KOMENTARZ Odwadnia Pojezierze Chełmińskie
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
wodnego w Grucznie. Obecnie młyn ten stanowi siedzibę Towarzystwa Przyjaciół Dolnej Wisły. Ustanowiony w 1999 roku rezerwat przyrody Ostnicowe parowy Gruczna ma za (Tabela 3). Głównym zakładem, który w istotny sposób wpływa na jakość wody na badanym REKULTYWACJA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Do dopływów prawostronnych Wisły zalicza się rzekę Frybę (zwaną także Browiną), która zadanie chronić zbiorowiska roślinności stepowej porastające pociętymi jarami zbocze doliny obszarze jest dawny Zakład Celulozy i Papieru, który powstał w latach 60. XX wieku (obecnie KOMENTARZ odwadnia Pojezierze Chełmińskie. Wisły. Dwa leśne rezerwaty – Ostrów Panieński oraz Łęgi na Ostrowiu Panieńskim położone nosi nazwę – Mondi Packaging Paper SA) i wytwarza papier do produkcji tektury falistej. Na obszarze objętym arkuszem mapy Świecie w dwóch miejscach prowadzona jest Sieć hydrograficzna na omawianym obszarze została w znacznym stopniu ukształtowana są na prawym brzegu Wisły w jej bezpośrednim sąsiedztwie. W obu przypadkach ich W 2012 roku na obszarze objętym arkuszem mapy badania wód powierzchniowych rekultywacja środowiska przyrodniczego metodą rolną. DO MAPY SOZOLOGICZNEJ przez człowieka. Głównym obszarem ingerencji człowieka była równina zalewowa Wisły. Prace zadaniem jest ochrona płatów lasu łęgowego reprezentującego typ łęgu wiązowo- prowadzono w 3 punktach pomiarowych: na rzece Wdzie w profilu Świecie nad Wisłą, na regulacyjne przeprowadzone pod zaborem pruskim pod koniec XIX wieku doprowadziły do jesionowego. Dodatkowo w pierwszym obiekcie rośnie m.in. pomnikowy okaz klonu polnego Wyrwie w miejscowości Wyrwa oraz na Frybie w Chełmnie (Tabela 4). Ponadto prowadzono NIEUŻYTKI W SKALI 1:50 000 zwężenia koryta rzecznego Wisły, odcięcia ramion bocznych, wzmocnienia brzegów rzeki (Rąkowski i in. 2005). pomiary jakości wody rzeki Wdy w Gródku oraz Wisły w Sartowicach, które znajdują się poza poprzez budowę opasek rzecznych (Babiński 1992, Glazik, Kubiak-Wójcicka 2005, 2014, W południowo-wschodniej części arkusza występują fragmenty dwóch sąsiadujących arkuszem mapy objętej opracowaniem, jednak w jej bliskim sąsiedztwie. Na analizowanym obszarze nie występują nieużytki naturogeniczne czy antropogeniczne. ARKUSZ N-34-85-D Kordowski i in. 2014). Odcięte ramiona rzeczne zostały przegrodzone przetamowaniami ze sobą parków krajobrazowych – Nadwiślańskiego i Chełmińskiego tworzących wspólnie od Tabela 3. Ważniejsze zrzuty ścieków. i w sposób naturalny lub sztuczny doprowadzono do ich wypełnienia, co w efekcie skutkowało 2003 roku Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Zespół ten jest OGÓLNA OCENA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Rodzaj Ilość [m3/d] Urządzenie Kierunek I STOPNIA JEGO DEGRADACJI Lp.* Miejscowość Zakład ŚWIECIE powstaniem starorzeczy. W wyniku przeprowadzonych prac regulacyjnych szerokość równiny jednym z największych obszarów w Polsce o takim statusie ochrony oraz największym tego ścieków aktual./max oczyszczające zrzutu zalewowej zwiększyła się przeciętnie o 162%. Równina zalewowa podzielona została na część typu w województwie kujawsko-pomorskim. Przedmiotem ochrony jest dolina Wisły, Oczyszczalnia pośrednio do mechaniczno- Stan środowiska przyrodniczego analizowanego arkusza wynika z funkcjonowania chronioną przed wylewami i na pas przykorytowy międzywala o wzmożonej dynamice wód obrzeżona krawędziami wysoczyznowym wraz z terenami przyległymi (Rąkowski i in. 2004). 