Meritum, 2016, T

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Meritum, 2016, T Meritum, 2016, t. 8 Spis treści Table of Contents ______________________ 1 MERITUM TOM VIII Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 2 ______________________ Meritum, 2016, t. 8 Spis treści Table of Contents Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Rada Programowa Sławomir Augusiewicz, Tamara Bairašauskaitė, Piotr Daszkiewicz, Krzysztof Kania, Norbert Kasparek (przewodniczący), Aleksander Kraucewicz, Igor Kryvosheia, Jolita Mulevičiūtė, Dariusz Nawrot, Andrzej Nowak, Janusz Pezda, Tadeusz Zych Rada Redakcyjna Mateusz Klempert (redaktor naczelny), Krzysztof Andrzej Kierski (zastępca redaktora naczelnego), Sebastian Nowakowski (zastępca redaktora naczelnego), Sylwia Skiendziul (redaktor prowadzący), Dawid Madziar (redaktor techniczny), Dominika Rychel-Mantur (redaktor statystyczny), Aneta Maciejewska (redaktor językowy), Ewelina Gołębiowska (sekretarz) Projekt logo oraz okładki Olena Dudała Skład i łamanie Marzanna Modzelewska Czasopismo dofinansowane ze środków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Redakcja informuje, że wersją pierwotną czasopisma jest wydanie papierowe. Czasopismo wdrożyło procedurę zabezpieczającą przed zjawiskiem ghostwriting: www.uwm.edu.pl/meritum/informacje-dla-autorow Zasady recenzowania: http://www.uwm.edu.pl/meritum/zasady-recenzowania ISSN 2080–4547 Adres redakcji MERITUM Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie ul. Kurta Obitza 1, p. 334 10-725 Olsztyn tel.: 089 524 64 05 e-mail: [email protected] strona internetowa: www.uwm.edu.pl/meritum Wydawnictwo UWM ul. Jana Heweliusza 14, 10-718 Olsztyn tel. 89 523 36 61, fax 89 523 34 38 www.uwm.edu.pl/wydawnictwo/ e-mail: [email protected] Nakład: 100 egz., ark. wyd. 39,5; ark. druk. 33,5 Druk: Zakład Poligraficzny UWM w Olsztynie, zam. 135 Meritum, 2016, t. 8 Spis treści Table of Contents ______________________ 3 SPIS TREŚCI ARTYKUŁY I ROZPRAWY Marcin Böhm De Administrando Imperio Konstantyna Porfirogenety o strukturze naczelnego dowództwa floty bizantyńskiej w pierwszej połowie X wieku .............................................................................................. 13 Przemysław Kaleta W sprawie genezy konfederacji Macieja Borkowica ................................................................................ 31 Sylwia Skiendziul Pobyt Anny Witoldowej na ziemiach pruskich w 1400 roku ................................................................. 49 Paweł Mateusz Modrzyński Średniowieczna proskrypcja z kręgu prawa chełmińskiego ................................................................... 71 Kamil Jakimowicz Organizacja i przebieg wyborów oraz działalność pierwszych konstytucyjnych władz miasta Lublina w 1792 roku..................................................................................................................................... 85 Dominika Rychel-Mantur Początki kariery politycznej Tadeusza Matuszewicza (1765–1819) ...................................................... 97 Dawid Madziar „Królestwo Polskie przywrócone” – oczekiwania współczesnych wobec Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego 1812–1813 ............................................................................................................... 113 Jolanta Kowalik Dobroczynność w Rosji za panowania Aleksandra I Romanowa ........................................................ 131 Ewelina Tarkowska W drodze do departamentu Côtes-Du-Nord ......................................................................................... 145 Damian Siebieszuk, Sławomir Wierzbicki Struktura, organizacja i formowanie III Brygady Legionów Polskich ................................................ 167 Mateusz Klempert Wielka Brzostowica – dobra Kossakowskich na Grodzieńszczyźnie .................................................. 191 Aleksandra Dzikowska-Światowiak Działania wojewody Stefana Kirtiklisa przeciwko Obozowi Wielkiej Polski w województwie pomorskim w latach 1931–1933 ............................................................................................................... 211 Ariel Orzełek Publicystyczna refleksja Aleksandra Bocheńskiego na temat obozów politycznych II Rzeczypospolitej w latach trzydziestych .............................................................................................. 227 Mateusz Łodyga Metody i środki stosowane w procederze aborcyjnym w okresie międzywojennym na przykładzie spraw z terenu siedleckiego okręgu sądowego ............................................................. 241 Kamil Potrzuski Koncepcje budowy hali widowiskowo-sportowej w Warszawie międzywojennej ............................ 