III Fəsil “Nizami” Operası 1948-Ci Ildə Opera Teatrı Ə.Bədəlbəylinin

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

III Fəsil “Nizami” Operası 1948-Ci Ildə Opera Teatrı Ə.Bədəlbəylinin III fəsil “Nizami” operası 1948-ci ildə opera teatrı Ə.Bədəlbəylinin “Nizami” operasını tamaşaya qoydu. Operanın ilk tamaşası dekabrın 12-də böyük şair-mütəffəkir Nizami Gəncəvinin 800 illiyinin qeyd olunduğu günlərdə oldu. Məlum olduğu kimi, 1945-ci ildə bitmiş Böyük Vətən mühari- bəsi Azərbaycan xalqina dinc yaradıcı əməyə qayıtmaq imkanı ver- di. Təbiidir ki, müharibədən sonrakı dinc həyatın yeni şəraitində ədə- bi-bədii əsərlərin və incəsənətin bütün növlərinin məzmun və möv- zuları gözəçarpacaq dərəcədə yeniləşdi. Bir çox janrlarda əsərlərin müəlliflərini tarixlə, tarixi keçmişin əlamətdar hadisələri, ədəbiyyat abidələri və xalqın bütün mədəni irsi ilə bağlı mövzular cəlb edir. Yeni mövzular, yeni obrazlar incəsənətin bu və ya digər sa- həsində yaradıcılıq diapozonunu genişləndirən yeni janr, forma, ifadə vasitələri axtarışlarına gətirib çıxarır. Opera yaradıcılığı sahəsində ideya-mövzu, obraz-janr diapo- zonu genişlənməsinin əlamətlərindən biri də opera və balet teat- rının səhnəsində “Nizami” operasının milli səhnə üçün yeni janrda tamaşaya qoyulması oldu. Operanın müəllifi ilk dəfə olaraq qarşısına tarixi şəxsiyyət – şair, filosof obrazını milli operada hələ təqdim olunmamış janr- da yaratmaq, beləliklə də, operanı onun yeni növü ilə zənginləş- dirmək vəzifəsini qoydu. Qarşısına böyük şairi musiqidə tərən- nüm etmək vəzifəsini qoyan Ə.Bədəlbəyli ilk dəfə olaraq xalqın yaddaşında yaşamış və bəşəriyyətdə yaxşı nə varsa onu təcəs- süm etdirən insanın canlı obrazını səhnəyə çıxardı. Bəstəkar operada tanınmış yazıçı M.S.Ordubadinin “Qılınc və qələm” romanının məzmununa əsaslanır. “Dumanlı Təbriz”, “Gizli Bakı”, “Döyüşən şəhər” kimi bir sıra romanların müəllifi olan yazıçı “Qılınc və qələm” romanı üçün süjeti aramla inkişaf edən epik nəql formasını seçir. Hadisələrin iştirakçılarının taleyi 386 ictimai və siyasi münaqişələr fonunda baş verir. Burada müba- rizə, iztirab xəyanətlə, məhəbbət nifrətlə, qətl və saray fitnə-fa- sadı ilə bir-birinə qarışır. Hadisə XII əsrdə Gəncədə baş verir. Məzmunun əsasını xalqın həyatından götürülmüş ictimai-sosial hadisələr və şair Nizaminin şəxsi həyatı təşkil edir. Romanın qəhrəmanı böyük şair Nizami onun şəxsi həyatına və yaradıcılı- ğına mənfi təsir göstərmiş bir çox hadisələrin şahidi olmuşdur. Ə.Bədəlbəylinin operası 5 pərdə və 6 şəkildən ibarətdir”1. 1 Gəncədə mülayim bahar günü. Nizami şairlərin əhatəsində öz yeni şeirlərini oxuyur. Elə buradaca bağda saray şairi Kəmaləddinin müşayiəti ilə Gəncə hakimi gəzir. Şeypur səsləri Qızıl Arslanın elçisinin gəldiyini bildirir. O, hökmdara və Ni- zamiyə məktublar təqdim edir. Qızıl Arslan Nizamini sarayına dəvət edir və ona ye- ni poema yazmağı tapşırır. Hökmdar isə qəzəblidir – Qızıl Arslan onu fitnəkarlıqda günahlandırır və intiqam alacağı ilə hədələyir. Uzaqdan qızların mahnısı eşidilir – bu, müsəlman xəlifəliyinin canişini Əmin Xarisinin qızı gözəl Əzradır. Hökmdar Əzraya vurulmuşdur, ancaq qız qaşqabaqlıdır və ehtiraslı sevgi etiraflarına cavab vermir, onun ürəyi başqasına məxsusdur. Əzranın dəstəsində gənc qız Rəna var. Rəna Nizamiyə olan sevgisi barədə oxuyur. Yaxınlaşmaqda olan Nizaminin cavab mahnısı eşidilir. O, Rənaya