Świecie I Okolice the City of Two Rivers Miastomiasto Dwóchdwóch Rzekrzek
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Świecie i okolice The City of Two Rivers MiastoMiasto dwóchdwóch rzekrzek World. City. Formerly a “shining” Świecie. Miasto, którego losy zdeterminowała natura. Dwie kapryśne, stronghold at the fork of Czarna Woda and the Vistula, separated by nieokiełznane rzeki. Dawniej „świecący” gród w widłach Czarnej Wody a moat, with a Teutonic castle, the seat of the commanders, i Wisły, oddzielony fosą, z krzyżackim zamkiem, siedzibą komturów, today a symbolof the city. dziś symbolem miasta. A city friendly to wanderers, merchants and traders on the trade routes crossing here. Tolerant, welcoming settlers, Gród przyjazny wędrowcom, kupcom, handlarzom na krzyżujących się tu handlowych szlakach. Tolerancyjny, przyjmujący infidels, strangers: Dutch, Scots, Germans, Jews - everyone left their mark on it. A city plunged by wars, looting, fires, “Black osadników, innowierców, obcych: Holendrów, Szkotów, Niemców, Żydów – każdy wycisnął piętno, pozostawił ślady. Miasto Death”, floods and floods. Determined to escape from the water ticks, to become independent from the chimeric nature pogrążane przez wojny, grabieże, pożary, „czarną śmierć”, powodzie i potopy. Zdeterminowane, by uciec z wodnych of rivers, to move higher, to the hills of the left-bank Wda. Lively, bustling, driven by competition with the neighbor on the kleszczy, uniezależnić się od chimerycznej natury rzek, przenieść się wyżej, na wzgórza lewobrzeżnej Wdy. Gwarne, tętniące other side of the river .... A city friendly to wanderers, merchants and traders on the trade routes crossing here. Tolerant, życiem, napędzane rywalizacją z sąsiadem po drugiej stronie rzeki... Gród przyjazny wędrowcom, kupcom, handlarzom welcoming settlers, infidels, strangers: Dutch, Scots, Germans, Jews - everyone left their mark on it. A city plunged by wars, na krzyżujących się tu handlowych szlakach. Tolerancyjny, przyjmujący osadników, innowierców, obcych: Holendrów, looting, fires, “Black Death”, floods and floods. Determined to escape from the water ticks, to become independent from Szkotów, Niemców, Żydów – każdy wycisnął piętno, pozostawił ślady. Miasto pogrążane przez wojny, grabieże, pożary, the chimeric nature of rivers, to move higher, to the hills of the left-bank Wda. Lively, bustling, driven by competition with „czarną śmierć”, powodzie i potopy. Zdeterminowane, by uciec z wodnych kleszczy, uniezależnić się od chimerycznej the neighbor on the other side of the river .... natury rzek, przenieść się wyżej, na wzgórza lewobrzeżnej Wdy. Gwarne, tętniące życiem, napędzane rywalizacją City. Today, as before, it attracts people from everywhere, following the paper giant. Still on the main communication route, z sąsiadem po drugiej stronie rzeki... but without the line of noisy and poisonous trucks towing the main city artery. Industrialized, communicated, modern, rich Miasto. Dzisiaj, tak jak kiedyś, przyciąga ludzi zewsząd, w ślad za papierniczym gigantem. Nadal przy głównym szlaku ... also with human capital. It creates working, study and care conditions for its inhabitants. Surrounded by nature, it offers komunikacyjnym, choć już bez sznura hałaśliwych i trujących ciężarówek, ciągnących główną miejską arterią. conditions for rest, recreation and sport. Rich in history, proud of their achievements, perspective. Uprzemysłowione, skomunikowane, nowoczesne, bogate..., także ludzkim kapitałem. Stwarza swoim mieszkańcom warunki pracy, nauki, opieki. Otoczone przyrodą, oferuje warunki wypoczynku, rekreacji, sportu. Bogate historią, dumne dorobkiem, perspektywiczne. 2 Świecie by Vistula Świecie nad Wisłą 3 Miasto dwóch rzek Świecie jest gminą miejsko - wiejską w powierzchni 175 Świecie is an urban and rural commune with an area km2. W 2017 roku miasto liczyło 25,9 tys. mieszkańców of 175 km2. In 2017, the city had a population of a cała gmina 34,1 tys. Ze swoją dobrze rozwiniętą in- 25.900 people and the whole commune of about frastukturą oraz zapleczem rekreacyjno-sportowym, 34.100 thous. With its well-developed infrastructure stanowi doskonałą bazę wypadową w Bory Tucholskie, as well as recreational and sports facilities, it is an odległe o niespełna 30 km. Ale w samym mieście jest excellent base for trips to Bory Tucholskie placed Świecie położone jest wiele ciekawych miejsc i zabytków, wartych odwiedzenia. only 30 km away. But in the city itself, there are many w województwie kujawsko - pomorskim, na interesting places and monuments worth visiting. Pojezierzu Pomorskim, u ujścia rzeki Wdy do Świecie stanowi ważny węzeł komunikacyjny. Zbie- Wisły, w miejscu, gdzie wysoczyzna morenowa gają się tu drogi krajowe nr 91 i 5, łączące połud- Świecie is an important communication hub. National stromo opada w kierunku Wisły. nie