1. Świecie ścieków komunalne 4044/9216 Wisły przez biologiczne sąsiadujących kilku specyficznych geoekosystemów, tj. trzech zwartych powierzchni Opracował zespół w składzie: wezbraniowych (Kubiak-Wójcicka 2012). w Świeciu BOŚ Mondi SA Tabela 2. Pomniki przyrody. wysoczyznowych, w tym dwóch fragmentów wysoczyzny świeckiej i fragmentu wysoczyzny Istotnym elementem krajobrazu jest sieć rowów melioracyjnych odwadniających Dolinę Oczyszczalnia mechaniczno- chełmińskiej, szlaku sandrowego doliny Wdy, fragmentu Doliny Dolnej Wisły oraz ośrodka Mieczysław Kunz, Leon Andrzejewski, Rafał Kot, Dolnej Wisły. Gęstość sieci rzecznej w porównaniu z pozostałym obszarem objętym arkuszem Lp.* Lokalizacja Pomnik przyrody 2. Chełmno ścieków komunalne 3000/6000 biologiczno- Wisła w Chełmnie chemiczne miejsko-przemysłowego Świecia i Chełmna. Wspomniane geokompleksy w zróżnicowany mapy jest duża. Podmokły obszar równiny zalewowej został objęty systemem melioracyjnym, 1. Gródek (Leśn. Gródek, oddział 271) dąb szypułkowy (3 szt.) Katarzyna Kubiak-Wójcicka sposób odzwierciedlają antropopresję tego obszaru. Najbardziej przekształcone obszary składający się z sieci rowów melioracyjnych, kanałów oraz urządzeń hydrotechnicznych, które 2. Leosia (Leśn. Gródek, oddział 288a) „Kamień św. Wojciecha” * numeracja zgodna z numeracją na mapie 3. Lubocheń (park dworski) lipa drobnolistna ( 2 szt.), dąb szypułkowy (6 szt.) dotyczą przemysłowego ośrodka w Świeciu oraz intensywnie eksploatowanych rolniczo regulują poziom wody. Największy kompleks melioracyjny odwadniający lewostronną część Pozostałe wody powierzchniowe rzeczne jak i jeziorne na analizowanym obszarze, nie są OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO OBSZARU 4. Biechówko (park wiejski) dąb szypułkowy (4 szt.) fragmentów wysoczyznowych, czemu sprzyjają stosunkowo dobre kompleksy orne przyrzecza Wisły odprowadza wodę za pomocą Kanału Głównego, który uchodzi do Wdy. Drugi objęte badaniami jakości wody, dlatego trudno określić stan ich czystości (Kubiak-Wójcicka 5. Laskowice (ul. Długa) dąb szypułkowy o wysokiej przydatności rolniczej. Pozostałe geoekosystemy, tj. szlak sandrowy doliny Wdy kompleks melioracyjny, którego sieć rowów melioracyjnych łączy się z Kanałem Głównym dąb szypułkowy (464 szt.), klon zwyczajny (20 szt.), 2015). Położenie fizycznogeograficzne 6. Laskowice (ul. Oska) i Dolina Dolnej Wisły charakteryzują się wyróżniającymi się walorami przyrodniczymi. i odprowadza nadmiar wody z równiny zalewowej na północny wschód od Chełmna, znajduje klon jawor (16 szt.) Zgodnie z podziałem Polski na regiony fizycznogeograficzne opracowanym przez Tabela 4. Stan czystości badanych cieków i jezior. Obszary sandrowe porośnięte są zwartymi kompleksami lasów borowych, a dno doliny się na prawym brzegu Wisły. Obszarom tym towarzyszą wały przeciwpowodziowe, które chronią 7. Piskarki (park wiejski) głóg dwuszyjkowy Kondrackiego (2000), obszar objęty arkuszem mapy Świecie położony jest w granicach 8. Budyń (działka 283/7) grab zwyczajny (2 szt.), dąb szypułkowy (6 szt.) Rzeka lub Kategoria kształtowane jest przez intensywnie meandrująca rzekę. Rozległa i głęboka Doliny Dolnej równinę zalewową przed powodziami. Punkt pomiarowo- Ocena stanu podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie (314-315) i makroregionów – Pojezierza 9. Dólsk świerk zwyczajny Lp. jezioro / km Rok podatności na Wisły charakteryzuje się wyjątkowymi walorami krajobrazowymi, które znalazły Na analizowanym obszarze występuje zaledwie 6 jezior o powierzchni powyżej 10 ha 10. Plewno (działka 344/2) dąb bezszypułkowy kontrolny ekologicznego Południowopomorskie (314.7) na północy i zachodzie, Dolina Dolnej Wisły (314.8) na biegu rzeki degradację odzwierciedlenie w licznych formach ochrony przyrody. (Tabela 1). Do największych zaliczamy jezioro Lipieńskie, Lubodzież i jezioro Deczno. 11. Skarszewo lipa drobnolistna południowy wschód oraz Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie (315.1) w skrajnie 1. Wda profil Świecie (km 0,5) 2012 II - Obszar objęty opracowaniem został poddany intensywnym przemianom środowiska, W większości są to jeziora pochodzenia polodowcowego. Wyjątkiem jest jezioro Starogrodzkie 12. Skarszewo dąb szypułkowy południowo-wschodnim fragmencie. Na opisywanym obszarze wyróżnić można cztery 2. Wyrwa Wyrwa 2012 II - co szczególnie widoczne jest w dolinie Wisły. Początki obwałowań Wisły sięgają XIV wieku Północne, które jest starorzeczem. Wśród innych jezior umieszczonych na mapie występują 13. Sulnowo lipa drobnolistna mezoregiony – dominujący: Wysoczyzna Świecka (314.73), a także o mniejszym zasięgu 14. Morsk (park wiejski) wiąz szypułkowy (2 szt.) i związane są z rozwojem osadnictwa. Tak długoletnia działalność człowieka doprowadziła liczne starorzecza, położone wzdłuż koryta Wisły zarówno po prawej, jak i lewej stronie rzeki. 3. Fryba Chełmno 2012 III - przestrzennym – Dolina Fordońska (314.83), Kotlina Grudziądzka (314.82) i Pojezierze 15. Morsk (park wiejski) dąb szypułkowy (3 szt.) do przemian w stosunkach wodnych analizowanego obszaru. Przejawia się to w zmianie Powierzchnia starorzeczy w dużej mierze zależy od stanów wody Wisły 16. Przysiersk (działka 338/2) sosna zwyczajna W związku z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. Chełmińskie (315.11). Zasięgi poszczególnych jednostek fizycznogeograficznych na tle sieci . naturalnego sposobu odwodnienia na sposób wymuszony utrzymywany poprzez działanie 17. Polski Konopat dąb szypułkowy w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. 2014, poz. Tabela 1. Jeziora i ich cechy morfometryczne. hydrograficznej oraz ważniejszych miejscowości przedstawia poniższa rycina. 18. Polski Konopat lipa drobnolistna 1482), które wprowadziło zmianę klasyfikacji wskaźników jakości wód w ciekach naturalnych, urządzeń hydrotechnicznych. Wys. Powierzchnia [ha] Głęb. 19. Drozdowo dąb szypułkowy (2 szt.) jeziorach i innych zbiornikach wodnych, na mapie nie zastosuje się symboli dotyczących jakości wód Stan ekologiczny wybranych komponentów środowiska przyrodniczego, takich jak lasy Objętość Głęb. powierzchniowych w punktach pomiarowych. Lp. Nazwa jeziora [m