qarşılıqlı etirafı ilə cavab verir. Əzra bu səhnəni görür və qəzəbli halda qızı təhqir edir. Əzraya yarınmaq üçün hökmdar Rənanı Bağdada xəlifənin sarayına göndəriləcək kənizlər siyahısına salmağı əmr edir. İkinci pərdə. Gəncə hökmdarı qiymətli hədiyyələrlə Əmir Xarisin sarayına Əzraya elçi gəlir. Sa- ray şairləri hörmətli qonağı vəsf edirlər, qonaqlığa dəvətlilər arasında Nizami də var. Sarayın sahibi ona hökmdarı vəsf etməyi təklif edir, ancaq bunun əvəzində şair öz sənətini mədh edən “Fəxriyyə”ni oxuyur. Əzranın gəlişi ümumi canlanma ya- radır. Hökmdar onu istəmək üçün gəldiyini bildirir, ancaq Əzra yenə də onu rədd edir və etiraf edir ki, Nizamini sevir. Nizamidən intiqam almaq üçün hökmdar Rə- nanı damğalamağı əmr edir. Nizami qıza havadar çıxaraq, eyni zamanda Əzranın məhəbbətini rədd edir. Üçüncü pərdə. Qızıl Arslan Nizamini hörmətlə qarşılayır. Nizami öz yeni poeması “Xosrov və Şirin”i ona təqdim edir. O, inanır ki, Qızıl Ars- lan ölkənin firavanlığının qayğısına qalan ədalətli hökmdardır. Bayırdan eşidilən fəryad səsləri söhbəti kəsir. Nizami səs-küyün səbəbi ilə maraqlanır. Bu zaman ke- şikçilər gənc bir oğlanı gətirirlər. Qızıl Arslanın əmri ilə onun indicə dilini kəsmiş- lər. Baş vermiş hadisədən sarsılmış Nizami sarayı tərk edir və vətəninə qayıdır. Dördüncü pərdə. Birinci şəkil. Tək qalan Əzra sevmədiyi hökmdarla baş tutma- yan evliliyindən şikayət edir və Nizamidən intiqam almaq istəyir. Xalqın böyük sevgisini qazanmış Nizamidən intiqam almaq çətindir. Ancaq çıxış yolu tapılır: on- lar razılaşırlar ki, Rənanı öldürüb, onu sevən şairə zərbə endirsinlər. İkinci şəkil. Hökmdar bahalı hədiyyələr, tərif, hətta təhdidlə Nizamini xalqın maraqlarına zidd getməyə məcbur etməyə çalışır. O, qarışıqlıqdan şikayət edərək, sarayı tərk etmək istəyir və qəfildən Rənanın fəryadını eşidir. Beşinci pərdə. Gəncə Qızıl Arslanın 387 Operanın çoxpərdəli olması, iştirakçıların və xor ilə kütləvi səh- nələrin çoxluğu, tamaşanın effektli-dekorativ olması (V pərdədə fuqato şəklində yanğın səhnəsini, yaxud döyüş səhnəsini xatırla- maq kifayətdir), sarayda təmtəraqlı səhnələr, Avropanın “Böyük opera” (Grand opera) opera janrını bir qədər xatırladan xüsusiy- yətləridir. Operada hadisələr Gəncədə baş verir. O zaman o, müxtəlif dövlətlər, qüvvələr, partiyaların cəmləşdiyi yer idi. Operanın iş- tirakçıları – Nizami və mənəviyyatca ona yaxın adamlar – cə- miyyətin müxtəlif təbəqələrindən olan, doğma şəhərin taleyi ilə maraqlananlar özləri üçün xeyir güdənlərə və hakimiyyət həris- lərinə qarşı durmağa can atırlar. Ancaq operanın librettosunda (bəstəkarın özünə məxsusdur) qarşıya qoyulmuş ilkin vəzifəni yerinə yetirmək mümkün olma- dı. Romanın ictimai münaqişəsi librettoda məntiqi əksini tapma- dı. Gəncədə baş verən hadisələr mahiyyət etibarilə saray fitnə- fəsadının ifadəsinə gətirib çıxardı. Baş qəhrəman obrazı da lib- rettoda hərtərəfli planda həll olunmamışdı, obraz bir qədər statik idi və şairin fəlsəfi baxışları lazımı səviyyədə açılmamışdır. Nizami dövrünün hadisələri mücərrəd mühakimələrdə işıq- landırılırdı, operanın qəhrəmanı səhnədə baş verən hadisələrdə iştirak etməyərək, onlar barədə yalnız mühakimə yürüdürdü. Operada şairi nəcib, öz xalqını, öz doğma şəhərini sevən bir insan kimi ariya, ariozolarda təqdim edən Nizami partiyası onun öz doğma şəhərinə, öz xalqına məhəbbətinin ifadəsi idi. Onun