Polski z aglomeracją trójmiejską oraz trasa roads No. 91 and 5, connecting the south of Poland S5 (obwodnica Świecia). W odległości 12 km od with– the agglomeration, meet here Tricity and the Świecie is located in the Kuyavian-Pomeranian miasta przebiega trasa A1. Można tu również do- S5 route (Świecie ring road). The A1 route runs 12 Voivodeship in the Pomeranian Lake District, jechać autobusem z dużych miast północnej km from the city. You can also easily take a bus from at the mouth of the Wda and Vistula rivers, i środkowej Polski oraz pociągiem, dzięki stacjom large cities of northern and central Poland or by train, in a place where the moraine elevationslides kolejowycm w Terespolu Pomorskim (7km) i Lasko- thanks to the railway stations in Terespol Pomorskie towards the Vistula. wicach Pomorskich (10 km). (7 km) and Laskowice Pomorskie (10 km). 4 The CIty of Two Rivers Miasto dwóch rzek 5 Bursztynowy szlak/ Amber Road Historia NazwaNazwa ii herbherb Książęta,Książęta, komturowie,komturowie, PrusacyPrusacy The name and the coat of arms Princes, commanders, Prussians Świecie, jedno z najstar- Świecie, one of the oldest Po- Nazwa Świecie pochodzi od słów The name Świecie comes from szych miast pomorskich meranian and Vistula towns. ,,świeca, świecić”. W dokumentach the words “candle, shine”. In the i nadwiślańskich. W starożyt- In antiquity there was a set- z XIII w. miejscowość występuje documents from the 13th cen- ności znajdowała się tu osada, tlement here, through which jako ,,Suece, Swete, Swecz”. tury, the town is referred to as przez którą wiódł słynny szlak the famous amber route led “Suece, Swete, Swecz”. bursztynowy, prowadzący z from the Roman Empire to Cesarstwa Rzymskiego nad the Baltic Sea. Bałtyk. Według legendy zapalona nocą świeca w pustelni przy According to legend, a candle lit at night in a hermit- ujściu Czarnej Wody do Wisły w kazywała bezpieczny age at the mouth of Czarna Woda to the Vistula indi- Potwierdzają to m.in. znalezione monety rzymskie z II, This is confirmed by, among others found Roman brzeg i uratowała tonącą w wirach Wisły łódź pomor- cated a safe shore and saved the Pomeranian prince’s IV i V wieku przed naszą erą. We wczesnym średnio- coins from the 2nd, 4th and 5th centuries BC. In the skiego księcia. Odbicie świecy i sierpa księżyca w toni boat drowning in the whirlpools of the Vistula. The wieczu istniała tu osada rybacka. Pierwsze pisemne early Middle Ages, there was a fishing settlement here. wody stało się symbolem, herbem grodu. Mogło to być reflection of a candle and a crescent moon in the wzmianki o Świeciu jako o stolicy samodzielnego The first written mentions of Świecie as the capital of też ognisko na nadbrzeżu osady rybackiej, będące punk- depths of the water became a symbol, the coat of księstwa pomorskiego, którym władał książę Grzy- an independent Pomeranian Duchy ruled by Prince tem orientacyjnym dla płynących nocą podróżników. arms of the town. It could also be a bonfire on the misław, syn Mestwina, pochodzą z 1198 roku. Jego Grzymisław, son of Mestwin, come from 1198. His Być może jednak nazwa wywodzi się od jasnych, poły- quayside of a fishing village, which was a landmark for gród znajdował się na wysokim, lewym brzegu Wdy, stronghold was located on the high left bank of the skujących w świetle słońca i księżyca, okorowanych travelers sailing at night. Perhaps, however, the name w okolicach dzisiejszego szpitala psychiatrycznego Wda River, in the vicinity of today’s psychiatric hos- palisad, ścian drewnianego grodu księcia, górującego derives from the bright palisades shining in the light i klasztorka. W XIIl w. Świecie wchodziło w skład pital and monastery. In the 12th century, Świecie was na wysokim brzegu rzeki. of the sun and moon, and the walls of the prince’s księstw Świętopełka II, a potem jego syna Mściwo- part of the principalities of Świętopełk II, and then wooden castle towering on the high bank of the river. ja, zwanego także Mestwinem. Informacje zawarte of his son Mściwoj, also known as Mestwin. The in- w kronice pruskiej Piotra z Duisburga wskazują, formation contained in the Prussian chronicle of iż około 1242 r. książę Świętopełk II, po zdobyciu przez Peter of Duisburg indicates that around 1242, Duke Krzyżaków grodu w Sartowicach, spełniającego rolę ko- Świętopełk II, after the Teutonic Knights captured the mory celnej na Wiśle, przeniósł Świecie w widły rzek town of Sartowice, which served as a customs house Wdy i Wisły. Rządy Mestwina w drugiej połowie XIII on the Vistula, moved Świecie to the fork of the Wda w. to czas rozkwitu gospodarczego grodu, położonego and Vistula rivers. The rule of Mestwin in the second na skrzyżowaniu szlaków handlowych z Wielkopolski i half of the 13th century was the time of the econom- Kujaw do Gdańska. Jednakże i ten gród, wymieniany jako ic boom of the stronghold