. Als lid van de in opgerichte avant-garde kunstenaarsvereniging 'de Ploeg' ging hij bijv. Aan dergelijke exposities nam hij vanaf , toen hij naar buiten toe ook eigen schilderstalenten durfde tonen, zelf deel. Hoezeer Werkman zich deelgenoot ging voelen van de avant-garde in de beeldene kunst kwam duidelijker nog aan het licht bij zijn uitgave van een door hemzelf geschreven en gedrukte periodiek. Het geschriftje The Next Call, dat in een kleine oplage van tot in 9 nummers verscheen, was bestemd voor de naaste vriendenkring, maar ook voor kunstenaars in het buitenland zoals de Rus El. De uitgave wekte opzien zowel wegens de ironische tekst waarmee Werkman zich tegen de bekrompen burgerij keerde als wegens de avant-garde vormgeving. De bladen van dit pamflet bestonden nl. Er is verwantschap met de rechthoeken van de abstracte kunst van de Stijl-groep en de wiskundige vormen van Lissitzky's mechanismen in het platte vlak. Dank zij een intensieve correspondentie met de Belgische schilder Michel Seuphor pseudoniem voor F. Berckelaers , aan wie Werkman nummers van The Next Call stuurde, werd hij uitgenodigd op de door Seuphor in georganiseerde tentoonstelling Cercle et Carré in Parijs, waar druksels van Werkman bij andere abstracte werken te zien waren. Afgezien van deze kunstvorm gaf het uitzicht uit Werkmans drukkerij op de stad hem inspiratie tot de veelvuldig in zijn werken gebruikte motieven en beelden zoals schoorstenen, duiven, balken en schepen. Werkmans vormgeving en kleurkeuze werden op velerlei wijze beïnvloed. Zo werd hij vooral geboeid door de ongemengde kleuren van de speelse voorstellingen van Paul Klee. Een voorbeeld hiervan is het schilderij Dorpsstraat Stedelijk Museum, Amsterdam, ; een blik uit Werkmans voormalig ouderlijk huis te Leens. Behalve de invloed die Vincent van Gogh op hem uitoefende waren het vooral de exotische voorstellingen van Paul Gauguin en het werk van schilders als Mare Chagall en Pablo Picasso die hem trokken. In maakte Werkman een echte kunstreis samen met Jan Wiegers naar Keulen en Parijs om talrijke indrukken in deze avant-garde centra van de schilderkunst op te doen. Daar het drukken Werkman echter meer mogelijkheden bood zich vrijer te uiten dan het schilderen, ontwikkelde hij, al experimenterend van tot aan zijn dood, steeds andere technieken van druksels. Sinds gebruikte Werkman de techniek van 'hot printing': met telkens anders gekleurde inktrollers drukte hij talloze malen rechtstreeks over de vele, door hem met een scheermesje uitgesneden vormen de sjablones zonder dat er penseel of potlood aan te pas kwam. Werkman koos de naam 'hot printing', geïnspireerd als hij was door jazzmuziek, in navolging van de zo door hem genoemde 'hot jazz'. Hiermee bedoelde Werkman jazz uitgevoerd door middel van piano, trompet en basviool. Met dit procédé, waarvan de toepassingsmogelijkheden op den duur uitgebreid werden, heeft hij zijn fraaiste druksels gemaakt. De voorstellingen van mensen, vogels, een gefingeerd paradijsland, rookpluimen, vuurtorens, enz. Beeldbepalend voor De Ploeg werd ook het tijdschrift Blad voor Kunst dat Werkman in uitgaf. Het omslag voor het laatste nummer toonde de invloed van de modernisten, onder wie Theo van Doesburg. Intussen kwam de drukkerij in financiële moeilijkheden en verhuisde het bedrijf naar de tweede en derde verdieping van een pakhuis aan de Lage der A Daar begon een nieuwe kunstzinnige periode voor Werkman, met het internationaal verspreide tijdschrift The Next Call Ook maakte hij druksels zoals hij ze noemde op een handpers uiteindelijk zou hij nog maar één man in dienst hebben. Zijn werk werd intussen niet alleen in Groningen geëxposeerd, maar bijvoorbeeld ook in Parijs Vanaf het begin experimenteerde Werkman met zijn druksels. Vanaf gebruikte hij de zijkant van de inktroller om ermee te tekenen. Ook bracht hij met de inktroller de kleur direct op het papier aan eerst deed hij dat alleen via de drukpers. Vanaf circa werkte hij ook met sjablonen, die hij uit papier sneed. Zo ontstonden de prenten van Hot Printing. Het werk werd allengs gecompliceerder. Eind maakte Werkman kennis met Willem Sandberg, conservator later directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam; hij zou het werk promoten en verkopen. Kunstzaal Helen Spoor Amsterdam toonde in oktober voornamelijk