IV pərdədəki ariyası belədir1. Şairin iftixarı, yüksək şairlik istedadına mədhiyyə “Fəxriy- yə”də səslənir. Bu ariyada Nizami öz şeirlərini oxuyur. qoşunları ilə əhatə olunmuşdur. Müharibənin əldən saldığı şəhər sakinləri şairin evi qarşısında toplaşırlar. Əmir Xaris və hökmdar görünür. Hökmdar əmr edir ki, Niza- mi onunla Qızıl Arslan arasında vasitəçi olsun, ancaq şair rədd edir. Qəzəblənən hökmdar əmr edir ki, şəhəri yandırsınlar. Qızıl Arslanın qoşunları Gəncəyə girir. Nizami baş vermişlərdən sarsılır. Sevimli şairi əhatə edən xalq onu sakitləşdirməyə və ədalətin qələbə çalacağına inandırmağa çalışır. 1 Nizami partiyasını Bülbül çox gözəl ifa etmişdir, bu da dəfələrlə mətbu- atda qeyd olunmuşdur. 388 Xalq mahnılarına əsaslanan bəstəkar ariyaya muğam xüsu- siyyətləri gətirir. Məhz muğam intonasiyaları ilə (yuxarı registr- də başlayaraq) şair həyəcanla öz heyranlığını ifadə edir (muğam- larda olduğu kimi, melodiya tədricən pillələrlə sekvensiya şək- lində mayeyə doğru enir). 389 Digər qadın qəhrəman Nizaminin sevgilisi incə, səmimi Rə- na bəstəkar tərəfindən, klassik opera repertuarına yaxın lirik me- lodiya ilə xarakterizə olunur. Onun əsas xarakteristikası – Balla- da – kinli rəqibi tərəfindən zəhərlənən incə, vəfalı qız obrazını açır. Bəstəkar Balladada Nizaminin özünün həqiqi şeir mətnləri- nə əsaslanır, beləliklə Rənaya öz münasibətini, onun şair obrazı- na yaxınlığını xüsusilə qeyd edir. Balladanın lirik nağıl xarakteri xalq musiqisi üçün səciyyəvi olan 6/8 metrli ölçüdə musiqini xalq mahnısı ilə yaxınlaşdırır, ona səmimiyyət, qəlb təmizliyi bəxş edir. Operada yeni tip qadın obrazı Əmir Xarisin qızı Əzranın par- tiyasında əks olunmuşdur. İlk dəfə olaraq “Nizami” operasında qadın səsi metso soprano registrində səsləndi. Bu, milli operada yenilik idi1. 1 Azərbaycanda qədimdən yüksək kişi və yuxarı qadın səsi dəb idi. Məhz buna görə də Əfrasiyab Bədəlbəyliyə qədər operalara aşağı kişi, eləcə də qadın səsləri cəlb olunmurdu. 390 Amiranə, kinli Əzra operada incə, cəsarətsiz Rənaya qarşı qoyulur. Əzranın əsas ariozası qəddar təbiətli, ehtiraslı, Nizamiyə də- licəsinə aşiq olmuş qadını təsvir edir. Əzranın düşüncələri onu məftun edən hiss ətrafında cəmləşmişdir. O, cavabsız məhəbbə- tindən əziyyət çəkir, taleyindən şikayətlənir. İlk taktların ritm-intonasiyasının gərgin ostinant təkrarı, bü- tün ariozo boyu təkrar olunan ritmik quruluş onun öz düşüncələ- rinə daldığını nəzərə çarpdırır. Ariozonun sürəti, aşağı registr, melodiyanın kiçik diapazonu, metroritmik ostinato, bütün bunlar ariyada ifadə olunmuş hissi 391 dərinləşdirir. Əzranın cavabsız məhəbbəti səbəbindən iztirabları- nın dərinliyini nəzərə çarpdırır. Ə.Bədəlbəyli “Nizami” operasında xor sənətinin inkişafı probleminə əsaslı surətdə yaxınlaşdı. “Koroğlu”dakı geniş xor səhnələri Azərbaycan bəstəkarlarının operalarda polifonik for- malara müraciətinə təkan verdi. Bu, Ə.Bədəlbəyliyə də müəyyən dərəcədə təsir etdi. Belə ki, “Nizami” operasının son pərdəsində yanğın səhnəsi xorun iştirakı ilə fuqato şəklində təqdim olun- muşdur. Operada xorlardan son səhnələri bitirmək bəzən
Recommended publications
  • On Theatre Stage