255 4 ______________________ Meritum, 2016, t. 8 Spis treści Table of Contents Katarzyna Śliwak Powstanie placówek edukacyjnych w Balatonzamárdi i Balatonboglár na Węgrzech ...................... 273 Szymon Pietrzykowski Wokół intencjonalistycznych i funkcjonalistycznych prób wyjaśnienia Zagłady .............................. 285 Bogumił Rudawski Mienie i rasa. Wybrane aspekty „Aryzacji” majątku żydowskiego w Trzeciej Rzeszy i w kraju Warty ........................................................................................................................................... 311 Mateusz Opaliński Sprawa budowy kościoła na osiedlu Teofilów w Łodzi jako przykład polityki władz państwowych wobec budownictwa sakralnego w latach 1956–1970 ........................................................................... 327 Robert Kolasa Relacje między władzą a Kościołem w Pile w latach 1956–1972 ......................................................... 345 Anna Szczepańska Przybycie Kubańczyków do Angoli w 1975 roku – reakcja międzynarodowa ................................... 365 Krzysztof Andrzej Kierski Kryptonim „Tekla”. Działalność inteligencji katolickiej przy parafii pod wezwaniem świętej Tekli w Ciechanowie w świetle dokumentów aparatu bezpieczeństwa (1988–1989) ................................. 381 Sandra Tomczak Feminizm szuka korzeni – przyczynek do poszukiwań i przemian w historycznej narracji polskiego ruchu feministycznego ............................................................................................................. 403 ŹRÓDŁA Ewelina Tarkowska Akta małżeństw zawartych przez polskich emigrantów w departamencie Côtes-Du-Nord w latach 1833–1844 .................................................................................................................................... 419 Mateusz Klempert Układ rodziny... hrabiów Kossakowskich po śmierci Aleksandry Lavalów Kossakowskiej z 18/30 czerwca 1886 roku ....................................................................................................................... 441 Sebastian Nowakowski Zeszyt do techniki radiotelegrafisty Korpusu Ochrony Pogranicza Michała Manaja ....................... 455 RECENZJE Kinga Czechowska Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego, oprac. Monika Polit, Krystyna Radziszewska, Adam Sitarek, Jacek Walicki, Ewa Wiatr, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, ss. 376................................................................................................................... 487 Stanisław Waltoś Jeszcze raz o Grabieży ołtarza Wita Stwosza. Recenzja czy paszkwil Dariusza Matelskiego? .............. 495 SPRAWOZDANIA Sylwia Skiendziul Sprawozdanie z interdyscyplinarnej konferencji naukowej pt. Kobiety Europy epok dawnych – źródła i perspektywy ................................................................................................................................ 505 Meritum, 2016, t. 8 Spis treści Table of Contents ______________________ 5 Mateusz Klempert Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. 200 lat kongresu wiedeńskiego – nie tylko rocznicowo ................................................................................................................................. 513 Krzysztof Andrzej Kierski Studium tyranii. Archiwum ciechanowskiego gestapo. Spotkanie w ramach laboratorium archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej, Warszawa 25 stycznia 2016 roku ................................. 517 Krzysztof Andrzej Kierski Sprawozdanie z II ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. Doktoranckie spotkania z historią, Olsztyn 4 kwietnia 2016 roku ................................................................................................................... 521 Sebastian Nowakowski Sprawozdanie z poszukiwań miejsca spoczynku majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” wiosną 2016 roku ........................................................................................................................................ 523 NOTY O AUTORACH ............................................................................................................................ 529 6 ______________________ Meritum, 2016, t. 8 Spis treści Table of Contents TABLE OF CONTENTS ARTICLES AND STUDIES Marcin Böhm Constantions porphyrogenetos De Administrando Imperio about the structure of the supreme command of the Byzantine fleet in the first half of the X century ......................................................... 13 Przemysław Kaleta Regarding to genesis of Maciej Borkowic’s confederation ..................................................................... 31 Sylwia Skiendziul The stay of Anne, wife of Vytautas, on Prussian lands in 1400 .............................................................
