Historia Oddziału Znp W Gdańsku
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
HISTORIA ODDZIAŁU ZNP W GDAŃSKU JUBILEUSZ 110 LECIA ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO 1.10.1905 r. – Pilaszków Związek Nauczycieli Ludowych Polska szkoła dla polskich dzieci 28.12.1905 r. Kraków Związek Nauczycielstwa Ludowego • 1906 .r – Hymn: „Oto dziś dzień krwi i chwały” „Hasłom naszym zawsze wierni Niesiem światło między lud. W drodze naszej pełno cierni Życie szarpie nędza, głód… Do sióstr, braci ślemy wici! By związkowy wzięli chrzest. Niechaj złączą się rozbici Bo w jedności siła jest! 1930 r. – Związek Nauczycielstwa Polskiego w Krakowie • 1919 r. - Związek • 1919 r.- Związek Polskiego Zawodowy Nauczycieli Nauczycielstwa Szkół Polskich Szkół Średnich Powszechnych (ZPNSP) (ZZNPSŚ) • 51 tys. członków • Przywódcy : • Domy Nauczyciela Stanisław Nowak, Julian • Sanatoria Smulikowski, Jan Kolanko, Zygmunt Monich, Czesław Wycech Czerwiec 1917 r. „Głos Nauczycielski” Związek w Wolnym Mieście Gdańsku • 1918 r. – Związek • 1919 r. – Towarzystwo Nauczycieli Polaków Nauczycieli Polaków Zrzeszenia Nauczycielstwa Prezes: Polskiego Szkół Maksymilian Budzisz Powszechnych Paweł Langmesser Maria Heinke • 1921 r. – Gdańska Gmina Polska • Macierz Szkolna POLSKIE SZKOŁY SENACKIE 1936/1937 1937/1938 Liczba uczniów 1363 308 6 klasowa- Łąkowa 367 63 6 klasowa- Wrzeszcz 251 27 4 klasowa- Siedlce 147 27 3 klasowa- Oliwa 140 26 3 klasowa- Orunia 139 32 2 klasowa - Nowy Port 108 67 2 klasowa - Zaspa 58 10 2 klasowa - Sopot 153 21 MACIERZ SZKOLNA Szkoły Powszechne 7 klasowa Gdańsk 1 klasowa Nowy Port 1 klasowa Wrzeszcz 2 klasowa Sopot 1 klasowa Ełganowo 1 klasowa Trąbki Wielkie 2 klasowa Szymankowo 1 klasowa Piekło MACIERZ SZKOLNA Szkoły Średnie Gimnazjum Polskie - Jan Augustyński Polskie Konserwatorium Muzyczne Macierzy Szkolnej Szkoła Handlowa – Marian Seredyński Szkoła Dokształcająca Zawodowa Żołnierska Szkoła na Westerplatte – Maria Piwowarska Związek Nauczycieli Polaków • 1927 r. – Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (TNSW) • Towarzystwo Nauczycieli Polaków (szkoły podstawowe) • 3 ogniska ZNP w latach 1931-1934: Skarszewy, Kościerzyna, Nowa Karczma Niezrealizowane plany….. • Nauczyciele członkowie ZNP z Gdańska należeli do ogniska w Gdyni (50 członków). • 1937 r. Rada Dyrektorów Szkół Średnich w Gdańsku pod przewodnictwem Jana Augustyńskiego rozważała powołanie ogniska ZNP w Gdańsku, ale sprawę odłożono na następny rok. TON – Tajna Organizacja Nauczycielska • Na terenie Wolnego Miasta Gdańska z powodu terroru nie było warunków na tajne nauczanie Żyjący Nauczyciele TON-u w Gdańsku Maria Paurowicz Zofia Kamieniecka Płyta Pomordowanych na Pomorzu Nauczycieli Trudne powojenne początki • Inspektor szkolny Kazimierz Kubik – pełnomocnictwa zakładania szkół powszechnych • 1945 r. – w powiecie gdańskim było już 45 placówek oświatowych • 30 czerwca 1945 r. – Zarząd Okręgu ZNP w Gdańsku z siedzibą w Sopocie (Dom Nauczyciela) – Henryk Dankowski Henryk Dankowski Organizatorzy powojennego ZNP w Gdańsku Michał Henryk Bronisław Jan Misiak Jan Stępień Dankowski Sowa Prezes Rutkowski Organizator Prezes Prezes Zarządu Prezes ZNP Zarządu Zarządu Okręgu ZNP Zarządu w Gdańsku Okręgu ZNP Okręgu ZNP 