    Prof. Dr. Şeref Ateş President Greetings our esteemed readers in the last issue of the year 2017, e experience the sweet weariness of lea- from concerts performed by famous Turkish artists ving a busy year behind, and the excite- to film screenings where the most popular examp- Wment of welcoming a new year which har- les of Turkish cinema are shared with the audience, bingers the new projects to be launched. from gastronomic trainings where traditional, unique We have come a long way in teaching Turkish within Turkish dishes are introduced to exhibitions where the past year, that is among our primary goals. We Anatolia's centuries of artistic heritage is presented, have reached 10 thousand people in the last year in short, with both short and long-term projects in a by way of 54 Enstitü centres in 43 countries on 5 very wide range, promoting Turkey still remains as continents, schools with which we have agreements one of our top priorities. within the scope of My Preference Turkish Project, We think that bringing the accumulation of our an- and universities with which we signed cient civilization to regions we reach, is the Turcology protocol. Since the foun- a debt we owe to civilizations that lived dation of the Enstitü, we have taught on these lands for centuries as well as Turkish to nearly 120 thousand people. to our country, and the ties we have es- These figures were multiplied thanks to tablished with all the cultures we have Turkish Instruction Portal. The portal encountered from America to Asia, and has served 65,000 users in as little as from Europe to Africa since 2009, come 9 months.
    [Show full text]
  • Bu Eserin Tam Metnini Indirmek Için Tıklayın
    IJOESS Year: 9, Vol:9, Issue: 31 MARCH 2018 THE BENEFITS OF USING WORKS ADAPTED FROM EPICS TO OPERAS FOR THE TEACHING OF EPICS Halide Gamze İnce Yakar Assist. Prof. Dr., Okan Universiy , [email protected] ORCID Number: 0000-0002-9165-7037 Received: 22..12.2017 Accepted: 21.03.2018 ABSTRACT Epics as products of oral literature tradition have found their way into the forms of performance since the disappearance of the epic tradition, opera being one of such forms of performance. Difficulties are observed in the teaching of epics in high-schools because they express the life and times of an era distant from the students’ time period. In the teaching of epics, it is possible to make use of multi-dimensional contributions made by an inter-disciplinary learning environment and form an effective learning environment by means of the works adapted from epics to opera. The present paper aims to present the relationship between epics and opera, a short history of opera in Turkey, major works adapted from Turkish and world epics, the benefits of making use of the works adapted from epics to opera, the works of literature and opera with titles, and some ways of making use of them in the teaching of epics. Keywords: The teaching of epics, opera, effective teaching, inter-disciplinary learning. 312 İnce Yakar, H. G. (2018). The Benefits Of Using Works Adapted From Epics To Operas For The Teaching Of Epics, International Journal Of Eurasia Social Sciences, Vol: 9, Issue: 31, pp. (312-319). IJOESS Year: 9, Vol:9, Issue: 31 MARCH 2018 INTRODUCTION It is possible to make use of modern genres of art in the teaching of epics, which are the products of oral culture in which the stories of heroism, natural disasters, wars, immigrations, love and religion as formed in mythological eras and holding a position in the anonymous memory and common emotions of a nation.