Recommended publications
  • The Archaeology of the Prussian Crusade
    Downloaded by [University of Wisconsin - Madison] at 05:00 18 January 2017 THE ARCHAEOLOGY OF THE PRUSSIAN CRUSADE The Archaeology of the Prussian Crusade explores the archaeology and material culture of the Crusade against the Prussian tribes in the thirteenth century, and the subsequent society created by the Teutonic Order that lasted into the six- teenth century. It provides the first synthesis of the material culture of a unique crusading society created in the south-eastern Baltic region over the course of the thirteenth century. It encompasses the full range of archaeological data, from standing buildings through to artefacts and ecofacts, integrated with writ- ten and artistic sources. The work is sub-divided into broadly chronological themes, beginning with a historical outline, exploring the settlements, castles, towns and landscapes of the Teutonic Order’s theocratic state and concluding with the role of the reconstructed and ruined monuments of medieval Prussia in the modern world in the context of modern Polish culture. This is the first work on the archaeology of medieval Prussia in any lan- guage, and is intended as a comprehensive introduction to a period and area of growing interest. This book represents an important contribution to promot- ing international awareness of the cultural heritage of the Baltic region, which has been rapidly increasing over the last few decades. Aleksander Pluskowski is a lecturer in Medieval Archaeology at the University of Reading. Downloaded by [University of Wisconsin - Madison] at 05:00
    [Show full text]
  • 4. Rp W Dobie Sejmu Wielkiego 1788 –1792 ______1
    4. RP W DOBIE SEJMU WIELKIEGO 1788 –1792 __________________________________________________________________________________ 1. Sytuacja polityczna po I rozbiorze a) Rzeczpospolita była całkowicie zależna od Rosji – Stanisław August Poniatowski musiał konsultować wszystkie decyzje z ambasadorem rosyjskim, b) konflikt rosyjsko – turecki . W latach 1768 – 1774 trwała wojna rosyjsko – turecka o europejskie posiadłości Imperium Osmańskiego. Zakończyła się ona sukcesem Rosji, która przyłączyła tereny nad Morzem Czarnym. W 1783 r. Rosja przyłączyła Krym. Nowy konflikt wybuchł w roku 1787 . Stanisław August Poniatowski zaproponował Rosji przymierze, w którym obiecał wystawić kontyngent polskiej konnicy na wojnę z Turcją. W zamian Rosja miała się zgodzić na zwołanie skonfederowanego sejmu, zwiększenie liczby armii oraz reformy. Po 9 miesiącach Katarzyna II zgodziła się na skonfederowany sejm i zwięokszenie liczby wojska lecz nie na inne reformy. Atmosfera polityczna w Rzeczpospolitej uległa jednak zmianie – w 1788 r. miała charakter całkowicie antyrosyjski. c) pogorszyły się stosunki rosyjsko – pruskie. Rosja nie odnowiła sojuszu z Prusami w 1788 r. Kraj ten obawiał się dalszego zwiększania terytorium Rosji kosztem Imperium Osmańskiego dlatego też znalazł się w obozie państw wrogich Rosji. Z tym wiązał swoje nadzieje obóz patriotyczny. Wydawało się , że uda się przeprowadzić konieczne reformy przy wsparciu Prus. 2. Sejm Wielki zwany Czteroletnim także 1788 - 1792 a) sejm ten nazywamy Czteroletnim lub Wielkim gdyż : . jesienią 1790 r. przeprowadzono nowe wybory do izby poselskie. Od tego momentu sejm obradował w podwójnym składzie gdyż posłowie wybrani w 1788 r. nie opuścili obrad. Obradował więc ostatecznie w podwójnym składzie. uchwalił przełomowe dla historii Polski reformy. Najważniejsze z nich zapadły w latach 1790 – 1891 gdy obradował w podwójnym składzie gdyż wybrani w 1790 r.