druksels van Werkman. Hendrik Nicolaas Werkman (1882-1945) Werkman heeft ook geschreven. Hij is de auteur van een klein aantal experimentele gedichten en poëtische prozastukken, waarvan enkele bij de Dada -stroming kunnen worden ingedeeld. Andere teksten zijn manifesten, die hij gebruikte bij het opschudden van het culturele leven in Groningen, bijvoorbeeld Groningen Berlijn Moskou Parijs en Groeiende Lach. Enkele van zijn teksten werden opgenomen in de biografie van Werkman door Hans van Straten In werd een selectie van zijn correspondentie uitgegeven in de serie Privé-domein. Sandberg, die oorspronkelijk was opgeleid tot typograaf , verwierf veel werk van Werkman voor het Stedelijk Museum. Het was ook Sandberg die hem in zijn eerste solotentoonstelling bezorgde in Amsterdam. Critici waren welwillend en er werd werk verkocht. Prière pour nous autres charnels , Charles Péguy. Paul Robeson zingt , Hendrik Marsman. Zo dikwijls als ik dwalend , Muus Jacobse. Tijdens de oorlog verzorgde hij samen met August Henkels , Adri Buning en Ate Zuithoff onder de naam De Blauwe Schuit verschillende uitgaven die in bedekte termen kritiek leverden op het nazi -bewind. De teksten werden door Werkman voorzien van prachtige kleurrijke "druksels". Uit die tijd stamt ook een van zijn bekendste werken, een dubbele serie van tien druksels getiteld: " Chassidische legenden I en II". Werkman werd met negen anderen gefusilleerd door SD'er Peter Schaap van het Scholtenhuis in de bossen bij Bakkeveen , drie dagen voor de bevrijding van Noord- Nederland. De redenen voor zijn arrestatie en executie zijn nooit helemaal duidelijk geworden. Volgens Monique Brinks [2] was het naderen van de Canadese bevrijders in april , en dus een mogelijk aanstaande bevrijding, de oorzaak van paniek op het Scholtenhuis. De administratie van het Scholtenhuis werd vernietigd en de tientallen gevangenen werden, nadat zij in groepen waren verdeeld, weggevoerd en doodgeschoten om te voorkomen dat zij in handen van de bevrijder zouden vallen en tegen de Duitsers konden getuigen. Werkman ligt begraven op de begraafplaats van Bakkeveen. In werden zijn voormalige werkruimten, op de bovenverdieping van een pakhuis aan Lage der A nummer 13 in Groningen, verbouwd tot ateliers. Het gebouw werd bij die gelegenheid omgedoopt tot "Werkmanhuis". In het Grafisch Museum Groningen is een Werkman-atelier ingericht, waar aan de hand van authentiek materiaal wordt getoond hoe Werkmans technieken tot stand zijn gekomen. Ook zijn er verschillende ter plaatse vervaardigde reproducties van zijn druksels te bezichtigen. In maakte de Nederlandse regisseur Gerrard Verhage Ik ga naar Tahiti , een gedramatiseerde documentaire over Werkmans laatste dagen. De Stichting H. Werkman had als doelstelling om de bekendheid van het werk van Werkman te bevorderen. Ze bezat een grote collectie druksels, gebruiksgrafiek, tekeningen, schilderijen en brieven van Hendrik Nicolaas Werkman. De collectie van de stichting is in het jaar in langdurig bruikleen overgedragen aan het Groninger Museum. Ook het Amsterdamse Stedelijk Museum droeg tijdelijk haar bezit over aan Groningen. Zo kon in een omvangrijk project starten om het oeuvre in een database te inventariseren. In het voorjaar van werd een expositie Werkman Online georganiseerd bij de afronding van de publieksversie van de database. In werd een oeuvrecatalogus uitgegeven: H. Werkman, Het complete oeuvre , waarin voor het eerst een nagenoeg compleet overzicht gegeven werd van zijn omvangrijke werk. Na de tentoonstelling werden de schilderijen, druksels, tekeningen en grafiek geretourneerd aan het Stedelijk Museum. In besloot het stichtingsbestuur dat zijn taak was voltooid. Het bezit van de stichting werd geschonken aan het Groninger Museum en aan het Stedelijk Museum en de stichting werd opgeheven. De Grot Martinus Nijhoff. Aan de Nije Drintsewei te Allardsoog tussen Bakkeveen en de volkshogeschool staat een monument ter nagedachtenis van Werkman en de negen anderen die tegelijk met hem werden gefusilleerd. Ook bij zijn geboortehuis in Leens stond een monument, gemaakt door de bronsgieter Ben Joosten. Het H. Werkman College , een school voor voortgezet onderwijs in het centrum van Groningen, is naar Werkman genoemd. Deze gemeentelijke openbare scholengemeenschap houdt de erfenis van Werkman