    [Show full text]
  • Musical and Dramatic Features of Choral Scenes in the Operas of Azerbaijani Composers
    Journal of Critical Reviews ISSN-2394-5125 Vol 7, Issue 7, 2020 MUSICAL AND DRAMATIC FEATURES OF CHORAL SCENES IN THE OPERAS OF AZERBAIJANI COMPOSERS Ayten Babaeva Baku Music Academy named after Uzeyir Hajibayli Azerbaijan, Baku [email protected] Received: 11.02.2020 Revised: 03.03.2020 Accepted: 17.04.2020 Abstract The presented article is devoted to the musical and dramatic features of choral scenes in the operas of Azerbaijani composers. The paper considers the long-term development of Azerbaijani national operas from operas of mugamat the beginning of the 19th to the 20th century some aspects are found in the context of European and national traditions. Also, the domestic operas of Azerbaijan paid attention to the features of choral scenes, some principles of development, and the richness of the musical language. In particular, the law of updating the dramaturgy of choral scenes in Azerbaijani operas at the level of content and musical language was emphasized. The article classifies Azerbaijani operas by content and considers drama, the principle of structure, features of the musical style, the artistic character of images in the analysis of choral scenes in lyric-dramatic, literary-historical, satirical and patriotic operas. The unique qualities and role of choral scenes in Azerbaijani national operas were also presented. Keywords: Azerbaijan National Opera, musical and dramatic features of choral scenes, mugam opera, lyrical and tragic opera, satirical opera, patriotic opera, musical and exciting art. © 2020 by Advance Scientific Research. This is an open-access article under the CC BY license (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/) DOI: http://dx.doi.org/10.31838/jcr.07.07.87 INTRODUCTION.
    [Show full text]
  • Culture of Azerbaijan
    Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan P R E S I D E N T I A L L I B R A R Y CULTURE OF AZERBAIJAN CONTENTS I. GENERAL INFORMATION............................................................................................................. 3 II. MATERIAL CULTURE ................................................................................................................... 5 III. MUSIC, NATIONAL MUSIC INSTRUMENTS .......................................................................... 7 Musical instruments ............................................................................................................................... 7 Performing Arts ....................................................................................................................................... 9 Percussion instruments ........................................................................................................................... 9 Wind instruments .................................................................................................................................. 12 Mugham as a national music of Azerbaijan ...................................................................................... 25 IV. FOLKLORE SONGS ..................................................................................................................... 26 Ashiqs of Azerbaijan ............................................................................................................................ 27 V. THEATRE,
    [Show full text]
  • New Approaches to Performance and the Practical
    New Approaches to Performance and the Practical Application of Techniques from Non-Western and Electro-acoustic Musics in Compositions for Solo Cello since 1950: A Personal Approach and Two Case Studies Rebecca Turner Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of PhD in Music (Performance Practice) Department of Music Goldsmiths College, University of London 2014 Supervisor Professor Alexander Ivashkin Declaration I, Rebecca Turner, the undersigned, hereby declare that the work submitted in this thesis is my own and where the contributions of others are made they are clearly acknowledged. Signed……………………………………………… Date…………………….. Rebecca Turner ii For Alexander Ivashkin, 1948-2014 iii Acknowledgments I would like to acknowledge the wisdom, encouragement, and guidance from my academic supervisor, the late Professor Alexander Ivashkin; it was an honour and a privilege to be his student. I am also eternally grateful for the tutelage of my performance supervisor, Natalia Pavlutskaya, for her support and encouragement over the years; she has taught me to always strive for excellence in all areas of my life. I am enormously grateful to Franghiz Ali-Zadeh and Michael Cryne for allowing me to feature their compositions in my case studies, and also for generosity giving up their time for our interviews. I am indebted to the staff of the Music Department at Goldsmiths College, London University, both for supporting me in my research and also being so generous with the use of the available facilities; in particular the Stanley Glasser Electronic Music Studios. I also thank C.f. Peters Corp., Breitkopf & Härtel, Schott Music Ltd, MUSIKVERLA HANS SIKORSKI GMBH & CO, for their kind permission to quote from copyrighted material.