    [Show full text]
  • Kierownicza Władza Wykonawcza Typu Rządowego 22
    PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2011, R. X, NR 1 WOJCIECH SZCZYGIELSKI UNIWERSYTET ŁÓDZKI Debata parlamentarna nad wyłonieniem składu Komisji Wojskowej w grudniu 1788 r. W grudniu 1788 r. odbyła się w Sejmie debata, w wyniku któ- rej wyłoniono skład osobowy, powołanej w początkach listopada tegoż roku, Komisji Wojskowej Obojga Narodów. W ten sposób zwieńczone zostało dzieło jej powstania. Decyzja sejmowa z 3 listo- pada 1788 r. o ustanowieniu Komisji Wojskowej stała się ważnym faktem politycznym i ustrojowym. Uwalniała Polskę od zależności rosyjskiej1, inicjując zarazem procesy przemian, które wiązano z niepodległościową opcją reformatorską i kształtowaniem nie- zbędnych podstaw szlacheckiego modelu państwa2. Komisję Wojskową poddano zwierzchnictwu Sejmu3. Na mocy konstytucji sejmowej z 10 listopada 1788 r. umocowana została w kompetencjach wojskowych przynależnych dotychczas Depar- tamentowi Wojskowemu4. Ten zaś oczekiwał na przekazanie obo- wiązków Komisji Wojskowej5. 1 E. Rostworowsk i, Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Kon- stytucji 3 maja, [Warszawa 1966], s. 150; J. M i c h a l s k i, Zmierzch prokonsulatu Stackelberga, [w:] Sejm Czteroletni i jego tradycje, red. J. Kowecki, Warszawa 1991, s. 32. 2 W. Szczygielsk i, Sejm gotowy i władza typu Straży (z badań nad per- cepcją społeczną reformy ustroju państwa w czasach Sejmu Wielkiego), „Przegląd Nauk Historycznych” 2003, R. II, nr 1 (3), s. 67, 76. 3 L. R a t a j c z y k, Wojsko i obronność Rzeczypospolitej 1788–1792, Warsza- wa 1975, s. 149, 154–155, 166–167; Historia sejmu polskiego, t. I (Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej), red. J. Michalski, Warszawa 1984, s. 386 (rozdział autorstwa J. Michalskiego). 4 Dyaryusz Sejmu ordynaryjnego pod Związkiem Konfederacyi Generalnej Obojga Narodów w Warszawie rozpoczętego Roku Pańskiego 1788, [wyd.
