Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Czernice Borowe
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Załącznik do Uchwały Nr 201/XX/17 Rady Gminy Czernice Borowe z dnia 24 kwietnia 2017 r. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZERNICE BOROWE NA LATA 2017-2023 CZERNICE BOROWE, KWIECIEŃ 2017 Projekt pn. „Opracowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji dla gminy Czernice Borowe" współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej, w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZERNICE BOROWE NA LATA 2017-2023 Spis treści Wstęp .................................................................................................................................... 3 1. Charakterystyka gminy ................................................................................................... 4 2. Powiązania z dokumentami strategicznymi i planistycznymi ........................................... 9 2.1. Strategia Rozwoju Gminy Czernice Borowe na lata 2016-2024 ................................... 9 2.2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Czernice Borowe z 2002 r. ...............................................................................................12 2.3. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Czernice Borowe na lata 2006-2013 ........................................................................................................................13 2.4. Lokalna Strategia Rozwoju Lokalnej Grupy Działania „Północne Mazowsze” na lata 2016-2022 ........................................................................................................................15 3. Metodologia ...................................................................................................................17 4. Delimitacja obszarów zdegradowanych .........................................................................25 4.1. Sfera społeczna .....................................................................................................25 4.2. Sfera gospodarcza .................................................................................................38 4.3. Sfera środowiskowa ...............................................................................................40 4.4. Sfera techniczna ....................................................................................................41 4.5. Podsumowanie diagnozy........................................................................................44 5. Obszar rewitalizacji .......................................................................................................48 5.1. Pognębiona diagnoza obszaru rewitalizacji ...............................................................50 6. Wizja .............................................................................................................................74 7. Cele procesu rewitalizacji ..............................................................................................76 8. Katalog projektów rewitalizacyjnych ..............................................................................82 8.1. Projekty podstawowe .............................................................................................84 8.2. Projekty uzupełniające ......................................................................................... 102 9. Mechanizmy zapewniające komplementarność ........................................................... 114 9.1. Komplementarność przestrzenna ............................................................................ 114 9.2. Komplementarność proceduralno-instytucjonalna .................................................... 116 9.3. Komplementarność problemowa .............................................................................. 116 9.4. Komplementarność źródeł finansowania .................................................................. 124 9.5. Komplementarność międzyokresowa ...................................................................... 124 10. Realizacja zasady partnerstwa i partycypacji ........................................................... 131 11. Wdrażanie i monitoring ............................................................................................ 136 Spis rysunków .................................................................................................................... 142 Spis tabel ........................................................................................................................... 143 Załącznik nr 1. Wyniki badania ankietowego ...................................................................... 