    [Show full text]
  • Statesmen and Public-Political Figures
    Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan P R E S I D E N T I A L L I B R A R Y CONTENTS STATESMEN, PUBLIC AND POLITICAL FIGURES ........................................................... 4 ALIYEV HEYDAR ..................................................................................................................... 4 ALIYEV ILHAM ........................................................................................................................ 6 MEHRIBAN ALIYEVA ............................................................................................................. 8 ALIYEV AZIZ ............................................................................................................................ 9 AKHUNDOV VALI ................................................................................................................. 10 ELCHIBEY ABULFAZ ............................................................................................................ 11 HUSEINGULU KHAN KADJAR ............................................................................................ 12 IBRAHIM-KHALIL KHAN ..................................................................................................... 13 KHOYSKI FATALI KHAN ..................................................................................................... 14 KHIABANI MOHAMMAD ..................................................................................................... 15 MEHDİYEV RAMİZ ...............................................................................................................
    [Show full text]
  • Lmi Əsərlər. Humanitar Elmlər Seriyası 2016, № 78
    2 NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ. ELMİ ƏSƏRLƏR, 2016, № 4(78) NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY. SCIENTIFIC WORKS, 2016, № 4 (78) НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ. НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2016, № 4 (78) ƏDƏBİYYATŞÜNASLIQ HÜSEYN HƏŞİMLİ Naxçıvan Dövlət Universiteti E-mail: [email protected] UOT: 82: 316. 3 İZZƏDDİN HƏSƏNOĞLUNUN BİR QƏZƏLİ HAQQINDA Açar sözlər: Azərbaycan ədəbiyyatı, poeziya, İzzəddin Həsənoğlu Key words: Azerbaijan literature, poetry, Izzeddin Hasanoglu Ключевые слова: Азербайджанская литература, поэзия, Иззеддин Гасаноглы On üçüncü yüzillikdə yazıb-yaratmış Şeyx İzzəddin Həsənoğlu doğma dilimizdə lirik şeirləri dövrümüzə çatmış ilk Azərbaycan şairi kimi ədəbiyyat tariximizdə mühüm mövqe tutur. Hazırda elm aləminə şairin üçü Azərbaycan, biri fars dilində olmaqla cəmi dörd qəzəli məlumdur.Bu məqalədə biz İzzəddin Həsənoğlunun Azərbaycan elmi-ədəbi ictimaiyyətinə təqdimedilmə tarixi baxımından doğma dildə ikinci şeiri - “Necəsən, gəl ey yüzü ağum bənüm” misrası ilə başlanan qəzəli barədə bəzi məsələləri araşdırmaya cəlb edəcəyik. Həmin şeiri alman şərqşünası, Hamburq Universitetinin professoru Barbara Flemminq aşkara çıxarmış, 27-29 sentyabr 1972-ci il tarixlərdə Türkiyədə keçirilmiş I Türk Dili Bilimsəl Qurultayında etdiyi “Sultan Qavri divanında naməlum şeirlər” adlı məruzəsində bu barədə elmi ictimaiyyətə məlumat vermişdir. Dinlənilmiş məruzələrin materialları Türkiyədə 1975-ci ildə çap olunmuşdur və B.Flemminqin təqdim etdiyi mətn daxilində Həsənoğlunun qəzəli də verilmişdir (bax: 3, s.332). Həmin elmi tədbirdə iştirak edən Azərbaycan alimi Fərhad Zeynalov alman şərqşü- nası B.Flemminqin aşkarladığı qəzəl barədə Bakıda çıxan “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetinin 25 noyabr 1972-ci il tarixli sayında dərc olunmuş “Həsənoğlunun azərbaycanca yeni şeiri” adlı yığcam məqaləsində məlumat vermiş, şeirin mətnini də oxuculara çatdırmışdır (7). Fərhad Zeynalov yazırdı: “B.Flemminqin məlumatından aydınlaşdı ki, o, yeni bir Misir türk əlyazmasında Həsənoğluya aid ola bilən ikinci bir şeirə də rast gəlmişdir.