    [Show full text]
  • KOMUNIKATY Mazurskoawarmińskie
    Towarzystwo Naukowe i Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego KOMUNIKATY AZURSKO armińskie KwartalnikM nr 4(294)-W Olsztyn 2016 KOMUNIKATY MAZURSKO-WARMIŃSKIE Czasopismo poświęcone przeszłości ziem Polski północno-wschodniej RADA REDAKCYJNA: Stanisław Achremczyk (przewodniczący), Darius Baronas, Janusz Jasiński, Igor Kąkolewski, Olgierd Kiec, Andrzej Kopiczko, Andreas Kossert, Jurij Kostiaszow, Cezary Kuklo, Ruth Leiserowitz, Janusz Małłek, Sylva Pocyté, Tadeusz Stegner, Mathias Wagner, Edmund Wojnowski REDAGUJĄ: Grzegorz Białuński, Grzegorz Jasiński (redaktor), Jerzy Kiełbik, Alina Kuzborska (redakcja językowa: język niemiecki), Bohdan Łukaszewicz, Aleksander Pluskowski (redakcja językowa: język angielski), Jerzy Sikorski, Seweryn Szczepański (sekretarz), Ryszard Tomkiewicz. Instrukcja dla autorów dostępna jest na stronie internetowej pisma Wydano dzięki wsparciu fi nansowemu Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Articles appearing in Masuro-Warmian Bulletin are abstracted and indexed in BazHum and Historical Abstracts Redakcja KMW informuje, że wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wydanie elektroniczne. Adres Redakcji: 10-402 Olsztyn, ul. Partyzantów 87, tel. 0-89 527-66-18, www.obn.olsztyn.pl; [email protected]; Ark. wyd. 12,3; ark. druk. 10,75. Przygotowanie do druku: Wydawnictwo „Littera”, Olsztyn, druk Warmia Print, Olsztyn, ul. Pstrowskiego 35C ISSN 0023-3196 A RTYKułY I MATERIAłY Robert Klimek AccoUNts OF THE Catholic CHUrch adoptiNG sacred paGAN places
    [Show full text]
  • Open Access Version Via Utrecht University Repository
    Philosopher on the throne Stanisław August’s predilection for Netherlandish art in the context of his self-fashioning as an Enlightened monarch Magdalena Grądzka Philosopher on the throne Magdalena Grądzka Philosopher on the throne Stanisław August’s predilection for Netherlandish art in the context of his self-fashioning as an Enlightened monarch Magdalena Grądzka 3930424 March 2018 Master Thesis Art History of the Low Countries in its European Context University of Utrecht Prof. dr. M.A. Weststeijn Prof. dr. E. Manikowska 1 Philosopher on the throne Magdalena Grądzka Index Introduction p. 4 Historiography and research motivation p. 4 Theoretical framework p. 12 Research question p. 15 Chapters summary and methodology p. 15 1. The collection of Stanisław August 1.1. Introduction p. 18 1.1.1. Catalogues p. 19 1.1.2. Residences p. 22 1.2. Netherlandish painting in the collection in general p. 26 1.2.1. General remarks p. 26 1.2.2. Genres p. 28 1.2.3. Netherlandish painting in the collection per stylistic schools p. 30 1.2.3.1. The circle of Rubens and Van Dyck p. 30 1.2.3.2. The circle of Rembrandt p. 33 1.2.3.3. Italianate landscapists p. 41 1.2.3.4. Fijnschilders p. 44 1.2.3.5. Other Netherlandish artists p. 47 1.3. Other painting schools in the collection p. 52 1.3.1. Paintings by court painters in Warsaw p. 52 1.3.2. Italian paintings p. 53 1.3.3. French paintings p. 54 1.3.4. German paintings p.
    [Show full text]
  • Arkadii" : Część II : Lata 1766-1800
    Wanda Roszkowska Polacy w rzymskiej "Arkadii" : część II : lata 1766-1800 Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 85/3, 14-51 1994 Pamiętnik Literacki LXXXV, 1994, z. 3 PL ISSN 0031-0514 WANDA ROSZKOWSKA POLACY W RZYMSKIEJ „ARKADII” CZĘŚĆ II: LATA 1766-1800 1 Jak wskazuje tytuł artykułu, odwołuję się do pracy ogłoszonej na tych łamach w r. 1965, przedstawiającej wyniki kwerendy w Archiwum „Arkadii” w latach 1962—1965, kiedy zajmowałam się arkadyjskim teatrem Marii Kazimiery Sobieskiej i królewicza Aleksandra, słynnym w latach 1699—1714 Teatro Domestico della Regina di Polonia na rzymskiej Trinità de’ M onti1. To był główny cel moich odwiedzin w Archiwum, co narzucało pewien porządek kwerendzie skoncentrowanej na wczesnych latach istnienia Akademii, której oboje Sobiescy byli gorliwymi, a jeśli mowa o Aleksandrze, twórczymi członkami. Był to zarazem bohaterski okres samej „Arkadii” prowadzonej od r. 1690 do 1721 ręką jej współtwórcy, Giovan Marii Crescimbeniego, pedan­ tycznego dokumentalisty, pracowicie i skrzętnie upamiętniającego, także dru­ kiem, działania Akademii i twórczość arkadów, rejestrującego ich nazwiska, pasterskie imiona, biograficzne wspomnienia. Był to — niekompletny — kor­ pus materiału w miarę wiarygodnego. Dodatkowo korzystałam — dzięki uprzejmości, jaką wyświadczyła mi Biblioteca Angelica — z maszynowego katalogu kartkowego, prowadzonego z myślą o edycji „imionnika” arkadów. Tam to znajdowały się nazwiska polskie także z lat późniejszych, materiały również niekompletne, bo miałam do czynienia z pracą in statu nascendi. Zorientowałam się w dziewiczości terenu z punktu widzenia naszej wiedzy i o samej „Arkadii”, i o obecności Polaków w jej rejestrach. Górną granicą czasową, którą z konieczności i ze względów merytorycznych przyjęłam, był rok 1766, ostatni w kadencji trzeciego z kolei kustosza generalnego Akademii, Giuseppe Michele Moreiego.