1955-1959 Okręgu ZNP 1945-1946 1945-1950 1950-1955 1959-1962 ZNP w Gdańsku • 16 maja 1945 r. – Zarząd Oddziału Grodzkiego z prezesem Szymonem Wrzoskiem (20 nauczycieli w Szkole nr 16, ul. Dworcowa 5) • 16 czerwca 1945 r. - pierwsze ognisko Gdańsk Oliwa • 22.11-2.12.1945 r. – ogólnopolski Walny Zjazd ZNP w Bytomiu, delegaci Gdańska; Henryk Dankowski, Michał Stępień, Szymon Wrzosek, Ludmiła Weselińska Sytuacja materialna nauczycieli • …mieszkam w barakach dla repatriantów, śpię na słomie, rzeczy złożyłam w piwnicy jednej ze szkół, jadam w Czerwonym Krzyżu w Śródmieściu, a pracuję w Chylonii……. • …nauczyciel tak samo jak jego kaszubski pupil zjada rano, na obiad i kolację „pulki” ze solą, bo chleba ledwo starczy…. Chleba i odzieży…. • Nauczyciel otrzymywał miesięcznie: 0,25 kg smalcu, 0,5 kg mąki, 0,5 kg fasoli…. • Inni pracownicy dostawali więcej • Henryk Dankowski z delegacją pojechał do Prezydenta Bolesława Bieruta z apelem o poprawę bytu nauczycieli ZNP organizuje… • Nauczycielskie stołówki (140 osób we Wrzeszczu) • Nauczycielskie księgarnie: w lipcu 1945 r. w Sopocie- Spółdzielcza Nauczycielska Księgarnia „Oświata”, filia we Wrzeszczu i Oliwie • Zwolnienia z opłat za mieszkanie, zniżki za gaz i przejazdy tramwajowe • Nauczycielską Spółdzielnie Mieszkaniową ZNP organizuje…. • Kasy Zapomogowo-Pożyczkowe • Kursy nauki czytania i pisania • Wczasy pracownicze • Wczasy sanatoryjne i profilaktyczne • Kształcenie i dokształcanie nauczycieli (kursy eksternistyczne w zakresie SN; 3lata na zajęciach śródrocznych, kursy zimowe, wakacyjne - egzamin przed państwową komisją) Upolitycznienie związku • Komisje Rehabilitacyjne przy Zarządach Okręgów (1956 r. - Franciszek Bator, poufne opinie o pracownikach). • Zobowiązanie związku do kształcenia przekonań i postaw społeczno - ideologicznych młodzieży w procesie nauczania i wychowania w duchu socjalistycznej ojczyzny, z ogromnym naciskiem wychowania przez pracę. Kramarska 1 – siedzibą zarządu Oddziału ZNP do lutego 1971 r. • „Kończy się okres mordęgi, pracy dwóch zarządów w jednym lokalu….” fragment pracy kolegi Aleksandra Nawrota. Gdański Dom Nauczyciela 18 maja 1975 roku • 1897 r. – Rada Miasta Gdańska kupiła od rodziny Uphagenów grunty za 250 tys. marek • Technische Hochschule (Politechnika Gdańska) • Budynki profesorów Wyższej Szkoły Technicznej „Głos Wybrzeża” z 20 maja 1975 r. • „Pierwszy w województwie Dom Nauczyciela otrzymali gdańscy pedagodzy…. W budynku przy ulicy Hanki Sawickiej we Wrzeszczu, który dotychczas był siedzibą kilku instytucji, otwarto Dom Nauczyciela… urządzono szereg dobrze wyposażonych pomieszczeń… sale widowiskowa, telewizyjna, klubowa, hotel ze 115 miejscami. DN otworzył prezydent Gdańska Andrzej Kaznowski.” Klub Nauczycielski • 8 marca 1972 r. – powołano klub w dotychczasowej pracowni metaloplastycznej • Jerzy Jankowski – kierownikiem • Zespół muzyczny „Quarius”- Jan Żuk Bogaty program Klubu • Spotkania z twórcami kultury: pisarzami, dziennikarzami, aktorami, piosenkarzami • Bale, wieczorki okolicznościowe Gwiazdy estrady…. • Irena Dziedzic, Roman Kłosowski, Jerzy Ofierski, Irena Kwiatkowska, Irena Jarocka, Hanka Bielicka, • Daniel Olbrychski, Jan Pietrzak, Alina Janowska, Jacek Fedorowicz, Bożena Dykiel, Alicja