    [Show full text]
  • Silk Road Notes.Indd
    Program A Friday, March , , pm Zellerbach Hall Th e Silk Road Ensemble with Yo-Yo Ma PROGRAM A Silk Road Suite Kayhan Kalhor (b. ) Gallop of , Horses Dong-Won Kim (b. ) & Kojiro Umezaki (b. ) When the Wind Circles… Kim Once We Were… Romanian Traditional (arr. Ljova (b. )) Doina Oltului (Song of the River Olt) Classical Music of Azerbaijan Traditional Mugham Fikret Amirov (–) Kor Arab Uzeyir Hagibeyov (–) Shikasta INTERMISSION Kayhan Kalhor Th e Silent City* Osvaldo Golijov (b. ) Air to Air† Wah Habibi Aiinin Taqtiru Kwadulupe Tancas Serradas * Th e Silent City was made possible by a grant from the Fromm Music Foundation and was fi rst performed at Harvard University in . Th is arrangement was commissioned by the Carnegie Hall Corporation. † Commissioned by the Carnegie Hall Corporation. Ford Motor Company is continuing as a Global Corporate Partner to the Silk Road Project as part of its longstanding tradition of arts education support. Th is presentation is made possible, in part, by Nancy Livingston and Fred M. Levin, Th e Shenson Foundation; Bank of America; and the National Endowment for the Arts. Th e Silk Road Project Cultural Exchange Initiative activities are assisted fi nancially by the U.S. Bureau of Educational and Cultural Aff airs. Cal Performances’ – season is sponsored by Wells Fargo. 4 CAL PERFORMANCES A View from the Silk Road “When we enlarge our view of the world, we deepen our understanding of our own lives. Th e Silk Road Project hopes to plant the seeds of new cultural growth, and to celebrate traditions and musical voices everywhere.” n years of performing in diff erent parts of the world, I have become Iincreasingly intrigued by the migration of ideas among communities.
    [Show full text]
  • Mugham Creativity in Pre-Soviet, Soviet, and Post-Soviet Azerbaijan
    Musical and Ontological Possibilities of Mugham Creativity in pre-Soviet, Soviet, and post-Soviet Azerbaijan by Polina Dessiatnitchenko A thesis submitted in conformity with the requirements for the degree of Doctor of Philosoophy Graduate Department of Music University of Toronto © Copyright by Polina Dessiatnitchenko 2017 Musical and Ontological Possibilities of Mugham Creativity in pre-Soviet, Soviet, and post-Soviet Azerbaijan Polina Dessiatnitchenko Doctor of Philosophy in Ethnomusicology Graduate Department of Music, University of Toronto 2017 Abstract The different angles from which the phenomenon of mugham creativity can be approached all point to the significance of sung ghazal poetry. Even in instrumental renditions of mugham, the overriding presence of sung texts manifests itself through the musical structure, pace, technique and, most importantly, an imaginative and interpretive engagement with meanings that musicians undergo. In this dissertation, the link between music and poetry and its role in mugham creativity are investigated from both diachronic and synchronic perspectives. First, pre-Soviet, Soviet and post-Soviet contexts are examined to reveal how changes in musical and textual parameters influenced creativity and shaped its historical trajectory in Azerbaijan. Second, native terminology, musical examples, characteristics and experiences of creativity are explored using hermeneutic phenomenology in order to shed light on the creative process in the moment of performance. It is my contention that interpretation based on meanings in ghazal – ii – poetry that are rooted in Islamic sciences opens up both musical and ontological possibilities for musicians embarked on the mugham journey. This creates a state that is often difficult to express discursively as musicians themselves resort to phrases such as “revelation”, “explosion of thinking”, and “the self is taken from the self” that show only the limits of language to explain what goes on.