    [Show full text]
  • Curiosità - Zjawiska Osobliwe W Sztuce, Literaturze I Obyczaju
    Curiosità - zjawiska osobliwe w sztuce, literaturze i obyczaju redakcja Anna Sylwia Czyż Janusz Nowiński INSTYTUT HISTORII SZTUKI MIĘDZYNARODOWE CENTRUM DIALOGU MIĘDZYKULTUROWEGO I MIĘDZYRELIGIJNEGO UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO WARSZAWA • 2013 Publikacja została przygotowana do druku dzięki pomocy finansowej Jego Magnificencji Rektora UKSW ks. prof. dra hab. Henryka Skorowskiego oraz Dziekana Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych ks. prof. dra hab. Jarosława Korala Recenzenci: prof. dr hab. Katarzyna Mikocka-Rachubowa prof. dr hab. Waldemar Deluga Redakcja naukowa: Anna Sylwia Czyż Janusz Nowiński korekta: Małgorzata Danowska opracowanie graficzne: Sławomir Krajewski realizacja: © Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Instytut Historii Sztuki Wszelkie prawa zastrzeżone Nieautoryzowane kopiowanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji powoduje naruszenie praw autorskich. Warszawa 2013 Printed in Poland ISBN 978-83-937339-0-3 JAKUB POKORA Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wprowadzenie Obok zjawisk typowych i rozwiązań konwencjonalnych, występujących w każdym czasie i w każdej dziedzinie i rodzaju twórczości artystycznej, a także w obyczajo- wości, istniały – kreowane świadomie w zamyśle twórców i mecenasów – zjawiska niezwykłe i osobliwe, trudne do zakwalifikowania w ramach przyjętych i powszech- nie akceptowanych kryteriów. Postrzegano je jako curiosità, rozumiejąc pod tym pojęciem między innymi: ciekawość – zwłaszcza nieumiarkowaną, żart, dowcip, przesadną
    [Show full text]
  • 6 Stefan Kwiatkowski [648] in the Scope of Military Preparations, the Situation Was Changing Dynami- Cally, Especially Between 1453–1454
    ZAPISKI HISTORYCZNE — TOM LXXXI — ROK 2016 Zeszyt 4 http://dx.doi.org./10.15762/ZH.2016.46 STEFAN KWIATKOWSKI (University of Szczecin) A CONFLICT FOR VALUES IN THE ORIGINS AND AT THE BEGINNING OF THE THIRTEEN YEARS’ WAR Key words: the Teutonic Order, Prussian Confederation, law and justice in cultural sense The aim of the paper is to picture the issue of understanding the question of war and peace on the eve and at the beginning of the unpredictable in its consequences conflict. Obviously, the starting points are the parties present in Prussia, that is the Teutonic Order on the one hand, and, on the other, its con- federated subjects. The Polish Kingdom and other external factors engaged the war with their own program, having little in common with the country’s interest. Not only did the Teutonic Order and Prussian Estates understand war and peace in practical terms, but also perceived it through the prism of re- ligion, morality, scholastic thought, and jurisprudence. Both parties had been engaging in a political struggle for decades, during which both of the sides reached for arguments borrowed from broadly defined Christian doctrine. In the middle of 15th century, they acquired a local color which ignited a deep ir- ritation among the order brothers who came from the Reich. Two conflicting ideas for the country order were opposed: the Order’s and the Estate’s views. They had been clashing for a longer time, and finally became irreconcilable. The order, when it comes to principle, stood on the grounds of the Divine Law, which was unalterable and eternal.