Majewska, Włodzimierz Korcz, Maciej Zembaty Dom Nauczyciela organizował: • Turnieje brydżowe, szachowe • Koła twórczości amatorskiej, literackiej • Kursy językowe, szycia, robótek ręcznych, tańca towarzyskiego, pływania, dyskusyjne kluby filmowe Uroczystości osobiste • 50 lecie pracy zawodowej koleżanki Aurelii Janczer, zorganizowane przez Ognisko SP nr 37, w czerwcu 1966r. • „Miałam trzy piękne dni… pierwszy to był dzień Odzyskania Niepodległości 11 listopada 1918 r… drugi, kiedy po kilkunastoletniej już pracy zawodowej, przyjechał do mnie, młody sędzia z Warszawy, mój były uczeń, by złożyć mi podziękowania, iż dzięki mojej pracy z wiejskiego chłopca w dodatku lenia, został człowiekiem i trzeci… kiedy władze narodowe, szkolne, związkowe, koledzy, uczniowie, zebrali się by uczcić dzień mojego święta” Przełomowy rok 1980 • 27 sierpnia 1980 r. – deklaracja solidarności ze strajkującymi, 180 postulatów: - Żądania pełnej demokratyzacji życia społecznego - Wzrost płacy nauczycielskiej do średniej krajowej - Reformy szkolnictwa - Niezależność od czynników administracyjnych Wystąpienie z Centralnej Rady Związków Zawodowych • 12 września 1980 r. uchwałą Plenum Zarządu Głównego związek odciął się od często sprzecznej z interesami związkowców działalności • Stał się organizacją autonomiczną • Oczekiwania na realizację porozumień społecznych • Dyskusja nad projektem Karty Nauczyciela 15 grudnia 1980 r. Konferencja sprawozdawczo - wyborcza • Prezesem został Aleksander Gaillard • Występowanie członków ze Związku (1354 nauczycieli czynnych i 1200 emerytowanych) • Zawieszenie obrad XXXII Zjazdu (Karta Nauczyciela) Związek zawieszony – 13 grudnia 1981 r. – stan wojenny • Przez cały okres stanu wojennego prowadziła działalność Sekcja Emerytów ZNP przemianowana na Klub Seniora • Rozwiązanie wszystkich związków zawodowych • 26 stycznia 1982 r. uchwalenie przez Sejm w niezmienionym kształcie Karty Nauczyciela. Był to powód do satysfakcji zawieszonego ZNP Reaktywowanie Związku • Ustawa Sejmowa z 8.10.1982 r. o tym, że dotychczasowe rejestracje związków są nieważne, Uchwała Rady Państwa dała możliwość pozostawienia nazwy jedynie ZNP • 19.11.1982 r. zebranie założycielskie grupy inicjatywnej (42 osoby) • 10.06.1985 r. rejestracja w Sądzie Wojewódzkim w Gdańsku, której dokonali z ramienia ZNP przy Wydziale Oświaty i Wychowania: Renata Dietz, Aleksander Szymański, przy Kuratorium: Aleksander Gaillard, Grzegorz Michałowski Tworzenie nowych ogniw • Reaktywacja Sekcji Opieki nad Dzieckiem, Sekcję Bibliotekarską • Czerwiec 1984 r. było już 2500 członków, w 1990 r. 4580 członków • Prężnie działa Sekcja Emerytów • Klub Pedagoga • Kabaret „Scypafka” W nieustającej walce o prawa pracownicze • Zmniejszanie nakładów na oświatę • Protest przeciwko przejmowaniu przedszkoli przez samorządy • Spór zbiorowy z rządem • 28.02.1992 r. strajk • „Marsz milczenia”, „Czarna Dekada” Związek pod przywództwem koleżanki Teresy Tyl - prezesa (1994-2014) • Obchody 90 i 100-lecia • Akcje protestacyjne, „wojna papierowa”, strajki • Reforma edukacji • Awans zawodowy • Komisje konkursowe na dyrektorów • Seminaria edukacyjne Jubileusze… Konferencje sprawozdawczo - wyborcze…. Akcje protestacyjne Konferencje edukacyjne Spotkania okolicznościowe