144 2 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZERNICE BOROWE NA LATA 2017-2023 Wstęp Perspektywa finansowa Unii Europejskiej 2014-2020 akcentuje nowe podejście do rewitalizacji. Nowe podejście nie oznacza zmiany znaczenia tego pojęcia, ale powrót do idei rewitalizacji, którą stanowi nadrzędność społecznego wymiaru tego procesu. W poprzednich okresach rewitalizacja dotyczyła wyłącznie obszarów miejskich i miała stanowić odpowiedź na problemy: zdegradowanej tkanki miejskiej, erozji stosunków społecznych i problemy o charakterze gospodarczym. Umieszczenie człowieka w centralnym punkcie rewitalizacji skutkuje potrzebą rewitalizacji obszarów wiejskich. Specyfika wsi jest odmienna od specyfiki miasta, ale mieszkańców obszarów wiejskich nie omijają problemy: ubóstwa, bezrobocia, nieporadności życiowej, niepełnosprawności czy niskiego wykształcenia. Mając na względzie powyższe władze gminy Czernice Borowe przystąpiły do opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Czernice Borowe. Na potrzeby przedmiotowego opracowania dokonano skrupulatnej analizy występowania zjawisk kryzysowych na obszarze gminy. W efekcie przeprowadzonej diagnozy dokonano delimitacji obszaru zdegradowanego, a następnie wyznaczono granice obszaru rewitalizowanego, na którym zaplanowano szeroki wachlarz wzajemnie uzupełniających się przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Na obszarze gminy Czernice Borowe, w perspektywie 2007-2013, zrealizowano wiele przedsięwzięć o charakterze rewitalizacyjnym w ramach Odnowy Wsi i inicjatywy LEADER+, niemniej jednak przedsięwzięcia te były rozproszone na obszarze całej gminy. Podjęcie tych działań było konieczne i zasadne, działania te stanowiły odpowiedź na potrzeby mieszkańców, ale siła ich oddziaływania byłaby większa, gdyby przedsięwzięcia te zostały skoncentrowane na mniejszych jednostkach (sołectwach, miejscowościach) i w sposób kompleksowy rozwiązały problemy danej jednostki. Doświadczenie gminy, zaangażowanie mieszkańców oraz zaplanowanie przedsięwzięć zgodnie z zasadą koncentracji i komplementarności to przesłanki wskazujące na skuteczność zaplanowanego w niniejszym dokumencie procesu rewitalizacji w gminie Czernice Borowe. 3 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZERNICE BOROWE NA LATA 2017-2023 1. Charakterystyka gminy Gmina Czernice Borowe zlokalizowana jest w północnej części województwa mazowieckiego, w powiecie przasnyskim. Przez teren gminy przebiegają dwie istotne z punktu widzenia regionu drogi wojewódzkie; nr 544 trasy Brodnica – Ostrołęka oraz nr 617 trasy Przasnysz – Ciechanów. Od strony wschodniej gmina położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Przasnysz, graniczy również z gminami: Krasne, Opinogóra, Regimin, Grudusk, Dzierzgowo i Krzynowłoga Mała. RYSUNEK 1. POŁOŻENIE GMINY CZERNICE BOROWE Źródło: opracowanie własne 4 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY CZERNICE BOROWE NA LATA 2017-2023 Siedzibą władz samorządowych jest wieś Czernice Borowe. W granicach administracyjnych gminy znajduje się 25 sołectw. Obszar gminy zajmuje 12 018 ha, co stanowi ok. 10% powierzchni powiatu. Na koniec 2015 roku liczba ludności wynosiła 3 886 osób, co daje niską gęstość zaludnienia kształtującą się na poziomie 32 os/km2. Gmina Czernice Borowe jest bardzo słabo skomunikowana. Najbliższe dworce PKP zlokalizowane są w oddalonym o 26 km Ciechanowie i Mławie, do której trzeba dojechać ok 31 km. Połączenia kolejowe oferują również Pułtusk i Ostrołęka, jednak odległość jaką należy pokonać do tych miejscowości to ponad 50 km. Połączenia autobusowe w gminie obsługują PKS w Przasnyszu, Ciechanowie i Mławie. Do najbliżej położonego Przasnysza, kursują jedynie 2 autobusy dziennie w godzinach wczesnorannych, z czego jeden jeździ tylko w dni nauki szkolnej. Kursy powrotne odbywają się w godzinach popołudniowych. Od poniedziałku do soboty z Czernic Borowych kursuje jeden autobus do Ciechanowa. Poza dniami świątecznymi, pojedyncze połączenia również w godzinach przedpołudniowych, odbywają się do Mławy, Pułtuska i Warszawy. Istotnym problemem na obszarze gminy jest brak dostępu do szybkiego Internetu oraz słaby zasięg telefonii komórkowej. W ankiecie, która została przeprowadzona na potrzeby aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy w 2016 r., zapytano mieszkańców jak oceniają dostępność Internetu — 45% ankietowanych zaznaczyło odpowiedź „źle” i „bardzo źle”. Obecnie gmina Czernice Borowe jest objęta projektem realizowanym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego pn. „Internet dla Mazowsza”. W ramach projektu planuje się ułożenie światłowodów sieci szkieletowo– dystrybucyjnej oraz budowę dwóch węzłów dystrybucyjnych w miejscowościach Nowe Czernice i Turowo. Wybudowana infrastruktura w przyszłości ułatwi budowę sieci dostępowej do mieszkańców. Gmina Czernice Borowe posiada bardzo dobre warunki glebowe do produkcji rolnej. Na przeważającej części obszaru gminy występują gleby wyługowane, czarne ziemie zdegradowane, bielicowe i pseudo bielicowe. Największą część areału stanowią gleby klasy IIIa (gleby orne dobre) do IVa (gleby