    [Show full text]
  • Zbadań Nad Początkami Obrad Sejmu Wielkiego
    PRZEGLĄD NAUKHISTORYCZNYCH2008, R. VII, nr l WOJCIECH SZCZYGlELSKI Uniwersytet Łódzki Z badań nad początkami obrad Sejmu Wielkiego Początki, zainaugurowanych 6 października 1788 r., obrad Sejmu Wielkiego zdominowane były przez szereg spektakularnych wydarzeń, wśród których kwestia podniesiona w niniejszej publi- kacji jest nieco mniej dostrzegana, choć niewątpliwie zasługuje na silniejsze niż dotychczas zaakcentowanie. Rzecz idzie o kształto- wanie się szlacheckiej formacji parlamentarnej jako niezależnego podmiotu politycznego, wpływającego w znaczący sposób na tok obrad sejmowych i losy kraju l. Podstawową rolę w wykształcaniu się owej formacji odegrały wydarzenia polityczne, jakie miały miejsce na forum obrad parlamentarnych, a częściowo i poza nim, w ciągu dwóch pierwszych miesięcy funkcjonowania Sejmu2• Posługiwanie się pojęciem szlacheckiej formacji parlamentar- nej współbrzmi z odczytywaniem obrad Sejmu Wielkiego jako zjawiska integralnie związanego z wydarzeniami łagodnej rewolu- cji, tj. wielkiego ruchu społecznego, zdominowanego przez nie- bywały wzrost aktywności politycznej oświeconej ziemiańskiej szlachty3. Szlachecka formacja parlamentarna to zbiorowość 1 Szereg poruszonych tu wątków tematycznych omówiłem, w nieco innym kontekście rozważań, w jednej ze swoich dawniejszych publikacji (W. S z c z y - g i e l s k i, Sejm nieustąjący. Batalia parlamentarna ojego urzeczywistnienie i rola w życiu politycznym Rzeczypospolitej u schyłku XVIII wieku, "Przegląd Nauk Historycznych" 2002, R. I, nr l, s. 33--69). Tu, odwołując się na potrzeby niniejszego opracowania do niezbędnych reinterpretacji uprzednio wyzyskanych przekazów źródłowych, przywołując dodatkowe informacje, przedstawiam nowy problem badawczy. Postępowanie to pozwoliło wzbogacić co nieco spojrzenie na zaprezentowane wcześniej okoliczności kształtowania się Sejmu nieustającego. 2 Zob. o wydarzeniach dwóch pierwszych miesięcy obrad sejmowych: W. K a - lin ka, Sejm Czteroletni, t. I, Warszawa 1991, s.