    [Show full text]
  • Bibliography About Uzeyir Hajibeyov's Musical Legacy
    Bibliography about Uzeyir Hajibeyov’s Musical Legacy From “Scientific and Cultural Personalities of Azerbaijan. Uzeyir Hajibeyov. Bibliography”. Editors: Elmira Abasova, Zemfira Safarova, T. Sadikhova. Baku: Elm, 1978. pp. 44-62. Translated from Azeri (Cyrillic) to English by Farida Sadikhova for HAJIBEYOV.com (“A Web site Celebrating the Legacy of the Azerbaijani Composer, Uzeyir Hajibeyov”) created by Azerbaijan International Magazine. © 2001 Azerbaijan International. Editor Betty Blair. Webmaster Arzu Aghayeva. This bibliography does not reflect development of Hajibeyov’s work after 1978. For more information see “Uzeyir Hajibeyov Encyclopedia”, Baku: Azerbaijan Publishing House, 1996. Editor: Nazim Ibrahimov and others. MUSICAL WORKS OPERAS 1907 1. “Leyli and Majnun” – mugham opera (five acts, six scenes in first edition, four and six scenes in later editions). Libretto by Uzeyir [and Jeyhun Hajibeyov] based on Fuzuli’s poem, “Leyli and Majnun.” January 12, 1908 (old calendar: January 25) – premiere in the Taghiyev Theater in Baku (currently State Theater of Musical Comedy). Starring: Husein Sarabski (Geis – Majnun), A. Farajev (Leyli), M. M. Mammadov (Abdul-Geis), D. Daghistanli (ibn Salam); Kangarli (Zeid). Director: H. Arablinski, Conductor: A. Hagverdiyev, Tar players: Gurban Primov and Sh. Akhundov. More significant new stagings of the opera were done by Azerbaijan State Academic Opera and Ballet Theater: 1935 – Director: S. Dadashev 1955 – Director: M. Mammadov, conductor: A. Hasanov, Artist: I. Seidova. Arranger of the new orchestral edition: N. Aliverdibeyov (1959). The opera was performed in some of the cities of Caucasus, Central Asia and Iran. Libretto was translated into Russian and Armenian. Edition. Libretto (Azeri Cyrillic). Baku, 1912, 1915, 1917. Baku: Printing House of Orujov Brothers, 1941.
    [Show full text]
  • Uzeyir Hajibeyli Is the Eminent Classical Composer of Azerbaijani Music
    Uzeyir Hajibeyli Pre-reading activities: Find out the museums we have in Baku, and what are some of the special characteristics of what they represent. Discuss in class some of the museums that the students have visited. Uzeyir Hajibeyli is the eminent classical composer of Azerbaijani music. His creative work has played a foundational role in the history of the national music art. Hajibeyli stands at the roots of the formation and development of professional music in Azerbaijan, which also includes emergence of new music genres and creation of a number of professional music bands. Despite that he was composing music and working under severe conditions of life, he managed to establish national musical theater in the entire Near East. Hajibeyli played an outstanding role in the development of Azerbaijani national culture. As a public figure, dramatist, scientist, folklorist and educator, he authored the first operas, musical comedies, mass songs, ghazals, cantatorium- oratorio music, pieces for orchestra of national instruments, as well as the first Azerbaijani classic opera – the masterpiece of the Azerbaijani music “Koroghlu”. Uzeyir Abdul Husseinoghlu Hajibeyli was born on 18 September 1885 in a town called Aghjebedi into a family of a rural clerk Abdulla Hussein Hajibeyov. Soon after Uzeyir was born, his family moved to Karabakh, Shusha, which was called the conservatoire of Azerbaijan as we all know. The composer spent his childhood years there. The Hajibeyli family was musically gifted. It is mainly due to the influence of the composer’s mother, Shirin Khanim Aliverdibeyova. It is noteworthy to also mention that Uzeyir’s older brother Zulfugar Hajibeyov also became one of the first composers in Azerbaijan.
    [Show full text]
  • THE UZBEKS by Mark Dickens
    THE UZBEKS by Mark Dickens Please note that this paper was originally written before the breakup of the USSR, so it reflects the pre- independence situation in Uzbekistan INTRODUCTION The West has become increasingly aware over the past several years of the multiethnic nature of the Soviet Union. Ethnic tensions that have surfaced recently have served to highlight the fact that the USSR is in fact a union of many different nationalities and that the Russians, although they are the most numerous group, are not the only inhabitants of this, the largest country in the world. One of the largest of these non-Russian nationalities is the Uzbek nation. In fact, the Uzbeks are the third most populous ethnic group in the USSR, their numbers surpassed only by the Russians and Ukrainians. As such, they are also the largest non-Slavic group in the country and the largest Turkic group in the world after the Anatolian Turks. Their numerical size, coupled with their strategic location, make them a very important, though relatively unknown component of the Soviet Union. This paper will outline some of the more important aspects of the culture of the Uzbeks, in order to understand more about this group which, in light of current trends in the USSR, could play a very significant role in the future of the Soviet state. HISTORY1 Due to the general absence of reliable historical documents, it is very difficult to trace the early history of the Turkic peoples accurately. As a result of centuries of migration and invasion, there has been much ethnic mixing over the last two millennia, both amongst the various Turkic tribes, as well as between the Turks and various Mongol tribal groups.
    [Show full text]