    [Show full text]
  • Bohater Dwóch Narodów Dviejų Tautų Didvyris the Hero of Two Nations
    SZYMON DREJ Bohater dwóch narodów Dviejų tautų didvyris The Hero of Two Nations SZYMON DREJ Bohater dwóch narodów Dviejų tautų didvyris The Hero of Two Nations Projekt „Śladami księcia Witolda” Nr SPF/PL/2009/45 jest wdrażany w ramach Celu 3: EuropejskaWspółpraca Terytorialna Program Współpracy Transgranicznej „Litwa-Polska”, który ma na celu wspieranie zrównoważonego rozwoju obszaru przygranicznego Litwy i Polski, poprzez podniesienie ekonomicznej, społecznej i terytorialnej spójności. Program jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Leidinys parengtas pagal projektą „Didžiojo kunigaikščio Vytauto pėdomis“ Nr. SPF/PL/2009/45 vykdomą pagal Europos teritorinio bendradarbiavimo tikslo Lietuvos ir Lenkijos bendradarbiavimo per sieną programos Smulkiųjų projektų fondą, skirtą skatinti tvarų Lietuvos ir Lenkijos pasienio regiono vystymąsi didinant ekonominę, socialinę ir teritorinę sanglaudą. Programą iš dalies finansuoja Europos Sąjungos Europos regioninės plėtros fondas. The publication has been prepared under the project “The Traces of Grand Duke Vytautas” No. SPF/PL/2009/45 is implemented under the Objective 3: European Territorial Cooperation Cross-Border Cooperation Programme “Lithuania-Poland”, which aims at fostering the sustainable development of the Lithuania-Poland border region through enhanced economic, social and territorial cohesion. The programme is part-financed by the European Union European Regional Development Fund. EUROPEAN UNION EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FUND NEIGHBOURS IN ACTION SMALL
    [Show full text]
  • Downloaded from Brill.Com09/24/2021 06:16:32AM Via Free Access Conclusions 225
    Conclusions The aim of this study of the history of the Magdeburg Weichbild in the medi- eval Kingdom of Poland was a thorough examination of the following issues: 1) The Introduction set the stage of the debate by focusing on the key issues of the functioning of the Weichbild in legal practice and the expanding range of its regulations. An examination of the sources at the point of its origin in Chapter 1 established the distinctly urban bias of the ‘Polish’ Weichbild. 2) Chapter 1 focuses on the extant Latin texts of the Weichbild. They out- number by far the corresponding German texts, which indicates that the former were in much greater demand in the Kingdom of Poland. 3) Chapter 2 analyses at length the dynamics of the Latin text and its muta- tions. It also tries to establish the characteristic features of the Latin texts and classify them. 4) Chapter 2 notes the special role of Cracow in the history of municipal law in the Kingdom of Poland, too. 5) Chapter 3 argues that the evolution of the Weichbild in the Kingdom of Poland was the product of a process of adaptation of the Magdeburg Law to the needs of its users. 6) Chapter 4 shows that it is possible to detect lines and stages of histori- cal development in a seemingly irregular proliferation of the Weichbild’s texts and variations. The process began with a few German texts, which spawned a large number of Latin offshoots; it came to an end with an authorized print version, Jan Łaski’s Commune incliti.
    [Show full text]
  • The Wettins and the Issue of Inheritance of the Polish-Lithuanian State Throne in the Context of the Constitution of May 3, 1791: Position of the Lithuanian Nobility
    Open Political Science, 2019; 2: 86–95 Research Article Ramunė Šmigelskytė-Stukienė* The Wettins and the Issue of Inheritance of the Polish-Lithuanian State Throne in the Context of the Constitution of May 3, 1791: Position of the Lithuanian Nobility https://doi.org/10.1515/openps-2019-0009 received July 15, 2019; accepted October 15, 2019. Abstract: The article analyses attitudes of the Lithuanian nobility towards the inheritance of the throne of the Polish- Lithuanian Commonwealth (the Commonwealth) in the period of the Four-Year Sejm (1788-1792). Thorough analysis of historiography and research of narrative sources amplifies the position of the Lithuanian nobility towards the issue of inheritance of the throne of the Commonwealth as it was reflected in the political literature of 1787-1789 period. Analysis of the documents produced by the February and November dietines (Pol. sejmiks), 1790 of the Grand Duchy of Lithuania (the GDL) reveals changes in the position of nobility towards selection of the successor to the throne with the king still alive. It was established, that in supporting the idea of a hereditary throne, Lithuanian political writers suggested different strategies in realizing this idea and proposed as candidates for the throne representatives of ruling dynasties of several states: Russia, Prussia, Saxony and Great Britain. Changes in the position of nobility were significantly influenced by the activism of patriotic-reformist faction, which proposed the very idea of a hereditary throne and a candidate from the dynasty of Wettins: the GDL districts (Pol. powiats), having ignored the question of throne inheritance in the February dietines of 1790, in November of the same year agreed to the selection of Elector of Saxony as the successor to the King of Poland and the Grand Duke of Lithuania Stanislaw August.
    [Show full text]